İpek yolunda tÜrkler
DESCRIPTION
İPEK YOLUNDA TÜRKLER. TÜRKLERİN İLK YURDU. Türklerin ilk ana yurdu Orta Asya’dır. Bu bölge batıda Hazar Denizi’nden doğuda Kingan Dağlarına, kuzeyde Altay Dağları ve Baykal Gölü civarından güneyde Hindikuş ve Karanlık dağlarına kadar uzanır. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
İPEK İPEK YOLUNDA YOLUNDA TÜRKLERTÜRKLER
TÜRKLERİN İLK YURDUTÜRKLERİN İLK YURDU
Türklerin ilk ana yurdu Orta Asya’dır. Bu Türklerin ilk ana yurdu Orta Asya’dır. Bu bölge batıda Hazar Denizi’nden doğuda bölge batıda Hazar Denizi’nden doğuda Kingan Dağlarına, kuzeyde Altay Dağları Kingan Dağlarına, kuzeyde Altay Dağları ve Baykal Gölü civarından güneyde ve Baykal Gölü civarından güneyde Hindikuş ve Karanlık dağlarına kadar Hindikuş ve Karanlık dağlarına kadar uzanır.uzanır.
Yapılan kazılar sonucunda ortaya çıkan bulun-Yapılan kazılar sonucunda ortaya çıkan bulun-tulardan Orta Asya’da yaşayan Türklerin köklü tulardan Orta Asya’da yaşayan Türklerin köklü bir uygarlığa sahip oldukları, hayvanları evcil-bir uygarlığa sahip oldukları, hayvanları evcil-leştirmeyi ve maden işlemeciliğini (özellikle leştirmeyi ve maden işlemeciliğini (özellikle demircilik) eskiden beri bildikleri anlaşılmıştır.demircilik) eskiden beri bildikleri anlaşılmıştır.
Türklerin Türklerin yaşayışlarını;yaşayışlarını;
Bulundukları yerin iklimi,Bulundukları yerin iklimi,
Bitki örtüsü,Bitki örtüsü,
Yeryüzü şekilleriYeryüzü şekilleri
belirlemiştir.belirlemiştir.
At önemliydi.At önemliydi.
Türkler, göçebe bir toplum ve Türkler, göçebe bir toplum ve savaşçı bir yapıya sahip savaşçı bir yapıya sahip olduklarından ata olduklarından ata
büyük önem vermişlerdir.büyük önem vermişlerdir.
Türkler Türkler askerliğeaskerliğe ve ve silahsilah yapımınayapımına önem vermişlerdir. önem vermişlerdir.
Orta Asya’nın korumasız Orta Asya’nın korumasız bir yapıda olması,bir yapıda olması,
Türklerin her zaman dış Türklerin her zaman dış tehlikelere karşı karşıya tehlikelere karşı karşıya kalması,kalması,
Varlıklarını korumak Varlıklarını korumak istemesiistemesi
Orta Asya Türk Göçleri:Orta Asya Türk Göçleri:
Otlakların yetersizliği,Otlakların yetersizliği,Yabancı kavimlerle yapılan Yabancı kavimlerle yapılan mücadeleler,mücadeleler,Boylar arasındaki mücadeleler,Boylar arasındaki mücadeleler,Kuraklığın görülmesi ve toprağın Kuraklığın görülmesi ve toprağın verimsizleşmesi,verimsizleşmesi,Aşırı nüfus artışıAşırı nüfus artışı
nedenleriyle Orta Asya’dan göç nedenleriyle Orta Asya’dan göç etmişler.etmişler.
Orta Asya göçlerinin en önemli Orta Asya göçlerinin en önemli nedeni ekonomik sıkıntılardır.nedeni ekonomik sıkıntılardır.
Ayrıca, Türklerin atı ehlileştirmiş Ayrıca, Türklerin atı ehlileştirmiş olmaları, onların çok kısa zamanda olmaları, onların çok kısa zamanda uzak yerlere gitmelerini uzak yerlere gitmelerini kolaylaştırmıştır.kolaylaştırmıştır.
GÖÇLERİN SONUÇLARIGÖÇLERİN SONUÇLARI
Orta Asya’dan yapılan göçler sonucunda Orta Asya’dan yapılan göçler sonucunda Türkler, gittikleri yerlerde Eski Taş Çağını Türkler, gittikleri yerlerde Eski Taş Çağını yaşayan topluluklara maden işlemesini yaşayan topluluklara maden işlemesini öğrettiler.öğrettiler.Toprakları ekip biçmeyi ve hayvanları Toprakları ekip biçmeyi ve hayvanları evcilleştirmeyi öğrettiler.evcilleştirmeyi öğrettiler.Gittikleri yerlerde yerli kültürlerle Gittikleri yerlerde yerli kültürlerle kaynaştılar. Yeni kültürlerin doğmasına kaynaştılar. Yeni kültürlerin doğmasına neden oldular.neden oldular.Göç ettikleri yerlerde nüfus arttı. Yeni Göç ettikleri yerlerde nüfus arttı. Yeni merkezler ortaya çıktı.merkezler ortaya çıktı.Göçler sonucunda Orta Asya ıssızlaştı.Göçler sonucunda Orta Asya ıssızlaştı.
Bütün Türk Orta Asya’dan göç Bütün Türk Orta Asya’dan göç etmediler. Türklerin bir kısmı, etmediler. Türklerin bir kısmı, Orta Asya’nın elverişli Orta Asya’nın elverişli bölgelerinde yaşamaya devam bölgelerinde yaşamaya devam ettiler ve büyük devletler ettiler ve büyük devletler kurdular (Hun, Göktürk, Uygur kurdular (Hun, Göktürk, Uygur vs.)vs.)
Büyük (Asya) Hun Büyük (Asya) Hun DevletiDevleti
İLK TÜRK DEVLETLERİİLK TÜRK DEVLETLERİ
Büyük (Asya) Hun DevletiBüyük (Asya) Hun Devleti
Orta Asya’da kurulan Orta Asya’da kurulan ilk Türk devletiilk Türk devleti
Merkezi:Merkezi: Ötüken Ötüken
Bilinen ilk hükümdarı “Teoman”dır.Bilinen ilk hükümdarı “Teoman”dır.
Çinliler Türk akınlarını durdurmak için Çinliler Türk akınlarını durdurmak için “Çin Seddi” ni yapmışlardır.“Çin Seddi” ni yapmışlardır.
Çin SeddiÇin Seddi
Türk akınlarını durdurmak Türk akınlarını durdurmak içiniçin
Büyük (Asya) Hun Büyük (Asya) Hun DevletiDevleti
En parlak dönemi “En parlak dönemi “Mete HanMete Han” ” dönemidir.dönemidir.Mete Han Orta Asya’da yaşayan Mete Han Orta Asya’da yaşayan bütün Türk boylarını tek bir bayrak bütün Türk boylarını tek bir bayrak altında toplayarak altında toplayarak ilk kez siyasi birliğiilk kez siyasi birliği sağlamıştır.sağlamıştır.İlk defa “İlk defa “onlu sistemionlu sistemi” getirmiştir.” getirmiştir.Çinlilerle İpek Yolu’na hakim olma Çinlilerle İpek Yolu’na hakim olma mücadelesi vermiştir.mücadelesi vermiştir.
Büyük (Asya) Hun Büyük (Asya) Hun DevletiDevleti
Çinliler Türkleri savaşla Çinliler Türkleri savaşla yenemeyeceklerini anlayınca;yenemeyeceklerini anlayınca;
Çinli prensesleri kullanarak Çinli prensesleri kullanarak hükümdar ailesi içerisinde karışıklık hükümdar ailesi içerisinde karışıklık çıkarıp Hunları içten zayıflattılar.çıkarıp Hunları içten zayıflattılar.Prenseslerin hizmetçileri casusluk Prenseslerin hizmetçileri casusluk görevi görmüşlerdi.görevi görmüşlerdi.
Türkler, Çinlilerin tatlı sözüne Türkler, Çinlilerin tatlı sözüne yumuşak ipeğine kanmışlardı.yumuşak ipeğine kanmışlardı.
KAVİMLER GÖÇÜ (375)KAVİMLER GÖÇÜ (375)
Kuzey Hunları’nın Balamir Kuzey Hunları’nın Balamir komutasında Doğu Avrupa’ya komutasında Doğu Avrupa’ya girmesiyle meydana gelen göç girmesiyle meydana gelen göç hareketine hareketine “Kavimler Göçü”“Kavimler Göçü” denir. denir.
Kavimler Göçü ile;Kavimler Göçü ile;
Avrupa’da toplumlar kaynaşarak Avrupa’da toplumlar kaynaşarak bugünkü Avrupa milletleri ortaya bugünkü Avrupa milletleri ortaya çıkmışçıkmış
Roma İmp. İkiye ayrılmış ve Batı Roma İmp. İkiye ayrılmış ve Batı Roma. yıkılmış.Roma. yıkılmış.
İlkçağ sona erdi Ortaçağ başladı.İlkçağ sona erdi Ortaçağ başladı.
Avrupa Hun Devleti kuruldu.Avrupa Hun Devleti kuruldu.
Avrupa Hun DevletiAvrupa Hun Devleti
Avrupa Hun DevletiAvrupa Hun Devleti
Avrupa’da kurulan Avrupa’da kurulan ilk Türk ilk Türk DevletidirDevletidir..
Avrupa’ya daha sonra gelecek olan Avrupa’ya daha sonra gelecek olan Türk boylarına öncülük etmiştir.Türk boylarına öncülük etmiştir.
Avrupa’ya Türk kültür ve uygarlığını Avrupa’ya Türk kültür ve uygarlığını tanıtmıştır.tanıtmıştır.
GÖKTÜRK DEVLETİGÖKTÜRK DEVLETİ
GÖKTÜRK DEVLETİGÖKTÜRK DEVLETİ
Türk adıyla kurulan ilk Türk Devletidir.Türk adıyla kurulan ilk Türk Devletidir.
Kurucusu:Kurucusu: Bumin Kağan’dır. Bumin Kağan’dır.
Merkezi:Merkezi: Ötüken’dir. Ötüken’dir.
Hunlardan sonra Orta Asya’da Türkleri bir Hunlardan sonra Orta Asya’da Türkleri bir bayrak altında toplayan ikinci devlettir.bayrak altında toplayan ikinci devlettir.
Kendine özgü alfabe geliştirmişlerdir.Kendine özgü alfabe geliştirmişlerdir.
Türk tarihinin Türk tarihinin ilk yazılı belgeleriniilk yazılı belgelerini (Orhun (Orhun Abideleri) bıraktılarAbideleri) bıraktılar
UYGURLARUYGURLAR
UYGURLARUYGURLAR
Kurucusu: Kutluk Bilge Kül KağanKurucusu: Kutluk Bilge Kül Kağan
Merkezi: KarabalgasunMerkezi: Karabalgasun
Yerleşik hayata geçen Yerleşik hayata geçen ilk Türkilk Türk devleti devleti
Kağıt ve matbaayı kullanmışlardırKağıt ve matbaayı kullanmışlardır
Mani ve Buda dinlerini kullanışlardırMani ve Buda dinlerini kullanışlardır
Kendilerine ait Uygur alfabesini Kendilerine ait Uygur alfabesini kullanmışlardır.kullanmışlardır.
İLK TÜRK DEVLETLERİNDE İLK TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE UYGARLIKKÜLTÜR VE UYGARLIK
Devlet YönetimiDevlet Yönetimi
Din ve İnanışDin ve İnanış
Sosyal ve Ekonomik HayatSosyal ve Ekonomik Hayat
Yazı, Dil ve EdebiyatYazı, Dil ve Edebiyat
Bilim ve SanatBilim ve Sanat
DEVLET YÖNETİMİDEVLET YÖNETİMİ
Hükümdara verilen unvanlar:Hükümdara verilen unvanlar:
HakanHakan
KağanKağan
HanHan
Hükümdarın eşine Hükümdarın eşine “hatun”“hatun” denir. denir.
Devlet Yönetimi;Devlet Yönetimi;Kut:Kut: Hükümdara devleti yönetme yetkisi tanrı Hükümdara devleti yönetme yetkisi tanrı tarafından verilmesi anlayışına denir.tarafından verilmesi anlayışına denir.Hükümdarlık babadan oğula geçer.Hükümdarlık babadan oğula geçer.
Töre:Töre: Türk geleneklerinden meydana gelen sözlü Türk geleneklerinden meydana gelen sözlü hukuk kurallarına denir.hukuk kurallarına denir.
Hükümdar ve halk töreye uymak zorundadır.Hükümdar ve halk töreye uymak zorundadır.
Kurultay:Kurultay: Devlet işlerinin görüşüldüğü yerdir. Devlet işlerinin görüşüldüğü yerdir.
Devlet yönetiminde hatunlarında söz hakkı vardır.Devlet yönetiminde hatunlarında söz hakkı vardır.
ASKERLİKASKERLİK
Eli silah tutan herkes askerdir. Bu Eli silah tutan herkes askerdir. Bu yüzden Türklere “yüzden Türklere “ordu-millet”ordu-millet” denmiştir.denmiştir.
Mete ilk düzenli orduyu kurmuştur.Mete ilk düzenli orduyu kurmuştur.
(M.Ö 209) aynı zamanda Türk silahlı (M.Ö 209) aynı zamanda Türk silahlı kuvvetlerinin kuruluş yılıdır.kuvvetlerinin kuruluş yılıdır.
Mete onlu sistemi getirmiştir.Mete onlu sistemi getirmiştir.
Başlıca silahları, ok, yay, kılıçBaşlıca silahları, ok, yay, kılıç
DİN VE İNANIŞDİN VE İNANIŞ
Türklerde Türklerde “Gök Tanrı inancı”“Gök Tanrı inancı” vardı. vardı.
Yuğ:Yuğ: Ölüler için yapılan törenlere denir. Ölüler için yapılan törenlere denir.
Ahiret inancı:Ahiret inancı: Ölümden sonra da bir Ölümden sonra da bir hayatın var olduğuna inanıldığından hayatın var olduğuna inanıldığından ölülerini eşyalarıyla atıyla beraber ölülerini eşyalarıyla atıyla beraber gömerlerdi.gömerlerdi.
DİN VE İNANIŞDİN VE İNANIŞ
Balbal:Balbal: Ölen kişinin mezarının başına Ölen kişinin mezarının başına hayatta iken öldürdüğü düşman hayatta iken öldürdüğü düşman sayısınca dikilen heykellerdir.sayısınca dikilen heykellerdir.
Türklerin kabul ettikleri diğer dinler:Türklerin kabul ettikleri diğer dinler:
ŞamanizmŞamanizm, Uygurlarda , Uygurlarda ManiMani ve ve BudaBuda dinleri, dinleri, Yahudilik Yahudilik ve ve HıristiyanlıkHıristiyanlık yayılmıştı.yayılmıştı.
Sosyal ve Ekonomik HayatSosyal ve Ekonomik Hayat
Önceleri göçebe yaşayarakÖnceleri göçebe yaşayarak
hayvancılık yaparlardı.hayvancılık yaparlardı.
Uygurlarla yerleşik hayata geçerek, Uygurlarla yerleşik hayata geçerek, tarım ve ticaret yapmaya başladılar.tarım ve ticaret yapmaya başladılar.
Aile toplumun temeli kabul edilirdi.Aile toplumun temeli kabul edilirdi.
Tek eşle evlilik vardı.Tek eşle evlilik vardı.
Nevruz Bayramı:Nevruz Bayramı: Baharın gelişinin Baharın gelişinin kutlanıldığı bayramdır.kutlanıldığı bayramdır.
KARŞILAŞTIRMAKARŞILAŞTIRMA
GÖÇEBE HAYATGÖÇEBE HAYAT
Çadırlarda yaşarlar.Çadırlarda yaşarlar.
HayvancılıkHayvancılık
Taşınabilir eşyaTaşınabilir eşya
SavaşçıdırlarSavaşçıdırlar
Kalıcı eser yokturKalıcı eser yoktur
Hunlar, Hunlar, Göktürkler…Göktürkler…
YERLEŞİK HAYATYERLEŞİK HAYAT
Evlerde yaşarlar.Evlerde yaşarlar.
Tarım ve ticaretTarım ve ticaret
Taşınamaz eşyaTaşınamaz eşya
Savaşçılık Savaşçılık gelişmemişgelişmemiş
Kalıcı eser vardır.Kalıcı eser vardır.
İlk defa Uygurlarİlk defa Uygurlar
Yazı, Dil ve EdebiyatYazı, Dil ve Edebiyat
Göktürkler,Göktürkler, yazıyı ilk kullanan Türk yazıyı ilk kullanan Türk devletidir.devletidir.
Göktürk alfabesiniGöktürk alfabesini kullanmışlardır. kullanmışlardır.
Türk tarihinin Türk tarihinin ilk yazılı belgeleriniilk yazılı belgelerini bırakmışlar. bırakmışlar. (Orhun Yazıtları)(Orhun Yazıtları)
ORHUN KİTABELERİORHUN KİTABELERİ
Kültegin KitabesiKültegin Kitabesi Güney Yüz Batı YüzüGüney Yüz Batı Yüzü
ORHUN KİTABELERİORHUN KİTABELERİ( Göktürk Yazıtları )( Göktürk Yazıtları )
Tarihte Türk adının geçtiği ilk Türkçe kitabedir.Tarihte Türk adının geçtiği ilk Türkçe kitabedir.
Orhun KitabeleriOrhun Kitabeleri
Bilge Kağan,Bilge Kağan,
Kültegin,Kültegin,
TonyukukTonyukuk
devlet adamları adına dikilmiştir.devlet adamları adına dikilmiştir.
Göktürk AlfabesiGöktürk Alfabesi38 harflidir. Dördü sesli, diğerleri sessizdir. Sağdan 38 harflidir. Dördü sesli, diğerleri sessizdir. Sağdan
sola yazılır. sola yazılır.
(Kutluk Devleti kullandı.)(Kutluk Devleti kullandı.)
Göktürk Alfabesi ile yazılmış TÜRK adıGöktürk Alfabesi ile yazılmış TÜRK adı
Göktürk AlfabesiGöktürk Alfabesi
Uygur AlfabesiUygur Alfabesi
Yazı, Dil ve EdebiyatYazı, Dil ve EdebiyatUygurlar, Uygurlar, “Uygur alfabesi”ni“Uygur alfabesi”ni kullandılar. kullandılar.
Uygurlar, matbaayı ve kağıdı Uygurlar, matbaayı ve kağıdı kullanmışlardır.kullanmışlardır.
Destanlar;Destanlar;Oğuz Kağan Destanı Oğuz Kağan Destanı Asya Hun DevletiAsya Hun Devleti
Ergenekon Destanı Ergenekon Destanı GöktürklerGöktürkler
Göç Destanı Göç Destanı Uygur DevletiUygur Devleti
Türeyiş Destanı Türeyiş Destanı Uygur DevletiUygur Devleti
Bilim ve SanatBilim ve Sanat
Sanat eserleri göçebe oldukları için Sanat eserleri göçebe oldukları için taşınabilir eşyalardır.taşınabilir eşyalardır.
Göçebe iken;Göçebe iken; Kemerler, at koşumları, Kemerler, at koşumları, kılıçlar……kılıçlar……
Yerleşik hayata geçtiklerinde ise;Yerleşik hayata geçtiklerinde ise; evler, saraylar, tapınaklar yapmışlar.evler, saraylar, tapınaklar yapmışlar.
Dokumacılık, demircilik, halıcılık Dokumacılık, demircilik, halıcılık yapmışlardır.yapmışlardır.
BİTTİ
Hazırlayan:Hazırlayan: Yusuf KESLERYusuf KESLER