kamaharlikaan ng rome

KAMAHARLIKAANKAMAHARLIKAAN

NG ROMENG ROME

KAMAHARLIKAAN NG ROMEKAMAHARLIKAAN NG ROMEKung ang sinaunang Greece ang bukal Kung ang sinaunang Greece ang bukal

na pinagmulan ng kabihasanang Kanluranin, na pinagmulan ng kabihasanang Kanluranin, ang Rome naman ang naging landas upang ang Rome naman ang naging landas upang makarating sa Silangan ang kabihasnang makarating sa Silangan ang kabihasnang Hellenic (Greece o Griyego). Mula sa mga Hellenic (Greece o Griyego). Mula sa mga payak na pamayanan ng mga magsasaka , payak na pamayanan ng mga magsasaka , naging malawak na imperyo ang Rome na naging malawak na imperyo ang Rome na sumasakop sa kanlurang Europe at mga sumasakop sa kanlurang Europe at mga bansang nakapaligid sa Mediterranean. Sa bansang nakapaligid sa Mediterranean. Sa panahon ng pananakop, lumaganap ang panahon ng pananakop, lumaganap ang kulturang Romano at Griyego at inangkin ang kulturang Romano at Griyego at inangkin ang sangkatauhan.sangkatauhan.

Heograpiya ng RomeHeograpiya ng Rome

HEOGRAPIYA NG ROMEHEOGRAPIYA NG ROME Isang peninsulang hugis bota (italus) na nakausli Isang peninsulang hugis bota (italus) na nakausli

sa Mediterraean Sea.sa Mediterraean Sea.

HEOGRAPIYA NG ROMEHEOGRAPIYA NG ROME nasa pagitan ng Europe (bago pa umuunlad) at ng nasa pagitan ng Europe (bago pa umuunlad) at ng

Silangan (pinagmulan ng sinaunang kabihasnan)Silangan (pinagmulan ng sinaunang kabihasnan)

HEOGRAPIYA NG ROMEHEOGRAPIYA NG ROME Limang Ilog: Arno, Po, Tiber, Liri at Volturno na Limang Ilog: Arno, Po, Tiber, Liri at Volturno na

maaaring paglayagan.maaaring paglayagan.

HEOGRAPIYA NG ROMEHEOGRAPIYA NG ROME Sa Tiber River, isinilang ang kabihasnang Sa Tiber River, isinilang ang kabihasnang

nagbigay-daan sa pagbagsak ng Greecenagbigay-daan sa pagbagsak ng Greece

HEOGRAPIYA NG ROMEHEOGRAPIYA NG ROME Ang bundok ng Alps sa hilaga at Apennines mula hilaga Ang bundok ng Alps sa hilaga at Apennines mula hilaga

hanggang timog, ang nagsisilbing pananggalang laban sa hanggang timog, ang nagsisilbing pananggalang laban sa paglusob ng mga dayuhan.paglusob ng mga dayuhan.

HEOGRAPIYA NG ROMEHEOGRAPIYA NG ROME Ang klima ay hindi lubhang mainit kung tag-araw Ang klima ay hindi lubhang mainit kung tag-araw

at hindi lubhang malamig kung taglamig.at hindi lubhang malamig kung taglamig.


at hindi lubhang malamig kung taglamig.at hindi lubhang malamig kung taglamig. Nakasasapat ang tag-ulan sa pagsasaka at umaani Nakasasapat ang tag-ulan sa pagsasaka at umaani

ng ubas, oliba at mga butil ang matabang lupa.ng ubas, oliba at mga butil ang matabang lupa.



ng ubas, oliba at mga butil ang matabang lupa.ng ubas, oliba at mga butil ang matabang lupa. Mahusay na pastulan ng mga baka’t kambing ang Mahusay na pastulan ng mga baka’t kambing ang

mga dalisdisan at mayaman sa marmol ang mga mga dalisdisan at mayaman sa marmol ang mga burol.burol.



ng ubas, oliba at mga butil ang matabang lupa.ng ubas, oliba at mga butil ang matabang lupa. Mahusay na pastulan ng mga baka’t kambing ang Mahusay na pastulan ng mga baka’t kambing ang

mga dalisdisan at mayaman sa marmol ang mga mga dalisdisan at mayaman sa marmol ang mga burol.burol.

Ang kagitingan, pagpapahalaga sa sarili at Ang kagitingan, pagpapahalaga sa sarili at mahusay na disiplina ng mga Romano ay mahusay na disiplina ng mga Romano ay maaaring may kaugnayan sa pisikal na heograpiya maaaring may kaugnayan sa pisikal na heograpiya ng bansa.ng bansa.

Ang Sinaunang RomeAng Sinaunang Rome

Ang Sinaunang TaoAng Sinaunang Tao

SINAUNANG TAOSINAUNANG TAO2000 BC – nakarating sa 2000 BC – nakarating sa LatiumLatium, timog , timog

ng Ilog Tiber, ang mga taong ng Ilog Tiber, ang mga taong LATINLATIN na na buhat sa pangkat ng Indo-Europeo.buhat sa pangkat ng Indo-Europeo.


ng Ilog Tiber, ang mga taong Latin na ng Ilog Tiber, ang mga taong Latin na buhat sa pangkat ng Indo-Europeo.buhat sa pangkat ng Indo-Europeo.

Latin ang kanilang salitaLatin ang kanilang salita



Latin ang kanilang salitaLatin ang kanilang salitaGumagamit ng sandatang yari sa tansoGumagamit ng sandatang yari sa tanso



Latin ang kanilang salitaLatin ang kanilang salitaGumagamit ng salitang yari sa tansoGumagamit ng salitang yari sa tansoNagtatag ng iba’t ibang lungsod-estado Nagtatag ng iba’t ibang lungsod-estado

at pinag-isa sa pamamagitan ng LATIN at pinag-isa sa pamamagitan ng LATIN LEAGUE.LEAGUE.

SINAUNANG TAOSINAUNANG TAONagtatag ng mga lungsod na Nagtatag ng mga lungsod na

napaliligiran ng mga bato at mga napaliligiran ng mga bato at mga gusali, lansangan at kanal na pawang gusali, lansangan at kanal na pawang yari sa bato.yari sa bato.

SINAUNANG TAOSINAUNANG TAOMahilig sila sa sining at paligsahan.Mahilig sila sa sining at paligsahan.Sa kanila nagsimula ang labanan ng Sa kanila nagsimula ang labanan ng

mga gladiatormga gladiator

Ang Sinaunang LipunanAng Sinaunang Lipunan

SINAUNANG LIPUNANSINAUNANG LIPUNANPamilya ang sentro ng sinaunang Pamilya ang sentro ng sinaunang

lipunan sa Romelipunan sa Rome

SINAUNANG LIPUNANSINAUNANG LIPUNANPamilya ang sentro ng sinaunang Pamilya ang sentro ng sinaunang

lipunan sa Romelipunan sa RomeBawat mag-anak na Romano ay may Bawat mag-anak na Romano ay may

maliit na lupang sinasakamaliit na lupang sinasaka

SINAUNANG LIPUNANSINAUNANG LIPUNANTinutulungan ng ama ang mga anak na Tinutulungan ng ama ang mga anak na

lalaki sa mga gawaing bukid at pag-lalaki sa mga gawaing bukid at pag-aalaga ng hayop.aalaga ng hayop.

SINAUNANG LIPUNANSINAUNANG LIPUNANTinutulungan ng ama ang mga anak na Tinutulungan ng ama ang mga anak na

lalaki sa mga gawaing bukid at pag-lalaki sa mga gawaing bukid at pag-aalaga ng hayop.aalaga ng hayop.

Ang mag-anak ay gumagawa ng damit Ang mag-anak ay gumagawa ng damit mula sa balahibo ng tupa at kagamitan mula sa balahibo ng tupa at kagamitan sa bahay na yari sa pinatigas na putik.sa bahay na yari sa pinatigas na putik.

SINAUNANG LIPUNANSINAUNANG LIPUNANMataas ang moralidad ng mga tao at Mataas ang moralidad ng mga tao at

namumuhay nang payak o simple.namumuhay nang payak o simple.


namumuhay nang payak o simple.namumuhay nang payak o simple.PATRIYARKALPATRIYARKAL o ama ang o ama ang

pinakamakapangyarihan sa pamilya.pinakamakapangyarihan sa pamilya.



pinakamakapangyarihan sa pamilya.pinakamakapangyarihan sa pamilya.May mataas ang kalagayan sa lipunan ang May mataas ang kalagayan sa lipunan ang

kababaihan.kababaihan.



pinakamakapangyarihan sa pamilya.pinakamakapangyarihan sa pamilya.May mataas ang kalagayan sa lipunan ang May mataas ang kalagayan sa lipunan ang

kababaihan.kababaihan.Kasama ng asawa sa pamamasyal, Kasama ng asawa sa pamamasyal,

panonood ng dulaan, pagbibisita sa kamag-panonood ng dulaan, pagbibisita sa kamag-anak at katulong sa pagsubaybay sa anak at katulong sa pagsubaybay sa gawaing bukid at ibang mahalagang gawaing bukid at ibang mahalagang hanapbuhay. hanapbuhay.

Ang Sinaunang RelihiyonAng Sinaunang Relihiyon

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONSumasamba ang mga Sumasamba ang mga

sinaunang Romano sa sinaunang Romano sa kanilang ninuno.kanilang ninuno.

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONSumasamba ang mga Sumasamba ang mga

sinaunang Romano sa sinaunang Romano sa kanilang ninuno.kanilang ninuno.

Sumasamba rin sila sa mga Sumasamba rin sila sa mga diyos at diyosang halos lahat diyos at diyosang halos lahat ay hiram sa mga Griyego.ay hiram sa mga Griyego.

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONJUPITER – pinakamataas na diyosJUPITER – pinakamataas na diyos

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONARES – pinakatanging sa lahat ng ARES – pinakatanging sa lahat ng

diyos ng mga Romano at diyos ng diyos ng mga Romano at diyos ng digmaandigmaan

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONMINERVA – diyosa ng karununganMINERVA – diyosa ng karunungan

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONVENUS – diyosa ng kagandahanVENUS – diyosa ng kagandahan

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONDIANA – diyosa ng buwanDIANA – diyosa ng buwan

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONMERCURY – mensahero ng mga diyos MERCURY – mensahero ng mga diyos

at mga diyosa at tagapagtaguyod ng at mga diyosa at tagapagtaguyod ng komersyokomersyo

SINAUNANG RELIHIYONSINAUNANG RELIHIYONAPOLLO – diyos ng araw, musika at APOLLO – diyos ng araw, musika at

mga manghuhulamga manghuhula

Ang Republikang RomanoAng Republikang Romano

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANOSang-ayon sa tradisyon, pinaalis ng mga Sang-ayon sa tradisyon, pinaalis ng mga

Romano ang punong Etruscan at nagtayo ng Romano ang punong Etruscan at nagtayo ng REPUBLIKA, isang pamahalaang walang hari.REPUBLIKA, isang pamahalaang walang hari.

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANOIsang kawili-wiling salaysay ang Isang kawili-wiling salaysay ang

kasaysayan nina kasaysayan nina ROMULUS AT REMUSROMULUS AT REMUS, , ang nagtatag ng Rome.ang nagtatag ng Rome.

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANOAng mga Ang mga ETRUSCAN ang itinuturing na unang guro ETRUSCAN ang itinuturing na unang guro

ng mga Romano ng mga Romano dahil sila ang nagturo ng paggamit dahil sila ang nagturo ng paggamit ng toga, ng paraan ng pakikidigma, pagtatayo ng ng toga, ng paraan ng pakikidigma, pagtatayo ng gusali, lansangan at kanal na yari sa bato.gusali, lansangan at kanal na yari sa bato.

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANOTARQUINIS SUPERBUS – huling haring TARQUINIS SUPERBUS – huling haring

EstruscanEstruscan at itinaboy noong 509 BC. at itinaboy noong 509 BC.

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANOLUCIUS JUNIUS BRUTUS – nagtatag LUCIUS JUNIUS BRUTUS – nagtatag

ng republika (509 - 31 BC) ng republika (509 - 31 BC) at nanguna at nanguna sa pagtaboy sa mga Etruscan.sa pagtaboy sa mga Etruscan.

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANONaghalal ng Naghalal ng dalawang (2) konsul dalawang (2) konsul ang ang

Rome na may kapangarihan tulad ng Rome na may kapangarihan tulad ng hari.hari.

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANONaghalal ng dalawang (2) konsul ang Rome Naghalal ng dalawang (2) konsul ang Rome

na may kapangarihan tulad ng hari.na may kapangarihan tulad ng hari.Humina ang kapangyarihan ng mga konsul.Humina ang kapangyarihan ng mga konsul.

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANONaghalal ng dalawang (2) konsul ang Rome na may Naghalal ng dalawang (2) konsul ang Rome na may

kapangarihan tulad ng hari.kapangarihan tulad ng hari.Humina ang kapangyarihan ng mga konsul.Humina ang kapangyarihan ng mga konsul.Natamasa ng diktador ang kapangyarihanNatamasa ng diktador ang kapangyarihan

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANONaghalal ng dalawang (2) konsul ang Rome na may kapangarihan tulad Naghalal ng dalawang (2) konsul ang Rome na may kapangarihan tulad

ng hari.ng hari.Humina ang kapangyarihan ng mga konsul.Humina ang kapangyarihan ng mga konsul.Natamasa ng diktador ang kapangyarihanNatamasa ng diktador ang kapangyarihanRepublika dahil laan lamang sa mga maharlika o Republika dahil laan lamang sa mga maharlika o patricianpatrician

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANOPATRICIAN o MAHARLIKAPATRICIAN o MAHARLIKAMaaaring maging konsul, diktador at Maaaring maging konsul, diktador at

kasapi ng Senadokasapi ng Senado

REPUBLIKANG ROMANOREPUBLIKANG ROMANOPLEBIAN o MALAYANG TAOPLEBIAN o MALAYANG TAO Kapos sa kabuhayanKapos sa kabuhayan Kasapi ng Assembly na binubuo ng mga mandirigmang mamamayanKasapi ng Assembly na binubuo ng mga mandirigmang mamamayan Walang kapangyarihan ang plebian at hindi rin makapag-aasawa ng patrician.Walang kapangyarihan ang plebian at hindi rin makapag-aasawa ng patrician.

Mga Patrician Mga Patrician

Laban sa mga Plebeian Laban sa mga Plebeian

PATRICIAN VS PLEBEIANPATRICIAN VS PLEBEIANNahati ang republika sa patrician Nahati ang republika sa patrician

(maharlika) at plebeian (mahihirap)(maharlika) at plebeian (mahihirap)494 BC – naghimagsik ang mga plebian494 BC – naghimagsik ang mga plebian

PATRICIAN VS PLEBEIANPATRICIAN VS PLEBEIANNahati ang republika sa patrician (maharlika) at plebeian Nahati ang republika sa patrician (maharlika) at plebeian

(mahihirap)(mahihirap)494 BC – naghimagsik ang mga plebian. Binalak nilang magtayo 494 BC – naghimagsik ang mga plebian. Binalak nilang magtayo

ng sariling lungsod ngunit napigilan ng mga patrician na ng sariling lungsod ngunit napigilan ng mga patrician na nangahulugan ng pagbagsak ng Rome.nangahulugan ng pagbagsak ng Rome.

PATRICIAN VS PLEBEIANPATRICIAN VS PLEBEIANAnu – anong mga pribilehiyo ang ibigay sa Anu – anong mga pribilehiyo ang ibigay sa

mga plebian pagkatapos ng himagsikan?mga plebian pagkatapos ng himagsikan?

PATRICIAN VS PLEBEIANPATRICIAN VS PLEBEIANAnu – anong mga pribilehiyo ang ibigay sa mga plebian Anu – anong mga pribilehiyo ang ibigay sa mga plebian

pagkatapos ng himagsikan?pagkatapos ng himagsikan?

1. karapatang maghalal ng sarili nilang pinuno na tatawaging 1. karapatang maghalal ng sarili nilang pinuno na tatawaging tribune tribune na may karapatang gumamit ng na may karapatang gumamit ng Veto Veto bilang pagtutol.bilang pagtutol.



2. LAW OF THE TWELVE TABLES – pinakaunang batas 2. LAW OF THE TWELVE TABLES – pinakaunang batas na naisulat sa Rome.na naisulat sa Rome.

PATRICIAN VS PLEBEIANPATRICIAN VS PLEBEIANAnu – anong mga pribilehiyo ang ibigay sa Anu – anong mga pribilehiyo ang ibigay sa

mga plebian pagkatapos ng himagsikan?mga plebian pagkatapos ng himagsikan?

3. pagbibigay-wakas sa pang-aalipin3. pagbibigay-wakas sa pang-aalipin



4. pagbubukas para sa lahat ng plebian ng mga 4. pagbubukas para sa lahat ng plebian ng mga tanggapan kabilang na ang pagiging konsul.tanggapan kabilang na ang pagiging konsul.

Ang Paglawak ngAng Paglawak ng

Kapangyarihan ng Rome Kapangyarihan ng Rome

KAPANGYARIHAN NG ROMEKAPANGYARIHAN NG ROME490 BC – lumaganap ang kapangyarihan 490 BC – lumaganap ang kapangyarihan

ng Rome sa buong Italy matapos ang ng Rome sa buong Italy matapos ang sunud – sunod na digmaansunud – sunod na digmaan

KAPANGYARIHAN NG ROMEKAPANGYARIHAN NG ROME280 BC – naganap ang unang labanan ng 280 BC – naganap ang unang labanan ng Rome at Rome at

Greece Greece sa Heraclea, Italy. Nagwagi ang Greece sa Heraclea, Italy. Nagwagi ang Greece dahil tinulungan si dahil tinulungan si KING PYRRHUS KING PYRRHUS ng kanyang ng kanyang pinsan na si Alexander.pinsan na si Alexander.

KAPANGYARIHAN NG ROMEKAPANGYARIHAN NG ROMEPYRRHIC VICTORY PYRRHIC VICTORY – tagumpay sa kabila ng malaking kawalan at sakripisyo.– tagumpay sa kabila ng malaking kawalan at sakripisyo.275 BC – 275 BC – nagapi si Haring Pyrrhus nagapi si Haring Pyrrhus sa Beneventum, Italy. sa Beneventum, Italy. Rome ang naging Rome ang naging

reyna ng peninsula ng Italyreyna ng peninsula ng Italy..Ang nagaping kaaway ang naging kaanib ng Rome, nagiging kolonya ang Ang nagaping kaaway ang naging kaanib ng Rome, nagiging kolonya ang

mga nasakop na teritoryo.mga nasakop na teritoryo.

KAPANGYARIHAN NG ROMEKAPANGYARIHAN NG ROMECARTHAGENIAN / CARTHAGE – CARTHAGENIAN / CARTHAGE –

pinakamabigat na kaaway ng Rome.pinakamabigat na kaaway ng Rome.

Punic WarsPunic Wars

PUNIC WARS (246 – 146 BC)PUNIC WARS (246 – 146 BC)PUNIC WARS – serye ng digmaan sa pagitan PUNIC WARS – serye ng digmaan sa pagitan

ng Rome at Carthage ng Rome at Carthage para pagpasyahan kung para pagpasyahan kung sino ang mamumuno sa sino ang mamumuno sa Mediterranean Sea.Mediterranean Sea.

PUNIC WARS (246 – 146 BC)PUNIC WARS (246 – 146 BC)PUNIC WARS – ang Carthage ay bihasa PUNIC WARS – ang Carthage ay bihasa

sa digmaang pandagat samantalang ang sa digmaang pandagat samantalang ang Rome ay walang hukbong pandagat.Rome ay walang hukbong pandagat.

FIRST PUNIC WARS (264 – 241 BC)FIRST PUNIC WARS (264 – 241 BC)Naglaban ang Roma at Carthage upang Naglaban ang Roma at Carthage upang

makontrol ang Sicily.makontrol ang Sicily.

FIRST PUNIC WARS (264 – 241 BC)FIRST PUNIC WARS (264 – 241 BC)Naglaban ang Roma at Carthage upang makontrol ang Sicily. Naglaban ang Roma at Carthage upang makontrol ang Sicily. Kinopya ng mga Romano ang sasakyang Kinopya ng mga Romano ang sasakyang Gallery o Gallery o

quinquereme quinquereme ng mga Carthaginian at nagtayo ng sariling ng mga Carthaginian at nagtayo ng sariling hukbong pandagat.hukbong pandagat.

FIRST PUNIC WARS (264 – 241 BC)FIRST PUNIC WARS (264 – 241 BC)Naglaban ang Roma at Carthage upang makontrol ang Sicily. Naglaban ang Roma at Carthage upang makontrol ang Sicily. Kinopya ng mga Romano ang sasakyang Gallery o quinquereme ng Kinopya ng mga Romano ang sasakyang Gallery o quinquereme ng

mga Carthaginian at nagtayo ng sariling hukbong pandagat.mga Carthaginian at nagtayo ng sariling hukbong pandagat.Umalis ang mga Carthaginian sa Sicily pagkatapos ng 23 taong Umalis ang mga Carthaginian sa Sicily pagkatapos ng 23 taong

pakikipaglaban. Nagbalak silang gumanti.pakikipaglaban. Nagbalak silang gumanti.

SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)Si Si HANNIBALHANNIBAL, anak ni HAMICLAR , anak ni HAMICLAR

BARCA, ang BARCA, ang naging heneral ng naging heneral ng hukbong Carthaginianhukbong Carthaginian..

SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)Sunud sunod ang pagkatalo ng mga Romano Sunud sunod ang pagkatalo ng mga Romano

sa digmaan. Dahil dito sa digmaan. Dahil dito bumaligtad bumaligtad ang ilang ang ilang Romano kabilang Romano kabilang si PHILIP V ng Macedoniasi PHILIP V ng Macedonia..

SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)Ang mga Ang mga Romano ay pinamunuan ni Romano ay pinamunuan ni

FABIUS MAXIMUS at tinalo si FABIUS MAXIMUS at tinalo si HANNIBALHANNIBAL

SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)FABIAN POLICY – paghihintay bago FABIAN POLICY – paghihintay bago

lumusob sa mga labananlumusob sa mga labanan..

SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)FABIAN POLICY – paghihintay bago lumusob sa mga FABIAN POLICY – paghihintay bago lumusob sa mga

labananlabanan..Ipinadala ng Roma si GEN. PUBLIUS SCIPIO Ipinadala ng Roma si GEN. PUBLIUS SCIPIO

AFRICANUS sa CarthageAFRICANUS sa Carthage..

SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)BATTLE OF ZAMA - Naglaban sina BATTLE OF ZAMA - Naglaban sina

SCIPIO AFRICANUS at HANNIBALSCIPIO AFRICANUS at HANNIBAL. .

SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)Isinuko ni Hannibal ang IBERIAN Isinuko ni Hannibal ang IBERIAN

PENINSULA (Spain at Portugal)PENINSULA (Spain at Portugal)

SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)SECOND PUNIC WAR (218 – 201 BC)Naging probinsiya ng Rome ng Naging probinsiya ng Rome ng

Macedonia at nagbayad ng malaking Macedonia at nagbayad ng malaking buwis pagkatapos ng Second Punic War.buwis pagkatapos ng Second Punic War.

THIRD PUNIC WAR (149 – 146 BC)THIRD PUNIC WAR (149 – 146 BC)Natalo ang Carthage Natalo ang Carthage at ang lahat ng at ang lahat ng

teritoryo niya sa hilagang Africa ay teritoryo niya sa hilagang Africa ay naging lalawigan ng Romenaging lalawigan ng Rome

Pananakop ng Rome sa Pananakop ng Rome sa Greece at Gitnang SilanganGreece at Gitnang Silangan

Dahil sa pagtulong ni Haring Philip V Dahil sa pagtulong ni Haring Philip V ng Macedonia sa Carthage noong ng Macedonia sa Carthage noong Second Punic War.Second Punic War.

Bakit sinakop ng Rome ang Bakit sinakop ng Rome ang Greece at Silangan?Greece at Silangan?

Dahil sa pagtulong ni Haring Philip V ng Macedonia sa Carthage Dahil sa pagtulong ni Haring Philip V ng Macedonia sa Carthage noong Second Punic War.noong Second Punic War.

Mga naging lalawigan ng Rome: Macedonia, Greece, Illyria, Mga naging lalawigan ng Rome: Macedonia, Greece, Illyria, Pergamum, Bethynia, Syria, Palestine, Egypt, Mesopotamia at iba Pergamum, Bethynia, Syria, Palestine, Egypt, Mesopotamia at iba pang kaharian gaya ng Parthian at Sassanid (na nasakop ng Persia)pang kaharian gaya ng Parthian at Sassanid (na nasakop ng Persia)

Bakit sinakop ng Rome ang Bakit sinakop ng Rome ang Greece at Silangan?Greece at Silangan?

Pagwawakas ng Republika Pagwawakas ng Republika At Pagsilang ng Roman EmpireAt Pagsilang ng Roman Empire

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHAN1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHAN

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHAN1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHANNagbago ang pamumuhay ng mga Romano nang Nagbago ang pamumuhay ng mga Romano nang magtagumpay ang pananakop ng lungsod – estado.magtagumpay ang pananakop ng lungsod – estado.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHAN1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHANNagbago ang pamumuhay ng mga Romano nang magtagumpay ang Nagbago ang pamumuhay ng mga Romano nang magtagumpay ang pananakop ng lungsod – estado.pananakop ng lungsod – estado.ang mga sundalong nagbalik sa ibayong dagat ang nawalan ng ang mga sundalong nagbalik sa ibayong dagat ang nawalan ng lupang sasakahin.lupang sasakahin.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHAN1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHANNagbago ang pamumuhay ng mga Romano nang magtagumpay ang pananakop ng Nagbago ang pamumuhay ng mga Romano nang magtagumpay ang pananakop ng lungsod – estado.lungsod – estado.ang mga sundalong nagbalik sa ibayong dagat ang nawalan ng lupang sasakahin.ang mga sundalong nagbalik sa ibayong dagat ang nawalan ng lupang sasakahin.Ang mga mahihirap ay naging kliyente ng mga mayayaman.Ang mga mahihirap ay naging kliyente ng mga mayayaman.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHAN1. TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHANNagbago ang pamumuhay ng mga Romano nang magtagumpay ang pananakop ng lungsod Nagbago ang pamumuhay ng mga Romano nang magtagumpay ang pananakop ng lungsod – estado.– estado.ang mga sundalong nagbalik sa ibayong dagat ang nawalan ng lupang sasakahin.ang mga sundalong nagbalik sa ibayong dagat ang nawalan ng lupang sasakahin.Ang mga mahihirap ay naging kliyente ng mga mayayaman.Ang mga mahihirap ay naging kliyente ng mga mayayaman.Ang mga matitipuno ay nagsisilbing tagabantay na handang iligpit ang sinumang kalaban.Ang mga matitipuno ay nagsisilbing tagabantay na handang iligpit ang sinumang kalaban.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC2. REPORMA NG MAGKAPATID NA GRACCHUS2. REPORMA NG MAGKAPATID NA GRACCHUS

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC2. REPORMA NG MAGKAPATID NA GRACCHUS2. REPORMA NG MAGKAPATID NA GRACCHUSTIBERIUS GRACCHUS – nagpatupad ng reporma para sa TIBERIUS GRACCHUS – nagpatupad ng reporma para sa mahihirap tulad ng pagbibigay ng lupang pansakahan mula sa mahihirap tulad ng pagbibigay ng lupang pansakahan mula sa pamahalaan. Maraming nagalit na Senador at siya ay pinatay.pamahalaan. Maraming nagalit na Senador at siya ay pinatay.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC2. REPORMA NG MAGKAPATID NA GRACCHUS2. REPORMA NG MAGKAPATID NA GRACCHUSTIBERIUS GRACCHUS – nagpatupad ng reporma para sa mahihirap tulad ng TIBERIUS GRACCHUS – nagpatupad ng reporma para sa mahihirap tulad ng pagbibigay ng lupang pansakahan mula sa pamahalaan. Maraming nagalit na pagbibigay ng lupang pansakahan mula sa pamahalaan. Maraming nagalit na Senador at siya ay pinatay.Senador at siya ay pinatay.GAIUS GRACCHUS – batas na nagpababa ng presyo ng butil at siya ay pinatay.GAIUS GRACCHUS – batas na nagpababa ng presyo ng butil at siya ay pinatay.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC3. DIGMAANG SIBIL NINA MARIUS AT SULLA3. DIGMAANG SIBIL NINA MARIUS AT SULLA


Bumuo ng hukbo si Marius para labanan Bumuo ng hukbo si Marius para labanan ang Senado, nakipaglaban sa kanya si Sulla.ang Senado, nakipaglaban sa kanya si Sulla.


Bumuo ng hukbo si Marius para labanan ang Senado, Bumuo ng hukbo si Marius para labanan ang Senado, nakipaglaban sa kanya si Sulla.nakipaglaban sa kanya si Sulla.Namatay si Marius at naging diktador ng Rome si Sulla sa loob ng Namatay si Marius at naging diktador ng Rome si Sulla sa loob ng tatlong taon.tatlong taon.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC4. REBELYON NG MGA ALIPIN4. REBELYON NG MGA ALIPIN

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC4. REBELYON NG MGA ALIPIN4. REBELYON NG MGA ALIPINNagrebelyon ang mga alipin sa pangunguna ni Nagrebelyon ang mga alipin sa pangunguna ni SPARTACUS, isang gladiator mula sa Thrace. SPARTACUS, isang gladiator mula sa Thrace.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC4. REBELYON NG MGA ALIPIN4. REBELYON NG MGA ALIPINNagrebelyon ang mga alipin sa pangunguna ni Nagrebelyon ang mga alipin sa pangunguna ni SPARTACUS, isang gladiator mula sa Thrace. SPARTACUS, isang gladiator mula sa Thrace. Sa loob ng tatlong taon, nasindak ang Rome.Sa loob ng tatlong taon, nasindak ang Rome.

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC4. REBELYON NG MGA ALIPIN4. REBELYON NG MGA ALIPINNagrebelyon ang mga alipin sa pangunguna ni SPARTACUS, isang Nagrebelyon ang mga alipin sa pangunguna ni SPARTACUS, isang gladiator mula sa Thrace. gladiator mula sa Thrace. Sa loob ng tatlong taon, nasindak ang Rome.Sa loob ng tatlong taon, nasindak ang Rome.Ipinapako sa krus ang mga kaanib ni SpartacusIpinapako sa krus ang mga kaanib ni Spartacus

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLIC4. REBELYON NG MGA ALIPIN4. REBELYON NG MGA ALIPINNagrebelyon ang mga alipin sa pangunguna ni SPARTACUS, isang gladiator mula sa Thrace. Nagrebelyon ang mga alipin sa pangunguna ni SPARTACUS, isang gladiator mula sa Thrace. Sa loob ng tatlong taon, nasindak ang Rome.Sa loob ng tatlong taon, nasindak ang Rome.Ipinapako sa krus ang mga kaanib ni SpartacusIpinapako sa krus ang mga kaanib ni SpartacusMaaaring patayin ang lahat ng alipin sa isang tahanan kapag tumakas at pumatay man ang isa Maaaring patayin ang lahat ng alipin sa isang tahanan kapag tumakas at pumatay man ang isa sa kanila. sa kanila.

Unang TriumvirateUnang Triumvirate

UNANG TRIUMVIRATEUNANG TRIUMVIRATENang mamahinga si Sulla, Senado pa Nang mamahinga si Sulla, Senado pa

rin ang namamahala sa gobyerno sa rin ang namamahala sa gobyerno sa loob ng 20 taon.loob ng 20 taon.

UNANG TRIUMVIRATEUNANG TRIUMVIRATENang mamahinga si Sulla, Senado pa rin ang namamahala sa Nang mamahinga si Sulla, Senado pa rin ang namamahala sa

gobyerno sa loob ng 20 taon.gobyerno sa loob ng 20 taon.60 BC – nagkasundo sina 60 BC – nagkasundo sina JULIUS CAESARJULIUS CAESAR (isang patrician), (isang patrician),

POMPEYPOMPEY (isang bayaning militar) at (isang bayaning militar) at MARCUS CRASSUSMARCUS CRASSUS (isang (isang mayamang tao) ay nagkaisa upang bumuo ng mayamang tao) ay nagkaisa upang bumuo ng TRIUMVIRATETRIUMVIRATE

UNANG TRIUMVIRATEUNANG TRIUMVIRATETRIUMVIRATE TRIUMVIRATE – alyansa o kampihan ng – alyansa o kampihan ng

tatlong tao laban sa Senado.tatlong tao laban sa Senado.

UNANG TRIUMVIRATEUNANG TRIUMVIRATETRIUMVIRATE TRIUMVIRATE – alyansa o kampihan ng tatlong tao – alyansa o kampihan ng tatlong tao

laban sa Senado.laban sa Senado.Nagkasundo sila na magpalitan taun – taon bilang Nagkasundo sila na magpalitan taun – taon bilang

konsul. Sila ay tumalima sa kanilang gawain. konsul. Sila ay tumalima sa kanilang gawain.

UNANG TRIUMVIRATEUNANG TRIUMVIRATEPOMPEY POMPEY – nagpunta sa Kanlurang – nagpunta sa Kanlurang

Asya, hindi nasakop ang Persia pero Asya, hindi nasakop ang Persia pero nagtagumpay sa Armenia.nagtagumpay sa Armenia.

UNANG TRIUMVIRATEUNANG TRIUMVIRATECRASSUS CRASSUS – nakipaglaban sa Porthia – nakipaglaban sa Porthia

ngunit nalipol ang hukbo niya at siya ngunit nalipol ang hukbo niya at siya ay napatay.ay napatay.

UNANG TRIUMVIRATEUNANG TRIUMVIRATEJULIUS CAESAR JULIUS CAESAR – pinakamatagumpay – pinakamatagumpay

sa kanilang tatlo dahil sa paglupig niya sa kanilang tatlo dahil sa paglupig niya sa mga Pransessa mga Pranses

Paglawak ng Kapangyarihan Paglawak ng Kapangyarihan ni Julius Caesarni Julius Caesar

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARSi Julius Caesar ay namuno bilang Si Julius Caesar ay namuno bilang

konsul sa loob ng isang taon at naging konsul sa loob ng isang taon at naging gobernador – militar ng Gaul.gobernador – militar ng Gaul.

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARSi Julius Caesar ay namuno bilang konsul sa loob ng isang taon at Si Julius Caesar ay namuno bilang konsul sa loob ng isang taon at

naging gobernador – militar ng Gaul (France).naging gobernador – militar ng Gaul (France).Nasakop ang Gaul at napalawak ito sa mga teritoryong ngayon ay Nasakop ang Gaul at napalawak ito sa mga teritoryong ngayon ay

sumasakop sa malalayong bansa ng France, Belgium at Holland sumasakop sa malalayong bansa ng France, Belgium at Holland (Netherlands)(Netherlands)

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARIpinabalik niya sa bansang Roma ang Ipinabalik niya sa bansang Roma ang

kanyang “MGA KOMENTARYO SA kanyang “MGA KOMENTARYO SA MGA DIGMAANG GALLIC”MGA DIGMAANG GALLIC”

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARNanaghili ang Senado at si Pompey ay Nanaghili ang Senado at si Pompey ay

ipinabalik sa Roma ngunit di isinama ipinabalik sa Roma ngunit di isinama ang kanyang hukbo.ang kanyang hukbo.

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARNanaghili ang Senado at si Pompey ay ipinabalik sa Roma ngunit di Nanaghili ang Senado at si Pompey ay ipinabalik sa Roma ngunit di

isinama ang kanyang hukbo.isinama ang kanyang hukbo.Nang si Caesar ay sumapit sa Nang si Caesar ay sumapit sa ILOG RUBICONILOG RUBICON, ang hangganang , ang hangganang

nakapagitan sa Gaul at Italya siya ay sumigaw nakapagitan sa Gaul at Italya siya ay sumigaw “to die is cast”“to die is cast” (ang (ang kamatayan ay nakakalungkot)kamatayan ay nakakalungkot)

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARIpinagbunyi ng tao ang pagdating ni Ipinagbunyi ng tao ang pagdating ni

Caesar at tumakas si Pompey Caesar at tumakas si Pompey patungong Greece.patungong Greece.

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARIpinagbunyi ng tao ang pagdating ni Caesar at Ipinagbunyi ng tao ang pagdating ni Caesar at

tumakas si Pompey patungong Greece.tumakas si Pompey patungong Greece.48 BC – tinalo ni Caesar si Pompey sa THESSALY, 48 BC – tinalo ni Caesar si Pompey sa THESSALY,

GREECEGREECE

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARIpinagbunyi ng tao ang pagdating ni Caesar at tumakas si Pompey Ipinagbunyi ng tao ang pagdating ni Caesar at tumakas si Pompey

patungong Greece.patungong Greece.48 BC – tinalo ni Caesar si Pompey sa THESSALY, GREECE.48 BC – tinalo ni Caesar si Pompey sa THESSALY, GREECE.Tumakas si Pompey sa Egypt at doon siya pinatay sa utos ng batang Tumakas si Pompey sa Egypt at doon siya pinatay sa utos ng batang

hari na si PTOLEMY.hari na si PTOLEMY.

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARNagtungo sa Egypt si Caesar at Nagtungo sa Egypt si Caesar at

nakipagkaibigan kay nakipagkaibigan kay QUEEN CLEOPATRAQUEEN CLEOPATRA, , ang “ang “Ahas ng NiloAhas ng Nilo” o “” o “Serpent of the NileSerpent of the Nile””

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARPagkatapos ng tagumpay sa Egypt at Asia Minor, Pagkatapos ng tagumpay sa Egypt at Asia Minor,

ipinadala niya ang kanyang tanyag na mensahe sa ipinadala niya ang kanyang tanyag na mensahe sa Senado sa Rome: Senado sa Rome: ““Veni, vidi, viciVeni, vidi, vici” (I saw, I came, I ” (I saw, I came, I conquer o nagtungo ako, nakita ko, sasakupin ko)conquer o nagtungo ako, nakita ko, sasakupin ko)

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESAR Bumalik si Caesar sa Roma at nilunasan ang mga suliranin nito:Bumalik si Caesar sa Roma at nilunasan ang mga suliranin nito:1.1. Nagpagawa ng magandang daanNagpagawa ng magandang daan

2.2. Inayos ang iba’t ibang sangay ng pamahalaanInayos ang iba’t ibang sangay ng pamahalaan

3.3. Binigyan ng karapatan na maging mamamayan ang mga taong nasakop mula sa Gaul at EspanyaBinigyan ng karapatan na maging mamamayan ang mga taong nasakop mula sa Gaul at Espanya

4.4. Naglagay ng mga kinatawan sa SenadoNaglagay ng mga kinatawan sa Senado

5.5. Sinikap ituloy ang repormang agraryo na sinimulan ng magkapatid na Tiberius at Gaius GracchusSinikap ituloy ang repormang agraryo na sinimulan ng magkapatid na Tiberius at Gaius Gracchus

6.6. Nagpalabas siya ng isang kalendaryo na may dagdag na ekstrang isang araw tuwing ika – 4 na taon upang bumuo ng isang Nagpalabas siya ng isang kalendaryo na may dagdag na ekstrang isang araw tuwing ika – 4 na taon upang bumuo ng isang leap yearleap year at tinawag itong JULIAN CALENDAR.at tinawag itong JULIAN CALENDAR.

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESAR Balisa ang mga Senador sa kaugalian ni Caesar Balisa ang mga Senador sa kaugalian ni Caesar

na pagsusuot ng dahong LAUREL bilang simbolo na pagsusuot ng dahong LAUREL bilang simbolo ng tagumpay, sa mga okasyong pulitikal.ng tagumpay, sa mga okasyong pulitikal.

RISE TO POWER OF JULIUS CAESARRISE TO POWER OF JULIUS CAESARBalisa ang mga Senador sa kaugalian ni Caesar na pagsusuot ng dahong Balisa ang mga Senador sa kaugalian ni Caesar na pagsusuot ng dahong

LAUREL bilang simbolo ng tagumpay, sa mga okasyong pulitikal.LAUREL bilang simbolo ng tagumpay, sa mga okasyong pulitikal.Nagbigay-daan ang pagwawakas ng Republika sa pagtatatag ng imperyo at Nagbigay-daan ang pagwawakas ng Republika sa pagtatatag ng imperyo at

pagtigil ng digmaang sibil at pagsisimula ng pagtigil ng digmaang sibil at pagsisimula ng Panahon ng PAX ROMANA Panahon ng PAX ROMANA (Roman Peace)(Roman Peace)

Katapusan ng RepublikaKatapusan ng Republika

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLICMarch 15, 44 BC – “Ides of March”March 15, 44 BC – “Ides of March”

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLICMarch 15, 44 BC – “Ides of March”March 15, 44 BC – “Ides of March”Nagpasya ang mga Romano na tapusin Nagpasya ang mga Romano na tapusin

ang pamumuno ng isang diktadorang pamumuno ng isang diktador

END OF ROMAN REPUBLICEND OF ROMAN REPUBLICMarch 15, 44 BC – “Ides of March”March 15, 44 BC – “Ides of March”Nagpasya ang mga Romano na tapusin ang pamumuno ng isang Nagpasya ang mga Romano na tapusin ang pamumuno ng isang

diktadordiktadorPataksil na pinatay si JULIUS CAESAR ng kanyang mga kaibigan sina Pataksil na pinatay si JULIUS CAESAR ng kanyang mga kaibigan sina

BRUTUS at CASSIUSBRUTUS at CASSIUS

Ikalawang TriumvirateIkalawang Triumvirate

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATEBinubuo nina Binubuo nina MARK ANTHONY MARK ANTHONY (Marcus Antonius), (Marcus Antonius),

tanyag na heneral, tanyag na heneral, LEPIDUSLEPIDUS, dating heneral ni , dating heneral ni Caesar at Caesar at OCTAVIUS AUGUSTUSOCTAVIUS AUGUSTUS, apo sa , apo sa pamangkin at tagapagmana ni Caesar.pamangkin at tagapagmana ni Caesar.

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATEBinubuo nina Binubuo nina MARK ANTHONY MARK ANTHONY (Marcus Antonius), tanyag na heneral, (Marcus Antonius), tanyag na heneral,

LEPIDUSLEPIDUS, dating heneral ni Caesar at , dating heneral ni Caesar at OCTAVIUS AUGUSTUSOCTAVIUS AUGUSTUS, apo sa , apo sa pamangkin at tagapagmana ni Caesar.pamangkin at tagapagmana ni Caesar.

Tinugis sina BRUTUS, CASSIUS at iba pang Republikano sa Greece. Nagapi Tinugis sina BRUTUS, CASSIUS at iba pang Republikano sa Greece. Nagapi nila sa Philippi, Macedonia ngunit nagpakamatay sina BRUTUS at CASSIUS.nila sa Philippi, Macedonia ngunit nagpakamatay sina BRUTUS at CASSIUS.

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATENatiwalag si LEPIDUS sa triumvirate Natiwalag si LEPIDUS sa triumvirate

matapos ang Digmaan sa Philippi.matapos ang Digmaan sa Philippi.

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATENatiwalag si LEPIDUS sa triumvirate matapos ang Natiwalag si LEPIDUS sa triumvirate matapos ang

Digmaan sa Philippi.Digmaan sa Philippi.Kaya napagsiyahan nina MARK ANTHONY at Kaya napagsiyahan nina MARK ANTHONY at

AUGUSTUS na……AUGUSTUS na……

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATENatiwalag si LEPIDUS sa triumvirate matapos ang Digmaan sa Natiwalag si LEPIDUS sa triumvirate matapos ang Digmaan sa

Philippi.Philippi.Kaya napagsiyahan nina MARK ANTHONY at AUGUSTUS na……Kaya napagsiyahan nina MARK ANTHONY at AUGUSTUS na……Si OCTAVIUS ang mamumuno sa kanluranSi OCTAVIUS ang mamumuno sa kanluran

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATENatiwalag si LEPIDUS sa triumvirate matapos ang Digmaan sa Philippi.Natiwalag si LEPIDUS sa triumvirate matapos ang Digmaan sa Philippi.Kaya napagsiyahan nina MARK ANTHONY at AUGUSTUS na……Kaya napagsiyahan nina MARK ANTHONY at AUGUSTUS na……Si OCTAVIUS ang mamumuno sa kanlurang lalawigan.Si OCTAVIUS ang mamumuno sa kanlurang lalawigan.Si MARK ANTHONY ang mamumuno sa lalawigan sa Silangan.Si MARK ANTHONY ang mamumuno sa lalawigan sa Silangan.

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATEHiniwalayan ni ANTHONY ang kanyang Hiniwalayan ni ANTHONY ang kanyang

asawang si OCTAVIA (kapatid ni asawang si OCTAVIA (kapatid ni Octavius) at kinasama si CLEOPATRA.Octavius) at kinasama si CLEOPATRA.

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATEIto ang naging simula ng alitan nina Ito ang naging simula ng alitan nina

Anthony at Augustus na nauwi sa Anthony at Augustus na nauwi sa digmaandigmaan

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATE31 BC – nagapi ni Augustus sina 31 BC – nagapi ni Augustus sina

Anthony at Cleopatra sa Anthony at Cleopatra sa ACTIUM, ACTIUM, GREECE. GREECE.

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATETumakas ang magkasintahan sa Egypt Tumakas ang magkasintahan sa Egypt

ngunit tinugis sila ni Octavius. ngunit tinugis sila ni Octavius. Nagpakamatay ang magkasintahan.Nagpakamatay ang magkasintahan.

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATEBumagsak ang Egypt sa mga kamay ng Bumagsak ang Egypt sa mga kamay ng

Rome at naging lalawigan nito.Rome at naging lalawigan nito.

IKALAWANG TRIUMVIRATEIKALAWANG TRIUMVIRATEBumagsak ang Egypt sa mga kamay ng Rome at Bumagsak ang Egypt sa mga kamay ng Rome at

naging lalawigan nito.naging lalawigan nito.Ang digmaan sa Actium Ang digmaan sa Actium ang nagwakas ng Republika ang nagwakas ng Republika

at nagbigay – daan sa pagkatatag ng imperyo.at nagbigay – daan sa pagkatatag ng imperyo.

Imperyo ng RomaImperyo ng Roma

ROMAN EMPIREROMAN EMPIRE

OCTAVIUS AUGUSTUS OCTAVIUS AUGUSTUS – unang – unang emperador ng Roma.emperador ng Roma.

ROMAN EMPIREROMAN EMPIREOCTAVIUS AUGUSTUS OCTAVIUS AUGUSTUS – unang emperador ng Roma.– unang emperador ng Roma.Sa loob ng 45 taon, pinalakas niya ang Roma at Sa loob ng 45 taon, pinalakas niya ang Roma at

inayos ang pamahalaan. inayos ang pamahalaan.

ROMAN EMPIREROMAN EMPIREOCTAVIUS AUGUSTUSOCTAVIUS AUGUSTUS – unang emperador ng Roma. – unang emperador ng Roma.Sa loob ng 45 taon, pinalakas niya ang Roma at inayos ang Sa loob ng 45 taon, pinalakas niya ang Roma at inayos ang

pamahalaan. pamahalaan. ““Golden Age o Ginituang Panahon” ng Roma ang kanyang panahon.Golden Age o Ginituang Panahon” ng Roma ang kanyang panahon.

ROMAN EMPIREROMAN EMPIREBinigyan siya ng titulong….Binigyan siya ng titulong….

AUGUSTUS – Kapita-pigatanAUGUSTUS – Kapita-pigatan

IMPERATUR – HeneralIMPERATUR – Heneral

PRINCEP – Unang MamamayanPRINCEP – Unang Mamamayan

CAESAR - EmperadorCAESAR - Emperador

ROMAN EMPIREROMAN EMPIRE Anu – ano ang mga nagawa ni Augustus?Anu – ano ang mga nagawa ni Augustus?

ROMAN EMPIREROMAN EMPIRE Anu – ano ang mga nagawa ni Augustus?Anu – ano ang mga nagawa ni Augustus?1.1. Humirang tapat at may kakayahang opisyal lalo na sa mga lalawigan.Humirang tapat at may kakayahang opisyal lalo na sa mga lalawigan.

2.2. Pinasunod niya ang makatuwirang sistema ng pagbubuwisPinasunod niya ang makatuwirang sistema ng pagbubuwis

3.3. Pinalakas ang militar sa hangganan ng imperyoPinalakas ang militar sa hangganan ng imperyo

4.4. Nagpatayo ng mga daan at pinaunald ang pagsasaka at kalakalang panloob at panlabasNagpatayo ng mga daan at pinaunald ang pagsasaka at kalakalang panloob at panlabas

5.5. pinaganda niya ang Roma, nagpagawa ng mga kahanga – hangang gusali na yari sa marmol, tulad ng templo, palasyo, baths pinaganda niya ang Roma, nagpagawa ng mga kahanga – hangang gusali na yari sa marmol, tulad ng templo, palasyo, baths at teatro.at teatro.

6.6. Itinatag ang serbisyo sibil na imperyal na pinili mula sa panggitnang bahagi ng lipunan.Itinatag ang serbisyo sibil na imperyal na pinili mula sa panggitnang bahagi ng lipunan.

ROMAN EMPIREROMAN EMPIRE Sabi ni Augustus:Sabi ni Augustus:

““natagpuan ko ang Rome na lungsod ng luwad, natagpuan ko ang Rome na lungsod ng luwad, ngunit iniwan ko ito na lungsod ng marmol”ngunit iniwan ko ito na lungsod ng marmol”

ROMAN EMPIREROMAN EMPIREItinuring na isa sa mga DIYOS ng mga Romano si Itinuring na isa sa mga DIYOS ng mga Romano si

AUGUSTUS. Dito nagsimula ang pagsamba ng mga AUGUSTUS. Dito nagsimula ang pagsamba ng mga Romano sa mga emperador.Romano sa mga emperador.

ROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYSinu – sino ang mga sumunod na Sinu – sino ang mga sumunod na

emperador ng Rome mula pagkamatay ni emperador ng Rome mula pagkamatay ni Augustus? Augustus?

ROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYTIBERIUS CAESAR – napako si JESUS TIBERIUS CAESAR – napako si JESUS

CHRIST nung kanyang kapanahunan.CHRIST nung kanyang kapanahunan.

ROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYCALIGULA – ang kanyang pamumuno ay CALIGULA – ang kanyang pamumuno ay

puno ng paggastos, patayan at paghamak puno ng paggastos, patayan at paghamak ng Senadong Senado

ROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYCLAUDIUS – ang kanyang pamumuno ay CLAUDIUS – ang kanyang pamumuno ay

puno ng paggastos, patayan at paghamak puno ng paggastos, patayan at paghamak ng Senadong Senado

ROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYROMAN EMPIRE – JULIAN DYNASTYNERO – unang emperor na naging malupit NERO – unang emperor na naging malupit

sa mga Kristiyano. sa mga Kristiyano.

ROMAN EMPIRE – FLAVIAN DYNASTYROMAN EMPIRE – FLAVIAN DYNASTYVESPACIANVESPACIAN

ROMAN EMPIRE – FLAVIAN DYNASTYROMAN EMPIRE – FLAVIAN DYNASTYTITUS – nalibing ang lungsod ng Pompeii at TITUS – nalibing ang lungsod ng Pompeii at

Herculaneum nang pumutok ang Mount Herculaneum nang pumutok ang Mount Vesuvius. Vesuvius.

ROMAN EMPIRE – FLAVIAN DYNASTYROMAN EMPIRE – FLAVIAN DYNASTYDOMITIAN – malupit na pinunoDOMITIAN – malupit na pinuno

““LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”1. 1. NERVANERVA – “Era of Good Feelings” ang kanyang – “Era of Good Feelings” ang kanyang

pamumuno dahil sa mabuting pakikitungo sa mga pamumuno dahil sa mabuting pakikitungo sa mga mamamayan, pagtulong sa mahihirap at sa mamamayan, pagtulong sa mahihirap at sa pagpapaunlad ng sistema ng pamamahala.pagpapaunlad ng sistema ng pamamahala.

““LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”

2. 2. TRAJANTRAJAN – natamo ng imperyo ang – natamo ng imperyo ang pinakamalawak nito hangganan – Danube at pinakamalawak nito hangganan – Danube at Rhine Rivers, Sahara at Tigris River.Rhine Rivers, Sahara at Tigris River.

““LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”

3. 3. HADRIANHADRIAN – ipinatayo ang – ipinatayo ang Hadrian’s Hadrian’s Wall Wall sa England.sa England.

““LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”4. 4. ANTONINUS AURELIUS ANTONINUS AURELIUS – hinadlangan ang pagmamalupit ng – hinadlangan ang pagmamalupit ng

mga panginoon sa kanilang alipin. mga panginoon sa kanilang alipin.

PRINSIPYO NG HUSTISYA: “PRINSIPYO NG HUSTISYA: “ang isang taong nagkasala ay dapat ang isang taong nagkasala ay dapat na ipalagay na walang sala habang hindi pa napatutunayan sa isang na ipalagay na walang sala habang hindi pa napatutunayan sa isang paglilitispaglilitis””

““LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”LIMANG MABUBUTING EMPERADOR”5. 5. MARCUS AURELIUS MARCUS AURELIUS – isinulat ang – isinulat ang MeditationMeditation, na , na

nagpapahiwatig ng kahinahunan sa gitna ng kanyang nagpapahiwatig ng kahinahunan sa gitna ng kanyang kampanyang militar sa hangganan ng Danube.kampanyang militar sa hangganan ng Danube.

Pamanang RomanoPamanang Romano

PAMANANG ROMANOPAMANANG ROMANOKULTURANG KLASIKAL O GRIYEGO – KULTURANG KLASIKAL O GRIYEGO – ROMANOROMANO - - pag-angkop ng mga pag-angkop ng mga Romano sa hiniram na kulturang GriyegoRomano sa hiniram na kulturang Griyego. .

Inihinyera Inihinyera atat

ArkitekturaArkitektura

INHINYERA AT ARKITEKTURAINHINYERA AT ARKITEKTURA

Daang yari sa bato at tulayDaang yari sa bato at tulay


Aqueduct – tulay na daluyan ng Aqueduct – tulay na daluyan ng tubigtubig


Arko, vault at bobida (dome)Arko, vault at bobida (dome)

INHINYERA AT ARKITEKTURAINHINYERA AT ARKITEKTURAPANTHEON – templo na alay sa mga PANTHEON – templo na alay sa mga

diyos at diyosan ng mga Romano.diyos at diyosan ng mga Romano.


ROTUND – hugis dramROTUND – hugis dram


COLOSSEUM – bukas na teatroCOLOSSEUM – bukas na teatro


Pampublikong paliguanPampublikong paliguan


Basilika o bulwagan ng Basilika o bulwagan ng katanungankatanungan


Arkong pamparangal (triumphal Arkong pamparangal (triumphal arch)arch)


Hippodrome – ginaganap ang Hippodrome – ginaganap ang karera ng chariot o kabayokarera ng chariot o kabayo

Wika at Wika at PanitikanPanitikan

WIKA AT PANITIKANWIKA AT PANITIKANVIRGIL – sumulat ng Aenid tungkol sa VIRGIL – sumulat ng Aenid tungkol sa

pagdating ni Aeneas sa Italy pagkatapos ng pagdating ni Aeneas sa Italy pagkatapos ng pagbagsak ng Troy.pagbagsak ng Troy.

WIKA AT PANITIKANWIKA AT PANITIKAN

HORACE – may-akda ng ODA na HORACE – may-akda ng ODA na binubuo ng tulang lirikobinubuo ng tulang liriko

WIKA AT PANITIKANWIKA AT PANITIKAN

OVID – makata ng pag-ibigOVID – makata ng pag-ibig

KasaysayanKasaysayan

KASAYSAYANKASAYSAYANTACITUS – pinakakilalang historyador na TACITUS – pinakakilalang historyador na

Roma at sumulat ng GERMANIARoma at sumulat ng GERMANIA

KASAYSAYANKASAYSAYANJULIUS CAESAR – sumulat ng JULIUS CAESAR – sumulat ng

COMMENTARIES ON THE GALLIC WARSCOMMENTARIES ON THE GALLIC WARS

KASAYSAYANKASAYSAYAN

CICERO – prinsipe ng talumpatian CICERO – prinsipe ng talumpatian ng Romeng Rome

WikaWika

WIKAWIKAWIKANG LATINWIKANG LATIN – nag-ugat ang Pranses, Espanyol, Portuges at – nag-ugat ang Pranses, Espanyol, Portuges at

Romano na tinatawag na Romano na tinatawag na ROMANCE.ROMANCE.Wikang Latin ang wikang tradisyonal ng Simbahang Katoliko at ng Wikang Latin ang wikang tradisyonal ng Simbahang Katoliko at ng

hukuman.hukuman.

WIKAWIKA

GIOVANNI BOCACCIO GIOVANNI BOCACCIO – sumulat – sumulat ng DECAMEARON ng DECAMEARON

WIKAWIKA

PETRARCH PETRARCH – first modern poet– first modern poet

WIKAWIKA

DANTE ALIGHERI DANTE ALIGHERI – sumulat ng – sumulat ng DIVINE COMEDYDIVINE COMEDY

PilosopiyaPilosopiya

PILOSOPIYAPILOSOPIYA

SENECASENECA


MARCUS AURELIUSMARCUS AURELIUS – sumulat – sumulat ng Meditationsng Meditations


ZENOZENO– ipinakilala ang – ipinakilala ang STOICISMSTOICISM

PagbabatasPagbabatas

PAGBABATASPAGBABATASROMAN LAW – prinispyong batas na walang kinikilinganROMAN LAW – prinispyong batas na walang kinikilingan1.1.Walang sinuman ang maaaring pilitin na tumestigo laban sa sarili.Walang sinuman ang maaaring pilitin na tumestigo laban sa sarili.

2.2.Walang sinuman ang maaaring paalisin sa sariling tahananWalang sinuman ang maaaring paalisin sa sariling tahanan

PAGBABATASPAGBABATAS3. Ang paglalahad ng mga patunay ay pasanin ng naghabla at hindi ng hinahabla.3. Ang paglalahad ng mga patunay ay pasanin ng naghabla at hindi ng hinahabla.

4. Hindi karapat – dapat na tumestigo ang isang ama para sa anak o anak para sa ama.4. Hindi karapat – dapat na tumestigo ang isang ama para sa anak o anak para sa ama.

5. Hindi kailanman maaaring ilapat ang bigat ng nakaraang sala kapag tapos nang 5. Hindi kailanman maaaring ilapat ang bigat ng nakaraang sala kapag tapos nang igawad ang parusa sa ganoon ding krimen.igawad ang parusa sa ganoon ding krimen.

PAGBABATASPAGBABATAS

LAW OF THE 12 TABLES – pinakaunang LAW OF THE 12 TABLES – pinakaunang batas na naisulat sa Roma.batas na naisulat sa Roma.

PAGBABATASPAGBABATAS

JUSTINIAN CODE – mga batas na JUSTINIAN CODE – mga batas na tinipon ni Emperor Justinian Itinipon ni Emperor Justinian I

SANGGUNIANSANGGUNIAN

www.google.com/images

Kasaysayan ng Daigdig,pp.90-102Kasaysayan ng Daigdig,pp.90-102

Microsoft EncartaMicrosoft Encarta

HYDN Publishing, AP III HYDN Publishing, AP III

DOWNLOAD LINKDOWNLOAD LINK

www.slideshare.net/jaredram55

Email: [email protected]: [email protected]

Inihanda ni:

JARED RAM A. JUEZANTeacher I, Araling Panlipunan IIIAugust 24 – September 6, 2012

MARAMING SALAMAT

PO!

kamaharlikaan ng rome

Sports