JANUSZ KORCZAK

Z

PRASKIEJ PERSPEKTYWY

Życie i dzia łalno ść Janusza Korczakastanowi ą piękną kart ę w dziejach naszej Ojczyzny.

Do dziś jest On symbolem warto ści: takich jak solidarno ść i miło śćdo drugiego człowieka.

JANUSZ KORCZAK(Henryk Goldszmidt)

1878-1942Lekarz, pedagog, pisarz,

publicysta, działacz społeczny

Budynek został zbudowany w latach 1860-1863 i jest trzecią najstarszą kamienicą

prawobrzeżnej Warszawy.

W 1885 roku znany przemysłowiecKarol Juliusz Minter wydzierżawił budynek Rządowemu

Gimnazjum Męskiemuna warszawskiej Pradze.

Wśród jego uczniów w latach 1891 – 1898 był Janusz Korczak.

W 1898 roku Korczak zdał maturę i jako 17-18 latek, po śmierci ojca udzielał korepetycji, by pomóc matce w

utrzymaniu rodziny.

W latach 1891 – 1898 Janusz Korczaczakjeździł przez most Kierbiedzia tramwajem konnym do

VII Rządowego Gimnazjum Męskiego na warszawską Pragę.

Dalsze losy kamienicy ul. Okrzei róg Sierakowskiego:

Budynek w czasach PRL-u stał się kamienicą czynszową, zaśW połowie lat 90-tych miasto przekazało go wraz z 50 hektarowym terenem Portu Praskiego firmie Elektrim.Z decyzją o umieszczeniu kamienicy w rejestrze zabytków wystąpiły stowarzyszenia, mieszkańcy Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa „ZOK” Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, dział dokumentacji Zabytków Żydowskiego Instytutu Historycznego, dyrekcja VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława IV.Jednemu z najstarszych domów na Pradze obecnie grozi jednak rozbiórka. Właściciel terenu nieprzychylnie odnosi się do starego budynku, mimo że związanego z postacią Janusza Korczaka. Problem nie został jeszcze rozwiązany. Umieszczenie kamienicy w rejestrze zabytków uchroniłby budynek przed rozbiórkąi zapewniło jego renowację.

Od 1905 roku Gimnazjum, którego uczniem był Janusz Korczak zostało przeniesione do budynku, wzniesionego według projektu Władysława Adolfa Kozłowskiego. W 1915 roku szkoła przyjęła imię króla Władysława IV. Gmach w niezmienionym kształcie dotrwał do dnia dzisiejszego.

Liceum Władysława IV kontynuuję tradycję gimnazjum z ul. Sierakowskiego 4. Głaz widoczny na zdjęciu upamiętniający fakt uczęszczania do niego wyjątkowego ucznia Janusza Korczaka znajdujący się przed szkołą (od ul. Solidarności).

Proszę, aby każdy z nas przechodząc obok tego miejsca zwrócićuwagę na zamieszczoną na nim tabliczkę.

W Liceum Ogólnokształcacymim.Władysława IVznajdują się dwie gabloty z literaturą które upamiętniają

życie twórczość Janusza Korczaka.

Korczak b ędąc lekarzem, powrócił na Prag ę. Był znany jako lekarz od ubogich pacjentów, od których nie pobierał wynagrodzenia.Zaś od zamo żnych nie wahał si ę żądać

„stosownych ” honorariów, gdy ż w ten sposóbzdobywał środki, by m óc leczy ć i wspiera ćbiednych.

Janusz Korczak był prekursorem walki o prawa dziecka, zwracał szczeg ólną uwag ęna nierówn ą wobec prawa pozycj ę dzieci.

Przyczynił si ę do otwarcia Domu Sierot dla dzieci żydowskich. Domagał si ę od dorosłych, by uznawali dziecko za pełnowarto ściowego człowieka od chwili narodzin. Dziecko na ka żdym etapie swojego istnienia ma prawo by ć takim jakie jest.

Niezwykłe są metody wychowawcze stosowane przez Janusza Korczaka wtedy gdy roztoczył opiekę nad biednymi, opuszczonymi dziećmi. Uczył je odpowiedzialności za siebie. W rozwoju samorządności widział metodę na prawidłowe wrastanie w obowiązki i zadania. W domu funkcjonowałsamorząd, którego najważniejszymi organami był sąd koleżeński, rada samorządowa i sejm dziecięcy. Stworzył sąd koleżeńskim z myślą o tym, aby: •usunąć zależność dziecka od woli i humoru wychowawcy,•wprowadzić zasady i normy regulujące współżycie w gromadzie i atmosferę w zakładzie,•obudzić refleksję nad własnymi czynami,•uczyć samokrytycyzmu i tolerancji wobec drugiego człowieka,•kształtować fundament wzorowej postawy wychowanka.

Funkcje sędziów pełniły same dzieci. Istniał specjalny kodeks w którym czytamy:

„Jeżeli ktoś zrobił coś złego, lepiej mu przebaczyć, czekać aż siępoprawi. Ale sąd musi bronić cichych, by ich nie krzywdzili zaczepni i natrętni, sąd musi bronić słabszych, by im nie dokuczali silni, sąd musi bronić sumiennych i pracowitych, by im nie przeszkadzali niedbali i leniwi, musi dbać by był porządek,bo nieład najbardziej krzywdzi dobrych, uczciwych, sumiennych ludzi. Sąd nie jest sprawiedliwością ale do sprawiedliwości dążyćpowinien, sąd nie jest prawdą ale pragnie prawdy”

Sąd miał prawo sądzenia nie tylko dzieci ale i dorosłych, co miało ogromne znaczenie wychowawcze, zmieniało pozycjęwychowanka w procesie wychowania.

Warto przypomnieć i podkreślić idee przewodnie będące spuścizną pracy wychowawczej Janusza

Korczaka

•szacunek do dziecka jako człowieka,•prawo do miłości i przyjaźni,•prawo do tajemnicy ( tajemnicy osoby, przeżyć i doznań),•prawo do samostanowienia (oporu, protestu, do wypowiadania własnych myśli, do życia własnym wysiłkiem i własną aktywnością),•prawo do własności (siebie czyli samoposiadanie i swoich rzeczy),•prawo do własnego rozwoju i dojrzewania,•prawo do ruchu, zabawy i pracy,•prawo do sprawiedliwości,•prawo do opieki oraz do odpowiedzialności dorosłych za warunki życia dziecka.

Życie i działalność Janusza Korczaka stanowią piękną kart ę w dziejach naszej Ojczyzny.

Młode pokolenie może odnaleźć w nim wzórdo naśladowania, bo Janusz Korczak uczył nas

„jak pi ęknie żyć i pięknie umierać.”

„Jeśli chcesz zmieniać świat, zacznij od siebie”

„Kto ma silną wolę i silną chęć służby ludziom, temu życie pięknym będzie snem, choćby droga do celu była poplątana a myśli niespokojne”

J. Korczak

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘMałgorzata Grzegorzewska Studentka III roku kierunku Pedagogika w Wyższej Szkole Mened żerskiej w Warszawie,przedstawiciel Socjologicznego Koła Naukowego