k l eurig ontleden · 2014. 5. 9. · 5 onderwerp ond 13 6 lijdend voorwerp lv 16 7 meewerkend...

Voor Nederland en Belgiё: K2-Publisher B.V.Prins Hendrikstraat 37NL-2411 CS Bodegraven

VOORBEELDPAGINA‘S88969 K(l)eurig ontleden

Telefoon +31(0)172-61 03 75Telefax +31(0)172-61 43 [email protected]

PAGINA 1 VAN 25

1

Inleiding 2 1 Zinsontleding 3

2 Persoonsvorm 4 3 Zinsdelen 8 4 Werkwoordelijk gezegde wwg 10 5 Onderwerp ond 13 6 Lijdend voorwerp lv 16 7 Meewerkend voorwerp mv 20 8 Bijwoordelijke bepaling bwb 26 9 Naamwoordelijk gezegde nwg 31

Toets 1 35 Toets 2 36 Toets 3 37 Toets 4 38 Toets 5 39 Toets 6 40

Inleiding K(l)eurig ontleden Ontleden saai? Niet met dit kleurige boek. Vanuit de zinskern (de 'korte zin') met gezegde (incl. persoonsvorm) en onderwerp bouwen we een zin. Er komt steeds keurig een steentje bij: een zinsdeel met zijn eigen herkenbare kleur. Een korte uitleg wordt telkens gevolgd door een of meerdere oefeningen. Achter in het boek staan zes uiteenlopende toetsen.

We hebben ervoor gekozen de leerlingen veel met kleur te laten werken: een snelle, aantrekkelijke manier die bovendien de samenwerking tussen de beide hersenhelften (taal-links, kleur-rechts) bevordert. Gebruikers die dat niet zien zitten, kunnen echter zonder meer ook met dit boek aan de slag. Zij kiezen dan gewoon voor wat zij prettig vinden. Voor verschillende onderstrepingen e.d. bijvoorbeeld; of voor de afkorting onder een zinsdeel. Op een paar toetsbladzijden kiezen wij zelf overigens ook voor onderstrepingen.

Daar behandelen we bijvoeglijke bepaling, bijstelling en voorzetsel voorwerp wel. Daar wordt ook wat dieper ingegaan op het naamwoordelijk gezegde.

TIP! Veel oefeningen lenen zich voor 'hergebruik'. Zinnen waaruit bijvoorbeeld in het begin van het boek eerst alleen de persoonsvorm gehaald moest worden, kun je later opnieuw gebruiken om zinsdelen te oefenen die dán aan de orde zijn geweest.

Bloemlezing 25 bladzijden Op de website staat het antwoordenboek

K(l)eurig ontleden 40 bladzijden, € 9,95 inclusief verzendkosten, bovendien staffelkorting vanaf 5 exemplaren

K2-Pu

blisher

.nl

2

K2-Pu

blisher

.nl

2

K2-Pu

blisher

.nl

3

K2-Pu

blisher

.nl

3

K2-Pu

blisher

.nl

4

K2-Pu

blisher

.nl

4

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

? Niet met dit kleurige boek.

K2-Pu

blisher

.nl

? Niet met dit kleurige boek.it de zinskern (de

K2-Pu

blisher

.nl

it de zinskern (de 'korte zin

K2-Pu

blisher

.nl

'korte zin') met gezegde (incl. persoonsvorm) en onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

') met gezegde (incl. persoonsvorm) en onderwerp Er komt steeds keurig een steentje bij: een zinsdeel met

K2-Pu

blisher

.nl

Er komt steeds keurig een steentje bij: een zinsdeel metwordt telkens gevolgd door een of meerdere oefeningen.

K2-Pu

blisher

.nl

wordt telkens gevolgd door een of meerdere oefeningen. Achter in het boek staan zes uiteenlopende toetsen.

K2-Pu

blisher

.nl

Achter in het boek staan zes uiteenlopende toetsen.

We hebben ervoor gekozen de leerlingen veel met

K2-Pu

blisher

.nl

We hebben ervoor gekozen de leerlingen veel met manier die bovendien de samenwerking tussen de beide hersenhelften (taal

K2-Pu

blisher

.nl

manier die bovendien de samenwerking tussen de beide hersenhelften (taalbevordert.

K2-Pu

blisher

.nl

bevordert.Gebruikers die dat niet zien zitten, kunnen echter zonder meer ook met dit boek aan de slag. Zij kiezen

K2-Pu

blisher

.nl

Gebruikers die dat niet zien zitten, kunnen echter zonder meer ook met dit boek aan de slag. Zij kiezen dan gewoon voor wat zij prettig vinden

K2-Pu

blisher

.nl

dan gewoon voor wat zij prettig vindende K2-

Publis

her.n

lde afkortingK2-

Publis

her.n

lafkorting onder een zinsdeel. K2-

Publis

her.n

londer een zinsdeel.

Op een paar toetK2-Pu

blisher

.nl

Op een paar toetsbladzijden kiezen wij zelf overigens ook voor onderstrepingen.K2-Pu

blisher

.nl

sbladzijden kiezen wij zelf overigens ook voor onderstrepingen.

Daar K2-Pu

blisher

.nl

Daar behandelenK2-Pu

blisher

.nl

behandelen weK2-Pu

blisher

.nl

wewat dieper ingegaan op het K2-

Publis

her.n

l

wat dieper ingegaan op het K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlOp de website staat het antwoordenboek

K2-Pu

blisher

.nlOp de website staat het antwoordenboek

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 2 VAN 25

2

Zinsontleding een ondergeschoven kindje? Als u er meer aandacht aan wilt besteden, dan is Kleurig ontleden geschikt vanaf groep 7. Misschien als zinvolle stap om na de CITO toets van groep 8 deze methode in te zetten als voorbereiding op het voortgezet onderwijs. Zie je die 'steentjes' hieronder? Daarmee bouwen we een zin. Er komt steeds een stukje bij. Zinsdelen noem je die stukken. Eerst liggen er nog maar twee steentjes. Als de zin helemaal klaar is, zijn het er vijf. Hoe meer bouwstenen, hoe meer informatie je krijgt, hoe meer je te weten komt. We beginnen met deze korte zin.

Edwin stuurt.

Wie doet iets? Wat doet hij? Wat weet ik nu al? Ik weet dat er een Edwin is. En ook wat hij doet: hij stuurt.

Edwin stuurt een mailtje.

Nu weet ik ook wat Edwin stuurt: een mailtje.

Edwin stuurt mij een mailtje.

Aan wie hij dat mailtje stuurt: mij.

Edwin stuurt mij vandaag een mailtje.

En wanneer hij dat doet: vandaag. We gaan zinnen ontleden, zinnen in stukken verdelen. Uit welke bouwstenen (zinsdelen) bestaat een zin? Die zinsdelen gaan we namen geven. Ze krijgen ook een eigen kleur. In dit boek zul je in ieder geval tegenkomen:

persoonsvorm lijdend voorwerp

gezegde meewerkend voorwerp

onderwerp (bijwoordelijke) bepaling Zinsontleding heet dat.

1. Zinsontleding

K2-Pu

blisher

.nlKleurig ontleden

K2-Pu

blisher

.nlKleurig ontleden

om na de CITO toets van groep 8 deze

K2-Pu

blisher

.nlom na de CITO toets van groep 8 deze

methode in te zetten als voorbereiding op het voortgezet

K2-Pu

blisher

.nlmethode in te zetten als voorbereiding op het voortgezet

uwen we een zin. Er komt steeds een stukje bij.

K2-Pu

blisher

.nl

uwen we een zin. Er komt steeds een stukje bij. noem je die stukken. Eerst liggen er nog maar twee steentjes. Als de zin helemaal

K2-Pu

blisher

.nl

noem je die stukken. Eerst liggen er nog maar twee steentjes. Als de zin helemaal stenen, hoe meer informatie je krijgt, hoe meer je te

K2-Pu

blisher

.nl

stenen, hoe meer informatie je krijgt, hoe meer je te

Edwin

K2-Pu

blisher

.nl

Edwin is.

K2-Pu

blisher

.nl

is.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtje

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtjeeen mailtje

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtje.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtje

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtje.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

mij

K2-Pu

blisher

.nl

mij een mailtje.

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtje.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

hij dat mailtje stuurt:

K2-Pu

blisher

.nl

hij dat mailtje stuurt: mij

K2-Pu

blisher

.nl

mij.

K2-Pu

blisher

.nl

.

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt mij

K2-Pu

blisher

.nl

mij

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

hij dat doet:

K2-Pu

blisher

.nl

hij dat doet: vandaag

K2-Pu

blisher

.nl

vandaag.

K2-Pu

blisher

.nl

.

We gaan zinnen ontleden, zinnen in stukken verdelen. Uit welke bouwstenen (zinsdelen)

K2-Pu

blisher

.nl

We gaan zinnen ontleden, zinnen in stukken verdelen. Uit welke bouwstenen (zinsdelen) bestaat een zin?

K2-Pu

blisher

.nl

bestaat een zin?

Die z

K2-Pu

blisher

.nl

Die zinsdelen gaan we namen geven

K2-Pu

blisher

.nl

insdelen gaan we namen gevenIn dit boek

K2-Pu

blisher

.nl

In dit boek z

K2-Pu

blisher

.nl

zu

K2-Pu

blisher

.nl

ul je

K2-Pu

blisher

.nl

l je in ieder geval tegenkomen:

K2-Pu

blisher

.nl

in ieder geval tegenkomen:

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm K2-Pu

blisher

.nl

gezegde K2-Pu

blisher

.nl

gezegde K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 3 VAN 25

3

Wat is de persoonsvorm? Daar draait in een zin eigenlijk alles om. De persoonsvorm is altijd een werkwoord. Hoe kun je de persoonsvorm vinden? De eerste manier werkt vrijwel altijd.

Zet de zin in een andere tijd: het werkwoord dat verandert, is de

persoonsvorm.

Aan de persoonsvorm kun je dus zien in welke tijd de zin staat.

Mijn hond speelt de hele dag. Mijn hond speelde de hele dag. Ik was nogal hard gevallen. Ik ben nogal hard gevallen.

Oefening 1 Kleur de persoonsvorm in de zinnen hieronder steeds lichtblauw.

Schrijf de persoonsvorm ook in een andere tijd op: maak van tegenwoordige tijd verleden tijd (of andersom).

1. Jan speelt op straat. speelde

2. Hij had een euro gevonden. heeft 3. Begint onze school om half negen?

Oefening 2 Kleur in de volgende zinnen de persoonsvorm lichtblauw. Zoek de persoonsvorm steeds door de zinnen in een andere tijd te

zetten.

1. Hoe laat komen jullie? 8. Dat hoorde ik daar vaker zeggen.

3. Op het laatst heb ik het gemerkt. 10. Zijn die mensen op de hoek naar

Amsterdam verhuisd? De tweede manier werkt goed in niet te lange zinnen met maar één persoonsvorm.

Maak van de gewone zin een vraagzin.

Staat er in een vraagzin een

werkwoord vooraan, dan is dat de persoonsvorm.

Mijn hond speelt de hele dag. Speelt mijn hond de hele dag? Ik was nogal hard gevallen. Was ik nogal hard gevallen?

2. Persoonsvorm pv

- De zin in een andere tijd zetten (tijdproef).

- De zin vragend maken.

- Van enkelvoud meervoud maken of andersom (getalproef).

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn hond

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn hond speelt

K2-Pu

blisher

.nl

speelt de hele dag.

K2-Pu

blisher

.nl

de hele dag.Mijn hond

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn hond speelde

K2-Pu

blisher

.nl

speelde de hele dag.

K2-Pu

blisher

.nl

de hele dag.

Ik

K2-Pu

blisher

.nl

Ik was

K2-Pu

blisher

.nl

was nogal hard gevallen.

K2-Pu

blisher

.nl

nogal hard gevallen.Ik

K2-Pu

blisher

.nl

Ik ben

K2-Pu

blisher

.nl

ben nogal hard gevallen.

K2-Pu

blisher

.nl

nogal hard gevallen.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm in de zinnen hieronder steeds lichtblauw.

K2-Pu

blisher

.nl

in de zinnen hieronder steeds lichtblauw. Schrijf de persoonsvorm ook

K2-Pu

blisher

.nl

Schrijf de persoonsvorm ook in een

K2-Pu

blisher

.nl

in een andere tijd

K2-Pu

blisher

.nl

andere tijdtegenwoordige tijd verleden tijd (of andersom).

K2-Pu

blisher

.nl

tegenwoordige tijd verleden tijd (of andersom).

K2-Pu

blisher

.nl

een euro gevonden.

K2-Pu

blisher

.nl

een euro gevonden.

K2-Pu

blisher

.nl

Begint onze school om half negen?

K2-Pu

blisher

.nl

Begint onze school om half negen?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur in de volgende zinnen

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur in de volgende zinnenZoek de persoonsvorm stee

K2-Pu

blisher

.nl

Zoek de persoonsvorm steezetten.

K2-Pu

blisher

.nl

zetten.

Hoe laat

K2-Pu

blisher

.nl

Hoe laat komen

K2-Pu

blisher

.nl

komen jullie?

K2-Pu

blisher

.nl

jullie?

K2-Pu

blisher

.nl

Op he

K2-Pu

blisher

.nl

Op het laatst heb ik het gemerkt.

K2-Pu

blisher

.nl

t laatst heb ik het gemerkt.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

De

K2-Pu

blisher

.nl

De tweede manier

K2-Pu

blisher

.nl

tweede manier werkt goed in niet te lange zinnen met maar één persoonsvorm.

K2-Pu

blisher

.nl

werkt goed in niet te lange zinnen met maar één persoonsvorm.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Maak van de gewone zin eenK2-Pu

blisher

.nl

Maak van de gewone zin eenK2-Pu

blisher

.nl

vraagzinK2-Pu

blisher

.nl

vraagzinK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Staat er in een vraagzin een K2-Pu

blisher

.nl

Staat er in een vraagzin een K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

zetten (tijdproef).

K2-Pu

blisher

.nl

zetten (tijdproef).

Van enkelvoud meervoud maken

K2-Pu

blisher

.nl

Van enkelvoud meervoud maken of

K2-Pu

blisher

.nl

of andersom (getalproef).

K2-Pu

blisher

.nl

andersom (getalproef).




PAGINA 4 VAN 25

4

Oefening 3 Maak van de gewone zin een vraagzin. Kleur de persoonsvorm

lichtblauw.

1. Vader loopt met moeder in het park.

Loopt vader met moeder in het park?

2. Morgen ga ik bood- schappen doen. Soms begint een zin met een 'vraagwoord'; met woorden als: wie, wat, waar, waarom, wanneer, hoe … Dan staat er dus geen werkwoord vooraan. In die zinnen komt de persoonsvorm (bijna altijd) direct na het vraagwoord. Waarom doe je dat? Wie heeft dat gezegd? Je ziet dat natuurlijk ook als je die zinnen in een andere tijd zet: Waarom deed je dat? Wie had dat gezegd? Oefening 4 Geef de persoonsvorm aan in de volgende vraagzinnen.

1. Mag ik bij je logeren? 4. Is mijn antwoord wel goed?

2. Zou het waar kunnen zijn? 5. Heeft mijn zus dat echt gedaan?

9. Hoe gaat het met je? 12. Waar wonen je oom en tante?

De derde manier werkt ook prima.

Ga je in een zin van enkelvoud naar meervoud (of andersom),

dan verandert (ook) de persoonsvorm.

Mijn hond speelt de hele dag. Mijn honden spelen de hele dag. Ik was nogal hard gevallen. Wij waren nogal hard gevallen.

Oefening 5 Zorg ervoor dat persoonsvorm en onderwerp bij elkaar passen.

1. Ik speel op straat. Wij op straat.

Is een zin gebiedend, dan heb je niets aan deze drie manieren. In die zinnen staat de persoonsvorm altijd vooraan. Trek je jas aan! Er zijn ook zinnen zonder persoonsvorm: Wat een prachtige lucht!

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat,

K2-Pu

blisher

.nl

, … Dan staat er dus geen werkwoord vooraan.

K2-Pu

blisher

.nl

… Dan staat er dus geen werkwoord vooraan.

altijd) direct na het vraagwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

altijd) direct na het vraagwoord.

Je ziet dat natuurlijk ook als je die zinnen in een andere tijd zet:

K2-Pu

blisher

.nl

Je ziet dat natuurlijk ook als je die zinnen in een andere tijd zet:

aan in de v

K2-Pu

blisher

.nl

aan in de volgende vraagzinnen.

K2-Pu

blisher

.nl

olgende vraagzinnen.

4.

K2-Pu

blisher

.nl

4. Is mijn antwoord wel goed?

K2-Pu

blisher

.nl

Is mijn antwoord wel goed?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

5.

K2-Pu

blisher

.nl

5. Heeft mijn zus dat echt gedaan?

K2-Pu

blisher

.nl

Heeft mijn zus dat echt gedaan?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

12.

K2-Pu

blisher

.nl

12. Waar wo

K2-Pu

blisher

.nl

Waar wonen

K2-Pu

blisher

.nl

nen

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

werkt ook prima.

K2-Pu

blisher

.nl

werkt ook prima.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

enkelvoud

K2-Pu

blisher

.nl

enkelvoud

K2-Pu

blisher

.nl

(of andersom),

K2-Pu

blisher

.nl

(of andersom),

K2-Pu

blisher

.nl

(ook)

K2-Pu

blisher

.nl

(ook) de

K2-Pu

blisher

.nl

de

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm.

K2-Pu

blisher

.nl

.

Mijn

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn hond

K2-Pu

blisher

.nl

hond speelt

K2-Pu

blisher

.nl

speeltMijn honden

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn honden

Ik

K2-Pu

blisher

.nl

Ik was

K2-Pu

blisher

.nl

was Wij

K2-Pu

blisher

.nl

Wij waren

K2-Pu

blisher

.nl

waren

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

5

K2-Pu

blisher

.nl

5 Zorg ervoor dat

K2-Pu

blisher

.nl

Zorg ervoor dat

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

speel

K2-Pu

blisher

.nl

speel op straat.

K2-Pu

blisher

.nl

op straat. Wij

K2-Pu

blisher

.nl

Wij

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Is een zin gebiedend, dan heb je niets aan deze drie manieren.

K2-Pu

blisher

.nl

Is een zin gebiedend, dan heb je niets aan deze drie manieren. In die zinnen staat de persoonsvorm altijd vooraan.K2-

Publis

her.n

lIn die zinnen staat de persoonsvorm altijd vooraan.

Trek K2-Pu

blisher

.nl

Trek je K2-Pu

blisher

.nl

je j K2-Pu

blisher

.nl

jas aan!K2-Pu

blisher

.nl

as aan!

Er zijn ook zinnen zonder persoonsvorm:K2-Pu

blisher

.nl

Er zijn ook zinnen zonder persoonsvorm:




PAGINA 5 VAN 25

5

Oefening 6 Kleur de persoonsvorm lichtblauw.

1. Geef dat boek onmiddellijk aan mij. 4. Jullie hebben goed gevoetbald.

3. Hoe laat is het? 6. De honden kloven aan het bot.

Oefening 7 Kleur nu de persoonsvormen in de volgende mop.

t - Maak nu toets 1 op blz. 35.

Zinsdelen, de bouwstenen van een zin. Weet je het nog? Aan de korte zin (de zinskern) kun je steeds een zinsdeel toevoegen. Je legt er telkens een steentje bij. Daardoor krijg je steeds meer informatie:

Edwin stuurt. Wie doet het? Wat doet hij?

Edwin stuurt een mailtje. Wat stuurt hij? t

Edwin stuurt mij een mailtje. Aan wie?

Edwin stuurt mij vandaag een mailtje. Wanneer?

Nog een voorbeeld: We hebben gekocht. Wie doen het? Wat doen ze? We hebben een aardigheidje gekocht. Wat hebben we gekocht? We hebben voor de juf een aardigheidje gekocht. Voor wie? We hebben in die nieuwe winkel voor de juf een aardigheidje gekocht. Waar? Hoe kun je ontdekken wat in een zin de zinsdelen zijn?

3. Zinsdelen

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlDe honden kloven aan het bot.

K2-Pu

blisher

.nlDe honden kloven aan het bot.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

toets 1

K2-Pu

blisher

.nl

toets 1 op blz. 3

K2-Pu

blisher

.nl

op blz. 35

K2-Pu

blisher

.nl

5.

K2-Pu

blisher

.nl

.

, de bouwstenen van een zin.

K2-Pu

blisher

.nl

, de bouwstenen van een zin.

(de zinskern) kun je steeds een zinsdeel to

K2-Pu

blisher

.nl

(de zinskern) kun je steeds een zinsdeel tosteentje bij. Daardoor krijg je steeds meer informatie:

K2-Pu

blisher

.nl

steentje bij. Daardoor krijg je steeds meer informatie:

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtje

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtjeeen mailtje

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtje.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

mij

K2-Pu

blisher

.nl

mij

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

stuu

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

rt mij

K2-Pu

blisher

.nl

mij

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Nog een voorbeeld:

K2-Pu

blisher

.nl

Nog een voorbeeld:

K2-Pu

blisher

.nl

We K2-Pu

blisher

.nl

We hebben gekochtK2-Pu

blisher

.nl

hebben gekochthebben gekochtK2-Pu

blisher

.nl

hebben gekocht.K2-Pu

blisher

.nl

.K2-Pu

blisher

.nl

We hebben K2-Pu

blisher

.nl

We hebben een aardigheidjeK2-Pu

blisher

.nl

een aardigheidjeeen aardigheidjeK2-Pu

blisher

.nl

een aardigheidjeK2-Pu

blisher

.nl

We hebben K2-Pu

blisher

.nl

We hebben voor de jufK2-Pu

blisher

.nl

voor de jufvoor de jufK2-Pu

blisher

.nl

voor de jufK2-Pu

blisher

.nl

We hebben K2-Pu

blisher

.nl

We hebben in die nieuwe winkelK2-Pu

blisher

.nl

in die nieuwe winkel

ontdekkenK2-Pu

blisher

.nl

ontdekkenK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 6 VAN 25

6

Een voorbeeld:

Ik stuurde hem twee dagen geleden een lang sms’je.

- De persoonsvorm is stuurde; dat zinsdeel heb je dus al. - Voor de persoonsvorm staat Ik - Ik is een zinsdeel.

Wat kun je in deze zin allemaal voor de persoonsvorm stuurde zetten? Dat ga je dan gewoon proberen:

Hem stuurde ik twee dagen geleden een lang sms'je. Goed! - hem: wel zinsdeel. Twee stuurde ik hem dagen geleden een lang sms'je. Fout! - twee: geen zinsdeel. Je zet de zinsdelen tussen verticale streepjes:

Ik | stuurde | hem | twee dagen geleden | een lang sms’je. (Aan het begin en aan het eind van de zin hoef je dan geen streepje te zetten.) In dit boek leer je die zinsdelen namen te geven.

Oefening 8 We gaan dat oefenen in de volgende oefening. Geef eerst de persoonsvorm aan; zet daarna de zinsdelen tussen

verticale strepen. 1. De slager verkoopt vanmiddag veel worst.

2. Karel vangt met zijn nieuwe hengel een grote snoek.

3. Achter het huis ligt een omgevallen boom.

4. Drie dagen geleden is in het dorp een ongeluk gebeurd.

Wat vóór de persoonsvorm kan staan, is één zinsdeel.

- Je zoekt de persoonsvorm.

- Dan verander je de woordvolgorde in de zin. Een woord of groepje woorden dat vóór de persoonsvorm kan staan, is een zinsdeel.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

hem twee dagen geleden een lang sms’je.

K2-Pu

blisher

.nl

hem twee dagen geleden een lang sms’je.

dus al.

K2-Pu

blisher

.nl

dus al.

stuurde

K2-Pu

blisher

.nl

stuurde zetten? Dat ga je

K2-Pu

blisher

.nl

zetten? Dat ga je

ik twee dagen geleden een lang sms'je.

K2-Pu

blisher

.nl

ik twee dagen geleden een lang sms'je. Goed!

K2-Pu

blisher

.nl

Goed! -

K2-Pu

blisher

.nl

- hem:

K2-Pu

blisher

.nl

hem: wel zinsdeel.

K2-Pu

blisher

.nl

wel zinsdeel.ik hem dagen geleden een lang sms'je.

K2-Pu

blisher

.nl

ik hem dagen geleden een lang sms'je. Fout!

K2-Pu

blisher

.nl

Fout! -

K2-Pu

blisher

.nl

- twee:

K2-Pu

blisher

.nl

twee: geen zinsdeel.

K2-Pu

blisher

.nl

geen zinsdeel.

zet de zinsdelen tussen verticale streepjes:

K2-Pu

blisher

.nl

zet de zinsdelen tussen verticale streepjes:

K2-Pu

blisher

.nl

twee dagen geleden

K2-Pu

blisher

.nl

twee dagen geleden |

K2-Pu

blisher

.nl

| een lang sms’je.

K2-Pu

blisher

.nl

een lang sms’je.

(Aan het begin en aan het eind van de z

K2-Pu

blisher

.nl

(Aan het begin en aan het eind van de zin hoef je dan geen streepje te zetten.)

K2-Pu

blisher

.nl

in hoef je dan geen streepje te zetten.)

In dit boek leer je die zinsdelen namen te geven.

K2-Pu

blisher

.nl

In dit boek leer je die zinsdelen namen te geven.

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 8

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 8 We gaan dat oefenen in de volgende oefening.

K2-Pu

blisher

.nl

We gaan dat oefenen in de volgende oefening.Geef

K2-Pu

blisher

.nl

Geef eerst de

K2-Pu

blisher

.nl

eerst de verticale strepen.

K2-Pu

blisher

.nl

verticale strepen.

De

K2-Pu

blisher

.nl

De

K2-Pu

blisher

.nl

slager verkoopt vanmiddag veel worst.

K2-Pu

blisher

.nl

slager verkoopt vanmiddag veel worst.

2. K2-Pu

blisher

.nl

2. Karel vangt met zijn nieuwe hengel een grote snoek.K2-Pu

blisher

.nl

Karel vangt met zijn nieuwe hengel een grote snoek.

Achter het huis ligt een omgevallen boom.K2-Pu

blisher

.nl

Achter het huis ligt een omgevallen boom.

Drie dagen geleden is in het dorp een ongeluk gebeurd.K2-Pu

blisher

.nl

Drie dagen geleden is in het dorp een ongeluk gebeurd.K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wat vóór de

K2-Pu

blisher

.nl

Wat vóór de persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorméén zinsdeel

K2-Pu

blisher

.nl

één zinsdeel

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlDan verander je de woordvolgorde in de zin.

K2-Pu

blisher

.nlDan verander je de woordvolgorde in de zin.

vóór de

K2-Pu

blisher

.nlvóór de

K2-Pu

blisher

.nln staan, is een zinsdeel.

K2-Pu

blisher

.nln staan, is een zinsdeel.




PAGINA 7 VAN 25

7


Persoonsvorm: het werkwoord waaraan je kunt zien in welke tijd de zin staat.

Het werkwoordelijk gezegde vertelt wat er in de zin gedaan wordt, wat er gebeurt; het bestaat uit alle werkwoorden in de zin, uit een of meerdere werkwoorden dus:

- één werkwoord: dat is dan gelijk ook de persoonsvorm - meerdere werkwoorden: de persoonsvorm + de andere werkwoorden in de zin

Gezegde (met persoonsvorm) en onderwerp vormen samen de zinskern, de korte zin.


We | hebben | voor de juf | in die nieuwe winkel | een aardigheidje | gekocht. Edwin stuurt. We hebben gekocht. Hoe je het werkwoordelijk gezegde vindt?

persoonsvorm werkwoordelijk gezegde Mijn vader doet de afwas. doet doet

Oefening 9 Wat is de persoonsvorm, wat is het werkwoordelijk gezegde (= alle werkwoorden in de zin)?

persoonsvorm werkwoordelijk gezegde

1. Ik doe mijn uiterste best. doe doe

2. Ga jij dat ook doen? ga ga doen

10. Heb jij die vraag durven stellen?

11. Veel heb je mij blijkbaar niet te zeggen.

4. Werkwoordelijk gezegde wwg

Alle werkwoorden uit de zin halen!

K2-Pu

blisher

.nl

het werkwoord waaraan je kunt zien in welke tijd de zin staat.

K2-Pu

blisher

.nl


n gedaan wordt, wat er gebeurt

K2-Pu

blisher

.nl

n gedaan wordt, wat er gebeurt; het

K2-Pu

blisher

.nl

; hetwerkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden dus

K2-Pu

blisher

.nl

dus:

K2-Pu

blisher

.nl

:

meerdere werkwoorden: de persoonsvorm + de andere werkwoorden in de zin

K2-Pu

blisher

.nl

meerdere werkwoorden: de persoonsvorm + de andere werkwoorden in de zin

vormen samen de zinskern, de

K2-Pu

blisher

.nl

vormen samen de zinskern, de korte zin

K2-Pu

blisher

.nl

korte zin

een mailtje

K2-Pu

blisher

.nl

een mailtje.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

een aardigheidje

K2-Pu

blisher

.nl

een aardigheidje |

K2-Pu

blisher

.nl

| gekocht

K2-Pu

blisher

.nl

gekocht.

K2-Pu

blisher

.nl

.

vindt?

K2-Pu

blisher

.nl

vindt?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn vader doet de afwas.

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn vader doet de afwas. d

K2-Pu

blisher

.nl

doet

K2-Pu

blisher

.nl

oet

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wat is de

K2-Pu

blisher

.nl

Wat is de persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm(=

K2-Pu

blisher

.nl

(= alle werkwo

K2-Pu

blisher

.nl

alle werkwoorden in de zin)?

K2-Pu

blisher

.nl

orden in de zin)?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Ik doe mijn uiterste

K2-Pu

blisher

.nl

Ik doe mijn uiterste best.

K2-Pu

blisher

.nl

best. doe

K2-Pu

blisher

.nl

doe

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Ga jij dat ook doen?

K2-Pu

blisher

.nl

Ga jij dat ook doen?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Heb jij die vraag durven

K2-Pu

blisher

.nl

Heb jij die vraag durven

K2-Pu

blisher

.nl

stellen?

K2-Pu

blisher

.nl

stellen?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

11. K2-Pu

blisher

.nl

11. Veel heb je mij blijkbaar K2-Pu

blisher

.nl

Veel heb je mij blijkbaar K2-Pu

blisher

.nl

niet te zeggen.K2-Pu

blisher

.nl

niet te zeggen.K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl wwg

K2-Pu

blisher

.nlwwg

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 8 VAN 25

8

Oefening 10 Kleur hieronder het werkwoordelijk gezegde (de persoonsvorm en de andere werkwoorden) steeds donkerblauw. Om te kunnen blijven zien wat de persoonsvorm is, zet je daar een streep onder.

Gezegdes van één woord: alleen de persoonsvorm is hier dus het werkwoordelijk gezegde.

3. De lamp brandt niet. 6. Die jongen fluit een liedje. Twee woorden: de persoonsvorm met nog één ander werkwoord.

10. Kom je bij me spelen? 14. De trainer heeft je al geroepen. Meer dan twee woorden: de persoonsvorm en alle andere werkwoorden.

15. De auto kan gerepareerd worden. 19. Ik zal het blijven proberen.

18. Ik zal niet meer komen storen. 22. Je had kunnen blijven slapen. Oefening 11 Kleur het werkwoordelijk gezegde. Zet wel ook een streep onder de persoonsvorm.

1. Hij heeft mij toen zijn pen geleend. 10. Hoe laat is hij gekomen?

8. Het heeft vannacht hard geregend. 17. Wij zaten gisteren gezellig te praten.

9. Dat vreemde verhaal hebben ze mij toen ook verteld.

18. Vergeet je deze laatste zin niet te maken?



Werkwoordelijk gezegde: alle werkwoorden in de zin.

Het onderwerp vertelt over wie of wat het vooral gaat in de zin.

Onderwerp en gezegde (met persoonsvorm) vormen samen de zinskern, de korte zin.


We | hebben | voor de juf | in die nieuwe winkel | een aardigheidje | gekocht. Onderwerp en persoonsvorm horen bij elkaar:

stuurt (pv) enkelvoud <=> Edwin (ond) enkelvoud. hebben (pv) meervoud <=> we (ond) meervoud.

Als je vóór het gezegde wie of wat zet, vind je het onderwerp:

5. Onderwerp ond

K2-Pu

blisher

.nl(de persoonsvorm en de

K2-Pu

blisher

.nl(de persoonsvorm en de

andere werkwoorden) steeds donkerblauw. Om te kunnen blijven zien

K2-Pu

blisher

.nlandere werkwoorden) steeds donkerblauw. Om te kunnen blijven zien

: alleen de persoonsvorm is hier dus het werkwoordelijk gezegde.

K2-Pu

blisher

.nl

: alleen de persoonsvorm is hier dus het werkwoordelijk gezegde.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

fluit een liedje.

K2-Pu

blisher

.nl

fluit een liedje.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

: de persoonsvorm met nog één ander werkwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

: de persoonsvorm met nog één ander werkwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

De trainer heeft

K2-Pu

blisher

.nl

De trainer heeft je al geroepen.

K2-Pu

blisher

.nl

je al geroepen.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

: de persoonsvorm en alle andere werkwoorden.

K2-Pu

blisher

.nl

: de persoonsvorm en alle andere werkwoorden.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

zal

K2-Pu

blisher

.nl

zal het

K2-Pu

blisher

.nl

het blijven

K2-Pu

blisher

.nl

blijven proberen

K2-Pu

blisher

.nl

proberen

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Je had k

K2-Pu

blisher

.nl

Je had kunnen blijven slapen.

K2-Pu

blisher

.nl

unnen blijven slapen.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoordelijk gezegde. Zet wel ook een streep

K2-Pu

blisher

.nl

. Zet wel ook een streep persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm.

K2-Pu

blisher

.nl

.

geleend

K2-Pu

blisher

.nl

geleend.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

1

K2-Pu

blisher

.nl

10

K2-Pu

blisher

.nl

0.

K2-Pu

blisher

.nl

. Hoe laat is hij gekomen?

K2-Pu

blisher

.nl

Hoe laat is hij gekomen?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Het heeft vannacht hard geregen

K2-Pu

blisher

.nl

Het heeft vannacht hard geregend.

K2-Pu

blisher

.nl

d. 1

K2-Pu

blisher

.nl

17

K2-Pu

blisher

.nl

7.

K2-Pu

blisher

.nl

. Wij zaten gisteren gezellig te

K2-Pu

blisher

.nl

Wij zaten gisteren gezellig te

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Dat vreemde verhaal hebben ze mij

K2-Pu

blisher

.nl

Dat vreemde verhaal hebben ze mij 18.

K2-Pu

blisher

.nl

18. Vergeet je deze laatste zin niet te

K2-Pu

blisher

.nl

Vergeet je deze laatste zin niet te maken?

K2-Pu

blisher

.nl

maken?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

t

K2-Pu

blisher

.nl

t -

K2-Pu

blisher

.nl

- Maak nu

K2-Pu

blisher

.nl

Maak nu toets 3

K2-Pu

blisher

.nl

toets 3

het werkwoord waaraan j

K2-Pu

blisher

.nl

het werkwoord waaraan j

rkwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

rkwoordelijk gezegde:

K2-Pu

blisher

.nl

: alle werkwoorden in de zin.

K2-Pu

blisher

.nl

alle werkwoorden in de zin.

onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp vertelt

K2-Pu

blisher

.nl

vertelt over wie of wat het vooral gaat in de zin

K2-Pu

blisher

.nl

over wie of wat het vooral gaat in de zin

Onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

Onderwerp en

K2-Pu

blisher

.nl

en gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

gezegde (met

K2-Pu

blisher

.nl

(met persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Edwin

K2-Pu

blisher

.nl

Edwin

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

stuurt

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

We K2-Pu

blisher

.nl

We | K2-Pu

blisher

.nl

| hebbenK2-Pu

blisher

.nl

hebben |K2-Pu

blisher

.nl

| voor de juf K2-Pu

blisher

.nl

voor de juf

Onderwerp en persoonsvorm horen bij elkaar:K2-Pu

blisher

.nl

Onderwerp en persoonsvorm horen bij elkaar:K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

nderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

nderwerp

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 9 VAN 25

9

Wie stuurt? Edwin (ond) Wie hebben gekocht? we (ond) Het onderwerp vind je dus door te vragen: We zoeken het onderwerp.

Kees voetbalt elke dag. Wie voetbalt? Kees

Mijn werkstuk ligt op mijn tafel. Wat ligt? mijn werkstuk

Het onderwerp en de persoonsvorm staan bijna altijd naast elkaar. Oefening 12 Zoek de persoonsvorm en het werkwoordelijk gezegde (de

werkwoorden in de zin dus) en geef ze hun kleur. Kleur ook het onderwerp: Wie of wat + gezegde?

1. Waar kan ik dat vinden? 8. Speel jij vaak op dat pleintje?

7. Hij ruimt zijn speelgoed altijd netjes op.

14. Het klimaat verandert de laatste jaren erg.

Oefening 13 Zet in de zinnen van oefening 12 nu ook nog de zinsdelen tussen

verticale strepen. (Wat voor de persoonsvorm kan staan, is een zinsdeel!)

Het waait hard aan de kust. Het sneeuwt dit jaar vaak. Het regent al een hele tijd. Het gaat nu weer goed met hem. Het is al laat.

Wat hier het onderwerp is? Dat kun je zó doen:

Waait het hard aan de kust? Sneeuwt het dit jaar vaak? Regent het al een hele tijd? Gaat het nu weer goed met hem?

Wat is hier het onderwerp?

Wie of wat + gezegde?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Kees

K2-Pu

blisher

.nl

Kees

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

mijn werkstuk

K2-Pu

blisher

.nl

mijn werkstuk

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

bijna altijd

K2-Pu

blisher

.nl

bijna altijd naast elkaar.

K2-Pu

blisher

.nl

naast elkaar.en het

K2-Pu

blisher

.nl

en het werkwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoordelijk gezegdewerkwoorden in de zin dus) en geef ze hun kleur.

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden in de zin dus) en geef ze hun kleur. onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp:

K2-Pu

blisher

.nl

: Wie of wat + gezegde?

K2-Pu

blisher

.nl

Wie of wat + gezegde?

8.

K2-Pu

blisher

.nl

8. Speel jij vaak

K2-Pu

blisher

.nl

Speel jij vaak

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Hij ruimt zijn speelgoed altijd netjes

K2-Pu

blisher

.nl

Hij ruimt zijn speelgoed altijd netjes 14.

K2-Pu

blisher

.nl

14. Het klimaat verandert de laatste jaren

K2-Pu

blisher

.nl

Het klimaat verandert de laatste jaren erg.

K2-Pu

blisher

.nl

erg.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Zet in de zinnen van oefening 12 nu ook nog de zinsdelen tussen

K2-Pu

blisher

.nl

Zet in de zinnen van oefening 12 nu ook nog de zinsdelen tussen verticale strepen. (W

K2-Pu

blisher

.nl

verticale strepen. (Wat voor de persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

at voor de persoonsvormzinsdeel!

K2-Pu

blisher

.nl

zinsdeel!)

K2-Pu

blisher

.nl

)

Wat hier het onderwerp is? K2-Pu

blisher

.nl

Wat hier het onderwerp is?

Dat kun je zó doen:K2-Pu

blisher

.nl

Dat kun je zó doen:K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl





PAGINA 10 VAN 25

10

Als je van een gewone zin een vraagzin maakt, dan komt (bijna altijd) het onderwerp direct achter de persoonsvorm.

Het is dus het onderwerp. Een onderwerp zonder betekenis in de zin.

Kom hier! Doe je best! Vergeet je huiswerk niet! Neem je ontleedboek voor je! In dit soort zinnen geef je iemand een opdracht, je zegt dat hij het moet doen; je gebiedt het. En zo'n zin in de gebiedende wijs heeft geen onderwerp. Oefening 14 Zinnen mét en zinnen zónder onderwerp. Geef het gezegde en de persoonsvorm aan. Wel een onderwerp? Dan schrijf je dat op. Geen onderwerp? Dan zet je een kruisje.

onderwerp

1. Hoe is het toen met je gegaan? het

9. 's Winters sneeuwt het daar meestal flink.




Onderwerp: wie of wat + gezegde?

We leggen er weer een steentje bij: het lijdend voorwerp.


We | hebben | voor de juf | in die nieuwe winkel | een aardigheidje | gekocht. Wat stuurt Edwin? een mailtje (lv) Wat hebben we gekocht? een aardigheidje (lv)

6. Lijdend voorwerp lv

Hier geen onderwerp!

K2-Pu

blisher

.nl

Vergeet je huiswerk niet!

K2-Pu

blisher

.nl

Vergeet je huiswerk niet!Neem je ontleedboek voor je!

K2-Pu

blisher

.nl

Neem je ontleedboek voor je!

In dit soort zinnen geef je iemand een opdracht, je zegt dat hij het moet doen; je gebiedt

K2-Pu

blisher

.nl

In dit soort zinnen geef je iemand een opdracht, je zegt dat hij het moet doen; je gebiedt

geen onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

geen onderwerp.

K2-Pu

blisher

.nl

.

nder onderwerp.

K2-Pu

blisher

.nl

nder onderwerp. Geef het gezegde en de persoonsvorm aan.

K2-Pu

blisher

.nl

Geef het gezegde en de persoonsvorm aan.Wel een onderwerp? Dan schrijf je dat op.

K2-Pu

blisher

.nl

Wel een onderwerp? Dan schrijf je dat op. Geen onderwerp? Dan zet je

K2-Pu

blisher

.nl

Geen onderwerp? Dan zet je een kru

K2-Pu

blisher

.nl

een kruisje.

K2-Pu

blisher

.nl

isje.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

gegaan

K2-Pu

blisher

.nl

gegaan?

K2-Pu

blisher

.nl

?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

het

K2-Pu

blisher

.nl

het

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

daar

K2-Pu

blisher

.nl

daar meestal flink.

K2-Pu

blisher

.nl

meestal flink.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

t

K2-Pu

blisher

.nl

t -

K2-Pu

blisher

.nl

- Maak nu

K2-Pu

blisher

.nl

Maak nu toets 4

K2-Pu

blisher

.nl

toets 4

Persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

Persoonsvorm:

K2-Pu

blisher

.nl

: het werkwoord waaraan je kunt zie

K2-Pu

blisher

.nl

het werkwoord waaraan je kunt zie

Werkwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

Werkwoordelijk gezegde:

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


derwerp

K2-Pu

blisher

.nl

derwerp:

K2-Pu

blisher

.nl

: wie of wat + gezegde?

K2-Pu

blisher

.nl

wie of wat + gezegde?

We leggen er weer een steentje bij: het

K2-Pu

blisher

.nl

We leggen er weer een steentje bij: het

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Edwin K2-Pu

blisher

.nl

Edwin K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

stuurtK2-Pu

blisher

.nl

stuurtK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

| K2-Pu

blisher

.nl

| hebbenK2-Pu

blisher

.nl

hebben |K2-Pu

blisher

.nl

| voor de juf K2-Pu

blisher

.nl

voor de juf

Wat stuurt Edwin?K2-Pu

blisher

.nl

Wat stuurt Edwin?K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Lijdend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

Lijdend voorwerp




PAGINA 11 VAN 25

11

Je zet wie of wat vóór het gezegde + onderwerp: het antwoord op deze vraag is het lijdend voorwerp. Het lijdend voorwerp vind je dus door te vragen: Een lijdend voorwerp begint (bijna) nooit met een voorzetsel. We zoeken het lijdend voorwerp:

Zij aait de hond. Wie aait zij? de hond

De kinderen kochten snoep. Wat kochten de kinderen? snoep

Oefening 15 Persoonsvorm, onderwerp en gezegde (de korte zin) staan al

aangegeven. Zet de zinsdelen tussen verticale strepen. Zoek dan het lijdend voorwerp: Wie/wat + gezegde + onderwerp?

lijdend voorwerp 1. Ik heb al zes tekeningen gemaakt.

Wat heb ik gemaakt? zes tekeningen

10. Steken jullie op Koninginnedag de vlag uit?

Wat steken jullie uit?

Oefening 16 Tien zinnen. Geef aan wat de persoonsvorm, het onderwerp en het

werkwoordelijk gezegde (de korte zin) is en zet de zinsdelen tussen verticale strepen. Als er een lijdend voorwerp in de zin zit (Wie/wat + gezegde + onderwerp?), geef je ook dat aan. (En dat is niet altijd zo!)

1. Dat meisje | heeft | toen | een heel goede spreekbeurt | gehouden.

2. Zijn | jullie | maandag | op de fiets | naar het zwembad | gegaan?

10. Een maand geleden heeft mijn zus haar diploma gehaald.

Wie/wat + gezegde + onderwerp?


K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

aait zij

K2-Pu

blisher

.nl

aait zij?

K2-Pu

blisher

.nl

? de hond

K2-Pu

blisher

.nl

de hond

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

kochten de kinde

K2-Pu

blisher

.nl

kochten de kinderen

K2-Pu

blisher

.nl

ren?

K2-Pu

blisher

.nl

?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp en

K2-Pu

blisher

.nl

en gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

gezegde (de

K2-Pu

blisher

.nl

(de aangegeven. Zet de zinsdelen tussen verticale strepen. Zoek dan het

K2-Pu

blisher

.nl

aangegeven. Zet de zinsdelen tussen verticale strepen. Zoek dan het lijdend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

lijdend voorwerp:

K2-Pu

blisher

.nl

: Wie/wat + gezegde +

K2-Pu

blisher

.nl

Wie/wat + gezegde +

al zes tekeningen

K2-Pu

blisher

.nl

al zes tekeningen

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wat heb ik

K2-Pu

blisher

.nl

Wat heb ik

K2-Pu

blisher

.nl

gemaakt

K2-Pu

blisher

.nl

gemaakt?

K2-Pu

blisher

.nl

?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Koninginnedag de vlag

K2-Pu

blisher

.nl

Koninginnedag de vlag uit

K2-Pu

blisher

.nl

uit

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

?

K2-Pu

blisher

.nl

?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wat steken jullie

K2-Pu

blisher

.nl

Wat steken jullie

K2-Pu

blisher

.nl

uit?

K2-Pu

blisher

.nl

uit?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 16

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 16 Tien zinnen. Geef aan wat de

K2-Pu

blisher

.nl

Tien zinnen. Geef aan wat de werkwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoordelijk gezegdeverticale strepen.K2-

Publis

her.n

lverticale strepen.

Dat meisjeK2-Pu

blisher

.nl

Dat meisje

jullieK2-Pu

blisher

.nl

jullieK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlonderwerp

K2-Pu

blisher

.nlonderwerp?

K2-Pu

blisher

.nl?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wat vóór de

K2-Pu

blisher

.nl

Wat vóór de




PAGINA 12 VAN 25

12

Oefening 17 Wat is in de volgende zinnen het lijdend voorwerp? 1. Ik borg mijn portemonnee goed op.

9. De chef gaf hem een grote mond.

10. Zien we jullie vanavond?

Oefening 18 We gaan word-zinnen maken. Zoek steeds eerst het lijdend

voorwerp in de zin links. Maak dan een zin met wordt of worden, waarvan dat lijdend voorwerp onderwerp is geworden.

1. We eten patat. Patat wordt door ons gegeten.

2. Mijn oom draagt die zware tassen.

Die zware tassen worden door mijn oom gedragen.

3. Ik los die moeilijke som op.

11. Hij vangt de bal.

12. We maken de laatste zin.

Oefening 19 Een lastige oefening! Zoek in de volgende zinnen over bloemen het

onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp. Goed kijken!




7. Meewerkend voorwerp mv

waarvan

LET OP! In een zin met het werkwoord worden erin (word, wordt, werd, werden): nooit een lijdend voorwerp!

1. Op de markt heb ik gisteren bloemen gekocht.

2. Vandaag heb ik mijn moeder bloemen gebracht.

3. Worden die bloemen vandaag door jou gebracht?

4. Zijn de bloemen wel aangekomen?

5. Ik heb de bloemen vanmiddag een mooi plekje gegeven.

6. Heb je de bloemen goed verzorgd?

7. Die bloemen zijn gisteren door mij geplukt.

8. Zet de bloemen gauw in een vaas.

9. Die bloemen moeten water hebben.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

worden door mijn oom gedragen.

K2-Pu

blisher

.nl

worden door mijn oom gedragen.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

ige oefening!

K2-Pu

blisher

.nl

ige oefening!

K2-Pu

blisher

.nl

Zoek in de volgende zinnen over bloemen het

K2-Pu

blisher

.nl

Zoek in de volgende zinnen over bloemen het werkwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoordelijk gezegde

PersoonsvormK2-Pu

blisher

.nl

PersoonsvormK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

7. K2-Pu

blisher

.nl

7. Meewerkend voorwerp K2-Pu

blisher

.nl

Meewerkend voorwerp K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

erin (

K2-Pu

blisher

.nl

erin (word,

K2-Pu

blisher

.nl

word, nooit een lijdend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

nooit een lijdend voorwerp!

K2-Pu

blisher

.nl

!

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Op de markt

K2-Pu

blisher

.nl

Op de markt heb

K2-Pu

blisher

.nl

heb ik

K2-Pu

blisher

.nl

ik gisteren

K2-Pu

blisher

.nl

gisteren bloemen

K2-Pu

blisher

.nl

bloemen

Vandaag heb ik mijn moeder bloemen gebracht.

K2-Pu

blisher

.nl

Vandaag heb ik mijn moeder bloemen gebracht.

Worden

K2-Pu

blisher

.nl

Worden die bloemen vand

K2-Pu

blisher

.nl

die bloemen vand

Zijn

K2-Pu

blisher

.nl

Zijn de bloemen

K2-Pu

blisher

.nl

de bloemen wel

K2-Pu

blisher

.nl

wel

Ik heb de bloemen vanmiddag

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb de bloemen vanmiddag

6.

K2-Pu

blisher

.nl

6. Heb je de bloemen

K2-Pu

blisher

.nl

Heb je de bloemen

7.

K2-Pu

blisher

.nl

7. Die bloemen zijn gisteren

K2-Pu

blisher

.nl

Die bloemen zijn gisteren

8.

K2-Pu

blisher

.nl

8. Zet d

K2-Pu

blisher

.nl

Zet de

K2-Pu

blisher

.nl

e bloem

K2-Pu

blisher

.nl

bloem

9.

K2-Pu

blisher

.nl

9. Die

K2-Pu

blisher

.nl

Die bloem

K2-Pu

blisher

.nl

bloem




PAGINA 13 VAN 25

13

Lijdend voorwerp: wie of wat + gezegde + onderwerp?

Het meewerkend voorwerp 'krijgt' iets; er wordt iets aan 'gegeven' of 'verteld'; er is iets voor bestemd.


We | hebben | voor de juf | in die nieuwe winkel | een aardigheidje | gekocht. Aan wie stuurt Edwin een mailtje? mij (mv) Voor wie hebben we een aardigheidje gekocht? voor de juf (mv) Het meewerkend voorwerp vind je door te vragen: Aan wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp? Voor wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Een enkele keer: bij wie of wat ….?

Vóór een meewerkend voorwerp staat vaak aan of voor; meestal kun je dat weglaten. Staat er geen aan of voor voor, dan kun je het er (meestal) voor zetten. (Daarbij moet je soms de woordvolgorde in de zin veranderen.)

We zoeken het meewerkend voorwerp: Bianca gaf die jongen een duw.

Aan wie gaf Bianca een duw? Bianca gaf aan die jongen een duw. die jongen

De tranen sprongen haar in de ogen.

Bij wie sprongen de tranen in de ogen? De tranen sprongen bij haar in de ogen. haar

* Je zult merken dat zo'n zin niet altijd helemaal goed klinkt als je aan/voor/bij weglaat of ervoor zet.

Moet je kijken …!

Meneer Aart leest de kinderen een mooi verhaal voor.

Aan wie …? Voor deze zin geldt: de kinderen - meewerkend voorwerp (Hier zonder aan!) Er had ook kunnen staan:

Meneer Aart leest aan de kleintjes een versje voor.

Aan wie …? Nu geldt: aan de kleintjes - meewerkend voorwerp (Hier met aan!) Wel of geen aan of voor erbij hangt dus af van hoe het in de zin staat.

Aan wie of wat …? Voor wie of wat … ?

K2-Pu

blisher

.nl

(mv)

K2-Pu

blisher

.nl

(mv)

+ werkwoordelijk gezegde + onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

+ werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

K2-Pu

blisher

.nl

+ lijdend voorwerp?lijk gezegde + onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

lijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

K2-Pu

blisher

.nl

+ lijdend voorwerp?bij wie of wat ….?

K2-Pu

blisher

.nl

bij wie of wat ….?

aan

K2-Pu

blisher

.nl

aan of

K2-Pu

blisher

.nl

of voor

K2-Pu

blisher

.nl

voor; meestal kun je dat weglaten. Staat

K2-Pu

blisher

.nl

; meestal kun je dat weglaten. Staat voor, dan kun je het er (meestal) voor zetten. (Daarbij moet je so

K2-Pu

blisher

.nl

voor, dan kun je het er (meestal) voor zetten. (Daarbij moet je so

voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

voorwerp:

K2-Pu

blisher

.nl

:

duw.

K2-Pu

blisher

.nl

duw.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Aan wie

K2-Pu

blisher

.nl

Aan wie gaf Bianca een duw

K2-Pu

blisher

.nl

gaf Bianca een duw

K2-Pu

blisher

.nl

Bianca gaf

K2-Pu

blisher

.nl

Bianca gaf aan

K2-Pu

blisher

.nl

aan die jongen een duw.

K2-Pu

blisher

.nl

die jongen een duw.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

haar

K2-Pu

blisher

.nl

haar

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Bij wie

K2-Pu

blisher

.nl

Bij wie sprongen de tranen in de ogen

K2-Pu

blisher

.nl

sprongen de tranen in de ogen

K2-Pu

blisher

.nl

De tranen sprongen

K2-Pu

blisher

.nl

De tranen sprongen De tranen sprongen

K2-Pu

blisher

.nl

De tranen sprongen De tranen sprongen

K2-Pu

blisher

.nl

De tranen sprongen

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Je zult merken dat zo'n zin niet altijd

K2-Pu

blisher

.nl

Je zult merken dat zo'n zin niet altijd helemaal goed klinkt

K2-Pu

blisher

.nl

helemaal goed klinkt

K2-Pu

blisher

.nl

Meneer Aa

K2-Pu

blisher

.nl

Meneer Aart

K2-Pu

blisher

.nl

rt leest

K2-Pu

blisher

.nl

leest

K2-Pu

blisher

.nl

de kinderen

K2-Pu

blisher

.nl

de kinderen

Aan wie …?

K2-Pu

blisher

.nl

Aan wie …?Voor deze zin geldt: K2-

Publis

her.n

lVoor deze zin geldt: de kinderenK2-

Publis

her.n

lde kinderenK2-

Publis

her.n

l

K2-Pu

blisher

.nl

Er had ook kunnen staan:K2-Pu

blisher

.nl

Er had ook kunnen staan:

Meneer Aart K2-Pu

blisher

.nl

Meneer Aart leestK2-Pu

blisher

.nl

leest

Aan wie …?K2-Pu

blisher

.nl

Aan wie …?K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

wie of wat …?

K2-Pu

blisher

.nl

wie of wat …?wie of wat … ?

K2-Pu

blisher

.nl

wie of wat … ?




PAGINA 14 VAN 25

14

Oefening 20 Elf zinnen. Geef de persoonsvorm, het onderwerp en het

werkwoordelijk gezegde (de korte zin) aan en zet de zinsdelen tussen verticale strepen.

Wat is het meewerkend voorwerp: Aan/voor wie of wat …? / Kun je aan/voor toevoegen of weglaten?

1. Ik | geef | de juf | elke morgen en middag | een hand.

2. Heeft | hij | jou | dat onwaarschijnlijke verhaal | verteld?

11. Soms moet je een baby wel zes keer per dag een schone luier aandoen. Oefening 21 Wat is in de volgende zinnen het meewerkend voorwerp? Kun je er aan of voor voor zetten of het weglaten?

meewerkend voorwerp Aan/voor wie of wat …?

1. De scheidsrechter gaf Mark alweer een gele kaart.

Mark

10. Ahmed heeft alles aan zijn broer verteld. In een zin met een meewerkend voorwerp staat vaak ook een lijdend voorwerp. Oefening 22 Geef in de zinnen van oefening 21 het lijdend voorwerp (Wie/wat+

gezegde + onderwerp) maar eens aan. Kijk uit met zinnen als …

De jas hangt aan de kapstok. De auto staat voor de garage. Er staat iemand bij de deur. In deze zinnen kun je aan, voor en bij beslist niet weglaten. Aan de kapstok, voor de garage en bij de deur geven een plaats aan. Het zijn dan ook geen meewerkend voorwerpen. Verderop leer je dat we die zinsdelen (bijwoordelijke) bepaling noemen. Dat is heel iets anders dan in …

Ik geef die jas aan mijn broer. Ik heb voor mijn vader die cd gekocht. De tranen sprongen bij mijn zus in de ogen. Nu kun je aan, voor en bij wel weglaten. Al moet je dan misschien de woordvolgorde veranderen en klinkt de nieuwe zin misschien niet zo goed. Bovendien kun je zeggen dat mijn broer, mijn vader en mijn zus iets 'krijgen'; er is iets voor ze bestemd. Dat oefenen we even:


K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp en het

K2-Pu

blisher

.nl

en het ) aan en zet de zinsdelen

K2-Pu

blisher

.nl

) aan en zet de zinsdelen

Aan/voor wie of wat …?

K2-Pu

blisher

.nl

Aan/voor wie of wat …? / K

K2-Pu

blisher

.nl

/ Kun je

K2-Pu

blisher

.nl

un je

een hand.

K2-Pu

blisher

.nl

een hand.

|

K2-Pu

blisher

.nl

| verteld

K2-Pu

blisher

.nl

verteld?

K2-Pu

blisher

.nl

?

wel zes keer per dag een schone luier aandoen.

K2-Pu

blisher

.nl

wel zes keer per dag een schone luier aandoen.

Wat is in de volgende zinnen het

K2-Pu

blisher

.nl

Wat is in de volgende zinnen het meewerkend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend voorwerpvoor zetten of het weglaten?

K2-Pu

blisher

.nl

voor zetten of het weglaten?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

gaf Mark alweer een gele

K2-Pu

blisher

.nl

gaf Mark alweer een gele gaf Mark alweer een gele

K2-Pu

blisher

.nl

gaf Mark alweer een gele

K2-Pu

blisher

.nl

Mark

K2-Pu

blisher

.nl

Mark

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Ahmed heeft alles aan zijn broer verteld.

K2-Pu

blisher

.nl

Ahmed heeft alles aan zijn broer verteld.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

voorwerp staat vaak ook een

K2-Pu

blisher

.nl

staat vaak ook een

Geef in de zinnen

K2-Pu

blisher

.nl

Geef in de zinnen van oefening

K2-Pu

blisher

.nl

van oefening gezegde +

K2-Pu

blisher

.nl

gezegde + onderwerp)

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp) maar eens aan.

K2-Pu

blisher

.nl

maar eens aan.

Kijk uit met zinnen als …

K2-Pu

blisher

.nl

Kijk uit met zinnen als …

De jas hangt

K2-Pu

blisher

.nl

De jas hangt aan

K2-Pu

blisher

.nl

aan

K2-Pu

blisher

.nl

de kapstok

K2-Pu

blisher

.nl

de kapstok.

K2-Pu

blisher

.nl

.De auto staat

K2-Pu

blisher

.nl

De auto staat voor

K2-Pu

blisher

.nl

voor

K2-Pu

blisher

.nl

de garage

K2-Pu

blisher

.nl

de garageEr staat iemand

K2-Pu

blisher

.nl

Er staat iemand bij

K2-Pu

blisher

.nl

bij

K2-Pu

blisher

.nl

de deur

K2-Pu

blisher

.nl

de deur

In deze zinnen kun je

K2-Pu

blisher

.nl

In deze zinnen kun je aan

K2-Pu

blisher

.nl

aan,

K2-Pu

blisher

.nl

, voor

K2-Pu

blisher

.nl

vooren

K2-Pu

blisher

.nl

en bij

K2-Pu

blisher

.nl

bij

K2-Pu

blisher

.nl

de deur

K2-Pu

blisher

.nl

de deur geven een plaats aan.

K2-Pu

blisher

.nl

geven een plaats aan. voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

voorwerpen

K2-Pu

blisher

.nl

en

K2-Pu

blisher

.nl

. Verderop leer je dat we die zinsdelen

K2-Pu

blisher

.nl

. Verderop leer je dat we die zinsdelen

Dat is heel iets anders dan in …

K2-Pu

blisher

.nl

Dat is heel iets anders dan in …

Ik geef die jas K2-Pu

blisher

.nl

Ik geef die jas Ik heb K2-

Publis

her.n

lIk heb voorK2-

Publis

her.n

lvoorK2-

Publis

her.n

lDe tranK2-

Publis

her.n

lDe tranen sprongen K2-

Publis

her.n

len sprongen

Nu kun je K2-Pu

blisher

.nl

Nu kun je aanK2-Pu

blisher

.nl

aanveranderen en klinktK2-

Publis

her.n

l

veranderen en klinkt




PAGINA 15 VAN 25

15

Oefening 23 Is het dikgedrukte zinsdeel wel of niet een meewerkend voorwerp? Zet een kruisje in het goede vakje.

Wel of geen meewerkend voorwerp? wel niet

1. Kan ik die zak met gebruikte kleding voor uw voordeur zetten?

10. Ik heb voor de hele klas een spekkie meegenomen.

Welke zinsdelen hebben we tot nu toe geleerd en geoefend?

persoonsvorm Het werkwoord dat je in een andere tijd kunt zetten.

werkwoordelijk gezegde Persoonsvorm + andere werkwoorden.

onderwerp Wie of wat + gezegde?

lijdend voorwerp Wie of wat + gezegde + onderwerp?


Wat voor de persoonsvorm kan staan, is één zinsdeel.

Oefening 24 Geef de persoonsvorm, het onderwerp en het werkwoordelijk

gezegde aan. Dan heb je dus de korte zin. Zet de zinsdelen tussen verticale strepen.

Welke van die zinsdelen is een lijdend voorwerp, welke een meewerkend voorwerp; geef ook dat aan. Dan houd je nog zinsdelen over die we in dit boek nog geen naam hebben gegeven; die laat je kleurloos.

1. De jarige | bestelde | voor alle kinderen | een ijsje.

2. Vanmorgen | heb | ik | mijn werkstuk | aan de juf| gegeven.

12. Het huiswerk voor de komende week geeft de juf ons vrijdags op. Oefening 25 Nog wat zinnen op een andere manier. Kijk maar naar het voorbeeld. Dan zie je wat je moet doen. 1. Zij | heeft | haar ouders | een lange brief | geschreven.

pv - wwg - ond - lv - mv -

heeft heeft geschreven zij een lange brief haar ouders

In de zin zelf geef je dus eerst de korte zin aan: persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en onderwerp. Dan zet je de zinsdelen tussen verticale strepen. Daarna vul je de zinsdelen achter hun naam in.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlniet

K2-Pu

blisher

.nlniet

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

andere tijd

K2-Pu

blisher

.nl

andere tijd kunt zetten.

K2-Pu

blisher

.nl

kunt zetten.

K2-Pu

blisher

.nl

andere wer

K2-Pu

blisher

.nl

andere werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

kwoorden.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

+ gezegde + onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

+ gezegde + onderwerp?

K2-Pu

blisher

.nl

?

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

vorm kan

K2-Pu

blisher

.nl

vorm kan staan,

K2-Pu

blisher

.nl

staan, is één zinsdeel.

K2-Pu

blisher

.nl

is één zinsdeel.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm, het

K2-Pu

blisher

.nl

, het onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp en het

K2-Pu

blisher

.nl

en hetaan. Dan heb je dus de

K2-Pu

blisher

.nl

aan. Dan heb je dus de korte zin

K2-Pu

blisher

.nl

korte zinZet de zinsdelen tussen verticale strepen.

K2-Pu

blisher

.nl

Zet de zinsdelen tussen verticale strepen.Welke van die zinsdelen is een

K2-Pu

blisher

.nl

Welke van die zinsdelen is een lijdend

K2-Pu

blisher

.nl

lijdend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

voorwerpmeewerkend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend voorwerp; geef ook dat aan.

K2-Pu

blisher

.nl

; geef ook dat aan.Dan houd je nog zinsdelen over die we in dit boek nog ge

K2-Pu

blisher

.nl

Dan houd je nog zinsdelen over die we in dit boek nog gehebben gegeven; die laat je kleurloos.

K2-Pu

blisher

.nl

hebben gegeven; die laat je kleurloos.

|

K2-Pu

blisher

.nl

| voor alle kinderen

K2-Pu

blisher

.nl

voor alle kinderen

ik

K2-Pu

blisher

.nl

ik |

K2-Pu

blisher

.nl

| mijn werkstuk

K2-Pu

blisher

.nl

mijn werkstuk

Het huiswerk voor de komende wee

K2-Pu

blisher

.nl

Het huiswerk voor de komende wee

Nog

K2-Pu

blisher

.nl

Nog wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat zinnen op een andere manier.

K2-Pu

blisher

.nl

zinnen op een andere manier. Kijk maar naar het voorbeeld. Dan zie je wat je moet doen.

K2-Pu

blisher

.nl

Kijk maar naar het voorbeeld. Dan zie je wat je moet doen.

heeft

K2-Pu

blisher

.nl

heeft

K2-Pu

blisher

.nl

| haar ouders | een lange brief |

K2-Pu

blisher

.nl

| haar ouders | een lange brief |

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

-

K2-Pu

blisher

.nl

-

K2-Pu

blisher

.nl

ond

K2-Pu

blisher

.nl

ond -

K2-Pu

blisher

.nl

-

K2-Pu

blisher

.nl

lv

K2-Pu

blisher

.nl

lv -

K2-Pu

blisher

.nl

-

K2-Pu

blisher

.nl

mv K2-Pu

blisher

.nl

mv - K2-Pu

blisher

.nl

-

heeft

K2-Pu

blisher

.nl

heeftheeft geschreve

K2-Pu

blisher

.nl

heeft geschrevezij

K2-Pu

blisher

.nl

zijeen lange brief

K2-Pu

blisher

.nl

een lange briefhaar oudersK2-

Publis

her.n

lhaar ouders

In de zin zelf geef je dus eerst de K2-Pu

blisher

.nl

In de zin zelf geef je dus eerst de gezegdeK2-

Publis

her.n

l

gezegde en K2-Pu

blisher

.nl

en




PAGINA 16 VAN 25

16

2. De goochelaar liet het publiek zijn nieuwste truc zien.

pv - wwg - ond - lv - mv - -

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

6. Die stapel Donald Ducks heb ik voor zijn broer meegenomen.

pv - wwg - ond - lv - mv - --

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________





Lijdend voorwerp: wie of wat +gezegde + onderwerp?

Meewerkend voorwerp: aan/voor wie of wat …?

De 'rest van de zin' (de zinsdelen die dan nog overblijven), noemen we (bijwoordelijke) bepaling.


We | hebben | voor de juf | in die nieuwe winkel | een aardigheidje | gekocht. Wanneer stuurt Edwin een mailtje? vandaag (bwb) Waar hebben we een cadeautje gekocht? in die nieuwe winkel (bwb)

9. Bijwoordelijke bepaling bwb

K2-Pu

blisher

.nl___________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl___________________________________________________

________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl________________________________________________

____________________________________

K2-Pu

blisher

.nl_____________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl_________

____________________________

K2-Pu

blisher

.nl____________________________

____________________________

K2-Pu

blisher

.nl

____________________________

Die stapel Donald Ducks heb ik voor zijn broer meegenomen.

K2-Pu

blisher

.nl

Die stapel Donald Ducks heb ik voor zijn broer meegenomen.

________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

___________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

________________________________

t

K2-Pu

blisher

.nl

t -

K2-Pu

blisher

.nl

- Maak nu

K2-Pu

blisher

.nl

Maak nu toets 5

K2-Pu

blisher

.nl

toets 5 op blz. 3

K2-Pu

blisher

.nl

op blz. 3

het

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

werkwoord waaraan je kunt zien in welke tijd de zin staat.

Werkwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

Werkwoordelijk gezegde:

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


wie of wat + g

K2-Pu

blisher

.nl

wie of wat + gezegde?

K2-Pu

blisher

.nl

ezegde?

Lijdend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

Lijdend voorwerp:

K2-Pu

blisher

.nl

: wie of wat +gezegde + onderwerp?

K2-Pu

blisher

.nl

wie of wat +gezegde + onderwerp?

Meewerkend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

Meewerkend voorwerp:

K2-Pu

blisher

.nl

: aan/

K2-Pu

blisher

.nl

aan/voor wie of wat …?

K2-Pu

blisher

.nl

voor wie of wat …?

'rest van de zin'

K2-Pu

blisher

.nl

'rest van de zin' (de zinsdelen die dan nog overblijven), noemen we

K2-Pu

blisher

.nl

(de zinsdelen die dan nog overblijven), noemen we bepaling K2-

Publis

her.n

lbepaling. K2-

Publis

her.n

l. K2-

Publis

her.n

l

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Edwin K2-Pu

blisher

.nl

Edwin K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

stuurtK2-Pu

blisher

.nl

stuurtK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

hebbenK2-Pu

blisher

.nl

hebben |K2-Pu

blisher

.nl

| voor de juf K2-Pu

blisher

.nl

voor de juf K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Bijwoordelijke bepaling

K2-Pu

blisher

.nl

Bijwoordelijke bepaling




PAGINA 17 VAN 25

17

Op wat voor vragen de bijwoordelijke bepaling antwoord geeft? Maar ook: Die film duurt drie uur. wel, niet, altijd, nooit Dat stuk kaas weegt twee pond. meestal, soms enz. (Bijwoordelijke) bepaling - 'de rest van de zin': de zinsdelen dus die geen

persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp zijn.

Er kunnen meerdere (bijwoordelijke) bepalingen in een zin staan:

Hoe? Met veel plezier | hebben | we | vandaag | voor de juf | in die nieuwe winkel | een aardigheidje | gekocht.

Wanneer? Waar?

Oefening 26 Geef aan wat de persoonsvorm, het onderwerp en het

werkwoordelijk gezegde (de korte zin dus) is. Zet de zinsdelen tussen verticale strepen. Kleur steeds de (bijwoordelijke) bepalingen. Dat kunnen er meer dan één in een zin zijn.

1. Vanavond | vertrekken | we | om acht uur | naar Amsterdam.

12. In zijn vrije tijd had hij voor ons een bijzonder mooie

powerpointpresentatie gemaakt.

Wanneer? Waarbij? Waar? Waarmee Hoe? Door wie?

enz. enz.


Hoe?

K2-Pu

blisher

.nl

niet

K2-Pu

blisher

.nl

niet,

K2-Pu

blisher

.nl

, altijd

K2-Pu

blisher

.nl

altijd,

K2-Pu

blisher

.nl

, nooit

K2-Pu

blisher

.nl

nooitmeestal

K2-Pu

blisher

.nl

meestal,

K2-Pu

blisher

.nl

, soms

K2-Pu

blisher

.nl

soms enz.

K2-Pu

blisher

.nl

enz.

': de zinsdelen dus die geen

K2-Pu

blisher

.nl

': de zinsdelen dus die geen persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwer

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwermeewerkend voorwerp zijn.

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend voorwerp zijn.


K2-Pu

blisher

.nl


vandaag

K2-Pu

blisher

.nl

vandaag |

K2-Pu

blisher

.nl

| voor de juf

K2-Pu

blisher

.nl

voor de juf |

K2-Pu

blisher

.nl

|

K2-Pu

blisher

.nl

Wann

K2-Pu

blisher

.nl

Wanneer?

K2-Pu

blisher

.nl

eer?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 26

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 26

VanavondK2-Pu

blisher

.nl

VanavondK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wat vóór de

K2-Pu

blisher

.nl

Wat vóór de

K2-Pu

blisher

.nl

Wann

K2-Pu

blisher

.nl

Wann

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 18 VAN 25

18

Moet je kijken …!

In die stad winkel ik graag. Om drie uur willen we vertrekken.

Daar winkel ik graag. Dan willen we vertrekken.

Waar winkel jij graag? Wanneer willen jullie vertrekken? Zie je wat hierboven de bijwoordelijke bepalingen zijn? Daar horen dus ook vraagwoorden als waar en wanneer bij. En waarom, waarbij, hoe enz.

De zinsdelen nog eens op een rij

persoonsvorm Het werkwoord dat je in een andere tijd kunt zetten.

werkwoordelijk gezegde Persoonsvorm + andere werkwoorden.

onderwerp Wie of wat + gezegde

lijdend voorwerp Wie of wat + gezegde + onderwerp?


(bijwoordelijke) bepalingen De rest van de zin: de zinsdelen die overblijven.

Wat voor de persoonsvorm kan staan, is één zinsdeel.

Oefening 27 Deze zinnen op die andere manier. Kijk maar weer naar het voorbeeld. Dan zie je wat je moet doen. 1. Waar | heb | je | mijn trainingspak | nou | gelaten?


bwb -

heb heb gelaten je mijn trainingspak xxx waar / nou

In de zin zelf geef je eerst de korte zin aan: persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en onderwerp. Dan zet je de zinsdelen tussen verticale strepen. Daarna vul je de zinsdelen achter hun naam in.

Zit een zinsdeel er niet in, dan zet je een kruisje of een streepje neer. Is een zinsdeel lang, dan schrijf je alleen het eerste en het laatste woord op met een paar puntjes ertussen: de leerlingen van groep acht wordt dan: de … acht.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlvertrekken

K2-Pu

blisher

.nlvertrekken.

K2-Pu

blisher

.nl.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

vertrekken

K2-Pu

blisher

.nl

vertrekken.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

jullie

K2-Pu

blisher

.nl

jullie vertrekken

K2-Pu

blisher

.nl

vertrekken?

K2-Pu

blisher

.nl

?

bij. En

K2-Pu

blisher

.nl

bij. En waarom

K2-Pu

blisher

.nl

waarom,

K2-Pu

blisher

.nl

, waarb

K2-Pu

blisher

.nl

waarbij

K2-Pu

blisher

.nl

ij,

K2-Pu

blisher

.nl

, hoe

K2-Pu

blisher

.nl

hoe

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

dat je in een

K2-Pu

blisher

.nl

dat je in een andere tijd

K2-Pu

blisher

.nl

andere tijd

K2-Pu

blisher

.nl

+

K2-Pu

blisher

.nl

+ andere werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

andere werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

+ gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

+ gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wie of wat

K2-Pu

blisher

.nl

Wie of wat + gezegde + onder

K2-Pu

blisher

.nl

+ gezegde + onder

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

De rest van de zin

K2-Pu

blisher

.nl

De rest van de zin: de zinsdelen die overblijven.

K2-Pu

blisher

.nl

: de zinsdelen die overblijven.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

ersoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

ersoonsvorm k

K2-Pu

blisher

.nl

ka

K2-Pu

blisher

.nl

an

K2-Pu

blisher

.nl

n staan

K2-Pu

blisher

.nl

staan

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

zinnen

K2-Pu

blisher

.nl

zinnen op

K2-Pu

blisher

.nl

op die andere manier.

K2-Pu

blisher

.nl

die andere manier. Kijk maar weer naar

K2-Pu

blisher

.nl

Kijk maar weer naar het voorbeeld. Dan zie je wat je moet doen.

K2-Pu

blisher

.nl

het voorbeeld. Dan zie je wat je moet doen.

mijn

K2-Pu

blisher

.nl

mijn trainingspak | nou |

K2-Pu

blisher

.nl

trainingspak | nou |

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

-

K2-Pu

blisher

.nl

-

heb gelaten

K2-Pu

blisher

.nl

heb gelatenje

K2-Pu

blisher

.nl

jemijn trainingspak

K2-Pu

blisher

.nl

mijn trainingspakxxx

K2-Pu

blisher

.nl

xxxwaar / nou

K2-Pu

blisher

.nl

waar / nou

In de zin zelf geef je eerst de K2-Pu

blisher

.nl

In de zin zelf geef je eerst de onderwerpK2-

Publis

her.n

londerwerp. Dan zet je de K2-

Publis

her.n

l. Dan zet je de

Daarna vul je de zinsdelen achter hun naam in.K2-Pu

blisher

.nl

Daarna vul je de zinsdelen achter hun naam in.

Zit een zinsdeel er niet in, dan zet je een kruisje of een streepje neer.K2-Pu

blisher

.nl

Zit een zinsdeel er niet in, dan zet je een kruisje of een streepje neer.Is een zinsdeel lang, dan schrijf je alleen het eK2-

Publis

her.n

l

Is een zinsdeel lang, dan schrijf je alleen het e




PAGINA 19 VAN 25

19

Alleen van de (bijwoordelijke) bepaling kunnen er meerdere in een zin zitten. Hoe je dat dan kunt opschrijven, zie je hierboven. 4. Wanneer kunt u ons de weg naar de sporthal even wijzen?


bwb -

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

6. Die wedstrijd kunnen we natuurlijk nooit winnen.


bwb -

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

t - Maak nu toets 6 op blz. 40

Edwin stuurt mij vandaag een mailtje. We | hebben | voor de juf | in die nieuwe winkel | een aardigheidje | gekocht.

10. Naamwoordelijk gezegde nwg K2-Pu

blisher

.nl___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl___________________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl___________________________________________________________

__________________

K2-Pu

blisher

.nl

__________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

natuurlijk

K2-Pu

blisher

.nl

natuurlijk nooit

K2-Pu

blisher

.nl

nooit w

K2-Pu

blisher

.nl

winnen.

K2-Pu

blisher

.nl

innen.

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

_______________________________

K2-Pu

blisher

.nl

_______________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

___________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________

t

K2-Pu

blisher

.nl

t -

K2-Pu

blisher

.nl

- Maak nu

K2-Pu

blisher

.nl

Maak nu

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

NaamwoordelijkK2-Pu

blisher

.nl

Naamwoordelijk




PAGINA 20 VAN 25

20

Twee bekende zinnen: onderwerp en werkwoordelijk gezegde (de werkwoorden in de zin) vormen de zinskern, de korte zin. Met Edwin stuurt en We hebben gekocht

weet je al een beetje wat er aan de hand is: de werkwoorden stuurt en gekocht zorgen voor een duidelijke betekenis. Dan deze zinnen: Joris was een paar dagen verkouden. Dat meisje wordt later misschien journalist. Wat is hier de korte zin? Met alleen het onderwerp en de werkwoorden ben je er niet. Met Joris was en Dat meisje wordt weet ik nog niets! Wel met nog een ander woord in de zin erbij: Joris | was | een paar dagen | verkouden. Misschien | wordt | dat meisje | later | journalist. Nu weet ik wel weer wat er aan de hand is:

- Joris was verkouden het bijvoeglijk naamwoord verkouden wordt

door was aan Joris gekoppeld: de verkouden Joris.

was – pv was verkouden – nwg Joris – ond

- Dat meisje wordt journalist het zelfstandig naamwoord journalist wordt door wordt aan dat meisje gekoppeld.

wordt – pv wordt journalist – nwg dat meisje – ond

Hierboven twee keer een gezegde met een koppelwerkwoord (zijn, worden) en een 'naamwoord' erin: een naamwoordelijk gezegde. Ook twee keer een naamwoordelijk gezegde als je er dít van maakt:

Joris | is | een paar dagen | verkouden | geweest. is – pv is verkouden geweest – nwg Joris – ond een paar dagen – bwb

Dat meisje | is | later | journalist | geworden. is – pv is journalist geworden – nwg dat meisje – ond later – bwb Oefening 28 Eens kijken of je nu dit al kunt? Wat is de persoonsvorm, wat is het (naamwoordelijk) gezegde (= persoonsvorm + naamwoord). In sommige zinnen kom je alleen maar persoonsvorm, gezegde en

onderwerp tegen. Daar is de hele zin ook de korte zin.

Moet je kijken …!

Over koppelwerkwoorden

Joris is niet alleen verkouden. Joris is ook gelukkig.

Joris … is gelukkig.

wordt gelukkig.

blijft gelukkig.

blijkt gelukkig (te zijn).

lijkt gelukkig (te zijn).

schijnt gelukkig (te zijn).

heet gelukkig (te zijn).

komt me gelukkig voor.

Of je nu zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten of voorkomen gebruikt, steeds koppelt het werkwoord gelukkig aan Joris; het gaat steeds om gelukkige Joris.

Een koppelwerkwoord kun je meestal gemakkelijk vervangen door een ander koppelwerkwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

verkouden

K2-Pu

blisher

.nl

verkouden.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

later

K2-Pu

blisher

.nl

later |

K2-Pu

blisher

.nl

| journalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalistjournalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalist.

K2-Pu

blisher

.nl

.

Nu weet ik wel weer wat er aan de hand is:

K2-Pu

blisher

.nl

Nu weet ik wel weer wat er aan de hand is:

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

het

K2-Pu

blisher

.nl

het bijvoeglijk

K2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijk

K2-Pu

blisher

.nl

door

K2-Pu

blisher

.nl

door was

K2-Pu

blisher

.nl

was aan

K2-Pu

blisher

.nl

aan

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

pv was verkouden

K2-Pu

blisher

.nl

pv was verkouden –

K2-Pu

blisher

.nl

– nwg Joris

K2-Pu

blisher

.nl

nwg Joris –

K2-Pu

blisher

.nl

– ond

K2-Pu

blisher

.nl

ond

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

wordt

K2-Pu

blisher

.nl

wordt

K2-Pu

blisher

.nl

journa

K2-Pu

blisher

.nl

journalist

K2-Pu

blisher

.nl

list het

K2-Pu

blisher

.nl

het zelfstandig

K2-Pu

blisher

.nl

zelfstandig

K2-Pu

blisher

.nl

door

K2-Pu

blisher

.nl

door

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

pv wordt journalist

K2-Pu

blisher

.nl

pv wordt journalist –

K2-Pu

blisher

.nl

– nwg dat meisje

K2-Pu

blisher

.nl

nwg dat meisje

wee keer een gezegde met

K2-Pu

blisher

.nl

wee keer een gezegde met naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoord'

K2-Pu

blisher

.nl

' erin

K2-Pu

blisher

.nl

erin:

K2-Pu

blisher

.nl

: een

K2-Pu

blisher

.nl

een naamwoordel

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoordel

Ook twee keer een

K2-Pu

blisher

.nl

Ook twee keer een naamwoordelijk

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoordelijk

K2-Pu

blisher

.nl

Joris

K2-Pu

blisher

.nl

Joris |

K2-Pu

blisher

.nl

| is

K2-Pu

blisher

.nl

is

K2-Pu

blisher

.nl

|

K2-Pu

blisher

.nl

| een paar dagen

K2-Pu

blisher

.nl

een paar dagen

K2-Pu

blisher

.nl

–

K2-Pu

blisher

.nl

– pv is verkouden geweest

K2-Pu

blisher

.nl

pv is verkouden geweest

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Dat K2-Pu

blisher

.nl

Dat meisjeK2-Pu

blisher

.nl

meisje |K2-Pu

blisher

.nl

| isK2-Pu

blisher

.nl

isK2-Pu

blisher

.nl

|K2-Pu

blisher

.nl

| later K2-Pu

blisher

.nl

later K2-Pu

blisher

.nl

is K2-Pu

blisher

.nl

is – K2-Pu

blisher

.nl

– pv is journalist geworden K2-Pu

blisher

.nl

pv is journalist geworden Oefening 28K2-

Publis

her.n

lOefening 28K2-

Publis

her.n

l

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlMoet je kijken …!

K2-Pu

blisher

.nlMoet je kijken …!

koppelwerkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

koppelwerkwoorden

niet alleen

K2-Pu

blisher

.nl

niet alleen verkouden

K2-Pu

blisher

.nl

verkouden.

K2-Pu

blisher

.nl

. ook

K2-Pu

blisher

.nl

ook gelukkig

K2-Pu

blisher

.nl

gelukkig.

K2-Pu

blisher

.nl

.

Joris …

K2-Pu

blisher

.nl

Joris … is

K2-Pu

blisher

.nl

is gelukkig

K2-Pu

blisher

.nl

gelukkig.

K2-Pu

blisher

.nl

.wordt

K2-Pu

blisher

.nl

wordt gelukkig

K2-Pu

blisher

.nl

gelukkigblijft

K2-Pu

blisher

.nl

blijft gelukkig

K2-Pu

blisher

.nl

gelukkigblijkt

K2-Pu

blisher

.nl

blijkt gelukkig

K2-Pu

blisher

.nl

gelukkiglijkt

K2-Pu

blisher

.nl

lijkt gelukkig

K2-Pu

blisher

.nl

gelukkigschijnt

K2-Pu

blisher

.nl

schijntheet

K2-Pu

blisher

.nl

heetkomt

K2-Pu

blisher

.nl

komt

Of je nu

K2-Pu

blisher

.nl

Of je nu zijn

K2-Pu

blisher

.nl

zijnblijken

K2-Pu

blisher

.nl

blijken,

K2-Pu

blisher

.nl

, lijken

K2-Pu

blisher

.nl

lijkenvoorkomen

K2-Pu

blisher

.nl

voorkomenhet werkwoord

K2-Pu

blisher

.nl

het werkwoord het gaat steeds om

K2-Pu

blisher

.nl

het gaat steeds om

Een

K2-Pu

blisher

.nl

Een

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 21 VAN 25

21

pers. vorm naamwoordelijk gezegde

1. Dat antwoord is fout. is is fout

10. Hij is jarenlang striptekenaar geweest.

Hier had je steeds de koppelwerkwoorden zijn en worden: die koppelen het onderwerp aan een naamwoord. Er zijn nog meer koppelwerkwoorden: ook die koppelen het onderwerp aan een naamwoord. Kijk maar eens naar de volgende oefening. Oefening 29 Wat is de persoonsvorm, wat is het (naamwoordelijk) gezegde (= persoonsvorm + naamwoord). In sommige zinnen kom je alleen maar persoonsvorm, gezegde en

onderwerp tegen: de hele zin is dan ook korte zin. pers. vorm naamwoordelijk gezegde 1. Het antwoord op die som lijkt me fout. (lijken) lijkt lijkt fout 2. Dat verhaal komt me vreemd voor. (voorkomen) komt (voor) komt vreemd voor

13. Een walvis is een zoogdier. (zijn)

Moeilijk? Of ging het wel?

naamwoordelijk gezegde

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen.

Naamwoordelijke gezegdes zul je alleen tegenkomen in zinnen met een van deze werkwoorden erin. We noemen ze koppelwerkwoorden. Ze koppelen een eigenschap aan het onderwerp. Koppelwerkwoorden hebben zelf geen duidelijke betekenis. Daar hebben ze een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord bij nodig.

In een zin met een naamwoordelijk gezegde heb je nooit een lijdend voorwerp; een meewerkend voorwerp kan wel.

Een naamwoordelijk gezegde heeft een werkwoordelijk en een naamwoordelijk deel:

Joris | was | vorige week | een paar dagen | verkouden.

was - pv Joris - ond was verkouden - nwg (ww + bijv. nw.) was - ww. deel verkouden - nw. deel vorige week - bwb een paar dagen - bwb

Zijn en worden zijn niet altijd koppelwerkwoord; ze kunnen ook hulpwerkwoord zijn.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nloppelen het onderwerp aan

K2-Pu

blisher

.nloppelen het onderwerp aan

Er zijn nog meer koppelwerkwoorden: ook die koppelen het onderwerp aan een naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

Er zijn nog meer koppelwerkwoorden: ook die koppelen het onderwerp aan een naamwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

.

Wat is de persoonsvorm, wat is het (naamwoordelijk) gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

Wat is de persoonsvorm, wat is het (naamwoordelijk) gezegde

alleen maar persoonsvorm, gezegde en

K2-Pu

blisher

.nl

alleen maar persoonsvorm, gezegde en

K2-Pu

blisher

.nl

de hele zin is dan ook korte zin.

K2-Pu

blisher

.nl

de hele zin is dan ook korte zin.

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoordelijk

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoordelijk

K2-Pu

blisher

.nl

lijkt fout

K2-Pu

blisher

.nl

lijkt fout

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

voor

K2-Pu

blisher

.nl

voor)

K2-Pu

blisher

.nl

)voor)voor

K2-Pu

blisher

.nl

voor)voor komt vreemd voor

K2-Pu

blisher

.nl

komt vreemd voor

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoordelijk

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

blijken

K2-Pu

blisher

.nl

blijken,

K2-Pu

blisher

.nl

, lijken

K2-Pu

blisher

.nl

lijken,

K2-Pu

blisher

.nl

, schijnen

K2-Pu

blisher

.nl

schijnen

ezegdes

K2-Pu

blisher

.nl

ezegdes z

K2-Pu

blisher

.nl

zu

K2-Pu

blisher

.nl

ul je alleen tegenkomen in zinnen met een van deze

K2-Pu

blisher

.nl

l je alleen tegenkomen in zinnen met een van deze werkwoorden erin. We noemen ze

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden erin. We noemen ze koppelwerkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

koppelwerkwoordenKoppelwerkwoorden hebben zelf

K2-Pu

blisher

.nl

Koppelwerkwoorden hebben zelf bijvoeglijk naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijk naamwoord of

K2-Pu

blisher

.nl

of een

K2-Pu

blisher

.nl

een zelfstandig naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

zelfstandig naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

In een zin met een

K2-Pu

blisher

.nl

In een zin met een naamwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoordelijk gezegdemeewerkend voorwerp kan wel.

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend voorwerp kan wel.

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


Joris

K2-Pu

blisher

.nl

Joris |

K2-Pu

blisher

.nl

| was

K2-Pu

blisher

.nl

was

K2-Pu

blisher

.nl

|

K2-Pu

blisher

.nl

| vorige

K2-Pu

blisher

.nl

vorige week

K2-Pu

blisher

.nl

week

was

K2-Pu

blisher

.nl

wasJorisK2-

Publis

her.n

lJoriswas verkoudenK2-

Publis

her.n

lwas verkoudenwasK2-

Publis

her.n

lwasverkoudenK2-

Publis

her.n

l

verkoudenvorige weekK2-

Publis

her.n

l

vorige weekeen paar dagenK2-

Publis

her.n

l

een paar dagenK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 22 VAN 25

22

Die schuur | is | gisteren | door onze buurman | opnieuw | geverfd.

met is geverfd - wwg (twee werkwoorden) Die hond | wordt | graag | geaaid.

met wordt geaaid - wwg (twee werkwoorden)

Soms hebben schijnen, zijn en blijven wel een duidelijke betekenis. Dan zijn het ook geen koppelwerkwoorden, maar gewone (zelfstandige) werkwoorden:

De zon schijnt fel. => 'schijnt' = 'licht geven'. Dan: schijnt - wwg fel - bwb We zijn op school. => 'zijn' = 'ergens zijn'. Dan: zijn - wwg op school - bwb Zij blijven in de tuin. => 'blijven' = 'verblijven'. Dan: blijven - wwg in de tuin - bwb

Als je gewoon eerst naar de korte zin blijft zoeken (naar wie het 'doet' en, zo kort mogelijk, wat die doet), kom je er waarschijnlijk 'vanzelf' achter wat het gezegde is. Ook als daar toevallig een naamwoord in voorkomt.

Oefening 30 Geef eerst gezegde (met persoonsvorm) en onderwerp (de korte zin

dus) aan. Werkwoordelijk gezegde (wwg) of naamwoordelijk gezegde (nwg)? Zet een kruisje in het goede vakje.

wwg nwg 1. We gaan dit jaar skiën in Zwitserland. x

2. Dat mes is scherp. x

14. Heet dat meisje Anne?

Oefening 31 Was het gezegde in oefening 30 naamwoordelijk? Kun je dan ook nog

even een golflijntje onder het naamwoordelijk deel zetten?

Voorbeeld: 2. Dat mes is scherp.

Dat kun je ook nog doen met oefening 28 en 29.

Toets 1 - persoonsvorm Steeds vier zinnen met een vetgedrukt woord. In welke zin is dat woord niet de persoonsvorm? Zet een rondje om het goede antwoord.

1. Niet de pers.vorm is … a. Zou je dat gewild hebben? b. Aan wie gaan jullie dat geven? c. Dat stuk kaas weegt meer dan dit stuk. d. Had je me niet kunnen helpen?

2. Niet de pers.vorm is … a. Willen jullie even komen kijken? b. Op de grond lag nog wat rommel c. Hoe laat zullen we naar huis gaan? d. We konden het niet langer volhouden.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

. Dan zijn het ook geen

K2-Pu

blisher

.nl

. Dan zijn het ook geen

wwg

K2-Pu

blisher

.nl

wwg fel

K2-Pu

blisher

.nl

fel -

K2-Pu

blisher

.nl

- bwb

K2-Pu

blisher

.nl

bwb-

K2-Pu

blisher

.nl

- wwg

K2-Pu

blisher

.nl

wwg op

K2-Pu

blisher

.nl

op school

K2-Pu

blisher

.nl

school -

K2-Pu

blisher

.nl

- bwb

K2-Pu

blisher

.nl

bwbblijven

K2-Pu

blisher

.nl

blijven -

K2-Pu

blisher

.nl

- wwg

K2-Pu

blisher

.nl

wwg in de tuin

K2-Pu

blisher

.nl

in de tuin

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

blijft zoeken (naar wie het 'doet' en, zo kort mogelijk,

K2-Pu

blisher

.nl

blijft zoeken (naar wie het 'doet' en, zo kort mogelijk, ' achter wat het

K2-Pu

blisher

.nl

' achter wat het gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

gezegde is. Ook als daar

K2-Pu

blisher

.nl

is. Ook als daar

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Geef eerst gezegde (met persoonsvorm) en onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

Geef eerst gezegde (met persoonsvorm) en onderwerp

woordelijk gezegde (wwg) of naamwoordelijk gezegde (nwg)?

K2-Pu

blisher

.nl

woordelijk gezegde (wwg) of naamwoordelijk gezegde (nwg)?Zet een kruisje in het

K2-Pu

blisher

.nl

Zet een kruisje in het goede vakje.

K2-Pu

blisher

.nl

goede vakje.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

in Zwitserland.

K2-Pu

blisher

.nl

in Zwitserland.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Heet dat meisje Anne?

K2-Pu

blisher

.nl

Heet dat meisje Anne?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Was

K2-Pu

blisher

.nl

Was het gezegde in

K2-Pu

blisher

.nl

het gezegde in oefening 30

K2-Pu

blisher

.nl

oefening 30ev

K2-Pu

blisher

.nl

even een

K2-Pu

blisher

.nl

en een golflijntje

K2-Pu

blisher

.nl

golflijntje

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

onder het naamwoordelijk deel

K2-Pu

blisher

.nl

onder het naamwoordelijk deel

V

K2-Pu

blisher

.nl

Voorbeeld:

K2-Pu

blisher

.nl

oorbeeld:

K2-Pu

blisher

.nl

2.

K2-Pu

blisher

.nl

2. Dat mes

K2-Pu

blisher

.nl

Dat mesDat kun je ook nog doen

K2-Pu

blisher

.nl

Dat kun je ook nog doen

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 1

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 1

Steeds vier zinnen met een vetgedrukt woord. In welke zin is dat woord

K2-Pu

blisher

.nl

Steeds vier zinnen met een vetgedrukt woord. In welke zin is dat woord ersoonsvorm?

K2-Pu

blisher

.nl

ersoonsvorm?Zet een rondje om het goede antwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

Zet een rondje om het goede antwoord.

1. K2-Pu

blisher

.nl

1. Niet K2-Pu

blisher

.nl

Niet K2-Pu

blisher

.nl

de pers.vorm is …K2-Pu

blisher

.nl

de pers.vorm is …a. K2-

Publis

her.n

la. ZouK2-

Publis

her.n

lZou je dat gewild hebben?K2-

Publis

her.n

lje dat gewild hebben?

b. K2-Pu

blisher

.nl

b. Aan wie K2-Pu

blisher

.nl

Aan wie gaan K2-Pu

blisher

.nl

gaan Dat stuk kaas K2-

Publis

her.n

l

Dat stuk kaas stuk.K2-

Publis

her.n

l

stuk.




PAGINA 23 VAN 25

23

Toets 2 - zinsdelen In de zinnen hieronder zijn de zinsdelen, de 'bouwstenen' van de zin, door elkaar gaan staan. Zet ze in de goede volgorde. Aan de hoofdletter kun je zien met welk zinsdeel je moet beginnen.

1. kocht in de uitverkoop Een week geleden ik een paar winterwanten. 2. Ik thuis een dag later haalde uit de verpakking ze. 3. het kleurverschil ik zag Toen tussen de wanten. 4. natuurlijk Ik graag andere wilde. 5. ging Daarom naar de winkel ik weer. 6. gekocht had in de uitverkoop ze Ik. 7. ze niet Ze daarom ruilen wilden. 8. dus Nu ik met twee verschillende wanten loop. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Dan zet je een dubbele streep onder de persoonsvorm. Daarna zet je nog even de zinsdelen tussen verticale streepjes.

Toets 3 - persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde

Wat is de persoonsvorm (pv), wat het werkwoordelijk gezegde (wwg)?

Zet een enkele streep onder het wwg en een dubbele streep onder de pv. Doe je het liever in kleur, dan mag dat ook.

Zij liep toen naar de keuken. Zij liep toen naar de keuken.

Zij is toen naar de keuken gelopen. Zij is toen naar de keuken gelopen.

1. Dat liedje heeft van ons land twaalf punten gekregen.

2. Speel jij te vaak computerspelletjes?

3. Vergeet deze laatste zin niet te maken!

K2-Pu

blisher

.nlzijn de zinsdelen, de 'bouwstenen' van de zin, door elkaar gaan staan.

K2-Pu

blisher

.nlzijn de zinsdelen, de 'bouwstenen' van de zin, door elkaar gaan staan.

K2-Pu

blisher

.nl

en week geleden ik een paa

K2-Pu

blisher

.nl

en week geleden ik een paar winterwanten.

K2-Pu

blisher

.nl

r winterwanten.en dag later haalde uit de verpakking ze.

K2-Pu

blisher

.nl

en dag later haalde uit de verpakking ze.oen tussen de wanten.

K2-Pu

blisher

.nl

oen tussen de wanten.

u ik met twee verschillende wanten loop.

K2-Pu

blisher

.nl

u ik met twee verschillende wanten loop.

_____________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

_____________________________________________________________________________________________________________________________

dubbele streep onde

K2-Pu

blisher

.nl

dubbele streep onder de

K2-Pu

blisher

.nl

r de persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

na zet je nog even de zinsdelen tussen verticale streepjes.

K2-Pu

blisher

.nl

na zet je nog even de zinsdelen tussen verticale streepjes.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 3

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 3 -

K2-Pu

blisher

.nl

- persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

Wat is de persoonsvorm (

K2-Pu

blisher

.nl

Wat is de persoonsvorm (pv

K2-Pu

blisher

.nl

pv), wat het werkwoordelijk gezegde (

K2-Pu

blisher

.nl

), wat het werkwoordelijk gezegde (Zet een enkele streep onder het

K2-Pu

blisher

.nl

Zet een enkele streep onder het wwg

K2-Pu

blisher

.nl

wwg

K2-Pu

blisher

.nl

et liever in kleur, dan mag dat ook.

K2-Pu

blisher

.nl

et liever in kleur, dan mag dat ook.

liep

K2-Pu

blisher

.nl

liep

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

toen

K2-Pu

blisher

.nl

toen naar de keuken.

K2-Pu

blisher

.nl

naar de keuken.

Zij

K2-Pu

blisher

.nl

Zij is

K2-Pu

blisher

.nl

is

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

toen naar de keuken

K2-Pu

blisher

.nl

toen naar de keuken

1. K2-Pu

blisher

.nl

1. Dat liedje heeft van ons land twaalf punten gekregen.K2-Pu

blisher

.nl

Dat liedje heeft van ons land twaalf punten gekregen.

peel jij te vaak K2-Pu

blisher

.nl

peel jij te vaak K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 24 VAN 25

24

Klaar? Zet dan nog de zinsdelen tussen verticale strepen.

Toets 4 - onderwerp en persoonsvorm Geef persoonsvorm en onderwerp hun eigen kleur. Je mag ook kiezen voor een dubbele streep (persoonsvorm) en een stippellijn (onderwerp). Denk bij het beantwoorden aan: persoonsvorm enkelvoud onderwerp enkelvoud. persoonsvorm meervoud onderwerp meervoud. En vergeet dit niet:

Er zitten lange onderwerpen bij! 1. De nieuwe dokter schreef de patiënt een griepprik voor.

2. Die oude havenstad trekt vooral 's zomers veel toeristen.

3. Hun geven we die boeken straks. *

* Pas op! Trap er niet in!

Toets 5 - lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp Is het dikgedrukte zinsdeel in de zinnen hieronder lijdend voorwerp (lv), meewerkend voorwerp (mv) of geen van beide? Omcirkel het goede antwoord. 1. Natuurlijk heb ik mijn beste vriend een cadeautje gegeven. lv / mv / geen van beide

2. Heb jij vanmiddag champignonsoep gegeten? lv / mv / geen van beide

3. De buren vergoeden ons de schade aan de heg. lv / mv / geen van beide

4. Lust je een lekkere plak cake bij de koffie? lv / mv / geen van beide

5. Zoiets hoef je mijn vader niet te vragen. lv / mv / geen van beide

Wat vóór de persoonsvorm staat of kán staan, is één zinsdeel!

K2-Pu

blisher

.nl) en een stippellijn (

K2-Pu

blisher

.nl) en een stippellijn (onderwerp

K2-Pu

blisher

.nlonderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl).

K2-Pu

blisher

.nl).

enkelvoud.

K2-Pu

blisher

.nl

enkelvoud.meervoud.

K2-Pu

blisher

.nl

meervoud.

De nieuwe dokter schreef de patiënt een griepprik voor.

K2-Pu

blisher

.nl

De nieuwe dokter schreef de patiënt een griepprik voor.

Die oude havenstad trekt vooral 's zomers veel toeristen.

K2-Pu

blisher

.nl

Die oude havenstad trekt vooral 's zomers veel toeristen.

Hun geven we die boeken straks.

K2-Pu

blisher

.nl

Hun geven we die boeken straks. *

K2-Pu

blisher

.nl

*

Pas op! Trap er niet in!

K2-Pu

blisher

.nl

Pas op! Trap er niet in!

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 5

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 5 -

K2-Pu

blisher

.nl

- lijdend

K2-Pu

blisher

.nl

lijdend

Is het dikgedrukte zinsdeel in de zinnen hieronder lijdend voorwerp (

K2-Pu

blisher

.nl

Is het dikgedrukte zinsdeel in de zinnen hieronder lijdend voorwerp (voorwerp (

K2-Pu

blisher

.nl

voorwerp (mv

K2-Pu

blisher

.nl

mv) of geen van beide?

K2-Pu

blisher

.nl

) of geen van beide?

Omcirkel het goede antwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

Omcirkel het goede antwoord.

1. K2-Pu

blisher

.nl

1. Natuurlijk heb ik K2-Pu

blisher

.nl

Natuurlijk heb ik

Heb jij vanmiddag K2-Pu

blisher

.nl

Heb jij vanmiddag

De buren vergoeden K2-Pu

blisher

.nl

De buren vergoeden K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm staat of

K2-Pu

blisher

.nl

staat of kán staan, is

K2-Pu

blisher

.nl

kán staan, is éé

K2-Pu

blisher

.nl

één

K2-Pu

blisher

.nl

n zinsdeel!

K2-Pu

blisher

.nl

zinsdeel!




PAGINA 25 VAN 25

25

6. Doe je die laatste zin ook nog even? lv / mv / geen van beide

7. Zij heeft haar haar laten knippen bij die nieuwe kapper. lv / mv / geen van beide

Toets 6 - Welk zinsdeel?

Is het dikgedrukte zinsdeel …

pv - persoonsvorm lv - lijdend voorwerp ond - onderwerp mv - meewerkend voorwerp wwg - werkwoordelijk gezegde bwb - (bijwoordelijke) bepaling

Als het zinsdeel waar het om gaat volgens jou pv én wwg is, dan schrijf je pv/wwg op.

Aan de slag:

1. Een vriend van mij gaat volgende week verhuizen. 1. _______

2. Een vriend van mij gaat volgende week verhuizen. 2. _______

3. Mijn nichtje komt in juli zes dagen bij ons logeren. 23. _______

4. Mijn nichtje komt in juli zes dagen bij ons logeren. 24. _______

5. Had je me niet wat eerder kunnen waarschuwen? 25. _______

6. Had je me niet wat eerder kunnen waarschuwen? 26. _______

7. In tijd van nood leer je je vrienden kennen. 27. _______

8. In tijd van nood leer je je vrienden kennen. 28. _______

9. Eens in de vier jaar worden in ons land verkiezingen gehouden. 29. _______

30. Eens in de vier jaar worden in ons land verkiezingen gehouden. 30. _______

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

lijdend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

lijdend voorwerpmeewerkend voorwerp

K2-Pu

blisher

.nl

meewerkend voorwerp(bijwoordelijke) bepaling

K2-Pu

blisher

.nl

(bijwoordelijke) bepaling

ens jou pv én wwg is, dan schrijf je pv/wwg op.

K2-Pu

blisher

.nl

ens jou pv én wwg is, dan schrijf je pv/wwg op.

verhuizen

K2-Pu

blisher

.nl

verhuizen.

K2-Pu

blisher

.nl

.

gaat volgende week verhuizen.

K2-Pu

blisher

.nl

gaat volgende week verhuizen.

komt in juli zes dagen bij ons logeren.

K2-Pu

blisher

.nl

komt in juli zes dagen bij ons logeren.

in juli zes dagen bij ons

K2-Pu

blisher

.nl

in juli zes dagen bij ons logeren

K2-Pu

blisher

.nl

logeren.

K2-Pu

blisher

.nl

.

kunnen waarschuwen

K2-Pu

blisher

.nl

kunnen waarschuwen?

K2-Pu

blisher

.nl

?

niet wat eerder kunnen waarschuwen?

K2-Pu

blisher

.nl

niet wat eerder kunnen waarschuwen?

je je vrienden kennen.

K2-Pu

blisher

.nl

je je vrienden kennen.

In tijd van nood leer je

K2-Pu

blisher

.nl

In tijd van nood leer je je vrienden

K2-Pu

blisher

.nl

je vrienden kennen.

K2-Pu

blisher

.nl

kennen.

Eens in de vier jaar worden in ons land

K2-Pu

blisher

.nl

Eens in de vier jaar worden in ons land verkiezingen

K2-Pu

blisher

.nl

verkiezingen

Eens in de vier jaar

K2-Pu

blisher

.nl

Eens in de vier jaar worden

K2-Pu

blisher

.nl

worden in ons land verkiezingen gehouden.

K2-Pu

blisher

.nl

in ons land verkiezingen gehouden.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

k l eurig ontleden · 2014. 5. 9. · 5 onderwerp ond 13 6 lijdend voorwerp lv 16 7 meewerkend...

Documents