Foto : Merlijn Doomernik 2010 cop.

Met dank aan :

Inleiding

Nu revoluties door de Arabische wereld waaien - ook daar zorgt digitale communicatietechnologie voor historische veranderingen - vonden we het dubbel interessant om een rasverteller als Kader Abdolah naar Izegem uit te nodigen voor een lezing. Steeds weer opnieuw weet hij in zijn romans die delicate en aparte oosterse sfeer op te roepen die ze zo bijzonder maakt. Zijn verhalen fascineren en op grootse wijze weet de auteur sprookjesachtige taferelen te combineren met historische feiten. Daardoor zijn zijn boeken vaak hard en vertederend tegelijk. In zijn columns bekijkt hij de westerse samenleving in het algemeen en Nederland in het bijzonder met mildheid en wijsheid, nu eens met een verwonderde dan weer met een melancholische blik vanuit zijn Perzische culturele achtergrond. In de marge van deze lezing heeft de bibliotheek gezorgd voor een keuzelijst van werken van en over de auteur. Wie nog niet vertrouwd is met zijn werk raden we Het huis van de moskee aan, zijn autobiografische doorbraakroman uit 2005. Het is een prachtig en aangrijpend verhaal dat het verleden van Iran weerspiegelt in een indrukwekkende familiegeschiedenis. Het boek gaat ook over religieuze radicalisering en over hoe vrienden plots vijanden kunnen worden. In dit magistrale epos woelt hij door zijn eigen verleden en hoewel zijn boeken in Iran verboden zijn blijft hij hopen op grote vrijheid binnen een sterke Iraanse democratie. En ondanks alles blijft hij balling n schrijver : als mens is hij verbannen uit zijn moederland Iran, als schrijver uit zijn moedertaal, het Perzisch. Het uitnodigen van een auteur van het formaat van Kader Abdolah is een uitdagend project vooral op het vlak van toeleiding en promotie. Als bibliotheek waren we dan ook heel blij dat we er niet alleen voorstonden. De financile n vooral de morele steun van solide culturele partners als de Vlaamse Studie en Vormingskring en het Davidsfonds enerzijds en immer enthousiaste stedelijke raden als de Noord-Zuid Raad en de Stedelijke Raad voor Integratie en Diversiteit anderzijds hielpen ons op korte tijd van onze koudwatervrees af. Ik hou er dan ook aan die partners van harte te danken voor hun gewaardeerde steun en medewerking. Ook aan de collegas van de Leest en aan onze cultuurbeleidscordinator Nele - die meer dan eens kleine praktische problemen voor hun rekening namen - een woord van dank.

Nicolas Cappelle, bibliothecaris

Literaire lezing door Kader AbdolahWoensdag 19 oktober 2011 om 20 u. in Cultuurhuis De LeestWie is Kader Abdolah

Kader Abdolah groeide op in een religieuze familie, in een streek waar de islam streng werd nagevolgd. Zijn vader was doofstom en tapijtrestaurateur. De beperking van zijn vader zorgde ervoor dat hij geen gemakkelijke jeugd had. Omdat hij hoopte ooit zijn betovergrootvader Qhaem Megham Ferahni na te volgen en schrijver te worden, verdiepte hij zich vanaf zijn twaalfde jaar in de westerse literatuur. Daardoor raakte zijn interesse in de westerse samenleving gewekt. Die interesse werd nog verder gevoed tijdens het heimelijk luisteren naar westerse radiostations en naar verzetszenders. Aan de universiteit van Teheran studeerde hij natuurkunde waar hij in 1977 afstudeerde. In die periode sloot hij zich aan bij een linkse politieke partij die zich verzette tegen het bewind van de sjah en later tegen dat van de ayatollahs. Hij schreef voor een illegaal tijdschrift en publiceerde in 1980 twee clandestiene verhalenbundels onder de naam Kader Abdolah met de titel ''Wat willen de Koerden zeggen''. Deze naam nam hij aan als eerbetoon aan twee vrienden, tevens studiegenoten en door de overheid gexecuteerde partijleden: Kader en Abdolah. En van hen werd tijdens het bewind van de Mohammed Reza Pahlavi (de sjah) gexecuteerd, de ander onder Khomeini. Na zijn opleiding werkte hij als directeur van een emballagefabriek en zette hij zijn politieke activiteiten voort. Deze activiteiten resulteerden erin dat hij in 1985 uit Iran moest vluchten. Op uitnodiging van de Verenigde Naties kwam hij als politiek vluchteling naar Nederland. Hij belandde in 1988 in een asielzoekerscentrum in Apeldoorn en kreeg vervolgens een huis in Zwolle toegewezen. Daar ging Abdolah werken in een natuurhistorisch museum en in een conservenfabriek. In 2003 verhuisde hij naar Delft. In 2006 werd Abdolah gastschrijver aan de universiteit Leiden. In het kader van die functie gaf hij werkcolleges en lezingen. Abdolah maakte zich de Nederlandse taal eigen met behulp van onder meer de kinderboeken van Annie M.G. Schmidt en van Nederlandstalige pozie. Worstelend met de taal begon hij zijn verhalen in het Nederlands te schrijven. In 1993 debuteerde hij met de verhalenbundel ''De adelaars'', die meteen bekroond werd met de belangrijke debutantenprijs ''Het Gouden Ezelsoor''. Abdolah schreef van 1996 tot 2011 wekelijks een column in de Volkskrant onder het pseudoniem ''Mirza''. Mirza is in het Perzisch 'kroniekschrijver' en het is de naam van zijn betovergrootvader. Zijn laatste column voor de Volkskrant verscheen op 21 februari 2011. Zijn werken gaan over het leven in en tussen twee culturen en over het leven in de Diaspora (antropologie). Abdolah schreef het boekenweekgeschenk van 2011, met als thema 'curriculum vitae - geschreven portretten'; zijn novelle droeg de titel ''De kraai''. Een lezing om niet te missen Gratis toegang

Bibliografie * 1993 - ''De adelaars'' (verhalen) * 1995 - ''De meisjes en de partizanen'' (verhalen) * 1997 - ''De reis van de lege flessen'' (roman) * 1998 - ''Mirza'' (columns) * 2000 - ''Spijkerschrift'' (roman met autobiografische achtergrond) * 2001 - ''De koffer'' (Overijssels boekenweekgeschenk) * 2001 - ''Een tuin in zee'' (columns) * 2002 - ''Klil en Demn'' (hervertelling van Perzische verhalen') * 2002 - ''Sophia's dro vrugte'' (roman) * 2003 - ''Portretten en een oude droom'' (roman) * 2003 - ''Karavaan'' (columns, 2003) * 2005 - ''Het huis van de moskee'' (roman) * 2008 - ''Een gouden handdruk voor Du Perron'' * 2008 - ''De Koran'' en ''De boodschapper'' (resp. 'een vertaling' en 'een vertelling') * 2009 - ''Dit mooie land'' (columns) * 2011 - ''De Koning'' (roman) * 2011 - ''De kraai'' (novelle, boekenweekgeschenk) Al achthonderd jaar heeft de familie van Aga Djan een centrale positie in de stad. Al zolang ze er wonen, brengen ze de geestelijke leider van de moskee voort. De imam is een belangrijk man, maar zeker zo belangrijk is Aga Djan, het hoofd van de bazaar. Als er een radicale stroming onder de ayatollahs ontstaat en Khomeini in Parijs een omwenteling voorbereidt, komt de Iraanse samenleving zoals Aga Djan die kent onder druk te staan. Vrienden worden vijanden.De kraai vertelt het verhaal van een Iraanse jongeman die zich voorneemt een Perzische schrijver te worden, maar daarvan, door verschillende, meest politieke, redenen wordt weerhouden. Na een vlucht naar Istanboel en Nederland probeert hij zijn voornemen in Amsterdam ten uitvoer te brengen, maar het wil niet erg lukken. Hij eindigt met een groot aantal onuitgegeven manuscripten maar verdient de kost als handelaar in partijen afgekeurde koffie.

Deze lezing kwam tot stand door samenwerking van, Davidsfonds Izegem De Bib Stad Izegem De Noord-Zuid raad De Raad voor Integratie en Diversiteit De Vlaamse Studie- en Vormingskring Namens het Izegemse Davidsfondsbestuur

Verhaeghe Luc Priem Secretaris

Hendrik Voorzitter

BOEKEN

De kraai / Kader Abdolah. Breda : De Geus, cop. 2011 91 p.Een makelaar in koffie, gevestigd aan de Lauriersgracht in Amsterdam, verdeelt zijn dag over zijn werk en zijn passie. Overdag staat hij in zijn winkeltje waar hij zowel Nederlanders als migranten ontmoet. 's Avonds schrijft hij verhalen, die laten zien hoe hij als jongen in Perzi opgroeit. Door heden en verleden, realiteit en verbeelding, Perzi en Nederland met elkaar te verbinden, schept de schrijver een nieuwe realiteit. Met de kraai als objectieve getuige...

Runners high : de beste hardloopverhalen / samenstelling Kees Kooman ; Kader Abdolah ; Kees van Beijnum ; Abdelkader Benali Amsterdam : Nieuw Amsterdam, cop. 2011 224 p.In het Woord vooraf van deze bundeling van verhalen uit het literaire hardloopblad '42' schrijft samensteller Kees Kooman: het leven is mooi, maar dankzij de gewoonte om af en toe hard te lopen nog aangenamer. Dat is een levenshouding die spreekt uit alle 23 bijdragen (die van Maarten t Hart uitgezonderd). Hardlopen wordt door bijna vier miljoen Nederlanders gedaan en is daarmee een volkssport die net als het voetbal omhelsd wordt door veel literatoren - ze schrijven erover of ze doen eraan. Thomas Rosenboom portretteert Neerlands eerste afstandswandelaar, Jessica Durlacher en Wanda Reisel vertellen dat ze gingen hardlopen om hun overgewicht in te dammen en Kader Abdolah is het gaan doen omdat bergbeklimmen hier niet mogelijk is. Rolf Bos gaat op zoek naar de wortels van de legendarische Jesse Owens, Kees Koomen belicht de Griek Yiannis Kouros, die zes etmalen achtereen kan blijven hollen. Kortom: een zeer afwisselende en onderhoudende bundel die voor hardlopers smullen is.

De koning : een roman / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2011 412 p.Deze roman van Abdolah is gesitueerd in het Perzi van de tweede helft van de negentiende eeuw en speelt tijdens de regeerperiode van sjah Naser Eddin (1831-1896). Het is een tijd waarin het land en de vorst laveren tussen vernieuwing en traditie: het aanhalen van contacten met op bodemschatten en invloed azende westerse mogendheden en het binnenhalen van nieuwe technologie enerzijds of het koesteren van het eigene anderzijds. De weinig daadkrachtige sjah laat nu eens zijn oor hangen naar zijn twee elkaar opvolgende moderne grootviziers (de eerste is de betovergrootvader van de schrijver), dan weer naar zijn conservatieve moeder en haar raadgevers, en krijgt te maken met opstandelingen die hervormingen eisen. In een groot aantal korte hoofdstukken roept Abdolah een wereld op die voor veel lezers de charme van het exotische en sprookjesachtige zal hebben.

De mooiste heimweeverhalen uit het Oosten / Hail Gr ; inleiding Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2009 504 p.

In deze omnibus zijn zeven verhalenbundels opgenomen: twee bundels voor volwassenen ('Gekke Mustafa en andere verhalen' en 'De hemel bleek grauw') en vijf voor kinderen ('Mijn dappere moeder', 'Een kind vliegt door de nacht', 'Mijn grote oma', 'Een steen aan een draadje' en 'Ik danste met engelen'). In de verhalen voor volwassenen staat het leven van immigranten in Nederland centraal, in de verhalen voor kinderen het familieleven in Turkije, gebaseerd op jeugdherinneringen van de auteur. De auteur is geboren in 1951 in Turkije en woont sinds 1974 in Nederland, debuteerde in 1984 met 'Gekke Mustafa en andere verhalen', bekroond met de E. du Perronprijs. Hij schreef verhalenbundels voor volwassenen en kinderen en is dichter. Voor het jeugdboek 'Mijn dappere moeder' kreeg hij de Jenny Smelik-Kiggenpijs. Critici prijzen zijn werk vanwege de geestige, potische en beeldende stijl, de vermenging van realiteit en fantasie, het inzichtelijk maken van de problematiek van immigranten in Nederland en de toegankelijkheid voor een breed lezerspubliek.

Dit mooie land : Mirza-columns uit de Volkskrant / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2009 374 p.Vierde bundeling van columns die de auteur (1954) onder het pseudoniem Mirza schreef voor de Volkskrant in de periode september 2003september 2008. De columns gaan over zaken die spelen in het dagelijkse leven van de auteur en de actualiteit in en buiten Nederland. Onderwerpen zijn onder meer asielzoekers, Nobelprijswinnares Shirin Ebadi (een Iraanse advocate die opkomt voor de mensenrechten in haar land), de bouw van een moskee in Rotterdam, de dood van Andr Hazes, godslastering, Geert Wilders, Paul de Leeuw, gemeenteraadsverkiezingen, de Perzische literatuur, Hirsi Ali, analfabetisme, het misdaadprogramma van Peter R. de Vries, Belgi, en de film Zwartboek.

De koran : een vertaling / Kader Abdolah Breda : De Geus, 2008 382 p. De boodschapper : een vertelling / Kader Abdolah Breda : De Geus, 2008 266 p.De auteur wil de Koran toegankelijk maken voor een Nederlandstalig publiek. Hij stelt dat je de Koran niet kunt begrijpen, als je niet het leven van Mohammed kent. Daarom voegt hij aan zijn vertaling van de Koran een afzonderlijk deel toe, een novelle met het levensverhaal van Mohammed ('De boodschapper'). Hij verandert ook de volgorde van de Koran, die is ingedeeld in soera's (de langste eerst, de kortste het laatst). In plaats van deze indeling volgt hij een chronologische: de oudste soera komt het eerst. Jammer dat er geen vergelijkingstabel van de indeling bij Kader Abdolah en de normale indeling in soera's is opgenomen. De vertaling is zeer vrij, eerder een bewerking. Korte inleidingen zijn toegevoegd. In het tweede deel 'De boodschapper' wordt het leven van Mohammed naverteld op grond van de traditionele overleveringen. Het is niet bedoeld als een wetenschappelijk gefundeerde biografie. Door de nadruk te leggen op Mohammed als mens brengt de auteur de profeet dichterbij een modern lezerspubliek.

Rode wijn / Kader Abdolah Breda : De Geus, 2008 248 p. Bevat : De Adelaars ; De meisjes en de partizanenHerdruk van de debuutbundel De Adelaars, nu gebundeld met de andere verhalenbundel De meisjes en de partizanen De verhalen in deze bundel gaan over de ervaringen van net in Nederland gearriveerde asielzoekers. Ze worden verscheurd door heimwee en

herinneringen en dragen stuk voor stuk traumas met zich mee. In dit vroege werk beschrijft Abdolah, die zelf in 1988 als vluchteling aankwam, zijn eerste ervaringen met Nederland en het leven in asielzoekerscentra. De verhalen gaan over de misstanden en de bureaucratie in het vluchtelingenwerk en het verloren leven in Iran (het zoeken naar een graf voor zijn vermoorde broer, de dood van zijn vader of de vermissing van zijn zus). Indrukwekkende, persoonlijke en intieme verhalen die de lezer raken en ontroeren. Ze geven een stem aan de vluchteling en een milde maar kritische blik op Nederland.

Voetstappen / Kader Abdolah Amsterdam : Eenvoudig Communiceren, 2008 79 p.Drie prachtige verhalen van Kader Abdolah over liefde en heimwee in gewone taal. In het verhaal Een nacht treurt een man om de vrouw die hij moest achterlaten in zijn geboorteland. In het verhaal Voetstappen denkt iemand aan zijn zus die ineens verdween. In het verhaal Strijder in de schaduw wordt een jonge vrouw verliefd op een onbekende man.

De koe / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2007 217 p.; ill. Eerder verschenen onder de titel Klil en DemnIn dit boek van deze Perzisch/Nederlandse auteur (1954) wordt een eigen bewerking gegeven van de Perzische versie (die later gevolgd werd door een Arabische) van de oorspronkelijk Indiase verhalen van Klil en Demn. Het zijn beroemde klassieke fabels vol van vermaak en levenswijsheden: bijv. 'Ik wist niet dat iets wat zo groot is [een trommel] en zo'n hard geluid maakt, van binnen leeg is'. 'Neem voor je eigen gezondheid afstand van dwazen'. 'Hebzucht doet een leidsel om onze kin en leidt ons'. 'De beste volkeren zijn zij die een oorlog proberen te verhinderen'. 'Wat heb je als je de hele wereld alleen voor jezelf hebt...'. 'Wie op de rechten van de zwakken trapt, vergist zich als hij denkt dat hij sterk is, door die fout brengt hij zijn leven in gevaar'. 'Haast past niet bij de mens, het is een eigenschap van de duivel'. Boeiende en onderhoudende verhalen, zoals die over een leeuw waarin vriendschap plaatsmaakt voor haat en veiligheid voor angst. In het woord vooraf blijkt de gevoeligheid van Perzen voor Arabieren - hoewel voor het merendeel beiden moslim - als hij zegt 'plotseling vielen Arabieren met een zwaard in hun rechterhand en een boek (koran) in hun linkerhand ons land binnen'. Een prachtig boekje.

Ongebonden / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2006 382 p.Uitgeverij De Geus zet ruim veertig auteurs uit haar schrijversstal met een kort verhaal in de etalage, met aan het eind van het boek van ieder zes, zeven regels personalia en boekinformatie. Van Kader Abdolah, via Esther Gerritsen en Ton van Reen tot Peter de Zwaan, met daar tussenin heel veel onbekende namen. Het zijn merendeels speciaal voor deze bundel geschreven, dus niet eerder gepubliceerde verhalen.

Het huis van de moskee / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2005 413 p.: ill.Het huis van de moskee gaat over Aga Djan, tapijthandelaar en hoofd van een grote Iraanse familie die het huis van de moskee bewoont. Broers en zussen, en neven en nichten wonen vreedzaam in het huis totdat de Sjah van Perzi wordt afgezet en de Ayatollahrevolutie Khomeini aan de macht brengt (1979). Niet alleen het land lijdt

onder de terreur, de jihad en de islamisering. Ook de familie van Aga Djan wordt verscheurd, en familieleden worden vijanden. In dit prachtige en aangrijpende verhaal wordt niet alleen de historie van Iran weerspiegeld in de familiegeschiedenis, het gaat ook over religieuze radicalisering en hoe vrienden vijanden kunnen worden. De roman is geschreven in eenvoudig Nederlands, en boeit van het begin tot het eind. Abdolah is een rasverteller, een echte vertelkunstenaar. Zijn roman geeft inzicht in het hedendaagse moslimfundamentalisme. Een aanrader voor een groot publiek.

Stad van letters, cahier U : Kader Abdolah en Brody Neuenschwander / Jeroen Kuypers Antwerpen : Antwerpen Open, 2004 40 p.; ill. + cd-romTer gelegenheid van Antwerpen Boekenstad werd het alfabet op de proef gesteld door 26 duos. Zesentwintig tandems van telkens een schrijver en een kunstenaar onderzochten de grenzen en de mogelijkheden voor n letter. Elke letter opent immers een heel eigen wereld, een ander veld van betekenissen. De letter U maakte dat schrijver Kader Abdolah en de Brugse kalligraaf en tekstkunstenaar Brody Neuenschwander elkaar vonden.

Portretten en een oude droom / Kader Abdolah Breda : De Geus, 2003 187 p.Dawoed, een journalist van Iraanse afkomst die in Nederland woont, reist door Zuid-Afrika. Hij voelt zich schuldig dat hij er zo gelukkig is en laat zich in gedachten vergezellen door vijf minder fortuinlijke dissidente Iraanse vrienden, van wie drie niet meer in leven zijn. Er is een sprookjesachtige interactie tussen doden en levenden: een van de vijf vrienden, die gexecuteerd is, is zelfs de verteller van het verhaal. Deze roman is een mengeling van personen, ontmoetingen, klassieke Perzische reisverhalen en gebeurtenissen in Zuid-Afrika. Een warm en kleurrijk verhaal, met levenslustige hoofdpersonen en een kritisch oog voor de plaats van zwarte mensen.

Karavaan / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2003 253 p.Derde bundel columns, die eerder in de Volkskrant verschenen onder de titel 'Mirza' in de periode september 2000-augustus 2003, van de Iraans/Nederlandse schrijver [1954] die sinds 1988 in Nederland woont. Zijn eerdere columns verschenen onder de titels 'Mirza' en 'Een tuin in de zee'. Abdolah is ook bekend van zijn romans, zoals 'Spijkerschrift'. In zijn columns kijkt hij met een milde, wijze, verwonderde en soms melancholische blik naar Nederland vanuit zijn Perzische culturele achtergrond. Er komen uiteenlopende onderwerpen aan bod, waarbij hij vaak aanhaakt bij de actualiteit. Zo schrijft hij net zo makkelijk over de brand in caf het Hemeltje, doven, Iran, moslims, het homohuwelijk, Mxima en Saddam Hoessein als over de rapper Eminem. De hoofdthema's zijn integratieen immigratiekwesties, de stijl is potisch en literair. De auteur trekt als een karavaan door de Nederlandse actualiteit en cultuur.

Klil en Demn / Kader Abdolah Amsterdam : Bakker, 2002 218 p.; ill.In dit boek uit 2002 van deze Perzisch/Nederlandse auteur (1954) wordt een eigen bewerking gegeven van de Perzische versie (die later gevolgd werd door een Arabische) van de oorspronkelijk Indiase verhalen van Klil en Demn. Het zijn beroemde klassieke

fabels vol van vermaak en levenswijsheden: bijv. 'Ik wist niet dat iets wat zo groot is [een trommel] en zo'n hard geluid maakt, van binnen leeg is'. 'Neem voor je eigen gezondheid afstand van dwazen'. 'Hebzucht doet een leidsel om onze kin en leidt ons'. 'De beste volkeren zijn zij die een oorlog proberen te verhinderen'. 'Wat heb je als je de hele wereld alleen voor jezelf hebt...'. 'Wie op de rechten van de zwakken trapt, vergist zich als hij denkt dat hij sterk is, door die fout brengt hij zijn leven in gevaar'. 'Haast past niet bij de mens, het is een eigenschap van de duivel'. Boeiende en onderhoudende verhalen, zoals die over een leeuw waarin vriendschap plaatsmaakt voor haat en veiligheid voor angst. In het woord vooraf blijkt de gevoeligheid van Perzen voor Arabieren - hoewel voor het merendeel beiden moslim - als hij zegt 'plotseling vielen Arabieren met een zwaard in hun rechterhand en een boek (koran) in hun linkerhand ons land binnen'. Een prachtig boekje.

Alle verhalen / Kader Abdolah Breda : De Geus, 2002 236 p.Deze Rainbow uitgave is een bundeling van negentien verhalen uit 'De adelaars' en 'De meisjes en de partizanen'. Ze spelen deels in Abdolahs geboorteland Iran, waaruit hij in 1988 vluchtte, en deels in Nederland, waar hij als politiek vluchteling een thuis vond.

Een tuin in de zee : Mirza / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2001 247 p.Dit zesde boek van Kader Abdolah (1954) is zijn tweede dat een selectie bevat uit de columns die hij onder de naam Mirza voor de Volkskrant schreef. Het betreft columns uit de periode 1998-2000. De onderwerpen zijn zaken die spelen in het dagelijkse leven van de auteur en de actualiteit van de Nederlandse samenleving. De thema's variren van Lady Diana, Clinton, Saddam Hussein, Bram Peper en Maxima tot eenzaamheid, vervolging en marteling van schrijvers en intellectuelen in Iran, zinloos geweld, pedofilie, het multiculturele drama en de ophef rond het boekenweekgeschenk. Thema's die de Nederlandse samenleving en media op dat moment bezighielden en die door de auteur vanuit een Nederlands-Perzische invalshoek belicht worden. Sommige onderwerpen roepen bij hem herinneringen op aan zijn (vluchteling)verleden. Een aantal columns bevat citaten van Nederlandse of Perzische dichters. De titel van het boek is ontleend aan een gelijknamige column in de bundel. Een waardige opvolger van de eerste bundel, 'Mirza'*.

De koffer / Kader Abdolah Breda : De Geus, 2001 63 p.; ill.De uit Iran afkomstige schrijver Kader Abdollah is inmiddels een bekende persoonlijkheid in Nederland. Hij treedt veelvuldig op in bibliotheken en de media. Dit boekje maakt de kennismaking compleet. Het bestaat uit drie onderdelen. Het verhaal 'De koffer' is van de auteur zelf. Zoals in meer van zijn verhalen staat de herinnering aan geliefden uit zijn jeugd centraal. Het is enerzijds een contact met de dood en anderzijds een basis voor een nieuwe toekomst. In een droom laten de grootouders en vader een koffer vol oude geschriften achter langs een dijk bij Wilsum. In een daarop volgend essay van Janet Luis wordt ingegaan op de autobiografische aspecten in het werk van Abdollah. Reinjan Mulder geeft ten slotte een levensbeschrijving van deze interessante auteur. Vooral de aansprekende foto's van de schrijver als jonge activist illustreren zijn roerige jeugd. Achterin is een bibliografisch overzicht opgenomen.

Pop 99 / Kader Abdolah ; Eric Arends ; Eric van den Berg ; samenst. Alex Burghoorn Amsterdam : De Volkskrant, 2000 163 p.; ill. + cdMet voortreffelijke interviews, analyses, reportages, honderden berichten en enkele recensies geeft de Volkskrant in deze uitgave een beeld van de popmuziek in '99. De krant doet dat ook letterlijk, want het boekje is gellustreerd met honderden fraaie kleurenfoto's. Het ziet er erg verzorgd uit en heeft een flitsende lay-out. Ook de samenstelling van het boek is niet saai. Interviews met Lauryn Hill, Prince, Beck en Tom Waits worden afgewisseld met artikelen over mp3'tjes, popzalen, rap in Rotterdam, Algerap, Asian underground, Nederpop, trance, afterparty's, festivals, cd-hoezen, een reportage over Underworld, een recensie over de Red Hot Chilipeppers en een analyse van de Vengaboys. Daartussen staan gebeurtenissen op gebied van pop, maar ook ultrakort belangrijke algemene weetjes die de tijdgeest aangeven, zoals 'Nobelprijs voor Artsen zonder Grenzen'. Bij het boek hoort een cd.

Spijkerschrift : notities van Aga Akbar / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 2000 379 p.De romans en verhalen over ontheemde, vluchtende figuren van Kader Abdolah (Iran, 1954) zijn geschreven in het Nederlands, niet zijn eerste maar zijn derde of vierde taal. En het moet gezegd worden: Abdollah doet iets met die taal. Hij creert een eigenzinnig, beeldend, potisch Nederlands dat de lezer bij de kraag vat. Hoofdfiguur in deze roman is een doofstomme man die in de Iraanse bergen leeft. Met een eigengemaakte gebarentaal communiceert hij en hij ontwerpt zelfs een eigen spijkerschrift om zijn ervaringen op te tekenen. Na zijn dood komt het boek terecht bij zijn zoon die naar Nederland vluchtte. Die vervalt in zijn oude rol van tolk en hertaalt het boek naar een leesbaar schrift. Een ijzersterke, fascinerende psychologische roman over vaders en zonen, over liefde en dood, trouw en verraad, waarheid en leugen, met een sterke sfeerschepping en een rake karaktertekening.

Raak ! : literair geweld / Kader Abdolah Baarn : De Prom, 2000 94 p.Negen auteurs variren in dit boekje op het thema geweld. Kader Abdolah vertaalde een oud Perzisch verhaal over een kluizenaar die getuige is van verschillende misdaden, Max Dendermonde vertelt het verhaal van een man die er, met medeweten van de een, twee vrouwen op nahoudt, Serge van Duijnhoven laat de vrouwelijke hoofdpersoon van zijn bijdrage een nare medische ingreep ondergaan, Ed van Eeden neemt op gruwelijke wijze wraak op een belastingambtenaar, Herman Franke beschrijft een uit de hand gelopen echtelijke ruzie, Jef Geeraerts geeft het woord aan de secretaresse van een gerenommeerd advocatenkantoor, Lydia Rood gaat in op verschillende manieren van het beschrijven van geweld, Manon Uphoff filosofeert over het verschil tussen geweld op papier en in de werkelijkheid, en Henk van Woerden laat een man lijdelijk toezien als zijn vrouw hem bedriegt. Alle verhalen verschijnen hier voor het eerst en werden geschreven voor het Utrechtse verhalenfestival 'Recht uit het Hart'

Een kerstverrassing : de sfeervolle kerstverhalen / Kader Abdolah Amsterdam : HMP, cop. 1999 192 p.Eenentwintig kerstverhalen, waarvan 19 van Nederlandse schrijvers: Kader Abdolah, Jana Beranova, H.P. de Boer, Simon Carmiggelt, Ron Couwenhoven, Midas Dekkers, Inez van Dullemen, Rinus Ferdinandusse, Lieve Joris, Yvonne Keuls, Gerrit Komrij, Yvonne

Kroonenberg, Nico Scheepmaker, Peter van Straaten, Mischa de Vreede, A.M.G. Schmidt, Freek de Jonge, Mies Bouhuys, en twee van buitenlandse auteurs, Graham Greene en Fay Weldon. Geen 'echte' kerstverhalen, maar verhalen die zich afspelen in de kersttijd. Enkele verschenen niet eerder in boekvorm.

Buitenspiegels : verhalen over Nederland / Kader Abdolah Amsterdam : Van Gennep, 1998 140 p.In deze verhalenbundel beschrijft een twaalftal immigranten gebeurtenissen uit hun eerste periode in Nederland. Sommige auteurs zijn al lang in Nederland (Gerda Havertong), anderen nog maar net. De verhalen maken een persoonlijke indruk. Kader Abdollah zal nooit leren of hij een korte of lange broek moet aantrekken in het wisselvallige weer; Lulu Wang brengt de diefstal van haar tas in Amsterdam in verband met daar aan opium verslaafde grootvader in China. Nahed Selim (Egypte) debuteert met een komisch verhaal over de integratie van haar familie en Steve Mwarse (Oeganda) en Say Kham (Thailand) uiten hun grote verbazing. Het zijn de kleine misverstanden - al past iedereen zich snel aan. Toch blijkt dat het verlies van die kleine vanzelfsprekendheden uiteindelijk het grote heimwee van de immigrant vormt. De verschillende invalshoeken maken het boek tot een aardig geheel; ook geschikt voor het intercultureel onderwijs. Aan dit initiatief om de multiculturele samenleving vorm te geven werkte ProBiblio mee.

Mirza / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 1998 171 p.Dit vierde boek van Kader Abdolah bevat een selectie uit de columns die hij onder de naam Mirza schreef voor de Volkskrant in 1996 en 1997. De onderwerpen van de columns zijn zaken uit het dagelijkse leven van de auteur in de Nederlandse samenleving: taalles, gewoontes, immigranten, voetballen, het weer, sport, incest, varkenspest, de Elfstedentocht, verkiezingen in Iran enz. Thema's die de Nederlandse pers en samenleving op dat moment bezig houden en die door de auteur vanuit een Nederlands-Perzische invalshoek belicht worden. De onderwerpen roepen herinneringen bij hem op uit zijn (vluchteling)verleden. In zijn columns weet hij zijn ervaringen en herinneringen in Nederland en Perzi te verweven tot een nieuw geheel, waardoor de columns een combinatie van fantasie en werkelijkheid worden.

Zin in verhalen / Ellen van Wolde ; Kader Abdolah ; Hubert Hermans Amsterdam : Ambo, cop. 1997 139p.Het moderne thema van de narrativiteit wordt hier bezien onder het aspect van zingeving. Door te leven immers construeren wij onze levensverhalen en wij situeren ons door onze verhalen te vertellen. Verhalen spinnen ons cultureel in; wij denken en kennen in verhalen. Dit levert in dit geval een zeer heterogene bundel op. Enkele bijdragen laten zien hoe een rechter, een arts, een psycholoog in hun praktijk omgaan met verhalen van clinten; zij moeten over voldoende luister- en inlevingsvermogen beschikken om de hun vertelde verhalen in het juiste licht te stellen. Want verhalen beelden bij uitstek levenssituaties uit. Andere, op zich bijzonder goede, bijdragen vertellen het verhaal van de natuurkunde, wat een totaal andersoortige benadering is van het thema; we horen van het ontstaan en de toekomst van het heelal en nemen kennis van de belangrijke fysische theorien. Dan zijn er ook nog een islamitische visie en een filosofische reflectie, die ons leren dat verhalen meer functies hebben en meerduidig zijn. En door dit alles heen vertelt een Nederlands-Iraanse schrijver dan nog twee oorspronkelijke verhalen.

De meisjes en de partizanen / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 1995 138 p.De schrijver, een vluchteling uit Iran, neemt het thema 'de vlucht en het verlies van alles wat je dierbaar is' ter hand. Dit is zijn tweede verhalenbundel over dit thema. Opvallend is hoe hij associeert, bijv. de IJssel en een rivier in zijn geboorteland. Fantasievol en kunstzinnig springt hij over van de ene wereld naar de andere a.h.w. kleurenmengend maar ook kontrasten tekenend. De Nederlandse lezer vindt herkenningspunten en wordt door de schrijver op zeer subtiele wijze binnengeleid in het land dat zo ver van ons bed ligt. Het verwerken van verdriet en angst wordt mogelijk door levenskunst, waarnemen, het heden beleven op een positieve wijze. Een boek dat stemt tot nadenken over onze huidige wereldsituatie.

De adelaars / Kader Abdolah Breda : De Geus, cop. 1993 122 p.Een aangrijpende verhalenbundel van een Iraanse vluchteling die werd gedwongen Iran te verlaten en die in 1988 in Nederland beland is. Zijn verhalen zijn in Nederland ontstaan (en meteen in het Nederlands geschreven) en geven beelden van benauwde momenten van een vreemdeling in opvangcentra. Enkele verhalen spelen zich in Iran af en laten zien hoe men een vreemdeling kan zijn in zijn eigen land. Uitstekend geschreven in een potische taal.

TIJDSCHRIFTARTIKELEN

- De nieuwsgierigheid van lezers heb ik nodig : gesprek met Kader Abdolah / door Monica Soeting Boek-delen : tijdschrift voor lezers en leeskringen : jrg. 11 (2011) nr. 1, p. 5-7

- Kader Abdolah : een transcultureel schrijver / door Susan Mahmoody Kunsttijdschrift Vlaanderen : jrg. 58 (2009) nr. 328, p.267-279

- Verderfelijk noch heilig / door Dirk Magerman De leeswolf : jrg. 14 (2008) nr. 5, p.358-359

- De Koran in Abdoliaans Nederlands : notities bij een nieuwe Koranvertaling / door Abdelkader Benali Ons erfdeel : jrg. 51 (2008) nr. 3, p. 18-25

- Ik schrijf uit liefde, niet uit afkeer / Anna Bukhari Zemzem : jrg. 3 (2007) nr. 1, p. 116-121

- Spijkerschrift : een persoonlijke interpretatie / Andr de Nys Bibem : tijdschrift voor literatuur en theater : jrg. 18 (2004) nr. 2, p. 28-30

- Ziehier de letter U, en maak er eens wat moois van ! / door Andr de Nys Bibem : tijdschrift voor literatuur en theater : jrg. 18 (2004) nr. 4, p. 55-57

- Perzische ziel in Nederlandse taal / door Tine Danckaers De wereldmorgen : jrg. 35 (2001) nov. p. 30

- Kader Abdolah : een banneling met vlucht en heimwee op het voorhoofd geschreven / door Andr Oyen De Vrijzinnige lezer : jrg. 20 (1999) nr. 2 bijlage

- De ziel van dit volk komt goed in gedichten naar voren, maar in proza niet : een interview met Kader Abdolah op 18 oktober 1999 / door Odile Heynders Literatuur : jrg. 16 (1999) nr. 6 p. 365-369

- Je hebt de sleutel van je oude huis meegenomen, maar hij zal nooit meer passen / door Ingrid Hoogervorst Bzzlletin : jrg. 25 (1995/1996) nr. 231/232 p. 105-109

- Kader Abdolah : ik ben een holbewoner / door Gie Goris Wereldwijd : (1996) nr. 261 p. 42-45

- Vreemde vogels / door Erik Vlaminck NUT/Gierik : jrg. 13 (1995) nr. 3 p. 12-15

CD EN DAISY-BOEKEN

- Vergeten liedjes / Kader Abdolah ; Het bestaat / Annelies Verbeke / door Kader Abdolah Brussel : Vlaams-Nederlands Huis de Buren 2007 : 1cd

- Voetstappen / door Kader Abdolah Brussel : Luisterpunt, 2007 : 1cd

- Vergeten liedjes : Het bestaat / door Kader Abdolah Brussel : Luisterpunt, 2007 : 1cd

- Het huis van de moskee / door Kader Abdolah Brussel : Luisterpunt, 2005 : 1cd

- Ver weg van daar / door Kader Abdolah Brussel : Luisterpunt, 1999 : 1 cd

- De reis van de lege flessen / door Kader Abdolah Brussel : Luisterpunt, 1997 : 1cd