ka p rtukaran efektif benar dan output benar: analisis kointegrasi

KA P RTUKARAN EFEKTIF BENAR DAN OUTPUT BENAR: ANALISIS KOINTEGRASI

DAN UJIAN PENYEBAB

LAI KHANG SIA

SEKOLAH PERNIAGAAN DAN EKONOMI 2004

UMS UNIVERSITI MALAYSIA SABAH

ii

PENGAKUAN

Karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan, ringkasan dan rujukan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.

LA! KHANG SIA HE2001-1286 25 JUN 2004


iii

PENGHARGAAN

Saya ingin memberikan setinggi-tinggi penghargaan ikhlas dan jutaan terima kasih yang tidak terhingga kepada Wong Hock Tsen, selaku penyelia saya telah banyak memberi dorongan, tunjuk ajar, dan nasi hat kepada saya sepanjang proses penulisan ilmiah ini.

Tidak dilupakan juga kepada pensyarah-pensyarah Sekolah Perniagaan dan Ekonomi, terutamanya pensyarah-pensyarah program Ekonomi khasnya, yang pernah mengajar saya, memberi nasi hat, dan juga bimbingan dan dorongan kepada saya sepanjang masa di universiti ini. Jasamu amatlah saya kenangi.

Ucapan jutaan terima kasih juga diucapkan kepada pihak perpustakaan Universiti Malaysia Sabah yang telah banyak membantu, bertolak-ansur, dan memberi kebenaran untuk menggunakan maklumat berkaitan untuk tujuan penyelidikan ini.

Akhir sekali kepada rakan-rakan seperjuangan, terutamanya rakan-rakan program Ekonomi Monetari yang tidak jemu memberikan kritikan, sokongan, kerjasarna, dan nasi hat yang sangat berharga kepada saya dalam menyiapkan ilmiah ini.

Lai Khang Sia Sekolah Perniagaan Dan Ekonomi Universiti Malaysia Sabah


ABSTRAK

KADAR PERTUKARAN EFEKTIF BENAR DAN OUTPUT BENAR: ANALISIS KOINTEGRASI DAN UJIAN PENYEBAB

iv

Kajian ini telah meneliti secara empirikal mengenai kesan devaluasi benar ke atas output di Malaysia. Berikutan krisis Kewangan Asia telah menghangatkan semula pendebatan mengenai kegunaan devaluasi sebagai salah satu komponen penting dalam penyelaras ekonomi dan program penstabilan. Devaluasi memang diterima secara luasnya bagi memperbaiki imbangan pembayaran sesebuah negara serta mengumpul lebih banyak rizab pertukaran asing. Tetapi isu mengenai bagaimana devaluasi mempengaruhi output agregat masih belum mencapai suara sebulat. Oleh itu, beberapa metodologi ekonometrik telah dijalankan ke atas data sukuan tempoh tahun 1975 hingga tahun 2003. Terlebih dahulu, kajian ini menumpukan kepada Kaedah Kuasa Dua Terkecil (OLS). Sebelum menguji kointegrasi antara kadar pertukaran dan output, ujian unit root dilaksanakan bagi menguji kepegunan data siri masa untuk mengelakkan wujud korelasi palsu. Dengan menggunakan ujian kOintegrasi, dinamik jangka panjang antara kadar pertukaran efektif benar dengan output benar telah ditentukan, iaitu kesan jangka panjang adalah tidak wujud dalam kajian ini. Seterusnya keputusan ujian Penyebab Granger menunjukkan kadar pertukaran efektif benar tidak Granger penyebab kepada output benar tetapi output benar adalah Granger penyebab kepada kadar pertukaran efektif benar.


v

ABSTRACT

REAL EFFECTIVE EXCHANGE RA TE AND REAL OUTPUT: COINTEGRATION ANALYSES AND CAUSALITY TESTS

The main objective of this thesis is to examines the relationship between the real effective exchange rate and real output in Malaysia. The Asian currency crisis fuelled anew the debate over the use of devaluations as an important component of economic adjustment and stabilization programs. It is widely accepted that devaluations improve a country's balance of payments position, and accumulate more foreign exchange reserves, however, the issue of how they affect aggregate output still remains subject to disagreement. Therefore, a few econometric methodologies are applied to quarterly data from year 1975 to 2003. first of all, this paper is concentrate on the OLS method. Before cOintegration between exchange rate and output is tested, unit root test is performed to test the stationary of the time series data that are used to avoid spurious correlation. 8y applying the cointegration test to determine the long run dynamics between real effective exchange rate and real output The results of Johansen cointegration techniques indicate that real effective exchange rate is not cointegrated with real output in the log-run. These findings provide an empirical support to those of some previous studies that employ time series analyses. In addition, Granger causality test shows that real effective exchange rate does not Granger-cause real output, while real output is shown to Granger-cause real effective exchange rate

- - - - - ---- -----------

vi

SINGKATAN

ADF - Augmented Dickey Fuller

AS$ -Dolar Amerika Syarikat

BNM - Bank Negara Malaysia

CPI - Consumer Price Index

D - Dummi Krisis Kewangan

IMF - International Monetary Fund

KDNK - Keluaran Dalam Negara Kasar

LDCs - Less Developed Countries

LREER - Log Real Effective Exchange Rate

LRIP - Log Real Industrial Production

RM - Ringgit Malaysia

TSLS - Two Stage Least Squares

VAR - Vector Autoregression

VDC - Variance Decomposition

VECM - Vector Error Correction Model


vii

KANDUNGAN

JUDUL

PENGAKUAN ii

PENGHARGAAN iii

ABSTRAK iv

ABSTRACT v

SINGKATAN vi

SENARAIKANDUNGAN vii

SENARAI JADUAL x

SENARAI RAJAH xi

BABl PEDAHUlUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Pernyataan Masalah 3

1.3 Objektif Kajian 5

1.4 Kepentingan Kajian 6

1.5 Skop Kajian 6

1.6 Struktur Kajian 7

BAB2 LATAR BELAKANG KAJIAN

2.1 Pengenalan 8

2.2 Sejarah Perkembangan Sistem Kadar Pertukaran Di Malaysia 8

2.3 Krisis Kewangan di Malaysia 12

2.4 Kesan Perubahan Kadar Pertukaran Benar ke atas Output: Kes Malaysia 13

-UMS UNIVERSITI MALAYSIA SABAH

viii

BAB3 KAlIAN LITERATUR

3.1 Pengenalan 15

3.2 Kajian Lepas 15

BAB4 METODOLOGI

4.1 Pengenalan 34

4.2 Kadar Pertukaran Efektif Benar (REER) 34

4.3 Pengeluaran Perusahaan Benar (RIP) 36

4.4 Indeks Harga Pengguna (CPI) 37

4.5 Pembolehubah Patung (D) 37

4.6 Pembentukan Model 37

4.7 Pengujian Statistik

4.7.1 Ujian t 38

4.7.2 Ujian Heterokidastisiti 41

4.7.3 Ujian Pekali Penentuan (R2) 42

4.7.4 Ujian Unit Root 43

4.7.5 Ujian KOintegration Johansen 45

4.7.6 Ujian Penyebab Granger 47

BABS KEPUTUSAN KAJIAN DAN PERBINCANGAN

5.1 Pengenalan 50

5.2 Keputusan Kajian

5.2.1 Nilai Parameter 51

5.2.2 Ujian Pekali Penentuan (R2) 52

5.2.3 Ujian t 52

5.2.4 Ujian Heterokidastisiti 53

u s UNIVERSITI MAlAYSIA SABAH

ix

5.2.5 Ujian Unit Root 53

5.2.6 Ujian KOintegration Johansen 54

5.2.7 Ujian Penyebab Granger 55

5.3 Perbincangan 56

BAB6 KESIMPULAN DAN IMPLIKASI DASAR

6.1 Pengenalan 58

6.2 Implikasi Dasar Terhadap Kadar Pertukaran 58

6.3 Cadangan Dan Prospek Kajian 62

6.4 Kesimpulan 63

RUJUKAN 64

LAMPIRAN A: Data-data Kajian Empirik 69

LAMPIRAN B: Output Analisis Kaedah Kuasa Dua Terkecil 72

LAMPIRAN C: Output Analisis Ujian Unit Root 73

LAMPIRAN D: Output Analisis Ujian Kointegration Johansen 77

LAMPIRAN E: Output Analisis Ujian Penyebab Granger 78


x

SENARAIlADUAL

Muka Surat

Jadual 2.1: Perkembangan Sistem Kadar Pertukaran Di Malaysia 10

Jadual 5.1: Keputusan Analisis Koefisien 50

Jadual 5.2: Keputusan Ujian R2 52

Jadual 5.3: Keputusan Ujian Unit Root 54

Jadual 5.4: Keputusan Ujian Kointegrasi Johansen 55

Jadual 5.5: Keputusan Ujian Penyebab Granger 55


xi

SENARAlRAlAH

Muka Surat

Rajah 2.1: Kadar Pertukaran RM Bagi Seunit AS$ 10

Rajah 2.2: Hubungan Antara Pengeluaran Perusahaan Benar Dan Kadar Pertukaran Efektif Benar 14

Rajah 4.1: Nilai Kritikal Ujian t Pada Aras Keertian 1% 40



Rajah 4.4: Taburan F pada aras keertian 5% dan 10% bagi LRIP. 42

Rajah 4.5: Julat Korelasi (R) 43

·UMS UNIVERSITI MALAYSIA SABAH

BAB 1

PENDAHULUAN

1.1. Pengenalan

Setelah berlakunya krisis kewangan pada tahun 1997/98, ekonomi dunia telah merosot.

Contohnnya ekonomi di Indonesia dan negara Thai masing-masingnya telah mengecut

sebanyak 13 peratus dan 10 peratus ketika krisis (World Bank, 1998). Sejak itu,

pembuat dasar di seluruh dunia telah berusaha mengamalkan langkah-Iangkah

pencegahan agar meminimakan pengurangan output menjelang krisis.

Krisis Kewangan Asia ini menghangatkan semula pendebatan mengenai

kegunaan devaluasi sebagai salah satu komponen penting dalam penyelaras ekonomi

dan program penstabilan. Devaluasi memang diterima secara luasnya bagi memperbaiki

imbangan pembayaran sesebuah negara dan mengumpul lebih banyak rizab pertukaran

asing. Tetapi isu mengenai bagaimana devaluasi mempengaruhi output agregat masih

belum mencapai suara sebulat.

Model yang bersifat teori selalunya tidak dapat menunjukkan keputusan yang

jelas mengenai kesan devaluasi ke atas output. Persoalan devaluasi adalah mengecut

ataupun mengembang adalah bergantung kepada model tertentu dan juga parameter

ekonomi yang digunakan (Magendzo, 2002). Tetapi daripada pengalaman beberapa

negara, kita mendapati devaluasi cenderung membawa pengecutan.

Secara teorinya, depresasi (atau devaluasi) mata wang domestik telah

merangsangkan aktiviti ekonomi. Apabila kadar pertukaran asing naik atau nilai mata


2

wang domestik jatuh, barang-barang asing akan menjadi lebih mahal. Oleh itu,

masyarakat akan meningkatkan permintaan ke atas barang tempatan dan ini akan

meningkatkan permintaan ke atas mata wang tempatan. Selain itu, pembukaan pasaran

barang-barang domestik akibat devaluasi juga meningkatkan persaingan industri

domestik. Barang tempatan menjadi lebih murah dalam pasaran antarabangsa

(Dornbusch, 1988). Pendek kata, devaluasi telah mengalihkan perbelanjaan masyarakat

daripada barang import kepada barang tempatan. Ini meningkatkan eksport bersih dan

lalu meningkatkan output negara.

Menurut Johnson, (1976), sekiranya syarat Marshall-Lerner dipenuhi, devaluasi

dijangka meningkatkan output ataupun meningkatkan harga jikalau terdapatnya lebihan

sumber. Tetapi apabila syarat Marshall-Lerner tidak dipakaiguna, depresasi mata wang

akibat daripada defisit dagangan mengurangkan pendapatan negara dan membawa

penjatuhan permintaan agregat. Sekiranya terdapat imbangan dagangan dan syarat

dagangan tidak berubah, maka ketidakseimbangan harga akan diatasi. Tetapi sekiranya

import melebihi eksport, kesan bersih ialah pengurangan dalam pendapatan benar

dalam negara. Hujahan ini dijelaskan oleh (Cooper, 1971).

Diaz - Alejandro, (1963) memperkenalkan perbantahan lain mengenai devaluasi

membawa pengecutan. Depresasi akan menurunkan untung "durian runtuh" dalam

eksport dan industri persaingan-import. Sekiranya upah wang dilagkan, harga akan naik.

Sekiranya kecenderungan menabung sut daripada untung lebih tinggi daripada upah,

maka tabung negara akan meningkat dan output negara akan turun.

u s UNIVERSITI MAlAYSIA SABAH

3

1.2. Pernyataan Masalah

Sebelum berlakunya krisis kewangan 1997, ekonomi Malaysia adalah yang paling pesat

berkembang di dunia. Penganalisis meramalkan Malaysia bakal menjadi negara industri

baru yang berikutnya. Keyakinan paling tinggi daripada semua analisis datang daripada

Dr. Mahathir Mohamad yang membayangkan bahawa Malaysian bakal menjadi negara

industri maju menjelang tahun 2020. Ekonomi Malaysia dalam tempoh lima tahun

sebelum tahun 1996 menikmati pertumbuhan KDNK benar pada purata 8.7 peratus

setahun, kadar inflasi yang rendah sekitar 3.8 peratus dan kadar pengangguran yang

hanya 2.5 peratus bagi tahun 1996 (Samuel, Abdul Halim & Ong 2003).

Malangnya, Malaysia tidak terkecuali daripada mengalami krisis kewangan yang

berlarutan dan hebat melanda negara Asia l1mur. Dalam tempoh dua minggu selepas

pengapungan mata wang baht Thailand pada 2 Julai 1997, ringgit Malaysia menghadapi

serangan spekulator mata wang. Pada peringkat awal, Malaysia cuba mempertahankan

ringgit tetapi strategi ini tidak dapat dikekalkan dan melibatkan kos yang terlalu tinggi

(Jomo, 2003). Pada 14 Julai 1997, ringgit dibenarkan susut daripada RM2.50 berbanding

AS$1 kepada RM2.61 (14 Julai 1997) dan terus susut kepada RM2.72 (11 Ogos 1997),

dan RM2.83 (12 Ogos 1997), sebelum mencecah RM3.00 pada 2 September 1997.

Pada 7 Januari 1998, ringgit jatuh ke tahap terendah iaitu RM4.88 berbanding

AS$1. Selepas pulih sedikit, prestasi korporat tempatan yang lemah dan pembangunan

negatif di Jepun menyebabkan kelembapan nilai ringgit dan ringgit mencecah RM4.16

berbanding dolar pada 8 Julai 1998. Pertumbuhan KDNK benar untuk tahun 1998

menguncup 6.8 peratus. Ini nyata sekali lebih tinggi daripada yang diramalkan oleh Bank

Dunia iaitu 5.1 peratus (Kertas Putih, 1999).

UMS UNIVERSITI MALAYSIA SA BAH

4

Oleh kerana kejatuhan nilai ringgit, persaingan Malaysia telah diperkembangkan

apabila mengambil kira gabungan mata wang kawan dagangan Malaysia dan

memperbaiki inflasi antara negara. Kadar pertukaran efektif benar telah merosot

bermula pada tahun 1997. Ini bermakna barang-barang Malaysia adalah relatif murah

dan lebih berdaya saing dengan kawan dagangnya. Dengan ringgit yang lebih murah,

pertumbuhan eksport lebih cepat daripada import di mana membantu mengurangkan

saiz defisit akaun semasa.

Imbangan dagangan Malaysia pada tahun 1998 telah mencatat lebihan sebanyak

RM30 bilion yang mana sangat memadai untuk membayar defisit dalam akaun

perkhidmatan sebanyak RM25 bilion. Jadi, akaun semasa dalam imbangan pembayaran

telah mencatat lebihan sebanyak RM2 bilion. Pada lima bulan pertama tahun 1998,

eksport Malaysia ke negara sedang membangun yang lain (Group of 15) meliputi

RM36.1 bilion manakala import hanya mencatat RM15.157 bilion daripada negara

tersebut. (BNM, 1999)

Dalam bentuk FDI (Foreign Direct Investment), 404 buah projek pembuatan

yang bernilai RM14.361 bilion telah disahkan pada enam bulan pertama tahun 1998 dan

kebanyakannya dikategorikan sebagai aktiviti berorientasikan teknologi dan eksport.

Rizab antarabangsa Malaysia di Bank Negara mencatat sebanyak RM57.6 bilion pada

Julai 1998. Secara keseluruhannya, rizab antarabangsa pada tahun 1998 telah mencapai

RM57.7 bilion dan mampu membayar hutang jangka pendek (BNM, 1999).

Tetapi dari perspektif yang lain, peningkatan harga domestik merupakan akibat

daripada peningkatan kos barang-barang perantaraan import. Pertambahan harga

pengguna juga akan menyebabkan pendapatan benar isi rumah dan upah benar

menurun. Perkadaran nilai hutang luaran mendedahkan kepada hutang asing yang


5

ditunjukkan dalam mata wang asing. Pada akhir April 1998, hutang luaran kerajaan

persekutuan mencatatkan sebanyak RM11.3 bilion. Sekiranya jumlah hutang luaran ini

dikira dalam kadar pertukaran sebelum depresasi pada pertengahan tahun 1997, ia

adalah mencatat sebanyak RM8.6 bilion. Dengan kata lain, kejatuhan nilai ringgit

meningkatkan pembayaran semula hutang asing sebanyak RM2.7 bilion atau 31.4

peratus. Kadar pertumbuhan ekonomi akan terus merosot sekiranya kadar pertukaran

jatuh dengan lebih teruk atau tidak stabil secara berterusan (BNM, 1999).

Daripada penerangan di atas, devaluasi di Malaysia menunjukkan kesan yang

kabur. Kita tidak dapat mengenalpasti kesan bersih daripada devaluasi. Jadi kajian ini

dijalankan untuk menguji perhubungan kadar pertukaran benar dan output secara

empirik. Kaedah Kuasa Dua Terkecil digunakan untuk mengira persamaan regresi yang

meminimakan sum of the squares of the error terms, (iaitu perbezaan antara nilai

pembolehubah bersandar yang diperhatikan dan nilai pembolehubah bersandar yang

dianggarkan) (Gurajati, 1998). Ujian kointegrasi Johansen pula digunakan untuk menguji

hubungan antara kadar pertukaran benar dengan output manakala ujian Penyebab

Granger digunakan untuk mencari hubungan sebab akibat antara kadar pertukaran

benar dengan output.

1.3 Objektif Kajian

Secara umum, kajian ini bertujuan untuk melihat dan mengkaji mekanisma kadar

pertukaran benar ke atas output. Objektif yang lebih speksifik lagi ialah:

(a) Menganalisiskan kesan perubahan kadar pertukaran efektif benar mempengaruhi

output benar.


6

(b) Mengenalpasti sama ada wujud hubungan jangka panjang antara kadar pertukaran

efektif benar dengan output benar atau tidak.

(c) Mengenalpasti sama ada kadar pertukaran efektif benar dan output benar saling

berhubungan atau tidak.

(d) Mengemukakan beberapa cadangan dasar kepada pembuat dasar untuk

mengamalkan dasar kewangan yang bersesuian dengan keadaan ekonomi negara.

1.4 Kepentingan Kajian

Kajian ini penting kerana dengan menganalisis pergerakan kadar pertukaran asing

Malaysia serta kesan pengaruhnya ke atas output, ia dapat membantu pihak pembuat

dasar dalam membuat perancangan dan perlaksanaan polisi kadar pertukaran yang

bersesuaian dengan keadaan dari semasa ke semasa dengan lebih lancar dan cekap.

Akhir sekali, maklumat-maklumat dalam kajian projek ini dapat menjadi rujukan

kepada pengkaji-pengkaji lain yang ingin menjalankan penyelidikan yang berkaitan.

Pengkaji-pengkaji akan dapat menyelesaikan kajian dengan lebih cepat dan tepat

dengan berpandukan hasil kajian ini.

1.S Skop Kajian

Kajian ini akan difokuskan kepada kesan perubahan kadar pertukaran efektif benar ke

atas output benar yang berlaku di Malaysia dengan menganalisis data siri masa sukuan

Malaysia tahun 1975:1 hingga 2003:4 yakni sebanyak 116 pemerhatian. Sumber data

adalah diperolehi daripada International Financial Statistics keluaran International

Monetary Fund pelbagai tahun. Kajian ini hanya menumpukan kepada log pengeluaran


7

perusahaan benar (LRIP), log kadar pertukaran efektif benar (LREER), indeks harga

umum (CPI) dan pembolehubah patung (D).

1.6 Struktur Kajian

Penulisan kajian ini akan dibahagikan kepada enam bab. Dalam bab kedua, latar

belakang kajian akan dibincangkan. Ini termasuklah evolusi sistem kadar pertukaran di

Malaysia. Bab ketiga pula membincangkan kajian lepas yang diambil daripada kajian-

kajian terdahulu yang berkaitan dengan kadar pertukaran dan output. Selain definisi

pembolehubah dan pengukuran kadar pertukaran efektif benar dan pengeluaran

perusahaan benar yang digunakan telah dimasukkan dalam bab keempat. Metodologi

kajian dan penganalisan data juga dibincangkan. Seterusnya, bab kelima pula

merupakan perbincangan hasil keputusan penganalisaan. Bab terakhir melibatkan

implikasi dasar terhadap tajuk kajian, cadangan dan prospek kajian serta kesimpulan.


BAB2

LATAR BELAKANG KAJIAN

2.1 Pengenalan

Bab ini bermula dengan penerangan ringkas tentang latar belakang sistem kadar

pertukaran di Malaysia. Seterusnya, hubungan antara kadar pertukaran dan output akan

dibincangkan. Akhir sekali, berdasarkan perbincangan yang dilakukan kesimpulan akan

dikemukakan.

2.2 Sejarah Perkembangan Sistem Kadar Pertukaran Di Malaysia

Sebelum tahun 1967, pertukaran wang asing diuruskan oleh Lembaga Pesuruhjaya Mata

Wang. Hampir semua pertukaran dilakukan dengan menggunakan RM dan paun sterling.

Kadar pertukaran itu ditetapkan pada 2s. 4p. (Cheah, 1994). Oleh kerana nilai par RM

bergantung kepada paun sterling, selagi paun sterling kuat, kadar RM turut menjadi

stabil.

Setelah Bank Negara mengambil alih kuasa menerbitkan mata wang pada Jun

tahun 1967, RM telah didagangkan pada kadar-kadar tertentu. T1ndakan ini merupakan

tindakan kali pertama yang dilakukan oleh bank pusat Malaysia dengan cara

mengumumkan secara terbuka penglibatannya menjalankan urus niaga pertukaran

asing. Nilai par mata wang Malaysia ditetapkan dalam nilai paun sterling dan Bank

Negara bersedia menjual dan membeli dolar dengan menggunakan paun sterling pada

kadar 2s. 4-3/32p. dan 3-29/32p. = RM1 (Cheah, 1994).


9

Malangnya, pada waktu itu kadar pertukaran asing di seluruh dunia mula

mengalami zaman kurang stabil. Oi antara tahun 1968 dan tahun 1973, kacau-bilau

berlaku di pasaran pertukaran asing antarabangsa kerana kegagalan sistem kadar

pertukaran tetap. Kebanyakan pasaran pertukaran asing antarabangsa dan pasaran

Malaysia ditutup beberapa kali.

Turun naik harga kadar pertukaran yang tinggi dari hari ke sehari mendedahkan

bank perdagangan pada risiko kerugian pertukaran yang tinggi. Oi samping itu, nilai

paun sterling dan AS$ diturunkan beberapa kali. Sebagai akibat peristiwa itu, RM

dibenarkan margin yang lebih luas iaitu sebanyak 2.25 peratus di atas dan di bawah nilai

parnya. Oleh kerana ketidakpastian pasaran pertukaran asing antarabangsa, kerajaan

Malaysia turut membenarkan ringgit diapungkan pada 21 Jun 1973, apabila mata-mata

wang utama yang lain turut terapung (Amir Hussin, Chua & Sibly 1982; Cheah, 1994).

Walau bagaimanapun, pada 27 September 1975, satu lagi rejim kadar pertukaran

baru yang membolehkan nilai RM diukur dengan sekumpulan mata wang negara yang

menjadi rakan dagangan utama Malaysia telah diperkenalkan (Sundramurthy, 1996).

Oengan menyandarkan kadar pertukaran terhadap sekumpulan mata wang lain maka ini

akan dapat kurangkan kesan turun naik yang besar dalam mata wang asing ke atas nilai

RM. Oleh yang demikian, rejim kadar pertukaran yang diwujudkan sejak tahun 1975

telah dikekalkan sehingga sekarang.


10

Jadual 2.1: Perkembangan Sistem Kadar Pertukaran Di Malaysia

Tahun Peristiwa

Sebelum tahun 1972 RM ditetapkan berbanding dengan paun sterling.

24.6.1972 Menggantikan paun sterling dengan AS$.

21.6.1973 Kadar pertukaran terapung diperkenalkan.

Satu rejim kadar pertukaran baru telah diperkenalkan iaitu nilai 27.9.1975

RM diukur dengan sekumpulan mata wang negara yang menjadi

rakan dagang utama Malaysia.

2.9.1998 Kadar pertukaran tetap pada RM 1 = AS$0.2632

Sumber : Kementerian Kewangan Malaysia (1998): Laporan Ekonomi, 1998.

c:

~ 3 I oX

-E 2.5

cf 2 I '" '0 ~ 1.5 ~

1 '

0.5 ,

o '

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ * ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ $ $ $ $ $ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Tahun r ~ RM bagi seunit AS$ I

Sumber: Disesuaikan daripada BNM Year Book 2004.

Rajah 2.1: Kadar Pertukaran RM Bagi Seunit AS$

Sistem kadar pertukaran asing yang diamalkan di Malaysia telah mengalami

perubahan dari sistem pertukaran terapung yang diamalkan mulai Jun 1973 kepada

sistem pertukaran tetap dengan menetapkan RM pada Kadar AS$1 bersamaan dengan


11

RM3.80 selepas 2 September 1998 sebagai salah satu langkah kepada krisis mata wang

yang melanda Asia pada hujung tahun 1997. Sebelum dilanda krisis mata wang,

Malaysia merupakan antara negara Asia yang meneapai pertumbuhan ekonomi yang

pesat sekali, yakni pada kadar kira-kira 8 peratus setahun untuK 8 hingga 10 tahun

dengan nilai RM yang agak stabil dan kadar inflasi yang terkawal serta kedudukan

pengangguran yang rendah. Walaupun terdapat juga ketidaktentuan dalam kadar

pertukaran, namun ia adalah keeil.

Pada Julai 1997, satu perubahan drastik telah menyebabkan nilai mata wang

Malaysia menjunam dengan mendadak sehingga nilai mata wang ringgit pernah

meneatatkan kadar pertukaran pada RM4.5450 berbanding AS$l. Hal ini

menggambarkan kejatuhan nilai RM berbanding dengan AS$ hampir 80 peratus jika

dibanding dengan keadaan sebelum krisis (di mana kadar tukaran RM bagi satu unit AS$

sebelum krisis mata wang ialah sekitar RM2.5578 berbanding AS$l pada tahun 1994,

RM2.5405 berbanding AS$l pada tahun 1995 dan RM2.5279 berbanding AS$l pada

tahun 1996). Bagi mengelakkan nilai mata wang ringgit daripada terus jatuh, kerajaan

telah mengambil langkah menetapkan nilai ringgit pada kadar AS$l bersamaan dengan

RM3.80 dan ini menandakan Malaysia mengamalkan sistem pertukaran tetap semula

seperti mana yang diamalkan sebelum Jun 1973 (BNM, 1999).

Di bawah sistem pertukaran tetap ini, kerajaan akan menentukan kadar

pertukaran tersebut tidak boleh naik atau turun melebihi 1 peratus daripada nilai tara

yang telah ditetapkan. Oleh itu, kerajaan akan membenarkan kadar pertukaran RM

bertukar dengan AS$ berada di antara RM3.77 = AS$l.OO dan RM3.83 = AS$l.OO

(Samuel & Cheng, 2000). Maka, sebarang kadar pertukaran yang di luar kadar tersebut

akan menyebabkar. Bank Pusat eampur tangan dalam membel! atau menjual AS$ di

12

pasaran pertukaran asing supaya kadar pertukaran berada pada kadar yang telah

ditetapkan.

2.3 Krisis Kewangan Di Malaysia

Pada pertengahan tahun 1997, berlakunya satu krisis kewangan ke atas Asia limur.

Krisis kewangan ini merupakan satu jangkitan serantau. Apabila sesebuah negara

mengalami masalah krisis ekonomi, negara-negara lain juga akan berhadapan dengan

masalah yang sama. Hal ini demikian kerana kesan perdagangan dan pelaburan yang

saling berkaitan antara negara-negara.

Sebagai sebuah negara yang mengamalkan dasar ekonomi terbuka, Malaysia

juga tidak terlepas daripada masalah kewangan yang melanda rantau ini. Bermula pada

September 1997, ringgit Malaysia turun kepada RM3.46 berbanding satu dolar Amerika.

Pada 14 Disember 1997, ringgit terus mencatatkan kemerosotan apabila mencatat

3.9200 berbanding dolar Amerika buat seketika. Nilai ringgit yang susut itu sudah turun

melebihi 50 peratus berbanding paras RM2.526 apabila urusniaga tahun 1997 bermula

pada 2 Januari. Kali terakhir paras ringgit terendah dicatat pada tahun 1970 apabila

menjangkau 3.0775 (Laporan Ekonomi, 1998/99).

Kejatuhan nilai mata wang serantau termasuk ringgit yang turut menggugat

pasaran saham menyebabkan ekonomi negara merudum. Ekoran daripada kesan

spekulatif ini, Malaysia dikatakan kehilangan kira-kira RM7 billion dalam tempoh

beberapa bulan sahaja (Jomo, 2001). Perbezaan nilai ringgit berbanding dolar dan paun

sterling menyebabkan kos mengimport barangan menjadi mahal. Pengeluar dan pekilang

terpaksa menaikkan harga kerana tidak mampu menampung kos yang meningkat.

Hutang ''-Jar Malaysia meningkat daripada 9.1 billion pada akhir suku kedua tahun 1997

UMS UNIVERSITI MAlAYSIA SABAH

13

kepada RM10.9 billion pada akhir suku ketiga berikutan penilaian semula pertukaran

mata wang asing disebabkan penurunan nilai ringgit. Pada tahun 1998, nilai ringgit

Malaysia terus mengalami kemerosotan. Keadaan semakin bertambah buruk apabila nilai

ringgit melebihi paras 4.000 berbanding satu dolar Amerika sebelum ditetapkan oleh

kerajaan pada paras 3.800 pada September 1998 (Laporan Ekonomi, 1998/99).

2.4 Kesan Perubahan Kadar Pertukaran Benar Ke Atas Output: Kes Malaysia

Sektor perkilangan merupakan sebuah sektor yang menjadi penjana utama kepada

pertumbuhan KDNK sepanjang dekad lepas. Sektor ini yang sudah mengalami

pertumbuhan yang menggalakkan sejak tahun 1987 dijangka mencatat penguncupan

daripada segi nilai ditambah, iaitu sebanyak 5.8 peratus pada tahun 1998 berbanding

12.5 peratus pada tahun 1997. Penyebab kepada penguncupan ini adalah disebabkan

oleh krisis kewangan yang melanda rantau ini dan juga negara ini khasnya sejak

pertengahan tahun 1997. Krisis kewangan menyebabkan permintaan dalam negeri

menjadi lemah dan pesanan jualan dari luar negeri juga menjadi lembap khususnya dari

Asia Timur. Dalam erti kata lain, pengurangan pengeluaran sektor perkilangan ini

didorong oleh penguncupan dalam permintaan aggregat.

Bagaimana pergerakan kadar pertukaran mengubah insentif untuk mengeluar

dan membeli dalam negara atau asing ditunjukkan dengan jelas oleh korelasi antara

kadar pertukaran efektif benar dan pengeluaran perusahaan benar di Malaysia.

ka p rtukaran efektif benar dan output benar: analisis kointegrasi

Documents