infantpsychiatrie tamar rozendaal, kinder
TRANSCRIPT
![Page 1: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/1.jpg)
DSM-V referatencyclus
Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder- en jeugdpsychiater
19 mei 2015
![Page 2: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/2.jpg)
Casus
Bijna 2-jarige meisje, Amelia
Verwezen door revalidatiearts
Reden: weinig initiatief
![Page 3: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/3.jpg)
VRAAG 1
Werkt u met hele jonge kinderen?
![Page 4: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/4.jpg)
Vraag 2
Is het zinvol om kinderpsychiatrisch
onderzoek te doen bij een 4 jarige, 3
jarige, 2 jarige, 1 jarige?
![Page 5: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/5.jpg)
Inhoud
Geschiedenis
Belangrijk
Context
DSM-V: 8 stoornissen
![Page 6: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/6.jpg)
1930
“Geef mij een stuk of twaalf gezonde kinderen,
goed gevormd, en een door mij zelf bepaalde
wereld om ze groot te brengen en ik garandeer u
dat ik elk ervan, wie u maar wil, kan trainen om,
welk specialist ik maar zou kiezen te worden -
dokter, advocaat, kunstenaar, winkelchef, ja zelfs
bedelaar en dief, ongeacht zijn talenten,
neigingen, tendenties, vermogens, roepingen, en
het ras van voorouders." –John B. Watson,
Behaviorism
![Page 7: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/7.jpg)
1952 (DSM-I)
Emotional Deprivation in Infancy :: Study
by Rene A. Spitz 1952
![Page 8: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/8.jpg)
1970 (DSM-III)
Still Face Experiment: Dr. Edward Tronick
![Page 9: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/9.jpg)
2015 (DSM-V) 0-1 jaar baby
0-2 jaar infant
1 ½ - 4 jaar peuter
4 - 6 jaar kleuter
1980 impuls infantpsychiatrie: WAIMH
Leerboek: eigen hoofdstuk
Psychiatrische stoornis / Psychiatrische comorbiditeit /
Ontwikkelingsachterstand / Somatische problemen /
Psychiatrische problematiek ouders
![Page 10: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/10.jpg)
Expertisenetwerk KJP
![Page 11: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/11.jpg)
Belangrijk!
Onacceptabele vertraging in diagnostiek;
20-60 maanden (Sivberg, 2003)
Onnodige stress bij ouders (Goddard et al., 2000)
Hoe jonger, hoe beter de prognose (Allen, 2001)
Wees voorzichtig met de diagnostiek!
![Page 12: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/12.jpg)
VRAAG 2: Filmfragment
Zou hier sprake kunnen zijn van een
psychiatrische stoornis?
1. ADHD
2. Depressieve stoornis
3. Autisme
![Page 13: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/13.jpg)
Filmfragment
Diagnosed Autism Spinning & flapping,
flapping & more spinning
![Page 14: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/14.jpg)
Ontwikkeling
Communicatief Sociaal Cognitief
KIND
Genetisch Gezondheid Emotioneel
![Page 15: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/15.jpg)
Ontwikkeling en context
Communicatief Sociaal Cognitief
KIND + PRIMAIRE
VERZORGER
Genetisch Gezondheid Emotioneel
![Page 16: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/16.jpg)
Ontwikkeling en context
Communicatief Sociaal Cognitief
KIND + PRIMAIRE
VERZORGER
Genetisch Gezondheid Emotioneel
![Page 17: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/17.jpg)
Ontwikkeling en context
Communicatief Sociaal Cognitief
KIND + PRIMAIRE
VERZORGER
Genetisch Gezondheid Emotioneel
psychische/
lichamelijke
gezondheid
Stress: geld/woning
![Page 18: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/18.jpg)
Ontwikkeling en context Communicatief Sociaal Cognitief
KIND + PRIMAIRE
VERZORGER
FAMILIE
Genetisch Gezondheid Emotioneel
![Page 19: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/19.jpg)
Ontwikkeling en context
Communicatief Sociaal Cognitief
KIND + PRIMAIRE
VERZORGER
PEUTERSPEELZAAL/CRECHE/
VOORSCHOOL
Genetisch Gezondheid Emotioneel
FAMILIE
![Page 20: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/20.jpg)
DSM-IV 2000 DSM-V 2013
Stoornis die meestal voor het
eerst op zuigenlingenleeftijd,
kinderleeftijd of in de
adolescentie voorkomt
Neurobiologische
ontwikkelingsstoornis
• Geen grote wijzigingen wat
betreft de diagnostische
criteria
• Wel voor de meeste
classificaties
ontstaansleeftijd en
ontwikkelingsspecifieke
aspecten.
• Amelia?
![Page 21: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/21.jpg)
DC:0-3R (2005)
• Diagnostic Classification of Mental Health and Development
Disorders in Infancy and Early Childhood; Zero to Three.
• Aanvullend aan de DSM, omdat de ontwikkeling en contextuele
invloeden buiten beschouwing worden gelaten.
• Indien de DSM-classificatie de beste beschrijving geeft van het
primaire probleem, dient DSM gebruikt te worden!
• Validiteit nog niet aangetoond.
![Page 22: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/22.jpg)
Stoornissen
1. Autismespectrumstoornis
2. Verstandelijke ontwikkelingstoornis
3. Depressieve stoornis
4. Bipolaire stoornis
5. Posttraumatische stresstoornis
6. Hechtingsstoornis
7. Aandachtdeficientiestoornis
8. Oppositionele gedragsstoornis
![Page 23: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/23.jpg)
I. Autistismespectrumstoornis
DSM-IV DSM-V
1. Autistische stoornis
(klassiek autisme)
2. PDD-NOS (pervasieve
ontwikkelingsstoornis)
3. Syndroom van Asperger
4. Syndroom van Rett
5. Desintegratiestoornis van
de kinderleeftijd
Autisme Spectrum
Stoornis=ASS
![Page 24: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/24.jpg)
DSM-IV DSM-V
1. Kwalitatieve beperking in
verbale en non-verbale
communicatie
2. Kwalitatieve beperking in
sociale communicatie en
sociale interactie
3. Beperkte repetitieve
gedragspatronen,
interesses of activiteiten
1. -
1. Kwalitatieve beperking in
sociale communicatie en
sociale interactie
2. Beperkte repetitieve
gedragspatronen,
interesses of activiteiten
![Page 25: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/25.jpg)
DSM-IV DSM-V
Mate van ernst: mild versus
ernstig
Symptomen moeten
aanwezig zijn in vroege
ontwikkelingsperiode.
• Prevalentie 1:100 (Baird et al, 2006)
• Ouders rapporteren al ASS-kenmerken < 2 levensjaar (De Giacomo, Frombonne,
1998)
![Page 26: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/26.jpg)
Kenmerken van autisme bij jonge
kinderen! Anders dan bij grote kinderen/jongeren/volwassenen!
Weinig tot geen joint attention, wederkerigheid
Weinig tot geen oogcontact
Achterblijven taal
Niet reageren op naam (bij goed gehoor)
Instrumenteel
Overgevoelig voor geluiden
![Page 27: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/27.jpg)
Oogcontact en gedeeld plezier
![Page 28: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/28.jpg)
Gebruik van gebaren
![Page 29: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/29.jpg)
Early Screening of Autistic Traits
![Page 30: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/30.jpg)
Voorbeelden
Early Signs of Autism Video Tutorial
![Page 31: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/31.jpg)
Comorbiditeit ADHD
Epilepsie
Depressie
Angststoornis
Eetstoornis
Slaapstoornis
Syndroom: syndrome overshadowing
Verstandelijk ontwikkelingsstoornis:
10% gemiddeld tot bovengemiddeld IQ
75-80% verstandelijke beperking
20% IQ onder de 35
![Page 32: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/32.jpg)
2. Verstandelijke ontwikkelingsstoornis DSM-IV DSM-V
Verstandelijke beperking
Tekorten in cognitieve
capaciteit
Verstandelijke
ontwikkelingsstoornis
Tekorten in cognitieve
capaciteit + adaptieve
capaciteit
Mate van ernst: licht, matig,
ernstig, zeer ernstig
3 domeinen: conceptueel,
sociaal en praktisch
![Page 33: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/33.jpg)
3.Depressieve stoornis
DSM-IV DSM-V
Depressieve stoornis
Geen aandacht voor jonge
kind
Depressieve stoornis
ontwikkeling en beloop: het
kan op alle leeftijden ontstaan,
maar geen specifieke criteria
voor jonge kinderen
opgenomen.
![Page 34: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/34.jpg)
Depressieve stoornis Moeilijker vast te stellen ivm ontbreken van het nog weinig
verbale!
Vaak somberheid als reactief beoordeeld, kindfactoren
minder aandacht.
Spelobservatie: minder spel, anhedonie, meer
gedragswisselingen bij negatieve emoties (A. Lous,
2014)
Suicidethema’s kan zich in spel manifesteren.
Verhoogde kans op recidieven in latere leven.
Prevalentie: 1-3% (Wichstrom, 2012)
Risicofactoren
![Page 35: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/35.jpg)
4. Bipolaire stoornis
DSM-IV DSM-V
Bipolaire stoornis < 6 jaar bipolaire stoornis = zeer
omstreden
> 6 jaar nieuwe diagnose
Disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis
om de bezorgdheid en ter voorkoming overdiagnosticeren tegemoet te
komen
• Persisterende prikkelbaarheid + frequente episoden van extreme
uitbarstingen.
• Pas na het 6e jaar mag worden gesteld.
![Page 36: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/36.jpg)
5. Posttraumatische-stressstoornis
DSM-IV DSM-V
PTSS
Geen aandacht voor het jonge
kind
Onderscheid tussen
PTSS > 6 jaar
PTSS < 6 jaar
![Page 37: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/37.jpg)
DSM-IV DSM-V
3 symptoomclusters:
1. Herbeleving
2. Vermijding/afstomping
3. Verhoogde
prikkelbaarheid
4 symptoomclusters:
1. Herbeleving
2. Vermijding
3. Persisterende negatieve
verandering in cognities en
stemming
4. Verhoogde prikkelbaarheid
![Page 38: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/38.jpg)
Posttraumatische-stressstoornis Jonge kinderen andere kenmerken:
1. Herbeleving: herhaaldelijk opvoeren van trauma in spel
2. Subtiele vermijding: wegdraaien ogen.
Openlijke vermijding: huilen, verzetten, afstompen,
interresseverlies, sociaal terugtrekken
3. Verhoogde alertheid: slaapproblemen, moeite met
concentreren, woedeaanvallen, overmatige waakzaamheid,
overdreven schrikreacties, verhoogde prikkelbaarheid.
+ verworven ontwikkeling tijdelijk verliezen.
+ angst in donker, separatieangst.
![Page 39: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/39.jpg)
6.Hechtingsstoornissen
DSM-IV DSM-V
Reactieve
hechtingsstoornis
Reactieve hechtingsstoornis
Internaliserende stoornis:
depressieve symptomen
teruggetrokken gedrag
Ontremd-
sociaalcontactstoornis
Externaliserende stoornis:
ontremming
externaliserend gedrag
![Page 40: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/40.jpg)
7. Aandachtsdeficiente-hyperactiviteitsstoornis
Prevalentie 1,9-8,8%
Van voor het 7e levensjaar naar voor het 12e.
Voorbeelden bij criteria nu bij alle levensfasen, maar niet hele jonge
kind.
DSM-IV DSM-V
Meer aandacht bij beloop:
opmerking dat overmatige
motorische activiteit tot 4 jaar
moeilijk te onderscheiden van
zeer variabele normale gedrag.
![Page 41: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/41.jpg)
Aandachtsdeficiente-
hyperactiviteitsstoornis 4 van de 18 criteria niet van toepassing bij peuters en
kleuters omdat het niet afwijkend is:
1. Achteloos fouten maken
2. Vergeetachtigheid
3. Antwoord eruit gooien
4. Vaak in de weer
1.‘taken’= knutselen of voorlezen
2. ‘hyperactiviteit’ = leiden tot gevaarlijke situaties
3. vermogen tot kalme gecontroleerde activiteit ontbreekt.
![Page 42: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/42.jpg)
8. Oppositioneel-opstandige
gedragsstoornis
prevalentie 1,8-8,3%
2-5 jaar normaal= aandachtszwakte, overbeweeglijkheid, opstandig
gedrag en driftbuien en agressie. Nemen geleidelijk weer af,
afgewisseld met periodes met positief en cooperatief gedrag, niet
meer dan in 1 context.
DSM-IV DSM-V
ODD: onderscheid tussen
<5 jaar: hatelijk/wraakzuchtig gedrag 6 mnd op
meeste dagen;
> 5 jaar: gedrag min 6 mnd 1x per week, naast
andere symptomen en aanzienlijke beperkingen
![Page 43: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/43.jpg)
Conclusie DSM IV-V
Geen grote wijzigingen voor 0-6 jaar
De DSM-V houdt meer rekening met het jonge kind dan de
DSM-IV, mn bij de ontwikkeling en het beloop.
MAAR de meeste stoornissen zijn nog niet goed uitgewerkt
voor het hele jonge kind.
Kennis van de clinicus is onontbeerlijk van de kenmerken
van het ziektebeeld bij het hele jonge kind om binnen de
DSM te classificeren.
Toekomst: DSM-V-R voor alle stoornissen van het jonge
kind een goede beschrijving.
![Page 44: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/44.jpg)
Samenvatting Er is veel te zien bij het jonge kind.
Psychiatrische stoornissen bij het hele jonge kind kunnen
zeer ernstig zijn, vroeg signalering en behandeling zijn
noodzakelijk.
Onbehandelde psychiatrie op zeer jonge leeftijd lijdt tot
meer recidieven in het latere leven.
Kennis van psychiatrie op jonge leeftijd dient ook bekend te
zijn bij deskundigen die niet met jonge kinderen werken.
Kijk naar het kind in zijn ontwikkeling in de context MET zijn
primaire verzorgers.
Er komt steeds meer aandacht voor het jonge kind en dat
is maar goed ook!
![Page 45: Infantpsychiatrie Tamar Rozendaal, kinder](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050807/5875f7a41a28ab457b8bbf0b/html5/thumbnails/45.jpg)
DANK VOOR UW AANDACHT