investigating the relationship between climate

:ijswr.2020.294238.668434DOI/10.22059 (1921-1936 )ص 1399، آبان ماه 8، شماره 51تحقيقات آب و خاک ايران، دوره

Investigating the relationship between climate Teleconnection Indices and Autumnal Rainfall in Iran

Watersheds

JALIL HELALI1*, ELHAM PISHDAD2, MASOUMEH ALIDADI2, SEDIGHE LOUKZADEH3, EBRAHIM ASADI

OSKOEI4, REZA NOROOZ VALASHEDI5 1. Department of Irrigation and Reclamation Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, University of

Tehran, Karaj, Iran 2. Climatology Department, Geography Faculty, Kharazmi University, Tehran, Iran.

3. Iran Water Resources Management, Tehran, Iran.

4. Atmospheric Science & Meteorological Research Center (ASMERC), Tehran, Iran. 5. Water Engineering Department, Sari Agricultural Sciences & Natural Resources University, Sari, Iran.

(Received: Jan. 22, 2020- Revised: Apr. 27, 2020- Accepted: June. 24, 2020)

ABSTRACT

Seasonal and annual precipitation variations are subject to numerous natural and climatic factors such as climate

teleconnection indices (CTIs). The purpose of this study is to investigate the correlation between CTIs and

autumnal precipitation in 30 catchments of Iran. For this purpose, autumnal precipitation data were selected

from 717 synoptic, climatological and rain gauge stations over a 28-year (1988–2015) climate period, and their

correlation with eight CTIs including SOI, MEI, NAO, AO, NCP, C-SST, M-SST, and P-SST were obtained

in eight-time lags. Finally, their correlation significance were investigated and analyzed. The results showed a

significant positive correlation between the MEI (29.1% to 43.3% of the western, southern, eastern and

northeast watershed stations) and the NAO (29.4% of the northwest basin stations), While the SOI (23.3-53.7

stations of the western, southern, eastern and northeast watersheds) and C-SST (23.3 of the southeast watershed

stations) had significant negative correlation. In terms of the time step, it was found that the Oct-MEI (43.3%

of the stations had a positive correlation) and Aug-SOI (53.7% of the stations had a negative correlation) had a

significant correlation with most of the studied stations. From the watershed point of view, it was found that

the frequency of significant correlations in different catchments varied between 10.9 and 36%. The results of

this study show that about 10 watersheds have a significant correlation with more than 30% of CTIs which

changes in each watershed. Consequently, the CTIs with different time steps can be used as predictor variables

for autumn precipitation in Iran watersheds.

Keywords: Climate Teleconnection Index, Autumnal Precipitation, Iran Watersheds, Sea Surface Temperature.

* Corresponding Author’s Email: [email protected]

https://ijswr.ut.ac.ir/issue_9957_10281.html

https://dx.doi.org/10.22059/ijswr.2020.294238.668434

1399 ، آبان ماه8، شماره 51، دوره تحقيقات آب و خاک ايران 1922

یهای دورپيوندهای آبريز ايران با نمايههای پاييزه حوضهبارشبررسی همبستگی

5رضا نوروز ولاشدی، 4ابراهيم اسعدی اسکويی، 3زاده، صديقه لوک2دادی، معصومه علی2، الهام پيشداد*1جليل هلالی

مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایرانگروه . 1

.، ایراندانشگاه خوارزمی، تهراندانشکده جغرافیا، شناسی،گروه اقلیم. 2

.، ایرانشرکت مدیریت منابع آب ایران، تهران .3

.، ایراننپژوهشکده هواشناسی و علوم جو، تهرا .4

.گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران .5

(4/4/1399تاریخ تصویب: -8/2/1399تاریخ بازنگری: -2/11/1398)تاریخ دریافت:

چکيده

وندی های دورپیهها نمایترین آنمتعددی است که یکی از مهمطبیعی و اقلیمی فصلی و سالانه تابع عوامل بارشتغییرات

30های آبریز پاییزه حوضههای های دورپیوندی با بارشنمایه و بررسی همبستگی هدف مطالعه کنونی، ارزیابی. هستند

سنجی در یک دوره شناسی و بارانایستگاه سینوپتیک، اقلیم 717های بارش فصل پاییز ه این منظور، داده. باستایران گانه

، SOIها با هشت نمایه دورپیوندی ( بدون خلأ آماری و همگن انتخاب و همبستگی آن2015-1988ساله ) 28اقلیمی

MEI ،NAO ،AO ،NCP ،C-SST ،M-SST وP-SST ها بررسی و با هشت تاخیر زمانی به دست آمد، سپس معناداری آن

های های حوضهدرصد ایستگاه 3/43تا MEI (1/29های در نهایت تحلیل شدند. نتایج نشانگر همبستگی مثبت معنادار نمایه

های شمال غربی( بودند در حالی که های حوضهدرصد ایستگاه 4/29) NAOغربی، جنوبی، شرقی و شمال شرقی( و نمایه

های ایستگاه C-SST (3/23های غربی، جنوبی، شرقی و شمال شرقی( و های حوضهایستگاه 7/53تا 3/23)در SOIدو نمایه

Oct-MEIهای . از نظر گام زمانی مشخص شد شاخصبودندهای جنوب شرقی( دارای همبستگی منفی و معنادار حوضه

ای هها همبستگی منفی( با بیشترین ایستگاهدرصد ایستگاه 7/53) Aug-SOIها همبستگی مثبت( و درصد ایستگاه 3/43)

های آبریزهای معنادار در حوضهد فراوانی همبستگیای مشخص کرمورد مطالعه همبستگی معنادار داشتند. بررسی حوضه

های مورد حوضه از حوضه 10دهد که حدود درصد متغیر است. نتایج این پژوهش نشان می 36الی 9/10مختلف بین

های دورپیوندی همبستگی معنادار دارند که در هر حوضه آبریز متغیر است. بنابراین، درصد نمایه 30مطالعه با بیش از

ای هبینی کننده بارش پاییزه در حوضهتوان به عنوان متغیرهای پیشهای زمانی مختلف میهای دورپیوندی را با گاممایهن

آبریز ایران مورد استفاده قرار داد.

.های آبریز ایران، دمای سطح دریاهای دورپیوندی، بارش پاییزی، حوضهنمایه کليدی: هایواژه

مقدمه

ترین متغیرهای اقلیمی و بارش پاییزه به عنوان یکی از مهمهیدروژیکی از اهمیت بالایی در کشاورزی دیم و مدیریت منابع

بینی و مدیریت آب سطحی و زیرزمینی برخوردار است که پیشهای دورپیوندی به کند. از سوی دیگر نمایهآن را با اهمیت می

عنوان عواملی موثر بر اقلیم در مقیاس بزرگ شناخته شده و تاثیر ؛ Lee and Julien, 2016؛ Ahmadi et al., 2015ها بر بارش )آن

Lee et al., 2018 ؛Ahmadi et al., 2019( بارش حدی ،)Sun et

al., 2015 ؛Jiang et al., 2019بینی جریان و دبی (، پیش(Modarresi et al., 2015 ؛Ghodousi & Kooshafar, 2018 ؛

Nalley et al., 2019( کشاورزی ،)Mostafavi Darani et al.,

[email protected] نویسنده مسئول: *

1. El Nino Southern Oscillation

(، خشکسالی Araghi et al., 2019؛ Gelcer et al., 2018؛ 2014 Sobral؛ Ghaedamini et al., 2014های گرم و خشک )و دوره

et al., 2019( آب زیرزمینی ،)Liesch & Wunsch, 2019 و ) ,.Davey et al؛ Ghasemi & Khalili, 2008های اقلیمی )کمیت

مطالعه قرار ( مورد Mohammadi & Goudarzi, 2018؛ 2014گرفته است. مطالعات متعدد در مناطق مختلف جهان و ایران

در بارش متوسط 1ENSOاند در فازهای مختلف مشخص کردههای لانینا طور معناداری کاهش و در سالهای النینو بهسال

.(Kianipour, 2000؛ Gong & Wang, 1999) یابدافزایش می بین بارش ماهانهان داده است مطالعه انجام شده در ترکیه نیز نش

های واقع در بخش مرکزی ترکیه در دو فاز منفی و کل ایستگاه

1923 ... هایحوضههای پاييزه هلالی و همکاران: بررسی همبستگی بارش

تفاوت معناداری وجود ندارد اما در ساختار و توزیع 1NCPمثبت Kutiel) ای قابل مشاهده استفضایی بارش تفاوت قابل ملاحظه

& Turkes, 2005). عه لاین نمایه دورپیوندی در ایران نیز مورد مطاهای خشک و مرطوب قرار گرفته و مشخص شده است با دوره

های غربی و شمال غربی ایران همبستگی دارد پاییزه بخش(Ghavidel Rahimi et al., 2014 مطالعات انجام شده در مورد .)

، 2SOIدر ایران به ویژه ENSOهای مربوط به اثرگذاری نمایه3MEI وNino 3.4 ی همراه بوده و بر بارش با تاخیر زمان

Nazemosadatهمبستگی منفی و گاهی مثبت نشان داده است )

& Cordery, 2000 ؛Ghayour & Khosravi, 2000 ؛Nazemosadat et al., 2006 ؛Sadatinejad et al., 2016 در .)

ز های ایران نیبعضی از مطالعات انجام شده خشکسالی و ترسالینسبت داده شده است 4NAOو SOIها به ویژه به این نمایه

(Mousavi Baygi et al., 2008 ؛Dezfuli et al., 2010 علاوه بر .)های دورپیوندی نیز مورد مطالعه همبستگی دما با نمایه ،بارش

گی توانند همبستها میقرار گرفته و اثبات شده است که این نمایه(. Goudarzi et al., 2017معناداری با دمای ایران داشته باشند )

از دیگر مطالعات نیز مشخص است علاوه بر متغیرهای اقلیمی های دورپیوندی همبستگی متغیرهای هیدرولوژیکی نیز با نمایه

(. Fatemi et al., 2017؛ Amirmoradi et al., 2015اند )داشتههدف اصلی این مطالعه شناسایی بهترین نمایه دورپیوندی موثر

ی آبریز گستره ایران از طریق هاهای پاییزه کل حوضهبر بارشضریب همبستگی پیرسون بود تا از این طریق در مسائل مربوط

رداری بهای پاییزه حوضه آبریز بتوان از آن بهرهبینی بارشبه پیشنمود. با توجه به مطالعات موردی انجام شده در ایران و جهان که

ه ی به ویژهای اقلیمعمدتاً ارتباط الگوی دورپیوندی را با پدیدهاند هدف این پژوهش بارش به صورت ایستگاهی بررسی کرده

های دورپیوندی بر بارش پاییزه در مقیاس بررسی تاثیر نمایهای با تاخیرهای زمانی مختلف به منظور تعیین بهترین حوضه

نمایه دورپیوندی بود. انتخاب بارش پاییزه به دلیل شروع سال آبی ویژه کشت دیم و مدیریت منابع آب و تاثیر آن بر کشاورزی به

های آبریز بهسطحی بوده است و از سوی دیگر انتخاب کل حوضهمنظور ارائه دید جامع و کلان در مورد تاثیرپذیری بارش پاییزه از

های دورپیوندی است.نمایه

هامواد و روشگانه 30های آبریز منطقه مورد مطالعه در این پژوهش، حوضه

ها شامل های آن( مشخصه1شود که در جدول )ل میایران را شامها، متوسط بارش پاییزه و سالانه ارائه شده مساحت، تعداد ایستگاه

های مورد مطالعه نشان داده ( نیز نمایی از ایستگاه1و در شکل )

1 North Sea-Caspian Sea Pattern 2 Southern Oscillation Index

ایستگاه سازمان 2300شده است. در این مطالعه از بین خلأ آماری و همگن ایستگاه بدون 717هواشناسی و وزرات نیرو،

انتخاب گردیده و بارش 2015-1988ساله 28در دوره اقلیمی های دورپیوندی بر اساس پاییزه محاسبه شد. در مرحله بعد، نمایه

فرکانس، دوری و نزدیکی و گستره جغرافیایی نسبت به منطقه ایران از تارنمای مرکز ملی اقیانوسی و جَوی ایالات متحده آمریکا

(NCEP/NCAR) های نوسان جنوبی دریافت شد که شامل نمایه(SOI( چند متغیره النینو ،)MEI( نوسان اطلس شمالی ،)NAO ،)

( و دمای AO(، نوسان قطب شمال )NCPمازندران )-دریای شمال(، دریای مازندران M-SSTسطحی دریا در سه ناحیه مدیترانه )

(C-SST( و خلیج فارس )P-SST بودند. به منظور ) بررسی ارتباطهای آبریز ایران و های دورپیوندی با بارش پاییزه حوضهنمایه

همبستگی پیرسون با الگوی های اثرگذار، از روشتعیین نمایها هماتریس همبستگی استفاده شد که در آن صرفاً نوع همبستگی

ای هگیرد. با توجه به اینکه تاثیرگذاری نمایهمورد بررسی قرار میبر متغیرهای اقلیمی به ویژه بارش به دلیل فاصله دورپیوندی

مکانی با تاخیر همراه است بنابراین، گام زمانی بررسی همبستگی 3و 2، 1های دورپیوندی با تأخیرهای زمانی بارش پاییزه با نمایه

Summerماهه و بدون تاخیر )ژوئیه تا نوامبر( و همچنین فصلی )-( و سپتامبرASOاکتبر )-برسپتام-سپتامبر(، اوت-اوت-)ژوئیه(( در نظر گرفته و محاسبه گردید. با توجه به SONنوامبر )-اکتبر

ها، میزان معناداری همبستگی با استفاده از پراکنش و حجم دادههای ماتریس همبستگی ماتریس همبستگی به دست آمد. آرایه

)نمایه و گام 64های دورپیوندی به صورت بارش پاییزه با نمایهها( در نظر گرفته شده و بر این )تعداد ایستگاه 717مانی( در ز

( و -38/0) 38/0درصد به ترتیب 1و 5اساس سطح معناداری بندی ضرایب همبستگی در کل ( به دست آمد. پهنه-48/0) 48/0

، با استفاده Arc GISافزار های آبریز در محیط نرمگستره حوضه ایستگاه انجام شد. 12 از روش کریجینگ و با پنجره مکانی

گانه 30های آبريز ی مورد مطالعه در حوضههاهپراکندگی ايستگا -1شکل

ايران

3 Multivariate El Nino Index 4 North Atlantic Oscillation


2015-1988های آبريز مورد مطالعه دوره اقليمی مشخصات جغرافيايی و اقليمی حوضه -1جدول

(mmمتوسط بارش سالانه ) (mmمتوسط بارش پاییزه ) اهتعداد ایستگاه (M haمساحت ) علامت اختصاری نام حوضه

ABS 357/5 7 38 3/168 سیرجان-ابرکوه

ARZ 099/4 32 72 300 ارس

ATR 699/2 14 5/84 2/335 اترک

BDA 068/4 45 7/38 1/201 سدیج-بندرعبارس

CTD 418/22 55 8/47 7/211 کویر مرکزی

DJD 767/4 10 28 2/152 کویر درانجیر

GKH 988/3 18 3/91 1/312 گاوخونی

GKR 6/43 44 8/157 4/517 کارون بزرگ

HAH 189/3 5 6/11 3/82 هیرمند-هامون

HAJ 352/6 11 1/21 8/144 جازموریان-هامون

HAM 343/3 6 3/14 2/95 مشکیل-هامون

HAS 1/1 14 8/452 5/1091 سفیدرود-هراز

HLL 98/1 13 9/109 6/336 حله

JAZ 842/3 36 7/138 4/419 زهره-جراحی

KAM 757/5 30 2/37 191 مهران-کل

KHD 208/3 6 2/32 4/177 نمکزار خواف

KRK 011/5 24 128 5/393 کرخه

LUD 499/19 11 5/18 6/118 دشت لوت

MND 387/4 15 2/95 7/366 مند

QAG 325/1 19 9/151 2/521 گرگام-سوقره

QAH 884/1 30 9/234 3/659 هراز-سوقره

QRQ 421/4 29 6/45 7/243 قومقره

SBL 379/4 7 8/32 4/141 بلوچستان جنوبی

SFR 961/5 34 4/144 7/457 سفیدرود

SKD 706/4 8 4/30 4/128 کوهبیابان سیاه

STL 135/9 92 9/98 2/341 دریاچه نمک

TBM 944/2 23 4/97 1/385 مهارلو-بختگان-تشک

TLS 696/0 8 6/946 6/1253 های تالشروخانه

URL 272/5 58 96 6/325 دریاچه ارومیه

WSB 889/3 13 5/148 484 مرز غربی

هايافته

ها با بارش فصل پاييزهمبستگی نمايه

MEI نمايه

های بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی همبستگی بین نمایه

های آبریز ایران مشخص شد دورپیوندی با بارش پاییزه در حوضه

در نوسان 8/0تا -2/0، از MEI که همبستگی بارش پاییزه با نمایه

بوده و در یک نگاه کلی، اثرهای متفاوتی از این نمایه در بعضی از

های غربی و شرقی ایران پدیدار شده است ههای آبریز نیمحوضه

هایی از نیمه غربی ایران، از که در حوضه(. در حالی 2)شکل

تدریج بر مقادیر ابتدای فصل تابستان به سمت پاییز، به

هایی همانند مرز غربی، ویژه در حوضههمبستگی مثبت به

ر و های اکتبزهره افزوده شده و در ماه-سفیدرود، کرخه و جراحی

هایی از نیمه شرقی همانند نوامبر افزایش یافته است، در بخش

قوم و شمال بیابان خواف، جنوب کویر مرکزی، مرز بین جنوب قره

های هیرمند و کویر لوت، از شدت همبستگی-های هامونحوضه

های مرکزی ایران، غلبه با مثبت کاسته شده است. در حوضه

تا -2/0ضعیف )بین مقادیر همبستگی منفی ضعیف و مثبت

-سوهای قرهویژه در حوضه+( بوده که در نیمه شمالی آن به4/0

در مناطقی هراز، شمال دریاچه نمک و بخش شمالی کویر مرکزی

ها مشاهده تری از ایستگاه(، تراکم بیش1که با توجه به شکل )

شود، میزان همبستگی منفی ضعیف غالب بوده ولی به سمت می

تر، همبستگی مثبت با شدت بیشتری نمایان های جنوبیبخش

در SONو Summer ،ASOشده است. در الگوهای میانگین

مقایسه با الگوهای ماهانه، از شدت مثبت و منفی بودن همبستگی

با بارش، کاسته شده است. در میان سه الگوی گفته MEIنمایه

شده، پراکندگی مقادیر همبستگی مثبت و منفی، همانند بوده

که در هر سه الگو، بیشترین مقادیر همبستگی طوریاست به


ویژه مرز غربی، به های غربی ایران بهمثبت، نخست در حوضه

های شرقی، به هایی از حوضهتر و سپس در بخششکل یکنواخت

شکل پراکنده نمایان شده است. بیشینه همبستگی مثبت در

طور عمده . بهقرار داشته است 6/0-8/0حوضه مرز غربی و بین

قوم، های شمالی، از میانه دریاچه نمک تا شمال قرهدر حوضه

ای از هیرمند، پهنه-های ارس و هامونهای شمالی حوضهبخش

کاهش همبستگی مثبت و گرایش به همبستگی منفی پدیدار

( در محدوده نیمه شمالی -2/0تا 0/0شده که بیشینه آن )بین

ربوط به حوضه کویر مرکزی متمرکز ویژه بخش غربی مایران و به

بوده است. از میان الگوهای شرح داده شده، بیشینه مقادیر

های آبریز با بارش پاییزه حوضه MEIهمبستگی مثبت نمایه

های اکتبر و نوامبر ترتیب در ماهایران، در میان الگوهای ماهانه به

مه ( پدیدار شده است. مقادیر همبستگی منفی در ه6/0تا 8/0)

( همانند بوده ولی -2/0جز اوت، از نظر شدت )کمتر از الگوها، به

از نظر گستره همبستگی، نخست الگوی جولای و سپس اکتبر و

گیرد. در میان الگوهای سه ماهه یا فصلی، هر سپتامبر جای می

SONهای مثبت و منفی، در الگوی دو مرکز بیشینه همبستگی

ره همبستگی، تفاوت چندانیشکل گرفته که از نظر شدت و گست

با الگوهای ماهانه نشان نداده است.

SOIنمايه

MEIای در مقایسه با نمایه ، شرایط وارونهSOIدر مورد نمایه

های وجود داشته و همبستگی منفی غلبه یافته است. در بین ماه

جولای، اوت و سپتامبر، مقادیر همبستگی منفی در ماه اوت از

به دو ماه دیگر برخوردار بوده است. در این شدت بیشتری نسبت

ماه، بیشینه همبستگی منفی در بخش جنوبی حوضه دریاچه

ارومیه، بخش اندکی از حوضه سفیدرود و بخش شمالی حوضه

که بیشینه همبستگی مثبت،مرز غربی نمایان شده است. در حالی

-هایی از دریاچه نمک، هرازبر شرق حوضه کویر مرکزی، بخش

هیرمند چیرگی داشته است. -جازموریان و هامون-سو، هامونقره

های جولای و سپتامبر، در مقایسه با ماه اوت، از شدت در ماه

مقادیر همبستگی منفی کاسته شده و در ماه سپتامبر، با شدت

های اکتبر و نوامبر، این شرایط بیشتری نمایان شده است. در ماه

ر ه نوامبر، همبستگی مثبت بکه در ماشدت بیشتری یافته تا این

سو، چیره شده قره-های کویر مرکزی، دریاچه نمک و هرازحوضه

، بیشینهSONو Summer ،ASOاست. از میان الگوهای فصلی

و در حوضه مرز غربی و بیشینه ASOهمبستگی منفی در

و در غرب دریاچه نمک و شرق کویر SONهمبستگی مثبت در

های همبستگی ترتیب، بیشینهدینمرکزی شکل گرفته است. ب

و نوامبر نمایان شده ASOترتیب در به SOIمنفی و مثبت نمایه

است.

NAOنمايه

های نیمه شمالی، همبستگی در ماه جولای، در بیشتر حوضه

و بارش، چیرگی داشته است. سپس در NAOمنفی بین نمایه

های منفی افزوده شده، ماه اوت، بر شدت این همبستگی

های دریاچه نمک، کرخه، جز حوضهکه در ماه سپتامبر، بهرحالید

هایی از کارون بزرگ، دریاچه ارومیه، سفیدرود، مرز غربی و بخش

قوم، در ای از حوضه قرهسو و باریکههای بین هراز و قرهرودخانه

های آبریز دیگر، همبستگی به سمت مثبت گرایش یافته و حوضه

-هیرمند و جازموریان، کل-ی هامونهاهایی از حوضهدر بخش

-4/0قوم، اترک و ارس، بیشینه مقدار آن به محدوده مهران، قره

هایرسیده است. در ماه اکتبر، همبستگی مثبت بر حوضه 2/0

هایی های تالش، دریاچه نمک، کویر مرکزی، بخشارس، رودخانه

گی مهران چیر-هیرمند، کویر لوت و کل-قوم و اترک، هاموناز قره

های منفی نمایان شده که ها، همبستگییافته و در دیگر حوضه

مرکز بیشینه آن در حوضه دریاچه ارومیه شکل گرفته است. در

های ماه نوامبر، بیشترین مقادیر همبستگی مثبت در حوضه

شرقی ایران غربی و با شدتی کمتر و محدودتر در شمالشمال

ها کاسته شده و آن شکل گرفته، به سمت مناطق داخلی از شدت

های منفی نمایان شده است. بیشینه در نیمه جنوبی، همبستگی

ترتیب بر های مثبت و منفی ماه مورد نظر، بههمبستگی

شرقی ایران پدیدار شده است. غربی و جنوبهای شمالحوضه

طور کلی، بیشترین مقادیر همبستگی مثبت و منفی نمایه به

NAO ای طور عمدهای نوامبر و اوت و بههترتیب با بارش ماهبه

متمرکز بر نیمه شمالی ایران بوده است. مرکز بیشینه همبستگی

منفی در بخش غربی مربوط به حوضه کویر مرکزی و مراکز

ق غربی ایران منطبهای شمالبیشینه همبستگی مثبت بر حوضه

، SONو Summer ،ASOبوده است. در میان الگوهای فصلی

چیرگی یافته و بیشینه آن در ASOهمبستگی منفی در الگوی

، سفیدرود و غربی شامل دریاچه ارومیههای شمالحوضه

هایی از مرز غربی مشاهده شده است. سپس به سمت مناطق بخش

های منفی کاسته شده شرقی از شدت همبستگیجنوبی و جنوب

ده با این نمایان ش ASO، الگویی همانند با Summerاست. در

غربی سو، مراکز بیشینه همبستگی منفی از شمالتفاوت که از یک

های میانی در نیمه شمالی کشیده شده و از سوی به سمت حوضه

دیگر، همبستگی منفی، گستردگی کمتری در نیمه جنوبی نشان

، SONداده و بنابراین، همبستگی مثبت شدت یافته است. در

فته شده وجود داشته است، شرایطی متفاوت از دو الگوی گ

ی هاترتیب در نیمههای مثبت و منفی، بهکه همبستگیطوریبه


ها نیز در شمالی و جنوبی چیرگی نشان داده و مراکز بیشینه آن

های ارس و بلوچستان جنوبی نمایان شده است. بنابراین، در حوضه

ا سهمیان الگوهای ماهانه، اوت و نوامبر و در میان الگوهای فصلی ی

ترتیب بیشترین مقادیر همبستگی به Summerو SONماهه نیز،

اند.با بارش نشان داده NAOمنفی و مثبت را بین نمایه

های دورپيوندی ماهانه و فصلیضريب همبستگی بارش پاييزی با نمايه -2شکل

NCPنمايه

در ماه جولای، همبستگی منفی را در بیشتر مناطق NCPنمایه

ایران نمایان کرده و مراکز بیشینه آن از دریاچه نمک و کویر

شرقی ایران امتداد یافته است. اگرچه مرکزی به سمت شمال

های مثبت در همه مناطق، پراکنده شده ولی همبستگی

هایی از ه در بخشویژشرقی، بههای آن در جنوببیشینه

سدیج نمایان -، کویر درانجیر و بندرعباسهای کویر لوتحوضه

های مثبت، هرچند به شکل شده است. در ماه اوت، همبستگی

های منفی پیشی گرفته و مراکز بیشینه آن ضعیف، بر همبستگی

هایی از سیرجان، مند و بخش-های ابرقوطور عمده در حوضهبه

سو وقره-مهران، هراز-مهارلو، کل-تگانبخ-کوه، طشککویر سیاه

شتر های منفی نیز بیگرگان شکل گرفته است. همبستگی-سوقره

غرب شرق و جنوبغربی و تا حدودی شمالهای شمالدر حوضه

متمرکز شده است. در ماه سپتامبر، برخلاف اوت، شرایط

های آبریز ای از حوضههای گستردههمبستگی منفی بر بخش

ای بر گی داشته و مرکز بیشینه آن به شکل پهنهایران چیر

بختگان، مند، -های کارون بزرگ، گاوخونی، طشکحوضه

های کوچکی از اترک، سیرجان و نیز بخش-زهره، ابرقو-جراحی

گرگان و کویر مرکزی مشاهده شده است. -سوقوم، قرهقره

غرب و هایی از شمالهای مثبت ضعیف، در بخشهمبستگی

های شرقی و جنوبی نمایان شده که مرکز ته در نیمهطور پیوسبه

شرقی های جنوبدر حوضه 2/0-4/0بیشینه آن با همبستگی

متمرکز شده است. در ماه اکتبر، همین مرکز بیشینه به سمت

هایی از کویر لوت و جا شده و بر فراز بخشنیمه شرقی جابه

تبر در طور کلی در ماه اکهیرمند قرار گرفته است. به-هامون

مقایسه با سپتامبر، از شدت و گستردگی همبستگی منفی کاسته

( بر فراز بخش شمالی -2/0تا -4/0شده و مرکز بیشینه آن )

دریاچه نمک قرار گرفته است. در ماه نوامبر، شرایطی متفاوت از

های دیگر مشاهده شده و با چیرگی همبستگی مثبت بر ماه

ای از آن با مقادیر کز بیشینههای نیمه شمالی ایران، مراحوضه

هایی از اترک، بر فراز شمال دریاچه نمک و بخش 4/0تا 6/0

های منفی نیز در اینقوم و ارس شکل گرفته است. همبستگیقره


شرقی و های جنوب، جنوببه حوضه -2/0الگو با مقادیر کمتر از

شرقی محدود شده است. بنابر مواردی که گفته شد، وضعیت

با بارش در ماه نوامبر، شرایطی عکس ماه NCPنمایه همبستگی

اکتبر را نشان داده است. در میان نمایه های سه ماهه، نحوه

های مثبت و منفی در گستره ایران، تا پراکندگی همبستگی

ای همانند است با این تفاوت که میزان بیشینه همبستگی اندازه

، بین ASOالگوی و در 4/0تا 6/0بین Summerمثبت در الگوی

شرقی بوده های جنوبی و جنوبو بیشتر در حوضه 2/0تا 4/0

های همبستگی منفی نیز در هر دو الگو، در است. بیشینه

های کویر مرکزی و دریاچه نمک قرار گرفته هایی از حوضهبخش

، مقادیر همبستگی مثبت چیرگی یافته و SONاست. در الگوی

قوم و های اترک و قرهک حوضهمراکز بیشینه آن در مرز مشتر

شکل گرفته است. 4/0تا 6/0بخش شرقی ارس با مقدار

هایی از ( فقط در بخش0/0تا -2/0همبستگی منفی ضعیف )

، کوههای مرکزی ایران شامل کویرهای لوت، درانجیر و سیاهحوضه

سیرجان و بخش غربی حوضه کارون بزرگ، نمایان شده -ابرقو

های جولای و نوامبر، میان الگوهای ماهانه، ماهاست. بنابراین، در

ه خود های منفی و مثبت را بترتیب بیشترین گستره همبستگیبه

اند.اختصاص داده

AOنمايه

های آبریز ایراندر ماه جولای، همبستگی منفی بر بیشتر حوضه

نمایان شده که در نیمه شمالی از شدت بیشتری برخوردار بوده

طور پراکنده ( به0/0تا 2/0ی مثبت ضعیف )هااست. همبستگی

شرق غرب و جنوبشرق، جنوبغرب، شمالبر مناطقی از شمال

قرار گرفته است. با فرا رسیدن ماه اوت، همبستگی مثبت بر

که در ای از ایران پیشی گرفته، افزون بر اینمناطق گسترده

2/0تا 4/0مقایسه با ماه جولای، بر شدت آن نیز افزوده شده و به

ته های منفی کاسکه از گستره همبستگیرسیده است. با وجود این

های شمالی ( بر حوضه-4/0تا -6/0شده ولی با شدت بیشتری )

شرقی پدیدار شده است. در ماه سپتامبر، شرایط دگرگون و شمال

ه شرق بویژه از شمالهای مثبت بهشده و با چیرگی همبستگی

های منفی ضعیف )کمتر از بستگیغرب ایران، همسمت جنوب

های تالش محدود مشکیل و رودخانه-های هامون( به حوضه-2/0

های شده است. مراکز بیشینه همبستگی مثبت نیز بر فراز حوضه

اترک، کویر مرکزی، گاوخونی و مند شکل گرفته است. در ماه

اکتبر بار دیگر شرایطی همانند با ماه جولای تکرار شده با این

های های منفی در حوضهوت که بر شدت همبستگیتفا

غرب افزوده شده و مرکز بیشینه آن بر دریاچه ارومیه قرار شمال

( 0/0تا -2/0گرفته است. در این ماه، همبستگی منفی ضعیف )

ستگی های همببر بیشتر مناطق ایران شکل گرفته است. بیشینه

های ارس، وضهقرار داشته، بر ح 2/0تا 0/0منفی که در محدوده

قوم نمایان شده های تالش، دریاچه نمک، اترک و قرهرودخانه

های شرقی، است. در ماه نوامبر، همبستگی منفی در نیمه

هایی از جنوب مشاهده شده و از این مناطق شرقی و بخشجنوب

های مثبت افزوده شده به سمت نیمه شمالی، بر شدت همبستگی

ی دریاچه نمک، کرخه، سفیدرود و هاکه در محدوده حوضهتا این

مرزی غرب، مراکز بیشینه آن نمایان شده است. در میان الگوهای

های ، بیشینهSONو Summer ،ASOفصلی یا سه ماهه

غرب در جنوب Summer( در الگوی 4/0تا 6/0همبستگی مثبت )

های کارون بزرگ، ایران و در مرزهای مشترک مربوط به حوضه

بختگان و حله شکل گرفته است. با وجود -کزهره، طش-جراحی

، مرکز بیشینه ASOکه در همین الگو، همانند با الگوی این

، ASOهمبستگی منفی نیز وجود داشته ولی در مقایسه با الگوی

سو پهنه کمتری را پوشش داده و از سوی دیگر این مرکز از یک

جا شده و در بیشینه از دریاچه ارومیه به سمت شمال جابه

های تالش و شمال سفیدرود قرار گرفته رودخانه محدوده حوضه

در مقایسه با دو الگوی اشاره شده، از شدت SONاست. در الگوی

چنان چیرگیده ولی همهای مثبت و منفی کاسته شهمبستگی

های مثبت بوده است. بنابر مطالب گفته شده، با همبستگی

با بارش، AOهای مثبت و منفی نمایه بیشترین گستره همبستگی

های سپتامبر و اکتبر نمایان شده است.ترتیب در ماهبه

C-SSTنمايه

، الگوی ماه اوت، C-SSTدر میان الگوهای ماهانه مربوط به نمایه

ترین مقادیر همبستگی منفی را نمایان کرده که از شمال به بیش

جنوب کشور بر شدت آن افزوده شده و مراکز بیشینه آن با مقادیر

-های هامونشرق و در محدوده حوضهدر جنوب 6/0تا 8/0بین

مشکیل شکل گرفته است. در الگوی ماه -هیرمند و هامون

هایی از ی منفی در بخشای مقادیر همبستگسپتامبر نیز تا اندازه

زار خواف، کویر لوت، کویر مرکزی و مند، افزایش های نمکحوضه

نشان داده ولی در الگوهای دیگر این مقادیر با شدتی همانند

( در هر سه 0/0تا 2/0نمایان شده است. شدت همبستگی مثبت )

طور تقریبی همانند بوده، گرچه الگوی جولای، اوت و سپتامبر، به

در شمال 4/0تا 6/0لای، محدود کوچکی از همبستگی در جو

تدریج از گستره قوم نمایان شده است. از ماه جولای بهقره

های که در ماه سپتامبر به بخشهمبستگی کاسته شده تا این

های تالش محدود های دریاچه نمک و رودخانهکوچکی از حوضه

پراکندگی شده است. دو الگوی اکتبر و نوامبر، از نظر شدت و

( همانند بوده است. بنابراین 0/0تا 2/0همبستگی مثبت )


با بارش، C-SSTهای مثبت و منفی ترین همبستگیبیشینه

ترتیب در نمایه های جولای و اوت پدیدار شده است. در میان به

، با نشان دادن میزان Summerالگوهای فصلی یا سه ماهه، الگوی

غرب، بیشترین شدت های شمالدر حوضه 4/0تا 6/0همبستگی

که همبستگیهمبستگی مثبت را به خود اختصاص داده، درحالی

ASOرسیده است. در الگوی -2/0منفی در این الگو به کمتر از

، شدت همبستگی منفی تغییری نشان نداده Summerنسبت به

شرق، های داخلی به سمت شمالولی از نظر پراکندگی، از حوضه

غرب کشیده شده است. در مناطق دیگر ایران نوبغرب و جشمال

4/0های مثبت چیرگی یافته که مراکز بیشینه آن )نیز، همبستگی

شرق، از جنوب-غربای و در امتداد شمالطور عمده( به2/0تا

-کوه و از کویر لوت تا هامونهای سفیدرود تا کویر سیاهحوضه

که مقدار ی، درحالSONهیرمند کشیده شده است. در الگوی

همبستگی مثبت، کمتر از دو الگوی دیگر بوده، افزایش

ار که مقدطوریچشمگیری در میزان همبستگی منفی رخ داده، به

-6/0سو به قره-های مند و هرازهایی از حوضهبیشینه آن در بخش

ترین مقادیر همبستگی رسیده است. بنابراین، بیشینه -4/0تا

مشاهده SONو Summerالگوهای ترتیب درمثبت و منفی، به

شده است.

P-SSTنمايه

( در -2/0در الگوی ماه جولای، همبستگی منفی ضعیف )کمتر از

غرب ارس و شمال اترک های بسیار کوچکی از شمالمحدوده

شکل گرفته و در مناطق دیگر، چیرگی با همبستگی مثبت بوده

بیش از های داخلی، های مثبت در حوضهاست. شدت همبستگی

شرق بوده و مرکز بیشینه آن های نیمه شمالی و جنوبحوضه

های اوتکوه شکل گرفته است. در ماه( بر کویر سیاه4/0تا 6/0)

ویژه سپتامبر، بر مقدار همبستگی منفی افزوده شده و در و به

مهران، این مقدار به -کوچکی از ارس و نیمه جنوبی کلبخش

های ماه اکتبر، با همان شدت ماهافزایش رسیده است. در -4/0

ه از کپیشین، بر گستره همبستگی مثبت افزوده شده درحالی

شدت و گستره همبستگی منفی کاسته شده است. در ماه نوامبر،

اندکی از گستره همبستگی مثبت کاسته و بر شدت همبستگی

غربی افزوده شده است. در میان های جنوبمنفی در حوضه

های مثبت و منفی، سه ماهه، شدت همبستگی الگوهای فصلی یا

جز در موارد اندکی، همانند ولی از نظر گستره همبستگی، متفاوت

ترتیب کمترین و ، بهSummerکه در الگوی طوریبوده است. به

های منفی و مثبت نمایان شده، بیشترین گستره همبستگی

ده ، همانندی بیشتری مشاهSONو ASOکه در دو الگوی درحالی

ترین شدت و نیز گستره ترتیب، بیششده است. بدین

ترتیب در با بارش، به P-SSTهای مثبت و منفی نمایه همبستگی

های جولای و سپتامبر پدیدار شده است.ماه

M-SSTنمايه

تدریج شود که بهاز مقایسه الگوهای جولای تا نوامبر، مشخص می

تا های شرقحوضه ویژه دربر شدت و گستره همبستگی منفی، به

نیز -4/0تا -6/0غرب ایران افزوده شده و به محدوده جنوب

که چنین روندی در همبستگی مثبت رسیده است درحالی

( 4/0تا 6/0شود. مراکز بیشینه همبستگی مثبت )مشاهده نمی

ویژه سپتامبر تا نوامبر، بر دریاچه نمک متمرکز در همه الگوها، به

ن امبر با گستردگی و یکنواختی بیشتری نمایابوده و در الگوی سپت

شده است. در میان الگوهای فصلی یا سه ماهه، بیشترین شدت و

، Summerترتیب در های مثبت و منفی، بهگستره همبستگی

ASO وSON چه که در همه الگوهای اشاره پدیدار شده است. آن

شده وجود دارد این است که روند کاهش همبستگی مثبت، از

شرق ایران به محدوده حوضه سفیدرود آغاز شده و در جنوب

بیشینه همبستگی منفی رسیده است.

هابررسی معناداری همبستگی

ها نشانگر این است که نمایه نتایج حاصل از معناداری همبستگی

MEI درصد مناطق، همبستگی مثبت و نمایه 30در حدودSOI

فی با بارش پاییزه درصد مناطق، همبستگی من 25نیز در حدود

دهد که سایر تر نشان می(. تحلیل دقیق3داشته است )شکل

ها در مناطق محدودی همبستگی معنادار با بارش پاییزه نمایه

در شمال غرب همبستگی مثبت؛ نمایه NAOاند )نمایه داشته

AO هایی از حوضه اترک و کویر مرکزی و سپتامبر در بخشAO

های دریاچه نمک، کرخه و کارون حوضههایی از نوامبر در بخش

قوم، های قرههایی از حوضهدر بخش NCPهمبستگی مثبت؛ نمایه

اوت در C-SSTهایی از جنوب شرق؛ نمایه دریاچه نمک و بخش

تابستان در C-SSTهای جنوب شرقی همبستگی منفی و بخش

در M-SSTغرب همبستگی مثبت؛ و نمایه هایی از شمالبخش

هایی از حوضه دریاچه نمک و سفید رود همبستگی مثبت(. بخش

هایی که در بیش از همچنین از بررسی نتایج مشخص شد، نمایه

و MEI اند، دو نمایهها معناداری نشان دادهدرصد ایستگاه 20

SOI (. با توجه به این جدول مشخص شد که 2اند )جدول بوده

4/29درصد ) 5ختلف در سطح های زمانی مدر مقیاس MEIنمایه

6/22تا 4/20درصد ) 1ها( و در سطح درصد ایستگاه 3/43تا

-ها( همبستگی مثبت معنادار با بارش پاییزه حوضهدرصد ایستگاه

5در سطح SOIگانه ایران نشان داد. همچنین نمایه 30های

درصد 1ها( و در سطح درصد ایستگاه 7/53تا 3/23درصد )

ها( همبستگی منفی و معنادار با درصد ایستگاه 6/28تا 1/20)


بارش پاییزه داشتند. بررسی کلی مشخص نمود بارندگی پاییزه در

درصد( همبستگی 53ها )تا ای از ایستگاهبخش قابل ملاحظه

داشته است. نتایج نهایی نشانگر SOIو MEIمعنادار با دو نمایه

بت های مثبستگیهای دارای هماین است که بیشترین ایستگاه

درصد( و منفی معنادار متعلق 3/43) Oct-MEIمعنادار متعلق به

(.3و شکل 2درصد( است )جدول 7/53) Aug-SOIبه

های دورپيوندی ماهانه و فصلیهای همبستگی معنادار بارش پاييزی با نمايهضريب -3 لشک

ها همبستگی معنادار دارندهای حوضهدرصد ايستگاه 20دورپيوندی که در بيش از های نمايه -2جدول

درصد معناداری

05/0+ 01/0+ 05/0- 01/0-

درصد نمایه درصد نمایه درصد نمایه درصد نمایه

Jul-MEI 4/29 Oct-MEI 6/22 Jul-SOI 9/52 Jul-SOI 2/26

Aug-MEI 35 Nov-MEI 6/22 Aug-SOI 7/53 Aug-SOI 6/28

Sep-MEI 5/36 ASO-MEI 4/20 Aug-C-SST 3/23 Oct-SOI 7/23

Oct-MEI 3/43 SON-MEI 5/21 Sep-SOI 8/31 Summer-SOI 1/20

Nov-NAO 4/29 Oct-SOI 4/43 ASO-SOI 24

Summer-MEI 4/35 Summer-SOI 6/44

ASO-MEI 3/38 ASO-SOI 5/49

SON-MEI 1/42 SON-SOI 2/37

های معنادار ايستگاهیبررسی درصد همبستگی

دهد بیشترین فراوانی همبستگی نتایج به دست آمده نشان می

ای ههای دورپیوندی با بارش پاییزه متعلق به نمایهمعنادار نمایه

MEI وSOI ها( و کمترین درصد ایستگاه 8/60و 75)به ترتیب

3/6و 9/2)به ترتیب NAOو P-SSTآن نیز متعلق به دو نمایه

-Mو C-SSTویژه ها بهباشد و سایر نمایهها( میدرصد ایستگاه

SST های آبریز کشور، های حوضهدرصد ایستگاه 10در بیش از

(.4اند )شکل همبستگی معنادار با بارش پاییزه نشان داده

های های معنادار به تفکيک حوضهبررسی درصد همبستگی

آبريز

با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که بیشترین و

های های پاییزه با نمایهکمترین فراوانی همبستگی معنادار بارش


های کویری مرکزی و کویر درنجان دورپیوندی به ترتیب در حوضه

(. در 3( پدیدار شده است )جدول 6/1و 1/39)به ترتیب

های آبریز مهم از جمله کارون، کرخه، دریاچه ارومیه، حوضه

جازموریان، -دریاچه نمک، مرز غربی، سفیدرود، اترک، هامون

های معنادار قوم و گاوخونی فراوانی همبستگیهیرمند، قره-هامون

، 9/27، 6/26، 9/35، 4/34، 3/31، 9/35، 8/32، 8/32به ترتیب

درصد بوده است. 9/10و 9/35، 6/15

های آبريزدر کل حوضه های دورپيوندینمايههای معنادار متوسط فراوانی -4شکل

آبريز ايرانهای های دورپيوندی با بارش فصلی در همه حوضهدرصد معناداری نمايه -3جدول

ARZ TLS SFR HAS QAH QAG حوضه

5/12 8/7 6/15 9/35 1/3 3/31 فراوانی

ATR WSB KRK GKR JAZ HLL حوضه

0/25 1/28 8/32 8/32 4/34 6/26 فراوانی

MND KAM SBL URL STL TBM حوضه

1/14 3/31 9/35 8/18 3/20 3/31 فراوانی

ABS HAJ LUD CTD SKD DJD حوضه

3/20 6/1 1/39 1/28 7/29 4/23 فراوانی

KHD HAH HAM QRQ GKH BDA حوضه

3/20 9/10 9/35 0/25 6/15 1/28 فراوانی

بررسی بيشترين همبستگی معنادار در تأخيرهای مختلف

دست آمده نشانگر همبستگی معنادار بارش پاییزه با همه نتایج به

ز های آبریهای دورپیوندی در بیشتر حوضهتأخیرهای زمانی نمایه

در همه تأخیرها و MEIها، نمایه ایران است. براساس این یافته

21در بیش از ASOهای جولای، تابستان و در گام SOIنمایه

که در مورد اند در حالی شان دادهحوضه همبستگی معناداری ن

(. در 5های دیگر، چنین وضعیتی مشاهده نشده است )شکل نمایه

NAOحوضه، و نمایه 18نوامبر در C-SSTهای برخی موارد نمایه

حوضه همبستگی معناداری را با بارش پاییزه 8نوامبر در AOو

(.5اند )شکل نمایان کرده

ضريب همبستگی با تأخيرهای زمانی مختلف -5شکل

0

20

40

60

80

MEISOINAONCPAOC-SSTP-SSTM-SST

یند

يورپ

دوه

مايز ن

د اص

در

نمايه دورپيوندی

0

5

10

15

20

25

30

MEINAOAOP-SST

هاه

ضحو

د دا

تع

نمايه دورپيوندی

Jul Aug SepOct Nov SummerASO SON


های مختلفبررسی همبستگی معنادار در حوضه

های های دورپیوندی مورد بررسی، با در نظر گرفتن گامنمایه

ترتیب درصدی از مورد بوده است. بدین 64تأخیر با بارش پاییز،

های هر حوضه همبستگی معنادار )بدون ها که با بارشاین نمایه

اند، مورد بررسی قرار گرفت در نظر گرفتن علامت( نشان داده

ست آمده، فراوانی همبستگی معنادار د(. بر اساس نتایج به6)شکل

کوه( تا )حوضه سیاه 6/1های دورپیوندی بین بارش پاییزه با نمایه

هاییدرصد )کویر مرکزی( متغیر بوده است. از میان حوضه 1/39

اند ها همبستگی معنادار نشان دادهدرصد نمایه 30که در بیش از

کرخه، کارون های ارس، سفیدرود، مرز غربی، توان به حوضهمی

قوم اشاره کرد که بزرگ، مند، دریاچه ارومیه، کویر مرکزی و قره

، 9/35، 3/31ها به ترتیب های معنادار آنمیزان فراوانی همبستگی

درصد 1/35و 1/39، 3/31، 9/35، 3/31، 8/32، 8/32، 4/34

های حوضه( از حوضه 10ترتیب حدود یک سوم )بوده است. بدین

های پیوندازدور، همبستگی درصد نمایه 30بیش از مورد مطالعه با

(.6اند )شکل معنادار نشان داده

های آبريز ايرانهای دورپيوندی در فصل پاييز در حوضهفراوانی معناداری نمايه -6شکل

های مختلفحوضهبررسی نوع همبستگی معنادار در

های این پژوهش نشان داد که بیشترین درصد بررسی یافته

های موردهای بارش پاییزه در بیشتر حوضهفراوانی همبستگی

)همبستگی SOI)همبستگی مثبت( و MEIمطالعه متعلق به

، میزان فراوانی MEI(. در مورد نمایه 4منفی( بوده است )جدول

-های تالش، هرازحوضه های مثبت معنادار درهمبستگی

کوه و گاوخونی صفر هراز، دریاچه نمک، سیاه-سوسفیدرود، قره

های درصد، در حوضه 13درصد، در حوضه دریاچه نمک

زهره، -سفیدرود، اترک، مرز غربی، کرخه، کارون بزرگ، جراحی

-سیرجان، هامون-حلّه، بلوچستان جنوبی، دریاچه ارومیه، ابرقو

، زار خوافکویر مرکزی، کویر درانجیر، نمک جازموریان، کویر لوت،

درصد، 100قوم و بندرعباس مشکیل، قره-هیرمند، هامون-هامون

درصد، در حوضه 75درصد، در حوضه مند 88در حوضه ارس

25مهارلو -بختگان-درصد و در حوضه طشک 50گرگان -سوقره

ن حوضه آبریز ایرا 19در MEIترتیب نمایه درصد بوده است. بدین

درصد با 100ها( فراوانی همبستگی مثبت سوم حوضه)حدود دو

-جز در حوضه هراز، بهSOIبارش پاییزه نشان داد. در مورد نمایه

ها درصد، در بقیه حوضه 38سفیدرود با فراوانی همبستگی مثبت

های فراوانی همبستگی مثبت، صفر درصد بوده است. همبستگی

سفیدرود، کویر -های تالش، هرازحوضهمنفی معنادار این نمایه در

هراز -سوهای قرههیرمند صفر درصد، در حوضه-کوه و هامونسیاه

25مهران و بلوچستان جنوبی -های کلدرصد، در حوضه 13

های بیابان درصد، در حوضه 38هراز -سوهای قرهدرصد، در حوضه

های درصد، در حوضه 50مشکیل و گاوخونی -درانجیر، هامون

63سیرجان -مهارلو و ابرکوه-بختگان-چه نمک، طشکدریا

های ارس، سفیدرود، درصد، در حوضه 75درصد، در حوضه اترک

درصد و سرانجام در 88زار خواف جازموریان و نمک-حلّه، هامون

زهره، دریاچه -های مرز غربی، کرخه، کارون بزرگ، جراحیحوضه

است. بنابراین، درصد بوده 100قوم ارومیه، کویر مرکزی و قره

های چهارم حوضهدر یک SOIهای منفی نمایه فراوانی همبستگی

درصد نشان 50ها بیش از سوم آندرصد و در یک 100آبریز ایران

، M-SSTهای دیگر، نمایه داده است. در میان نمایه

های دریاچه نمک، های معنادار مثبت را در حوضههمبستگی

25و 38، 75کوه به ترتیب در سیاه هراز و-سوسفیدرود، قره-هراز

نیز C-SSTو NAOهای درصد موارد نشان داد. نمایه

درصد را در حوضه تالش، نمایه 13های مثبت معنادار همبستگی

C-SST ترتیب در درصد را به 13و 25همبستگی منفی معنادار

همبستگی P-SSTهراز و هامون هیرمند و نمایه -وهای قرهحوضه

0

10

20

30

40

AR

Z

TL

S

SF

R

HA

S

QA

H

QA

G

AT

R

WS

B

KR

K

GK

R

JA

Z

HL

L

MN

D

KA

M

SB

L

UR

L

ST

L

TB

M

AB

S

HA

J

LU

D

CT

D

SK

D

DJ

D

KH

D

HA

H

HA

M

QR

Q

GK

H

BD

A

یند

يورپ

دوه

مايز ن

د اص

در

حوضه


کوه نمایان درصد را در حوضه کویر سیاه 13نادار مثبت مع

های معنادار گسترده و اند. بنابراین بیشترین همبستگیکرده

های آبریز ایران پدیدار شده، متعلق به دو شدید در بیشتر حوضه

ی های مثبت و منفترتیب، همبستگیبوده که به SOIو MEIنمایه

(.4اند )جدول ا نشان دادههمعناداری را با بارش پاییزه این حوضه

های آبريز ايرانهای دورپيوندی در حوضهدرصد فراوانی همبستگی نمايه -4جدول

نمایه دورپیوندی

MEI SOI NAO NCP AO C P M

- + - + - + - + - + - + - + - + نوع همبستگی حوضه

ARZ 88 0 0 88 13 0 25 0 13 0 13 0 0 0 0 0

TLS 0 0 0 0 13 0 0 0 0 0 13 0 0 0 0 0

SFR 100 0 0 88 13 0 13 0 13 0 13 0 13 0 38 0

HAS 0 0 38 0 13 0 13 0 13 0 13 0 0 0 38 0

QAH 0 0 0 13 0 0 0 0 0 0 0 25 0 0 25 0

QAG 50 0 0 38 0 0 0 0 0 13 0 0 0 0 0 0

ATR 100 0 0 75 0 0 25 0 0 13 0 0 0 0 0 0

WSB 100 0 0 100 13 13 0 0 13 0 13 25 0 0 0 0

KRK 100 0 0 100 13 0 0 0 13 0 0 13 0 0 25 0

GKR 100 0 0 100 13 0 0 0 25 0 0 25 0 0 0 0

JAZ 100 0 0 100 0 0 0 0 13 0 0 13 0 0 0 0

HLL 100 0 0 88 0 0 13 0 0 13 0 38 0 0 0 0

MND 75 0 0 38 0 0 13 13 0 0 0 25 0 0 0 0

KAM 100 0 0 25 0 0 13 0 0 0 0 13 0 0 0 0

SBL 100 0 0 25 0 0 13 0 0 0 0 13 0 0 0 0

URL 100 0 0 100 13 25 0 0 13 13 13 0 0 0 13 0

STL 13 0 0 63 13 13 13 13 25 0 13 0 13 0 75 0

TBM 25 0 0 63 0 0 0 0 13 0 0 13 0 0 0 0

ABS 100 0 0 63 0 0 0 0 0 0 0 13 13 0 0 0

HAJ 100 0 0 88 0 0 13 0 0 0 0 13 0 0 0 25

LUD 100 0 0 63 0 0 0 13 0 13 0 25 13 0 0 0

CTD 100 0 0 100 0 13 13 13 0 13 0 13 13 0 38 0

SKD 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13 0 0 0

DJD 100 0 0 50 0 0 0 0 0 0 0 13 0 0 0 0

KHD 100 0 0 88 0 0 0 0 0 13 0 25 0 0 0 0

HAH 100 0 0 0 0 0 13 0 0 0 0 13 0 0 0 0

HAM 100 0 0 50 0 0 13 0 0 0 0 13 0 0 0 25

QRQ 100 0 0 100 0 0 25 0 13 25 0 25 0 0 0 0

GKH 0 0 0 50 0 0 0 13 0 0 0 0 13 0 13 0

BDA 100 0 0 38 0 0 0 0 0 0 0 13 0 0 13 0

بحثی چنین بررسدر این مطالعه با لحاظ تراکم بالای ایستگاهی و هم

های آبریز ایران تلاش شد نوع همبستگی بارش پاییزه همه حوضه

های )مثبت یا منفی( و معنادار بودن یا نبودن آن با نمایه

ی که طوردورپیوندی از طریق همبستگی پیرسون بررسی شود به

حاظ فرکانس، شدت، فاصله از انتخاب نوع نمایه دورپیوندی با ل

منطقه مورد مطالعه و الگوی ترازهای مختلف جوی همراه باشد.

دی های دورپیونبر اساس نتایج حاصل از بررسی همبستگی نمایه

های زمانی مختلف، های آبریز ایران در گامبا بارش پاییزه حوضه

بیشترین شدت همبستگی مثبت را در بیشتر مناطق MEIنمایه

غرب، شرق و غرب تا جنوبهای شمالویژه در حوضهبه ایران

های اکتبر و نوامبر از شدت شرق نشان داد که در ماهجنوب

& Khorahid Doustبیشتری برخوردار بوده است که با مطالعه

Ghavidel (2006تطابق خوبی نشان می ) ،دهد. از سوی دیگر

اشته است ، عمدتاً همبستگی منفی در مناطق فوق دSOIنمایه

ترتیب در به SOIهای همبستگی منفی و مثبت نمایه که بیشینه

ASO وNov خود را نشان داده است. بر خلاف نتایج حاصل از

( که همبستگی منفی 2000) Nazemosadat & Corderyپژوهش


را فقط در غرب دریای مازندران معنادار SOIبارش پاییزه با نمایه

این پژوهش نشانگر معناداری همبستگی هایاند، یافتهنشان داده

های آبریز درصد با بارش حوضه 1و 5در سطح SOIمنفی نمایه

ویژه، شرقی و بهشرقی، جنوب و جنوبغربی، شمالجنوب

Khorshid Doust and Ghavidelغربی و غربی است. شمال

Rahimi (2006 و )Ghayoor and Asakereh (2002 معتقد )

افزایش بارش در فاز النینو انتقال رودباد جنب هستند علت اصلی

تر باشد که موجب های پایینای در نیمکره شمالی به عرضحاره

ستوا تر به اشود قسمت شمالی سلول هدلی در موقعیتی نزدیکمی

ی اهای جنب حارهقرار گرفته و در چنین وضعیتی آنتی سیکلون

امکان نفوذ موج تری جابجا شده وهای پایینخاورمیانه به عرض

بادهای غربی را در دوره سرد به منطقه مدیترانه و دریای سرخ

اقیانوسی افزایش -افزایش دهند که نتیجه این سازوکار جوی

های توام با النینو باشد. وضعیت های فراگیر ایران در سالبارش

معکوس سازوکار مذکور با ایجاد فاز لانینا زمینه لازم را برای بروز

کند. همچنین ی در خاورمیانه و ایران فراهم میخشکسال

Ahmadi et al. (2019نشان داده ) اند ترکیب فاز گرمENSO با

تواند موجب انتقال باد غالب جنوب شرقی در اقیانوس هند می

معنادار رطوبت از اقیانوس هند به خاورمیانه و ایران شود در حالی

و باد غالب شمال غربی اقیانوس هند ENSOکه ترکیب فاز سرد

موجب گسترش خشکسالی در شرق خاورمیانه و ایران خواهد شد.

های در حوضه NCPاز سوی دیگر، این مطالعه نشان داد نمایه

سفیدرود، کرخه و کارون همبستگی -ارس، تالش، سفیدرود، هراز

Golchin( و 2001) Paydar Ardakaniمثبت دارد که با مطالعه

Kouhi (2004تا حدودی مطابقت دارد ولی در حوضه ) های مرز

غربی، دریاچه نمک، دریاچه ارومیه و کویری مرکزی خلاف آن را

( عقیده دارد در 2014) .Ghavidel Rahimi et alکند. اثبات می

عبور رودباد عمیق ترازهای فوقانی، فرود بلند NCPفاز مثبت

سمت شرق محور ناوه مدیترانه و قرار گیری سواحل خزر در

موجب ایجاد شرایط سیکلونی و ناپایداری شده و در نهایت انتقال

های فراوان در سواحل دریای هوای مرطوب و وقوع ریزش

شود و برعکس در فاز منفی عدم وجود رودباد و مازندران می

تضعیف بادهای غربی و مداری شدن جریان و عبور بادهای مذکور

موجب انتقال هوای گرم و خشک مناطق از مناطق خشک و گرم

شمال آفریقا و عراق به سمت سواحل جنوبی دریای مازندران شده

آورد.ها را به وجود میو کاهشی بارش و خشکسالی

ای نمایانگر بیشترین و کمترین فراوانی بررسی حوضه

های دور پیوندی به های پاییزه با نمایههمبستگی معنادار بارش

1/39کویری مرکزی و کویر درانجیر )به ترتیب ترتیب در حوضه

های آبی مهم از جمله کارون بزرگ، کرخه، ( بوده و در حوضه6/1و

-دریاچه ارومیه، دریاچه نمک، مرز غربی، سفیدرود، اترک، هامون

، 8/32قوم و گاوخونی به ترتیب هیرمند، قره-جازموریان، هامون

و 9/35، 6/15، 9/27، 6/26، 9/35، 4/34، 3/31، 9/35، 8/32

چنین، بررسی نتایج نشان درصد به دست آمده است. هم 9/10

SOIحوضه، 21در همه تأخیرها در بیش از MEIداد که نمایه

حوضه، 21در بیش از ASOو Jul ،Summerهای زمانی در گام

C-SST (Aug 18در ،)حوضهNAO وAO (Nov 8در )حوضه

ها، یزه داشتند. براساس این یافتههمبستگی معنادار با بارش پای

درصد در 5)همبستگی مثبت و معنادار سطح MEIهای نمایه

6/22-4/20درصد در 1ها و سطح درصد ایستگاه 1/29-3/43

5)همبستگی منفی و معنادار سطح SOIها(، درصد ایستگاه

درصد در 1ها و سطح درصد ایستگاه 7/53-3/23درصد در

ها درصد ایستگاه NAO (4/29ها(، ستگاهدرصد ای 1/20-6/28

طور عمده در بخش شمال غربی( و همبستگی مثبت و معنادار، به

C-SST (3/23 درصد ایستگاه )ها همبستگی منفی و معنادار

( همبستگی بارش 2001) Paydar Ardakaniهستند. در مطالعه

مثبت بوده ولی معناداری آن مشخص نشده NAOپاییزه با نمایه

( انجام 2004) Golchin Kouhiای که توسط است. در مطالعه

منفی و در سایر NAOشده، همبستگی بارش شمال غرب ایران با

که پژوهش کنونی خلاف این مناطق مثبت بوده است، در حالی

طور عمده به دلیل متفاوت بودن دورهموضوع را ثابت کرد که به

Yarahmadi & Aziziاقلیمی مورد مطالعه است. از سوی دیگر

بیشترین ارتباط را با بارش ENSOاند که نمایه ( نشان داده2007)

پاییزه ایران دارد که در این پژوهش نیز تأیید گردید به طوری که

هستند، ENSOهای که هر دو از نمایه MEIو SOIدو نمایه

ریز های آببا بارش پاییزه حوضه بیشترین همبستگی معنادار را

های آبریز اند. در مجموع، بارندگی پاییزه حوضهایران نشان داده

درصد( همبستگی 53ای از کشور )تا در بخش قابل ملاحظه

طور عمده به دلیل دارد که به SOIو MEIمعنادار با دو نمایه

ظر (. از نHelali ،2018مقیاس و فرکانس نمایه دورپیوندی است )

های دارای همبستگی گام زمانی مشخص شد بیشترین ایستگاه

درصدOct-MEI (3/43 )مثبت معنادار با بارش پاییزه متعلق به

درصد( بوده است. نتیجه 7/53) Aug-SOIو منفی معنادار با

( مشخص کرده است در شمال غرب ایران 2018) Helaliمطالعه

د.با بارش پاییزه را دارنها بیشترین همبستگی معنادار این نمایه

19در MEIکه نمایه در یک نگاه کلی و با توجه به این

ها( فراوانی همبستگی سوم حوضهحوضه آبریز ایران )حدود دو

ها( چهارم حوضهحوضه )حدود سه 23درصد و در 100مثبت

چهارم نیز در یک SOIدرصد و نمایه 50همبستگی مثبت بیش از

ها سوم آندرصد و در یک 100ها، فراوانی همبستگی منفی حوضه


اند، بنابراین این درصد نشان داده 50فراوانی همبستگی بیش از

بینی کننده بارش های پیشعنوان نمایهتوانند بهدو نمایه می

چنینکار گرفته شوند. همهای آبریز ایران، بهپاییزه در حوضه

های آبریزها، در حوضهشدت، گستره و درصد همبستگی براساس

غرب و غرب ایران ویژه شمالشرق و بهغرب، شرق، جنوبجنوب

بینی را ارائه خواهند داد. های اکتبر و نوامبر، بهترین پیشو در ماه

نیز البته با شدت و C-SSTو M-SSTهای دیگر مانند نمایه

ان عنوجایگاه بعدی به توانند درگستره همبستگی کمتر، می

در سطح یک یا چند حوضه مورد استفاده قرار بینی کنندهپیش

، در گام زمانی ماهانه و فصلی M-SSTکه نمایه طوریگیرند. به

وده ویژه در محدبیشترین شدت و گستره همبستگی مثبت را به

های اوت، نیز در ماه C-SSTدریاچه نمک نشان داده است. نمایه

و اکتبر و فصلی بیشترین شدت و گستره همبستگی سپتامبر

شرقی ویژه جنوبغربی، جنوب و بههای جنوبمنفی را در حوضه

ایران نمایان کرده است.

گيرینتيجهبینی بارش و تغییرات آن به ویژه در بزرگ مقیاس از قبیل پیش

مقیاس حوضه آبریز و حوضه کل کشور از اهمیت خاصی در

مدیریت منابع آب و کشاورزی دیم برخوردار های ریزیبرنامه

های دورپیوندی به عنوان عاملی مهم در است. در این میان نمایه

نند. کها به ویژه بارش عمل میبینی آنمتغیرهای اقلیمی و پیش

های آبریز و البته کل این مطالعه برای اولین بار از دیدگاه حوضه

های دورپیوندی با یهگستره ایران نوع و فراوانی همبستگی نما

بارش پاییزه را مورد مطالعه قرار داد تا بهترین نمایه را انتخاب

های دورپیوندی نماید. نتایج به دست آمده مشخص نمود نمایه

های آبریز در عمده حوضه SOIو MEIخصوص مورد مطالعه به

همبستگی بالا و معناداری با بارش پاییزه داشتند که این

ها معنادار درصد در یک سوم حوضه 1و 5ح همبستگی در سط

های آبریز نیمه غربی، در حوضه MEIبودند. در مجموع نمایه

-در حوضه SOIشرقی و جنوبی همبستگی مثبت معنادار، نمایه

-نوامبر در حوضه NAOهای فوق همبستگی منفی معنادار، نمایه

سپتامبر AOهای شمال غربی همبستگی مثبت معنادار، نمایه

نوامبر در نیمه AOهای شمال شرقی و جنوب غربی و ر بخشد

اوت در جنوب C-SSTغربی همبستگی مثبت معنادار، نمایه

ژوئیه P-SSTشرق، شرق و جنوب همبستگی منفی معنادار، نمایه

در M-SSTدر کویر مرکزی همبستگی مثبت معنادار و نمایه

بستگی های دریاچه نمک و سفیدرود همهای عمده حوضهبخش

مثبت معنادار با بارش پاییزه در مقیاس حوضه آبریز نشان دادند.

های آبریزرسد در اکثر حوضهبا توجه به این نتایج، به نظر می

-عنوان متغیرهای پیشهای دورپیوندی بهتوان از نمایهایران می

ود شبینی کننده بارش پاییزه استفاده نمود. بنابراین پیشنهاد می

های چند های آماری مختلف از قبیل رگرسیوناز روشبا استفاده

متغیره، شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون بردار پشتیبان از

های دورپیوندی به دست آمده در این مطالعه در مقیاس شاخص

بینی کننده بارش پاییزه های به عنوان متغیرهای پیشحوضه

اره نه، بههای زمستااستفاده شود و در صورت امکان پراکنش بارش

ای مورد بررسی و و سال آبی نیز با همین روش در مقیاس حوضه

ارزیابی قرار گیرد.

سپاسگزاریبدین وسیله از شرکت مدیریت منابع آب ایران و سازمان

هواشناسی به دلیل در اختیار قرار دادن اطلاعات بارشی تشکر و

گردد.قدردانی می

"گونه تعارض منافع بين نويسندگان وجود نداردهيچ"

REFERENCES Ahmadi, M., Fathniya A., Abkharabat. S., 2015. Trend

Analysis of Iran's Precipitation and Its Relation to

the Teleconnection Forces, Journal of Climate

Research, 23: 19-33.

Ahmadi, M., Salimi, S., Hosseini, S.A., Poorantiyosh,

P., Bayat, A. 2019, Iran's precipitation analysis

using synoptic modeling of major teleconnection

forces (MTF), Dynamics of Atmospheres and

Oceans 85: 41–56.

Amirmoradi, K., Sabziparvar, A.A., Deihimi, A., 2015.

Analysis of the Relationship between Seasonal

Streamflow Variations and some Teleconnection

Indices by Wavelet Analysis Method (Case study:

Northwest Rivers), Water and Soil Science

Journal, 4(1):269-284.

Araghi, A., Martinez, C.J., Adamowski, J., Olesen, J.E.,

2019. Associations between large-scale climate

oscillations and land surface phenology in Iran,

Agricultural and Forest Meteorology 278:107682.

Davey, M.K., Brookshaw, A., Ineson, S., 2014. The

probability of the impact of ENSO on precipitation

and near-surface temperature, Climate Risk

Management 1: 5–24.

Dezfuli, A.K., Karamouz, M. and Araghinejad, S. 2010.

On the relationship of regional meteorological

drought with SOI and NAO over southwest Iran.

Theoretical and Applied Climatology, 100(1):57–

66. DOI: 10.1007/s00704-009-0157-2

Fatemi, M., Omidvar, K., Mazidi,A., Mesgari, E.,

Dehghan, H., 2017, Spatial analysis and study of

Tele-connection patterns of drought in central

Iran, Arid Biome Scientific and Research Journal,

http://link.springer.com/journal/704


7(1):51-65.

Gelcer, E., Fraisse, C.W., Zotarelli, L., Stevens, F.R.,

Perondi, D., Barreto, D.D., Malia, H.A., Ecole,

C.C., Montone, V., Southworth, J., 2018.

Influence of El Niño-Southern oscillation (ENSO)

on agroclimatic zoning for tomato in

Mozambique, Agricultural and Forest

Meteorology 248: 316–328.

Ghaedamini, H., Nazem Alsadat, S.M.J., Kouhizadeh,

M., Sabziparvar, A.A., 2014. Individual and

coupled effects of the ENSO and PDO on

autumnal dry and wet periods in the southern parts

of Iran, Iranian Journal of Geophysics, 8(2):92-

109.

Ghasemi, A.R. and Khalili, D., 2008. The Effect of the

North Sea Caspian Pattern (NCP) on winter

temprature in Iran, Theoretical and Applied

Climatology, 92(1): 59-74. DOI: 10.1007/s00704-

007-0309-1

Ghavidel Rahimi, Y., Farajzadeh Asl, M., Kakapor, S.,

2014. Investigation on North Sea-Caspian

Teleconnection Pattern Effect on Autumn Rainfall

Fluctuations in West and Northwest Regions of

Iran, Planning and Geography 49:217-230.

Ghayour, H. Khosravi, M, 2000, ENSO effect on

summer and Autumnal Precipitations Anomaly in

Southeast of Iran, Geography Researches, 62:141-

174.

Ghayoor, H. A. and Asakereh, H. 2002, Effects of

Teleconnection on Climate of Iran, Case Study:

The North Atlantic Oscillation and the Southern

Oscillation effects on changes in mean monthly

temperature of Jask, Journal of Geographical

Research, 25:16-17.

Ghodousi, H., Kooshafar, L., 2018. Simultaneous Use

of Climatic Signals and Sea Surface Temperature

for Flow Forecasting (Case study: Cheshmeh

Kileh catchment area), Iranian Journal of Soil and

Water Research, 49:1043-1053.

Golchin Kohi, R., 2004. The influence of pressure

oscillations in North Atlantic on precipitation of

Iran, MSc Thesis on Irrigation, Shiraz University.

Gong, D.Y. and Wang, S.W., 1999. Impacts of ENSO

on global precipitation changes and precipitation

in China. Chinese Science Bulletin 44(9): 852-

857. DOI: 10.1007/BF02885036

Goudarzi, M., Ahmadi, H., Hosseini, S.A., 2017.

Examination of relationship between

teleconnection indexes on temperature and

precipitation components (Case Study: Karaj

Synoptic Stations), Eco hydrology, 4(3):641-651.

Helali, J. 2018. Seasonal prediction of rainfed wheat

yield by crop models and statistical methods, PhD

thesis In Agrometeorology, University of Tehran,

Karaj, Iran.

Jiang, R., Wang, Y., Xie, J., Zhao, Y., Li, F., Wang, X.,

2019, Assessment of extreme precipitation events

and their teleconnections to El Niño Southern

Oscillation, a case study in the Wei River Basin of

China, Atmospheric Research 218:372–384.

Khorshid Doust A.M., Ghavidel Rahimi, Y., 2006.

Evaluation of ENSO on Seasonal Precipitaion

Variability at East Azerbaijan Province by MEI,

Geography Researches, 57: 15-26.

Kianipour, M., 2000. Synoptic investigation of El Nino

and Its relation on south and Southwest

Precipitation anomalies, MSc Thesis of

Climatology, Jan 2000, Tarbiat Modares

University.

Kutiel, H. and Turkes, M., 2005. New Evidence for the

role of the North Sea Caspian Pattern on the

temperature and precipitation regimes in

continental central Turkey, Geografiska Annaler:

Series A, Physical Geography, 87(4): 501–513.

DOI: 10.1111/j.0435-3676.2005.00274.x

Lee J.H., Julien P.Y., 2016.Teleconnections of the

ENSO and South Korean precipitation patterns,

Journal of Hydrology 534: 237–250.

Lee, J.H., Lee, J., Julien, P.Y., 2018, Global climate

teleconnection with rainfall erosivity in South

Korea, Catena 167: 28–43.

Liesch, T., Wunsch, A., 2019. Aquifer responses to

long-term climatic periodicities, Journal of

Hydrology 572: 226–242.

Modarresi, F., Araghinejad, S., Ebrahimi, K., 2015. The

Combined Effect of Seasonal Fluctuations of

Persian Gulf and Mediterranean Sea Surface

Temperature on Monthly Streamflow Forecasting

of Karkheh River, Iran, Iranian Journal of Soil and

Water Research, 46:597-607.

Mohammadi, K., Goudarzi, N., 2018. Study of inter-

correlations of solar radiation, wind speed and

precipitation under the influence of El Nino

Southern Oscillation (ENSO) in California,

Renewable Energy 120:190-200.

Mostafavi Darani, S. M., Khoshhal, J., Stone, R.,

Abbasi, F., Babaeian, I., 2014. An approach to

yield prediction of barley using teleconnection

signals (Case study: Kabootarabad, Isfahan),

Journal of Agricultural Meteorology, Vol. 2, No.

2: 24-36.

Mousavi Baygi, M., Fallah Ghalhari, G.A., Habibi, M.,

Nokhandan, M., 2008. Assessment of the relation

between the large scale climatic signals with

rainfall in the Khorassan, J. Agric. Sci. Natur.

Resour., Vol. 15(2):217-224.

Nalley, D., Adamowski, J., Biswas, A., Gharabaghi, B.,

Hu, W., 2019, A multiscale and multivariate

analysis of precipitation and streamflow

variability in relation to ENSO, NAO and PDO,

Journal of Hydrology 574: 288–307.

Nazemosadat, M.J. and Cordery, I., 2000. On the

relationships between ENSO and autumn rainfall

in Iran, International Journal of Climatology, 20

(1): 47–61. DOI: 10.1002/ (SICI) 1097-

0088(200001)20:1<47: AID-JOC461>3.0.CO; 2-

P

Nazemosadat, M.J., Samani, N., Barry, D.A. and Molaii

Niko, M., 2006. ENSO Forecasting on climate

change: precipitation analysis, Iranian Journal of

Science & Technology, Transaction B,

Engineering, 30 (B4): 555-565.

Paydar Ardakani, A., 2001. The impact of North

Atlantic Oscillation on both precipitation and


temperature fluctuations in Iran, MSc thesis on

desert management, Shiraz University.

Sadatinejad, S.J., Shekari, M.R., Vali, A., 2016.

Forecasting of Monthly rainfall using

teleconnection climate indices using of artificial

neural network and statical models (Case study:

Sheshde and gharebolagh adjacent stations),

Ecohydrology, 3(3):391-403.

Sobral, B.S, de Oliveira-Júnior, J.F., de Gois, G.,

Pereira-Júnior, E.R., de Bodas Terassi, P.M.,

Muniz-Júnior, J.G.R., Lyra, G.B, Zeri, M., 2019.

Drought characterization for the state of Rio de

Janeiro based on the annual SPI index: trends,

statistical tests and its relation with ENSO,

Atmospheric Research 220:141–154.

Sun, X., Renard, B., Thyer, M., Westra, S., Lang, M.,

2015, A global analysis of the asymmetric effect

of ENSO on extreme precipitation, Journal of

Hydrology 530:51–65.

Yarahmadi,D. & Azizi, G., 2007, Muti vaiable analysis

of relation of seasonal Precipitation and Climatic

Index, Geography Researches, 62:161-174.

investigating the relationship between climate

Documents