kış 2017 cilt 7 sayı 1...were at satisfactory and acceptable levels (meydan & Şeşen, 2011)....

Kış 2017 Cilt 7

Sayı 1

Winter 2017 Volume 7

Issue 1

ISSN:2147-1908

EĞİTİMTEKNOLOJİSİKURAMVEUYGULAMA/EDUCATIONALTECHNOLOGYTHEORYANDPRACTICE

Cilt7,Sayı1,Kış2017

Volume7,Issue1,Winter2017

GenelYayınEditörü/Editor-in-Chief:Dr.HalilİbrahimYALINEditör/Editor:Dr.TolgaGÜYER

SorumluYazıİşleriMüdürü/PublisherEditor:Dr.SamiŞAHİN

Redaksiyon/Redaction:Dr.TolgaGÜYERDizgi/Typographic:Dr.TolgaGÜYER

SayfaTasarımı/PageDesign:Dr.TolgaGÜYERKapakTasarımı/CoverDesign:Dr.BilalATASOY

İletişim/ContactPerson:Dr.AslıhanKOCAMANKAROĞLU

Dizinlenmektedir/Indexedin:ULAKBİMSosyalveBeşeriBilimlerVeritabanı,TürkEğitimİndeksi,ASOSSosyalBilimlerİndeksi

EditörKurulu/EditorialBoard*

Dr.AbdullahKuzu Dr.AkifErgin Dr.AnaPaulaCorreıaDr.Aytekinİşman Dr.BuketAkkoyunluDr.CemÇuhadar Dr.DenizDeryakuluDr.DeepakSubramony

Dr.EralpH.AltunDr.FezaOrhan Dr.H.FerhanOdabaşıDr.HafizeKeser Dr.HalilİbrahimYalınDr.Hyo-JeongSo Dr.İbrahimGökdaş Dr.KyongJee(Kj)Kim

Dr.M.OğuzKutluDr.M.YaşarÖzdenDr.MehmetGürolDr.MichaelEvansDr.MichaelThomasDr.ÖzcanErkanAkgünDr.ÖzgenKorkmazDr.S.SadiSeferoğlu

Dr.SandieWatersDr.ScottWarrenDr.ServetBayramDr.ŞirinKaradenizDr.TolgaGüyerDr.TrenaPaulusDr.YaseminGülbaharGüvenDr.YavuzAkpınarDr.Yun-JoAn

*Listeismegörealfabetikolarakoluşturulmuştur./Listiscreatedinalphabeticalorder

HakemKurulu/Reviewers*

Dr.AdileAşkımKurtDr.AgahTuğrulKorucuDr.ArifAltunDr.AslıhanKocamanKaroğluDr.AyçaÇebiDr.AyferAlperDr.AynurKolburanGeçerDr.AyşegülBakarÇörezDr.BaharBaranDr.BerrinDoğusoyDr.BilalAtasoyDr.DenizAtalKöysürenDr.EbruKılıçÇakmakDr.EbruSolmazDr.EminİbiliDr.EmineŞendururDr.ErinçKarataşDr.ErhanGüneşDr.ErkanÇalışkanDr.ErkanTekinarslanDr.ErtuğrulUstaDr.FatmaKeskinkılıçDr.FezileÖzdamlı

Dr.FilizKalelioğluDr.GizemKaraoğlanDr.GökçeBecitİşçitürkDr.GökhanDağhanDr.GülfidanCanDr.HalilErsoyDr.HalilİbrahimYalınDr.HalilYurdugülDr.HasanÇakırDr.HasanKaralDr.HaticeDurakDr.HüseyinBicenDr.HüseyinÖzçınarDr.IşılKabakçıYurdakulDr.İbrahimGökdaşDr.İlknurResioğluDr.KevserHavaDr.M.FikretGeliboluDr.MehmetAkifOcakDr.MehmetBarışHorzumDr.MehmetKokoçDr.MelihEnginDr.MeltemKurtoğlu

Dr.MukaddesErdemDr.MustafaSerkanGünbatarDr.MutluTahsinÜstündağDr.NadireÇavuşDr.NecmettinTekerDr.NecmiEşgiDr.NezihÖnalDr.NurayGedikDr.NurettinŞimşekDr.OnurDönmezDr.ÖmerFarukİslimDr.ÖmerFarukUrsavaşDr.ÖmürAkdemirDr.ÖzcanErkanAkgünDr.ÖzdenŞahinİzmirliDr.ÖzgenKorkmazDr.ÖzlemÇakırDr.RamazanYılmazDr.RecepÇakırDr.SamiAcarDr.SamiŞahinDr.SelayArkünKocadereDr.SelçukÖzdemir

Dr.SerapYetikDr.SerdarÇiftçiDr.SerçinKarataşDr.SerpilYalçınalpDr.SibelSomyürekDr.ŞafakBayırDr.ŞeyhmusAydoğduDr.ŞirinKaradenizDr.TayfunTanyeriDr.TolgaGüyerDr.TolgaKabacaDr.TürkanKarakuşDr.UğurBaşarmakDr.ÜmmühanAvcıYücelDr.ÜnalÇakıroğluDr.VeyselDemirerDr.YalınKılıçTürelDr.YaseminDemirarslanÇevikDr.YaseminGülbaharGüvenDr.YaseminKoçakUsluelDr.YavuzAkbulutDr.YusufZiyaOlpakDr.YükselGöktaş

*Listeismegörealfabetikolarakoluşturulmuştur./Listiscreatedinalphabeticalorder.

İletişimBilgileri/ContactInformation

İnternetAdresi/Web:http://dergipark.ulakbim.gov.tr/etku/E-Posta/E-Mail:[email protected]/Phone:+90(312)2021738Belgegeçer/Fax:+90(312)2028387

Adres/Adress:GaziÜniversitesi,GaziEğitimFakültesi,BilgisayarveÖğretimTeknolojileriEğitimiBölümü,06500Teknikokullar-Ankara/Türkiye

143

EĞİTİM TEKNOLOJİSİ Kuram ve Uygulama Cilt:7 Sayı:1 Yıl:2017

MOBİLÖĞRENMEYEYÖNELİKHAZIRBULUNUŞLUKÖLÇEĞİ:BİRUYARLAMAÇALIŞMASI

ŞahinGÖKÇEARSLAN,1EbruSOLMAZ2,VolkanKUKUL3

Öz

Bu araştırmanın amacı Lin, Lin, Yeh ve Wang (2016) tarafından geliştirilen Mobil öğrenmehazırbulunuşlukölçeğiniTürkçe’yeuyarlamaktır.AmaçdoğrultusundaöncelikleölçekTürkçe’yeçevrilmiş, uzman görüşü alınarak Türkçe forma son şekli verilmiştir. Ölçeğin geçerlilik vegüvenilirlik çalışmaları için 2015-2016 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde 698 lisansöğrencindenoluşanbirçalışmagrubundaneldeedilenverilerkullanılmıştır.Ölçeğinyapıgeçerliliğiikiaşamadayapılanaçımlayıcıvedoğrulayıcıfaktöranaliziiletespitedilmiştir.İlkaşamadayapılananalizlersonucunda3altboyutlu17maddelikbirölçekeldeedilmiştir.Buölçeğingeçerliliğiiçinfaktöranalizleri tekraredilmiştir.Sonuçolarak3boyut17maddedenoluşanölçeğinbirincialtboyutuolaniyimserlikfaktörünün7,ikincialtboyutuolanözyeterlilikfaktörünün6,üçüncüaltboyutu olan kendi kendine öğrenme faktörünün 4 maddeden oluştuğu ve ölçeğin açıkladığıtoplam varyans oranının %76,9 olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin güvenilirliği ise Cronbach alfakatsayısıvetest-tekrartestyöntemikullanılarakbelirlenmiştir.ÖlçeğinCronbachalfakatsayısı.95olarakbulunmuştur.Test-tekrartestsonucundakorelasyonkatsayısı .68olarakhesaplanmıştır.Eldeedilensonuçlaragöre,Türkçe’yeuyarlananmobilöğrenmehazırbulunuşlukölçeğininmobilöğrenmeyeyönelikhazırbulunuşluğuölçmekiçinuygunbirölçmearacıolduğusöylenebilir.

Anahtarkelimler:Mobilöğrenme,hazırbulunuşluk,ölçekuyarlama

MOBILELEARNINGREADINESSSCALE:ANADAPTATIONSTUDY

Abstract

Inthepresentstudy,itwasaimedtoadaptthemobilelearningreadinessscaledevelopedbyLinet al. (2016) covering psychological and system usage into Turkish; and to conduct relevantreliabilityandvaliditystudies.Alongtheaforesaidpurpose,firstofallthescalewastranslatedinTurkish;thenitsultimateformwasgivenbasedonexpertopinion.Forvalidityandreliabilitystudyof the scale, data collected from 698 undergraduate students in the spring semester of the

1 Gazi Üniversitesi, Enformatik Bölümü, [email protected] 2 Gazi Üniversitesi, Enformatik Bölümü 3 Gazi Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü

MakaleGeçmişi/ArticleHistoryAlındı/Received:10.06.2016DüzeltmeAlındı/Receivedinrevisedform:20.09.2016Kabuledildi/Accepted:21.09.2016

ŞahinGÖKÇEARSLAN,EbruSOLMAZ,VolkanKUKUL

EĞİTİM TEKNOLOJİSİ Kuram ve Uygulama

144

academic year of 2015-2016 as collected. Structural validity of the scale was evaluatedexploratoryandconfirmatoryfactoranalysisintwostages.Asresultoftheanalysesconductedatthe first stage, 3 sub-dimensions and 17-item scale were determined. Factor analyses wererepeated for validity of the scale. Finally, it was determined with the scale consisted of 3-dimensionsand17itemsthatthefirstsub-dimension,optimismfactor,wasconsistedof7items;thesecondsub-dimension,self-sufficiencyfactorwasconsistedof6;andthethirdsub-dimension,self-learningfactorwasconsistedof4items;andthattotalvariancethatwasexplainedbythescalewasestimatedat76.9%.Reliabilityof the scalewasevaluatedbasedon theCronbach’sAlphacoefficientandtestandre-testmethods.Cronbach’sAlphacoefficientwasestimatedat.95. As a result of test and re-test, correlation coefficient was estimated at .68. In general,obtained results suggest that mobile learning readiness scale adapted into Turkish was anapplicabletool.Keywords:Mobilelearning,readiness,scaleadaptation.

SummaryMobile learning isa learningformconductedbymeansof light-weightmobiledevicessuchastablet, laptop, handheld computer and smart phone under intra-/extra-classroom activities.(Kukulska-Hulme&Traxler,2005).Althoughtheopinionthatlearningcouldtakeplaceinoutsideoftheclassroom(Sharples,Taylor&Vavoula,2005)andhistoryofmobiletoolsthatcanbeutilizedinlearningcouldbetracedbackto1970s(Crompton,2014),academicstudiesonmobilelearninghavestartedtogainattentionin2000s.Whennationalandinternationalreviewstudiesonmobilelearningareinvestigated(Wu,Wu,Chen,Kao,Lin,&Huang,2012;Solmaz&Gökçearslan,2016),ascarcityregardingreadinessformobile learningwasobserved intherelevant literature. It issuggestedthattechnologicalandpsychologicalreadinessofstudentswhousemobiledevicesformobile learning,anew learningapproach,are required tobe supportedby researches (Abas,Chng,&Mansor,2009).Intheliterature,therearestudiesonmeasurementofreadinessformobilelearning,whicharebasedon technology adoptionmodel (TAM) (Aljuaid, Alzahrani,&Atiquil, 2014) andplannedbehaviortheory(TPB)(Cheon,Lee,Crooks&Song,2012).Thesestudiesarebasedonadoptionoftechnology.Moreover,thereareotherstudieswhichrelyonbasic,skill-oriented,psychologicalandbudgetreadinessdimensions(Hussinetal.,2012).Intheliteraturereview,avalidandreliablemeasurementtoolformeasuringreadinesstowarddirectmobilelearningwasencountered.Thebasicreasonfordevelopmentofthismeasurementtoolwasthattechnologyadoptionsubjecthasnotbeendevelopedwithinaspecializedareasuchasmobilelearning(Linetal.,2016).In the present study, themeasurement tool developedby Lin et al. (2016)was adapted intoTurkish.Thepresentstudywasconductedon698undergraduatestudentsinthespringsemesteroftheacademicyearof2015-2016atapublicuniversityinAnkara.Uponpermissionrequested

MobilÖğrenmeyeYönelikHazırbulunuşlukÖlçeği:BirUyarlamaÇalışması

Cilt:7 Sayı:1 Yıl:2017

145

fromauthors,developersofthescale,throughe-mail,thescalewastranslatedbytheresearchers.Thepreparedscalewasconsultedto9expertsfromtheComputersEducationandInstructionalTechnologies and an expert form the Turkish Education Departments. Validity and reliabilitystudiesoftheTurkishformofthescalewereevaluatedbymeansoftheEFAandtheconfirmatoryfactoranalysis(CFA);itsinternalconsistencycoefficientwasevaluatedthroughtheCronbach’salpha;anditsreliabilityanalyseswereevaluatedthroughtestre-testanalyses.WhiletheEFAandtheCFAanalyseswereconductedintwostages.AsresultofthefirstEFAanalysis,three-factorstructureexhibitedequivalencywiththeoriginalform.TwoitemscoveringeachotherinthefirstCFAwereremovedfromthescalebasedontheexpertview.InthesecondEFA,thethree-factoredstructurewasobservedagain.17-itemscalewasexplaining76.9%ofthetotalvariance.Factorloadingsofthescaleitemswereestimatedintherangesof.75and.86attheoptimismsub-dimension;rangeof.74and.86attheself-sufficiencysub-dimension;andrangeof.71and.85attheself-learningsub-dimension.AccordingtotheultimateCFAresults,[χ2(698)= 359.73, (sd=108, p.=.0000); χ2/sd= 3.33 ; RMSEA=.058, GFI=.94, AGFI=.92,IFI=.98,CFI=.98,veNFI=.97],modelandstandardvaluesofthescalewerereported.Thesevalueswereatsatisfactoryandacceptablelevels(Meydan&Şeşen,2011).Cronbach’salphareliabilitycoefficientofthescalewasestimatedat.95.Cronbach’salphavaluesofthesub-factorsofthescalewereestimatedat.95,.94and.89forthefirst,secondandthirdfactors,respectively.Asaresultofthetestandre-testanalysisresults,thecorrelationcoefficientwasestimatedat.68.Accordingtotherelevantliterature,therewasnospecializedmeasurementtoolwasavailableintermsofTurkishmobilelearningreadiness.Itwasconsideredthatthisadaptedscalecouldmakesignificantcontributiontotheexistingliterature.Additionally,itwasthoughtthatapplicationofthe scale to the different study groups and relevant reliability and validity studies would bebeneficent. Furthermore, appropriate teaching designs are suggested by determining mobilelearningreadinessforlearningenvironments.



146

Giriş

Mobilöğrenme,tablet,dizüstü,avuçiçibilgisayar,akıllıtelefongibitaşınabilirhafifaraçlarlasınıf içi vedışı öğrenmeetkinliklerinin gerçekleştirildiği bir öğrenmebiçimidir.Mobil öğrenmetanımın oluşmasında anında, kişisel, informal, bağlamsal, taşınabilir, her yerde bulunabilen,yaşamınheranınanüfuzetmişolmaözellikleriyerteşkiletmiştir(Kukulska-Hulme&Traxler,2005;O'Malley, 2003). Öğrenmenin sınıf dışında ortamlarda gerçekleşebileceği kuramsal tabanlıyaklaşımlarla1970’li yıllarda ifadeedilmeklebirliktebuyaklaşımlardaöğrenenveöğrenmeninmobilhalegelmesindenbahsedilmemektedir(Sharples,Taylor,&Vavoula,2005).Bununlabirliktemobil öğrenme için kullanılabilecekaraçlarının geçmişi de1970’lereuzanmaktadır (Crompton,2014). Buaraçlardadonanım,yazılımve internethızı gibiözelliklerin sonzamanlardabelirginbiçimde gelişmesiyle bu araçları kullanmayı tercih eden bireylerin artmasına neden olduğusöylenebilir.Buöğrenmetürüneilişkinakademikçalışmalar2000’liyıllarınbaşındailgigörmeyebaşlamıştır(Traxler,2005)

Mobil teknolojileri kullanarak öğrenme; davranışçı, yapılandırmacı, durumlu, işbirlikli,informalvehayatboyuöğrenme,öğrenmeveöğretmeyidesteklemebiçimindekuramsalaçıdankategorilere ayrılacak etkinlikler sunmaktadır. Bu etkinlikler ve mobil öğrenme fırsatlarınıngelişimibağlamındaaraştırmacılarınbukonuyailgileridegiderekartmaktadır.2003-2010yıllarıarasında gerçekleştirilmiş çalışmaları kapsayan bir meta-analiz çalışmasında mobil öğrenmekonusundakiçalışmalarınçoğundamobilöğrenmeninetkililiğivemobilöğrenmesistemtasarımınıkapsadığısonucunaulaşılmıştır(Wu,Wu,Chen,Kao,Lin,&Huang,2012).Türkiye’de2005-2015yıllarıarasındagerçekleştirilmişlisansüstütezleriniinceleyenbiraraştırmadaisebaşarı,tutumvememnuniyetdeğişkenleriilksıradayeralmakta,mobilöğrenmeyehazırbulunuşlukileilgilisadecebiraraştırmayarastlanmaktadır(Solmaz&Gökçearslan,2016).

Literatür

Mobilöğrenme

E-öğrenmenin bir uzantısı olarak karşımıza çıkanmobil öğrenme, kuram ve uygulamadaçeşitli farklılıkları bünyesinde barındırmaktadır.Mobil araçlar bilgiye erişim ve yapılandırmadayenibiryolsunmamanınyanısırayeniticariveekonomiketkinliklersunmaktadır.Bubağlamdamobilöğrenmede“mobil”kavramıdahaöncelerianlaşıldığıgibiolmamaklabirlikte“öğrenme”kavramı da değişmekte, toplumda yeni birmobil bağlam anlayışı ortaya çıkmaktadır (Traxler,2007). “Mobil öğrenme nedir?” sorusuna çeşitli farklı yanıtlar verilmekle birlikte teknolojinin,öğrenenin ve bilginin mobilizesi üzerinde durulmaktadır (Pachler, Bachmair, & Cook, 2009).Traxler(2007,s.5.)ulaştırılacakolanöğrenmenin“tamdurumunda”,“tamzamanında”,“yeterikadar”,“tambenimiçin”biçimindeolacağıifadesinikullanmıştır.

Teknoloji, öğrenen ve bilgi mobilizesi bakımından dünyada en sık kullanılan mobil araçolarakakıllıtelefonlarkarşımızaçıkmaktadır.4,55milyarmobiltelefonkullanıcısıarasında1,75milyar akıllı telefon kullanıcısı yer alırken (EMarketer, 2014), ülkemizde etkin mobil internetkullanıcı sayısı 11 milyonun üzerindedir. Bu rakam akıllı telefon kullanıcı sayısına da işaretetmektedir(TÜİK,2015).FırsatlarıArttırmaveTeknolojiyiİyileştirmeHareketi(FATIH)projesiile1.437.800tabletbilgisayaröğretmenveöğrencilereulaştırılmışkenburakamın2019yıllınakadar12milyoncivarınaulaşmasıplanlanmaktaveokullardaİnternetbağlantısıgeliştirilmeyedevametmektedir(Çakmakçı,2015).Teknolojiyatırımlarıheröğrencikademesininetkilenmesinenedenolacaktır.FATIHprojesiK12seviyesindeolmaklabirlikteüniversiteöğrencilerinidedolaylıyönden



147

etkileyecektir. Bu yatırımlar ile mobil öğrenme için ciddi teknolojik olanakların var olduğusöylenebilir.

Bu teknoloji olanakları vemobil kültürün insan yaşamınanüfuzunun yeni nesil öğrenmeortamlarınayansımasıolağanbirsüreçolarakkarşımızaçıkacağısöylenebilir.Sayısalyerliolarakda isimlendirilen günümüz öğrencileri “bilgi ara ve öğren” anlayışını benimseyen ve bilgiyeistedikleriyervezamandagecikmeyaşamadanvekesintisizulaşmakisteyenbirnesildirvemobilöğrenmebubireyleringereksinimlerinyanıtvermektedir(Bozkurt,2015).Etkilibirmobilöğrenmeetkinliği temelinde insan faktörü yatmaktadır (Kukulska-Hulme, 2007). Bireylerin psikolojikhazırbulunuşluklarıbuanlamdaönemlibirdeğişkenolarakgörülmektedir.

Hazırbulunuşluk

Hazırbulunuşluktemelindegelişimselhazırbulunuşlukvekatlanmış(kümülatif)öğrenmeadıverilen ikikuramlakarşılaşılmaktadır.Gelişimselhazırbulunuşlukdüzenli, sıralıbiçimdezihinselgelişiminsağlandığınıifadeetmektedir.Katlanmışöğrenmekuramıisehiyerarşikvegelişimselbiryapıda zihinsel gelişimi açıklamaktadır (Jansen, 1969). Hazırbulunuşluk kavramı genel olaraköğrenmeye, bir teknolojiye veya bir objeyi kullanmaya yönelik olabilmektedir. Bireylerkullandıkları teknolojiye yönelik memnuniyet duymuyorsa ve o teknolojiyi kullanmaya hazırhissetmiyorlarsasonrakideneyimlerindebuteknolojiyikullanmaktankaçınacaktır (Kalelioğlu&Baturay,2014;Parasuraman,2000).

Öğrenme ortamlarında teknoloji kullanımı giderek artmakla birlikte bu yeni teknolojilerikullanacak bireylerin hazırbulunuşluk düzeylerini ölçmek önem arz etmektedir (Lin ve Hsieh,2007).Donanım,yazılımvealtyapıgibiteknolojiolanaklarıhazırolduğundabileyenigelenekseldışı öğrenme ortamında bulunacakların psikolojik açıdan hazırlıklı olmaları ve sistemikullanabilmekiçingereklibecerileresahipolmalarıönemligörülmektedir(Kalelioğlu&Baturay,2014). Mobil araçları kullanan öğrencilerin bu araçlarla yeni öğrenme yaklaşımı olan mobilöğrenmeye teknoloji ve psikolojik açıdan hazırbulunuşluluğunun araştırmalarla desteklenmesiönerilmektedir (Abas, Chng, & Mansor, 2009). Mobil öğrenme ile ilgili araştırmalarda mobilteknolojiyikullanımayönelik,becerivepsikolojikhazırbulunuşluluğun(Hussin,Manap,Amir,&Krish,2012)vemobilöğrenmeyeyönelikhazırbulunuşluluğunun(Lin,Lin,Yeh,,&Wang,2016)alanyazındayazındaçalışıldığıifadeedilmektedir.

MobilÖğrenmeHazırbulunuşluluğununÖlçülmesi

Literatürdemobil öğrenme hazırbuluşluluğunun ölçülmesinde teknoloji kabul modelinin(TAM) (Aljuaid, , Alzahrani,&Atiquil, 2014), planlı davranışlar kuramının (TPB) temel alındığıçalışmalararastlanmaktadır(Cheon,Lee,Crooks,&Song,2012).Buçalışmalarteknolojikabulütemelindedir.Ayrıcatemel,becerilereyönelik,psikolojikvebütçehazırbulunuşluğuboyutlarınıkapsayan çalışmalar da vardır (Hussin ve diğerleri, 2012). Direk mobil öğrenmeye yönelikhazırbulunuşluğu ölçen geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış bir ölçme aracı ilekarşılaşılmaktadır.Buölçmearacınıngeliştirilmesindekitemelnedenteknolojikabulününmobilöğrenmegibiözelleşmişbirkonualanıiçingeliştirilmemişolmasıdır(Linvediğeleri,2016).

Lin ve diğerleri (2016) mobil öğrenme hazırbulunuşluluğunu ölçmek amacıyla teknolojikabulü (algılanan kullanım kolaylığı ve algılanan kullanışlılık hariç), çevrimiçi öğrenmeyehazırbulunuşluk,mobilaraçkaygısıvemobilöğrenmenintemelözellikleritemelinde55maddelikmadde havuzu araştırma paneli tartışma grubunun onayı ile hazırlanmıştır. Yedili likert



148

biçimindeki319kişiilegerçekleştirilengeçerlikvegüvenirlikanalizçalışmalarınatabitutulmuş,3faktörlü19maddeliknihaiölçeğeulaşılmıştır.Nihai formaulaşırkengüvenirlikanalizi yanı sıraiçerik geçerliği, ölçüt-bağıntılı geçerlik, yakınsak geçerliliği, ayırt edici geçerlilik ve nomolojikgeçerliliğiuygulananölçmearacınıngeçerlivegüvenilirbirölçmearacıolduğuifadeedilmektedir.

BuaraştırmadaLinvediğerleri(2016)tarafındangeliştirilmişolanmobilöğrenmeyeyönelikpsikolojik ve sistem kullanımını kapsayanmobil öğrenme hazırbulunuşluk ölçeğinin Türkçe’yeuyarlanmasıvebubağlamdageçerlikvegüvenilirlikçalışmasınınyapılmasıamaçlanmaktadır.

Yöntem

ÇalışmaGrubu

Araştırma,2015-2016eğitimöğretimyılındaAnkara’dabulunanbirdevletüniversitesindeöğrenim görmekte olan 698 lisans öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Öğrencilerin tamamıüniversiteninUzaktanEğitimUygulamaveAraştırmaMerkezitarafındanortakyürütülenderslerekayıtlıdır. Katılımcılar kendilerine çevrimiçi olarak gönderilen anketi gönüllülük esasına dayalıolarakdoldurmuşlardır.ÇalışmagrubunaaitdemografikbilgilerTablo1.’deverilmiştir.

Tablo1.ÇalışmaGrubunaAitDemografikBilgiler

Tablo1. incelendiğindearaştırmayakatılan lisansöğrencilerinin415’ininkadın (%59,5),283’ünün ise (%40,5) erkek öğrencilerden oluştuğu görülmektedir. Katılımcıların sınıflara göredağılımıincelendiğindeise553öğrencinin(%79,2)1.sınıfa,73öğrencinin(%10,5)2.sınıfa,31’inin(%4,4)3.sınıfave41’inin(%5,9)4.sınıfadevamettiklerigörülmektedir.

MobilÖğrenmeHazırbulunuşlukÖlçeği

MobilÖğrenmeHazırbulunuşlukÖlçeği, Lin ve diğerleri (2016) tarafından geliştirilmiştir.Ölçekgeliştirilmesüreci55maddelikmaddehavuzuoluşturulmuşve319kişiileyürütülençalışmasonucundaölçeği;ÖzYeterlilik(Self-Efficacy),İyimserlik(Optimism)veKendiKendineÖğrenme(Self Directed Learning) başlıklı 3 faktör altında toplanan 19 maddeden oluşan nihai şeklineulaşılmıştır. Özgün ölçekte ilk boyut olan Öz Yeterlilik boyutunda 7madde, ikinci boyut olanİyimserlikboyutunda7maddevesonboyutolanKendikendineöğrenmeboyutundaise5maddebulunmaktadır.

7’li likertbiçimindehazırlananölçektekatılımdüzeyleri;(1)“KesinlikleKatılmıyorum”,(7)ise “Kesinlikle Katılıyorum” arasında değerlendirilmiştir. Özgün ölçeğin geçerlik-güvenirlikçalışmalarıTayvan’da319katılımcıüzerindeyürütülmüştür.Katılımcılarınyaşortalaması24.66olup,5’te3’üüniversiteöğrencisidir.Diğerkatılımcılarıntamamınayakınıüniversitemezunudur.

Değişken Grup N %Cinsiyet Kadın 415 59,5

Erkek 283 40,5Toplam 698 100Sınıf 1.Sınıf 553 79,2

2.Sınıf 73 10,53.Sınıf 31 4,44.Sınıf 41 5,9

Toplam 698 100



149

Anket verileri çevrimiçi ortamda gönüllülük esasına göre toplanmıştır. Ölçek analizlerine 55maddelik form ile başlanmış, analizler sonucunda ölçeğin nihai haline ulaşılmıştır. Ölçek buyapısıyla toplam varyansın %68,40’ını açıklamıştır. Ölçeğin güvenirliği için yapılan analizlersonucundaölçeğintamamıvealtboyutlarınailişkinCroanbachAlfakatsayılarısırasıyla;.938,özyeterlikaltboyutuiçin.908,iyimserlikaltboyutuiçin.913vekendikendineöğrenmealtboyutuiçin.913olarakbelirlenmiştir.

İşlemler/süreç

Uyarlama çalışmasına başlanmadan önce ölçeği geliştiren yazarlara e-posta yoluylaulaşılmış,ölçeğinTürkçeyeuyarlanmasıiçinizinistenmiştir.GerekliizinlerinalınmasınınardındanölçekmaddeleriaraştırmacılartarafındanTürkçe’yeçevrilmiştir.Çevrilenölçek,görüşalmakiçinhazırlanan ve yapısında özgün madde, çevrilen madde ve yapılacak önerinin yazılabileceğibölümlerolanbirformileuzmanlaraulaştırılmıştır.ÖlçeğeilişkinuzmangörüşüiçinBilgisayarveÖğretim Teknolojileri Eğitimi alanında çalışan 9 ve Türkçe Eğitimi alanında çalışan 1 öğretimüyesine başvurulmuştur. Ayrıca uzmanlardan maddelerin çalışma grubu için uygunluğunu daincelemeleri istenmiştir. Araştırmacılar uzmanlardan gelen dönütler çerçevesinde maddeleritekrarincelenmişveölçeğesonhaliverilmiştir.Buaşamadaölçektenhiçbirmaddeatılmamıştır.Düzenlenmişhaliyleölçekte19maddeyeralmaktadır.

Ölçeğin Türkçe formunun geçerlik-güvenirlik çalışmaları açımlayıcı ve doğrulayıcı faktöranalizi ileyapıgeçerliği incelenmiş,Cronbachalfa ile içtutarlılıkkatsayısıvetesttekrartestinebakılarakgüvenirlikanalizleriyapılmıştır.Açımlayıcıfaktöranalizi,testtekrartestişlemleriSPSS21.0, doğrulayıcı faktör analizi işlemleri ise Amos 22 paket programı yardımı ilegerçekleştirilmiştir.

Bulgular

ÖlçeğinTürkçe’yeuyarlanması çalışmasındayapıgeçerliliğini incelemek,maddelerinaynıyapıyı ya da kavramı ölçüp ölçmediğini ortaya çıkarmak için (Büyüköztürk, 2008) öncelikleAçımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizinden sonra ölçeğin modeluyumunu test etmek amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Son olarak iseCronbach’s Alpha iç tutarlılık katsayısı hesaplanarak ve test- tekrar test yöntemi kullanılarakölçeğingüvenilirliğitespitedilmiştir.

BirinciAşamaAçımlayıcıFaktörAnalizi

Ölçektebulunan19maddeilegerçekleştirilenAFAsonuçlarıdeğerlendirilmiştir.ÖncelikleörneklemsayısınınanaliziçinyeterliolupolmadığınıbelirleyenKaiser-Meyer-Olkin(KMO)testinebakılmışveKMOdeğerinin0,94olduğugörülmüştür.AyrıcaverilerinfaktöranalizineuygunolupolmadığınıtespitetmekiçinBarlett’inKüresellikTestinebakılmış,sonucunanlamlıolduğu(X2=12279,55; p=0,000) görülmüştür. KMO değerinin 0,60’tan yüksek olması ve Barlett testininanlamlı çıkması araştırma verilerinin faktör analizi için uygun olduğunu ve faktör analiziyapılabileceğinigöstermektedir(Büyüköztürk,2008).

Analiz sonuçlarına göre 19 maddenin 17’sinin birinci faktör yük değerlerinin 0,651 veüzerinde olduğu görülmektedir. Ayrıca birinci faktörün yol açtığı varyansın %54,9 olduğugörülmektedir.Busebeplerlemaddelereeksendöndürmesiuygulanmıştır.Döndürmesonucundaölçeğinözdeğeri1’denbüyükmaddelerdenoluşan3faktördenoluştuğugörülmektedir.Ölçeğinorijinal formunun da 3 alt boyuttan oluştuğu göz önüne alındığında faktör analizi sonucunda



150

oluşanfaktöryapısınınorijinalformunfaktöryapısıilebenzerolduğugörülmektedir.Birincifaktörolan iyimserlikboyutu,ölçeğe ilişkin toplamvaryansın%28,8’ini, ikinci faktörolanözyeterlilikboyututoplamvaryansın%27,7’sini,üçüncüfaktörolankendikendineöğrenmeboyututoplamboyutun %18,5’ini açıklamaktadır. Üç faktörün maddelerde açıkladıkları ortak varyans ise%75,1’dir.

Analizsonucunda1.ve7.maddelerarasındabulunan7maddeninikincifaktörde,8.ve14.maddelerarasındabulunan7maddeninbirincifaktörde,15.ve19.maddelerarasındabulunan5maddenindeüçüncüfaktördedahayüksekdeğerleraldıklarıgörülmektedir.Maddelereaitfaktöryükdeğerleri0,644veüzerindedir.Bunagöreölçeğinbirincifaktörü7maddeden(8,9,10,11,12,13,14),ikincifaktörü7maddeden(1,2,3,4,5,6,7),üçüncüfaktörü5maddeden(15,16,17,18, 19) oluşmuştur. Birinci faktörde yer alanmaddelerin faktör yük değerleri 0,733 ile 0,860arasında,ikincifaktördeyeralanmaddelerinfaktöryükdeğerleri0,760ile0,854arasında,üçüncüfaktördeyeralanmaddelerinfaktöryükdeğerleri0,644ile0,840arasındadeğişmektedir.

BirinciAşamaDoğrulayıcıFaktörAnalizi

MobilÖğrenmeHazırbulunuşlukÖlçeği’nin faktöryapısının toplananverilerleolanuyumderecesinitespitetmekiçinDFAyapılmışveuyumistatistiklerihesaplanmıştır.DFAsonucundauyumindekslerişöyledir:[χ2(698)=1291,971;(sd=149,p=0,0000);χ2/sd=8,67;RMSEA=0,105,GFI=0,82, AGFI=0,77, IFI=0,90, CFI=0,90, veNFI=0,89]. Uyum indeksleri incelendiğinde genelolarakiyiveyakabuledilebilirbiruyumunolmadığıgörülmektedir.Busebepleanalizsonucundaeldeedilenmodifikasyonönerileriincelenmiştir.Eldeedilensonuçlaragöre1ile2;4ile5;6ile7ve18ile19numaralımaddelerilehatalararasındayüksekdüzeydebirilişkiolduğugörülmüştür.Bumaddelerincelendiğinde7.maddenin6.maddeyi,18.maddeninde19.maddeyianlamolarakkapsadığıfarkedilmiştir.Busebepleuzmangörüşünebaşvurularak6.ve19.maddelerinölçektençıkarılmasına karar verilmiştir. 1 ile 2, 4 ile 5.madddeler incelendiğinde ise bu maddelerinbirbirlerindenfarklıolduklarıveölçektençıkarılmalarınındoğruolmayacağıfikrineuzmangörüşüsonucuvarılmıştır.Sonuçolarak19maddelikölçekten2maddeninatılmasıile17maddelikfarklıbirölçekeldeedilmiş,busebeplefaktöryapısınıntekrarbelirlenmesigerektiğinekararverilerekAFAbirkezdahatekrarlanmıştır.

İkinciAşamaAçımlayıcıFaktörAnalizi

17maddelikölçekiçinyapılanAFAsonuçlarınagöreKMOdeğeri0,95olarakbelirlenmişveBarlett küresellik testininanlamlıolduğu (X2=10810,39;df=136,p=0,000)görülmüştür.Analizsonucuölçeğin3altboyuttanoluştuğunugöstermektedir.Şekil1’degösterilensaçılımgrafiğindedeölçeğin3altboyutasahipolduğuaçıkçagörülmektedir.



151

Şekil1.AçımlayıcıFaktörAnaliziSaçılımGrafiği

Şekil1’egöre4ve4’denbüyükbileşenlerinbirbirlerineçokyakındeğerleresahipolduklarıgörülmektedir.Budurumölçeğinüçfaktörlübiryapıdaolduğunugöstermektedir.Tablo1’deAFAsonuçlarıgösterilmektedir.

Tablo2.MobilÖğrenmeyeYönelikHazırbulunuşlukÖlçeğiAçımlayıcıFaktörAnaliziSonuçları

FaktöryükdeğerleriMadde Ortak

VaryansFaktör1-İyimserlik Faktör2-Öz

yeterlilikFaktör3-Kendikendineöğrenme

M1 0,796 0,836 M2 0,840 0,868 M3 0,758 0,820 M4 0,706 0,776 M5 0,793 0,800 M6 0,707 0,755 M7 0,711 0,746 M8 0,792 0,835 M9 0,760 0,784 M10 0,856 0,861 M11 0,752 0,786 M12 0,741 0,765 M13 0,806 0,808 M14 0,768 0,711M15 0,770 0,789M16 0,815 0,853M17 0,706 0,794AçıklananvaryansoranlarıAçıklananVaryans

Faktör1 %31,090 Faktör2 %27,451 Faktör3 %18,386 Toplam %76,929



152

Analiz sonuçları incelendiğinde ölçeğin toplam varyansın %76,9’unu açıkladığı ortayaçıkmıştır.Altboyutlarınaçıkladığıvaryansdeğerleriise;iyimserlikaltboyutuiçin%31,özyeterlilikalt boyutu için%27,45, kendi kendine öğrenme alt boyutu için%18,38 olarak hesaplanmıştır.Ölçekteiyimserlikaltboyutu7maddeden,özyeterlilikaltboyutu6maddeden,kendikendineöğrenmealtboyutuise4maddedenoluşmaktadır.Ölçekmaddelerininfaktöryükleri,iyimserlikaltboyutunda0,75ile0,86,özyeterlilikaltboyutunda0,74ile0,86,kendikendineöğrenmealtboyutunda0,71ile0,85arasındadeğişmektedir.AFA’dansonra17maddedenoluşan3altboyutluölçeğinmodeluyumunubelirlemekiçinDFAtekrarlanmıştır.

İkinciAşamaDoğrulayıcıFaktörAnalizi

17maddelikölçekiçinyapılanDFAsonucundauyumindekslerişuşekildehesaplanmıştır;[χ2(698) = 359,73; (sd=108, p.=0,0000); χ2/sd= 3,33; RMSEA= 0,058, GFI=0,94, AGFI=0,92,IFI=0,98,CFI=0,98,veNFI=0,97].Şekil2’deölçeğeaityapısaleşitlikmodelivestandartdeğerlerigösterilmektedir.

Şekil 2. Mobil öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluk ölçeği yapısal eşitlik modeli ve standartdeğerleri

Analizsonuçlarıincelendiğindex2/sddeğerinin3,33olduğugörülmektedir.Budeğerin3ile4arasındaolmasıkabuledilebiliruyumolarakdeğerlendirilmektedir.RMSEAdeğeri0,058olaraktespitedilmiştir.Budeğerin0,05ile0,06arasındaolmasıkabuledilebilirbiruyumungöstergesiolarakkabuledilmektedir.GFIdeğerinin0,94veAGFIdeğerininise0,92olduğugörülmektedir.iki

Ö.Y.

İyimserlik

K.K.Ö.



153

değerinde0,90değerindenbüyükolması iyibiruyumugöstermektedir. IFIdeğeri0,98olarakbulunmuştur.Budeğerin0,95’denbüyükolması iyiuyumugöstermektedir.CFIdeğerinin0,98olduğugörülmektedir.Budeğerin0,97’denbüyükolmasıiyiuyumuifadeetmektedir.NFIdeğeri0,97olaraktespitedilmiştir.Budeğerlerin0,95’tenbüyükolmasıiyiuyumungöstergesidir.BuradayeralanbütünuyumindekslerineaitsınırdeğerleriiçinMeydanveŞeşen(2011)referansolarakalınmıştır.

Güvenirlik

Ölçeğin 17 maddelik Türkçe’ye uyarlanmış formunun güvenilirliği, tutarlılık ve kararlılıkolarakikifarklıboyuttaincelenmiştir.TutarlılıkiçinCronbachalfakatsayısınabakılmış,kararlılıkiçintesttekrartestyöntemikullanılmıştır.

Ölçeğin cronbach alfa katsayısı 0,95 olarak bulunmuştur. Ölçeğin alt faktörlerine aitcronbachalfadeğerleriise;birincifaktörolaniyimserlikaltboyutuiçin0,95;ikincifaktörolanözyeterlilikaltboyutuiçin0,94;üçüncüfaktörolankendinekendineöğrenmealtboyutuiçin0,89olarakhesaplanmıştır. İçtutarlılıkkatsayılarının0,70’denbüyükolmasıölçeğingüvenilirliği içingenelolarakyeterligörülmektedir(Büyüköztürk,2008).Bubağlamdaölçeğintamamıileherbiralt boyutun iç tutarlılık katsayıları 0,70’in üzerinde olduğu için ölçeğin genel olarak güvenilirolduğusöylenebilir.

Ölçeğinkararlılığınıtestetmekiçinilkuygulamadan3haftasonraölçekçalışmagrubundayer alan 46 öğrenciye tekrar uygulanmıştır. İki uygulamadan elde edilen veriler Pearsonmomentler çarpım korelasyonu kullanılarak karşılaştırılmıştır. Analiz sonucunda korelasyonkatsayısı 0,68 olarak bulunmuştur. Korelasyon katsayısının 0,30. ile 0,70 arasında olması ortadüzeydebirilişkiolaraktanımlanmıştır(Büyüköztürk,2008).Bunagöreölçeğinortadüzeydebirkararlılığasahipolduğusöylenebilir.

SonuçveÖneriler

BuçalışmadaLinvediğerleri(2016)tarafındangeliştirilen19maddelikMobilÖğrenmeyeHazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlaması yapılmıştır. Öncelikle ölçeğin araştırmacılartarafından Türkçe’ye çevirisi yapılmış, uzmanların önerileri doğrultusunda gerekli düzeltmeleryapılmıştır.Ölçekmaddeleri698lisansöğrencisindenoluşançalışmagrubunauygulanmış,eldeedilenverilersırasıylaaçımlayıcıvedoğrulayıcıfaktöranaliziyapılarakdeğerlendirilmiştir.

Ölçeğin faktör yapısını belirlemek amacıyla yapılan AFA sonuçlarına göre ölçeğin 3 altboyuttanoluştuğu vebu yapınınölçeğinorijinal hali ile benzerlik gösterdiği görülmüştür.AFAsonucunda ortaya çıkan faktör yapısını doğrulamak için DFA yapılmıştır. Elde edilen uyumdeğerleri incelendiğinde uyum değerlerinin iyi ya da kabul edilebilir durumu göstermediğibelirlenmiştir.Bunedenleanalizdekimodifikasyonönerileridoğrultusundaikimaddeninölçektençıkarılmasınakararverilmiştir.

19maddelikölçekten2maddeninçıkarılmasıileoluşan17maddelikyeniölçeğinfaktöryapısını belirlemek ve uyumunu test etmek için tekrar AFA ve DFA tekrar yapılmıştır. AFAsonucunda3altfaktördenoluşanölçektebirincifaktörolarakbelirleneniyimserlikaltboyutunun7maddeden,ikincifaktörolarakbelirlenenözyeterlilikaltboyutunun6maddeden,üçüncüfaktörolarak belirlenen kendi kendine öğrenme alt boyutunun 4maddeden oluştuğu belirlenmiştir.Ayrıca ölçeğin toplam varyansı %76,9 olarak hesaplanmıştır. Büyüköztürk (2008) açıklananvaryansın%40ile%60arasındaolmasınınyeterliolarakkabuledildiğinibelirtmiştir.AyrıcaHair,



154

Anderson,Tatham&Black(1998)SosyalBilimlerde%60veüzerindekivaryansoranınıniyiolarakdeğerlendirildiğini ifade etmekle birlikte daha düşük de olabilmektedir. Bu durumda ölçeğinaçıkladığıvaryansdeğerininyüksekolduğusöylenebilir.

DFAsonucundaiseölçeğinuyumdeğerlerininiyivekabuledilebilirbiruyumuişaretettiğigörülmektedir.SonolarakölçeğintutarlılığınıbelirlemekiçinCronbachalfakatsayısıhesaplanmışvekararlılığınıölçmekiçintest-tekrartestyöntemikullanılmıştır.Ölçeğintutarlılıkkatsayısı0,95olarak,test-tekrartestölçümlerininkarşılaştırılmasıileeldeedilenkorelasyonkatsayısıise0,68olarakbulunmuştur.Sonuçlargözönündebulundurulduğundaölçeğingüvenilirolduğusonucunaulaşılabilir. Bu bağlamda ölçeğin genel olarakmobil öğrenme hazırbulunuşluğunu ölçmek içinkullanılabilecekgeçerlivegüvenilirbirölçekolduğusöylenebilir.

Alanyazın incelendiğinde Türkçe Mobil Öğrenme Hazırbulunuşluk Ölçeği bulunmadığıgörülmektedir.BukapsamdaTürkçe’yeuyarlananbuölçeğinalandaönemlibirboşluğukapatarakalana önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte ölçeğin farklı çalışmagruplarına uygulanarak geçerlilik ve güvenilirlik çalışmalarının yapılması faydalı görülmektedir.Ölçek kullanılarak hazırbulunuşluğu etkileyen veya hazır bulunuşluluğun etkili olduğu farklıdeğişkenler ortaya koyulabilir. Ayrıca öğretim uygulamalarında çalışma gruplarının mobilöğrenmehazırbulunuşlukdüzeyleribelirlenerekbudüzeyleregöreöğretimtasarımıyapılabilir.Bukonudaaraştırmalaryürütülebilir.



155

Kaynakça

Abas,Z.W.,Chng,L.P.,&Mansor,N.(2009).AstudyonlearnerreadinessformobilelearningatOpenUniversityMalaysia.InProceedingsofIADISInternationalConferenceMobileLearning(pp.151–157).

Aljuaid,N.M.F.,Alzahrani,M.A.R.,&Atiquil,A.Y.M.(2014).AssessingmobilelearnigreadinessinSaudiArabiahighereducation:Anempiricalstudy.TheMalaysianOnlineJournalofEducationalTechnology,2(2),1-14.

Bozkurt, A. (2015). Mobil öğrenme: her zaman, her yerde kesintisiz öğrenme deneyimi.AçıköğretimUygulamalarıveAraştırmalarıDergisi,1(2),65-81.

Büyüköztürk,Ş.(2008).Verianalizielkitabı(9.Baskı).Ankara:PegemAYayıncılık.

Cheon,J.,Lee,S.,Crooks,S.M.,&Song,J.(2012).Aninvestigationofmobilelearningreadinessinhighereducationbasedon the theoryofplannedbehavior.Computers&Education,59(3),1054-1064.

Crompton,H.(2014).Adiachronicoverviewoftechnologycontributingtomobilelearning:Ashifttowardsstudent-centeredpedagogies.InM.Ally&A.Tsinakos(Eds.),Increasingaccessthroughmobilelearning(pp7-15).Canada:AthabascaUniversity.

Çakmakçı, N. (2015). Fatih’e yeni yol haritası. Erişim tarihi: 15.04.2016,http://www.hurriyet.com.tr/fatih-e-yeni-yol-haritasi-30268278

EMarketer (2014). Smartphone users worldwidewill total 1.75 billion in 2014. Erişim tarihi:20.04.2016,http://www.emarketer.com/Article/Smartphone-Users-Worldwide-Will-Total-175-Billion-2014/1010536.

Hussin,S.,Manap,M.R.,Amir,Z.,&Krish,P.(2012).MobilelearningreadinessamongMalaysianstudentsathigherlearninginstitutes.AsianSocialScience,8(12),276-283.

Jensen,A.R.(1969).Understandingreadiness:Anoccasionalpaper.ERICClearinghouseonEarlyChildhoodEducation,Champaign,IL.

Kalelioğlu,F.,&Baturay,M.H.(2014).E-öğrenmeiçinhazırbulunuşluközdeğerlendirmeölçeğininTürkçe’yeuyarlanması:Geçerlikvegüvenirlikçalışması.BaşkentUniversityJournalofEducation,1(2),22-30.

Kukulska-Hulme,A.(2005).Mobilelearning:Ahandbookforeducatorsandtrainers.PsychologyPress.

Kukulska-Hulme,A.(2007).Mobileusabilityineducationalcontexts:Whathavewelearnt?.TheInternationalReviewofResearchinOpenandDistributedLearning,8(2),1-16.

Lin,H.H.,Lin,S.,Yeh,C.H.,&Wang,Y.S. (2016).Measuringmobile learningreadiness:Scaledevelopmentandvalidation.InternetResearch,26(1).265-287.

Lin, J. S. C., & Hsieh, P. L. (2007).The influence of technology readiness on satisfaction andbehavioral intentions toward self-service technologies. Computers in Human Behavior, 23(3),1597-1615.



156

Meydan,C.H.&Şeşen,H.(2011).YapısalEşitlikModellemesiAmosUygulamaları.Ankara:DetayYayıncılık.

O'Malley,C.,Vavoula,G.,Glew,J.,Taylor, J.,Sharples,M.,Lefrere,P., ...&Waycott, J. (2005).Guidelines for learning/teaching/tutoring in a mobile environment, Erişim adresi:https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00696244/

Pachler, N., Bachmair, B., & Cook, J. (2009).Mobile learning: structures, agency, practices.SpringerScience&BusinessMedia.

Parasuraman, A. (2000). Technology readiness index (TRI) a multiple-item scale to measurereadinesstoembracenewtechnologies.JournalofServiceResearch,2(4),307-320.

Sharples,M.,Taylor,J.,&Vavoula,G.(2005,October).Towardsatheoryofmobilelearning.InProceedingsofmLearn(Vol.1,No.1,pp.1-9).

Solmaz,E.,&GökçearslanŞ.(2016).Mobilöğrenme:Lisansüstütezlereyönelikbiriçerikanaliziçalışması.10.BilgisayarveÖğretimTeknolojisiSempozyumu,baskıda

Traxler, J. (2005, June). Defining mobile learning. Paper presented at ADIS InternationalConference Mobile Learning, Qawra, Malta. Erişim adresi:http://www.iadis.net/dl/final_uploads/200506C018.pdf

Traxler,J.(2007).Defining,DiscussingandEvaluatingMobileLearning:Themovingfingerwritesandhavingwrit....TheInternationalReviewofResearchinOpenandDistributedLearning,8(2),1-12.

Wu,W.H.,Wu,Y.C.J.,Chen,C.Y.,Kao,H.Y.,Lin,C.H.,&Huang,S.H.(2012).Reviewoftrendsfrommobilelearningstudies:Ameta-analysis.Computers&Education,59(2),817-827.



157

EK:MobilÖğrenmeHazırbulunuşlukÖlçeği

Özyeterlilik

1. Mobil öğrenme sistemlerinin temel fonksiyonlarını kullanma konusunda kendimegüvenirim.

2. Mobilöğrenmesistemleriyleilgilibilgivebecerilerimegüvenirim.3. Diğerleriyle etkili iletişim kurmak içinmobil öğrenme sistemlerini kullanma konusunda

kendimegüvenirim.4. Mobilöğrenmeiçinbilgiyieldeetmekveyatoplamakamacıylaİnterneti(Google,Yahoo)

kullanırkenkendimegüvenirim.5. Mobilöğrenmesistemlerinikullanmakonusundaçalışırkenkendimegüvenirim.6. Mobilöğrenmesistemlerininnasılçalıştığınıbilmekonusundakendimegüvenirim.

İyimserlik

7. İstediğimzamançalışabildiğimiçinmobilöğrenmesistemleriileçalışmayıseverim.8. Mobilöğrenmesistemleridahaetkiliçalışmamısağlar.9. İhtiyaçlarımauygunhalegetirebildiğimmobilöğrenmesistemleriniseverim.10. Mobilöğrenmesistemleriniseverim.11. Mobilöğrenmesistemleriinsanlarınçalışmazamanlarıüzerindedahafazlakontrolsahibi

olmalarınısağlar.12. Enyenimobilöğrenmesistemleriçokdahakullanışlıdır.13. Mobilöğrenmesistemleri,banadahafazlaçalışmaözgürlüğüsağlar.

Kendikendineöğrenme

14. Kendiöğrenmesürecimiyönetebilirim.15. Kendiçalışmaplanımıuygularım.16. Çalışmalarımdahedefleribelirlerveyüksekderecedesorumlulukalırım.17. Zamanıiyiyönetirim.

kış 2017 cilt 7 sayı 1...were at satisfactory and acceptable levels (meydan & Şeşen, 2011)....

Documents