jednolity rynek cyfrowy: sieci szerokopasmowe i … · it bg pl fi lt ro pt lv ie at el se hu es cy...

20
Strona 1 | 1. WPROWADZENIE W czasie gdy Europa szuka nowych źródeł wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, jednolity rynek cyfrowy niesie ze sobą ogromny potencjał. Wykorzystanie technologii cyfrowej rozprzestrzeniło się na całą gospodarkę. Technologia ta odgrywa również kluczową rolę w większości procesów biznesowych – począwszy od produkcji, aż po marketing i sprzedaż. Jednolity rynek cyfrowy może umożliwić MŚP, w tym przedsiębiorstwom typu start-up, dotarcie do rynku liczącego ponad 500 mln osób i przekształcenie tradycyjnych gałęzi przemysłu. Utworzenie jednolitego rynku cyfrowego wymaga przyjęcia kompleksowego podejścia w odniesieniu do szeregu wzajemnie powiązanych czynników: 1 – lepszy dostęp do towarów i usług internetowych dla konsumentów i przedsiębiorstw w całej Europie; 2 – tworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju sieci i usług cyfrowych; oraz 3 – maksymalizacja potencjału wzrostu gospodarczego naszej europejskiej gospodarki cyfrowej. Od połowy lat 90. XX wieku spadek cen ICT umożliwił znaczące inwestycje w sprzęt ICT i przyczynił się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego dla całej gospodarki. W latach 2001– 2011 zwiększone wykorzystanie ICT (cyfryzacja) odpowiadało za 30% wzrostu PKB w UE 1 i pomogło osiągnąć większy przyrost wydajności (wzrost łącznej produktywności czynników produkcji), choć było to bardziej widoczne w Stanach Zjednoczonych niż w UE. Wciąż istnieje potrzeba znaczących inwestycji, zwłaszcza w infrastrukturę szerokopasmową. Z udokumentowanych informacji wynika, że wzrost wskaźnika nasycenia łączami szerokopasmowymi o 10 p.p. przekłada się na roczny wzrost PKB per capita o ok. 1–1,5 p.p. 2 . Infrastruktura szerokopasmowa stymuluje innowacyjność organizacyjną, pozwala usprawnić procesy biznesowe i ograniczyć koszty, a także pobudza rozwój nowych rynków, przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy i ogranicza niedopasowanie na rynku pracy. Podstawowe znaczenie w tym względzie ma dynamiczny i konkurencyjny rynek łączności elektronicznej. Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) za 2017 r. stanowi podsumowanie stosownych wskaźników dotyczących wyników Europy w zakresie cyfryzacji oraz służy do śledzenia postępów w tworzeniu jednolitego rynku cyfrowego w 1 B. van Ark i in., Unlocking the ICT growth potential in Europe: Enabling people and businesses [Uwalnianie potencjału wzrostu ICT w Europie: nowe możliwości dla ludzi i przedsiębiorstw], 2013. 2 Czernich i in., Broadband Infrastructure and Economic Growth [Infrastruktura szerokopasmowa a wzrost gospodarczy], 2009. EUROPEJSKI SEMESTR – ZESTAWIENIE INFORMACJI TEMATYCZNYCH JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I E-ŁĄCZNOŚĆ

Upload: vanthuan

Post on 10-Jul-2019

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 1 |

1. WPROWADZENIE

W czasie gdy Europa szuka nowych

źródeł wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, jednolity rynek cyfrowy

niesie ze sobą ogromny potencjał. Wykorzystanie technologii cyfrowej

rozprzestrzeniło się na całą gospodarkę.

Technologia ta odgrywa również kluczową rolę w większości procesów

biznesowych – począwszy od produkcji, aż po marketing i sprzedaż. Jednolity

rynek cyfrowy może umożliwić MŚP, w tym przedsiębiorstwom typu start-up,

dotarcie do rynku liczącego ponad 500 mln osób i przekształcenie tradycyjnych

gałęzi przemysłu.

Utworzenie jednolitego rynku cyfrowego

wymaga przyjęcia kompleksowego podejścia w odniesieniu do szeregu

wzajemnie powiązanych czynników: 1 – lepszy dostęp do towarów i usług

internetowych dla konsumentów i

przedsiębiorstw w całej Europie; 2 – tworzenie odpowiednich warunków dla

rozwoju sieci i usług cyfrowych; oraz 3 – maksymalizacja potencjału wzrostu

gospodarczego naszej europejskiej gospodarki cyfrowej.

Od połowy lat 90. XX wieku spadek cen ICT umożliwił znaczące inwestycje w

sprzęt ICT i przyczynił się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego

dla całej gospodarki. W latach 2001–2011 zwiększone wykorzystanie ICT

(cyfryzacja) odpowiadało za 30%

wzrostu PKB w UE1 i pomogło osiągnąć

większy przyrost wydajności (wzrost łącznej produktywności czynników

produkcji), choć było to bardziej widoczne w Stanach Zjednoczonych niż

w UE. Wciąż istnieje potrzeba znaczących inwestycji, zwłaszcza w

infrastrukturę szerokopasmową. Z udokumentowanych informacji wynika,

że wzrost wskaźnika nasycenia łączami

szerokopasmowymi o 10 p.p. przekłada się na roczny wzrost PKB per capita o ok.

1–1,5 p.p.2. Infrastruktura szerokopasmowa stymuluje

innowacyjność organizacyjną, pozwala usprawnić procesy biznesowe i

ograniczyć koszty, a także pobudza rozwój nowych rynków, przyczynia się do

tworzenia nowych miejsc pracy i

ogranicza niedopasowanie na rynku pracy. Podstawowe znaczenie w tym

względzie ma dynamiczny i konkurencyjny rynek łączności

elektronicznej.

Indeks gospodarki cyfrowej i

społeczeństwa cyfrowego (DESI) za 2017 r. stanowi podsumowanie stosownych

wskaźników dotyczących wyników Europy w zakresie cyfryzacji oraz służy

do śledzenia postępów w tworzeniu jednolitego rynku cyfrowego w

1 B. van Ark i in., Unlocking the ICT growth

potential in Europe: Enabling people and

businesses [Uwalnianie potencjału wzrostu ICT w Europie: nowe możliwości dla ludzi i przedsiębiorstw], 2013. 2 Czernich i in., Broadband Infrastructure

and Economic Growth [Infrastruktura szerokopasmowa a wzrost gospodarczy], 2009.

EUROPEJSKI SEMESTR – ZESTAWIENIE INFORMACJI

TEMATYCZNYCH

JEDNOLITY RYNEK CYFROWY:

SIECI SZEROKOPASMOWE I E-ŁĄCZNOŚĆ

Page 2: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 2 |

państwach członkowskich UE3. Niniejsze zestawienie informacji dotyczy wymiaru

łączności, tj. zakresu wdrożenia

infrastruktury szerokopasmowej oraz jej jakości.

Struktura niniejszego zestawienia

informacji jest następująca: w sekcji 2 dokonano przeglądu wyników państw UE

pod względem zasięgu sieci szerokopasmowych i skali ich

wykorzystania. W sekcji 3 omówiono

dostępne udokumentowane informacje na temat potencjalnych strategii

politycznych mających pomóc w skutecznym zwalczaniu trudności

związanych z zasięgiem sieci szerokopasmowych i skalą ich

wykorzystania, a także dokonano przeglądu podejścia przyjętego na

szczeblu UE. W sekcji 4 nakreślono dobre

praktyki polityczne, które mogą pomóc sprostać tym wyzwaniom w państwach

UE, szczególnie poprzez opisanie podejścia do wdrażania sieci

szerokopasmowej stosowanego w Holandii i Luksemburgu.

2. WYZWANIA POLITYCZNE

Warunkiem koniecznym do rozwoju społeczeństwa cyfrowego jest

umożliwienie jego członkom uzyskiwania połączenia z internetem. Obecnie zwykłe

połączenie internetowe nie jest już

wystarczające. Aby móc korzystać z pełnego spektrum nowych możliwości,

jakie niesie ze sobą internet, niezbędny jest dostęp do szybkiego internetu.

Łączność jest elementem składowym o kluczowym znaczeniu dla gospodarki

cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego.

Wymiar łączności DESI za 2017 r. mierzy

zakres wdrożenia infrastruktury szerokopasmowej oraz jej jakość. Dostęp

do usług, z których można korzystać za pośrednictwem szybkich łączy

szerokopasmowych, jest warunkiem niezbędnym do zapewnienia

konkurencyjności. Wymiar ten oblicza się

jako średnią ważoną czterech pod-

3 Indeks obejmuje pięć głównych wymiarów: łączność, kapitał ludzki, korzystanie z internetu, integrację technologii

cyfrowej i cyfrowe usługi publiczne.

wymiarów, którymi są: stałe łącze szerokopasmowe (33%), mobilne usługi

szerokopasmowe (23%), prędkość

(33%) i przystępność cenowa (11%). Wyniki państw znormalizowano do

wartości w przedziale 0–1 (tabela 1). Według DESI za 2017 r. (wykres 1) na

terytorium Unii Europejskiej występuje zróżnicowanie pod względem poziomu

wdrożenia infrastruktury szerokopasmowej, jej jakości i

przystępności cenowej (łączność cyfrowa).

Page 3: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 3 |

Wykres 1 – Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego – wymiar łączności

Źródło: Komisja Europejska, 2017 r.

2.1. Zasięg łączności szerokopasmowej

W Europejskiej agendzie cyfrowej wyznaczono dwa cele w zakresie zasięgu

łączności szerokopasmowej: 1) do 2013 r. wszyscy Europejczycy powinni mieć

możliwość uzyskania dostępu do sieci

szerokopasmowych i 2) do 2020 r. wszyscy Europejczycy powinni zostać

objęci zasięgiem szybkiej łączności szerokopasmowej o przepustowości 30

Mbps lub większej.

Pierwszy cel został osiągnięty, gdyż

wszyscy w UE mają możliwość dostępu do podstawowych sieci

szerokopasmowych, jeżeli wziąć pod uwagę wszystkie najważniejsze

technologie (xDSL, przewód, światłowody – FTTP, WiMAX, HSPA, LTE i

łączność satelitarna).

Uwzględniając jedynie technologie stacjonarne i stacjonarne-

bezprzewodowe, zasięg obejmuje jednak 97,5% gospodarstw domowych w UE,

czyli nieco więcej niż w roku ubiegłym (wykres 2).

Mniej więcej w połowie państw członkowskich zasięgiem objęte jest

ponad 99% gospodarstw domowych. Zasięg technologii stacjonarnych jest

najwyższy w państwach członkowskich, które mają dobrze rozwiniętą

infrastrukturę xDSL, i wynosi ponad 90%

we wszystkich państwach członkowskich z wyjątkiem trzech. Polska, Słowacja i

Rumunia, w których zasięg obejmuje mniej niż 90% gospodarstw domowych,

pozostają w tyle za innymi państwami członkowskimi. Jeżeli chodzi o obszary

wiejskie, zasięg stałej łączności szerokopasmowej jest najniższy w

Estonii, Bułgarii i Polsce.

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

Page 4: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 4 |

Wykres 2 – Zasięg stałej łączności szerokopasmowej w ujęciu krajowym i na poziomie obszarów wiejskich

Źródło: IHS i Point Topic, Broadband Coverage in Europe 2016 [Zasięg łączności szerokopasmowej w Europie w

2016 r.]. Te dane liczbowe odnoszą się do rozwoju stacjonarnych sieci szerokopasmowych oraz stacjonarnych-

bezprzewodowych sieci szerokopasmowych i nie obejmują mobilnych rozwiązań bezprzewodowych i

satelitarnych.

Jeżeli chodzi o drugi cel, jakim jest

zapewnienie wszystkim Europejczykom do 2020 r. zasięgu szybkiej łączności

szerokopasmowej o przepustowości 30

Mbps ) lub większej (tzw. dostęp nowej generacji, technologie dostępu nowej

generacji, zasięg w dalszym ciągu się zwiększał i osiągnął poziom 76%

gospodarstw domowych w UE. Do celów niniejszego sprawozdania dostęp nowej

generacji obejmuje VDSL, kablowy Docsis 3.0 i FTTP. W połowie 2016 r.

VDSL miało największy zasięg dostępu

nowej generacji na poziomie 48% – następne w kolejności pod tym

względem były sieci kablowe (44%) i FTTP (24%). Większość modernizacji

europejskich sieci kablowych miała miejsce do 2011 r., a zasięg VDSL jest

obecnie 2,5 raza większy niż cztery lata

temu. W ubiegłym roku zasięg VDSL

najbardziej zwiększył się we Włoszech – z 41% do 72%. Odnotowano również

znaczący postęp, jeżeli chodzi o FTTP (z

10% w 2011 r. do 24% w 2016 r.), lecz zasięg FTTP jest wciąż niewielki.

Rozwój infrastruktury ma nadal miejsce

przede wszystkim na obszarach miejskich, ale na obszarach wiejskich

dostęp nowej generacji staje się też

coraz powszechniejszy i obejmuje obecnie 40% gospodarstw domowych

(wykres 3).

Oznacza to, że wciąż występują różnice w jakości zasięgu łączności

szerokopasmowej pomiędzy obszarami

miejskimi i wiejskimi oraz że wciąż istnieje ryzyko wykluczenia

gospodarczego i społecznego.

Wykres 3 – Zasięg szybkiej łączności szerokopasmowej w ujęciu krajowym i na poziomie obszarów wiejskich (dostęp nowej generacji)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

MT NL CY LU UK FR BE CH PT CZ DK EL IT AT SE DE IS SI UE FI HR IE LT ES NO HU BG LV EE RO SK PL

Łącznie Obszary wiejskieZasięg stałej łączności szerokopasmowej, czerwiec 2016 r.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

MT CH BE NL IS PT LU DK UK LV AT CY DE IE SI LT NO ES HU SE EE UE SK CZ FI BG IT RO PL HR FR EL

Łącznie Obszary wiejskieZasięg dostępu nowej generacji (FTTP, VDSL i łącze kablowe Docis 3.0), czerwiec 2016 r.

Źródło: IHS i Point Topic Brak dostępnych danych dotyczących Litwy

Page 5: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 5 |

Źródło: IHS i Point Topic, Broadband Coverage in Europe 2016 [Zasięg łączności szerokopasmowej w Europie w

2016 r.]. Te dane liczbowe odnoszą się do rozwoju stacjonarnych sieci szerokopasmowych oraz stacjonarnych-

bezprzewodowych sieci szerokopasmowych i nie obejmują mobilnych rozwiązań bezprzewodowych i

satelitarnych.

Jeżeli chodzi o rozwiązania mobilne,

wszystkie państwa członkowskie uruchomiły sieci 4G. Dostępność

mobilnych usług szerokopasmowych w technologii 4G wzrosła z poziomu 86%

w 2015 r. do poziomu 96% w czerwcu

2016 r. (Wykres 4).

LTE najlepiej rozwija się w Danii,

Szwecji i Finlandii.

Zasięg na obszarach wiejskich wzrósł z

36% w 2015 r. do 80% w 2016 r.

Średnia dostępność 4G4 (obliczana jako

średnia zasięgu każdego operatora) wypada nieco poniżej ogólnego zasięgu i

wynosi 84%.

Średni zasięg 4G wynosi powyżej 90%

mniej więcej w połowie państw

członkowskich i jest najniższy w Rumunii, gdzie wynosi 45%.

Wykres 4 – Zasięg 4G (LTE)

Źródło: IHS i Point Topic.

4 Jest to nowy wskaźnik, którym mierzy się średni zasięg operatora telefonii komórkowej na

terenie każdego kraju. Do pomiaru zasięgu 4G stosowano w poprzednich wersjach tabeli wyników agendy cyfrowej inny wskaźnik. Przy pomocy starego wskaźnika 4G mierzono ogólny zasięg operatorów, a wyniki, jakie uzyskiwano, były wyższe niż wyniki uzyskane przy pomocy nowego

wskaźnika.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

DK SE FI LT LU PT BE EE CZ IE SI UK HU PL LV NL AT IT DE ES UE EL SK MT FR HR BG CY RO

Średnia Ogółem

Zasięg 4G (LTE), czerwiec 2016 r.

Page 6: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 6 |

2.2. Wykorzystanie sieci szerokopasmowych (wykupienie

dostępu do sieci

szerokopasmowych)

27% europejskich gospodarstw

domowych wykupiło dostęp do szybkich łączy szerokopasmowych o

przepustowości co najmniej 30 Mbps. W Belgii i Holandii dwie trzecie gospodarstw

domowych wykupiło już dostęp do szybkich łączy szerokopasmowych,

podczas gdy w Chorwacji, Grecji, we Włoszech i na Cyprze poziom dostępu do

usług z zakresu sieci szerokopasmowych

o dużej przepustowości jest nadal marginalny.

Jednocześnie – według Europejskiej

agendy cyfrowej – do 2020 r. 50% europejskich gospodarstw domowych

powinno mieć wykupiony dostęp do łącza

o przepustowości powyżej 100 Mbps (bardzo szybkie łącze szerokopasmowe).

Choć zasięgiem sieci, które pozwalają na zapewnienie dostępu do łącza o

przepustowości 100 Mbps, objętych jest 49% gospodarstw domowych, w czerwcu

2016 r. dostęp do bardzo szybkich łączy

szerokopasmowych wykupiło tylko 11% gospodarstw domowych. Powolne

przyłączanie się do szybkich i bardzo szybkich łączy szerokopasmowych

wpływa niekorzystnie na zdolności innowacyjne Europy, a także na

możliwości w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz dystrybucji towarów i usług,

jak również sprawia, że obszary wiejskie pozostają w izolacji.

Jeżeli chodzi o przyłączanie się do stałych łączy szerokopasmowych przez

gospodarstwa domowe, we Włoszech, w Bułgarii i w Polsce poziom wykorzystania

tych technologii jest znacznie poniżej średniej europejskiej, która wynosi 72%.

Luksemburg i Holandia mają najwyższy

poziom ich wykorzystania, który wynosi ponad 90% (wykres 5).

Wykres 5 – Stałe łącze szerokopasmowe – wykorzystanie podstawowych i szybkich sieci

szerokopasmowych (dostęp nowej generacji) przez gospodarstwa domowe

Źródło: służby Komisji na podstawie danych Komitetu ds. Łączności i Eurostatu.

Mobilne usługi szerokopasmowe stanowią szybko rozwijający się segment

rynku sieci szerokopasmowych. Jeżeli chodzi o wykorzystanie mobilnych usług

szerokopasmowych, w UE na 100 osób przypadają 84 aktywne karty SIM

umożliwiające dostęp do mobilnych usług szerokopasmowych – cztery lata temu

liczba ta wynosiła 34. W ciągu ostatnich czterech lat wzrost następował w sposób

liniowy i każdego roku przybywało ponad 40 mln nowych abonamentów.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU

Szybkie łącze szerokopasmowe Podstawowe sieci szerokopasmowe

Wykorzystanie stałych łączy szerokopasmowych przez gospodarstwa domowe – podstawowe i szybkie sieci szerokopasmowe

(o przepustowości co najmniej 30 Mbps), lipiec 2016 r.

Źródło: służby Komisji na podstawie danych Komitetu ds. Łączności i Eurostatu.

Page 7: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 7 |

W krajach nordyckich, a także w Estonii, Luksemburgu i Polsce, już teraz na 100

osób przypada ponad 100 abonamentów,

natomiast na Węgrzech i w Grecji wskaźnik wykorzystania tej technologii

wciąż wynosi poniżej 50%. Większość abonamentów na mobilne usługi

szerokopasmowe wykorzystuje się na

smartfonach, a nie na tabletach czy laptopach (wykres 6).

Wykres 6 – Wykorzystanie mobilnych usług szerokopasmowych

Źródło: służby Komisji na podstawie danych Komitetu ds. Łączności i Eurostatu.

3. OKREŚLENIE ODPOWIEDNICH CZYNNIKÓW POLITYCZNYCH

Rynki telekomunikacyjne w Europie

nadal mają głównie zasięg krajowy,

regionalny lub lokalny, a panujące na nich warunki podaży i popytu są

zróżnicowane. Operatorzy telekomunikacyjni posiadają strategie

krajowe nawet wtedy, gdy należą do większych, wielonarodowych grup. Jeżeli

chodzi o uregulowania w dziedzinie telekomunikacji i polityki widma, w UE

występują poważne różnice, których nie

mogą uzasadnić krajowe uwarunkowania i które stanowią przeszkodę dla

potencjalnych dalszych inwestycji oraz powstawania innowacyjnych

przedsiębiorstw na poziomie UE. Uniemożliwia to UE pełne wykorzystanie

potencjału ogólnounijnego rynku telekomunikacyjnego.

Obecne ramy regulacyjne dotyczące łączności elektronicznej (obowiązujące

od 2002 r. i zaktualizowane w 2009 r.) skutecznie zliberalizowały krajowe rynki,

które wcześniej były monopolistyczne. Dodatkowo zmniejszyły bariery

utrudniające wejście na rynek poprzez

wspieranie efektywnej konkurencji i tworzenie wspólnych zasad dla rynków

łączności elektronicznej w całej UE. Najważniejsze przepisy ramowe regulacji

gospodarczych opierają się na analizie rynku przeprowadzonej przez krajowe

organy regulacyjne, które z góry wprowadzają środki zaradcze, aby

zapewnić efektywną konkurencję wobec znaczącej pozycji rynkowej (lub

dominacji rynkowej) co najmniej jednego

operatora. Obecne ramy opierają się zatem na wdrażaniu przepisów przez

krajowe organy regulacyjne w 28 państwach członkowskich.

Obecne ramy regulacyjne z

powodzeniem przyczyniły się do

stworzenia warunków efektywnej konkurencji na odrębnych rynkach

krajowych. Tradycyjni dostawcy zintegrowanych pionowo usług

telekomunikacyjnych („operatorzy zasiedziali”) konkurują z podmiotami

ubiegającymi się o dostęp („nowi operatorzy”) oraz z dostawcami sieci

kablowych (którzy dawniej dostarczali

usługi telewizyjne). Innowacje w zakresie sieci mobilnych usług

szerokopasmowych przyczyniły się do utworzenia nowej platformy świadczenia

usług.

Choć w pewnych okolicznościach panuje

powszechna zgoda co do potrzeby regulowania dostępu do sieci

szerokopasmowych, wybrane

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

140%

160%

FI DK SE EE LU PL IE UK CY ES IT NL UE BG FR HR LV AT CZ LT SK DE RO BE MT SI PT EL HU

Nasycenie ruchomymi łączami szerokopasmowymi z podziałem na państwa, lipiec 2016 r.

Źródło: Komitet ds. Łączności

Page 8: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 8 |

regulacyjne środki zaradcze nadal jednak znacznie się różnią.

Sytuacja ta zwiększa spoczywające na operatorach obciążenie dotyczące

inwestowania w sieci i powiązane usługi na poziomie transgranicznym lub

wchodzenia na nowe rynki w oparciu jedynie o rozszerzanie istniejących

modeli handlowych i technicznych. W

efekcie konsumenci i przedsiębiorstwa we wszystkich sektorach mogą mieć

dostęp do usług łączności elektronicznej,

których jakość będzie się w poszczególnych krajach różnić; sieci

dostępu o niskiej jakości wpływają negatywnie na wyniki pewnych sektorów

gospodarki i sprawiają, że obywatele są mniej zainteresowani angażowaniem się

w działalność internetową.

Page 9: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 9 |

Komisja, realizując swoją strategię jednolitego rynku cyfrowego, przyjęła w

dniu 14 września 2016 r. zestaw

inicjatyw i wniosków ustawodawczych, które mają sprawić, by UE stała się

liderem w kwestii dostępu do internetu5:

1) zestaw nowych, niewiążących celów w zakresie łączności, które mają

pomóc w utworzeniu konkurencyjnego jednolitego rynku

cyfrowego do 2025 r.6;

2) nowy Europejski kodeks łączności elektronicznej7, który łączy cztery

istniejące dyrektywy dotyczące telekomunikacji (dyrektywę ramową,

dyrektywę o zezwoleniach, dyrektywę o dostępie i dyrektywę o usłudze

powszechnej) oraz zaktualizowane rozporządzenie ustanawiające Organ

Europejskich Regulatorów Łączności

Elektronicznej (BEREC)8; 3) rozporządzenie mające na celu

wspieranie społeczności lokalnych w zapewnianiu dostępu do bezpłatnej

publicznej łączności Wi-Fi swoim obywatelom9 (program WiFi4EU);

4) plan działania mający na celu wdrożenie sieci w UE 5G10.

3.1. Cele w zakresie łączności na rzecz utworzenia konkurencyjnego

jednolitego rynku cyfrowego do 2025 r.

W oparciu o istniejące cele UE na 2020 r. w zakresie sieci szerokopasmowych

Komisja przedstawiła swoją wizję

europejskiego społeczeństwa gigabitowego. Realizacja tej wizji,

dostępność i wykorzystanie sieci o bardzo dużej przepustowości

umożliwiłoby powszechne wykorzystanie oraz rozwój produktów, usług i aplikacji

na jednolitym rynku cyfrowym.

5 http://europa.eu/rapid/press-release_IP-

16-3008_pl.htm 6 https://ec.europa.eu/digital-single-market/news-redirect/34110 7 https://ec.europa.eu/digital-single-

market/news-redirect/34112 8 https://ec.europa.eu/digital-single-market/news-redirect/34114 9 https://ec.europa.eu/digital-single-market/news-redirect/34228 10 https://ec.europa.eu/digital-single-

market/news-redirect/34115

Nowe cele na 2025 r. są następujące:

1) wszystkie główne podmioty

pobudzające rozwój społeczno-gospodarczy, takie jak szkoły,

uniwersytety, ośrodki badawcze, węzły transportowe, wszystkie

podmioty świadczące usługi publiczne (takie jak szpitale i organy

administracji) oraz przedsiębiorstwa oparte na technologiach cyfrowych

powinny mieć dostęp do łączności o

szczególnie dużej przepustowości – tzw. łączności gigabitowej – (czyli

takiej, która umożliwia użytkownikom pobieranie/wysyłanie 1 gigabitu

danych na sekundę); 2) wszystkie europejskie gospodarstwa

domowe, na wsi czy w mieście, powinny mieć dostęp do łączności

umożliwiającej pobieranie danych z

prędkością co najmniej 100 Mbps z możliwością zwiększenia tej

prędkości do 1 Gbps (1000 Mbps); 3) wszystkie obszary miejskie, jak

również główne drogi i linie kolejowe powinny mieć nieprzerwany zasięg

sieci 5G – systemów łączności bezprzewodowej sieci piątej

generacji. Jako cel pośredni, który

ma zostać zrealizowany do 2020 r., sieć 5G powinna być dostępna

komercyjnie co najmniej w jednym z głównych miast w każdym państwie

członkowskim.

Szacuje się, że osiągnięcie celów w

zakresie łączności będzie wymagało przeprowadzenia w ciągu najbliższych 10

lat inwestycji o wartości 500 mld EUR. Środki te w dużym stopniu będą musiały

pochodzić ze źródeł prywatnych. Jednak przy obecnych tendencjach w dziedzinie

inwestycji prawdopodobnie wystąpi niedobór inwestycyjny, który wyniesie

155 mld EUR.

3.2. Nowy Europejski kodeks

łączności elektronicznej

Aby sprostać wyzwaniu inwestycyjnemu,

Komisja zaproponowała modernizację obecnych unijnych przepisów

telekomunikacyjnych, które ostatnio

zaktualizowano w 2009 r. Nowy Europejski kodeks łączności

elektronicznej jest obecnie przedmiotem dyskusji współprawodawców.

Page 10: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 10 |

W kodeksie proponuje się:

– zwiększenie konkurencyjności i

przewidywalności inwestycji: inwestorzy potrzebują długoterminowej

przewidywalności niezależnie od tego, w którym sektorze prowadzą działalność.

Oznacza to stabilne otoczenie regulacyjne, dzięki któremu zmniejszą

się różnice w praktykach regulacyjnych w UE. Zgodnie z proponowanym

kodeksem regulacje rynkowe będą

wprowadzane tylko wówczas, gdy wymaga tego interes użytkownika

końcowego oraz jeżeli uzgodnienia handlowe między operatorami nie

przynoszą konkurencyjnych rezultatów. Nowy kodeks znacznie zmniejszy ilość

przepisów w sytuacji, gdy konkurujący operatorzy wspólnie inwestują w sieci o

bardzo dużej przepustowości, oraz ułatwi

mniejszym podmiotom uczestnictwo w projektach inwestycyjnych dzięki

łączeniu kosztów, pokonywaniu barier skali itd. Proponowane nowe zasady

opracowano tak, by sprawa inwestycji była bardziej przewidywalna dla

początkujących podmiotów, które podejmują ryzyko inwestowania w te

sieci w mniej opłacalnych rejonach,

takich jak obszary wiejskie. W nowym kodeksie nie chodzi już tylko o

konkurencję w dostępie do sieci, ale również o konkurencję w zakresie

inwestowania w te sieci;

– poprawę wykorzystania

częstotliwości radiowych: zmniejszenie różnic między praktykami

regulacyjnymi w UE jest szczególnie istotne w dziedzinie widma radiowego,

które jest podstawowym elementem łączności bezprzewodowej. W kodeksie

proponuje się długie okresy licencji w połączeniu z bardziej rygorystycznymi

wymogami dotyczącymi skutecznego i

efektywnego użytkowania widma. Proponuje się również koordynowanie

podstawowych parametrów, takich jak terminy przydzielania częstotliwości, aby

zapewnić terminowe uwolnienie widma na rynku UE, oraz bardziej zintegrowaną

politykę w zakresie widma w celu zapewnienia pełnego zasięgu

bezprzewodowego w całej UE;

– zwiększenie ochrony

konsumentów w obszarach, w których

ogólne zasady ochrony konsumentów nie odpowiadają szczególnym potrzebom

danego sektora. Zaktualizowane przepisy

ułatwią zmianę dostawcy, w przypadku gdy konsumenci zakupili pakiety

(obejmujące internet, telefonię, telewizję, telefony komórkowe itp.), i

zapewnią słabszym grupom (np. osobom starszym, niepełnosprawnym i osobom

otrzymującym pomoc społeczną) prawo do przystępnych cenowo umów na usługi

internetowe;

– zapewnienie użytkownikom

bezpieczniejszego środowiska internetowego oraz bardziej

sprawiedliwych reguł dla wszystkich podmiotów: wybrane przepisy mają

zostać rozszerzone na nowe podmioty oferujące online takie same usługi jak

tradycyjne podmioty gospodarcze, aby

zapewnić w szczególności przestrzeganie wymogów bezpieczeństwa (zapewnić

bezpieczeństwo sieci i serwerów). We wnioskach przewidziano również

zapewnienie użytkownikom w przyszłości możliwości uzyskania połączenia z

unijnym numerem alarmowym 112 za pośrednictwem usług online.

Użytkownicy nie będą musieli ponosić w

związku z tym żadnych dodatkowych kosztów.

Komisja zaproponowała wzmocnienie

roli krajowych organów regulacyjnych oraz agencji – BEREC,

aby zapewnić spójne i przewidywalne

stosowanie zasad na całym jednolitym rynku cyfrowym, ograniczając obecną

fragmentaryczność i niespójność. Propozycja przekształcenia BEREC w

pełnoprawną agencję idzie w parze z proponowanym nowym Europejskim

kodeksem łączności elektronicznej, w którym określa się obszary, w których

BEREC powinien przyczyniać się do

osiągnięcia celów w zakresie łączności i spójności regulacyjnej (takich jak

kwestie transgraniczne, wytyczne dla krajowych organów regulacyjnych itd.).

Regulacja dostępu do sieci, których

właścicielami są operatorzy o znaczącej

pozycji rynkowej, pozostaje ważną częścią ram regulacyjnych łączności

elektronicznej i ma szczególne znaczenie z punktu widzenia sieci

szerokopasmowych. Oznacza to, że

Page 11: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 11 |

operatorzy ci w dalszym ciągu będą odpłatnie zapewniać dostęp do swoich

sieci innym operatorom oraz że organy

regulacyjne będą mogły interweniować w przypadku, gdy nie ma to miejsca.

Proponuje się jednak, aby warunki, na których zapewnia się taki dostęp, były

uproszczone i dostosowane, aby stymulować wdrażanie nowych sieci o

dużej przepustowości. Dodatkowo, w oparciu o istniejące najlepsze praktyki w

Unii Europejskiej, Komisja proponuje bardziej skoncentrowane podejście, aby

zapewnić nakładanie obowiązków

związanych z dostępem tylko wtedy, gdy jest to konieczne do uzupełnienia braków

na rynku. Komisja proponuje również przedłużenie do pięciu lat okresu

przeglądu rynku, który obecnie wynosi maksymalnie trzy lata, co da operatorom

większą stabilność pod względem otoczenia regulacyjnego.

Aby lepiej ukierunkować przepisy i pobudzić inwestycje na obszarach o

słabo rozbudowanej infrastrukturze, w proponowanym kodeksie na krajowe

organy regulacyjne nałożony zostanie wymóg określenia zamiarów

inwestycyjnych w zakresie sieci i

organizowania zaproszeń do wyrażenia zainteresowania w odniesieniu do

wdrażania sieci na obszarach, na których nie planuje się rozmieszczenia sieci o

bardzo dużej przepustowości. Aby zwiększyć pewność inwestycji,

proponowane przepisy upoważniają organy regulacyjne do działania

przeciwko operatorom, którzy nie

realizują deklarowanego zamiaru na tych obszarach. W ten sposób kodeks zachęci

alternatywnych operatorów sieci, którzy koncentrują się na mniejszych obszarach

geograficznych, i przyczyni się do udostępniania wysokiej jakości łączności

obywatelom w obszarach pozamiejskich.

Ponadto proponuje się dwa modele,

które pomogą operatorom ograniczyć obciążenie wynikające z przepisów, w

szczególności:

1) wspólne inwestycje: konkurencja

napędza inwestycje, w szczególności tam, gdzie możliwa jest konkurencja

w zakresie infrastruktury (np. na obszarach gęsto zaludnionych). Na

innych obszarach wspólne inwestycje

mogą pomóc w łączeniu zasobów i obniżaniu kosztów wdrażania. Daje to

bardziej realistyczną możliwość

uczestniczenia we wspólnych inwestycjach operatorom

alternatywnym, którzy chcą inwestować, i może pozwolić

operatorom dominującym, którzy modernizują swoje sieci, odróżnić się

od tych, którzy nie inwestują. Takie podejście zachęca wiele podmiotów

rynkowych do tego, aby od początku połączyć siły w celu wdrażania sieci o

dużej przepustowości i pełnego z nich

korzystania. Ma ono również potencjał, by stymulować zawieranie

nowych umów dotyczących dostępu komercyjnego w miarę wzrostu

wydajności sieci. Ponadto osoby zamieszkujące obszary słabiej

zaludnione będą korzystały z szybszego wdrażania sieci o bardzo

dużej przepustowości, które są

wspierane przez te modele;

2) wyłącznie rynek hurtowy: podmioty rynkowe, które realizują

inwestycje w sieci finansowane ze środków prywatnych, a następnie

zajmują się jedynie sprzedażą lub wynajmem dostępu do nich, nie

oferując usług użytkownikom

końcowym, również skorzystają z mniej rygorystycznych obowiązków w

zakresie dostępu, jeżeli wciąż są uznawane za podmioty dominujące

na rynku. Oferując dostęp do kilku dostawców usług, inwestor może

gromadzić dochody i zapewnić lepszy zwrot z kapitału, potrzebny do

budowania infrastruktury.

Zasady większej koordynacji w zakresie

przydzielania widma radiowego również ułatwią inwestorom osiągnięcie

tego celu, szczególnie jeżeli chodzi o rozszerzanie skali działalności na

poziomie transgranicznym. W kodeksie

proponuje się długi okres trwania licencji mający zachęcać do inwestycji, któremu

towarzyszą rygorystyczne wymogi dotyczące skutecznego i efektywnego

wykorzystywania widma. Proponuje się również w szczególności skoordynowanie

czasu przydzielania widma radiowego i warunków przyznawania licencji, które

mają największy wpływ na strukturę

rynku i strategie biznesowe, aby

Page 12: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 12 |

zapewnić terminowe dostarczanie widma na rynek UE. Nowe zasady ograniczą

koszty operatorów telekomunikacyjnych

związane z prowadzeniem działalności w wielu krajach, przyczyniając się w ten

sposób do stworzenia rynku wewnętrznego.

Bezprzewodowe usługi

szerokopasmowe znacząco przyczyniają się do udostępniania

szybkich łączy szerokopasmowych

osobom na obszarach oddalonych i do udostępniania innowacyjnych usług na

urządzeniach mobilnych (np. na smartfonach, tabletach i laptopach) w

dowolnym miejscu w Europie. Poprzez efektywne wykorzystanie widma

radiowego, do którego przyczyniają się zharmonizowane warunki dostępu do

widma umożliwiające interoperacyjność i

korzyści skali w odniesieniu do urządzeń bezprzewodowych, cyfrowe produkty

oraz usługi mogą potencjalnie wspierać wszystkie aspekty życia obywateli i

napędzać ożywienie gospodarcze Europy.

3.3. WiFi4EU

Usługi publiczne – od administracji po biblioteki, uniwersytety i szpitale – w

coraz większym stopniu rozwijają lokalne sieci radiowe (Wi-Fi) na użytek

wewnętrzny, lecz bardzo często udostępniają je również odwiedzającym.

Na podstawie tej praktyki Komisja – przeznaczając budżet w wysokości 120

mln EUR – zaproponowała utworzenie

systemu bonów, który ma pomóc zainteresowanym władzom lokalnym

oferować bezpłatny bezprzewodowy dostęp Wi-Fi na przykład w budynkach

publicznych, ośrodkach zdrowia, parkach lub na placach oraz w najbliższym

otoczeniu tych miejsc. Szacuje się, że do 2020 r. z tego nowego systemu

skorzysta 6000–8000 lokalnych

społeczności.

W maju 2017 r. Parlament Europejski, Rada i Komisja osiągnęły porozumienie

polityczne w sprawie inicjatywy WiFi4EU i jej finansowania.

3.4. Plan działania na rzecz sieci 5G

Plan działania na rzecz sieci 5G stanowi

kluczową inicjatywę mającą sprostać

wyzwaniom rynkowym i inwestycyjnym związanym z uruchomieniem do 2020 r.

komercyjnych usług 5G w całej Europie

Komisja wraz z zainteresowanymi stronami zajmie się w szczególności

barierami natury politycznej i regulacyjnej uniemożliwiającymi

uruchomienie sieci, np. poprzez propagowanie terminowej dostępności

widma radiowego, zapewnienie bardziej korzystnych warunków rozmieszczania

nadajników o małej mocy lub rozwiązywanie problemów sektorowych,

które uniemożliwiają wdrażanie

określonych usług. Działanie to będzie stanowiło uzupełnienie ogólnie

korzystnego wpływu przeglądu ram regulacyjnych. Jego sukces polega na

dobrowolnej i przynoszącej wzajemne korzyści koordynacji wszystkich

podmiotów.

W planie przewidziano również

przyśpieszenie rozwoju nowych innowacyjnych ekosystemów opartych na

łączności poprzez zgromadzenie wszystkich europejskich partnerów,

publicznych i prywatnych podmiotów we wszystkich odpowiednich sektorach – od

telekomunikacji po logistykę, transport,

energetykę, opiekę zdrowotną i produkcję – wokół wspólnego programu

na rzecz sieci 5G.

Dodatkowo plan wypełnia lukę w zakresie podejmowanych obecnie starań

w sferze badań i rozwoju sieci 5G i jej

wykorzystania przez rynek w przyszłości. Obejmie on zaawansowaną demonstrację

sieci 5G oraz wielkoskalowe testy przedkomercyjne, jak również spójną

strategię UE w zakresie normalizacji sieci 5G. Ponadto plan ma na celu stworzenie

przejrzystego harmonogramu publicznych i prywatnych inwestycji w

infrastrukturę 5G w UE, zgodnie ze

strategicznym znaczeniem łączności 5G dla gospodarki i społeczeństwa.

Podstawę planu stanowią liczne

dotychczasowe starania Komisji na rzecz zapewnienia, aby UE była światowym

liderem rozwoju sieci 5G. Już w 2013 r.

Komisja powołała partnerstwo publiczno-prywatne w sprawie sieci 5G, któremu

przyznano finansowanie unijne w wysokości 700 mln EUR w ramach

programu „Horyzont 2020”, obejmujące

Page 13: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 13 |

okres aż do 2020 r. Ma to na celu zapewnienie dźwigni finansowej

wynoszącej co najmniej 3,5 mld EUR z

sektora prywatnego. Komisja prowadzi również współpracę dwustronną na rzecz

propagowania wspólnego rozwijania sieci 5G ze swoimi odpowiednikami z szeregu

krajów będących strategicznymi partnerami handlowymi, mianowicie z

Brazylii, Chin, Japonii i Korei Południowej. UE jest również w ścisłym

kontakcie z kluczowymi organizacjami w Stanach Zjednoczonych.

3.5. Widmo przydzielone do celów świadczenia usług w zakresie e-

łączności, w tym bezprzewodowych usług szerokopasmowych

Jednym z kluczowych celów politycznych przyjętego w 2012 r. programu

dotyczącego polityki w zakresie widma

radiowego było wyznaczenie do 2015 r. co najmniej 1200 MHz widma

odpowiedniego dla bezprzewodowych usług szerokopasmowych. Państwa

członkowskie są odpowiedzialne indywidualnie za przydzielanie praw do

wykorzystania widma.

Niektóre państwa członkowskie wciąż nie

zakończyły jeszcze procedury udzielania zezwoleń w już zharmonizowanych

pasmach, zgodnie z wymogami programu dotyczącego polityki w

zakresie widma radiowego. W maju 2017 r. Parlament i Rada przyjęły decyzję (UE)

2017/899, wyznaczając dzień 30 czerwca

2020 r. jako termin, w którym państwa członkowskie dopuszczą do korzystania z

pasma 700 MHz na potrzeby naziemnych systemów zdolnych do zapewniania

usług bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej wyłącznie

zgodnie ze zharmonizowanymi warunkami technicznymi ustanowionymi

w decyzji wykonawczej Komisji (UE)

2016/687. W międzyczasie Komisja i państwa członkowskie pracują nad

możliwym rozszerzeniem pasma 1,5 GHz, jak również nad zmianą stanu

technicznego pasm 900 MHz i 1800 MHz celem ułatwienia ich wykorzystania przez

internet rzeczy.

Podczas gdy UE przybliża się do

osiągnięcia celu w zakresie 1200 MHz, niektóre państwa członkowskie muszą

przydzielić jeszcze ponad 30% zharmonizowanego widma. Z jednej

strony jedynie Finlandia, Francja i

Niemcy przydzieliły już pasmo 700 MHz (pionierskie pasmo sieci 5G), podczas

gdy w niektórych państwach członkowskich proces zmiany

przeznaczenia może potrwać nawet kilka lat. Z drugiej strony zgłaszany jest brak

popytu na rynku na częstotliwości powyżej 1 GHz. Sytuacja się jednak

zmienia, co wynika również z rosnącego zainteresowania pasmami wyższych

częstotliwości z uwagi na uruchamianie

sieci 5G, a w szczególności pasmem 3,4–3,8 GHz, które określa się jako

pionierskie pasmo sieci 5G. Przegląd sytuacji w państwach członkowskich w

odniesieniu do procedury udzielania zezwoleń w pasmach wyznaczonych w

programie dotyczącym polityki w zakresie widma radiowego do celów

świadczenia bezprzewodowych usług

szerokopasmowej łączności elektronicznej – zob. tabela 2.

4. BADANIE AKTUALNEJ SYTUACJI

POLITYKI

4.1. Dobre praktyki

Sieci szerokopasmowe w Holandii

Holandia plasuje się powyżej średniej i utrzymuje się na pierwszej pozycji w

wymiarze łączności. Jeżeli chodzi o

zasięg zarówno standardowej, jak i szybkiej łączności szerokopasmowej,

Holandia znajduje się w pierwszej trójce państw członkowskich UE. Usługi

szerokopasmowe są dostępne w całym kraju (poprzez sieci stałe, mobilne i

satelitarne), a wykorzystanie sieci szerokopasmowych i dostępu nowej

generacji jest wysokie. Holandia wypada

jednak nieco gorzej, jeżeli chodzi o zasięg sieci 4G, wykorzystanie mobilnych

usług szerokopasmowych i harmonizację widma.

W lipcu 2016 r. Ministerstwo Gospodarki

opublikowało nową agendę cyfrową, w

której określono działania mające na celu dalszą cyfryzację holenderskiej

gospodarki w latach 2016–2017. Ogólnie rzecz biorąc, jeżeli chodzi o strategię w

zakresie sieci szerokopasmowych, Holandia proponuje rozwój infrastruktury

Page 14: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 14 |

w oparciu o rynek. Co ważne, podkreśla się, że głównym zadaniem instytucji

samorządowych na szczeblu lokalnym

jest stworzenie odpowiednich warunków, jak np. planowanie i koordynowanie

robót ziemnych, skracanie czasu trwania procedur wydawania zezwoleń i

ograniczanie ich kosztów lub promowane rozwoju i wykorzystania aplikacji oraz

usług. W przypadku gdy zawiedzie rozwój infrastruktury w oparciu o rynek,

pomioty lokalne i regionalne mogą zapewnić pomoc i finansowanie oraz

instrumenty finansowe. Ponadto rząd

wspiera inicjatywy obywatelskie dotyczące sieci szerokopasmowych

finansowanych ze środków własnych, np. sieć samensnelinternet.nl, która jest

platformą wiedzy dostarczającą informacje o różnych aspektach

realizowanych projektów z zakresu sieci szerokopasmowych.

Holandia utrzymuje stosunkowo dobre tempo zmian, a jednocześnie

konkurencyjność sektora. Wciąż należy zakończyć transpozycję dyrektywy w

sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich

sieci łączności elektronicznej, aby jeszcze

bardziej ułatwić inwestowanie w infrastrukturę.

Holandia chce odgrywać znaczącą rolę w

europejskiej strategii na rzecz świadczenia usług 5G. Aby przyśpieszyć

innowacje w zakresie sieci 5G, organy

publiczne oraz przedsiębiorstwa uruchomiły inicjatywę „Fieldlab 5G”,

dzięki której różne przedsiębiorstwa mogą zdobyć doświadczenie w zakresie

innowacyjnego zastosowania tej technologii w obszarach rolnictwa, opieki

zdrowotnej, energii elektrycznej, środowiska życia, ruchu drogowego i

logistyki. Ponadto rozpoczęły się

przygotowania do wielopasmowej aukcji (5G), która jest planowana na 2019 r.

Sieci szerokopasmowe w Belgii

Belgia jest jednym z państw w Europie, które osiąga najlepsze wyniki, jeżeli

chodzi o łączność. Zasięg obejmuje cały kraj, a 99% kraju jest objęte zasięgiem

szybkich sieci (o przepustowości co najmniej 30 Mbps). 80% gospodarstw

domowych wykupiło dostęp do stałego

łącza szerokopasmowego, z czego 81% stanowi abonament na szybkie łącze

szerokopasmowe.

Aby utrzymać swoją wiodącą pozycję,

Belgia musi rozwiązać dwa problemy związane z szybką łącznością z

internetem: po pierwsze musi dalej zwiększać wykorzystanie mobilnych

usług szerokopasmowych. Po drugie musi wspierać uruchamianie bardzo

szybkich łączy szerokopasmowych (o

przepustowości powyżej 100 Mbps). W porównaniu z ogólnymi wynikami Belgia,

w której wykorzystanie mobilnych usług szerokopasmowych jest poniżej średniej

unijnej, pozostaje nieco w tyle, jeżeli chodzi o wykorzystanie mobilnego

internetu. Rząd Belgii zobowiązał się do realizacji ambitnej agendy cyfrowej, tj.

do zapewnienia użytkownikom do 2020

r. dostępu do łączności o przepustowości 1 Gbps oraz do uzyskania jeszcze

lepszych wyników w DESI. Aby osiągnąć te cele, polega się całkowicie na

inwestycjach rynkowych wspieranych przez sprzyjające otoczenie regulacyjne.

Przy bliskiej współpracy na szczeblach federalnym, regionalnym i gminnym

opracowywany jest plan objęcia

zasięgiem „białych stref”, które obecnie nie mają wystarczającej łączności

stacjonarnej i ruchomej. Ponadto umowa z 2016 r. zawarta między rządem

Walonii i przedsiębiorstwami, która ma na celu ułatwienie wdrażania

infrastruktury sieci bezprzewodowych w zamian za zmniejszenie podatków,

dostarcza wskazówek dotyczących

możliwych sposobów promowania wprowadzania sieci łączności cyfrowej.

Aby jeszcze bardziej zwiększać łączność i

doprowadzić do powstania społeczeństwa gigabitowego do 2020 r., Belgia będzie

musiała dalej promować wykorzystanie

sieci szerokopasmowych, jak również wiodącej infrastruktury ruchomej.

Ukierunkowane ułatwianie rozwoju infrastruktury oraz promowanie

rozwiązań w zakresie łączności ruchomej, które tworzą wartość dodaną,

może w tym zakresie wytyczać kierunki na przyszłość. Szybkie wdrożenie

dyrektywy w sprawie środków mających

na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej

Page 15: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 15 |

oraz większa koordynacja gmin w zakresie warunków wdrażania będą

ważnymi elementami pozwalającymi

ograniczyć obciążenia regulacyjne spoczywające na operatorach, co może

prowadzić do opracowania wytycznych regionalnych.

4.2. Aspekty dotyczące konsumentów

Od 2002 r. ceny usług w zakresie

łączności ruchomej w UE znacznie spadły w odniesieniu do wszystkich sposobów

ich użytkowania. W latach 2006–2010 spadły o co najmniej 30% (wykres 7).

Jeżeli chodzi o sieci szerokopasmowe,

ceny stałych łączy szerokopasmowych znacząco spadają począwszy od 2012 r.,

choć od 2015 r. nastąpiło spowolnienie

tej tendencji (wykres 7).

Wykres 7 – Ceny detaliczne sieci szerokopasmowych według parytetu siły nabywczej

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2013 2014 2015 2016

12–30 Mbps 30–100 Mbps

Ceny detaliczne sieci szerokopasmowych (EUR PPP)* – Samodzielne oferty, lata 2013–2016

Źródło: Empirica i Van Dijk

0

10

20

30

40

50

60

70

2013 2014 2015 2016

12–30 Mbps 30–100 Mbps

Ceny detaliczne sieci szerokopasmowych (EUR PPP)* – Pakiety obejmujące dostęp do sieci szerokopasmowych, telefonię stacjonarną i telewizję, lata 2013–2016

Źródło: Empirica i Van Dijk

Page 16: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 16 |

5. PRZYDATNE ŹRÓDŁA

Jednolity rynek cyfrowy https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/digital-single-market-strategy-

europe-com2015-192-final

Tabela wyników agendy cyfrowej

https://ec.europa.eu/digital-single-market/digital-scoreboard

Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI)

https://ec.europa.eu/digital-single-market/desi

Komunikat i dokument roboczy służb Komisji

Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego: w kierunku

europejskiego społeczeństwa gigabitowego

Plan działania oraz dokument roboczy służb Komisji towarzyszący komunikatowi – 5G

dla Europy

Wniosek dotyczący Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej

Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie ustanowienia Organu Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC)

https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/proposed-regulation-establishing-body-european-regulators-electronic-communications-berec

Wniosek w sprawie rozporządzenia dotyczącego propagowania łączności internetowej

w społecznościach lokalnych (WiFi4EU) https://ec.europa.eu/digital-single-market/news-redirect/34228

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

BE BG CZ DK DE EE EL ES FR HR IE IT CY LV LT LU HU MT NL AT PL PT RO SI SK FI SE UK UE

12– 30 Mbps 30–100 Mbps

Ceny detaliczne stałych łączy szerokopasmowych (EUR PPP)* – Samodzielne oferty, jesień 2016 r.

Źródło: Empirica

0

10

20

30

40

50

60

70

80

BE BG CZ DE EE EL ES FR HR IE IT CY LV LT LU HU MT NL AT PL PT RO SI SK SE UK UE

12–30 Mbps 30–100 Mbps

Ceny detaliczne stałych łączy szerokopasmowych (EUR PPP)* – Pakiety obejmujące dostęp do sieci szerokopasmowych, telefonię stacjonarną i telewizję, jesień 2016 r.

* Brak dostępnych danych dotyczących Finlandii i Danii

Źródło: Empirica

Page 17: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 17 |

Data: 22.11.2017

Page 18: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 18 |

ZAŁĄCZNIK

Tabela 1 – Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) za 2016 r. – Łączność

Nazwa państwa Kod państwa Wyniki (0–1)11

Holandia NL 0,81

Luksemburg LU 0,78

Belgia BE 0,77

Dania DK 0,76

Szwecja SE 0,75

Wielka Brytania UK 0,74

Niemcy DE 0,71

Litwa LT 0,70

Malta MT 0,67

Portugalia PT 0,67

Irlandia IE 0,64

Finlandia FI 0,64

Łotwa LV 0,63

Węgry HU 0,63

Austria AT 0,63

UE-28 UE 0,63

Czechy CZ 0,62

Estonia EE 0,62

Hiszpania ES 0,59

Słowenia SI 0,57

Francja FR 0,55

Cypr CY 0,54

Rumunia RO 0,54

Słowacja SK 0,54

Włochy IT 0,53

Polska PL 0,52

Bułgaria BG 0,52

Grecja EL 0,48

Chorwacja HR 0,45

11 Aby pogrupować wskaźniki wyrażone w różnych jednostkach w wymiary i podwymiary DESI, wskaźniki te znormalizowano. Normalizacji w DESI dokonano przy wykorzystaniu metody minimax,

która polega na liniowym przedstawieniu każdego wskaźnika w skali 0–1. W przypadku wskaźników o kierunku dodatnim (tj. w którym wyższy oznacza lepszy) wartość 0 na znormalizowanej skali przypisano najmniejszej wartości na pierwotnej skali wskaźnika, a wartość 1 na znormalizowanej

skali przypisano największej wartości na skali wskaźnika. W przypadku wskaźników o kierunku ujemnym działanie wartości przypisano odwrotnie. Aby umożliwić międzyokresowe porównania wyników indeksu, ustalono wartości minimalne i maksymalne normalizacji każdego wskaźnika;

będą one wykorzystywane w celu normalizacji w przyszłych wersjach DESI.

Page 19: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 19 |

Tabela 2 – Sytuacja w państwach członkowskich w odniesieniu do procedury udzielania zezwoleń w pasmach widma wyznaczonych w programie dotyczącym polityki w zakresie widma radiowego na świadczenie bezprzewodowych usług szerokopasmowych w

zakresie łączności elektronicznej

Pasmo

Podpasmo

700

MHz

800

MHz

900

MHz

1500

MHz

1800

MHz

2,5–2,69

GHz

3,4–3,8 GHz

3,4–3,6 GHz 3,6–3,8 GHz

dostępne widmo

(MHz)

60 70 150 190 200 200

AT √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej częściowo)

O

BE √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ O

BG O √√√ √√√ L √√√ (co najmniej

częściowo)

O

CY √√√ √√√ √√√ √√√ L L

CZ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej częściowo)

√√√

DE √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√

DK √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej

częściowo) / L

√√√ (co najmniej

częściowo) / L

EE √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej

częściowo)

√√√ √√√

EL √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej

częściowo)

L

ES √√√ √√√ √√√ √√√ O

FI √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej

częściowo)

L

FR √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej częściowo)

L

HR √√√ √√√ √√√ L √√√ (co

najmniej częściowo) / L

L

HU √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej częściowo)

√√√ (co najmniej częściowo)

L

IE √√√ √√√ √√√ O √√√ (co

najmniej częściowo)

√√√

IT √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej

częściowo)

√√

LT √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co

najmniej częściowo)

√√√ (co

najmniej częściowo)

LU √√√ √√√ √√√ √√√ L L

LV √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co

najmniej

częściowo)

√√√

MT √√ √√√ √√√ (co najmniej częściowo)

L √√√ (co najmniej częściowo)

L

NL √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co L

Page 20: JEDNOLITY RYNEK CYFROWY: SIECI SZEROKOPASMOWE I … · IT BG PL FI LT RO PT LV IE AT EL SE HU ES CY HR FR SK UE SI CZ DK EE BE MT DE UK NL LU 6]\ENLHáF]HV]HURNRSDVPRZH Podstawowe

Strona 20 |

najmniej częściowo)

PL √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√

PT √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej częściowo)

RO √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co

najmniej częściowo)

√√√ (co

najmniej częściowo)

SE √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej częściowo)

√√√

SI √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co

najmniej częściowo) / L

√√√ (co

najmniej częściowo) / L

SK √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√

(częściowo) / √√

UK √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ √√√ (co najmniej częściowo)

√√√ (częściowo) / √√

√√√ – zakończono; √√ – trwa procedura udzielania zezwoleń; L – brak zapotrzebowania na więcej niż połowę pasma; O – brak planu / brak informacji