İş ve meslek etiği

Kamran Mehdiyev

Öğrenci numarası-37120008

Sabancı şirketi

İlk başdan söylek istediğim Sabancı şirketine rağmen Koç şirketinin iş ve meslek etiği kurallarını bulmak çok daha zor oldu, ve bu da benim düşencemde Sabancı holdinginin üstünlüğüdür. Yani söylemek istediğim bu kuralların topluma ve paydaşlarına sorumluluğu açısından açık ve kolay elde edilebilir olması gerekir.

Sabancı şirketinin etik kurallarında dürüstlük, gizlilik, çıkar çatışması ve sorumluluklar gibi konulara dokunulmuşdur. Dürüstlük kavramının altında bütün paydaşlarına adil davranılması gerekildiği söz konusu olmuşdur. Örneğin müşterilere karşı dürüst olmakç onların yararına bile olsa haberleri olmadan hic bir onları etkileyecek adım atılmaması karar verilmiştir.

Şirkete ticaret zamanı her hangi bir dezavantaj yarata bilecek bilgi sızması, gizli bilgileri kendi yararı için kullanma(insider trading) tamamile yasaklanmıştır.Bilgileri sadece yetkili kişiler kullanma hakkına sahibtir. Bundan baska şirket tüm paydaşlarının gizli bilgilerindende sorumludur. İster ileri yorum bildirecegim sorumluluk kavramı isterse de gizlilik kavramı gizli belgeleri şirket dışına çıkarmamayı ve uygunsuz yerlerde bu bilgiler hakda konuşmamayı tavsiye eder.

Çıkar çatışmasından(conflict of interest) uzak durmayı boyle bir sorun yaşandığı zaman yönetime, insan kaynakları veya etik kurula danışılması gerektiği yazılmaktadır.

Sorumluluklar bir çok alt mevzuyu kapsıyor ve yasal sorumluluklarç yani devlet karşısında olan sorumluluklar, müşterilere, ortaklara, rakiplere karşı sorumluluklar, çalışanlara karşı sorumluluklar gibi bir kaç yere ayrılmışlardır. Ama tüm birincil(primary) paydaşlara olan sorumluluklar bu etik kurallar tarafından korunuyor. İkincil paydaşlara karşı olan sorumluluklar medya ile ilişkiler, ve topluma karşı olan sorumluluklar gibi niteliklendirilmişlerdir. Rüşvet ve benzeri şeyler(hediyyeler gibi) özellikle altı çizilmişdir.

Koç şirketi

Koç şirketi yaradıcısı Vehbi Koçun “Üstün iş ahlakı ve dürüst çalışma ilkelerine uymak düsturumuzdur” sözlerine dayanarak yazılan etik kuralları tüm paydaşlarına iş zamanı ortaya çıkabilecek olan tüm etik sorunlarda yardımcı ve gösterici olmak için amaçlandırılmıştır. Bu kurallarda çalışanların bir- birileri ile olan ilişkileri, harici ilişkiler, çalışanların uyması gereken etik davranış kuralları ve onların uygulama prensibleri anlatılmışdır.

Çalışanlar arasındaki ilişkilere işe alma zamanı ve ondan sonraki zaman kesiyinde her kese eşit fırsat sağlama, adil ve rekabetçi ücret politikası yürütmek, çalışanlara sağlıklı ve güvenilir iş ortamı saglamak gibi mevzular ait olunur.

Harici ilişkiler hissedarlar, devlet ilişkileri, sosyal sorumluluk, müşteri ve rekabetçilerle ilişkileri kapsamaktadır. Burada adı çekilen tüm paydaşlarla adilcesine davranılması söz konusudur. Örneğin faaliyet gösterilen her bir ülkenin yasalarına uymak ve tüm muhasibet sistemini yasalara uygun ve anlaşılır bir şekilde kayıt altına almak ve raporlamak gerekmektedir.

Tüm çalışanların ahlak çerçivesinde davranmaları istenilmekde ve sürderelen görevlerde insani değerler dışına çıkmadan haretket etmeleri talep olunmuştur( rüşvet almama veya herhangi bir şekilde haksız kazanç elde etmeme). Sabancı şirketinden farklı olarak Koç şirketi ahlak ve iş etiğinde güvenlik ve kriz yönetimide uygulamaktadır. Bu da Koç şirketinin üstünlüğü gibi anlatıla bilir. Bu yönetimde şirket acil durumlarda çalışanların güvenliliğini ve işin sürekliliğini sağlamak amaciyla gerekli kararların alınması için kriz yğnetimi oluşturmakta ve kriz planı uygulamaktadır.

Bundan başka etik davranış kurallarının uygulamasının ihlal edilmesi zamani disiplin uygulaması yapılmaktadır.

Benim görüşüm bu şirketlerin ahlak kuralları için Koç holdingin bu alanda daha geniş ve kapsamlı bir kurallar toplusuna sahib olmasıdır. Bu düşüncemin nedeni Koç şirketinin daha çok kendi çalışanlarına değer vere bilecek bir etik kurallara sahib olmasıdır.