ISPARTA (ŞARKİKARAAĞAÇ) HAVZASINDA KATI ATIK DÜZENLİ DEPOLAMA YER SEÇİMİNE YÖNELİK

JEOLOJİK – JEOTEKNİK İNCELEME

Süveyla KANBUR

Danışman Prof. Dr. Tevfik İsmailov

YÜKSEK LİSANS TEZİ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİMDALI

ISPARTA – 2006

Isparta (Şarkikaraağaç) Havzasında Katı Atık Düzenli Depolama

Yer Seçimine Yönelik Jeolojik – Jeoteknik İnceleme

Süveyla KANBUR

Yüksek Lisans Tezi

Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı

Isparta-2006

T.C.

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ISPARTA (ŞARKİKARAAĞAÇ) HAVZASINDA

KATI ATIK DÜZENLİ DEPOLAMA

YER SEÇİMİNE YÖNELİK JEOLOJİK - JEOTEKNİK İNCELEME

SÜVEYLA KANBUR

YÜKSEK LİSANS TEZİ

JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

ISPARTA - 2006

i

İÇİNDEKİLER

İçindekiler…………………………………………………………………………….. i

Özet…………………………………………………………………………………… v

Abstract………………………………………………………………………………. vi

Teşekkür………………………………………………………………………………. vii

Şekiller Dizini………………………………………………………………………… ix

Çizelgeler Dizini……………………………………………………………………… x

1. GİRİŞ………………………………………………………………………………. 1

1.1. Çalışmanın Amacı………………………………………………………………... 2

2. KAYNAK ÖZETLERİ…………………………………………………………….. 3

3. MATERYAL VE METOT………………………………………………………… 7

3.1. Materyal………………………………………………………………………….. 7

3.1.1. İnceleme Alanının Coğrafi Konumu…………………………………………… 7

3.1.2. Morfolojik Durum……………………………………………………………... 8

3.1.3. İklim ve Bitki Örtüsü…………………………………………………………... 8

3.1.4. Ekonomik Durum……………………………………………………………… 9

3.2. Metot…………………………………………………………………………….. 9

4. ARAŞTIRMA BULGULARI……………………………………………………… 12

4.1. Jeoloji…………………………………………………………………………….. 12

4.1.1..Otokton Birimler……………………………………………………………….. 12

4.1.1.1..Sultandağ Kesimi…………………………………………………………….. 12

4.1.1.1.1..Çaltepe Formasyonu (εç)………………………………………………….. 12

4.1.1.1.2. Sultandede Formasyonu (εOs)…………………………………………….. 13

4.1.1.1.3.Fele Formasyonu (TRf)…………………………………………………….. 15

4.1.1.1.4. Hacıalabaz Formasyonu (JKTh)…………………………………………… 15

4.1.1.1.5. Gölgeli Formasyonu (Teg)…………………………………………………. 15

4.1.1.1.6. Bağkonak (Argıthan) Formasyonu (Tmb)…………………………………. 16

4.1.1.2. Anamasdağ Kesimi…………………………………………………………... 17

4.1.1.2.1. Anamasdağ Formasyonu (KTa)……………………………………………. 17

4.1.1.2.2. Gölgeli Formasyonu (Teg)…………………………………………………. 18

4.1.1.2.3. Göksöğüt Formasyonu (Tmpg)…………………………………………….. 18

ii

Alüvyon (Qal) ve Yamaç Molozu (Qym)…………………………………………….. 19

4.1.2. Allokton Birimler………………………………………………………………. 19

4.1.2.1. Kızıldağ Ofiyolitleri (Kk)……………………………………………………. 19

4.1.2.2. Eğirler Formasyonu (Ke)…………………………………………………….. 21

4.1.2.3. Deliktaş Formasyonu (TRd)………………………………………………… 21

4.2. Yapısal Jeoloji…………………………………………………………………… 22

4.3. Hidrojeoloji………………………………………………………………………. 23

4.3.1. Su Noktaları……………………………………………………………………. 23

4.3.1.1. Akarsular……………………………………………………………………... 23

4.3.1.2. Kaynaklar…………………………………………………………………….. 24

4.3.1.3. Sığ Su kuyuları………………………………………………………………. 24

4.3.1.4. Sondaj Kuyuları……………………………………………………………… 24

4.3.1.5. Göller ve Bataklıklar…………………………………………………………. 26

Beyşehir Gölü………………………………………………………………………… 26

4.3.2. Litolojik Birimlerin Hidrojeolojik Özellikleri…………………………………. 27

4.3.2.1. Geçirimsiz Gz1 Birimi……………………………………………………….. 27

4.3.2.2. Geçirimsiz Gz2 Birimi……………………………………………………….. 28

4.3.2.3. Geçirimsiz Gz3 Birimi……………………………………………………….. 28

4.3.2.4. Yarı Geçirimli Gy Birimi…………………………………………………….. 29

4.3.2.5. Geçirimli Gç1 Birimi………………………………………………………… 29

4.3.2.6. Geçirimli Gç2 Birimi………………………………………………………… 29

4.3.3. Yeraltısuyu Seviyesi…………………………………………………………… 30

4.4. Hidroloji………………………………………………………………………….. 31

4.4.1. Yağış…………………………………………………………………………… 31

4.4.2. Sıcaklık………………………………………………………………………… 32

4.4.3. Buharlaşma…………………………………………………………………….. 33

4.4.4. Rüzgar………………………………………………………………………….. 36

4.4.5. Bulutluluk……………………………………………………………………… 37

4.4.6. Buhar Basıncı…………………………………………………………………... 37

4.5. Atık Envanteri……………………………………………………………………. 38

4.5.1. Nüfus Projeksiyonu……………………………………………………………. 38

4.5.2. Atık Miktarı……………………………………………………………………. 41

iii

4.5.3. Koruma Alanları……………………………………………………………….. 43

4.5.3.1. Su Kaynakları Koruma Alanları………………………….………………….. 43

4.6. Arazi Kullanım Durumu…………………………………………………………. 44

4.7. Depolama Tesisine Uygun Alanların Belirlenmesi……………………………… 44

4.7.1. Jeolojik uygunluk………………………………………………………………. 44

4.7.2. Hidrojeolojik uygunluk………………………………………………………… 45

4.7.3. Hidrolojik uygunluk……………………………………………………………. 45

4.7.4 Koruma Alanları bakımından uygun olan alanlar………………………………. 46

4.7.5. Arazinin kullanımı bakımından uygun olan alanlar…………………………… 46

4.7.6. Yerleşim Birimleri bakımından uygun olan alanlar…………………………… 53

4.7.7. Bölgenin Depremsellik Durumu……………………………………………….. 53

4.7.8. Hakim rüzgar yönüne göre uygun olan alanlar………………………………… 55

4.7.9. Topografya……………………………………………………………………... 56

4.7.10. Atık Kaynağına Olan Uzaklık……………………………………………….... 57

4.7.11. Ulaşım………………………………………………………………………… 57

4.7.12. Yeterli Arazinin mevcudiyeti…………………………………………………. 57

4.7.13. Altyapı………………………………………………………………………... 57

4.7.14. Estetik………………………………………………………………………… 58

4.7.15. Havalimanı Güvenliği………………………………………………………… 58

4.8. Alternatif Düzenli Depolama Alanları ve Özellikleri……………………………. 58

4.8.1. Alternatif Alan I : Aşılık Mevki……………………………………………….. 58

4.8.1.1. Jeolojik Uygunluk……………………………………………………………. 58

4.8.1.2. Hidrojeolojik Uygunluk……………………………………………………… 59

4.8.1.3. Hidrolojik uygunluk………………………………………………………….. 59

4.8.1.4 Jeoteknik uygunluk…………………………………………………………… 60

4.8.1.5. Ortamsal Koşullar……………………………………………………………. 60

4.8.1.6. Ekonomik Koşullar…………………………………………………………... 62

4.8.2. Alternatif Alan II………………………………………………………………. 62

4.8.2.1. Jeolojik Uygunluk……………………………………………………………. 62

4.8.2.2. Hidrojeolojik uygunluk………………………………………………………. 65

4.8.2.3. Hidrolojik Uygunluk…………………………………………………………. 65

4.8.2.4. Jeoteknik Uygunluk………………………………………………………….. 65

iv

4.8.2.5. Ortamsal Koşullar……………………………………………………………. 65

4.8.2.6. Ekonomik Koşullar…………………………………………………………... 66

4.8.3. Alternatif Alan III…………………………………………………………….... 67

4.8.3.1. Jeolojik Uygunluk……………………………………………………………. 67

4.8.3.2. Hidrojeolojik Uygunluk……………………………………………………… 69

4.8.3.3. Hidrolojik Uygunluk…………………………………………………………. 69

4.8.3.4. Jeoteknik Uygunluk………………………………………………………….. 69

4.8.3.5. Ortamsal Koşullar……………………………………………………………. 70

4.8.3.6. Ekonomik Koşullar…………………………………………………………... 71

4.9. Seçilen Alanın Ön Mühendislik Jeolojisi………………………………………... 71

4.9.1. Mühendislik Jeolojisi Harita ve Kesiti………………………………………… 71

4.9.2. Zeminlerin fiziksel ve mekanik özellikleri…………………………………….. 72

4.9.3. Arazide Permeabilite Deneyi…………………………………………………... 79

4.9.4. Doğal Durumdaki Zeminin Sıkılaştırılması……………………………………. 81

4.9.5. Zemin İyileştirmesinde Kullanılan Darbe Aletlerinin Boyutlarının

Hesaplanması………………………………………………………………………….

82

4.9.6. Örselenmiş Durumdaki Zeminin Sıkılaştırılması……………………………… 84

5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER……………………………………………………... 86

6. KAYNAKLAR…………………………………………………………………….. 89

ÖZGEÇMİŞ…………………………………………………………………………... 92

EKLER

EK-1. Şarkikaraağaç Havzasının Genel Jeoloji Haritası

EK-2. Şarkikaraağaç Havzasının Hidrojeoloji Haritası

EK-3. Şarkikaraağaç Havzasının Koruma Alanları Haritası

EK-4. Şarkikaraağaç Havzasının Arazi Kullanım Haritası

v

ÖZET

ISPARTA (ŞARKİKARAAĞAÇ) HAVZASINDA KATI ATIK DÜZENLİ DEPOLAMA YER SEÇİMİNE YÖNELİK JEOLOJİK-JEOTEKNİK İNCELEME Düzenli katı atık depolama yer seçimi yerleşim merkezlerinde araştırılması gereken en önemli konulardan biridir. Vahşi depolamanın insan sağlığına ve çevreye giderek artan oranlarda zarar verişi düzenli depolama alanlarının oluşturulmasını zorunluluk haline getirmiştir. Bu çalışma ile Şarkikaraağaç içerisinde katı atık düzenli depolamanın yapılacağı en uygun alan tespit edilmeye çalışılmıştır. Şarkikaraağaç ülkenin en büyük içme suyu rezervuarı olan Beyşehir Gölü su toplama havzası içerisindedir. Bu durum çalışmanın önemini daha da artırmaktadır. Çalışmanın birinci aşamasında inceleme alanının jeolojik, hidrojeolojik, hidrolojik, koruma alanları ve arazi kullanım durumu detaylı olarak incelenmiştir. Arazi gözlemleri ve hazırlanan haritalar ışığında üç alternatif alan belirlenmiştir. İkinci aşamada üç alternatif alan katı atık düzenli depolama yer seçimi için hazırlanan kriter cetveline göre değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda Köprüköy ve Aslandoğmuş arasında kalan üçüncü alternatif alan en yüksek puanı alarak depolamaya en uygun alan olarak seçilmiştir. Seçilen alanda Bağkonak Formasyonu’na ait siltli-killi birimler yüzeylemektedir. Son aşamada seçilen depolama alanına ait 1/ 5000 ölçekli mühendislik jeolojisi haritası hazırlanmış ve bu alan için ön mühendislik jeolojisi çalışmaları yapılmıştır. Siltli-killi birimin fiziko-mekanik özelliklerini belirlemek amacıyla SDÜ Uygulamalı Jeoloji Laboratuarında çeşitli deneyler yapılmıştır. Bu deneylerin sonucuna göre deponi tabanının oturacağı zeminin düşük plastisiteli killer (CL) grubuna girdiği görülmüştür. Zeminin su içeriği % 10, dane birim hacim ağırlık 2,78 gr/cm3, doğal birim hacim ağırlık 1,89 gr/, cm3 ve kuru birim hacim ağırlık 1,71 gr/ cm3’dür. Standart Proctor Deneyi sonucuna göre zemine ait optimum su içeriği % 15 ve buna karşılık gelen maksimum kuru birim hacim ağırlık değeri 1,81 gr/ cm3 dür. Zemine ait yukarıdaki parametreler kullanılarak literatürdeki tablolardan zeminin su ortamındaki kohezyon değeri 0,30 kg/ cm2, içsel sürtünme açısı ise 22o olarak belirlenmiştir. Arazide yapılan permeabilite deney sonucuna göre zeminin permeabilite katsayısının (K) 2,2x 10-6 cm/sn olduğu görülmüştür. Zeminin geçirimlilik katsayısını azaltmak amacıyla darbe yöntemiyle pekleştirme yapılarak yüzeyden itibaren 1-1,5 m’lik derinliğe kadar sıkıştırma yapılması gerekmektedir. Sonuç olarak yapılan ön mühendislik çalışmalarına göre de seçilen alanın depolamaya uygun olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Katı atık, Deponi yer seçimi, Şarkikaraağaç Havzası.

vi

ABSTRACT

GEOLOGİCAL AND GEOTECHNİCAL INVESTIGATION FOR LAND-FILL SITE SELECTION FOR SOLID WASTE DISPOSAL OF ISPARTA (ŞARKİKARAAĞAÇ) BASIN One of the most important subjects is the selection of site on which must be constructed the facility of solid waste disposal in municipal areas. It has been required to investigate the best suitable solid waste disposal area because the wild storage has been increasingly threatening the human health and the environment. This study aims to determine the best location in Şarkikaraağaç Basin on which to build the facility of the solid waste disposal. Şarkikaraağaç district is located in the water-collecting basin of Beyşehir Lake that is the biggest drinking water reservoir in the country. This fact obviously increases the significance of this study. In the first stage of the study, the geological, hydro-geological, hydrological, protection area and land use properties of the study area were comprehensively investigated. Then, three alternative areas were determined in the light of the field observations and the prepared maps. In the second stage, the three alternative areas were evaluated by the scale of the solid waste disposal site selection criteria. At result the third alternative area that is located between Köprüköy and Aslandoğmuş was selected as the solid waste disposal site by collecting the highest point from the scale. The silty-clayey unit belonging Bağkonak formation exposes at the selected location. In the last stage, a 1/5000 scale geological engineering map of the facility area was prepared and preliminary engineering works was done. To determine the properties of physico-mechanics of the silty-clayey unit, several experiments were done in the applied geology laboratory in SDU. According to the results of experiments, the soil class of the specimen is determined as low plasticity clay (CL). The water content of the soil is %10, soil unit weight is 2. 78 gr/cm3, natural unit weight is 1.89gr/cm3, and dry unit weight is 1.71 gr/cm3. As a result of Standard Proctor experiment optimal water content of the soil is %15 and corresponding maximum dry unit weight is 1.81gr/cm3. The cohesion was found 1.81gr/cm3 and internal friction angle was 22o in water medium using above parameters and tables of literature. According to the field permeability tests, the permeability coefficient of the soil (K) is 2,2x 10-6

cm/s. To decrease the permeability coefficient for the depth of 1.5 the ground should be compressed by the hammer blowing method. The results of the preliminary engineering works showed that the selected area is quite suitable such facility to be constructed. Key words: Solid waste, solid waste disposal site selection, Şarkikaraağaç Basin.

vii

TEŞEKKÜR

Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji

Mühendisliği Bölümü Uygulamalı Jeoloji Anabilim dalında yüksek lisans tezi olarak

hazırlanmıştır.

SDÜ Araştırma Projeleri Yönetim Birimine bu yüksek lisans çalışmasına ait projeye

maddi destekledikleri için teşekkür ederim.

Bu çalışmanın gerçekleşmesine imkan sağlayan SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü’ne ve

Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanlığı’na teşekkür ederim.

Bu yüksek lisans tez çalışması süresince sağladığı katkılardan dolayı danışmanım

Sayın Prof. Dr. Tevfik İsmailov’a sonsuz teşekkür ederim.

Konuya ilişkin bilgi ve deneyimini esirgemeyen Bölüm Başkanımız ve Uygulamalı

Jeoloji Anabilim dalı başkanı Sayın Prof. Dr. Remzi Karagüzel’e teşekkürü bir borç

bilirim.

Uygulamalı Jeoloji Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Şehnaz Şener’e tez

çalışmamın başından itibaren verdiği katkılardan dolayı teşekkür ederim.

Tezimin Genel jeoloji bölümünde yaptıkları katkılardan dolayı Yrd. Doç. Dr. Ümran

Pekuz ve Yrd. Doç Dr. Şemsettin Caran’a ve Hidrojeoloji bölümünde katkılarından

dolayı Yrd. Doç. Dr. Ayşen Davraz’a teşekkür ederim.

Bu yüksek lisans tez çalışmasındaki haritaları hazırlamakta kullandığım proğramlara

ait sağladıkları katkılardan dolayı Uygulamalı Jeoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans

öğrencisi Mustafa Avcıoğlu’na ve Uzman Öznur Karaca’ya teşekkürler ederim.

Yüksek lisans çalışmalarımın başından itibaren desteğini her zaman yanımda

hissettiğim değerli eşim Yrd. Doç. Dr. Zakir Kanbur’a teşekkür ederim.

viii

Sevgi ve güvenleriyle eğitim hayatım boyunca beni cesaretlendiren aileme ve

özellikle anneme teşekkür ederim.

Bu yüksek lisans tez çalışmasını gösterdikleri sabır ve hoşgörüden dolayı kızım

Merve ve oğlum Bahadır’a atfediyorum.

Aralık 2005

Süveyla Kanbur

ix

Şekiller Dizini

Sayfa

Şekil 1.1. Şarkikaraağaç düzensiz çöp depolama alanından bir görünüm……... 2 Şekil 3.1. Çalışma alanına ait yer bulduru haritası…………………………….. 7 Şekil 4.1. Çalışma alanına ait genelleştirilmiş tektonostratigrafik sütun kesit ( Elitok 2000 den değiştirilerek hazırlanmıştır.)…………...…………..……….

14

Şekil 4.2. Günlük en çok yağış miktarının aylara göre değişimi…………….… 32 Şekil 4.3. Ortalama toplam yağış miktarının aylara göre değişimi……………. 33 Şekil 4.4. Aylara göre ortalama, en yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri..….. 33 Şekil 4.5. Çalışma alanındaki potansiyel buharlaşma ve yağış değerleri arasındaki ilişki…………………………………………………………….…...

35

Şekil 4.6. Ortalama rüzgar hızı diyagramı……………..………………………. 35 Şekil 4.7. Rüzgar diyagramı. Rasat süresi:11 yıl ( 1984-1995)……….…….…. 36 Şekil 4.8. Ortalama açık ve kapalı günler sayısının aylara göre değişimi……... 37 Şekil 4.9. Ortalama buhar basıncını gösteren diyagram……………………..… 38 Şekil 4.10. Ortalama bağıl nem miktarının aylara bağlı olarak değişimi…….... 49 Şekil 4.11. Hidrojeolojik kriterlere göre depolamaya uygunluk haritası…...….. 47 Şekil 4.12. Hidrolojik kriterlere göre depolamaya uygunluk haritası………….. 48 Şekil 4.13. Koruma alanları bakımından depolamaya uygun olan alanlar…….. 49 Şekil 4.14. Arazi kullanımı bakımından depolamaya uygunluk haritası………. 50 Şekil 4.15. Yerleşim birimlerinden uzaklık kriterine göre depolamaya uygunluk haritası…………………………………….…………………………

51

Şekil 4.16. Hidrojeolojik, hidrolojik, koruma alanları, yerleşim biriminden uzaklık kriterlerine göre depolamaya uygunluk haritası………………….……

52

Şekil 4.17. Çalışma alanına ait depremsellik haritası (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış haritadan değiştirilerek yeniden hazırlanmıştır.)………………………………………...

54

Şekil 4.18. Isparta ve çevresinin depremselliği (http://www.gezdirici.com) adresinden yayınlanan deprem monitöründen değiştirilerek hazırlanmıştır. Haritada 1999-2005 yılları arasında bölgede meydana gelmiş 3’den büyük magnitüdlü depremlerin episantırları gösterilmiştir.)…………...……………...

55

Şekil 4.19. Şarkikaraağaç ve çevresine ait aktif fayları gösterir harita (http//:www.mta.gov.tr adresinden değiştirilerek hazırlanmıştır.)……….……..

56

Şekil 4.20. Aşılık mevkii ve çevresinin jeoloji haritası……………………..…. 61 Şekil 4.21. Alternatif alan I’e ait jeolojik kesit……………………………........ 63 Şekil 4.22. Başdeğirmen ve çevresinin jeoloji haritası……………………........ 64 Şekil 4.23. Alternatif alan II’ye ait jeolojik kesit…………………………...….. 66 Şekil 4.24. Köprüköy ve Başdeğirmen arasının jeoloji haritası………………... 68 Şekil 4.25. Alternatif alan III’e ait jeolojik kesit…………………………...….. 70 Şekil 4.26. Alternatif alan III de açılan bir yarmadan killerin görünümü…….... 72 Şekil 4.27. Başdeğirmen ve Köprüköy arasının mühendislik jeolojisi haritası ve tesis yerleşim planı………………………………………………….……….

75

Şekil 4.28. Yarmadan blok numune alımı…………..…………………………. 76

x

Çizelgeler Dizini

Sayfa

Çizelge 3.1. Katı atık düzenli depolama yer seçiminde alternatif alanların değerlendirilmesi...……………….…………………………………………..

10

Çizelge 3.2. Katı atık düzenli depolama yer seçiminde kullanılan kriterler ve bunların katsayıları... …………….…………………………………………..

11

Çizelge 4.1. Şarkikaraağaç ilçesine ait DSİ 18. Bölge Müdürlüğü tarafından açılmış olan sondaj kuyularına ait ölçümler………………………………….

25

Çizelge 4.2. Şarkikaraağaç havzasında sondaj kuyularında yapılan statik seviye ölçümleri (Eylül-2005)………………………………………………..

30

Çizelge 4.3. Şarkikaraağaç DMİ’ye ait meteorolojik elemanların aylık ortalama değerleri ……………………………………………………………

31

Çizelge 4.4. Şarkikaraağaç Meteoroloji İstasyonu için hazırlanan Thornthwaite Buharlaşma-Terleme Bilançosu……………………………….

34

Çizelge 4.5. Şarkikaraağaç yerleşim merkezlerinin yıllara göre nüfus sayım sonuçları………………………………………………………………………

39

Çizelge 4.6 Nüfus projeksiyonu……………………………………………... 40 Çizelge 4.7. Atık envanteri…………………………………………………... 42 Çizelge 4.8. Katı atık düzenli depolama yer seçiminde alternatif alanları değerlendirme cetvelinin uygulanışı………………………………………….

73

Çizelge 4.9. Zeminlerin fiziko-mekanik özellikleri………………………….. 78 Çizelge 4.10 Çeşitli zeminler için ortalama K değerleri…………………...… 81

1

1. GİRİŞ

Katı atık insan yaşamının doğal bir sonucu olarak ortaya çıkar. Tüm dünyada artan

nüfus ve gelişen teknolojiye paralel olarak insanların ürettikleri atık miktarlarında

ciddi artışlar meydana gelmiştir. Bu atıkların bertaraf edilmesi için uygulanan ilkel

yöntemler insan sağlığını direkt veya dolaylı olarak tehdit etmektedir. Katı atıkların

insan ve doğaya verdiği zararların en aza indirilmesi için modern teknolojilerden

yararlanılması bir gereklilik haline gelmiştir.

Ülkemizde yerleşim birimlerinin altyapı ve atık problemlerinin çözümlenmesi artan

nüfusun ihtiyaçlarına cevap vermekten çok uzaktır. Belediyelerin çoğu kez ekonomik

gerekçelere dayandırdıkları bilimsellikten uzak katı atık depolama uygulamalarının

mevcut ve gelecekte sebep olacağı olumsuz neticeleri göz önünde bulundurularak

böyle bir çalışmanın ülke ihtiyaçlarına da katkı sağlayabileceği düşünülmüştür.

Yüzölçümü 1232 km2 olan Şarkikaraağaç ilçesi, bir tatlı su gölü olan Beyşehir Gölü

su toplama havzası içerisinde yer almaktadır. Dünya yüzeyinin üçte ikisi sularla kaplı

olmasına rağmen bu suyun %96 sına yakını çok tuzlu veya buzul halindedir. Bu

nedenle dünya sularının büyük bir kısmı kullanıma elverişli değildir. Geri kalan %

4’lük kısmın büyük çoğunluğunu (% 3,9) yeraltı suları oluşturmaktadır. Benzer

durumun Türkiye içinde geçerli olması sebebiyle kullanıma elverişli su

potansiyelinin son derece sınırlı olduğu açık bir gerçektir. Bu nedenle mevcut su

kaynaklarının son derece titiz bir şekilde kullanılması ve korunması gerekmektedir.

Türkiye’de kişi başına düşen günlük katı atık miktarı ortalama 1kg dır (DİE, 1997).

Türkiye nüfusunun 70 milyon olduğu düşünülürse günlük olarak 70 bin ton atık

ortaya çıkmaktadır. Buna birde sanayi ve hastanelerden çıkan atıkları dahil edersek

sorunun ne derece büyük olduğunu görmek hiç de zor olmayacaktır. Bu miktardaki

katı atığı ilkel şekillerde depolama çevre sağlığını tehdit etmekte ve bu tehdit zaman

içerisinde ivmesini artırmaktadır. Durum böyleyken Çevre ve Orman Bakanlığı

verilerine göre ülkede mevcut 3215 belediyeden yalnızca 11’inin düzenli depolama

tesisine sahip olması düşündürücüdür ve katı atık depolama çalışmalarının önceliğini

2

ve önemini ortaya koymaktadır. Şekil 1.1 çalışma alanındaki mevcut katı atık

depolama alanını göstermektedir. Çevredeki tarım arazilerinin bu depolama alanın

zararlı etkilerine maruz kaldığı açıkça görülmektedir.

Şekil 1.1 çalışma alanına ait mevcut katı atık depolama alanını göstermektedir.

Çevredeki tarım arazilerinin bu depolama alanın zararlı etkilerine maruz kaldığı

açıkça görülmektedir.

Şekil 1.1. Şarkikaraağaç düzensiz çöp depolama alanından bir görünüm

1.1. Çalışmanın Amacı

Bu yüksek lisans tez çalışmasının amacı, Şarkikaraağaç havzasının sınırları

içerisinde kalan tüm yerleşim birimlerinin 50 yıllık katı atıklarının depolanacağı

düzenli çöp depolama tesisinin inşası için en uygun alanı tespit etmektir. Bu alan

belirlenirken T.C. Çevre ve Orman Bakanlığının ilgili kriterlerinin yanı sıra bölgenin

jeolojik ve hidrojeolojik özellikleri de göz önünde bulundurulacaktır.

3

2. KAYNAK ÖZETLERİ

Isparta iline bağlı olan Şarkikaraağaç ilçesinde yapılan çalışmaların büyük çoğunluğu

bölgenin jeolojik ve tektonik özelliklerini ortaya koymaya yöneliktir. Bölgede

mevcut olan çeşitli maden yataklarına (barit, boksitli demir ve demirli boksit

yatakları) yönelik olarak da çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Ayrıca katı atık depolama

ile ilgili olarak yapılan çalışmaların bazılarına da aşağıda yer verilmiştir.

Demirkol ve Sipahi (1979), Bağkonak, Çimendere, Muratbağı yöresinin jeolojisine

yönelik olarak yapmış oldukları çalışmada stratigrafik istifin tabanında Çaltepe

kireçtaşlarının olduğunu belirtmişlerdir. Çaltepe kireçtaşlarından dereceli olarak

Sultandede şistlerine geçiş olduğunu ileri sürmüşlerdir. Hacıalabaz formasyonunun

kireçtaşı ve dolomitik kireçtaşlarından oluştuğu ve Üst Jura yaşında olduğu

belirtilmiştir. Bunun üzerine açılı diskordansla Neojen birimlerinin geldiği

belirtilmiştir. Az tutturulmuş killi kum ve çakıldan oluşan birimin yaşı Miyosen

olarak belirlenmiş ve geniş yayılım gösterdiği ve formasyonun özelliklerinin tam

olarak gözlendiği yer olması sebebiyle Bağkonak Formasyonu olarak

isimlendirilmiştir. Daha batıda kumtaşı, miltaşı, kiltaşı paketlenmesinden oluşan

birim tipik olarak gözlendiği yer olması sebebiyle Göksöğüt Formasyonu olarak

isimlendirilmiştir.

Koçyiğit (1984), Güneybatı Türkiye ve yakın dolayında levha içi yeni tektonik

gelişimle ilgili olarak bir çalışma yapmışlardır. Güneybatı Türkiye ve yakın

dolayında tektonik gelişimin üç döneme ayrıldığını ifade etmiştir. Bu tektonik

dönemleri Eski, geçiş ve yeni tektonik dönemler olarak üçe ayırmıştır. Bunlardan

yeni tektonik dönemi temsil eden jeolojik olay ve yapıların, Kuzey Anadolu

Fayı’ndan çok, güneydeki Ege hendeğine bağlı olarak gelişen çekme tektoniğinin bir

sonucu olduğunu ifade etmiştir.

Güneybatı Türkiye’de yalnızca K-G yönelimli tek bir genişleme olmayıp, büyük

boyutlu horst-graben sistemleri, onları sınırlayan normal faylar ve deprem odakları

dağılımının ortaya koyduğu gibi başlıca KB-GD, KD-GB, K-G ve D-B yönelimli

dört ayrı genişleme yönü olduğu ifade edilmiştir.

4

Ayhan ve Karadağ (1985), Şarkikaraağacın güneyinde yer alan boksitli demir ve

demirli boksit yataklarının oluşumu ve jeolojisiyle ilgili olarak bir çalışma

yapmışlardır.

Demirkol (1986), Bölgede Kaledoniyen, Hersiniyen, ve Alpin orojenez fazlarının

etkin olduğunu ortaya koymuştur. Sultandağ ve dolayının tektonik gelişiminde

çekme ve sıkışma türü tektonik evrelerin tekrarlanarak birbirini izlediğinden söz

etmiştir. Bu tektonik evreleri iki ayrı döneme ayırmıştır. Bunlardan birincisi, Alt

Kambriyen Hoyran ofiyolit karmaşığının bölgeye yerleştiği Lütesiyen sonuna kadar

eski tektonik dönem ve ikincisi ise Üst Miyosen-Pliyosen çökellerinin gelişimini

etkileyen yeni tektonik dönem olarak ifade edilmiştir.

Eren (1990), Engili ve Bağkonak köyleri arasında kalan alanda Sultandağları

masifinin tektonik özelliklerini ortaya koymaya yönelik çalışmışlardır. Bu çalışmada

Hacıalabaz kireçtaşı olistoliti olarak ifade edilen formasyonunun yaşının Malm

Senomaniyen olduğu ve ve tektonik bir dokanakla Sultandağları Masifinin üzerinde

yer aldığı ileri sürülür.

Sultandağları masifinin sırasıyla Kaledoniyen, Hersiniyen ve Alpin olmak üzere üç

ayrı dağ oluşum hareketleri neticesinde kıvrımlı ve bindirmeli yapı kazandığını ileri

sürmüştür. Bölgenin Üst Miyosen ve sonrasında blok faylanmaların etkisinde kaldığı

ve bu faylanmaların neticesinde Sultandağları’nın KB-GD uzantılı bir horst yapısı

kazandığı saptanmıştır.

Yağmurlu (1991), Yalvaç-Yarıkkaya Neojen havzasının tektono-sedimanter

özellikleri ve yapısal evrimini aydınlatmaya yönelik olarak bir çalışma yapmıştır. Bu

çalışmada havzayı güneyden sınırlayan Anamas Dağlarının büyük bölümüyle Triyas

ile Kretase arasında değişen ve 5000 m kalınlığa ulaşan karbonat kaya istifinden

oluştuğunu ifade etmiştir.

Şenel ve diğ. (1996), Isparta büklümünün Beydağları-Karacahisar otoktonu,

Anamas-Akseki otoktonu ve Antalya naplarını da içine alan doğu kesimindeki

birimlerin stratigrafisini aydınlatmaya çalışmışlardır.

5

Karagüzel ve diğ. (1999), Isparta il merkezine 19 km uzaklıkta yer alan Senirce II

katı atık depolama sahasının jeolojik bariyer özelliğine sahip geçirimsiz fliş

formasyonu üzerinde yer aldığını ancak aktif fay zonları bölgesinde olup birinci

dereceden deprem riski altında olduğunu ortaya koymuşlardır.

Cengiz ve Kuşçu (2000), Şarkikaraağaç ile Hüyük arasında kalan bölgenin jeolojisi

ve barit yatakları ile ilgili bir çalışma yapmışlardır.

Bu çalışmada bölgeye ait stratigrafik kesitin tabanında Kambriyen-Devoniyen yaşlı

Sultandede formasyonun yer aldığı bunun üzerinde açısal uyumsuzlukla Jura Kretase

yaşlı Hacıalabaz formasyonunun yer aldığı belirtilmiştir. Kretase yaşlı dolerit

daykların bu birimleri kestiği ve bu birimlerin ayrışmasıyla da demirli lateritlerin

oluştuğu ifade edilmiştir.Üzerinde çalışma yapılan baritler genel olarak Çaltepe

kristalize kireçtaşları ve Sultandede şistleri içerisinde ve bunların dokanaklarında yer

aldığı ifade edilmiştir.Bölgedeki barit yataklarının ortalama tenörünün % 90 BaSO4

olup sondaj çamuru ve boya sanayinde kullanılmaya elverişli olduğu tespit edilmiştir.

Elitok (2000), Şarkikaraağaç ve dolayının jeoloji, mineraloji ve petroğrafisinin

incelenmesine yönelik olarak yapmış olduğu doktora çalışmasında aynı zamanda

Kızıldağ ofiyolitlerinin jeokimyasal özelliklerini ortaya koyarak ofiyolitlerin

oluştukları jeotektonik ortama bir yaklaşımda bulunmaya çalışmıştır.

Bu çalışma ile inceleme alanındaki otokton birimler doğuda Sultandağ kesimi ve

batıda Anamasdağ kesimi olarak iki kısıma ayrılarak inceleme yapılmıştır. Bu iki

kesimin birbirleriyle olan ilişkileri bu çalışma ilede netlik kazanamamıştır. Otokton

birimlerin üzerine allokton konumlu birimlerin geldiği ifade edilmiştir. Allokton

konumlu Kızıldağ ofiyolitlerinin kesin olmamakla birlikte yitim üstü zonu ofiyolitleri

olabileceği tesbiti yapılmıştır.

Veeken, J. ve Bilijam, K. 2000, TC Çevre Bakanlığı için hazırlamış oldukları

‘Depolama Sahaları İçin Yer Seçimi Kriterlerini İçeren Kontrol Listesi’ başlıklı rapor

adı ile bir çalışma yapmışlardır. Kriter Listesini eleyici, azaltıcı, düzenleme kriterleri

olarak önem durumuna göre belirlemişlerdir. Düzenleme kriterlerini çevresel,

6

planlama, doğa ve peyzaj, siyasi ve yasal, finansal ve ekonomik kriterler olarak alt

gruplara ayırmışlardır.

Karagüzel ve diğ. (2003), Türkiye’nin turizm açısından en önemli yerleşim

birimlerinden biri olan Antalya iline bağlı Manavgat, Side, Çolaklı ve Ilıca ilçelerinin

katı atık problemlerini çözmeye yönelik olarak bir ÇED raporu hazırlamışlardır. Bu

çalışma kapsamında en uygun katı atık düzenli depolama, kompost ve geri kazanım

tesis alanının belirlenmesi ve tesislerin işletilmesi süresince karşılaşılması muhtemel

olan sorunlarda göz önünde bulundurularak tesislerin projelendirilmesi yapılmıştır.

Katı atık düzenli depolama tesisi bölgenin 25 yıllık ihtiyacını karşılamaya yönelik

olarak hazırlanmıştır.

Duenas & Associates, Inc. 2005, Guam’da belediye katı atık düzenli depolama yer

tespiti için ÇED raporu hazırlamışlardır. Bu kapsamda katı atık düzenli depolama

yapılacak olan yerin belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken kriterleri, bu kriterlerin

kendi aralarındaki önemini tespit edip alternatif alanlar arasında seçimin

yapılmasında kullanılacak bir yöntem belirlemişlerdir. Bu cetvele göre suyun

kirlenmesini önlemek temel amaç edinilmiştir. Bunu yaparken de bölgenin jeolojik

ve hidrojeolojik özellikleri, ortamsal koşulları, ulaşım durumu, arazinin özellikleri

ana başlıkları altında kapsamlı bir çalışma yapmışlardır.

Shrivastava U. and Nathawat M.S., Uzaktan Algılama ve GIS teknikleri

kullanılarak Ranchi Şehir Kompleksinde katı atık depolama yer seçimi yapmışlardır.

Bu çalışmada da yer tespiti için bölgenin hidrojeolojik, jeolojik, jeoteknik,

topoğrafik, yerleşim birimlerinden uzaklık gibi kriterlere göre değerlendirme

yapılmıştır. GIS ve Uzaktan Algılama Teknikleri kullanılarak hazırlanan haritalar

bilgisayar ortamında çakıştırılarak depolamaya en uygun yer tespit edilmiştir.

7

3. MATERYAL VE METOT

3.1. Materyal

3.1.1. İnceleme Alanının Coğrafi Konumu

Şekil 3.1. Çalışma alanına ait yer bulduru haritası

İnceleme alanı İç Anadolu’nun Göller Bölgesinde 38o 12ı ve37o 52ı enlem ve 37o 01ı

ve 31o 34ı boylamları arasında yer almaktadır. Güneyde Beyşehir ve Yenişarbademli,

kuzeyde Yalvaç, Akşehir, Doğanhisar, batıda Gelendost ve Eğirdir, doğuda Hüyük

8

ile çevrilidir (Şekil 3.1). İlçenin yüzölçümü 1232 km2 dir. İlçenin etrafında KD da

Sultandağları, batıda Anamas Dağları, güneyde Orta Toroslar, Karadağ ve Kızıldağ

bulunmaktadır. İlçe Isparta il merkezinin 120 km kuzeydoğusunda, Konya il

merkezinin 157 km kuzeybatısında, Akşehir’in 50 km güneyinde yer almaktadır.

Isparta-Konya karayolu bölgeden geçmektedir. Alan Isparta büklümünün KD

kesiminde, Beyşehir gölünün hemen kuzeyinde yer almakta olup 1/100 000 ölçekli

Afyon L 26, Ilgın L 27, Isparta M 26 paftaları içerisinde kalmaktadır. İnceleme

alanının toplam drenaj alanı 819 km2 olup, ova alanı 160 km2 dir.

3.1.2. Morfolojik Durum

İnceleme alanı içerisinde yaşlı birimler yükseltileri, genç birimler ise alçak ve

yayvan topoğrafyayı oluşturmaktadır. Doğuda Sultandağları ve batıda Anamasdağ

yükseltileri horst yapıları olarak karşımıza çıkmakta, Beyşehir Gölü içerisinde

kaldığı KB-GD istikametinde uzanan tektonik çöküntü alan grabeni oluşturmaktadır.

Bölgede yer alan tüm yükseltiler de yaklaşık bu doğrultuda bir uzanım

göstermektedir. Özellikle Kızıldağ ofiyolitleri ve ofiyolitlerin Anamasdağ

karbonatları ile olan dokanakları boyunca oldukça sarp bir topoğrafya izlenmektedir.

Topoğrafyanın şekillenmesinde tektonizma oldukça etkendir (Elitok, 2000).

3.1.3. İklim ve Bitki Örtüsü

Akdeniz iklimi ile karasal iklim arasında, karasal iklime daha yakın bir iklim

yapısına sahiptir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlıdır. Arazi bitki

örtüsü bakımından genelde çıplaktır. Ovalar ve düşük kotlu topografyanın yayvan

olduğu kesimler genellikle tarım arazileri olduğu için bu kesimlerde buğday, arpa,

yulaf gibi tahıl ürünleri, şeker pancarı, haşhaş, ayçiçeği gibi tarla ürünleri, sebze,

meyve ağaçlarından oluşan otsu ve odunsu flora gözlenmektedir. Kızıldağ’ın kuzey

ve kuzeydoğu yamaçlarında sedir ağaçları, Anamasdağ kesiminde ve özellikle

karbonatlı kayaçların mostra verdiği diğer bazı kesimlerde çam, karaçam, bodur çalı

ve bazı otsulara rastlanır (www.isparta.bel.tr).

9

3.1.4. Ekonomik Durum

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Halıcılık bir diğer gelir

kaynağıdır. Devlet Su İşleri tarafından yürütülen, Şarkikaraağaç Sulama Projesi 1986

yılında başlamış ve tamamlanmak üzeredir. Bu proje ile Beyşehir Gölü’nden alınan

su ile 13 783 hektar alanın sulanması planlanmıştır. Ayrıca Örenköy, Çarıksaraylar

ve Köprüköy’de gölet çalışmaları devam etmektedir. Süt inekçiliği oldukça

yaygındır. İlçe merkezinde 3, Salur Köyünde 1 olmak üzere 4 mandıra halen faaliyet

göstermektedir. Sulama projesinin tamamlanmasıyla ilçe tarımda önemli gelişmeler

sağlayacaktır. Şarkikaraağaç ilçesinde barit madeni bulunmaktadır. Özel bir şirket

olan Başer Maden Sanayi barit madenini işletmektedir. İlçede taş ve kum ocağı, un

fabrikası, çivi fabrikası gibi orta ölçekli işletmeler vardır. Geçmiş medeniyetlere ait

çok sayıda höyük bulunması, Anabura antik kentinin olması, doğal güzellikler

bakımından Kızıldağ Milli Parkının ve Beyşehir Gölünün bir bölümünün ilçe

sınırları içerisinde olması ilçeye turizm yönünden katkı sağlamaktadır. Kızıldağ Milli

Parkının sedir ormanlarıyla yoğunlaşan bol oksijenli temiz havasının göğüs

hastalıklarına iyi geldiği düşünülmektedir. Yine yöre halkı Beyşehir gölünden

yararlanarak balıkçılıkla uğraşmaktadır (www.isparta.bel.tr).

3.2. Metot

Katı atık düzenli depolama yer seçimi çalışmaları dört aşamadan oluşmaktadır. İlk

aşamada, çalışma alanının jeolojik, hidrojeolojik, hidrolojik özellikleri detaylı olarak

incelenerek tematik haritalar hazırlanır. Depolama tesisinin bölgenin 50 yıllık

ihtiyacını karşılayacak şekilde projelendirilmesi planlandığı için tesis inşasında

ihtiyaç duyulacak alanı belirlemek üzere nüfus projeksiyonu ve atık envanteri

hazırlanır. Havzaya ait koruma alanları ve arazi kullanım durumu haritaları da

hazırlanarak diğer tematik haritalar ile bilgisayar ortamında çakıştırılarak havzaya ait

tesis inşasına uygun ve uygun olmayan bölgeleri gösteren bir sentez haritası elde

edilir.

10

İkinci aşamada hazırlanan sentez haritası üzerinde tesis ünitelerinin yerleşimine

uygun morfolojik özellikler dikkate alınarak alternatif alanlar belirlenir.

Üçüncü aşamada alternatif alanlar arasında depolamaya en uygun alan belirlenir.

Alternatif alanlar arasındaki değerlendirme TC Çevre ve Orman Bakanlığının

KAKY, 1991; Dueňas& Associates, Inc., 2005; Karagüzel ve diğ., 2003;

Shrivastava, U. ve Nathawat, M.S., 2003; Veeken, J. ve Bilijam, K., 2000 gibi

literatür çalışmaları göz önüne alınarak yapılmıştır. Bu değerlendirme Çizelge

3.1.’de verilmiştir. Değerlendirmede kullanılacak olan kriterler ve bu kriterlerin

değerlendirmedeki önemini yansıtan katsayılar ise Çizelge 3.2.’de verilmiştir.

Çizelge 3.1. Katı atık düzenli depolama yer seçiminde alternatif alanların değerlendirilmesi

Kriter Katsayı Alanın İyiliği

Göreceli Alanın Skoru

5=en önemli

1=en az önemli

3 artan iyilik

2 1

1.Alan 2.Alan 3.Alan 3 15 2 10

Örnek:

Yeraltısuyu

Derinliği

5

1 5

Bu katsayılar 1’den 5’e kadar değişmekte olup, 1:en az önemli, 2: az önemli, 3:

önemli, 4: çok önemli, 5: en önemli şeklinde derecelendirilir. Ayrıca alternatif

alanlar kendi aralarında her bir kriter için iyiliklerine göre göreceli olarak 1, 2, 3

şeklinde sıralanır (3: en iyi, 2: daha az iyi, 1: en az iyi). Her bir alanın herhangi bir

kriterden aldığı puan, alanın sıralamadaki numarası ve ilgili kriter katsayısının

çarpımı ile belirlenir. Alternatif alanlar her bir kritere göre bu şekilde puanlandırılır.

Toplamda en yüksek puanı alan alternatif alan depolamaya en uygun alan olarak

11

seçilir. Çalışmanın son aşamasında ise depolama tesisinin projelendirilmesine

yönelik mühendislik jeolojisi çalışmaları yapılır.

Çizelge 3.2. Katı atık düzenli depolama yer seçiminde kullanılan kriterler ve bunların katsayıları DEĞERLENDİRME KRİTERİ Katsayılar JEOLOJİK UYGUNLUK Yapısal özellik -Fay durumu 5 -Sismik etki zonu 4 Stratigrafik özellik 3 Dokanak ilişkileri 3 Geçirimsiz örtü malzemesinin mevcudiyeti 4 HİDROJEOLOJİK UYGUNLUK Akiferden uzaklık 5 Yeraltısuyu derinliği 5 Birimin hidrojeolojik özelliği 4 HİDROLOJİK UYGUNLUK (İçme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel sulara olan uzaklık)

Göle olan uzaklık 5 Akarsu, dere, kaynak vs olan uzaklık 4 Taşkın alanı 4 JEOTEKNİK UYGUNLUK Temel kayasının özellikleri 4 Zeminin permeabilitesi 5 Zemin sınıfı 5 Bölgenin Duraylılığı 3 ORTAMSAL KOŞULLAR Tesis inşası ve ihtiyaç halinde genişlemesi için yeterli alanın mevcudiyeti 5

Arazi kullanım durumu 3 Koruma alanları 4 Yerleşim birimlerine olan uzaklık 4 Topoğrafyanın uygunluğu 4 Havalimanı güvenliği 2 Rüzgar Yönü 4 Estetik 4 EKONOMİK KOŞULLAR Tesviye maliyeti 3 Ulaşım için yol mevcudiyeti 3 Atık kaynağına olan uzaklık 3 Arazinin mülkiyet durumu 2 Altyapı durumu 2

12

4. ARAŞTIRMA BULGULARI

4.1. Jeoloji

Orta Toroslar içerisinde kalan araştırma alanı otokton ve allokton konumlu kaya

birimlerinden meydana gelmektedir. Bu birimler, Özgül (1976) tarafından

tanımlanan Geyikdağı Birliği, Dumont ve Kerey (1975a) tarafından tanımlanan

Anamas-Akseki Birliği, Şenel vd., (1992,1996) tarafından tanımlanan Anamas-

Akseki otoktonu içerisindedir.

Otokton birimler araştırma alanının doğu (Sultandağ) ve batı (Anamasdağ)

kısımlarında yüzeylemekte, orta kısımda ise allokton konumlu birimler

bulunmaktadır. Hem Anamasdağ kısmında ve hemde Sultandağı kısmında bulunan

otokton konumlu birimler kendi içinde bir istif oluşturur ancak bu iki kısmın

birbiriyle ilişkileri Beyşehir - Hoyran napları ile Beyşehir Gölü altında kaldığından

gözlenememektedir (Elitok, 2000). Çalışma alanına ait genelleştirilmiş

tektonostratigrafik sütun kesit Şekil 4.1’de verilmiştir.

4.1.1..Otokton Birimler

4.1.1.1..Sultandağ Kesimi

4.1.1.1.1..Çaltepe Formasyonu (εç)

Birim dolomit ve dolomitik rekristalize kireçtaşlarından oluşmakta olup Dean ve

Monod (1970) tarafından Seydişehir yöresinde Çaltepe formasyonu olarak

adlandırılmıştır. Haude (1972), Demirkol (1977), Öztürk vd., (1981, 1987) birim

içerisinde yumrulu kireçtaşı üyesini ayırtlamışlardır. Elitok (2000) Çaltepe

Formasyonunu Çaltepe Kireçtaşı ve Çaltepe Yumrulu Kireçtaşı olmak üzere iki

üyeye ayırmıştır. Çaltepe kireçtaşları çalışma alanının doğu kesiminde Feletepe,

Kızıl Tepe, Kaya Tepe, Hacıbey Tepe, Kara Tepe, Yellibel Tepe, Köprüköy ve kuzey

13

kesimlerinde, Kütlü Tepe, Kızılyumru Tepe, Çarıksaraylar kuzeyinde, Yeldeğirmeni

Tepe, Kale Tepe, Toklu Tepe, Geztepe dolaylarında yüzeylemektedir.

Topoğrafik olarak genelde tepelerin üst kesimlerinde ve Sultandede şistlerinin

içerisinde veya üzerinde tektonik olarak gözlenmekte olan Çaltepe kireçtaşları

stratigrafik olarak Sultandede şistlerinin tabanında yer almaktadır. Tektonizmanın

etkisiyle bölgenin farklı kesimlerinde birbirinden oldukça farklı kalınlıklar sunan

birimin kalınlığı hakkında kesin bir şey söylemek oldukça zordur (Elitok, 2000).

4.1.1.1.2. Sultandede Formasyonu (εos)

Birim yeşil, mor, kahve renkli metakumtaşı, metasilttaşı ile kuvarsit ve rekristalize

kireçtaşı ara katkılarından oluşmaktadır. Birim ilk kez Blumenthal (1947) tarafından

Seydişehir dolaylarında ‘Seydişehir Şistleri’, daha sonra aynı yörede çalışan Dean ve

Monod (1970) ‘Seydişehir Formasyonu’, Brunn vd., (1971) ‘Seydişehir Şeylleri’,

Erişen (1972) ‘Sultandede Yeşilşist Formasyonu’, Demirkol vd., (1977), ‘Sultandede

formasyonu’ olarak adlandırmışlardır. Elitok (2000) da aynı bölgede yaptığı

çalışmada birimi Sultandede formasyonu olarak isimlendirmiştir.

Sultandede şistleri çalışma alanının doğu kesiminde Fele Tepe, Kızıl Tepe, Hacıbey

Tepe, Kara Tepe, Kızılyumru Tepe, Yeldeğirmeni Tepe, Toklu Tepe, Kale Tepe,

Geztepe, Oluk Tepe, Sekiler Tepe, Cennettaş Tepe, Büyükekiz Tepe, Dikenlipınar

Tepe, Deliktaş Tepe, Akbel Tepe, Sulu Tepe, Ağlayan Tepe, Köprüköy,

Aslandoğmuş, Çarıksaraylar dolaylarında mostra vermektedir.

Birimin tektonizmadan yoğun bir şekilde etkilenmesi sebebiyle özellikle alt dokanak

ilişkileri kaybolmuştur. Bu nedenle birimin kalınlığı hakkında kesin bir şey söylemek

mümkün olmamaktadır (Elitok, 2000). Sultandede Formasyonu stratigrafik olarak

Çaltepe kireçtaşlarının üzerinde olmasına karşın tektonizma nedeniyle var olan istifin

temelinde yer almaktadır ve tabanı gözlenememektedir. İnceleme alanının bazı

kesimlerinde Fele formasyonu, Çaltepe kireçtaşları ve Hacıalabaz kireçtaşları;

Sutandede metamorfikleri içerisinde tektonik dilimler halinde yer almaktadır.

14

A l u v y o n / Y a m a c M o l o z u

J k

T h

K t

aT

R f

T e

gC

c k

c t

K e

T R

dT

m p

gT

m b

L I T O L O J I A C I K L A M A L A R

G e v s e k t u t t u r u l m u s t u t t u r u l m a m i s k i l, k u m, c a k i l

P l a k e t l i k i r e c t a s iÇ a k i l t a s i, k u m t a s i, k i l t a s i, s i l t t a s i, m a r n.

B o l k i r i k c a t l a k l i, e r i m e b o s l u k l u, m a s i f y a p i l ir e k r i s t a l i z e k i r e c t a s l a r i

K u m t a s i, k i l t a s i, s i l t t a s i, k u m l u k i r e c t a s i

K u m t a s i

R e k r i s t a l i z e k i r e c t a s i

K u v a r s i t, k u v a r s i s t c a k i l l a r i

D o l o m i t, d o l o m i t i k r e k r i s t a l i z e k i r e c t a s i

D e g i s i k b o y u t l u s e r p a n t i n i t, v o l k a n i k, i n c e t a b a k a l ir a d y o l a r i t - c o r t, k i r e c t a s i, k u m t a s i, k i l t a s i, c a m u r t a s i b l o k l a r i

H a r z b u r j i t, d u n i t v e i c e r i s i n d e d a y k v e f i l o n l a r s e k l i n d e p i r o k s e n i t, g a b r o, i z o l e d i y a b a z d a y k l a r i, l o k a l k r o m i t s e g r e g a s y o n l a r i

B o k s i t, d o l o m i t i k k i r e c t a s i, b r e s i k k i r e c t a s iv e k i r e c t a s i

K u v a r s i t v e r e k r i s t a l i z e k i r e c t a s i a r a k a t k i l i m e t a s i l t t a s i, m e t a k i l t a s i, m e t a k u m t a s i

S I S T

E M

S E R I

F O R M A S

Y O N

S I M G E

S E

N E

Z O

Y I

KT

E R

S I

Y E

R

NE

OJE

NP

A L

E O

J E

N

E O

S E

N

M E

S O

Z O

Y I

KP

A L

E O

Z O

Y I

KK

U V

.

U S

TO

R T

AU

S T

E G

I R

L E

RD

E L

I K

T A

SK

I Z

I L D

A G

O F

I Y

O L

I T

L E

R I

B A

G K

O N

A K

(A r

g i t

h a

n)

G O

L G

E L

IA

N A

M A

S D

A G

H A

C I

A L

A B

A Z

O R

T A

F E

L E

A L

TU

S T

O R

T A

A L

TK A

M B

R I

Y E

NO

R D

O V

.

C A

L T

E P

ES

U L

T A

N D

E D

EG

O K

S O

G U

T

M I

Y O

S E

NP

L I Y

O S

E N

Q y

mQ

a l

K k

A L

T

P A

L E

O S

E N

T R

I Y

A S

K R

E T

A S

E

U S T

S I S T

E M

C o

s

G r i, k r e m r e n k l i y e r y e r d o l o m i t i k o r t a k a t m a n l a n m a l i k i r e c t a s i

T r a v e r t e n i m s i k a r b o n a t l a r

Şekil 4.1. Çalışma alanına ait genelleştirilmiş tektonostratigrafik sütun kesit ( Elitok 2000 den değiştirilerek hazırlanmıştır.)

15

4.1.1.1.3.Fele Formasyonu (TRf)

Fele formasyonu bordo, kırmızı, kahve, yeşilimsi gri çakıltaşı, kırmızı bordo, koyu

yeşil, kahverengi kumtaşı, gri, siyahımsı gri merceksel konumlu kireçtaşlarından

oluşmuştur Birim Öztürk vd., (1981) tarafından adlandırılarak çakıltaşı, kumtaşı ve

kireçtaşı üyelerine ayrılmıştır. Elitok (2000) aynı bölgede yapmış olduğu çalışmada

aynı adlama ve sınıflandırmaları kullanmıştır.

Birim Feletepe doğu yamacında tam olarak yüzeylemektedir. Birimin yanal yönde

kalınlığı değişkendir. Birim Feletepe doğusunda Sultandede şistleri içerisinde

tektonik dilim şeklinde yer almaktadır.

4.1.1.1.4. Hacıalabaz Formasyonu (JKTh)

Dolomit, dolomitik kireçtaşı ve kireçtaşlarından meydana gelen birim ilk kez

Demirkol (1977) tarafından en iyi gözlemlendiği yer olan Hacıalabaz dağına atfen

Hacıalabaz Formasyonu olarak adlandırılmış ve Elitok (2000) tarafından da aynı isim

kullanılmıştır.

Hacıalabaz kireçtaşı çalışma alanının güney kesiminde, Karadağburnu Tepe, Fele

Tepe, Külbaşı Tepe, Kuzgun Tepe, Kaynarcı Tepe, Beşkardeşler çukuru, Zeybek

Tepe, Çatakbaşı Tepe, Tülüce Tepe dolaylarında mostra vermektedir. Birim çalışma

alanı kuzey kesiminde ise Muratbağı kuzeyi, Kalabak Tepe, Koçyatağı Tepe, Kışla

Tepe, Kale Tepe dolaylarında yüzeylemektedir. Birimin tabanında dolomit ve

dolomitik kireçtaşları, dolomitler üzerinde volkanit düzeyli boksit seviyesi ve bunlar

üzerinde de yer yer boksit düzeyli dolomit arakatkılı kireçtaşı ve dolomitik

kireçtaşları yer almaktadır.

4.1.1.1.5. Gölgeli Formasyonu (Teg)

İnceleme alanı içerisinde Kızıldağ’ın kuzey kesimlerinde Orman evleri ve Silindi

Çiftliği arasında ince bir hat şeklinde yüzeylemektedir.

16

Sultandağları kesiminde Jura-Kretase yaşlı karbonatlardan oluşan Hacıalabaz

kireçtaşları üzerinde yer alan Orta Eosen yaşlı kumtaşı, kiltaşlarından meydana gelen

fliş Demirkol vd., (1977) tarafından Celeptaş formasyonu olarak adlandırılmıştır.

Celeptaş formasyonu olarak adlandırılan bu fliş Öztürk vd., (1981) tarafından

Anamasdağ kesiminde yer alan Eosen yaşlı Gölgeli formasyonuna dahil edilmiştir.

4.1.1.1.6. Bağkonak (Argıthan) Formasyonu (Tmb)

Kırmızı, kırmızımsı kahve, sarı, açık yeşil, sarımsı kahve gevşek tutturulmuş

kumtaşı, kiltaşı, kaba çakıltaşı, yer yer üst kesimlerde ince katmanlar halinde

travertenimsi poroz yapılı katmanlardan oluşan birim Demirkol vd., (1977)

tarafından adlandırılmış ve adını tipik olarak gözlendiği yer olan Bağkonak

mevkiinden almıştır. Elitok (2000) tarafından da aynı adla adlandırılmıştır.

Bağkonak Formasyonu çalışma alanının kuzey kesimlerinde Çatlı köyü, İçme Tepe,

Koru Tepe, Yukarı Dinek, Aşağı Dinek, Köprüköy batısı, Başdeğirmen,

Arslandoğmuş güneyi, Çarıksaraylar, Suvar, Muratbağı güneyi ve Posoğlu Tepe

dolaylarında mostra vermektedir. Birimin kalınlığı bölgeden bölgeye birkaç metre ile

birkaç on metre mertebesinde değişmektedir.

Bağkonak Formasyonu İçme Tepenin yüksek kesimlerinde travertenimsi oluşuklar

halinde gözlenmektedir.Tepenin kuzeydoğu kesimlerinde killi kireçtaşları mostra

vermektedir. Korutepe güneydoğusunda derenin içerisinde Bağkonak formasyonu ile

Sultandede şistlerinin dokanağı en iyi şekilde gözlenmektedir. Soyalı sırtı batısında

Bağkonak formasyonu gevşek tutturulmuş çamur akması şeklinde gözlenmektedir.

Bağkonak Formasyonu Çatakbaşı, Tülüce Tepe kuzeyinde Hacıalabaz kireçtaşları

üzerinde, İçme Tepe civarında, Kara Tepe kuzeyinde, Yukarıdinek civarında,

Aşağıdinek doğusunda Sultandede şistleri üzerinde, Köprüköy ve Arslandoğmuş

civarlarında Çaltepe kireçtaşları ile Sultandede şistleri üzerinde, Perenlik sırtı

batısında Sultandede şistleri üzerinde, Çarıksaraylar kuzeyinde Sultandede şistleri,

Çaltepe kireçtaşları, Hacıalabaz kireçtaşları üzerinde uyumsuz olarak yer almaktadır.

Birim Çarıksaraylar, Gümüşoluk ve güney kesimlerinde, Zengen sırtı ve Uluyol

17

güneyi, Kapçılar sırtı, Takkacıkırı sırtı, Düzkır sırtı, Ömerci, Arak kuzey

kesimlerinde, Köprüköy, Aşağı Dinek, Yukarı Dinek, Koru Tepe kuzeyi, İçme Tepe

kuzeyi, Çatlı ve doğu kesimlerinde alüvyon ile uyumsuz olarak örtülmektedir.

4.1.1.2. Anamasdağ Kesimi

4.1.1.2.1. Anamasdağ Formasyonu (KTa)

Anamasdağ Formasyonu Orta Torosların Anamasdağ kesiminde mostra vermektedir.

Birim genel olarak gri, krem renkli yer yer dolomitik karakterde, orta katmanlanmalı

kireçtaşlarından oluşmaktadır.

Birim Dumont ve Kerey (1975a) tarafından Anamas-Akseki birliği, Özgül (1976)

tarafından Geyikdağı Birliği, Şenel vd., (1992,1996) tarafından Anamas-Akseki

otoktonu, Öztürk vd., (1981) tarafından Anamasdağ formasyonu olarak

adlandırılmıştır. Elitok (2000) tarafından da Anamasdağ formasyonu ismi

kullanılmıştır.

Anamasdağ formasyonu inceleme alanının batı kesiminde Gedikli batısında,

Sarıkabalı batısında, Çiçeklidağ Tepe kuzeyi, Ziyaret Tepe doğusu, Karaağaç Tepe,

Kartaltaşı Tepe, Yavşanlı Tepe doğusu, Kasnaklı Tepe, Kale Tepe, Kocakar Tepe

kuzeyi, Büyükoyuklu Tepe doğusu, Delioğlansivrisi Tepe doğusu, Akarca Tepe GD

su, Kale Tepe güneyi, Yeniçakıl Tepeleri, Taşbaşı Tepe, Namazgah Tepe doğusu,

Göztaş Tepe doğusunda yüzeylemektedir. İnceleme alanı batısında yer alan

Anamasdağ formasyonunun tabanı gözlenememektedir. Kuzeybatıda Kürtlüseki

güneyinde Göksöğüt formasyonu tarafından uyumsuz olarak örtülmektedir. Gölgeli

mevkiinde, Uykutepeleri, Taşbaşı Tepe, Kurucaalan doğusunda Gölgeli formasyonu

ile uyumlu dokanak halindedir. Bölge son dönemlerde çekim kuvvetlerinin etkisi

altında kalmaktadır. Bu çekim kuvvetlerinin etkisiyle oluşan düşey faylar nedeniyle

Anamasdağ Gölgeli formasyonları arasındaki uyumlu ilişki kısmen bozulmuştur.

Birimin ofiyolitlerle olan dokanağı tektoniktir.

18

4.1.1.2.2. Gölgeli Formasyonu (Teg)

Yeşil, kahverengi, boz, sarı, gri renkli kumtaşı, kiltaşı, silttaşı, kumlu kireçtaşı

ardalanmasından oluşan birim Öztürk vd., (1981) tarafından Gölgeli formasyonu

olarak adlandırılmıştır. Elitok (2000) tarafından da aynı şekilde isimlendirilmiştir.

Sultandağları kesiminde Jura-Kretase yaşlı karbonatlardan oluşan Hacıalabaz

kireçtaşları üzerinde yer alan Orta Eosen yaşlı kumtaşı, kiltaşlarından meydana gelen

fliş Demirkol vd., (1977) tarafından Celeptaş formasyonu olarak adlandırılmıştır.

Celeptaş formasyonu olarak adlandırılan bu fliş Öztürk vd., (1981) tarafından

Anamasdağ kesiminde yer alan Eosen yaşlı Gölgeli formasyonuna dahil edilmiştir.

Gölgeli formasyonu inceleme alanı batı kesiminde Gölgeli mevkii civarında,

Uykutepeleri, Taşbaşı Tepe doğu kesimlerinde, çalışma alanı orta kesiminde ise

Kızıldağ’ın kuzey kesimlerinde Orman evleri ile Silindi Çiftliği arasında ince bir hat

boyunca mostra vermektedir (Celeptaş Formasyonu). Birim çoğunlukla Kızıldağ

ofiyolitleri altında kalmakta olup, taban ve tavan ilişkileri gözlenememektedir.

Dolayısıyla kalınlığını belirlemekte mümkün olmamaktadır (Elitok,2000).

4.1.1.2.3. Göksöğüt Formasyonu (Tmpg)

Başlıca beyaz, sarımsı beyaz, sarımsı yeşil, kahve, yeşil gri yer yer kaba taneli

kumtaşı, kiltaşı, silttaşı, marn ardalanmasından oluşan ve özellikle üst kesimlerinde

ince plaketli kireçtaşı düzeyleri bulunduran birim Demirkol ve Sipahi (1977)

tarafından adlandırılmıştır. Birim aynı bölgede genel jeoloji çalışması yapan Elitok

(2000) tarafından da aynı isimle adlandırılmıştır.

Birim çalışma sahasının kuzeybatı kesimlerinde Onikidönüm, Yenicekale, Tengerlek

Tepe, Örenköy kuzeyi, Hasanhoca Tepe, Gürnük Tepe, Arapsivrisi Tepe doğusu,

Karagüney Tepe güneyi, Kızılın Tepe güneyi ve Göksöğüt dolaylarında mostra

vermektedir. Göksöğüt formasyonu Yenicekale güneyinde, Tengerlek Tepe

civarlarında Kızıldağ ofiyolitleri üzerinde, Kürtlüseki güneyinde, Tekçarık kuzeyinde

19

Anamasdağ kireçtaşları üzerinde uyumsuz olarak yer almaktadır. Pelitliksırtı güneyi,

Örenköy, Kocabel sırtı güneyi, Gürnüt Tepe ve kuzey kesimlerinde alüvyon

tarafından uyumsuz olarak örtülmektedir.

Alüvyon (Qal) ve Yamaç Molozu (Qym)

Alüvyon inceleme sahası içerisinde geniş bir alan kaplamaktadır. Alüvyon değişik

kökenli kaya birimlerine ait gevşek tutturulmuş veya tutturulmamış killi, siltli kum,

çakıl ve bloklardan oluşmaktadır.Alüvyon malzeme yaklaşık D-B uzanımlı

Şarkikaraağaç’ı da içerisine alan ova içerisinde ve allokton konumlu birimler

arasında yer alan çukurluk alanlarda yer almaktadır.

Yamaç molozu özellikle Kızıldağ Ofiyolitlerinin dokanakları boyunca ve çoğunlukla

bu birimden türemiş malzemeden oluşmaktadır. Kızıldağ’ın kuzey, batı, güneydoğu

kesimlerinde daha batıda ise Ördekçi Köyü ile Enevre Harabeleri arasında

bulunmaktadır. Çoğunlukla ofiyolit birimine ait kayaların değişik boyutlu ve farklı

derecelerde yuvarlaklaşmış çakıllarından oluşmaktadır. Büyük vadilerin ağız

kesimlerinde yelpaze görünümü vermektedir.

4.1.2. Allokton Birimler

4.1.2.1. Kızıldağ Ofiyolitleri (Kk)

Tabanda serpantinit, amfibolit, kalkşist, kuvarsit gibi kaya birimlerinin üzerinde

başlıca harzburjit ve dunitten meydana gelen ve bunların içerisinde diyabaz,

piroksenit ve pegmatitik gabroların yer aldığı bir peridotit napı bulunmaktadır.

Birim, Çapan (1980) tarafından Marmaris bölgesinde Marmaris Peridotiti,

Şarkikaraağaç ve civarında çalışma yapan Öztürk vd., (1981) tarafından Kızıldağ

Ofiyolitleri olarak adlandırılmıştır. Birim Elitok (2000) tarafından da Kızıldağ

Ofiyolitleri olarak adlandırılmış ve Kızıldağ Peridotitleri ve Metamorfik Taban

olmak üzere iki kısımda incelenmiştir.

20

Kızıldağ ofiyolitleri Şarkikaraağaç güneyinde Kızıldağ, Kırmızı Tepe, Kızılyurt

Tepe, Yeldeğirmen Tepe, Kızıl Tepe, Öğlegediği Tepe, batı kesiminde, Belceğiz

güneyi, Bastırık Tepe, Çatalçam Tepe, Kömürcüdüzü Tepe, Kızıl Tepe, Güngörmez,

Kızılkale Tepe, Kızılsivri Tepe, Mestan Tepe, Gölgeli mevkii kuzey kesimlerinde ve

güneyde Sarıkabalı ile Gedikli’yide içine alan ince bir hat şeklinde mostra

vermektedir.

Başlıca harzburjit ve dunitten meydana gelen peridotitler Şarkikaraağaç güneyinde

Küçük Sivri Tepe civarında taze kırık yüzey rengi koyu yeşil ile fıstık yeşili renkte,

kılcal çatlaklı olarak gözlenmektedir. Kırılganlıkları nispeten orta, Kızıldağ’ın

zirvesine doğru gidildikçe peridotitler de düzenli bir çatlak sisteminin varlığı dikkati

çekmektedir.

İnceleme sahasının batı kesiminde Yenicekale kuzey kesimlerinde Anamasdağ

formasyonu ile Gölgeli formasyonu üzerinde, Kızıldağ peridotitlerinin alt

kesimlerinde yer almaktadır. Üstteki Kızıldağ peridotitleri kahverengi, kırmızı kahve

alterasyon rengi ile, serpantinitler ise koyu gri, siyah, siyahımsı gri renkleriyle

arazide kolayca ayırt edilebilmektedirler. Alttaki otokton konumlu kayaçlar ile

üstteki tektonik konumlu peridotitler arasında yer alan metamorfik temel başlıca

amfibolit, amfibolit şist, gnaysik amfibolit, amfibolitler içerisinde kuvarsit, yine

amfibolitlerin üst kesimlerinde kalkşistler ve serpantinitlerden meydana gelmektedir.

Kızıldağ ofiyolitleri Kızıldağ’ın doğu ve kuzeydoğu kesimlerinde Hacıalabaz

kireçtaşları ile Gölgeli formasyonu üzerinde bindirmeli olarak bulunmaktadır.

Güneydoğu kesimlerinde üzerinde uyumsuz olarak alüvyon bulunmaktadır. Yeniköy

ile Fakılar arasındaki bölged ve Öğlegediği Tepe kuzey kesimlerinde yamaç molozu

tarafından örtülmektedir. Eğirler Formasyonu ile Deliktaş formasyonu ofiyolitler

üzerinde tektonik dokanakla yer almaktadırlar.Birim Yenicekale güney kesimlerinde

Göksöğüt formasyonu tarafından uyumsuz olarak örtülmektedir. Çalışma alanının

batı kesiminde ofiyolitler ile Anamasdağ kireçtaşları dokanağı çoğunlukla düşey

faylıdır. Birim çalışma alanının batısında Gölgeli formasyonunu tektonik olarak

örtmektedir.

21

4.1.2.2. Eğirler Formasyonu (Ke)

Orta ve Batı Toroslarda değişik boyutta volkanit, serpantinit, çoğunlukla ince

tabakalı radyolarit- çört, kireçtaşı, kumtaşı, silttaşı, çamurtaşı, vb. bloklar içeren

kırıntılı kayaçlardan oluşan, aşırı deformasyon nedeniyle kaotik yapı sunan birim

Graciansky (1972) tarafından Çamova formasyonu, Erakman vd., (1982) tarafından

Alakaya formasyonu, Monod (1977) tarafından Zekeriya flişi, Şenel vd., (1989,1994)

tarafından Sofular formasyonu, Öztürk vd., (1981) tarafından Eğirler formasyonu

olarak adlandırılmıştır. Elitok (2000) tarafından da birim Eğirler formasyonu olarak

isimlendirilmiştir.

Birim Sürütme Çiftliği batı ve Sürütmesivrisi Tepe kuzeydoğu eteklerinde,

Arpaderesi Tepe düzlük kesimlerinde, Koruluk sırtı, Tavşan Tepe, Kavacık,

Kızılyokuş sırtı, Gücük burnu, Toptaş mevkii, Aşılık mevkii civarlarında mostra

vermektedir. Birim allokton konumludur ve birimin kalınlığı hakkında bilgi edinmek

mümkün gözükmemektedir.

Eğirler formasyonunun üzerinde tektonik dokanakla Deliktaş Tepe kireçtaşları dağ

boyutunda bloklar olarak yer almakta, alçak kesimlerde ise birim yamaç molozu ve

alüvyonlarla uyumsuz olarak örtülmektedir. Birim Kızıldağ ofiyolitlerini tektonik

dokanakla üzerlemektedir.

4.1.2.3. Deliktaş Formasyonu (TRd)

Bol kırık çatlaklı, erime boşluklu, genellikle masif yapılı, kolay kırılgan ve dağılgan

rekristalize kireçtaşlarından oluşan birim Orta Toroslar’da Gutnic vd., (1968), Brunn

vd., (1971), Özgül (1976), Monod (1977) tarafından Gencek birimi olarak

adlandırılmıştır. Şenel (1997) Marmaris Ofiyolit Napı üzerinde yer alan Orta Triyas-

Liyas yaşlı rekristalize kireçtaşları için Domuzdağı Napı adını kullanmıştır. Öztürk

vd., (1981) Kızıldağ ofiyolitleri üzerinde yer alan bu rekristalize kireçtaşlarını

Deliktaş formasyonu olarak adlandırmışlardır. Elitok (2000) bölgede yapmış olduğu

çalışmada birimi Deliktaş formasyonu olarak adlandırmıştır. Deliktaş formasyonu

inceleme alanı güneyinde Sürütmedağı Tepe, Sürütmesivrisi Tepe, Arpaderesi Tepe,

22

güneybatıda Aylı Tepe, Ardıç-Meşe, Bozdağ Tepe, Eşekçigediği Tepe, Ağılkaya

Tepe, Karaçalı Tepe, Tavşan Tepe, Akçalı Tepe, Çaltıkaya Tepe, Değirmenkızılı,

Deliktaş Tepe, Kaya T. ve güneyde Ardıç T., Orta Tepe, Homat Tepe ile

Küçükhomat Tepe civarlarında mostra vermektedir. Birim blok düzeyinden dağ

boyutuna kadar varan değişik boyutlarda yüzeylediği için kalınlığı hakkında fikir

edinilememiştir.

Deliktaş Tepe kireçtaşları topoğrafyanın üst kesimlerinde Eğirler formasyonu

üzerinde büyük dağ boyutu bloklar şeklinde tektonik dokanakla yer almaktadır.

Deliktaş Tepe, Sivri Tepe batısında Kızıldağ ofiyolitleri üzerinde tektonik dokanakla

yer almaktadır.

4.2. Yapısal Jeoloji

Bölge Paleozoyik’ten günümüze değin çeşitli tektonik olaylara maruz kalmıştır. Bu

hareketlerden neotektonik döneme ait orojenik olaylar daha öncekilerin etkilerini

büyük oranda ortadan kaldırmıştır. Bu nedenle bölgeye ait yapısal özellikler

Neotektonik dönem ve Isparta Büklümünün oluşum mekanizmasıyla birlikte

incelenmelidir (Elitok, 2000). Ultrabaziklerin kireçtaşlaı ile olan kontakları hemen

her yerde faylıdır. Faykarın genel doğrultusu KB-GD dur. Ayrıca ovada jeofizik

yöntemlerle tespit edilen iki adet gömülü fay mevcut olup bunların arasında kalan

(Çiçekpınar ve Şarkikaraağaç) saha bir çöküntü havzası halindedir (DSİ hidrojeolojik

etüt raporu, Isparta, 1975).

Çalışma alanında yer alan metamorfik kayaçlar, paleozoyik jeosenklinalinin bölgesel

metamorfizmasıyla oluşmuşlardır (DSİ, hidrojeolojik etüt raporu, Isparta, 1975).

Kızıldağ ofiyolitleri ve diğer allokton birimlerin bölgeye Orta Eosen sonrasında

okyanus içi üzerleme sonucunda yerleştiği düşünülmektedir. Çalışma alanının batı

kesiminde Anamasdağ Formasyonu ile Kızıldağ Ofiyolitleri, Gölgeli ve Göksöğüt

Formasyonları dokanağında yaklaşık KB-GD doğrultulu düşey fayın aktif bir fay

olduğu ve ofiyolit yerleşiminden sonra oluştuğu düşünülmektedir (Elitok, 2000).

23

Demirkol, 1986’ya göre Çaltepe kireçtaşları ile Sultandede Formasyonu Kaledoniyen

orojenez fazından etkilenmiştir. Sultandede Formasyonu ile Çaltepe kireçtaşının

dokanağı birçok yerde faylı bulunmaktadır. Hepsi de düşeye yakın ters faylıdır.

Güney bloklar yükselmiş ve farklı yaşta olan Sultandede Formasyonu ile Çaltepe

kireçtaşı aynı düzeye gelmiştir (Demirkol, 1986).

Beyşehir Gölünün tektonik hareketler neticesinde oluştuğu ve Mesozoyik kireçtaşları

üzerinde bulunduğu düşünülmektedir (DSİ, hidrojeolojik etüt raporu, Isparta, 1975).

4.3. Hidrojeoloji

4.3.1. Su Noktaları

4.3.1.1. Akarsular

Çalışma alanında devamlı akan ve debisi yüksek olan bir akarsu yoktur. Ovayı

çevreleyen tepe ve yamaçlardan inen dereler küçük ve mevsimsel olup yaz aylarında

bunların büyük bir kısmı kurur. Bu derelerin bir kısmı da sulamada kullanıldığından

suları kısa bir mesafeden sonra kurur. Bu derelerin büyük kısmı ovanın kuzey

kısmında toplanmıştır. Bu derelerin en önemlisi Derbent dere, Başdeğirmen deresi ve

subaşı kaynağının oluşturduğu Çarıksaray deresidir. Bu dere ovaya doğrudan inen

diğer derelerin bataklık meydana getirmelerini önlemek için, Şarkikaraağaç’tan

itibaren batıya doğru 1956’da DSİ tarafından Drenaj Kanalı haline getirilmiştir. Bu

drenaj kanalı batıdaki Gürlevik ve Karakaya pınar derelerini de alarak güneye döner.

Salur, Çeltek köyleri içinden geçerek Beyşehir Gölü’ne ulaşır.

Ayrıca ovanın doğusundaki Köprüdere ile Devegöçüren deresi, batıdaki Gürlevik

dere ile kuzeybatıdaki Karakaya pınarı dereleri yağışlı mevsimlerde 10-20 lt/sn lik

bir debiye ulaşsalarda yaz aylarında tamamen kururlar. Drenaj kanalı açılmadan

evvel ova dahilinde yer yer çayırlık ve bataklık olan sahalar, kanal açıldıktan sonra

kısa süre içinde kurumuş ve ekim sahası haline gelmiştir.

24

4.3.1.2. Kaynaklar

Çalışma alanında mevcut olan kaynaklar yağışlardan direkt olarak

etkilenmektedirler. Bu kaynaklardan bir kısmı su tablasının topoğrafya ile

kesişmesinden oluşur. Bunlar dört beş göz halinde çıkan Armutlu kaynağı (29 lt/sn)

ile Suvar pınarı (8 lt/sn) dır. Havzadaki diğer kaynaklar aflorman kaynaklardır.

Bunlardan en önemlisi Paleozoik şist-kireçtaşı kontağından çıkan Çarıksaraylar

subaşı kaynağıdır. Bu kaynağın debisi mevsimlere ve yağışa bağlı olarak değişmekte

olup yaklaşık 21-146 lt/sn arasında değişmektedir.

Çarıksaraylar subaşı kaynağının havzanın tek büyük kaynağı olması sebebiyle

geliştirilmesi düşünülmüştür. Derenin içindeki bu kaynağın kontak kaynağı oluşu ve

kaynağı besleyen kireçtaşı mostrasının küçük oluşu sebebiyle geliştirilmesi mümkün

olamamıştır.

4.3.1.3. Sığ Su kuyuları

İnceleme alanında yaklaşık olarak 150 kadar sığ kuyu bulunmaktadır. Bunlardan 19

adedi kotlandırılarak su tablası haritası yapımında kullanılmıştır. Adi ve keson

kuyuların adedi 55-60 kadardır. Bu kuyular içme ve kullanma suyu, pek az bir kısmı

da sulama suyu temini için açılmıştır. Bu kuyuların büyük bir kısmı keson kuyu olup

tamamen alüvyon içinde açılmışlardır. Bu kuyuların derinlikleri yaklaşık 4-12 m,

statik su seviyeleri ise yaklaşık 1-9 m arasındadır.

4.3.1.4. Sondaj Kuyuları

Şarkikaraağaç merkezde, 1981 yılında DSİ tarafından debisi yaklaşık 10-60 lt/sn

arasında değişen 14 adet sondaj kuyusu açılmıştır.Bu kuyuların derinlikleri yaklaşık

91-130 m arasında değişmektedir. Bu kuyuların statik seviyeleri 2.40-6.10 m

arasında değişmektedir.

25

Çiz

elge

4.1

. Şar

kika

raağ

aç il

çesi

ne a

it D

Sİ 1

8. B

ölge

Müd

ürlüğü

tara

fında

n açılmış

ola

n so

ndaj

kuy

uların

a ai

t ölç

ümle

r.

Koo

pera

tif

Adı

K

uyu

No

Stat

ik

Sevi

ye

Din

amik

Se

viye

Q

p

lt/sn

Qiş

l lt/s

n

Kuy

u D

erin

liği

(m)

Pom

pa

Güc

ü (K

w)

Kuy

u T

arih

i D

evir

Ger

i T

arih

i

Ş.K

araağa

ç M

erke

z

2030

2 20

303

1998

3 20

301

2166

7 21

668

2166

9 21

672

2167

3 21

674

2167

5 21

676

2167

7 21

678

4,30

4,

30

6,10

3,

25

4,60

3,

20

4,35

2,

40

2,60

2,

90

2,50

4,

40

4,65

3,

20

16,8

0 19

,33

23,3

6 27

,56

38,7

0 32

,10

37,7

5 22

,70

22,4

4 7,

98

7,95

23

,85

22,8

5 22

,55

52,8

0 34

,58

34,5

8 10

,10

9,14

9,

14

9,00

36

,00

34,0

0 63

,80

63,8

0 44

,34

40,6

2 40

,00

50

40

40

10

10

10

10

40

40

60

40

40

50

50

122

130

115

105

100

123

120

115

120

100

100

101

100

91

30

30

30

11

11

11

15

30

30

30

30

30

38

38

18.1

2.19

81

18.1

2.19

86

Ş.K

araağa

ç B

eykö

y

2094

0 20

941

4232

1

2,07

1,

25

2,45

7,07

18

,35

47,1

2

63,8

0 47

,18

18,4

0

60

40

10

100

90

80

23

30

75

25.0

8.19

81

25.0

8.19

86

30.0

4.19

98

Ş.K

araağa

ç Ç

içek

pına

r

1998

2 24

880

2488

1 24

882

2488

3 24

884

0,20

4,

07

2,90

1,

65

2,63

1,

95

15,9

2 13

,06

8,62

9,

56

8,57

14

,83

61,0

4 63

,20

63,2

0 63

,20

63,2

0 63

,20

50

50

50

50

50

50

110

100

100

100

100

100

30

23

23

23

23

23

15.0

4.19

86

15.0

4.19

91

25

26

DSİ Beyköy’de de 1981 yılında debisi yaklaşık 10-60 lt/sn arasında değişen 3 adet

sondaj kuyusu açmıştır. Bu kuyuların derinlikleri 80-100 m arasında değişmektedir.

Burada açılan kuyuların statik seviyeleri ise 1.25-2.45 m arasındadır.

Çiçekpınar’da 1986 yılında DSİ tarafından derinlikleri yaklaşık 100 m kadar olan ve

debisi 50 lt/sn olan 6 adet kuyu açılmıştır. Kuyuların statik seviyeleri ise 0.20-4.07 m

arasındadır.

DSİ tarafından açılan bu sondaj kuyularına ait detaylı bilgiler Çizelge 4.1.’de

verilmiştir.

4.3.1.5. Göller ve Bataklıklar

Beyşehir Gölü

Beyşehir gölü Türkiye’nin en büyük içme suyu rezervuar alanı ve en büyük tatlı su

kaynağı olmakla birlikte uluslararası öneme sahip sulak alanlardan birisidir. Beyşehir

Gölü dünyanın nadir bulunan Macar ördeği, Elmabaş patkası, Sakarmeke gibi doğal

kuş türlerini barındırmakta ve sazan, levrek , yosun balığı ve kadife balığı bol

miktarda bulunmaktadır. Diğer taraftan Konya Havzasının ve Isparta Havzasının

tarımsal sulama ihtiyaçları Beyşehir Gölünden karşılanmaktadır.

Beyşehir Gölü Şarkikaraağaç Havzasının güney sınırını oluşturmaktadır. Beyşehir

Gölü, Batı Toroslarda Antalya’nın kuzeyinde toplanmış olan tektonik ve karstik

göller grubuna dahildir. Göl KB-GD doğrultusunda uzanmakta olup uzunluğu 50 km

ve genişliği 15-20 km kadardır. Gölün kuzey, batı ve güneybatısı dağlarla çevrilmiş

olup diğer sınırları daha alçak ve dalgalı arazilerle çevrilidir.Gölün batı kıyıları

Yenişarbademli ovası hariç dik ve ormanlarla kaplıdır.

Faylı bir yapısal çöküntü alanı (graben) olan Beyşehir gölünün batı kesimi

serpantinleşmiş bazik intrizyonlarla kesilmiş olan Mesozoyik yaşlı kireçtaşları ile

27

çevrilmiştir. Bölgenin diğer kesimlerinde ve adalarda Üst Kretase yaşlı kireçtaşları

bulunur. Gölün doğu kıyısı Neojen marnları ve ince tabakalı marnlı kireçtaşları ile

çevrilmiştir. Göl yatağı kil, bir miktar turba ve marndan ibaret olup, kilin derinliğinin

75 m ye kadar ulaştığı yapılan sondajlar neticesinde gözlenmiştir. Gölün batısı

boyunca görülen faylanma KB-GD istikametinde olup bu kısımdaki en eski tektonik

hareketlerin Kretase sonlarında gerçekleştiği bilinmektedir. Daha genç zamanlara ait

tektonik hareketler batıda dik şevler ve faylanmalar şeklinde kendini göstermektedir.

Tabii bir çöküntü alanı olan Beyşehir gölünün yüzeyi yaklaşık 700 km2, yaklaşık

derinliği 10 m, drenaj alanı ise 4147 km2 dir. Gölün seviyesi yağışlara bağlı olarak

değişmektedir. Ortalama kotu 1121 m olan gölün GD köşesinde, sulama sularının

düzenlenmesi için 1912 yılında bir regülatör tesis edilmiştir.

Yapılan hidrojeolojik çalışmalar çerçevesinde gölün güney istikametinde Akdenize

doğru sızma kayıplarının olmadığı veya çok az olduğu düşünülmektedir. Gölün

kuzey, ovanın güney kıyısında 4-5 km2 lik bataklık ve sazlık bir saha vardır. Bu

bataklık, drenaj kanalı suyu ve yeraltısuyunun bu sahada yüzeye çıkması ile meydana

gelmiştir (Atıgan ve Topçam, 1975).

4.3.2. Litolojik Birimlerin Hidrojeolojik Özellikleri

İnceleme alanının içerisinde bulunan jeolojik birimler hidrojeolojik özelliklerine göre

geçirimsiz yarı geçirimli ve geçirimli, birimler olmak üzere sınıflandırılmıştır. Bu

birimler hidrojeoloji harita gösterilmiştir (Ek 2). Söz konusu birimlerin hidrojeolojik

özellikleri aşağıdaki gibidir.

4.3.2.1. Geçirimsiz Gz1 Birimi

Kuvarsit ve rekristalize kireçtaşı arakatkılı metasilttaşı, metakiltaşı, metakumtaşından

oluşan Sultandede metamorfitleri geçirimsiz (Gz1) birim olarak sınıflandırılmıştır.

28

Birimin bazı yerlerde ince laminasyonlu olmak üzere tabakalı bir yapıya sahiptir.

Birim içerisinde yer yer kuvars ve kuvarsit bantları gözlenmektedir. Birimin yer yer

tektonizma nedeniyle ezilip, ufalanması da birime geçirimsizlik kazandırır.

4.3.2.2. Geçirimsiz Gz2 Birimi

Fliş karakteri gösteren Gölgeli Formasyonu. ile Eğirler Formasyonu benzer litolojik

özellikleri göstermeleri sebebiyle geçirimsiz Gz2 birimi olarak belirlenmiştir.

Kumtaşı, kiltaşı ardalanması şeklinde mostra veren Gölgeli Formasyonuna ait

kumtaşları sert, tabakalı yapıya sahip kimi yerlerde ezilmiş ufalanmış bazen de

kırıklı, ancak kırıklar kalsit dolgulu olarak gözlenmektedir. Değişik boyutta volkanit,

serpantinit, çoğunlukla ince tabakalı radyolarit-çört, kireçtaşı, kumtaşı, silttaşı,

çamurtaşı birimlerinden oluşan Eğirler Formasyonu, Kızıldağ ofiyolitleri ile birlikte

taşınarak bölgeye yerleşmiştir.

4.3.2.3. Geçirimsiz Gz3 Birimi

Başlıca harzburjit ve dunitten meydana gelen peridotitler ile dayk ve filonlar şeklinde

piroksenitler, izole diyabaz dayklar ve katmansı veya düzensiz kütleler şeklinde

oluşan altere olmuş gabroik kayaçlardan oluşan Kızıldağ ofiyolitleri Geçirimsiz Gz3

birimi olarak belirlenmiştir.

Peridotitler esasen sert geçirimsiz kayalar olmalarına rağmen Kızıldağ’ın zirvesine

doğru gittikçe düzenli bir çatlak sisteminin olması bu kesimlerde çatlak suyunun

mevcut olabileceğini anlamına gelmektedir. Peridotitler içerisinde lokal ölçekte

mostra veren çok sert, kırılması zor olan gabrolar ise kısmen tabakalı yapı

göstermektedirler. Dayk, filon ve düzensiz kütleler şeklinde peridotitler içerisinde

yer alan piroksenitler de çok sert, kırılması zor, oldukça ağır olmaları sebebiyle

geçirimsiz özellik göstermektedir.

29

4.3.2.4. Yarı Geçirimli Gy Birimi

Gevşek tutturulmuş kiltaşı, kumtaşı, çakıltaşından ve en üstte yer yer karbonatlardan

oluşan Bağkonak Formasyonu ile beyaz, sarımsı beyaz renkli kumtaşı, kiltaşı,

silttaşı, marndan oluşan ve üstte kireçtaşlarından oluşan Göksöğüt Formasyonu

benzer litolojik özelliklere sahiptirler. Her iki birimde kiltaşı, silttaşı, marn gibi

geçirimsiz özellige sahip kaya birimlerinden oluşmakla birlikte karbonatlı kayaları da

içermelerinden dolayı yarı geçirimli birim olarak değerlendirilmişlerdir.

4.3.2.5. Geçirimli Gç1 Birimi

Şarkikaraağaç ilçe merkezini de içerisine alan D-B uzanımlı ova içerisinde ve

allokton konumlu birimlerin arasındaki çukurluk alanlarda yer alan alüvyon

yeraltısuyunu en çok toplayan ve veren akiferdir.

Alüvyonun litolojisini değişik kökenli kaya birimlerine ait gevşek tutturulmuş veya

tutturulmamış killi, siltli kum, çakıl ve bloklardan oluşturmaktadır. Ova içerisindeki

alüvyonun yüzeyden itibaren kalınlığı 20-300 m arasında değişmektedir (Atıgan ve

Topçam, 1975).

Kızıldağ ofiyolitlerinin dokanakları boyunca çoğunlukla ofiyolitlerden türemiş olan

yamaç molozuda yine akifer olma özelliği bakımından yüksek verimliliğe sahiptir.

4.3.2.6. Geçirimli Gç2 Birimi

Geçirimli Gç2 birimi aynı hidrojeolojik özellikleri gösteren Çaltepe, Fele,

Anamasdağ, Hacıalabaz, ve Deliktaş, Formasyonlarından oluşmaktadır. Bütün bu

birimler büyük ölçüde karbonatlı kayaçlardan oluşmaktadır. Suların etkisiyle eriyen

karbonatlı kayalar içerisinde önemli miktarlarda su bulundurabilen akifer

özelliğindeki kayalardır.Geçirimli Gç2 birimine ait kayalar da bol kırık çatlaklı,

erime boşluklu karbonatlı kayalardır.

30

4.3.3. Yeraltısuyu Seviyesi

Şarkikaraağaç ovasında Eylül 2005 ayında statik yeraltısuyu seviye ölçümleri

yapılmıştır (Çizelge 4.2.). Bu seviye ölçümleri neticesinde ovaya ait hazırlanan

yeraltısuyu seviye haritası Ek-2 de verilmiştir. Bu haritadan da açıkça görüldüğü gibi

yeraltısuyu akım yönü Beyşehir Gölüne doğrudur.

Çizelge 4.2. Şarkikaraağaç havzasında sondaj kuyularında yapılan statik seviye ölçümleri (Eylül-2005)

Bölge

Kuyu No

Kuyu Ağız Kotu

(m)

Yeraltısuyu Derinliği

(m)

Yeraltısuyu Kotu

(m)

Ş-1 1159 4.71 1154.29

Ş-2 1145 3.63 1141.37

Ş-3 1150 4.42 1145.58

Ş-4 1153 2.85 1150.15

Ş-5 1141 2.81 1138.19

Ş-6 1142 2.64 1139.36

Ş-7 1143 3.43 1139.57

Ş-8 1141 1.75 1139.25

Ş-9 1141 2.35 1138.65

Ş-10 1136 1.10 1134.90

Ş-11 1127 1.44 1125.56

Ş-12 1145 3.62 1141.38

Ş-13 1149 2.68 1146.32

Ş-14 1152 3.85 1148.15

Ş-15 1175 5.45 1169.55

Ş-16 1194 6.82 1187.18

Ş-17 1177 9.00 1168.00

Ş-18 1181 3.20 1177.80

Ş

A

R

K

İ

K

A

R

A

A

Ğ

A

Ç

Ş-19 1154 2.62 1151.38

31

4.4. Hidroloji

4.4.1. Yağış

Bölge, Akdeniz iklimi ile karasal iklim arasında, karasal iklime daha yakın bir iklim

yapısına sahiptir. Yazları sıcak ve kurak; kışları ise soğuk ve yağışlıdır.

Şarkikaraağaç Meteoroloji İstasyonunda kaydedilen 15 yıllık verilerden ortalama

yıllık yağış miktarının 462,1 mm, maksimum toplam yıllık yağış miktarı ise 526,5

mm olduğu tespit edilmiştir (Çizelge 4.3.). Günlük en çok yağış miktarının aylara

göre değişimi Şekil 4.2.’de verilmiştir. Günlük en çok yağışın tespit edildiği aylar

kasım ve aralık aylarıdır. Şekil 4.3. ortalama toplam yağış miktarının aylara göre

değişimini göstermektedir. Buna göre ortalama toplam yağış miktarının en yüksek

olduğu ay 72.5 mm ile aralık ayıdır.

Çizelge 4.3. Şarkikaraağaç DMİ’ye ait meteorolojik elemanların aylık ortalama değerleri

AYLAR METEOROLOJİK ELEMANLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Ortalama Sıcaklık (oC)

-1,0 -0,1 4,8 9,9 13,9 18,0 21,0 21,3 17,4 11,7 5,3 0,8

Ort. Yüksek Sıcaklık (oC)

4,2 5,2 10,5 16,1 20,3 25,0 28,1 28,9 25,7 19,3 11,4 5,7

Ort. Düşük Sıcaklık (oC)

-5,3 -4,8 -1,0 3,1 6,0 9,1 12,1 12,4 8,2 3,9 0,0 -3,3

Ortalama Yağış (mm)

49,8 43,6 44,0 50,9 43,3 29,5 16,3 7,9 9,7 43,3 51,3 72,5

Günlük En Çok Yağış Miktarı (mm)

41,8 44,6 45,8 35,6 38,2 58,7 28,1 21,1 20,4 44,0 70,0 78,2

Ort. Açık Günler Sayısı

6,2 6,1 6,9 4,8 5,8 11,9 16,7 19,7 19,4 14,3 7,2 5,1

Ort. Kapalı Günler Sayısı

9,7 7,8 6,1 6,6 3,0 0,7 0,4 0,3 0,7 4,1 7,5 9,2

Ort. Bulutluluk 5,6 5,4 4,9 5,3 4,5 2,9 2,2 1,7 1,8 3,4 5,1 5,9 Ort. Buhar Basıncı (hPa)

4,2 4,4 5,4 6,5 8,7 10,4 11,1 10,5 8,4 7,4 6,0 4,9

Saat 07 deki Ort. Bağıl Nem (%)

65 68 70 62 62 56 52 51 54 62 70 69

Saat 14 deki Ort. Bağıl Nem(%)

65 61 49 40 40 34 30 27 26 40 52 64

Saat 21 deki Ort. Bağıl Nem (%)

69 69 67 60 63 62 53 49 50 62 70 73

32

Ort. Bağıl Nem (%) 66 65 62 54 55 50 45 42 44 54 64 70 Ort. Karlı Gün Sayısı

Ort. Sisli Gün Sayısı Ort. Dolulu Gün Sayısı

0,1 0,1

Ort. Kırağılı Gün Sayısı

5,4 5,6 5,6 2,9 0,9 0,1 2,9 8,5 9,1

Ort. Rüzgar Hızı (bofor)

1,6 1,7 1,7 1,7 1,6 1,5 1,6 1,6 1,5 1,5 1,6 1,5

En Hızlı Esen Rüzgar Yönü

SW SW S S S SE SW NE NW NE SW S

En Hızlı Esen Rüzgar Hızı (bofor)

8 8 8 8 7 5 5 4 5 5 8 8

Ort. Fırtınalı Gün Sayısı

0,3 0,2 0,6 1,0 0,3

Ort. Kuvvetli Rüzgarlı Gün Say.

1,0 0,7 1,2 1,0 1,0 1,0 1,0

4.4.2. Sıcaklık

Çalışma alanına ait 16 yıllık rasatlara göre yıllık ortalama sıcaklık 10,3 0C’dir.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Gün

lük

En Ç

ok Y

ağış

Mik

tarı

(mm

)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Aylar

Şekil 4.2. Günlük en çok yağış miktarının aylara göre değişimi

Aylara göre ortalama, en yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri Şekil 4.4.’de

verilmiştir. Bölgeye ait bu verilere göre, en yüksek sıcaklık değerleri Temmuz ve

33

Ağustos aylarında görülmüştür ve bu değerler sırasıyla 34,2 0C ve 36,5 0C dir. En

düşük sıcaklık değeri ise Şubat ayında gözlenmiş olup -25,2 0C dir.

Şekil 4.3. Ortalama toplam yağış miktarının aylara göre değişimi

4.4.3. Buharlaşma

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Aylar

Sıca

klık

(C)

Ort. SıcaklıkMax. SıcaklıkMin. Sıcaklık

Şekil 4.4. Aylara göre ortalama, en yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Ort

.Top

lam

Yağış

Mik

tarı

(mm

)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Aylar

34

Çiz

elge

4.4

. Şar

kika

raağ

aç M

eteo

rolo

ji İs

tasy

onu

için

hazırl

anan

Tho

rnth

wai

te B

uhar

laşm

a-Te

rlem

e B

ilanç

osu

O

cak

Şuba

tM

art

Nis

anM

ayıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eyl

ülE

kim

Kasım

Ara

lıkA

ylık

Sı

caklık

0

0 4,

8 9,

9 13

,9

18,0

21

,0

21,3

17

,4

11,7

5,

3 0,

8

Aylık

E

ndek

s 0

0 0,

94

2,81

4,

7 6,

95

8,78

8,

97

6,61

3,

62

1,09

0,

062

Etp

(m

m)

0 0

18,0

345

,82

76,9

3 10

5,70

12

8,16

12

2,01

85

,12

48,3

416

,56

1,70

Yağış

(m

m)

49,8

43

,6

44,0

50

,9

43,3

29

,5

16,3

7,

9 9,

7 43

,3

51,3

72

,5

Zem

in

Rez

ervi

10

0 10

0 10

0 10

0 66

,37

0 0

0 0

0 34

,74

100

Etr

(m

m)

- -

18,0

345

,82

76,9

3 95

,87

16,3

7,

9 9,

7 43

,3

16,5

6 1,

70

Z.r

ezer

v D

eğiş

imi

- -

- -

-33,

63-6

6,37

-

- -

- +3

4,74

+65,

26

Su n

oksa

nı

- -

- -

- 9,

83

111,

86

114,

11

75,4

25,

04

- -

Su

Fazl

ası

49,8

43

,6

25,9

75,

08

- -

- -

- -

- 5,

54

Enl

em

Düz

. Kat

0,

85

0,84

1,

03

1,10

1,

23

1,24

1,

25

1,17

1,

04

0,95

0,

84

0,83

34

35

0

20

40

60

80

100

120

140

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12Aylar

mm

EtpYağış

zeminrezervininkullanılması

sufazlası

sunoksanı

zeminrezervinintamamlanması

sufazlası

Şekil 4.5. Çalışma alanındaki potansiyel buharlaşma ve yağış değerleri arasındaki

ilişki

1.4

1.45

1.5

1.55

1.6

1.65

1.7

Ort

alam

a R

üzga

r Hızı

(bof

or)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Aylar

Şekil 4.6. Ortalama rüzgar hızı diyagramı.

Serbest su yüzeyinden olan buharlaşma, yükseklik, sıcaklık, hava akımları ile doğru ;

havanın nemlilik derecesi, atmosfer basıncı, erimiş tuzların miktarı ve su derinliği ile

ters orantılı olarak değişmektedir. Zeminlerden buharlaşma ise zeminin su miktarı,

bitki sıklığı, buz ve karla kaplı olma ve zeminin güneşlenme miktarı gibi etkenlere

36

bağlı olarak gerçekleşmektedir. Şarkikaraağaç Meteoroloji İstasyonu için hazırlanan

Thornthwaite Buharlaşma-Terleme Bilançosu Çizelge 4.4’te verilmiştir.

Buharlaşma, 0 0C ile -6 0C arasında da devam etmekte, -6 0C de son bulmaktadır.

Ancak bu buharlaşma değeri ihmal edilebilecek kadar küçüktür. Çalışma alanındaki

potansiyel buharlaşma ve yağış değerleri arasındaki ilişki Şekil 4.5’de verilmiştir.

Şekil 4.5 ve Çizelge 4.4’e göre aylık potansiyel buharlaşma değerinin aylık ortalama

yağış miktarından büyük olduğu Mayıs ve Ekim ayları arasında, yağış olmayan

dönemlerde katı atık depolama tesisinde oluşacak sızıntı suları tekrar yağmurlama

sistemi ile depo sahası üzerine geri verilerek buharlaştırılabilir. Bu dönemde sızıntı

suyu arıtması yapılmayacağından önemli ölçüde tasarruf edilecektir.

4.4.4. Rüzgar

Hakim rüzgar yönü katı atık depolama yer seçiminde dikkate alınması gereken bir

kriterdir. Dolayısıyla kurulacak katı atık depolama tesisinin hakim rüzgar yönünde,

rüzgar hızını da göz önünde bulundurarak tespit edilen mesafede herhangi bir

yerleşim biriminin bulunmamasına dikkat edilmelidir.

D

G

B

K DK B

G DG B

K

4 9 010

51 0

5 5 1 05 0 1 04 5 1 04 0 1 03 5 1 03 0 1 02 5 1 02 0 1 01 5 1 01 0 1 0

Şekil 4.7. Rüzgar diyagramı. Rasat süresi:11 yıl ( 1984-1995)

37

16 yılık meteorolojik verilere göre ortalama rüzgar hızının en yüksek olduğu aylar

1.7 bofor ile Şubat, Mart ve Nisan aylarıdır (Şekil 4.6.). 11 yıllık DMİ verilerine göre

Şarkikaraağaç ilçesinde hakim rüzgar yönü Güneydoğudur (Şekil 4.7.).

4.4.5. Bulutluluk

Şarkikaraağaç Meteoroloji istasyonundaki 16 yıllık rasatlara göre yıllık ortalama

bulutluluk oranı 4.1/10 dur. Bölgede yılın yaklaşık 124.1 günü, bulutluluğun 1.9 /10

değerinin altında kaldığı açık günlerdir. Bulutluluğun 2.0/10-8.0/10 değerleri

arasında değiştiği bulutlu günlerin sayısı 185.1 ve 8.1/10-10/10 arasında değiştiği

bulutlu günlerin sayısı (kapalı günler) ise 56.1 dir (Şekil 4.8).

02468

101214161820

Gün

lerin

Sayısı

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12Aylar

Ort. Açık Günlerin Sayısı

Ort. Kapalı Günlerin Sayısı

Şekil 4.8. Ortalama açık ve kapalı günler sayısının aylara göre değişimi

4.4.6. Buhar Basıncı

Kurulacak katı atık depolama tesisinde meydana gelecek sızıntı suları ve oluşturacağı

koku bölgedeki bulutluluğa, buhar basıncı ve nem miktarına bağlı olarak değişir.

38

Buhar basıncı ve nem miktarının artışı ile katı atık bozuşması da hızlanır. Bu

durumda tesis tabanında oluşan sızıntı suyu ve koku miktarında artma görülür.

Şarkikaraağaç’ta 16 yıllık rasatlara göre yıllık ortalama buhar basıncı 7.3 hPa olup,

en düşük basınç 4.2 hPa ile Ocak ayında, en yüksek basınç 11.1 hPa ile Temmuz

ayında gözlenmiştir (Şekil 4.9.).

0

2

4

6

8

10

12

Ort

. Buh

ar B

asın

cı (h

Pa)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Aylar

Şekil 4.9. Ortalama buhar basıncını gösteren diyagram

Şarkikaraağaç’ta 16 yıllık rasatlara göre yıllık ortalama bağıl nem miktarı % 55 dir.

Bağıl nemin en düşük olduğu ay %42 ile Ağustos ayı olup, en yüksek olduğu ay ise

% 70 ile Aralık ayıdır (Şekil 4.10.).

4.5. Atık Envanteri

4.5.1. Nüfus Projeksiyonu

Proje süresince tesise gelecek olan atıkların miktarı bölgenin gelecekteki nüfusu ile

orantılı olarak değişecektir. Bölgenin bilinen nüfus sayım sonuçları Çizelge 4.5’de

verilmiştir (Isparta Valiliği’nden alınmıştır). Buna göre yapılan nüfus projeksiyonu

Çizelge 4.6.’da verilmiştir.

39

0

10

20

30

40

50

60

70

Ort

. Bağıl

Nem

(%)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Aylar

Şekil 4.10. Ortalama bağıl nem miktarının aylara bağlı olarak değişimi

Çizelge 4.5. Şarkikaraağaç yerleşim merkezlerinin yıllara göre nüfus sayım sonuçları Yıllar Merkez Bucak Toplam

1940 3662 12543 16205

1955 3529 16640 20169

1965 4585 21280 25865

1970 4820 22613 27433

1975 4772 23417 28189

1980 5839 25196 31035

1985 8390 24386 32776

1990 12253 26740 38993

1997 20372 22705 43077

2000 24502 27662 52164

40

Çizelge 4.6 Nüfus projeksiyonu YIL

MERKEZ

BUCAK

TOPLAM

2000 24502 27662 52164 2009 29287 33065 62352 2010 29815 33660 63475 2011 30351 34266 64617 2012 30898 34882 65780 2013 31454 35510 66964 2014 32020 36149 68169 2015 32596 36800 69396 2016 33183 37462 70645 2017 33780 38137 71917 2018 34388 38823 73211 2019 35007 39522 74529 2020 35637 40233 75870 2021 36279 40958 77237 2022 36932 41695 78627 2023 37597 42445 80042 2024 38273 43209 81482 2025 38962 43987 82949 2026 39664 44779 84443 2027 40378 45585 85963 2028 41104 46406 87510 2029 41844 47241 89085 2030 42597 48091 90688 2031 43364 48957 92321 2032 44145 49838 93983 2033 44939 50735 95674 2034 45748 51648 97396 2035 46572 52578 99150 2036 47410 53524 100934 2037 48263 54488 102751 2038 49132 55469 104601 2039 50016 56467 106483 2040 50917 57483 108400 2041 51833 58518 110351 2042 52766 59571 112337 2043 53716 60644 114360 2044 54683 61735 116418 2045 55667 62847 118514 2046 56669 63978 120647 2047 57689 65129 122818 2048 58728 66302 125030 2049 59785 67495 127280 2050 60861 68710 129571

41

2051 61956 69947 131903 2052 63072 71206 134278 2053 64207 72488 136695 2054 65363 73792 139155 2055 66539 75121 141660 2056 67737 76473 144210 2057 68956 77849 146805 2058 70197 79251 149448 2059 71461 80677 152138

Ancak unutulmamalıdır ki, uzun dönem nüfus projeksiyonları dünyanın her yerinde

% 30 a varan ölçüde bir yanılma payı içermektedir. Dolayısıyla projeksiyon yapılan

yıllar için gelecekteki nüfus, projeksiyonda öngörülenden belli oranda daha az veya

fazla olabilir.

4.5.2. Atık Miktarı

Bölgede üretilecek olan çöp miktarı, kişi başına düşen çöp üretimine bağlıdır. Evsel

katı atıkların insan başına düşen miktarı hakkında kesin değerler vermek zordur. DİE

verilerine göre bölgede kişi başına düşen günlük çöp üretimi 1.0 kg’dır (1.0

kg/N/gün) (www.die.gov.tr). Proje süresinde bu değerin değişmeyeceği

varsayılmıştır. Üretilen çöp kompozisyonunda bir değişiklik öngörülmediği için; geri

kazanım, kompost ve depolama oranlarında da bir değişiklik olmayacaktır.

Nüfus projeksiyonu ve kişi başına günlük katı atık üretim miktarına dayanarak, proje

dönemine ait çöp üretim projeksiyonu yapılmıştır. Öngörülen çöp miktarlarından,

yıllara göre ihtiyaç duyulacak olan depo hacimleri hesaplanmıştır. Sonuçlar Çizelge

4.7.’de verilmiştir.

Yapılan bu katı atık projeksiyonu, nüfus projeksiyonunda olduğu gibi belli bir

yanılma payı içermektedir. Dolayısıyla projeksiyonun gerçekleşme oranı ± %

30’dur. Öngörülen çöp hacmi, ihtiyaç duyulacak hacimden fazla ise depolama süresi

artacak, az ise depolama süresi kısalacaktır. Proje uygulamasının aşamalı olarak

yapılması ile bu uyumsuzluğun doğuracağı sorunlar çözülebilir.Yapılan projeksiyona

göre, depolanması gereken toplam çöp hacminin 455 071 m3 olması beklenmektedir.

42

Dolayısıyla da, ortalama 15 m (Karagüzel vd.,2003) depolama yüksekliği ile yaklaşık

3 hektarlık bir depo alanı gerekecektir. Proje yerinde yeterli alan vardır.

Kompost ünitesinin kapasitesi ise, bir gün içinde gelebilecek en çok çöp miktarına

göre belirlenir.

Çizelge 4.7. Atık envanteri Yıllar Nüfus(Tüm Ws Wy Vy Depolanacak 0,7xVy Veklenik bölge) Atıklar kg/N/gün ton/yıl m 3/yıl m 3 m 3 m 3

Sıkışma Eklenik BHA=0,8 27,72% 30% Hacim gr/cm3

2009 62352 1,000 22758,48 28448,1 7885,813 5520,069 5520,0692010 63475 1,000 23168,38 28960,47 8027,842 5619,489 11139,562011 64617 1,000 23585,21 29481,51 8172,274 5720,591 16860,152012 65780 1,000 24009,7 30012,13 8319,361 5823,553 22683,7 2013 66964 1,000 24441,86 30552,33 8469,104 5928,373 28612,082014 68169 1,000 24881,69 31102,11 8621,504 6035,053 34647,132015 69396 1,000 25329,54 31661,93 8776,686 6143,68 40790,812016 70645 1,000 25785,43 32231,78 8934,65 6254,255 47045,062017 71917 1,000 26249,71 32812,13 9095,523 6366,866 53411,932018 73211 1,000 26722,02 33402,52 9259,178 6481,425 59893,352019 74529 1,000 27203,09 34003,86 9425,869 6598,108 66491,462020 75870 1,000 27692,55 34615,69 9595,469 6716,828 73208,292021 77237 1,000 28191,51 35239,38 9768,356 6837,85 80046,142022 78627 1,000 28698,86 35873,57 9944,153 6960,907 87007,052023 80042 1,000 29215,33 36519,16 10123,11 7086,178 94093,232024 81482 1,000 29740,93 37176,16 10305,23 7213,663 101306,92025 82949 1,000 30276,39 37845,48 10490,77 7343,537 108650,42026 84443 1,000 30821,7 38527,12 10679,72 7475,802 116126,22027 85963 1,000 31376,5 39220,62 10871,96 7610,369 123736,62028 87510 1,000 31941,15 39926,44 11067,61 7747,326 131483,92029 89085 1,000 32516,03 40645,03 11266,8 7886,762 139370,72030 90688 1,000 33101,12 41376,4 11469,54 8028,677 147399,42031 92321 1,000 33697,17 42121,46 11676,07 8173,247 155572,62032 93983 1,000 34303,8 42879,74 11886,26 8320,385 163893 2033 95674 1,000 34921,01 43651,26 12100,13 8470,091 172363,12034 97396 1,000 35549,54 44436,93 12317,92 8622,541 180985,62035 99150 1,000 36189,75 45237,19 12539,75 8777,824 189763,42036 100934 1,000 36840,91 46051,14 12765,38 8935,763 198699,22037 102751 1,000 37504,12 46880,14 12995,18 9096,623 207795,82038 104601 1,000 38179,37 47724,21 13229,15 9260,405 217056,22039 106483 1,000 38866,3 48582,87 13467,17 9427,02 226483,3

43

2040 108400 1,000 39566 49457,5 13709,62 9596,733 236080 2041 110351 1,000 40278,12 50347,64 13956,37 9769,457 245849,42042 112337 1,000 41003,01 51253,76 14207,54 9945,279 255794,72043 114360 1,000 41741,4 52176,75 14463,4 10124,38 265919,12044 116418 1,000 42492,57 53115,71 14723,68 10306,57 276225,72045 118514 1,000 43257,61 54072,01 14988,76 10492,13 286717,82046 120647 1,000 44036,16 55045,19 15258,53 10680,97 297398,82047 122818 1,000 44828,57 56035,71 15533,1 10873,17 308272 2048 125030 1,000 45635,95 57044,94 15812,86 11069 319341 2049 127280 1,000 46457,2 58071,5 16097,42 11268,19 330609,12050 129571 1,000 47293,42 59116,77 16387,17 11471,02 342080,22051 131903 1,000 48144,6 60180,74 16682,1 11677,47 353757,62052 134278 1,000 49011,47 61264,34 16982,47 11887,73 365645,42053 136695 1,000 49893,68 62367,09 17288,16 12101,71 377747,12054 139155 1,000 50791,58 63489,47 17599,28 12319,5 390066,62055 141660 1,000 51705,9 64632,38 17916,09 12541,27 402607,82056 144210 1,000 52636,65 65795,81 18238,6 12767,02 415374,92057 146805 1,000 53583,83 66979,78 18566,8 12996,76 428371,62058 149448 1,000 54548,52 68185,65 18901,06 13230,74 441602,42059 152138 1,000 55530,37 69412,96 19241,27 13468,89 455071,2

4.5.3. Koruma Alanları

Şarkikaraağaç ilçesine ait sınırları T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından

belirlenmiş olan koruma alanları Ek-3 de verilmiştir. Buna göre özel koruma altına

alınmış olan Kızıldağ Milli Parkı Şarkikaraağaç havza sınırları içerisinde

kalmaktadır. Depolama alanlarının koruma alanlarının sınırlarından itibaren 150 m

lik bir tampon bölgenin dışında oluşturulması uygun olacaktır. (Veeken, J., 2000).

4.5.3.1. Su Kaynakları Koruma Alanları:

Beyşehir göl alanı, 1991 yılında I. derece doğal sit alanı ilan edilmiştir. 1993 yılında

göl ve çevresindeki biyolojik çeşitlilik açısından değerli alanlar, Isparta ve Konya

illerine bağlı olan Kızıldağ ve Beyşehir Milli Parkları sınırları içine alınmıştır.

Ayrıca göl, suyunun I. dereceden içme suyu kriterlerine uyması nedeniyle İçme ve

Kullanma Suyu Koruma Sahası statüsüne de sahiptir (www.wwf org.tr).

44

4.6. Arazi Kullanım Durumu

Şarkikaraağaç havzasına ait arazi kullanım durumunu gösteren harita Ek-4 de

verilmiştir. Buna göre Şarkikaraağaç ovasının büyük bir bölümünün I.ve II.

dereceden önemli tarım arazisi olduğu görülmektedir. Bunların dışında kalan diğer

alanlar ise tarıma uygun olmayan araziler olarak sınıflandırılmıştır.

Arazi kullanım haritası göz önüne alındığında katı atık yer seçiminin tarıma uygun

olmayan diğer alanlarda belirleme olasılığı gözükmemektedir. Bundan dolayı katı

atık yer seçimi alternatif alanları tarıma elverişli olan alanlarda belirlenmiştir.

4.7. Depolama Tesisine Uygun Alanların Belirlenmesi

Şarkikaraağaç havzası içerisinde katı atık depolama alanı için yer seçimi yapabilmek

amacıyla tüm havza Çizelge 3.2.’de gösterilen kriterlere göre değerlendirilmiş ve her

bir kritere göre depolama tesisine uygun olan alanlar belirlenmiştir. Tespit edilen

kriterlere göre uygunluk değerlendirilmesi aşağıda tek tek açıklanmıştır.

4.7.1. Jeolojik uygunluk

Şarkikaraağaç havzasına ait jeolojik harita Ek-1 de verilmiştir. Katı atık depolanacak

alanın tabanında yer alan temel kayasının derinde olması, kırık,çatlak gibi süreksizlik

düzlemi içermemesi istenir. Deponi alanının tabanında oluşacak sızıntı sularının

yeraltı suyuna karışmasını önlemek amacıyla tesis kuruluşunda alınacak olan ek

tedbirlerin yanı sıra zeminin doğal olarak da mümkün olabilecek en üst düzeyde

geçirimsiz olması için yeterli kalınlıkta doğal geçirimsizlik sağlayacak, deponi

alanına gelecek atıkların günlük olarak örtülmesi ihtiyacını karşılayacak miktar ve

özellikte zeminin bölgede mevcut olması istenir. Bunun mümkün olmadığı durumlar

içinde maliyet hesabı da yapılarak deponi tabanına yakın çevreden kil zeminin

taşınması gerekmektedir. Deponi alanının aynı zamanda haritalanmış herhangi bir

fay hattından uzak olması ve alan üzerine kurulacak tesisin heyelan bölgeleri, dik

45

yamaçlar gibi durağan olmayan alanlarda inşa edilmemesi gerekmektedir. Katı atık

depolama yer seçimi için yukarda bahsedilen kriterler göz önüne alınmıştır

4.7.2. Hidrojeolojik uygunluk

Depolama tesisinin inşa edileceği alandaki yeraltısuyu seviyesinin derinlerde ayrıca

su taşıyan zonların üzerinde de düşük permeabilitede kalın bir örtü tabakasının

olması istenir. Depolama alanı derinliğine bakılmaksızın içme suyu olarak kullanılan

veya kullanılabilecek özellikteki akifer üzerinde tesis edilemez. Buna göre serbest

akifer özelliği taşıyan Şarkikaraağaç ovası deponi alanı olarak uygun değildir. Suyun

kalitesine bakılmaksızın akifer özelliğinde olmayan yeraltısuyu derinlerde ise bu

alanlarda depolama tesisi inşa edilebilir. Deponi tabanı maksimum yeraltısuyu

seviyesinden en az 1 m yukarda olmalıdır. Depolama tesisinin inşası sırasında ve

tesis faaliyete geçtikten sonra ihtiyaç duyulabilecek kalite ve miktarda yeraltı

ve/veya yüzey suyunun bölgede olması istenir. Ova dışında da kireçtaşları gibi

geçirimliliği yüksek olan alanlar sızıntı sularının yeraltısularına karışmasına neden

olacağı için hidrojeolojik bakımdan depolama alanı olarak uygun olmayan alanlardır.

Geçirimsizliği yüksek olan birimlerin mostra verdikleri alanlar hidrojeolojik

bakımdan uygun olan alanlardır. Aynı zamanda yeraltısuyu akım yönü de göz

önünde bulundurularak mümkün olduğunca Beyşehir Gölü su toplama havzasına

uzak veya dışında olan alanlar tercih edilmelidir. Şarkikaraağaç havzasına ait

hazırlanan hidrojeoloji haritası Ek-2 de verilmiştir ve buna göre hazırlanmış

hidrojeolojik uygunluk haritası Şekil 4.11’da verilmiştir.

4.7.3. Hidrolojik uygunluk

Deponi alanının göl ve derelerin maksimum taşkın alanlarının dışarısında

belirlenmesi gerekmektedir. Derelerin her iki tarafında 100 m.lik alan mutlak koruma

altındadır (Çevre Bakanlığı KAKY, 1991). İçme ve kullanma suyu temin edilen kıta

içi yüzeysel su rezervuarlarının maksimum su seviyesinden itibaren yatay olarak

5000 m. genişliğindeki kısmında katı atık depolaması yapılamaz. Eğer havza devam

ediyorsa 5000 m den sonrası için ilgili idare ve Çevre Bakanlığının izni gereklidir

46

(Çevre Bakanlığı KAKY, 1991). İnceleme alanında içme ve kullanma suyu temin

edilen Beyşehir gölü aynı zamanda daha önceki bölümlerde ifade edilen koruma

statülerine sahiptir. Şarkikaraağaç ovasındaki derelerin ovayı bataklık haline

getirmelerini önlemek için DSİ tarafından 1956 yılında ovanın doğusundan batıya

doğru oradan da güneye Beyşehir gölüne kadar uzanan drenaj kanalı yapılmıştır.

Buradan da anlaşılacağı gibi Şarkikaraağaç ovası hidrolojik nedenlerle de tesis

inşasına uygun değildir. Aynı zamanda tesisin yılın bazı aylarında meydana

gelebilecek yoğun yağıştan etkilenmemesi için tesis inşa edilirken alınması gereken

tedbirler de göz önünde bulundurulmalıdır. Şarkikaraağaç havzasına ait hazırlanan

hidrolojik uygunluk haritası Şekil 4.12’de verilmiştir

4.7.4 Koruma Alanları bakımından uygun olan alanlar

Deponi alanı belirlenirken her türlü koruma alanının dışına çıkılması gerekmektedir.

Çalışma alanındaki koruma alanları Kızıldağ Milli Parkı ve Beyşehir Gölü Milli

Parkı’dır. Deponi alanı bu özel koruma alanlarının dışında belirlenmiştir.

Şarkikaraağaç ilçesine ait T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenmiş

olan koruma alanları 1/200 000 ölçekli koruma alanları haritası Ek3 de ve buna göre

hazırlanmış koruma alanları bakımından depolamaya uygunluk haritası Şekil 4.13’de

verilmiştir.

4.7.5. Arazinin kullanımı bakımından uygun olan alanlar

Deponi alanının tarıma elverişli verimli araziler üzerinde olmamasına dikkat edilir.

Arazi kullanım durumu haritasında (Isparta, Köy Hizmetleri) I. Dereceden verimli

arazi olarak nitelendirilen alanlar deponi alanı olarak uygun olmayan arazilerdir.

Ancak diğer özellikleri bakımından depolamaya uygun olan arazilerden daha iyi bir

alternatif alan üretilemediğinden mevcut alternatif alanların tümü I. Dereceden tarım

arazisi üzerindedir. Arazi kullanım haritası Ek 4’de verimiştir ve buna göre

hazırlanmış arazinin kullanımı bakımından depolamaya uygunluk haritası Şekil

4.14’de verilmiştir.

47

Hid

roje

oloj

ik k

riter

lere

gör

e u

ygun

olm

ayan

ala

nlar

Hid

roje

oloj

ik k

riter

lere

gör

e u

ygun

ala

nlar

20

24

Km

KAR

AYA

KA

BELC

EĞİZ

ÇA

RIK

SAR

AY

LAR

SALU

R

ARA

K

ŞAR

KİK

AR

AAĞ

AÇ

BEY

KÖ

Y

ÇİÇ

EKP

INAR

GE

DİK

LİARM

UTL

U

GÖ

KS

ÖĞ

ÜT

YENİK

ÖY

KÖPR

ÜKÖ

Y

ÖR

DEK

Çİ

YAK

AE

MİR

ÇELT

EK

SUV

AR

KÖ

Y

FAK

ILA

R

ÖR

ENK

ÖY

SAR

IKA

BA

LI

ÇA

LTI

MU

RA

TBAĞ

I

YENİC

EKA

LE

AŞAĞ

IDİN

EK

BAŞ

DEĞİR

ME

N

ÇA

VU

ND

UR

ARS

LAN

DOĞ

MUŞ

Üçder

e

Devegöçüren

D.

Kava

lı D.

Değirm

e nçay

ı D.

Çukurç

ay

Armutlu D.

Tavu

k D

.

Ham

am D

.

Kirazlı

D.

Derbent D. Yam

ada

Çay

ı

E ğri ç

ay D

.

Tekm

ezar

D.

Kara

k ay a

Pına

rı

Kavaklı D.

Gür le

vi k D

.

Deve

ci D

.

Karayaka D.

Boyr

alı D

.

Arpayeri D

.

Erikli D.

Yuka

rıkar

amuk

l u

Başdeğir

men D

.

Karadeli D

.

Harmanarkası D.

Koca D.

Kazıkboğazı D.

Kara

gan

D.

Kor u

D.

K öp r

ü D.

Bebık D.

Ayazboğazı D

.Arpay

eri D.

BEYŞEHİ

R GÖLÜ

YUK

ARI

DİN

EK

1168

1145

1140

1140

1155

1170

1160

1150

1145

N

EW

S

Şe

kil 4

.11.

Hid

roje

oloj

ik k

riter

lere

gör

e de

pola

may

a uy

gunl

uk h

arita

sı

47

48

Hid

rolo

jik k

riter

lere

gör

e uy

gun

olm

ayan

ala

nlar

Hid

rolo

jik k

riter

lere

gör

e uy

gun

alan

lar

20

24

Km

N

EW

S

1350

1750

115 0

1950

2150

1950

2150

1350

1950

1550

1750

1950

1350

1950

1550

1750

2150

1750

1750

2150

1550

1550

1750

1750

1350

1 950

1950

1350

1950

1150

1950

1950

1350

1750

1350

2150

1350

1750

1750

1550

1750

1550

135 0 1550

1750

1550

1150

1750

1950 1550

Arm

utlu

Yeni

köy

Kara

yaka

Belc

eğiz

Sarık

abal

ı

Ged

ikli

Gök

söğü

t

Mur

atbağı

Suva

rköy

Arsl

andoğm

uşÖ

renk

öyKö

prük

öyÇ

avun

dur

Başd

eğirm

enYe

nice

kale

Yaka

emir

Aşağ

ıdin

ekÇ

içek

pına

rAr

akYu

karıd

inek

Örd

ekçi

Beyk

öyÇ

altı

Fakı

lar

Salu

rÇ

elte

k

ŞAR

KİK

AR

AAĞ

AÇ

BEYŞEHİ

R GÖLÜ

Kava

l ı D

.

Üçde

re

Değirm

ençayı D

.

Ayazboğazı D.

Tekm

ezar

D. Y u

kar ık

aram

uklu

Aşağ

ıkar

amuk

lu D

Karayaka D.

Armutlu D.

Dev

eci D

.

Kara

kaya

Pın

arı

Tavu

k D.

Kazıkboğazı D.

Derbent D.

Başd

eğirm

en D

.

Çuk

urça

y

Kavaklı D.Harm

anarkası D

.

Yam

a da

Ça y

ı

Eğriç

ay D

.

Dev

egöç

üren

D.

Boy

ralı

D.

Kara

gan

D.

Gür

l evi

k D

.

Arpay

eri D

.

Arpayeri D.

Koru

D.

Bebık D.

Koca D. Karad

eli D

.Kö

prü

D.

Kira

zlı D

.H

amam

D.

Erikli

D.

Şe

kil 4

.12.

Hid

rolo

jik k

riter

lere

gör

e de

pola

may

a uy

gunl

uk h

arita

sı

48

49

20

24

Km

Arm

utlu

Yeni

köy

Kara

yaka

Belc

eğiz

Sarık

abal

ı Ged

ikli

GÖ

KS

ÖĞ

ÜT

Mur

atbağı

ÇA

RIK

SA

RA

YLA

R

Suva

rköy

Arsl

andoğm

uşÖ

renk

öyKö

prük

öyÇ

avun

dur

Başd

eğirm

enYe

nice

kale Ya

kaem

irAş

ağıd

inek

ÇİÇ

EKP

INA

RAr

akYu

karıd

inek

Örd

ekçi

Beyk

öy Çal

tıFa

kıla

r

Salu

rÇ

elte

k

ŞAR

KİKA

RAA

ĞAÇ

BEYŞEHİ

R GÖLÜ

N

EW

S

Koru

ma

alan

ları

bakı

mın

dan

uygu

n ol

may

an a

lanl

ar

Uyg

un o

lan

alan

lar

Şe

kil 4

.13.

Kor

uma

alan

ları

bakı

mın

dan

depo

lam

aya

uygu

nluk

har

itası

49

50

Arm

utlu

Yeni

köy Ka

raya

kaBe

lceğ

iz

Sarık

abal

ı

Ged

ikli

Gök

söğü

tM

urat

bağı

Çarık

sara

ylar

Suva

rköy

Arsl

andoğm

uşÖ

renk

öyKö

prük

öyÇ

avun

dur

Başd

eğirm

enYe

nice

kale

Yaka

emir

Aşağ

ıdin

ek

Çiç

ekpı

nar

Arak

Yuka

rıdin

ekÖ

rdek

çiBe

yköy Ç

altı

Fakı

lar

Salu

rÇ

elte

kŞAR

KİK

ARA

AĞ

AÇ

BEYŞEHİ

R GÖLÜ

20

24

Km

N

EW

S

Araz

i kul

lanı

mı b

akım

ında

nuy

gun

olm

ayan

ala

nlar

Araz

i kul

lanı

mı b

akım

ında

nuy

gun

alan

lar

Şe

kil 4

.14.

Ara

zi k

ulla

nımı b

akımın

dan

depo

lam

aya

uygu

nluk

har

itası

50

51

1350

1750

1150

1950

2150

1950

2150

1350

1950

1550

1750

1950

1350

1950

1550

1750

2150

1750

1750

2150

1550

1550

1750

1750

1350

1950

1950

1350

1950

1150

1950

1950

1350

1750

1350

2150

1350

1750

1750

1550

1750

1550

1350 1550

1750

1550

1150

1750

1950 1550

Arm

utlu

Yeni

köy

Kara

yaka

Belc

eğiz

Sarık

abal

ı

Ged

ikli

Gök

söğü

t

Mur

atbağı

Suva

rköy

Arsl

andoğm

uşÖ

renk

öyKö

prük

öyÇ

avun

dur

Başd

eğirm

enYe

nice

kale

Yaka

emir

Aşağ

ıdin

ekÇ

içek

pına

rAr

akYu

karıd

inek

Örd

ekçi

Beyk

öyÇ

altı

Fakı

lar

Salu

rÇ

elte

k

ŞAR

KİKA

RAA

ĞAÇ

BEYŞEHİ

R GÖLÜ

Kava

lı D.

Üçde

re

Değirmença

yı D.

Ayazboğazı D.

Tekm

ezar

D. Yu

karı k

aram

u kluAşağı

kara

muk

lu D

Karayaka D.

Armutlu D.

Deve

ci D

.

Kara

kaya

Pın

arı

Tavu

k D.

Kazıkboğazı D.

Derbent D.

Başd

eğirm

en D

.

Çuku

rçay

Kavaklı D.Harmanarka

sı D.

Yam

a da

Çayı

Eğriç

ay D

.

Dev

egöç

üren

D.

Boy

ralı

D.

Kara

gan

D.

Gürle

v ik

D.

Arpaye

ri D.

Arpayeri D.

Koru D

.

Bebık D.

Koca D. Karad

el i D

.Kö

prü

D.

Kira

zlı D

.H

amam

D.

Erikli

D.

Yerleşi

m b

irim

inde

n uz

aklık

krit

erin

e g

öre

uygu

n ol

may

an a

lanl

ar

Uyg

un a

lanl

ar

20

24

Km

N

EW

S

Şe

kil 4

.15.

Yer

leşi

m b

irim

lerin

den

uzak

lık k

riter

ine

göre

dep

olam

aya

uygu

nluk

har

itası

51

52

Şe

kil 4

.16.

Hid

roje

oloj

ik, h

idro

lojik

, kor

uma

alan

ları,

yer

leşi

m b

irim

inde

n uz

aklık

krit

erle

rine

göre

dep

olam

aya

uygu

nluk

har

itası

52

53

4.7.6. Yerleşim Birimleri bakımından uygun olan alanlar

Deponi alanı en yakın yerleşim birime en az 1000 m lik mesafede olmalıdır. Ancak

depolama alanı çevresinde tepe, yığın ve ağaçlandırma gibi engeller varsa mahalli

idareler ve Bakanlığın uygun görüşü ile bu mesafeden daha az olan yerlerde de

depolama yapılabilir (Çevre ve Orman Bakanlığı KAKY, 1991).

Yerleşim birimlerinden uzaklık kriterine göre depolamaya uygunluk haritası Şekil

4.15’te gösterilmiştir. Alınacak en üst düzey tedbirlere rağmen depolama alanının

yerleşim birimlerinden en az 1000 m olmak üzere mümkün olduğunca uzağa tesis

edilmesinin başlıca sebepleri aşağıdaki gibidir:

1. Depo tabanından oluşan sızıntı sularının yerleşim birimlerinde içme ve kullanma

suyu temin etmek amacıyla açılan kuyu suyuna karışabileceği ihtimali.

2. Depolama alanına düşen yağışın yüzeysel akıntılarla çevredeki dere, çay, göl gibi

yüzeysel suları kirletilmesi.

3. Depo alanından çevreye yayılacak kötü koku.

4. Tesisin inşası ve kullanımı sırasında oluşacak gürültü.

5. Depolama alanından rüzgar vs. şekilde taşınarak çevreye yayılabilecek çöpün

hijyenik olmayan durumlar oluşturabileceği.

Hidrojeolojik, hidrolojik, koruma alanları, yerleşim biriminden uzaklık kriterlerine

göre depolamaya uygunluk haritası Şekil 4.16’da gösterilmiştir.

4.7.7. Bölgenin Depremsellik Durumu

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış

olan Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına göre Şarkikaraağaç bölgesinin tamamı 1.

dereceden deprem bölgesi içinde kalmaktadır (Şekil 4.17.).

54

xx

x x x

xx

x

x

x

x

x

x

Eğirdir Gölü

Beyşehir Gölü

KovadaGrabeni

Senirkent

Uluborlu

Keçiborlu Gönen

Atabey

EğirdirAksu

Yenişarbademli

Sütçüler

Şarkikaraağaç

Yalvaç

Gelendost

ISPARTA

0 5 KM

Kumda

nlı Fayı

Beyşehir Gölü

Fayı

Karacaören Barajı

x

AÇIKLAMALAR

1. Derece

2. Derece

3. Derece

Şehir Merkezi

Diri Fay (MTA)

DEPREM ARAŞTIRMA DAİRESİ ANKARA

Şekil 4.17. Çalışma alanına ait depremsellik haritası (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış haritadan değiştirilerek yeniden hazırlanmıştır.) Bu nedenle tesisin inşasında en üst düzeyde tedbir alınmalı ve Deprem Bölgelerinde

Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulmalıdır.

Çalışma alanına ait aktif fayları gösteren haritaya göre (Şekil 4.19) Şarkikaraağaç’ın

KD’sunda bir bindirme fayı olan Sultandağ Fayı yer almakta ve GB’sında ise

doğrultu atımlı fay olan Beyşehir Gölü Fayı yer almaktadır. Şekil 4.18’de gösterilen

depremsellik haritasında belirlenen döneme ait Beyşehir fayı üzerinde meydana

gelmiş deprem görünmese de Şekil 4.19.’da gösterilen diri fay haritasında her iki

fayında aktif olduğu gösterilmiştir.

55

Şekil 4.18. Isparta ve çevresinin depremselliği (http://www.gezdirici.com adresinden yayınlanan deprem monitöründen değiştirilerek hazırlanmıştır. Haritada 1999-2005 yılları arasında bölgede meydana gelmiş 3’den büyük magnitüdlü depremlerin episantırları gösterilmiştir.) 4.7.8. Hakim rüzgar yönüne göre uygun olan alanlar

Çalışma alanına ait 11 yıllık rasatlara dayanarak hazırlanan rüzgar diyagramına göre

bölgede hakim rüzgar yönü KB’dan GD’ya doğrudur (Şekil 4.7.). Depolama alanında

oluşabilecek kötü kokunun çevreye en fazla hakim rüzgar yönünde yayılacağı

düşünüldüğünden depolama tesisi inşa edilecek olan alanın hakim rüzgar yönünde

rüzgar hızı da göz önünde bulundurularak belirlenecek mesafede yerleşim birimi

bulunmamasına dikkat edilmelidir.

56

Şekil 4.19. Şarkikaraağaç ve çevresine ait aktif fayları gösterir harita (http//:www.mta.gov.tr adresinden değiştirilerek hazırlanmıştır.)

4.7.9. Topoğrafya

Depolama alanı genel olarak yumuşak eğimli, hafiften çukurca ve çevreden

görünmeyecek şekilde bölünmüş alanlarda seçilir. Bu şekilde depolama alanı adeta

küçük, kapalı bir havza içerisine alınmış olur. Bu durum estetik olarak depolama

alanını çevreden görülmeyecek şekilde gizlediği içinde tercih edilen bir durumdur.

Yüzey sularının minimum olduğu vadi başları da deponi alanı olarak uygun

alanlardır.

Depolamaya uygun ve uygun olmayan bölgeleri gösteren sentez haritası

oluşturulduktan sonra arazi gözlemleri ile tesis ünitelerinin yerleşimine uygun

morfolojik özelliklere sahip bölgelerden alternatif depolama alanları belirlenir.

57

4.7.10. Atık Kaynağına Olan Uzaklık

Depolama alanının, bölgede en fazla atığın toplandığı yerleşim birimlerine yakın

olması istenir. Bu şekilde atık en az maliyetle depolama alanına taşınmış olur.

4.7.11. Ulaşım

Deponi alanı belirlenirken ulaşım kolaylığı ve nakliye maliyetleri de göz önünde

bulundurulmalıdır. Atıkların toplama merkezlerinden depolama alanına güvenli bir

şekilde taşınmasını sağlayacak özellikte yollara sahip olması istenir. Bu taşıma işlemi

sırasında bölge sakinlerini (koku, atık döküntüsü vs) rahatsız etmeyecek güzergahlar

tercih edilmelidir. Tesisin inşası süresince trafik sıkışıklığına sebep olmayacak

güzergahlar kullanılmalıdır. Aynı şekilde mevcut araç ve yolcu güvenliğini tehdit

edecek durumlara sebebiyet vermemeye de özen gösterilmelidir. Ana yollar atık

taşıma kamyonları için daha elverişli yollar olması sebebiyle depolama alanının

belirlenmesinde bu araçların kullanacağı yollar da göz önünde bulundurulmalıdır.

4.7.12. Yeterli Arazinin mevcudiyeti

Depolama tesisinin bölgenin 50 yıllık ihtiyacını karşılayacak şekilde

projelendirilmesi yapılacaktır. Bölgeye ait 50 yıllık nüfus projeksiyonu ve atık

envanteri yapılmıştır. Buna göre yalnızca atıkların depolanması için yaklaşık 30 000

m2’lik bir alana ihtiyaç vardır. Bunun dışında yeterli gelişme alanı ve yeşillik alanda

olmalıdır.

4.7.13. Altyapı

Depolama alanı belirlenirken elektrik, su, kanalizasyon ve telefon gibi altyapı

tesislerinin seçilen alanda veya yakınlarında var olup olmadığına da dikkat edilir.

Seçilen deponi alanında altyapı hizmetlerinin olmaması ekstra maliyet oluşturacaktır.

58

4.7.14. Estetik

Depolama alanının gerek yerleşim birimlerinden ve gerekse trafikte seyrederken

görülmeyecek yerlerde seçilmesi estetik bakımdan önemlidir.

4.7.15. Havalimanı Güvenliği

Çöp depolama tesislerinin inşa edildikleri yerlerde organik atıklar kuşlar için çekici

olduğundan deponi alanına inip kalkan kuşlar gözlenebilir. Bu durumda kuşların

varlığı uçaklar için önemli bir tehlike oluşturur. Bundan dolayı havalimanı güvenliği

için depolama sahalarının hava alanlarının en az 5000 m uzağında olması istenir

(Veeken, 2000).

4.8. Alternatif Düzenli Depolama Alanları ve Özellikleri

Hidrojeolojik, hidrolojik, koruma alanları ve yerleşim birimlerinden uzaklık

kriterlerine göre hazırlanan sentez haritası ve arazi gözlemleri sonucunda üç adet

alternatif alan belirlenmiştir (Şekil 4.16.). Belirlenen alternatif alanlar arasındaki

değerlendirilme Çizelge 3.2.’ye göre yapılmıştır. Aşağıda bu değerlendirme

aşamaları sırayla anlatılmıştır.

4.8.1. Alternatif Alan I : Aşılık Mevkii

Alternatif alan I Şarkikarağacın batısında ilçe merkezine yaklaşık 11,5 km mesafede

bulunmaktadır (Şekil 4.20.). Alternatif alan I için Çizelge 3.2.’nin uygulanması

aşağıdaki gibidir.

4.8.1.1. Jeolojik Uygunluk

Şekil 4.19.’da aktif fayları gösteren haritaya göre Şarkikaraağaç’ın KD’sunda yer

alan Sultandağı Fayı ve GB’sındaki Beyşehir Gölü Fayı aktif faylardır. Bu fayların

59

sismik etki alanları düşünülerek Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel

Müdürlüğü tarafından hazırlanan sismik risk haritasına göre (Şekil 4.17.)

Şarkikaraağaç’ın tamamı 1. dereceden deprem bölgesi içerisindedir. Bu nedenle

alana fay durumu ve fayın sismik etki alanı kriterlerinden sırasıyla en düşük puan

olan 5 ve 4 puan verilmiştir. Bu alternatif alanın temel kayası hidrojeolojik özellikleri

bakımından geçirimsiz olarak değerlendirilen Eğirler formasyonudur. Stratigrafik

olarak birimin altında genel özellikleri itibariyle yüksek dayanımlı Kızıldağ

ofiyolitlerinin yer almasından dolayı alana 9 tam puan verilmiştir (Şekil 4.21.). Birim

GB kesimlerinde Deliktaş kireçtaşları ile batıda Kızıldağ ofiyolitleri ile kuzey ve

doğuda ise alüvyon ile dokanağının olması nedeniyle dokanak ilişkileri kriterinden 3

puan almıştır. Birimin temel kayadan türemiş ve topoğrafik olarak daha yukardaki

birimlerin aşınarak mekanik etkilerle taşınması sonucu oluşmuş bir örtü tabakası

vardır. Ancak bu geçirimsiz örtü tabakasının uzun vadede depolama tesisinin günlük

ihtiyacını karşılayacak miktarda olmadığı düşünülmektedir. Bu özelliği nedeniylede

alan 4 puan almıştır.

4.8.1.2. Hidrojeolojik Uygunluk

Alternatif alana akifere olan yakınlığı sebebiyle 5 puan verilmiştir. Bu bölgede

yeraltısuyu derinliğinin diğer alternatif alanlara kıyasla yüzeye yakın olması

nedeniyle alana 5 puan verilmiştir. Eğirler formasyonu hidrojeolojik özelikleri göz

önüne alındığında geçirimsiz birim olarak değerlendirildiğinden 12 tam puan

verilmiştir.

4.8.1.3. Hidrolojik uygunluk

İçme ve kullanma suyu temin edilen veya edilebilecek kıta içi yüzeysel sulara olan

uzaklık göz önüne alınarak bir değerlendirilme yapılmıştır. Çalışma alanında yer alan

Beyşehir Gölü Türkiye’nin en önemli tatlı su kaynaklarından biridir. Bu özelliği

sebebiyle Beyşehir Gölü su toplama havzasında en üst düzeyde tedbirlerin alındığı en

60

uygun yerde de olsa bir depolama alanının oluşturulmaması ideal olacaktır. Ancak bu

yüksek lisans çalışması kapsamında şayet bu bölgede bir depolama alanı tesis

edilmesi gerekse en uygun yerin neresi olacağı araştırılmıştır. Beyşehir Gölünün bu

özelliklerini göz önünde bulundurarak depolama alanının gölden olan uzaklığı

önemli bir kriter olarak değerlendirilmiştir. Bu alternatif alana göle olan yakınlığı

sebebiyle 5 puan verilmiştir. Şekil 4.20.‘deki jeoloji haritasında alanda yer alan dere

ve mevsimlik dereler görülmektedir. Akarsu, dere, kaynak vs olan uzaklığı göz

önüne alınarak 4 puan verilmiştir. Alternatif alanın yüzeysel suların taşkın alanları

dışındaki bir alanda yer alması sebebiyle alana 12 puan verilmiştir.

4.8.1.4 Jeoteknik uygunluk

Alternatif alanın temel kayası olan Eğirler formasyonunun masif ve yüksek

dayanımlı olması sebebiyle alana ilgili kriterden 12 puan verilmiştir. Zeminin

permeabilitesi orta düzeyde olduğu için 10 puan verilmiştir Deponi tabanının

oturacağı zeminin zemin sınıflaması yapılmış (SC) ve buna göre 10 puan verilmiştir.

Bölgede yapılan arazi incelemeleri sonucu alanın batı kesiminde yer alan Deliktaş

kireçtaşlarının ve topoğrafyanın eğimi de göz önünde bulundurularak bölgenin

durağanlılığına 6 puan verilmiştir.

4.8.1.5. Ortamsal Koşullar

Tesisin inşası ve gerekli olması halinde genişlemesi için ihtiyaç duyulan 3 hektarlık

alanın mevcut olmasından dolayı alana 15 puan verilmiştir. Arazi kullanım durumu

düşünüldüğünde arazi 1. dereceden tarım arazisidir ve bu durumu nedeniyle alana 3

puan verilmiştir. Alan TC. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından sınırları belirlenen

koruma alanlarının dışında kalması sebebiyle 12 puan almıştır. Depolama alanlarının

içme suyunu kirletme riski, kötü koku, gürültü vs istenmeyen durumlar

oluşturabileceği düşünülerek yerleşim merkezlerinden en az 1 km uzakta olması

istenir.

61

Şe

kil 4

.20.

Aşı

lık m

evki

i ve

çevr

esin

in je

oloj

i har

itası

61

62

Bu alanın bu yöndeki özellikleri değerlendirilerek alana 8 puan verilmiştir.

Topoğrafyanın depolama yapılabilmesi için uygunluğu arazi gözlemleri ile

değerlendirilerek alana 8 puan verilmiştir. Alanın havalimanı güvenliğini olumsuz

yönde etkileyebilecek 5 km’lik mesafenin dışında olması sebebiyle alana 6 puan

verilmiştir. Alanın bölgede hakim rüzgar yönü olan GD’sunda yerleşim birimi olup

olmadığı da göz önünde bulundurulmuş ve alanın bu özelliğine 8 puan verilmiştir.

Alanın estetik bakımdan çevreden görünümünün kötü olacağı düşünüldüğünden

alana bu özelliğinden dolayı 4 puan verilmiştir.

4.8.1.6. Ekonomik Koşullar

Deponi alanı tesis edilirken alanın tesviyesi için maliyetin orta düzeyde olacağı

düşünülmüş ve alana bu özelliği için 6 puan verilmiştir. Alana ulaşım için mevcut bir

yol bulunmamaktadır. Bu durum ekonomik anlamda ekstra maliyet oluşturacağı için

alana 3 puan verilmiştir. Alanın ilçedeki nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu

yerleşim birimlerine olan uzaklığı değerlendirilmiş ve alanın bu özelliği kötü

bulunduğu için alana 3 puan verilmiştir. Arazinin devlet arazisi olmayıp şahsa ait bir

arazi olması sebebiyle bu arazinin ilgili şahıstan satın alınması gerekmektedir. Bu da

deponi alanın oluşturulmasında ekstra maliyet demek olacağından alana bu özelliği

sebebiyle 2 puan verilmiştir. Arazinin elektrik, su, telefon gibi mevcut altyapı

durumları değerlendirilmiş ve alana 4 puan verilmiştir.

4.8.2. Alternatif Alan II:

Alternatif alan II Şarkikarağacın doğusunda ilçe merkezine yaklaşık 4,5 km

mesafede bulunmaktadır (Şekil 4.16, 4.22.). Alternatif alan II için Çizelge 3.2.’nin

uygulanması aşağıdaki gibidir.

4.8.2.1. Jeolojik Uygunluk

Şekil 4.19.’de aktif fayları gösteren haritaya göre Şarkikaraağaç’ın KD’sunda yer

alan Sultandağ Fayı ve GB sındaki Beyşehir Gölü Fayı aktif faylardır. Bu fayların

63

sismik etki alanları düşünülerek Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel

Müdürlüğü tarafından hazırlanan sismik risk haritasına göre (Şekil 4.17.).

Şekil 4.21. Alternatif alan I’e ait jeolojik kesit (Kk: Kızıldağ Ofiyolitleri, Ke: Eğirler Formasyonu, TRd: Deliktaş Kireçtaşları, Qal: Alüvyon)

Çalışma alanının tamamı 1. dereceden deprem bölgesi içerisindedir. Bu nedenle

alana fay durumu ve fayın sismik etki alanı kriterlerinden diğer alternatif alanlarda

olduğu gibi sırasıyla en düşük puan olan 5 ve 4 puan verilmiştir. Alana ait Şekil

4.22.’deki jeolojik haritada I-II yönünde enine kesit alınarak birimin stratigrafik

özellikleri incelenmiş ve Bağkonak Formasyonu tabanındaki Sultandağı

metamorfitlerinin varlığından dolayı 9 puan verilmiştir (Şekil 4.23.). Alanda birimin

alüvyonlarla olan yakın dokanağından dolayı alana ilgili kriterden dolayı 3 puan

verilmiştir. Depolama alanında geçirimsiz örtü tabakasının varolmasına rağmen bu

örtü tabakasının depolama tesisinin uzun yıllar ihtiyacına karşılık vermeyeceği

düşünülerek alana ilgili kriterden 4 puan verilmiştir.

64

Şe

kil 4

.22.

Baş

deği

rmen

ve

çevr

esin

in je

oloj

i har

itası

64

65

4.8.2.2. Hidrojeolojik uygunluk

Alternatif alana akiferin ana gövdesine olan yakınlığı dolayısıyla 5 puan verilmiştir.

Alanda sondaj kuyusu bulunmamaktadır. Alanın jeolojik ve hidrojeolojik özellikleri

göz önünde bulundurularak zeminin permeabilitesinin orta düzeyde olduğu

varsayılmıştır. Alan bu özelliğinden dolayı 10 puan almıştır. Bağkonak

formasyonunun hidrojeolojik özellikleri değerlendirilmiş ve birimin yarı geçirimli

olduğuna karar verilmiştir. Alanın bu özelliğine de 8 puan verilmiştir.

4.8.2.3. Hidrolojik Uygunluk

Alanın Beyşehir gölüne olan uzaklığı yaklaşık 23 km kadardır. Alanın göle olan

uzaklığından dolayı 10 puan verilmiştir. . Şekil 4.22.‘deki jeoloji haritasında alanda

yer alan mevsimlik dereler görülmektedir. Akarsu, dere, kaynak vs olan uzaklığından

dolayı alana 8 puan verilmiştir. Alan her türlü yüzeysel suyun taşkın alanının dışında

olduğu için bu özelliğinden dolayı da 12 puan almıştır.

4.8.2.4. Jeoteknik Uygunluk

Bağkonak formasyonu jeoteknik özellikleri bakımından geniş çatlaklı, düşük

mukavemetli ve orta düzeyde dayanıklı bulunmuş ve alana bu özelliğinden dolayı 8

puan verilmiştir. Zeminin permeabilitesi orta düzeyde olduğu için 10 puan verilmiştir

Deponi tabanının oturacağı zeminin zemin sınıflaması yapılmış (SC) ve buna göre 10

puan verilmiştir. Arazide yapılan gözlemler neticesinde alanın durağanlılığı iyi

bulunarak 9 puan verilmiştir.

4.8.2.5. Ortamsal Koşullar

Alternatif alanda tesisin inşası ve gerektiğinde genişlemesi için yeterli alanın

varlığından dolayı alana 15 puan verilmiştir. Alanın 1. dereceden tarım arazisi

66

üzerinde olmasından dolayı 3 puan almıştır. Bu alternatif alan TC. Çevre ve Orman

Bakanlığı tarafından sınırları belirlenen koruma alanlarının dışında olması nedeniyle

12 puan almıştır. Bu alanın en yakın yerleşim birimine olan uzaklığının 2 km den

daha fazla olmasından dolayı alanın bu özelliğine 12 puan verilmiştir. Yapılan arazi

gözlemleri neticesinde alanın topoğrafik olarak depolamaya orta düzeyde uygun

olduğuna karar verilmiş ve alan bu özelliğinden dolayı 8 puan almıştır. Alanın

havalimanı güvenliğini olumsuz yönde etkileyecek mesafede olmamasından dolayı

alan 6 puan almıştır. Bu alanın G-GD sunda 2 km den daha uzağında Arak

kasabasının varlığı düşünülerek alana rüzgar yönü kriterinden 8 puan verilmiştir.

Alan çevredeki bazı yerleşim birimleri tarafından gözükmektedir. Bu durumdan

dolayı alan estetik olarak 4 puan almıştır.

Şekil 4.23. Alternatif alan II’ye ait jeolojik kesit (εos: Sultandede Metamorfikleri, JkTh: Hacıalabaz Kireçtaşları, Tmb: Bağkonak Formasyonu, Qal: Alüvyon)

4.8.2.6. Ekonomik Koşullar

Arazi gözlemleri neticesinde alanın tesviye maliyetinin orta düzeyde olacağı

düşünülerek alana 6 puan verilmiştir. Alanın ulaşımı sağlamak bakımından mevcut

bir yolunun varlığından dolayı ek maliyet oluşmayacağı düşünülerek 9 puan

verilmiştir. Bu alan diğer alternatif alanlara kıyasla Şarkikaraağaç merkezine ve

dolayısıyla diğer yerleşim birimlerine de en yakın alan olması sebebiyle atık

67

kaynağına uzaklık kriterinde en yüksek puanı (9) almıştır. Atıklar bu deponi alanına

en az ulaşım maliyetiyle gelecektir. Bu arazi de devlete ait kamu arazisi olmadığı

için mülkiyeti için ek maliyeti olacağı düşünülerek 2 puan almıştır. Bu alanın altyapı

sorunu olmadığı için alan bu kriterden 6 puan almıştır.

4.8.3. Alternatif Alan III :

Alternatif alan III Şarkikarağaç’ın doğusunda ilçe merkezine yaklaşık 8,5 km

mesafede bulunmaktadır (Şekil 4.24.). Alternatif alan III için Çizelge 3.2.’nin

uygulanması aşağıdaki gibidir.

4.8.3.1. Jeolojik Uygunluk

Şekil 4.19’da aktif fayları gösteren haritaya göre Şarkikaraağaç’ın KD sunda yer alan

Sultandağ Fayı ve GB sındaki Beyşehir Gölü Fayı aktif faylardır. Bu fayların sismik

etki alanları düşünülerek Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel

Müdürlüğü tarafından hazırlanan sismik risk haritasına göre (Şekil 4.17.)

Şarkikaraağaç’ın tamamı 1. dereceden deprem bölgesi içerisindedir. Bu nedenle

alana fay durumu ve fayın sismik etki alanı kriterlerinden diğer iki alternatif alanda

olduğu gibi sırasıyla en düşük puan olan 5 ve 4 puan verilmiştir. Şekil 4.24.’deki

jeolojik haritada I-II yönünde enine kesit alınmıştır. Bu kesite göre Bağkonak

formasyonunun altında Sultandede metamorfikleri yer almasından dolayı ilgili

kriterden 9 puan verilmiştir (Şekil 4.25.). Alternatif alanın Sultandede Şistleri,

Çaltepe Kireçtaşları ve alüvyonun dar bir koluyla olan dokanağından dolayı ilgili

kritere 9 puan verilmiştir. Bu alternatif alan kalınlığı birkaç on metre olabileceği

tahmin edilen killi birim üzerindedir. Arazi gözlemleri neticesinde depolama

tesisinin uzun yıllar ihtiyacını karşılayacak miktar ve özellikte geçirimsiz örtü

tabakasının var olduğu görülmüştür.Bu nedenle alana ilgili kriterden 12 puan

verilmiştir.

68

Şe

kil 4

.24.

Köp

rükö

y ve

Baş

deği

rmen

ara

sını

n je

oloj

i har

itası

68

69

4.8.3.2. Hidrojeolojik Uygunluk

Bu alanın diğer alternatif alanlarla kıyaslandığında akiferin ana gövdesinden uzakta

ve akiferin dar bir koluyla bağlantılı olduğu görülür. Alanın bu yönü düşünülerek 10

puan verilmiştir. Birim içerisinde açılan sondaj kuyusu bulunmadığından formasyon

özellikleri ve zeminin permeabilitesi de düşünülerek bölgede yeraltısu seviyesinin 15

metreden daha derinde olacağı düşünülmektedir. Alana diğer alanlarla

kıyaslandığında yeraltısuyunun yüzeyden itibaren derinliği en fazla olan alan olması

itibariyle en yüksek puan olan 15 puan verilmiştir. Bu alanda 2. alternatif alanda

olduğu gibi Bağkonak formasyonu üzerindedir. Bu çalışma kapsamında Bağkonak

formasyonunun hidrojeolojik özellikleri incelenmiş ve hidrojeolojik bakımdan yarı

geçirimli olduğuna karar verilmiştir. Alan bu kriterden 8 puan almıştır.

4.8.3.3. Hidrolojik Uygunluk

Beyşehir gölünün Türkiye’nin üçüncü büyük ve en önemli tatlı su kaynaklarından

biri olması sebebiyle bu gölün en üst düzeyde alınan tedbirlere rağmen depolama

alanı tabanında oluşacak sızıntı suyuyla herhangi bir şekilde kirlenmesi ihtimalini en

aza indirgemek için gölden olan uzaklığı değerlendirilmiş ve diğer depolama alanları

ile kıyaslanınca gölden en uzakta olmasından dolayı en yüksek puan olan 15 puan

verilmiştir. Ayrıca bu kadar uzun bir mesafeden sonra şayet herhangi bir şekilde

sızıntı suyu oluşsa bile göle ulaşana kadar doğal arıtıma uğrayacağı açıktır.

Köprüköy Göletine ve mevsimsel derelere ve diğer kaynaklara olan uzaklığı

değerlendirilerek alana bu kriterden 4 puan verilmiştir. Bu alanda yüzeysel suların

taşkın alanları dışındadır. Taşkın alanı dışında olmak kriterinden 12 puan almıştır.

4.8.3.4. Jeoteknik Uygunluk

Bu alternatif alan Bağkonak formasyonu üzerinde yer almaktadır. Temel kayası

jeoteknik özellikleri bakımından geniş çatlaklı, düşük mukavemetli ve orta düzeyde

dayanıklı bulunmuş ve alana bu özelliğinden dolayı 8 puan verilmiştir. Alanda

malzeme alımı sonucu oluşmuş ve yüksekliği 10 m’den fazla olan yarmada kırmızı,

70

kırmızımsı kahve renkli kilden oluşan birim gözlenmektedir. Zeminin geçirimsiz

olması sebebiyle permeabilite kriterinden 15 tam puan almıştır. Deponi tabanının

oturacağı zeminin zemin sınıflaması yapılmış (CL) ve buna göre 15 tam puan

verilmiştir. Yapılan arazi gözlemleri ve zeminin özellikleri birlikte değerlendirilerek

alanın duraylılığının yüksek olduğu görülmüş ve alana ilgili kriterden 9 puan

verilmiştir.

Şekil 4.25. Alternatif alan III’e ait jeolojik kesit (εos: Sultandede Metamorfikleri, Tmb: Bağkonak Formasyonu, Qal: Alüvyon)

4.8.3.5. Ortamsal Koşullar

Bu alternatif alanda da tesis inşası ve gerektiğinde genişlemesi için yeterli alan

mevcuttur. Dolayısıyla ilgili kriterden 15 puan almıştır. Bu alan da 1. dereceden

tarım arazisi olduğundan diğer alanlar gibi 3 puan almıştır. Alan sınırları TC. Çevre

ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenen koruma alanları dışında kaldığı için

koruma alanları kriterinden 12 tam puan almıştır. Depolama alanlarının en yakın

yerleşim biriminden en az 1 km uzakta olması istenir. Bu alternatif alan ilgili

kriterden 8 puan almıştır. Topografyanın depolama yapmak için ideal olduğu arazi

gözlemleri neticesinde görülmüş ve bu özelliğinden dolayı alana 12 puan verilmiştir.

Bu alanda da diğer alanlarda olduğu gibi havalimanı güvenliği bakımında asgari

mesafe korunduğundan 6 tam puan verilmiştir. Bu alternatif alanın GD sunda yer

alan Aşağıdinek köyünün alandan uzaklığı 2.5 km’den fazladır. Ayrıca bu alternatif

71

alan topografik olarak depolama için istenen düzeyde çukurluk oluşturduğu için hava

sirkülasyonuna imkan vermeyecektir. Bu nedenle alana rüzgar yönü kriterinden 8

puan verilmiştir. Bu alanın çevredeki yerleşim merkezlerinden görülmesi söz konusu

değildir. Bu nedenle alan estetik kriterinden 12 tam puan almıştır.

4.8.3.6. Ekonomik Koşullar

Bu alternatif alandan Köprüköy Barajı’nın kil çekirdeği için malzeme taşınmaktadır.

Alana ait arazi resimlerinden de görüleceği gibi (Şekil 4.26.) alandaki tesviye

maliyeti minimum düzeyde olacaktır. Bu nedenle alanın ilgili özelliğine 9 puan

verilmiştir. Alana yakın köylere ulaşımda kullanılan yollardan bağımsız olarak baraja

ulaşım için açılan yoldan da ulaşılabilmektedir. Alan bu özelliği sebebiyle ilgili

kriterden 9 puan almıştır. Alanın atık toplama merkezlerine olan uzaklığı

değerlendirilmiş ve 1 nolu alternatif alanla hemen hemen eşit özellik taşıdığı ancak 2

nolu alternatif alana kıyasla atık toplama merkezlerinden daha uzakta olduğu

görülmüştür. Alana atık kaynağına uzaklık kriterinden 3 puan verilmiştir. Bu alan

şahıstan kiralanmış bir arazidir ve mülkiyeti için ek maliyet oluşacaktır. Alan ilgili

kriterden 2 puan almıştır. Arazinin altyapı durumu değerlendirilerek alana 6 puan

verilmiştir.

4.9. Seçilen Alanın Ön Mühendislik Jeolojisi

Üç adet Alternatif Alan arasında katı atık düzenli depolama kriter cetveline göre

yapılan değerlendirme neticesinde üçüncü alternatif alan en yüksek puanı almıştır

(Çizelge 4.8.). Seçilen bu alanın ön mühendislik jeolojisi çalışmaları yapılmıştır.

4.9.1. Mühendislik Jeolojisi Harita ve Kesiti

Depolama alanında birimlerin konumlarını, düşey ve yanal yayılımlarını görmek

amacıyla bölgenin 1/5000 ölçekli mühendislik jeolojisi haritası ve kesiti

hazırlanmıştır (Şekil 4.25., 4.27.). Bu harita üzerinde depolama tesisinin yerleşim

planı gösterilmiştir.

72

Şekil 4.26. Alternatif alan III de açılan bir yarmadan killerin görünümü

4.9.2. Zeminlerin fiziksel ve mekanik özellikleri

Depolama alanının tabanında ve günlük kullanım için örtü malzemesi olarak

kullanılacak olan depolama tesisi zemininin fiziko-mekanik özelliklerini belirlemek

amacıyla araziden alınan örselenmiş ve örselenmemiş zemin numuneleri üzerinde

SDÜ Zemin Mekaniği Labaratuarında çeşitli deneyler yapılmıştır.

Örselenmiş ve örselenmemiş blok numunelerinin alındığı yaklaşık 10-15 m

yüksekliğindeki yarma kırmızımsı sarımsı kahve renkli kilden oluşmaktadır. Bu killi

birim içerisinde yer yer kumlu, çakıllı seviyeler de mevcuttur.

Yarmadan çıkartılan blok numunelerin (Şekil 4.28.) havayla temasının kesilip su

içeriğini kaybetmemesi amacıyla dış yüzeyleri parafinlenmiştir.

73

Çiz

elge

.4.8

. Katı A

tık D

üzen

li D

epol

ama

Yer

Seç

imin

de A

ltern

atif

Ala

nları D

eğer

lend

irme

Cet

velin

in U

ygul

anışı

DEĞ

ER

LE

NDİR

ME

KRİT

ERİ

Max

.Ağı

rlık

lı Ö

nem

Alte

rnat

if A

lan

1A

ltern

atif

Ala

n 2

Alte

rnat

if A

lan3

JEO

LO

JİK

UY

GU

NL

UK

Y

apıs

al ö

zelli

k

-F

ay d

urum

u 5

5 5

5 -S

ism

ik e

tki z

onu

4 4

4 4

Stra

tigra

fik ö

zelli

k 3

9 9

9 D

okan

ak il

işki

leri

3 3

3 9

Geç

irim

siz

örtü

mal

zem

esin

in m

evcu

diye

ti 4

4 4

12

HİD

RO

JEO

LO

JİK

UY

GU

NL

UK

A

kife

rden

uza

klık

5

5 5

10

Yer

altıs

uyu

derin

liği

5 5

10

15

Biri

mle

rin h

idro

jeol

ojik

öze

llikl

eri

4 12

8

8 HİD

RO

LO

JİK

UY

GU

NL

UK

İç

me

ve k

ulla

nma

suyu

tem

in e

dile

n kı

ta iç

i yüz

eyse

l sul

ara

olan

uza

klık

Göl

e ol

an u

zaklık

5

5 10

15

A

kars

u, d

ere,

kay

nak

vs o

lan

uzak

lık

4 4

8 4

Taşkın

ala

nına

ola

n uz

aklık

4

12

12

12

JEO

TE

KNİK

UY

GU

NL

UK

Te

mel

kay

asının

öze

llikl

eri

4 12

8

8 Ze

min

in p

erm

eabi

lites

i 5

10

10

15

Zem

in sı

nıfı

5 10

10

15

B

ölge

nin

Dur

ağan

lılığı

3 6

9 9

OR

TA

MSA

L K

OŞU

LL

AR

Te

sis i

nşası v

e ih

tiyaç

hal

inde

gen

işle

mes

i iç

in y

eter

li al

anın

mev

cudi

yeti

5 15

15

15

Ara

zi k

ulla

nım

dur

umu

3 3

3 3

73

74

Kor

uma

alan

ları

4 12

12

12

Y

erleşi

m b

irim

lerin

e ol

an u

zaklık

4

8 12

8

Topoğr

afya

nın

uygu

nluğ

u 4

8 8

12

Hav

alim

anı g

üven

liği

2 6

6 6

Rüz

gar Y

önü

4 8

8 8

Este

tik

4 4

4 12

E

KO

NO

MİK

KOŞU

LL

AR

Te

sviy

e m

aliy

eti

3 6

6 9

Ulaşı

m iç

in y

ol m

evcu

diye

ti 3

3 9

9 A

tık k

aynağı

na o

lan

uzak

lık

3 3

9 3

Ara

zini

n m

ülki

yet d

urum

u 2

2 2

2 A

ltyapı d

urum

u 2

4 6

6 T

OPL

AM

188

206

247

74

75

Şekil 4.27. Başdeğirmen ve Köprüköy arasının mühendislik jeolojisi haritası ve tesis yerleşim planı

76

Şekil 4.28. Yarmadan blok numune alımı

Öncelikle parafinli örselenmemiş birkaç deney numunesinden su muhtevası deneyi

yapılıp bunların ortalamaları alınmak suretiyle su içeriği % 9-10 olarak tespit

edilmiştir.

Örselenmemiş deney numuneleri ile numune çıkarıcı kullanarak hacmi belli olan

silindir içerisine numune alıp ağırlığını tartarak zeminin Doğal Birim Hacim Ağırlık

değeri belirlenmiştir.

Örselenmiş deney numunelerinden dörtte birleme yöntemi ile alınan yaklaşık 1000 gr

ağırlığındaki temsili numune ile 1 inc, 3/4 inc, 3/8 inc, 4, 8, 16, 50, 100, 200 No’lu

elekler kullanılarak elek analizi yapılmıştır. Bu şekilde hangi nolu elekte kaç gr

numune kaldığı tespit edilmiştir.

Örselenmiş deney numunelerinden yine dörtte birleme yöntemi ile yeterli miktarda

temsili deney numunesi alınmıştır. Bu numuneleri 40 nolu elekten elenip, elek

altında kalan ince kum+kil+silt boyutundaki numuneye kıvama gelene değin su ilave

77

edilip homojenleştirdikten sonra Casagrande aleti kullanılarak Likit Limit deneyi

yapılmıştır. Aynı numuneye bu defa daha düşük miktarda su ilave edilip tezgah

üzerinde 3 mm çapında silindirler yapılarak numunenin plastiklik sınırı tespit

edilmiştir.

PI =LL-PL formülü kullanılarak numuneye ait Plastisite İndisi belirlenmiştir.

Yapılan elek analizleri ile LL, PL deneylerinin sonuçları birlikte değerlendirilerek

Birleştirilmiş Zemin Sınıflaması yöntemi ile deney numuneleri isimlendirilmiştir.

Yapılan değerlendirmeler sonucunda deney numunelerinden birincisinin Düşük

Plastisiteli Kil-Silt (CL-ML), ikincisinin ise Düşük Plastisiteli Kil (CL) grubuna

girdiği tespit edilmiştir.

40 Nolu elek altında kalan numune ile piknometre deneyi yapılarak Dane Birim

Hacim Ağırlık (γs) değeri belirlenmiştir. Bu deney yapılırken piknometre içerisine

konulan numune + su karışımının havası her defasında alınmıştır.

Örselenmemiş deney numunesi ile konsolidasyon deneyi yapılarak zeminin doğal

durumda iken sıkışabilirliği ölçülmüştür. Bunun için zemine azdan başlayarak

gittikçe artan miktarlarda düşey yük uygulanmıştır. Zemine uygulanan her bir yük

zeminde yaklaşık 4 saat süreyle boy kısalması oluşturmadığı gözlendiğinde zemine

daha yüksek bir düşey yük uygulanmıştır. Çizelge 4.9’da zeminlerin fiziko-mekanik

özellikleri verilmiştir.

γs= Kuru Num. Ağ. (gr)

Kuru Num. Hacmi (cm3)

Pik + su

Pik+ Su+ Num.

Kuru Num.

Kuru Num.

78

Çizelge 4.9. Zeminlerin fiziko-mekanik özellikleri

DENEY ADI I. Numune

II. Numune

Su İçeriği Wn % 9 10

Dane Birim Hacim Ağırlık

γs gr/cm3 2,74 2,78

Doğal Birim Hacim Ağırlık

γn gr/cm3 1,82 1,89

Kuru Birim Hacim Ağırlık

γk gr/cm3 1,66 1,71

Boşluk Oranı e 0,65 0,62

Porozite n % 39 38

Likit Limit LL % 28 32

Plastik Limit PL % 20 20 Kıvam

Limitleri

Plastisite İndisi PI % 8 12

Çakıl % 4,64 6,47

Kum % 41,5 31,78 Elek Analizi

Silt % +

Kil % 53,86 61,75

Zemin Sınıfı

USCS CL-ML CL

γk gr/cm3 1,78 1,81

Proctor Deneyi Wopt.(%) 13 15

Kohezyon

C kg/cm2 0,25 0,30

İçsel Sürtünme Açısı Ø 24o 22o

Kohezyon ve İçsel Sürtünme Açısı değerleri yukardaki fiziksel göstergeler ışığında

ilgili literatürdeki tablolardan (su ortamındaki) ortalama değerler alınarak

belirlenmiştir.

79

16 No’lu elekten elenen deney numunesi ile Standart Proctor deneyi yapılmıştır.

Bunun için zemine bir miktar su ilave edilmiş ve zemin dinlenmeye bırakılmıştır.

Daha sonra deney numunesi mold içerisine 3 defada yerleştirilecek şekilde bölünmüş

ve her bir tabaka 2,5 kg ağırlığındaki tokmağın 30,5 cm lik sabit yükseklikten 25

defa serbest düşürülmesiyle sıkıştırılmıştır. Bu işlem zemine giderek artan

miktarlarda su ilave edilerek 3 defa daha yapılmıştır. Her bir deneme için doğal

Birim Hacim Ağırlık ve su muhtevası tayini yapılmıştır.

wn

k +=

1γ

γ

Yukarıdaki formülle farklı su içeriklerine sahip her bir zeminin Kuru Birim Hacim

Ağırlıkları hesaplanmıştır. Kuru Birim Hacim Ağırlık-Su İçeriği grafiğinden zeminin

maksimum sıkışabildiği γ kuru değeri ile bu değere karşılık gelen woptimum değeri tayin

edilmiştir.

4.9.3. Arazide Permeabilite Deneyi

Zeminin doğal geçirimliliğini belirlemek için arazide düşen seviyeli permeabilite

deneyi yapılmıştır ve temel zeminin permeabilite katsayısı hesaplanmıştır. Deney

düzeneği ve kullanılan hesaplama yöntemi aşağıda verilmiştir.

L

H1 H2 H1

80

Deney düzeneği arazide hazırlanırken öncelikle silindir zemine çakılmış ve üzerine

plastik boru yerleştirilmiştir. Silindir ile plastik boru arasındaki zeminin üzeri sıvı

haldeki parafin ve mazot karışımı ile kaplanmıştır. Plastik boru su ile doldurulmuş ve

bir gün süreyle bekletilmiştir. Bu şekilde silindir içerisindeki zeminin doygun

duruma gelmesi sağlanmıştır.

Deneyde kullanılan borunun boyu 100 cm ve iç çapı 10 cm, silindirin boyu L, 20 cm

ve iç çapı ise 25 cm dir. Deneyin başında plastik boru içerisindeki suyun yüksekliği

silindir tabanından itibaren ölçülmüştür. Aradan 24 saat geçtikten sonra suyun

borudaki seviye farkı yeniden ölçülmüştür. Bu veriler ışığında deponi zemininin

permeabilite katsayısı (K) aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Çizelge 4.10.’da çeşitli

zeminler için, ortalama K değerleri verilmiştir.

2

1log3,2HH

AtaLK =

22

54,78410 cma ==

π

22

87,490425 cmA ==

π

snt 86400360024 =×=

cmHcmH

8085

2

1

==

8085log

8640087,4902054,783,2 2

2

×××

=sncm

cmcmK

sncmK /102,2 6−×=

81

Çizelge 4.10. Çeşitli zeminler için, ortalama K değerleri

Zemin Cinsi

Çakıl

Kum

Silt

Kil

K (cm/sn)

>10

10-10-4

10-4-10-6

<10-6

Geçirimlilik Durumu

Çok geçirimli

Geçirimli

Az geçirimli

Çok az geçirimli veya

geçirimsiz

Katı atık depolama alanı belirlenirken zeminin permeabilitesinin 10-8 cm/s’den küçük

olması istenir. Doğal durumdaki zeminin geçirimliliğini azaltmak için en iyi yöntem

yüzeyden darbe ile dövme yöntemidir. Bu şekilde zemin yüzeyden itibaren 1- 1,5 m

kadar sıkıştırılabilir. Bunun için zemin önce optimum nem içeriğine getirilir. Daha

sonra aşağıda boyutlarının hesaplama yöntemi verilen darbe aleti belirli

yüksekliklerden düşürülerek zemin sıkıştırılır.

4.9.4 Doğal Durumdaki Zeminin Sıkılaştırılması

Doğal durumdaki deponi tabanı yaklaşık 20 cm yüksekliğinde suyla kaplanır. Zemin

optimum su içeriğine 1 hafta-10 gün sonra ulaşacaktır. Daha sonra tesis tabanı

aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi darbe aleti kullanılarak sıkıştırılır. Bu şekilde

zemin yüzeyde itibaren 1,5 m derinliğe kadar sıkıştırılabilir.

82

Her bir alana toplam 8 darbe vurulur.

1-2 darbe için darbe yüksekliği:H:1.0 m

2-2 darbe için darbe yüksekliği:H:4.0 m

3-2 darbe için darbe yüksekliği:H:6.0 m

4-2 darbe için darbe yüksekliği:H:1.0 m

Bu şekilde zemin 10 katı kadar sıkılaşabilir.

4.9.5. Zemin İyileştirmesinde Kullanılan Darbe Aletlerinin Boyutlarının

Hesaplanması

Zeminin sıkılaştırma işlemi sırasında dağılmaması için darbe aletinin boyutları, aletin

ağırlığı ve düşüş yüksekliği impulse teorisine göre hesaplanır. Darbenin Özgül

İmpulse değeri aşağıdaki formüle göre hesaplanır.

gAgHG

İözgül2

=

G = Darbe aletinin Ağırlığı (kg)

H = Aletin bırakıldığı yükseklik (cm)

A = Darbe aletinin alanı (cm2)

g = 981 m/sn (yerçekimi ivmesi)

83

Darbe aletinin zeminde oluşturduğu gerilmenin sıkılaştırılmak istenen zeminin

gevşemesine neden olmaması için yukarda bahsedilen alete ait parametrelerin (G, H,

A) değeri doğru hesaplanmalıdır.

Optimum nem içeriğinde sıkılaştırılacak olan zeminler için aşağıdaki sınır gerilme

değerlerinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Hafif Killi Kum için 0,05-0,07

Orta ve Hafif Kumlu Killer İçin 0,07-0,12

Ağır Kumlu Killer ve Killer İçin 0,20-0,27

Seçilen depolama alanı için sınır gerilme değerinin 0,10 olması gerekmektedir.

Darbe aletinin boyutları aşağıda verilen formüller kullanılarak hesaplanır: Yükün

düşey istikamette eşit dağılması için aletin üst kısmı kesik koni alt kısmı ise silindir

şeklinde olması tercih edilir.

Aletin silindir bölgesinin alan hesabı,

4

2dA π=

Darbe aletinin ağırlığı,

gHAgi

G özgül

2=

84

Darbe aletinin toplam hacmi,

AVhGV tüm

betontüm == ,

γ

Silindirin hacmi, AhVsilindir =

Kesik koninin hacmi, silindirtümkesikkoni VVV −=

Kesik koninin hacmi belirlendikten sonra aletin yüksekliği aşağıdaki formül ile

hesaplanır:

)(3

22 RrrRVh kesikkoni

++=π

R ve r kesik koninin aşağı ve yukarı bölgelerinin çapıdır.

4.9.6. Örselenmiş Durumdaki Zeminin Sıkılaştırılması

5m5m

0-25 cm lik birinci tabaka ve 25-50 cm lik ikinci tabaka için; Deponi tabanında her 5 cm den araba ile sulama yapılır. Birkaç gün bırakılır.

85

0-25 cm lik birinci tabaka ve 25-50 cm lik ikinci tabaka için; Deponi tabanında her bir hattan 8-10 defa silindir veya ağır kamyon ile zemin sıkılaştırması yapılır.

86

5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER

Bu çalışma ile Şarkikaraağaç ilçesinde katı atıkların düzenli depolanması için 50

yıllık kullanım ömrü olan bir tesisin, havza içerisinde konumlanacağı en uygun alan

belirlenmeye çalışılmıştır.

1. Öncelikle bölgeye ait nüfus projeksiyonu hazırlanmıştır. Buna göre bölgede

toplam nüfusun 50 yılın sonunda 152 138 olacağı hesaplanmıştır. Bu nüfusun

üreteceği çöp miktarını belirlemek için bölgeye ait atık envanteri yapılmıştır. Yapılan

hesaplamalar neticesinde depolanması gereken toplam çöp hacminin 455 071 m3

olduğu görülmüştür. Depolama tesisi yüksekliğinin ortalama 15 m (Karagüzel ve

diğ., 2003) olacağı düşünülerek depolama için gerekli alan yaklaşık 30 340 m2 olarak

hesaplanmıştır. Depolama tesisi yer seçiminde yeterli alanın bulunup bulunmadığı

bir ölçüt olarak göz önünde bulundurulmuştur.

2. Çalışma alanındaki birimlerin litolojik, stratigrafik, yapısal özelliklerinin ve

dokanak ilişkilerinin depolama alanı yer seçimindeki önemi nedeniyle Şarkikaraağaç

havzasına ait jeolojik harita hazırlanmıştır.

3. Ovada var olan kuyulardan Eylül-2005 dönemine ait statik yer altı suyu seviye

ölçümleri yapılmıştır. Hazırlanan yeraltısuyu seviye haritasından yeraltısuyu akım

yönünün Beyşehir Gölü’ne doğru olduğu tespit edilmiştir. Havzaya ait birimler

geçirimlilik durumlarına göre sınıflandırılmıştır. Havzaya ait birimlerin hidrojeolojik

özellikleri, akifer sınırlarının tespiti, yeraltısuyu derinliği ve yeraltısuyu akım

yönünün depolama alanı yer seçimindeki önemi göz önüne alınarak havzaya ait

hidrojeolojik harita hazırlanmıştır.

4. Depolama yeri seçiminde meteorolojik verilerden de yararlanılmaktadır. Çalışma

alanında hakim rüzgar yönü GD’ya doğrudur. Bölgedeki rüzgar hızı da göz önünde

bulundurularak depolama alanından itibaren GD istikametinde yerleşim birimi

olmamasına dikkat edilmiştir. Yağış, sıcaklık, buharlaşma, bulutluluk, buhar basıncı

gibi meteorolojik elemanlarda atıklardaki çürüme süresini ve sızıntı suyu miktarını

87

etkileyeceğinden gerek yer seçiminde ve gerekse tesisin projelendirilmesinde

kullanılmaktadır. Bu meteorolojik elemanlar çalışma alanı içerisinde değişiklik

göstermediği için yer seçiminde kullanılmamasına rağmen projelendirme aşamasında

kullanılmak üzere hazırlanmıştır.

5. Çevre Bakanlığı katı atıkların kontrolü yönetmeliğine göre kıta içi içme ve

kullanma suyu olarak kullanılan rezervuarların maksimum su seviyesinden itibaren 5

km genişliğindeki şeridi uzun mesafeli koruma alanına girmektedir. Bu koruma

bandı içerisinde çöp depolama alanlarına ve berteraf tesislerine izin verilmez.

Yönetmeliğe göre derelerin her iki tarafında 100 m lik alanlarda da depolama

yapılamaz. Çalışma alanına ait hidrolojik bakımdan depolamaya uygunluk haritası

hazırlanmış ve depolama alanı uygun olmayan alanların dışında belirlenmiştir.

6. Çalışma alanına ait TC. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan koruma

alanları haritasındaki korunan alanlar göz önünde bulundurularak depolama alanı bu

alanların dışında tespit edilmiştir. Şarkikaraağaç sınırları içerisinde bulunan Kızıldağ

Milli Parkı ve Beyşehir Gölü Milli Parkı özel koruma altındadır.

7. Çalışma alanına ait MTA tarafından hazırlanan Aktif fay haritasına göre çalışma

alanının KD’sunda bir bindirme fayı olan Sultandağ fayı, GB’sında ise doğrultu

atımlı fay olan Beyşehir Gölü Fayı yer almaktadır. Bu fayların sismik etki alanları

düşünülerek hazırlanan sismik risk haritasına göre ise çalışma alanının tamamı

birinci dereceden deprem riski taşımaktadır. Bu durum tesisin inşasında göz önünde

bulundurulmalıdır.

8. Bölgeye ait hazırlanan hidrojeoloji, hidroloji, koruma alanları, yerleşim

birimlerine uzaklık haritaları Arc-View bilgisayar programı ile çakıştırılarak bir

sentez haritası oluşturulmuştur. Bu sentez haritası ve arazi gözlemleri bir arada

değerlendirilerek üç adet alternatif depolama alanı tespit edilmiştir.

9. Katı atık düzenli depolama yer seçimi ile ilgili olarak gerek yurt içi ve gerekse

yurtdışında yapılan çalışmalar incelenmiştir. Bu incelemeler neticesinde bölgenin

88

kendine özgü durumları da düşünülerek yeni bir ‘Katı Atık Düzenli Depolama Yer

Seçim Cetveli’ oluşturulmuştur. Belirlenen üç alternatif alan arasındaki

değerlendirme hazırlanan bu cetvele göre yapılmıştır.

10. Yapılan bu değerlendirme neticesinde Köprüköy ve Arslandoğmuş arasında

kalan üç nolu Alternatif alan en yüksek puanı alarak depolama alanı olarak

belirlenmiştir.

11. Seçilen alana ait ön mühendislik çalışmaları yapılmıştır. Alandan alınan

örselenmiş ve örselenmemiş deney numuneleri üzerinde SDÜ Müh.-Mim. Fakültesi

Uygulamalı Jeoloji Laboratuarında su muhtevası, piknometre, doğal birim hacim

ağırlık, likit limit, plastik limit, elek analizi, standart proctor deneyleri yapılmıştır.

Yapılan bu deneyler neticesinde zeminin doğal su içeriği %9-10 arasında değiştiği,

zeminin düşük plastisiteli killer grubuna girdiği (CL), tane birim hacim ağırlığı 2,78

gr/cm3, doğal birim hacim ağırlığı 1,89 gr/cm3, kuru birim hacim ağırlığının 1,71

gr/cm3, boşluk oranının 0,62, porozitesinin (%) 38 olduğu tespit edilmiştir. Standart

Proctor Deneyi yapılarak zeminin optimum su içeriği % 15 olarak bu su içeriğine

karşılık gelen maksimum kuru birim hacim değeri 1,81 gr/cm3 olarak belirlenmiştir.

Mevcut parametrelerden zemine ait su ortamındaki kohezyon değeri 0,30 kg/cm2 ve

içsel sürtünme açısı ise 22o olarak ilgili literatürdeki tablolardan elde edilmiştir.

12. Tesis alanının geçirimliliğini tespit etmek amacıyla arazide düşen seviyeli

permeabilite deneyi yapılmıştır. Bu deney sonucunda zeminin permeabilite

katsayısının 2,2x10-6 cm/s olduğu görülmüştür. Bu değerin tesis inşasından önce

darbe yöntemiyle pekleştirme yapılarak yüzeyden itibaren 1-1,5 m derinliğe kadar

yaklaşık 10-15 kat düşürülmesi de mümkündür.

13. Tesis sahasında yapılan ön mühendislik çalışmaları neticesinde alanın

depolamaya uygunluğu teyit edilmiştir. Ancak alanda bir depolama tesisinin inşa

edilmesine karar verildiğinde yasal olarak Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED)

raporu hazırlanması gerekmektedir. ÇED Olumlu Raporu alındıktan sonra tesis

ünitelerinin yapımı aşamasında ayrıntılı zemin etütlerinin yapılması gerekmektedir.

89

6. KAYNAKLAR

Atıgan, A., Topçam, A., 1975, Isparta-Şarkikaraağaç Ovası Planlama Kademesinde Hidrojeolojik Etüd Raporu, Devlet Su İşleri Isparta Aydan, M. (çeviren) 1993, Çevre Jeolojisi ve gelişmekte olan ülkelerle işbirliği, Episodes, Vol. 16, No:1-2 Ayhan, A. ve Karadağ, M.M.,1985, Şarkikaraağaç (Isparta) güneyinde bulunan boksitli demir ve demirli boksit yataklarının jeolojisi ve oluşumu, TJK Bülteni, C. 28, 137-146, Ankara Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü web sitesi, (www.deprem.gov.tr) Cengiz, O. ve Kuşçu, M., 2000, Şarkikaraağaç (Isparta) ile Hüyük (Konya) arasındaki bölgenin jeolojisi ve barit yatakları, Cumhuriyetin 75. Yıldönümü Yerbilimleri ve Madencilik Kongresi, MTA, Ankara Demirel, Z., 1990, Çevre Jeolojisi, Jeoloji Mühendisliği Dergisi, S. 36, 75-76 Çevre Bakanlığı, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 14.3.1991 tarih ve 20814 sayılı resmi gazetede (yayınlanmış) Çevre ve Orman Bakanlığı web sitesi, (www.cevreorman.gov.tr.) Davraz, A., 1993, Isparta Ovası Hidrojeolojisi ve Yeraltısuları ile ilgili Çevre Sorunları, Yüksek Lisans Tezi Demirkol, C., ve Sipahi, H., 1979, Bağkonak-Çimendere-Muratbağı (Isparta) yöresinin jeolojisi, Jeo. Müh. Derg., Sayı7, Sayfa 29-38, Ankara Demirkol, C., 1986, Sultandağ ve dolayının tektoniği, Çukurova Üni., Müh.-Mim. Fak.,Jeoloji Müh., Bölümü, Adana DMİ, 2004, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Şarkikaraağaç Devlet Meteoroloji İstasyonu, 1976-1995yılları arası meteoroloji elemanları ölçüm değerleri Dueňas & Associates, Inc., 2005, Final Site Selection Report, Environmental Impact Statement For the Siting of a Municipal Solid Waste Landfill Facility, Guam Elitok, Ö., 2000, Şarkikaraağaç (Isparta) ve çevresinin jeoloji mineraloji ve petroğrafisi, Doktora Tezi Eren, Y., 1990, Engili (Akşehir) ve Bağkonak (Yalvaç) köyleri arasında Sultandağları Masifi’nin tektonik özellikleri, TJK Bülteni, C.33, S.1, S.39-50,

90

Erinç,S., 1984, Klimatoloji ve Metotları, İ.Ü. Rektörlügü, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü., Sayı:540, Sayfa:467 Glover, C. ve Robertson, A., 1998, Neotectonic intersection of the Aegean and Cyprus tectonic arcs: extensional and strike-slip faulting in the Isparta Angle, SW Turkey, Tectonophysics 298, 103-132 Karagüzel, R. ve diğ., 1999, Isparta Belediyesi Senirce-II katı atık düzenli depolama sahası jeoteknik değerlendirmesi, 52. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiriler Kitabı, Ankara Karagüzel, R., Özçelik, H., Mutlutürk, M., Güldal, V., Tokgözlü, A., Beyhan, M., Türk, G., Tay, Ş., Seyman, F., 2003, MATAB Katı Atık Düzenli Depolama, Kompost ve Geri Kazanım Tesisi ÇED Raporu (Göğü, Manavgat), SDÜ Müh.-Mim. Fak. Döner Sermaye İşletmesi, Isparta Kaya, M. A. ve diğ., 1999, Katı atık depolama alanlarının oluşturduğu toprak ve yeraltısuyu kirliliğinin hidrojeolojik, toprak kimyası ve özdirenç (jeofizik) yöntemleri ile araştırılması, 52. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiriler Kitabı, Sayfa: 47-54, Ankara Koçyiğit, A., 1983, Hoyran Gölü (Isparta Büklümü) dolayının tektoniği, TJK Bülteni, C.26, 1-10 Koçyiğit, A., 1984, Güneybatı Türkiye ve yakın dolayında levha içi yeni tektonik gelişim, TJK Bülteni, C. 27, 1-16, Ankara Koçyiğit, A., Güneybatı Türkiye’nin depremselliği, Batı Anadolu’nun Depremselliği Sempozyumu, ODTÜ, Jeoloji Müh. Bölümü, Ankara Shrivastava, U. and Nathawat, M.S., Selection of potential waste disposal sites around Ranchi Urban Complex using Remote Sensing and GIS techniques, GISdevelopment.net Şenel, M. ve diğ., 1996, Isparta Büklümü doğusunda otokton ve allokton birimlerin stratigrafisi (Batı Toroslar), MTA dergisi 118, 111-160 Şengüler, İ. ve Yılmaz, H., Çöp depolama alanlarında oluşan gazın (deponi gazı) çevresel etkileri ve ekonomik potansiyeli, Jeoloji Mühendisliği Dergisi Tay, Ş., 2005, Senirkent-Uluborlu (Isparta) havzasının katı atık düzenli depolama yeri seçimine yönelik jeolojik-jeoteknik incelemesi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta (yayınlanmış) Türkiye doğal hayatı koruma vakfı, www.wwf.org.tr

91

Veeken, J. ve Bilijam, K., 2000, Depolama sahaları için yer seçimi kriterlerini içeren kontrol listesi, DHV Consultants BV, The Netherlands , R & R Bilimsel ve Teknik Hizmetler Ltd. Şti., (TC Çevre ve Orman Bakanlığı için hazırlanmış) Yağmurlu, F., 1991, Yalvaç- Yarıkkaya Neojen Havzasının tektono-sedimanter özellikleri ve yapısal evrimi, MTA Dergisi 112, 1-12. Yılmaz, A. ve dig., 2002, Çevre Sorunları Araştırma Merkezi, Çevre Olgusu Bülteni, Sayı:10-11-12, Cumhuriyet Üniversitesi Çevre Müh. Bölümü, Sivas

92

ÖZGEÇMİŞ

Adı Soyadı :Süveyla Kanbur

Doğum Yeri : Sivas

Doğum Yılı :1971

Medeni Hali : Evli

Eğitim ve Akademik Durumu:

Lise :1985– 1988 Sıvas Gazi Lisesi

Lisans : 1988–1993 Cumhuriyet Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi

Jeoloji Mühendisliği Bölümü

Yabancı Dil : İngilizce

İş Deneyimi:

13.04.2005–… : SDÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü

Araştırma Görevlisi