Işık Ve Sesin Yayılması

Sesin Yayılması Titreşen maddeler sesi oluşturur.

Oluşan sesler dalgalar halinde yayılır. Ses dalgaları durgun suya atılan taşın oluşturduğu dalgalara benzetilebilir. Ses dalgalarının enerjisi vardır. Bu enerji ile etrafa yayılır. Kulağımızın duyamamış olduğu seslerde vardır. Ses boşlukta yayılmaz. Ses sadece maddesel ortamda (Katı-sıvı-gaz) yayılır. Ses en hızlı katılarda sonra sıvılarda en yavaş gazlarda yayılır.

Ses kaynaklarıBütün seslerin çıktığı bir ses kaynağı

vardır. Ses kaynakları doğal ve yapay olmak üzere iki gruba ayrılır.

1.Doğal sesler: Doğada bulunan seslerdir. İnsan sesi, hayvan sesleri, rüzgar, su ve doğadaki bütün sesler doğal sestir.

2. Yapay sesler: Çeşitli araçlardan çıkan sesler yapay seslerdir. Gitar, flüt, televizyon, radyo, taşıtların çıkardıkları sesler yapay sestir.

Sesin katı, sıvı ve gazlarda yayılması 1. Sesin katılarda yayılması: Duvarın diğer

tarafındaki seslerin duyulması, sesin katılarda yayıldığını gösterir.

2. Sesin sıvılarda yayılması: Deniz dibi araştırmak için sonar geliştirilmiştir. Sonar sesin sıvılarda yayılmasından yararlanılarak yapılmıştır. Yunus, balina gibi canlılar su içinde ses çıkararak haberleşirler.

3. Sesin gazlarda yayılması: Çevremizdeki ses kaynaklarından çıkan sesler havada(gaz ortam) yayılarak kulağımıza gelir. Konuşmalarımız, yıldırım, şişek olayları da sesin havada yayıldığını gösterir.

Işık ve Işık KaynaklarıGörmemizi sağlayan enerji çeşidi ışıktır. Her ışık, bir ışık kaynağı tarafından üretilir. Işık yayarak çevresini aydınlatan her şey ışık kaynağıdır. Işık kaynakları ışık yayarak çevrelerini aydınlatırlar. Işık kaynakları doğal ışık kaynakları ve yapay ışık kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır.Çevremizdeki varlıkları görebilmek için ışığa ihtiyaç duyarız. Gündüz etrafımızı görmemizi sağlayan ışık Güneş'ten gelir. Güneş, doğal bir ışık kaynağıdır. Geceleri ise yapay ışık kaynakları kullanarak çevremizi aydınlatırız.Işık üreten maddelere ışık kaynağı denir. Kendiliğinden ışık yayan kaynaklar doğal ışık kaynağı, insan yapımı kaynaklar ise yapay ışık kaynağı olarak adlandır

Doğal Işık Kaynakları Işık kaynaklarından bazıları kendiliğinden

ışık üretir. Bunlara doğal ışık kaynakları denir. Güneş, yıldızlar, ateş böceği, şimşek, yıldırım ve deniz diplerinde yaşayan bazı balıklar doğal ışık kaynaklarıdır.

Yapay Işık Kaynakları Doğal ışık kaynaklarından gece aydınlatması için yeteri kadar

yararlanamayız. Bu nedenle gece aydınlatmasında insanlar tarafından yapılmış yapay ışık kaynakları kullanılır. Ampul, trafik lambası, mum, meşale, televizyon ekranı ve fener yapay ışık kaynaklarıdır.

Güneş, mum alevi gibi bazı ışık kaynakarı, çevrelerine ışıkla birlikte ısı da verirler. Ateş böceği, denizin derinliklerinde yaşayan bazı balıklar ve floresan lamba gibi bazı ışık kaynakları ise ışık yayarken, ısı vermezler.

Etrafımızdaki masa, sıra, tahta ve çanta gibi cisimler ışık üretmezler. Ancak bu cisimler Güneş ya da diğer ışık kaynaklarından aldıkları ışığı yansıtabilirler. Bu durumda çevremizde bulunan bu cisimleri ışık üretmedikleri halde görebiliriz.

Çevremizdeki bazı varlıklar ortamda bulunan ışık kaynakları sayesinde ışık kaynağı gibi görünürler. Böyle cisimlere kendini aydınlatan cisimler denir. Ay, gezegenler ve trafik levhaları kendini aydınlatan cisimlere örnek verilebilir.

Işık Nasıl Yayılır ? Işık doğrular boyunca yayılır. Yani doğrusal bir

yol izler. Serhan'ın yaptığı deneyde ışığın başlangıcı fenerdir. Diğer ucu ise bir engelle karşılaşmadığı sürece yoluna devam eder. Serhan'ın çizdiği, gerçekte olmayan ışığın izlediği yolu gösteren bu çizgiye ışık ışını denir.

Araba farından çıkan ışık ışınlarının, Güneş ışınlarının doğrular boyunca ilerlediğini her gün gözlemleriz.

Bir engelle karşılaşmadığı sürece ışık ışınları her yöne yayılır.

Işığın Maddelerden GeçişiIşık yayılırken içinden geçemediği cisimlerle karşılaşırsa yoluna devam edemez. Bu cisimler taş, demir gibi ışığı geçirmeyen cisimlerdir. Işık havada her yöne yayılır. Hava ışığı geçirir. Bu nedenle Güneş ışınları çevremizi aydınlatır. Bazı cisimler de ışığı tam olarak geçirmez. Yarı yarıya geçirir.Işığı geçiren cisimler saydam olarak adlandırılır.Işığı az geçiren cisimlere yarı saydam cisim denir.Işığı hiç geçirmeyen cisimler ise saydam olmayan ya da opak olarak adlandırılır.Gündüz güneş ışığının evi aydınlatması için saydam bir madde olan cam kullanılır.