kabihasnang huang ho o tsina
TRANSCRIPT
saKabihasnan
Tsina
Kabihasnang Tsino
-pinakamatandang
kabihasnan na nanatili sa daigdig
hanggang sa kasalukuyan
-maiuugat halos 4 na milenyo na ang
nakalilipas
-Pinangalanan din silang Zongguo o Middle Kingdom
Heograpiya ng lambak
ng Huang HO
-Ang kabihasnang China sa tabing ilog malapit sa yellow river o
Huang ho-Mula sa
Kabundukan ng Kanlurang China at may habang
3,000 milya
-Pagbubuo ng isang malawak na kapatagan, North
China Plain
North China Plain
-ay batay sa mga deposito ng Yellow River at ang pinakamalaking alluvial plain ng silangang Asya.
-pinakamahalagang pang-agrikultura rehiyon ng China, na gumagawa mais, sorghum, taglamig trigo, mga gulay, at koton.
Mga Dinastiy
a
-Xia o Hsia (?-1570 BCE)-Shang (1570-
1045BCE)-Zhuo o Chuo (1045-221BCE)-Qin o Chin(221-
206BCE)-Han(206-220 CE)-Sui(589-618 CE)
-Tang(618-907 CE)-Song o sung(960-
1279CE)-Yuan(1279-1368 CE)-ming(1368-1644 CE)-Qing o ching(1644-1911
CE)
Dinastiyang
Xia o Hsia
-sinasabing nag-ugat ito mula sa Longshan, isang kulturang neolitiko Laganap ng Huang Ho-Hindi pa ito lubusang napatutunayan dahil sa kawalan ng matibay na ebidensiyang arkeolohiya.
Dinastiyang
Shang
-pinakamaunlad na kabihasnan gumamit ng bronse-Naiwang kasulatan sa panahong ito ang pinakamatanda sa mga panulat ng mga Tsino ang Oracle Bone na nakasulat sa tortoise shell at cattle bone
-Malimit ang isinasagawang pagsasakripisyo lalo sa tuwing may namamatay na pinuno.
-Pinatalsik ang Shang noong 1045 B.C.E.
Dinastiyang
Zhuo o Chuo
-naniniwala ang mga tao sa “basbas ng langit”na kung saan ang Emperador ay mamumuno sa kapahintulutan ng kalangitan -umusbong ang 3 mahalagang kaisipan:1.Confucianism- Si Confucius ang nagtatag. 2.Taoism- Si Lao Tzu ang nagtatag.2.Legalism- Sina Shang Yang at Han Feizi ang nagtatag.
· Naimbento ang bakal na araro.
· Ipinagawa ang mga irigasyon at dike laban sa pagbaha ng Huang Ho.
· Nagpagawa ng mga kalsada at sumulong ang kalakalan.
· Naimbento ang sandatang crossbow at bumuo ng hukbong nakakabayo at gumamit ng chariot.
Mga Ambag
Crossbow
Mapa
Confucius
Sanhi ng Pag
Bagsak
· Dahil malawak ang teritoryo ang Zhou, humina ang control nito sa mga nasasakupang lungsod estadong.
· Nauwi ito sa panahon ng digmaan ng mga estado owarring states.
Dinastiyang
Qin o Chin
· Nagapi ng Qin ang mga kalabang estado sa ilalim ng pamumuno ni Zheng.
· Napabagsak ni Zheng ang Zhou noong 221 B.CE.
· Idiniklara ni Zhen gang sarili bilang si Shi Huangdi o Shi Huang Ti, na nangangahulugang “Unang Emperador”.
· Naganap ang kosolidasyon sa China sa panahon ng Qin.
· Pinili ni Shih Huangdi bilang tagapayo ang mga iskolar ng pilosopiyang Legalism.
Mga Ambag
-Itinayo ang Great Wall Of China na nagsilbing tanggulan laban sa mga tribong nomadiko.
-Naimbento ang yunit ng pagsukat ng timbang.
-Diameter ng gulong na gamit sa pagbubuhat.
-Paggamit sa isang uri ng Currency.
Ying Zheng
mapa
Great Wall of China
Dinastiyang
Han
-Kinikilala ang Han bilang isa sa mga dakilang dinastiya sa China.
-Pinalitan niya ang mararahas na patakaran ng Qin.
-Kauna-unahang dinastiyang yumakap sa Confucianism.
-Sa panahon ng Han napatanyag ang Silk Road, isang ruta ng kalakalan.
-Nakarating sa rome ang seda ang China na tinatawag naseres.
Liu BangRuta ng Silkroad
Wu Di mapa
Mga Ambag
-Sa dinastiyang ito naimbento ang papel, porselana, atwater-powdered mill.
-Sa panahon ng Han napatanyag ang Silk Road, isang ruta ng kalakalan.
-Nabuhay sa panahong ito si Sima Qien, ang dakilang historyador ng China.
-naimbento ang kalendaryo, water clock , sundial, starmap at magnetic compass.
DinastiyangSui
-Muling napag-isa ang watak-watak na teritoryo ng China.
-Umabot ang Buddhism sa China.
-Itinatag ito ni Sui Wen-Ti.
Mga Ambag
-Isina-ayos ang Great Wall of China.
-Ginawa ang Grand Canal na nag-uugnay sa ilog ng Huang Ho at Yangtze
Grand Canal Grand Canal
Dinastiyang
Tang
-isa sa dakilang dinastiya ng China.
-Tinawag si Li Yuan na Emperador Tai Cong.
-nagging dominanteng relihiyon ang Buddhism.
-ibinalik ang Civil Service Examination System.
-iginalang ang tatlong makatab na sina Li Po, Po Chu-I at Tu Fu.
Mga Ambag
-naimbento ang Wood Block Printing.
Li Yuan Mapa
Dinastiyang
Song o Sung
-pinamunuan ni Heneral Zhao Kuangyin.
-umunlad ang teknolohiya, kultura, kabuhayan.
-nagging sapat ang suplay ng pagkain dahil sa pag-unlad ng teknolohiyang agricultural.
-kalikasan ang nagging tama ng panitikan, gayun din ang tema ng landscape, painting at iskultura.
-itinayo ang isang hukbong imperial.
Mga ambag
-naimbento ang gunpowder at paggawa ng porselana.
-tradisyong Foot Binding para sa mga babae.
-Lumitaw ang Neo-Confucianism na binuo ni Zhuxi.
Dinastiyang
Yuan
-Itinatag ni Kublai Khan
-· Ipinairal ng Mongol ang Confucianism bilang pilosopiya.
· Nagkaroon ng maraming manglalakbay sa Yuan at isa na doon si Marco Polo.
-magaling ang mga mongol sa pagsakay ng kabayo
-mahusay na taktika sa pakikipalaban
-may disiplina at katapatan sa pinuno
Dinastiyang
Ming
-Itanatag ni Zhu Yuanzhang
-Ang sining ay napayaman particular sa paggawa ng porselana.
-pinalawak ang kalakalang pandagat.
-nagkaroon ng ekspedisyon sa pamumuno ni admiral Zheng He.
-umabot sa 100 milyon ang populasyon sa tsina.
-
Mga Ambag
-sinaayos ang Great Wall of China
--ipinatayo ang Forbidden City sa Peking na nagsilbing tahanan ng mga emperador
-maraming aklat ang nailimbag dahil sa pamamaraang ng movable type.
Dinastiyang
Qing o Ching
-tinatag ng mga Manchu
-ito ang panahon ng pagpasok ng mga bansang Europeo.
-sa pagkatalo ng China sa mga digmaan ang China ay nahati-hati{Sphere of Influence}.
{1644-1911}
Sanhi ng Pagbagsak
-dahil sa mga digmaan humina ang Dinastiyang Qing/Ching.
-dahoil sa pagbagsak nagtapos na ang sistemang dinastiya at nagbigay daan para makapagtatag ng Republika.