kanpo prozesu geologikoak
TRANSCRIPT
![Page 1: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/1.jpg)
KANPO-PROZESU GEOLOGIKOAKerliebea
![Page 2: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/2.jpg)
Kanpo-prozesu geologikoak
Gure planetaren lurrazalak hainbat forma izan ditzake: mendiak, haranak, lautadak, hondartzak... Forma horiek guztiek lurraren erliebea eratzen dute.
Urak, haizeak, tenperaturak eta izaki bizidunek erliebea eraldatzen dute, kanpo-prozesu geologikoen bidez.
![Page 3: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/3.jpg)
Kanpo-prozesu geologiko NAGUSIAK
METEORIZAZIOA
EROSIOA edo HIGADURA
SEDIMENTAZIOA
GARRAIOA
![Page 4: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/4.jpg)
METEORIZAZIOA
Tenperatura aldaketek, urak eta izaki bizidunek arrokak apurtu eta transformatu egiten dituzte.
Arrokak zatitu eta haien konposizio kimikoa aldatzen ez bada, meteorizazio fisiko edo mekanikoak hitz egiten dugu.
![Page 5: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/5.jpg)
Meteorizazio FISIKOA
Termoklastismoa
Krioklastismoa
Haloklastismoa
Bioklastismoa
![Page 6: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/6.jpg)
TERMOKLASTISMOA
Tenperaturaren bat-bateko aldaketek etengabeko dilatazioak eta uzkurdurak eragiten dituzte arroketan. Ondorioz, arroken egitura ahultzen da apurtzen diren arte.
![Page 7: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/7.jpg)
KRIOKLASTISMOA
Tenperaturak jaistean arroken pitzaduretako eta poroetako ura izozten da. Likidoaren bolumena igotzen da solido bihurtzean eta, ondorioz, arrokak puskatu egiten dira.
![Page 8: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/8.jpg)
HALOKLASTISMOA
Arroken pitzaduretan urak gatz-kontzentrazio handia eduki dezake. Disoluzioa asetzen bada, arrokak apurtzen dituzten kristalak sortzen dira.
![Page 9: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/9.jpg)
BIOKLASTISMOA Izaki bizidunek eragindako
meteorizazioa da. Zuhaitzen sustraiek eta animalia batzuek lurpean eginiko zuloek pitzadurak eta arraildurak eragin ditzakete, edo lehendik daudenak zabaldu.
![Page 10: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/10.jpg)
Meteorizazio KIMIKOA
Meteorizazio kimikoan, arroken mineralak disolbatu edo kimikoki transformatzen dira. Ura da horretan parte hartzen duen eragile nagusia.
Dena dela, izaki bizidunek ere badute zerikusirik, izaki askok mineralekin erreakzionatzen duten substantzia azidoak jariatzen dituztelako.
![Page 11: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/11.jpg)
Meteorizazio KIMIKOA
HIDROLISIA
DISOLUZIOA
OXIDAZIOA
HIDRATAZIOA
KARBONATAZIOA
![Page 12: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/12.jpg)
HIDROLISIA
Uraren eta mineral jakin batzuen arteko erreakzioa da. Urak mineralen egitura aldatzen du eta beste mineral batzuk sortzen ditu.
![Page 13: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/13.jpg)
DISOLUZIOA
Urak mineral batzuk disolbatzen ditu.
![Page 14: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/14.jpg)
OXIDAZIOA
Uretan eta airean dagoen oxigenoa metal batzuekin erreakzionatzen du.
![Page 15: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/15.jpg)
HIDRATAZIOA
Uraren eta konposatu jakin batzuen arteko erreakzioa da. Urak mineralen bolumena aldatzen du (kasu batzuetan bolumena 50%-ean handituz).
![Page 16: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/16.jpg)
KARBONATAZIOA
Karbono dioxidoa uretan disolbatzeko eta azido karbonikoa (kantitate txikietan) sortzeko gaitasuna.
![Page 17: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/17.jpg)
EROSIOA edo HIGADURA
Urak eta haizeak arrokak higatu eta apurtzen dituzte. Higadura biziagoa da aurretik meteorizazio-prozesu bat gertatu bada.
![Page 18: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/18.jpg)
EROSIOA edo HIGADURA
Urak eta haizeak partikulak erauzten dizkiete bidean aurkitzen dituzten materialei. Partikulek talka egiten dute arroken kontra eta haien gainazalak higatzen dituzte.
Erauzitako partikula edo zatiei detrituak deritze.
![Page 19: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/19.jpg)
SEDIMENTAZIOA
Uraren edo haizearen indarra ahultzen denean, garraiatutako materialak metatu egiten dira.
![Page 20: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/20.jpg)
SEDIMENTAZIOA
Material horiei sedimentuak deritze.
Sedimentazioa bat-batekoa izan daiteke. Lehenengo kasuan, sedimentu guztiak batera metatzen dira; bigarrenean, aldiz, lehenik sedimenturik handienak jalkitzen dira, eta ondoren, txikienak.
![Page 21: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/21.jpg)
GARRAIOA
Meteorizazioak eta higadurak sorturiko detrituen garraioa
Bi motatakoa izan daiteke:• Garraio kimikoa• Garraio fisikoa
![Page 22: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/22.jpg)
Garraio KIMIKOA
Detrituak uretan disolbaturik garraiatzen dira.
![Page 23: Kanpo prozesu geologikoak](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022012306/55ba8c4bbb61eb300a8b471f/html5/thumbnails/23.jpg)
Garraio FISIKOA
Detritua, urak eta haizeak garraiatzen dituzte.