internet social networking and youth in burma

15

Upload: tun-tun-aung

Post on 02-Apr-2015

174 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Internet Social Networking and Youth in Burma by Tun Tun Aung

TRANSCRIPT

Page 1: Internet Social Networking and Youth in Burma
Page 2: Internet Social Networking and Youth in Burma

အမာစာ

ကေနာ ဒစာတမးေလးက ယခလ ထတေ၀ရန အတြက

ေရးသားျခငး မဟတပါ။ ျပညပ အဖြ႕အစညးတစခ

အတြက သတငးအခကမား စစညးတငျပၿပး ေရးသား

ထားျခငးသာ ျဖစပါသည။

ယခ ထအဖြ႔အစညးမလညး ထတေ၀ၿပး ျဖစသျဖင

ယခလ အးဘတေလး အျဖစ ျပနလည ထတေ၀ပါသည။

ေရးသားထားေသာ အခနမာ ေရြးေကာကပြ

မတငခငကာလ အထသာ ပါ၀ငၿပး ေနာကပငး

သတငးအခကအလကမား မပါ၀ငေပ။

ထြနးထြနးေအာင

Page 3: Internet Social Networking and Youth in Burma

ျမနမာအငတာနက၊ ျမနမာလငယမားႏင

လမႈကြနယက၀ဘဆဒမား

လထေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညကယတငက

လာမည စစအစး၏ ေ႐ြးေကာကပြအၿပး ၆ ရက အၾကာ

ေနအမအကယခပက လႊတေျမာကတာႏင မးဆကသစ

လငယေတြန႔ တက႐ကဆကသြယလ႔ ရေအာင လမႈေရး

ကြနယကတစချဖစတ (Twitter) က သးခငပါတယလ႔

ေျပာလကပါတယ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႕ စကားက

အဒလ ၾကားလကရေတာ “ကေနာတ႔ အားတကတာေပါ။

အနတေတာင သးၿပ ဆေတာ။ ေနာကဆ ကေနာတ႔

အနတန႔ အငတာနက ေပၚမာ ဆကသြယခြင ရႏငမယ

ထငတယ”လ႔ ခစားရတယလ႔ ရနကနၿမ႕နယ

လငယတစဥးက ေျပာပါတယ။ ယခလကရမာ

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဟာ လပေတာ

ကြနျပတာတစလးရၿပး အငတာနကကေတာ သးစြခြင

မရေၾကာငး သရပါသည။

ျမနမာအငတာနက

Page 4: Internet Social Networking and Youth in Burma

ျမနမာႏငငမာ အငတာနကက ၂၀၀၀ ခႏစက စတငၿပး

ခတဆကခပါသည။ သ႔ေသာလညး လက႐စစအစးရက

ယအက Networking Company တစချဖစတ Fortinet

မ နညးပညာအကအညန႔ ဆငဆာျဖတေတာကမႈ၊

ပတဆ႔မႈေတြမႈေတြက ျပလပခပါသည။

အဒလပတဆ႔မႈေတြမႈထမာ အခမ အသးျပႏငတ

အးေမးလေတြ၊ ႏငငေရးန႔ သကဆငတ ၀ဘဆဒေတြန႔

ျပညပသတငးမဒယာေတြရ႕ ၀ဘဆဒ

ေတာေတာမားမားက ပတဆ႔ခပါတယ။ ဒါအျပင

သာမနျပညသေတြ မသး စြႏငေအာငလညး Provider

ခက အဆမတန ေစးျမႇငထားခပါသည။

Internet Service Provider မား

ယခလကရျမနမာႏငငတြင Internet Service Provider

ႏစခက ၀နေဆာငမႈေပးေနတယလ႔ သရပါတယ။

တစခက Yadanarpon Internet Service Provider ႏင

Ministry of Post and Telecommunication (MPT)

တ႔ျဖစေၾကာငး သရပါသည။

Page 5: Internet Social Networking and Youth in Burma

ေဇကမၻာ ဥးခငေ႐ႊ၏သားပငေသာ Redlink Company

ကမ Yadanarpon Internet Service Provider တစဆင

Internet Connection ရယၿပး WiMax Wireless

Broadband ျပနလည ေရာငးခေပးေနသညဟ

သရသည။ ျမနမာအငတာနက သးစြသအမားစမာ ရး၊

ကမၸဏ၊ သငတနးေကာငး၊ အငတာနကကေဖးမားမသာ

အမားဆး အသးျပၾကၿပး ကယပငအမ၌

တပဆငအသးျပသမား နညးပါးေသးေၾကာငး သရသည။

၂၀၀၇ ခႏစမတငခင ျမနမာအငတာနကအေျခအေန

၂၀၀၇ ေ႐ႊ၀ါေရာငေတာလနေရး မတငခငအထ

ျမနမာႏငငေရးႏင အငတာနကနညးပညာမာ ဘာမ

မပတသတသေယာင ရခသည။ ယခငက ဘေလာဂ

ေရးသားၾကသမားအားလညး အခနျဖနးေနသမားဟ

ယဆသမားလညး ရခဘးသည။ ထအခနက

ဘေလာဂေရးသားသ အမားစမာ ကြနျပတာနညးပညာက

စတ၀ငစားသ လငယမားသာ ျဖစၾကသည။

ေရးသားသည အေၾကာငးအရာမားမာလ

Page 6: Internet Social Networking and Youth in Burma

ကယေရးကယတာႏင ကြနျပတာ နညးပညာ

အေၾကာငးမားသာ မားၾကသည။ အဒအခနက

အငတာနက သးစြမာ ၆၀၀ ကပမ ၈၀၀ ကပအထ

ရခသည။ အခ႕ဆငေျခဖနးရပကြက အငတာနက ကေဖး

ရားပါးေသာေနရာမားတြင ၁၀၀၀ ကပအထ ရခသည။

၂၀၀၇ ခႏစေနာကပငး ျမနမာအငတာနကအေျခအေန

၂၀၀၇ ေနာကပငးတြင အငတာနကသးစြခမား တစနာရ

သးစြခ အတြက ၃၀၀-၄၀၀ ကပအထ

ကဆငးလာခသည။ သ႔ေသာ

အငတာနကဆငမားအတြက အစးသ႔ေပးေဆာငရသည

ISP Fee (150 FEC/ 512 Kilobit Per Sec)

မာေျပာငးလမႈ မရေသးေပ။ သ႔ေသာ ၂၀၀၇

ေနာကပငးတြင ဘေလာဂေရးသားသမား အလြန

တးပြားၾကသည။ ကြနျပတာနညးပညာ စတ၀ငစားသ

လငယမားတငမကေတာပ နယပယအစ၊

အသကအ႐ြယစမ လအမား

ဘေလာဂေရးသားလာၾကတာ ေတြ႕ရသည။

Page 7: Internet Social Networking and Youth in Burma

ေရးသားသည အေၾကာငးအရာမာလ ႏငငေရး၊

နညးပညာ၊ စာေပ၊ ဘာသာေရး၊ လမႈေရး စသညျဖင

စလငလာသညက ေတြ႕ရသည။ နဂက

အေလးမမၾကသည အငတာေနရငနယ အဆင

ျမနမာမဒယာႀကးမားတြင ဘေလာဂဂါက႑မားပင

ထညသြငးလာခၾကသည။

ယေန႔ လကရအေျခအေန

ျမနမာဆကသြယေရး ၀နႀကးဌာန၏ ၂၀၀၉ ခႏစ

သတငးစာရငးလငးပြမားအရ ျမနမာႏငငတြင

အငတာနကလငး ၀ယယသးစြသေပါငး ၆ ေသာငးေကာ

ရသညဟ သရသည။ ယေန႔ကာလတြင ပမ

မားျပားလာႏငသည။ ရနကနၿမ႕ရ အငတာနက

ကေဖးဆငေပါငး ၆၅၆ နးပါး ရသညဟ သရသည။

ယခအခါ ရနကနၿမ႕ေန အငတာနက

အသးျပသအမားစသည မမတ႔ အမ၌ Redlink

၀ါယာလက ကြနနကရင က ၀ယယသးစြမႈမား

ရလာေၾကာငး သရသည။ ရနကနက

Page 8: Internet Social Networking and Youth in Burma

အငတာနကဆငပငရငလငယတစဥးက “၂၀၀၉ ခႏစ

ေကာကယထားတ စစတမးအရေတာ ရနကနမာ

အငတာနကဆငေပါငး ၅၅၀ ရတယ။ အဒါေၾကာင

အငတာနကအသးျပခေတြ ၃၀၀-၄၀၀ ျဖစကနတာ’’ လ႔

ေျပာျပပါသည။

ေ႐ြးေကာကပြကာလအတြငး ျဖစလာႏငမည အေျခအေန

၂၀၀၇ ေ႐ႊ၀ါေရာငေတာလနေရးကာလတြင စစအစးရမ

အငတာနကလငးက လး၀ျဖတေတာကဖးခသည

အေတြ႕အႀကရထားသျဖင လာမည ေ႐ြးေကာကပြ

ကာလတြင စစအစးရမ သတငးအေမာငခသညအေနႏင

အငတာနကက ျဖတေတာကထား ႏငသညဟ အခ႕က

ထငေၾကးေပးေနၾကသည။ အခ႕Networking

ပညာရငအခ႕ကမ လး၀ မျဖတေတာကလငေတာင

အျမနႏႈနးက အဆးစြနဆးအထ ေလာခထားႏငသညဟ

ခန႔မနးထားၾကသည။

အငတာနက သးစြသမားသ ျမနမာလငယမား

Page 9: Internet Social Networking and Youth in Burma

ရနကန႐ အငတာနက သးစြသမား၏

အသကအ႐ြယပမးမက ေမးျမနးၾကညရာ “အသက ၂၀

ေအာကက ၃၀ ရာခငႏႈနး၊ ၂၀ မ ၃၀ အထက ၆၀

ရာခငႏႈနးန႔ ၃၀ ေကာကေတာ ၁၀ ရာခငးႏႈနးေလာကသာ

ရတယ။’’ လ႔ အငတာနကဆငပငရင ေျပာပါသည။

ျမနမာ အငတာနကသးစြသမားႏင လပစစမးက႑

ျမနမာႏငငတြင ဆညႀကးမားကတညေဆာကၿပး

စြမးအငမား ထတလပပး အမနးခငး ႏငငမားက

ေရာငးခေနေသာလညး ျမနမာျပညသအမားစမာ

လပစစမးအား လေလာကစြာ သးစြခြင မရရေသးပါ။

ထ႔အတ ျမနမာ အငတာနကအသးျပသအမားစမာလ

လပစစမး မၾကာခဏ ပကေတာကရ မႈေၾကာင

စတပကစရာမား ႀကေတြ႕ရသည။ လပစစမးပကလင

မးစကမားျဖင ျပနလည လညပတၾကရသည။ အခ႕ေသာ

အငတာနကဆငမားသည မးပကလင အငတာနက

အသးျပခ တးျမႇင၍ မယၾကေသာလညး

Page 10: Internet Social Networking and Youth in Burma

အခ႕ဆငမားသည သာမန အငတာနကသးစြခထက

ကပ ၂၀၀ ပမေတာငးယသညဟ သရပါသည။

ျမနမာအငတာနက အသးျပသမားႏင Social

Networking Website မား

ျမနမာအငတာနက အသးျပအမားစမာ Social Network

ဆဒမားထတြင Facebook က အသးအမားဆးျဖစသည။

Twitter ကေတာ ကြနျပတာ၊ အငတာနကႏင

အေတာအတန ရငးႏးၿပးသမား၊ အေတြ႕အႀကရသမား

သးစြၾကေၾကာငး ေတြ႔ရသည။ Linkedin အား

ကမၸဏ၀နထမးမား၊ Professional မား၊ ႏင

ဂာနယလစမားသာ သးၾကေသးသည။

Email Service

ျမနမာအငတာနကအသးျပသမားသည အးေမးလ

အတြက Google မာ Gmail Service ကသာ

Page 11: Internet Social Networking and Youth in Burma

အသးအမားဆးျဖစသည။ အျခားေသာ Free Service

အးေမးလမားက ပတဆ႔တားဆးထားသည။ အျခားေသာ

Web-based mail မားသးစြၾကေသာလညး

အလြနအငမတန နညးပါးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

ျမနမာျပညတြငး၍ အငတာနက ျမနႏႈနး

အလြနအမငးကဆငးေနသည ကာလတြင

အသးျပသမားသည Browser မ အးေမးလ စစျခငး၊

ေပးပ႔ျခငး၊ လကချခငးမား မျပလပႏငပ Gtalk မ

Chatting ျပလပႏငေၾကာငး ေတြ႔ရသည။

ျမနမာလငယမားႏင အငတာနက

ရနကနမ အငတာနကဆငပငရငလငယတစဥး၏

အဆအရ လာေရာကသးစြသမား ၅၀ ရာခငႏႈနး

နးပါးသည Chat ပရဂရမမားသးစြကာ

မတေဆြသငယခငးမားႏင စကားေျပာ၊ ဆကသြယၾကၿပး၊

၃၀ ရာခငႏႈနးမာ Game ကစားၾကေၾကာငး၊

အျခားေဖာေျဖေရးအတြက သးစြသမာ ၂၀ ရာခငႏႈနးနးပါ

Page 12: Internet Social Networking and Youth in Burma

ရၾကၿပး၊ ပညာေရး၊ ဗဟသတ အတြက သးစြသမားမာ ၁၀

ရာခငႏႈနးသာ ရၾကေၾကာငး သရသည။

သ႔ေသာ အခ႕လငယမားသည အငတာနကမ ေန၍

မမတတစြမးသမ ေဒသတြငး သတငးမား၊ ဓါတပမားအား

မတေဆြ အေပါငးအသငးမားထ ျဖန႔ျဖးၾကသမားလညး

ရၾကသည။

ပညာေရးစတ၀ငစားသမားသည ပညာသငဆႏင

ပတသတေသာ သတငးမား၊ ၀ဘဆဒမား အား

အထးစတ၀ငစားၾကသည။ ထ႔အတ အလပအကင

စတ၀ငစား ၾကေသာ လငယမားသည ျပညတြငး၊ ျပညပ

NGO မားမ အလပေခၚစာမား၊ သငတနး သတငးမားအား

အထးစတ၀ငစားၾကသည။

ျမနမာအငထရာနက (Myanmar Intranet)

အခ စစအစးရက စမးသပထတလႊငေနတ ရတနာပ Web

Portal ႀကး ေအာငျမငသြားခရင ျမနမာ အငတာနက

Page 13: Internet Social Networking and Youth in Burma

အသးျပသေတြအတြက အငတာနက ေပးမသးေတာပ

ျမနမာျပညတြငး၌သာ အသးျပႏငမည အငထရာသာ

အသးျပခြငေပးေတာမည သတငးမားထြကေပၚလက

ရေနသည။ ရတနာပ ၀ဘေပၚတယသည ႏငငအဆငရ

၀ဘေပၚတစချဖစၿပး၊ Gmail ႏင Gtalk က အစားထး

သးစြႏငမည Ymail, Ytalk အစအစဥမား ပါ၀ငသည။

Facebook တ႔က Social Networking ဆဒမားအား

အစားထးႏငမည Social Networking အစအစဥမား

ပါ၀င သည။

ထ႔ျပင သတငးအခကအလကမားအေနႏငလညး

၀နႀကးဌာန၏ ၀ဘဆဒမား၊ Web Directory မား၊

ခရးသြားလာေရးႏင ဆငေသာ သတငး

အခကအလကမားပါ၀ငသည။ ေဖာေျဖေရးႏင

ပတသတေသာ FM Radio အစအစဥ၊ ေဗဒင၊

အြနလငးဂမး စသညတ႔လညး ပါ၀ငသည။

ထ႔အျပင စစအစးရ၏ အဓက ၀ါဒျဖန႔သတငးစာႀကးႏင

ႏစချဖစေသာ ေၾကးမႏင ျမနမာအလငး သတငးစာႀကး

Page 14: Internet Social Networking and Youth in Burma

ႏစခအားလညး ထ Web Portal ေပၚတြင ထပမ ေဖာျပ

ထားပါသည။

ထ Web Portal ႀကးအား အေမရကန ေဒၚလာ ၈ သနး

အကနၾကခကာ တညေဆာကေနေၾကာငးလညး

သရသည။

ေ႐ြးေကာကပြအႀကရကမားအတြငး

ရနကနၿမ႕ရအငတာနက ႏင အငတာနကဆငမား၏

အေျခအေန

စစအစးရ၏ အေထြေထြေ႐ြးေကာကပြ ကငးပရန ၁၈

အလကာလတြင ရနကနၿမ႕တြင အငတာနက ျမနႏႈနးမာ

အလြနအမငးဆးဆး႐ြား႐ြားျဖစသျဖင အငတာနက

အသးျပသမား စတပကလကပက ျဖစေနေၾကာငး

သရသည။ အငတာနကျမနႏႈနးမား ကဆငးလာျခငးသည

ေ႐ြးေကာကပြႏင သကဆငေသာ သတငးမားအား ျပညပ

သတငးမဒယာမားသ႔ ေပးပ႔ျခငးမ ကာကြယရန

ျဖစႏငသညဟ ကၽြမးကငသမားက ဆၾကသည။ သ႔ေသာ

အငတာနကအသးျပသမားသည Browser မ

Page 15: Internet Social Networking and Youth in Burma

ဂေမးလျဖင မေပးပ႔ႏငေသာလညး အသးျပႏငေသးသည

Gtalk ျဖင ဆကလက ေပးပ႔ၾကသည။