inhoud • conventie • diabetespas • vdv • educatie vandamme els diabeteseducator

INHOUD INHOUD

• CONVENTIECONVENTIE

• DIABETESPASDIABETESPAS

• VDVVDV

• EDUCATIEEDUCATIE

Vandamme ElsVandamme Els

diabeteseducatordiabeteseducator

DIABETESCONVENTIEDIABETESCONVENTIE

DIABETESCONVENTIEDIABETESCONVENTIE

= een overeenkomst tussen = een overeenkomst tussen RIZIV en verschillende RIZIV en verschillende diabetescentra sinds 1987diabetescentra sinds 1987

WIE IN DIABETESCENTRA?WIE IN DIABETESCENTRA?

• Geneesheer-specialist in endocrino-Geneesheer-specialist in endocrino-diabetologiediabetologie

• DiabetesverpleegkundigeDiabetesverpleegkundige

• Diëtist(e)Diëtist(e)– Sociaal assistent of sociaal verpleegkundigeSociaal assistent of sociaal verpleegkundige– PsycholoogPsycholoog– PodoloogPodoloog– Geneesheer-specialist in pediatrieGeneesheer-specialist in pediatrie

+

WIE KOMT IN AANMERKING?WIE KOMT IN AANMERKING?

Personen met diabetes type 1 of type 2Personen met diabetes type 1 of type 2EN EN

Personen die met minstens 2 insulinespuiten per dag Personen die met minstens 2 insulinespuiten per dag behandeld wordenbehandeld worden

ENENBereidt zijn zelfcontrole te doen en hiervoor de Bereidt zijn zelfcontrole te doen en hiervoor de

technische vaardigheden aan te lerentechnische vaardigheden aan te lerenBereidt zijn om aanpassingen te doen aan de hand van Bereidt zijn om aanpassingen te doen aan de hand van

zelfgemeten glycemiewaardenzelfgemeten glycemiewaardenBereidt zijn educatie te krijgen over andere aspecten Bereidt zijn educatie te krijgen over andere aspecten

van de diabetesbehandeling (integratie van van de diabetesbehandeling (integratie van lichaamsbeweging en voeding, voetverzorging, lichaamsbeweging en voeding, voetverzorging, voorkomen chronische complicaties, … (revalidatie)voorkomen chronische complicaties, … (revalidatie)

zelfcontrole

noterennoteren

WIE KOMT IN AANMERKING?WIE KOMT IN AANMERKING?

CATEGORIE 1: “zeer intensief”CATEGORIE 1: “zeer intensief”- minstens 3 insulinetoedieningen per dag- minstens 3 insulinetoedieningen per dag- minstens 4 glycemiemetingen per dag- minstens 4 glycemiemetingen per dag- minimum 120 metingen per maand - minimum 120 metingen per maand

metingen noodzakelijk voor bijsturen, veilig blijvenmetingen noodzakelijk voor bijsturen, veilig blijven

CATEGORIE 2CATEGORIE 2- minstens 3 insulinetoedieningen per dag- minstens 3 insulinetoedieningen per dag- geen 4 glycemiemetingen per dag = 4 dagcurves per week- geen 4 glycemiemetingen per dag = 4 dagcurves per week- minimum 60 metingen per maand- minimum 60 metingen per maand

metingen noodzakelijk voor bijsturen, veilig blijvenmetingen noodzakelijk voor bijsturen, veilig blijven

CATEGORIE 3CATEGORIE 3- minstens 2 insulinetoedingen per dag- minstens 2 insulinetoedingen per dag- minstens 2 dagcurvers per week- minstens 2 dagcurvers per week- minstens 30 metingen per maand- minstens 30 metingen per maand

diabetes nauw bewaken, ontsporingen tijdig zien en opvangen, kunnen diabetes nauw bewaken, ontsporingen tijdig zien en opvangen, kunnen enen

(blijven) doen(blijven) doen

WIE KOMT IN AANMERKING?WIE KOMT IN AANMERKING? SPECIALE GROEPENSPECIALE GROEPEN

vrouwen met diabetes met vrouwen met diabetes met zwangerschapswenszwangerschapswens categorie 1categorie 1 als minstens 2 injecties per dagals minstens 2 injecties per dag

vrouwen met diabetes die vrouwen met diabetes die zwanger zijnzwanger zijn categorie 1categorie 1 als minstens 2 injecties per dagals minstens 2 injecties per dag

vrouwen met vrouwen met zwangerschapdiabeteszwangerschapdiabetes

minstens minstens categorie 3categorie 3 zelfs als ze geen insuline spuitenzelfs als ze geen insuline spuiten

categorie 2categorie 2 als 1 injectie per dagals 1 injectie per dag

categorie 1categorie 1 als minstens 2 injecties per dagals minstens 2 injecties per dag

met insuline behandelde met insuline behandelde nierdialysepatiëntennierdialysepatiënten

categorie 1,2 of categorie 1,2 of 33

volgens het aantal volgens het aantal glycemiemetingen (ongeacht het glycemiemetingen (ongeacht het aantal injecties per dag)aantal injecties per dag)

diabetespatiënten na diabetespatiënten na niertransplantatieniertransplantatie

categorie 3categorie 3 als ze geen insuline spuitenals ze geen insuline spuiten

categorie 1categorie 1 als ze insuline spuitenals ze insuline spuiten

diabetespatiënten na pancreas- diabetespatiënten na pancreas- of ß-celtransplantatieof ß-celtransplantatie categorie 2 categorie 2

diabetische kinderen en diabetische kinderen en jongeren (tot 18 jaar) jongeren (tot 18 jaar) categorie 1categorie 1 zelfs als ze geen insuline spuitenzelfs als ze geen insuline spuiten

met insuline behandelde blinde met insuline behandelde blinde diabetendiabeten categorie 1categorie 1

REVALIDATIE: VEREISTENREVALIDATIE: VEREISTEN

• Individueel.Individueel.

• 4 luiken van diabetesbehandeling :4 luiken van diabetesbehandeling :– InsulinetherapieInsulinetherapie– DiabeteseducatieDiabeteseducatie– VoedingVoeding– LichaamsbewegingLichaamsbeweging

• Minimale medische preventie :Minimale medische preventie :– Jaarlijkse oogfundusonderzoek door oftalmoloogJaarlijkse oogfundusonderzoek door oftalmoloog– Jaarlijkse controlenierfunctie met opsporen Jaarlijkse controlenierfunctie met opsporen

micro-albuminuriemicro-albuminurie– Jaarlijks klinisch nazicht op perifere neuropathieJaarlijks klinisch nazicht op perifere neuropathie– Jaarlijks klinisch voetonderzoekJaarlijks klinisch voetonderzoek

• Cardiovasculaire preventie (door huisarts)Cardiovasculaire preventie (door huisarts)– Gewicht – Bloeddruk – Lipiden - RookgewoontenGewicht – Bloeddruk – Lipiden - Rookgewoonten

REVALIDATIEPROGRAMMA : REVALIDATIEPROGRAMMA : LUIKEN.LUIKEN.

1.1. Tussenkomst Tussenkomst diabetesteamdiabetesteam : :• Uitwerken van strategieUitwerken van strategie• Aanleren van techniek en therapieaanpassingAanleren van techniek en therapieaanpassing• Controle en onderhouden van kennis en Controle en onderhouden van kennis en

vaardighedenvaardigheden

2.2. InstrumenteelInstrumenteel luik : (door diabetesteam) luik : (door diabetesteam)• LancettenhouderLancettenhouder• Lancetten : één per zelfcontroleLancetten : één per zelfcontrole• Strookjes voor doseren van glycemieStrookjes voor doseren van glycemie• Gebruiksklaar glycemie-afleestoestelGebruiksklaar glycemie-afleestoestel

MULTIDISCIPLINAIR DIABETESTEAMMULTIDISCIPLINAIR DIABETESTEAM..

• Leiding = verantwoordelijk geneesheerLeiding = verantwoordelijk geneesheer• Verpleegkundige(n) :Verpleegkundige(n) :

– Technische educatieTechnische educatie

• Groep 1 + 2 : 3 uur per jaarGroep 1 + 2 : 3 uur per jaar• Groep 3 : 1 uur per jaarGroep 3 : 1 uur per jaar• Teamvergadering + educatiedossierTeamvergadering + educatiedossier• Minstens 2 halve dagen “diabetes-Minstens 2 halve dagen “diabetes-

raadpleging”raadpleging”• Telefonische opvang + urgentiedienstTelefonische opvang + urgentiedienst• Begeleiding van gehospitaliseerde diabeticiBegeleiding van gehospitaliseerde diabetici• Rapportering aan en bijscholing van huisartsenRapportering aan en bijscholing van huisartsen

REVALIDATIEPROGRAMMA : REVALIDATIEPROGRAMMA : VOORSCHRIFTVOORSCHRIFT

• Aanvraag bij adviserend geneesheer.Aanvraag bij adviserend geneesheer.

• Informatie door ziekteverzekering.Informatie door ziekteverzekering.

• Informatie door inrichting.Informatie door inrichting.

• Medisch voorschrift door Medisch voorschrift door verantwoordelijke geneesheer of verantwoordelijke geneesheer of endocrino-diabetoloog.endocrino-diabetoloog.

• Maximum 12 maanden.Maximum 12 maanden.

DIABETESPASDIABETESPAS

1.1. Het waaromHet waarom

2.2. De doelstellingenDe doelstellingen

3.3. Stimili om de pas Stimili om de pas te gebruikente gebruiken

4.4. De voorstelling De voorstelling

5.5. Enkele praktische Enkele praktische zakenzaken

6.6. Voor meer infoVoor meer info


HET WAAROMHET WAAROM

diabetes type 2 diabetes type 2 vormt vormt

een enorm een enorm gezondheidsprobleem gezondheidsprobleem

in Belgiëin België

Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:1278-83.

Diabetes and Gestational Diabetes Trends Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Among Adults in the U.S., BRFSS 1990Adults in the U.S., BRFSS 1990

No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6%

Diabetes and Gestational Diabetes Trends Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Among Adults in the U.S., BRFSS 1991-92Adults in the U.S., BRFSS 1991-92



Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2001;24:412.



Source: Mokdad et al., J Am Med Assoc 2001;286(10).



DM 2 veroorzaakt veel DM 2 veroorzaakt veel complicatiescomplicaties

eigenschappen van deeigenschappen van de gemiddelde patiënt met pas gemiddelde patiënt met pas gediagnostiseerde type 2 DM gediagnostiseerde type 2 DM bij inclusie in de bij inclusie in de UKPDSUKPDS

52 j

BMI 29 kg/m² man vrouw

nuchtere glycemie : 209 230 mg/dl

HbA1c : 9.0 9.3 %

bloeddruk : 134/82 140/84 mmHg

LDL-cholesterol : 139 151 mg/dlUnited Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS)

Mevrouw,

u hebt een beetje

suiker …

diabetes mellitus

corrigeer risicofactoren

rem evolutie af

laat stadium

“merkers”

“eindpunten”

vroeg stadium

predispositiegezonde levenswijze

tijdige diagnose

DM 2 behandeling : evidence DM 2 behandeling : evidence basedbased

diabetes mellitus

corrigeer risicofactoren

rem evolutie af

laat stadium

“merkers”

“eindpunten”

vroeg stadium

- voeding, lich.bew. (Da Qing, FDP, DPP)

- glycemie (DCCT, Stockholm, Kumamoto, UKPDS)- BD (UKPDS, HOT, CAPPP, SystEur, Euclid, HOPE)- lipiden (HPS)- overgewicht- roken

- retinopathie : laser (DRS, ETDRS)- nefropathie : ACE-I (Lewis, RENAAL, …) - neuropathie : educatie, schoeisel- vaatlijden : correctie risicofactoren (cfr. supra)

+ aspirine (Phys Health, HOT)

- glycemie (Digami)- lipiden (4S, CARE, Lipid, HPS)- aspirine (Phys Health, HOT)

predispositiegezonde levenswijze

tijdige diagnose

DM 2 behandeling : evidence DM 2 behandeling : evidence basedbased

WAAROM NOG ZO VEEL WAAROM NOG ZO VEEL COMPLICATIESCOMPLICATIES

behandeling van type 2 behandeling van type 2 diabetes diabetes = zeer complex= zeer complex

• ingewikkelde medische zorgeningewikkelde medische zorgen

• vraagt grote inzet van patiëntvraagt grote inzet van patiënt

• chronic disease "management"chronic disease "management"

glycemieregeling : glycemieregeling :

-- voldoende snel reageren voldoende snel reageren

-- doelgericht doelgericht

-- progressief meer medicatie nodigprogressief meer medicatie nodig

ook andere risicofactoren aanpakkenook andere risicofactoren aanpakken

-- voldoende snel reageren voldoende snel reageren

-- doelgericht doelgericht

-- progressief meer medicatie nodigprogressief meer medicatie nodig

realistische, maar toch voldoende strikte realistische, maar toch voldoende strikte

therapiedoelentherapiedoelen

moderne aanpak van DM 2moderne aanpak van DM 2

lichte daling van bloeddruk met 10/5 mm lichte daling van bloeddruk met 10/5 mm Hg Hg (van 154/87 (van 154/87 144/82 mm Hg) geeft : 144/82 mm Hg) geeft :

mortaliteit door DM mortaliteit door DM 32% 32% p=0.019p=0.019

CVACVA 44% 44% p=0.013p=0.013

hartfalen hartfalen 56% 56% p=0.0043p=0.0043

microvasculaire complicaties microvasculaire complicaties 37% 37% p=0.0092p=0.0092

UKPDS : hypertensiestudieUKPDS : hypertensiestudie

UKPDS 38. BMJ 1998;317:703-13.

Basic Steps in the Management Basic Steps in the Management of Type 2 Diabetesof Type 2 Diabetes

+ +

diet &exercise

oral monotherapy

oral combination

oral plus insulin

insulin

+

• mortaliteitmortaliteit > 20 % > 20 %

• bloeddrukbloeddruk SBDSBD 10 mm Hg 10 mm HgDBDDBD 20 mm Hg 20 mm Hg

• glycemieglycemie nuchtere glycemie nuchtere glycemie 50 %50 %

• lipidenlipiden totale CH totale CH 10 % 10 % LDL-CH LDL-CH 15 % 15 %

TG TG 30 % 30 % HDL-CH HDL-CH 8 % 8 %

effect van 10 % effect van 10 % gewichtsdalinggewichtsdaling

Goldstein DJ. Int J Obes 92;16:397-415

behandeling van type 2 diabetes behandeling van type 2 diabetes

= zeer complex= zeer complex




HET BESTE DAT JE KAN DOEN

IS STOPPEN MET ROKEN, DRINKEN EN VETTIG ETEN !

WAT IS HET TWEEDE BESTE

?

• verandering levensstijl : verandering levensstijl : voeding, voeding, beweging, beweging, regelmaatregelmaat

sociale druksociale druk

• medicatie, controlesmedicatie, controles

• kostenkosten

weinig of geen symptomen van weinig of geen symptomen van hyperglycemiehyperglycemie

vraagt grote inzet van patiëntvraagt grote inzet van patiënt

behandeling van type 2 diabetes behandeling van type 2 diabetes

= zeer complex= zeer complex




informatie, educatie, motivatie van patiënt

progressief meer medicatie nodig progressief meer medicatie nodig

complexe follow-upcomplexe follow-up

multidisciplinaire behandeling (shared care)

chronic disease "management"chronic disease "management"

vraagt veel organisatie - overleg - uitleg (management)

we steken er veel Latijn in

standpunt van de artsstandpunt van de arts

• aanpassen van levensstijl : voeding, beweging, roken, aanpassen van levensstijl : voeding, beweging, roken, ……

• gebruik van verschillende farmacagebruik van verschillende farmaca

• regelmatige opvolging van parametersregelmatige opvolging van parameters

• jaarlijkse nazicht van vroegtijdige merkers van jaarlijkse nazicht van vroegtijdige merkers van complicaties complicaties

= = onpopulaire maatregelenonpopulaire maatregelen

standpunt van de patiënt standpunt van de patiënt

• ik leef zoals ik mij goed voel ik leef zoals ik mij goed voel

• ik wil controle over mijn leven houdenik wil controle over mijn leven houden

• ze zeggen allemaal wat anders, ze weten het zelf nietze zeggen allemaal wat anders, ze weten het zelf niet

spanningsveld team spanningsveld team patiënt patiënt

• werken niet steeds naar dezelfde doelstellingen werken niet steeds naar dezelfde doelstellingen

• geven niet steeds dezelfde boodschappen aan geven niet steeds dezelfde boodschappen aan patiëntpatiënt

• geven niet steeds alle relevante informatie aan geven niet steeds alle relevante informatie aan elkaar doorelkaar door

• werken vaak niet als een teamwerken vaak niet als een team

spanningsveld tussen zorgverlenersspanningsveld tussen zorgverleners

onvoldoende ondersteuning / onvoldoende ondersteuning / omkaderingomkadering

• niet duidelijk wie deze zorgen moet coördinerenniet duidelijk wie deze zorgen moet coördineren

• diëtiste niet terugbetaalddiëtiste niet terugbetaald

• voetzorg (pedicure, podoloog) niet terugbetaald voetzorg (pedicure, podoloog) niet terugbetaald

• geen beschikking over een geen beschikking over een diabetesverpleegkundigediabetesverpleegkundige

• gebrek aan specifiek educatiemateriaal voor gebrek aan specifiek educatiemateriaal voor eerste lijneerste lijn

• onvoldoende hulpmiddelen om de communicatie onvoldoende hulpmiddelen om de communicatie met de patiënt te bevorderenmet de patiënt te bevorderen

• onvoldoende hulpmiddelen om de communicatie onvoldoende hulpmiddelen om de communicatie binnen het eerste lijnteam te bevorderen binnen het eerste lijnteam te bevorderen

• geen specifieke follow-upformulieren geen specifieke follow-upformulieren

• geen extra vergoedinggeen extra vergoeding

• enz., enz. enz., enz.

ontwikkeld door ontwikkeld door de werkgroep diabetes de werkgroep diabetes

van het RIZIV-comité van het RIZIV-comité chronische ziekten,chronische ziekten,

Zorgvernieuwingsproject Zorgvernieuwingsproject diabetesdiabetes

in samenwerking met :- de Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) - de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH)

wettekst ivm de invoering wettekst ivm de invoering van de diabetespasvan de diabetespas

Publicatie : 2003-03-17 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID 10 MAART 2003. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 10 januari 1991 tot vaststelling van de nomenclatuur van de Publicatie : 2003-03-17 FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID 10 MAART 2003. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 10 januari 1991 tot vaststelling van de nomenclatuur van de revalidatieverstrekkingen bedoeld in artikel 23, § 2, tweede lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, tot vaststelling van de revalidatieverstrekkingen bedoeld in artikel 23, § 2, tweede lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, tot vaststelling van de honoraria en prijzen van die verstrekkingen en tot vaststelling van het bedrag van de verzekeringstegemoetkoming in die honoraria en prijzen ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen honoraria en prijzen van die verstrekkingen en tot vaststelling van het bedrag van de verzekeringstegemoetkoming in die honoraria en prijzen ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. Gelet op de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, inzonderheid op artikel 23, § 2, tweede lid, gewijzigd bij de zullen, Onze Groet. Gelet op de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, inzonderheid op artikel 23, § 2, tweede lid, gewijzigd bij de wetten van 25 januari 1999 en 22 augustus 2002 en bij het koninklijk besluit van 25 april 1997, en op artikel 34, eerste lid, 7°; Gelet op het koninklijk besluit van 10 januari 1991, tot vaststelling van de nomenclatuur wetten van 25 januari 1999 en 22 augustus 2002 en bij het koninklijk besluit van 25 april 1997, en op artikel 34, eerste lid, 7°; Gelet op het koninklijk besluit van 10 januari 1991, tot vaststelling van de nomenclatuur van de revalidatieverstrekkingen bedoeld in artikel 23, § 2, tweede lid van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, tot vaststelling van de revalidatieverstrekkingen bedoeld in artikel 23, § 2, tweede lid van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, tot vaststelling van de honoraria en prijzen van die verstrekkingen en tot vaststelling van het bedrag van de verzekeringstegemoetkoming in die honoraria en prijzen, gewijzigd bij de koninklijke besluiten van 10 mei 1996, 28 van de honoraria en prijzen van die verstrekkingen en tot vaststelling van het bedrag van de verzekeringstegemoetkoming in die honoraria en prijzen, gewijzigd bij de koninklijke besluiten van 10 mei 1996, 28 januari 1999, 26 april 1999, 22 november 1999 en 15 april 2002; Gelet op het advies van het College van geneesheren-directeurs, gegeven op 23 oktober 2002; Gelet op het advies van de Commissie voor januari 1999, 26 april 1999, 22 november 1999 en 15 april 2002; Gelet op het advies van het College van geneesheren-directeurs, gegeven op 23 oktober 2002; Gelet op het advies van de Commissie voor begrotingscontrole, gegeven op 6 november 2002; Gelet op het advies van de Raad voor advies inzake revalidatie, gegeven op 21 november 2002; Gelet op de beslissing van het Comité van de verzekering voor begrotingscontrole, gegeven op 6 november 2002; Gelet op het advies van de Raad voor advies inzake revalidatie, gegeven op 21 november 2002; Gelet op de beslissing van het Comité van de verzekering voor geneeskundige verzorging van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering, genomen op 25 november 2002 en 9 december 2002; Gelet op het advies van de inspecteur van Financiën, gegeven op 10 geneeskundige verzorging van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering, genomen op 25 november 2002 en 9 december 2002; Gelet op het advies van de inspecteur van Financiën, gegeven op 10 januari 2003; Gelet op de akkoordbevinding van Onze Minister van Begroting van 20 februari 2003; Gelet op het besluit van de Ministerraad van 21 februari 2003 over het verzoek aan de Raad van State om advies te januari 2003; Gelet op de akkoordbevinding van Onze Minister van Begroting van 20 februari 2003; Gelet op het besluit van de Ministerraad van 21 februari 2003 over het verzoek aan de Raad van State om advies te geven binnen de termijn van één maand; Gelet op het advies 34.957/1 van de Raad van State, gegeven op 27 februari 2003 met toepassing van artikel 84, eerste lid, 1°, van de gecoördineerde wetten op de Raad geven binnen de termijn van één maand; Gelet op het advies 34.957/1 van de Raad van State, gegeven op 27 februari 2003 met toepassing van artikel 84, eerste lid, 1°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State; Op de voordracht van Onze Minister van Sociale Zaken en Pensioenen, Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Artikel 1. In de bijlage bij het koninklijk besluit van 10 januari 1991 tot vaststelling van de van State; Op de voordracht van Onze Minister van Sociale Zaken en Pensioenen, Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Artikel 1. In de bijlage bij het koninklijk besluit van 10 januari 1991 tot vaststelling van de nomenclatuur van de revalidatieverstrekkingen bedoeld in artikel 23, § 2, tweede lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, nomenclatuur van de revalidatieverstrekkingen bedoeld in artikel 23, § 2, tweede lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, tot vaststelling van de honoraria en prijzen van die verstrekkingen en tot vaststelling van het bedrag van de verzekeringstegemoetkoming in die honoraria en prijzen, wordt hoofdstuk I, opgeheven bij het koninklijk tot vaststelling van de honoraria en prijzen van die verstrekkingen en tot vaststelling van het bedrag van de verzekeringstegemoetkoming in die honoraria en prijzen, wordt hoofdstuk I, opgeheven bij het koninklijk besluit van 26 april 1999, hersteld in de volgende lezing : HOOFDSTUK I. - Diëtetiek- en podologie-verstrekkingen A. 771131 Individuele diëtistische evaluatie en/of interventie, zoals bedoeld in het koninklijk besluit besluit van 26 april 1999, hersteld in de volgende lezing : HOOFDSTUK I. - Diëtetiek- en podologie-verstrekkingen A. 771131 Individuele diëtistische evaluatie en/of interventie, zoals bedoeld in het koninklijk besluit van 19 februari 1997 betreffende de beroepstitel en de kwaliteitsvereisten voor de uitoefening van het beroep van diëtist en houdende vaststelling van de lijst van de technische prestaties en van de lijst van van 19 februari 1997 betreffende de beroepstitel en de kwaliteitsvereisten voor de uitoefening van het beroep van diëtist en houdende vaststelling van de lijst van de technische prestaties en van de lijst van handelingen waarmee de diëtist door een arts kan worden belast, met een minimumduur van 30 minuten . . . . . R 17,5. 1. Een verzekeringstegemoetkoming in de hierboven vermelde prestatie mag worden verleend handelingen waarmee de diëtist door een arts kan worden belast, met een minimumduur van 30 minuten . . . . . R 17,5. 1. Een verzekeringstegemoetkoming in de hierboven vermelde prestatie mag worden verleend voor elke aan diabetes lijdende rechthebbende op voorwaarde dat : - de prestatie voorgeschreven wordt door de huisarts of door de behandelende geneesheer specialist in de inwendige geneeskunde of pediatrie; - voor elke aan diabetes lijdende rechthebbende op voorwaarde dat : - de prestatie voorgeschreven wordt door de huisarts of door de behandelende geneesheer specialist in de inwendige geneeskunde of pediatrie; - de rechthebbende houder is van een Diabetespas, zoals verder omschreven, en dat daarin de concrete behandelingsdoelen waarbij diëtetiek belangrijk is (gewicht, lipidemie) door de voorschrijvende arts zijn de rechthebbende houder is van een Diabetespas, zoals verder omschreven, en dat daarin de concrete behandelingsdoelen waarbij diëtetiek belangrijk is (gewicht, lipidemie) door de voorschrijvende arts zijn vermeld; - de diëtist de datum van zijn prestaties in de Diabetespas inschrijft; - de diëtist voor de patiënt een voedingsdossier bijhoudt met informatie over zijn huidige voedingsgewoonten, de voorgestelde vermeld; - de diëtist de datum van zijn prestaties in de Diabetespas inschrijft; - de diëtist voor de patiënt een voedingsdossier bijhoudt met informatie over zijn huidige voedingsgewoonten, de voorgestelde aanpassingen, de onderwerpen waarover educatie werd gegeven, de afgesproken therapeutische doelen en de resultaten; - de diëtist m.b.t. elke prestatie schriftelijk rapporteert aan de voorschrijvende arts. aanpassingen, de onderwerpen waarover educatie werd gegeven, de afgesproken therapeutische doelen en de resultaten; - de diëtist m.b.t. elke prestatie schriftelijk rapporteert aan de voorschrijvende arts. Bovenvermelde verzekeringstegemoetkoming is beperkt tot twee prestaties per jaar; deze prestaties mogen - in afspraak met de voorschrijvende arts via de Diabetespas - wel dezelfde dag plaatsvinden. In dit geval Bovenvermelde verzekeringstegemoetkoming is beperkt tot twee prestaties per jaar; deze prestaties mogen - in afspraak met de voorschrijvende arts via de Diabetespas - wel dezelfde dag plaatsvinden. In dit geval bedraagt de minimumduur 60 minuten. Er is geen verzekeringstegemoetkoming verschuldigd : - voor prestaties gedurende een hospitalisatie; - als de rechthebbende in een ander reglementair of conventioneel bedraagt de minimumduur 60 minuten. Er is geen verzekeringstegemoetkoming verschuldigd : - voor prestaties gedurende een hospitalisatie; - als de rechthebbende in een ander reglementair of conventioneel kader reeds verstrekkingen geniet die diëtetiek omvatten. 2. Door een getuigschrift van verzorging verklaart de diëtist dat de geattesteerde verstrekking conform aan de voorgaande voorwaarden van kader reeds verstrekkingen geniet die diëtetiek omvatten. 2. Door een getuigschrift van verzorging verklaart de diëtist dat de geattesteerde verstrekking conform aan de voorgaande voorwaarden van verzekeringstegemoetkoming werd gepresteerd. 3. Deze verstrekkingen van diëtisten voorzien in onderhavig koninklijk besluit komen bovendien slechts voor een tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor verzekeringstegemoetkoming werd gepresteerd. 3. Deze verstrekkingen van diëtisten voorzien in onderhavig koninklijk besluit komen bovendien slechts voor een tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging in aanmerking als ze gegeven worden door een daartoe door de Dienst voor geneeskundige verzorging van het RIZIV erkende verstrekker. Om erkend te worden als diëtist die de geneeskundige verzorging in aanmerking als ze gegeven worden door een daartoe door de Dienst voor geneeskundige verzorging van het RIZIV erkende verstrekker. Om erkend te worden als diëtist die de verstrekkingen voorzien in onderhavig koninklijk besluit die in aanmerking komen voor een tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging kan presteren, moeten de kandidaten verstrekkingen voorzien in onderhavig koninklijk besluit die in aanmerking komen voor een tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging kan presteren, moeten de kandidaten hiertoe een aanvraag richten aan de Leidend ambtenaar van deze Dienst met : 1° een voor eensluidend verklaard afschrift van hun diploma dat een opleiding bekroont, die overeenstemt met een opleiding van hiertoe een aanvraag richten aan de Leidend ambtenaar van deze Dienst met : 1° een voor eensluidend verklaard afschrift van hun diploma dat een opleiding bekroont, die overeenstemt met een opleiding van minstens drie jaar in het kader van een voltijds hoger onderwijs in de voedings- en diëetleer met een leerprogramma zoals bepaald in het hoger aangehaald koninklijk besluit van 19 februari 1997 betreffende de minstens drie jaar in het kader van een voltijds hoger onderwijs in de voedings- en diëetleer met een leerprogramma zoals bepaald in het hoger aangehaald koninklijk besluit van 19 februari 1997 betreffende de beroepstitel van diëtist, inclusief een afschrift van de met vrucht doorlopen stage voorzien in bedoeld koninklijk besluit; 2° de verbintenis zich op straffe van terugbetaling te houden aan de hoger vermelde beroepstitel van diëtist, inclusief een afschrift van de met vrucht doorlopen stage voorzien in bedoeld koninklijk besluit; 2° de verbintenis zich op straffe van terugbetaling te houden aan de hoger vermelde voorwaarden om de individuele diëtistische evaluatie en/of interventie te attesteren; 3° de verbintenis zich te houden, voor de in onderhavig koninklijk besluit voorziene verstrekkingen, aan de voorziene honoraria. voorwaarden om de individuele diëtistische evaluatie en/of interventie te attesteren; 3° de verbintenis zich te houden, voor de in onderhavig koninklijk besluit voorziene verstrekkingen, aan de voorziene honoraria. De Dienst voor geneeskundige verzorging maakt de lijst op van de aldus erkende diëtisten en wijst hun een erkenningsnummer toe. B. 771153 Individueel podologisch onderzoek of podologische behandeling, zoals De Dienst voor geneeskundige verzorging maakt de lijst op van de aldus erkende diëtisten en wijst hun een erkenningsnummer toe. B. 771153 Individueel podologisch onderzoek of podologische behandeling, zoals bedoeld in het koninklijk besluit van 15 oktober 2001 betreffende de beroepstitel en de kwalificatievereisten voor de uitoefening van het beroep van podoloog en houdende vaststelling van de lijst van de technische bedoeld in het koninklijk besluit van 15 oktober 2001 betreffende de beroepstitel en de kwalificatievereisten voor de uitoefening van het beroep van podoloog en houdende vaststelling van de lijst van de technische prestaties en van de lijst van handelingen waarmee de podoloog door een arts kan worden belast, met een minimumduur van 45 minuten . . . . . R 26,25. 1. Een verzekeringstegemoetkoming in de hierboven prestaties en van de lijst van handelingen waarmee de podoloog door een arts kan worden belast, met een minimumduur van 45 minuten . . . . . R 26,25. 1. Een verzekeringstegemoetkoming in de hierboven vermelde prestatie mag worden verleend voor elke aan diabetes lijdende rechthebbende op voorwaarde dat : - de prestatie voorgeschreven wordt door de huisarts of door de behandelende geneesheer specialist in vermelde prestatie mag worden verleend voor elke aan diabetes lijdende rechthebbende op voorwaarde dat : - de prestatie voorgeschreven wordt door de huisarts of door de behandelende geneesheer specialist in de inwendige geneeskunde, in de heelkunde of in de orthopedische heelkunde; - dit voorschrift vermeldt dat de rechthebbende een verhoogd risico op voetproblemen vertoont uit hoofde van zware eeltvorming, de inwendige geneeskunde, in de heelkunde of in de orthopedische heelkunde; - dit voorschrift vermeldt dat de rechthebbende een verhoogd risico op voetproblemen vertoont uit hoofde van zware eeltvorming, rigiditeit thv. voetgewrichten, een vroeger of actueel ulcus, een amputatie, ernstig perifeer arterieel lijden of Charcot artropatie; - de patiënt houder is van een Diabetespas, zoals verder omschreven; - de podoloog rigiditeit thv. voetgewrichten, een vroeger of actueel ulcus, een amputatie, ernstig perifeer arterieel lijden of Charcot artropatie; - de patiënt houder is van een Diabetespas, zoals verder omschreven; - de podoloog de datum van zijn prestaties in de Diabetespas inschrijft; - de podoloog voor de patiënt een dossier bijhoudt waarin de hem toevertrouwde akten en technische prestaties genoteerd worden. - de podoloog jaarlijks de datum van zijn prestaties in de Diabetespas inschrijft; - de podoloog voor de patiënt een dossier bijhoudt waarin de hem toevertrouwde akten en technische prestaties genoteerd worden. - de podoloog jaarlijks schriftelijk rapporteert aan de voorschrijvende arts. Bovenvermelde verzekeringstegemoetkoming is beperkt tot twee prestaties per jaar die niet dezelfde dag mogen plaatsvinden. Er is geen schriftelijk rapporteert aan de voorschrijvende arts. Bovenvermelde verzekeringstegemoetkoming is beperkt tot twee prestaties per jaar die niet dezelfde dag mogen plaatsvinden. Er is geen verzekeringstegemoetkoming verschuldigd voor prestaties gedurende een hospitalisatie. 2. Door een getuigschrift van verzorging verklaart de podoloog dat de geattesteerde verstrekking conform aan de verzekeringstegemoetkoming verschuldigd voor prestaties gedurende een hospitalisatie. 2. Door een getuigschrift van verzorging verklaart de podoloog dat de geattesteerde verstrekking conform aan de voorgaande voorwaarden van verzekeringstegemoetkoming werd gepresteerd. 3. De verstrekkingen van podologen voorzien in onderhavig koninklijk besluit komen bovendien slechts voor een tegemoetkoming van voorgaande voorwaarden van verzekeringstegemoetkoming werd gepresteerd. 3. De verstrekkingen van podologen voorzien in onderhavig koninklijk besluit komen bovendien slechts voor een tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging in aanmerking als ze gegeven worden door een daartoe door de Dienst voor geneeskundige verzorging van het RIZIV erkende verstrekker. Om erkend te de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging in aanmerking als ze gegeven worden door een daartoe door de Dienst voor geneeskundige verzorging van het RIZIV erkende verstrekker. Om erkend te worden als podoloog die de verstrekkingen voorzien in onderhavig koninklijk besluit die in aanmerking komen voor een tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging kan presteren, worden als podoloog die de verstrekkingen voorzien in onderhavig koninklijk besluit die in aanmerking komen voor een tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging kan presteren, moeten de kandidaten hiertoe een aanvraag richten aan de Leidend ambtenaar van deze Dienst met : 1° een voor eensluidend verklaard afschrift van hun diploma dat een opleiding bekroont, die overeenstemt met moeten de kandidaten hiertoe een aanvraag richten aan de Leidend ambtenaar van deze Dienst met : 1° een voor eensluidend verklaard afschrift van hun diploma dat een opleiding bekroont, die overeenstemt met een opleiding van minstens drie jaar in het kader van een voltijds hoger onderwijs in de podologie met een leerprogramma zoals bepaald in het hoger aangehaald koninklijk besluit van 15 oktober 2001 betreffende een opleiding van minstens drie jaar in het kader van een voltijds hoger onderwijs in de podologie met een leerprogramma zoals bepaald in het hoger aangehaald koninklijk besluit van 15 oktober 2001 betreffende de beroepstitel van podoloog, inclusief een afschrift van de met vrucht doorlopen stage voorzien in bedoeld koninklijk besluit; 2° de verbintenis zich op straffe van terugbetaling te houden aan de hoger vermelde de beroepstitel van podoloog, inclusief een afschrift van de met vrucht doorlopen stage voorzien in bedoeld koninklijk besluit; 2° de verbintenis zich op straffe van terugbetaling te houden aan de hoger vermelde voorwaarden om de individuele podologische evaluatie en/of interventie te attesteren; 3° de verbintenis zich te houden, voor de in onderhavig koninklijk besluit voorziene verstrekkingen, aan de voorziene honoraria. voorwaarden om de individuele podologische evaluatie en/of interventie te attesteren; 3° de verbintenis zich te houden, voor de in onderhavig koninklijk besluit voorziene verstrekkingen, aan de voorziene honoraria. De Dienst voor geneeskundige verzorging maakt de lijst op van de erkende podologen en wijst hun een erkenningsnummer toe. C. De Diabetespas. 1. De Diabetespas waarvan sprake in onderhavig besluit is een De Dienst voor geneeskundige verzorging maakt de lijst op van de erkende podologen en wijst hun een erkenningsnummer toe. C. De Diabetespas. 1. De Diabetespas waarvan sprake in onderhavig besluit is een document door de adviserend geneesheer gratis overgemaakt aan elke diabetische rechthebbende die erom vraagt aan de hand van een medisch attest. Het doel van de diabetespas, die in het bezit blijft van de document door de adviserend geneesheer gratis overgemaakt aan elke diabetische rechthebbende die erom vraagt aan de hand van een medisch attest. Het doel van de diabetespas, die in het bezit blijft van de rechthebbende, is een instrument te vormen : - voor educatie van de diabetische rechthebbende en zijn omgeving zowel wat betreft de behandelingsdoelen en hoe ze te bereiken als wat betreft de maatregelen te rechthebbende, is een instrument te vormen : - voor educatie van de diabetische rechthebbende en zijn omgeving zowel wat betreft de behandelingsdoelen en hoe ze te bereiken als wat betreft de maatregelen te nemen in geval van acute complicatie van de ziekte of haar behandeling; - voor responsabilisering van de diabetische rechthebbende o.m. door het aangeven van de regelmatig terugkerende onderzoeken die nemen in geval van acute complicatie van de ziekte of haar behandeling; - voor responsabilisering van de diabetische rechthebbende o.m. door het aangeven van de regelmatig terugkerende onderzoeken die moeten gedaan worden; - van communicatie tussen de patiënt en de verschillende betrokken zorgverleners. De Diabetespas is zo ontwikkeld dat hij minstens aan de hierboven aangegeven doelstelling beantwoordt. moeten gedaan worden; - van communicatie tussen de patiënt en de verschillende betrokken zorgverleners. De Diabetespas is zo ontwikkeld dat hij minstens aan de hierboven aangegeven doelstelling beantwoordt. De voor alle verzekeringsinstellingen geldende basistekst van deze pas wordt op voorstel van het College van geneesheren-directeurs door het Verzekeringscomité vastgelegd. De verzekeringsinstelling kan aan De voor alle verzekeringsinstellingen geldende basistekst van deze pas wordt op voorstel van het College van geneesheren-directeurs door het Verzekeringscomité vastgelegd. De verzekeringsinstelling kan aan deze minimum inhoud alle andere nuttige informatie toevoegen. 2. De Diabetespas geeft toegang tot de tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging van de in onderhavige deze minimum inhoud alle andere nuttige informatie toevoegen. 2. De Diabetespas geeft toegang tot de tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging van de in onderhavige nomenclatuur van de revalidatieverstrekingen voorziene prestaties. Art. 2. Dit besluit heeft uitwerking met ingang van 1 maart 2003. Art. 3. Onze Minister van Sociale Zaken en Pensioenen is belast met de nomenclatuur van de revalidatieverstrekingen voorziene prestaties. Art. 2. Dit besluit heeft uitwerking met ingang van 1 maart 2003. Art. 3. Onze Minister van Sociale Zaken en Pensioenen is belast met de uitvoering van dit besluit. Gegeven te Brussel, 10 maart 2003. ALBERT Van Koningswege : De Minister van Sociale Zaken en Pensioenen, F. VANDENBROUCKE Publicatie : 2003-03-17 uitvoering van dit besluit. Gegeven te Brussel, 10 maart 2003. ALBERT Van Koningswege : De Minister van Sociale Zaken en Pensioenen, F. VANDENBROUCKE Publicatie : 2003-03-17 httphttp://://www.staatsblad.bewww.staatsblad.beOverzichtOverzicht>>>>

http://www.staatsblad.be/



http://www.diabetespas.be/page?page=newspa&nws=13&orl=539&mi=41&ssn=&ltr=

http://www.diabetespas.be/page?page=newspa&nws=13&orl=539&mi=41&ssn=&ltr=

onvoldoende ondersteuning / onvoldoende ondersteuning / omkaderingomkadering

• niet duidelijk wie deze zorgen moet coördinerenniet duidelijk wie deze zorgen moet coördineren

• diëtiste niet terugbetaalddiëtiste niet terugbetaald

• voetzorg (pedicure, podoloog) niet terugbetaald voetzorg (pedicure, podoloog) niet terugbetaald

• geen beschikking over een diabetesverpleegkundigegeen beschikking over een diabetesverpleegkundige

• gebrek aan specifiek educatiemateriaal voor eerste lijngebrek aan specifiek educatiemateriaal voor eerste lijn

• onvoldoende hulpmiddelen om de communicatie onvoldoende hulpmiddelen om de communicatie met de patiënt te bevorderenmet de patiënt te bevorderen

• onvoldoende hulpmiddelen om de communicatie onvoldoende hulpmiddelen om de communicatie binnen het eerste lijnteam te bevorderen binnen het eerste lijnteam te bevorderen

• geen specifieke follow-upformulieren geen specifieke follow-upformulieren

• geen extra vergoedinggeen extra vergoeding

• enz., enz. enz., enz.

zorgvernieuwingsprojectzorgvernieuwingsproject


DE DOELSTELLINGENDE DOELSTELLINGEN

we kunnen u de hemel

niet beloven

maar …laat u toch niet

ontmoedigen

• Het eerste-lijnsteam stimuleren om te werken Het eerste-lijnsteam stimuleren om te werken volgens de actuele richtlijnen en hen meer volgens de actuele richtlijnen en hen meer houvast geven bij de behandeling en houvast geven bij de behandeling en begeleiding van type 2 diabetici.begeleiding van type 2 diabetici.

• Het informeren van de patiënt over de Het informeren van de patiënt over de moderne brede aanpas van diabetes. moderne brede aanpas van diabetes.

• De communicatie binnen het De communicatie binnen het behandelingsteam verbeteren waarbij de behandelingsteam verbeteren waarbij de huisarts een coördinerende rol heeft.huisarts een coördinerende rol heeft.

behandelingsteam = huisarts, internist, behandelingsteam = huisarts, internist, diabetesverpleegkundige, thuisverpleegkundige, dietiste, diabetesverpleegkundige, thuisverpleegkundige, dietiste, podoloog, apotheek, …podoloog, apotheek, …


STIMILI OM PAS TE GEBRUIKENSTIMILI OM PAS TE GEBRUIKEN

Om het gebruik van de pas te Om het gebruik van de pas te bevorderen werden enkele stimili bevorderen werden enkele stimili ingebouwd voor de patiënt en het ingebouwd voor de patiënt en het behandelingsteam. behandelingsteam.

•Terugbetaling van voedingsadviesTerugbetaling van voedingsadvies

•Terugbetaling van consult bij Terugbetaling van consult bij gegradueerd podolooggegradueerd podoloog

•Extra vergoeding voor de huisartsExtra vergoeding voor de huisarts


DE VOORSTELLINGDE VOORSTELLING

• Mini-dossiertjeMini-dossiertje

• Informatie patiëntInformatie patiënt

• Houvast huisartsHouvast huisarts

• CommunicatiemiddeCommunicatiemiddell

- patiënt- patiënt- zorgverlenerszorgverleners

• p2p2 Persoonlijke gegevensPersoonlijke gegevens• p3p3 Gegevens van het behandelingsteamGegevens van het behandelingsteam• p4p4 info: doelstellingen info: doelstellingen • p5p5 info: gebruiksaanwijzingeninfo: gebruiksaanwijzingen• p6-7p6-7 Medische informatie Medische informatie • p8-11p8-11 GeneesmiddeloverzichtGeneesmiddeloverzicht• p12-17p12-17Opvolgformulieren voor bepalen streefdoelenOpvolgformulieren voor bepalen streefdoelen• p18p18 Info: BehandelingsdoelenInfo: Behandelingsdoelen• p19p19 Info: Bepaling van het voetrisicoInfo: Bepaling van het voetrisico• p20-23p20-23Nota’s = voor opschrijven van opmerkingenNota’s = voor opschrijven van opmerkingen• p24p24 Info: Informatie voor een goede behandelingInfo: Informatie voor een goede behandeling• p25p25 Info: Verwikkelingen vroegtijd opsporenInfo: Verwikkelingen vroegtijd opsporen• p26p26 Info: Waar moet u zelf voor zorgen?Info: Waar moet u zelf voor zorgen?• p27p27 Info: Eerste hulp bij diabetesInfo: Eerste hulp bij diabetes• p28p28 Info: Rijbewijs bij diabetesInfo: Rijbewijs bij diabetes• p29p29 Info: Security declarationInfo: Security declaration• p30-31p30-31Info: Vlaamse Diabetes Vereniging vzw Info: Vlaamse Diabetes Vereniging vzw

NeuropathieNeuropathie

= aantasting van = aantasting van – Motorische zenuwenMotorische zenuwen

• Vermindering van gevoeligheidVermindering van gevoeligheid• Verdwijnen van reflexenVerdwijnen van reflexen• Verlies van spierkrachtVerlies van spierkracht

– Sensibele zenuwenSensibele zenuwen• ↓↓vanvan warmtegevoel, koude, druk op de huid warmtegevoel, koude, druk op de huid

– Autonome zenuwenAutonome zenuwen• Blaas: incontinentieBlaas: incontinentie• Spijsvertering: gastSpijsvertering: gastrropareseoparese, diarree, diarree• Geslachtsorganen: impotentieGeslachtsorganen: impotentie• Hypo-unawarenessHypo-unawareness

GECOMBINEERD LIJDEN : GECOMBINEERD LIJDEN : diabetische voetdiabetische voet• OorzakenOorzaken

– Aantasting bloedvaten:Aantasting bloedvaten:• Door atherosclerose van kleine en grote bloedvaten Door atherosclerose van kleine en grote bloedvaten

in onderbeenin onderbeen

– Aantasting van zenuwen :Aantasting van zenuwen :• Gevoelszenuwen:Gevoelszenuwen:

– Verlies van pijnsensatieVerlies van pijnsensatie

• Bewegingszenuwen :Bewegingszenuwen :– Verlamming van voetspieren -> wijzigen van Verlamming van voetspieren -> wijzigen van

biodynamiek van voetbiodynamiek van voet

• Autonome zenuwen :Autonome zenuwen :– Verandering in vasomotoriek van bloedvatenVerandering in vasomotoriek van bloedvaten– Transpiratieregeling verstoordTranspiratieregeling verstoord

- Limited Joint Mobility- Limited Joint Mobility• Verstarring van pezen en bindweefsel->moeilijk Verstarring van pezen en bindweefsel->moeilijk

afrollen van voet->overdrukafrollen van voet->overdruk

- Infecties- Infecties• Verminderde weerstandVerminderde weerstand

- Vaak combinatie van verschillende elementen- Vaak combinatie van verschillende elementen

• Opsporen:Opsporen:– Klinisch onderzoek : 3 à 4mndenKlinisch onderzoek : 3 à 4mnden– Aantasting van bloedvatenAantasting van bloedvaten

• RustpijnRustpijn

• Koude handen en voetenKoude handen en voeten

• Afwezigheid van enkelpolsAfwezigheid van enkelpols

• Roodheid bij neerhangende voetRoodheid bij neerhangende voet

– Aantasting van zenuwen :Aantasting van zenuwen :• KlauwtenenKlauwtenen

• Droge huid -> klovenDroge huid -> kloven

• Vervorming van voetgewelfVervorming van voetgewelf

• Eelt over drukgebiedenEelt over drukgebieden

• Gestoord gevoel van pijn, afwezigheid van reflexenGestoord gevoel van pijn, afwezigheid van reflexen

• Gebruik van stemvork of monofilamentGebruik van stemvork of monofilament

http://images.google.be/imgres?imgurl=www.diabetes.usyd.edu.au/foot/IMAGES/monofilament.jpg&imgrefurl=http://www.diabetes.usyd.edu.au/foot/Fexam1.html&h=960&w=713&prev=/images%3Fq%3Dmonofilament%26svnum%3D10%26hl%3Dnl%26lr%3D%26ie%3DUTF-8%26oe%3DUTF-8%26sa%3DN

• Technische diagnostische onderzoeken:Technische diagnostische onderzoeken:• RX-voetRX-voet

• IsotopenscanIsotopenscan

• MRIMRI

• Doppler en EMGDoppler en EMG

• ArteriografieArteriografie

• Bacteriologisch onderz.Bacteriologisch onderz.

• Classificatie der ulcera volgens WagnerClassificatie der ulcera volgens Wagner• Ernst van de wonden beschrijvenErnst van de wonden beschrijven

• PreventiePreventie– Educatie tweeledig:Educatie tweeledig:

• Gericht op voorkomen van complicaties in het Gericht op voorkomen van complicaties in het algemeenalgemeen

• Gericht op bescherming van de voetGericht op bescherming van de voet– Adviezen over voetverzorgingAdviezen over voetverzorging– Adviezen bij letselsAdviezen bij letsels– Fysische activiteit aanradenFysische activiteit aanraden

– Multidisciplair :Multidisciplair :• diabetologen diabetologen

• huisartshuisarts

• diabetes verpleegkundigendiabetes verpleegkundigen

• thuisverpleegkundigenthuisverpleegkundigen

• pedicurepedicure

• podologenpodologen

– Educatie :Educatie :– De voetverzorging (dagelijks)De voetverzorging (dagelijks)

In voetbad In voetbad Met niet irriterende zeepMet niet irriterende zeep Goed droog deppenGoed droog deppen T° controleren met thermometerT° controleren met thermometer Niet blootvoets lopenNiet blootvoets lopen Huid insmeren tegen uitdrogenHuid insmeren tegen uitdrogen

– De nagelverzorgingDe nagelverzorging Nagels recht en niet te kort knippenNagels recht en niet te kort knippen Geen scherpe voorwerpen gebruikenGeen scherpe voorwerpen gebruiken


ENKELE PRAKTISCHE ZAKENENKELE PRAKTISCHE ZAKEN• Hoe bekomenHoe bekomen• TerugbetalingTerugbetaling• Wat met conventiepatiënten?Wat met conventiepatiënten?•Onvoldoende formulieren in pasOnvoldoende formulieren in pas

Hoe bekomen?Hoe bekomen?

• Gratis bij de mutualiteitGratis bij de mutualiteit

• Op voorschrift van artsOp voorschrift van arts

(specifiek aanvraag-(specifiek aanvraag-formulier)formulier)

• Een pas is drie jaar Een pas is drie jaar geldig.geldig.

• Bij verlies: nieuwe pas Bij verlies: nieuwe pas aanvragen aanvragen

TerugbetalingenTerugbetalingen

DiëtistDiëtist

- - Voedingsadvies op voorschrift (huisarts, internist of Voedingsadvies op voorschrift (huisarts, internist of pediater) pediater)

- Diëtist met RIZIV erkenning- Diëtist met RIZIV erkenning- Terugbetaling van 2 consultaties (30 min) per jaar- Terugbetaling van 2 consultaties (30 min) per jaar- Honorarium: 15.87 euro (1.58of 3,96 euro remgeld) (tarief - Honorarium: 15.87 euro (1.58of 3,96 euro remgeld) (tarief

1/1/04)1/1/04)- Datum prestatie in pas inschrijven- Datum prestatie in pas inschrijven

! Patiënten opgenomen in de conventie! Patiënten opgenomen in de conventie

TerugbetalingenTerugbetalingen

PodoloogPodoloog

– Enkel patiënten verhoogd risico op voetproblemen Enkel patiënten verhoogd risico op voetproblemen – Podologisch advies op voorschrift (huisarts, internist, Podologisch advies op voorschrift (huisarts, internist,

chirurg) met vermelding risicoklassechirurg) met vermelding risicoklasse– Gegradueerd podoloog met RIZIV erkenningGegradueerd podoloog met RIZIV erkenning– Voetzorg bij een pedicure geldt niet. Voetzorg bij een pedicure geldt niet. – Terugbetaling van 2 consultaties (45 min) per jaarTerugbetaling van 2 consultaties (45 min) per jaar– Honorarium: 23.80 euro (2.38 of 5,95 euro remgeld)Honorarium: 23.80 euro (2.38 of 5,95 euro remgeld)– Datum prestatie in pas inschrijven Datum prestatie in pas inschrijven

Conventiepatiënten?Conventiepatiënten?

Kan de diabetespas verkregen Kan de diabetespas verkregen patiënten die opgenomen zijn in de patiënten die opgenomen zijn in de diabetesconventie de pas aanvragen?diabetesconventie de pas aanvragen?

• jaja•geen recht op extra consultatie bij dietistgeen recht op extra consultatie bij dietist•wel recht op terugbetaling van podologische wel recht op terugbetaling van podologische

zorg bij een hoog risico profielzorg bij een hoog risico profiel•goed communicatiemiddel tussen patiënt en goed communicatiemiddel tussen patiënt en

behandelingsteambehandelingsteam

Ik kom niet toe met de Ik kom niet toe met de formuliertjes in de diabetespas.formuliertjes in de diabetespas.

Dit is mogelijk.Dit is mogelijk.

Ofwel formulieren afprinten van de website Ofwel formulieren afprinten van de website

Ofwel een nieuwe pas aanvragenOfwel een nieuwe pas aanvragen..

• meer garanties voor optimale zorgmeer garanties voor optimale zorg

• beter op de hoogte, meer inspraak (patient beter op de hoogte, meer inspraak (patient empowerment)empowerment)

• doelstellingen therapie individueel aangepastdoelstellingen therapie individueel aangepast

• minder kans dat zaken vergeten wordenminder kans dat zaken vergeten worden

• betere screening naar voetcomplicaties betere screening naar voetcomplicaties

• behandeld door beter communicerend team behandeld door beter communicerend team

• terugbetaling voedingsadviesterugbetaling voedingsadvies

• terugbetaling podoloog (als hoog risico)terugbetaling podoloog (als hoog risico)

• meer administratiemeer administratie

• kans dat verloren gaatkans dat verloren gaat

• (te) grote verwachtingen(te) grote verwachtingen

pro's en con's : patiëntpro's en con's : patiënt

pro :pro :

contra :contra :

• meer hulpmiddelen om patiënt te motiverenmeer hulpmiddelen om patiënt te motiveren• minidossiertje overal beschikbaar (ook bij pat. thuis)minidossiertje overal beschikbaar (ook bij pat. thuis)• bundeling van nuttige formulierenbundeling van nuttige formulieren• inhoudelijke ondersteuning, protocollair werkeninhoudelijke ondersteuning, protocollair werken• betere omkadering (vergoeding diëtiste, podoloog)betere omkadering (vergoeding diëtiste, podoloog)• betere communicatie binnen het teambetere communicatie binnen het team• coördinerende functie coördinerende functie • vergoeding voor extra werkvergoeding voor extra werk• erkenning centrale rol in chronic disease erkenning centrale rol in chronic disease

managementmanagement

• meer administratie (dubbel noteren) meer administratie (dubbel noteren) • kans dat verloren gaatkans dat verloren gaat• tijdsinvesteringtijdsinvestering• binnenkort pasje voor BD, lipiden, COPD, …?binnenkort pasje voor BD, lipiden, COPD, …?• had meer verwacht (vergoeding, omkadering) had meer verwacht (vergoeding, omkadering)

pro's en con's : huisartspro's en con's : huisarts

pro :pro :

contra :contra :

• zal meer systematisch ingeschakeld wordenzal meer systematisch ingeschakeld worden

• betere communicatie met andere betere communicatie met andere zorgverleners (meer info)zorgverleners (meer info)

• erkenning essentiële rol in diabeteszorg erkenning essentiële rol in diabeteszorg

• krijgt vergoedingkrijgt vergoeding

• zal meer systematisch ingeschakeld wordenzal meer systematisch ingeschakeld worden

• zinvollere interventie in vroeger stadiumzinvollere interventie in vroeger stadium


• erkenning essentiële rol in diabeteszorg erkenning essentiële rol in diabeteszorg

• krijgt vergoedingkrijgt vergoeding


• mogelijkheid om actieve rol te spelen in mogelijkheid om actieve rol te spelen in diabeteszorg diabeteszorg

pro's andere zorgverlenerspro's andere zorgverlenersdiëtiste :diëtiste :

podoloog :podoloog :

apotheker :apotheker :



• ziet juiste soort patiëntenziet juiste soort patiënten

• betere tussentijdse opvolging van betere tussentijdse opvolging van patiënten in de 1patiënten in de 1steste lijn lijn

• erkenning rol bij opleiding en erkenning rol bij opleiding en ondersteuning van 1ondersteuning van 1steste lijn lijn

• zal meer systematisch ingeschakeld zal meer systematisch ingeschakeld wordenworden

• zinvollere interventie in vroeger stadiumzinvollere interventie in vroeger stadium


pro's andere zorgverlenerspro's andere zorgverleners

thuisverpl. :thuisverpl. :

diabetoloog :diabetoloog :

oogarts :oogarts :

• goede kwalitatieve zorg op het juiste goede kwalitatieve zorg op het juiste echelonechelon

• optimale inzet van middelenoptimale inzet van middelen

• mogelijkheden om extra gegevens te mogelijkheden om extra gegevens te verkrijgen over de e epidemiologische verkrijgen over de e epidemiologische evolutie van de aandoening, de kwaliteit evolutie van de aandoening, de kwaliteit van de zorgen, de kostprijs, enz. van de zorgen, de kostprijs, enz.

• zal het opzetten van analoge projecten zal het opzetten van analoge projecten voor andere chronische aandoeningen voor andere chronische aandoeningen stimulerenstimuleren

• reclamecampagne rond diabetespas zal reclamecampagne rond diabetespas zal een sensibiliserend effect hebbeneen sensibiliserend effect hebben

pro's anderepro's andere

overheid :overheid :

alg. bevolking :alg. bevolking :

Meer informatieMeer informatie

• Website:Website:- - www.diabetespas.bewww.diabetespas.be

- - www.riziv.fgov.bewww.riziv.fgov.be//homenl.htmhomenl.htm

• Diabetes Infolijn:Diabetes Infolijn:

- - 0800/96 3330800/96 333

- [email protected] [email protected]

http://www.diabetespas.be/

http://www.riziv.fgov.be/homenl.htm



VVLAAMSE LAAMSE

DDIABETESIABETES

VVERENGINGERENGINGVZWVZW

ONTSTAANONTSTAAN

DOELSTELLINGENDOELSTELLINGEN

WERKINGWERKING

Ontdekking van insuline door Banting en Best

Opgericht in 1942 als Opgericht in 1942 als VEREENINGING TOT BEVORDERING VAN DE VEREENINGING TOT BEVORDERING VAN DE

DIABETESLIJDERSDIABETESLIJDERS• Het beschikbaar stellen en verdelen van insuline Het beschikbaar stellen en verdelen van insuline

• Omruilen Omruilen ravitailleringszegels voor suiker voor vleeszegelsravitailleringszegels voor suiker voor vleeszegels

Blijven bestaan na de oorlog alsBlijven bestaan na de oorlog alsALGEMENE BELGISCHE DIABETESBONDALGEMENE BELGISCHE DIABETESBOND

In 1972 gefederaliseerd tot de In 1972 gefederaliseerd tot de BELGISCHE VERENIGING VOOR SUIKERZIEKENBELGISCHE VERENIGING VOOR SUIKERZIEKEN

In 1993 omgedoopt totIn 1993 omgedoopt totVLAAMSE DIABETES VERENIGINGVLAAMSE DIABETES VERENIGING

Evolutie Evolutie ledenaantalledenaantal

Levenslijn

Diabetesbeurs

Start BVS

Start VDV

diabetici en zorgverleners

26 plaatselijke afdelingen26 plaatselijke afdelingen

Opvang door lokale vrijwilligersInformatie / sensibilisatieToegang tot goedkoper materiaal (vrijwilligers)observator van “wat er leeft” rekruteren van vrijwilligers

• De vereniging telt meer dan 20 000 De vereniging telt meer dan 20 000 leden, waaronder niet alleen mensen leden, waaronder niet alleen mensen met diabetes, hun familieleden of met diabetes, hun familieleden of vrienden, maar ook geneesheren, vrienden, maar ook geneesheren, diëtisten, ver-pleegkundigen, diëtisten, ver-pleegkundigen, podologen en weten-schappers, die podologen en weten-schappers, die beroepshalve met diabetes bezig beroepshalve met diabetes bezig zijn. zijn.

De samenwerking tussen diabetici en De samenwerking tussen diabetici en professionelen geeft de VDV extra professionelen geeft de VDV extra diepgang en slagkracht!diepgang en slagkracht!

De De Vlaamse Diabetes Vlaamse Diabetes VerenigingVereniging

Raad van Beheer Dagelijks Bestuur

Deelgroep Diabeten

Deelgroep Professionelen

Commissies

Werkgroepen

26 plaatselijke afdelingen Diabetes Infolijn

Algemeen Secretariaat

Diabeteshuis

Algemene Vergadering

Provinciale Contact Commissies

Subgroep artsen / apothekers

Subgroep verpleegkundigen diëtisten paramedici

CommissiesCommissies

1.1. Diabetische kinderen en oudersDiabetische kinderen en ouders2.2. Preventie type 1Preventie type 13.3. VoedingVoeding4.4. Lichaamsbeweging en vakantieLichaamsbeweging en vakantie5.5. Insulinetherapie en zelfcontroleInsulinetherapie en zelfcontrole6.6. Acute situatiesAcute situaties7.7. Type 2 en cardio-vasculaire Type 2 en cardio-vasculaire

preventiepreventie8.8. Diabetische voetDiabetische voet9.9. Sexualiteit Sexualiteit 10.10.RedactieraadRedactieraad11.11.OpleidingscommissieOpleidingscommissie12.12.Sociale commissieSociale commissie13.13.ConsensusontwikkelingConsensusontwikkeling14.14.CommunicatiemiddelenCommunicatiemiddelen15.15.Financiële commissieFinanciële commissie16.16.DiabetesconventieDiabetesconventie17.17.Diabetisch Project VlaanderenDiabetisch Project Vlaanderen

Doelstellingen Doelstellingen

• stimuleren van preventie van diabetes stimuleren van preventie van diabetes • bevorderen van vroegtijdige diagnose van bevorderen van vroegtijdige diagnose van

diabetes diabetes • bevorderen van de preventie van bevorderen van de preventie van

complicaties door optimalisatie van de complicaties door optimalisatie van de behandeling en de begeleiding van mensen behandeling en de begeleiding van mensen met diabetes,en door stimulatie van zelfzorg met diabetes,en door stimulatie van zelfzorg

• bestrijden van sociale hinderpalen bestrijden van sociale hinderpalen • stimuleren van wetenschappelijk onderzoek stimuleren van wetenschappelijk onderzoek

over diabetes over diabetes

Door middel van publicatiesDoor middel van publicaties

Door middel van websiteDoor middel van website

Door middel van vormingDoor middel van vormingBREDE PUBLIEK / ORGANISATIESBREDE PUBLIEK / ORGANISATIES• Thematische voordrachtenThematische voordrachten• Informatieverstrekking op vraagInformatieverstrekking op vraag• WebsiteWebsite

LEDENLEDEN• PublicatiesPublicaties• VoordrachtenVoordrachten• Educatie (zelfzorgmateriaal)Educatie (zelfzorgmateriaal)

MEDEWERKERSMEDEWERKERS • Intern communicatiebladIntern communicatieblad• Cursussen (medisch – psycho-sociaal – technieken)Cursussen (medisch – psycho-sociaal – technieken)

ZORGVERLENERSZORGVERLENERS• Deskundigheidsbevordering artsenDeskundigheidsbevordering artsen• Navorming diabeteseducatoren Navorming diabeteseducatoren

Door middel van richtlijnen Door middel van richtlijnen voor zorgverlenersvoor zorgverleners

Consensusdocument voor Consensusdocument voor artsenartsen

Richtlijnen voor paramediciRichtlijnen voor paramedici

door middel vandoor middel van

•GezinsdagenGezinsdagen

•VakantiekampVakantiekampenen

door middel van verkoop van door middel van verkoop van materiaalmateriaal

Door middel van Door middel van diabetesinfolijndiabetesinfolijn

• Opgericht in 1996 via fondsen van LevenslijnOpgericht in 1996 via fondsen van Levenslijn

• Verstrekken van duidelijke, persoonlijke, Verstrekken van duidelijke, persoonlijke, anonieme informatie door ervaringsdeskundigenanonieme informatie door ervaringsdeskundigen

31500 oproepen (eind 2003)19 à 40 oproepen per dag70% type 253% heeft < 5 jaar diabetes14,5 % = zorgverlener

Door middel van ondersteuning Door middel van ondersteuning campagnes en projectencampagnes en projecten

• DiabetespasDiabetespas

• Geef diabetes een gezichtGeef diabetes een gezicht

• WerelddiabetesdagWerelddiabetesdag

Door middel van Door middel van diabetesbeursdiabetesbeurs

Door middel van bestrijden Door middel van bestrijden sociale hinderpalensociale hinderpalen

• Aanbevelingen aan Aanbevelingen aan ministers ivmministers ivm

• Toegang tot de Toegang tot de zorgenzorgen

• RijbewijsRijbewijs

• VerzekeringenVerzekeringen

• TewerkstellingTewerkstelling

DiabeteshuisDiabeteshuis Ottergemsesteenweg 456, 9000 GentOttergemsesteenweg 456, 9000 Gent

VDV-secretariaat 09/220.05.20

VDV secretariaat Ontmoetingsruimte

Voor 20 euro wordt je lid !Voor 20 euro wordt je lid !

Als lid krijgt jeAls lid krijgt je– Informatie via diabetes infoInformatie via diabetes info– Toegang tot intranetToegang tot intranet– Goedkoper zelfzorgmateriaalGoedkoper zelfzorgmateriaal– Werking plaatselijke afdeling (opvang, info, …)Werking plaatselijke afdeling (opvang, info, …)

HoeHoe– Telefonisch: secretariaat van de VDV Telefonisch: secretariaat van de VDV

09.220.05.2009.220.05.20– Via website : www.diabetes-vdv.beVia website : www.diabetes-vdv.be

Vragen stellenVragen stellen

• Diabetes Infolijn – 0800/96333Diabetes Infolijn – 0800/96333

• 056/30 51 02056/30 51 02

• [email protected]@azgroeninge.be

• michiel.vandammemichiel.vandamme@@pandora.bepandora.be

mailto:[email protected]




inhoud • conventie • diabetespas • vdv • educatie vandamme els diabeteseducator

Documents