KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ PROGRAMI

RAMAZAN YILDIRIMPSİKOLOJİK DANIŞMAN VE REHBER

ÖĞRETMEN

Kaynaştırma nedir?Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin akranları

ile birlikte eğitim ve öğretimlerini bütün kademelerde sürdürme esasına dayanan, destek hizmetlerinin de sağlandığı özel eğitim uygulamalarıdır.

En az kısıtlayıcı ortam!En az kısıtlayıcı ortam

░ Tam zamanlı kaynaştırma░░ Destek eğitim odası +

Kaynaştırma░░░ Yarı zamanlı kaynaştırma░░░▓ Gündüzlü özel eğitim okulu░░░▓▓ Yatılı özel eğitim okulu

En fazla kısıtlayıcı ortam

Kaynaştırmanın Amacı

Çocuğu normal hale getirmek değil, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak,bağımsız yaşam becerisi kazandırma ve üretken bir birey olarak toplum içinde yaşayabilmesini kolaylaştırmaktır.

Sınıf mevcutlarıOkul öncesi eğitim kurumlarında;

2 kaynaştırma varsa en fazla 10, 1 kaynaştırma varsa en fazla 20 öğrenci olmalı.Diğer kademelerdeki eğitim kurumlarında ise; 2 kaynaştırma varsa en fazla 25, 1 kaynaştırma varsa en fazla 35 öğrenciyi

olmalı.Kaynaştırma öğrencileri sınıflara dengeli

dağıtılmalıdır. Bir sınıfta en fazla 2 birey olacak şekilde.

Tarihçesi Eskiden ayrı olarak özel eğitim okullarında veya özel eğitim sınıflarında eğitilirlerdi. Aynı eğitim ortamını paylaşması fikri 1960‘lı yıllarda giderek daha fazla taraflar bulmaya başlamıştır. Bu dönemde yapılan araştırmalarda bu öğrencilerin bir çoğuna normal sınıflarda okuma hakkı verildiğinde normal akranlarıyla ilişki kurabildiği ve sınıf aktivitelerine katılabildikleri görülmüştür. Hareketin öncülüğünü ise engelli bireylerin ebeveynleri başlatmıştır. Bu dönemlerde dünyada kaynaştırılmaya başlayan ilk engel grubunu görme engelliler oluşturmuştur.

KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN İLKELERİ

Bir haktır. Eğitime erken başlanmalıdır. Normal eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Hizmetler yetersizliğe göre değil, eğitim

ihtiyaçlarına göre planlanır. Bireysel farklılıklar esastır. Duyu kalıntısından yararlanmak esastır. Gönüllülük, sevgi, sabır, gayret

gerekmektedir.

Öğrenciye Yararları BEP aracılığı ile kapasite ve öğrenme hızına göre eğitim

alır.

Kendine güven, takdir edilme,işe yarama, cesaret, sorumluluk gibi sosyal değerleri gelişir.

Özelliklerine uygun ortamdan dolayı uyum ve başarısı artacaktır.

Normal öğrencilerle birlikte çalışmaları daha büyük başarılar için kendilerinde istek ve cesaret uyandırır.

Bu öğrenciler normal öğrencilerden bazı davranışları öğreneceklerdir.

Eğitim programlarına ek olarak aile eğitimi, sosyal, kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeleri gelişir.

Olumsuz davranış yerine olumlu davranışları artacaktır.

Sınıftaki diğer öğrencilere yararıEngelli bireye karşı kabul, hoşgörü,

yardımlaşma, demokrasi ve ahlaki anlayışları gelişir.

Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterir.

Kendi yetersizliklerini görme , bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir.

Engellilerle birlikte yaşamayı öğrenir.Liderlik, model olma ve sorumluluk

duygusu gelişir.

Ailelere Yararları Çocuk üzerindeki beklentileri

çocuklarının kapasiteleriyle uygunluk göstermeye başlar.

Okula bakış açıları değişir.Çocukların ilgi ve ihtiyaçları

konusunda daha sağlıklı bilgi edinirler.

Aile içi çatışmalar azalır ve aile sağlığı artar.

Çocuklarına nasıl yardım edecekleri konusunda yeni yollar öğrenirler.

Öğretmenlere YararlarıŞartsız kabul, sabır, hoşgörü, bireysel özelliklere

saygı davranışları gelişir.B.E.P hazırlama ve uygulamada daha başarılı

olurlar.Eğitimde ekonomiklik ve fırsat eşitliği sağlanır.Kaynaştırma öğrencisi ile yapılan çalışmalar

sayesinde öğretim becerileri gelişecek ve deneyimleri artacaktır.

Bir öğretmenin kaynaştırma öğrencisi varsa…

Yeniliklere ve değişmeye açık olmalı,İnsanları ön yargısız kabul gösterici olmalıTarafsız ve objektif olmalı,Tutarlı, kararlı, dengeli, kişilik yapısına sahip olmalı,Özel eğitim alanını öğrenmeye ve öğretmeye hazır ve

istekli olmalı, İnsan sevgisi ve insana değer verici olmalı,

Empatik bir anlayışa sahip olmalı,

Görev aldığı kurumun amaç ve ilkeleriyle bağdaşım içinde olmalı,

İşbirliğini seven bir kişi olmalı

Sabırlı, sakin, sevgi dolu olmalı.

Türleri

Tam zamanlı kaynaştırmaYarı zamanlı kaynaştırma (Ö.E.S.)

Tersine Kaynaştırma

Tam Zamanlı Kaynaştırma

Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı normal sınıftadır; öğrenci tam gün boyunca normal sınıfta eğitim almaktadır.

Yarı Zamanlı Kaynaştırma Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı özel sınıfındadır; özel eğitim sınıfı öğrencisi başarılı olabileceği derslerde kaynaştırma sınıfında eğitim almaktadır

Tersine KaynaştırmaYetersizlikleri olmayan bireyler istekleri doğrultusunda özellikle okul öncesi eğitimde, çevrelerindeki kaynaştırma uygulaması yapan özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt yaptırabilirler.

ÖZEL EĞİTİM DESTEK HİZMETLERİ NELERDİR?

Destek eğitim odasıSınıf içi yardımÖzel eğitim danışmanlığı

Destek eğitim odası

Kaynaştırma öğrencileri için özel araç-gereçler ile eğitim materyalleri sağlanarak özel eğitim desteği verilmesi amacıyla oluşturulan eğitim ortamıdır.

Hangi öğrencilerin olacağını BEP birimi önerir, ORYK karar verir. Haftalık ders saatlerinin toplamının %40’ını aşmayacak, en fazla 5 kişilik gruplar olabilir.

Sınıf içi yardım

Sınıf öğretmeniyle destek hizmet uzmanının aynı sınıf içerisinde eşgüdümlü olarak birlikte eğitim vermesidir.

Özel eğitim danışmanlığı

Özel eğitim danışmanı, danışmanlık konusunda bilgi ve beceri sahibi bir özel eğitim uzmanı ya da rehber öğretmen olabilir.

Özel eğitim danışmanlığında amaç; Danışan aracılığıyla hakkında danışılan bireyin sorununa yönelik yardımın sunulmasıdır.

Kaynaştırma uygulamasında başarının değerlendirilmesi

Devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilir.

Bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır.

Değerlendirmede, öncelikle bireyselleştirilmiş eğitim programlarında hedeflerin gerçekleştirilmesi esas alınır.

KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNE YÖNELİK HAZIRLIK

ÇALIŞMALARIÖğretmeni hazırlamaEngelli öğrenciyi hazırlamaDiğer öğrencileri hazırlamaAile ve yakın çevreyi hazırlamaOkul yönetimini hazırlamaEğitim ortamını hazırlamaEğitim programını hazırlama

Öğretmeni Hazırlama Öğretmenin aile, okul ve çevreyle olan işbirliğini arttırma.

Öğretmenlere kaynaştırma uygulamasının en önemli öğesi olduğu benimsetme.

Özür türleri ve özellikleri konusunda bilgi verme

Engelli Öğrenciyi HazırlamaÖğrenciye kendinden beklenen davranışları söyleyin.

Bu tür çocuklar için gerekli araç gereçleri temin edin

Karşılaşabileceği sorunlarla ilgili konuşun.

Öğrencinin sağlık durumu ile ilgili bilgi edenin.

Diğer Öğrencileri Hazırlama Engelli çocuklar hakkında bilgilendirme.

Kendilerini özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin yerine koyma çalışmaları yapmak

Olumlu tutum, anlayış ve davranış geliştirme çalışmaları yapılmalı

Aileyi ve Yakın Çevreyi Hazırlama

Ailelerle düzenli toplantılar yapmak

Ailelere bilgilendirici konuşmalar, seminerler düzenlemek

Her aşamada aileyi de işe katmak Çocuğundaki gelişmeleri aileyle paylaşmak

Okul Yönetimini HazırlamaOkul yönetimini kaynaştırmanın gereğine

ve önemine inandırma. Kaynaştırma öğrencilerine yönelik

tutumunun olumlu olmasını sağlama. Okul yönetiminin özel eğitim personeliyle

olan işbirlikçi tutumu, diğer öğretmenlere ve okul personeline model olacak ve onları olumlu yönde etkileyecektir.

Eğitim Ortamını Hazırlama

Ortam çocukların kolay hareket edebileceği şekilde olmalıdır.

Sınıf mevcutları sınırlı tutulmalıdır.Öğrenci sınıf ortamında en uygun bir

yere oturtulmalıdır.Sınıfta çocuğun engeline uygun gerekli

araç gereç bulunmalıdır

Öğretim Programı Hazırlama

BEP hazırlanmalıdır.Hangi ders ve etkinlikleri normal

çocuklara birlikte yapacağı, hangi derslerde destek eğitimi verileceği belirlenir.

Her kaynaştırma öğrencisi için ayrı bir B.E.P hazırlanmalıdır.

BEP toplantısına velisi çağrılmalı ve bilgilendirilip BEP formları velisine imzalatılmalıdır.

Kaynaştırma Yoluyla Eğitimde Karşılaşılan Sorunlar

1. Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulaması yapılan sınıfların öğrenci sayısının 30’dan fazla olması,

2. Engelli öğrenciler için sınıf ortamında kullanılacak araç-gerecin yetersiz olması,

3. Okullarda oluşturulması gereken BEP birimlerinin oluşturulamaması, oluşturan okullarda ise BEP birimine işlevsellik kazandırılmaması,

4. Okullarda oluşturulan BEP birimlerinin yükünün daha çok rehber öğretmenlerde olması; görev dağılımının eşit bir şekilde yapılamaması,

5. Rehber öğretmenin “aile eğitimi” ve “aile danışmanlığını” yeterince yapmaması / yapamaması,

6. Okul yönetiminin kaynaştırma eğitim uygulaması hakkında yeterli bilgiye sahip olmamasından dolayı BEP birimini yeterince desteklememesi,

7. Okulda destek eğitim odası oluşturacak yerin olmaması / oldurulamaması,

8. Okulda oluşturulan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri komisyonunun Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtilen görevleri yerine getirememesi,

9. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri komisyonu ile BEP biriminin eşgüdüm içinde çalışamaması,

10. “Okul yönetimi-öğretmen-veli” kaynaştırma eğitim uygulamalarına yönelik yasal haklarını bilmemeleri,

11. Sınıf öğretmeninin kaynaştırma eğitiminden yararlanan öğrencinin engeline ilişkin bilgi sahibi olmaması,

12. Sınıf öğretmeninin kaynaştırma eğitimi uygulamasına alınan öğrenciye uygulanacak öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin bilgi sahibi olmaması,

13. Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde oluşturulan Özel eğitim değerlendirme kurulunun “izleme” çalışmalarını aralıklı olarak yapamaması,

14. Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde oluşturulan Özel eğitim değerlendirme kurulunun eğitsel tanılamada kullandıkları ölçme araçlarının bir kısmının güncelliğini yitirmesi, bir kısmının da revizyondan (yenileme) geçirilmemesi,

15. Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde oluşturulan Özel eğitim değerlendirme kurulunun eğitsel tanılamada “ölçüt bağımlı testlerin” azlığı,

16. Kaynaştırma eğitim uygulamasına alınan öğrencinin bulunduğu sınıftaki diğer öğrencilerin velilerinin öğrenciyi istememeleri,

17. Sınıfta bulunan öğrencilerin velilerine yönelik “aile eğitimi” verilmemesi,

18. MEB (İl / İlçe Millî Eğitim Müdürlüklerinin) resmi ve özel okullarda engelli öğrencileri belirleyememesi, buna dayalı olarak veri tabanını oluşturamaması.