زبان تخصصي 

 محسن مظهری 

  علمی، عضو هيات  خوزستان یدانشگاه جهاد یعال آموزش موسسه

 [راهنماي زبان تخصصي] بر اساس كتاب زبان تخصصي كاربردي مهندسي عمران، تاليف حسنعلي مسلمان يزدي

www.Jondishapoor.net 

راهنماي زبان تخصصي 1 

  

 

پيشگفتار

.خواهشمند است در هنگام استفاده از متن پيش رو نكات زير را در نظر داشته باشيد

از اين راهنما، بدون تالش استفادهترين عامل در فراگيري زبان، تكرار و درگيري ذهن است بنابراين مهم -

. ناقض تمامي اهداف مورد نظر تهيه كننده آن است قبلي براي ترجمه و استخراج معني و كاربرد لغات،

هاي مورد نياز يك مهندس ترين مهارت فراموش نكنيد كه در زندگي امروز، فراگيري زبان يكي از مهم

اي بدون اين مهارت هاي اخير، تصور كار حرفه است و، با توجه به پيشرفت سريع علوم مهندسي در سال

 .نمايد رو دشوار مي هاي پيش در سال

اگر . ها، تا جاي ممكن، با حفظ ساختار جمله زبان انگليسي انجام شوند در اين متن تالش شده ترجمه -

بر كند ولي اين كار عالوه چه انجام اين كار متن ترجمه شده را از شيوايي و قابل فهم بودن دور مي

تر كردن معادل سازي معني لغات با معادل انگليسي، تالشي است در دنبال كردن فرآيند طبيعي ساده

 . تبديل متن از انگليسي به فارسي در ذهن يك فارسي زبان، در يك اليه قبل از ويرايش متن

متن از فرآيند ترجمه يك مسئله اين است كه، به دليل تفاوت ساختاري دو زبان انگليسي و فارسي،

انگليسي به فارسي شامل تغيير ساختار جمالت، تبديل احتمالي جمالت معلوم به مجهول، تقسيم

توضيح ،اضافه كردن حروف و كلمات اضافي براي اتصال جمالت ،جمالت پيوسته به چند جمله مجزا

. شود مي وارد ديگرمسي و سازها و مصدر سازها در زبان فار جبران كمبود استفاده از اسم ،اصطالحات

شود كه نياز ولي واقعيت اين است كه تنها بخش كوچكي از نياز به زبان تخصصي شامل ترجمه متن مي

هاي زباني شامل خواندن و فهم متون است كه در بخش اصلي استفاده از مهارت. به ممارست زياد دارد

راهنماي زبان تخصصي 2 

  

 

ت در ذهن مطالعه كننده و در هنگام در حقيق. آن نياز چنداني به انجام موارد ذكر شده در باال نيست

افتد و اغلب فهم متن از طريق جايگذاري مطالعه يك متن انگليسي، كمتر تغيير ساختار جمله اتفاق مي

. افتد كلمات و اصطالحات اتفاق مي

شبيه سازي : ام هاي انجام شده در اين متن به دنبال آن بوده اي است كه در ترجمه اين همان شاكله

او امكان ذهن كه به هاي خام و فراهم كردن خوراكي از داده ،در حد امكان ،ني براي دانشجوترجمه ذه

 .ي متناسب براي خواندن را بدهديافتن الگوي

اند كه در اين موارد سعي شده در برخي موارد براي خوانا شدن مطلب اصطالحات كمي تغيير كرده -

 .ترجمه تحت اللفظي درون پرانتز گذاشته شود

بازخورد شما . هادات و انتقادات خود را به آدرس پست الكترونيكي ارايه شده در وبسايت بفرستيدپيشن -

 .پيشاپيش از توجه شما متشكرم. براي من بسيار ارزشمند خواهد بود

با آرزوي موفقيت

محسن مظهري

 

 

راهنماي زبان تخصصي 3 

  

 

 

درس دوم

ساخت و ساز

ساخت

با وجود . باشد يا نصب كردن هر زيرساخت مي در معماري و مهندسي عمران، ساخت و ساز به معني ساخت و

كه در اين تعريف، ساخت و ساز ممكن است به صورت يك فعاليت به نظر آيد، در واقعيت ساخت و ساز يك اين

معموال اين كار توسط مدير ساخت مديريت شده و توسط مدير پروژه، مهندس طراح، . فعاليت چند بخشي است

كنند، هر پروژه ساخت و ساز نياز به در حالي كه اين افراد در دفاتر كار مي. ودش و يا معمار پروژه نظارت مي

.تعداد زيادي كارگر، نجار، و ديگر استادكاران ماهر براي تكميل عمل فيزيكي ساخت و ساز دارد

ظر كساني كه در طراحي و اجراي زيرساخت مورد ن. ريزي موثر ضروري است براي اجراي موفق يك پروژه، برنامه

بندي موفق، بودجه بندي، ايمني كارگاه، مزاحمت ايجاد اثرات زيست محيطي كار، زمان بايست دخالت دارند مي

.شده توسط تاخيرات در ساخت و ساز، آماده سازي اسناد مناقصه، و غيره را در نظر بگيرند

راهنماي زبان تخصصي 4 

  

 

ساخت و ساز

هر نوع ساخت و . صنعتي) 3و شاهراه، و اتوبان) 2ساختمان، ) 1: به طور كلي، سه نوع ساخت و ساز وجود دارد

.ريزي، طراحي، ساخت، و نگهداري پروژه دارد ساز نياز به يك تيم منحصر به خود براي برنامه

ساخت ساختمان

هاي ساختماني شامل بخش عمده پروژه. باشد ساخت ساختمان، پروسه اضافه كردن سازه به ملك و زمين مي

اغلب، مالك به عنوان نيروي . كردن يك اطاق، و يا نوسازي يك حمام هستندهاي كوچك، مانند اضافه نوسازي

هاي ساختماني شامل چند در هر حال، تمام پروژه .كند كار، كارفرما، و تيم طراحي براي كل پروژه فعاليت مي

و كوچك هاي بزرگ هاي با اندازه خيلي از پروژه .عنصر طراحي، مالي، و مالحظات قانوني-عنصر مشترك هستند

ريزي رسند، مانند فروريختن سازه، تجاوز از سرمايه، و يا دعاوي حقوقي، به دليل برنامه به نتايج نامطلوبي مي

هاي با جزئيات تهيه تضمين نتيجه مثبت، طرح به اين دليل، افراد داراي تجربه در هر زمينه، به منظور. نامطلوب

.دهند كنند و در طول پروژه نظارت دقيق انجام مي مي

هاي با اندازه بزرگ و يا نوع نامتعارف، كارفرما احتماال يك تيم از كارگران و مشاوران، به منظور ايجاد براي پروژه

كند كه پروژه به صورت منظم به سوي يك پايان مطلوب اين كار تضمين مي. دهد يك طرح جامع، تشكيل مي

يا قابل توصيه براي يك نوع پروژه خاص وجود ندارد، در حالي كه هيچ ليست ثابتي از موارد الزم. حركت كند

داران، وكال، كارگذاران بيمه، داران وام دهنده، حساب شوند شامل بانك مشاوراني كه به طور معمول استفاده مي

كه وظايف اين مشاورين با هم تداخل دارد، هر تخصص مربوط به يكي از با اين. معماران، و مهندسين هستند

.گيرد شود كه در اثر يك پروژه ساختماني تحت تاثير قرار مي عناصري مي

راهنماي زبان تخصصي 5 

  

 

ها تمرين

.سواالت را با توجه به متن پاسخ دهيد

 انواع ساخت و ساز چه هستند؟ - 1

.ساخت و ساز ساختماني، اتوبان و شاهراه، و صنعتي

Building, Heavy/Highway, Industrial. 

 وظايف يك تيم ساخت و ساز چه هستند؟ - 2

.نصب هر زيرساخت ساخت و يا

Building or assembly of any infrastructure. 

 ساخت و ساز به چه معناست؟ - 3

.ريزي، طراحي، ساخت، و نگهداري يك پروژه برنامه

Plan, design, construct and maintain a project. 

روند طراحي شامل چه مواردي است؟ - 4

پروژه هستند كه عموما توسط يك تيم طراحي آماده ها و مشخصات طرج يك پروژه معموال شامل طراحي

.شوند مي

راهنماي زبان تخصصي 6 

  

 

The design usually consists of drawings and specifications, usually prepared by 

a design team. 

 كند؟ چه كسي تيم طراحي را انتخاب مي - 5

.شود تيم طراحي معموال توسط صاحب ملك و يا مدير پروژه استخدام مي

The  design  team  is  most  commonly  employed  by  the  property  owner  or 

project manager. 

 

.جاهاي خالي را با كلمات داده شده پر كنيد

1 - Renewed 

.بايست نوسازي شوند مناطق تاريخي مي

2 - Labor 

.نيروي كار يكي از مشكالت ساخت و ساز در اين منطقه است

3 - Schedule 

.بندي كند جام پروژه زمانبايست براي ان يك پيمانكار مي

4 - Bid 

راهنماي زبان تخصصي 7 

  

 

.ها يك پيشنهاد ارايه كند بايست براي تصاحب پروژه يك پيمانكار مي

5 - Surveyor 

.كند يك مهندس ارزش به عنوان يك مترور كار مي

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

.ها را حدس بزنيد ها نگاه كرده و نوع استفاده آن به اين عكس

يحتيم طرا

و يا كامپيوتر به جهان واقعي هاي روي كاغذ صنعتي مدرن، ساخت و ساز معموال شامل انتقال طرحدر جهان

ريزي پيشرفت فيزيكي كار و يكپارچه كردن آن با تواند، براي برنامه يك تيم طراحي رسمي مي. است

ه عموما باشد ك ها و مشخصات پروژه مي طرح پروژه معموال شامل طراحي. هاي ديگر، تشكيل شود بخش

، )يا مترورها(، مهندسين ارزش توسط يك تيم طراحي شامل معماران، طراحان داخلي، مهندسين عمران

تيم طراحي به طور معمول توسط . شوند مهندسين مكانيك، مهندسين برق، و مهندسين سازه آماده مي

ط تيم طراحي به در اين سيستم، هنگامي كه طراحي توس. شوند مي) طرف قرارداد(صاحب ملك استخدام

شود كه هاي مديريت ساخت خواسته مي هاي ساخت و ساز و يا شركت پايان رسيد، از تعدادي از شركت

ها و برآورد تهيه شده توسط يك براي انجام كار پيشنهادي، مستقيما بر اساس طرح و يا بر اساس طراحي

راهنماي زبان تخصصي 8 

  

 

ترين مقدار داد را به پيشنهاد دهنده پاييندر پي ارزيابي پيشنهادها، مالك معموال قرار. مترور، ارايه دهند

.كند معتبر تقديم مي

اند است، به خصوص در هايي كه پيش از اين جدا بوده گرايش جديد در طراحي به سمت ادغام تخصص

در گذشته، حتي در موسسات بزرگتر، معماران، طراحان داخلي، مهندسين، . موسسات بزرگ

هاي كامال جداگانه مانكاران عمومي با احتمال بيشتري عضو شركتدهندگان، مديران ساخت، و پي توسعه

ممكن است در حال حاضر، يك شركت كه اسما يك شركت معماري و يا مديريت ساخت است. بودند

اي باشد هاي تابعه هاي مربوط را در استخدام خود داشته باشد و يا داراي شركت متخصصاني از همه زمينه

بنابراين هر شركت اينچنيني خود را به صورت يك . كنند ي مورد نياز را تامين ميها كه هركدام از مهارت

اين خدمات در قالب يك قرارداد . كند سوپرماركت براي يك پروژه ساخت و ساز، از ابتدا تا انتها، عرضه مي

ت يك بايس شود و مي طرح شده است كه در آن به پيمانكار يك معيار عملكرد داده مي)) ساخت- طراحي((

.پروژه را از طراحي تا اجرا بر عهده بگيرد، در حالي كه به معيارهاي ساخت وفادار مانده است

ها ياري رسانند، مانند قراردادهاي توانند به مالك در اين ادغام كردن تخصص چندين ساختار پروژه مي

پروژه به مالك اجازه به طور كلي، هركدام از اين ساختارهاي . ساخت، شراكتي، و مديريت ساخت-طراحي

در . دهند ادغام خدمات معماران، طراحان داخلي، مهندسين، و مجريان را، در طول طراحي و ساخت، مي

و به ) به طور جداگانه(ها پا را از پيشنهاد خدمات طراحي و ساخت به تنهايي پاسخ، بسياري از شركت

ساخت -اي شركت كننده در پروسه طراحيه صورت سنتي فراتر نهاده و براي ايجاد روابط با ساير بخش

.اند اهميت بيشتري قايل شده

راهنماي زبان تخصصي 9 

  

 

كند كه در تمام فازهاي هاي ساخت و ساز، نياز به متخصصان طراحي را ايجاد مي تر شدن پروژه پيچيده

ها حسي از قدرشناسي و بها دادن به ساختمان يك پروژه آموزش ديده و در آن) طول عمر(چرخه انجام

، به عنوان يك سيستم پيشرفته تكنولوژيكي كه نياز به ادغام تنگاتنگ بسياري از زير ايجاد شده است

مهندسي ساختمان يك رشته در حال . ها، از جمله دوام ساختمان، را دارد هاي سيستم و اجزاي آن مجموعه

.ظهور است كه سعي در پاسخگويي به اين چالش جديد را دارد

؟...دانيد آيا مي

رو، بخش مياني اي است كه در آن يك پياده ، لبه)ديكته معمول( Kerbيا ) ه آمريكاييديكت( Curbيك -

در . شود ها متصل مي جاده، يا شانه راه كه باالتر از سطح راه قرار دارد به سطح خيابان و يا ساير راه

دنبال ساخت آن دو هدف را . شد براي ساخت آن استفاده مي) اغلب گرانيت(هاي طويل گذشته از سنگ

اول به عنوان يك آبرو براي زهكشي راه و دوم براي ايمني، .): هدف از ساخت آن دو گانه است(كند مي

 .رو به منظور جلوگيري از ورود رانندگان وسايل موتوري از وارد شدن به شانه، بخش مياني، يا پياده

شكل و يا يك S معموال يك پيچ(هاي نزديك به هم مار مانند ، يك سري از پيچChicaneيك -

هاي شهر براي كند كردن راني يا در خيابان در يك جاده است كه در مسابقات اتوموبيل) ايستگاه اتوبوس

ها معموال بعد از مسيرهاي مستقيم طوالني قرار داده چيكان. شود استفاده مي ها حركت اتوموبيل

 .هترين نقاط براي سبقت گرفتن هستندشوند و بنابراين امروزه در مسابقات اتوموبيل راني يكي از ب مي

راهنماي زبان تخصصي 10 

  

 

اين وسيله معموال . سازي در انگلستان است يك وسيله ايمني مورد استفاده در راه Cat’s Eyeيك -

 .اي پالستيكي است داراي يك نوع مكانيزم بازتابش نور مانند رنگ و يا يك بازتابنده گوشه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

راهنماي زبان تخصصي 11 

  

 

درس سوم

مصالح ساختماني

ساختمان

تواند به يكي از موارد زير اشاره مي (Building)در معماري، ساخت و ساز، و توسعه امالك، كلمه ساختمان

:كند

و ) كاربري(هر سازه انسان ساخته مورد استفاده، يا مورد نظر، براي حمايت يا پناه دادن به هر استفاده - 1

 ن مداوم ياايا اسك

 عمل ساخت و ساز - 2

يهاي ساختمان مصالح و سيستم

آفرينش

هاي به قدمت نوع بشر است و به طور طبيعي يك تالش جمعي از گروه ها عمل طراحي، ساخت و اداره ساختمان

پيچيدگي و هدف يك پروژه ساختماني خاص، تيم پروزه بسته با اندازه،. ها است مختلف متخصصان و حرفه

:تواند شامل افراد زير باشد مي

كند گذاري را براي پروژه تامين مي يك توسعه دهنده امالك كه سرمايه. 

راهنماي زبان تخصصي 12 

  

 

كنند هاي مختلف شركت كننده در پروژه را هماهنگ مي هاي گروه مديران ساخت كه تالش. 

هاي ساختمان را تهيه و مدارك و اسناد مورد نياز براي معماران و مهندسين داراي پروانه كه طرح

 .كنند ساخت را آماده مي

معماران منظر 

طراحان داخلي 

هاي كنترل دما هاي ساختماني مانند سيستم رايه كرده و سيستماكاراني كه خدمات ساخت را پيمان

هاي امنيتي، و مخابراتي را هاي برقي، لوله كشي، حفاظت در مقابل آتش، سيستم ، سيستم)كنترل هوا(

 .كنند نصب مي

كارگذاران بازاريابي و يا اجاره(Leasing)  

ها صرف نظر از اندازه يا كاربري، همه ساختمان. ره ساختمان هستندمديران تاسيسات كه مسئول ادا

هاي آتش هاي ساختماني، و ساير مقررات مثل آيين نامه اي، آيين نامه بايست از قوانين منطقه مي

 .هاي حفظت جان و استاندارئهاي مربوطه پيروي كنند سوزي، آيين نامه

راهنماي زبان تخصصي 13 

  

 

مصالح ساختماني

تقريبا تمام انواع مصالح . شود ست كه براي يك هدف ساخت و ساز استفاده مياي ا مصالح ساختماني هر ماده

. اند هاي مختلف انساني و حيواني به كار گرفته شده آوري ها، و فن ها، سازه اي براي ساخته خانه موجود در دوره

.پردازد ها مي ها شامل خانه و سازه ها گاه اين مرجع به سكونت

اند، از گل تا فلز شده ها با استفاده از تعداد بيشماري از مصالح ساخته مي مربوز به آنهاي فضاهاي زندگي و سازه

امروزه توليد و سر هم كردن مصالح ساختماني مختلف يك صنعت چند ميليارد ). گياهان(و از پالستيك تا علف

در حجم باال در مقياس هاي زيست محيطي اخيرا در مورد اثرات اينچنين استخراج منابع دالري است، و نگراني

.جهاني ايجاد شده است

ها تمرين

.سواالت را با توجه به متن پاسخ دهيد

 ساختمان به چه معناست؟ - 1

تواند به يكي از موارد زير اشاره مي (Building)در معماري، ساخت و ساز، و توسعه امالك، كلمه ساختمان

:كند

و ) كاربري(نظر، براي حمايت يا پناه دادن به هر استفاده هر سازه انسان ساخته مورد استفاده، يا مورد - 1

 ن مداوم ياايا اسك

راهنماي زبان تخصصي 14 

  

 

 عمل ساخت و ساز - 2

In architecture, construction, and  real estate development  the word building 

may refer to one of the following: 

1. Any man‐made structure used or intended for supporting or sheltering any 

use or continuous occupancy or 

2. An act of construction 

 هاي يك پروژه ساختماني را نام ببريد؟ توانيد برخي از متخصصان و حرفه مي - 2

گان امالك، مديران ساخت، معماران و مهندسين داراي پروانه، معماران منظر، طراحان داخلي، توسعه دهنده

.بازاريابي يا اجاره، و مديران تاسيسات كارگذاران پيمانكاران،

Real  estate  developers,  construction  managers,  licensed  architects  and 

engineers,  landscape architects,  interior designers,  contractors, marketing or 

leasing agents, and facility managers. 

 كنيم؟ مي از چه مصالحي در ساخت استفاده - 3

هاي مختلف انساني و آوري ها، و فن ها، سازه اي براي ساخته خانه تقريبا تمام انواع مصالح موجود در دوره

.اند حيواني به كار گرفته شده

راهنماي زبان تخصصي 15 

  

 

Just  about  every  type  of  available material  has  been  used  at  one  time  or 

another  for  creating  various  human  and  animal  homes,  structures  including 

homes. 

يك پيمانكار كيست؟ - 4

.كند ساختماني را نصب مي يها كند و سيستم فرد يا شركتي است كه خدمات ساخت را تامين مي

Contractor  is an  individual or a  firm who provides  construction  services and 

installs building systems. 

 چه هستند؟مصالح ساختماني - 5

.شوند اي هستند كه براي يك هدف ساخت و ساز استفاده مي مصالح ساختماني هر ماده

Building  materials  are  any  materials  which  are  used  for  a  construction 

purpose.

 

.جاهاي خالي را با كلمات داده شده پر كنيد

1 - Real estate developer 

.كند گذاري مي پروژه سرمايه يك توسعه دهنده امالك بر روي

2 - architect 

راهنماي زبان تخصصي 16 

  

 

.كشد هاي يك ساختمان را مي يك معمار نقشه

3 - Facility manager 

.يك مدير تاسيسات مسئول اداره كردن ساختمان است

4 - Interior designer 

.كند فضاي داخلي را جذاب كند يك طراح داخلي است كسي كه سعي مي

5 - fund 

fund است گذاري يا پول به معني سرمايه.

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

.ها را حدس بزنيد ها نگاه كرده و نوع استفاده آن به اين عكس

راهنماي زبان تخصصي 17 

  

 

مصالح ساختماني

گل، سنگ، و گياهان

ترين مصالح ساختماني بعد از چادرهاي ساخته شده از مصالح ارتجاعي مانند اي گل، سنگ، و گياهان احتماال پايه

هايي مناسب شرايط آب و سرتاسر دنيا از اين سه ماده استفاده كرده اند تا خانه مردم در. پارچه و چرم هستند

ها به اي پايه در اين ساختمان هاي گياهان به عنوان اجزاي سازه عموما، سنگ و شاخه. هوايي محلي خود بسازند

و عايق ) چسباننده(تن شود و به عنوان نوعي ب ها استفاده مي روند، در حالي كه گل برا پر كردن فاصله كار مي

.كند عمل مي

هاي هستند كه در كشورهاي استوايي به عنوان خانه (Wattle and Daub)ها شامل تركه و اندود برخي مثال

.شوند دايمي استفاده مي

خاك و رس

ها هايي كه بيشتر آن ساختمان. شود سازي مي هاي مختلف ساختمان مقدار هر ماده استفاده شده منجر به سبك

ها در مركز و شمال ايران هايي شده كه قرن از خاك و رس تشكيل شده مانند كاهگل، منجر به ساخت خانه

.اند شده ساخته مي

سنگ

ترين مصالح موجود است، و معموال سنگ با دوام. اند از زماني كه تاريخ به ياد دارد وجود داشته هاي سنگي سازه

انواع مختلفي از سنگ با خصوصيات مختلف در سرتاسر دنيا وجود . به صورت حاضر و آماده در دسترس است

راهنماي زبان تخصصي 18 

  

 

يار چگال است و بنابراين سنگ يك ماده بس. سازند ها را براي يك استفاده خاص بهتر و بدتر مي دارند كه آن

.كند، عيب عمده آن وزن و زمختي آن است محافظت زيادي ايجاد مي

بعضي از . شوند ها از سنگ ساخته شده است در بيشتر شهرهاي بزرگ ديده مي هايي كه بيشتر آن ساختمان

).نزديك شيراز(اند مانند اهرام در مصر و تخت جمشيد در ايران ها به طور كامل با سنگ ساخته شده تمدن

چوب

شود وقتي كه به صورت تنه و الوار چوب محصولي از درختان است كه براي اهداف ساخت و ساز استفاده مي

چوب يكي از مصالح ساختماني پر استفاده است و در . شود ها، و مصالح مشابه بريده مي ها تخته مانند صفحه

تواند تحت بارها بسيار چوب مي. ي استفاده شده استاي در بيشتر شرايط اقليم ساخت تقريبل هر نوع سازه

ارتجاعي باشد، و مقاومت خود را در هنگام خم شدن حفظ كند، و بسيار مقاوم است وقتي به شكل عمودي تحت

بين چوب درختان با گونه مشابه وجود كيفيات مختلفي در بين انواع مختلف چوب و حتي. گيرد فشار قرار مي

و . هاي ديگر هستند تر از گونه هاي مختلف مناسب هاي خاصي براي استفاده معني است كه گونهاين به اين . دارد

.شرايط رشد براي تعيين كيفيت مهم هشتند

. شد هاي بزرگ به شكل پرداخت نشده آن به فرم الوار استفاده مي تاريخي، چوب براي ساخت سازه به طور

گاه در محل خود فرو كرده شد، و آن ها بريده مي هاي آن هي شاخهشدند، گا درختان به طول مورد نياز بريده مي

.شدند و يا جا زده مي

راهنماي زبان تخصصي 19 

  

 

تر نصب ها سريع اين باعث شده ساختمان. هاي مكانيزه، توليد انبوه تيرهاي چهارتراش نيز ايجاد شد با ابداع اره

.تر باشند شوند و يكدست

آجر

ر كوره است، كه معموال رس و يا سنگ رس هستند، ولي يك آجر يك بلوك ساخته شده از مصالح پخته شده د

، و يا در توليد )روش گل نرم(گيرند آجرهاي رسي در يك قالب شكل مي. ممكن است گل و غيره نيز باشند

هاي مناسب با استفاده از تجاري معموال از طريق خارج كردن رس از دهانه يك قالب و سپس برش آن به اندازه

.وندش سيم شكل داده مي

بتن

و يك چسب مانند سيمان ) يا ماده تركيبي(ها بتن يك مصالح ساختماني مركب ساخته شده از تركيب سنگدانه

، سيمان )معموال شن و ماسه(هاي معدني ، كه از سنگدانهترين نوع بتن، بتن سيمان پرتلند است معمول. است

راته شده و در نهايت به شكل يك ماده سنگ بعد از مخلوط كردن، سيمان هيد. پرتلند و آب تشكيل شده است

.شود اي است كه با عبارت بتن به آن اشاره مي در بيان عمومي، اين همان ماده. شود مانند سفت مي

براي يك ساخت و ساز بتني با هر اندازه، از آنجا كه بتن مقاومت كششي نسبتا پاييني دارد، مقموال با استفاده از

اين بتن تقويت شده به نام بتن مسلح . شود تقويت مي) شوند نام ميلگرد شناخته مي كه به(هاي فوالدي ميله

، يك لرزاننده )كنند كه سازه را تضعيف مي(هاي هوا به منظور حداقل ساختن حجم حباب. شود شناخته مي

ا وارد شده از شود تا هوايي را كه در هنگام ريختن مخلوط بتن مايع در اطراف ميلگرده استفاده مي) ويبراتور(

.بين ببرد

راهنماي زبان تخصصي 20 

  

 

فلز

ها و يا براي پوشش سطح خارجي خراش تر مانند آسمان هاي بزرگ اي براي ساختمان فلز به عنوان چارچوب سازه

فوالد يك آلياژ فلزي است كه جزئ اصلي تشكيل دهنده آن آهن است، و انتخاب معمول براي . شود استفاده مي

تر و مقاومت بهتر در مقابل خوردگي آلياژهاي آلومينيومي گاهي بر ينچگالي پاي. مصالح ساختماني فلزي است

.آفريند هاي پيش ساخته نقش مي اي را سازه فلز به شكل عمده. شود ها چيره مي قيمت باالتر آن

پالستيك

اي از محصوالت مصنوعي و نيمه مصنوعي و محصوالت حاصل از تقطير مواد ها محدوده اصطالح پالستيك

. ها و يا الياف توانند شكل داده شوند به شكل اشيا يا ورقه گيرد كه مي و محصوالت پليمري را در بر ميارگانيگ

ها چكش خوار هستند يا خاصيت خميري ها از اين واقعيت منشا گرفته كه در حالت نيمه مايع، پالستيك نام آن

در . حالت ارتجاعي با هم متفاوت هستندها به مقدار زيادي در قابليت تحمل گرما، سختي، و پالستيك. دارند

ها را در تقريبا تمام ها استفاده آن تركيب با اين سازگاري در خصوصيات، يكدستي تركيب، و سبكي پالستيك

.كنند كاربردهاي صنعتي امروزه تضمين مي

راهنماي زبان تخصصي 21 

  

 

؟...دانيد آيا مي

استفاده از ) نها اختصاص دادنيا ت(مديريت پروژه علم تعريف و رسيدن به اهداف است در عين بهينه سازي

اي از مجموعه(در طول دوره يك پروژه ) زمان، پول، نيروي انساني، مصالح، انرژي، فضا، و غيره(منابع

 ).ها با دوره زماني محدود فعاليت

ساخت و ساز با خاك كوبيده شده يك روش ساخت قديمي است كه در آن افراد به دنبال مصالح ساختماني

هاي با به طور سنتي ساختمان. هاي ساختمان سازي طبيعي هستند ت محيطي كم و روشبا اثرات زيس

 .ها كمبود چوب وجود دارد معمول هستند خاك كوبيده شده در مناطق خشك كه در آن

ديوارهاي حايل خاك و سنگ را در مقابل حركت به . دارد اي است كه خاك را نگه مي يك ديوار حايل سازه

كنند و براي تغييرات شيب عمودي و يا نزديك به عمودي فرسايش پايدار مي سمت پايين شيب و

.كنند گاهي فراهم مي تكيه

 

راهنماي زبان تخصصي 22 

  

 

درس پنجم

آجر

آجر

هاي مستطيلي كه شود توسط شكل دادن رس به صورت بلوك آجر يك سنگ مصنوعي است كه ساخته مي

.گرم و آفتابي، با خشك شدن زير آفتابشوند توسط پختن در يك كوره و يا گاهي، در كشورهاي سخت مي

هايي كند براي ساختن سازه شود هنگامي كه يك آجرچين از آجر و مالت استفاده مي بنايي آجري ايجاد مي

شود براي پرداخت بازشوها مانند درها يا آجركاري همچنين استفاده مي. (ها ها، و دودكش مانند ديوارها، پل

.)اند كه از مصالح ديگر ساخته شدههايي ها در ساختمان پنجره

). آجرهاي راسته(ها و يا كناره آن) آجرهاي كله(ها آشكار باشد شوند كه انتهاي آن آجرها به شكلي چيده مي

اي كه طي آن شيوه .شوند هايي كه رج ناميده مي شوند در رديف رود، آجرها قرار داده مي وقتي كه كار به جلو مي

ها شامل چينش انواع چينش. شود گيرند چينش ناميده مي شدن بر روي هم قرار ميآجرها در هنگام چيده

ترين نوع آجركاري كه اين روزها ديده هستند، ولي معمول) استخوان ماهي(انگليش، فلميش، و هرينگبون

.شود تر آجر نمايان مي است كه در آن تنها سطح كشيده) راسته(شود چينش ساده استرتچر مي

تر و با هاي ناپيداي ديوار از آجرهاي ارزان كه تنها سطح خارجي آجركاري قابل مشاهده است، در بخش از آنجا

بقيه ديوارها اغلب از در يك خانه آجر قرمز قديمي، پشت نماي قرمز رنگ،. شود تر استفاده مي درجه پايين

راهنماي زبان تخصصي 23 

  

 

اي عكس شود اگر خانه در دورهها ممكن است به اين وضعيت رنگ. شوند تر زرد رنگ ساخته مي آجرهاي نرم

مانند چينش گاردن وال (ها بنابراين در انواع مشخصي از چينش .ساخته شده كه آجرهاي قرمز رنگ مد نيستند

تر را به كار برد، كه نتيجه آن ديواري توان نسبت باالتري از آجرهاي ارزان به آجرهاي گران مي)) ديوار باغ(

تر، نسبت به چينش گاردن در همان خانه، گاهي، يك چينش گاردن وال اقتصادي. تر با ابعاد مشابه است ارزان

.شده است ها و پشت استفاده مي وال نما، در كناره

اگر آجرها به صورت انتها به انتها چيده شوند به طوري كه . شود گيري مي ضخامت آجركاري با واحد آجر اندازه

و سپس رديف ديگري به صورت مشابه بر روي آن قرار گيرد، ) راسته(ها به سمت شما قرار بگيرد امتداد بلند آن

.ضخامت ديوار نيم آجر است

ها را كه بايد در اين قواعد هم پوشاني بين رج. قواعدي براي چينش وجود دارند كه داراي چند استثناء هستند

براي ديوارهاي با ضخامت بيش از بايست در درون ديوار انجام شود، پوشاني كه مي خارج كار ديده شود و نيز هم

.كنند نيم آجر، را مشخص مي

.دهد ، مقاومت كششي پاييني دارد و تحت فشار جواب ميآجركاري، مانند بتن مسلح

.هاي بزرگي داشته و بار قابل توجهي را حمل كنند توانند دهانه هاي ضربي آجري مي طاق

هاي توليد روش

تري در توليد انبوه تجاري با يا به صورت معمول) روش گل نرم(ك قالب شوند در ي آجرهاي رسي شكل داده مي

روش گل (گاه برش آجرها به وسيله سيم به اندازه دلخواه و آن) شابلون(بيرون كشيدن رس از درون يك قالب

راهنماي زبان تخصصي 24 

  

 

آجر ساخته شده از رس مرطوب بايد با فشار زيادي، كه معموال توسط يك جك هيدروليكي اعمال ). سفت

شوند و سطح متراكمي اين آجرها به نام آجر فشاري هيدروليكي شناخته مي .ها شكل داده شود د، در قالبشو مي

. سازد ها را براي استفاده در نما مناسب مي ها را نسبت به هوازدگي بسيار مقاوم كرده و در نتيجه آن دارند كه آن

در آجركاري . مقاومت نهايي مطلوب برسدشود تا به رس شكل داده شده آنگاه خشك شده و حرارت داده مي

هاي شود كه در آن آجرها به آرامي درون كوره بر روي تسمه مدرن اين كار در يك كوره هميشه روشن انجام مي

.كنند تا به خصوصيات فيزيكي يكدست در تمام آجرها برسند هاي كوره حركت مي ها، و يا واگن نقاله، ريل

فرآيند نمك در طيبل نفوذ و زينتي را با استفاده از لعاب نمك، كه در آن توان يك سطح بسيار غير قا مي

، كه يك ماده لعاب دهنده است كه آجرها در آن فرو )لعاب(شود، ويا با استفاده از اسليپ حرارت دادن اضافه مي

كند، خته ميكردن مجدد آجر در كوره اسليپ را به صورت يك سطح لعابي گداگرم . شوند، به آجر اضافه كرد مي

.كه با پايه آجر يكدست شده است

ها تمرين

.سواالت را با توجه به متن پاسخ دهيد

 آجر چيست؟ - 1

هاي مستطيلي كه شود توسط شكل دادن رس به صورت بلوك آجر يك سنگ مصنوعي است كه ساخته مي

.شدن زير آفتاب شوند توسط پختن در يك كوره و يا گاهي، در كشورهاي گرم و آفتابي، با خشك سخت مي

راهنماي زبان تخصصي 25 

  

 

Brick  is an artificial stone made by forming clay  into rectangular blocks which 

are hardened, either by burning  in a  kiln or  sometimes,  in warm and  sunny 

countries, by sun‐drying. 

 رج چيست؟ - 2

.شوند ميشوند چيده هايي كه رج ناميده مي آجرها در رديف

Bricks are laid in rows called courses. 

 چينش در آجركاري به چه معناست؟ - 3

.شود گيرند چينش ناميده مي اي كه طي آن آجرها در هنگام چيده شدن بر روي هم قرار مي شيوه

The manner in which the bricks overlap as they are laid up is called the bond. 

چينش را نام ببريد؟ توانيد چند مي - 4

.چينش انگليش، فلميش، هرينگبون، استرتچ، گاردن وال

English, Flemish, herringbone, stretch, garden wall. 

 ؟شود كجا استفاده مي) سرباز ايستاده(يك استندينگ سولجر - 5

.يك سرباز ايستاده استفاده دكوري دارد

A standing soldier has decorative use only.

راهنماي زبان تخصصي 26 

  

 

 

.جاهاي خالي را با كلمات داده شده پر كنيد

1 - Bricklayer 

.كند آجرچين فردي است كه با آجر و مالت كار مي

2 - Soldier 

.شود براي دكور كردن استفاده مي) سرباز(ولجر س

3 - Kiln 

.شده است آجر در كوره پخته مي

4 - English Bond 

.هاي متناوب كله و راسته تشكيل شده است چينش انگليسي از رج

5 - Courses 

.شوند رج يك سري از آجرهاست كه در يك رديف چيده مي

راهنماي زبان تخصصي 27 

  

 

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

.ها را حدس بزنيد ها نگاه كرده و نوع استفاده آن به اين عكس

انواع چينش

)راسته(چينش استرتچر

چينش در ظاهر ترين شود و ناجالب ترين چينشي است كه امروزه در جهان استفاده مي چينش راسته معمول

تواند با قرار دادن يك رديف آجر با رنگ متفاوت و يا چيدن آجرهاي با رنگ متفاوت به اين چينش مي. است

اين چينش براي ساخت يك ديوار دو جداره . تر شود شكلي كه يك الگو را بر روي ديوار تشكيل دهند جذاب

.باشد مناسب مي

چينش فلميش

هاي راسته رويها بر كلهمركز هاي متناوب در طول هر رج است كه در آن ستهها و را چينش فلميش شامل كله

تر تر از چينش انگليش بوده ولي اغلب به عنوان چينش دكوري اين چينش ضعيف. گيرند رج باال و پايين قرار مي

.شود در نظر گرفته مي

راهنماي زبان تخصصي 28 

  

 

)انگليسي(چينش انگليش

هاي متناوب بر رو و زير ها است كه در آن مركز كله تهها و راس هاي متناوب كله چينش انگليش شامل رج

ها در ترين آن اين چينش به عنوان بهترين نوع چينش و قوي. گيرد ها قرار مي درزهاي عمودي راسته

.اين چينش در خاور ميانه بسيار متداول است. شود هاي ساختماني شناخته مي استفاده

)آمريكايي(چينش امريكن

.شود اند ساخته مي رج راسته از هم جدا شده 5هاي كله كه با حدود ولي با قرار دادن رجچينش امريكن معم

)چيني(چينش چاينيز

اين چينش، چينشي نامعمول . گيرند مانند چينش فلميش است ولي در آن همه آجرها روي لبه خود قرار مي

اين چينش يك ديوار نيمه توخالي ايجاد . شود است ولي منجر به يك سازه سبك وزن و اقتصادي از نظر آجر مي

.كند مي

عبارات

آجر روي لبه

معموال در رج باال به عنوان يك كتيبه براي ديوار باغ . شود ولي روي كناره آن آجر به صورت كله گذاشته مي

.شود استفاده مي

)سرباز(سولجر

راهنماي زبان تخصصي 29 

  

 

تنها براي استفاده . مشاهده باشد آجري كه روي انتهاي آن قرار داده شده به طوري كه سمت باريك آن قابل

.دكوري

تراز سربازي است كه روي انتهاي آن به طوري قرار داده شده كه هم) سرباز ايستاده(يك استندينگ سولجر

سربازي است كه انتهاي پاييني آن به شكلي قرار داده ) در حال راه رفتن سرباز(يك واكينك سولجر . ديوار باشد

از ديوار بيرون بزند، سرباز ايستاده و سرباز در حال راه رفتن معموال به طور متناوب و با شده كه تقريبا يك اينچ

.شود شوند ولي انواع ديگري نيز مشاهده مي نسبت يك به يك چيده مي

ئياتزج

.دهند هاي زير نگاه كنيد كه تعاريف را نشان مي به شكل

 

؟...دانيد آيا مي

حافظت در برابر آتش غير محرك، مربوط به دسته محدود منظور از ضد آتش كردن، يك روش م -

.باشد ها به آتش و يا به خود آن مواد مي ها، عمل مقاوم كردن مواد و سازه كننده

ها بتن و هاي موقت و يا دايمي كه در آن شود به قالب عبارتي است كه اطالق مي) قالب بندي(ورك فورم -

.شود يا مواد مشابه ريخته مي

راهنماي زبان تخصصي 30 

  

 

اي است كه سطح آن يك زاويه، به غير از يك زاويه راست، با سطح افق دار، صفحه يبيك صفحه ش -

 .بسازد

   

راهنماي زبان تخصصي 31 

  

 

ششمدرس

مالت

مالت

ها به ها در ساخت و متصل كردن بلوك اي است كه در بنايي براي پر كردن فضاهاي خالي بين بلوك مالت ماده

مالت . ، و غيره باشند)هاي خاكستري بتني بلوك(توانند سنگ، آجر، بلوك ها مي بلوك. شود يكديگر استفاده مي

:مخلوطي است از

 ماسه -

 يك چسباننده پودري مانند سيمان -

 و آب -

.شود و مانند يك خمير به كار برده شده و بعد خشك شده و سخت مي

مالت گچ

شكل از اين . ترين مالت شناخته شده توسط مصريان باستان استفاده شده و از سنگ گچ ساخته شده بود قديمي

.مالت اساسا مخلوطي از گچ و ماسه بود و كامال نرم بود

راهنماي زبان تخصصي 32 

  

 

مالت سيمان

تر از مالت گچ شود و سخت مالت سيمان با مخلوط كردن پوزوالن يا سيمان پرتلند با ماسه و آب ساخته مي

.است

ن در امپراطوري ابداع شد، اولين استفاده شناخته شده از مالت سيما كه سيمان ابتدا توسط مصريان با وجود اين

.شود روم يافت مي

مالت آهك

.شود مالت آهك با مخلوط كردن ماسه و آهك زنده، يا آهك زنده و مالت سيمان، و آب ساخته مي

. گردد سال پيش از ميالد در مصر بر مي 4000ترين استفاده شناخته شده از مالت آهك به حدود قديمي

هاي امپراطوري روم در اروپا و آفريقا استفاده در ساختمانالخصوص هاي آهك در سرتاسر جهان علي مالت

.شدند مي

:شود آهك زنده طي فرآيند ساده زير توليد مي

→

هستند ها عمدتا شامل كربنات كلسيم سنگ آهك يا مرمر را، كه هر دوي آن: آهكي كردن .1

 .ت دهيدگراد حرار درجه سانتي 900را تا

 .شود ، به صورت گاز ميگرماي اضافي موجب آزاد شدن دي اكسيد كربن، .2

راهنماي زبان تخصصي 33 

  

 

 .، اكسيد كلسيم استCaOنتيجه آهك زنده، .3

دهد كه به آن آهك هيدراته و يا تشكيل هيدروكسيد كلسيم مي شود هنگامي كه آهك زنده با آب مخلوط مي

شود آهك كاهش يافته با دي اكسيد كربن هوا واكنش وقتي مخلوط خشك مي. گويند آهك كاهش يافته نيز مي

با . كند) تبخير(دهد به دوباره به صورت كربنات كلسيم جامد تبديل شود و در اين پروسه آب بيشتري آزاد مي

. كه آهك كاهش يافته نسبتا خميري است و كار با آن ساده است، در هنگام تماس طوالني سمي استوجود اين

.)بخش آهك كاهش يافته را ببينيد(

ها، مالت آهك ساخته شده از آهك زنده و ماسه به در برخي ساختمان. شود مالت آهك خيلي كند خشك مي

كامال جامد شدن زمان ببرد چرا كه اين پروسه تنها به تنهايي، ممكن است چند سال و يا حتي دهه براي

حتي وقتي آهك زنده با . بازجذب دي اكسيد كربن هوا به درون مالت براي تشكيل كربنات كلسيم تكيه دارد

مانند با اين كه ممكن است به نظر بيايد مالت زودتر خشك شود، همان خصوصيات باقي مي سيمان مخلوط مي

.)شود ضور سيمان كه زودتر خشك ميبه دليل ح. (شود مي

تواند با استفاده از مواد شود، سرعت سفت شدن مي كه مالت آهك خالص به كندي سفت مي با وجود اين

برخي از منابع سنگ اهك ناخالص داراي مقدار زيادي از مصالح غير قابل حل . پوزوالني در مخلوط افزايش يابد

آهك ساخته شده از اين منابه سنگ . كنند كه به عنوان پوزوالن عمل ميهستند ) ها و غيره مانند رس(در اسيد

.شود آهك ناخالص آهك هيدروليكي خوانده مي

راهنماي زبان تخصصي 34 

  

 

مالت آهك، بر خالف مالت سيمان، متخلخل . هاي سنتي بود مالت آهك جزء ثابتي از طريقه عملكرد ساختمان

تواند از طريق مالت خارج شود به جاي شود مي آبي كه درون ديوارها از طريق زمين و يا ازباال وارد مي. است

هاي قديمي در اثر بازسازي خيلي از ساختمان. كه ديوار را اشباع كرده و موجب افزايش رطوبت درون شود اين

تر مدرن، كه متخلخل نيستند و رفتار كنترل آب را به طور نامطلوبي تغيير هاي سخت با سيمان) بندكشي مجدد(

مالت آهك همچنين قابليت ارتجاع بيشتري نسبت به سيمان پرتلند داردو بنابراين . اند هدهند، صدمه ديد مي

هاي سنتي فاقد درزهاي انبساطي ساختمان. كند حركت در ساختمان يا احتمال كمتري مالت را دچار ترك مي

.شوند هستند هاي مدرن يافت مي كه در ساختمان

هاي جديد كمتر براي ساختمان ،تر است ار با آن اندكي خطرناكشود و ك جا كه مالت آهك دير خشك مي از آن

مقاومت بسياري . شود هاي متفاوتي براي جلوگيري از رطوبت به كار برده مي ها روش شود كه در آن استفاده مي

.باشد تر مي شوند اساسا ناشي از آجرهاي مقاوم از ديوارهايي كه امروزه با آجرهاي مدرن ساخته مي

ها تمرين

.سواالت را با توجه به متن پاسخ دهيد

 چيست؟ مالت - 1

ها ها در ساخت و متصل كردن بلوك اي است كه در بنايي براي پر كردن فضاهاي خالي بين بلوك مالت ماده

.شود به يكديگر استفاده مي

راهنماي زبان تخصصي 35 

  

 

Mortar  is  a  material  used  in  masonry  to  fill  the  gaps  between  blocks  in 

construction and bind the blocks together. 

 ؟شناسيد چه انواعي از مالت را مي - 2

.مالت گچ، مالت سيمان، مالت آهك

Gypsum mortar, Cement mortar, Lime mortar. 

 ؟شود آهك زنده چگونه ساخته مي - 3

.با گرما دادن سنگ آهك و يا مرمر

Through heating limestone or marble. 

؟اي حرارت داده شود تا اكسيد كلسيم توليد شود درجهكربنات كلسيم بايد تا چه - 4

.گراد درجه سانتي 900

900 degrees Celsius. 

 ؟توانيد مالت آهك را با مالت سيمان مقايسه كنيد مي - 5

.شود و انعطاف بيشتري دارد مالت آهك متخلخل است، ديرتر خشك مي

Lime mortar is porous, dries slower and is more flexible.

 

راهنماي زبان تخصصي 36 

  

 

.جاهاي خالي را با كلمات داده شده پر كنيد

1 - Mortar 

.شود ها استفاده مي مالت براي پر كردن فضاي بين بلوك

2 - Gypsum 

.شود پالستر گچ بيشتر در فضاهاي داخلي استفاده مي

3 - Sand 

.شود مالت سيمان با سيمان پرتلند به همراه ماسه ساخته مي

4 - Masonry work 

.شود استفاده ميمال بيشتر در كارهاي بنايي

5 - Quicklime 

.آهك زنده اكسيد كلسيم است

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

.ها را حدس بزنيد ها نگاه كرده و نوع استفاده آن به اين عكس

راهنماي زبان تخصصي 37 

  

 

ئياتزج

.دهند هاي زير نگاه كنيد كه تعاريف را نشان مي به شكل

 

؟...دانيد آيا مي

همچنين ) گذر(در يك منطقه داراي پستي و بلندي، و يا خصوصا در منطقه كوهستاني، يك پاس -

(Gap, Notch, Col, Saddle,Bwlch, or Bealach) نقطه با ارتفاع كمتر است كه اجاز عبور يك

ترين يك گذر مرتفع(ترين نقطه مسير است به صورت محلي، گذر مرتفع. دهد تر از منطقه را مي ساده

.)نقطه مسير، در دره بين دو كوه است

هايي ها بزرگراه موتوروي. بندي است هم يك نوع جاده و هم يك طبقه.(Motorway)يك موتوروي -

هستند كه براي تحمل حجم بزرگي از عبور و مرور، در جايي كه يك جاده معمولي ناكافي و يا نا امن

هاي داراي مسير تان موتوروي ها عموما جادهدر انگلس. است است، معموال بين شهرها، طراحي شده

هاي سواره دو بانده و سه رفت و برگشت، معموال داراي سه باند در هر سمت، هستند با اين وجود راه

 .باشند ها داراي دسترسي غير همسطح مي بانده نيز معمول هستند و همه آن

هاي با دسترسي محدود است در يك نام عمومي براي يك نوع از بزرگراه (Parkway)يا پارك وي -

وي ممكن است تنها نام ديگري اركهاي آمريكا عبارت پ در ساير بخش(. هايي ار آمريكا و كانادا بخش

ها به طور خاص براي وي مانند يك بزرگراه با دسترسي محدود، پارك) براي يك خيابان عادي باشد

راهنماي زبان تخصصي 38 

  

 

ا و يا ه ند به طور كلي به صورت آزادراهتوان ها مي اند، و خيلي از آن ترافيك سنگين طراحي شده

هاي ها محدود به عبور و مرور و اتوموبيل وي خيلي از پارك .بندي شوند هاي داراي عوارضي طبقه اتوبان

.ها ممنوع هستند ها، و مشابه آن ها، اتوبوس غير تجاري هستند و كاميون

   

راهنماي زبان تخصصي 39 

  

 

درس هفتم

بنايي

بنايي

. شوند واحدهاي مجزايي است كه چيده شده و توسط مالت به هم متصل ميها از بنايي شامل ساختن سازه

مصالح معمول در ساخت و ساز بنايي عبارتند از آجر، سنگ مانند مرمر، گرانيت، تراورتن، سنگ آهك؛ بلوك

اما به هر حال، مصالح . بنايي عموما يكي از انواع با دوام ساخت و ساز است. اي، و كاشي بتني، بلوك شيشه

توانند بسيار بر دوام اند مي استفاده شده، كيفيت مالت و نيروي كار، و الگويي كه واحدها طبق آن چيده شده

.كلي بنا موثر باشند

نما

آجري مقاومت خود را از يك چارچوب چوبي و يا يك ديوار زبره بنايي از مصالح ديگر، كه بر روي ) روكش(نماي

. گيرد شود، مي ر برابر هوازدگي و تامين ظاهر تمام شده قرار داده ميآن يك اليه آجر جهت ايجاد مقاومت د

هاي آجر، نوارهاي فلزي كه متصل هستند اي به وسيله گيره شود به ديوارهاي سازه ديوار نماي آجري متصل مي

يوار نماي معموال يك فضاي خالي پر از هوا بين د. اي و درزهاي پر شده با مالت ديوار نماي آجري به ديوار سازه

اي داراي يك سطح ضد از آنجا كه بلوك رسي كامال ضد آب نيست، ديوار سازه. اي وجود دارد آجري و ديوار سازه

در پايه ديوار نما گار گذاشته (Weep Holes)هاي نشت است و سوراخ) معموال كاغذ آغشته به قير(آب

راهنماي زبان تخصصي 40 

  

 

اي برتر هستند نسبت به نما معموال از نظر سازه ديوارهاي. شوند تا فضاي خالي پر از هوا را تهويه كنند مي

تواند از جنس بلوك مسلح شده توسط فوالد و يا ها مي ديوارهاي يكپارچه آجري مسلح نشده چرا كه هسته آن

تواند امكان عبور تاسيسات را از درون ديوار بدهد اگر برخي استفاده از بلوك همچنين مي. بتن ريخته شده باشد

همچنين، به علت ضد آب بودن . ها را بتوان به اين منظور به صورت پر نشده رها كرد بلوكهاي از هسته

هاي نشت، و كاغذ آغشته به قير كه در يك هاي خاكستري، فضاي خالي پر از هوا، سوراخ هاي بتني و بلوك بلوك

بيشتر . ير ضروري هستنداي بلوكي غ اي با قاب چوبي الزم هستند معموال با وجود يك ديوار سازه ديوار سازه

كنند داراي يك ها استفاده مي هاي عايق بندي شده كه از بلوك بتني، آجر، نما و يا يك تركيب از آن ساختمان

هاي صلب عايق پوشيده شده هاي فايبرگالس بين اتصاالت ديوار چوبي و يا تخت اليه عايق داخلي به شكل رول

در بيشتر شرايط اقليمي اين عايق . هستند (Dry Wall)) شكگچ خ(و يا پنل گچي ) گچ خيس(با پالستر

دهد تا از جرم بندي بسيار موثرتر از عايق بندي سطح خارجي ديوار است، و به بخش داخلي ساختمان اجازه مي

اين تكنيك، اما، نياز به نوعي سطح خارجي مقاوم در برابر هوازدگي دارد و ، در . حرارتي مصالح بنايي سود ببرد

.تر است يجه، عموما پرهزينهنت

بنايي يكپارچه

در . بنايي يكپارچه، بدون مسلح كننده فوالدي، كاربردهاي بسيار محدودي در ساخت و ساز ديوار مدرن دارد

و ها ها به زلزله توانند كامال اقتصادي و مناسب در برخي كاربردها باشند، حساسيت آن حالي كه اين ديوارها مي

در نتيجه ديوارهاي يكپارچه بنايي مسلح نشده معموال كوتاه و ضخيم . ك مشكل بزرگ استها ي فروريختن آن

.هستند

راهنماي زبان تخصصي 41 

  

 

آجر

كه آجرهاي راسته ناميده (بنايي يكپارچه آجري از دو يا بيشتر اليه آجر با واحدهاي چيده شده به صورت افقي

ه به صورت عرضي نسبت به ديوار به يكديگر بوسيله آجرهاي چيده شد اند تشكيل شده كع متصل شده) شوند مي

هاي به ها و راسته الگوي كله. شود هر رديف آجرها به نام يك رج شناخته مي. شوند كه آجرهاي كله ناميده مي(

با هر رج مضرب ( (common)كند مانند چينش عادي مختلف را ايجاد مي (Bond)ي ها كار رفته چينش

ها و با راسته( (Flemish)، و چينش فلميش (English)ش ، چينش انگلي)شش تشكيل شده از آجرهاي كله

ها وجود ندارد، ولي ظاهر ديوار تمام تفاوت كاربردي قابل توجهي بين بيشتر چينش). هاي متناوب در يك رج كله

تر و كمتر در معرض هاي با تناوب در راستاي عمودي معموال مقاوم چينش. گيرد شده تحت تاثير قرار مي

.عمده نسبت به يك چينش غير متناوب هستندخوردگي ترك

 

ها تمرين

.سواالت را با توجه به متن پاسخ دهيد

 مصالح بنايي چه هستند؟ - 6

مصالح معمول در ساخت و ساز بنايي شامل آجر، سنگ، مانند مرمر، گرانيت، تراورتن، سنگ آهك؛ بلوك

.اي، و كاشي هستند بتني، بلوك شيشه

راهنماي زبان تخصصي 42 

  

 

The  common  materials  of  masonry  construction  are  brick,  stone  such  as 

marble, granite, travertine, limestone; concrete block, glass block, and tile. 

 ديوار نماي آجري چيست؟ - 7

ديوار نماي آجري شامل يك چارچوب چوبي و يا يك ديوار زبره بنايي از مصالح ديگر است كه روي آن يك

.شود مت در مقابل هوازدگي و تامين يك ظاهر پايان يافته قرار داده مياليه آجر براي مقاو

Brick veneer construction consists of a framework of wood or a rough masonry 

wall  of  other  material  over  which  is  placed  a  layer  of  bricks  for 

weatherproofing and providing a finished appearance. 

 شود؟ اي متصل مي نماي آجري چگونه به ديوار سازه - 8

.هاي آجر به وسيله بست

By brick ties. 

چرا يك فضاي خالي پر از هوا درون ديوار وجود دارد؟ - 9

.شوند اي و ديوار نما قرار گرفته و دو ديوار از طريق آن به يكديگر متصل مي فضاي خالي بين ديوار سازه

Air  gap  is placed between  the  structural wall  and  the  veneer wall  and both 

walls are connected through that. 

 شناسيد؟ چه انواعي از عايق بندي را مي -10

راهنماي زبان تخصصي 43 

  

 

.هاي پشم شيشه، صفحات عايق، كاغذهاي آغشته به قير رول

Fiberglass batts, Insulation boards, Tar papers.

 

.ه شده پر كنيدجاهاي خالي را با كلمات داد

6 - Limestone 

.منظور از سولفات كلسيم آهك است

7 - Veneer 

.ونير به معني پوشش يك چيز است

8 - Brick ties 

.شوند اي استفاده مي هاي آجر براي اتصال ديوارنما به ديوار يازه بست

9 - Brick work 

.شود آجركاري به وسيله آجر و مالت انجام مي

10- Tile 

.شود عنوان پوشش كف استفاده ميكاشي بيشتر در آشپزخانه و به

راهنماي زبان تخصصي 44 

  

 

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

ماله آجر

اي گردتر يك طرف ماله داراي لبه. هاي مختلف از ده تا چهارده اينچ موجود هستند ها و شكل اين ابزار در اندازه

ي گفته (ها اندازه. شود كار توصيه نمي هاي زبر مناسب است، اما، اين استفاده براي افراد تازه است كه براي برش

تر را براي كار كردن كار يك ماله باريك ر است و افراد تازهاندازه واقعي تيغه هستند، عرض ماله نيز متغي) شده

هنگامي كه . كند طرف گرد روي ماله آن را براي كاربران چپ دست و راست دست مناسب مي. يابند تر مي آسان

، آن را در حالت خشك تميز كرده و يك اليه نازك روغن براي شود از ماله استفاده نميدر يك دوره زماني

.از زنگ زدگي بر روي آن قرار دهيدجلوگيري

ماله بند كشي

ها براي انواع مشخص بندكشي و يا براي تر از ماله آجر كه هر دو لبه آن صاف هستند، اين ماله يك نسخ كوچك

.شوند و بايد مانند ماله آجر نگهداري شوند پرداخت آجركاري استفاده مي

تراز

اين ابزار .دارد نگه مي) عمودي(و شاقولي ) افقي(و كار آجركاران را تراز ترين قطعه جعبه ابزار است اين ابزار گران

اندازه اصلي براي استفاده روزمره نهصد ميليمتر يا هزار و دويست . هاي مختلف موجود هستند نيز در اندازه

.ميليمتر است

راهنماي زبان تخصصي 45 

  

 

تراز قايقي

تر ولي كوچك) ي براي شاقولي كردنيكي براي تراز كردن و ديگر(مانند تراز در فوق، داراي دو حباب است،

.سودمند است (Soldier)هاي از نوع سرباز هاي دكوري و رج نصب قاب اين ابزار براي. است

ميخ ريسمان و

ها ميخ. ها چيده شوند هاي ساختمان بايد ساخته شوند تا آجرها بين آن شوند كه گوشه ها وقتي استفاده مي اين

مهم است كه ريسمان . ها درون درزهاي ديوار را بدهند د تا اجازه قرار دادن آندر انتها به صورت مخروطي هستن

.بدون گره و عاري از مالت حفظ شود

هاي گوشه وكبل

اين ابزار . شوند ها به صورت جفتي و به عنوان يك روش ساده براي باال نگه داشتن ريسمان استفاده مي اين بلوك

.يد نمونه خود را بسازيدتوان گران نيستند چرا كه خود شما مي

ورق خاردار

هاي بلند آجركاري اين ابزار براي باال نگه داشتن ريسمان در طول. تر ديگر ولي با استفاده زياد يك ابزار ارزان

.شوند براي از بين بردن هرگونه آويزان شدن ريسمان استفاده مي

پتك

. من باشد و به صورت مكرر كنترل شود تا شل نشودمهم است كه سر آن اي. شود با كاردك يا اسكنه استفاده مي

.هاي محافظ چشم استفاده كنيد هميشه از عينك

راهنماي زبان تخصصي 46 

  

 

كاردك

. شود محافظ چشم بايد استفاده شود در تمام اوقاتي كه از ابزار استفاده مي. شود براي بريدن آجرها استفاده مي

تواند در شود و مي به نام قارچ شناخته مياين پديده . هاي آن چين بخوردنبايد هرگز اجازه داده شود كه انت

ها حفظ شود با استفاده از يك چرخ سمباده انتها هميشه بايد عاري از قارچ. هنگام ضربه خوردن جدا شود

.شون كه لبه برنده تيز نگه داشته شود كه همچنين باعث مي) ساب(

اسكنه

شود به در آجركاري بعد از چيدن آن استفاده ميتر، بيشتر برايحفاري شبيه يك كاردك است ولي با تيغه كوچك

.هاي ايمني بايد مشابه كاردك رعايت شوند مجددا، نگهداري و رويه. عنوان مثال براي عبور دادن تاسيسات

چكش آجر يا چكش خاردار

سابيده ها هنگامي كه دندانه. هاي قابل جدا شدن دو نوع مشابه آجر، يكي با يك سر ثابت و ديگري با تيغه

:اين ابزار براي تعدادي از كاربردها قابل استفاده هستند. ها قابل نوسازي هستند اند، تيغه شده

شود، كانال زني شناخته مي چه به عنوان كانال ها براي ايجاد يك لبه تميز جهت آن هاي برش مرتب كردن لبه

عينك. ا ايمني داراي بيشترين اهميت استمجدد. ها درون ديوار قبل از پالستر كردن است زني قرار دادن كابل

.ها مراقبت شود ها و انگشت دستاز بايد هميشه استفاده شود و

راهنماي زبان تخصصي 47 

  

 

متر نواري

اندازه بسيار مناسبي دارد و به راحتي از . شوند انواعي كه اين روزها بيش از همه توسط آجركاران استفاده مي

شود بايد بعد از استفاده پاك طوب از آن استفاده ميوقتي در هواي مر. شود يا جيب حمل ميطريق كمربند و

.شود تا از زنگ زدگي آن جلوگيري شود

ابزار بندكشي

يك درز نيم گرد كه به نام پرداخت دسته سطلي نيز شناخته . شود براي پرداخت درزهاي آجركاري استفاده مي

ها خريداري توانند از فروشگاه ابزار مي اند، اين دو نوع آن نشان داده شده. (Bucket Handle Finish)شود مي

.تواند به شكل مناسب خم شود شوند اما يك دسته سطل و يا دلو قديمي نيز مي

كاربردهاي بنايي

ترين نوع آجر معمول. شود ها استفاده مي ها، ديوارهاي حايل و يادواره بنايي معموال براي ديوارهاي ساختمان

بنايي با بلوك بتني به سرعت به عنوان يك مصالح قابل مقايسه . ربر و يا نما باشدتواند با مصالح بنايي است و مي

امكانات مختلفي را در ساخت - ها داراي هسته توخالي هستند كه بيشتر آن–ها بلوك. رسد به محبوبيت آجر مي

ترين حالت، اسبكنند، و معموال در من كنند، معموال مقاومت برشي باال را تامين مي و ساز بنايي عرضه مي

پر كردن . هاي با بار عرضي سبك مناسب هستند ها به صورت پر نشده باشد، براي سازه هنگامي كه هسته آن

راهنماي زبان تخصصي 48 

  

 

مقاومت كششي و جانبي بسيار ) معموال ميلگرد(ها با بتن، سنگ يا مسلح كننده فوالدي تمام و يا برخي از هسته

.كند ها عرضه مي تري را به سازه بزرگ

مزايا

تواند جرم حرارتي يك ساختمان را افزايش دهد، كه راحتي از مصالحي مانند آجر و سنگ مياده استف

تواند براي كاربردهاي خورشيدي غير كند و مي بيشتري را در گرماي تابستان و سرماي زمستان ارايه مي

 .آل باشد فعال ايده

در طول عمر آن را كاهش دهد، هرچند عايق هاي سازه تواند هزينه آجر معموال نياز به رنگ زدن ندارد و مي

. تواند احتمال پوسته شدن به علت صدمات ناشي از يخ زدگي را كاهش دهد كردن آن به طور مناسب مي

بلوك بتني از نوع غير تزييني اگر در نماي ديوار قرار بگيرد معموال رنگ شده و يا بر روي آن اندود گچ

 .شود استفاده مي

تواند حسي از استحكام و دوام را منتقل كند وقتي خوب كار شده است، مي ظاهر كار، به خصوص. 

كنند مصالح بنايي بسيار به گرما مقاوم هستند و بنابراين محافظت خوبي در مقابل آتش ايجاد مي. 

معايب

هاي ناشي از يخ زدگي شود تواند موجب كاهش كيفيت سطح به علت آسيب شرايط آب و هوايي شديد مي .

اگر قرار است . وع خرابي در انواع مشخصي از آجر معمول است، هرچند در بلوك بتني نسبتا نادر استاين ن

راهنماي زبان تخصصي 49 

  

 

استفاده شود، بايد در انتخاب آجرهاي مناسب براي شرايط آب و هوايي مورد نظر ) رسي(از آجر غير بتني

 .دقت كرد

اخته شود تا از نشست و ترك س) معموال بتن مسلح(ساختمان بنايي بايد بر روي يك فونداسيون محكم

در محل موجود هستند، ) مانند رس خشت(هاي متورم شونده اگر خاك. خوردگي بالقوه آن جلوگيري شود

اين فونداسيون ممكن است به ساخت كامال ماهرانه نياز داشته باشد و ممكن است به خدمات يك مهندس

 .سازه واجد شرايط نياز باشد

دهد اي را، به خصوص در مناطق در معرض زلزله، افزايش مي هوزن باالي آن نيازهاي ساز. 

اي هاي سازه محدوديت

پيچش يا (قابل توجه را دارد اما در مقاومت كششي ) بارهاي عمودي(مصالح بناي ادعاي داشتن مقاومت فشاري

تواند با بنايي ميمقاومت كششي ديوارهاي . كه مسلح شود تري قرار دارد مگر اين در سطح بسيار پايين) كشش

در فواصلي ) ها هاي عمودي يا تيرچه ستون(هاي از جنس مصالح بنايي افزايش ضخامت ديوار يا با ساختن پايه

تواند به صورت عمودي و يا افقي قرار داده در جايي كه عملي باشد، مسلح ككنده فوالدي نيز مي. تقويت شود

ش دهد، اگرچه اين كار بيشتر در ديوارهاي درجاريز انجام شود تا مقاومت كششي را به مقدار زيادي افزاي

.شود مي

اين روش . شود يك روش مورد استفاده در افزايش مقاومت كششي بتن ريخته شده پيش تنيدگي ناميده مي

ها است تا عناصر ساخت سنگين مانند هاي فوالدي و سپس ريختن بتن در اطراف آن شامل كشيدن ميله

راهنماي زبان تخصصي 50 

  

 

هاي فوالدي از دو انتها بريده بعد از عمل آمدن بتن، ميله. هاي توخالي ساخته شوند شهشاهتيرهاي پل و عر

دهند، و به ، و چگالي آن را مقداري افزايش ميكشند شوند و منقبض شده و بتن را با خود به سمت داخل مي مي

.دهند مقدار زيادي مقاومت آن در مقابل بارهاي جانبي افزايش مي

؟...دانيد آيا مي

يك(Interchange) اي است كه از تقاطع غير همسطح، و يك يا چند رمپ، استفاده يك تقاطع جاده

اجازه عبور از تقاطع بدون - موجود در تقاطع–كه به جريان عبوري از حداقل يك جاده كند براي اين مي

 .قطع كردن جريان عبوري ديگري را بدهد

يك(Intersection) ر آن دو و يا بيشتر جاده به هم رسيده و يا يكديگر را به يك تقاطع جاده است كه د

نيز (Crossroads)توان اي را مي چنين تقاطع جاده). در يك سطح هستند(كنند صورت همسطح قطع مي

 .است Yو يا يك تقاطع ) دو بازو از يك جاده( Tيك تقاطع ) بازوها(يك تقاطع بين سه قطعه جاده . ناميد

مانند -دو طرفه–شده هاي تقسيم در جادهExpressways ،Motorways يا ،Autobahns ،

the central reservation )انگليسي برتانيايي( ،median )يا )انگليسي آمريكاي شمالي ،

median strip )اي است كه دو باند مقابل عبور و ناحيه) انگليسي آمريكاي شمالي و انگليسي استراليايي

به طور ثانويه به عنوان فضاي سبز نيز عمل كرده (medians)ها برخي از مديان. دكن مرور را از هم جدا مي

هاي كنند، ديگران بذر گل كاري مي هاي خود را چمن هاي اجرايي مديان حوزهبرخي از . كنند و راه را زيبا مي

كه برخي حاليكنند، در كنند كه هرسال جوانه زده و مجددا خود را بذر پاشي مي وحشي را در آن پخش مي

جايي كه . كنند هاي تزييني مي ها، گياهان فصلي، و چمن ديگر به طور وسيعي اقدام به كاشت درختان، بوته

راهنماي زبان تخصصي 51 

  

 

هاي ترافيك روبرو را فيلتر كرده و يك سد مقاوم را ها نور چراغ هاي متراكم از بوته فضا مناسب باشد، پرچين

.آورند به وجود مي

راهنماي زبان تخصصي 52 

  

 

درس دوازدهم

بتن مسلح

مسلحبتن

شود، بتني است كه در آن نيز ناميده مي (Ferroconcrete)بتن مسلح، كه در برخي از كشورها بتن آهني

ها ترد و شكننده اند تا مصالحي را كه بدون وجود آن يا الياف تركيب شده) ميلگردها(هاي مسلح كننده ميله

.خواهد بود را تقويت كنند

فيزيك و استاتيك

هاي توانند از ذرات ريز ماسه، سنگ ها مي سنگدانه. هاي سنگي است مان پرتلند و دانهبتن يك مخلوط از سي

شود، وقتي با مقدار كمي آب مخلوط . ها تشكيل شده باشند و يا تركيبي از اندازه) به اندازه يك مشت(درشت

دهد كه كيل ميشود و يك ساختار ميكروسكوپي از نوع شبكه بلوري مات را تش سيمان پرتلند هيدراته مي

هاي از هاي بتن معمول از سنگدانه مخلوط. كند ها را درون ساختار صلب خود محصور كرده و قفل مي سنگدانه

هاي فشاري رو به پايين دارند؛ اما، هر تنش كنند و مقاومت بسيار بااليي به تنش نوع شن شسته شده استفاده مي

شكند و منجر به ترك خوردن و جدا شدگي بتن ي را ميقابل توجه كششي و يا خمشي شبكه صلب ميكروسكوپ

به اين دليل، بتن عادي بايد براي جلوگيري از ترك خوردگي حمايت شده و يا بر روي يك پي خاكي . شود مي

.قرار بگيرد

راهنماي زبان تخصصي 53 

  

 

ها قرار بگيرد، بتن مسلح شده به شكل جالبي، اگر يك مده غير قابل كش آمدن، مانند فوالد، در كنار سنگدانه

. كنند كه در مقابل كشش، خمش، يا ساير شرايط كششي مستقيم مقاومت مي شود اي مي تبديل به عناصر سازه

كند و كه در آن بتن فشار را تحمل مي) كه در شكل سمت چپ نشان داده شده است(يك مقطع بتن مسلح

توان آن را و ساز ميكند آنچنان در تحمل بارها كارآمد است كه در صنعت ساخت فوالد كشش را تحمل مي

.اي درآورد تقريبا به هر شكل و اندازه

اول، ضريب انبساط حرارتي در . دهند هاي خاص بتن را به آن مي سه خصوصيت فيزيكي در كنار يكديگر ويژگي

هاي داخلي ايجاد شده به دليل تفاوت در انبساط و انقباض بتن بسيار به فوالد نزديك است، اين موضوع تنش

شود، شبكه ميكروسكوپي خود را با جزييات سطح دوم، هنگامي كه سيمان خشك مي.سازد را منتفي ميحرارتي

دهد كه به صورت موثري بين دو ماده مختلف منتقل ها اجازه مي دهد، اين موضوع به تنش فوالد مطابقت مي

. بتن و فوالد را افزايش دهندشوند تا اتصال يا چسبندگي بين هاي فوالدي زير يا آجدار مي معموال ميله. شوند

موجب شكل گرفتن يك اليه غير فعال ) آهك(محيط شيميايي قليايي ايجاد شده توسط كربنات كلسيم سوم،

هاي اسيدي و يا خنثي قرار دارد، در مقابل شود، كه آن را نسبت به حالتي كه در محيط كننده بر روي فوالد مي

.كند تر مي فرسايش بسيار مقاوم

اي را براي مقابله در برابر نيروهاي كششي فراهم هاي روي ميلگرد سطح افزايش يافته كه آج د اينبا وجو

كنند، گاهي ميزان قرارگيري ميلگرد مسلح كننده در بتن براي انتقال كامل نيروهاي كششي بين بتن و مي

در . ا كشيدن ممكن استبراي مثال، بيرون كشيدن يك شاخه ميلگرد از بتن خشك شده ب. ميلگرد كافي نيست

راهنماي زبان تخصصي 54 

  

 

درجه خم شود؛ كه خود 180تواند به شكل يك قالب مواردي كه نيروهاي كششي شديد وجود دارد، ميلگرد مي

.كند قالب نيمي از ظرفيت ميلگرد براي مقابله در برابر نيروهاي كششي را به بتن منتقل مي

توان از فوالد براي تحمل بخشي از نيروي اي كه حداقل سطح مقطع مطلوب است، مي در برخي از اعضاي سازه

ها تيرهاي پيوسته در ساختمان. افتد ها اتفاق مي اين مورد در ستون. فشاري در كنار نيروي كششي استفاده كرد

ها معموال تنها در بخش كششي ها دارند، ولي تيرها و دال معموال نياز به مقداري فوالد فشاري بر روي ستون

ها تنش كششي بين باال و پايين در مورد شاهتيرهاي يكسره كه در آن .مسلح كننده دارندخود فوالد ) پايين(

توان فوالد را به شكل زيگ زاگ درون توان استفاده كرد يا مي شود، چند اليه فوالد مي مقطع عضو جا به جا مي

.تير خم كرد

ه شونده براي كنترل رطوبت استفاده هاي تو خالي تهوي هاي بتن مسلح گاهي از تمهيداتي مانند هسته سازه

.كنند مي

وقتي ميلگرد خورده . تواند به بتن بد طراحي شده و يا بد ساخته شده ضربه بزند خوردگي و يخ زدگي مي

. شود شود و موجب ترك خوردگي در بتن و جدا شدگي ميلگرد از بتن مي شود، زنگ آهن پخش مي مي

انبساط آب يخ زده . دهد كه آب در سطح بتن نفوذ كرده و يخ بزند هاي مربوط به يخ زدگي وقتي رخ مي آسيب

اي كند، و موجب پوسته شدن و در نهايت گسيختگي سازه ها را عريض مي هاي ميكروسكوپي ترك در ترك

.شود مي

راهنماي زبان تخصصي 55 

  

 

است توانند ها كه مي هاي پاركينگ، و ساير سازه ها، سازه ها، پل هاي سرد و مرطوب، بتن مسلح در جاده در اقليم

در معرض نمك يخ زدا باشند ممكن است نياز به ميلگرد با روكش اپوكسي و يا يك بتن با طرح اختالط مناسب

تواند به راحتي از رنگ سبز روشن پوشش ميلگرد با روكش اپوكسي مي. و سازه با طراحي خوب داشته باشد

.شناسايي شود اپوكسي

ها تمرين

.يدسواالت را با توجه به متن پاسخ ده

 بتن مسلح چيست؟ - 1

هاي مسلح كننده شود، بتني است كه در آن ميله بتن مسلح، كه در برخي كشورها بتن آهني نيز ناميده مي

.اند يا الياف قرار داده شده) ميگردها(

Reinforce concrete, also called ferroconcrete in some countries, is concrete in 

which reinforcement bars (“rebars”) or fibers have been incorporated. 

 اثرات استفاده از ميلگرد در بتن چه هستند؟ - 2

.كند اي را كه بدون وجود آن ترد و شكننده است را تقويت مي ميلگرد ماده

It strengthens the material that would otherwise be brittle. 

راهنماي زبان تخصصي 56 

  

 

 سازد؟ نبساط حرارتي بتن را منتفي ميچه چيزي تنش داخلي ايجاد شده در اثرتفاوت ا - 3

.واقعيت كه ضريب انبساط حرارتي بتن بسيار به فوالد نزديك است اين

The  fact  that  the  coefficient of  thermal expansion of  concrete  is very nearly 

identical to that of steel. 

دهند؟ مسلح را به آن ميمشخصات ويژه بتن كدام خصوصيات فيزيكي بتن در كنار هم - 4

شود شبكه دوم، هنگامي كه سيمان خشك مي. اول، ضريب انبساط حرارتي بتن بسيار به فوالد نزديك است

سوم، محيط قليايي ايجاد شده توسط كربنات كلسيم . يابد ميكروسكوپي با جزييات سطح فوالد مطابقت مي

.شود فوالد مي موجب شكل گيري يك اليه غير فعال كننده روي سطح) آهك(

First, the coefficient of thermal expansion of concrete  is very nearly  identical 

to that of steel. Second, when cement cures, the microscopic lattice conforms 

to  the  surface details of  the  steel.  Third,  the  alkaline  chemical  environment 

provided by calcium carbonate (lime) causes a passivating film to form on the 

surface of steel. 

 كنيم؟ چرا در بعضي نقاط ميلگردها را خم مي - 5

درجه خم شود؛ 180در مواردي كه نيروهاي كششي شديد هستند، ميلگرد ممكن است به شكل يك قالب

.كند بله در برابر نيروهاي كششي را به بتن منتقل ميكه خود آن نيمي از ظرفيت ميلگرد در مقا

راهنماي زبان تخصصي 57 

  

 

In cases where there would be extreme tension forces, the rebar may be bent 

into a 180 degree hook; which  itself will  transfer half of  the  capacity of  the 

rebar to resist tension forces to the concrete.

 

.هاي خالي را با كلمات داده شده پر كنيدجا

1 - Contract 

.شود هواي سرد موجب انقباض ميلگردها مي

2 - Corrosion 

.يابد خوردگي در شرايط اسيدي افزايش مي

3 - Aggregates 

.هاي سنگي است بتن مخلوطي از سيمان پرتلند و دانه

4 - hydrate 

.شود با اضافه كردن آب به سيمان، سيمان هيدراته مي

5 - Compressive 

.تواند تنش فشاري بيشتري نسبت به تنش كششي تحمل كند بتن مي

راهنماي زبان تخصصي 58 

  

 

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

.ها را حدس بزنيد ها نگاه كرده و نوع استفاده آن به اين عكس

بتن مسلح شده با الياف

توان آن را در بتن معمولي نيز شود، اما مي استفاده مي) بتن پاشيده(مسلح كننده اليافي معموال در شاتكريت

شود، ولي ها استفاده مي سازي بتن معمولي مسلح ئشده با الياف بيشتر براي كف طبقه همكف و كف. استفاده كرد

به صورت تنها و يا ) ها و غيره ها، فونداسيون ا، شمعتيره(اي توان آن را براي محدوده وسيعي از اجزاي سازه مي

.در نظر گرفت -بسته شده با دست–در كنار شبكه ميلگرد

تر از بتن با شبكه ميلگرد است، اما كماكان مقاومت ارزان) الياف فوالدي يا پالستيكي(بتن مسلح شده با الياف

يك رشته نازك و كوتاه، براي مثال يك رشته . است شكل، بعد و طول الياف مهم. كند كششي را چندين برابر مي

ترك خوردگي را در هنگام (شيشه كوتاه مو مانند، تنها در اولين ساعات پس از ريختن بتن موثر خواهد بود

يك رشته با اندازه معمول براي . دهد امامقاومت كششي بتن را افزايش نمي) دهد سفت شدن بتن كاهش مي

مقاومت كششي بتن ) ليمتر قطر، چهل و پنج ميليمتر طول از جنس فوالد يا پالستيكيك مي(شاتكريت اروپايي

.دهد را افزايش مي

راهنماي زبان تخصصي 59 

  

 

و ) ميليمتر در اروپا 80تا 30(ها ترين اليافي است كه به صورت معمول در دسترس است، و در طول فوالد قوي

ن تنها بر روي سطوحي كه امكان توا الياف فوالدي را مي.مختلف موجود است) هاي انتهايي بقال(هاي شكل

در برخي موارد، يك سطح با الياف فوالدي با .هاي زنگ را دارند استفاده كرد تحمل و يا پرهيز از خوردگي و لكه

.شود مواد ديگر پوشانده مي

ا ه اخيرا، الياف بازالت بافته شده، كه مدت .الياف شيشه ارزان و ضد خوردگي است، ولي به مقاومت فوالد نيست

تر تر و ارزان الياف بازالت قوي. در اروپاي شرقي موجود بود، در آمريكا و اروپاي غربي در دسترس قرار گرفته است

از شيشه است، ولي، به طور تاريخي، در مقابل محيط قليايي سيمان پرتلند مقاومت چندان خوبي نشان نداده تا

هاي پالستيكي براي عايق كردن مصالح جديد از چسب. بتوان آن را به عنوان مسلح كننده مستقيم به كار برد

.كنند الياف بازالت از سيمان استفاده مي

تر ترين نوع الياف الياف پالستيكي تقويت شده با گرافيت هستند، كه تقريبا به مقاومت فوالد هستند، سبك عالي

هاي كربني نشان اي را با نانولوله نندهها نتايج اوليه اميدوار ك برخي از آزمايش. باشند هستند و ضد خوردگي مي

.ها خيلي گران است اند ولي اين ماده هنوز براي استفاده در ساختمان داده

مسلح كننده غير فوالدي

رباهاي بزرگي آهن MRIهاي براي مثال، دستگاه. در برخي از ساخت و سازها امكان استفاده از فوالد وجود ندارد

هاي هاي عوارضي هستند كه برچسب يك مثال ديگر باجه. هاي غير فلزي دارند ساختماندارند و بنابراين نياز به

.خوانند، و نياز به بتن مسلحي دارند كه قابليت گذر امواج راديويي را دارد راديويي را مي

راهنماي زبان تخصصي 60 

  

 

ترين عاملي جا كه خوردگي مهم از آن. تر از مقاومت آن است در برخي موارد، طول عمر سازه بتني مهم

.تواند عمر آن را به ميزان قابل توجهي افزايش دهد ، يك مسلح كننده ضد خوردگي ميختگي بتن استگسي

ها و يا الياف پالستيكي مسلح شده با الياف استفاده ها با استفاده از ميلگردها، شبكه براي اين منظور برخي سازه

كه در مقابل خوردگي مقاوم است، نياز به از آن . تواند به قوت فوالد باشد مسلح كننده فوالدي مي. كنند مي

اين به اين معني است كه . ميليمتري و بيشتري، كه مسلح كننده فوالدي نياز دارد، ندارد 50تا 30پوشش بتني

تري داشته باشند و براي برخي از كاربردها از تر باشند، عمر طوالني توانند سبك مي FRPسازه هاي مسلح شده با

.قابت با بتن با مسلح كننده فوالدي باشندنظر قيمت قابل ر

اين واقعيت است كه اين مسلح كننده شكل پذير نيست و در FRPمانع اصلي براي استفاده از مسلح كننده

كنند ممكن است پاسخ استفاده مي FRPهايي كه از ميلگردهاي در نتيجه سازه. مقابل آتش مقاومت ندارد

.ها در مقابل آتش كاهش بيابد ته باشند و مقاومت آناي با شكل پذيري كمتري داش سازه

؟...آيا ميدانيد

يك جاده تخته اي(Plank Road) ياPuncheon جاده است كه توسط يك سري يك راه خاكي و يا

اي در نيمه اول قرن نوزدهم در شمال هاي تخته جاده. پوشانده شده استهاي چوبي هاي مشابه تخته تخته

Turnpikeهاي ها اغلب توسط شركت اين جاده. شرق و غرب ميانه آمريكا بسيار پرطرفدار بودند

 .شدند ساخته مي) هاي خصوصي كه درآمدشان از طريق اخذ عوارض راه است شركت(

راهنماي زبان تخصصي 61 

  

 

يك صنعت خصوصي اداره شده و تحت يك بزرگراه خصوصي بزرگراهي است كه براي سود مالي توسط

 .اند هاي خصوصي در سرتاسر اروپا ساخته شده بزرگراه. مالكيت آن است

شود اي است كه توسط يك فرد، سازمان، و يا شركت خصوصي مالكيت و اداره مي يك جاده خصوصي جاده

محسوب شود، و برخي از در نتيجه، استفاده بدون اجازه از جاده ممكن است تجاوز به حريم. نه توسط دولت

ترين نوع جاده خصوصي يك جاده در منطقه مسكوني معمول. قوانين معمول جاده ممكن است حاكم نباشند

.شود هاي متشكل از مالكان نگهداري مي است كه توسط انجمن مالكان، شركت، يا ساير گروه

راهنماي زبان تخصصي 62 

  

 

درس سيزدهم

جوشكاري

جوشكاري

هاي حرارتي، از طريق در هم آميختن د را، معموال فلزات و پالستيكجوشكاري يك فرآيند ساخت است كه موا

اين كار غالبا از طريق ذوب كردن قطعات و اضافه كردن يك ماده پر كننده براي ايجاد يك . كند به هم متصل مي

شود، ولي گيرد كه سرد شده و تبديل به يك اتصال قدرتمند مي انجام مي) گودال جوش(حوضچه مواد مذاب

اين كار در برابر لحيم كاري نرم و . شود اهي فشار در كنار حرارت و يا به تنهايي براي ايجاد جوش استفاده ميگ

ها ذوب شده تا تر از قطعات در بين آن ها يك ماده با دماي ذوب پايين لحيم كاري سخت قرار دارد كه طي آن

.ها، بدون ذوب كردن قطعات، ايجاد كند يك پيوند بين آن

تواند براي جوشكاري استفاده شود، شامل يك شعله گازي، يك قوس الكتريكي، ع انرژي بسيار متفاوتي ميمناب

در حالي كه جوشكاري غالبا يك پروسه صنعتي است، . يك ليزر، يك پرتو الكترون، اصطكاك، و امواج فراصوت

بدون توجه به . ، و در فضاهاي مختلفي انجام شود، شامل فضاي باز، زير آب تواند در محيط جوشكاري مي

ها، هايي بايد انجام شود براي اجتناب از سوختگي است و مراقبت موقعيت، در هر حال، جوشكاري خطرناك

. شوك الكتريكي، بخارات سمي، و بيش از حد در معرض نور فرابنفش قرار گرفتن

راهنماي زبان تخصصي 63 

  

 

هاي جوشكاري روش

جوشكاري قوسي

جوش براي ايجاد و حفظ يك قوس الكتريكي بين يك الكترود و هاي جوشكاري قوسي از يك منبع نيروي روش

توانند از ها مي اين روش. ذوب كنند) محل جوشكاري(كنند تا مواد را در نقطه جوش ماده پايه استفاده مي

منطقه جوش گاهي . جريان مستقيم يا جريان متناوب و الكترودهاي مصرفي و يا غير مصرفي استفاده نمايند

شود، محافظت شده و گاهي نيز از ماده پر ، كه گاز محافظ ناميده ميبي اثرو يا نيمه بي اثراز توسط نوعي گ

.شود كننده در جوش استفاده مي

منابع نيرو

. هاي جوشكاري قوسي، منابع نيروي مختلفي قابل استفاده است براي تامين انرژي الكتريكي الزم براي روش

ثابت و منابع نيروي با ولتاژ ) شدت جريان(يرو، منابع نيروي با جريان ترين طبقه بندي اين منابع ن معمول

جوشكاري قوسي، ولتاژ مستقيما با طول قوس و جريان مستقيما با ميزان در . ثابت هستند) اختالف پتانسيل(

هاي جوشكاري دستي مانند منابع نيروي با جريان ثابت اغلب براي روش .حرارت توليد شده ازتباط دارند

روند، چرا كه حتي وقتي ولتاز تنگستن و جوشكاري قوسي فلز محافظت شده به كار مي- وشكاري قوسي گازج

اين موضوع مهم است زيرا در جوش دستي، كامال ثابت نگه . كنند كند جريان نسبتا ثابتي را حفظ مي تغيير مي

منابع . شوند تاژ دچار نوسان ميتواند مشكل باشد، و در نتيجه، طول قوس و در نتيجه ول داشتن الكترود مي

هاي دهند و در نتيجه، اغلب براي روش نيروي با ولتاژ ثابت ولتاژ را ثابت نگه داشته و جريان را تغيير مي

جوشكاري قوسي با هسته گداخته، و جوشكاري قوسي فلز، - جوشكاري اتوماتيك مانند جوشكاري قوسي گاز

راهنماي زبان تخصصي 64 

  

 

شود، چرا كه هر نوساني در فاصله بين طول قوس ثابت نگه داشته ميها، در اين روش. شود مستغرق استفاده مي

براي مثال، اگر سيم و ماده پايه . شود سيم و ماده پايه به سرعت توسط يك تغيير بزرگ در جريان جبران مي

يابد، كه در نتيجه باعث افزايش حرارت شده و سر سيم ذوب خيلي نزديك شوند، جريان به سرعت افزايش مي

.گرداند ود، و آن را به فاصله اوليه با ماده پايه برميش مي

هايي كه از الكترود روش. كند نوع جريان استفاده شده در جوش قوسي نيز نقش مهمي در جوشكاري بازي مي

فلز، معموال از -كنند، مانند جوشكاري قوسي فلز محافظت شده و جوشكاري قوسي گاز مصرفي استفاده مي

در جوشكاري، آند با بار . تواند داراي بار منفي يا مثبت باشد كنند، ولي اكترود مي استفاده ميجريان مستقيم

مثبت تمركز حرارت باالتري خواهد داشت و در نتيجه، تغيير قطبيت الكترود بر روي خصوصيات جوش تاثير

اعث افزايش نفوذ جوش و شود، كه ب اگر الكترود داراي بار مثبت باشد، با سرعت بيشتري ذوب مي. گذارد مي

هايي كه از روش. شود تر مي هاي كم عمق در مقابل، يك الكترود با بار منفي منجر به جوش .شود سرعت آن مي

توانند از هر دو جريان مستقيم و تنگستن، مي-كنند، مانند جوشكاري قوسي گاز الكترود غير مصرفي استفاده مي

، در جريان مستقيم به اين علت كه الكترود تنها قوس را ايجاد كرده و در هر حال. جريان متناوب استفاده كنند

شود، در حالي كه يك هاي كم عمق مي كند، يك الكترود با بار مثبت منجر به جوش ماده پر كننده را تامين نمي

ت جريان متناوب به سرعت بين اين دو حالت حرك. كند تري ايجاد مي هاي عميق الكترود با بار منفي جوش

يك عيب جريان متناوب، اين حقيقت كه قوس . شود هاي با نفوذ متوسط مي كند، كه منجر به جوش مي

بايست بعد از هر بار عبور از صفر مجددا برقرار شود، با اختراع منابع نيروي مخصوصي پاسخ داده شده است مي

راهنماي زبان تخصصي 65 

  

 

بور سريع از منطقه صفر را ايجاد كنند كه امكان ع كه به جاي جريان سينوسي عادي، جريان مستطيلي توليد مي

.رسانند كرده و تاثير اين مسئله را به حداقل مي

جوش گازي

است، كه به نام جوشكاري اكسي ) سوخت-اكسيژن(ترين روش جوش گازي، جوشكاري اكسي فيول معمول

هاي جوشكاري است، اما در روش ترين و تطبيق پذيرترين اين روش يكي از قديمي. شود استيلن نيز شناخته مي

اين روش كماكان به طور وسيعي در . هاي اخير در كاربردهاي صنعتي مطلوبيت كمتري پيدا كرده است سال

تجهيزات آن نسبتا ارزان و . گيرد ها و مجراها، و همينطور كارهاي تعميراتي مورد استفاده قرار مي جوشكاري لوله

درجه 3000تيلن و اكسيژن براي توليد حرارت شعله جوش به مقدار بيش از ساده است، و معموال از احتراق اس

شعله، از آن جا كه تمركز كمتري نسبت به يك قوس الكتريكي دارد، باعث كندتر . كند سانتيگراد استفاده مي

تر و اعوجاج در جوش شود، با اين وجود هاي درجاي بزرگ تواند منجر به تنش شود كه مي خنك شدن جوش مي

يك روش مشابه، كه معموال برش اكسي . سازد اين موضوع جوشكاري آلياژهاي فوالدي با كربن باال را آسان مي

استيلن، -هاي جوش گازي، مانند جوش هوا ساير روش. رود شود، براي برش فلزات به كار مي فيول خوانده مي

وال تنها در نوع گازهاي مورد اكسيژن، و جوش گاز فشاري نيز كامال مشابه هستند و معم- جوش هيدروژن

. شود يك مشعل آبي نيز گاهي براي جوشكاري دقيق اجزايي مثل جواهرات استفاده مي .استفاده تفاوت دارند

شود در جوشكاري پالستيك، با اين وجود ماده گرم شده هوا است و دماها جوش گازي همچنين استفاده مي

.تر هستند بسيار پايين

راهنماي زبان تخصصي 66 

  

 

ها تمرين

.با توجه به متن پاسخ دهيد سواالت را

 ؟دهد چه كسي جوشكاري را انجام مي - 1

.شود جوشكاري توسط يك جوشكار انجام مي

Welding is done by a welder. 

 ؟جوشكاري چيست - 2

هاي حرارتي، از طريق در هم جوشكاري يك فرآيند ساخت است كه مواد را، معموال فلزات و پالستيك

.كند آميختن به هم متصل مي

Welding  is  a  fabrication  process  that  joins  materials,  usually  metals  or 

thermoplastics, by causing coalescence. 

 ؟منابع انرژي جوشكاري چه هستند - 3

تواند براي جوشكاري استفاده شود، شامل يك شعله گازي، يك قوس منابع انرژي بسيار متفاوتي مي

.كترون، اصطكاك، و امواج فراصوتالكتريكي، يك ليزر، يك پرتو ال

Many different energy sources can be used for welding, including a gas flame, 

an electric arc, a laser, an electron beam, friction, and ultrasound. 

راهنماي زبان تخصصي 67 

  

 

؟را بگوييد هايي كه بايد در جوشكاري انجام شود توانيد برخي از مراقبت مي - 4

از عينك جوشكاري يا ماسك جوشكاري، استفاده از دستكش جوشكار، پوشيدن لباس كار شامل استفاده

.چكمه الستيكي، و پرهيز از استنشاق گازها

Use of welding goggles or welding mask, using welder gloves, wearing work 

suit including rubber boots, and avoid exhaling fumes. 

 ؟شود قوسي چگونه انجام مي جوشكاري - 5

هاي جوشكاري قوسي از يك منبع نيروي جوش براي ايجاد و حفظ يك قوس الكتريكي بين يك روش

.ذوب كنند) محل جوشكاري(كنند تا مواد را در نقطه جوش الكترود و ماده پايه استفاده مي

Arc welding processes use a welding power supply to create and maintain an 

electric arc between an electrode and the base material to melt metals at the 

welding point.

 

.جاهاي خالي را با كلمات داده شده پر كنيد

1 - Welding 

.هاي متصل كردن قطعات به يكديگر است جوشكاري يكي از روش

2 - Melting 

راهنماي زبان تخصصي 68 

  

 

.براي جوشكاري، ذوب كردن قطعات مهم است

3 - Power supply, Electrode 

روش جوشكاري قوسي نياز به منبع نيرو براي ايجاد و حفظ قوس الكتريكي بين يك الكترود و ماده پايه

.دارد

4 - Oxyacetylene 

.شود جوش اكسي فيول به نام جوش اكسي استيلن شناخته مي

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

.ها را حدس بزنيد نها نگاه كرده و نوع استفاده آ به اين عكس

هاي جوشكاري قوسي روش

است، كه به نام جوش قوسي (SMAW)ترين انواع جوش قوسي، جوش قوسي فلز محافظت شده يكي از معمول

جريان الكتريكي براي ايجاد يك قوس بين . شود نيز شناخته مي) عصا(اي يا جوش ميله (MMA)فلز دستي

كه ) گدازه(شود، كه از فوالد ساخته شده و توسط توسط فالكس فاده ميماده پايه و ميله الكترود مصرفي است

منطقه جوش را از اكسيداسيون و آلودگي، از طريق توليد گاز دي اكسيد كربن در طي جوشكاري، محافظت

راهنماي زبان تخصصي 69 

  

 

و يك پركننده جداگانه را غير كند هسته الكترود به عنوان ماده پر كننده عمل مي. كند پوشانده شده است مي

ولي در هر . اين روش بسيار انعطاف پذير است و نياز به آموزش كاربر كم و تجهيزات ارزان دارد. سازد وري ميضر

بايست مكررا جايگزين شوند و اينكه سرباره، حال، سرعت جوشكاري پايين است چرا كه الكترودهاي مصرفي مي

وش معموال محدود به جوش مواد آهني است، با به عالوه، ر. مانده فالكس، بايد بعد از جوشكاري زدوده شود باقي

. اند اين وجود الكترودهاي تخصصي جوشكاري چدن، نيكل، آلومينيوم، مس، و ساير فلزات را ممكن كرده

.پذيري روش آن را در برخي از كاربردها پر طرفدار كرده است مانند كارهاي تعميري و ساخت و ساز انعطاف

شود، يك نيز شناخته مي (MIG)گاز بي اثر - همچنين به نام جوش فلز، كه (GMAW)فلز -جوش قوسي گاز

روش جوشكاري نيمه اتوماتيك يا اتوماتيك است كه از يك خوراك سيم پيوسته به عنوان الكترود و يك مخلوط

ه جا كه الكترود پيوست از آن .كند گاز بي اثر يا نيمه بي اثر براي محافظت جوش در برابر آلودگي استفاده مي

اما، به علت تجهيزات اضافي، روش كمتر قابل حمل و . است SMAWباالتر از GMAWاست، سرعت جوش در

تواند براي بازه اين روش مي. هاي صنعتي مناسب است انعطاف پذير است با اين وجود كماكان براي استفاده

جوش قوسي با هسته فالكس يك روش مرتبط،. وسيعي از فلزات، چه آهني و چه غير آهني، به كار برده شود

(FCAW) كند كه شامل يك الكترود فوالدي است كند ولي از سيمي استفاده مي از تجهيزات مشابه استفاده مي

تواند تر از سيم استاندارد يكپارچه است و مي اين سيم هسته دار گران. كه دور يك ماده پودري قرار گرفته است

.كند ان سرعت جوش و نفوذ فلز باالتر را ايجاد ميگاز و يا سرباره ايجاد كند، ولي امك

، يك روش جوش دستي است كه از (TIG)گاز بي اثر - ، يا جوش تنگستن(GTAW)تنگستن -ش قوسي گازجو

، يك مخلوط گازي بي اثر يا نيمه بي اثر، و يك ماده پر كننده يك الكترود غير مصرفي ساخته شده از تنگستن

راهنماي زبان تخصصي 70 

  

 

ين روش، كه مخصوصا براي جوشكاري مواد نازك مناسب است، به عنوان يك روش ا. كند جداگانه استفاده مي

شود، ولي نياز به مهارت كاربر قابل توجه دارد و هاي با كيفيت باال شناخته مي داراي يك قوس پايدار و جوش

ي قابل استفاده اين روش بر روي تقريبا تمام مواد قابل جوشكار. هاي نسبتا پايين قابل انجام است تنها در سرعت

اين روش غالبا هنگامي به كار . شود است با اين وجود اغلب براي فوالد ضد زنگ و فلزات سبك به كار برده مي

يك .هاي با كيفيت باال بسيار مهم هستند مانند دوچرخه، هواپيما، و كاربردهاي دريايي شود كه جوش برده مي

كند ولي از گاز پالسما براي ايجاد قوس تنگستن استفاده ميروش مرتبط، جوش قوسي پالسما، نيز از الكترود

تر دارد، كه كنترل عرضي الكترود را حياتي GTAWقوس ايجاد شده تمركز بيشتري از قوس .كند استفاده مي

تواند به علت جريان پايدار آن، روش مي. كند كند و در نتيجه معموال روش را به يك روش مكانيزه محدود مي مي

اين . تر است استفاده شود و به عالوه، بسيار سريع GTAWتري از ضخامت ماده به نسبت روش دوده وسيعدر مح

به كار برده شود به جز منيزيم، و جوش اتوماتيك فوالد GTAWتواند براي همه مواد قابل كاربرد در روش مي

يكي از انواع اين روش برش پالسما است كه يك روش برش فوالد . ضد زنگ يكي از كاربردهاي مهم آن است

.موثر است

يك روش جوش با بازده باال است كه در آن قوس در زير يك اليه پوشاننده از (SAW)جوش قوسي مستغرق

برد چرا كه از ورود مواد آلوده كننده موجود در جو توسط اين كار كيفيت قوس را باال مي. شود فالكس ايجاد مي

شود، و در يآيد معموال به خودي خود جدا م اي كه در طي جوش به وجود مي سرباره. شود فالكس جلوگيري مي

هاي جوش شرايط كاري به نسبت ساير روش. تركيب با استفاده از خوراك سيم پيوسته، سرعت جوش باال است

اين روش معموال در صنعت . شود بسيار بهتر شده است چرا كه فالكس قوس را پنهان كرده و دودي توليد نمي

راهنماي زبان تخصصي 71 

  

 

جوش هيدروژن اتمي، ش قوسي عبارتند از ها جو ساير روش. شود به خصوص براي توليدات بزرگ استفاده مي

.جوش قوسي كربن، جوش الكترويلگ، جوش الكتروگاز، و جوش استادارك

جزئيات

.دهند هاي زير نگاه كنيد كه تعاريف را نشان مي به شكل

 

؟...آيا ميدانيد

نوع اتصالي كه گيرند، ها كجا قرار مي شوند تا مشخص كنند جوش هاي مخصوصي در يك طرح اشتفاده مي نشانه

. بايد مورد استفاده قرار گيرد و همچنين اندازه و مقدار فلز جوشي كه بايد در اتصال قرار بگيرد چگونه هستند

هرگاه كه يك كار جوش را از روي . اند استاندارد شده (AWS)ها توسط انجمن جوشكاري آمريكا اين نشانه

شما نياز به داشتن يك سري اطالعات . كنيد ها برخورد مي هكنيد با اين نشان اجرا مي ها اي از نقشه مجموعه

يك نشانه جوش . هاي يك نشانه جوش داريد هاي جوش پايه و محل استاندارد همه المان كاربردي از نشانه

از آن براي . شود خط مرجع پايه نشانه جوش مي. استاندارد شامل يك خط مرجع، يك فلش، و يك دم است

فلش تنها خط مرجع را به اتصال . شود ي جوش، ابعاد، و ساير اطالعات به جوش استفاده ميها نشانه اعمال كردن

راهنماي زبان تخصصي 72 

  

 

دم نشانه جوش تنها . جهت فلش اثري بر اهميت خط مرجع ندارد. كند يا محلي كه بايد جوش شود متصل مي

.شود وقتي نياز به معين كردن يك مشخصه، روش، يا ساير اطالعات مرجع است استفاده مي

راهنماي زبان تخصصي 73 

  

 

پانزدهمس در

اي بارهاي سازه-فونداسيون

)پي( فونداسيون

يك شالوده . كند اي است كه بارها را از يك ساختمان يا جاده به زمين زير آن منتقل مي يك فونداسيون سازه

.كند يك المان دال است كه به عنوان فونداسيون عمل كرده و بارها را از روسازه به زمين منتقل مي

فونداسيون سطحي

هاي ، و پي)نواري(ديوار يا پيوسته هاي هاي تك، شالوده توانند به شالوده هاي فونداسيون سطحي مي ستمسي

هاي نواري دو طرفه هاي باسكولي، شالوده هاي مركب، شالوده ها شالوده هاي آن زيرگونه .گسترده تقسيم شوند

.هستند) پانچ شده(هاي گسترده غير پيوسته ، و پي)اي شبكه(

شالوده انواع

هاي نامساوي بيشترين ترين انواع شالوده سطحي هستند ولي نسبت به نشست هاي تك اقتصادي شالوده

ها كنند مانند بارهايي كه توسط ستون ها معموال بارهاي تكي متمركز را تحمل مي اين شالوده. حساسيت را دارند

.شوند اعمال مي

راهنماي زبان تخصصي 74 

  

 

هايي كه به صورت به هم فشرده در كنار هم هاي باربر ستون ناحيهشوند كه هاي مركب وقتي استفاده مي شالوده

.اند هاي باسكولي براي سازگاري با بارهاي خارج از محور طرح شده شالوده. افتد اند بر روي هم مي قرار گرفته

وي هاي نامسا توانند براي بازپخش تمركزهاي تنش و نشست هاي نواري مي هاي ديوار پيوسته و شالوده شالوده

ها وجود دارد، ها، در هنگامي كه تغيير در شرايط باربري و يا تخريب محلي زمين در زير شالوده مربوط به آن

.استفاده شوند

ترين راه براي توزيع بار و بازتوزيع تمركز تنش زير پي، ايجاد شده توسط شرايط باربري هاي گسترده ساده پي

.، داراي تيرچه، مجوف، و يا قوسي باشندداراي مقطع ثابت توانند هاي گسترده مي پي. ناهمسان، هستند

هاي عميق فونداسيون

اي، مكان سايت و خصوصيات آن، و عوامل اقتصادي معموال نوع فونداسيوني، زير سطحي، نيازهاي سازه شرايط

.كنند كه بايد براي يك سازه داده شده به كار برده شود، را مشخص مي

بايد مورد توجه ) اي هاي صندوقه پي(ها هاي حفاري شده، و كيسون ها، چاه ند شمعهاي عميق، مان فونداسيون

:قرار بگيرند وقتي كه

.تر منتقل شوند تر و قوي اي بايد به خاك يا سنگ عميق هاي سطحي ناكافي بوده و بارهاي سازه فونداسيون

ها نياز است تا بر روي آب شوند، سازه مي ها يا نيروهاي جانبي بر فونداسيون) بركنش(بارها موجب اعمال آپليفت

.دهد هاي نامساوي را نمي ها اجازه وجود نشست قرار بگيرند، يا عملكرد سازه

راهنماي زبان تخصصي 75 

  

 

ها تمرين

.سواالت را با توجه به متن پاسخ دهيد

 فونداسيون چيست؟ - 1

.كند اي است كه بارها را از يك ساختمان يا جاده به زمين زير آن منتقل مي يك فونداسيون سازه

A foundation is a structure that transmits loads from a building or raod to the 

underlying ground. 

 ؟دهد فونداسيون چه كار انجام مي - 2

.كند بار را از روسازه به زمين منتقل مييك فونداسيون

A foundation transfers load from the superstructure to the ground. 

 ؟شود كجا از پي مركب استفاده مي - 3

هايي كه به صورت به هم فشرده در كنار هاي باربر ستون شوند كه ناحيه هاي مركب وقتي استفاده مي شالوده

.افتد اند بر روي هم مي هم قرار گرفته

Where the bearing areas of closely spaced columns overlap. 

؟خصوصيات پي گسترده چه هستند - 4

راهنماي زبان تخصصي 76 

  

 

ترين راه براي توزيع بار و بازتوزيع تمركز تنش زير پي، ايجاد شده توسط شرايط اي گسترده سادهه پي

.باربري ناهمسان، هستند

Mat  foundations  have  greatest  facility  for  load  distribution  and  for 

redistribution  of  sub‐grade  stress  concentration  caused  by  localized 

anomalous bearing conditions. 

 

.جاهاي خالي را با كلمات داده شده پر كنيد

1 - Foundation 

.كند پي بار ساختمان را در زمين توزيع مي

2 - Facility 

.هاي گسترده بيشترين سهولت را دارند پي

3 - Shallow 

.ترين انواع شالوده سطحي هستند هاي تك اقتصادي شالوده

4 - Piles 

.داسيون عميق هستندها جزو انواع فون شمع

راهنماي زبان تخصصي 77 

  

 

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

.ها را حدس بزنيد ها نگاه كرده و نوع استفاده آن به اين عكس

اي بارهاي سازهدر آيين بارهاي طراحي. شوند اي بارهايي هستند كه به يك جزء يك سازه و يا به يك سازه وارد مي بارهاي سازه

بر بزرگي بار، عالوه. شوند جغرافيايي، و كاربردها تعريف مي هاي موقعيت ،ها هاي ملي براي انواع سازه نامه

بارها . آن فاكتورهاي مهمي در طراحي هستند) استاتيك يا ديناميك(وقوع آن، توزيع، و ماهيت ) تكرار(فركانس

هاي ا توسط روشه ارزيابي اثرات آن. شوند ها مي ها در سازه ها، و تغيير مكان ها، تغيير شكل موجب ايجاد تنش

اي شود و بنابراين بارهاي اضافي يا بيش بارگذاري ممكن است باعث شكست سازه. شود اي انجام مي تحليل سازه

.اين احتمال بايد در طراحي در نظر گرفته شده و يا به شدت كنترل شود

بارهاي مرده

.باشند نسبتا ثابت هستند، مي بارهاي مرده شامل وزن مصالح، تجهيزات يا اجزايي، كه در طول عمر سازه

بارهاي زنده

ها و بارهاي ناشي بارهاي زنده موقت، داراي دوره كوتاه، و يا متحرك مانند برف، باد، زلزله، عبور و مرور، جابجايي

.از سكونت هستند

راهنماي زبان تخصصي 78 

  

 

بارهاي محيطي

تغييرات دما يا بارهاي حرارتي

انبساط ايجاد شده در اثر هواي مرطوب يا رطوبت

ضانقبا

بارهاي شديد

بارهاي انفجار و ضربه

طوفان

هاي آورده شده با باد و يا ايجاد شده توسط انفجار برخورد موشك يا نخاله

بارهاي استاتيكي

جا كه تحليل از آن .اين بارها به تدريج و با زمان ايجاد شده و يا داراي اثرات ديناميكي قابل صرف نظر هستند

هاي نامه اي براي بارهاي ديناميكي است، آيين تر از تحليل سازه اي براي بارهاي استاتيكي بسيار ساده سازه

.كنند طراحي معموال بارهاي معادل استاتيكي را براي بارهاي ديناميكي مانند بارهاي باد و يا زلزله مشخص مي

راهنماي زبان تخصصي 79 

  

 

بارهاي ديناميكي

كنند مانند بارهاي ضربه، امواج، تندبادها، و ستند كه اثرات ديناميكي قابل توجهي ايجاد مياين بارها، بارهايي ه

هاي معمولي با بارهاي ديناميكي معموال به به علت پيچيدگي تحليل، براي طراحي روتين سازه. هاي قوي زلزله

.شود صورت بارهاي معادل استاتيكي برخورد مي

تركيب بار

هاي طراحي معموال تركيبات بار مختلفي به همراه نامه آيين. تركيبي از بيش از يك نوع بار استيك تركيب بار،

.كنند ضرايب وزني براي هر نوع بار مشخص مي

جزئيات

.دهند هاي زير نگاه كنيد كه تعاريف را نشان مي به شكل

 

؟...دانيد آيا مي

فراتر از . تر است بانده و يا پهن 4ت كه معموال يك بزرگراه جدا شده از وسط اس) تند راه(يك اكپرس وي -

 .اين خصوصيت پايه، معناي مشخص اكپرس وي بسته به محل آن دارد

راهنماي زبان تخصصي 80 

  

 

هايي را تواند جاده ها، عبارت اكسپرس وي آنچنان به صورت مبهم تعريف شده است كه مي در خيلي از مكان

:توصيف كند مانند

.هاي طراحي باال هاي ناهمسطح، و سرعت تقاطعبا كنترل دسترسي كامل، ) آزاد راه(فري وي

هاي سطحي اصلي با كنترل با كنترل دسترسي محدود، و خيابان) هاي حمل و نقل شريان(هاي آرتريال جاده

.دسترسي كم و يا بدون كنترل

هاي مورد استفاده طراحان شهري و مهندسين ترافيك است اي از استراتژي آرام سازي ترافيك مجموعه -

و يا كاهش ترافيك، و در نتيجه بهبود ايمني عابران و دوچرخه سواران و .ها كند كردن دف آنكه ه

 .همچنين بهبود محيط براي ساكنين، است

   

راهنماي زبان تخصصي 81 

  

 

بيست و هفتمدرس

سد

سد

اندازد از جريان ممانعت كرده، يا آن را هدايت كرده يا به تاخير ميكه انع در برابر آب جاري است ميك سد يك

به مخزن اشاره ”Dam“در انگليسي استراليايي، عبارت . كند مخزن، درياچه، يا محفظه ايجاد مي و اغلب يك

بيشتر سدها داراي بخشي به نام سرريز يا خاكريز هستند كه از روي آن يا از درون آن آب به . دارد نه به سد

.كند صورت متناوب يا پيوسته جريان پيدا مي

تاريخچه

ساخته شده سد دوجيانجيان روي رودخانه مينجيان يا رودخانه مين، يك شاخه از يكي از اولين سدهاي

اين .پيش از ميالد شروع شد 256سخت آن در سال . باشد يانگتسه، در جايي كه اكنون ايالت سيچوان است، مي

سي لي بينگ به عنوان يكي از اولين فعاالن مهند. سد توسط لي بينگ فرماندار شو و فرزندش ساخته شد

اين سد به عنوان يك سازه كنترل سيل و يك سازه انحرافي جهت آبياري عمل . شود هيدروليك شناخته مي

اين . سيستم آبياري دوجيانجيان، به صورت نوسازي شده و توسعه يافته، امروزه نيز تحت استفاده است. كند مي

كيلومتري شمال 60شهر بزرگ در هاي توريستي پر طرفدار در نزديكي دوجيانجيان، يك سد يكي از جاذبه

.غرب چنگدو است

راهنماي زبان تخصصي 82 

  

 

انواع سد

بر اساس سازه و مصالح استفاده . بندي شوند ها طبقه ها و يا ارتفاع آن توانند بر اساس سازه، هدف آن سدها مي

.شوند شده، سدها به صورت سدهاي چوبي، سدهاي خاكي يا سدهاي بنايي، با چندين زير شاخه تقسيم مي

شامل تامين آب براي آبياري يا تامين آب يك بخش يا شهر، بهبود ناوبري، ساخت يك مخزن آب اهداف سد

ها و هاي صنعتي، توليد برق هيدروالكتريك، ساخت مناطق تفريحي يا زيستگاه براي ماهي براي تامين استفاده

. باشند ها مي نههاي صنعتي مانند معادن و كارخا حيات وحش، كنترل سيل، و محدود كردن فاضالب سايت

كنند ولي برخي از سدهاي چند منظوره بيش از يك هدف را سدهاي معدودي همه اين اهداف را تامين مي

.كنند تامين مي

در مقابل، يك . متر ارتفاع دارد 150متر است و يك سد اصلي باالي 15تر از بر اساس ارتفاع، يك سد بزرگ بلند

متر ارتفاع دارد، و يك سد بلند 100تا 30رد، يك سد با ارتفاع متوسط بين متر ارتفاع دا 30سد كوتاه كمتر از

.متر ارتفاع دارد 100باالي

يك سد كمكي است كه براي محدود كردن مخزن ايجاد شده توسط سد اصلي ) زين اسبي(يك سد سدل

ار ذخيره مخزن را براي باال شود تا يا امكان باالتر بودن سطح آب و ذخيره آب را ايجاد كند و يا مقد ساخته مي

شود كه در صورت يك سد كمكي در يك نقطه كم ارتفاع يا نقطه زين اسبي ساخته مي. بردن بازده محدود كند

شود كه به در موارد خاص، يك مخزن با سازه مشابهي محدود مي. تواند از آن نقطه فرار كند نبودن آن آب مي

بندها مشابه يك لوي آب. جلوگيري از زير آب رفتن زمين مجاور است گويند و وظيفه آن مي) آب بند(آن دايك

راهنماي زبان تخصصي 83 

  

 

شود تا زمين هستند كه يك ديوار يا خاكريز است كه در طول يك رودخانه يا جريان آب ساخته مي) سيل بند(

.زدگي محافظت كند مجاور را از سيل

نوعي سد سررريز كوچك ) خاكريز(وير يك . شود تا آب بر روي آن قرار گيرد طراحي مي) سرريز(يك سد آورفلو

.گيري جريان استفاده شود تواند براي اندازه است كه مي

يك سد كوچك است كه براي كاهش سرعت آب و كنترل فرسايش خاك طراحي ) تنظيمي(يك سد چك

و كند، يك سازه است كه تنها تا حدي يك آبراهه را محدود مي) بال شكل(در مقابل، يك سد وينگ . شود مي

.كند كند كه در مقابل جمع شدن رسوب مقاومت مي يك كانال با سرعت آب بيشتر ايجاد مي

اين سد در حالت عادي آبي را در . شود سدي است كه براي كنترل سيل طراحي مي) خشك(يك سد دراي

ي جريان شديد ها دهد، بجز در دوره دارد و اجازه عبور جريان كانال را به صورت آزادانه مي پشت خود نگه نمي

.شود كه در آن صورت نبودن سد باعث سيل گرفتگي پايين دست مي

سرريزها

. شود يك سرريز بخشي از سد است كه براي عبور دادن آب از سمت باالدست به سمت پايين دست طراحي مي

.ندشو هاي سيل هستند كه براي كنترل جريان از درون سرريز طراحي مي خيلي از سرريزها داراي دريچه

يك سرريز كمكي جريان اضافه . دهد يا سرريز اصلي جريان عادي را عبور مي) بهره برداري(يك سرريز سرويس

يك سرريز اضطراري براي شرايط شديد مانند خرابي جدي سرريز . كند بر ظرفيت سرريز بهره برداري را آزاد مي

راهنماي زبان تخصصي 84 

  

 

خاكريز كوتاه است كه براي رفتن زير آب و يك ) تاخيري(پالگ - يك سرريز فيوز. شود برهره برداري طراحي مي

.شود شسته شدن در هنگام يك سيل بزرگ طراحي مي

براي . شود هر كاويتاسيون يا ناآرامي آب جاري از روي سرريز به آرامي موجب فرسايش سطوح خيس سد مي

وال به صورت ، سطح پايين دست سرريز معم)خصوصا با سطح آب حداكثر در تاج سد(كمينه كردن اين فرسايش

.شود يك منحني اوجي ساخته مي

ها تمرين

.سواالت را با توجه به متن پاسخ دهيد

 يك سد چيست؟ - 6

يك سد يك مانع در عرض يك جريان است كه مانع جريان شده يا آن را هدايت كرده و يا به تاخير

.كند اندازد، و اغلب يك مخزن، درياچه، يا محفظه ايجاد مي مي

A dam  is a barrier across  flowing water  that obstructs, directs or  retards  the 

flow, creating a reservoir, lake or impoundment. 

 كلمه سد به چه چيزي اشاره دارد؟ - 7

راهنماي زبان تخصصي 85 

  

 

كلمه سد به سازه سد اشاره دارد ولي در انگليسي استراليايي اين كلمه به مخزن سد اشاره دارد نه به سازه

.آن

The word dam refers to the structure of dam but in Australian English it refers 

to the reservoir rather than the structure. 

 اي استفاده شده وجود دارد؟ چند نوع سد با توجه به مصالح سازه - 8

.سه نوع سدهاي چوبي، سدهاي خاكي، و سدهاي بنايي

Three types. timber dams, embankment dams and masonry dams. 

اهداف از ساخت يك سد چه هستند؟ - 9

اهداف سد شامل تامين آب براي آبياري يا تامين آب يك بخش يا شهر، بهبود ناوبري، ساخت يك مخزن

هاي صنعتي، توليد برق هيدروالكتريك، ساخت مناطق تفريحي يا زيستگاه براي آب براي تامين استفاده

ها هاي صنعتي مانند معادن و كارخانه ترل سيل، و محدود كردن فاضالب سايتها و حيات وحش، كن ماهي

.باشند مي

Intended purposes include providing water for irrigation or town or city water 

supply, improving navigation, creating a reservoir of water to supply industrial 

uses, generating hydroelectric power, creating recreation areas or habitat for 

fish  and wildlife,  flood  control  and  containing  effluent  from  industrial  sites 

such as mines or factories. 

راهنماي زبان تخصصي 86 

  

 

 يك وير چيست؟ -10

.استفاده شود گيري جريان تواند براي اندازه نوعي سد سررريز كوچك است كه مي) خاكريز(يك وير

A weir is a type of small overflow dam that can be used for flow measurement. 

 

.جاهاي خالي را با كلمات داده شده پر كنيد

6 - Water supply 

.يك سد يك منبع آب است

7 - Irrigation 

.هاي يك سد در آبياري است يكي از استفاده

8 - Flood 

.كنند ي سال طغيان ميها ها در بعضي ماه برخي رودخانه

9 - Dry dam 

.شود ها طراحي مي يك سد خشك براي كنترل سيل

10- Spillway 

.تواند جريان اضافه بر ظرفيت سد را آزاد كند يك سرريز مي

راهنماي زبان تخصصي 87 

  

 

هاي ساخت و ساز ابزار و ماشين

.ها را حدس بزنيد ها نگاه كرده و نوع استفاده آن به اين عكس

انواع سد

سدهاي انحرافي

يك سد انحرافي يك سازه است كه براي منحرف كردن همه يا بخشي از جريان يك رودخانه از مسير

. شود طبيعي آن طراحي مي

سدهاي چوبي

سدهاي چوبي در بخش ابتدايي انقالب صنعتي و در مناطق تحت توسعه به دليل آساني و سرعت ساخت به

جديد، به علت عمر نسبتا كوتاه و ارتفاع محدودي اين سدها كه در دوران. شدند شكل وسيعي استفاده مي

سدهاي چوبي بايد مانند يك بشكه به . شوند ها ساخته مي توان آنها را ساخت، به ندرت توسط انسان كه مي

. ها محدود شود طور مرتب خيس نگه داشته شوند تا قابليت حفظ آب خود را نگه دارند و پوسيدگي آن

ها فراوان هايي هستند كه چوب در آن تر است محل ها اقتصادي ي در آنهايي كه ساخت سدهاي چوب محل

است، سيمان گران است يا حمل آن مشكل است، و يك سد انحرافي با ارتفاع كوتاه مورد نياز است ويا دوام

راهنماي زبان تخصصي 88 

  

 

) اي تخته(و سدهاي پلنك ) اي خانه(دو نوع معمول سدهاي چوبي سدهاي كريب . شد مورد نظر نيست

.هستند

شدند و درون هاي روكش شده همانند يك خانه چوبي برپا مي ي چوبي كريب از الوار سنگين با تنهسدها

.كرد اي سنگين سطح سد و وزن آب را تحمل مي سازه خانه. شد ها با خاك يا نخاله پر مي آن

نگين براي هاي ساخت مختلفي را با استفاده از الوار س هاي زيباتري بودند كه روش سدهاي چوبي پلنك سازه

.گرفتند ها به كار مي تحمل يك چينش نگهدارنده آب از تخته

سدهاي خاكي

فيل و سدهاي -شوند و دو نوع اصلي دارند، سدهاي راك سدهاي خاكي از خاك متراكم شده ساخته مي

كنند مانند سدهاي وزني ساخته سدهاي خاكي براي نگه داشتن نيروي آب بر وزنشان تكيه مي. فيل-ارث

.از بتنشده

فيل-سدهاي راك

اي متراكم شده با قابليت زهكشي و يا يك منطقه غير قابل نفوذ فيل خاكريزهايي از خاك دانه- سدهاي راك

راك (فيل -خاك به كار برده شده اغلب شامل درصد بااليي از ذرات درشت است كه به سد نام راك. هستند

نطقه غير قابل نفوذ ممكن است در سطح باالدست سد م. دهد را مي) به معني سنگ و فيل به معناي پر شده

اي فوالدي، الوار و ساير مصالح ساخته شده هاي ورقه باشد و از مصالح بنايي، بتن، غشاي پالستيكي، شمع

. شود منطقه غير قابل نفوذ همچنين ممكن است درون خاكريز باشد كه در آن صورت هسته ناميده مي. باشد

راهنماي زبان تخصصي 89 

  

 

. گويند مي) تركيبي(رود به آن سد كامپوزيت نوان مصالح نفوذ ناپذير سد به كار ميدر مواردي كه رس به ع

ها در طي جويي در هزينه وقتي مصالخ مناسب در دسترس است، حمل و نقل كمينه شده و منجر به صرفه

.هاي ناشي از زلزله مقاوم هستند فيل بسيار به آسيب-سدهاي راك. شود ساخت مي

)لفي-ارث(سدهاي خاكي

شوند از خاك به خوبي متراكم شده فيل نيز ناميده مي-ارث و ارث- سدهاي خاكي، كه سدهاي ارثن، رولد

همگن تماما از يك نوع مصالح ساخته شده ولي ) خاك غلطك خورده(ارث -يك سد رولد. شوند ساخته مي

.ممكن است داراي يك اليه زهكش براي جمع آوري آب نشتي باشد

سدهاي بنايي

.بنايي يا سدهاي وزني هستند و يا سدهاي قوسيسدهاي

سدهاي وزني

در يك سد وزني، پايداري از طريق ساخت سد با اندازه و شكلي كه در مقابل واگوني، لغزش و خرد شدگي

.شود كند تامين مي در پنجه مقاومت مي

تري دو به شكل وسيع شكل يكپارچه بين اين. شوند سدهاي وزني به دو دسته يكپارچه و توخالي تقسيم مي

سدهاي وزني همچنين . تر است شود با اين وجود سد توخالي معموال براي ساخت اقتصادي استفاده مي

.و غير روگذر تقسيم شوند) سرريز(توانند به دو دسته سدهاي روگذر مي

راهنماي زبان تخصصي 90 

  

 

سدهاي قوسي

.شود در سدهاي قوسي، پايداري با تركيب عملكرد قوس و وزن تامين مي

نوع با شعاع ثابت يك شعاع . شود، سد با زاويه ثابت و سد با شعاع ثابت تك قوسي استفاده مي دو نوع سد

كند كه به اين معني است كه وقتي كانال به سمت پايين سطح ثابت را در تمام ارتقاعات سد استفاده مي

ك سد با زاويه در ي. شود تر مي شود كوچك شود، زاويه مركزي كه توسط سطح سد محدود مي سد باريك مي

شود و تغيير در فاصيه شود، اين زاويه ثابت نگه داشته مي ثابت، كه به نام سد با شعاع متغير نيز شناخته مي

سدهاي با شعاع ثابت به نسبت سدهاي با . شود ها در ارتفاعات مختلف با تغيير شعاع خنثي مي گاه بين تكيه

.زاويه ثابت بسيار كمتر معمول هستند

اين روش ساخت سد مقدار بتن الزم براي ساخت . ابه نيز سد دوقوسي يا سد پوسته نازك استيك نوع مش

ظاهر آن مشابه سد تك . كند ها منتقل مي گاه سد را كمينه كرده ولي بار زيادي را به فونداسيون و تكيه

وقتي از قوسي است ولي با يك انحناي عمودي مشخص در آن كه به آن ظاهر حدودي يك عدسي مقعر را،

.دهد پايين دست مشاهده شود، مي

سد چند . هاي بتني به عنوان تكيه گاه تشكيل شده است سد چند قوسي از تعدادي سد تك قوسي با حايل

هاي به تعداد سد وزني توخالي نياز ندارد، ولي نيازمند يك فونداسيون سنگي خوب است چرا قوسي به حايل

.ها سنگين است كه بار حايل

راهنماي زبان تخصصي 91 

  

 

فوالديسدهاي

به قرن بيستم آزمايش شد 19يك سد فوالدي يك نوع سد است كه به طور محدودي در حدود تغيير قرن

كه به عنوان ها اين سازه. كند و تيرهاي باربر به عنوان سازه استفاده مي) با يك زاويه(هاي فوالدي و از صفحه

تجربه بودند تا مشخص شود كه آيا ) مسلما شكست خورده(سازه دائمي در نظر گرفته شده بودند، يك

تر از سدهاي چوبي كريب تر از ساخت با مصالح بنايي، بتن، يا خاك ولي با دوام توان روش ساختي ارزان مي

.تنها دو نمونه از اين سد در اياالت متحده باقي مانده است. ابداع كرد

)ها بستاب(ها كافردم

ه براي جدا كردن آب از يك محل است كه در حالت عادي مانع ساخته شد) معموال موقت(يك كافردم يك

شوند و براي اي فوالدي درست مي هاي ورقه اين سدها معموال از چوب، بتن، يا شمع. در زير آب قرار دارد

وقتي پروِه . شوند هاي مشابه استفاده مي ها، و سازه ممكن كردن ساخت و ساز فونداسيون سدهاي دايمي، پل

و ريتينينگ وال ) گذرگاه(همچنين بخش كازوي . م ممكن است منهدم و يا برداشته شودتكميل شد، كافرد

.را ببينيد) ديوار حايل(

جزئيات

.دهند هاي زير نگاه كنيد كه تعاريف را نشان مي به شكل

 

راهنماي زبان تخصصي 92 

  

 

؟...دانيد آيا مي

 .ومي داردچند معني پذيرفته شده به صورت عم) بولوارك- فرانسوي، از كلمه آلماني بولورك(بلوار -

به عنوان يك نوع از جاده، يك بلوار معموال يك شاهراه عريض، چند بانده، شرياني و تقسيم در اين مورد،

.شده است كه اغلب داراي محيط و منظره باالتر از متوسط است

شود كه در يك كلمه كورنيش معموال براي توصيف يك جاده در كنار يك صخره و يا كوه استفاده مي -

.افتد رود و در سمت ديگر آن پايين مي زمين باال ميسمت آن

خروجي دارد و در انتهاي /يك خيابان بن بست است كه تنها يك ورودي) پاالن(سك - دو-يك كول -

 .بسته آن يك منطقه براي دور زدن دارد