informe sobre ferrol e a súa área - foro permanente de ......informe sobre ferrol e a súa área...

Informe sobre FERROL e a súa área

•••••107

3.- Factores de crecemento

CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL

•••••108


••••• 109

A mellora do nivel educativo medio dunterritorio constitúe un activo fundamentalpara acadar niveis elevados de competitivi-dade. Neste senso, no presente apartadoanalizaremos a situación e evolución dos as-pectos formativos do ensino de réxime xeral,especial e dos niveis educativos superioresen Ferrol e na súa área de influencia.

Ensino de réxime xeral

Dentro das ensinanzas de réxime xeral in-clúense a educación infantil, a educaciónprimaria, a educación secundaria obrigato-ria, o bacharelato, a formación profesionale o ensino universitario. Tamén están con-templadas a adecuación destas ensinanzasao alumnado con necesidades educativasespeciais, a educación a distancia para oalumnado que no pode asistir de modo re-gular a un centro docente e a educación daspersoas adultas.

Unha das limitacións na análise do ámbitoeducativo deriva da escaseza de datos es-tatísticos municipais, cando máis a partir do

ano 2013, inclusive, só se dispón de datosestatísticos de alumnos matriculados encentros sostidos con fondos públicos. Dexeito xeral, os principais indicadores de cen-tros, alumnos e profesorado, amosan aexistencia na área analizada de 98 centrosde ensinanza non universitaria, dos que 76son centros públicos. O número de profeso-res da área que exercen en centros de titu-laridade pública son 2.080 e os alumnosmatriculados en centros de réxime xeral pú-blicos na área analizada son 20.152, o 7%do total galego e o 16% do total da provin-cia de A Coruña.

O profesorado de ensinanzas non universi-tarias en centros sostidos con fondos públi-cos descende levemente nos tres últimosanos na área de Ferrol, acadando, tal comose sinala anteriormente, as 2.080 persoas,o que supón en torno a 22 profesores porcentro público, inferior á rateo media en Ga-licia, que se sitúa en 25 profesores por cen-tro de titularidade pública.

O número de alumnos de réxime xeral ma-

3.1.- O capital humano


•••••110

n 3.1.1.

n 3.1.2.

n 3.1.3.


••••• 111

triculados en centros de réxime xeral públi-cos no curso 2014/15 en Ferrol e na súaárea de influencia foi de 20.152, o quesupón 9,7 alumnos por profesor nestes cen-tros, por debaixo da rateo galega para o ditocurso, que foi de 10,1 alumnos por profesoren centros de titularidade pública.

En relación ao curso anterior, o número dealumnos de educación Infantil, Primaria eESO medra levemente na área de Ferrol (81alumnos máis), consecuencia do incrementode alumnos de primaria (175 máis) e deESO (26 máis), que compensan a caída dealumnos matriculados en educación infantil(120 menos).

Dous aspectos a ter en conta á hora de ana-lizar os centros educativos de réxime xeralson o do ensino de inglés e o da consolida-ción das novas tecnoloxías. Dunha banda,dezaseis centros de Ferrol e a súa área deinfluencia solicitaron entrar a formar parteda rede de centros plurilingües, dos que oitoson centros privados sostidos con fondospúblicos e os outros oito son centros públi-cos. Tal e como se desprende dos datos re-collidos no cadro 3.1.5., estes centrosrepresentan o 6,2% dos centros plurilingüesde Galicia, porcentaxe inferior ao peso rela-tivo dos centros educativos da área (6,9%).Comparado coa situación nas outras gran-des cidades de Galicia, o concello de Ferrol,

n 3.1.4.

n 3.1.5.


•••••112

con oito centros plurilingües, sitúase pordiante de Pontevedra e Lugo, con seis cen-tros destas características cada unha.

Doutra, no que atinxe á consolidación dasnovas tecnoloxías en centros sostidos confondos públicos a través do novo Plan Aba-lar, no ano 2016 completouse a dixitaliza-ción dos cursos 5º e 6º de Primaria, 1º, 2º,3º e 4º de ESO e Bacharelato.

En relación aos estudos de Formación Pro-fesional, no curso 2014/2015 un total de181 alumnos están matriculados na forma-ción profesional básica, 1.356 alumnos nosciclos formativos ordinarios de grao medio,e 1.244 alumnos no ciclo formativo superiorordinario (cadro 3.1.4.).

Os cadros 3.1.6. e 3.1.7. recollen a ofertade estudios de formación profesional inicialen centros sostidos con fondos públicos poloréxime ordinario no curso 2016-17, de graobásico, medio e superior. Esta oferta incre-méntase coa presenza de seis centros pri-vados que imparten a súa docencia en Ferrol

(tres centros), Mugardos, Narón e Ponte-deume.

Finalmente, cómpre facer mención aos cen-tros educativos que contan con servizos decomedor e transporte, xa que estes servizosinciden de xeito directo no ámbito da conci-liación da vida familiar e laboral. No curso2015-16 había un total de 43 centros públi-cos que ofertaban o servizo de transporte,o 5,5% dos centros públicos galegos queofrecen este servizo, e 38 centros públicosque contaban con servizo de comedor(5,5% dos centros galegos con comedor)dos que 17 eran xestionados directamentepolos propios centros e 8 xestionados indi-rectamente (por persoal de empresa).

Ensino de réxime especial

Como ensinanzas de réxime especial recó-llense as ensinanzas artísticas, as de idio-mas e as deportivas.

Nos concellos de Ferrol e a súa área de in-fluencia hai un total de seis centros que im-

n 3.1.6.


••••• 113

n 3.1.7.


•••••114

parten algunha das disciplinas englobadasdentro deste réxime: os conservatorios demúsica profesional de San Xiao en Ferrol eo de As Pontes, que imparten ensinanzaselementais e profesionais de música, as es-colas municipais de música de Mugardos,Ortigueira e A Capela, onde se cursan estu-

dos non regrados de música, e a Escola Ofi-cial de Idiomas de Ferrol.

No concernente ao ensino nos centros daEscola Oficial de Idiomas, a EOI de Ferrol,ademais da súa sede central, ten dúas sec-cións nos concellos de Cedeira e As Pontes

n 3.1.8.

n 3.1.9.


••••• 115

de García Rodríguez. Mentres que nestasdúas seccións tan só está presente o inglésno último curso, na sede central de Ferrolimpártense no curso 2015-16 un total deseis idiomas: inglés, francés, alemán, ita-liano, galego e portugués.

A pesar do descenso nos dous últimos cur-sos, ao longo dos últimos cinco anos o nú-mero de alumnos medrou nun 3,3%,acadando no curso actual un total de 2.253persoas. O inglés é o idioma que conta cunmaior número de alumnos, con 1.489, se-guido polo francés e o alemán, con 260 e

n 3.1.10.

n 3.1.11.


•••••116

203, respectivamente. Fronte ao descensodo 5,5% experimentado no conxunto da Co-munidade Autónoma, a medra na EOI de Fe-rrol supón que o peso relativo do número dealumnos no total galego pasou dende o6,8% do curso 2011-12 ata o 7,4% do curso2015-16.

Xunto a esta actividade formativa da EOI,na Escola de Linguas da Universidade de ACoruña, no seu campus de Ferrol (cadro

3.1.12.), impártense clases de inglés, ale-mán, francés, portugués e italiano. No curso2015-16 o número total de alumnos ascen-día a 134, dos que o 53% asistía a clases deinglés (71 alumnos) e o 15,7%, a clases deespañol para estranxeiros.

Ensino universitario

Á hora de analizar a formación universitariacómpre facer referencia a que a Universi-dade de A Coruña (UDC) ten un campus nacidade de Ferrol, caracterizándose a súaoferta educativa por unha orientación cien-tífico-tecnolóxica. Con dita orientación, opasado mes de xullo de 2016, presentouseo Campus Industrial de Ferrol, que ten comoprincipal obxectivo, segundo consta no seuPlan Estratéxico, o de proporcionar forma-ción en actividades ligadas aos sectoresnaval e industrial, así como a investigación,desenvolvemento e transferencia do coñe-cemento producido.

Na primeira fase de implantación do Cam-pus Industrial, 2016-2017, o investimentoprevisto é de 1,3 millóns de euros, para aposta en funcionamento das actuación quedeberán completarse no ano 2020.

Actualmente, o Campus de Ferrol ten seiscentros: a Escola Universitaria Politécnica, aFacultade de Enfermaría e Podoloxía, a Es-cola Politécnica Superior, a Facultade deCiencias do Traballo, a Facultade de Huma-nidades e Documentación e a Escola Univer-sitaria de Deseño Industrial.

No Campus de Ferrol, tal como reflicte ocadro 3.1.13., impártense 14 títulos degrao, 8 mestrados e nove programas dedoutoramento. En concreto, nove dos ca-torce graos impartidos no curso 2015/16pertencen ao ámbito da enxeñaría e arqui-tectura. Asemade, neste ámbito poden cur-sarse catro mestrados universitarios e seisprogramas oficiais de doutoramento.

Ao igual que o conxunto das universidadesespañolas e do sistema universitario galego,o campus de Ferrol volveu a presentar undescenso do seu alumnado, acadando nocurso 2014-15 un total de 2.121 alumnos, o4,3% dos universitarios en Galicia.

Dende o curso 2011/2012 ata o último cursocon datos dispoñibles que é o 2014/2015, ocampus de Ferrol perdeu un 23% dos alum-nos matriculados en 1º, 2º ciclo e graos, un

n 3.1.12.


••••• 117

n 3.1.13.

n 3.1.14.


•••••118

descenso de matriculacións moi superior aorexistrado na UDC (–14%), na USC (–13%)ou na UVigo (–9%). sendo o que rexistra asegunda caída máis importante, por detrásda USC cun descenso do 12% nas súas ma-trículas. A UDC te un 6,3% menos de alum-nos matriculados e a UVigo, un 5,2%menos.

Atendendo á evolución seguida nas diferen-tes ramas de ensino no campus de Ferrol, ocadro 3.1.14. amosa a perda de alumnosmatriculados entre os cursos 2011/12 e2014/15, como consecuencia da perda dematriculados nas ramas tecnolóxicas, e deartes e humanidades, compensada polo in-cremento de alumnos matriculados en cien-cias da saúde e en ciencias sociais exurídicas.

O persoal docente e investigador, cadro

3.1.15., ascendía no curso 2015-16 a 240persoas, o que representa o 20,1% do totalda UDC. Aproximadamente a metade dopersoal docente pertencente ao corpo de

funcionarios, sendo esta porcentaxe inferiorao rateo na UDC (52,5%) Tal e como se des-prende do dito cadro 3.1.15., o 37,1% doseu persoal docente investigador son mulle-res.

Formación para o emprego

No ano 2015 en Ferrol e na súa área de in-fluencia, convocáronse 101 cursos no ám-bito da formación profesional para persoasempregadas e desempregadas, cunha capa-cidade de 1.515 alumnos e un orzamento de2,8 millóns de euros (cadros 3.1.16. e3.1.17.).

As Accións Formativas dirixidas prioritaria-mente a desempregados (AFD) enmárcansedentro das políticas activas de emprego, econsisten en ofertar cursos de formacióngratuítos para persoas traballadoras desem-pregadas co obxecto de incrementar a súacualificación e facilitar a integración no mer-cado laboral. No ano 2015 en Ferrol e na súaárea programáronse 62 cursos, aos que

n 3.1.15.


••••• 119

asistiron 930 alumnos, que contaron cun or-zamento de 2,6 millóns de euros. Máis do80% dos cursos e alumnos destas acciónsestán localizados no concello de Ferrol, asícomo o 86% do orzamento total da área. Osrestantes concellos onde se imparten cursosson Narón (8 cursos e 90 alumnos), Fene (2cursos e 30 alumnos), Cedeira (2 cursos e30 alumnos) e Neda (1 curso e 15 alum-nos).

No que respecta á formación profesional di-rixida prioritariamente a persoas ocupadas,esta ten por finalidade dotar aos beneficia-rios da cualificación que poidan necesitar na

súa vida laboral, de xeito que se compatibi-lice unha maior competitividade coa mellorada capacitación profesional e promoción in-dividual do traballador.

No ano 2015 en Ferrol e na súa área (cadro

3.1.17.) realizáronse 39 accións formativascon 585 alumnos e 230 mil euros de orza-mento. Tal como acontece coas AFD, o con-cello de Ferrol acolle en torno ao 70% dasactuacións e alumnos e o 76% do orza-mento total. Ademais do concello de Ferrol,impártense cursos en Narón (9 cursos e 158alumnos), Fene (1 curso e 12 alumnos) eValdoviño (1 curso e 18 alumnos).o

n 3.1.16.

n 3.1.17.


•••••120


••••• 121

No presente capítulo analízanse as do-tacións de infraestruturas das que dispónFerrol e a súa área de influencia: a redeviaria e de transporte, a dotación de soloempresarial, o abastecemento enerxético,o saneamento de auga ou o acceso ásTIC.

As infraestruturas de transporte (estradas,ferroviarias e portuarias) son un elementobásico na configuración da estrutura do te-rritorio con efectos directos no nivel de com-petitividade do mesmo. O Foro EconómicoMundial, no seu informe sobre a competiti-vidade global dos anos 2015-2016, inclúe ásinfraestruturas entre os piares básicos dacompetitividade dun país.

Analízase a continuación a dotación de soloempresarial, e ás estimacións de oferta edemanda potencial segundo se recolle noPlan Sectorial de Ordenación das áreas em-presariais.

Finalmente preséntanse os datos das cha-madas infraestruturas sociais, como son o

equipamento sanitario e entidades e centrosde servizos sociais, así como o equipamentoeducativo.

Infraestruturas de transporte

As infraestruturas de transporte determi-nan de xeito fundamental tanto a delimita-ción territorial da área de influencia deFerrol como a distribución poboacional e osemprazamentos empresariais dentro dazona.

Os instrumentos de planificación de in-fraestruturas de comunicación, tanto a niveleuropeo, estatal, autonómico e local, deli-mitan o escenario e os obxectivos a acadarno futuro.

O escenario económico dos últimos anoscondicionou o desenvolvemento das infraes-truturas de transporte e implicou unha revi-sión dos plans de infraestruturas coobxectivo de adaptalos ás dispoñibilidadesorzamentarias das distintas administra-cións.

3.2.- Infraestruturas e equipamentos


•••••122

No ámbito europeo, destacan o librobranco “Folla de ruta cara un espazo único

europeo de transporte: por unha política de

transporte competitiva e sostible” e asOrientacións da Unión para o desenvolve-mento da Rede Transeuropea de Transporte(RTE-T). A dita RTE-T desenvolverase gra-dualmente mediante a aplicación dunha es-tratexia de dobre capa composta por unharede principal, que deberá executarse deaquí ao 31 de decembro de 2030 e cuxosproxectos son prioritarios con vistas ao co-financiamento da UE, e unha rede global,que deberá estar lista o 31 de decembro de2050, como data máxima.

En relación á situación de Galicia na redeprincipal e global da RTE-T, cómpre salientar,dunha banda, que tan só o porto de A Co-ruña é considerado como nodal. Doutra, tena consideración de rede ferroviaria principala liña A Coruña-Santiago-Ourense-Zamorapara pasaxeiros e a saída das mercadoríasdos portos de A Coruña e Vigo, a través davariante por Cerdedo, cara a Ourense (altavelocidade), e de aí a Monforte de Lemos (asaída cara a León realizarase a través darede convencional).

No que á lexislación estatal se refire, odocumento básico é o Plan de Infraestrutu-ras, Transporte e Vivenda 2012-2024(PITVI), que presenta cinco obxectivos es-tratéxicos:

1. Mellorar a eficiencia e competitividadedo Sistema global del transporte.2. Promover o desenvolvemento econó-mico equilibrado como ferramenta aoservizo da superación da crise.3. Promover unha mobilidade sostiblecompatibilizando ou seus efectos econó-micos e sociais co respecto ao medio am-biente.4. Reforzar a cohesión territorial e a ac-cesibilidade de todos os territorios do Es-tado a través do Sistema de transporte.5. Promover a integración funcional do

Sistema de transporte no seu conxuntomediante un enfoque intermodal.

O desenvolvemento dos principios e direc-trices do PITVI no ámbito da loxística e dotransporte de mercadorías, establécese através da Estratexia Loxística de España,aprobada en novembro de 2013, e que es-tablece as prioridades e programas de ac-ción na loxística e no transporte multimodalde mercadorías, no mesmo horizonte deplanificación do PITVI.

A nivel autonómico o principal elementode planificación son as Directrices de Orde-nación do Territorio (DOT). Xunto a elas,cómpre mencionar o Plan de Mobilidade eOrdenación Viaria Estratéxica (Plan MOVE),que, con independencia de que o seu hori-zonte de planificación rematou en 2015, etendo en conta a existencia de actuaciónsque se prolongan máis alá da dita data, es-tablécese un segundo horizonte temporalno ano 2020, data de finalización do PEIT,que a súa vez presenta dous fitos parciais,o período 2016-2017 e 2018-2020, que é operíodo restante ata o 2020 (horizonte finaldo PEIT).

No ámbito da planificación autonómica darede viaria, cómpre salientar a lei 8/2013,de estradas de Galicia, modificada pola lei6/2015, modificación que pretende, de xeitoxeral, simplificar os procedementos admi-nistrativos e reforzar a seguridade xurídicada cidadanía. Así mesmo, o 20 de xuño de2016 publícase no DOG o Decreto 66/2016,polo que se aproba o Regulamento xeral deestradas de Galicia, onde se desenvolven osinstrumentos de planificación como son oPlan Director de estradas de Galicia ou osPlans sectoriais de estradas.

No que respecta ao seguimento das citadasDirectrices de Ordenación do Territorio, ocadro 3.2.1. mostra o sistema de indicado-res obxectivos, por unha banda os indicado-res de desenvolvemento e implantación


••••• 123

n 3.2.1.a. ••(continúa)


•••••124

(IDI), que pretenden observar o cumpri-mento dos instrumentos de ordenación vi-xente, e, por outra banda, os indicadores desostibilidade territorial (IST), que valoran aeficiencia e a percepción cidadá dos instru-mentos incluídos nas DOT, así como no Plande Ordenación do Litoral (POL).

O modelo conceptual no que se apoia estesistema permite agrupar estes indicadores(IST) nos seguintes grandes bloques: ocu-pación do territorio, paisaxe, patrimonio na-

tural, patrimonio cultural, sociedade e eco-nomía, metabolismo e mobilidade.

De xeito máis desagregado, o cadro 3.2.2.

mostra o IDI de ordenación de territorio, donúmero de PTI aprobados ou en elaboraciónen 2012, último dato dispoñible, nos conce-llos da área analizada.

No ámbito do concello de Ferrol, resulta im-portante salientar as actuacións acometidasno marco do Programa Urban Ferrol 2009-

n 3.2.1.b

•• (ven da páxina anterior)


••••• 125

2015, que ten como finalidade promover undesenvolvemento urbano sostible, cunhaorientación preferente aos barrios de FerrolVello, Canido e A Magdalena. Este programaexecutou un orzamento de 10 millóns deeuros, cofinanciado nun 80% polo FEDER.

Tal como se mostra no cadro 3.2.3., o pro-

grama artéllase en torno a sete eixos de ac-tuación:

O Eixo 1.- Espazo Público Urbano, contoucun orzamento de 984 mil euros. Acometé-ronse obras de reurbanización que consisti-ron na renovación de pavimentos,beirarrúas e instalacións, modernización do

n 3.2.2.

n 3.2.3.


•••••126

servizo de abastecemento e plantación deárbores, para dar un aspecto máis uniformee actualizado a todas as rúas.

O Eixo 2.- Desenvolvemento Económico eDesemprego, cun orzamento de 467 mileuros. Este eixo abarca actuacións de De-senvolvemento do tecido económico: ac-cións a favor do emprego, da actividadeempresarial e, en particular, das pemes emicroempresas (257 mil € ) e de Turismo(211 mil €).

O Eixo 3.- Acción social, cun orzamento de2 millóns de euros, acolle actuacións de Fo-mento da integración social e a igualdade deoportunidades (1,4 millóns de €), e de For-mación profesional ocupacional (656 mil €).

O Eixo 4.- Transporte e comunicacións, cunorzamento de 3,5 millóns de euros, integraactuacións de Accesibilidade e mobilidade(23 mil €), e de Transporte e comunicacións(3,4 millóns de €).

O Eixo 5.- Medio ambiente urbano, cun or-zamento de 2,4 millóns de €, destinado aactuacións de Medioambiente urbano, redu-ción e tratamento de residuos (2,1 millónsde €), de Fomento e uso máis eficiente daenerxía (132 mil €) e de Cultura e patrimo-nio (221 mil €).

O Eixo 6.- Tecnoloxías, ten un orzamento de71 mil €, destinado á investigación, desen-volvemento tecnolóxico e innovación.

O Eixo 7.- Control e Participación Cidadá contacun orzamento de 549 mil €, que se destinouá Información e Publicidade (68 mil €), e áXestión e asistencia técnica (481 mil €).

• Infraestruturas viarias

A rede actual de infraestruturas viarias deFerrol e a súa área de influencia presentaunha configuración radial formada por treseixos principais:

• O Eixe Sur (A Coruña, Santiago) articuladoao redor da autoestrada do Atlántico AP-9que conecta de norte a sur o litoral occiden-tal galego. Esta infraestrutura, básica nascomunicacións da área, é unha autoestradade peaxe, o que implica un gravame sobreos movementos de persoas e mercadorías.

• O Eixe Central (As Pontes, Vilalba, Autovíado Cantábrico e Meseta). Este eixo está or-ganizado ao redor da vía de alta capacidadeAG-64 que enlaza coa A-8 e a Meseta.

• O Eixe Costeiro (Valdoviño, Cedeira, Orti-gueira...), constituído por estradas da RedePrimaria Básica ou Complementaria.

O Plan de Mobilidade e Ordenación ViariaEstratéxica 2009-2015 (Plan MOVE) daXunta de Galicia contempla unha serie deactuacións na rede autonómica de Ferrol eda súa área de influencia. Neste senso, encanto ás obras previstas nas vías de alta ca-pacidade (VAC), o citado Plan prevé un in-vestimento de 134 millóns de euros na áreaobxecto de estudio, dos que case 98 millónsde euros financian a variante de Ortigueirae treito Celeiro–San Cibrao, e en torno a 36millóns de euros é o investimento previstono Plan para a conexión da AP-9 coa AG-64(cadro 3.2.4.). En xullo de 2013 púxose enfuncionamento a variante de Ortigueira (Co-nexión AC-101-Espasante) cun investimentode 44 millóns de euros.

No que respecta á conexión da A-P9 (enlacede Neda), coa AG-64 (San Sadurniño) cotrámite de información pública aprobadodende o ano 2008, no ano 2013 a modifica-ción do Plan Sectorial da rede viaria de Fe-rrol suprime esta actuación, xa que osestudos técnicos consideraron improbable asúa execución no medio prazo, o que xuntoá petición do concello de Neda de suprimiresta actuación polas repercusións sociaisque ten, e a eliminación da programacióneconómica do Plan MOVE motivaron a deci-sión de suprimir dita actuación.


••••• 127

En coherencia co marco de Planificación es-tratéxica da Xunta Galicia, plasmada taménna modificación do Plan Sectorial da redeviaria de Ferrol, Fene, Neda, Narón, Ares,Mugardos e Cabanas1 , e de xeito coherentecoas directrices da Estratexia Europa2020as liñas de actuación da Axencia Ga-lega de Infraestruturas para o ano 2015 enFerrol e na súa área de influencia poden ob-servarse nas medidas incluídas no orza-mento do ano 2015.

Neste senso, no que respecta á construciónde VAC, na área analizada recóllese a cone-xión de San Cibrao coa A-52. Entre as ac-tuacións na rede convencional, figuranproxectos como o acceso ao polígono deBretón en Ferrol. No que respecta ao man-temento, xestión e conservación de estra-das galegas, estímase actuar en 25Km,realizar catro proxectos de conexión e cen-tralización de tecidos urbanos e a execuciónde medidas ambientais na AG-64.

Finalmente, co obxecto de potenciar a co-nexión do tecido empresarial cos mercadoseuropeos e facilitar o transporte de merca-dorías, a Xunta de Galicia colabora con ou-tras rexións do Arco Atlántico no proxectoeuropeo CFA-EFFIPLAT para a creacióndunha rede para a promoción e desenvolve-

n 3.2.5.

n 3.2.4.

1 O DOG nº 112 do 26/06/2015 ANUNCIO doAcordo da Xunta de Galicia polo que se aproba defi-nitivamente o expediente de información pública edefinitivamente, a modificación do Plan sectorial darede viaria de Ferrol, Fene, Neda, Narón, Ares, Mu-gardos e Cabanas.


•••••128

mento do Corredor Ferroviario Atlántico deMercadorías.

O Ministerio de Fomento, no seu programade investimentos do citado Plan de Infraes-truturas, Transportes e Vivenda, non recolleactuacións na rede de transporte por es-trada con incidencia directa en Ferrol e a súaárea de influencia.

Dentro do Plan MOVE, a través do programade actuacións en medios urbanos, abór-danse distintas actuacións necesarias pararesolvelos problemas existentes no accesoás grandes cidades. Ademais, propóñensevarias actuacións destinadas á construciónde eixos novos, co fin de impulsar unha me-llora dos accesos ás cidades.

As actuacións definidas para o ámbito me-tropolitano de Ferrol tratan de mellorar osaccesos polos tres eixos principais: Eixo Sur(Eixo Atlántico), eixo de Conexión coa Me-seta e Eixo Costeiro. Con esta formulación,desenvólvese a VAP de conexión da AP-9Autovía do Atlántico coa AG-64 Ferrol-Vi-lalba (Neda-San Sadurniño) e as mellorasde conexión entre as VAP e a Rede Estrutu-rante, cun investimento previsto para o pe-ríodo 2009-2015 de 28 millóns de euros.

• Infraestruturas ferroviarias

O ferrocarril en Ferrol e na súa área de in-fluencia ten un protagonismo residual na re-partición modal dos desprazamentos, acausa do histórico illamento ferroviario dazona, cun servizo lento e de escasa frecuen-cia coa cidade da Coruña, e sen conexiónsaxeitadas cos grandes centros de poboaciónnin coa Meseta.

Ante esta situación a inclusión de Ferrol noámbito da rede ferroviaria de alta velocidadeé de enorme transcendencia para o desen-volvemento territorial da área. Neste senso,nas Directrices de Ordenación do Territorio(DOT) inclúense para Ferrol e a súa área de

influencia as seguintes conexións clave:

• Liña de alta velocidade do Eixo Atlán-tico desde Vigo a Ferrol. Esta actuaciónsuporía un elemento fundamental de ar-ticulación interna do territorio.• Potenciación e mellora das relacións fe-rroviarias convencionais e de mercado-rías coa Meseta desde as rexiónsurbanas de Coruña–Ferrol e Vigo–Ponte-vedra.• Fortalecemento dos servizos de FEVE2

na relación Ferrol–Ribadeo. Esta liña pro-longarase ata Bilbao e debería constituírun elemento importante na progresivaintegracións dos sistemas urbanos do co-rredor do Cantábrico, especialmentepara servizos de proximidade e turísti-cos.

O Eixo Atlántico discorre de norte a sur,entre Ferrol e a fronteira portuguesa aolongo de 241 kilómetros, comunicando cincodas sete maiores cidades galegas. Esta in-fraestrutura está comunicada coa nova co-nexión Madrid–Galicia en Santiago deCompostela.

O traxecto que está en construción e par-cialmente en servizo, é o tramo central, quecomunica A Coruña con Vigo, cun recorridode 155,6 kilómetros. En decembro de 2009entrou en servizo o traxecto entre Santiagoe A Coruña (61,7 km).

O Eixo Atlántico complétase con dous tra-mos de menor lonxitude nos extremos, ACoruña–Ferrol polo norte (63,2 km) e Vigo-Fronteira portuguesa polo sur (22,1 km).Ámbolos dous tramos atópanse en fasesprevias a súa construción.

O PITVI recolle novos investimentos no Eixo

2 A compañía Ferrocarriles de Vía Estrecha(FEVE) extinguiuse o 31 de decembro de 2012, pa-sando os seus servizos de transporte rexional e decercanías a ser operados por Renfe.


••••• 129

n 3.2.6.

n 3.2.7.


•••••130

Atlántico, estimándose, a partir dos datos daMemoria Económica 2015 de ADIF, dende unpunto de vista territorial, actuacións no co-rredor cantábrico Ferrol- Bilbao, mais fórado ámbito territorial de Ferrol e a súa áreade influencia.

Finalmente salientar que as conexións ferro-viarias de alta velocidade coas terminais ma-rítimas considéranse de máxima importanciapara a viabilidade económica do sistema por-tuario galego, por ser unha condición nece-saria para mellorar a conectividade dosportos e impulsar o crecemento económico.En decembro de 2015, o Ministerio de Fo-mento fixo entrega á Autoridade Portuaria doproxecto construtivo da conexión por ferro-carril do Porto Exterior de Ferrol, propiciandoa licitación das obras en xuño de 2016, cunprazo de finalización de 46 meses.

• Infraestruturas portuarias

O sistema portuario galego está compostopor 123 portos xestionados polo ente pú-blico Portos de Galicia e 6 portos de interesexeral, xestionados por cinco AutoridadesPortuarias que están coordinadas e supervi-sadas polo organismo Puertos del Estado,que é o responsable de executar e levar ápráctica a política portuaria deseñada poloGoberno.

No que respecta aos portos de interesexeral, na fachada marítima galega existenseis portos xestionados polo Estado: San Ci-brao, Ferrol, A Coruña, Vilagarcía, Marín eVigo, dos que os portos de San Cibrao e Fe-rrol localízanse na área obxecto de estudio.O ranking de tráfico portuario dos portos deinterese xeral do Estado sitúa ao porto deFerrol-San Cibrao no décimo terceiro postono ano 2015 (cadro 3.2.6.), con 12,8 mi-llóns de toneladas, o que supón o 2,5% dotráfico total estatal, sendo o segundo quemove un maior volume de tráfico dos portosde interese xeral de Galicia, tras o porto deA Coruña.

Tal como se analiza con maior detalle no ca-pítulo 2.5.- Sectores produtivos, o porto deFerrol–San Cibrao especialízase no move-mento de graneis sólidos, de xeito que noano 2015 foi o segundo máis importante doEstado en movemento destas mercadorías,só por detrás da Autoridade Portuaria deXixón. Nos anos previos á crise económicao volume de mercadorías movidas nos por-tos de interese xeral aumenta moi significa-tivamente, retomando esa tendencia a partir

n 3.2.8.


••••• 131

do ano 2011. No ano 2015 o volume demercadorías movidas no porto de Ferrol-San Cibrao foi un 31,8% superior ás do ano2005 (cadro 3.2.7.).

O incremento no volume de tráfico portuariodos últimos anos está causado por diferen-tes condicionantes tales como as políticasde captación levadas a cabo, pola especiali-zación dos portos, así como polas mellorasna conectividade e na xestión portuaria,

entre outras. A pesar do incremento das bo-nificacións nas taxas, o incremento no trá-fico portuario favorece que a cifra denegocios se incremente nos últimos anos,tanto no conxunto do sistema portuariocomo no caso da AP de Ferrol–San Cibrao,así tamén podemos constatar o incrementona rendibilidade, calculada sobre os fondospropios. Neste senso, o cadro 3.2.8. mos-tra un incremento dos ingresos no conxuntodo sistema portuario entre os anos 2010 e


•••••132

2014 do 4,3%, sendo este incremento do11,9% na A.P de Ferrol–San Cibrao. A pesardo incremento case xeneralizado da cifra denegocios, segue existindo unha forte con-centración do negocio nun número moi re-ducido de portos, de xeito que os 10primeiros portos concentran en torno ao68% do total do sistema no ano 2014 (70%no ano 2013).

Por outra banda, constátase unha caída narendibilidade calculada sobre fondos pro-pios, aínda que se mantén en niveis eleva-dos no caso do porto de Ferrol-San Cibrao.Así, o cadro 3.2.9. mostra unha caída darendibilidade que no conxunto do sistemaportuario foi do 1,8% no ano 2014, fronte

ao 5% para Ferrol–San Cibrao.

No concernente ás súas características téc-nicas xerais, o porto de Ferrol conta cunporto interior e un porto exterior, cos se-guintes peiraos de servizo:

Porto interior: 1.710,10 m. de liña deatraque e 14,6 m. de calado.Porto exterior: 1.764,3 m. de liña deatraque e 20 m. de calado.Pesqueiro: 461,9 m. de liña de atraque e3,5 m. de calado.Embarcacións menores: 771,3 m. de liñade atraque e 0-3,5 m. de calado.Pantaláns deportivos: 1.188 m. de liñade atraque e 1-8 m. de calado.

O porto de San Cibrao dispón dunha super-

n 3.2.9.


••••• 133

ficie terrestre de 563.456 m2, e os seguintespeiraos:

Molle Principal: liña de atraque de 232m. e calado de 17-14 m.Molle Auxiliar: liña de atraque de 88 m.e calado de 7 m.Molle de Servizo: liña de atraque de 45m. e calado de 5,4 m.

Así como dous diques de abrigo:Dique Norte: 935 m.Dique Sur: 1.130 m.

No que atinxe aos usos, cadro 3.2.10.,destacan os peiraos de uso polivalente con4.223 metros lineais, dos que 2.407 metroslineais teñen un calado superior a 12 me-tros, máis da metade localizados no portoexterior. Os peiraos dedicados a reparaciónse armamento ocupan 4.505 metros; paraactividades recreativas, 2.334 metros; parapesca, 573 metros cun calado menor a catrometros; para graneis líquidos 926 metros,e, entre outros, para graneis sólidos sen ins-talacións especiais 414 metros lineais.

No que respecta ás características técnicasparticulares destacan as seguintes, distri-buídas entre as diferentes infraestruturas:

– Porto de Ferrol/ Porto Interior: Dispón de1.066 metros lineais de peiraos comerciaiscun calado entre 6 e 12 metros, cunha

rampa Ro-Ro e unha terminal de short seashipping (transporte marítimo de curta dis-tancia) con 250 metros lineais de molle e uncalado de 10 metros.

O Porto interior tamén dispón dunha termi-nal de carbón con 271 metros lineais demolle e calado de 14 metros, cun descarga-dor continuo e ecolóxico de carbón cunhacapacidade de 2.300 t/h (actuamente endesuso). Ademais está outorgado en auto-rización dende 2011 o porto deportivo sitona dársena de Curuxeiras.

– Porto de Ferrol/Porto Exterior: Dispón dasseguintes terminais: unha terminal de con-tenedores (concesionario Ferrol ContainerTerminal) con 300 mil m2 de superficie dealmacenamento; unha terminal de carbón(concesionario Endesa Generación S.A), con100 mil m2 de almacenamento, unha navede almacenamento da Autoridade Portuariade 25 mil m2 de almacenamento, unha su-bestación eléctrica (Unión Fenosa) de 1.200m2 de almacenamento, e un edificio de usosmúltiples.

– Porto de Ferrol/A Graña: Porto deportivo.

– Porto de Ferrol/Fene: Asteleiros (conce-sionario Navantia) con aproximadamente700 mil m2 de superficie terrestre, dous di-

n 3.2.10.


•••••134

n 3.2.11.

n 3.2.12.


••••• 135

n 3.2.13.

n 3.2.14.

n 3.2.15.


•••••136

ques secos, tres molles de embarcaciónsmenores, un de descarga de chapas, tres dearmamento, tres de reparacións e un peiraode abrigo.

– Porto de Ferrol/Mugardos: Dispón dunhaterminal de graneis líquidos (concesionariosReganosa e Forestal do Atlántico).

– Porto de Ferrol/Caranza: Estas instala-cións están previstas para actividades depesca e náutica deportiva. O proxecto das"Novas instalacións pesqueiras de Caranza"está rematado e alberga a posibilidade dundesenvolvemento mixto de instalacións pes-queiras e náutico–recreativas.

– Porto de San Cibrao: A actividade portua-ria céntrase na industria siderúrxica (conce-sión Alcoa), cun peirao principal e outroauxiliar e dous diques de abrigo.

Tal como se detalla na Memoria 2015 da A.P.de Ferrol–San Cibrao, no porto de Ferrolexisten as instalacións para tráficos especí-ficos que se detallan de seguido:- Endesa Puerto Interior (concesión extin-guida e en proceso de retirada de maquina-ria).- Endesa Porto Exterior.- Infinita Renovables, S.A. (actualmente,Gsaoliberia, S.A.).- Estabán, Biocombustibles de Galicia S.A.(concesión extinguida, en proceso de co-mercialización pola AP).- Forestal do Atlántico, S.A.- Ferrol Container Terminal, S.L.U.- Regasificadora del Noroeste, S.A.

No porto de San Cibrao existen tamén asinstalación para tráficos específicos da em-presa Alúmina Española, S.A.

Outro dos factores que afectan ao desenvol-vemento portuario é o relativo ás infraestru-turas de transporte interior. O PlanEstratéxico 2007-2015 da Autoridade Por-tuaria de Ferrol–San Cibrao sinala que a

rede viaria asociada ao Porto de Ferrol arte-llarase en torno a seis eixos básicos:

– O acceso Norte ao Porto interior de Fe-rrol pola conexión da AP-9.– Acceso Sur ao Polígono de Río do Pozo.– Vial de acceso ao Porto Exterior.– Vial de conexión da C-642 co polígonoindustrial "Ensenada da Gándara".– Ronda Oeste de Fene.– Vía de Alta Capacidade de Ares e Mu-gardos.

En relación coas infraestruturas ferroviarias,o Porto de Ferrol conecta directamente coaestación de ferrocarril da cidade, a través daque, e mediante o ramal Ferrol-Betanzos, seestablece a conexión co resto do Estado. Estaliña é de ancho Renfe, non hai liña FEVE,aínda que esta si chega á estación de Ferrol.

Co obxecto de potenciar o porto interior deFerrol, no ano 2013 púxose en marcha oproxecto para a mellora e modernización doseu enlace ferroviario, para ampliar a inter-modalidade dos peiraos.

No 2014 chega o primeiro tren de mercado-rías á nova terminal. A actuación consistiuna execución dunha vía de conexión e unnovo apartadeiro entre o acceso ferroviarioao porto interior e a entradas aos peiraos, eunha praia de vías na parte traseira do pei-rao de Cerramento Norte que é a nova ter-minal ferroviaria.

No caso das instalacións deportivas, o nú-mero total de atraques para embarcaciónsdeportivas é de 1.438, dos que 612 atra-ques corresponden a instalacións dependen-tes da A.P. de Ferrol-San Cibrao e 826, ainstalacións dependentes de Portos de Gali-cia, como recolle o cadro 3.2.15.

Solo empresarial

Previo á análise do solo para actividadesempresariais de Ferrol e a súa área de in-


••••• 137

n 3.2.16.

n 3.2.17.


•••••138

fluencia, é fundamental dar conta da apro-bación definitiva en maio de 2014 do Plansectorial de ordenación de áreas empresa-riais na Comunidade Autónoma de Galicia,que ten entre as súas funcións e obxectivosa de establecer as reservas de solo necesa-rias para cubrir os déficits de solo empresa-rial, baixo criterios de sustentabilidade e encongruencia co modelo territorial estable-cido nas Directrices de Ordenación do Terri-torio (DOT).

Ferrol e a súa área de influencia contan naactualidade cun total de 16 actuacións noámbito dos parques empresariais ou polígo-nos industrias en funcionamento, quesuman un total de 441,9 hectáreas de su-perficie neta urbanizada (cadro 3.2.16.).

A SEPES, o Instituto Galego de Vivenda eSolo (IGVS) e o Xestur teñen tres parquesempresariais cada un, sendo o concello deAs Pontes o promotor do Polígono industrialde Os Airíos. En termos de superficie netado parque, o principal promotor de solo in-dustrial é o SEPES, con 294,6 hectáreas, o66,7% do total ofertado, seguido polo IGVS,con 99,7 hectáreas, o 22,6%.

No anos 2015 estaban en tramitación 3 ac-tuacións, con 205,5 hectáreas de superficieneta, das que o 76% corresponde ás fases Ie II da Plataforma Loxística e Portuaria deFerrol e co parque empresarial de San Pedrode Leixa, tamén no concello de Ferrol.

Os principais elementos a ter en conta áhora de decidir a localización empresarialnas comarcas de Ferrol, Eume e Ortegal sonos relativos á man de obra e ás comunica-cións. Segundo se recolle no Plan Sectorialde Ordenación de Áreas empresariais de2014, estes factores acadan unha puntua-ción de 7,7 e 7,5 sobre 10, respectiva-mente. Pola contra, os menosdeterminantes son os factores da formacióne os persoais, cunha valoración de 6,2 e 6,2puntos.

Unha análise máis desagregada sitúa ao ac-ceso á rede de estradas de alta capacidadecomo o factor máis importante, cunha pun-tuación media de 8,2 na área funcional deFerrol, dous décimas menos que a mediagalega, seguido pola existencia de man deobra, tanto altamente cualificada como ope-rativa, con 7,7 puntos (7,4 no conxunto dacomunidade autónoma) ao igual que o nivelsalarial/custo da man de obra (7,2 puntosen Galicia).

No que atinxe ás características que debeposuír o solo industrial, os empresarios si-túan como as máis valoradas en Ferrolterra,ao igual que para o conxunto de Galicia, asinfraestruturas de comunicacións e a redeviaria, iluminación e pavimento, con 9,1 e8,4 puntos sobre 10, respectivamente (9,2e 8,8 de media en Galicia). De xeito más de-tallado, a cobertura de telefonía móbil, arede de comunicacións de fibraóptica/banda ampla e a recollida de lixo pre-sentan unha valoración superior a nove pun-tos, seguido do subministro de augapotable, rede eléctrica de media e baixa ten-sión con subestación propia, e da ilumina-ción dos parques.

Infraestruturas sanitarias

O Sistema Nacional de Saúde estrutúrase endous niveis asistenciais: a atención primariae a especializada, delimitado territorial-mente polas Áreas de Saúde, que se definencomo as estruturas fundamentais responsa-bles da xestión unitaria dos centros e esta-blecementos do Servizo de Saúde daComunidade Autónoma.

O modelo de xestión dos recursos e coordi-nación entre os distintos niveis asistenciaisé a denominada Xestión Sanitaria Integrada,modelo organizativo baseado no desenvol-vemento de estruturas de xestión, que per-mite a organización e xestión dos recursossanitarios nun territorio determinado deforma integral, responsabilizándose tanto


••••• 139

clínica como economicamente dos resulta-dos de saúde desta poboación. A Área Sa-nitaria de Ferrol, formada por 20 concellos,representa o primeiro intento de crear unhaXerencia Integrada no sistema Sanitario Pú-blico de Galicia, sendo, dende a súa consti-tución no ano 20053, unha referencia paraa avaliación da efectividade e da eficienciadeste modelo de xestión.

Previo a análise das principais dotacións sa-nitarias en Ferrol e na súa área de influen-cia, un aspecto importante a ter en conta éo marco de planificación estratéxica inte-grado pola Estratexia Sergas 2014, cadro

3.3.18., a Estratexia da Dirección Xeral deInnovación e Xestión da Saúde Pública e arecente revisión do Plan de Prioridades Sa-nitarias 2014-2016.

Na Estratexia Sergas 2014 inclúese a crea-ción das áreas de xestión clínica, considera-das como estruturas organizativas

multidisciplinares, que incorporan e impli-can ao profesional sanitario na xestión efi-ciente dos recursos utilizados na prácticaclínica. As ditas áreas de xestión clínica so-métense ao Decreto 36/2014, de 20 demarzo, polo que se regulan as áreas de xes-tión clínica do Servizo Galego de Saúde.

Por outra banda, no antedito Plan de Priori-dades Sanitarias 2014-2016, obsérvase unhaoportunidade de mellora na Estructura Orga-nizativa de Xestión Integrada (EOXI) de Fe-rrol en relación a avaliación do proxecto pilotode detección precoz de cancro colorrectal.

Segundo a ordenación territorial da sanidadede Galicia, organizada en áreas sanitarias, os20 concellos analizados pertencen á área sa-nitaria de Ferrol. A poboación con tarxeta sa-nitaria asignada no ano 2014, últimodispoñible, na área de Ferrol ascendeu a184.420 persoas, tal como aparece no cadro

3.2.19., o que supón o 6,7% do total de po-boación con tarxeta sanitaria asignada enGalicia. O 26% desas persoas teñen máis de64 anos, porcentaxe que supera o 40% enconcellos interiores como Moeche ou Mañón.

n 3.2.18.

3 Decreto 15/2005, do 3 de febreiro, de constitu-ción da Área Sanitaria de Ferrol.


•••••140

Todos os concellos da área teñen como re-ferencia o complexo hospitalario da áreasanitaria, que está formado polo HospitalArquitecto Marcide, o Hospital Novoa San-tos, o Hospital Básico de Defensa e o Centrode Especialidades, integrado dentro do Hos-pital Arquitecto Marcide na súa zona oeste.É un complexo de dependencia patrimonialpública pertencente á rede asistencial doServizo Galego de Saúde, Consellería de Sa-nidade da Xunta de Galicia.

No polígono de Río do Pozo atópase o ar-quivo activo de historias clínicas e o seu usofaise mediante traslados diarios dende ecara a este.Dentro da demarcación da área de Ferrol,está situado o Hospital Juan Cardona, quepertence á congregación do Santo Hospitalde Caridad, con 269 camas concertadas coSergas, segundo necesidades.

O número de camas instaladas nos devan-ditos hospitais de Ferrol e a súa área de in-fluencia (cadro 3.2.20.) ascende a 435,das que 398 están en funcionamento, o que

supón unha rateo de 2,2 camas en funcio-namento por cada 1.000 habitantes con tar-xeta sanitaria asignada.

No concernente á atención primaria, no con-xunto de Ferrol e a súa área de influenciahai un total de 26 centros de saúde e 8 con-sultorios.

En relación aos principais indicadores de re-cursos humanos, o cadro 3.2.21. reflicteque, en termos absolutos, no ano 2015 aárea de Ferrol conta cun total de 170 médi-cos (medicina xeral, incluíndo aos MIR), oque supón o 6,6% dos médicos de Galicia,158 ATS/DUE (7,4%) e 25 pediatras(7,7%). É importante destacar que estasporcentaxes son similares ás rexistradas noano 2008 (7,2%, 7,5%, e 7,8%, respectiva-mente) e similares tamén ao peso relativoda poboación de Ferrol e a súa área de in-fluencia no total galego.

Se a análise se fai en termos por habitante,hai que ter en conta que o grao de avellen-tamento e a dispersión poboacional deter-

n 3.2.19.


••••• 141

n 3.2.22.

n 3.2.21.

n 3.2.20.


•••••142

minan de xeito importante a asignación derecursos. Neste senso, e como xa se anali-zou no capítulo 2.2. Demografía, Ferrol e asúa área de influencia presenta unha ele-vada densidade de poboación (126,2hab/km2), así como un índice de envellece-mento da poboación superior ao galego, dexeito que en Ferrol e na súa área de influen-cia a poboación maior de 64 anos é un175,5% superior á menor de 20 anos(150,1% no conxunto de Galicia), de xeitoque máis do 25% da súa poboación tenunha idade superior aos 64 anos.

O cadro 3.2.22. mostra os datos de recur-sos humanos, en termos de medias diarias,tanto no ámbito da atención primaria comoespecializada.

Os datos acumulados dende xaneiro ata o30 de setembro de 2016 reflicten como aestrutura de xestión sanitaria integrada deFerrol (EOXI) é a que conta cunha menormedia diaria tanto de persoal facultativocomo de persoal sanitario non facultativo,tanto no eido da atención primaria coma daatención especializada, das cinco EOXI nasque se divide Galicia. Máis débese ter enconta que cada unha das estruturas da xes-tión teñen unha carteira de servizos dife-rente, sendo as de A Coruña, Santiago eVigo as de máis ampla carteira de servizose maior poboación de referencia.

Atendendo á previsión de investimentosreais nas principais infraestruturas sanita-rias da área, cómpre salientar que o Sergascontempla nos orzamentos para o ano 2016un investimento de un millón de euros paraa realización de obras incluídas no Plan di-rector do Hospital Universitario de Ferrol,(antigo Arquitecto Marcide).

As previsións de gasto no orzamento para2016, na área de xestión integrada de Ferrol,son de 125 millóns de euros na atención es-pecializada (programa orzamentario 412A) ede 85,5 millóns de euros na atención prima-

ria (programa orzamentario 412B). O orza-mento de gasto complétase coa dotación de2,7 millóns de euros para a formación degraduados e posgraduados (414A)

Equipamentos de servizos sociais

Segundo os datos facilitados polo IGE, a 1de xaneiro de 2015 había en Ferrol e a súaárea de influencia un total de 112 centroscon permiso de inicio de actividade de pres-

tación de servizos sociais, dos que 41son centros de iniciativa social, 49 son cen-tros públicos e 22 son centros privados conánimo de lucro.

Desde a perspectiva do número de prazasautorizadas, o cadro 3.2.23. amosa que os112 centros existentes nesa data ofertabanun total de 5.110 prazas. Comparado coconxunto de Galicia, Ferrol e a súa área deinfluencia acolle o 6,8% dos centros e o7,1% das prazas autorizadas.

Desagregando os diferentes tipos de áreasde atención, o cadro 3.2.24. indica que Fe-rrol e a súa área de influencia conta con 40centros de atención á infancia, que ofertanun total de 2.024 prazas, das que 1.107 sonprazas públicas. Dos ditos 40 centros deatención á infancia, 34 son escolas infantís(1.857 prazas autorizadas totais). Asemade,a área conta con 33 centros de atención áspersoas maiores, con 1.788 prazas autori-zadas, das que 748 son prazas públicas,ademais localízanse na área de Ferrol, 19centros para persoas con discapacidade(937 prazas) ou 5 centros de atención a me-nores (155 prazas).

No que respecta ás prazas de atención á in-fancia, en Ferrol e na súa área de influenciano ano 2015 estaban empadroados 8.253nenos menores de 6 anos, o que supón 3,7nenos por cada praza autorizada, rateo quese eleva considerablemente, ata os 7,5nenos, cando se teñen en conta as prazasde titularidade pública.


••••• 143

Estas rateos son lixeiramente inferiores ámedia galega, que no ano 2015 era de 4,1nenos menores de 6 anos por cada prazaautorizada en centros infantís e de 7,7nenos por cada praza de titularidade pú-blica.

Equipamento educativo

En 2015 en Ferrol e a súa área de influenciahabía un total de 98 centros educativos

de réxime xeral (cadro 3.2.25.), o que re-presenta o 6,9% dos centros galegos.

Como se recolle no cadro 3.2.26., entre osanos 2008 e 2015 prodúcese un descensoxeneralizado do número de centros, tantono caso dos centros públicos como privados.

En canto ao número de unidades en funcio-namento en centros docentes sostidos confondos públicos, os 20 concellos analizados

contan con 1.016 unidades, o que repre-senta o 7,1% das unidades públicas en fun-cionamento en Galicia e o 17,3% das totaisda provincia de A Coruña.

Atendendo á rateo alumnado por centroeducativo, os centros públicos da área deFerrol contan, de media, con 265 alumnos,fronte aos 255 de media no conxunto deGalicia. Se a relación se fai entre o númerode alumnos e as unidades en funcionamentode titularidade pública, esta rateo acada os20 alumnos en Galicia fronte aos 19,8 enFerrol e a súa área de influencia.

Xunto aos centros de réxime xeral, Ferrolconta cun campus universitario da Universi-dade pública da Coruña (UDC), onde se lo-calizan a Escola Politécnica Superior, aEscola Universitaria de Deseño Industrial, aEscola Universitaria Politécnica, a Facultadede Ciencias do Traballo, a Facultade de En-

n 3.2.23.


•••••144

n 3.2.24.


••••• 145

n 3.2.25.

n 3.2.26.


•••••146

n 3.2.28.

n 3.2.27.


••••• 147

fermaría e Podoloxía e a Facultade e Huma-nidades e Documentación. Ao igual queacontece nas outras universidades galegas,o número de alumnos matriculados des-cende ao longo dos últimos anos, acadandono Campus de Ferrol os 2.121 alumnos nocurso 2014–15, fronte aos 2.539 do cursoanterior.

Telecomunicacións

A pesar da pronunciada mellora nos indica-dores de equipamento e uso de tecnoloxías,Galicia está no ano 2015 no sexto postoentre as Comunidades Autónomas conmenor porcentaxe de vivendas con accesoa internet, cun 75,6% do total, por debaixodo 78,7% de media estatal. Así mesmo, o75,2% das vivendas galegas con conexióna internet posúen banda ancha, fronte ao77,8% de media estatal.

No que respecta á área obxecto de estudo,e tal como indica o cadro 3.2.27., o 60%dos fogares da área de Ferrol teñen cone-xión a internet contratada, fronte ao 64%de media na provincia de A Coruña ou o63,1% de media en Galicia. Así mesmo cabedestacar que 38.545 habitantes da áreaestán cubertos con redes sen fíos e 4.148por redes fixas, neste último caso a cober-tura prevista polo Plan de banda larga paracada núcleo é de ao menos o 80% da po-boación. Finalmente os núcleos de poboa-ción con redes de nova xeración na área deanálise son oito, cubrindo a 66.278 habitan-tes. A cobertura prevista polo Plan paracada núcleo é de ao menos o 50% da po-boación.

En relación á cobertura de banda larga noterritorio, no momento da posta en marchado plan de banda larga de Galicia no ano2009, a cobertura media nos concellos daárea de Ferrol era do 77,8% da poboación,con amplas variacións por concellos, supe-rando o 80% en concellos como Ares, Fe-rrol, Fene, Mugardos, Neda ou

Pontedeume, entre outros, mentres queconcellos como Cabanas non acadaba o15% da súa poboación con cobertura debanda larga. Os datos recollidos no cadro

3.2.28. amosan que no ano 2015, a mediade poboación cuberta na área é do 98%,superando en todos os concellos da área o90% de poboación cuberta.

Infraestruturas enerxéticas

A potencia total xerada polas centrais ener-xéticas instaladas en Ferrol e a súa área deinfluencia ascende a 2,82 Gw, segundo osdatos publicados polo Inega referidos a ou-tubro de 2014. Atendendo á distribución se-gundo tipo de central, o cadro 3.2.29.

reflicte que no territorio obxecto de estudiohai un total de sete centrais de coxeraciónde réxime especial, cunha potencia globalde 57.962 Kw, o que representa o 9,5% dapotencia instalada en Galicia.

O grupo 1, 2, 3, 4 e 5 da central termoeléc-tricas de As Pontes de García Rodríguez aca-dan unha potencia de 1,4Gw para os gruposcon combustible lignito pardo e carbón im-portado e de 855.670 Kw para o grupo 5 degas natural e gasóleo. A potencia instaladanas centrais termoeléctricas da área de aná-lise supón máis do 70% do total instaladoen Galicia.

Dúas das tres centrais de residuos en ré-xime especial instaladas en Galicia están lo-calizadas na área de Ferrol, cunha potenciade case 17.000 Kw, o 25% do total galego.

Os 17 parques eólicos instalados en conce-llos da área de Ferrol suman un total de340.460 Kw, a central hidráulica do Eumedispón dunha potencia instalada de 54.400Kw e as dez minicentrais acadan os 6.655Kw de potencia.

Finalmente, no que atinxe ás centrais foto-voltaicas, as 10 centrais xeran unha poten-cia de 430 Kw.


•••••148

n 3.2.29.a. ••(continúa)


••••• 149

Infraestruturas de saneamento

A análise das infraestruturas de saneamentonos 20 concellos incluídos na área obxectode estudio baséase na aplicación da Direc-tiva 91/271, de 21 de maio, en canto sinalaque, como máximo no ano 2005, todas asaglomeracións de máis de 2.000 habitantesequivalentes (h-e) deben de dispoñer dunsistema de tratamento secundario.Tal como se mostra no cadro 3.2.30., noconcello de Ares sitúase a EDAR de Chan-teiro, deseñada para 52.000 h-e e quesanea unha aglomeración de 29.318 h-e.dos concellos de Ares, Mugardos e Fene. Noano 2015 cumpriu os límites de vertido es-tablecidos pola Directiva 91/271.

No concello de Pontedeume situase a EDARde Cabanas – Pontedeume, deseñada para15.000 h-e. e que sanea unha aglomeraciónde 14.507 h-e dos concellos de Cabanas ePontedeume. No ano 2015 cumpriu os lími-tes de vertido establecidos pola Directiva91/271.

O concello de Cariño conta cunha EDAR de-señada para 8.268 h-e e sanea unha aglo-meración de 4.736 h-e. No ano 2015cumpriu as esixencias de vertido estableci-das na Directiva 91/271.

O concello de Cedeira conta cunha EDAR de-señada para tratar 10.395 h-e e sanea unhaaglomeración de 7.822 h-e. No ano 2015cumpriu os límites de vertido establecidospola Directiva 91/271.

O concello de Ferrol conta cunha EDAR(Cabo Prioriño) deseñada para tratar367.633 h-e. A aglomeración saneada se-rían 178.139 h-e. dos concellos de Ferrol eNarón. Nesta EDAR non se puxeron en fun-cionamento tódalas fases do tratamento enon se se dispón de analíticas para o ano2015. Polo tanto nese ano esta EDAR nonestaría cumprindo as esixencias estableci-das na Directiva 91/271.

O concello de Neda conta cunha EDAR de-señada para tratar 5.000 h-e e sanea unhaaglomeración de 4.163 h-e. No ano 2015cumpriu os límites de vertido establecidospola Directiva 91/271.

O concello de Ortigueira conta cunha EDARdeseñada para tratar 5.000 h-e e saneaunha aglomeración de 3.107 h-e. No ano2015 cumpriu os límites de vertido estable-cidos pola Directiva 91/271.

O concello de As Pontes conta cunha EDAR

n 3.2.29.b

•• (ven da páxina anterior)


•••••150

deseñada para tratar 20.000 h-e e saneaunha aglomeración de 15.936 h-e. No ano2015 cumpriu os límites de vertido estable-cidos pola Directiva 91/271.

O concello de As Somozas conta cunhaEDAR deseñada para tratar 3.000 h-e. Senembargo a poboación saneada na aglome-ración é menor a 2.000 h-e. polo que nonestá suxeita as esixencias da Directiva91/271.

O concello de Valdoviño conta cunha EDARdeseñada para tratar 8.000 h-e e saneaunha aglomeración de 4.319 h-e. No ano2015 non cumpriu os límites de vertido es-tablecidos pola Directiva 91/271.

Infraestruturas xudiciais

O “Plan de Infraestruturas Xudiciais 2010–2015”, partindo da realidade existente en2009, abrangue o inicio das actuacións ou asúa planificación e ten en conta as proxec-cións de crecemento da planta xudicial. Esteplan contempla dúas fases para a realizacióndas distintas obras: unha primeira fase querecolle as necesidades a curto prazo (2010–

13) e unha segunda, 2014–15, coas necesi-dades a medio prazo.

Tal e como reflicte o cadro 3.2.31., das 45unidades territoriais nas que se organiza aAdministración de Xustiza en Galicia, osconcellos de Ferrol e a súa área de influenciaestán repartidos en 3 partidos xudiciais: Fe-rrol, Ortigueira e Betanzos.

Na primeira fase do devandito plan reco-llíase o acondicionamento para o futuroxulgado de Betanzos cun importe de180.000 euros e a construción do novoedificio xudicial de Ferrol, que tiña asignadoun presuposto de tres millóns de euros,cantidade semellante á prevista para amesma actuación na segunda fase do Plan.Xunto a estas obras, o plan recolle investi-mentos por valor de 3,2 millóns de eurospara obras menores de mantemento, dosque o investimento previsto nos partidosxudiciais de Ferrol e a súa área de influen-cia ascende a 123.300 euros, o 3,8% dototal de Galicia.

O cadro 3.2.32. reflicte que no período2010-2015, o investimento previsto en in-

n 3.2.30.


••••• 151

n 3.2.33.

n 3.2.32.

n 3.2.31.


•••••152

fraestruturas xudiciais na área de Ferrol as-cende a 5,3 millóns de euros (datos a no-vembro de 2014), dos que os investimentosrealizados, 2,2 millóns de euros, correspon-den case na súa totalidade a obras no edifi-cio dos xulgados de Ferrol e rehabilitacióndo edificio antigo. Finalmente, no cadro

3.2.33. recóllense os principais órganos xu-diciais nas tres unidades territoriais da áreade Ferrol, así como os recursos humanoscos que conta cada partido xudicial.

Outros equipamentos

No que respecta aos equipamentos cultu-

rais (cadro 3.2.34.), Ferrol e os concellos

da súa área de influencia rexistran 1,2 ar-quivos e bibliotecas por cada 1.000 habitan-tes, porcentaxe notablemente inferior ámedia galega que no ano 2015 é de 2,1.Nesta mesma liña, a gran maioría dos indi-cadores de equipamentos por habitantemostran porcentaxes inferiores na área ana-lizada que a media galega, a excepción donúmero de cines e de teatros, de xeito quena área de Ferrol hai un cine por cada apro-ximadamente 15.000 habitantes, fronte aos20.000 habitantes de media por cine en Ga-licia.

En Ferrol e na súa área, en torno a trinta milhectáreas de superficie están incluidas den-

n 3.2.34.

n 3.2.35.


••••• 153

n 3.2.36.


•••••154

tro da Rede Natura. É tamén salientable agran importancia medioambiental do parquenatural das Fragas do Eume, con 9.126 haprotexidas (cadro 3.2.35.).

O cadro 3.2.36. mostra os equipamentosadministrativos autonómicos con que contaa área analizada, divididos segundo a con-sellería da que dependen, e o cadro 3.2.37.

recolle os equipamentos existentes na zonaque cubren servizos públicos de competen-cia estatal, dependentes dos ministerios deEmprego, Defensa e Facenda e Administra-cións Públicas. o

n 3.2.37.

informe sobre ferrol e a súa área - foro permanente de ......informe sobre ferrol e a súa área...

Documents