ışık ve sesin yayılması
Embed Size (px)
TRANSCRIPT
PowerPoint Sunusu
Ik Ve Sesin Yaylmas
Sesin YaylmasTitreen maddeler sesi oluturur. Oluan sesler dalgalar halinde yaylr. Ses dalgalar durgun suya atlan tan oluturduu dalgalara benzetilebilir. Ses dalgalarnn enerjisi vardr. Bu enerji ile etrafa yaylr. Kulamzn duyamam olduu seslerde vardr. Ses bolukta yaylmaz. Ses sadece maddesel ortamda (Kat-sv-gaz) yaylr. Ses en hzl katlarda sonra svlarda en yava gazlarda yaylr.
Ses kaynaklarBtn seslerin kt bir ses kayna vardr. Ses kaynaklar doal ve yapay olmak zere iki gruba ayrlr.
1.Doal sesler:Doada bulunan seslerdir. nsan sesi, hayvan sesleri, rzgar, su ve doadaki btn sesler doal sestir.
2. Yapay sesler:eitli aralardan kan sesler yapay seslerdir. Gitar, flt, televizyon, radyo, tatlarn kardklar sesler yapay sestir.
Sesin kat, sv ve gazlarda yaylmas1. Sesin katlarda yaylmas: Duvarn dier tarafndaki seslerin duyulmas, sesin katlarda yayldn gsterir.2. Sesin svlarda yaylmas: Deniz dibi aratrmak iin sonar gelitirilmitir. Sonar sesin svlarda yaylmasndan yararlanlarak yaplmtr. Yunus, balina gibi canllar su iinde ses kararak haberleirler.3. Sesin gazlarda yaylmas: evremizdeki ses kaynaklarndan kan sesler havada(gaz ortam) yaylarak kulamza gelir. Konumalarmz, yldrm, iek olaylar da sesin havada yayldn gsterir.
Ik ve Ik KaynaklarGrmemizi salayan enerji eidi ktr. Her k, bir k kayna tarafndan retilir. Ik yayarak evresini aydnlatan her ey k kaynadr. Ik kaynaklar k yayarak evrelerini aydnlatrlar.Ik kaynaklar doal k kaynaklar ve yapay k kaynaklar olmak zere ikiye ayrlr.evremizdeki varlklar grebilmek iin a ihtiya duyarz. Gndz etrafmz grmemizi salayan k Gne'ten gelir. Gne, doal bir k kaynadr. Geceleri ise yapay k kaynaklar kullanarak evremizi aydnlatrz.Ik reten maddelere k kayna denir. Kendiliinden k yayan kaynaklar doal k kayna, insan yapm kaynaklar ise yapay k kayna olarak adlandr
Doal Ik Kaynaklar Ik kaynaklarndan bazlar kendiliinden k retir. Bunlara doal k kaynaklar denir. Gne, yldzlar, ate bcei, imek, yldrm ve deniz diplerinde yaayan baz balklar doal k kaynaklardr.
Yapay Ik Kaynaklar Doal k kaynaklarndan gece aydnlatmas iin yeteri kadar yararlanamayz. Bu nedenle gece aydnlatmasnda insanlar tarafndan yaplm yapay k kaynaklar kullanlr. Ampul, trafik lambas, mum, meale, televizyon ekran ve fener yapay k kaynaklardr. Gne, mum alevi gibi baz k kaynakar, evrelerine kla birlikte s da verirler. Ate bcei, denizin derinliklerinde yaayan baz balklar ve floresan lamba gibi baz k kaynaklar ise k yayarken, s vermezler. Etrafmzdaki masa, sra, tahta ve anta gibi cisimler k retmezler. Ancak bu cisimler Gne ya da dier k kaynaklarndan aldklar yanstabilirler. Bu durumda evremizde bulunan bu cisimleri k retmedikleri halde grebiliriz. evremizdeki baz varlklar ortamda bulunan k kaynaklar sayesinde k kayna gibi grnrler. Byle cisimlere kendini aydnlatan cisimler denir. Ay, gezegenler ve trafik levhalar kendini aydnlatan cisimlere rnek verilebilir.
Ik Nasl Yaylr ?Ik dorular boyunca yaylr. Yani dorusal bir yol izler. Serhan'n yapt deneyde n balangc fenerdir. Dier ucu ise bir engelle karlamad srece yoluna devam eder. Serhan'n izdii, gerekte olmayan n izledii yolu gsteren bu izgiye k n denir.Araba farndan kan k nlarnn, Gne nlarnn dorular boyunca ilerlediini her gn gzlemleriz.Bir engelle karlamad srece k nlar her yne yaylr.
In Maddelerden GeiiIk yaylrken iinden geemedii cisimlerle karlarsa yoluna devam edemez. Bu cisimler ta, demir gibi geirmeyen cisimlerdir. Ik havada her yne yaylr. Hava geirir. Bu nedenle Gne nlar evremizi aydnlatr. Baz cisimler de tam olarak geirmez. Yar yarya geirir.I geiren cisimler saydam olarak adlandrlr.I az geiren cisimlere yar saydam cisim denir.I hi geirmeyen cisimler ise saydam olmayan ya da opak olarak adlandrlr.Gndz gne nn evi aydnlatmas iin saydam bir madde olan cam kullanlr.