katalog wydawniczy nck 2013

KATALOGWYDAWNICZY

NARODOWEGO

CENTRUM

WIOSNA/LATO 2013

KULTURY

2

Spis treści

Wstęp / 1

Seria Kultura się liczy! / 2

Seria Kurs na Kulturę – prace doktorskie / 8

Seria BiBlioteKa Kultury współczesnej / 14

Kwartalnik „Kultura współczesna” / 18

Seria raporty o Kulturze / 24

Seria eduKacja + animacja / 28

Dział współczesna Kultura i sztuKa / 30

Seria ojczysty - dodaj do uluBionych / 40

Seria zwrotnice czasu / 44

Dział historia i tradycja / 50

Dystrybucja / 58

1

Szanowni Państwo!

Przekazujemy Państwu katalog prezentujący aktualną ofertę publikacji Narodowego

Centrum Kultury.

Specjalizujemy się w wydawaniu książek z zakresu kultury i sztuki, zarówno

popularyzatorskich, jak i naukowych. Przygotowujemy również publikacje podnoszące

kwalifikacje kadr kultury, a także prace naukowe i analizy wybranych zjawisk kultury

współczesnej. Innym ważnym obszarem są dla nas publikacje promujące historię

i dziedzictwo narodowe w sposób przystępny i atrakcyjny dla czytelników. Chętnie

sięgamy po formę powieści czy komiksu.

Wydajemy również pismo naukowe „Kultura Współczesna”. Każdy numer tego kwar-

talnika zorganizowany jest wokół innego ciekawego tematu. W czasopiśmie publikują

specjaliści (antropolodzy, socjolodzy, kulturoznawcy) z polskich i zagranicznych ośrod-

ków akademickich.

Wydawnictwa są tylko jednym z obszarów działalności Narodowego Centrum Kultury.

Prowadzimy również programy wspierające rozwój kultury (m.in. Dom Kultury+, Kurs

na Kulturę, Kadry Kultury, Edukacja Kulturalna), udzielamy stypendiów (Młoda Polska,

Gaude Polonia), realizujemy projekty i akcje społeczno-edukacyjne, organizujemy

konferencje i konkursy poświęcone kulturze.

KULTURA SIĘ LI CZY

SERIA

3

EKONOMIA PRESTIŻUJames F. English, tłum. Przemysław Czapliński, Łukasz Zaremba

Nagrody i konkursy, tworzone wokół różnych dziedzin sztuki, liczą sobie

niemal tyle lat, co pojęcie sztuki. James F. English dokonuje przeglądu

różnego rodzaju nagród, od znanych każdemu Nobla czy Oscara, po

niewiele znaczące w polach światowej kultury, ale rządzące się dokładnie

tymi samymi mechanizmami nagrody lokalne.

Próby analizy zarówno samych nagród, jak i wszelkich działań wokół nich,

od pomysłu i prac nad stworzeniem poszczególnych nagród, poprzez dobór

i działania jurorów, aż po analizę reakcji na nie laureatów i publiczności

mogą stanowić klucz do przemian zarówno historycznych, społecznych,

jak i ekonomicznych w dziedzinie ekonomii kultury i wytłumaczenie ich

oszałamiającego rozwoju – tak nagród w literaturze i innych dziedzinach

sztuki, jak w nauce – datujący się od początku dziewiętnastego wieku aż

do czasów nam współczesnych.

KREATYWNE MIASTOCharles Landry, tłum. Olga Siara

Autor przedstawia koncepcję Kreatywnego Miasta, miejsca, w którym

architektura zachwyca innowacyjnymi rozwiązaniami, centra handlowe

pełnią funkcję rozrywkową i kulturotwórczą, a transport miejski jest

przyjazny użytkownikom. Utopia? Szereg przykładów i odniesień do

rzeczywistości czyni z książki Landry`ego publikację niezwykle rzetelną.

Opisane miasta dowodzą pomysłowości ich mieszkańców, którzy

niejednokrotnie potrafili uwolnić potencjał z niczym niewyróżniających

się prowincjonalnych miasteczek i sprawić, że poznał je cały świat. Autor

bazuje na odniesieniach do faktów i m.in. stara się wskazać nowe sposoby

myślenia o funkcjonowaniu miast, analizuje ich aktywa i możliwości

rozwoju oraz unaocznia, jak dużą rolę w rozwoju ludzi pełni dziedzictwo

kulturowe, a także sugeruje, jakimi cechami powinni odznaczać się

przywódcy miast.

NOWOŚĆ

CENA: 39.00 ZŁWARSZAWA, 2013

NOWOŚĆ


4

KULTURA: ZARZĄDZANIE, ANIMACJA, MARKETINGMilena Dragićević- Šešić, Branimir Stojković, tłum. Jolanta Ambroziak

Publikacja serbskich autorów w niezwykle obszerny sposób przedstawia

wielowymiarowość dziedziny, jaką jest zarządzanie kulturą. Mnogość

zaprezentowanych w książce zagadnień sprawia, że każda osoba zajmująca

się tą problematyką w Polsce znajdzie tu dla siebie interesujący obszar

tematyczny – od kontekstów socjologicznych, w jakich funkcjonuje

współczesna kultura, aż do praktycznych problemów pojawiających się przy

tworzeniu planu marketingowego, czy też szerzej - planowaniu rozwoju

instytucji kulturalnej.

PESTKA, DROPS, CUKIEREK. LICZBY KULTURYGrzegorz Kasdepke, ilustracje Aleksandra Płocińska-Woldańska, red. merytoryczna Ryszard Petru

Nauka ekonomii dla dziecka w wieku 7-11 lat – brzmi przerażająco!

Ale proszę nie łapać się za głowę. Grzegorz Kasdepke we współpracy

z ekonomistą Ryszardem Petru postarał się oswoić pojęcia takie jak

„budżet” czy „kryzys” w sposób łagodny, inteligentny i przystępny.

I oto efekt jego pracy – książka Pestka, drops, cukierek. Liczby Kultury, która

w sympatyczny, a zarazem w bajkowy i przyswajalny dla dzieci sposób

opisuje zasady działania gospodarki.

Do drugiego wydania książki dołączona jest płyta z wyjątkowym

słuchowiskiem. Scenariusz na podstawie własnego tekstu napisał Grzegorz

Kasdepke, a czyta aktor Waldemar Barwiński. Dopełnieniem baśni jest

muzyka zespołu alternatywnego BiFF, który specjalnie na potrzeby

nagrania skomponował 4 utwory ilustrujące toczącą się w książce historię.

W słuchowisku gościnnie wziął udział Minister Kultury i Dziedzictwa

Narodowego pan Bogdan Zdrojewski, który wystąpił w roli komentatora

wyjaśniającego niektóre zagadnienia z dziedziny ekonomii.

RÓWNIEŻ WERSJA E-BOOK

CENA: 32.00 ZŁWARSZAWA, 2012 dodruk


CENA: 34.00 ZŁWARSZAWA, 2013, dodrukKSIĄŻKA ZAWIERA PŁYTĘ CD ZE SŁUCHOWISKIEM NA PODSTAWIE KSIĄŻKI

5


EKONOMIKA KULTURY. OD TEORII DO PRAKTYKIRed. Bohdan Jung

Publikacja stanowi podsumowanie międzynarodowej konferencji

„Ekonomika kultury – od teorii do praktyki”, zorganizowanej w Warszawie

29 listopada 2010 r. przez Instytut Adama Mickiewicza i Narodowe Centrum

Kultury we współpracy z SWPS i Fundacją Pro Kultura. Przedmiotem

dyskusji były zjawiska ekonomiczne występujące w kulturze i jej

przemysłach. Uczestnicy konferencji – międzynarodowi eksperci, m.in.

David Throsby i Philippe Kern – podjęli próbę zdefiniowania ekonomiki

kultury, opisu ewolucji jej znaczenia i nakreślenia nowych obszarów

interwencji kulturalnych. Dowodzili znaczenia kultury w gospodarce

europejskiej oraz dyskutowali nad zagadnieniem jej monitorowania.

CENA: 39,00 ZŁWARSZAWA, 2011

EKONOMIA KULTURY. KOMPENDIUMRuth Towse, tłum. Horacy Dębowski, Karol Lew Pogorzelski, Łukasz Marcin Skrok

Ruth Towse omawia teorie ekonomiczne mające zastosowanie w sektorach:

kultury i przemysłów kreatywnych. Zajmuje się ekonomią tradycyjnych

sztuk i dziedzictwa kulturowego, m.in. sztuk performatywnych.

W szczególny sposób interesują ją zagadnienia rynku pracy artystów

oraz nie opisywana dotychczas w podręcznikach kwestia ekonomii praw

autorskich. Obok rozważań o charakterze ogólnym czytelnik znajdzie

również omówienia poszczególnych branż kreatywnych, takich jak branża

muzyczna, filmowa, wydawnicza, a także media i turystyka kulturalna.

Materiał zawarty w poszczególnych częściach książki może posłużyć za

podstawę kursu ekonomii kultury i ekonomii przemysłów kreatywnych.

6

EKONOMIA I KULTURADavid Throsby, tłum. Olga Siara

Książka Davida Throsby`ego to klasyczna już pozycja dla wszystkich

zainteresowanych kulturą i jej związkami z ekonomią. Precyzyjna analiza,

erudycja w zakresie teorii, a przy tym klarowność stylu tworzą atrakcyjną

propozycję dla naukowców, badaczy, studentów, organizatorów życia

kulturalnego, a także... ekonomistów, których wiedza o omawianych

zagadnieniach nie jest zbyt rozległa. Throsby uświadamia czytelnikom,

że hasło „kultura się liczy” nie jest tylko pozbawionym znaczenia sloganem,

ale ma głęboki sens rozwojowy.

prof. dr haB. tadeusz KowalsKi, uniwersytet warszawsKi


NARODZINY KLASY KREATYWNEJRichard Florida, tłum. Tomasz Krzyżanowski, Michał Penkala

Koncepcje Richarda Floridy coraz częściej goszczą w polskim dykursie

modernizacyjnym, nie zawsze jednak są właściwie rozumiane. Bo Florida

to uczony inspirujący i kontrowersyjny zarazem. Stawia śmiałe pytania

o mechanizmy i geografię rozwoju współczesnego kapitalizmu na podstawie

ambitnych badań formułuje jeszcze odważniejsze uogólnienia. Czy to wciąż

nauka, czy raczej naukowa publicystyka? Polski czytelnik może w końcu

ocenić to sam, niezależnie od odpowiedzi warto bowiem przeczytać

„Narodziny klasy kreatywnej”.

edwin BendyK, „polityKa”

CENA: 32,00 ZŁWARSZAWA, 2010

7


OD PRZEMYSŁÓW KULTURY DO KREATYWNEJ GOSPODARKIRed. A. Gwóźdź

Antologia ta stanowi wybór najnowszych tekstów poświęconych tytułowej

problematyce. Składają się na nie napisane na potrzeby zbioru teksty

polskich autorów i tłumaczenia fragmentów zagranicznych prac.

KULTURA I ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZYRed. J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla

Publikacja ma na celu uchwycenie i opisanie związku kultury z gospodarką

i jej współczesnymi przemianami, ale też zmianami społecznymi. Będzie to

podręcznik akademicki skierowany przede wszystkim do studentów nauk

społecznych, jak również stanowiący cenne źródło wiedzy dla wszystkich

pozostałych zainteresowanych poruszoną tematyką. W skład zespołu

autorów wchodzą naukowcy z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

W PRZYGOTOWANIU

WRZESIEŃ 2013

KURS NA KULTU RĘ PRACE DOKTORSKIE

SERIA

9

KOMUNIKACJA MARKETINGOWA W ARCHITEKTURZERafał Janowicz

Książka zajęła II miejsce w konkursie na najlepszy doktorat z dziedziny

nauk o kulturze. Adresowana jest ona do specjalistów (urbanistów,

architektów, teoretyków i praktyków komunikacji marketingowej),

ale może zainteresować również miejskich aktywistów, którzy walczą

z „zaśmieceniem” licznymi reklamami codziennie przemierzanej przez

nas przestrzeni, jak również mieszkańców miast, którzy ich w tej walce

wspierają. Według przewodniczącej Komisji Konkursowej prof. Anny

Zeidler-Janiszewskiej Rafała Janowicza interesuje nie tylko stan faktyczny

przestrzeni miejskiej, ale i jego poprawa. Janowicz przekonuje, że tylko

czynny udział architektów w tworzeniu komunikacji marketingowej,

przy jednoczesnej zmianie obowiązujących dzisiaj regulacji prawnych,

pozwoli na poprawę jakości przestrzeni, na której „zaśmiecenie” słusznie

narzekamy. Przeprowadzona przez Autora argumentacja jest starannie

uporządkowana i przejrzysta, a fakt, iż analizom towarzyszy bogata

dokumentacja fotograficzna dodatkowo wzmacnia atrakcyjność książki.

MUZYKA I METAFORAEwa Schreiber

Łatwo zauważyć, że język refleksji muzykologicznej poświęconej

współczesnym, eksperymentalnym praktykom muzycznym, słabo

przenika do dyskursów kulturoznawczych. Nie oznacza to, że nie słuchamy

muzyki wykorzystującej nowe technologie czy że nie interesuje nas kształt

współczesnej audiosfery i sposoby jej muzycznej interpretacji; raczej, po

prostu, trudno nam kompetentnie o tym mówić. Książka Ewy Schreiber

(...) wypełnia tę wyraźnie odczuwalną lukę. (...) Adresatem [książki] nie

są jednak wyłącznie środowiska badaczy akademickich czy krytyków

muzycznych, ale i wszystkich tych osób, które pragną bardziej kompetentnie

obcować ze współczesną muzyką określaną mianem „eksperymentalnej”.

prof. dr haB. anna zeidler–janiszewsKa

NOWOŚĆ – RÓWNIEŻ WERSJA E-BOOK



10

FEDRA, CZYLI O ESTETYCE UCZUĆ W TRAGEDIACH EURYPIDESA, SENEKI I RACINE’AMałgorzata Budzowska

Krytyka ekspansji rozumu na wszystkie niemal obszary kulturowej

aktywności nowoczesnego człowieka zaowocowała otwarciem wielu

dziedzin dzisiejszej humanistyki na problematykę uczuć i ich roli

w ludzkim życiu. Małgorzata Budzowska podejmuje ją w perspektywie

tekstów uznawanych w tradycji europejskiej za fundamentalne. W centrum

jej rozważań znalazła się mityczna postać Fedry w kolejnych odsłonach:

w tragediach Eurypidesa, Seneki i Racine’a, interpretowanych przez

pryzmat ówczesnych koncepcji psychologicznych, etycznych i estetycznych.

prof. dr haB. anna zeidler–janiszewsKa


NIEDOROZMOWY. KATEGORIA NIEZROZUMIAŁOŚCI W POEZJI KRYSTYNY MIŁOBĘDZKIEJPiotr Bogalecki

Hermeneutyka przyzwyczaiła nas do traktowania słowa poetyckiego jako

jednej z form realizacji uniwersalnego modelu rozmowy. Krystyna Miłobędzka

komplikuje ten optymistyczny obraz mówiąc o niedorozmowach, a Piotr

Bogalecki konsekwentnie podąża tropem wyznaczonym przez poetkę. We

Wprowadzeniu do swojej monografii zapowiada:

Wiersze Miłobędzkiej będziemy zatem czytać nie jako „rozmowy”, ale – by nawiązać

do użytego w tytule neologizmu jej autorstwa – jako „niedorozmowy”, wskazując

z jednej strony na trudną do uchwycenia „niejasność jej poezji”, z drugiej zaś na

wybór niezrozumiałości, jako jednej z podstawowych – obok dziecięcości, gry

(zabawy) czy konkretności – kategorii interpretacyjnych pracy.


11



FILOZOFIA PUBLICZNA SOLIDARNOŚCI. SOLIDARNOŚĆ 1980–1981 Z PERSPEKTYWY REPUBLIKAŃSKIEJ TRADYCJI POLITYCZNEJElż bie ta Ci żew ska

Autorka analizuje rozmowy przeprowadzone na początku lat

osiemdziesiątych z szeregowymi działaczami „Solidarności”. Dostrzega

w nich nie tylko badanych przez socjologów „respondentów”, ale przede

wszystkim „trybunów ludu”, aktywnych obywateli, aktorów sytuacji

społecznej i jej naocznych świadków…

dr haB. elżBieta zaKrzewsKa-manterys

KRA SZEW SKI WOBEC ROSJI. PRÓBY KOM PA RA TY STYCZ NEMagdalena Rudkowska

Książ ka Mag da le ny Rud kow skiej to świet nie na pi sa na, kom pa ra ty stycz na

roz pra wa li te ra tu ro znaw cza, po świę co na roz le głej twór czo ści Kra szew skie-

go. W lek tu rze oka zu je się też pa sjo nu ją cą pracą kul tu ro znaw czą. Dzie je

się tak za spra wą pod da nia ana li zie po glą du Kra szew skie go, że dzie więt-

na sto wiecz na kul tu ra pol ska łą czy ła, ale też roz dzie la ła kul tu rę Eu ro py

Za chod niej i Rosji.

prof. dr haB. jo lan ta Brach- cza ina, prze wod ni czą ca Ko mi sji Kon Kur so wej

12


ARTYSTYCZNY WIRUS. POLSKA SZTUKA KRYTYCZNA WOBEC PRZEMIAN PO 1989 R.Jacek Zydorowicz

Książka ta otrzymała w 2004 r. pierwszą nagrodę w konkursie Narodowego

Centrum Kultury na najlepszą pracę doktorską z dziedziny nauk o kulturze.

Zostały w niej ukazane przemiany w dyskursach rynku, wiedzy, religii

i ciała. Autor nie tyle krytykuje uwikłane w dyskursach treści ideologiczne,

ile tropi i usiłuje rozpoznać polityczny, ekonomiczny i instytucjonalny

reżim produkcji i dystrybucji znaczeń.

dr haB. elżBieta zaKrzewsKa-manterys


INTERCULTURAL CONTACTS IN THE WESTERN CARPATHIAN AREA AT THE TURN OF THE 2ND AND 1ST MILLENIUM BCMarcin S. Przybyła

Praca Mar ci na S. Przy by ły sta no wi in te re su ją ce stu dium kon tak tów po-

mię dzy zie mia mi pol ski mi i za kar pac ki mi ob sza ra mi kul tu ro wy mi w za-

kre ślo nej ty tu łem chro no lo gii. Na pod sta wie zna le zisk ze 177 pol skich

sta no wisk ar che olo gicz nych Autor prze ko nu ją co uza sad nia tezę o róż no-

rod nych związ kach po mię dzy nimi. W opar ciu o te zna le zi ska iden ty fi ku je

i de fi niu je me cha ni zmy tych po wią zań, jak rów nież umie jęt nie na wią zu je

w swo ich ba da niach do kon cep cji teo re tycz nych z za kre su ar che olo gii i an-

tro po lo gii kul tu ro wej…

prof. dr haB. ha li na pa ra fia no wicz prze wod ni czą ca Ko mi sji Kon Kur so wej

BIBLIOTEKAKULTURY WSPÓŁCZESNEJ

SERIA

15

NOWOŚĆ

CENA: 79.00 ZŁNARODOWE CENTRUM KULTURY, WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO WARSZAWA, 2013

NOWOŚĆ


EMOCJE W KULTURZERed. Małgorzata Rajtar, Justyna Straczuk

Książka jest zbiorem ukazujących się po raz pierwszy w języku polskim

klasycznych i nowszych tekstów wybitnych badaczy zachodnich, zajmujących

się problematyką kulturowych zróżnicowań w postrzeganiu i definiowaniu

oraz doświadczaniu i kształtowaniu emocji. Na tle prac teoretycznych

z zakresu nauk pokrewnych antropologii kulturowej (socjologii, historii,

językoznawstwa) ukazana została specyfika perspektywy antropologii emocji

– subdyscypliny rozwijającej się od kilku dekad w krajach anglosaskich

a w Polsce praktycznie nieznanej. Czytelnik znajdzie tu również konkretne

przykłady badań etnograficznych prowadzonych w różnych kontekstach

geograficznych, kulturowych i tematycznych. Teksty składające się na

obie części podręcznika uzupełniają się wzajemnie, ponieważ ustalenia

teoretyczne wzmagają refleksję metodologiczną, a etnograficzna praktyka

przyczynia się w znacznym stopniu do budowania teorii antropologicznej.

WĘDRUJĄCE POJĘCIA W NAUKACH HUMANISTYCZNYCHMieke Bal, tłum. Marta Bucholc

Książka holenderskiej uczonej to jedna z ważniejszych pozycji z zakresu

szeroko rozumianych nauk humanistycznych, jakie ukazały się w ostatniej

dekadzie. To sztandarowy manifest nowo rozumianej interdyscyplinarności,

autorskiej analizy kulturowej i mocno ugruntowana we własnej praktyce

akademickiej prezentacja wędrówki kilku wybranych pojęć. Według

Bal pojęcia „wędrują” – pomiędzy dyscyplinami, indywidualnymi

uczonymi, między okresami historycznymi, a także między geograficznie

usytuowanymi społecznościami akademickimi. W rezultacie pojęcia nigdy

nie są jednoznaczne i kanonicznie rozumiane, ale zawsze płynne w swoich

znaczeniach, a ich wartość i bogactwo sensów różnią się zasadniczo.

16


W PRZYGOTOWANIU

WRZESIEŃ 2013

PRZESTRZENIE DOMU. MEDIA, MOBILNOŚĆ I TOŻSAMOŚĆDavid Morley

Dom jako terytorium wspólnoty, ale także jedna z naczelnych idei kultury.

Meta dla tułacza i przystań dla obcego; źródło energii życiowej, ale i siedlisko

nieuchronnych konfliktów. O tym i o wielu innych jeszcze sprawach jest

książka Davida Morleya, jednego z najbardziej twórczych kontynuatorów

brytyjskich studiów kulturowych.

prof. andrzej Gwóźdź, uniwersytet ŚląsKi w Katowicach

CZEGO CHCĄ OBRAZY?W. J. T. Mitchell, tłum. Łukasz Zaremba

Wydana w 2005 roku praca W.J.T. Mitchella jest jedną z najważniejszych teoretycznych propozycji rozwijających

się prężnie od końca lat osiemdziesiątych badań kultury wizualnej. Książka ta stanowi jednak także obowiązkową

pozycję na listach lektur zarówno wydziałów historii sztuki i nauk o kulturze, jak i teorii mediów czy filozofii.

Prowokacyjne pytanie stawiane w tytule – czego chcą obrazy? – jest badawczym wyzwaniem sygnalizującym

próbę wyjścia poza dotychczasowe socjologiczne lub psychologiczne ramy badania reakcji na obrazy. Mitchell

nie proponuje więc nowej metody interpretowania obrazów, ale sonduje interpretacyjne możliwości otwierane

przez nadanie obrazom jakiejś formy życia i pragnień.

Fragmenty książki W.J.T. Mitchella, podobnie jak inne pojedyncze jego eseje, są już znane polskim czytelnikom.

Publikacja Czego chcą obrazy? będzie pierwszą w całości przełożoną na język polski książką tego niezwykle

ważnego dla współczesnej humanistyki autora.

KULTURAWSPÓŁCZESNA

KWARTALNIK

Kwartalnik„Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Praktyka”

Kwartalnik „Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Praktyka” wydawany jest nieprzerwanie od 1993

roku – najpierw przez Instytut Kultury, a od 2003 roku przez Narodowe Centrum Kultury. Kwartalnik ten

jest jednym z nielicznych periodyków naukowych podejmujących kompleksowo problematykę kultury,

w jej aspektach teoretycznych, analityczno-interpretacyjnych, diagnostycznych oraz praktycznych.

Kwartalnik „Kultura Współczesna” obchodzi w tym roku swoje dwudzieste urodziny. Dla uczczenia tego

czasu organizowane są w całym kraju spotkania z współpracującymi z pismem autorami, poświęcone

zarówno numerom bieżącym i poruszanej w nich tematyce, jak i zagadnieniom omawianym na

przełomie lat na kartach kwartalnika. Centralny punkt obchodów stanowić będzie panel jubileuszowy

„Kultury Współczesnej” w trakcie II Zjazdu Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego (19–21 września

2013 r. w Krakowie).

W przygotowaniu numery rocznika 2013 poświęcone następującym tematom: kultura nadmiaru, sztuka

współpracy, fizjonomie i transgresje oraz moda.


LĘKIKultura Współczesna 4/2012

Pisanie o lęku stanowi już pewną formę terapetyczną. Na samym starcie

uświadamiamy sobie jednak, że nadzieja na całkowite uleczenie lęku nie może

zostać spełniona. Pismo nie jest w stanie lęku oswoić, gdyż doświadczenie

strachu, trwogi, niepokoju stale towarzyszy człowiekowi. Powtarzamy to

doświadczenie, tak jak powtarzamy pismo, które próbuje lęku dotknąć.

Humanista jest dziwnym przypadkiem człowieka, który lęk przepracowuje,

nazywa, znajduje dla niego kontekst, mierzy i hierarchizuje, lecz jego wysiłek

nie minimalizuje siły rażenia, jaką dysponuje lęk w naszym życiu.

Prezentowany tom Lęki to próba ponownego zmierzenia się z doświadczeniem

lęku, ale z uwzględnieniem współczesnego horyzontu kultury. Ważne jest

tu wydobycie napięcia miedzy filozoficznie rozumianym lękiem a jego

rozmaitymi realizacjami kulturowymi.

20


AUTOBUSY, TRAMWAJE, KOLEJKI„Kultura współczesna” 2/2012

Ostatnimi czasy dyskursy – publiczny oraz naukowy – nasycane są zagadnieniami

ważkimi i fundamentalnymi: od partycypacji obywatelskiej po formy życia

intymnego. Resztę miejsca zajmują na ogół rozmaite karykatury polityki, by

użyć pojemnego określenia profesora Mirosława Karwata, lub też problemy

przygodne, tak zwane marginalia kulturowe, fascynacje sezonów ogórkowych.

Rzecz jasna, zagadnienie miasta w naukach o społeczeństwie i kulturze należy

do pierwszej, ważkiej części dyskursu, a co za tym idzie, uwagę badaczy

przyciągają zjawiska „pierwszego planu”, takie jak metropolizacja, gentryfikacja,

wielokulturowość miast, sztuki miasta itp. Tymczasem celem numeru, będącego

swoistym intermezzo w sekwencji podejmowanych przez czasopismo tematów

kardynalnych, jest „inne”, rozbijające rutyny poznawcze spojrzenie na wielkomiejską codzienność, wychwycenie

nie-błahych uwarunkowań w codziennych oczywistościach, do jakich bez wątpienia zalicza się na przykład

obecność szyn czy zatoczek przystanków autobusowych w miejskim krajobrazie kulturowym. Do takiej

twórczej, w sporej mierze artystyczno-naukowej nieprawomyślności i niefrasobliwości, szanującej przy tym

wielodziedzinowość we współczesnej nauce i ideały antropologii kulturowej, nakłania tekst Gera Duijzingsa.

włodzimierz Karol pessel i iGor piotrowsKi


EMOCJE I AFEKTY W PÓŹNYM KAPITALIZMIE„Kultura współczesna” 3/2012

Ostatnie lata w naukach humanistycznych i społecznych przyniosły

wzmożone zainteresowanie relacjami pomiędzy życiem ekonomicznym

a życiem emocjonalnym. Jest to między innymi efekt tzw. zwrotu

afektywnego, w ramach którego podkreśla się, że jednostka to nie tylko

zbiór unikalnych przekonań i wartości, świadomość i ośrodek decyzyjny,

racjonalny aktor kalkulujący każdą decyzję i usiłujący maksymalizować

korzyści, zwierzę wytwarzające znaczenia i nadające światu sens – ale także

ktoś, kto odczuwa, jest targany emocjami i usiłuje je okiełznać; ktoś, kogo

działania to często efekt nieurefleksyjnionych afektów. Zainteresowanie

emocjami pozwala dostrzec złożoność i wielowymiarowość człowieka,

jego unikalność, a także otwiera nowe możliwości spojrzenia na sposób

funkcjonowania społeczeństwa, przenikające je relacje władzy i strategie

kontroli, które czynią nasze działania bardziej efektywnymi w wypełnianiu

funkcji niezbędnych dla trwania systemu.

21


DŹWIĘK, TECHNOLOGIA, ŚRODOWISKO„Kultura współczesna” 1/2012

Wraz z dewaluacją taśmy magnetofonowej z jednej strony oraz rozwojem

komputeryzacji z drugiej, rodzi się potrzeba sproblematyzowania

współczesnego dematerializowania się nośników dźwięku i wpływu tego

procesu na działalność artystyczną. Kulturoznawcy dostrzegają potrzebę

wskazania tych sfer oddziaływania dźwięku poza sztuką, które bezpośrednio

wpływają na partycypację kulturową. Powstają projekty badające akustyczny

charakter określonych środowisk czy miejsc zmierzające do świadomego

audio-planowania. Z nieco innej perspektywy, ekolodzy i geografowie zwracają

uwagę na dźwiękowe zanieczyszczenia będące efektem technologicznego

i urbanizacyjnego rozwoju. Wreszcie, sami artyści, muzycy dostrzegają potrzebę

mówienia o dźwięku z innej, niż to proponowała tradycyjna muzykologia,

perspektywy. Po eksperymentach muzycznej awangardy, a jednocześnie z tanią

i łatwą w obsłudze technologią współczesności każdy dający się zarejestrować

i podlegający obróbce dźwięk może stać się pełnoprawnym elementem

kompozycji muzycznej. (...)

tomasz misiaK

NUMERY ARCHIWALNE „KULTURY WSPÓŁCZESNEJ”PAKIET DZIESIĘCIU WYBRANYCH PRZEZ CZYTELNIKA NUMERÓW ARCHIWALNYCH W CENIE 30 ZŁ! (do nabycia w siedzibie Narodowego Centrum Kultury oraz poprzez stronę internetową www.nck.pl w zakładce E-KSIĘGARNIA)

2011Kultura współczesna 5/2011 Europejski Kongres Kultury 8 zł

Kultura współczesna 4/2011 Powrót do archiwów 8 zł

Kultura współczesna 3/2011 Ciało tańczące 8 zł

Kultura współczesna 2/2011 Kino na pograniczu kultur 8 zł

Kultura współczesna 1/2011 Przemyśleć przyrodę 8 zł

2010Kultura współczesna 4/2010 Jakość w kulturze 8 zł

Kultura współczesna 3/2010 Wyobraźnia turystyczna 8 zł

Kultura współczesna 2/2010 Kultury oporu 8 zł

Kultura współczesna 1/2010 O pożytkach z wiedzy historycznej 8 zł

2009Kultura współczesna 2/2009 Współczesny (post)panoptykon 8 zł

Kultura współczesna 1/2009 Kultura ucieleśniona 8 zł

2007Kultura współczesna 4/2007 Odpady w kulturze 8 zł

Kultura współczesna 3/2007 Medializacja pamięci w kulturze współczesnej 8 zł

Kultura współczesna 2/2007 Pamięć społeczna – narracja – tożsamość kulturowa 8 zł

Kultura współczesna 1/2007 O swoistości badań nad kulturą 8 zł

2006Kultura współczesna 4/2006 Obrazy w Kulturze 8 zł

Kultura współczesna 3/2006 Kultura jako fasada 8 zł

Kultura współczesna 2/2006 Strategie nauczania wiedzy o kulturze w szkołach średnich 8 zł

Kultura współczesna 1/2006 Czy kultura w Polsce ma znaczenie 8 zł

2005Kultura współczesna 4/2005 Współczesna sztuka publiczna. Przestrzeń publiczna: między

anarchizacją a estetyzacją8 zł

Kultura współczesna 3/2005 Przemieszane profile kultur 8 zł

Kultura współczesna 2/2005 Co to jest filozofia kultury? Nauki o kulturze wobec filozofii kultury.

8 zł

Kultura współczesna 1/2005 Społeczeństwo sieciowe i cyberkultura: teorie i interpretacje 8 zł

2004Kultura współczesna 4/2004 Kultura lokalna 8 zł

Kultura współczesna 3/2004 Kultura alternatywna – przeszłość czy kontynuacje? 8 zł

Kultura współczesna 2/2004 Po co nam sztuka? Sztuka nowoczesna i demokracja 8 zł

Kultura współczesna 1/2004 Globalizacja, media, tożsamość. Przestrzenie i miejsca. Modele racjonalności artystycznej

8 zł

2003Kultura współczesna 3/2003 Edukacja dla kultury 8 zł

Kultura współczesna 1-2/2003 Problemy kultury w perspektywie integracji europejskiej. Mię-dzy wielokulturowością a transkulturowością. Forum – z czym do Unii Europejskiej?

8 zł

numery 4/2009, 3/2009, 4/2008, 3/2008, 2/2008, 1/2008, 4/2003 – naKład wyczerpany

RA POR TYO KULTURZE

SERIA

25

DZIEDZIC TWO W AKCJI. REKONSTRUKCJA HISTORYCZNA JAKO SPOSÓB UCZESTNICTWA W KULTURZEPraca zbiorowa

Autorzy książki Dziedzictwo w akcji, będącej raportem z badań

przeprowadzonych w roku 2010 przez multidyscyplinarny zespół pod

kierunkiem prof. Tomasza Szlendaka, analizują różne aspekty rekonstrukcji

historycznej jako praktyki kulturowej, która w ciągu ostatnich dwóch dekad

zyskała na znaczeniu wśród form spędzania czasu wolnego. W trakcie

lektury przed czytelnikiem ukazuje się ciekawy obraz prężnie rozwijającego

się w Polsce ruchu rekonstrukcyjnego. Przedstawiając różne aspekty

zagadnienia, autorzy nakreślili jego zręby, ale i pokusili się o dogłębne

analizy wypowiedzi osób badanych. Ważny element publikacji stanowią

zdjęcia, wybrane spośród zgromadzonej w trakcie badań dokumentacji

fotograficznej i skomentowane przez Krzysztofa Olechnickiego.


STADION-MIASTO-KULTURA. EURO 2012 I PRZEMIANY KULTURY POLSKIEJ

Publikacja jest wynikiem projektu badawczego zrealizowanego przez

Fundację Obserwatorium w 2011 roku w ramach Programu Narodowego

Centrum Kultury Obserwatorium Kultury.

Pogłębione badania zostały przeprowadzone w czterech miastach-

organizatorach Mistrzostw Europy: Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu

i Poznaniu. Koncentrowały się na tym, jak „promieniowanie stadionowe”

i symbolika sportowa wpływają na procesy kształtowania i rekonstruowania

tożsamości lokalnej i narodowej. Badaczy interesowały również

wyobrażenia społeczne i codzienna praca wyobraźni osób, które są na

gorączkę stadionową skazane.


KULTURA MIEJSKA W POLSCE Z PERSPEKTYWY INTERDYSCYPLINARNYCH BADAŃ JAKOŚCIOWYCHRed. Wojciech Burszta i Barbara Fatyga

„Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań

jakościowych” opiera się na – częściowo zmienionym i przeredagowanym

przez autorów – „Raporcie o stanie i zróżnicowaniach kultury miejskiej

w Polsce”, przygotowanym na Kongres Kultury Polskiej, który odbył się

we wrześniu 2009 roku. Mimo wprowadzonych przez autorów zmian,

książka jest przede wszystkim prezentacją wybranych wyników obszernych,

jakościowych badań empirycznych zrealizowanych w roku 2008 w 22

miastach Polski. Autorzy książki i projektu badawczego reprezentują różne

dyscypliny (antropologię, socjologię, estetykę i teorię kultury artystycznej),

a w ich ramach różne perspektywy teoretyczne.



STAN I ZRÓŻNICOWANIE KULTURY WSI I MAŁYCH MIASTW POLSCE. KANON I ROZPROSZENIERed. Izabella Bukraba-Rylska i Wojciech Burszta

Raport jest unikalnym opracowaniem dotyczącym tego, jak jest rozumiana

oraz praktykowana kultura przez Polaków żyjących poza dużymi miastami.

Zawiera w sobie, co szczególnie cenne, bardzo drobiazgową oraz

wielowątkową analizę stanu, uwarunkowań prawnych, ekonomicznych

i społecznych funkcjonowania na prowincji tradycyjnych instytucji kultury.

Raport pokazuje dobitnie, że nie ma juz czegoś takiego jak wieś, czy kultura

chłopska, ale raczej miastowieś, ludowość, folkloryzm, a jeszcze dokładniej

ogromne hybrydyczne formacje społeczno-kulturowe, które łączą to, co

stare i nowe, miejskie i wiejskie, lokalne i globalne.

dr haB. prof. uam mareK KrajewsKi

CENA OBU KSIĄŻEK W PAKIECIE: 42 ZŁ

EDU KACJA+ANI MAC JA

NOWA SERIA

29

ETNOGRAFIA/ANIMACJA/SZTUKA. NIEROZPOZNANE WYMIARY ROZWOJU KULTURALNEGORed. Tomasz Rakowski

Jak wiedza i wrażliwość etnograficzna zmieniają animację kultury? Jak praktyki

artystyczne zmieniają etnografię? O wykuwaniu się nowej metody oraz

o refleksjach, wątpliwościach i doświadczeniach związanych z wieloletnimi

przyjazdami do Broniowa i Ostałówka piszą uczestnicy prowadzonych tam

badań etnograficznych – etnografowie, animatorzy, artyści.

NOWOŚĆ


WSPÓŁCZESNAKULTURAI SZTUKA

DZIAŁ

31

LUDOWOŚĆ NA SPRZEDAŻPiotr Korduba

To książka o fenomenie, jakim w XX wieku było polskie wzornictwo,

wnętrzarstwo i moda inspirowane sztuką i rękodziełem ludowym. Mimo,

że ludowość na sprzedaż może wydawać się dzieckiem czasów peerelowskich,

wyrosła jednak z wyrafinowanej koncepcji, którą współtworzyły urzędnicze,

naukowe i artystyczne elity międzywojennej Polski. To na wypracowanej

wówczas modzie i mechanizmach wytwórczości opierała się Cepelia.

Unikatowe przedsiębiorstwo utworzone już w powojennej, komunistycznej

Polsce, które wykształciło własny – cepeliowski styl, naznaczając nim nie

tylko oficjalne wnętrza użyteczności publicznej, ale także polskie mieszkania

drugiej połowy XX w. Ludowość na sprzedaż była nie tylko sposobem

wykorzystania ludowej estetyki w rodzimym wzornictwie, ale wielkim,

rozciągniętym na przestrzeni różnych czasów projektem o znaczeniu

estetycznym, kulturowym, politycznym i gospodarczym.

SUBKULTURY W PRL. OPÓR, KREACJA, IMITACJAMirosław Pęczak

Książka Mirosława Pęczka stanowi wnikliwą analizę zjawisk związanych

z subkulturami w okresie PRL. Jak pisze prof. Wojciech Burszta, jest ona

rodzajem tour de force, a więc odważną próbą syntezy obrazu kilkudziesięciu

lat życia w PRL widzianego z wewnętrznej perspektywy subkultur, które

zarówno kontestowały oficjalny wizerunek ustroju, jak i były osmotyczną

próbą „przylegania” do realiów Zachodu, świata traktowanego jako pożądany,

ale w istocie daleki i nieosiągalny.

NOWOŚĆ

CENA: 55.00 ZŁNARODOWE CENTRUM KULTURY, FUNDACJA NOWEJ KULTURY BĘC ZMIANA WARSZAWA, 2013

NOWOŚĆ


32

ODPRYSK POEZJI. STANISŁAW DRÓŻDŻ MÓWIMałgorzata Dawidek-Gryglicka

Zbiór rozmów, które w listopadzie i grudniu 2006 roku Małgorzata

Dawidek-Gryglicka przeprowadziła z wybitnym artystą, niekwestionowaną

indywidualnością pogranicza poezji i sztuk wizualnych – Stanisławem

Dróżdżem. Artysta, który rzadko udzielał wywiadów, tym razem zdecydował

się na długą i wnikliwą rozmowę. Pozostała ona ostatnim wywiadem,

którego Stanisław Dróżdż udzielił przed śmiercią (zm. 29 marca 2009 r).

W tomie autor między innymi wspomina dzieciństwo, trudne ze względu

na chorobę, dom rodzinny, lata młodości. Powraca do czasów kształtowania

się środowiska polskich konkretystów, omawia także najważniejsze kwestie

dotyczące uprawianej przez siebie przez 45 lat poezji konkretnej. Odsłania

tajemnice własnej twórczości, wspomina mentorów, przyjaciół, żyjących

i nieżyjących już twórców. Rozmowa jest ilustrowana obszerną dokumentacją

fotograficzną: zdjęciami z albumu rodzinnego, reprodukcjami pierwszych

szkiców prac, maszynopisów, materiałów prasowych i dokumentacją wystaw.

CENA: 42.00 ZŁNCK / Ha!ArtWARSZAWA, 2012

HISTORIA TEKSTU WIZUALNEGO. POLSKA PO 1967 ROKUMałgorzata Dawidek-Gryglicka

Książka jest zbiorem analiz i interpretacji prac tekstowo-wizualnych

powstałych w Polsce po 1967 r. i zbadanych z perspektywy historii sztuki

aktualnej. Praca ma charakter interdyscyplinarny, łączy zjawiska sztuk

operujących zapisem tekstowym – literatury oraz szeroko pojętych sztuk

wizualnych. Celem studium jest zarysowanie panoramy zjawiska tekstu

jako dzieła sztuki i usystematyzowanie faktów historyczno-artystycznych

na tym polu we współczesnej sztuce polskiej; poszukiwanie odpowiedzi

na pytania o siły, motywy i procesy, które wpływały na rozwój najpierw

poezji konkretnej, w dalszej kolejności anektowania tekstu w obszary sztuki

konceptualnej, po roku 1989 odrodzenie się w nowej formie konkretyzmu,

pojawienie się hipertekstu i wreszcie literatury.

NOWOŚĆ

CENA: 100.00 ZŁNARODOWE CENTRUM KULTURY, KORPORACJA HA!ART, MUZEUM WSPÓŁCZESNE WROCŁAW, 2013

33

WYNAJĘCIENatalia Fiedorczuk

Publikacja przedstawia zdjęcia mieszkań do wynajęcia, które w ciągu kilku

lat odwiedziła Natalia Fiedorczuk, potencjalna lokatorka. Fotografiom

towarzyszą teksty analizujące problematykę związaną z wynajmowaniem

mieszkań autorstwa socjologów badających tę tematykę: Marka

Krajewskiego, Rafała Drozdowskiego, Filipa Schmidta i Marty Skowrońskiej

Projekt „Wynajęcie” zrodził się z autentycznej potrzeby autorki, która na

przestrzeni 3 miesięcy obejrzała ponad 6 tysięcy ofert ogłoszeniowych

ilustrowanych zdjęciami mieszkań do wynajęcia, ponieważ zwyczajnie

szukała mieszkania. Autorka od 8 lat mieszka poza domem rodzinnym.

W tym czasie dokonała 20 przeprowadzek, w tym jednej zmiany miasta.

Pierwsze poszukiwania mieszkań odbywała z gazetą w ręku i na piechotę.

CENA: 36.00 ZŁNCK / Bęc ZmianaWARSZAWA, 2012

CENA: 39.00 ZŁNCK / Ha!ArtWARSZAWA, 2012

CZĄSTKI POMARAŃCZY. NOWA POEZJA UKRAIŃSKAAneta Kamińska

Wyprawa na Ukrainę ciągle jeszcze pachnie przygodą: trwającą w nieskończoność

podróżą zdychającym autobusem, kilkugodzinnym staniem na granicy razem

z przemytnikami wódki i papierosów, tysiącem absurdów życia codziennego,

rozległymi przestrzeniami, kozacką fantazją, słowiańską duszą, poezją

i śpiewem. Cząstki pomarańczy to owoc takich właśnie niezwykłych wypraw

i przygód. To wybrana i zebrana, wychodzona i wystana, przytaszczona, przez

granicę przemycona – najświeższa poezja ukraińska.

Antologia zawiera wiersze oryginalne w języku ukraińskim oraz ich polskie

przekłady autorstwa Anety Kamińskiej.

34

EWANGELIA ODRZUCONEGO. SZKICE W 90. ROCZNICĘ URODZIN TADEUSZA RÓŻEWICZARed. J. M. Ruszar

Praca zbiorowa pod redakcją J.M. Ruszara, która powstała w oparciu

o referaty z konferencji „Tadeusz Różewicz na tle pokolenia wojennego”

(Sucha Beskidzka,11-13 XI 2011). Autorzy poszczególnych artykułów

interpretują wybrane wiersze Różewicza lub omawiają przekrojowo

różne wątki w jego twórczości – metafizyczne, estetyczne, filozoficzne. Jak

napisał jej recenzent, prof. dr hab. Jacek Lyszczyna, okoliczności wydania

tej publikacji – 90. urodziny poety – zmuszają do traktowania Różewicza

jako klasyka współczesnej poezji, z drugiej jednak strony autorzy książki

widzą w jego twórczości wciąż żywy dialog z czytelnikami i zmagania

z poetycką formą.



UMRĘ CAŁY? ROZMOWY W CIENIU ŚMIERCI. Senilna poezja Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta i Jarosława Marka RymkiewiczaGrażyna Sztukiecka

Książka ta powstała w oparciu o pracę doktorską autorki, napisaną

na Uniwersytecie Wrocławskim pod kierunkiem prof. dra hab. Jacka

Petelenz-Łukasiewicza. Sztukiecka widzi literaturę jako „niekończący się

dialog”, rozmowę, którą poeci toczą zarówno z żyjącymi, jak i z umarłymi.

Rozprawę tę można i należy czytać jako uzupełnienie „niedokończonego projektu”

Anny Legeżyńskiej – pisze autorka - w którym została zarysowana opozycja

między starymi poetami a debiutantami z ostatnich dwóch dekad XX wieku.

Sztukiecka próbuje uchwycić różnice w spojrzeniu starych mistrzów

i młodych poetów na jeden wspólny temat – temat śmierci, gdyż właśnie

od sposobu postrzegania śmierci zależy ujęcie problemów metafizycznych.

35

MAŁPY PANA BOGA – SŁOWA. SZKICE I ROZMOWY O WYOBRAŹNI I RZECZYWISTOŚCIMaciej Parowski

Zbiór ten jest kontynuacją „Czasu fantastyki” (1990), znanej pracy

krytycznej, w której Parowski gromadził doświadczenia pierwszych

ośmiu lat fantastycznego boomu w Polsce, a zarazem ostatnich lat PRL-u.

W książce Małpy Pana Boga staje się Parowski kronikarzem sztuki

wyobraźni (literatury, kina i plastyki) w wolnej III Rzeczpospolitej. Książka

udziela wielu odpowiedzi na jedno pytanie – czemu fantastyka zrobiła się

w naszych czasach tak ważna i porywająca?

MEDIA - CIAŁO - PAMIĘĆ. O WSPÓŁCZESNYCH TOŻSAMOŚCIACH KULTUROWYCHRed. Andrzej Gwóźdź i Agnieszka Nieracka-Ćwikiel

Książka stanowi wybór tekstów poruszających kwestię szeroko pojętej

współczesnej tożsamości kulturowej. Jak piszą redaktorzy tomu prof.

Andrzej Gwóźdź i dr Agnieszka Nieracka-Ćwikiel, wśród wielu innych

publikacji z mediami, ciałem, pamięcią bądź tożsamością w tytule tę

wyróżnia to, iż podejmuje próbę uzgodnienia pozycji współczesnego

dyskursu medioznawczego w obrębie szeroko zakrojonej refleksji

kulturoznawczej, i odwrotnie - uczynienia tej ostatniej jeszcze bardziej

otwartą na perspektywę wyznaczoną przez obecność mediów. Bo przecież

kulturoznawstwo jest dziś nie do pomyślenia bez refleksji nad mediami,

skoro oferuje ona jeden z najbardziej owocnych tropów refleksji nad kulturą.

Ale i medioznawstwo bez refleksji nad kulturą skazane jest nieuchronnie

na jałowość i spekulatywność.



36

KONTEKSTYnr 2-3/2011

Prezentowany tu numer „Kontekstów” nie jest monografią Aby’ego

Warburga, pełną prezentacją jego dzieła i życia. Wprost przeciwnie, jest

z założenia niekompletny - pomija zasaniczy corpus warburgowskiej

spuścizny, obejmujący studia poświęcone sztuce renesansowej (...) Za

taką decyzją kryją się nie tylko względy praktyczne (...), ale również

przeświadczenie, że Warburg ciekawszy jest w tych momentach, gdy

przekracza tematykę i dyskurs historii sztuki, gdy przekracza granice: między

historią sztuki a antropologią, między zdrowiem a chorobą psychiczną,

miedzy byciem badaczem i byciem augurem...”

ze wstępu tomasza szerszenia



PRZESTRZENIE KULTURY – DYSKURSY TEORII. W PIĘTNASTOLECIE KWARTALNIKA „KULTURA WSPÓŁCZESNA”Red. Andrzej Gwóźdź i Anna Zeidler-Janiszewska

Tematem numeru są współczesne praktyki kultury – a także ich przyczyny

i konsekwencje – które mają swoje źródło w różnego rodzaju archiwach,

będących dziś przestrzenią eksploracji i zarazem gwarantem sensów:

powszechne jest odwołanie do nich w praktyce polityki pamięci („nieznane

karty historii”, „nowe dokumenty i źródła”), dyskusjach politycznych

(lustracja) i medialnych (archiwa telewizji), licznych działaniach

artystycznych (found footage) i krytycznych (przepisywanie i pisanie na

nowo historii różnych dziedzin sztuki). Celem tomu jest „schłodzenie” tej

debaty – krytyczne przyjrzenie się strategiom artystycznym, politycznym,

krytycznym i innym, by wykazać, co i jak znaczą archiwa „mimo wszystko”.

37

MAŁPY PANA BOGA. OBRAZYMaciej Parowski

W Małpach Pana Boga, których I tom pt. „Słowa” ukazał się nakładem NCK

w 2011 r., staje się Parowski kronikarzem sztuki wyobraźni w wolnej III

Rzeczpospolitej. W 2013 ukaże się tom II pracy Parowskiego pt. „Obrazy”,

poświęcony związkom literatury science-fiction ze sztukami wizualnymi.

Tym razem Parowski pisze o grafice, komiksie i filmie fantastycznym, które

z chwilą powstania „Fantastyki” były tylko dodatkami do miesięcznika

skupionego na literaturze i sprawach „poważnych”. Z książki Parowskiego

wyłania się obraz ewolucji sztuk wizualnych, które dzisiaj stały się

pełnoprawnymi obywatelami fantastycznego światka.

W PRZYGOTOWANIU

LIPIEC 2013

MAJORWaldemar „Major” Frydrych

Książka Waldemara „Majora” Frydrycha to utwór iście sylwiczny. Znajdziemy

tu napisaną z przymrużeniem oka autobiografię, okruchy historii Polski

wplecione w indywidualny los głównego bohatera, opowiadania, eseje,

fragment opery, ulotki, hasła, manifesty. Są tu teksty współczesne

i pisane dawniej, poważne i humorystyczne, urywki i całostki. Tę mozaikę

rozmaitości spinają dwa wątki: postać „Majora” i temat happeningu – jako

wydarzenia i jako pewnej wartości estetycznej i filozoficznej.

W PRZYGOTOWANIU

CZERWIEC 2013

38

ZOFIA CHOMĘTOWSKA – POLSKA W PODRÓŻY Red. Karolina Puchała-Rojek, Karolina Ziębińska-Lewandowska

W 1936 roku Zofia Chomętowska wygrała konkurs Wydziału Turystyki

Ministerstwa Komunikacji na etatowego fotografa instytucji. Do jej zadań

należało sfotografowanie atrakcyjnych turystycznie miejsce na terenie

II Rzeczpospolitej. Fotografie, zamieszczane w miejscach publicznych, m.in.

w wagonach kolejowych, miały przyczynić się do zwiększenia mobilności

obywateli, ożywienia turystyki i propagować pozytywny wizerunek kraju.

Miały więc zadanie propagandowe. Jednak, jak zawsze u Chomętowskiej zbiór

ten, cudem ocalały w archiwum fotografki i dopiero niedawno sprowadzony

do Polski przez Fundację Archeologia Fotografii, nie jest jednolity. Znajdują

się w nim zarówno widoki oficjalne, jak i sprawiające wrażenie prywatnych,

są ujęcia turystyczne ale też pełne humoru, we wszystkich zaś jest zapisana

codzienność przedwojennej Polski. Fotografie te wpisują się w szerszy nurt

fotografii dokumentalnej, są ważnym jej elementem, uzupełniają lepiej

znany i rozpowszechniony w Europie nurt heimatfotografie, pokazując jej

bardziej intymne oblicze.

MIASTO ATRAKCJI. KINO W KULTURZE MASOWEJ PRZEŁOMU XIX I XX WIEKUŁukasz Biskupski

Koniec XIX i początki wieku XX to okres burzliwych przemian społecznych

i kulturowych, a także rozkwitu nowoczesnej kultury popularnej, zwłaszcza

kina. Przemiany te przybrały szczególny charakter w mieście – symbolu

narodzin kapitalizmu na ziemiach polskich - w Łodzi. Narodziny rodzimej

kultury popularnej to temat nadal niedostatecznie opisany przez polską

refleksję kulturoznawczą. Oparta na rozległych badaniach źródłowych

książka Łukasza Biskupskiego choć częściowo tę lukę wypełnia i pozwala

zrozumieć rozwój wczesnej kultury masowej poprzez analizę miejsca

kina w nowoczesnym środowisku wielkomiejskim przełomu XIX i XX

wieku. Oryginalna perspektywa teoretyczna książki i pieczołowicie zebrane

w archiwach łódzkich materiały dokumentacyjne i ilustracyjne stanowią

dodatkowy walor tej publikacji.

W PRZYGOTOWANIU

NARODOWE CENTRUM KULTURY, FUNDACJA ARCHEOLOGIA FOTOGRAFIIWRZESIEŃ 2013

W PRZYGOTOWANIU

SIERPIEŃ 2013

39

BAUMAN/BAŁKARed. Katarzyna Bojarska

Ksiązka jest zapisem spotkania dwóch znanych i znaczących obserwatorów

teraźniejszości i teraźniejszości komentującej przeszłość, zapisem wymiany

myśli i spostrzeżeń, przeczuć Baumana - co do źródeł i motywów prac

Bałki, i komentarzy Bałki dotyczących odbioru pism Baumana. Spotkanie

wpół drogi ludzi z różnych pokoleń, z różnym spojrzeniem , a przecież

zadziwiająco podobnie rozumiejących wpływ historii i doświadczeń

życia jednego człowieka, na postrzeganie innych osób, ich uczuć, reakcji,

ograniczeń i możliwości.

Kulturalna uczta zainspirowana obrazami-notatkami na ścianie w pra-

cowni artysty.

W PRZYGOTOWANIU

CZERWIEC 2013

OJCZYS TY – DODAJ DO ULU BIO NYCH

SERIA

41

CENA: T1 19.00 ZŁ, T2 19.00 ZŁ – W PAKIECIE: 30.00 ZŁWARSZAWA, 2012

CENA: 35.00 ZŁNARODOWE CENTRUM KULTURY, FUNDACJA JĘZYKA POLSKIEGOWARSZAWA, 2012

HAIKU TOM I I TOM II Dariusz Brzóska-Brzóskiewicz

Najobszerniejszy zbiór haiku Dariusza Brzóski-Brzóskiewicza. Nowatorski,

budzący wielopiętrowe skojarzenia styl haiku Brzóski w pełni oddaje

melodię, barwę i unikatowość języka polskiego. W taki oto sposób japońska

konwencja poetycka służy delektowaniu się piękną polszczyzną!

OBLICZA POLSZCZYZNY Red. Andrzej Markowski, Radosław Pawelec

Trzeci tom ukazujący się w serii towarzyszącej kampanii „Ojczysty - dodaj

do ulubionych”. Publikacja zawiera zbiór referatów wygłoszonych przez

najwybitniejszych przedstawicieli polskiego językoznawstwa podczas

Kongresu Języka Polskiego w Katowicach, który odbył się w dniach 4–6

maja 2011 roku. Kongres ten był pierwszą impreza z cyklu „Języki narodowe

w zjednoczonej Europie”. Patronat honorowy nad Kongresem objął

prof. Jerzy Buzek, ówczesny przewodniczący Parlamentu Europejskiego.

Podstawowym zagadnieniem omawianym podczas Kongresu był stan

współczesnego języka polskiego we wszystkich jego odmianach i stylach.

Refleksji nad obecnym stanem polszczyzny towarzyszyły rozważania na

temat perspektyw rozwoju polityki językowej i podnoszenia świadomości

językowej Polaków. W Kongresie udział wzięło ponad 1200 osób.

Wygłoszono 120 referatów, z których większość znalazła się w tej książce.

42

ETYCZNY I PRAGMATYCZNY. POLSKIE DYSKURSY POLITYCZNE PO 1989 ROKUKatarzyna Kłosińka

Książka Katarzyny Kłosińskiej jest owocem wieloletnich badań, głosem

jezykoznawczyni z uwagą śledzącej strategie jezykowe stosowane we

współwczesnym dyskursie politycznym. Autorka spogląda na jedną

z najważniejszych odmian dyskursu publicznego z perspektywy dwóch

koncepcji pojmowania roli polityki i przywództwa politycznego, co

pozwala uchwycić źródła wielu konfliktów społecznych i politycznych na

poziomie komunikacji językowej. Badacze zjawisk komunikacji społecznej

znajdą w opracowaniu Katarzyny Kłosińskiej niezwykle interesującą

metodologicznie propozycję badania tekstów perswazyjnych, odczytywania

ich znaczeń na tle szerokiego kontekstu kulturowego.

prof. dr haB. irena KamińsKa-szmaj


CENA OBU KSIĄŻEK W PAKIECIE: 42 ZŁ

ZWROTNICECZASU HISTORIE ALTERNATYWNE

SERIA

45

ORZEŁ BIELSZY NIŻ GOŁĘBICA (wznowienie)Konrad T. Lewandowski

Książka Konrada T. Lewandowskiego to 11. Tom serii „Zwrotnice czasu.

Historie alternatywne”. To utrzymana w klimatach steampunkowych

opowieść o alternatywnych losach powstania styczniowego. Ignacy

Łukasiewicz, znany wynalazca lampy naftowej, konstruuje „lądowe

lokomobile”, w których czynnikiem roboczym i jednocześnie paliwem

jest nafta. Użycie czołgów w walce zmienia losy powstania, Polakom udaje

się odzyskać niepodległość. W kraju panuje euforia, rząd powstańczy

nawiązuje współpracę z naukowcami, wśród których pojawia się James

Maxwell czy Daniel Tesla, młodszy brat Nicoli. Szczęście z odzyskania

niepodległości burzy wiadomość o skonstruowaniu czołgów przez

zaborcę. Rosjanie szykują odwet. Jak potoczą się dalsze losy powstańców?

NOWOŚĆ

MAJ 2013


MAJ 2013

ŚNIĄC O POTĘDZE (wznowienie)Agnieszka Haska, Jerzy Stachowicz

Niewiele osób wie, że przed drugą wojną światową kwitł w Polsce gatunek

literacki, który dziś nazywamy historiami alternatywnymi. Rodzimi

literaci stawiali pytanie, „co by było gdyby” i odnosili je do problemów,

którymi żyli; którymi żyła cała wolna Polska. W ogromnej większości

była to literatura klasy B. Ułomna formalnie, z nie najlepiej prowadzoną

intrygą, czasami po prostu nudna. Niemniej odpowiadała ona na żywotne

zapotrzebowanie społeczne stanowiąc wcale znaczny segment ówczesnego

rynku wydawniczego. Na pewno przedwojenne historie alternatywne

można nazwać fenomenem, czymś w rodzaju literatury pulpowej made

in Poland. Duet kulturoznawców - Agnieszka Haska i Jerzy Stachowicz

- postanowił przygotować antologię przedwojennych polskich historii

alternatywnych. Książka zaopatrzona jest też w biogramy autorów

opowiadań bądź fragmentów powieści, bowiem życiorysy wielu z nich

wiążą się niejako z gatunkiem literackim, który uprawiali.

46



FAUSTERIAWojciech Szyda

Szyda, autor takich powieści jak „Hotel Wieczność” i „Miasto dusz”, pozostaje

wierny tematyce eschatologicznej, pisze o grzechu, śmierci, potępieniu

i zbawieniu. W jego powieści świat alternatywny wyłania się chwilami spod

świata naszego i jest to świat straszny, jakieś stalinowskie piekło obozów,

tortur, głodu i terroru. Początkowo nie rozumiemy, skąd on się wziął,

sprawę wyjaśnia jedno zdanie starego księdza na cmentarzu. Na wezwanie

„Módlcie się do świętej Faustyny”, ksiądz odpowiada „Nie było żadnej

świętej Faustyny”. Tak więc wyglądałby nasz świat, gdyby nie modlitwa

i ofiara Faustyny. Tak święci zmieniają świat, tak przestawiają zwrotnice.

lech jęczmyK

GAMBIT WIELOPOLSKIEGO (wznowienie)Adam Przechrzta

Książka Adama Przechrzty to 10. tom serii „Zwrotnice czasu. Historie

alternatywne”. Powieść Przechrzty opowiada o losach Polski i Rosji

w XXII wieku, ukazanych na tle wizji całej Europy. Przechrzta zadaje

pytanie: jak wyglądałaby historia Polski gdyby nie wybuchło powstanie

styczniowe? Jak pisze Maciej Parowski, „Adam Przechrzta napisał bardzo

przewrotną, awanturniczą powieść o powstaniu styczniowym. Stworzył

historyczny traktat czy, jak to mówią, powieść idei, a zarazem dał popis

bujnej cyberpunkowej i alternatywnej science fiction rozgrywającej się

w drugiej połowie XXII wieku. Przy czym, co najdziwniejsze, w jego książce

powstania styczniowego praktycznie nie ma”.


MAJ 2013

47


MIRAŻZbigniew Wojnarowski

„Miraż” w konwencji horroru i thrillera stawia poważne pytania o Polskę

w ubiegłym stuleciu. Stuleciu wojen totalnych, zadekretowanego kłamstwa

i zbrodniczych systemów politycznych. Podważa też naszą bezpieczną

wizję kina. Co by było, gdyby akcja uwieczniona okiem kamery działa

się w równoległym świecie bez wiedzy reżysera i widza? Co dzieje się

z bohaterami filmów, kiedy kończy się seans?


OGIEŃŁukasz Orbitowski

Dzieło z pogranicza dramatu, widowiska historycznego i współczesnego

horroru, w którym w nowatorskiej formie pokazane zostały powiązania

powojennej historii Polski z jej aktualnym obliczem.

Obrazy z życia Józefa Kurasia ps. „Ogień” – legendarnego dowódcy

oddziałów podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego –

autor łączy tutaj zręcznie z impresjami ukazującymi rywalizację dwóch

braci o względy rodziców, o filozofię życia i o religię, wreszcie o wybory

ideologiczne, które cięły dekadami Polskę na pół.

48

TYLKO WERSJA E-BOOK

WARSZAWA, 2010

BURZA. UCIECZKA Z WARSZAWY ’40Maciej Parowski

Powieść Macieja Parowskiego, znanego polskiego pisarza science fiction

i publicysty, w intrygujący sposób wprowadza czytelników w alternatywną

rzeczywistość Polski z okresu bezpośrednio poprzedzającego wybuch

II wojny światowej. Autor stawia śmiałą hipotezę, że losy Polski i II wojny

światowej potoczyłyby się zupełnie inaczej, gdyby we wrześniu 1939 roku

tytułowa burza sparaliżowała działania ofensywne wojsk niemieckich

wkraczających na terytorium II Rzeczypospolitej. Ilustracje do książki

wykonał znakomity rysownik, twórca „Mikropolis” – Krzysztof

Gawronkiewicz.

WIECZNY GRUNWALD. POWIEŚĆ ZZA KOŃCA CZASÓWSzczepan Twardoch

„Wieczny Grunwald” nie jest powieścią pisaną ku pokrzepieniu serc.

Jej bohater, Paszko, nieślubny syn Kazimierza Wielkiego, ginie w bitwie

pod Grunwaldem. W tym momencie zaczyna się jego „przezwieczna”

odyseja w czasie i przestrzeni, w poszukiwaniu sensu istnienia. To

przykład fantastyki retrospektywnej, mrocznej i brutalnej. Szczepanowi

Twardochowi udaje się doskonale oddać psychikę swego bohatera, targanego

wewnętrznymi dylematami i trawionego przez własne emocje.



49

W PRZYGOTOWANIU

WRZESIEŃ 2013

POWROTYWojciech Bogaczyk, Adam Pietrasiewicz

Bohater powieści Piotr Zarzeczański, rówieśnik autorów, Warszawiak AD 2010 uzyskuje możliwości podróży

w czasie dzięki cudownemu urządzeniu (przypominającemu lampę Aladyna) uzyskanemu od mieszkającego

w Polsce Kurda, Asmana. To tak zwany „wracacz” – jego pojawieniu się na powieściowej scenie towarzyszy

czytelniczy uśmiech pobłażania tylko przez chwilę. Zwłaszcza, że Polska, w której akcja startuje jest trochę

inna niż nasza – owszem na skrzyżowaniu Jerozolimskich i Nowego Światu tkwi palma, ale stoi tam też

pomnik marszałka Montgomery’ego. Nie zmienia się historii bez konsekwencji. Potem, kiedy Piotr wyruszy

w wielokrotne wyprawy przez czas do historycznego świata w przededniu wojny, w sierpniu 1939 aż do jej

finału w 1945 roku, czytelnika opuszcza uczucie wyższości, a gra toczy się o najwyższe stawki.

KULTURA SIĘ LI CZY

HISTORIAI TRADYCJA

DZIAŁ

51

KRYZYS BYDGOSKI W RELACJACH ŚWIADKÓWOprac. Agnieszka Dębska, Maciej Kowalczyk

Ciąg wypadków w marcu 1981, zwany Wydarzeniami Bydgoskimi, to

mieszczący się w dwóch tygodniach przełom polityczny i społeczny

w Polsce, który rozpoczął się w Bydgoszczy incydentem sprowokowanym

przez władze komunistyczne, a zakończył rozstrzygnięciem ogólnopolskim

– o zasadniczym znaczeniu dla przyszłości kraju. Po stronie opozycji do

dziś nie gaśnie dyskusja, jak należało wtedy postąpić. Przedstawiamy zapis

Wydarzeń opowiedziany wyłącznie głosami świadków. Odwołanie się do

ich pamięci ma szczególne znaczenie, bowiem prosty wykaz tamtych faktów

nie tłumaczy istoty przełomu – ważne są i racje po obu stronach powstałej

wtedy barykady, i – w nie mniejszym stopniu – towarzyszące im emocje.

Tak odsłania się skrywany wymiar Marca 81: istotna cezura dla Polski.

NOWOŚĆ


NOWOŚĆ


MASKI I TWARZE PATRIOTYZMURed. Maria Karolczak

Książka to zbiór tekstów wygłoszonych pierwotnie podczas Dni

Tischnerowskich w 2011 roku. Autorzy tekstów próbują uchwycić sedno

problemu patriotyzmu z różnych źródeł i punktów widzenia. Podstawowa

relacja: jednostka-wspólnota, jednostka – naród, jednostka – ojczyzna

rozpatrywana jest w książce od samych fundamentów, od jej ontologiczno-

antropologicznych podstaw i biologiczno-socjologicznych korzeni. Autorzy

– m. in. Jerzy Szacki, Marek A. Cichocki, Dariusz Gawin, Tadeusz Szawiel –

zastanawiają się nad tym, co decyduje o przywiązaniu człowieka do wspólnoty

i czy przynależność do określonego narodu jest czymś na kształt fatum.

52

ODRZUCAJĄC KŁAMSTWO. Z HISTORII OPORU I OPOZY-CJI ANTYTOTALITARNEJ W XX WIEKULudwig Mehlhorn

Publikacja zawiera teksty Ludwiga Mehlhorna, opozycjonisty działającego

za czasów NRD i serdecznego przyjaciela Polski.

Ludwig Mehlhorn (zm. w 2011 roku) był działaczem na rzecz spraw

obywatelskich w byłym NRD, później zajmował się w Akademii

Ewangelickiej w Berlinie Europą Środkową-Wschodnią. Teksty Ludwika

i o Ludwiku zawarte w publikacji ukazują każdemu czytelnikowi jego

zaangażowanie dla Ewangelickiej Parafii Studenckiej we Freibergu oraz

dla „Akcji Znak Pokuty” – Aktion Sühnezeichen. Publikacja przedstawia

również jego kontakty z polską opozycją demokratyczną, jego działania

w ruchu „Demokracja Teraz” - „Demokratie Jetzt” i jego walkę przeciwko

dyktaturze. Europejskie porozumienie pomiędzy Wschodem a Zachodem

było dla niego najważniejszym zadaniem we współczesnym świecie.

WOBEC DOBRA I PRAWDY W DIALOGU Z TISCHNEREMRed. A. Bobko, M. Karolczak

Książka jest owocem Międzynarodowego Kongresu Tischnerowskiego

(25–27 października 2011 r.) i ważnym świadectwem tego, że myśl ks. Józefa

Tischnera pozostaje trwałym elementem współczesnej polskiej filozofii

i kultury oraz nieustannym źródłem filozoficznej inspiracji. Oddając

ją do rąk czytelników mamy nadzieję, że przyczyni się ona istotnie do

wzmocnienia tej obecności. Jesteśmy bowiem przekonani, iż myślenie

w dialogu z Tischnerem było pasjonujące zarówno za życia Mistrza, jak

i pozostaje fascynujące dzisiaj.


CENA: 42.00 ZŁINSTYTUT MYŚLI JÓZEFA TISCHNERA, EUROPEJSKA SIEĆ PAMIĘĆ I SOLIDARNOŚĆ KRAKÓW, 2013

53CENA: 20.00 ZŁWARSZAWA, 2012

ROCZNIK NIEPODLEGŁOŚĆ TOM LXI

„Niepodległość” – pismo poświęcone najnowszej historii Polski, jest

jednym z najstarszych – drugim, po „Kwartalniku Historycznym – pism

historycznych. Zaczęło wychodzić od 1930 r. najpierw jako półrocznik, by od

1932 r. do wybuchu drugiej wojny światowej ukazywać się jako kwartalnik.

Pierwszymi jego redaktorami naczelnymi byli wieloletni premier Walery

Sławek, wicemarszałek Sejmu Tadeusz Hołówko i b. premier i minister

wyznań religijnych i oświecenia publicznego Janusz Jędrzejewicz. Po

przerwie spowodowanej wybuchem wojny „Niepodległość” zaczęła

ukazywać się jako organ Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie,

początkowo jako rocznik, po kilku latach – ze względu na kłopoty

finansowe – mniej regularnie. W latach siedemdziesiątych ukazywała się

jako koedycja obu Instytutów zagranicznych tj. w Londynie i w Nowym

Jorku. Od końca lat dziewięćdziesiątych pismo wydawane jest w Kraju,

a od 2002 r., po zakończeniu stosownych procedur prawnych, tytuł jest

własnością Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie.


MISTYKA PUSTYNIBogusław Chrabota

Bogusław Chrabota, zafascynowany kulturą afrykańską, prezentuje

czytelnikowi niezwykle osobiste spojrzenie na oblicze Czarnego Lądu.

Książka, nawiązując do stylistyki reportażu, pozostaje skarbnicą ciekawych

spostrzeżeń na temat obyczaju, kultury i religii tego kontynentu. To, jak

ważnym obszarem dla naszej cywilizacji jest Afryka, pokazały chociażby

ostatnie wydarzenia w Egipcie, Libii i Tunezji, a także ich światowe

konsekwencje (głównie gospodarcze i polityczne).

54

GRUNWALD. WALKA 600-LECIALiliana Sonik, Sławomir Patlewicz, Radosław Zenderowski, Henryk Samsonowicz, Jacek Kowalski, Antoni Dudek, Janusz Trupinda, Jan Wróbel, Krzysztof Koehler

Eseje, napisane językiem barwnym, wolnym i ciekawym, omawiają

znaczenie bitwy pod Grunwaldem z różnych perspektyw, dostrzegając jej

rozmaite konsekwencje społeczne i polityczne dla Polski, także współczesnej

i jej miejsca w Europie. „Grunwald. Walka 600- lecia” to książka poprzez

pryzmat której możemy ujrzeć w pełniejszym świetle społeczeństwo

polskie współczesne i średniowieczne, oraz czynniki, które wpłynęły na

jego obecny kształt. Erudycja autorów i ich świeże spojrzenie na bitwę

sprawia, że książkę czyta się z przyjemnością.



WOJNA O POLSKĘ 1920Wybór i opracowanie: Agnieszka Knyt

Zwycięstwo pod Warszawą to największy w XX wieku sukces Polaków – wojsk

prowadzonych przez Józefa Piłsudskiego i całego polskiego społeczeństwa.

Pokonanie bolszewików nie tylko umocniło II Rzeczypospolitą, ale też

uchroniło Europę Zachodnią od najazdu barbarzyńskiej ideologii.

Album – montaż tekstów źródłowych i ikonografii z epoki – opowiada

o 10 miesiącach tego niezwykłego roku: od stycznia do października, kiedy

wojna ta okazała się zwycięska.

55

KOENIGSBERG. HISTORIA RODZINNABogusław Chrabota

Koenigsberg. Historia rodzinna to literacki tryptyk, ukazujący dramat człowieka

uwięzionego między dwiema potęgami, uwikłanego w tryby Wielkiej

Historii. Autor przywołuje na kartach książki wszystkie traumatyczne,

osobiste wspomnienia dotyczące mieszkańców twierdzy Königsberg

okresu II wojny światowej, w których mroczne obrazy i kakofonia dźwięków

składają się na wizję tragicznego losu ludzi, który walczą o przeżycie.

Utwór ten stanowi wielowymiarową narrację o misji, lęku oraz poczuciu

straty. Chrabota w prosty, niemalże reporterski sposób ukazuje upadek

miasta oraz dramat swojej rodziny, by następnie w kolejnej części książki

płynnie przejść do lirycznego zapisu własnych emocji i przeżyć.

W PRZYGOTOWANIU

CZERWIEC 2013


CMENTARZE KATYŃSKIEKrzysztof Hejke, Andrzej Przewoźnik

Album poświęcony Zbrodni Katyńskiej i trzem wielkim polskim

cmentarzom wojennym, na których spoczywają jej ofiary. Część pierwsza

zawiera tekst autorstwa Andrzeja Przewoźnika, Sekretarza Rady Ochrony

Pamięci Walk i Męczeństwa. Główną część albumu stanowią przejmujące

zdjęcia polskich cmentarzy wojennych w Miednoje, Charkowie i Katyniu

autorstwa Krzysztofa Hejke. W publikacji zostały wykorzystane cenne

materiały archiwalne.

56

NIEŚMIERTELNITomasz Łysiak

Najnowsze dzieło Tomasza Łysiaka, które opowiada o losach polskich spiskowców i ich rodzin przed wybuchem

powstania styczniowego, to napisana z wielkim rozmachem powieść historyczna. Na tle bogato zarysowanego

tła historycznego autor ukazuje losy Polaków uosabiających dwie postawy: pozytywistyczną i romantyczną.

W powieści pojawiają się także wątki kryminalne i miłosne. Dzieło Łysiaka to doskonała propozycja dla

wszystkich miłośników dobrej prozy w stylu wielkich powieści XIX-wiecznych.

W PRZYGOTOWANIU

LATO 2013

W PRZYGOTOWANIU

CZERWIEC 2013

TEKA RYCIN Z POWSTANIA STYCZNIOWEGOWydawnictwo bibliofilskie

Teka składa się z reprodukcji 20 rycin pochodzących z zagranicznej prasy

z lat 1863–64, dotyczących Powstania Styczniowego. W tece, oprócz

reprodukcji przygotowanych na eleganckim papierze i gotowych do

oprawienia, znajdować się będzie broszura zawierająca dokładne naukowe

opisy rycin. Wszystkie zreprodukowane grafiki pochodzą z Kolekcji

Krzysztofa Kura. W przygotowaniu są dwie wersje językowe wydawnictwa

– polska i angielska.

57

SERCE ŁODZI – HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ Piotr Machlański

Niekomercyjna, edukacyjna publikacja o dzwonie z łódzkiej archikatedry – symbolu miasta Łodzi. Pierwsza

część przedstawia historię pierwszego dzwonu, nazwanego, podobnie jak sławny krakowski pierwowzór

„Zygmuntem”, a przez łodzian zwanego „Sercem Łodzi”, od czasów jego powstania przeszło sto lat temu,

aż do burzliwych wydarzeń wojen światowych zakończonych rabunkiem i zaginięciem dzwonu. Ukazuje też

kontekst historyczny i kulturowy Łodzi przełomu XIX i XX w. Druga część pokazuje współczesne, uwieńczone

sukcesem starania o rekonstrukcję dzwonu, nazwanego, tym razem już oficjalnie „Sercem Łodzi”.

Wydawnictwo przygotowywane we współpracy z Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia

Praktycznego.

CZŁOWIEK Z EPOKI WIĘZIEŃ. OPOWIEŚĆ O PRZEBOJU (ALEKSYM RŻEWSKIM)Zdzisław Szczepaniak

Monografia o Aleksym Rżewskim, (1885–1939) – robotniku, działaczu społecznym, bojowniku PPS-u, polityku,

pierwszym prezydencie Łodzi w niepodległej Polsce… Postaci barwnej, już za życia otoczonej legendą, a obecnie

prawie zupełnie zapomnianej. Prezentowana pozycja nie jest klasyczną biografią, ale jak wskazuje podtytuł –

opowieścią, próbą przedstawienia życia Rżewskiego w sposób żywy, przystępny i ciekawy. Czy autorowi udała

się ta sztuka? Ocenę pozostawiamy czytelnikowi.

W PRZYGOTOWANIU

LIPIEC 2013

W PRZYGOTOWANIU

LIPIEC 2013

Książki Narodowego Centrum Kultury są dystrybuowane przez motyleksiazkowe.pl, Firmę

Księgarską Wiesława Juszczaka oraz przez Firmę Księgarską Jacek Olesiejuk.

Bieżący numer kwartalnika „Kultura Współczesna” jest dostępny w sieci salonów Empik.

Sprzedaż książek prowadzona jest również bezpośrednio w siedzibie Narodowego Centrum

Kultury w Warszawie przy ul. Płockiej 13 oraz w Galerii Kordegarda przy ul. Krakowskie

Przedmieście 15/17, a także poprzez księgarnię internetową. Zamówienia można składać

na stronie www.nck.pl w zakładce WYDAWNICTWA/E-KSIĘGARNIA oraz mailem pod

adresem [email protected].

SIEĆ KSIĘGARŃ PARTNERSKICH

Narodowe Centrum Kultury chce wspierać miejsca, które oddychają kulturą. Dlatego też

powstał projekt, w którym Narodowe Centrum Kultury jednoczy kawiarnio-księgarnie

i klubo-księgarnie – słowem miejsca, które na mapie kulturalnej polskich miast odznaczają

się ciekawym asortymentem książek, pozytywną atmosferą czytelniczą, a także wzmożoną

działalnością kulturotwórczą. To właśnie tam oprócz sprzedaży publikacji organizowane będą

spotkania autorskie i wydarzenia wokół książek Narodowego Centrum Kultury.

Obecnie w gronie księgarń partnerskich znajdują się księgarnie:

• Bookarest – Poznań

• Bookarnia – Sopot

• Czuły Barbarzyńca – Warszawa i Kraków

• Księgarnia Sztuki CSW – Toruń

• Litera – Łódź

• Mała Litera – Łódź

• Między Słowami – Lublin

• MiTo – Warszawa

• MOCAK Bookstore – Kraków

• Strefa Książki – Katowice

• Tajemnica Poliszynela – Olsztyn

• Tajne Komplety – Wrocław

• Ukryte Miasto – Warszawa

• Vademecum – Gdynia

DYSTRYBUCJA

NOTATKI

Projekt i skład: Diana Gawronkiewicz / Podpunkt

62

NARODOWE CENTRUM KULTURY

UL. PŁOCKA 13

01- 231 WAR SZA WA

TEL.: (+48 22) 21 00 100

FAX.: (+48 22) 21 00 101

E- MA IL: NCK@ NCK. PL

katalog wydawniczy nck 2013

Documents