katten in de nederlandse natuur - jasja dekker · van 0.583 voor de kat (felis catus) kan worden...
TRANSCRIPT
![Page 1: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/1.jpg)
KATTENINDENEDERLANDSE
NATUURAfstudeeropdrachtBosenNatuurbeheer
AnnaSteen
![Page 2: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/3.jpg)
KATTENINDENEDERLANDSE
NATUURAfstudeeropdrachtBosennatuurbeheer
AnnaSteen
JasjaDekkerDierecologieEnkhuizenstraat26,6843WZArnhem
06-26932592
VanHallLarensteinLarensteinselaan26a,6882CTVelp
AfstudeerderAnnaSteen
BegeleiderMariusChristiaans
1september2016Gewijzigd:30november2016
![Page 4: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/5.jpg)
1
VoorwoordDitonderzoeksrapportisonderdeelvanmijnopleidingBosenNatuurbeheeraanhogeschoolVanHallLarenstein.DitonderzoekisuitgevoerdinopdrachtvanJasjaDekkerDierecologie.
Hetwasnietmogelijkgeweestditonderzoekuittevoerenzonderdehulpvanverschillendemensen.Allevrijwilligersdieeencameravalindetuinhebbengehadhartelijkbedankt.DaarnaastwilikdeorganisatievanTuintellingbedankenvoorhetbenaderenvandevrijwilligersindeomgevingGouda.JeroendenHartog,bedanktdatdecameravallenmochtenwordenopgehangeninhetGoudsehoutendeReeuwijkseplassen.
Ookwilikgraagdevolgendemensenhartelijkbedanken:FemmieSmitvanDeDierenbescherming,MetaRijksvanStaatsbosbeheer,MichielvanderWeidevanNatuurmonumenten,WimKnolvanDeJagersverenigingenJipLouweKooijmansvanDeVogelbescherming.DaarnaastwilikRoosvanDoornbedankenvoorhetmeedenkenoverdeenquête.MariusChristiaansbedanktdatjemijnbegeleidervanuitVanHallLarensteinbentgeweest.AlslaatstewilikJasjaDekkerbedankenvoordeleukeenleerzameopdracht.
AnnaSteen
30augustus2016
![Page 6: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/6.jpg)
2
InhoudsopgaveVoorwoord..............................................................................................................................................1
Samenvatting..........................................................................................................................................3
1. Inleiding...........................................................................................................................................5
2. Werkwijze........................................................................................................................................7
3. Literatuuronderzoek......................................................................................................................12
3.1 Algemenebeschrijvingkatenleefomgeving.........................................................................12
3.2Ecologischeffect...................................................................................................................16
3.3Beheerenbeleid...................................................................................................................20
4. Onderzoeksresultaten..................................................................................................................22
4.1 Enquête.................................................................................................................................22
4.2 Interviews..............................................................................................................................26
4.3 Cameravallen.........................................................................................................................29
4.4 Harmonia+.............................................................................................................................32
5 Conclusie/Discussie......................................................................................................................35
6.Aanbevelingen...................................................................................................................................39
Bibliografie............................................................................................................................................40
Bijlage....................................................................................................................................................44
Bijlage1: Vragenenquête.............................................................................................................45
Bijlage2: TNRNederland..............................................................................................................56
Bijlage3: Gesprekssamenvattingen..............................................................................................57
DeelADeJagersvereniging...........................................................................................................57
DeelBNatuurmonumenten..........................................................................................................59
DeelCDeVogelbescherming........................................................................................................61
DeelDDeDierenbescherming......................................................................................................63
DeelEStaatsbosbeheer.................................................................................................................65
![Page 7: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/7.jpg)
3
SamenvattingInditonderzoekisgekekennaardeecologischeimpactvankatteninNederland.DeaanleidingvanditonderzoekwasdevraagvanJasjaDekkerDierecologie,watisdeimpactvanverwilderdekattenenhoewordthiermeeomgegaanmetbeheerenbeleid.DezevraagisondermeerontstaandoordemotievandePartijvoordeDierenwaarbijafschotvankattenisverboden.Tijdensditonderzoekisdevolgendehoofdvraaggeformuleerd:WatisdeecologischeimpactvanverwilderdekatteninNederlandenhoeveelinvloedheeftditopbeheerenbeleid?
Omdezevraagtekunnenbeantwoordenzijnverschillendeaspectenvanverwilderdekatten,huiskatten,omgevingsfactorenenbeheeronderzocht.Hetonderzoekisuitgevoerddoormiddelvaneenliteratuuronderzoek,stakeholderanalyse,hetplaatsenvancamaravallenintuinenennatuurgebiedeneenimpactassessmentmetHarmonia+.Destakeholderanalyseisuitgevoerddoormiddelvaneenenquêteenverschillendeinterviews.
BijbenaderingzijninNederland3–4miljoenhuiskatten,hiernaastzijnnogeens135.000tot1.2miljoenverwilderdekatten.Tijdensditonderzoekisdevolgendedefinitievoorverwilderdekattengebruikt:eenkatdiezichzonderdemens,zelfstandigkanreddenenalshetmogelijkiszichookzonderhulpprobeertvoortteplanten.Kattenhebbeneenpopulatiedichtheidindebebouwdekomvan17–50katten/km2en2–5katten/km2inbebostgebied.Alswekijkennaardepopulatiedichtheidvanvossenkomtditneerop0.5vossen/km2inhetbuitengebiedtot1.8vossen/km2ingebiedmetveelmenselijkeactiviteit.DitlaatziendatkatteninhogedichthedenvoorkomenindeNederlandsenatuur.
Deenquêteisdoor2081respondenteningevuld,hiervanhebben1782respondentendeheleenquêteingevuldenopgestuurd.Voorhetverwerkenvandegegevenszijnalleendevolledigingevuldeenquêtesgebruikt.Deenquêtelaatziendat78%vanderespondentenvoorhetverplichtchippenenregisterenvankattenis.Daarnaastvindenrespondentendateenverwilderdekathetbestteherkennenisaanschuwenagressiefgedrag.Deinterviewszijnmetdevolgendestakeholdersgehouden;Staatsbosbeheer,Natuurmonumenten,DeJagersvereniging,DeDierenbeschermingenDeVogelbescherming.TijdensdezegesprekkenblijktdatdestakeholdersheterovereenszijndatnogveelonduidelijkisoverdeecologischeimpactvankattenopdeNederlandsenatuur.Informatievoorzieningeneducatiemoetwordeningezetomkatteneigenarenbewusttemakenvandeverantwoordelijkheiddiezijdragen.
Intotaalzijntijdensditonderzoek15cameravallengebruikt,hiervanzijn10intuinenvanvrijwilligersgeplaatst.Deoverige5zijngeplaatstinnatuurgebiedGoudsehoutenReeuwijkseplassennabijGouda.Decameravallenuitdetuinenlatenziendatkattenveelvoudiggebruikmakenvandetuinen,in7vandetuinenkomen6–9verschillendekattenperlocatievoor.Decameravalleninhetnatuurgebiedlatenziendataanderandvandewoonwijk3kattenzijngezien,verderhetnatuurgebiedingaathetom1katperlocatie.Inhetnatuurgebiedzijnopeenlocatiewel22loslopendehondenwaargenomenwaarmaar1katisgezien.
TijdenshetonderzoekiseenimpactassessmentuitgevoerdmetHarmonia+.HieruitblijktdatdehuidigeverspreidingenhetaantalkatteninNederlandrisico’smetzichmeebrengt.Meteenscorevan0.583voordekat(Feliscatus)kanwordengeconcludeerddatdekatrisico’smetzichmeebrengt.UitdeanalysevanHarmonia+blijktdatdekateenhoogrisicovormtvoordegezondheidvanmensendierendeimpactdiedekattenkunnenhebbenopecosystemenhoogis.
![Page 8: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/8.jpg)
4
HetisnietmogelijkomdoormiddelvanhetaantallenprooidiereninteschattenwatdeecologischeimpactvankatteninNederlandis.Voorhetaantallenprooidiereniseenbandbreedteberekend,hierbijisuitgegaanvanhetminstaantalkattenmetdeminsteprooientotdehoogsteschattingvanaantalkattenenprooien.Ditzouminimaalneerkomenop58.270.800–153.354.000prooienenmaximaal200.000.000–861.000.000prooien.Ditwiltnietzeggendathetecosysteemschadeondervindt,aantallenalleengevengeenjuisteindicatievandeimpact.Problemenlijkenvooralteontstaanbijkwetsbaresoortenwaarvandepopulatieonderdrukstaat.Hetisdaaromnodigomtekijkennaarkwetsbaresoortenenonderzoektedoennaarheteffectvanpredatiedoorkattenopdiespecifieke(doel)soort.Hetismogelijkomnaardoelsoortenonderzoektedoen,opdezemanierishetmogelijkvoldoendeinformatietevergarenombijvergelijkbaresoortensneltekunnenhandelen.
![Page 9: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/9.jpg)
5
1. InleidingAleeuwenkomenhuiskattenvoorinNederland.InNederlandworden3tot4miljoenkattenalshuisdiergehoudenenishiermeebijuitstekhetfavorietegezelschapsdier(Borst,Megens,&Overgaauw,2011).Eendeelvandekattenleeftbinnenofblijftdichtbijhuis,eendeelisregelmatigbuiten.Eenderdecategorieleeftcontinuebuiten,aldanniet(deels)afhankelijkvandemens.Dezederdecategoriewordenzwerfkattenenverwilderdekattengenoemd(Neijenhuis&Niekerk,2015).Maarwatisheteffectvandezeverschillendecategorieënkattenopnatuurenfauna?OmvermeendeeffectenopnatuurteverminderenwordenineenaantalNederlandsenatuurgebiedenkatten,doormiddelvanafschot,bestreden.Instedelijkgebiedwordenverwilderdekattenzoveelmogelijkopgevangendoordierenasiels(PartijvoordeDieren,2013).Innovember2013isde“MotieThieme”(statenvoorstel:1527117)aangenomen.Metdezemotieverzoektdetweedekamerderegeringhetafschietenvanverwilderdekatteninhetbuitengebiedtestaken.DestaatsecretarisvanEconomischeZakenheeftdeuitvoeringvandemotievervolgensneergelegdbijdeprovinciesengemeenten.Indemeesteprovincieswordensindsdiengeenontheffingenmeerafgegevenvoorafschotvanverwilderdekatten.DeJagersverenigingheeftin2015gepleitvooreenontheffingvandeFlora-enfaunawetinalleprovincies.DeJagersvereniginggafaandatverwilderdekattennietindeNederlandsenatuurthuishorenenveelschadetoebrengenaaninheemsefauna.Indeprovincieswaarwelontheffingafgegevenzijn,wordenverwilderdekatten,onderandereopverzoekvanterreineigenareninbuitengebieden,afgeschoten(AlgemeenDagblad,2015).Inverschillendelandenisonderzoekgedaannaarzwerf/verwilderdekatten.Dezeonderzoekenrichtenzichvaakophetgedragvanzwerfkatten,overlastenoplossingen.Insommigegevallenwordtookgekekennaarheteffectvandekattenopnatuurenecologie(McCarthy,Levine,&MichaelReed,,2013).InAmerikazijnstudiesgedaannaarbeheermaatregelenvanverwilderdekattenpopulaties(Longcore,Rich,&Sullivan,2009).SindsdemotieisaangenomenzijninNederlandonderzoekenuitgevoerdnaaralternatievebeheermaatregelenvanverwilderdekatten.Dezeonderzoekenzijnvoornamelijkgerichtophetinkaartbrengenvanmanierenomhetaantalverwilderdekattenterugtedringenen/ofhetwelzijnvandekatteninbinnen-enbuitengebiedteverbeteren.Deecologischeimpactwordtzelden,ofmaarzeerbeperkt,meegenomeninhetonderzoek(Neijenhuis&Niekerk,2015).OnderzoekopSchiermonnikoogheeftwelgekekennaardeimpactvanverwilderdekattenopheteiland.Hetonderzoektoontaandatcirca50verwilderdekatten24.000veldmuizenen6000vogelsetenperjaaropheteiland(opdeHoek,Schrama,&Smit,2013).Hetlijkteropdatuitgangspuntenencultuurverschillenbijstakeholderszorgenvooreenknelpuntineengoedeeneffectieveomgangmetdeproblematiek(Lammertsma,2011).HetdoelvanditafstudeeronderzoekishetverzamelenvaninformatieoverdeecologischeimpactvankatteninNederland,enwatdeinvloedhiervanisopbeheerenbeleid.Zowordtduidelijkofkatteneenbedreigingkunnenvormenvoor(delenvan)deNederlandsenatuur.Enishetvanbelangomdemeningvanverschillendestakeholdersinkaarttebrengenomknelpuntenoptesporenbijdeuitvoeringvanhetbeleid.
![Page 10: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/10.jpg)
6
Tijdensditonderzoekstaatdevolgendevraagcentraal:WatisdeecologischeimpactvanverwilderdekatteninNederlandenhoeveelinvloedheeftditopbeheerenbeleid?
Dezehoofdvraagwordtbeantwoorddoormiddelvandevolgendedeelvragen,daarbijwordtvanuitfeitenenonderzoek(literatuurenveldwerk)naaropiniesenbeleidsaspectentoegewerkt.
• Hoeveelhuiskatten,zwerfkatten/verwilderdekattenzijnerbijbenaderinginNederlandenhoeverhoudtzichdittotaantalschattingen/dichtheden(stedelijkgebied/buitengebied)vannatuurlijkeinheemsepredatorenmeteenvergelijkbaardieet?
• Watisdeimpactvanhuiskattenopinheemsediersoorten(alspredatorenalsvoedselconcurrenten/ofnest/broedplaatsconcurrentie)?
• Veldproef:watzijndeaantallenkattenindeomgevingvanwoningeneninnatuurlijkgroen/natuurgebied?
• Watishetbeeldvan“hetpubliek”enverschillendestakeholdersopdeecologischeinvloedvanzwerfkattenenverwilderdekatten?
• HoegevenprovinciesinvullingaandemotieThieme(statenvoorstel:1527117)?
Debetekenisvanecologischeimpactismoeilijkineendefinitievastteleggen,vaakwordtgesprokenovereennegatieveimpactopnatuur.Somswordtgekekennaardeeconomischegevolgenvaneenontwikkelingindenatuur.Tijdensditonderzoekwordtecologischeimpactbeschouwdalsmogelijkenegatieveinvloedopeenecosysteemen/ofopmeerdereprooisoortendooreenorganisme(Treweek,2012).
Deresultatenvanditonderzoekzijnvanbelangvoorhetbeheervanverwilderdekatten.Hetonderzoekkanwaardevolzijnvoorverschillendeterreinbeheerders.Maarookvoorbelangenpartijendiedeinformatiekunnengebruikenterbevorderingvandesamenwerking.
Hetrapportisalsvolgtopgebouwd:hoofdstuktweegeefteenoverzichtvandegevolgdewerkwijzevandeverschillendeonderdelenvanhetonderzoek.Inhoofdstukdriezijnderesultatenvanhetliteratuuronderzoekopgenomen.Deuitkomstenvandeenquête,interviews,cameravallenendeimpactassessmentzijnverwerktinhoofdstukvier.Hoofdstukvijfgeeftantwoordopdehoofdvraagenbevatdediscussie,inhoofdstukzeszijndeaanbevelingenopgenomen.
![Page 11: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/11.jpg)
7
2. WerkwijzeIndithoofdstukwordtaangegevenhoedeverschillendeonderdelenzijnuitgevoerdenwaaromdezeuitmakenvanhetonderzoek.Ditonderzoekbestaatuitvieronderdelen;hetliteratuuronderzoek,hetuitvoerenvaneenenquêteeninterviewsenhetverwerkenvandeenquête,hetverwerkenvandedatavandecameravalleneneenimpactassessment.
Deopbouwenhetverloopvanhetonderzoekisaangegeveninfiguur1.AlseersteiseenliteratuuronderzoekuitgevoerdnaarkattenenhetbeheervankatteninNederland.Nahetliteratuuronderzoekisveldwerkuitgevoerd.Ditbestaatuithetplaatsenvandecameravallen,hethoudenvaneenonlineenquêteendeinterviewsmetdestakeholders.NaaldezeinformatietehebbenverzameldiseenimpactassessmentmetHarmonia+uitgevoerd.
• Literatuuronderzoek
TijdenshetliteratuuronderzoekisgekekennaarliteratuuruitWest-EuropaenAmerika.Hetliteratuuronderzoekheeftzichgerichtopdekat,ziektes,omgevingsfactoren(o.a.populatiedichtheidenconcurrentie),hybridisatiemetdeWildekatenbeheerenbeleid.Hetliteratuuronderzoekisvooralgerichtopdevolgendepunten:
- aantallenkatten(zowelhuis-alszwerfkatten);- hetaantaldoorkattengevangenprooidierenenhoeveelvandezeprooienmeenaarhuis
wordengenomen.
VervolgensisaandehandvanhetliteratuuronderzoekendegegevensvanDeDierenbeschermingeenschattinggemaaktvanhetaantalkattenenprooieninNederland.IneenonderzoekinEngeland,insamenwerkingmetbewonersindierenwelzijnsinstanties,isopdezezelfdewijzeeenschattinggemaaktvandehoeveelheidgevangenprooidieren(Woods,McDonald,&Harris,2003).
HetliteratuuronderzoekisgedaanmethetgebruikvandezoekmachinesvanScopus,PubMed,GoogleScolarenScienceDirect.
Figuur1:Procesonderzoeksrapport
![Page 12: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/12.jpg)
8
• Enquête
Deenquêteisbedoeldomeenbeeldtekrijgenvanhoehet‘publiek’naarhuiskattenenverwilderdekattenkijkt.Dedoelgroepisnietgespecificeerdomdatdeenquêtezobreedmogelijkisverspreidenlooptuiteenvankattenliefhebberstotvogelliefhebberstotjagersennatuurbeheerders.Deenquêteisbeschikbaargeweestvooreenperiodevan7wekenenwasonlineintevullen.DeenquêteisverspreidviaFacebook,LinkedInenviadeverschillendestakeholders.Deenquêteisopgesteldin“EnquêtesMaken”,ditiseenwebsitegerichtophetmakenvanenquêtes(GmbH,2016).Inbijlage1isdeenquêteopgenomen.Voordatdeenquêteisverspreidisdeenquêtedooreenaantalmenseningevuld,waarnadeenquêtenogmaalsisaangepastopverbeterpunten.
Intotaalbestonddeenquêteuit28vragenopgedeeldindevolgendevijfsecties.
- Gedragvandehuiskat;- huiskattendiebuitenkomen;- verwilderdekatten;- maatregelenvoorverwilderdekatten;- achtergrondvanrespondenten.
DegegevensvandeenquêtezijnverwerktmetExceltotverschillendegrafiekenomopdiemaniereeninzichttekrijgenvandemeningenvandeverschillendegroepen.
• Interviews
Naastdeenquêtezijninterviewsgehoudenmetverschillendestakeholders,ditzijnverschillendeinstantiesdieinaanrakingkomenmetnatuuren/ofverwilderdekatten.Deinterviewszijngehoudenmet:
- Staatsbosbeheer- Natuurmonumenten- DeJagersvereniging- DeVogelbescherming- DeDierenbescherming
Doormiddelvandeinterviewsishetmogelijkomdestandpuntentenaanzienvanverwilderdekattenvandeverschillendeorganisatiesinkaarttebrengen.Aanallestakeholderszijnnagenoegdezelfdevragengesteld,opdezemanierishetmogelijkomdeideeënenstandpuntenvandestakeholderstevergelijken.Vandeinterviewszijngesprekssamenvattingengemaaktdieverwerktzijninditonderzoeksrapport.
![Page 13: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/13.jpg)
9
• Cameravallen
Decameravallenzijngebruiktomteonderzoekenofkattenverschillendgebruikmakenvanbewoondgebiedennatuurgebied.Makenkattenmeergebruikvanbewoond(tuinen)gebiedofjuistvannatuurgebied.DeprovincieZuid-Hollandiseenvandeprovinciesmetdemeestekatten(Borst,Megens,&Overgaauw,2011).OmdezeredeneniservoorgekozendecameravalleninGoudateplaatsen.Intotaalzijn15cameravallenvanhettypeReconyxH500inenrondomGoudageplaatst.
De15cameravallenzijnverdeeldineengroep‘Tuinen’enineengroep‘Natuurgebied’.Opafbeelding1zijndelocatiesvandetuinenaangegevenmethetcameravalnummer.
InsamenwerkingmetdeZoogdierverenigingheeftTuintellingeenprojectlopeninverschillendegemeenteswaarbijcameravallenindetuinwordengeplaatstomtekijkenwelkesoortenvoorkomenintuinen(Tuintelling,2016).Intotaalzijn10cameravallenintuinengeplaatstbijvrijwilligersdiebenaderdzijndoorTuintelling.nlvoorditonderzoek.
De5cameravalleninhetnatuurgebiedzijngeplaatstinhetGoudseHout/Reeuwijkseplassen.Inafbeelding2zijnde5cameravallentezien.
InverbandmetdesamenwerkingmetTuintellingishetprotocolgevolgdzoalsbeschrevenin‘NEMVerspreidingsonderzoekBunzingBoommarter:inventariserenmetcameravallen’(LaHaye,Dijkstra,Huizenga,Westra,&Liefting,2016).DitprotocolisindeanderegemeentesookgebruikttijdensdeproefmetcameravallenvandeZoogdiervereniging.Hetprotocolbestaatuitdeinstellingenvandecameravalenhetopzettenvandecameravalmetlokmiddel.
Omdatdecameravallenbijvrijwilligerszijngeplaatstwashetnietmogelijkomdelocatiesvandecameravallentekiezenenkongeenrasterwordenuitgezet.Ditrasterisonderdeelvanhetprotocol‘NEMVerspreidingsonderzoekBunzingBoommarter:inventariserenmetcameravallen’datDeZoogdierverenigingheeftopgesteld.Bijdecameravalleninhetnatuurgebiedisookgeenrasteraangehouden.Omdattijdensditonderzoekdefocusnietligtopdeverspreidingvankattenheeftditgeeneffectopderesultaten.
Afbeelding2:KaartlocatiescameravallennatuurBron:MyMaps.com
Afbeelding1:KaartLocatiescameravallentuinenBron:MyMaps.com
![Page 14: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/14.jpg)
10
Hetgebruiktelokmiddeliseenblikjesardientjesmeteenspijkerdoorhetblikjeheenaaneenboom.Decamerais1.5metertot2metervanhetblikjesardientjesopgehangen.Hetblikjeiszoopgehangendatdeonderkantvanhetblikjeop15cmhoogtevandegrondhangt.DitisindetuineneninhetGoudseHout/Reeuwijkseplassenzonauwkeurigmogelijkaangehouden.Inafbeeldingen3en4istezienhoedecameravalisopgehangeninnatuurentuin.Zoweldecameravalalshetblikjesardientjeszijnomcirkeltinhetrood.Tabel1toontdeinstellingenvandecameravallendietijdensditonderzoekzijngebruikt.
Tabel1:InstellingenReconyx500
Bewegingsgevoeligheid Hoog
Foto’spergebeurtenis 3Resolutie 3.1MPNachtmodus Gebalanceerd
Decameravallenhebbenminstens30dagengehangenopdeverschillendelocaties.Defoto’svande15cameravallenzijnverwerktmethetprogrammaSpeedyMouse.Metditprogrammaishetmogelijkomdedatavandecameravallenteimporterenentecategoriseren.Naimporterenencategoriserenishetmogelijkomeenvergelijkingtemakentussendebeeldenuitdetuinenendenatuurgebieden.
Afbeelding3:Cameravalnatuur
Afbeelding4:CameravaltuinFoto:AnnaSteen
Afbeelding3:CameravalnatuurgebiedFoto:AnnaSteen
![Page 15: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/15.jpg)
11
• Impactassessment(Harmonia+)
DegedomesticeerdekatisstriktgenomeneenexootmaarwordtdoorgaansinNederlandnietzogekenmerkt.Omdeimpactvandehuiskatinkaarttebrengenwordtdehuiskatbijditonderzoekwelgekenmerktals(invasieve)exoot.Voorexotenkanopeenobjectievemanierdeimpactwordeningeschatopecologie,economieenvolksgezondheid.
InNederlandwordentweemanierengebruiktomdeimpactvaneenexoottevoorspellen.AlseersteviadeInvasiveSpeciesEnvironmentalImpactAssessementprotocol(ISEIA).Hierbijwordteralleengekekennaarheteffectvandeexootopdeomgeving.BijhetISEIAprotocolwordenmenselijkebelangennietmeegenomeninhetimpactassessment(Natuur,2013).OmdezeaspectentochmeetekunnennemenisHarmonia+ontworpen.Harmonia+isgebaseerdophetISEIAprotocolmettoevoegingenophetgebiedvangezondheidvanmensendier,economischeimpactenheteffectopplanten(Vanderhoeven&Branquart,2010).NaastHarmonia+isPandora+ontwikkeld,ditiseentoevoegingdieverderkijktnaarhetgevaardatdeexootopgebiedvanzoönosemetzichmeebrengt.DeNVWAgebruiktmomenteeldeHarmonia+methode,zoalstelezenisinhetwerkplaninvasieveexoten2013(NederlandseVoedsel-enWarenautoriteit,2016).
HetimpactassessmentisuitgevoerddoormiddelvanHarmonia+.DezemethodeisgekozenomdathetuitgebreiderisdanISEIAendaaromeenduidelijkerbeeldgeeftvanheteffectvankatteninNederland.Harmonia+enPandora+zijnbeidemeteenonlinetooluittevoeren.DeresultatenvanHarmonia+zijnaltijdafhankelijkvanhetpersoondiedeimpactassessmentuitvoert.Omditteminimaliserenzijnvoorbeeldenaandevragentoegevoegd(BelgianForumonInvasiveSpecies,2016).
Deonderdelengaanvanvestigingenverspreidingvandesoorttotdemogelijkeeffectenvandesoortopdeomgeving.Deinteractievandesoortmetveeenhuisdierenwordtbekekenenhetmogelijkeoverbrengenvanpathogenen.Demogelijkeeffectenvanveranderendklimaatophetsuccesvandesoort.Iederonderdeelbestaatuiteenaantalvragen,vanelkevraagmoetwordenaangegevenmethoeveelzekerheiddevraagbeantwoordis.Hiernaishetmogelijkomintevoerenwaarophetgegevenantwoordisgebaseerd.Debronwordtnietmeegenomenindewegingenberekeningvandescore.Descoregaatvan0tot1waarbij1dehoogsthaalbarescoreis,descorevan1geeftaandatdesoortextreeminvasiefisendiverseernstigerisico’smetzichmeebrengt.
![Page 16: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/16.jpg)
12
3. LiteratuuronderzoekIndithoofdstukzijndeverschillenderesultatenvanhetliteratuuronderzoekbeschreven.Alseerstekomtdealgemenebeschrijvingvandekat(Feliscatus)aanbod.Vervolgenskomthetecologischeeffectvankattenopdenatuuraanbod.DithoofdstuksluitafmetinformatieoverbeleidenbeheeromtrentkatteninNederland.
3.1 AlgemenebeschrijvingkatenleefomgevingDekatiseenvandemeestverspreidelandcarnivorenenis7.000–10.000geledengedomesticeerd(Driscoll&Menotti-Raymond,2007).Omdatdekateenvandemeestvoorkomendecarnivorenisterwereldstaatdekatopdewereldlijstvan100meestbedreigendeeninvasievesoorten(Lowe&Browne,2000).Dekatkomtoverdehelewereldvoor,openkeleeilandenna(Wilkins,2007).Dekatisnetalsdevos,Wildekat,wasbeerenverschillendemarterachtigeneenmesopredator.OmdatinNederlandgeenapexpredatorvoorkomt,ondervindtdekatgeenverdereconcurrentievananderegroterepredatoren(Carpenter,2016).Juistomdatgroterepredatorennietvoorkomenkunnendedichthedenvanmesopredatorenoplopenenheeftdirectgevolgen(predatiedruk)opdeaantallenvogelsenkleinezoogdieren(Estes,2011).Inafbeelding5ishetverschiltezientussenhetvoorkomenvaneenapexpredatoreneenmesopredatorenhetalleenvoorkomenvaneenmesopredator.Hierisgoedteziendatdemesopredatoronderdeelisvandevoedselvoorzieningvandeapexpredator.Ditzorgtvooreenandersgebalanceerdecosysteemdanwanneeralleeneenmesopredatoronderdeelisvanhetecosysteem(Prugh,Stoner,&Epps,2009).DehuidigehuiskatstamtwaarschijnlijkafvandrieverschillendesoortenWildekat.DevooroudersvandehuidigehuiskatzijnwaarschijnlijkdeAfrikaansewildekat(Felissilvestrislibyca),dewoestijnkat(Felismargarita)endemoeraskat(Felischaus)geweest.Dehuiskatkentmeerdan100verschillendesoorten.Dehuiskatweegt3–5kilo,indiendekattenonafhankelijkvanmensenzijnwegenzeminder(Long,2003).
Afbeelding5:Mesopredatorinteractie.Bron:(Prugh,Stoner,&Epps,2009)
![Page 17: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/17.jpg)
13
Indeliteratuurisvaaknietduidelijkwatwordtverstaanonderverwilderdekatenkomenvaakmeerderegedragstypevoorbij.Daaromisinfiguur2eenkorteuitlegvanenkeleverschillendetermenopgenomenzoalsbeschrevendoorLammertsma(Lammertsma,2011).Verwilderdekat:eenkatdiezichzonderdemens,zelfstandigkanreddenenalshetmogelijkisookzonderhulpprobeertvoortteplanten.Huiskat:eenkatdieeeneigenaarheeftdievoorhemzorgtendiezicheenvoudiglaataanraken/hanteren.Zwerfkat:eenkatdiequagedragtusseneenhuiskateneenverwilderdekatinzit.Zeisnogwelinbelangrijkemateafhankelijkvandemensvoorvoedselenschuilplaatsen,maarlaatzichalnietmeerzomakkelijkeaanhalenenhanteren.
Figuur2:Gedragstypekat-verwilderdekat
Opuiterlijkzijnhuiskatenverwilderdekatlastigteonderscheiden.Pasalslangeroplocatieonderzoekwordtgedaanishetmogelijkomindividuelekattenintedelen(Lammertsma,2011).
Poezenzijnvanaf6maandenreproductiefvolwassenenkatersvanaf8maanden.Kattenparenperjaarmetmeerderepartners.Devruchtbareperiodeisvanmaarttotenmetseptember(Morris,1987).Dedraagtijdis60tot67dagenmetperzwangerschap3–6kittens,daarnawordendekittenstot8wekengezoogd.Perjaarkrijgtdepoesgemiddeld1,5nesten.Nestplaatsenvariërenvoorverwilderdekattenvandichtebosjes,verlatenschuurtjestotzelfgemaaktenesten.Ineenperiodevan5–7maandenlerendekittenshoezemoetenjagenennadezeperiodewordteeneigenterritoriumgezocht(Leyhausen,1979)&(Neijenhuis&Niekerk,2015).UitonderzoekinEngelandblijktdatdeterritoria/homerangevanhuiskattengemiddeld2–7hectareis,metverschillendeuitschietersoplopendtot30hectare(Thomas,Baker,&Fellowes,2014).UitonderzoekvanPageookuitgevoerdinEngelandblijktdehomerangevanhuiskattentussende10–15hectareteliggen.Verwilderdekattenhebbeneengroterehomerangediekanoplopentot100hectare(Page,Ross,&Bennett,1993).OmdatinNederlandongeveer3–4miljoenkattenalshuiskatwordengehoudeniseengroteuitstroomvanhuiskatnaarverwilderdekattezieninNederland.Hiervanwordenjaarlijks37.000kattengevangenonderanderedoordeDierenbescherming(Neijenhuis&Niekerk,2015).UitonderzoekvanWesterduinetal(2014)komtnaarvorendatinstedelijkgebiedverwilderdekatteneengemiddeldedichtheidhebbenvan116per100hectare.Inhetbuitengebiedligtditaantalaanzienlijklagermetgemiddeld6verwilderdekattenper100hectare.Nederlandheeftvolgensonderzoek135.000tot1.2miljoenverwilderdekatten(Westerduin,Hao,&Martinvelez,2014)&(Knol,2015).Dezeschattingenzijngebaseerdoppopulatieschattingenuitanderelandenengaanuitvandezelfdeverhoudinghuiskattenenzwerfkatteninhetheleland(Neijenhuis&Niekerk,2015).Tot2013werdenjaarlijksrondde10.000kattengeschoteninNederland(Fassotte,2010).Hetisniettezeggenhoeveelmogelijkehuiskattenhiertussenzitten.Dekattenwordengeschoteninhetkadervanschadebestrijding.
![Page 18: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/18.jpg)
14
• Overdraagbaarheidziektes
Dekatisinstaatziektesenparasietenovertebrengennaaranderediersoorten.Daarnaastkunnenkattenookverschillendezoönosesbijzichdragendieeengevaarvoordevolksgezondheidkunnenvormen.
Kattenkunnenverschillendeziekteskrijgen,variërendvanblaasontstekingtotkanker.Intotaalzijn5veelvoorkomendekattenziektesgevaarlijkenoverdraagbaarvankatopkat.DitzijnKattenziekte(Panleucopenie),Kattenleucose(KattenleukemieofFeLV),Besmettelijkebuikvliesontsteking(FIP),Kattenaids(FIV)enNiesziekte.Deze5ziektenkunnenzichtsnelverspreidenonderkatten,dekatwordtvatbaardervoorziektesalsdekatverzwaktis(SAZ,2016).Intabel2iseenoverzichttezienvandemaniervanoverdracht,risicoenmogelijkepreventie.
Tabel2:De5meestvoorkomendekattenziektes.Bron:(SAZ,2016)
Kattenziektes Overdracht Risico PreventieKattenziekte(Panleucopenie)
O.a.viahandenvanmensen.Hetvirusblijftzeerlanglevenbuitenhetlichaam,kansopbesmettingisdaaromoveralhoog.
Ernstigediarree,kortsenbraken.Ookkanhetbeenmergaangetastworden.
Inenten.
Kattenleucose(KattenleukemieofFeLV)
Vechtenenbijtwonden. Bloedkankerenlymfeklierkanker.
Inenten.
Besmettelijkebuikvliesontsteking(FIP)
Mutatievancoronavirus,waardoorhetvirushetlichaamkanverlaten
Tweetype:NatteFIP:meestvoorkomend,buikholtekatvultzichmetslijm.DrogeFIP:aantastingvanorganen,leverennieren.Evenwichtsverliesenverlammingkomenhierdoorvoor.DrogeFIPniettebehandelen.
Geen,benadelingvandierenartsnoodzakelijk.
Kattenaids(FIV) Verspreidingdoorseksueelcontactenviaspeeksel.Hierdoorlopenvaakvechtendekatersdeziekteop.
Afweersysteemwordtaangetast.Koorts,gewichtsafnameenontstekingenzijngevolgen.Hetisnietmogelijkdekattegenezen.
Steriliseren/castrerenkatomtevoorkomendatwordtgevochtenendekansopseksueelcontactneemtaf.
Niesziekte MenginfectievanCalicivirus,HerpesvirusenChlamydiabacterie.
Lopendeneusenogen,hoesten,sloomheidenkoorts.Vooralopjongeleeftijdgevaarlijkvoorkatten
Bestrijdingmetantibioticaenpreventiefinenten.
![Page 19: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/19.jpg)
15
Daarnaastkunnenkattenverschillendezoönosesbijzichdragen,dezezijnoverdraagbaarvankatnaarkatenvankatnaarmensenenkunnengevaarlijkzijn.Intabel3zijnde6meestvoorkomendezoönosesineenoverzichtgetoond.Onderverdeeldindrager,typeoverdrachtenhetrisico.
Tabel3:Zoönose.Bron:(RDA,2016)&(RIVM,sd)
Zoonose Drager Overdracht RisicoPsittacose,Papengaaienziekte
Pluimvee,duiveneneenden.
Inademingvanstofdeeltjesvaningedroogdoogvocht,snotofuitwerpselenvanbesmettevogels.Besmettingmetdezestofdeeltjeskanookplaatsvindenviacontactmetkarkassenofverenvanbesmettevogels.
Veroorzaaktlongontsteking,altijdeenmeldingsplicht.Varieerttussende40tot80gevallenperjaarinNederland.Ditaantalzalveelhogerliggenomdatvaakdeoorzaakvanlongontstekingnietwordtonderzocht.
CampylobacterjejuniofCampylobactercoli
Rauwvleesenhuisdieren Etenvanrauwvlees.Hetaaienvanhuisdieren(kat)endaarnadehandennietwassen.
Meestaldiarree,buikpijn(hevigebuikkrampen),moeheidenkoorts.Duur1tot7dagen.
Bartonellahenselae,Kattenkrabziekte
Kat Krab,beetofspeekselvaneenkat
Blaasjesopdehuidmetnaenkeledageneenkorstje.Lymfeklierenvergrootenpijnlijkmetsomseenabcesopdelymfeklier.300tot1000gevallenperjaar.
Rabies,Hondsdolheid Hond,kat,vleermuisenvos Krab,beetofspeekselvaneengeïnfecteerddier
Onbehandelderabiësinfectieszijnaltijddodelijk.Deafgelopen40jaarzijner5dodelijkerabiësinfectiesgeweestinNederland.Aldezeinfectieszijninhetbuitenlandopgelopen
Toxoplasmose Katisdeeindgastheer,veelanderesoortenzijndrager.Demenskanookalsdragerfungeren.
Besmetwaterofbesmetvoedsel(slauitdetuin).Ookkomtbesmettingvooralsdekattenbakwordtschoongemaakt.
Zeerverschillendeuitinginsymptomen,vaakwordtniksgemerktvandebesmetting.HetisnietmogelijkomToxoplasmosevanmensopmensovertebrengen.Metdeuitzonderingvaneenzwangerevrouwnaardefoetus.Ditisookhetmomentwaaroptoxoplasmosehetgevaarlijksteis.Vooralalsbesmettingvroegindezwangerschapplaatsvindtkanditleidentoternstigecomplicaties.
Trichinelloseenanderetypewormen
Kat,vos,varken,paardenhond
Besmettingdoormiddelvano.a.voedselconsumptie.Daarnaastbesmettingviabesmetoppervlakenhanden.
InNederlandregelmatigbesmettingmetwormen.Symptomenlopenuiteenvanbuikpijntotmisselijkheid.
![Page 20: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/20.jpg)
16
3.2Ecologischeffect
Indezeparagraafistelezenopwelkeprooiensoortendekatjaagtenindezeparagraafwordteenindicatievanhetaantalprooiengegeven.Daarnaastiseenvergelijkingvandepopulatiedichtheidvananderecarnivorenopgenomen,dezeisvergelekenmetdepopulatiedichtheidvanhuiskattenenverwilderdekatten.HybridisatiemetdeWildekatkomtaanbodenwathierdemogelijkegevarenvankunnenzijn.
• Predatie
Kattenjagenvooralopkleinezoogdieren,vogelseninsecten.Dedagelijkseenergieinnameligtrondde200calorieënperdag(Birch&Toentjes,2016).Debenodigdehoeveelheidcalorieëngaatomhoogophetmomentdatdekatdrachtigis.OnderzoekopVlielandnaardemaaginhoudvankattenlaatziendatkattenjagenopdewildefaunaopheteiland.Indemagenzijnrestengevondenvanfazant,duif,eend,nestjongenvanzangvogels,bruinerat,haas,konijnenmuizen.Ditzijnookmeteendemeestvoorkomendeprooienvoorkatten(Jansman&Müskens,2001).Onderzoektoontaandatverwilderdekattenvoorkeurhebbenvoorprooienonderde600gram(Short,Turner,&Risbey,2002).IneenonderzoekinEngeland,isgekekennaarprooisoortenenhoevaakdekatprooiennaarhuisbrengt.Tijdensditonderzoekisgekekennaarhoeveelprooienthuiszijngebrachtdoor986katten.Intotaalzijntijdenshetonderzoek14.370prooiengemeld,ditwaren20soortenzoogdieren,44soortenvogelsen7soortenreptielenenamfibieën.DitonderzoekvanWoodslaatziendat70%vandeprooienvankattenzoogdieris,25%vogelsen5%amfibie(Woods,McDonald,&Harris,2003).DitisvervolgensgeëxtrapoleerdnaardesituatievoorheelEngelandin1997.Ineenperiodevan5maanden(april–augustus)zijndezegegevensverzameld.Opdatmomentwaren9miljoenkatteninEngelanddieindieperiode92.4miljoen(geëxtrapoleerduitde986bestudeerdekatten)prooienvingen.Ditwaren57.4miljoenzoogdieren,27.1miljoenvogelsen4.8reptielenenamfibieën.Daarnaastwerden2.8miljoenindecategorieongeïdentificeerdnaarhuisgebrachtdoordekatten(Woods,McDonald,&Harris,2003).AlsbovenstaandegegevensvanWoodswordengebruiktomteberekenenhoeveelprooienjaarlijksdooreenkatgegetenwordtdankomtdatinEngelandneeropgemiddeld24prooienperkatperjaar.Churcher&Lawtonhebbenineenperiodevan1jaarhetpredatiegedragvan70huiskattenbekeken.Dezekattenwerdenthuisgevoerdmetbrokken.Doorde70kattenwerden,tijdenshetonderzoek,intotaal1090prooiengevangen.Ditbetekendgemiddeld14prooienperkatperjaar(Churcher&Lawton,1987).HierbijmoetvermeldwordendatuitonderzoekvanLoydblijkdatkattenminderdaneenkwartvanhunprooiennaarhuisbrengt(Loyd&Hernandez,2013).
OnderzoekvanKnol(2015)heeftdoormiddelvanhetvergelijkenvanbuitenlandsestudieseenindicatieopgeleverdvoordeecologischeimpactvankatteninNederland.Tabel4toontdekwantitatieveuitkomstisvandatonderzoek(Knol,2015).
Tabel4:Uitkomstengeschatteaantallenprooien.Bron:(Knol,2015)
AantalkatteninNederland
Aantalprooienperkatperjaar
Totaalaantalprooien
Huiskat 3.050.000 30 91.500.000Verwilderdekat(sub)stedelijk
509.721 60 30.583.260
Verwilderdekatbuitengebied
161.740 120 19.408.800
Totaal 3.721.461 141.492.060
![Page 21: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/21.jpg)
17
AlsallegegevensopeenrijwordengezetuitdedirecteomgevingvanNederland,dankomendevolgendegegevensnaarvoren.HetaantalverwilderdehuiskatteninNederlandligtvolgensWesterduintussende135.590en1.2miljoen,hetaantalhuiskattenligtrondde3miljoen.UitonderzoekvanWoodsblijktdathuiskattengemiddeld24prooienperjaarvangen,onderzoekvanChurcher&Lawtongeeft14prooienperjaaraan.DaarnaastblijktuitonderzoekvanThomasdathuiskattengemiddeld18prooienperjaardoden(Thomas,Fellowes,&Baker,2012).Ditzouvoorhuiskatteneenbandbreedtegevenvancirca14totcirca24prooienperjaar.DezeonderzoekenhebbenbetrekkingopEngeland.OmdatEngelandeenvergelijkbareomgevingheeftmetNederlandzijnookdegegevensmetbetrekkingtothuiskattentevergelijkenmetdeNederlandsesituatie.
Voorverwilderdekattenligtditaantalveelhoger.OnderzoekvanKnol(2015)neemt120prooienperjaarperverwilderdekataanuitonderzoekvanderden,dezeaannameisovergenomenvoordeberekeninginditonderzoek.OnderzoekopSchiermonnikoogtoontdatcirca50verwilderdekattenopheteilandperjaar24.000veldmuizeneten,6000vogelseneenaantalhazen/konijnen(opdeHoek,Schrama,&Smit,2013).Ditzoueengemiddeldevan600prooienperjaarperkatgevenopSchiermonnikoog.DaarnaastheefthetonderzoekvanKnol(2015)eenlijstmetmogelijkeprooienenaantallensamengesteldaandehandvanhetonderzoekvanWoods(2003).Metbovenstaandegegevensiseenbandbreedteberekenddezeisgetoondintabel5.
Tabel5:BandbreedteaantalkattenenprooieninNederland
Typekat Aantalprooienperkatperjaar
AantalkatteninNederlandMinimaal
Totaalaantalprooienminimaal
AantalkatteninNederlandmaximaal
Totaalaantalprooienmaximaal
Huiskat 14–24 3.000.000 42.000.000–
72.000.000
4.000.000 56.000.000–
96.000.000Verwilderdekat
120–600 135.590 16.270.800-
81.354.000
1.200.000 144.000.000–
720.000.000Totaal 3.135.590 58.270.800
–153.354.000
5.200.000 200.000.000–
861.000.000Heteffectvankattenoppopulatiesopeilandenverschiltvanhetvasteland.Ophetvastelandzijnprooidierengeëvolueerdonderpredatiedruk.Alsdezesoortennietbestandzoudenzijntegenpredatiewarendezeuitgestorventoendepredatiedrukontstondofhogerwerd(Fitzgerald&Turner,2000).Onderzoekerszijnheteensdatpopulatiesopeilandenkwetsbaarderzijnvoorpredatiedanophetvasteland,desoortenopeilandenzijnnamelijkaangepastoppredatieenhebbennietaangeleerdomtegenpredatievanuithetvastelandtekunnen(Woods,McDonald,&Harris,2003).EenbekendvoorbeeldhiervanisdeStephensIslandwren(Xenicuslyalli=winterkoninkje),dehelepopulatieopheteilandisgeëlimineerddooréénkat(Oliver,1955).OpenkeleCaribischeeilandenishetknaagdierGeocapromyssppverdwenendoorpredatievanondermeerkatten(Fitzgerald,1988).
![Page 22: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/22.jpg)
18
• Competitie
Zoalstelezenisinparagraaf3.1isdekateenmesopredator.Anderemesopredatorenzijno.a.devos,wasbeer,marterachtigeenWildekat.Eenmesopredatorkomtveelvuldigervooralseengroterroofdiernietvoorkomtineenecosysteem(Groom&Carroll,2005).Indeliteratuurzijnweinigvergelijkbaregegevensaanwezigoverdeimpactvanverschillendecarnivoren.OmdezeredenzijndevosenWildekatgeselecteerdomuitgebreidernaartekijken,degegevensvoordeWildekatzijnminderuitbundigaanwezigindeliteratuurdandievoordevos.Daarnaastmoetvermeldwordendathuiskatteneenvoordeelhebbendatverwilderdekattenenanderepredatorenniethebben,huiskattenzijnnietafhankelijkvanprooienvoorhunoverleving.OnderzoekinLimburglaatziendatdichthedenvan2–5katten/km2voorkomeninbebostgebied,inlandbouwgebiedenbebouwdekomligtditaantalop17–50katten/km2(Lammertsma,2011).UitonderzoekinDuitslandin2000isgeblekendatdaar1.700–5.000Wildekatten(Felissilvestris)voorkwamen(Knapp&Herrmann,2000).InNederlandisdeWildekatookaaneenopmarsbezig,in2014werdeninZuid-Limburgzeker5Wildekattenwaargenomen(ARKNatuurontwikkeling,2014).OokzijninLimburgkittensdoorvoorbijgangersgevondenennaarhetasielgebracht.ToendekittenswerdenonderzochtbleekhettegaanomkittensvandeWildekat(ArkNatuurontwikkeling,2015).
Onderzoeknaarvossen(Vulpesvulpes)inEngelandlaatziendatindrieverschillenderegio’sdepopulatiedichtheidverschilde.Uithetonderzoekblijktdatdedichtheidnietaandehandvanomgevingsfactorentebepalenwas.Nahetreproductieseizoenwarendedichtheden0.90/km2,2.62/km2,en0.59/km2inmidden-Wales,EastMidlandsenEastAnglia.Voorhetseizoenindelentewarendedichtheden0.41/km2,1.17/km2,en0.16/km2respectievelijk(Heydon,Reynolds,&Short,2000).Onderzoekmet24vossenindeNederlandseduinen,overeenperiodevandriemaanden,lietziendat20vandezevosseneenhomerangehaddenvan<250hectare,terwijl4vosseneenhomerangehaddenvan400–600hectare(Dekker,Stein,&Heitköning,2001).Ditlaatziendatvosseneenveelgroterterritoriumaanhoudenendepopulatiedichthedeneenstuklagerliggendandievankatten.
Deverspreidingenpopulatiedichtheidzorgtervoordatkatteneengrootdeelvandeaanwezigeprooienkanvangen.Hetisechterniettezeggenwatdegevolgenzijnvanhetverwijderenvandekatuithetsysteem.Hyperpredatiekanervoorzorgendatdekatmomenteeleenveelvoorkomendesoortpredeertwatzorgtvoorminderepredatiedrukenmindervoedselconcurrentiemeteenanderemogelijkkwetsbaresoort.Wordtdekatuitditsysteemgehaalddanishetmogelijkdatdeprimaireprooisoortvandekattoeneemtinaantallenendekwetsbaresoortverdringt(Gibson,2006).HetismoeilijktedoorgrondenentevoorspellenofdekatinNederlandeensoortgelijkerolheeft.
![Page 23: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/23.jpg)
19
• Wildekat
DeWildekat(Felissylvestris)iswijdverspreidoverdewereld,zokomtdeWildekatvoorinhetgrootstedeelvanAfrika,Europa,hetzuidwestenvanAzië,India,ChinaenMongolië(Macdonald,Yamaguchi,&Kitchener,2010).Dewereldpopulatiegedomesticeerdekat(FelisCatus)wordtgeschatop600miljoendieren.Ditmaaktdehuiskateenvandemeestvoorkomendesoortenterwereld(Baker,2010).DeWildekatkomtveelmindervooreninminderhogedichtheden.DeWildekatlijktopdehuiskatmaareengrootverschilisdelengteenvormvandestaart.DestaartvandeWildekatismaximaal50%vandelichaamslengte.InverhoudingmetdehuiskatisdeWildekatookietszwaardermeteengewichtvan3–6kilo.DaarnaastisdebronstijdvandeWildekatindeperiodefebruari–maartendedraagtijdligtrondde9tot10weken(Zoogdiervereniging,2016).
OmdatdehuiskatzoveelvoudigvoorkomtoveralterwereldisdekansophybridisatiemetWildekatgroot.HybridisatieisdegrootstebedreigingvoorhetvoortbestaanvandeWildekat,doordemengingvangenenkandesoorthelemaalverdwijnen(Lammertsma,2011).DemeestepopulatiesWildekattenvertonenindicatiesvanhybridisatiewaardoorhetlastigerisonderscheidtussendesoortentemaken(Nowell&Jackson,1996).InSchotlandisdepopulatieWildekattenzovermengdmethuiskattendatvaakalleennogeenonderscheidistemakenviaDNA-onderzoek(Macdonald,Yamaguchi,&Kitchener,2010).DekansdatinNederlanddeWildekathybridiseertmetdehuiskatisaanwezig.OnderzoeklaatziendatdehomerangevanenkeleLimburgsekattenindewinterbossenbestrijktwaarookdeWildekataanwezigis.Ditmaaktdekansophybridisatiegroter.DitvooralomdatdepopulatieWildekattennogkleinisenindezoektochtnaareenpartnerdeWildekatsnellereen(verwilderde)huiskattegenkankomen(Lammertsma,2011).
![Page 24: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/24.jpg)
20
3.3BeheerenbeleidDoordeFloraenfaunawetwordenplantenensoortendieinhetwildvoorkomenbeschermd.Binnendewetzijneenaantalverbodenopgenomen.Zoishetniettoegestaanombepaaldeplantenteplukkenofhetverstorenen/ofdodenvanbeschermdedieren.Hetisinsommigegevallenmogelijkomeenontheffingofvrijstellingtekrijgenvoordeverboden.Denkhierbijbijvoorbeeldaanhetbouwenvaneenhuisofeenweg.Daarnaastishetmogelijkomeenontheffingtekrijgeninhetkadervanschadebestrijding.Ofeendiereenbeschermdesoortisofniet,inNederlandgeldtdezorgplicht.DeFlora-enfaunawetschrijftnamelijkvoordatnadeligegevolgenvoorplantenendierenmoetenwordenvoorkomen(RVO,2016).
EenanderrelevantpuntisArtikel16lid3vandeFlora-enfaunawet.Hierinstaathetvolgende‘Eeniederisverplichtteverhinderendateendierdathemtoebehoortofonderzijntoezichtstaat,inhetvelddierenopspoort,doodt,verwondt,vangtofbemachtigt’(StatenderGeneraal,2016).
Vanaf1januari2017isdenieuweWetnatuurbeschermingvankracht,dezevervangtdevolgende3reedsbestaandewetten.DeboswetdeFlora-enfaunawetendenatuurbeschermingswet1998gaanoverineenenkelewet.Hierbijkomteenlijstmetexotenenverwilderdedierendiebestredenmogenworden.Dezelijstmaaktmomenteelgeenvermeldingvandeverwilderdekat.
Indemeesteprovincieswordengeenontheffingenopdefloraenfaunawetmeerafgegevenvoorafschotvankatten.DeprovinciesFriesland,OverijsselenUtrechtgevendezenogwelaf(TweedeKamerderStaten-Generaal,2015).InFrieslandmogenallebestrijdingsmiddelengebruiktworden,behalvedeklem,omdestandvanverwilderdekattenteverminderen(NederlandseOrganisatievoorJachtenGrondbeheer,2016).Tabel5toontinwelkeprovinciesdemotieThiemeisaangenomen.MeerinformatieoverdemotieThiemeistevindeninHoofdstuk1.
OmdeaantallenverwilderdekatteninNederlandtebeherenwordendoordeDierenbeschermingopverschillendelocatiesbinnendebebouwdekomTrap-Neutralize-Return(TNR)actiesuitgevoerd.MetdeTNRmethodewordenkattengevangen,geneutraliseerd(gesteriliseerd/gecastreerd)endaarnateruggeplaatst.Alsdekattesocialiserenisdanwordteennieuwonderkomengezocht(Lammertsma,2011).DezeTNRactieskunnennietwordengebruiktomdepopulatiesteverkleinen,omdatvooreeneffectieveTNRactie,hetaandeelbehandelingindepopulatiehoogmoetzijn.OmeffectiefeenpopulatieteverkleinenmetTNRmoetmeerdan75%vandepopulatiewordenbehandeld,daarnaastmaggeennieuweaanwasdepopulatiebereiken(Longcore,Rich,&Sullivan,2009).NaastdeTNRactiesindebebouwdekomwerdenverwilderdekattengeschoteninnatuurgebieden.Inbijlage2zijndelaatstegegevensvanTNRactiesinNederlandtevinden.
![Page 25: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/25.jpg)
21
Tabel6:Overzichtprovincies.Bronnen:(PartijvoordeDieren,2015)&(TweedeKamerderStaten-Generaal,2015)&(Faunabeheereenheid,2016)
Provincie MotieThieme Beheer/Beleid BijzonderhedenLimburg Aangenomen Geenbeleidt.a.v.
verwilderdekattenVoordemotie,doorrechtszaakverbodenontheffingteverlenen.ContactverwilderdekatmetWildekat.Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
Utrecht Verworpen Ontheffingenverwilderdekati.v.m.schadebestrijding
ZuidHolland Aangenomen Geenafschotverwilderdekat
Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
NoordHolland Aangenomen Geenafschotverwilderdekat
Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
Gelderland Aangenomen Geenactueelbeleidt.a.v.verwilderdekatten
NieuwewetNatuurbeschermingwordtafgewacht.
Friesland Verworpen Verwilderdekattenmogenophetjachtveldwordengeschoteni.v.m.schadebestrijding
Groningen Aangenomen Geenafschotverwilderdekat
Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
Drenthe Aangenomen Geenafschotverwilderdekat
Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
NoordBrabant Aangenomen Geenafschotverwilderdekat
Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
Zeeland Aangenomen Geenafschotverwilderdekat
Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
Overijssel Verworpen Geennieuweontheffingen
Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
Flevoland Aangenomen Geenafschotverwilderdekat
Dodenuitsluitendtoestaanbijbewijsvanecologischeschade.Andereoptiesdanafschotniethaalbaar.
![Page 26: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/26.jpg)
22
4. OnderzoeksresultatenInhoofdstuk4zijnderesultatenvandeenquêteverwerkt,zijndebevindingenvandeinterviewshiervermeldenwordendedatavandecameravallenweergegeven.AlslaatsteisindithoofdstukdeconclusievandeimpactassessmentmetHarmonia+opgenomen.
4.1 EnquêteDeDierenbeschermingheeftdelinkvandeenquêtegedeeldopdealgemenewebsiteenopFacebook.DaarnaastheeftdeVogelbeschermingmeteenkleineregroepdelinkvandeenquêtegedeeld.OokdeJagersverenigingheeftdelinknaardeenquêtemetdeachterbangedeeld.StaatsbosbeheerenNatuurmonumentenhebbengeenoproepvoordeelnameaandeenquêtemethetpubliekgedeeldmaardeenquêtewelbinnendeeigenorganisatieverspreid.Ditallesheeftgezorgdvooreengoederesponsopdeenquête.Intotaalzijn2081mensenaandeenquêtebegonnenendeenquêteisdoor1782mensenvolledigingevuld.Voorhetonderzoekzijnenkeldevolledigingevuldeenquêtesgebruikt.
Inbijlage1zijndevragenvandeenquêteintezien.Vanderespondentenwoont37%indestad,42%ineendorpen21%inhetbuitengebied.Vanderespondentenheeft56%(996)eenkat,73%(735)laatdekatnaarbuitentoe.
Derespondentenmeteenbuitenkomendekathebbenvervolgensaangegevenmetwelkeprooiendekatthuiskomt.Hetresultaatistezieninfiguur3.Hieristeziendatkattenvoornamelijkvogelsenzoogdierenmeebrengen.
Figuur3:Vraag9:Watvoorsoortenprooienwordengevangen?(meerdereantwoordenmogelijk)
Opdevraagofproblemenwordenondervondenofdatmendenktdatverwilderdekattenproblemenveroorzaken,wordtdoor63%(1.132)jageantwoord.Vanderespondentengeeft51%aandateffectenopnatuurdoorverwilderdekattengrootzijn.Dekansopoverdrachtopziekteswordtalsmatiggeziendoor60%tegenover21%diezegtdaterveeloverlastisvanziektes.Daarnaastisdegeluidsoverlast50%matigtot36%geengeluidsoverlast.Vande1.782respondentengeeft51%aandatzijnietverwachtendathuiskattendezelfdeoverlastveroorzakenalsverwilderdekatten.Deeffectenopnatuurzijnmatig44%tot32%veelen24%verwachtgeeneffectopnatuurdoorhuiskatten.Deoverdrachtvanziektesvanhuiskattenwordtdoor43%nietgezienalsmogelijkprobleem,52%verwachtdatderisico’smatigzijn.Bijhuiskattenwordtduidelijkminderverwachtdatkattenmogelijkegezondheidsrisico’smetzichmeebrengen.Vanderespondentenverwacht54%dathuiskattenmatiggeluidsoverlastveroorzaken,ditis3%meerdanbijverwilderdekatten.
![Page 27: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/27.jpg)
23
Aanderespondentenisgevraagdhoeeenverwilderdekatteherkennenis.Figuur4toontdeantwoordenvanderespondenten.
Figuur4:Vraag11:Waaraanherkentueenverwilderdekat?(meerdereantwoordenmogelijk)
Hieristeziendatdemeestemenseneen(verwilderdekat)schuwenonverzorgdvindenzieteruitalseenzwerver.Opmerkelijkisdatinhetopmerkingenvelddoordemeesterespondentenwordtaangegevendatgeenverschiltezienistussenhuiskatofverwilderdekat.Volgensderespondentenkomenverwilderdekattenhetvaakstvoorinhetbuitengebiedenhetminstineendorp.
Vanhetderespondentengeeft50%aanbereidtezijnmaatregelen(belletje,halsbandofbinnenhouden)tetreffenomdekansteverkleinendatdekateenprooivangt.Deantwoordenopdezevraagzijntezieninfiguur5.
Figuur5:Vraag17:Bentubereidmaatregelentenemenomdekansteverkleinendatuwkateenprooivangt?(meerdereantwoordenmogelijk)
Daarnaastisgevraagdofkattenverplichtgechiptengeregistreerdmoetenworden,deuitkomstisgetoondinfiguur6Vraag.
Figuur6:Vraag18:Vindudatkattenverplichtgechiptengeregistreerdmoetenworden?
![Page 28: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/28.jpg)
24
Tijdensdeenquêteisookgevraagdwelkemaatregelenmoetenwordengenomenmetbetrekkingtotverwilderdekatten.Deuitkomsthiervanistezieninfiguur7.Hierbijmoetwordenvermelddatindetoelichtingveelverschillendeantwoordenzijngegeven.Hiervanzijndemeestvoorkomendevangeneneuthanaseren,vangenenherplaatsenenchippenzodatdeeigenaargevondenkanwordenvooreenboete.
Figuur7:Vraag19:Welkemaatregelenmoetenwordengenomenmetbetrekkingtotverwilderdekatten?(meerdereantwoordenmogelijk)
Aanheteindevandeenquêtezijneenaantalvragengesteldomeenbeeldtekrijgenvandeachtergrondvanderespondenten.Hieropbleekdatdegeslachtsverhoudingvanderespondentenvrijwel1:1was.Daarnaastisgevraagdopwelkemanierderespondentbijdeenquêteuitisgekomen.Degrootstegroeprespondenten,36%,isviasocialmediabijdeenquêteterechtgekomen.ViadeDierenbeschermingis31%bijdeenquêtegekomen,viaDeJagersverenigingheeft26%vanderespondentendeenquêteingevuld.Derestvanderespondenten,circa7%,heeftaangegevenviadeVogelbescherming,StaatsbosbeheerenNatuurmonumentenbijdeenquêteuittezijngekomen.
Hetisduidelijkteziendatmannenenvrouwendeenquêteandershebbeningevuld.Zoheeft82%vandevrouweneenkattegenover25.9%vandemannen.Infiguur8iseengrootverschiltezienindeperceptievandeproblemenofoverlastvanverwilderdekattentussenmannenenvrouwen.
Figuur8:Vraag13:Ondervindtuproblemenofdenktudatverwilderdekattenproblemenveroorzaken?
![Page 29: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/29.jpg)
25
Opdevraagofhuiskattendezelfdeeffectenhebbenalsverwilderdekattengevendemeestemannenenvrouwenookeenverschillendantwoord,vrouwen(60%)geeftNeeaantegenover40%vandemannen.Daarnaastgeeft90.9%vandemannenaanlastteondervindenofteverwachtenvanverwilderdekatten,40%vandevrouwenverwachtdit.Derespondentenvandetweemeestvertegenwoordigdeorganisatiesverschillenooksterkinsamenstelling.VanderespondentenvanDeJagersverenigingis94%manen6%vrouw,hettegenovergesteldeistezienbijDeDierenbescherming:92%isvrouwen8%isman.DitzorgtervoordatdeantwoordenvanachterbanvanDeJagersvereniginggrotendeelsovereenkomenmetdeantwoordendiemannenhebbeningevuld.Deantwoordenvanvrouwenkomengrotendeelsovereenmetachterban(respondenten)vanDeDierenbescherming.
Deenquêtetoontdat78%vanderespondentenvoorhetverplichtregistrerenenchippenvankattenis.Mochtdezeregelingwordeningevoerddanishetmakkelijkertecontrolerenwaarverwilderdekattenvandaankomen.Tijdensdeinterviewsmetdestakeholderskomtnaarvorendathetverplichtregistrerenenchippenvolgenshunookgewenstis.Kortesamenvattingenvandezeinterviewszijntelezeninhoofdstuk4.2endevolledigesamenvattingeninbijlage3.Daarnaastgevenderespondenten(63%)aandatwordtverwachtdatverwilderdekattenoverlastveroorzaken.Deherkenningvaneenverwilderdekatwordtgekenmerktdooreenschuwenagressiefdier,daarnaastwordtaangegevendathetmoeilijktezienisofeenkatverwilderdisvanafeenafstand.
![Page 30: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/30.jpg)
26
4.2 InterviewsDeinterviewszijngehoudenmetverschillendestakeholders,indithoofdstukzijnkortesamenvattingentelezenwaarindestandpuntenvandegeïnterviewdekortwordtbeschreven.Devolledigesamenvattingenzijntevindeninbijlage3.
• DeJagersvereniging
DeJagersverenigingzietkatteninhetbuitengebiedalsbedreigingvoordebiodiversiteit.KatteninhetstedelijkgebiedkunnenvoorgezondheidsproblemenzorgenzoalsbesmettingmetToxoplasmose.DekatisdaarnaasteeninvasieveexootdienietindezehoeveelheidindeNederlandsenatuurvoorzoumoetenkomen.DemotievandePartijvoordeDierentegenafschotvanverwilderdekattenisvolgensdegeïnterviewdeonvolledig.Demotiedraagtgeenbeheeralternatievenaanzoalshetregistrerenenchippenvankatten.Hetmoetmogelijkzijnomdeverwilderdekatteninnatuurgebiedentevangenenopnieuwtehuisvesten.Omdeaanvoervankattenindenatuurteverminderenzoumeermoetenwordeningezetopeducatie.DeJagersverenigingheeftin2015eeninternrapportuitgebrachtoverdeecologischeimpactvankatteninNederland.
• Natuurmonumenten
Doorkattenwordenveelprooidierengevangen,hierzittensomskwetsbaresoortentussen.KattenhebbenzeerwaarschijnlijkeenimpactopdeNederlandsenatuur.Vooralsoortendiekwetsbaarzijnomdatdeleefomgevingnietoptimaaliskunnenernstigbedreigdwordendoorpredatievankatten.Ditzijndegevallenwaargoednaargekekenmoetworden,endankanlokaalactiewordenondernomen.Hetzalinzulkegevallenhelpenalsbeteregegevensbeschikbaarzoudenzijnoverdepreciezeimpactvankatten.Dezestakeholdervindthetergbelangrijkomeengoedesamenwerkingtehebbentussenorganisatiesomdathetpolitiekenmaatschappelijkeengevoeligonderwerpis.OmdezeredenvangtNatuurmonumentenhetliefstdekattenoplocatiealsproblemenwordenveroorzaken.
• DeVogelbescherming
Dekatwordtdoordezestakeholdernietgezienalsgrootstebedreiging,ondanksdathetdemeestvoorkomendepredatoris.Soortenineengoedbeheerdsysteemkunnentegendepredatiedrukvankatten.Dedichthedenwaarindekatvoorkomtlijkennamelijkgeenprobleemtevormenvooranderepredatorenzoalsdeboommarterendesteenmarter.Daarnaastiseengoedeneffectiefbeleidtegenzwerfkattennodig.Debewustwordingvanmensenkanvergrootwordendoormiddelvaneenregistratieplichtvoorkatten,ditkanhelpenomhetaantalzwerfkattenteverminderen.
Samenwerkingisvanbelang,alhelemaalalseenpopulatieonderdruklijkttestaan.Eenvoorbeeldhiervanisdetapuit,hiervanzijnnogmaarenkelebolwerken.Dezestondenonderdrukonderanderedoorpredatievandekat.Insamenwerkingmetdeterreinbeheerderzijndenestenbeschermdentoenwaseenduidelijkeverbeteringtezienindepopulatie.
![Page 31: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/31.jpg)
27
• DeDierenbescherming
Destakeholderheeftlievernietdatkattenverwilderen.Hierbijwordtvooralgekekennaarhetwelzijnvandekat.Omdittebereikenkanhetverplichtregisterenenchippenvankattenhelpen,alsdekattendaarnaastookgesteriliseerd/gecastreerdwordenvoorkomjemogelijkeaanwas.BinnendebebouwdekomwordenTrap-Neutralize-Return(TNR)actiesuitgevoerdalsveeloverlastwordtgemeldoverzwerfkatten.DezeTNRactieswordennietuitgevoerdomdepopulatieszwerfkattenteverkleinenmaaromdepopulatiestebeheersen.Opdiemanierkandeconditievandekattenoppeilwordengehouden,enwordtalsnodigbijgevoerd.Daarnaastisvoorlichtingeenbelangrijkonderdeelomdeproblematiekrondomverwilderdekattenbespreekbaartemaken.
• Staatsbosbeheer
VerwilderdekattenenhuiskattenhorennietindeNederlandsenatuurthuis.Daarnaastisdeveerkrachtvanecologischesystemenveruitgeputdooronderandereversnippering,verzuringenvermesting.Predatieopgrondbroedersenhunnestenveroorzakenwaarschijnlijkdemeesteproblemen.OpdeWaddeneilandenenophetvastelandisnogteveelonduidelijkheidoverheteffectvankattenopdenatuur.Alsoplocatiesduidelijkwordtdatkattenvoorproblemenzorgendanwordendezeweggevangeneneenenkelekeerafgeschoten.Omdeeffectenvankattenteminimaliserenishetnodigdathetpubliekandersnaardekatgaatkijkenenprobeertevoorkomendatdekatwegloopteninnatuurgebiedengaatstruinen.Opdiemaniervermindertmogelijkdetoestroomnaarverwilderdekatten.Daarnaastishetergbelangrijkominformatieuittewisselenenteverspreiden.DitkandooreensamenwerkingmetandereorganisatieszoalsdeDierenbescherming.Desamenwerkingmetonderzoekersiscruciaalomdathetdeenigemanierisomteachterhalenwathetprobleemis,hoegroothetprobleemisenhoehetkanwordenopgelost.Hetisechternietaltijdmogelijkomtewachtenophetonderzoek,insommigegevallengaateenpopulatiezoernstigachteruitdatdirectingegrepenmoetworden.Datgebeurtdanmetderuwegegevensdieaanwezigzijnomdatdirectactiemoetwordenondernomen.
![Page 32: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/32.jpg)
28
• Vergelijkinginterviews
Uitdeverschillendegesprekkenmetdestakeholdersblijktdathetvooralsnogonduidelijkiswatdeecologischeimpactvankattenis.Mogelijkzijnmeerpopulatiesoplocatiesbijdeterreinbeheerdersonderdrukkomentestaandoorkatten,dezewordennunognietaltijdherkendalsprobleemofhetwordtnietgemelddoorhetbeheerteamoflokaleonderzoekers.
DaarnaastiseenverschiltelezenindeopvattingvanDeDierenbeschermingendeverschillendenatuurorganisaties.DeDierenbeschermingkijktvoornamelijknaarwelzijnvankatten,ennietnaarheteffectwatdezekattenopdenatuurkunnenhebben.ZozijndeactiesvanDeDierenbescherming,metbetrekkingtotkatten,gerichtophetverbeterenvandeleefomstandighedenvanverwilderdekattenenwaarmogelijkophetherplaatsenvandezekatten.
NatuurmonumentenenStaatsbosbeheerzijnbeideinstantiesdieeigenterreinbeherenenbeideorganisatiesverwachtendatkatteneenecologischeimpacthebben.Maarvooralkwetsbaresoortenkunnenbedreigdwordendoorpredatievandekat.Watdepreciezeconsequentiesvankattenzijnenhoegrootdezezijn,isbijgeenvangeïnterviewdepartijenbekend.
DeVogelbeschermingzietdekatinhetalgemeennietalsbedreiging,soortendieonderdrukkomentestaanmoetenwelwordenondersteund.Alshetbeheerendeleefomgevingaandeeisenvandesoortvoldoenisdepopulatievaakbestandtegenpredatievankatten.
DeJagersverenigingheeftin2015inhetinternerapportgeconstateerddatdematevanpredatiedoorkatteninNederlandheelhoogligt.KattenwordendaaromdoordeJagersvereniginggezienalsbedreigingvoordenatuurinNederlandendaarnaastalsbedreigingvoordevolksgezondheid.Waarallestakeholdershetovereenszijnisdenoodzaakvaneducatieeninformatievoorziening.DeDierenbeschermingziethetalsmiddelommensenbewustertemakenvandeverantwoordelijkheiddiemensenhebbennaarhunhuisdieren.
![Page 33: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/33.jpg)
29
4.3 Cameravallen
Tiencameravallenhebben1maand(15juli–23augustus)langbijvrijwilligersindetuingehangen.Vijfcameravallenhebben1maandinhetGoudsehoutendeReeuwijkseplassengehangen.Dekattendieindetuinenzijnwaargenomenzijnverschillendehuiskattenuitdebuurt.Hetisnietmogelijkomineenperiodevaneenmaandhuiskattenvanverwilderdekattenteonderscheidenzonderaanvullendegegevensofeeneerderereferentie.Detweecameravalgroepenzijnhieronderaangegevenalstuinvalvoordecameravallenindetuinennatuurvalvoordecameravalleninnatuurgebied.Intabel7zijndegegevensopgesomddieverkregenzijnmetdetuinvallenindetuinen.
Tabel7:Gegevenstuinvallen
Tuinval Aantaldagen Aantalkatten Detailstuin Bijzonderheden1 31dagen 7 Tuin>150m2.Aan
groen,waterentreinspoor.Groenenweinigingebruik.
1eigenkat.Opdefoto’szijndaarnaastmerels,eksterseneenegeltezien.
2 32dagen 6 Zijtuinmetveelgroenenweinigdoorgang.
Geeneigenkat,weltweehonden,doormiddelvaneenhekkunnendienietindezijtuinkomen.
3 32dagen 8 Groenetuin,metveelverschillendehoekjes.Wijkuitjaren70,rondomveelgroenenwater.
1eigenkat.Opdefoto’sookeenegeltezien.
4 34dagen 3 Groenekleinestadstuin<20m2nabijcentrum.
1eigenkat.Daarnaastmuizenopdefoto’s
5 6 Tuindirectaangroenstrookenpad.
Geeneigenkat.
6 34dagen 3 Tuinmetweiniggroen,wijkwelaaneengroenstrook.
Geeneigenkat.Dooroverbelichtinglastigonderscheidtemakentussenkatten.Zeker3verschillendekatten.
7 30dagen 6 Tuinmetveelgroeneneensmalpad.Wijkdichtbijdestad,nietgroenaangelegd.
3eigenkatten,dezestondenvaakopdefoto’s.Opdefoto’sookeenegeltezien.
8 36dagen 9 Tuinaangroen/parkenwaterincentrumGouda.
Geeneigenkat.Opdefoto’szijnookegelstezienentweemerels.
9 36dagen 2 TuininhetcentrumvanGouda.Weiniggroenindeomgeving.
Geeneigenkat.DoorbeschadigingaanSDkaartbeperktegegevensbeschikbaar.Gegevenswordendaaromnietverdergebruikt.
10 33dagen 9 Groenlangsparkenwater.
Partycentrum,geslotenindeperiodedatdecameravalhangt.
![Page 34: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/34.jpg)
30
Intabel7isteziendatnaastkattenonderandereegelsindetuinenzijnwaargenomen.Daarnaastisgeenduidelijkverschiltezieninaantalkattendatindetuinkomenmetwelofgeeneigenhuiskat.Opdefoto’svantuinval6zijn3kattenwaargenomen,ditisdeenigetuinmetweiniggroen.Hetlijkteropdateengroeneomgevingentuinaantrekkelijkzijnvoorkattenindestad.Ingrafiek1iseensimpeloverzichttezienvanaantalkattenpertuinval.Tuinval9isdooreenbeschadigingnietvollediggeanalyseerdendaaromnietmeegenomeningrafiek1.Voordekattendiezijnwaargenomenindenatuurgebiedenisdeperiodetekortenzijnnietgenoeggegevensvoorhandenomeentyperingkattekunnentoekennen.Intabel8zijndegegevensvandenatuurvallengetoond.
Tabel8:Gegevenscameravallennatuurgebied
Natuurval Aantaldagen Aantalkatten Detailsomgeving Bijzonderheden1 34 1 Goudsehoutlangs
water.Opdefoto’szijn5verschillendeloslopendehondentezien.Daarnaastegel,fazantenhaas.Bunzingenfazant.
2 34 4 Goudsehoutaanderondvaneenwoonwijkensportcomplex.
Opdefoto’sisonderanderefazantenreeboktezien.Daarnaastookloslopendehond.
3 35 1 Goudsehoutnabijvolkstuinencomplex.
OPdefoto’siszijnfazanten,hazeneneenloslopendehondtezien.
4 34 1 GelegenbijdeReeuwijksplassen.Omgevingwordtgebruiktdoorrecreanten.Langsmogelijkwildwissel.
Opdefoto’szijnhazenenkonijnentezijn.Daarnaastook1loslopendehond.
5 34 1of2 GelegenbijdeReeuwijksplassen.Omgevingwordtgebruiktdoorrecreanten.
Onderanderevos,haas,muizen,fazant,engrotebontespechtopdefoto.Daarnaast22verschillendeloslopendehonden.
Grafiek1:Aantalkattenintuinen
012345678910
1 2 3 4 5 6 7 8 10
Aantalkatten
Cameraval
KattenintuinenGouda
![Page 35: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/35.jpg)
31
Intabel8isteziendatinhetnatuurgebiedveelmeerloslopendehondenopdecameravalzijnwaargenomendankatten.Oplocatiewaarnatuurval15heeftgehangenzijnmaarliefst22verschillendeloslopendehondenwaargenomen.Daarnaastisteziendatkattentijdensditonderzoekvoornamelijkaanderandvanhetnatuurgebiedzijngezien,namelijknaastdewoonwijkensportcomplex.Ditlaatziendatinhetnatuurgebiedmaareenenkelekeereenkatwordtgezienmetdecameraval.Opdefoto’svancameravallenzijnookanderediersoortengezienonderanderefazant,muizen,haas,konijn,reeenbunzing.Ingrafiek2zijnhetaantalkattenenhetaantalloslopendehondentegenoverelkaaruitgezet.Hierisgoedteziendathetaantalloslopendehondenhogerligtdanhetaantalkatten.
Afbeelding6laateenkatzienindetuinvaneenvandevrijwilligers.Ditspecifiekemomentlaateenkatziendieaanhetspelenismeteenkikkerindetuin.Defoto’sdietijdensdezeseriezijngemaaktlatenziendatdekatdekikkerblijftvolgentotbeideuitbeeldverdwijnen.
Grafiek2:Aantalkattenenhondeninnatuurgebied
Afbeelding6:Katenkikker
0
10
20
30
1 2 3 4 5
Aantal
Cameraval
KattenenhondeninGoudsehout/Reeuwijkseplassen
Aantalkatten Aantalhonden
![Page 36: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/36.jpg)
32
4.4 Harmonia+Tijdensdeimpactassessmentzijnnaardevolgendeonderdelengekeken:theenvironmentaldomain,thedomesticatedanimaldomainenthehuman(health)domain.Opdezemanierisgekekennaarheteffectvankattenopdenatuur(ecosystemen,predatie,verspreidingenenpathogenen)heteffectophuisdierenenvee(ziekteoverdrachtenpredatie)enheteffectopdevolksgezondheid.HetonderdeelpathogenenenvolksgezondheidisbeoordeeldmetPandora+endaarnaingevuldinHarmonia+.IndezeparagraafwordtgetoondhoeHarmonia+eruitziet,welkevragenwordengesteldenhoedezezijnbeantwoord.
InhetprogrammaHarmonia+zijndeinitiëleinformatiegegevensingevoerdzoalstezieninFiguur9.
Figuur10toontdevragendiegesteldwordenbijintroductieenvestigingvandesoort.
Figuur10:Introductieenvestigingkat
Hierbijvariërendevragenvanmogelijkeintroductievandesoortvianatuurlijkemanierentotonbedoeldeintroductieviamensen.OmdatdekatalvoorlangereperiodeaanwezigisendekatdoorheelNederlandvoorkomtzijndescoresopdezetweeonderdelenhoog.
Figuur9:InitiëlegegevensHarmonia+
![Page 37: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/37.jpg)
33
Figuur11toontdevragenoverdeverspreidingvandesoortendemogelijkeecologischeimpact.Devragengaanoverhetmogelijkeeffectvandekatopinheemsesoortenviapredatie,competitieenpathogenen.
Figuur11:Verspreidingenecologischeimpact
Devragenoverdemogelijkeecologischeimpactgaanverderinfiguur12.Naastdevragenoverdeecologischeimpactzijnvragenoverdemogelijkimpactopplantenendemogelijkeimpactopanderediersoorten.
Figuur12:Plantendierimpact
![Page 38: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/38.jpg)
34
Nademogelijkimpactvankattenopplantenendierenkomtdemogelijkeimpactopmensenenhunomgevingaanbod.Hierbijwordtvooralgekekennaardemogelijkheiddiedesoortheeftommenseningevaartebrengenviaziektesmaarookviaaanvallenvanhetdier.Daarnaasthetmogelijkeeffectopinfrastructuurensocialevoorzieningen.Devragenhieroverzijngetoondinfiguur13.
Hetmomentdatallevragenzijningevuldberekenthetprogrammadeverschillendescoresperonderdeelendetotaalscore.Infiguur14isdescoretezienvandemetHarmonia+uitgevoerdeimpactassessment.
Figuur14:ScoreHarmonia+
Hetprogrammageeftalleeneenindicatievanhetmogelijkerisicomaardraagtgeenoplossingenaan.Infiguur14isteziendatdeestablishmentenspreadscore1zijn,ditisomdatdekatalvolopaanwezigiseneenhogeverspreidingheeft.Deenvironmentenanimalimpactscoregevenaandatdekateenreëlebedreigingkanvormenvoorecosystemenmaarookvoorandere(huis)dieren.Humanimpactscoretoontdatkatteneeneffectkunnenhebbenophetwelzijnvanendegezondheidvanmensen.Meteentotaalscorevan0.583voordekatwordtaangegevendatdekatdiverserisico’smetzichmeebrengtwaarondervoordieren,ecosystemenenmensen.
Figuur13:Impacteninvloedopmensen
![Page 39: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/39.jpg)
35
5 Conclusie/DiscussieDoormiddelvanliteratuuronderzoek,deenquête,deinterviews,decameravallenendeimpactassessmentisgeprobeerdeenantwoordoptegevenopdevolgendevraag:WatisdeecologischeimpactvanverwilderdekatteninNederlandenhoeveelinvloedheeftditopbeheerenbeleid?
Alseerstewordtantwoordgegevenopdehoofdvraag,vervolgenswordtdeconclusieperdeelvraaggegeven.
Doordatdeecologischeimpactsterkafhankelijkisvano.a.desoort,locatie,omgevingsfactorenendehuidigestandvandepopulatieishetlastigeenalgemeneecologischeimpacttebenoemen.Weltreedtzekerbijkwetsbaresoorteneenrisicoop.Perlocatieensoortmoetbeoordeeldwordenofdekat,aldannietverwilderd,eenbedreigingvormt.
Uithetliteratuuronderzoekinhoofdstuk3endeinterviewsinparagraaf4.2kunnendevolgendepuntenwordengeconcludeerd:
- Deaantallenhuiskattenenverwilderdekattenhebbendoordehogeaantallenenhogepopulatiedichtheideenecologischeimpact.
- Predatiedrukvormtmaarbijeenbeperktaantalsoorteneenprobleem- Concurrentietussenkatenanderepredatorenkomtvoormaarlijktgeenbelemmeringte
vormenvoorinheemsecarnivoren.- Naliteratuurstudieisdevolgendebandbreedteprooienberekend:minimaal58.270.800–
153.354.000prooientotmaximaal200.000.000–861.000.000prooieninNederland.- Hetgebruikvanaantallenprooiengeeftechtergeenjuisteindicatievoordeecologische
impactvankatten,immerssommigesoortenzijnbeterbestandtegenpredatiedanandere.DeecologischeimpactopeensysteemzalalleentebepalenzijnalsnaarheteffectopspecifiekesoortenwordtgekekenennietaandehandvankwantitatievealgemenegegevensvoorhetaantalprooieninheelNederland.
Daarnaastisbekenddatkattenverschillendeziekteskunnenoverbrengenopanderekattenmaarookopmensen.Inparagraaf4.4ismetHarmonia+deimpactvankattenbeoordeeld,hieruitblijkdatkatteneenbedreigingvormenvoordegezondheidvanmensenmaarookvoordieren.Daarnaastisdeverspreidingvandekathoogendaardoorondervindendiverseecosystemenmogelijkproblemenvankatten.
Deecologischeimpactvankattenlijkteenzeerbeperkteinvloedtehebbenopalgemeenbeleid.Indemeesteprovinciesisdemotieaangenomenwaardoorhetbeleidineersteinstantiegeenafschotvanverwilderdekattentoestaat.Indienmeldinggemaaktwordtvanproblemenwordtpersituatiegekekenwelkeoplossingmogelijkis.Alslaatstemaatregelwordtafschottoegestaan,nadatbewezenisdatditdeenigeoplossingis.
Hoeveelhuiskatten,zwerfkatten/verwilderdekattenzijnerbijbenaderinginNederlandenhoeverhoudtzichdittotaantalschattingen/dichtheden(stedelijkgebied/buitengebied)vannatuurlijkeinheemsepredatorenmeteenvergelijkbaardieet?InNederlandzijnmomenteelongeveer3–4miljoenhuiskattenmetdaarnaast135.000tot1.2miljoenverwilderdekatten.DezeaantallenzijnveelhogerdandievananderemesopredatorenzoalsdevosendeWildekat.InNederlandkomendichthedenvankatteninbebostgebiedop2–5katten/km2totinstedelijkgebiedop17–50katten/km2.Daarnaastligtdehomerangevanhuiskattenrondde2–7hectaretot10–15hectareterwijldehomerangevaneenverwilderdekat
![Page 40: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/40.jpg)
36
oploopttot100hectare.Devosheefteendichtheidvan0.5vossen/km2inhetbuitengebiedtot1.8vossen/km2ingebiedmetveelmenselijkeactiviteit.Dehomerangevanvossenligtis<250hectaremetuitschietersvan400–600hectare.
Watisdeimpactvanhuiskattenopinheemsediersoorten(alspredatorenalsvoedselconcurrenten/ofnest/broedplaatsconcurrentie)?DekatalssoortisverantwoordelijkvoorhetdodenvanverschillendesoortenprooieninNederland.Vandezeprooienisteverwachtendateenaantalbedreigdeofbeschermdesoortenzijn.Erzijnechteronvoldoendegegevensomtezeggenwelkesoorteneninwelkematedezebedreigdworden.Dekatkanalsvoedselconcurrentwordengeziendoordehogeaantallen.DeVogelbeschermingsuggereertechterdatdevoedselvoorzieningvoldoendeisommeerderepredatorentevoorzien.TijdenseenconfrontatietussendeWildekatendekatzaldekatditindemeestegevallenverliezen.KattengebruikenveelverschillendelocatiesalsnestplaatsenlijkengeenconcurrenttezijnvoordeWildekat,dieveelinhetbosvoorkomtwaardekateenlageredichtheidheeft.
Veldproef:watzijndeaantallenkattenindeomgevingvanwoningenenrondomnatuurlijkgroen?Dedatavandecameravallenlaatziendatkattenveelvuldigervoorkomenindestad.In7vandetientuinenkwamenmeerdan6verschillendekattenvoor.DecameravalleninhetGoudseHoutendeReeuwijkseplassenlaateenanderbeeldzien.Opdefoto’svandecameravaldieaanderandvanhetGoudsehouteneenwoonwijkisgeplaatszijn4verschillendekattengezien.Verderhetgebiedinwordteenenkelekatwaargenomen,opdezefoto’siswelteziendatloslopendehondendoorhetgebiedlopen.OpéénlocatiebijdeReeuwijkseplassenzijn22verschillendeloslopendehondentezien.Naasthondenenenkelekattenzijnonderanderehazen,konijnen,fazanten,eenreebokeneenbunzingtezienopdecameravallen.
Watishetbeeldvan“hetpubliek”enverschillendestakeholdersopdeecologischeinvloedvanzwerfkattenenverwilderdekatten?Inparagraaf4.1isdemeningvanhetpubliekuitgewerkt,vanderespondentengeeft(63%)aandatzeverwachtendatverwilderdekattenproblemengeven.Vandezeproblemenisziekteoverdracht(59%)eenvanderisico’snetalsoverlastvangeluidenrotzooidoorgescheurdeafvalzakken.Vanhuiskattenwordennietdezelfdeproblemenverwacht,zodenktmaar43%dathuiskattengeenrisicometzichmeebrengenopziektes.Ookdenkthetpubliekdathuiskattenminderschadeaanrichtendanverwilderdekatten.DemeestgekozenmethodeomverwilderdekattentebeherenisTNR.Alstweedekeuskiesthetpubliekvoorvangenenherplaatsen.Dederdemeestgekozenoptieishetafschietenvankatten.Alsgevraagdwordtwatmensendieeenkathebbenbereidzijntedoendankomthetbelletjeaandehalsbandnaarvorenalsmeestgekozenoptie.Vanderespondentengeeft78%aandatzevoorhetverplichtchippenenregisterenvankattenzijn.
Tussenmannenenvrouwenblijkteenopmerkelijkgrootverschiltezitteninofiemandeenkatheeft.Zoheeft82%vandevrouwelijkerespondenteneenkattegenover26%vandemannelijkerespondenten.Daarnaastgeeft91%vandemannenaanlastteondervindenofteverwachtenvanverwilderdekatten,40%vandevrouwenverwachtdit.EeninteressantdetailisdatvandeDierenbeschermingendeJagersverenigingaanhoogaantalrespondentenheeftgereageerd.VandeDierenbeschermingis92%vanderespondentenvrouwen8%man.BijdeJagersverenigingis5%vanderespondentenvrouwen95%man.
![Page 41: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/41.jpg)
37
Deinterviewsmetdestakeholdersgevenaandathetvooralsnogonduidelijkiswatdepreciezeimpactvankattenisopdenatuur.Allestakeholderszijnheteensmetdenoodzaakvanverderonderzoekencommunicatie.Meerinformatievoorburgersomdeinstroomverwilderdekattenteverminderenisnoodzakelijkomgoedomtekunnengaanmetdeproblemendieverwilderdekattenmetzichmeebrengen.Inparagraaf4.2iseenoverzichttevindenvandeinterviewseninbijlage3zijndegesprekssamenvattingentoegevoegd.
HoegevenprovinciesinvullingaandemotieThieme(statenvoorstel:1527117)?AlleprovinciesopdrienahebbendemotievandePartijvoordeDierenaangenomen.Ditbetekentdatindeprovinciesdiedemotiehebbenaangenomenverwilderdekattennietmeermogenwordenafgeschoten.Alseenbeschermdesoortwordtbedreigddoorkattenenalleandereoptiezijnbenutkaninsommigegevallenwordenovergegaanopafschot,doormiddelvaneenrechtszaak.IndebebouwdekomkunnenTNRactieswordenuitgevoerd,verderwordengeenbeheermaatregelenuitgevoerd.
![Page 42: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/42.jpg)
38
Discussie
Tijdenshetonderzoekishetnietmogelijkgeblekenomverwilderdekattenenhuiskattenvolledigafzonderlijktebekijken.VeelonderzoekennaarverwilderdekattenzijngedaaninAmerika.OmdatinAmerikakattenveelafgezonderderkunnenvoorkomenisdesituatieniettevertalennaardeNederlandsesituatie.OmdezeredenzijnveelonderzoekenuitEngelandgeraadpleegd,indezeonderzoekenisvoornamelijkgekekennaarhuiskatten.
Zonderkennisvandelokalepopulatiekattenwashetnietmogelijkomvaneenkattezeggendatdekatverwilderdditwasooknietmogelijkaandehandvanenkelfoto’s.Ditzoumisschienmogelijkzijngeweestalsdecameravallenvooreenlangereperiodezoudenzijnopgehangen.Danishetmogelijkteziendateenkatookinslechtweerbuitenkomtenkansamenmetandereindicatieswordenbepaaldofhetgaatomeenverwilderdekat.Daarnaastkanalsmenbekendisinhetgebiedmogelijknaeen(leer)periodeeenverwilderdekatherkennen.
Tijdensdeenquêtekomtnaarvorendatmeervogelswordengevangendanzoogdieren.Indeliteratuuristelezendatkattenjuistvoorhetgrootstedeelzoogdierenalsprooihebben.Ditheeftmogelijktemakenmethetmomentwaaropdeenquêteisuitgevoerd,namelijkdeperiodejuni–juli.Vanallerespondentengeeft78%aanvoorhetverplichtregisterenenchippenvankattentezijn.Ditwordtondersteunddoordeachterbanvandetweegrootstegroependiedeenquêtehebbeningevuld,namelijkdeDierenbeschermingendeJagersvereniging.Hetverschiltussendeantwoordenvanmannenenvrouwenkanhetbeleidmogelijkverklaren,zijnbeleidsmakersvoornamelijkmanofvrouw.Demeningverschilttussendezetweegroepenenkandoormiddelvaneenevenwichtingeslachtvanbeleidsmakers,beleidtotgevolghebbenwaareengroterdraagvlakvooris.
Decameravalleninhetnatuurgebiedlatenweinigkattenopdefoto’szien.Hetismogelijkdatditkomtomdathetgebiedgrootisenmeercameravallennodigzijn.Hetisookmogelijkdatweinigkattengebruikmakenvanhetnatuurgebiedenvooraldichtbijhuisblijven.Opdefoto’svancameravalleninhetnatuurgebiedisteziendatveelloslopendehondendoorhetgebiedheenkomen.Opeenlocatiezijnzelfs22verschillendeloslopendehondenineenmaandtijdwaargenomen.Dittegenover3kattenaanderandvanhetnatuurgebiedtot1katopdelocatiewaarde22hondenzijngezien.Isdeverstoringdieloslopendehondenveroorzakenmogelijknietgroterdandievanenkelekatteninhetgebied.
TijdenshetonderzoekisgekekennaarwelkeprovinciesdemotievandePartijvoordeDierenhebbenaangenomen.Ditisgedaanviahetbekijkenvanuitslagbijhetindienenvandemotieperprovincie.Hetismogelijkdatinprovinciesnogaanwijzingenen/ofontheffingengeldigzijnvoordeafschotvandeverwilderdekatdienietinditrapportzijnvermeld.
![Page 43: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/43.jpg)
39
6.Aanbevelingen
Indithoofdstukzijnaanbevelingenbeschrevendiehetprobleemomtrentverwilderdekattenkunnenverminderen.Dezevariërenvanextrainformatievoorzieningnaarpubliektothetverplichtchippenenregistrerenvankatten.
Alshetdewensisomeenbeterinzichttekrijgenindematewaarophuiskattenen/ofverwilderdekatteneenecologischeimpacthebbeninNederland,danishetnodigomeenaantalsoortenalsdoelsoorttekiezen.Vervolgenskanonderzochtwordenwelkeecologischeimpactkattenhebbenopdedoelsoort.DezedoelsoortenkunnenwordenafgeleidvanNatura2000soortendiealaangemerktstaanalskwetsbaar.Opdezemanierkandeecologischeimpactbeterwordeningeschatensnellerwordengehandeldinhetbeschermenvankwetsbaresoorten.
Naastbovengenoemdezijndevolgendepuntenvanbelang:
• Verplichtchippenenregisterenvankatten.Opdezemanierishetmogelijkomeenbeeldtekrijgenwaarinstroomvanverwilderdekattenvandaankomt.
• InformerenvanpubliekviacampagnesvanbijvoorbeeldDeDierenbescherming,daarnaasttijdensdierenartsbezoekenextrainformatieaanbiedenaankatteneigenaren.Thema’shiervankunnenonderanderezijnvoordelenvansteriliseren/castrerenenoverdrachtvanziekteszoweltussenkattenmaarookvankatnaarmens.
• Aanmoedigenvankatteneigenarenomdekattesteriliseren/castreren.Mogelijkdoormiddelvanactiesofdergelijke.
• Onderzoeknaardeverspreidingvankatteninnatuurgebieden.• Onderzoeknaarheteffectvanloslopendehondenopnatuurgebiedendoorverstoring.De
hondenlopendwarsdoorhetgebiedheen,welkeeffectenheeftditopfaunainhetgebied.Ofdehondenjageneninwelkemateisookonbekend.
• OnderzoekenofbewustmakingvanFlora-enfaunawetartikel16lid3ervoorzorgtdatmensenbewusteromgaanmetverantwoordelijkheiddiezedragen.
Doordezeverschillendeelemententebekijkenenteonderzoekenkaneenbeterbeeldwordenverkregenoverdeproblematiekendemogelijkeoplossingen.
![Page 44: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/44.jpg)
40
BibliografieBorst,N.,Megens,T.P.,&Overgaauw,P.A.(2011).Feiten&CijfersGezelschapsdierensector2011.
DenBosch:HASKennistransfer.
Treweek,J.(2012,Februari6).ECOLOGICALIMPACTASSESSMENT,.OpgehaaldvanTandfonline:http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/07349165.1995.9726099
AlgemeenDagblad.(2015,1022).Planet:Dier.OpgehaaldvanAD:www.ad.nl
ARKNatuurontwikkeling.(2014,December6).WildekattengeboreninNederland.OpgehaaldvanARKnatuurontwikkeling:https://www.ark.eu/nieuws/2014/wilde-katten-geboren-nederland
ArkNatuurontwikkeling.(2015,September4).Oplettenvoorjongewildekatteninhetbos.OpgehaaldvanNaturetoday:https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=21719
Baker,P.S.(2010).Domesticcat(Feliscatus)anddomesticdog(Canisfamiliaris).InS.D.Gehrt,S.Riley,&B.L.Cypher,UrbanCarnivoresEcology,ConflictandConservation(pp.157-172).Baltimore:JohnHopkinsUniversityPress.
BelgianForumonInvasiveSpecies.(2016,320).Harmonia+.Opgehaaldvanias.biodiversity.be:http://ias.biodiversity.be
Birch,N.,&Toentjes,A.(2016).FelisCatus.OpgehaaldvanAnimalDiversity:http://animaldiversity.org/accounts/Felis_catus/#CBB2DC00-B304-426B-971E-63156E93748E
Carpenter,S.(2016).Mesopredatorrelease.OpgehaaldvanEncyclopaediaBritannica:https://www.britannica.com/science/mesopredator-release
Churcher,P.,&Lawton,J.(1987).PredationbydomesticcatsinanEnglishvillage.JournalofZoology,439-455.
Dekker,J.A.,Stein,A.,&Heitköning,I.M.(2001).Aspatialanalysisofapopulationofredfox(Vulpesvulpes)intheDutchcoastaldunearea.JournalofZoology,505-510.
Driscoll,C.A.,&Menotti-Raymond,M.(2007).TheNearEasternoriginofcatdomestication.Science,519-523.
Estes,J.(2011).Trophicdowngradingofplanetearth.Science,301-306.
Fassotte,N.(2010,Oktober6).Jagersschieten13.000kattenperjaardood.DeTelegraaf,p.1.
Faunabeheereenheid.(2016).Verwilderdeenzwerfkat.OpgehaaldvanFaunabeheereenheidGelderland:http://www.faunabeheereenheid.nl/gelderland/Diersoorten/Verwilderde%20kat%20%20en%20zwerfkat%20def.doc/
Fitzgerald,B.M.(1988).TheDomesticCat:itsBiologyandBehaviour.Cambridge:CambridgeUniversityPress.
Fitzgerald,B.M.,&Turner,D.C.(2000).Huntingbehaviourofdomesticcatsandtheirimpactonpreypopulations.InB.M.Fitzgerald,&D.C.Turner,TheDomesticCat:theBiologyofitsBehaviour(pp.151–175).Cambridge:CambridgeUniversityPress,.
![Page 45: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/45.jpg)
41
Gibson,L.(2006).TheRoleofLethalControlinManagingtheEffectsofApparentCompetitiononEndangeredPreySpecies.WildlifeSocietyBulletin,1220-1224.
GmbH,e.(2016,41).Student.OpgehaaldvanEnquêtesMaken:https://www.enquetesmaken.com/?url=online-survey-students&go=1&gclid=COfwtOqI7csCFTAz0woduFgA8w
Groom,M.,&Carroll,c.(2005).PrinciplesofConservationBiology.Sunderland:SinauerAssociates.
Heydon,M.,Reynolds,J.,&Short,M.(2000).Variationinabundanceoffoxes(Vulpesvulpes)betweenthreeregionsofruralBritain,inrelationtolandscapeandothervariables.JournalofZoology,253-264.
Jansman,H.,&Müskens,G.(2001).SectieresultatenverwilderdekattenFeliscatusteVlieland.Wageningen:WageningenUniversity.
Knapp,J.,&Herrmann,M.(2000).ArtenschutzprojektWildkatze(Felissilvestris)inRheinland-Pfalz.Oppenheim:LandesamtfürUmweltschutzundGewerbeaufsich.
Knol,W.(2015).Verwilderdehuiskatten:effectenopdenatuurinNederland.Amersfoort:Jagersvereniginginternrapport.
LaHaye,M.,Dijkstra,V.,Huizenga,N.,Westra,S.,&Liefting,Y.(2016).NEMVerspreidingsonderzoekBunzingBoommarter:inventariserenmetcameravallen.Zoogdiervereniging.
Lammertsma,D.R.(2011).Huiskatteninnatuurgebieden:KanTNRhybridisatiemetdeWildekatvoorkomen?Wageningen:Alterra,onderdeelvanWageningenUR.
Leyhausen,P.(1979).CatBehaviorThePredatoryandSocialBehaviorofDomesticandWildCats.NewYork:NewYork:GarlandSTPMPress.
Long,J.L.(2003).Introducedmammalsoftheworld:theirhistory,distribution&influence.Wallingford:CABIPublishing.
Longcore,T.,Rich,C.,&Sullivan,L.(2009).CriticalAssessmentofClaimsRegardingManagementofFeralCatsbyTrap–Neuter–Return.CONSERVATIONBIOLOGY,1-8.
Lowe,S.,&Browne,S.(2000).SpeciesprofileFeliscatus.Opgehaaldvaniucngids:http://www.iucngisd.org/gisd/species.php?sc=24
Loyd,K.,&Hernandez,S.(2013).Quantifyingfree-roamingdomesticcatpredationusinganimal-bornevideocameras.BiologicalConservation,183-189.
Macdonald,D.W.,Yamaguchi,N.,&Kitchener,A.C.(2010).TheScottishwildcat:Onthewaytocrypticextinctionthroughhybridisation:pasthistory,presentproblem,andfutureconservation.InD.W.Macdonald,&A.J.Loveridge,BiologyandConservationofWildFelids(pp.471-491).Oxford:OxfordUniversityPress.
McCarthy,R.J.,Levine,S.H.,&MichaelReed,,J.(2013).Estimationofeffectivenessofthreemethodsofferalcatpopulationcontrolbyuseofasimulationmodel.JOURNALOFTHEAMERICANVETERINARYMEDICALASSOCIATION,502-511.
Morris,D.(1987).CatWatching:Whycatspurrandeverythingelseyoueverwantedtoknow.NewYork:CrownPublishers.
![Page 46: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/46.jpg)
42
Natuur,B.R.(2013).InvasieveExotenWerkplan2013.Utrecht:NederlandseVoedsel-enWarenautoriteit.
NederlandseOrganisatievoorJachtenGrondbeheer.(2016,41).Flora-enFaunawet:ProvincialeOntheffingen.Opgehaaldvannojg:www.nojg.nl
NederlandseVoedsel-enWarenautoriteit.(2016,41).Risicobeoordelingen:Bijlage3bijadviesexotenapril2013ExotenbeoordeeldadhvanISEIAprotocol.OpgehaaldvanNVWA:www.nvwa.nl
Neijenhuis,F.,&Niekerk,T.(2015).Alsdekatvanhuisis...‘s-Hertogenbosch:RICOH.
Nowell,K.,&Jackson,P.(1996).WildCats.StatusSurveyandConservationActionPlan.IUCN/SSCCatSpecialistGroup(Rapport).
Oliver,W.R.(1955).NewZealandBirds.Wellington:Reed.
opdeHoek,T.,Schrama,M.,&Smit,C.(2013).VerwilderdekattenopSchiermonnikoog.DeLevendeNatuur.
Page,R.,Ross,J.,&Bennett,D.(1993).HomerangesofferalcatsatAvonmouthDocks(UnitedKingdom).Surrey:MinistryofAgriculture,FisheriesandFood.
PartijvoordeDieren.(2013,1113).Moties/afschot-katten.Opgehaaldvanpartijvoordedieren:https://flevoland.partijvoordedieren.nl/moties/afschot-katten
PartijvoordeDieren.(2015,Oktober2).MotieIntrekkingaanwijzingafschotkatten.OpgehaaldvanPartijvoordeDieren,Noord-Braband:https://noordbrabant.partijvoordedieren.nl/kamermoties/motie-intrekking-aanwijzing-afschot-katten
Prugh,L.,Stoner,C.,&Epps,C.(2009).TheRiseoftheMesopredator.BioScience,779-791.
RDA.(2016).VatopdeZwerfkat.DeHaag:RaadvoorDieraangelegenheden.
RIVM.(sd).Zoönosenopeenrij.OpgehaaldvanRIVM:http://www.rivm.nl/Onderwerpen/Z/Ziek_door_dier/Zo%C3%B6nosen_op_een_rij
RVO.(2016).Flora-enfaunawet(FFW).OpgehaaldvanRVO:http://www.rvo.nl/onderwerpen/agrarisch-ondernemen/beschermde-planten-dieren-en-natuur/flora-en-faunawet-ffw?ns_source=google&ns_mchannel=cpc&ns_campaign={campaign}&ns_linkname={adgroup}&gclid=CKq28uvnp84CFTEz0wod7oALWg
SAZ.(2016).Ziektes.OpgehaaldvanStichtingAmsterdamseZwerfkatten:http://amsterdamsezwerfkatten.nl/over-katten/ziektes
Short,J.,Turner,B.,&Risbey,D.(2002).Controlofferalcatsfornatureconservation.III.Trapping.WildlifeResearch,475-487.
StatenderGeneraal.(2016).Floraenfaunawet.OpgehaaldvanWettenoverheid:http://wetten.overheid.nl/BWBR0009640/2016-04-14
Thomas,R.L.,Baker,P.,&Fellowes,M.(2014).Rangingcharacteristicsofthedomesticcat(Feliscatus)inanurbanenvironment.UrbanEcosyst,911-921.
![Page 47: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/47.jpg)
43
Thomas,R.,Fellowes,M.,&Baker,P.(2012).Spatio-TemporalVariationinPredationbyUrbanDomesticCats(Feliscatus)andtheAcceptabilityofPossibleManagementActionsintheUK.PLoSONE.
Tuintelling.(2016,75).Opgehaaldvanhttps://tuintelling.nl/
TweedeKamerderStaten-Generaal.(2015,november27).AanhangselvandeHandelingen.OpgehaaldvanOfficiëlebekendmakigen:https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20152016-687.html
Vanderhoeven,S.,&Branquart,E.(2010).HETHARMONIAINFORMATIESYSTEEMENHETISEIAPROTOCOL.BelgischBiodiversiteitsPlatform.
Westerduin,C.,Hao,Y.,&Martinvelez,V.(2014).PetsorPest?InvestigatingstrayferalcatsintheNetherlands.Wageningen:Wageningenuniversity.
Wilkins,K.(2007).Cats.NeptuneCity:Publications,Inc.
Woods,M.,McDonald,R.A.,&Harris,S.(2003).PredationofwildlifebydomesticcatsFeliscatusinGreatBritain.MammalSociety,MammalReview,174–188.
Zoogdiervereniging.(2016,6).Europesewildekat(Felissilvestrissilvestris).OpgehaaldvanZoogdiervereniging:http://www.zoogdiervereniging.nl/europese-wilde-kat-felis-silvestris-silvestris
![Page 48: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/48.jpg)
44
Bijlage
Bijlage1: VragenenquêteBijlage2: TNRNederlandBijlage3: Gesprekssamenvattingen
![Page 49: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/49.jpg)
45
Bijlage1: Vragenenquête
![Page 50: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/50.jpg)
46
![Page 51: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/51.jpg)
47
![Page 52: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/52.jpg)
48
![Page 53: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/53.jpg)
49
![Page 54: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/54.jpg)
50
![Page 55: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/55.jpg)
51
![Page 56: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/56.jpg)
52
![Page 57: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/57.jpg)
53
![Page 58: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/58.jpg)
54
![Page 59: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/59.jpg)
55
![Page 60: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/60.jpg)
56
Bijlage2: TNRNederlandJaar Afdelingen Gevangen Uitgezet Socialisatie
enHerplaatst
Euthanasie Overleden Anders
2005 69 4811 2677 1767 253 33 512006 56 5888 3139 2262 255 92 1342007 63 7862
(4825volwassen3037kittens)
3139 3709 278 129 538
2008 63 9133(5854volwassen3297kittens)
3649 4387 383 190 532
2009 63 9207(5727volwassen3480kittens)
3513 5063 564 173 401
2010 47 9060(5606volwassen3454kittens)
3545 3672 443 252 562
2011 25 8237(4944volwassen3293kittens)
3539 4021 313 82 282
2012 20 8666(5453volwassen,3213kittens)
3943 3895 346 105 358
2013 20 8580(5793volwassen,2787kittens)
3857 3897 379 88 356
2014 20 7298(4420volwassen,2878kittens)
2780 3484 404 39 217
![Page 61: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/61.jpg)
57
Bijlage3: Gesprekssamenvattingen
DeelADeJagersvereniging
SamenvattinggesprekWimKnol,DeJagersvereniging12-04-2016AlseersteeenkorteuitlegvanWimKnoloverhetrapporthiernazijnvragenvanAnnaSteenopgenomen.
Hetinternerapport‘Verwilderdehuiskatten:effectenopdenatuurinNederland’vanDeJagersverenigingisopgesteldomeenduidelijkerbeeldtekrijgenvandemogelijkeproblematiekrondomkatten.VoorNederlandwarenergeengegevensbeschikbaardieditinzichtelijkmaakte.HetinternedocumentisaangevuldmetopmerkingenvanDeVogelbeschermingenNatuurmonumenten.Uithetrapportkomenconclusiesmetbetrekkingopaantallenverwilderdekattenenaantallenprooidierendiegevangenwordendoordezekatten.
Daarnaastisinhetrapportgekekennaardemogelijkeeffectenvanverschillendeziekteszoalstoxoplasmose,vleermuizenrabiësenvossenlintworm.AlsbeheermaatregelisTNRbekekenendezelaatziendatdeeffectiviteitophetvoorkomenvanschadeaanbiodiversiteitnietvoldoendeis.kattenkunnenvoorbijvoorbeeldmarterachtigenenroofvogelsbeschouwdwordenasvoedselconcurrent.Magikhetrapportlezenengebruikenvoormijnafstudeeronderzoek?Jageenprobleem,momenteelishetnogeeninterndocumentmaarhetisalweluitgewisseldmetverschillendenatuurbeheerinstanties.
InhetADin2015stondengegevensvanuitDeJagersverenigingoveraantallen?Toenlagditrapporternogniet.ErwarenwelschattingenopbasisvanondermeerhetrapportuitWageningenvanNijenhuis.
ZietukattenindeNederlandsenatuuralseenprobleem?Alswekijkennaardeomvangvandeeffectendiekattenveroorzakendanishetweleenprobleem.nietalleenkijkennaarbiodiversiteitmaarookopgebiedvandemogelijkeproblemenveroorzaaktdoortoxoplasmose.Inhetbuitengebieddenkenwijdatschadeaanbiodiversiteithetgrootsteprobleemis.Instedelijkgebiedmoetmeergedachtwordenaanmogelijkevolksgezondheidsproblemen.
Zienjulliedehuiskatalseenexoot?Ja,alseeninvasieveexoot.0nderdeEuropesewetenregelgevingmagjeinvasieveexotenookniethouden.
WatvinduvandemotieThiemetegenafschotvankattendieisaangenomen?Hetgaatnietomhetafschot,wantookjagersdiehoevennietzonodigkattenteschieten.Zelfhebbenzevaakookkatten,hetgaatveelmeeromofschadeaanbiodiversiteitzovoorkomenwordt.Dezemotieisonvolledigomdatgeengevolgwordtgegevenaanhetbeleid.Zorgvoorregistratievankattenenzorgdatzeeenduidelijkehalsbandomhebben.Maakhetmogelijkdatzegevangenwordeninhetbuitengebiedendatzenaardeopvangwordengebrachtenprobeerzeteherplaatsen.Waarzenietherplaatstkunnenwordenomdatzeteverwilderdzijn,watnuookalbeleidismoetenzewordeningeslapen.Volgensmijzijnditdestappendiegezetmoetenwordenomhetprobleemoptelossen.Alseerstedeaanvoervankattenmoetjevoorkomenmetbijvoorbeeldeducatie.Enwaardeverwilderdekattenzittenmoetjezevangeneneennieuwhuistegeven.
![Page 62: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/62.jpg)
58
HoezietuderolvanDeJagersverenigingalsdezevervolgstappenwordengezet?Wehebbenweleensgezegd,doemaareenvergoedingofpremieregeling,datvooriedergevangenkatdiebijeendierenasielwordtafgeleverdeenvergoedingtegenoverstaat.Daarwillenjagersbestgraagbijbetrokkenraken.Erzijn27000jagersenwathelpendehandendaaromheenendatisweleengrootlegerdiedaningezetkanworden.Alshetheletrajectzodoorlopenkanwordendanwillenwijdaarweleenrolinspelen.
Julliezoudendusbereidzijnomdieroltepakkeninhetheletraject?Jabeslist,opdezemanierdraagjebijaandeoplossingvanhetprobleem.
Wiltuheteindrapportlezen?Jagraag,misschienzittenervooronsuiteindelijkooknognieuwedingenin.
Ishetmogelijkomdeenquêtebijjullieopdewebsiteteplaatsen?Jadatkaniknavragenbijcommunicatie,danishetdenkikwelgoedomuitlegbijdeenquêteteplaatsen.Endaarnaastookaantegevenbijwelkeorganisatiesnogmeerwordengevraagdommeetedoendatstimuleertdebetrokkenheid.
![Page 63: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/63.jpg)
59
DeelBNatuurmonumenten
SamenvattinggesprekMichielvanderWeide,Natuurmonumenten18-04-2016Natuurmonumenteniseenorganisatiemetledenendonateurs,ensindskorteenkinderprogrammaOERRR.Natuurmonumentenbestaan110jaarenbeheerdhonderdduizendhectarenatuur.Met28beheereenhedenmetboswachtersdieinhetonderhoudvandeterreinenvoorzienengastenverwelkomen.Zesregiokantorendezeonderhoudendecontactenmetdeprovinciesendeeerstevragenbeantwoorden.Endanhetcentralekantoormetdespecialisten,mensendiezorgenvooreenheidinbeleidendecommunicatietak.Ikzelfzitophetcentralekantoorenikhoumijbezigmetdefaunadossiers.
Zietuverwilderdekatten/kattenalseenbedreigingvoordeNederlandsenatuur?Lokaalkandatzekereengevaarzijnalshetgaatomkwetsbaresoorten.Enalsernaarhetgeheelgekekenwordtgaathetomenormeaantallenprooiendiedoorkattenwordengevangen.DatlatenEngelseonderzoekenzienenhetrapportvanWimKnollaatdatookzien.Hierzijnalleenweleenhoopaannamesgedaanaangebrekaanbeter.Datzorgtdatjekijktnaareenhelebandbreedte,maaralsjekijktnaardeaantallenaandeminimumkantisdatnogsteedsheelveel.Endezeprooienzijndannietmeerbeschikbaarvoormeernatuurlijkepredatoren.Datheeftduswaarschijnlijkimpactzonderdatwedaarbewustvanzijn.Hetkanomhogeaantallenprooiengaanmaardathoeftnietaltijdveelimpacttehebbenopdepopulatie,dathangtafvandedoelstellingendiejevooreengebiedhebt.
WatvinduvanverwilderdekattenindeNederlandsenatuur?Dankomjebijhetuitganspuntofeensoorteenexootis.Hetisduidelijkdatdekathierniethoortendaaromisheteenexoot.Datmaaktvoordeomgangnietveeluitwanterzijnmeerdereexotendiewijhebbenopgenomen.Hetgaatomeeningeburgerdeexootinditgeval,deimpactisalleennogniethelemaalduidelijk.Alslokaaleenprobleemontstaatmetkattendanmoetdaarwelactieopwordenondernomen.
Hebbenjulliealsnatuurmonumentenoverlastvankatten?InGroningeniseenonderzoekbezignaarheteffectvankattenopweidevogels.BijdekwadeHoekinZeelandisophetstrandeenheleherinrichtinggeweestomhetgebeidgeschikttemakenvoorsternsenplevieren.Datzijnbodembroedersendaarwordenkattengevangenmetlokkasten.Diekattenwordengecontroleerdopeenchipenalshetmogelijkisgaanzeterugnaardeeigenaar,anderskrijgenzeeenspuitje.Hetisgeenheelgrootitembinnendeorganisatiemaarlokaalspelenproblemenvoornamelijkgekoppeldaangrondbroeders.
Welkemaatregelennemenjullienuomhiermeeomtegaan?Vangenmeteenvangkastheeftdevoorkeur,zovoorkomjedathetgaatomhuisdierendiewordenafgeschoten.Dusalsdekattengechiptzijnkandekatweernaarhuiswordengebracht.Daarnaastzouhetmogelijkzijndekattennaareendierenasieltebrengenmaardatisnietoneindigmogelijk.Zolangdeaanvoervankatteninstandblijftwordthetprobleemmetafschotooknietopgelost.Duseendeelbewustwordingbijmensenzouhelpen,laatdekatchippenensteriliseren/castreren.
WatvinduvandemotievandePvdDtegenafschotvankatten?Volgensmijisdatnognietbijiedereprovincieaangenomen,daarnaastiseenontheffingdieisuitgegevennietzomaarongeldigteverklaren.Wijalsnatuurmonumentenwillenweldemogelijkheidhoudenomintegrijpenalsditnodigmochtzijn.Enhetliefstvangenwedekatten,uiteindelijk
![Page 64: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/64.jpg)
60
moetendegevangenkattennaarhetasielofkrijgenzeeenspuitje.Anna:Ikzalhiernogachteraangaanommeerduidelijkheidtekrijgenhoeditnupreciesisgeregeld.
Zoueensamenwerkingtussenorganisatiesbevorderlijkzijn?Jadatisnoodzakelijk,ookomdathetgevoeligematerieiszowelpolitiekalsmaatschappelijk.Danisdesamenwerkingergbelangrijktussenorganisatiesomeenbreeddraagvlaktecreëren.
Watmistuaangegevensomgoedomtekunnengaanmetkattenindenatuur?Watisdeschadediekattenveroorzaken.Duslandelijkomhoeveelkattengaathet.Maarveelspecifiekerhetaantalkattenlokaalwaarproblemenwordenervaren.Onderbouwingtegenoveranderepredatoren,hoeverhoudenzezichtegenoverelkaarvangteenkatveelmeerdaneenanderesoort.Enwatiseeneffectieveaanpakvoordeproblemendiekattenveroorzakenenhoelossenwedieop.
WelkeproblemenverwachtutussenverwilderdekattenendeWildekat?Kruisingenkunnenvoorkomenenmisschienziektesdiedehuiskatoverdraagtaandewildekat.MaaralseenWildekateenverwilderdekattegenkomtzaldatgeenechtprobleemopleverenvoordeWildekat.
Gaatuopeenbepaaldemanierommethetonderwerpvanverwilderdekattenmetuwleden?Ophetmomentdatvragenwordengesteldoverhetbeheernaarkattentoezaldebeheerderdataltijduitleggen.Voorhetonderwerpisgeencommunicatiestrategieopgesteld,ookinonsbladwordtergeenaandachtaanbesteed.
Ishetmogelijkomeenenquêteteplaatsenopdewebsitevoormijafstudeeronderzoek?Omdatheteengevoeligonderwerpiszaldatnietgaan,misschienishetmogelijkviasocialmedia.DatdelinkwordtgedeeldviaFacebookofietsdergelijks.
Wiltuheteindrapportlezen?Jalijktmeinteressant,ikbenbenieuwdwateruitkomt.
![Page 65: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/65.jpg)
61
DeelCDeVogelbescherming
SamenvattinggesprekJipLouweKooijmans,DeVogelbescherming20-04-2016Zietudekatalseenbedreiging?Nee,dekatwordtwelgenoemdalsmeestvoorkomendepredator.Alsjekijktnaardestijgendelijnvandeboommarterensteenmarterlijktdekatgeenbelemmeringtevormenvooreenanderepredatoren.Ookalsjekijktnaardealgemenevogelsoortenwaarvaneenbelangrijkdeelvandepopulatievoorkomtinstedelijkgebied,dandoendemeestesoortenhetdaarheelgoedondankseenhogedichtheidkatten.Toendehuismusbegonaftenemenwaseraleenhogedichtheidkatten.Datisnietveranderddaaromlijkthetdatkattennietdirecteenbedreigingvormen,alshetsysteemgoedbeheerdwordt.
WatvinduvanverwilderdekatteninNederland?Decontinueaanwasvanverwilderdekatteniseendirecteffectvanhoemensenmetkattenomgaan.Omhetprobleemteverminderenlijkthetnuttigomnetzoalsvoorhondeneenregistratiesysteemintestellen,zoalsdehondenbelasting,datkanmetchippenofeenanderevormvanregistrerenvankattenvoornodig.Hetmaaktmensenpersoonlijkverantwoordelijkvoorhunhuisdieren.Enalslaatsteishetnodigomeengoedeneffectiefbeleidtehebbentegenzwerfkatten.
Veroorzakenkattenvoordevogelbeschermingeenprobleem?Kijkendnaarhetgroteregeheelniet.Maarzolangeengebiedgoedbeheerdwordtzijnsoortenbestandtegenpredatie,ookeenhogepredatiedruk.Maarhetisnuonbeheersbaarendatisonverstandig.
Zienjulliedekatalsexoot?Needatonderscheiddoeterniettoe.Demensiswelverantwoordelijkvoorhetaantalkattenendaarmoetbewustmeewordenomgegaan.Daarnaastmoetmenzichbewustzijnvandeimpactdiekattenkunnenhebben.
Zijnerspecifiekeplekkenwaaroverlastvankattenvoorkomt?Bijdelaatstebolwerkenvandetapuitbleekheteenprobleem.Momenteelzijnnogdriebolwerkenvantapuitentevinden.Bijtweevandezebolwerkenginghetaantoonbaarslechtdoorpredatievano.a.dekat.Danhebjeeensoortdiealergkwetsbaarisendieisdannietbestandtegenpredatie.Uiteindelijkwordendenestennubeschermdopdielocatieenverdweendepredatiedrukvandekatenleefthetbroedsuccesvandetapuitop.DaarheeftVBNtoeneensleutelrolingespeeldinhetrealiserenvandefinanciering.
Welkemaatregelennemenjullienuhiertegen?Vogelbeschermingheeftzelfgeennatuurgebieden.Daarombrengenwijadviesuitenwerdopverzoekvanonsdebeschermingrondomdebroedplaatsgeplaatstdoordebeheerder.
WatvinduvandemotievandePvdDwaarbijafschotvankattenisverboden?Demotivatieisemotioneelgebaseerd,wijkijkennaarConservationEvidence.Watisdedrukfactooropeenbepaaldepopulatieenwelkwetenschappelijkbewijsisvoorheteffectvandemaatregelendiejewiltnemen.Engaanopdiemanieraanhetwerk,datheeftookhetmeesteeffect.
Zoueensamenwerkingtussenorganisatiesvoordelenkunnenopleveren?Alshetnodigisomeenknelpuntwegtenemenzijnwijaltijdbereidomcontacttelegenenhetprobleemteverhelpen.Datisietswatwijnuookaldoenendaaromookzullenblijvendoen.
![Page 66: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/66.jpg)
62
Welkegegevensmistuomgoedomtekunnengaanmetkattenindenatuur?Decijfersbeginneninmiddelsbinnentekomen,voornamelijkuithetbuitenland.DegegevenszijnzekernietéénopééntevertalennaardeNederlandsesituatie.Daarmoetdanookvoorzichtigmeeomwordengegaan,wantlangnietallehuidigeaannameszijnreëel.
VerwachtuproblemenmetdeWildekatenverwilderdekatten?Depredatiedrukzalopvogelsongeveergelijkblijven,alleendesamenstellingpredatorenzaluiteindelijkveranderen.KruisingenzoudenvoordeWildekatnietgunstigzijnalssoort.MaartegenovereenkatheeftdeWildekatweloverwichtalsindividu.Hetisveelinteressanteromtekijkennaardekomstvanbijvoorbeelddejackhals,dieeetnamelijkkatten.Gaatuopeenbepaaldemanierommethetonderwerpvanverwilderdekattenmetuwleden?Wijzelfalsorganisatiewillengoedopdehoogteblijven,maarwijbestedenweinigtijdaanhetonderwerp.
Ishetmogelijkomdeenquêteopjulliewebsitetezetten?Misschienzijnermogelijkhedenomdeenquêteteverspreidenviavogelnetwerkgroepenenviasocialmedia.Wiltuheteindrapportlezen?Jagraag.
![Page 67: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/67.jpg)
63
DeelDDeDierenbescherming
SamenvattinggesprekFemmieSmit,DeDierenbescherming25-04-2016FemmieSmitisprogrammamanagervaninhetwildlevendedierenbijdeDierenbescherming.Daarbinnenzijndespeerpuntenjacht,schadebestrijdingenbeheeropgenomen.
WatvinduvanverwilderdekatteninNederlandenindenatuur?Vanuitdedierenbescherminghebbenwelieverdatkattennietverwilderen,endatheeftvooraltemakenvanuitwelzijnsoogpuntvoordekant.Enheeftnietzozeertemakenmetdemogelijkeimpactvankattenopnatuur.Daarnaastishetdevraagofkatteneenechtnegatieveinvloedhebbenopdenatuur.
Zoueenvariantopdehondenbelastingeenuitkomstkunnenzijn?Neenietzozeereenbelastingmaarweleenregistratieenchipplichtendaarnaasthetcastreren/steriliserenvandekat.
OmhoeveelverwilderdekattengaathetinNederland?Hebbenwijgeenideevan.BinnendebebouwdekomhebbenwijwelTNR(Trap-Neuter-Return)projectenlopendaarzijngegevensvanaanwezig.
Zouhetmogelijkzijnomdezegegevensintezien?Jahoorgeenprobleemdiekunjeinzien.DegegevenszijnnietvoorheelNederland,nietoveralloopteenTNRproject.EninhetbuitengebiedwordengeenTNRprojectenuitgevoerd.
OpdelocatieswaarTNRprojectenwordenuitgevoerdzijnplekkenmetoverlast?Jaklopt,deoverlastuitzichingeluid/lawaaienrommeldoorhetopenmakenvanvuilniszakken.Hetvoornaamsteistochdegeluidsoverlastdiekattenveroorzaken.
Hebbenjulliegegevensoverhetaantalverwilderdekattendatbinnenwordtgebrachtbijdedierenasielen?Nee,nietalledierenasielenzijnbijonsaangesloten.Naastdeonzezijnernogtalvanandereendaarhebbenwijgeengegevensvan.
Zienjulliedekatalsexoot?Hetiseencultuurvolger,nietdirectbestempeldalseeninheemsediersoortmaarhijisalzolangaanwezigdathetnietmeeruitmaakt.
Welkemaatregelennemenjullietegenverwilderdekatten?TNRprojectenbinnendebebouwdekom,dezezijngerichtophetverminderenvandeoverlastvoormensen.Nietalsmaatregeltegeneenmogelijkeffectvandekatopdenatuur.BuitenbebouwdekomhebbenwijgeenbevoegdheidomTNRprojectenuittevoeren.Daarnaastzettenweinopvoorlichtingviadewebsiteensocialmedia.EndaarnaastkomteenprojectmetdegemeenteRotterdamtotstand.Daarbijwordenbijvoedselbankeninformatiemeegegevenenkunnendemensenvooreengereduceerdbedragdekatlatenchippenbijdeelnemendedierenartsen.
ZoudenjulliedatwillenTNRprojecteninhetbuitendebebouwdekom?Needatisniethaalbaar.TNRwordtookniettoegepastomdepopulatiekleinertemakenmaarde
![Page 68: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/68.jpg)
64
populatiewordtbeheerd.Hetisbekendwelkekattennieuwzijnenwelkenietenopdiemanierkandeconditievandekatredelijkoppeilwordengehoudendoorwaarnodigbijtevoeren.
WatvinduvandemotieThiemetegenafschotvankatten?Prima.Gebaseerdoponderzoekwerktwegvangenendodenniet.Daarnaastwordenherenderdanookhuiskattenafgeschotenwaarwijklachtenoverkrijgen.
Watzoueraanbeheerenbeleidmoetenveranderen?Hetverplichtenvanregisterenenchippenvankatten.Danwordtookduidelijkwaarhetgrootsteprobleemontstaat.Waarkomtdegrootsteinstroomverwilderdekattenvandaanendaarkandaningezetwordenopvoorlichting.
Welkegegevensmistuomgoedomtekunnengaankatten?Waarzijndeproblemenpreciesindebebouwdekomdankangerichteromwordengegaanmetdeproblemen.Waarkomendekattenopdelocatievandaanenwatkandaaraanwordengedaan,ishetmogelijkomingesprektetredenofiseenTNRprojectnodig.
HoewordtomgegaanmethetonderwerpverwilderdekattennaardeledenvanDeDierenbescherming?Geenactieveactie,welalgemeneinformatieopdewebsite.Alservragenuithetpubliekzijnwordtdaarantwoordopgegevenenonsstandpuntuitgelegd.
MogelijkhedenenquêteverspreidingDatmoetviaeenanderpersoon.Steldevraagoverdemogelijkhedenvaneenenquêtenogmaalsaanmijviademaildanstuurikhetdoornaardejuistepersonen.
Wiltuheteindrapportlezen?Jagraag.
![Page 69: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/69.jpg)
65
DeelEStaatsbosbeheer
SamenvattinggesprekMetaRijks,Staatsbosbeheer12-07-2016ZietuverwilderdekattenofkattenalseenbedreigingvoordeNederlandsenatuur?Jaopsommigeplekkenwel.Vooralbijgrondbroedendesoortenenbijsoortenmeteenkwetsbarepopulatie.Diekwetsbaarheidvaneenpopulatieofsoortincombinatiemetkattenkaneenserieuzebedreigingopleveren.
WatvinduvanverwilderdekattenindeNederlandsenatuur?VerwilderdekattenhorennietindeNederlandsenatuurthuis,ditgeldtookvoorhuiskatten.Dekatiseennietinheemsesoortenishierterechtgekomenviamensen.DekatkomtnatuurlijkalwelheellangvoorinNederlandmaardedichthedendiehuidigwordenwaargenomenzijndenkikhogerdanvroeger.Ditkanjenakijkenindiversebronnen.Daarnaastisdeveerkrachtvanecologischesystemenveruitgeputomdatwijalsmensenonzeomgevingzointensiefgebruiken(leidttotvervuiling,vermesting,verzuring,versnippering,etc)enderuimteinperken.
HebbenjulliealsStaatsbosbeheeroverlastvankatten?Mogelijkepredatieopnestenvangrondbroedersengrondbroedendevogelszelf.Geenduidelijkesignalenvanboswachtersdieaangevendatdekatoveralvoorproblemenzorgt.Ditwiltnietzeggendatdezenietaanwezigzijn,maarnuiniedergevalnognietaanhetlichtkomen.WolfTeunissenheefteenmooionderzoekgedaannaardepredatieopgrondbroeders,daarbijkomtnaarvorendathetpergebiedverschiltwatdemeesteimpactheeftopeenpopulatie.OokbijdehamsterreservateninLimburgzijnwelgegevensbekendoverpredatie.
Beschouwdudehuiskatalsexoot?Jadehuiskatiseenexoot.
Waarhebbenjullieproblemenmetkatten?Geenduidelijkelocatieaantegeven.Dewaddeneilandenzijnwellocatiesdieweindegatenproberentehouden.Voorheenwarendaargeennatuurlijkepredatoren,nuisdehuiskatdaarwelaanwezig.Watvooreffectheeftditenwatbetekendditvoordenatuurdaar?Datisnunogonduidelijkmaarwillenwijwelerggraagweten.Ditgeldookvoorophetvasteland,metnamededuinenwaarveelgrondbroederszijn,wijwillenwelwetenwatdekattendoenenwelkeffectditheeftopdenatuurinNederland.
Welkemaatregelennemenjullienualsproblemenontstaanmetkatten?OpsommigeplekkenwerdenkattenweggevangenzoalsopTexeleenpaarjaargeleden.Somswordtinverbandmetschadeenbeheereenenkelekatafgeschoten.Ditdoenweechterlieverniet.
WatvinduvandemotieThieme?Datiseengegeven,demotieisaangenomen.Demotievraagtomkattenuitdenatuurteverwijderen.Wezullenwaarmogelijkmeewerkenaandeuitvoering,endatdoenwebijvoorkeurdoormiddelvanhetvangenenherplaatstenvandekatten.Opdezemanierbenjeookzekervanhetfeitdaterniksgebeurdmetiemandshuisdier.
Welkeveranderingenzijnnoodzakelijkinbeheerenbeleid?Hetkattenprobleemmoetbijdebronwordenaangepakt.Hetisdusnodigdatwijalsmensenopeenanderemaniermetdehuiskattenomgaan,ervoorzorgendatzenietinnatuurgebiedenstruinenofweglopen.Opdezemanierisdeinstroomvanhuiskatnaarverwilderdekatmisschienteverminderen.
![Page 70: KATTEN IN DE NEDERLANDSE NATUUR - Jasja Dekker · van 0.583 voor de kat (Felis catus) kan worden geconcludeerd dat de kat risico’s met zich mee brengt. Uit de analyse van Harmonia+](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022051920/600cf0bd5d465524c2484456/html5/thumbnails/70.jpg)
66
Metwelkeorganisatieszoueensamenwerkingbelangrijkzijn?Eengoedesamenwerkingmetdedierenbeschermingominformatieoverkattenteverspreidenlijktergbelangrijk.Daarnaastdemogelijkeopvangvankattenviadedierenasielenendierenbeschermingenhetinformerenvanmensen.Deprovincieszijneenbelangrijkepartnerinnatuurbeheerendusookbijderegelgevingomtrentkatten.Metandereterreinbeheerdersissamenwerkingaltijdbelangrijk.
Onderzoekerszijnonmisbaaromgoedtekunnenwerken.Ofhetnouonderzoekisnaareffecten,verspreiding,gedragofnoemmaarop.Onderzoekisnodigomhetbeleidenbeheeroptebaseren.
Welkegegevensmistuomgoedomtekunnengaanmetkattenindenatuur?Omvangenimpactoppopulatiezowelopdeeilandenalsophetvasteland.HoezittenkatteninNederlandinhetsysteemvandemesopredatorenwelkeffectheefthetalserminderkattenzijn.
Watvinduvanhetideeomalseenpopulatieonderdrukstaatdanpastekijkenofdekateenprobleemis?Somsmoetjeingrijpenterwijljealleenruwegegevenshebt.Ditkannodigzijnomeenpopulatietereden.Insommigegevallenishetniethaalbaaromeerstuitgebreidonderzoektedoen,endandaarnamaatregelentetreffen.Hetisaltijdmooialsjepreciesweetwathetprobleemismaarsomshebjedieruimtenietenmoetjeingrijpen.
WatverwachtuaanproblementussenverwilderdekatenWildekat?Demogelijkheidvanhybridisatieisaltijdaanwezig,zekeralsjekijktnaardeonderzoekeninSchotland.WordtdekansgroteralsdepopulatieWildekattenzichuitbreidofjuistniet,datisvoorinNederlandnunogonduidelijk.Voedselconcurrentietussendetweezalmeevallen,deWildekatisgroterensterkerdanonzehuiskat.
Opwelkemaniergaatuommethetonderwerpnaarhetpubliek?Somswatinfomaarmeestalgeenactievecampagne(opTexelwelgedurendeeenpaarjaar).Wecommunicerenwelveelmetdedierenbeschermingoverhetonderwerp.Isooknieteffectiefalsanderebetrokkenpartijendaarnietaanmeedoen.