iso 50001 energy management

58
آﺷﻨﺎﺋﻲ ﺑﺎ اﺻﻮل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻧﺮژي و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻧﺮژي اﺳﺘﺎﻧﺪاردISO 50001 اﺳﺘﺎﻧﺪاردISO 50001 ﺗﻬﻴﻪ و اراﺋﻪ: رﺿﺎ ﺳﻴﻒ اﻟﻠﻬﻲ

Upload: reza-seifollahy

Post on 22-Jan-2015

227 views

Category:

Business


4 download

DESCRIPTION

Introduction to ISO 50001 Energy management system. Designed and taught several times.

TRANSCRIPT

Page 1: Iso 50001 Energy Management

آشنائي با

اصول مديريت انرژي و سيستم هاي مديريت انرژي

ISO 50001استاندارد ISO 50001استاندارد رضا سيف اللهي : تهيه و ارائه

Page 2: Iso 50001 Energy Management

فهرست مطالب

آمار و اطالعات–اهميت موضوع 1

ارتباط با ساير سيستمهاي مديريت –تاريخچه 2

اصول مديريت انرژي 3

13901390شهريورشهريور 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

5 50001مدل و الزامات استاندارد

تعاريف و مفاهيم 4

اصول مديريت انرژي 3

22

Page 3: Iso 50001 Energy Management

Commercial Commercial

1212%%

2004 2004 World Energy Use: World Energy Use: 447 447 quadsquads

Industry accounts for Industry accounts for 5050% of world energy use% of world energy use

OECD Europe, OECD Europe, 1515%%

((34 34 quads)quads)

China, China, 2020%%

United States, United States, 1515%%

((34 34 quads)quads)

Industry: Industry: 223 223 quadsquads

مصرف انرژي در جهان

Source: EIA/International Energy Outlook Source: EIA/International Energy Outlook 20072007

TransportationTransportation

2020%%

Residential Residential

1818%%Industrial Industrial

5050%%

((223 223 quads)quads)

Rest of World, Rest of World, 3535%%

((80 80 quads)quads)

China, China, 2020%%

((44 44 quads)quads)

Russia, Russia, 99%%

((21 21 quads)quads)

Japan, Japan, 55%%

((11 11 quads)quads)

13901390شهريورشهريور 33 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 4: Iso 50001 Energy Management

مصرف انرژي در جهان به تراوات

13901390شهريورشهريور 44 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 5: Iso 50001 Energy Management

20رشد مصرف انرژي در كشورهاي گروه

13901390شهريورشهريور 55 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 6: Iso 50001 Energy Management

مصرف انرژي در ايران در مقايسه با جهان

13901390شهريورشهريور 66 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Primary energy use (before transformation to other endPrimary energy use (before transformation to other end--use fuels) in kilograms of oil equivalent, per use fuels) in kilograms of oil equivalent, per capitacapita

Page 7: Iso 50001 Energy Management

مقايسه شدت انرژي در كشورهاي مختلف

13901390شهريورشهريور 77 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 8: Iso 50001 Energy Management

عرضه انرژي اوليه و مصرف آن در ايران

برگرفته از ترازنامه انرژي (برحسب ميليون بشكه نفت خام معادل �1387(

13901390شهريورشهريور 88 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 9: Iso 50001 Energy Management

در ايران 87- 76نمودار شدت انرژي طي سال هاي

1387برگرفته از ترازنامه انرژي �

13901390شهريورشهريور 99 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 10: Iso 50001 Energy Management

4دپارتمان انرژي آمريكا استفاده كنندگان انرژي را به .دسته تقسيم كرده است

13901390شهريورشهريور 1010 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 11: Iso 50001 Energy Management

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 1111 دوره آموزشي مديريت انرژي در صنعتدوره آموزشي مديريت انرژي در صنعت

Page 12: Iso 50001 Energy Management

نمودار مصرف انرژي در بخش هاي مختلف

1387برگرفته از ترازنامه انرژي �

13901390شهريورشهريور 1212 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 13: Iso 50001 Energy Management

رويكرد باري به هر جهت به مديريت انرژي

Source: UNIDO Source: UNIDO 20102010

13901390شهريورشهريور 1313 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 14: Iso 50001 Energy Management

Senior management Senior management commit to programcommit to program

00

++55%%

CostsCostsInitial savings Initial savings

sustainedsustained

رويكرد ساختاريافته

00 33YearsYears

--2020%%

--2525%%

--1515%%

--1010%%

--55%%

InvestmentInvestment

Housekeeping first Housekeeping first –– then then investmentinvestment

Becomes company Becomes company culture culture

Source: UNIDO Source: UNIDO 20102010

13901390شهريورشهريور 1414 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 15: Iso 50001 Energy Management

چيست؟ 50001ايزو

يك سيستم مديريت ساختار يافته با تمركز بر مديريت �.انرژي

امكان رويكرد سيستماتيك به بهبود مداوم را ميسر مي �:كند در:كند در

عملكرد انرژي�

كارآئي انرژي�

حفاظت از انرژي�

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 1515 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 16: Iso 50001 Energy Management

چيست؟ 50001ايزو

اندازه گيري�

مستندسازي و گزارش دهي�

..و مصرف انرژي اعمال مي گرددو مصرف انرژي اعمال مي گردد) ) توليدتوليد((نيازمنديها در حوزه ارائهنيازمنديها در حوزه ارائه

مستندسازي و گزارش دهي�

عمليات طراحي و تداركات �براي تجهيزات و

سيستمهاي مصرف كننده انرژي

فرآيندها و كاركنان�اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 1616 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 17: Iso 50001 Energy Management

چيست؟ 50001ايزو

براي تمامي عوامل مصرف انرژي كه مي توانند پايش يا �.تاثير پذيرند كاربرد دارد

. يك معيار عملكردي تجويز شده مشخص توصيه نمي كند�

هيچ الزام منسوخي براي انرژي ايجاد نمي كند

.براي سازمانها با هر اندازه و نوعي كاربرد دارد� .براي سازمانها با هر اندازه و نوعي كاربرد دارد�

مي تواند بصورت مستقل و يا بصورت يكپارچه با ساير � ISOيا ISO 9001سيستمهاي مديريت مانند

.پياده شود 14001

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 1717 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 18: Iso 50001 Energy Management

ISO 50001 Timing

كشور 10عضو و 42سازمان جهاني استانداردسازي با 242كميته �:اين كشورها بودناظر تشكيل شده و هدايت آن به عهده

(ANSI)اياالت متحده �

(ABNT)برزيل�

انگلستان (BSI)انگلستان�

(SAC)چين�

.پيش نويس آن منتشر شد 2010در آوريل �

.تصويب و منتشر شد 2011ژوئن 15اولين ويرايش آن در �

رياست كميته با ادوين پينرو، مشاور عالي در محيط زيست كاخ �.سفيد در دوره جورج بوش بود

5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 1818

Page 19: Iso 50001 Energy Management

مزايا

تهيه يك مرجع براي استفاده �انرژي

صرفه جوئي در هزينه ها از �طريق كاهش استفاده انرژي

كاهش آلودگي�كاهش آلودگي�

بهبود مداوم در استفاده از �انرژي

مستندسازي استفاده از انرژي �)براي اعتبار(

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 1919 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 20: Iso 50001 Energy Management

مزايا

1.2مطالعات در كره جنوبي نشان داده است كه در يك دوره �.ساله هزينه هاي پروژه هاي كارآئي به سازمان برمي گردد

مصرف انرژي را كاهش % 8يك كارخانه معمولي مي تواند �. دهد

% 60در يك دوره طوالني مي تواند 50001استاندارد ايزو � % 60در يك دوره طوالني مي تواند 50001استاندارد ايزو �

.استفاده جهان از انرژي را تحت تاثير قرار دهد

:اين استاندارد پاسخي است براي اين الزامات�

موافقتنامه هاي بين المللي محدود كننده، تجاري و آب و هوائي�

مسئوليت شركتها و توسعه پايدار�

تقاضاهاي زنجيره تامين�

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 2020 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 21: Iso 50001 Energy Management

مزايا

تا 94بهبود طي سالهاي % 22با Dowشركت شيميائي �.ميلياد دالر بياندوزد 4توانسته است 2005

تا 94بهبود طي سالهاي % 22با شركت شيميائي .ميلياد دالر بياندوزد 4توانسته است 2005

به ازاي هر 2002شعبه تويوتا در آمريكاي شمالي از سال �.انرژي را كاهش داده است% 23واحدش

شركت سنتام در شادآباد با عايق بندي سقف كارخانه به �در اواخر 24000كولر 3ميليون تومان هزينه با حذف 1.5ازاي

بهار و تابستان طي دوسال هزينه مربوطه را جبران كرده .است

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 2121 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 22: Iso 50001 Energy Management

چطور كار مي كند؟

PDCAمانند ساير استانداردهاي ايزو از چرخه .استفاده مي كند

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 2222 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 23: Iso 50001 Energy Management

چطور كار مي كند؟

الزامات كلي -4-1

مسئوليت مديريت -4-2

خط مشي انرژي -4-3

برنامه ريزي انرژي -4-4 برنامه ريزي انرژي -4-4

به كارگيري و عمليات -4-5

كنترل عملكرد -4-6

بازنگري مديريت - 4-7

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 2323 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 24: Iso 50001 Energy Management

چطور كار مي كند؟

عملكرد انرژيعملكرد انرژي

سايرساير استفاده انرژياستفاده انرژي كيفيت انرژيكيفيت انرژي كارآئي انرژيكارآئي انرژي مصرف انرژيمصرف انرژي

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 2424 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 25: Iso 50001 Energy Management

مدل سيستم مديريت انرژي50001در استاندارد

خط مشي انرژيخط مشي انرژي

برنامه ريزي انرژيبرنامه ريزي انرژي

پياده سازي و عملياتپياده سازي و عمليات

بازنگري مديريتبازنگري مديريت

13901390شهريورشهريور 2525 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

كنترلكنترل

پايش، اندازه گيري و پايش، اندازه گيري و

تجزيه و تحليلتجزيه و تحليل

مغايرت ها، اصالحات، اقدامات مغايرت ها، اصالحات، اقدامات

اصالحي و پيشگيرانهاصالحي و پيشگيرانه

مميزي داخلي بر مبناي مميزي داخلي بر مبناي

سيستم مديريت انرژيسيستم مديريت انرژي

Page 26: Iso 50001 Energy Management

سيستمهاي مديريت انرژيسيستمهاي مديريت انرژيالزامات با راهنمائي هائي براي استفاده

13901390شهريورشهريور 2626 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 27: Iso 50001 Energy Management

دامنه كاربرد

اين استاندارد بين المللي الزامات مربوط به برقراري، اجرا، �نگهداري و بهبود يك سيستم مديريت انرژي را كه مقصود آن قادر ساختن يك سازمان در تبعيت از يك روش سيستماتيك

عملكرد انرژي كه شامل كارآئي، مداومبه بهبود دستيابيبراي .مشخص مي كند را استفاده و مصرف انرژي است، .مشخص مي كند را استفاده و مصرف انرژي است،

اين استاندارد بين المللي الزامات قابل اجرا براي استفاده و �مصرف انرژي كه شامل اندازه گيري، مستند سازي و گزارش

گيري، طراحي و تهيه روشهاي كار براي تجهيزات، سيستم ها، فرايندها و پرسنلي كه در عملكرد انرژي نقش دارند، مي باشد را

.مشخص مي كند

13901390شهريورشهريور 2727 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 28: Iso 50001 Energy Management

كاربرددامنه

اين استاندارد بين المللي به تمامي متغيرهاي موثر بر عملكرد انرژي كه �مي توانند كنترل شوند و توسط سازمان تحت تاثير قرار مي گيرند،

اين استاندارد بين المللي معيار عملكردي مشخصي در . اعمال مي شود.رابطه با انرژي توصيه نمي كند

اين استاندارد بين المللي به گونه اي طراحي شده است كه به طور �مستقل به كار گرفته شود، ولي مي تواند با ساير سيستم هاي مديريتي مستقل به كار گرفته شود، ولي مي تواند با ساير سيستم هاي مديريتي

.هماهنگ يا تركيب شود

اين استاندارد بين المللي براي هر سازماني كه مي خواهد مطمئن شود �كه از خط مشي بيان شده انرژي خود پيروي مي كند و مي خواهد اين

موضوع را به ديگران نشان دهد، چه اين پيروي با استفاده از خود ارزيابي و خود اظهاري باشد و چه با تاييد سيستم مديريت انرژي توسط

.يك سازمان خارجي، قابل اجرا است

13901390شهريورشهريور 2828 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 29: Iso 50001 Energy Management

مراجع الزامي

اين بند به اين دليل آورده . ذكر نشده است الزاميهيچ مرجع �شده كه شماره گذاري بندها با ساير استانداردهاي سيستم

.هماهنگ باشد ISOمديريت

13901390شهريورشهريور 2929 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 30: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Continual Improvement)بهبود مداوم -3-2

فرايند ادامه دار كه منجر به بهبود �عملكرد انرژي و سيستم مديريت

.انرژي مي شود

فرايند تعيين مقاصد و يافتن :1يادآوري �

(Boundaries)محدوده ها -3-1

دود فيزيكي يا مكاني و يا ح�محدوده هاي سازماني كه توسط

.سازمان تعريف شده است

فرايند تعيين مقاصد و يافتن :1يادآوري �يك فرايند؛ يك مجموعه از :مثال� داومفرصت هايي براي بهبود يك فرايند م

.است

باعث دستيابي به مداومبهبود : 2يادآوري �بهبودهايي در عملكرد كلي انرژي در جهت

.خط مشي انرژي سازمان مي شود

يك فرايند؛ يك مجموعه از :مثال�فرايندها؛ يك مكان؛ يك سازمان

كامل؛ مكان هاي مختلف تحت كنترل يك سازمان

13901390شهريورشهريور 3030 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 31: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Corrective Action)اقدام اصالحي -3-4

اقدام به حذف علت يك عدم �)3-21(انطباق شناسايي شده

براي يك عدم انطابق مي تواند : 1يادآوري �.بيش از يك دليل وجود داشته باشد

(Correction)اصالح -3-3

اقدام براي حذف يك عدم انطباق �شناسايي شده

ISOبرگرفته از استاندارد : يادآوري�

.بيش از يك دليل وجود داشته باشد9000:2005

اقدام اصالحي براي جلوگيري از : 2يادآوري �تكرار انجام مي شود، در حالي كه اقدام

پيشگيرانه براي جلوگيري از وقوع انجام مي .شود

، تعريف ISO 9000:2005برگرفته از : 3يادآوري �5-6 -3.

9000:2005

13901390شهريورشهريور 3131 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 32: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Energy Baseline)مبنا انرژي /مرجع -3-6

كمي كه معياري را براي ) ها(مرجع �مقايسه عملكرد انرژي فراهم مي

.كند

انرژي منعكس كننده مبنا/يك مرجع: 1يادآوري�

(Energy)انرژي -3-5

برق، سوخت، بخار، گرما، هواي �فشرده، و ساير وسايل مشابه

با توجه به اهداف اين استاندارد بين :1يادآوري �المللي، انرژي به اشكال مختلف انرژي شامل

انرژي منعكس كننده مبنا/يك مرجع: 1يادآوري�.دوره زماني مشخصي است

انرژي مي تواند با مبنا/يك مرجع:2يادآوري �استفاده از متغيرهايي كه بر استفاده و يا مصرف انرژي تاثير گذار است، مثل ميزان توليد، درجه

.شوداستاندارد حرارت محيط و غيره،

انرژي همچنين براي مبنا/مرجع :3يادآوري �صرفه جويي انرژي ، به عنوان مرجع محاسبه

مات بهبودعملكرد انرژي اقبل و بعد از اجراي اقد.، مورد استفاده قرار گيرد

المللي، انرژي به اشكال مختلف انرژي شامل تجديد پذير، آن هايي كه مي توانند خريداري،

انبار، تصفيه شوند، در دستگاه يا يك فرايند . استفاده يا بازيافت شوند است، اطالق ميشود

انرژي مي تواند به صورت ظرفيت يك :2يادآوري �سيستم براي توليد فعاليتي خارجي يا انجام كار

.تعريف شود

13901390شهريورشهريور 3232 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 33: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Energy efficiency)كارآئي انرژي -3-8

نسبت يا رابطه كمي ديگر بين �خروجي عملكرد، خدمت، كاال يا

.انرژي و ورودي انرژي

اثربخشي تبديل؛ انرژي مورد نياز به : مثال�

(Energy Consumption)مصرف انرژي -3-7

ميزان انرژي بكار گرفته شده�

اثربخشي تبديل؛ انرژي مورد نياز به : مثال�

خروجي به ورودي؛ انرژي استفاده شده؛

انرژي اسمي مورد نياز به انرژي استفاده

.شده براي كار

ورودي و خروجي هر دو از منظر : يادآوري� شده كيفيت و كميت بايد به وضوح مشخص

.گيري باشند و قابل اندازه

13901390شهريورشهريور 3333 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 34: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

Energy)تيم مديريت انرژي -3-10

Management Team)

مسئول براي به كارگيري ) افراد(فرد �ثر فعاليت هاي سيستم مديريت ؤم

انرژي و براي دستيابي به بهبودهاي .عملكرد انرژي

(EnMs)سيستم مديريت انرژي -3-9

مجموعه اي از عناصر مرتبط يا �متعامل براي تعيين خط مشي انرژي و اهداف انرژي، و فرايندها و روشهاي

.عملكرد انرژياجرائي براي دست يابي به اين

اندازه و ماهيت سازمان، و منابع در : يادآوري�. د كردندسترس، اندازه تيم را تعيين خواه

تيم مي تواند يك نفره باشد مانند نماينده .مديريت

اجرائي براي دست يابي به اين .اهداف

13901390شهريورشهريور 3434 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 35: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Energy performance)عملكرد انرژي -3-12

نتايج قابل اندازه گيري مرتبط با �، استفاده از )3- 8(كارآئي انرژي

)3-7(و مصرف انرژي ) 3-18(انرژي

در زمينه سيستم هاي مديريت :1يادآوري �

(Energy Objective)هدف كالن انرژي -3-11

برآمد مشخص شده يا مجموعه دست �آوردهايي كه براي برآورده شدن

خط مشي انرژي سازمان در جهت در زمينه سيستم هاي مديريت :1يادآوري �.بهبود عملكرد تعيين شده است

انرژي، نتايج مي توانند با توجه به خط اهداف خرد و (مشي، اهداف، سطوح دستيابي

و ساير الزامات عملكرد انرژي سازمان )كالن.اندازه گيري شوند

عملكرد انرژي بخشي از عملكرد :2يادآوري �.سيستم مديريت انرژي است

.بهبود عملكرد تعيين شده است

13901390شهريورشهريور 3535 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 36: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Energy policy)خط مشي انرژي -3-14

بياينه سازمان در مورد توجهات و �جهت سازمان در رابطه با عملكرد

انرژي كه معموالً توسط مديريت .ارشد بصورت رسمي بيان شده است

Energy)شاخص عملكرد انرژي -3-13

performance Indicator)

مقدار كمي يا معيار عملكرد انرژي بر �.اساس تعريف سازمان

شاخصهاي عملكرد انرژي مي : يادآوري�.ارشد بصورت رسمي بيان شده استتوانند به صورت معياري ساده، نسبت يا يك

انرژي چارچوبي را براي خط مشي :يادآوري�اقدام و تنظيم اهداف و سطوح دستيابي

.انرژي ايجاد مي كند

توانند به صورت معياري ساده، نسبت يا يك .مدل پيچيده تر بيان شده باشند

13901390شهريورشهريور 3636 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 37: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Energy Services)خدمات انرژي -3-16

فعاليت ها و نتايج آن ها در رابطه با �.يا استفاده از انرژي است/تامين و

(Energy Review)بازنگري انرژي -3-15

تعيين عملكرد انرژي سازمان بر �اساس داده ها و ساير اطالعات كه

منجر به شناسايي فرصت هايي براي .بهبود مي شود.بهبود مي شود

در ساير استانداردهاي منطقه اي :يادآوري�يا ملي، مفاهيمي مانند شناسايي و بازنگري جنبه هاي انرژي يا وضعيت انرژي در مفهوم

.بازنگري انرژي لحاظ شده اند

13901390شهريورشهريور 3737 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 38: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Energy Use)استفاده از انرژي -3-18

ماهيت يا نوع كاربرد انرژي�تهويه؛ روشنايي؛ گرمايش؛ سرمايش؛ : مثال�

.حمل و نقل؛ فرايندها؛ خطوط توليد

(Energy Target)هدف خرد انرژي -3-17

الزامات عملكرد انرژي جزئي و كمي �شده، كه در سازمان يا بخش هايي از آن كاربرد داشته و برگرفته از هدف

انرژي بوده و الزم است به گونه اي انرژي بوده و الزم است به گونه اي تنظيم و اجرا شوند تا اين هدف

.محقق شود

13901390شهريورشهريور 3838 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 39: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Internal Audit)مميزي داخلي -3-20

فرايند سيستماتيك، مستقل و �مستند شده براي گردآوري شواهد و ارزيابي هدفمند آن به منظور تعيين

.ميزان برآورده شدن الزامات

(Interested Party)طرفهاي ذينفع -3-19

فرد يا گروه مرتبط يا تحت تاثير �.عملكرد انرژي سازمان

.ميزان برآورده شدن الزامات

براي اطالعات بيشتر پيوست الف :يادآوري�.را ببينيد

13901390شهريورشهريور 3939 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 40: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Organization)سازمان -3-22

شركت بازرگاني، شركت بزرگ، �كسب و كار، موسسه اقتصادي، مرجع قانوني يا مؤسسه، يا بخش يا تركيبي از آن به صورت تلفيق شده يا نشده،

(Nonconformity)عدم انطباق -3-21

اجرا نكردن يك الزام�]ISO 9000:2005 3-6-2، تعريف.[

از آن به صورت تلفيق شده يا نشده، دولتي يا خصوصي، كه داراي عمليات

و مديريت مخصوص به خود بوده و مجاز به كنترل استفاده و مصرف

.انرژي خود است

يك سازمان مي تواند يك فرد يا :يادآوري�.گروهي از افراد باشد

13901390شهريورشهريور 4040 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 41: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Procedure)روش اجرائي -3-24

روش مشخص شده براي انجام يك �.فعاليت يا يك فرآيند

روش هاي اجرائي مي توانند :1يادآوري�.مستند باشند يا نباشند

(Preventive Action)اقدام پيشگيرانه -3-23

اقدامي براي حذف عامل يك عدم �)3-21(انطباق بالقوه

براي يك عدم انطباق بالقوه مي :1يادآوري�.مستند باشند يا نباشند.تواند بيش از يك دليل وجود داشته باشد

وقتي كه دستورالعملي مستند :2يادآوري �يا "دستورالعمل مكتوب"شده باشد، واژه

به كرات "دستورالعمل مستند شده".استفاده مي شود

ISOبرگرفته از :3يادآوري �.3- 4-5، تعريف 9000:2005

.تواند بيش از يك دليل وجود داشته باشد

اقدام پيشگيرانه براي جلوگيري :2يادآوري �از بروز انجام مي شود، در حالي كه اقدام

اصالحي براي جلوگيري از تكرار انجام مي .شود

ISOبرگرفته از :3يادآوري �.3- 6-4، تعريف 9000:2005

13901390شهريورشهريور 4141 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 42: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Scope)دامنه كاربرد -3-26

اتيعمق فعاليت ها، امكانات و تصميم�كه سازمان از طريق يك سيستم

مديريت انرژي مشخص كرده و مي تواند شامل محدوده هاي متعدد

(Record)سابقه -3-25

سندي كه نشان دهنده نتايج به �دست آمده بوده يا شواهدي براي

فعاليت هاي انجام شده را ارائه مي تواند شامل محدوده هاي متعدد .كند

.باشد

دامنه مي تواند شامل انرژي مربوط :يادآوري�.به حمل و نقل باشد

.كند

سوابق مي توانند، به عنوان :1يادآوري �مثال، براي مستندكردن قابليت رديابي و براي ارائه شواهد در مورد تصديق، اقدام پيشگيرانه و اقدام اصالحي مورد استفاده

.قرار گيرند

ISOبرگرفته از :2يادآوري �.3- 7- 6، تعريف 9000:2005

13901390شهريورشهريور 4242 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 43: Iso 50001 Energy Management

اصطالحات و تعاريف

(Top Management)مديريت ارشد -3-28

فرد يا گروهي از افراد كه يك �سازمان را در باالترين سطح رهبري و

.كنترل مي كندكنترل هاي مديريت ارشد :1يادآوري�

Significant)استفاده بارز انرژي -3-27

Energy Use)

سندي كه نشان دهنده نتايج به �دست آمده بوده يا شواهدي براي

فعاليت هاي انجام شده را ارائه مي كنترل هاي مديريت ارشد :1يادآوري�.كند

سازمان در دامنه و حدود سيستم مديريت .انرژي تعريف مي شود

ISOبرگرفته از :2يادآوري�.3- 2- 7، تعريف 9000:2005

.كند

سوابق مي توانند، به عنوان :1يادآوري �مثال، براي مستندكردن قابليت رديابي و براي ارائه شواهد در مورد تصديق، اقدام پيشگيرانه و اقدام اصالحي مورد استفاده

.قرار گيرند

ISOبرگرفته از :2يادآوري �.3- 7- 6، تعريف 9000:2005

13901390شهريورشهريور 4343 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 44: Iso 50001 Energy Management

الزامات سيستم مديريت انرژي

13901390شهريورشهريور 4444 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 45: Iso 50001 Energy Management

الزامات عمومي - 1- 4

:سازمان بايد�

يك سيستم مديريت انرژي را مطابق با الزامات اين استاندارد ) الف�

بين المللي ايجاد، مستند، اجرا، نگهداري كند و بهبود ببخشد؛

دامنه كاربرد و حدود سيستم مديريت انرژي خود را تعريف و ) ب�

.مستند نمايد.مستند نمايد

تعيين نمايد كه چگونه الزامات اين استاندارد بين المللي را به ) ج�منظور دست يابي به بهبود مستمر عملكرد انرژي و سيستم مديريت

.انرژي خود، برآورده خواهد كرد

13901390شهريورشهريور 4545 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 46: Iso 50001 Energy Management

مسئوليت مديريت -2- 4

مديريت ارشد بايد التزام خود به حمايت از سيستم مديريت �انرژي و بهبود مستمر در اثربخشي آن را با استفاده از موارد زير

:نشان دهد

تعريف، برقراري، اجرا و نگهداري يك خط مشي انرژي؛) الف�

مديريت ارشدمديريت ارشد --11- - 22--44

تعريف، برقراري، اجرا و نگهداري يك خط مشي انرژي؛) الف�

انتصاب يك نماينده مديريت و تائيد شكل گيري تيم مديريت ) ب�

انرژي؛

تهيه منابع الزم براي استقرار، اجرا، نگهداري و بهبود سيستم ) ج�

مديريت انرژي و عملكرد انرژي حاصل؛منابع شامل منابع انساني، مهارت هاي تخصصي، فناوري و منابع :يادآوري•

.مالي است

13901390شهريورشهريور 4646 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 47: Iso 50001 Energy Management

مسئوليت مديريت -2- 4

شناسائي دامنه كاربرد و حدودي كه بايستي توسط سيستم ) د�

.مديريت انرژي در نظر گرفته شوند

انتقال اطالعات در مورد اهميت مديريت انرژي به افراد درون ) ه�

سازمان؛

مديريت ارشدمديريت ارشد --11- - 22--44

سازمان؛

اطمينان از اين كه اهداف و سطوح دستيابي انرژي مشخص شده ) و�

اند؛

اطمينان از اين كه شاخصهاي عملكرد انرژي متناسب با سازمان ) ز�

.هستند

13901390شهريورشهريور 4747 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 48: Iso 50001 Energy Management

مسئوليت مديريت -2- 4

در نظر گرفتن عملكرد انرژي در برنامه ريزي بلند مدت؛) ح�

اطمينان از اين كه نتايج در فواصل زماني تعيين شده اندازه ) ط�

گيري و گزارش شده اند؛

.انجام بازنگري هاي مديريتي) ي�

مديريت ارشدمديريت ارشد --11- - 22--44

.انجام بازنگري هاي مديريتي) ي�

13901390شهريورشهريور 4848 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 49: Iso 50001 Energy Management

مسئوليت مديريت -2- 4

مديريت با تخصص ها و ) هاي(مديريت ارشد بايد نماينده �شايستگي هاي مناسب را منصوب كند كه صرف نظر از

مسئوليت هاي ديگر، در قبال موارد زير مسئوليت و اختيار داشته :باشد

نماينده مديريتنماينده مديريت --22- - 22--44

:باشد

اطمينان از استقرار، اجرا، حفظ، و بهبود مستمر سيستم ) الف�

مديريت انرژي بر اساس اين استاندارد بين المللي؛

، اختيار داده شده توسط سطح مناسبي از )افرادي(شناسائي فرد ) ب�مديريت، براي كار با نماينده مديريت براي پشتيباني از فعاليت هاي

مديريت انرژي؛

گزارش به مديريت ارشد در مورد عملكرد انرژي؛) ج�13901390شهريورشهريور 4949 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 50: Iso 50001 Energy Management

مسئوليت مديريت -2- 4

گزارش به مديريت ارشد در مورد عملكرد سيستم مديريت انرژي؛) د�

اطمينان از اين كه برنامه ريزي فعاليت هاي مديريت انرژي براي ) ه�

پشتيباني از خط مشي انرژي سازمان ، طراحي شده اند؛

تعريف و ابالغ مسئوليت ها و اختيارات به منظور تسهيل مديريت ) و�

نماينده مديريتنماينده مديريت --22- - 22--44

تعريف و ابالغ مسئوليت ها و اختيارات به منظور تسهيل مديريت ) و�

اثربخش انرژي؛

تعيين معيار و روش هاي مورد نياز براي اطمينان از اين كه اجرا و ) ز�

كنترل سيستم مديريت انرژي ، اثر بخش است؛

افزايش آگاهي در مورد خط مشي و اهداف انرژي در تمامي ) ح�

.سطوح سازمان

13901390شهريورشهريور 5050 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 51: Iso 50001 Energy Management

خط مشي انرژي -3- 4

خط مشي انرژي بايد تعهد سازمان در نيل به بهبود عملكرد �مديريت ارشد بايد خط مشي انرژي را تعريف . انرژي را بيان كند

:كرده و مطمئن شود كه اين خط مشي انرژي

براي ماهيت و اندازه استفاده و مصرف انرژي سازمان مناسب ) الف�

است؛ است؛

شامل تعهدي براي بهبود مستمر در عملكرد انرژي است؛) ب�

شامل تعهدي براي اطمينان از اين كه اطالعات و منابع الزم براي ) ج�

رسيدن به اهداف و سطوح دستيابي در دسترس مي باشند، است؛

شامل تعهدي براي رعايت الزامات مرتبط قانوني و ساير الزاماتي ) د�كه سازمان در رابطه با استفاده ، مصرف و اثربخشي انرژي خود

تصويب كرده است، مي باشد؛13901390شهريورشهريور 5151 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 52: Iso 50001 Energy Management

خط مشي انرژي -3- 4

چارچوبي را براي تنظيم و بازبيني اهداف و سطوح دستيابي انرژي ) ه�

فراهم مي كند؛

خريد محصوالت و خدمات كارامد از نظر انرژي را پشتيباني كرده ) و�

و براي بهبود عملكرد انرژي طراحي شده باشد؛

مستند و در تمامي سطوح درون سازمان ابالغ شده است؛) ز� مستند و در تمامي سطوح درون سازمان ابالغ شده است؛) ز�

به طور منظم مورد بازنگري قرار گرفته و در صورت لزوم به روز ) ح�

.شده است

13901390شهريورشهريور 5252 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 53: Iso 50001 Energy Management

برنامه ريزي انرژي -4- 4

كليات -�4-4-1

الزامات قانوني و ساير نيازمنديها -�4-4-2

بازنگري انرژي -�4-4-3

مرجع انرژي -�4-4-4

شاخصهاي عملكرد انرژي - 4-4-5 شاخصهاي عملكرد انرژي - �4-4-5

اهداف انرژي، سطوح دستيابي انرژي، برنامه هاي - �4-4-6عملياتي انرژي

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 5353 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 54: Iso 50001 Energy Management

فرآيند برنامه ريزي انرژي

وروديهاي برنامه وروديهاي برنامه ريزيريزي

بازنگري انرژيبازنگري انرژيخروجي برنامه خروجي برنامه

ريزيريزي

استفاده هاي گذشته و در استفاده هاي گذشته و در حال حاضر انرژيحال حاضر انرژي

تجزيه و تحليل تجزيه و تحليل . . الفالفاستفاده و مصرف استفاده و مصرف

انرژيانرژي

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 5454 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

متغيرهاي مرتبط مؤثر بر متغيرهاي مرتبط مؤثر بر ••استفاده قابل توجه انرژياستفاده قابل توجه انرژي

عملكردعملكرد••

نمودار براي نمايش مفاهيم نمودار براي نمايش مفاهيم پايه برنامه ريزي انرژيپايه برنامه ريزي انرژي

مرجع انرژيمرجع انرژي••عملكرد انرژيعملكرد انرژي) ) هاها((شاخص شاخص ••اهدافاهداف••سطوح دستيابيسطوح دستيابي••هاي عملياتيهاي عملياتي برنامهبرنامه••

شناسائی حوزه ھای شناسائی حوزه ھای . . ببقابل توجه استفاده و قابل توجه استفاده و

مصرف انرژی مصرف انرژی

شناسائي فرصتهايشناسائي فرصتهاي. . ججبهبود عملكرد انرژيبهبود عملكرد انرژي

Page 55: Iso 50001 Energy Management

اجرا و عمليات - 5- 4

كليات - 1- �4-5

شايستگي، آموزش و آگاهي - 2- �4-5

تبادل اطالعات - 3- �4-5

مستندسازي -4- �4-5 مستندسازي -4- 4-5

الزامات مستندسازي -1- 4- 5- �4

كنترل مستندات -2- 4- 5- �4

كنترل عملياتي - 5- �4-5

طراحي -6- �4-5

تداركات خدمات، محصوالت و تجهيزات انرژي و خود - 7- �4-5انرژي

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 5555 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 56: Iso 50001 Energy Management

كنترل - 6- 4

پايش، اندازه گيري و تجزيه و تحليل -1- �4-6

ارزيابي انطباق با الزامات قانوني و ساير الزامات - 2- �4-6

مميزي داخلي سيستم مديريت انرژي -3- �4-6

عدم انطباقها، اصالح، اقدام اصالحي و اقدام پيشگيرانه - 4- �4-6 عدم انطباقها، اصالح، اقدام اصالحي و اقدام پيشگيرانه - 4- 4-6

كنترل سوابق -5- �4-6

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 5656 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 57: Iso 50001 Energy Management

بازنگري مديريت -7- 4

كليات - 1- �4-7

وروديهاي بازنگري مديريت -2- �4-7

خروجيهاي بازنگري مديريت - 3- �4-7

اللهياللهيسيفسيفرضارضا : :تنظيمتنظيمووتهيهتهيه 5757 5000150001كارگاه ايزو كارگاه ايزو

Page 58: Iso 50001 Energy Management

رضا سيف اللهي [email protected]