İnstagram:kimyaci glcn hocakimyafull.com/fileupload/bs863886/file/gaz_yasalari-3(3... ·...
TRANSCRIPT
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca
www.kimyafull.com
GAZLAR-1
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca
www.kimyafull.com
Gazların Genel Özellikleri • Maddenin en düzensiz hâlidir. Maddedeki molekül ve
atomlar birbirinden uzaktır ve çok hızlı hareket eder.
• Tanecikleri arasında çekim kuvvetleri, katı ve sıvılarınkine
oranla çok azdır.
• Gaz molekülleri arasında etkileşim yok denecek kadar az
olduğundan moleküller birbirinden bağımsız hareket eder.
• Gazlar bulundukları kapları tamamen kapladıklarından
hacimleri kabın hacmine eşittir, şekilleri de kabın şekline
benzer.
• Gazlar sıkıştırılabildiklerinden düşük sıcaklık ve yüksek
basınçta sıvılaşabilir.
• Gazlar birbirleriyle her oranda karışarak homojen karışımlar
oluşturabilir.
• Yoğunlukları katı ve sıvılara göre daha düşüktür.
• Gaz molekülleri öteleme, dönme ve titreşim hareketlerini
yapabilir.
• Gaz taneciklerinin kapladıkları hacimler moleküller
arasındaki boşluklar yanında ihmal edilir.
• Gaz molekülleri birbirleri ile çarpıştıklarında taneciklerin
hızları ve yönleri değişebilir. Fakat ortalama hızları değişmez
çünkü çarpışmalar esnektir.
BASINÇ Kapalı kaplardaki gaz basıncı manometrelerle ölçülür. Atmosfer basıncını ölçmek için
barometre kullanılır. 1 atm = 760 mmHg = 76 cmHg
1 mmHg = 1 Torr
760 mmHg = 760 Torr
Birim zamanda birim yüzeye
uygulanan çarpma sayısı:
HACİM
Gazın hacmi bulunduğu kabın hacmine eşittir. 1mL = 1 cm3
1dm3 = 1x10-3 m3
1 L = 1 dm3
SICAKLIK Gazlarda mutlak sıcaklık ifadesi
kullanılırsa Kelvin sıcaklığı demektir
SÜRTÜNMESİZ PİSTONLU KAPLARDA
GAZ BASINCI: Barometredeki h yüksekliği, 1- Kullanılan cam borunun hacmine ve şekline bağlı değildir. 2-Mutlak sıcaklık ile doğru orantılıdır. 3-Barometrenin bulunduğu yerin deniz seviyesinden yüksekliğine yani açık hava basıncına bağlıdır. 4-Sıvının yoğunluğu ile ters orantılıdır. Bir sıvı sütununun yaptığı basınç; P = h.d.g ile hesaplanır. h: Yükseklik d: Sıvı öz kütlesi g: Yer çekimi ivmesi 5-Farklı sıvılar kullanıldığında h 1.d1 = h2.d2 eşitliği vardır. 6-Barometre borusunun kesitine bağlı değildir. 7-Sıvı eklenmesi ile değişmez. 8-Gaz miktarına bağlıdır.
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca
www.kimyafull.com
örnek:
Yukarıdaki kaplar aynı ortamda ve aynı sıcaklıkta bulunup
Ortamın basıncı 75 cm Hg olduğuna göre,V1/V2
oranı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 5/2 B) 1/5 C) 1/2 D) 2/3 E) 3/2
Boyle-Mariotte Kanunu
Robert Boyle sabit sıcaklıkta belirli miktardaki gaza *Yüksek
basınç uygulandığında hacminin küçüldüğünü,
*Basınç azaltıldığında ise hacminin arttığını
Deneysel olarak ispatlamıştır
1.soru
2.soru
3.soru 4.soru
4V
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca
www.kimyafull.com
ÖRNEK:
CHARLES YASASI Basıncı ve mol sayısı sabit tutulan bir gazın hacmi, mutlak sıcaklığı ile doğru orantılıdır
–273°C ye mutlak sıfır noktası veya mutlak sıcaklık adı verilir.
V α T veya V = k .T şeklinde ifade edilir.
T
20 litrelik bir kapta bulunan H2 gazının basıncı
380 mm Hg, sıcaklığı 47°C dir.Basıncı değişmeden
hacmin %25 oranında artması için son sıcaklık kaç °C
olmalıdır?
A)77 B) 107 C) 127 D) 147 E) 400
İdeal pistonlu bir kapta 25 0C sıcaklıkta 4 g He gazı V L hacim kaplamaktadır.Gazın sıcaklığı 50 0C ye çıkarılırsa I-Basınç II-Hacim III-Ortalama Kinetik Enerji Niceliklerinden hangileri artar?
a) Yalnız II b) Yalnız III c) I ve II d) I ve III e) II ve III
5.soru
7.soru 8.soru
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca
www.kimyafull.com
Basınç – Sıcaklık İlişkisi : Gay - Lussac Kanunu
Belirli miktardaki sabit hacimli gazın basıncı ile
sıcaklığı doğru orantılıdır
İdeal pistonlu bir kapta bulunan bir gazın sıcaklığı artırılıyor. Buna göre; I-Gaz Yoğunluğu II-Gaz Kütlesi III-Ortalama Kinetik Enerji IV-Derişim(n/v) V-Birim zamanda birim alana yapılan çarpma sayısı Niceliklerinden hangileri artar?
a) Yalnız II b) Yalnız III c) I,II,III d) III ve V e) IV ve V
327 °C sıcaklıkta sabit hacimli kapta bulunan bir miktar X gazının
basıncı 6 atm'dir. Sıcaklık –73 °C'ye düşürülünce gazın % 20'si
sıvılaşıyor.Buna göre, kaba yapılan son basınç kaç
atm olur? (Sıvının kapladığı hacim ihmal edilecektir.)
A)2,4 B) 1,6 C) 1,2 D) 0,8 E) 0,6
9.soru
10.soru
11.soru
12.soru
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca
www.kimyafull.com
AVOGADRO YASASI (Mol Sayısı-Hacim İlişkisi)
*Sıcaklığın 0 oC (273 K),basıncın 1 atm olduğu koşullara
normal şartlar (NŞ),
*Sıcaklığın 25 oC (298 K), basıncın 1 atm olduğu
koşullara da standart koşullar (SK)denir.
1 mol gazın hacmi normal şartlarda (NŞ) 22,4 L ,
standart koşullarda (oda koşullarında) 24,5 L olarak
ölçülmüştür.
13.soru
14.soru
15.soru
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca
www.kimyafull.com
İdeal Gaz Denklemi
Birleşik Gaz Denklemi
GAZLARIN
YOĞUNLUĞU
P.MA= d.R.T
Sabit hacimli kaplarda gazın sıcaklığı artırılırsa kütle
ve hacmi değişmediği için öz kütle değişmez.
Sabit hacimli kaplarda gazın mol sayısı artırılırsa gaz
kütlesi ve öz kütlesi artar.
Sabit basınçlı kaplarda gazın sıcaklığı arttırılırsa
kütle değişmez, hacim artar. Dolayısıyla öz kütle
azalır.
Sabit basınçlı kaplarda gazın kütlesi aynı sıcaklıkta
artırılırsa kütle ve hacim aynı oranda artar.
öz kütle değişmez.
Sisteme sabit sıcaklıkta Y gazı eklendiğinde;
(hareketli piston)
-Y gazının mol kütlesi, X gazınınkine eşitse kaptaki gaz yo-ğunluğu değişmez. - Y gazının mol kütlesi, X gazınınkinden büyükse kaptaki gaz yoğunluğu başlangıca göre artar. - Y gazının mol kütlesi, X gazınınkinden küçükse kaptaki gaz yoğunluğu başlangıca göre azalır.
16.soru
17.soru
18.soru
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca
www.kimyafull.com
KİNETİK TEORİ
Gaz molekülleri gelişigüzel ve sürekli hareket eder,
birbirleriyle ve kap yüzeyiyle çarpışır. Bu çarpışmalar
hızlı ve esnektir (Brown hareketi).
• Gaz molekülleri arasındaki uzaklık gazın öz hacmine
göre çok büyük olduğu için gazların öz hacmi ihmal
edilir.
Gaz molekülleri arasındaki uzaklık oldukça fazladır. Bu
nedenle gaz moleküllerinin birbirleriyle çarpışma anı
dışında aralarında hiçbir zayıf etkileşim olmadığı
varsayılır.
• Gaz moleküllerinin kinetik enerjileri mutlak sıcaklıkla
doğru orantılıdır. Bu nedenle aynı sıcaklıktaki gaz
moleküllerinin ortalama kinetik enerjileri birbirine
eşittir.
• Kinetik enerjileri eşit olan gaz moleküllerinden
molekül kütlesi küçük olanın hızı daha fazladır.
• Bir gaz, kinetik teori varsayımlarına ne kadar yakın
davranıyorsa ideal gaz olmaya da o kadar yakındır.
GRAHAM DİFÜZYON YASASI
Gaz moleküllerinin aynı ya da farklı gaz molekülleri
arasında yayılmasına difüzyon denir Kapalı bir
kapta bulunan gaz moleküllerinin küçük bir delikten
boşluğa yayılmasına da efüzyon denir
V hacimli birinci kapta 4 mol SO3 ve 4 mol HF
gazları karışımı vardır. Sabit sıcaklıkta belli bir
süre M musluğu açılıp kapatılıyor ve birinci
kapta SO3 gazı,1/4 ü kadar azalıyor.
Birinci kaptaki gaz karışımında SO3 gazının
kütlesinin HF gazının kütlesine oranı kaçtır?
(H: 1, O: 16, F: 19, S: 32)
A)2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 32
19.soru 20.soru
21.soru 22.soru