Wat is innovatie?

Een economisch perspectief

Matthijs H.M. Hammer Senior lecturer Innovative EntrepreneurshipSchool of Commerce & EntrepreneurshipResearch center of Innovative Entrepreneurship

Introduction

Background

Chemical Environmental Laboratory sciences, Quality Management

Experience

Consulting company, Research centre of coating & surface technology

Today

Saxion, university of applied sciences; Senior lecturer InnovativeEntrepreneurship; School of Commerce & Entrepreneurship

Eindhoven university of technology; PhD Researcher; Faculty of Industrial Engineering & Innovation Sciences; department of, Innovation Technology, Entrepreneurship & Marketing

Venturelab Twente; venture coach

European Council for Small Business and entrepreneurship; Country vicepresedent for The Netherlands

Inhoud

Wat is innovatie? Een economisch perspectief.

• Geschiedenis van de economie

• Ontwikkeling van de samenleving

• Hoe is innovatie te duiden?

• Hoe gaat dat dan?

Activiteit

INDIVIDUELE OPDRACHT

SAMENWERKEN NIETTOEGESTAAN

• Neem een leeg vel papier.

• Neem een pen of potloot.

• Teken innovatie

Eerste tekenen van handel

Glazen speerpunten, 70.000 BC uit Nieuw Guinea

200 BC, handelsroutes

Verdere ontwikkeling van eco-systemen

• Rond Eufrat ontstonden 5.000 BC de eerste steden in Sumeria (Irak) met 50.000 inwoners en arbeidsverdeling.

• Onstaan van een soort geld (zilveren ringen, specie genaamd. 2.000 BC.

• 1100 AC, de westerse wereld begon zich te ontwikkelen.

• 1470, begin kapitalisme: groei populatie, steden en handel. Het ‘schuld’ principe werd geïntroduceerd.

• 1820, arbeidsverdeling neemt toe; drift naar efficiency.

• 1971, afschaffing systeem van Bretton Woods; ontkoppeling waarden geld en goud.

Aantal multinationals1600 -2010

1595 VOC

Industriële evolutie

Industriële evolution

Cyber Physical Systems

Golven van innovatie

Samenleving zoekt naar oplossingen voor steeds complexer wordende technologische ontwikkelingen ( o.a.

Toffler et al., 1981)

• Voor de 4e golf worden veel alternatieven gegeven, o.a. ondernemerschap (o.a. Mayard, 1996).

• 21st Century Skills worden ook genoemd (e.g. Brown et al.,

2001)

Wat is economie?Twee dominante benaderingen

Macro-economische benadering

• O.a. Amerikaanse Marginalistische School en scholen van Lausanne en Cambridge:

– “The wealth of nations” van Adam Smith (1723-1790)

– Vilfredo Pareto [welvaartstheorie] (1848-1929)

– Walras [evenwichtsmodel] (1834-1910)

• Rationele keuzes als verklarende factor economische Ontwikkeling.

• Door de economische ontwikkelingen te kunnen verklaren, kun je ze beheersen.

Twee dominante benaderingen

Macro-economische benadering

• Begrippen:

– Winstmaximalisatie

– Monetaire groei

– Welvaartseconomie

• Hoge mate van causaliteit

• Positivistische wetenschapsfilosofie

(generiek) (individueel)

marktbehoefte bedrijfsconcept businessplan resources vergarenstart bedrijf succes

Twee dominante benaderingen

Micro-economische benadering

• O.a. de Oostenrijkse school

– Carl Menger [grondlegger] (1840 – 1921)

– Max Weber [sociologie] (1864-1920)

– Joseph Schumpeter [entrepreneur] (1883 – 1950)

– Friedrich von Hayek [prijssignaal](1899-1992)

• Subjectieve keuzes van individuen als persoonlijke kennisniveau, verwachting, tijd, als verklarende factor voor economische ontwikkeling.

• Door economische ontwikkelingen te begrijpen kun je beïnvloeden.

Twee dominante benaderingen

Micro-economische benadering

• Begrippen:

– Nut-optimalisatie

– Opportunity-cost

– Co-creatie

• lage mate van causaliteit

• Interpretivistische wetenschapsfilosofie (Sociaal consructivisme)

(individueel) (generiek)

Bestaande resourceskans creëren bedrijfsmodel start bedrijfwaarde niewe ontw.

↑ ↑

Technologische ontwikkeling

Mogelijkheden voornieuwe waarde creëren

Nieuwe waarde kan gecreëerd vanuit bijvoorbeeld:

• technologische ontwikkeling

• efficiëntere productiemethode

• een nieuwe vorm van samenwerken

• slimme ruiltransactie

Vaak spelen meerdere aspecten een rol.

Evolutie in economische ontwikkeling

Nieuwe bedrijven, MKB en ondernemerschap zijnbelangrijke factoren voor economische groei. (Ahmad & Seymour, 2008; Gries & Naudé, 2009; Schumpeter, 1934; Sijgers, Hammer, ter Horst, Nieuwenhuis, & van der Sijde, 2005; Thurik & Wennekers, 2004; Wennekers & Thurik, 1999).

Joseph Alois Schumpeter (1883 – 1950)

• "creative destruction" in economics

• Business Cycles; zonder innovatie geennieuwe wave: held is de entrepreneur

Evolutie in economische ontwikkeling

Herbert Alexander Simon (1916 – 2001)

• A behavioral model of rational choice (1955)

• The Sciences of the Artificial (1969)

• Nobel prijs (1978)

• Alle impulsen (realistisch of symbolisch) dragen bij tot besluitvorming.

• Machines, systemen en modellen kunnen koude cognitie1

repliceren, warme2 niet.1: redeneren, planning, waarnemen, en beslissen.2: pijn, plezier, verlangen, en andere emoties.

Evolutie in economische ontwikkeling

Scott Shane

Sankaran Ventakaraman

2000: Ondernemerschap als proces van handelingen

Entrepreneurial processV

AL

UE

CR

EA

TIO

N

Opportunity

recognition

Opportunity

preparation

Opportunity

exploitation

Value creation process (Shane & Venkataraman, 2000)

Typen van ondernemerschap

• In veel situaties wordt over ondernemerschap gesproken,

met ieders een eigen dynamiek (Wennekers, 2013)

Self-employed Corporate entrepreneurship

Starters Incumbents

Necessity-driven Opportunity-driven

Replicative Innovative

Without personnel With personnel

No growth ambition with growth ambition

Types of entrepreneurship

op

po

sin

g e

lem

en

ts

Hoe innovatie duiden?

Jan Buijs (1948-2015)

• Innovation can be taught (1986)

• Delft Innovation Method (2003)

• New Theory X (1989)

• Definitie van innovatie

• Proces van innovatie

• Onderscheid Innovatio vs traditio

Definitie innovatie

Het maken van sprong-achtige veranderingen (leap-like

change) in Product/Markt/Technologie combinaties voor

een specifieke organisatie teneinde een duurzaam

concurrentievoordeel te behalen.

Drie niveaus van sprong-achtige verandering:

1. PMT-combinaties

2. Emotionele verandering (weerstand te veranderen)

3. Behoefte nieuwe kennis

(Buijs, 2012)

Proces van innovatie

Traditio vs Innovatio

incremental radical

exploitation exploration

routine new

normal different

efficiency effectiveness

obey rules change rules

past & present future & more

control chaos

operation strategy

structured fuzzy

mechanistic organic

prediction serendipity

stable dynamic

certainty risk

management leadership(Buijs, 2012)

Samenhang

Innovatie Traditie Innovatie

Samenvattend

Innovatie Traditie

Micro-economisch Macro-economisch

• Interpretivisme • Positivisme

• Ontstaan • Groei

• Subjectieve keuzes • Rationele keuzes

• Vanuit begrijpen • Vanuit verklaren

• Kort cyclisch • Lineair

Ontwerpgericht onderzoek Uitzoekonderzoek

• Design thinking • Markt denken

Ondernemerschap Commercie

• Effectuation • Causation

• Vanuit technologie • D.m.v. technologie

Vanuit “ik” naar omgeving Vanuit omgeving naar binnen

Hoe innoveren?

… en hoe dan?

• Tot zover de theorie.

• Welk gedrag past daarbij?

De praktijk

Voorbeeld

Weten waar het te vinden is.

Succesvol toepassenvan kennis

But remember…..

Vision

without

Action

Action

without

Vision

Daydream Nightmare

Samenvatting

• Innovatie kenmerkt zich door procesmatige handelingen, uitgevoerd door mensen.

• Innovatie is niet lineair/voorspelbaar.

• Innoverende ondernemers werken graag met anderen (co-creatie).

• Innoverende ondernemers houden van een dynamische omgeving, wat door niet-ondernemers als risico wordt ervaren.

• Innoverende ondernemers beslissen anders dan managers.

• Innoveren is niet beter of slechter dan traditioneel wereken; anders; beide zijn nodig voor een duurzame ontwikkeling van een bedrijf, economie en samenleving.