inhoudsopgave - bibliotheek oosterschelde · 2020-07-08 · nadat de ouders met hun kindje naar de...
TRANSCRIPT
2
Inhoudsopgave Team leesconsulenten ............................................................................................................................. 4
Takenpakket team leesconsulenten ..................................................................................................... 5
BoekStart ................................................................................................................................................. 6
Wat is BoekStart? ................................................................................................................................. 6
BoekStart 10 jaar.................................................................................................................................. 6
BoekStartochtenden ............................................................................................................................ 6
BoekStartochtend 1 Een hoop vrienden blijft samen, in samenwerking met Cultuurconsortium. .... 7
BoekStartochtend 2 Een huis voor Harry, in samenwerking met Flow4Go. ...................................... 8
BoekStartochtend 3 Over een kleine mol die wilde weten wie er op zijn kop gepoept heeft in
samenwerking met Hop Marjanneke. .............................................................................................. 9
Evaluaties BoekStartochtenden...................................................................................................... 10
BoekStartcoach .................................................................................................................................. 12
Ouderavonden Tel mee met taal ........................................................................................................ 13
BoekStart in de kinderopvang ................................................................................................................ 14
Netwerkbijeenkomst .......................................................................................................................... 14
Scholing Pedagogisch Medewerkers .................................................................................................. 14
Voorleesplan ...................................................................................................................................... 15
Monitor BoekStart in de kinderopvang .............................................................................................. 15
Aantal voorleescoördinatoren per gemeente..................................................................................... 16
De Bibliotheek op School (dBos) Primair Onderwijs ............................................................................... 17
Wat is de Bibliotheek op School? ....................................................................................................... 17
Leesconsulenten dBos ........................................................................................................................ 18
Deskundigheidsbevordering leesconsulenten .................................................................................... 19
Cursus Open Boek .............................................................................................................................. 20
Extra stimuleringsprojecten ............................................................................................................... 21
Lezen is Leuk (Stapelhof Renesse) .................................................................................................. 21
Impulsregeling de Bibliotheek op School ........................................................................................ 21
Overzicht dBos/project scholen Bibliotheek Oosterschelde ............................................................... 22
Gemeente Borsele.......................................................................................................................... 23
Gemeente Goes ............................................................................................................................. 24
Gemeente Kapelle .......................................................................................................................... 25
Gemeente Reimerswaal ................................................................................................................. 26
Gemeente Schouwen-Duiveland .................................................................................................... 27
3
Gemeente Tholen .......................................................................................................................... 28
Monitor PO ............................................................................................................................................ 29
Naschools............................................................................................................................................... 30
Leespunten ........................................................................................................................................ 30
Kinderpersbureaus ............................................................................................................................. 32
Kapelle ........................................................................................................................................... 32
Wemeldinge ................................................................................................................................... 33
CoderDojo Bibliotheek Oosterschelde ................................................................................................... 33
Ouderavonden ....................................................................................................................................... 34
Educatief Aanbod ................................................................................................................................... 35
Nieuwsbrief van de leesconsulent.......................................................................................................... 35
Groepsbezoeken in de bibliotheek ..................................................................................................... 36
Groepsbezoeken in de klas................................................................................................................. 38
De Nationale Voorleeswedstrijd ......................................................................................................... 39
Studieweken team leesconsulenten....................................................................................................... 40
Zeeuwse studiedag Begrijpend Luisteren ........................................................................................... 40
Workshop: Prentenboeken lezen als literatuur .................................................................................. 40
Workshop: Lezen voor jongens .......................................................................................................... 41
Nieuwe projecten/lessen dBos ........................................................................................................... 41
Enquête ................................................................................................................................................. 41
iPads en Social Media............................................................................................................................. 42
Onderwijspagina ................................................................................................................................ 44
De Bibliotheek op School (dBos) Voortgezet Onderwijs ......................................................................... 45
Voortgezet onderwijs Goes ................................................................................................................ 45
Voortgezet onderwijs Pontes Pieter Zeeman ..................................................................................... 46
Educatief aanbod VO ............................................................................................................................. 48
Groepsbezoeken in de bibliotheek ..................................................................................................... 48
Klassenbezoek .................................................................................................................................... 48
Abonnement OBD .............................................................................................................................. 49
Monitor VO ............................................................................................................................................ 49
Samenwerking met culturele organisaties ......................................................................................... 50
Extra’s .................................................................................................................................................... 50
Goes Kinderstad ................................................................................................................................. 50
KinderKunstWeek .............................................................................................................................. 51
Word vriendjes met de Gruffalo ......................................................................................................... 51
4
Team leesconsulenten
In schooljaar 2018-2019 hebben we een team van 15 leesconsulenten. Team leesconsulenten
wordt inhoudelijk aangestuurd door de specialisten Jeugd en Jongeren, Heidi Tolhoek-de Jonge
en Erica Ringelberg.
(In dit jaarverslag kunt u verschillende reacties lezen van leerkrachten, leesconsulenten, leerlingen,
ouders, opa’s en oma’s of pedagogisch medewerkers. De reacties komen uit diverse evaluaties en
enquêtes. Hiervoor is toestemming gegeven.)
“Continueren? Natuurlijk! Iedere week komt er iemand in de school die
leesbevordering onder de aandacht brengt. Dat moet iedere school toch
willen?!”
CBS Het Kompas Yerseke
“Een externe enthousiaste deskundige komt met goede ideeën en
materialen”
Paul Schipaanboord, Leerkracht groep 6/7/8, De Zandbaan, Rilland
5
Takenpakket team leesconsulenten
Het rooster van een leesconsulent kan heel divers zijn. Hier een overzicht van de werkzaamheden die een leesconsulent in haar rooster kan hebben:
BoekStart
BoekStart
BoekStartochtenden in de bibliotheek vestigingen
BoekStart in de kinderopvang
Contacten met de voorleescoördinatoren
Facebook voorleescoördinatoren vullen en bijhouden
BoekStartCoach
Contacten met consultatiebureaus en GGD
Landelijke monitor BoekStart in de Kinderopvang uitzetten/coördineren
Onderhouden van contacten met samenwerkingspartners en ondersteuning bij BoekStartcollectie, fysiek en digitaal, apps, leesplan bijstellen
Activiteiten rondom de Nationale voorleesdagen
De Bibliotheek op School PO
Lessen in de klassen rondom leesplezier en mediawijsheid bij de Bibliotheek op School (dBos) (een heel jaar, een half jaar of projectmatig)
Nieuwe lessen ontwikkelen voor de Bibliotheek op School (dBos)
Kinderboekenweekactiviteiten organiseren
Ouderavonden verzorgen
Workshops geven aan leerkrachten
Contacten met leescoördinatoren
In samenwerking met leescoördinator lees/mediaplan en activiteitenplan opstellen
Landelijke monitor dBos op scholen uitzetten en uitkomsten presenteren aan leescoördinator en/of het gehele team
Contacten met onderwijs over educatief aanbod
Groepsbezoeken in de bibliotheek
Voorleeswedstrijd
Facebook leesconsulent/biebjuf vullen en bijhouden
Nieuwsbrieven over werkzaamheden dBos eigen scholen
Naschools
Werkzaamheden in de leespunten
Kinderpersbureaus in Kapelle en Wemeldinge
Naschoolse projecten (op aanvraag)
De Bibliotheek op School VO
Groepsbezoeken in de bibliotheek
dBos VMBO Pontes Zierikzee
dBos Goes VO
6
BoekStart
Wat is BoekStart?
Het leesbevorderingsprogramma ‘BoekStart’ moedigt ouders aan om hun
kinderen zo vroeg mogelijk kennis te laten maken met boeken, met lezen en
met de Bibliotheek. BoekStart richt zich op kinderen van 0 tot 4 jaar.
Kinderen die op heel jonge leeftijd in aanraking komen met (voor-)lezen en
boeken, ontwikkelen zich beter, zo heeft onderzoek uitgewezen. Een vroege ontdekkingstocht
vergroot spelenderwijs de woordenschat van het kind en zorgt ervoor dat het kind later meer
leesplezier heeft. Zo is er minder kans op laaggeletterdheid.
De Bibliotheek werkt samen met gemeenten en consultatiebureaus om ouders en kinderen
vanaf het allereerste begin met (het lezen van) boeken in aanraking te brengen.
BoekStart is een landelijk ontwikkeld product in samenwerking met Stichting Lezen en Kunst
van Lezen. BoekStart is vanaf 2010 gefaseerd bij alle 6 gemeenten van Bibliotheek
Oosterschelde ingevoerd. Gemeente Schouwen-Duiveland, Kapelle, Goes en Borsele,
Reimerswaal en Tholen. Er is 70 uur per jaar per gemeente beschikbaar voor de inzet van de
leesconsulent.
BoekStart 10 jaar
In 2018 bestond BoekStart tien jaar. 500.000 koffertjes hebben via een bibliotheek baby’s
bereikt. Nagenoeg alle bibliotheken in Nederland organiseren de #goudenwikkel actie. Wie in
de actieperiode zijn of haar baby lid maakte van de bibliotheek en in het BoekStartkoffertje
een gouden wikkel vond, ontving een leuk prijzenpakket.
Daarnaast is er de BoekStart-app. Deze staat boordevol video’s en heldere informatie over
voorlezen. In deze app staan de nieuwste boeken- en voorleestips voor baby’s, dreumesen en
peuters. Ook kunnen ouders het voorleesmoment vastleggen en een voorleeswekker instellen
die ze er aan herinnert om op tijd voor te lezen en nieuwe boekjes te halen bij de bibliotheek!
BoekStartochtenden
7
Per jaar worden er per gemeente 3 BoekStartochtenden georganiseerd. De
BoekStartochtenden worden het liefst met een samenwerkingspartner uitgevoerd.
De BoekStartochtenden zijn vaak gekoppeld aan een thema:
1. Kinderboekenweek (oktober) 2. Nationale Voorleesdagen (januari) 3. Muziek (juni)
BoekStartochtend 1 Een hoop vrienden blijft samen, in samenwerking met
Cultuurconsortium.
Van 3 tot 14 oktober was het weer Kinderboekenweek met als thema vriendschap ‘Kom erbij’.
Spelen met vriendjes, samen de wereld ontdekken en lachen om elkaars grapjes ...
Vriendschap is bijzonder. Speciaal voor baby's en peuters organiseerde de Bibliotheek
Oosterschelde 6x een gezellige, muzikale, vriendelijke en vrolijke workshop.
'Een hoop vrienden blijft samen' is het mooie verhaal over een schildpad die graag zijn snelle
vriendjes wilt bijhouden. Het verhaal werd op muzikale wijze verteld door Renske van het
Cultuurconsortium. De kinderen waren erg onder de indruk van de prachtige harp.
Gemeente Aantal bezoekers Totaal
Gemeente Borsele 10 volwassenen + 14 kindjes 24
Gemeente Goes 17 volwassenen + 18 kindjes 35 Gemeente Kapelle 16 volwassenen + 17 kindjes 33
Gemeente Reimerswaal 16 volwassenen + 18 kindjes 34
Gemeente Schouwen-Duiveland 11 volwassenen + 13 kindjes 24 Gemeente Tholen 11 volwassenen + 14 kindjes 24
174
“Het was een zeer leuk voorleesmoment. Ze deed het bijzonder leuk. Het
musiceren was ook zeer leuk, dat vonden de kinderen ook erg leuk. Het sprak
hun echt aan. Mijn complimenten!” Trudy, Kapelle
8
BoekStartochtend 2 Een huis voor Harry, in samenwerking met Flow4Go.
De tweede ronde BoekStartochtenden vonden plaats tijdens de jaarlijkse campagne De Nationale Voorleesdagen. Samen met hun kindje konden ouders het verhaal van het prentenboek 'Een huis voor Harry' beleven. Een ochtend waarbij Carla de Vos van Flow4go interactief voorlas waarbij de kinderen mochten bewegen, zingen en creatief bezig zijn. Het doel van de jaarlijkse campagne is het stimuleren van voorlezen aan kinderen die zelf nog niet kunnen lezen.
Harry gaat liever niet naar buiten, binnen is het veiliger. Tot Vera hem vraagt om tikkertje te spelen. Dat wil hij wel. Maar hij raakt haar kwijt. Hij weet niet meer waar hij is. Hoe vindt hij de
weg terug naar huis?.
Gemeente Aantal bezoekers Totaal
Gemeente Borsele 17 volwassenen + 16 kindjes 33 Gemeente Goes 15 volwassenen + 23 kindjes 38
Gemeente Kapelle 14 volwassenen + 16 kindjes 30
Gemeente Reimerswaal 10 volwassenen + 10 kindjes 20
Gemeente Schouwen-Duiveland 10 volwassenen + 14 kindjes 24 Gemeente Tholen 8 volwassenen + 10 kindjes 18
163
“We hebben genoten. Leuk dat we poes Harry als vingerpoppetje meekregen,
zo gaat het nog dagelijks over het bezoekje aan de bieb.” Corinda, Oosterland
9
BoekStartochtend 3 Over een kleine mol die wilde weten wie er op zijn kop gepoept heeft
in samenwerking met Hop Marjanneke.
Als de kleine mol op een dag zijn kop boven de grond steekt,
gebeurt het: het is rond en bruin en ziet er een beetje uit als een
worst en het komt precies op zijn kop terecht. Mol gaat op zoek
naar de dader. Marianne Boot neemt de kinderen op een interactieve en muzikale manier mee
in het verhaal van de kleine mol.
Gemeente Aantal bezoekers Totaal
Gemeente Borsele 17 volwassenen + 17 kindjes 34
Gemeente Goes 1e keer 17 volwassenen + 19 kindjes 36
Gemeente Goes 2e keer 17 volwassenen + 19 kindjes 36 Gemeente Kapelle 17 volwassenen + 17 kindjes 34
Gemeente Reimerswaal 8 volwassenen + 8 kindjes 16
Gemeente Schouwen-Duiveland 18 volwassenen + 16 kindjes 34 Gemeente Tholen 17 volwassenen + 19 kindjes 36
226
“Hartelijk dank voor de leuke ochtend. Het was voor ons de eerste keer. We
hebben er van genoten!” Esmee, Goes
“Het lijkt me leuk als er zulke ochtenden vaker (in Goes) georganiseerd worden.
Er zijn zo weinig (gratis) activiteiten voor jonge kinderen.” Suzanne, Goes
10
Evaluaties BoekStartochtenden
Nadat de ouders met hun kindje naar de BoekStartochtend zijn geweest, ontvangen ze per mail
een enquête met verschillende vragen over de BoekStartochtend en het leen- en leesgedrag
van hun kind. Ook geven zij suggesties voor een thema van een andere BoekStartochtend. Met
deze antwoorden en/of tips kunnen wij weer aan de slag.
Eén van de vragen was ‘Zou je nog een keer een BoekStartochtend bezoeken?’. Hier werd
unaniem positief op geantwoord:
Ook komen de ouders in de bibliotheek om BoekStartboekjes te lenen.
Fijn om te zien dat ouders hun kindje zeer regelmatig voorlezen:
11
Nationale Voorleesdagen scholenprogramma gemeente Goes
Voor de scholen van de gemeente Goes werd op woensdag 30
januari een gratis scholenprogramma georganiseerd door een
samenwerkingsverband van Centrum KCE Oosterschelderegio,
Bibliotheek Oosterschelde, Podium ´t Beest, Theater de Mythe,
Jeugdtheaterschool Zeeland en Kibeo. Kinderen uit groep 1 en 2 uit
Goes konden in de ochtend gratis workshops volgen. Naast het
scholenprogramma vonden er ’s middags ook de twee gratis
voorstellingen, Molletje Bim, plaats voor ouders met hun kindje in
Podium ´t Beest. Daarnaast was de boekhandel aanwezig waar
ouders na afloop een mooi voorleesboek konden aanschaffen.
Molletje Bim is een luchtige en
vrolijke poppenvoorstelling die de
kinderen meeneemt in de
gezellige en kleurrijke wereld van
Molletje Bim en zijn vriendjes. Een lieve voorstelling over
vriendschap en moed.
Voorstelling Mis Poes! (in Oud-Vossemeer)
Mis Poes! is een familievoorstelling gemaakt voor de Nationale
Voorleesdagen 2019. De voorstelling is een eigen vertelling van Laros
& De Jong Beeldmakerij, waarbij het prentenboek van het jaar - ‘Een
huis voor Harry’ van Leo Timmers - tot inspiratie heeft gediend. Het is
een interactieve voorstelling voor kinderen vanaf 2 jaar.
Marie is een lapjeskat. Ze
heeft de mooiste lapjes van
de straat. Maar op een ochtend wordt ze wakker en
zijn al haar mooie lapjes verdwenen. Waar zijn de
lapjes gebleven? Marie gaat op zoek bij alle huizen in
de straat. Ze komt allerlei huizen en dieren tegen,
maar zal ze ook haar lapjes terug vinden?
“Sara heeft genoten van de voorstelling! Ze heeft 45 minuten lang ademloos
zitten kijken. Echt super dat jullie het hebben georganiseerd. Zoiets zou van mij
maandelijks mogen :)! Ouders om me heen waren ook erg enthousiast.” Jessy
Geluk (ouder)
12
BoekStartcoach
Vorig jaar las u in het jaarverslag jeugd 2018-2019 over het
haalbaarheidsonderzoek 0-4 jaar. Het doel van dit
onderzoek was het inzichtelijk maken van de diverse
mogelijkheden om het voorlezen in de categorie jeugd 0-4
te stimuleren en uiteindelijk een richtinggevend advies uit
te brengen over leesbevordering 0-4 binnen de regio
Oosterschelde. Het onderliggend doel hierbij is om het
voorlezen onder de doelgroep 0-4 op een structurele
manier te bevorderen om zo al op jonge leeftijd
taalontwikkeling positief te stimuleren.
Van hieruit zijn gesprekken geweest met de gemeente
Borsele en de GGD over de mogelijkheid van een
BoekStartcoach in de gemeente Borsele.
Het leesbevorderingsprogramma BoekStart voor baby’s is niet meer weg te denken uit de
Nederlandse bibliotheken. Het samenwerkingsverband van BoekStart: de driehoek Bibliotheek,
Jeugdgezondheidszorg en gemeente is het uitgangspunt voor het inpassen van de
BoekStartcoach. Om ouders te stimuleren naar de bibliotheek te komen, komt de bibliotheek
waar bijna alle ouders komen, namelijk op het consultatiebureau. De Bibliotheek komt naar de
ouders toe!
De jeugdgezondheidszorg biedt preventieve zorg aan alle jeugdigen in Nederland, zodat zij
gezond en veilig kunnen opgroeien. Het screenen van de taalontwikkeling hoort hier bij. De
praktijk wijst uit dat de jeugdarts en jeugdverpleegkundige maar een paar minuten de tijd
heeft om het met de ouder over de taalontwikkeling te hebben. Door het inzetten van de
BoekStartcoach wordt er meer tijd gecreëerd om over taalstimulering en voorlezen te praten.
Een face to face gesprek met ouders over de rol van voorlezen voor de taalontwikkeling en de
hechting, kan ervoor zorgen dat ouders bewust worden van het belang van voorlezen.
Daarnaast kan het gesprek er ook voor zorgen dat ouders met hun kind gaan lezen en naar de
bibliotheek gaan. Dit draagt bij aan de doelstellingen van de Bibliotheek en het
consultatiebureau.
De doelstelling van de BoekStartcoach is een intensivering op de algemene doelstelling van
BoekStart: (laagtaalvaardige)ouders bewust maken van het belang van voorlezen en het
verhogen van het percentage van (laagtaalvaardige)ouders die het BoekStartkoffertje komt
ophalen. BoekStartcoach Francisca is wekelijks zichtbaar op de consultatiebureaus in
Ovezande, Heinkenszand en Gravenpolder. Daarnaast is er 1x per maand in de vestigingen
Heinkenszand en ’s Gravenpolder een babybieb, waarbij ouders in de bibliotheek langs kunnen
komen voor leuke activiteiten, voorleestips en het uitwisselen van ervaringen. De babybieb is
voor baby's/jonge dreumesen van 0 tot ongeveer 1,5 jaar. Broertjes en zusjes zijn ook welkom.
13
Ouderavonden Tel mee met taal
Op 8 locaties in de gemeente Borsele werden er in samenwerking met de gemeente, de
kinderopvanglocaties en de GGD laagdrempelige avonden georganiseerd voor ouders van
jonge kinderen, met als onderwerp taalontwikkeling, voorlezen en mediaopvoeding.
Door een samenwerking aan te gaan tussen bibliotheek en bovengenoemde partijen, hopen
we zoveel mogelijk ouders te bereiken en ze te stimuleren om thuis actief met taal en
voorlezen aan de slag te gaan, en hun kennis over digitale media te vergroten en zo eventuele
onzekerheid weg te nemen.
De avonden werden georganiseerd door de bibliotheek in samenspraak met de
kinderopvanglocaties en consultatiebureaus. De primaire doelgroep is de laagtaalvaardige
ouder van jonge kinderen (0-4 jaar). De presentatie werd gegeven door een specialist van
Bibliotheek Oosterschelde op een laagdrempelige en interactieve manier, in bijzijn van een
pedagogisch medewerker van het betreffende kinderdagverblijf.
Het doel van de avond ‘Taal voor ouders & jonge kinderen’ is het voorlichten van ouders en
kennis overbrengen van taalontwikkeling en voorlezen, evenals digitale media zoals
bibliotheek.nl, apps en digitale prentenboeken en e-boeken. Met behulp van de materialen
waaronder een prentenboek, een aanwijsboek en een taalspelletje, uit de voorleestas die
wordt meegegeven, worden ouders gestimuleerd om thuis actief aan de slag te gaan.
Om de informatieve avonden te kunnen organiseren, heeft Bibliotheek Oosterschelde een
subsidie toegekend gekregen bij de subsidieregeling Tel mee met Taal.
In totaal zijn er 70 kinderen lid geworden en kan er volop geleend en beleeft worden in de
bibliotheek.
“Ik kijk met veel plezier terug op de avonden die ik mocht presenteren en
vooral op de samenwerking tussen alle betrokken partijen zowel binnen als
buiten de bieb. Iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt, super bedankt voor
jullie medewerking en deze leuke ervaring!”
Leesconsulent Meriam van Eekelen
14
BoekStart in de kinderopvang
Het vervolgprogramma van BoekStart; BoekStart in de kinderopvang, is erop gericht om als
bibliotheek professioneel samen te werken met kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. Het
doel van BoekStart in de kinderopvang is om kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar via de
kinderopvang met boeken en het voorlezen ervan in aanraking te brengen. De bibliotheek
begeleidt, coördineert en voert het programma uit, waardoor er nauw contact ontstaat tussen
de kinderopvangvestigingen en de plaatselijke bibliotheek.
Binnen BoekStart in de kinderopvang zijn zes elementen van belang:
in samenwerking met de Bibliotheek wordt gezorgd voor een aantrekkelijke
leesomgeving in de kinderopvang
in samenwerking met de Bibliotheek wordt een startcollectie geschikte boekjes
opgebouwd
de deskundigheid van pedagogisch medewerkers wordt verhoogd
ouders worden erbij betrokken, zodat er thuis ook meer voorgelezen wordt en zij
bekend raken met de mogelijkheden van de Bibliotheek
voorlezen krijgt een vaste plek in de kinderopvang door het opnemen van een
voorleesplan (via www.leesplan.nl) in het beleid
er wordt samengewerkt met partners in een leesbevorderingsnetwerk. Behalve aan de
Bibliotheek valt te denken aan jeugdgezondheidszorg en gemeente.
Kinderopvang en bibliotheek houden elkaar op de hoogte door middel van nieuwsbrieven,
folders, acties, BoekStartochtenden en Facebook
Voorleescoördinatoren.
Kinderopvang promoot de Bibliotheek en andersom.
Netwerkbijeenkomst
In december 2018 vond de eerste netwerkbijeenkomst plaats voor de
pedagogisch medewerkers die in dat jaar de cursus
voorleescoördinator in de Kinderopvang hebben gevolgd. De
netwerkbijeenkomst stond in het teken van de Nationale
Voorleesdagen 2019 en de ingerichte leesomgevingen.
Scholing Pedagogisch Medewerkers
Dankzij een stimuleringssubsidie vanuit het overkoepelende programma Kunst van Lezen
(OCW) is er nu meer aandacht voor voorlezen aan baby’s en jonge kinderen. Vanuit de subsidie
is er ruimte voor scholing van pedagogisch medewerkers (PM'ers), een mooie boekencollectie
en een aantrekkelijke leesplek in de kinderopvang. Dit is bedoeld om het leesplezier en de
taalontwikkeling van jonge kinderen (0-4 jaar) te bevorderen.
15
Voorleesplan
Een onderdeel van de scholing van de pedagogisch medewerkers is het maken van een
voorleesplan. Een voorleesplan geeft houvast bij de inrichting van leesbevordering binnen de
kinderopvang. In een voorleesplan legt een kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of voorschool
vast op welke wijze aan leesbevordering wordt gewerkt. Onderwerpen als boekencollectie,
taken van de voorleescoördinator, wekelijkse (voor)leesactiviteiten en deelname aan landelijke
projecten, zoals De Nationale Voorleesdagen, worden hierin vermeld.
Het voorleesplan is een belangrijk instrument om de
aandacht voor lezen en voorlezen een vaste en
structurele plek te geven in de dagelijkse gang van
zaken in de kinderopvang. Zo’n plan beschrijft doel
en visie van de kindercentra op het gebied van
(voor)lezen. Ook staat erin beschreven op welke
wijze er concreet gewerkt wordt aan het behalen van
die doelen. Op de website staat een format voor het
opstellen van een voorleesplan.
Monitor BoekStart in de kinderopvang
Om de effecten van BoekStart in de
kinderopvang beter te meten is er
een monitor ontwikkeld. Met de
resultaten wordt zichtbaar gemaakt
hoe het met het voorleesklimaat in
de kinderopvang is gesteld. De
Bibliotheek kan de resultaten op het
gebied van voorlezen en
leesomgeving gebruiken om haar
samenwerking met
kinderdagverblijven,
peuterspeelzalen en voorscholen te
onderbouwen. Ook worden vragen
aan ouders van baby's en peuters op
het terrein van lezen gesteld. De
monitor bestaat uit vier vragenlijsten:
1 voor de Bibliotheek, 2 voor de
kinderopvang en 1 voor de ouders.
Vorig jaar hebben alle locaties in de
Oosterschelde Regio die de training voorleescoördinator in de Kinderopvang hebben gevolgd
de monitor ingevuld. De volgende meting vindt plaats vanaf november 2019.
Aantal voorleescoördinatoren per gemeente
Gemeente Eerste cursus (2012)
Tweede cursus (2013)
Derde cursus (2014)
Vierde en vijfde cursus (2015)
Zesde cursus (2016)
Zevende cursus (voorjaar 2018)
Achtste cursus (najaar 2019)
Totaal
Tholen
2 Sint-Maartensdijk
Poortvliet, St-Philipsland
Tholen, Sint Maartensdijk
2 Tholen, 2 Sint-Maartensdijk, 1 Poortvliet, 1
Stavenisse, 1 Scherpenisse, 2
St-Philipsland
9
Schouwen
Zierikzee Oosterland Bruinisse, Zierikzee
Burgh Haamstede
Zierikzee 7
Goes
Goes Goes ’s Heer Arendskerke,
Kloetinge, Goes
Goes Goes, ’s Heer
Hendrikskinderen
9
Reimerswaal
Kruiningen Yerseke en Rilland
Hansweert, Krabbendijke
2 Krabbendijke, Yerseke, Kruiningen
9
Borsele
Heinkenszand ’s Gravenpolder, Lewedorp
’s Heerenhoek, Ovezande
Borsele, Oudelande
Heinkenszand, Driewegen
9
Kapelle
Kapelle Wemeldinge Kapelle, Wemeldinge
Kapelle
7
36 Kibeo, 7 Zo kinderopvang, 1 Ria’s kdv, 1 Villa Vrolijk, 5 Prokino 2 Molentje
7 9 8 9 8 15 56
De Bibliotheek op School (dBos) Primair Onderwijs
Wat is de Bibliotheek op School?
De Bibliotheek op school maakt deel uit van een doorgaande lijn binnen
het OCW programma Tel mee met Taal. BoekStart vormt het begin van
deze beleidslijn, gevolgd door de Bibliotheek op school basisonderwijs
en voortgezet onderwijs. De aanpak wordt gemaakt en gefinancierd door de Koninklijke
Bibliotheek en Stichting Lezen, in samenwerking met het programma Kunst van Lezen en de
Stichting Samenwerkende Provinciale Ondersteuningsinstellingen Nederland.
Kunst van Lezen stimuleert duurzame samenwerking voor leesbevordering tussen
Bibliotheken en basisscholen en vmbo-scholen onder de noemer de Bibliotheek op school.
De Bibliotheek op school is een aanpak die zich richt op het optimaliseren van de
samenwerking tussen scholen en Bibliotheken. Centrale elementen daarbinnen zijn: het
versterken van de leesomgeving op school, het aantonen van de effectiviteit van de aanpak
en het vergroten van de deskundigheid van leerkrachten (school) en leesconsulenten
(Bibliotheek) op het gebied van leesbevordering en informatievaardigheden.
Met de Bibliotheek op school slaan onderwijs, bibliotheek en gemeente de handen ineen.
Met deze aanpak wil de Bibliotheek op school samen met school lezers kweken door alle
professionaliteit van de bibliotheek de school in te brengen. Hoe verder je hierin bent, hoe
groter de kans op meer leesplezier en betere taalvaardigheid en mediawijsheid. De
samenwerking met school geven we vorm via een aantal bouwstenen.
“Het meest
positieve vind ik dat
de leerlingen
nieuwe uitdagingen
krijgen in hun
leesproces.”
J. Eversdijk,
leerkracht groep
3/4/5, CBS de
Regenboog
Hoedekenskerke
18
Leesconsulenten dBos
De Bibliotheek op school is binnen onze organisatie volop in ontwikkeling. Op dit moment bestaat team leesconsulenten uit 15 enthousiaste en gedreven leesconsulenten die het fantastisch vinden om het leesplezier en mediawijsheid op basisscholen te bevorderen. We werken op 67 scholen actief samen binnen de aanpak de Bibliotheek op school. Door structurele samenwerkingen aan te gaan met onderwijs voor 0-18 –jarigen en andere netwerkpartners, bereikt de bibliotheek via de professional zoveel mogelijk kinderen en hun ouders. Door meer te lezen word je beter in taal! De Bibliotheek Oosterschelde staat voor een leven lang leren en kennis delen binnen en buiten de organisatie.
De leesconsulent is de vertegenwoordiger van de bibliotheek binnen de basisschool. De leesconsulent stimuleert en enthousiasmeert leerkrachten, leerlingen en ouders op het vlak van lezen en mediawijsheid. De leesconsulent adviseert de instelling op het gebied van de bouwstenen van de Bibliotheek op school: het beleid voor leesbevordering, het leesplan, de activiteiten en de monitor. De leesconsulent voert activiteiten uit op het gebied van lezen en mediawijsheid en ontwikkelt haar kennis en vaardigheden binnen het vakgebied.
Leesconsulenten zorgen voor leespromotie in alle groepen van het basisonderwijs en proberen leerlingen mediawijs te maken. Daarnaast maken leesconsulenten kinderen bekend met de producten en diensten van de Bibliotheek zodat ze zelfstandig hun weg kunnen vinden naar hun favoriete boek en de juiste informatie.
Sommige leesconsulenten verzorgen naschoolse activiteiten, zoals het kinderpersbureau.
Meer lezen, beter in taal!
Ook voor lezen geldt: oefening baart kunst. Kinderen die plezier hebben in
lezen, gaan meer lezen, gaan daardoor steeds beter lezen en blijven lezen.
Lezen heeft een bewezen positief effect op woordenschat, spelling,
begrijpend lezen en schrijven.
19
Deskundigheidsbevordering leesconsulenten
Dit schooljaar hebben we uitgebreid ingezet op de scholing van de leesconsulenten. Bijna iedere leesconsulent heeft de basisopleiding leesconsulent gevolgd. Iedereen die deze opleiding gevolgd heeft is vol overtuiging geslaagd. Tijdens de opleiding kwam verschillende modules aan bod.
Module 1: Leesontwikkeling in het basisonderwijs, leesmethodes, van samen werken naar samenwerken.
Module 2: Leesbevordering, taalontwikkeling en leesplezier, de methode Chambers.
Module 3: Werkvormen leesbevordering, actief met Chambers, interactief voorlezen.
Module 4: Onderwijsontwikkelingen, genres en trend jeugdliteratuur, leesproblemen.
Module 5: Geschiedenis jeugdliteratuur, beoordelen van boeken, digitaal boekenaanbod.
Iedere leesconsulent had één school waar zij werkzaam is uitgekozen om de opdrachten vanuit de opleiding uit te kunnen voeren. In dit traject van een half jaar hebben er gesprekken plaatsgevonden over de leescultuur op de school en wensen en behoeften.
Waar we in schooljaar 2018-2019 vooral de focus hebben gelegd op leesbevordering in de klas, willen we in het nieuwe schooljaar 2019-2020 het gesprek met de scholen over wensen en behoeften als leidraad nemen voor de inzet van onze expertise. De leesconsulent zal aan de hand van een praatplaat het gesprek aan gaan. Op deze praatplaat brengt de leesconsulent inzichtelijk waar haar expertise ligt en waar de school haar voor in zou kunnen zetten. Naar aanleiding van dit gesprek zal gekeken worden naar de optimale inzet van de leesconsulent op de school.
20
Cursus Open Boek
“Open Boek” is een begrip op het gebied van leesbevordering. Het is een cursus ontwikkeld door Jos Walta, en wordt in samenwerking met Stichting Lezen landelijk verspreid. De cursus zorgt ervoor dat een schoolteam over één of meerdere leescoördinatoren kan beschikken. Voor de leesconsulent binnen de school ook erg fijn wanneer er samen met de leescoördinator gewerkt kan worden aan de leesbevordering binnen de school. De leescoördinator De leescoördinator draagt met steun van het team zorg voor de basisvoorwaarden: een visie op lezen, voldoende (voor)leestijd, een actuele gevarieerde boekencollectie, de kwaliteit van de werkvormen, deelname aan leesactiviteiten en –projecten en deskundigheidsbevordering van leerkrachten. Een leescoördinator legt plannen en activiteiten (eventueel samen met een taalcoördinator) vast in een leesplan. De cursus Cursus Open boek is bedoeld voor leerkrachten die affiniteit hebben met leesbevordering en de taak van leescoördinator op zich willen nemen. De taak is erop gericht meer eenheid in het leesonderwijs te brengen. De invalshoek van cursus Open boek is dan ook leesbevordering: leesbeleving en –interesse, kennis van jeugdboeken, leesmotivatie en werkvormen.
Inhoud van de 4 bijeenkomsten Bijeenkomst 1: De kracht van kinderboeken: kennis en fantasie Visie op lezen en leesbevordering – 8 boekensoorten en hun functies – Hoe breng je een tekst tot leven? Bijeenkomst 2: Basisvaardigheden van elke leerkracht. Van leesbevordering naar literatuureducatie – De kenmerken van vertellen, voorlezen, voordragen en presenteren – Leesplezier voor de zwakke lezer Bijeenkomst 3: Werkvormen en campagnes Verbindende en geïntegreerde werkvormen – De relatie tussen werkvormen en landelijke campagnes Bijeenkomst 4: De leescoördinator als spin in het web. Leren lezen en leesbevordering – de schoolbibliotheek – de taak van de leescoördinator – het leesplan In het schooljaar 2019-2020 staat er 2 keer een cursus Open Boek gepland in de gemeente Goes en Tholen. De cursus start in september. Aanmelden kan via de webshop van bibliotheek Oosterschelde. Afgelopen jaar heeft de cursus al plaatsgevonden in de gemeente Tholen. Zes leerkrachten hebben de cursus succesvol afgerond en kunnen verder aan de slag als leescoördinator.
“Ik vond het een zeer leerzame cursus en we hebben een mooi basisplan kunnen maken waar we verder mee aan de slag gaan”. Janneke Prosman,
leerkracht groep 4, Groen van Prinsterer Scherpenisse.
21
Extra stimuleringsprojecten
Lezen is Leuk (Stapelhof Renesse)
‘Lezen is leuk’ is het project dat Stichting Lezen heeft ingediend bij Stichting Kinderpostzegels met als doel de taalontwikkeling van kinderen in krimpregio’s in Nederland te stimuleren. Dit gebeurt door gericht in te zetten op leesbevordering en kinderen een rijke leesomgeving te bieden. Want op veel basisscholen is de leesomgeving onvoldoende; de aanwezige boeken zijn vaak verouderd en sluiten niet aan bij de belevingswereld van kinderen. De Bibliotheek en de basisschool kunnen dus veel baat hebben bij samenwerking en samen werken aan het versterken van de leesvaardigheid van kinderen. Het dragende kader voor ‘Lezen is leuk’ is de Bibliotheek op school (po).
Dit schooljaar mocht basisschool het Stapelhof in Renesse gebruikmaken van deze regeling. De kinderen zijn actief de deuren langs gegaan om kinderpostzegels te verkopen. De leesconsulent heeft in samenwerking met de leerkrachten en kinderen nieuwe boeken en meubilair uitgezocht voor de vernieuwde schoolbieb. De kinderen kregen ook allemaal een boekenbon om tijdens de feestelijke opening een boek voor zichzelf uit te kiezen. Hiervoor was Boekhandel de Vries uit Zierikzee aanwezig op school!
“De school is er echt superblij mee! Dus, Stichting Lezen en Stichting
Kinderpostzegels, bedankt! 😃” Leesconsulent Tyka Govaerts
Impulsregeling de Bibliotheek op School
Binnen het actieprogramma Tel mee met Taal 2016-2018 stelt Kunst van Lezen ieder schooljaar stimuleringsgelden ter beschikking aan basisscholen, bibliotheken en POI’s. Dit jaar kwamen 4 scholen in onze regio in aanmerking. Zij kregen budget voor de aankleding/meubilair van een schoolbibliotheek volgens de aanpak de Bibliotheek op school. Dit heeft geresulteerd in mooie leesplekken.
22
Overzicht dBos/project scholen Bibliotheek Oosterschelde
Schooljaar 2018/2019
In 2018/2019 bereikten de leesconsulenten 8684 leerlingen, 61% van de 14328 leerlingen in
de 6 gemeenten.
Bron: https://scholenopdekaart.nl/
Gemeente Totaal aantal leerlingen schooljaar 2018/2019
Aantal leerlingen dBos
Gemeente Borsele 1961 1767 Gemeente Goes 3515 978
Gemeente Kapelle 1418 1238
Gemeente Reimerswaal 2425 2054 Gemeente Schouwen-Duiveland 2501 329
Gemeente Tholen 2508 2318
Totaal 14328 8684
“School is een plek waar kinderen leren lezen en als het even kan lezers-voor-
het-leven worden. Toch is voor een groeiend aantal kinderen lezen geen
vanzelfsprekende bezigheid meer. Uit onderzoek is gebleken dat het met de leesvaardigheid van Nederlandse kinderen wel goed zit, maar dat ze er geen plezier (meer) aan beleven. De leesconsulent is een onmisbare voorziening
om leesplezier te vergroten.” Rick Verdult, directeur OBS de Reigersberg Rilland
23
Gemeente Borsele
Borsele School dBos Leesconsulent Monitor Aantal
Leerlingen
1. Driewegen ‘t Opstapje Ja Jessica Ja 39
2. Heinkenszand De Reiger Ja Hanneke Ja 89
3. Heinkenszand De Wegwijzer Ja Hanneke Ja 101
4. Heinkenszand Jan van Schengenschool
Ja Hanneke Ja 304
5. Hoedekenskerke De Regenboog Ja Jessica Ja 47
6. Kwadendamme Mgr. Heyligersschool
Ja Jessica Ja 90
7. Lewedorp De Leeuwerik + leespunt
Ja Hanneke Ja 122
8. Nieuwdorp De Regenboog Ja Jessica Ja 71
9. Nisse De Meidoorn Ja Hanneke Nee 44
10. Oudelande De Schakel + leespunt
Ja Jessica Ja 54
11. Ovezande De Zandplaat + leespunt
Ja Jessica Ja 106
12. ’s Gravenpolder De Rank Ja Tyka Ja 96
13. ’s Gravenpolder De Linden Ja Hanneke Ja 65
14. ‘s Gravenpolder Koningin Julianaschool
Ja Eefje Nee 376
15. ‘s Heerenhoek Don Bosco + leespunt
Ja Hanneke Ja 163
16. Borsele G.H. Kerstenschool
Nee Biebbus X 158
17. Borsele Franck van Borssele
Nee Biebbus X 36
Totaal 17 scholen 1961
Er zijn in totaal 17 scholen in de gemeente Borsele. Op 15 scholen vindt dBos plaats en bij de
2 scholen in het dorp Borssele komt de Bibliobus. Er beschikken 4 scholen over een leespunt
in de (brede) school. Van de in totaal 1961 leerlingen van de gemeente Borsele wordt 89%
van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos.
Er wordt 1808 uur op jaarbasis ingezet voor dBos en de leespunten in de gemeente Borsele.
Geen uitbreiding voor schooljaar 2019-2020. Wel gaat er opnieuw gekeken
worden naar het aantal leerlingen per school en de verdeelde uren dBos.
“Wekelijks op school komen vind ik echt een meerwaarde!” Cora
Steijn, leerkracht groep 8, Jan van Schengen Heinkenszand
24
Gemeente Goes
Goes School dBos Leesconsulent Monitor Aantal
Leerlingen
1. Goes Tweemaster Ja Mendi Ja 77
2. Goes Noorderlicht Ja Mendi Ja 153
3. Goes Holtkampschool Ja Mendi Ja 279
4. Goes Kohnstammschool Ja Marije Ja 143
5. ’s Heer Arendskerke Schengehof +
leespunt
Ja Meriam Ja 106
6. ’s Heer Hendrikskinderen De Poeljeugd Ja Meriam Ja 75
7. Wolphaartsdijk Het Samenspel + leespunt
Ja Marije Ja 145
8. Goes Prinses Ireneschool Nee X X 179
9. Goes Koelmanschool Nee X X 203
10. Goes De Zuidwesthoek Nee X X 179
11. Goes Montessorischool de Basis
Nee X X 133
12. Goes
Dr. C.
Steenblokschool Nee X X
117
13. Goes Prinses Beatrixschool
Nee X X 267
14. Goes De Wingerd Nee X X 204
15. Goes Bisschop Ernst Nee X X 375
16. Goes SBO de Tweern Nee X X 204
17. Goes
Deltaschool (in
Tweern) Nee X X
27
18. Goes De Kring (SO) Nee X X 159
19. Goes De Sprienke Nee X X 79
20. Kloetinge Odyzee Nee X X 115
21. Kloetinge De Kloetingseschool
Nee X X 160
22. Wilhelminadorp Stamperiusschool Nee X X 62
23. Wolphaartsdijk Joh. Calvijn school Nee X X 74
Totaal 23 scholen 3515
Er zijn in totaal 23 scholen in de gemeente Goes. Op 7 scholen vindt dBos plaats. Twee
scholen beschikken over een leespunt in de (brede) school. Van de in totaal 3515 leerlingen
in de gemeente Goes wordt 28% van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos. Er wordt
1280 uur op jaarbasis ingezet voor dBos en de leespunten in de gemeente Goes.
In het schooljaar 2019-2020 gaan we de samenwerking aan met de volgende scholen: De
Zuidwesthoek, Prinses Beatrixschool, Stamperius en de Kloetingseschool.
In verband met het stoppen van de bibliobus op verschillende plaatsen zal er in ’s Heer
Hendrikskinderen en in Wilhelminadorp een leespunt komen (vanaf 1 januari 2020).
25
Gemeente Kapelle
Kapelle School dBos Leesconsule
nt Monitor Aantal
Leerlingen
1. Biezelinge De Linge Ja Marije Ja 106
2. Kapelle CBS 't Honk Ja Karien Ja 311
3. Kapelle Obs De Moolhoek Ja Karien Ja 265 4. Kapelle Juliana van
Stolberg
Ja Eefje Ja 319
5. Wemeldinge Obs Wemeldinge Ja Marije Ja 172 6. Wemeldinge De Hoeksteen Ja Marije Ja 65
7. Kapelle ZML/MG Eben
Haëzer
Nee X X
72
8. Kapelle SBO Samuël Nee X X 108
Totaal 8 1418
Er zijn in totaal 8 basisscholen in de gemeente Kapelle. Op 6 scholen vindt dBos plaats. Van
de in totaal 1418 basisschoolleerlingen in de gemeente Kapelle wordt 87% van de
basisschoolleerlingen bereikt met dBos.
Er wordt 680 uur op jaarbasis ingezet voor dBos in de gemeente Kapelle.
Voor het schooljaar 2019-2020 wordt gekeken naar de optimale inzet dBos per school. Ook
SBO Samuelschool heeft aangegeven graag de samenwerking met de bibliotheek aan te
willen gaan. Dit zal worden meegenomen in de gesprekken met scholen en de gemeente in
schooljaar 2019-2020.
Groep 1/2 speelden samen met de biebjuf het verhaal van Rikki na. Compleet met konijnenoren en wortels, het
was weer een boekenfeest! (Hoeksteen, Wemeldinge)
“Kinderen maken op een speciale manier kennis met de bieb en wat daar
allemaal te vinden is.” Els Ponjee, leerkracht groep 1/2 CBS de Linge
26
Gemeente Reimerswaal
Reimerswaal School dBos Leesconsulent Monitor Aantal
Leerlingen
1. Hansweert De Eendracht Ja Jessica Ja 57
2. Hansweert Schuttevaer Ja Jessica Ja 75
3. Krabbendijke Zevensprong Ja Tyka Ja 190 4. Krabbendijke Klimroos Ja Tyka Ja 84
5. Kruiningen Voorhoute Ja Rosanne Ja 93
6. Kruiningen De Welle Ja Rosanne Ja 133
7. Kruiningen Dr. A Comrieschool
Ja Francisca Ja 302
8. Rilland De Horizon Ja Rosanne Ja 118
9. Rilland De Reigersberg Ja Rosanne Ja 53
10. Rilland Zandbaan Ja Marije Ja 73
11. Yerseke G.H. Kerstenschool
Ja Marije Ja 390
12. Yerseke Het Kompas Ja Mendi Ja 240
13. Yerseke Parelmoer Ja Mendi Ja 116 14. Waarde D’n Akker Ja Mendi Ja 130
15. Oostdijk De Bornput Nee X X 101
16. Krabbendijke Julianabasisschool Nee X X 270
Totaal 16 2425
Er zijn in totaal 16 scholen in de gemeente Reimerswaal. Op 14
scholen vindt dBos plaats. Van de in totaal 2425 leerlingen in de
gemeente Reimerswaal wordt 85% van de basisschoolleerlingen
bereikt met dBos.
Er wordt 2240 uur op jaarbasis ingezet voor dBos in de gemeente
Reimerswaal.
In het schooljaar 2019-2020 gaan we ook de samenwerking aan
met de Bornput in Oostdijk en de Julianaschool in Krabbendijke.
“Wij vinden het fantastisch! Ook voor
kinderen die niet dagelijks met boeken
in aanmerking komen is het een
geweldige manier van wekelijkse
stimulering. Het werkt als een olievlek
die zich verspreid. Je gaat er als
leerkracht op door”.
Team leerkrachten, CBS de Welle
Kruiningen
27
Gemeente Schouwen-Duiveland
Schouwen-Duiveland School dBos Leesconsulent Monitor Aantal
Leerlingen
1. Kerkwerve De Morgenster Ja Tyka Ja 59
2. Oosterland Oosterburcht Ja Tyka Ja 81
3. Renesse ‘t Stapelhof Ja Tyka Ja 75 4. Scharendijke Helcherseeschool Ja Tyka Ja 114
5. Brouwershaven De Schoener Nee X X 41
6. Bruinisse De Meerpaal Nee X X 126
7. Bruinisse Op Dreef Nee X X 127
8. Bruinisse Ds. P van Dijkeschool
Nee X X 122
9. Burgh Haamstede Onder de Wieken
Nee X X 99
10. Burgh Haamstede De Kirreweie
Nee X X 110
11. Dreischor De Klimop Nee X X 68
12. Nieuwerkerk Duiveland Nee X X 121
13. Nieuwerkerk School met de Bijbel
Nee X X
188
14. Oosterland Ds. Joh. Bogermanschool
Nee X X
139
15. Zierikzee J.W. vd Doelschool
Nee X X 113
16. Zierikzee J.L de Jongechool Nee X X 136
17. Zierikzee Willibrordusschool Nee X X 152
18. Zierikzee Theo Thijssen Nee X X 224
19. Zierikzee Binnen de Veste Nee X X 200
20. Zierikzee 't Kofschip Nee X X 149
21. Zierikzee SBO de Meie Nee X X 57
Totaal 21 2501
Er zijn in totaal 21 scholen in de gemeente Schouwen-Duiveland. Op 4 scholen vindt dBos
plaats. In de kleine kernen rijdt de bibliobus. Van de in totaal 2501 leerlingen van de
gemeente Schouwen-Duiveland wordt 13% van de basisschoolleerlingen bereikt met dBos.
Er wordt 640 uur op jaarbasis ingezet voor dBos in de gemeente Schouwen-Duiveland.
In het kader van vermeerdering onderwijsachterstandsgelden 2019-2022 is Bibliotheek
Oosterschelde samen met de gemeente Schouwen Duiveland in gesprek om het
bibliotheekaanbod voor kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar uit te breiden. Het doel is om
een bijdrage te leveren aan het voorkomen en bestrijden van
onderwijsachterstanden bij kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar.
“Boeken zien is boeken ontdekken en lezen. Wij willen
nog meer leesbevordering!” Flora van Splunter,
leerkracht groep 1/2 Helcherseeschool Scharendijke
28
Gemeente Tholen
Tholen School dBos Leesconsulent Monitor Aantal
Leerlingen
1. Anna Jacoba Polder
Het Kompas Ja Judith Nee 44
2. Oud-Vossemeer Die Heenetrecht Ja Alyssa Nee 69
3. Oud-Vossemeer St. Anthoniusschool
Ja Alyssa Ja 72
4. Oud-Vossemeer De Ark Ja Alyssa Ja 66
5. Poortvliet Eevliet Ja Judith Nee 43
6. Poortvliet Jenaplan SMDB Ja Alyssa Nee 100
7. Scherpenisse Oosterschelde Ja Alyssa Ja 43
8. Scherpenisse Groen van Prinstererschool
Ja Erna Ja 144
9. Sint-Annaland Casembroot Ja Judith Ja 146
10. Sint-Annaland School met de Bijbel
Ja Judith Ja 154
11. Sint-Maartensdijk
J. van Stolberg Ja Judith Ja 104
12. Sint-Maartensdijk
De Rieburch Ja Alyssa Ja 182
13. Sint-Philipsland De Luyster Ja Judith Ja 94
14. Sint-Philipsland Kon.
Julianaschool
Ja Erna Ja 122
15. Stavenisse De Schalm Ja Judith Nee 58
16. Tholen De Veste Ja Judith Nee 45
17. Tholen Eben Haezer Ja Jessica vd G Ja 355
18. Tholen De Regenboog Ja Alyssa Ja 211
19. Tholen Ter Tolne Ja Judith Ja 198
20. Tholen De Kraal Ja Alyssa Ja 68 21. Stavenisse Rehobotschool Nee X X 190
Totaal 21 2508
Er zijn in totaal 21 (inclusief 1 SBO school) scholen in de gemeente Tholen. Van de in totaal
2508 leerlingen in de gemeente Tholen wordt 92% van de basisschoolleerlingen bereikt met
dBos. Er wordt 3196 uur op jaarbasis ingezet voor de Bibliotheek op School in de gemeente
Tholen. Geen uitbreiding voor schooljaar 2019-2020.
“Kinderen komen in deze digitale tijd
ook in aanraking met boeken. Ze genieten hiervan. Er is een ruime
keuze. Door het aanbieden van nieuwe boeken gaan kinderen ook boeken
lezen die ze eerder niet zouden hebben gekozen.” Jetty Suijkerbuijk, leerkracht
groep 6, OBS de Casembroot Sint-Annaland
29
Monitor PO
Als je als school en bibliotheek gaat
samenwerken, wil je niet ‘zomaar iets doen’.
Je wilt samen iets teweegbrengen bij de
leerlingen, je wilt iets veranderen in hun
leesgedrag en leesmotivatie. Je wilt bewust
kiezen aan welke doelen je gaat werken en
daarna wil je weten of je op de goede weg
bent.
De Monitor de Bibliotheek op school is onmisbaar om die doelen voor de samenwerking te
formuleren en om vast te stellen in hoeverre ze worden bereikt. Is het percentage leerlingen
dat zegt lezen leuk te vinden inderdaad gestegen tot 80 procent? Voeren alle leerkrachten
maandelijks een boekenkring uit? Is het percentage ouders dat met hun kind praat over
boeken inderdaad verdubbeld? Door ieder jaar de monitor uit te voeren, krijgen de school
en de bibliotheek een helder beeld van de veranderingen die hun samenwerking
teweegbrengt bij leerlingen, leerkrachten en ouders. In de monitor die Bibliotheek
Oosterschelde afneemt, worden vragen rondom lezen en leesbevordering gesteld.
De Monitor maakt het mogelijk om precies te zien wat de effecten zijn van de samenwerking
op:
Leen – en leesgedrag
Leesplezier
Leescultuur thuis
Leesbevorderende activiteiten op school
De monitor bestaat uit een vragenlijst voor:
De leesconsulent
De leerkrachten van groep 1 t/m 8
De leerlingen van groep 5 t/m 8
Respons per meting landelijk
De leesconsulenten maken een presentatie met de belangrijkste uitkomsten van de monitor
per school en bespreken dit met de leescoördinator, de directeur of het hele team.
“Als gevolg van de Monitor houden we nu iedere
woensdagochtend maatjeslezen op school: de
kinderen zoeken in de school een maatje waar ze 15 minuten
een boek mee gaan lezen.” Jacqueline Hensbergen,
leerkracht groep 5/6 OBS de Reigersberg
30
Naschools
Leespunten
Van de 67 basisscholen waar mee samen wordt gewerkt hebben 6 scholen een leespunt in
de school of vlakbij de school. In verband met het stoppen van de bibliobus op verschillende
plaatsen zal er in ’s Heer Hendrikskinderen en in Wilhelminadorp ook een leespunt komen
(vanaf 1 januari 2020).
Overzicht leespunten: ’s Heer Arendskerke (Leesconsulent Meriam)
Wolphaartsdijk (Leesconsulent Marije)
Lewedorp (Leesconsulent Suzan/Hanneke)
’s Heerenhoek Lewedorp (Leesconsulent Suzan/Hanneke)
Ovezande (Leesconsulent Jessica)
Oudelande (Leesconsulent Jessica)
Het leespunt in ’s-
Heerenhoek is een
gezellig leespunt in
Theresiahof. Sinds
dit schooljaar is het
leespunt 1x per
week anderhalf uur
open. Een vast
groepje meiden
helpt met opruimen, presentaties maken en zorgen voor de
boeken in de klas. Dat zorgt voor een hele boel gezelligheid.
We hebben prachtige nieuwe kasten in het leespunt in
Lewedorp en de uitleencijfers zijn gestegen! Er komt weer
een nieuwe vrijwilliger
bij, een vrouw die 2
kinderen op school
heeft zitten. Het team
van 4 vrijwilligers zorgen
ervoor dat het leespunt
op de dinsdag geopend
kan zijn.
31
Het leespunt in Oudelande heeft dit schooljaar een hele nieuwe look gekregen met toffe nieuwe kasten! En bedankt Uitgeverij De Fontein verzorgde de gave posters!
Leesconsulent Marije: In Wolphaartsdijk hebben we nog steeds een goed lopend leespunt, de leencijfers zijn zelfs omhoog gegaan. Bijna wekelijks komen er nieuwe boeken binnen, waardoor we een mooie en nieuwe collectie hebben. Nieuw dit jaar is de ‘informatie’-boekenhut. Alle boeken in de boekenhut kunnen nu ook worden uitgeleend. Daarnaast hebben we nu ruim een jaar de zelfscan balie waar goed
gebruik van wordt gemaakt.
“De nieuwste boeken worden in de
school gebracht, dat is toch super!” A. Heijmans, leerkracht groep 8, Het
Samenspel Wolphaartsdijk
Dit leuke Leespunt is gevestigd in Basisschool
Schengehof in ’s Heer Arendskerkse. Het is
vooral gericht op kinderen, maar ook is het
Leespunt voor mensen die niet naar de
bibliotheek in Goes kunnen komen. Met de
service ‘Boek op maat’ is de gehele collectie van
alle Zeeuwse bibliotheken beschikbaar. Iedere
maandag geopend van 14u tot 16u! Kom rustig
neuzen in al deze leuke boeken. En staat jouw
favoriet er niet tussen? Dan kan ik hem altijd
voor je reserveren! Ik zie jullie graag maandag
in het leespunt 🙂 Leesconsulent Meriam.
32
Kinderpersbureaus
In de gemeente Kapelle wordt met Dagarrangementen
samengewerkt. Het Kinderpersbureau werkt met verschillende
thema's. Kinderen kunnen inschrijven per blok. Het
kinderpersbureau in de gemeente Kapelle loopt het hele
schooljaar door.
Kapelle
Leesconsulent Karien
Wil je meer zien van de activiteiten van het Kinderpersbureau? Kijk dan op de
Facebookpagina van Dagarrangementen Kapelle.
33
Wemeldinge
Leesconsulent Marije
We zijn dit schooljaar gestart op de Linge, waar we een kort blok rondom voorlezen hebben gedaan. Hierbij was een leuke samenwerking tussen de BSO en het kinderpersbureau ontstaan. Het tweede blok hebben we een digitale krant gemaakt. In blok 3 was er geen kinderpersbureau omdat er geen aanmeldingen waren. Blok 4 en 5 waren op de Juliana van Stolberg school, waar we in blok 4 een mooie digitale krant hebben gemaakt. Blok 5 stond in het teken van digitale fotografie, vanuit allerlei verschillende oogpunten.
Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 Blok 5 Lln:
Kapelle 7 6 7 8 8 36 Wemeldinge 5 (Linge) 5 (Linge) - 4 (JvS) 4 (JvS) 18
Totaal 12 11 7 12 12 54
Bibliotheek Oosterschelde besloten om de opdracht terug te geven aan de gemeente
Kapelle, mede door het lage aantal kinderen (en daarvan ook dezelfde) dat we bereiken met
het Kinderpersbureau. Er is een ander voorstel gedaan voor de inzet van deze uren. Hier
wordt in het nieuwe schooljaar 2019-2020 over doorgepraat.
CoderDojo Bibliotheek Oosterschelde
Het programmeerplatform CoderDojo is intussen ook
in Nederland een bekend begrip. CoderDojo is een
open source programma. Dat betekent dat het is
opgezet door vrijwilligers en dat het de bedoeling is
dat het altijd gratis blijft om jonge kinderen te
kunnen helpen programmeren. CoderDojo biedt
kinderen tussen de 7 en de 12 jaar (jonger of ouder is
ook geen probleem) de mogelijkheid om websites te
bouwen, apps te ontwikkelen, programma’s en
games te maken en te programmeren.
34
CoderDojo is een uitgebreide tool die perfect past binnen de 21e eeuwse vaardigheden.
Afgelopen jaar hebben er verschillende CoderDojo’s plaatsgevonden bij Bibliotheek
Oosterschelde.
Plaats Datum Aantallen
Goes 8 september 22 bezoekers Goes 13 oktober 25 bezoekers
Goes 10 november 22 bezoekers
Goes 8 december 34 bezoekers
Goes 12 januari 27 bezoekers Goes 09 februari 19 bezoekers
Tholen 16 februari 36 bezoekers
Goes 09 maart 20 bezoekers Goes 13 april 14 bezoekers
Goes 11 mei 22 bezoekers
Goes 08 juni 18 bezoekers
Tholen 22 juni 17 bezoekers Totaal: 276 bezoekers
In Tholen komt er als proef nog 4x een CoderDojo (september t/m
december). Daarna wordt er gekeken of dit voortgezet kan worden.
Opgeven voor de nieuwe CoderDojo’s in Tholen of in Goes? Dat kan
via de webshop.
Ouderavonden
Leesconsulenten kunnen ook ingezet worden voor het geven van ouderavonden rondom
lezen en mediawijsheid. Dit jaar heeft leesconsulent Jessica de opleiding tot Mediacoach
gevolgd en succesvol afgerond.
Op de Poeljeugd in ’s Heer Hendrikskinderen heeft zij een ouderavond gegeven rondom
mediawijsheid.
35
Educatief Aanbod
In het schooljaar 2018/2019 sloten 94 scholen een bibliotheek schoolabonnement af. De
scholen in de 5 gemeenten Kapelle, Goes, Borsele, Schouwen-Duiveland en Reimerswaal
betalen €1,30 per leerling voor dit abonnement. In de gemeente Tholen betalen de scholen
€2,00 per leerling incl. OBD abonnement en de huur van collecties. Daarnaast ontvangen de
scholen op Tholen nieuwe jeugdboeken, gekeken naar het aantal leerlingen op de school.
Het bereik van het aantal leerlingen per gemeente:
Gemeente aantal scholen abonnement Bij Bibliobus geen abonnement
Reimerswaal 16 16 0 0
Goes 23 20 0 3
Tholen 21 20 0 1
Kapelle 8 8 0 0
Schouwen 23 16 6 1
Borsele 17 14 2 1
Totaal 108 94 8 6
“Het meest positieve voor mij als leerkracht is de aandacht voor boeken en
het leesplezier bevorderen, iets waar je als leerkracht vaak niet aan toe
komt.” Paul van Liere, CBS Het Kompas Yerseke
Nieuwsbrief van de leesconsulent
Vorig jaar introduceerde leesconsulent Jessica Schipper voor het eerst ‘de nieuwsbrief van
de leesconsulent’. Ook dit jaar zijn er weer verschillende
brieven naar de scholen verstuurd.
Deze uitgebreide nieuwsbrief staat boordevol informatie over
lezen, over de lessen die de leesconsulenten in dat blok in de
groep gegeven heeft én het mooie is dat er meteen
doorgelinkt kan worden naar het reserveren van de boeken
die tijdens haar lessen gebruikt zijn. Ook vinden ouders en
leerkrachten hier informatie over andere (jeugd)activiteiten
die in de bibliotheek plaatsvinden.
Om de nieuwsbrief van juni te lezen klik op dit document
Bibliotheek op School - 2019 - De Zandplaat.pdf
36
Groepsbezoeken in de bibliotheek
Vele groepen zijn dit schooljaar weer op bezoek geweest in de bibliotheken.
De leesconsulenten hebben verschillende groepsbezoeken aangeboden.
Kinderboekenweek Codewoord
Mannetje Jas
Speuren met Spekkie en Sproet
Biebexpeditie
Biebvlieg
Na een groepsbezoek sturen de leesconsulent een digitale enquête naar de
leerkrachten over wat ze van het groepsbezoek vonden. Bekijk hier de
vragen die gesteld worden.
Groepsbezoeken Schouwen-Duiveland 2018-2019 Door leesconsulent Tyka Govaerts
Het waren weer gezellige groepsbezoeken in de bibliotheken dit jaar! Met groep 7
ben ik de bibliotheek ingegaan met de Biebvlieg. Ze vonden het erg leuk om op
deze manier de bibliotheek beter te ontdekken. Als afsluiting mochten ze
natuurlijk de Biebvlieg vouwen, deze vloog door de hele bibliotheek heen!
Met groep 3 heb ik verschillende dingen gedaan, maar alles was rondom genres.
De eerste paar groepsbezoeken heb ik ‘Oh nee, niet weer een boek’ voorgelezen. Tijdens de
nationale voorleesdagen heb ik ‘Plasman’ voorgelezen en verder ‘Peuzel het boekmonster’.
Vervolgens ben ik met iedere groep de bibliotheek ingegaan. Ze kregen allemaal een plaatje
van de bibliomemo. Aan de hand daarvan zijn ze op zoek gegaan naar een boek dat bij dit
plaatje hoort door op de zijkant van het boek te kijken. Deze boeken hebben we vervolgens
met de groep besproken.
“Het was erg leuk! De consulent was enthousiast, fris en had er zin in. De
werkvorm sloot goed aan bij de leeftijd van de kinderen.”
S. Boontje, leerkracht groep 3, Sint Willibrordus, Zierikzee.
37
Ook in de lestijd van de leesconsulent tijdens de lessen van de Bibliotheek op School kozen
scholen ervoor om samen met de leesconsulent naar de Openbare Bibliotheek te gaan voor
een groepsbezoek. Zo leren de kinderen de weg naar de bibliotheek te vinden en komen ze
in de wereld van de bibliotheek die vol staat met geweldige boeken en materialen.
De kinderen luisterden geboeid, waren betrokken, stelden veel vragen, deden
actief mee met de spelletjes en hadden plezier bij het uitzoeken van een
boek. Hun hoge betrokkenheid was voor mij een teken dat het verhaal en de
activiteiten heel goed aansloten bij hun interesses. Ik heb als leerkracht ook
genoten van het bezoek, mede ook door het enthousiasme van Jessica en ook
door de fijne manier waarop ze met de kinderen omging. S. van Waegeningh,
leerkracht groep 3, Montessorischool de Basis, Goes
De kinderen zijn nu écht in de bibliotheek geweest en ze zijn nieuwsgierig
geworden. Mendi was duidelijk voor de kinderen. Er was een gezellige sfeer.
T. Riemens, leerkracht groep 1/2, OBS de Tweemaster, Goes.
Leesconsulent Marije heeft op de Kohnstammschool in
Goes het vakantielezen onder de aandacht gebracht.
Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die in de
zomervakantie niet lezen, 1 á 2 AVI niveaus
terugzakken in hun leesniveau. Dit wordt de Zomer
Leesdip genoemd. Kinderen die juist veel lezen, krijgen
een hoger niveau. Daarom worden de kinderen
gemotiveerd om te gaan lezen in de zomervakantie en
hebben ze alvast zelf boeken uitgezocht. Het gaat er
niet om wát ze lezen, maar dát ze lezen!
38
Groepsbezoeken in de klas
Is er nog geen leesconsulent met dBos op jouw school? En ben je als leerkracht niet in de
gelegenheid om naar de bibliotheek te komen? Dan is het mogelijk om een groepsbezoek in
de klas te krijgen.
Het educatief aanbod Bibliotheek Oosterschelde bestaat uit:
Een bibliotheekbezoek voor de groepen 3 en 7.
Een bibliotheekpas voor de leerkracht per groep van de school; 30 boeken per pas,
uitleentermijn van 6 weken, 5 reserveringen;
3x per jaar de nieuwsbrief
Voor de scholen die niet met de leerlingen op groepsbezoek kunnen komen in de
bibliotheekvestiging, heeft de bibliotheek het volgende aangeboden:
Voor de onderbouw:
- Of aan het begin van het schooljaar een les in de onderbouw rondom de Kinderboekenweek.
- Of op een zelf aan te geven tijdstip in het jaar een groepsbezoek in de klas rondom een thema zoals Mannetje Jas of Keepvogel.
Voor de bovenbouw:
- Of aan het begin van het schooljaar een les in de bovenbouw rondom de Kinderboekenweek met tips over lezen, promotie nieuwe boeken, met uitleg over het gebruik van de bieb-in-de- buurt locaties, reserveren van boeken via de website, e-books;
- Of aan het einde van het schooljaar een les in de bovenbouw met tips over lezen, het gebruik van de vakantie bieb-app, e-books en reserveren via de website.
De leesconsulent heeft aan het begin van
het schooljaar contact opgenomen met
de scholen om hier afspraken over te
maken.
Wil je meteen e-books lenen? Klik dan hier
39
De Nationale Voorleeswedstrijd
Wint de telefoon of tablet het van het boek? Niet
voor de deelnemers aan de 26e editie van De
Nationale Voorleeswedstrijd. De 196.710
deelnemende kinderen uit groep 7 en 8 van
basisscholen uit heel Nederland hebben laten zien
dat ze nog steeds enthousiaste lezers zijn. Maar
liefst 3.107 schoolkampioenen hebben dit jaar
deelgenomen aan de lokale en regionale
vervolgrondes.
Zoveel mogelijk kinderen uit de bovenbouw van het basisonderwijs aan het lezen krijgen: dat
is de insteek van De Nationale Voorleeswedstrijd. Stichting Lezen en de bibliotheken
organiseren deze leesbevorderingscampagne al meer dan 25 jaar. De betrokken organisaties
willen met deze wedstrijd een breed publiek laten zien dat voorlezen niet alleen belangrijk,
maar vooral ook erg leuk is.
In totaal zijn er 23 filmpjes ingestuurd. Iedereen hartelijk bedankt voor het meedoen!
De TOP 10 van voorlezers waren:
1. Bjorn van Schaik - GBS De Wingerd 2. Dito Schuurman - I.C.B.S. De Horizon 3. Floortje van der Schraaf - Don Boscoschool 4. Milou Reijnhout - OBS De Moolhoek 5. Nina Nuyts - OBS De Zuidvliet 6. Veronique Lemsom - OBS Het Stapelhof 7. Ramajana Cijntje – OBS De Rieburch 8. Zoë Gude – Kohnstammschool 9. Stijn Back - Jan van Schengenschool 10. Merel Akkerman – CBS De Regenboog
Op woensdagmiddag 20 februari
organiseerden Bibliotheek Oosterschelde en
de Zeeuwse bibliobussen de lokale finale van
de Nationale Voorleeswedstrijd. De wedstrijd
is gewonnen door: Zoë Gude (Prof. Dr.
Kohnstammschool, Goes), Floortje van der
Schraaf (Don Boscoschool, 's Heerenhoek)
en Veronique Lemsom (OBS Het Stapelhof,
Renesse).
Alle deelnemende voorleeskampioenen kregen voor hun hun inzet nog een presentje van
Bibliotheek Oosterschelde.
40
Studieweken team leesconsulenten Een leesconsulent werkt over het algemeen erg zelfstandig en alleen. Om wel als team sterk
te staan en samen producten te ontwikkelen hebben we afgesproken om de laatste twee
weken voor de kerstvakantie en de laatste twee weken van het schooljaar als studieweken
te gebruiken. Tussendoor in het jaar komen we 4 woensdagmiddagen bijeen. De
leesconsulenten hebben zich op de scholen uit
geroosterd en gaan gezamenlijk aan de slag met het
ontwikkelen van nieuwe producten en werken aan
hun eigen vaardigheden. In de studieweken aan het
eind van het schooljaar wordt ook altijd het afgelopen
schooljaar geëvalueerd. Dit jaar zijn we met een groot
deel van het team extra veel bij elkaar geweest in
verband met de basisopleiding leesconsulent.
Zeeuwse studiedag Begrijpend Luisteren
Dit schooljaar hebben we een inspirerende studiedag met een mooie alle Zeeuwse
leesconsulenten gehad. Tijdens de ochtendbijeenkomst verzorgt Brenda Versluis,
onderwijsspecialist van
bibliotheek aan den IJssel een
workshop rondom begrijpend
luisteren en woordenschat. ’s
Middags hebben we veel
ervaringen uit kunnen wisselen
met onze collega
leesconsulenten. Zeer waardevol!
Workshop: Prentenboeken lezen als literatuur
De meeste kleuters herkennen een verhaal als een verhaal en
kunnen vaak zelf ook al een verhaaltje (na)vertellen. Zij hebben dus
enige kennis van hoe verhalen ‘werken’ of zijn opgebouwd. Maar
wat is het precies dat kinderen (her)kennen als kenmerken van de
verhaalopbouw of als vaste gebruiken van het vertellen? Deze
workshop belichtte het verschijnsel literaire competentie vanuit
theoretische perspectieven en vanuit diverse praktische
invalshoeken. Het boek ‘prentenboeken lezen als literatuur’ van
Coosje van der Pol kan je hier lezen.
41
Workshop: Lezen voor jongens
Jongens zijn minder gemotiveerd om te lezen dan meisjes. En niet verrassend: ze lezen ook
minder en scoren gemiddeld lager op leesvaardigheid. De verschillen in leesplezier tussen
jongens en meisjes blijken in Nederland groter te zijn dan elders in de wereld. Uit het
internationale onderzoek PIRLS blijkt dat meisjes in de basisschoolleeftijd in Nederland
gemiddeld bijna een heel schooljaar voorlopen op jongens in
hun leesvaardigheid. Deze kloof groeit naarmate kinderen
ouder worden en is het grootst onder laag presterende
leerlingen. Zijn dit voldongen feiten of kunnen we jongens
verleiden meer te gaan lezen? Deze vraag en vele boekentips
kwamen aan de orde tijdens deze workshop.
Alvast meer lezen over Lezen voor jongens? Lees dan
Kwestie van Lezen nummer 9.
Nieuwe projecten/lessen dBos
In het afgelopen schooljaar zijn er door de leesconsulenten weer een tal van lessen en
projecten ontwikkeld. In de studieweken voor de zomervakantie zijn we alvast aan de slag
gegaan met lessen rondom de Kinderboekenweek van oktober.
Ik vind het prettig dat de leesconsulent met leuke boeken komt die de
kinderen erg aanspreken. De boeken worden aangepast naar het thema. Ook
komen er verschillende schrijvers aan bod. Het leesplezier neemt hierdoor
toe. E. de Jonge, leerkracht groep 4, CNS de Regenboog Tholen
Enquête
Aan het einde van het schooljaar hebben alle leesconsulenten het schooljaar geëvalueerd en
de start van het komende nieuwe schooljaar besproken. Er is ook een digitale enquête
verstuurd om schriftelijk feedback te krijgen op dBos en de leesconsulent. Op de enquête
zijn 180 reacties binnen gekomen. Bekijk hier de digitale enquête.
42
iPads en Social Media
Iedere leesconsulent beschikt over een laptop en een iPad. Deze worden gebruikt als
werkmateriaal en ingezet in de klas.
Verder beschikt het team leesconsulenten ook over
10 extra iPads. Deze iPads worden bij verschillende
projecten van dBos ingezet. Zo gingen een paar
kinderen van Omnisschool de Schakel aan de slag
met programmeren. Of kinderen leren bijvoorbeeld
een boektrailer maken in iMovie. Of de
leesconsulent enthousiasmeert de kinderen om te
gaan lezen door een kort filmpje te maken op TikTok.
Ook hebben we dit jaar een Green Screen
aangeschaft. Deze heeft leesconsulent Jessica
uitgeprobeerd op CNS de Regenboog in
Hoedekenskerke.
De foto’s en filmpjes die gemaakt worden, kunnen
de leesconsulenten delen op hun eigen
facebookpagina (met toestemming). De
facebookpagina’s van de leesconsulenten zijn te
vinden via deze site.
43
Sommige berichten worden ook weer gedeeld op het account van Bibliotheek
Oosterschelde. Daarnaast hebben de leesconsulenten een gezamenlijke WhatsAppgroep en
een besloten facebook groep waarin ze informatie delen met andere leesconsulenten uit het
land.
Morgen is de leesconsulent er weer met een ontzettend leuk project. We leren deze periode van alles rondom
programmeren. Vorige week gingen we met de ipad, een app en een heel slim spiegeltje aan het werk. Dit
spiegeltje 'zag' precies wat we op de tafel deden en zo konden we allerlei opdrachten maken. Door goed samen
te werken werden er een heleboel puzzels voltooid! (OBS de Eendracht Hansweert)
De motivatie voor het lezen wordt verhoogd,
dat is super positief! Sanneke Sanders,
leerkracht groep 3/4 OBS de Tweemaster
44
Onderwijspagina
Samen met de Onderwijs Bibliotheek Dienst is er een gezamenlijke onderwijspagina. Voor
het onderwijs was het altijd verwarrend dat “de bibliotheek” uit twee verschillende
organisaties bestond, Bibliotheek Oosterschelde en de OBD.
Op deze onderwijspagina kunnen de abonnementen en de projecten van de OBD digitaal
aangevraagd worden.
In het nieuwe schooljaar hanteert de OBD nieuwe tarieven. In plaats van een abonnementstarief en leengeld per geleende collectie betaalt de school in 2019-2020 een bedrag per leerling per schooljaar. Voor het basistarief van € 2,25 per leerling (DUO teldatum 1 oktober) kan de school zonder bijkomende kosten gebruik maken van het basispakket:
- het lenen van lees- en themacollecties (max. 10 collecties*)
- het transport van de collecties naar de dichtstbijzijnde bibliotheekvestiging / bibliobus
- advies bij het beheer van de schoolbibliotheek (o.a. saneren van de collectie, ondersteuning gebruik van het zoek- en uitleensysteem V@school) Het voordeel van het nieuwe OBD abonnementstarief is dat de school geen risico loopt op onverwachte kosten aan het eind van het schooljaar. Voor een vast bedrag per schooljaar kan de school naar keuze collecties lenen uit het gevarieerde productenaanbod als actuele aanvulling op de schoolcollectie. Hiermee geeft de school heel gemakkelijk en doelgericht een extra impuls aan het leesplezier en de leesmotivatie van de leerlingen. *Tarief € 3,00 max. 15 collecties, tarief € 3,50 max. 20 collecties
45
De Bibliotheek op School (dBos) Voortgezet Onderwijs
Wie leest, leert de wereld!
Het maakt een groot verschil in het leven van kinderen en jongeren of ze lezen of niet. Want
lezen is noodzakelijk voor leren, zeker het leren op school. Wie goed leest en verhalende en
informatieve teksten begrijpt, kan kennis opdoen en zich ontwikkelen. Gaat het alleen om
kennis? Nee, verhalen en gedichten helpen kinderen en tieners ook om zich beter in te leven
en om meer begrip te hebben voor anderen. Zo komen zij beter mee in de samenleving.
De Bibliotheek op school - voortgezet onderwijs is een landelijke aanpak gericht op:
het meetbaar bevorderen van het leesplezier
het stimuleren van de taalontwikkeling
het meetbaar verbeteren van de informatie- en mediavaardigheden
Collectie, lezen en mediawijsheid zijn de pijlers van deze strategische aanpak die lokaal door de bibliotheek, school en gemeente wordt uitgevoerd. De doelgroep is jongeren tussen 12 en 18 jaar. Op dit moment werken we samen met de volgende
scholen:
Scholen VO Goes (leesconsulent Alyssa)
1. Pontes Bergweg 2. Pontes Oranjeweg 3. EduDelta 4. CalvijnCollege 5. OdyZee
School VO Schouwen-Duiveland (leesconsulent Tyka)
1. Pontes Pieter Zeeman Zierikzee
Voortgezet onderwijs Goes
Dit is het tweede schooljaar dat leesconsulent Alyssa Poot de invulling van dBos scholen voortgezet onderwijs in Goes op zich heeft genomen. Dit in samenwerking met de docenten Nederlands, mediathecarissen en medewerkers van de bibliotheek in Goes. De scholieren bevinden zich tegenwoordig steeds meer op Instagram, dit social media kanaal
blijft in de categorie 15-19 jaar groeien.
(Bron: https://www.marketingfacts.nl/berichten/jongeren-keren-facebook-massaal-de-rug-toe).
Om die reden hebben leesconsulent Tyka (VO Schouwen) en Alyssa de handen in één
geslagen en een profiel op Instagram opgezet onder de naam: Boekenbazen.
46
Tyka en Alyssa kunnen door het delen van verschillende boekentips, waarvan de boeken
beschikbaar zijn in de bibliotheek, leerlingen beter bereiken. Boekenbazen is middels een
poster en lessen gepromoot in verschillende bibliotheken, middelbare scholen en in de
groepen 8 van basisscholen. Na een jaar tijd is het uitgegroeid naar een pagina met meer
dan 60 posts(boekentips) en 166 volgers. Tyka en Alyssa zetten dit account voort in het
nieuwe schooljaar met als doel steeds verder te groeien en zo meer scholieren te bereiken.
In november 2018 heeft Alyssa boekpromotielessen verzorgd op het Odyzee College in
Kloetinge aan leerlingen van de brugklas t/m het vierde jaar. Hierbij kregen de leerlingen een
inkijkje in vele verschillende soorten boeken. Ze mochten een boek uitkiezen dat ze aansprak
en hier hun mening over geven. Daarnaast werd uitleg gegeven over de mogelijkheden van
de bibliotheek. Voor vele leerlingen was het een eyeopener dat er
naast boeken ook dvd’s, luisterboeken en e-books te leen zijn en
dat dit ook digitaal geregeld kan worden via de website of de
Bibliotheek app.
In januari 2019 zijn de brugklassen van het Pontes Bergweg op
bezoek geweest in de Bibliotheek van Goes. Vier klassen
basis/kader hebben een rondleiding gehad door de bibliotheek
waarin werd verteld waar zij alle boeken kunnen vinden, daarna
moesten de leerlingen laten zien wat zij ervan hadden opgestoken
door op zoek te gaan naar boeken van verschillende niveaus en
verschillende genres.
Twee klassen van de gemengde leerweg hebben door middel van het spel ‘Whodunnit’
kennis gemaakt met de bibliotheek. Dit is een spannend spel waarbij leerlingen door middel
van kaarten, spullen en opdrachten waarbij ze boeken moeten vinden in de bibliotheek op
zoek moeten naar de dader van een gepleegde moord in de bibliotheek. Leerlingen waren
erg actief betrokken en enthousiast over de spelvorm.
Dit jaar is er voor het eerst een aantal keer een nieuwsbrief verstuurd met tips en weetjes
over boekpromotie, campagnes, onderzoeken en de bibliotheek. Deze nieuwsbrief zal ook in
het nieuwe schooljaar terugkeren om mediathecarissen en docenten op de hoogte te
houden van alle ins en outs rondom lezen.
Voortgezet onderwijs Pontes Pieter Zeeman
Bibliotheek bezoek brugklassen
Alle brugklassen zijn aan het begin van dit schooljaar op bezoek geweest in de bibliotheek in
Zierikzee. Tijdens dit bezoek hebben de scholieren kennis gemaakt met de indeling van de
bibliotheek en het uitleensysteem. Daarnaast hebben ze aan de hand van een spel, de
‘genrerace’, meer geleerd over verschillende genres in de bibliotheek.
47
Lessen aan BK1A, BK1B en M1C
Deze drie klassen hebben 4 verschillende lessen van Tyka gehad. Zowel in de bibliotheek als
in het lokaal. De inhoud van de lessen is van tevoren besproken met Gerda Kloet, docent
Nederlands. De onderwerpen waren:
1. Hoe vind ik een boek? De leerlingen hebben hier geleerd hoe ze een boek voor
zichzelf kunnen vinden dat aansluit bij hun interesses.
2. Stipverhalen. Tijdens deze les hebben ze elkaar geïnterviewd over interesses. Aan de
hand daarvan hebben 2 stripboeken voor elkaar uitgezocht.
3. Graphic Novels. Dit soort boeken is op het moment erg populair. Dan heb ik het over
‘het leven van een loser’ en ‘het dagboek van een muts’. Maar er zijn nog veel meer
andere series van dit soort boeken. De leerlingen hebben verschillende series
bekeken en deze beoordeeld.
4. Korte verhalen / sprookjes. Deze les stond in het teken van sprookjes. Maar dan wel
de originele sprookjes van Grimm bijvoorbeeld, die een stuk gruwelijker zijn dan de
Disney versie. Daarnaast ook een boek laten zien waar sprookjes in de vorm van een
rap zijn geschreven en de Gruwelijke Rijmen van Roald Dahl mochten natuurlijk ook
niet ontbreken.
Gesprek sectie kunst
In mei is er een gesprek geweest tussen de leesconsulent en onder andere Karin de Haan,
docent CKV en de sectie kunst. Ook hier willen we de samenwerking versterken,
bijvoorbeeld aan de hand van poëzieposters die in de bibliotheek geëxposeerd worden.
Boekentips voor leerkrachten
De docenten Nederlands gaven bij de eindevaluatie aan meer op de hoogte te willen zijn van
nieuwe boeken. Daarom heeft de leesconsulent aan het einde van het schooljaar een
bijeenkomst gehad met een aantal docenten Nederlands. Tijdens deze bijeenkomst heeft ze
verschillende boekentips gegeven.
Gesprek directeur en afdelingsleider
Samen met Erica Ringelberg, specialist jeugd en jongen bij Bibliotheek Oosterschelde is er
een gesprek geweest met de directeur Peter van de Gaag en afdelingsleider Marije Driesen.
Hierbij zijn de mogelijkheden besproken voor volgende schooljaar. Er is een werkgroep
opgericht waarmee we volgend schooljaar aan de slag gaan om de leesbevordering groter
aan te pakken.
48
Educatief aanbod VO
Groepsbezoeken in de bibliotheek
De kinderen van het voortgezet onderwijs kunnen naar de bibliotheek komen voor een
groepsbezoek. Dit groepsbezoek heet “WhoDunnit” Jongeren kijken graag detectiveseries
zoals CSI, Bones en NCIS. Van deze interesse voor spanning, onderzoek en sensatie wordt
gebruik gemaakt bij Whodunnit?, een klassenbezoek, waarbij het oplossen van een moord
centraal staat.
De school kan ook kiezen voor een ander groepsbezoek. De leesconsulent geeft de
scholieren dan een rondleiding door de bibliotheek en laat ze zien hoe ze boeken kunnen
reserveren op hun eigen pas. Ook kan er uitleg gegeven worden over de apps van de
bibliotheek; het lenen van luisterboeken, e-books aanvragen en rond de vakantieperiode de
vakantiebieb app.
Klassenbezoek
De leesconsulent kan, indien de school dit wilt, klassen langsgaan met uitleg over de
luisterbiebapp, account aanmaken bibliotheek + lenen van e-books, lezen voor je lijst, het
reserveren van boeken etc.
E-books | VO Het lenen van leesboeken voor
e-reader, computer, tablet en smartphone.
Van de ruim 13.000 titels op het e-book
platform zijn er op dit moment 1700
jeugdtitels beschikbaar. Daarnaast zijn er vele
romans die gelezen mogen worden voor de
lijst. Jeugdleden (t/m17) hebben vrij toegang
tot de jeugdtitels (t/m C boeken) en Lezen
voor de lijst – titels en mogen per jaar 6
volwassentitels lenen.
Luisterboeken | VO Een app om boeken te
beluisteren op de tablet of smartphone. Met een
speciale collectie van lijstboeken. Er zijn ongeveer
140 jeugdtitels beschikbaar. De ruim 50 titels voor
Luisteren voor je lijst staan apart geselecteerd.
49
Abonnement OBD
VO scholen hebben de mogelijkheid om een abonnement af te nemen bij de Onderwijs
bibliotheek dienst. https://onderwijs.bibliotheekoosterschelde.nl/voortgezet-onderwijs
Monitor VO
De Monitor de Bibliotheek op school brengt de meerwaarde van de (school)bibliotheek in
kaart. Voor de samenwerking met het vmbo is de Monitor ontwikkeld in samenwerking met
de pilotbibliotheken. Ieder najaar wordt die open gesteld voor bibliotheken en scholen die
met elkaar samenwerken.
De monitor bestaat uit digitale vragenlijsten voor leerlingen, docenten en leesconsulenten.
De uitkomsten geven richting om de samenwerking tussen school en bibliotheek te
optimaliseren.
Op basis van de resultaten van de monitor maken school en bibliotheek afspraken over de
invulling van het leesbevorderingsbeleid en optioneel afspraken over het
informatievaardighedenbeleid.
Na een jaar wordt de volgende meting uitgevoerd, om de opbrengsten vast te stellen en zo
nodig nieuwe afspraken te maken.
50
Samenwerking met culturele organisaties
In opdracht van de provincie Zeeland en
zeven Oosterscheldegemeenten zet Centrum
Kunst en Cultuureducatie
Oosterschelderegio zich in om zoveel mogelijk leerlingen in aanraking te brengen met
en te laten deelnemen aan culturele activiteiten. Samen proberen we te kijken naar
samenwerkingsmogelijkheden en verdieping. Centrum KCE houdt ons op de hoogte
waarvoor scholen zich hebben ingeschreven (bijvoorbeeld een bepaalde voorstelling), dan
kijken wij of we met onze lessen van de Bibliotheek op School hierbij aan kunnen sluiten.
Extra’s
Goes Kinderstad
Goes Kinderstad is een jaarlijks evenement dat door meer dan 5000 kinderen wordt
bezocht. Op deze dag wordt de hele binnenstad van Goes omgetoverd tot een echt
kinderparadijs. De hele stad staat in het teken van kinderen. De vele activiteiten, attracties
en optredens zorgen voor een onvergetelijke dag! Elk jaar wordt er een nieuw kindercollege
gekozen, bestaande uit een kinderburgemeester en twee wethouders.
Afgelopen jaar kwam Bobbi in de bibliotheek en las leesconsulent Marije alle kinderen voor
met behulp van de Kamishibai.
In 2019 vind het evenement plaats op zaterdag 17 augustus van 11.00 tot 16.00 uur. In de
bibliotheek zal dan worden voorgelezen uit Rupsje Nooitgenoeg.
51
KinderKunstWeek
Ook dit jaar sloten we in verschillende vestigingen van Bibliotheek Oosterschelde weer aan
bij de KinderKunstWeek 2019 met als thema ‘Energieke Kunst’. Er werd een workshop
gegeven waarbij kinderen (7-12 jaar) een mechanisch, draaiend, bewegend object konden
komen maken, dat ze zelf
ontwikkelden. Daarnaast maakten ze
op een leuke manier kennis met de
ontwikkeling van techniek in de laatste
eeuwen. Ze gebruikten oude en
nieuwe technieken tegelijkertijd. De
workshop werd verzorgd door Margot
van Dam, beeldend docent en maakt
zelf kostuums in beweging.
Word vriendjes met de Gruffalo
Zaterdag 13 oktober konden kinderen naar Bibliotheek Goes en Boekhandel Paard van Troje komen
om vriendjes te worden met de Gruffalo. Mevrouw Julia Bogner van de Zeeuwse Muziekschool kwam
het Gruffalo lied spelen op haar gitaar. In de bibliotheek werd er voorgelezen en kinderen konden
spelletjes doen.
“Het was weer een fantastisch jaar voor de jeugd en er liggen weer mooie
plannen klaar voor in het nieuwe schooljaar!” Heidi Tolhoek-de Jonge,
specialist jeugd en jongeren bij Bibliotheek Oosterschelde
(en schrijfster van dit jaarverlsag)