j/m december 2011
DESCRIPTION
Preview van het decembernummer van J/MTRANSCRIPT
15e jaargang - nummer 12 - december 2011 - losse nummers € 4,35
Decembersurvivaltips
Het enige opvoedblad voor 4-16 jaar, www.jmouders.nl
DecemberDecemberDecemberIDEE
OPVOED-BUDDY'S
VOOR (STIEF)OUDERS RUZIEMAKERS SLECHTE ETERS VREDESTICHTERS
24.150KINDEREN IN DE SHITFrans Lomans werd pleegvader
1 KIND, 2 MOEDERSHet gezin van
Suzanne Klemann (Loïs Lane)
GELOVEN & OPVOEDEN
Jezus, Boeddha,
Allah
J-M_December_2011_DEF.indd 1 08-11-11 13:00jm12 omslag 1 10 11 11 12:26:55
3J/M SEPTEMBER 2011J/M DECEMBER 2011 3
Tot vreugde van mijn dochter hebben we in onze
familie weer een gelovige. Neefje Sam (2) gelooft
in Sinterklaas en dus stoppen we met surprises en
gedichten. Dit keer geen geknutsel en geplak,
geen moeizame zinnen die eindigen op ‘Sint’ en
‘begint’, ‘denken’ en ‘schenken’. Nee, het wordt
weer gewoon gebonk op de voordeur, een grote
zak cadeautjes en een gehandschoende hand die
pepernoten naar binnen gooit.
Kinderen zijn oerconservatief, ze willen het liefst
alles net zo doen zoals het vroeger ging. De angst
die ooit in Nederland bestond dat de
Goedheiligman vervangen zou worden door de
Coca Cola-baardmans van de Noordpool, was dan
ook volstrekt onterecht. De speciale journaals en
Sint-vervolgseries buitelen ook dit jaar over elkaar
heen. In de strijd om de jonge kijkertjes - en
uiteindelijk de speelgoedadverteerders - krijgen
schimmel, Piet en Klaas enorme aandacht. Als je
kind al niet gestrest is, dan wordt hij het wel van
alle media-aandacht voor 5 december.
Zo loopt in menig gezin de spanning in deze
maand fl ink op. Bij de kinderen, maar zeker ook bij
de ouders. Naar welke opa en oma gaan we op
eerste kerstdag? Wat doen we op de tweede? Wie
krijgt wat en hoeveel mag dat kosten? Uit eten of
koken we zelf en wat maken we dan: traditioneel
konijn of hert, of een keer vegetarisch - in het kader
van de goede voornemens. En last but not least:
hoe houden we de kinderen rustig tijdens het
kerstdiner? (Tips op pag. 78). Talloze vragen
waarover ruzie of in ieder geval stress kan ontstaan;
het is niet voor niets dat scheidingsadvocaten
begin januari overuren draaien.
De survivaltips in deze J/M zijn bedoeld voor zowel
decemberhaters als degenen die al het hele jaar
naar de feestmaand uitkijken. Voor atheïsten en
gelovigen (pag. 43), voor ruziemakers en
vredestichters (pag 56). Soms is de oplossing
makkelijker dan je dacht. Vraag bijvoorbeeld of opa
na het voorgerecht een spannend verhaal wil
vertellen. Grote kans dat het hoofdgerecht er dan
ook bij de kinderen zonder mankeren ingaat.
En mijn persoonlijke tip voor zo’n druilige,
hangerige, vrije dag in december? Zo eentje
waarop de kinderen elkaar voortdurend in de haren
vliegen? Pak suiker, boter, eieren en bakmeel en ga
samen aan de cupcakes. Op pagina 70 staat een
perfect recept voor een winterse variant.
Evert de Vos
http:/twitter.com/evertdev
PS. Nog op zoek naar leuke (en verantwoorde) cadeaus? Kijk eens op www.jmouders.nl/webshop.
DECEMBERSTRESS
EDITORIAL EVERT DE VOS FOTOGRAFIE DUCO DE VRIES
‘Kinderen doen alles het liefst net zoals het
vroeger ging’
Evert de Vos
is hoofdredacteur van J/M. Hij woont samen met zijn
vriendin, hun zoonvan 16 en dochter
van 13
jm12 editorial 3 10 11 11 13:25:04
5J/M DECEMBER 2011
12 OUDERS VOOR OUDERS
GOED IDEE: OPVOEDBUDDY'S
2 24.150 KINDEREN IN DE SHIT
FRANS LOMANS WERD PLEEGVADER
2 MOEDERS, 1 KIND
HET GEZIN VAN SUZANNE KLEMANN
0 ZO OVERLEEF JE DE FEESTDAGEN
TIPS VOOR STIEFOUDERS
JEZUS, BOEDDHA, ALLAH
GELOVEN & OPVOEDEN
VREDE IN DE KLAS
KERSTETIQUETTE
ORDE AAN TAFEL
ie s voor ouders e a er van
Jesse 10ereldo ders
Patience uit Nigeria 1
traatvraagWil jij een pleegkind?
1
ol nsRocco Mooij
Fleur Jurgens Rob van Vuure
a en 1
i n er en i
Adri en Jop
ie nr. 15 eint e olgende
aand / colofon 0
edere aand
in
nho dDECEMBER 2011
e e ers rvivalti s VOOR (STIEF)OUDERS, RUZIEMAKERS, SLECHTE ETERS EN VREDESTICHTERS
2 10 1 12
Vanwege een wetswijziging worden per december 20 de abonnementsvoorwaarden van J/M voor Ouders aangepast. Voor de nieuwe voorwaarden zie colofon of www.jmouders.nl/abonnementsvoorwaarden.
ORDE AAN TAFEL
Rocco Mooij Fleur Jurgens Rob van Vuure
a eni n er
Adri en Jop ie
eint eolgende
aand
Fleur Jurgens Rob van Vuure
ie
aand
22/07/11 8:57:02jm12 inhoud 5 14 11 11 11:57:25
2 J/M DECEMBER 2011
We praten over alles waar je als ouder tegenaan kunt lopen. e ts budd Angeli ue (links) en Claudia. ove Claudia met
dochter Ta rina en zoon Delano.
jm 12 homestart 12 08 11 11 13:36:32
3J/M DECEMBER 2011
uders helpen ouders
ME E
Nee, ze wil niet vertellen wat er allemaal gebeurd is,
anderhalf jaar geleden. ‘Dat is iets te veel.’ Maar de
datum 4 mei vergeet ze nooit meer. Sinds die dag zijn
zij en de vader van haar jongste kind uit elkaar. Dat
het geen modelscheiding was, mag blijken uit het feit
dat zowel de Kinderbescherming, Slachtofferhulp als
diverse hulpverleningsinstanties op een of andere
manier betrokken zijn bij het driekoppige gezin van
Claudia van Beusekom (33), dochter Ta rina (4) en
zoon Delano ( ). En elke woensdagochtend krijgt
Claudia bezoek van Angeli ue Lewakabess (34),
vrijwilligster bij ome Start, een programma voor
opvoedingsondersteuning. ‘Ik had de mensen van
ome Start veel eerder om me heen willen hebben.
Dan was ik veel eerder gehoord,’ zegt Claudia.
JE E E
‘Is ’t nog gelukt met je tuin?’ vraagt Angeli ue van
ome Start als ze om vijf over tien bij Claudia
TEKST E E I FOTOGRAFIE D E V DER VOORDE
EEN GOED GESPREK, EEN LUISTEREND OOR EN EVENTUEEL PRAKTISC E ULP. DAAR DRAAIT ET OM BIJ OME START, EEN
VRIJWILLIGERSORGANISATIE WAARBIJ OUDERS ALS ‘OPVOEDBUDD ’ ANDERE OUDERS STEUNEN.
EN DAT WERKT ‘JE BENT ELKAARS GELIJKE, DAT IS ET FIJNE.’
S H ME S ?ome Start - thuis in gezinnen - is een programma
voor opvoedingsondersteuning. Wekelijks bezoekt
een ervaren en getrainde vrijwilliger een gezin met
tenminste n kind onder de 6 jaar voor praktische
hulp en vriendschappelijk contact. ome Start richt
zich op de ouders en stimuleert ze de kracht te
(her)vinden om moeilijke situaties het hoofd te
bieden en (weer) grip te krijgen op hun eigen
leven. De ome Start methodiek komt uit Engeland
en werd twintig jaar geleden geïntroduceerd in
Nederland. Inmiddels hoort de methode bij de 8
meest effectieve programma’s in de jeugdsector.
In 20 0 werden 2350 gezinnen met in totaal 4750
kinderen ondersteund door 2400 vrijwilligers. E n
op de vijftig vrijwilligers en ouders is man.
jm 12 homestart 13 08 11 11 13:36:37
8 J/M DECEMBER 2011
WERELDOUDERS
PATIENCE EN MICHEL VAN DEN BOS MET DOCHTER CLARENCE (13), ZOON
DODY (11) EN HUN OPPASKIND
jm12 wereldouders nieuw 18 10 11 11 13:21:41
J/M DECEMBER 2011
E E J E E k steun e geef
advies. k erk et on iddellijk als er iets is is. Aan
un ste aan un ouding. o aar op vertel et
aar eg ik dan. entraal in de uiska er van Patience
van den os 1 staat de co puter. e is oeder in
Nederland en o a in Nigeria. ier oont e et an
Mic el doc ter larence 1 en oon od 11 via de
co puter oudt e contact et aar drie vol assen
kinderen in Nigeria van ie aar doc ter in iddels ook
een kind eeft.
Voordat e naar uropa vertrok ad Patience al een
be ogen leven ac ter de rug. aar vader overleed toen e
jaar as. eel et ge in oest aan de slag o et oofd
boven ater te ouden. k erkte na sc ooltijd op et
land en ijn oeder verkoc t de producten in een klein
inkeltje.
E E VEE . aar vrolijk eid contrasteert
so s sc erp et aar levensver aal. e trou de jong en
sc eidde toen aar an er vriendinnen op na ging
ouden. Mijn vader as altijd trou aan ijn oeder
ge eest. o ilde ik et ook. aar e an kreeg un
t ee oons toege e en en ij trok et un verstandelijk
ge andicapte doc ter bij aar oeder in. Alles draait in
Nigeria o geld vertelt e. et rec t is te koop. Mijn
an ad een goede baan en dus kreeg ij de jongens. k
oest dan ook veel geld gaan verdienen o kans te
aken ijn jongens terug te krijgen. e ging daaro in
aar eentje naar tali .
E M in de voetbalkooi spelen? oon
od staat in de deuropening et een vriendje. art
over vijf ant oordt Patience. ij eet dat ij niet te laat
ag ko en egt e als ij eg is. n ik kan ervan op
aan dat ij daad erkelijk daar is en niet drie straten
verderop.
EE E J in tali en een ver ui ing naar
Nederland brak voor Patience eindelijk de on door. en
ge eensc appelijke vriend stelde voor dat Mic el en ik
eens oesten kennis aken. at deden e en e adden
ec t een enor e klik. indsdien ijn e sa en.
Wat et grootste versc il is et opvoeden in Nigeria?
ZE KOMEN UIT BELGI , TURKI E, MAROKKO OF AFRIKA EN VOEDEN HUN KINDEREN OP IN NEDERLAND
WERELDMOEDERS: WELKE NORMEN NEMEN ZE OVER WAT BLI VEN ZE ANDERS DOEN
PATIENCE VAN DEN BOS UIT NIGERIA: ULLIE LUISTEREN NAAR KINDEREN, DAT IS GOED
‘ o s li en de inderen de aas’
WERELDOUDERS
TEKST EVERT DE VOS FOTOGRAFIE S EE E
jm12 wereldouders nieuw 19 10 11 11 13:21:46
24 J/M DECEMBER 2011
jm 12 pleegouder 24 08 11 11 15:44:10
25J/M DECEMBER 2011
e ri gt r dan een indMijn vrouw en ik noemden het zelf een cursus.
Maar nadat we acht maandagavonden op rij naar
Pleegzorg waren geweest, hoefden we geen
e amen te doen. Wij vermoedden dat het voor-
naamste doel van deze bijeenkomsten was om de
potenti le pleegouders erachter te laten komen of
ze wel echt een pleegkind wilden. Steeds weer
werden we erop gewezen dat het hier om een
enorme ingreep in ons leven ging. et was waarlijk
geen kattenpis. Je kreeg geen modelkind over de
vloer, maar - om het heel bot te zeggen -
‘beschadigde waar’. Of je dat aan dacht te kunnen,
daar moest je goed over nadenken.
Je kreeg dus meer dan een kind. Want de jongen
of het meisje dat jouw pleegkind werd, had waar-
schijnlijk een lange, traumatische historie. Dat kind
had een vader en/of een moeder, die kreeg je er
ook een beetje bij. Net als eventuele broertjes en
zusjes. Je kreeg er bureau Jeugdzorg bij, en Pleeg-
zorg. Eigenlijk werd je onderdeel van een uit de
kluiten gewassen circus.
M V E MEE
Ik kan me nog herinneren dat ze ons serieus waar-
schuwden voor hechtingsproblemen. Je aan
iemand hechten - dat waren de meeste kinderen,
vanwege alle shit die ze al meegemaakt hadden,
verleerd. Ze hadden alle reden om volwassenen te
wantrouwen, omdat ze door dat soort mensen net
n keer te veel waren verneukt. et staat me nog
zo goed bij, omdat dit in onze praktijk geen enkel
probleem was. Integendeel, onze pleegzoon kon
zich hechten als de beste. Ook wij bleken kse
hechters.
Wat me bij een ander probleem brengt. Een pleeg-
kind is geen adoptiekind. Een pleegkind heb je
tijdelijk. et is de bedoeling dat het na verloop van
tijd teruggaat naar zijn oorspronkelijke gezin, als
daar tenminste niet de meest vreselijke dingen
gebeurd zijn. Dat is iets waar mijn vrouw en ik ons-
zelf nog wel eens op moeten wijzen: het verblijf van
onze pleegzoon kan tijdelijk zijn. Ga niet denken
TEKST: R S O S FOTOGRAFIE: DUCO DE VRIES KADERTEKSTEN: RO I S ITS
rans o ans 1
is hoofdredacteur van ano a a en blogt
wekelijks op jmouders.nl/pleegouderblog.Over zijn ervaringen met de opvoeding van zijn pleegzoon schreef hij oe e oe een
lee n n le en e an e e. et boek
verscheen bij uitgeverij Bruna en kost 4, 5.
EE E
J
jm 12 pleegouder 25 08 11 11 15:44:17
zanne Kle ann is getrouwd met Minka Mooren (44, artdirector van lms als
un a en es e en tv-series als aant e en oo s e ou en). Samen hebben zij een dochter, Uma (4).
Sinds 85 vormt Suzanne samen met zus Moni ue het populaire popduo Loïs Lane. Met hun eerste single ea t
u ( 87) gooiden ze hoge ogen, maar de zusjes braken pas echt door met ste a ne , de titelsong naar de
gelijknamige lm van Dick Maas. Vele (platina) albums en prijzen als de Zilveren arp volgden. In 0 waren zij de
support act bij de Europese Nude tour van Prince. Klemann is bovendien ambassadrice van Orangebabies.
J/M DECEMBER 201134
jm12 opvoedregels 34 08 11 11 15:56:54
35J/M DECEMBER 2011
ARENLANG PROBEERDE LO S LANE ZANGERES SUZANNE KLEMANN ALLES OM ZWANGER TE WORDEN UITEINDELI K
BRACHT HAAR VROUW MINKA HUN DOCHTER TER WERELD HET MOEDERSCHAP VINDT ZE EEN BEVRI DING
DOOR UMA KAN IK ME EINDELI K ONTWORSTELEN AAN MI N GERICHTHEID OP MEZELF
‘ oeder zi n is ’n stoo rs s groot orden’
DE OPVOEDREGELS VAN SUZANNE KLEMANN
E V E
Ze zit al maanden in een verbouwing waar geen eind aan lijkt te
komen, maar desalniettemin bruist haar Amsterdamse
appartement van energie. Een opengebroken keuken,
hangende elektra, metershoge stapels tijdschriften, verfpotten
rondom de immense open haard en dito bank bepalen de
sfeer. Terwijl Klemann een espressootje maakt, krijg ik een
ellenlange lijst te horen van wat er de afgelopen maanden
allemaal is misgegaan. Vari rend van failliete aannemers tot
bouwvergunningen die maar niet los willen komen.
Maar foto’s in alle soorten en maten van dochter Uma doen alle
problemen verbleken. Toch kwam het moederschap Suzanne
Klemann bepaald niet aanwaaien Een jarenlang traject van KI,
IUI en IVF-behandelingen resulteerde helaas in drie miskramen.
Uiteindelijk raakte partner Minka in verwachting van Uma.
V E V E E M M E E E E
‘Ik heb altijd geweten dat ik moeder wilde worden. Als kind al.
Ik houd van kinderen en vind het heerlijk om te zorgen, dus dan
zit je met het moederschap goed. Toen ik Minka ontmoette,
hadden we allebei (nog) een partner, maar toen we een relatie
kregen, maakte ik haar al snel deelgenoot van mijn kinder-
plannen. Ik wilde kinderen, dat was een voldongen feit. Als ik
jarig was en Minka vroeg me: Wat wil je hebben? zei ik altijd:
Doe mij maar een kind Ik had ook al een zaaddonor, een
goede vriend, dus wat mij betreft konden we gelijk beginnen.
Voor Minka lag dat iets minder simpel. Zij kwam uit een relatie
met een man en ik was de eerste vrouw in haar leven. Dus zij
dacht: misschien wil ik ooit nog wel zelf kinderen baren.
Uiteindelijk ben ik dertien jaar bezig geweest om zwanger te
worden. Toen heeft Minka de knoop doorgehakt en gezegd:
Suus, je hebt het nu lang genoeg geprobeerd, laat mij maar.
En prompt werd ze zwanger. Eind goed, al goed, zou je denken.
Maar pas op dat moment drong het tot me door dat ik al die
jaren in een soort roes had geleefd. Ik was ge eerd geweest
op n ding. En toen ik dat eindelijk los kon laten, ontwaakte ik
als het ware uit een nare droom. Alle hormonen, alle
onverwerkte, niet gehonoreerde moedergevoelens en een sliert
aan emoties barstten tegelijkertijd los. Ik stortte volledig in.’
TEKST ROSE R DE OER FOTOGRAFIE OVERT DE ROOS
35
jm12 opvoedregels 35 08 11 11 15:56:58
44 J/M DECEMBER 2011
llie M E E E
enno orden EEM
E EE J E E V
atri 1 E ar e 11
E E ‘Elke ochtend zing ik met
armke Dank U voor deze nieuwe morgen.
Met Patrick bid ik dat hij veilig op school
aankomt. ’s Avonds bidden we bewust
steeds voor iemand anders. Zelf praat ik de
hele dag met God. Ik geloof dat hij soms in-
gevingen of oplossingen in mijn hoofd
plant. Ik hoop mijn kinderen te leren dat ze
altijd bij God terecht kunnen.’
E ‘We hebben een kerstboom en dek-
ken de tafel gezellig, maar die s mbolen
hebben niets met het christelijk geloof te
maken. Wel zet ik een kerststalletje neer en
ik hang een ster op, om ons eraan te herin-
neren dat we Jezus’ geboorte vieren. We
gaan naar de kerk met kerst, openen iedere
dag een vakje op de adventskalender en we
lezen het kerstevangelie.’
MEE EVE ‘We staan er vaak bij stil hoe
goed we het hebben, en dat dat niet voor
iedereen geldt. Vorig jaar tijdens de - eigen-
lijk katholieke - vastentijd voor Pasen heb-
ben we daarom wat soberder gegeten. Een
andere vastenperiode lieten we n dag per
week tv en computer uit. Of we snoepten
veertig dagen niet. Vooral dat laatste vond
armke maar niks. We gaan niet weer dat
stomme vasten doen, hoor, riep ze dit jaar.’
‘ raat de hele dag et
od’
RELIGIE RITUELEN
Boven: We bidden vaak voor ons Keniaanse sponsorkindje. Midden: Dit knutselhart van armke s mboliseert de liefde die het
gezin wil uitstralen naar anderen. Onder: Ellie werd geraakt door deze passage in de bijbel; de
overgave van die vissers die zomaar durven vertrouwen op de woorden van een wildvreemde (Jezus).
jm 12 kwestie van geloof 44 10 11 11 13:10:31
E J E E
EMEE E
jm 12 kwestie van geloof 45 10 11 11 13:10:39
56 J/M DECEMBER 2011
jm 12 Vreedzame School 56 07 11 11 15:04:39
57J/M DECEMBER 2011
V E E IN DE KLAS
Twee aan twee zitten de kinderen van groep 5/6 van basis-
school De Bongerd in Amsterdam-Noord op de vloer van
de klas. Met de gezichten naar elkaar toe, de voeten tegen
elkaar en de handen vast, moeten ze zich optrekken. Dat
lukt alleen als ze even hard trekken en samen in balans
kunnen blijven. Na de oefening vraagt meester Latif
Mdibeh: ‘Bij wie ging het meteen?’ Vingers omhoog. ‘Bij
de derde keer..,’ zegt een meisje. De meester: ‘Als je goed
samenwerkt, dan gaat het echt lukken, neem dat maar van
me aan. et is belangrijk dat je leert samenwerken met
elkaar, niet alleen met je vriendjes, maar met iedereen in
de groep. We gaan vandaag oefenen in samenwerken,
jullie gaan samen een held tekenen.’
Op maandagmiddag krijgt de groep les in het kader van
het project de Vreedzame School. De Bongerd is een van
de inmiddels 475 scholen in Nederland die aan dit les-
programma meedoen. De essentie is dat klas en school
worden gezien als een oefenplaats voor leerlingen. Een
plek waar ze confl icten oplossen, sociale omgangsvormen
leren en democratisch burgerschap meekrijgen. Dat laat-
ste houdt in dat kinderen samen beslissingen nemen en
verantwoording dragen voor taken op school. Ook leren ze
open te staan voor onderlinge verschillen.
et effect van het programma is op scholen al snel merk-
baar, zegt Leo Pauw, projectleider bij de Vreedzame
School. ‘Ruzies verdwijnen, kinderen gaan positiever met
elkaar om. et klimaat in scholen verandert, kinderen en
leerkrachten voelen zich veiliger, incidenten worden beter
opgelost. Negentig procent van de scholen gebruikt dit
programma na vijf jaar nog steeds. Dat is uniek.’
E E E VE E E
In de klas van meester Latif Mdibeh vormen de kinderen
groepjes van vier: twee jongens zoeken twee meisjes en
andersom, bij voorkeur iemand die ze anders niet zouden
uitzoeken. ‘Waarom moet ik per se met een meisje?’
vraagt een jongen. De meester: ‘ et doel van deze les is
dat je ook met anderen leert samenwerken.’ Alle groeps-
leden moeten een stukje van hun held tekenen. Een
groepje besluit samen: ‘We doen half jongen/half meisje ’
‘Ja, dan tekenen jullie aan n kant een cape met wat jullie
willen,’ zegt een meisje tegen de jongens. ‘En dan tekenen
wij aan de andere kant een cape met hartjes.’
In een ander groepje vorderde de samenwerking niet zo,
blijkt na afl oop. ‘ adden jullie afgesproken wie wat zou
tekenen?’ vraagt de meester. ‘Ja ’ ‘Nee ’ ‘Wel ’ is het ant-
woord. Een meisje: ‘We hadden het wel afgesproken maar
hij ging meer dingen tekenen.’ Meester: ‘Ah, dus toen liep
het uit de hand. Wat vind je daarvan?’ ‘Niet leuk.’ ‘ eb je
TEKST: RO I UIT ILLUSTRATIES: SUE DOE SE
KINDEREN PESTEN MINDER EN LOSSEN RUZIES ZELF OP. ET CONCEPT VAN DE VREEDZAME SC OOL VEROVERT
NEDERLAND. ‘RUZIES VERDWIJNEN, KINDEREN EN LEERKRAC TEN VOELEN ZIC VEILIGER’
MINDER GEPEST OP VREEDZAME SC OLEN
jm 12 Vreedzame School 57 07 11 11 15:04:43
J/M DECEMBER 201168
J/M CURSUS
E E MET UISWERK
ME E J E J JE meer en
meer huiswerk. De overgang naar de
middelbare school doet er nog een e tra schep
bovenop Je vraagt: ‘ eb je nog huiswerk?’ of
‘Kan ik je helpen met overhoren?’ Maar wat kun
jij als ouder cht doen om je kind goed te
helpen?
E E E ME E geeft je
praktische oplossingen om je 0- tot 4-jarige
effectief te helpen bij zijn huiswerk.
et stimuleert je kind zelfstandig te werken en
verantwoordelijkheid te nemen. Onderwerpen
als agendabeheer, woordjes leren en de stof
herhalen komen uiteraard aan bod.
E E
Via sms’jes, mailtjes en de cursussite krijg
je opdrachten en inspirerende tips. J/M
ontwikkelde de cursus in samenwerking met
huiswerkbegeleidingsinstituut Studiekring.
Vijftien dagen lang werk je samen met je kind
aan zijn, maar ook aan je eigen huiswerk.
E
De cursus kost , 5. Als J/M abonnee
ontvang je korting en betaal je 8,75.
MEE E ME E
www.jmouders.nl/cursus
EEE E
E
EEM EE J/M J EME (6 nummers)
en ontvang de e-cursus elpen met huiswerk gratis
et abonnement kost 25,- en geldt tot wederopzegging.
Ga naar www.jmouders.nl/abonnement
Of bel gratis 0800-02 20 660
EVE EE
www.jmouders.nl/abonnementsvoorwaarden
jm12 werf huiswerkcursus 68 07 11 11 12:59:06
36 J/M DECEMBER 2011
15e jaargang - nummer 12 - december 2011 - losse nummers € 4,35
Decembersurvivaltips
Het enige opvoedblad voor 4-16 jaar, www.jmouders.nl
DecemberDecemberDecember
IDEEOPVOED-BUDDY'S
VOOR (STIEF)OUDERS RUZIEMAKERS SLECHTE ETERS VREDESTICHTERS
24.150KINDEREN IN DE SHITFrans Lomans
werd pleegvader
1 KIND, 2 MOEDERSHet gezin van Suzanne Klemann (Loïs Lane)
GELOVEN & OPVOEDEN
Jezus, Boeddha, Allah
J-M_December_2011_DEF.indd 1
GA NAAR WWW.JMOUDERS.NL/ABONNEMENT OF BEL GRATIS 0800-0220660www.jmouders.nl/abonnementsvoorwaarden
WORD ABONNEE
30 %KORTING
5NUMMERS VOOR€ 15,00
5 REDENEN OM DIT ABONNEMENT TE NEMEN: 1: J/M is eerlijk over opvoeden
2: J/M geeft betrouwbare informatie
3: J/M laat ouders zelf aan het woord
4: J/M geeft al tijd praktische tips
5: je krijgt korting op J/M cursussen, specials, in de webshop, plus gratis iPad app!
JM_werf_5nrs_nieuw 36 09-11-2011 15:04:16temp.indd 36 10 11 11 12:53:20
jm12 kerst etiquette 78 07 11 11 13:43:07
7J/M DECEMBER 2011
KERSTETI UETTE
TEKST IRE E DE FOTOGRAFIE DUCO DE VRIES
et kerstdiner begint et de voorpret vertelt eleen
oeder van Juli tte op ie en avid . k betrek ijn
t ee doc ters bij de voorbereiding. k laat e ee de tafel
dekken. e aken ooie naa kaartjes. e ijn be ig et elke
jurk e aan ogen. at alles aakt et kerstdiner tot iets
speciaals. et is een feestje aar e naar uitkijken. at bereik je
door et ele jaar aandac t aan eten te geven. Wij leren on e
kinderen dat sa en eten ge ellig is. We eten altijd aan tafel nooit
voor de tv. n e letten et ele jaar door op tafel anieren. e
ogen niet et volle ond praten. Niet ingen onder et eten.
Met kerst vertel ik un van tevoren at ik van e ver ac t e
ebben een diner en dan blijf je aan tafel itten.
Pedagoog as evering beaa t dat et belangrijk is o v r et
diner je ver ac ting uit te spreken e orde aan tafel kun je et
kinderen vanaf een jaar of eel goed bespreken. Je kunt e
vragen at e van de eti uette vinden. Als je kinderen betrekt bij
et opstellen van regels ullen e ic daaraan proberen te
ouden.
E E E
Je begint natuurlijk pas et eten als iedereen aan tafel it. Nicole
5 oeder van lias 1 en Abel 11 voert de e regel nog iets
verder door Mijn oons ac ten totdat degene die gekookt
eeft begint et eten.
Als enige vrou in een annenge in vindt e offelijk eid eel
belangrijk. Jongens oeten daarin veel van un vader leren. Wat
ij doet ko t er van elf in bij ijn oons. lias leert nu ijn
insc enken. us rec ts sc enken van degene die it. n niet tot
aan de rand vol.
oor de eek ijn et bavianen oor. an illen e boeren en
rde aan tafel
7
jm12 kerst etiquette 79 07 11 11 13:43:23