Kansen bij Waterstofregio Vlaanderen-Zuid-Nederland

Adwin Martens Gerard Blom

WaterstofNet

Middelburg, 24 september 2010

Waterstof

•energiedrager, geen energiebron

Uit fossiele brandstoffen

Uit duurzame energie

•14 maal lichter dan lucht

veiligheid

Opslag

Waterstof

•opslag

Gewicht

Volume

•veiligheid

Explosievenster breder dan aardgas

Vakmanschap

Europa’s ambities

•Joint Undertaking (JU-FCH) on Hydrogen/Fuel cells conform Japan en USA

•470 Meuro * 2 voor 2009 - 2013

•Focus op demonstraties in de markt

•Programma is industrie gestuurd

Regionale troeven

Regionale interesse

Gent

Brussel

AntwerpenMol

Leuven

GeelMortsel

Wilrijk

Hoboken

Sint-Niklaas

Arendonk

DiepenbeekHarelbeke

Linkebeek

Lummen

Marke

Olen

Oevel

MoerdijkBreda

’s Hertogenbosch

Tilburg

Oss

Eindhoven

Helmond

Machelen

Niel

Tessenderlo

Koningshooikt

Halle

Oostende

Werkendam

Boom

Overpelt

Heerlen

Vlissingen

Zaventem

Genk

Zolder

Vilvoorde

SchotenBladel

Turnhout

Valkenburg

Bergen op Zoom

Ittervoort

Zelzate

Westerlo

Veldhoven

Uitgangspunten• Doel:

• Van “fragmentarisch in de regio” naar “toonaangevend in Europa”

• Uitgangspunten Masterplan Waterstof:

• Grensoverschrijdende samenwerking in lijn met EU

• Ganse keten: van productie tot eindgebruik

• Duurzame waterstof (geen fossiele brandstoffen)

• Early markets

• Concrete, zichtbare resultaten binnen 3 jaar

• Opstart programma voor onderwijs/bijscholing

Goedkeuringstraject

• 9/2007: Start haalbaarheidstudie Interreg III

• 6/2008: Rapport: masterplan

• 9/2008: Start indiening Interreg IV

• 4/2009: Goedkeuring Interreg IV

• 15 partners, 2009-2012, 14 miljoen euro

Partners

Gent

Mol

Leuven

Hoboken

Diepenbeek

Tilburg

Oostende

Turnhout

Heerlen

Vlissingen

Eindhoven

Geel

Doelstellingen• verplaatsbare waterstoftankstations

• Waterstofproductie via foto-elektrolyse (1 m²)

• 1 MW elektriciteitsproductie uit restwaterstof

• Logisitieke toepassingen op waterstof

• Maritieme toepassingen op waterstof

• Interstedelijk vervoer op waterstof

• Programma onderwijs/bijscholing waterstof

• Coördinatie voor de ganse regio door WaterstofNet vzw

Concept

WaterstofNet: RvB

• Paul Gosselink BOM

• Bart Wuyts SPK

• Frank de Bruijn ECN

• Johan Van Helleputte IMEC

• Jan Vliegen VSWB

• Marieke Reijalt EHA/HyRaMP

• Martine Meurrens Vlaams gewest

WaterstofNet• 3/2009 : oprichting door BOM, SPK, VSWB

• 7/2009 : start WaterstofNet

• 8/2009 : aanbesteding restwaterstof

• 11/2009 : volledig operationeel

• 1/2010 : gunning restwaterstof

www.waterstofnet.eu

lidmaatschap HyRaMP

WaterstofNet•2/2010 : start congres waterstofregio

•2/2010 : aanbesteding tankstation

•6/2010 : martieme toepassingen

•6/2010 : call JU-FCH

•7/2010 : Gunning tankstation

•10/2010 : logistieke toepassingen

interstedelijk transport

Regionale sessies•11 februari Sittard

•11 maart Eindhoven

•28 april Leuven

•30 juni Antwerpen

•24 september Middelburg

Samenvatting

•Strak, intensief, ambitieus programma

•Draagvlak is essentieel (bedrijven, overheden, onderwijs, publiek en EU)

Projecten

• In realisatie:

• 1 MW brandstofcelplant Nedstack bij Solvay

• Tankstation Vlaanderen door Hydrogenics

• Onderwijsprogramma met o.a. Hogeschool Zeeland

• Maritiem: in fase 2 aanbesteding

Projecten

• Logistiek:

• Bv. heftrucks, lokaal transport,…

• H2-opslag (< 10 kg), brandstofcel/motor

• Interstedelijk:

• Bv. openbaar vervoer

Expertises• Drukvaten waterstof:

• Gasvormig, 200 – 350 bar, materialen, contructies

• H2-gastoevoer:

• Drukreduceerventielen, kleppen, veiligheden

• Componenten van brandstofcellen/motoren:

• Membranen, katalysatoren, bipolaire platen, bevochtiging,..

• Ontstekers, materialen, …

• Sensoren (druk, temperatuur, waterstof,….)

• Warmtewisselaars (koeling (demin), KOH, ….)

Expertises• Sturingen: PLC’s, embedded controllers

• Electromotoren

• Elektrische omvormers: DC/DC, DC/AC,…

• Configuratie brandstofcel/batterij/ultracap

• Energiemanagement-systemen

• Mechanische en elektrische constructie

• Behuizingen: gewicht, trillingen, (geluid)

• Veiligheidsanalyses (HAZOP, ATEX,….)

Expertises

• Waterstofrecirculatie

• Minimalisering van componenten

• Vergunningen/keuringen

• …..

• ….. Nieuwe ideeën,….

Vragen ?

WaterstofNet vzwCampus Blairon 711

2300 Turnhoutadwin.martens@waterstofnet.eu

pascal.meyvaert@waterstofnet.euliesbet.vanhoof@waterstofnet.eu