Jong en onbezonnen??? l Branwen l What’s New?! l Koning Winter l 8x het PAGO l Op de Zitzak l Dolf & Aike l KEET! goes to.... the Big Ben l Jansen en co l WINNEN!

KEET! nummer 4- 2012

Ex-topschaatser Falko Zandstra háát sporten!

3

InleidingGezond nieuwjaar!

Zijn hoofd prijkt voorop deze nieuwe KEET! Maar weet jij wie Falko Zandra is? Als redactie waren wij razend enthousiast toen wij ‘de Gespierde Spijker’ hadden gestrikt voor KEET! Maar ja, wij waren ooit ook fan. Toch weten wij zeker: jíj straks ook! Falko zocht na zijn topsportdroom een nieuw leven in de bouw. Met succes. Hij vertelt er honderduit over. En dat doet Job Sanders trouwens ook. Hij werd dit jaar derde bij de Euro Skills. Zijn droom? Om naar de World Skills te gaan. En wat is jouw droom? Vast en zeker wil jij straks gezond je pensioen ha-len. Het klinkt nog ver-van-je-bed, toch moet je daar nú al aan werken. Door bijvoorbeeld regel-matig naar het PAGO te gaan. Alleen zo kun je nog heel wat jaren zeggen: ‘Een gezond en gelukkig nieuwjaar!’

Dat wensen wij jou straks ook weer toe.

De redactie

8X het PAGO

Natuurlijk weet jij wat het PAGO is. Maar wist jij ook al die andere dingen over deze periodieke keuring?

Op de ZitzakJob Sanders won brons op de Euro Skills. Nu óp naar het WK!

KEET! goes to...The Big Ben!

Dolf & AikeColumnJanssen en Co & Prijsvraag

BranwenOver de grote boze buitenwereld, iehhhh!!!

Jong en onbezonnen???Nee, jij natuurlijk niet. Want jij weet dat het oppassen geblazen is op de bouwplaats…toch?!

Falko Zandstra

Koud!!!Koning Winter is weer in aantocht.

Hoe zit het ook alweer met het vorstverlet?

Ooit schaatste hij keihard, tegenwoordig staat hij op het dak. KEET! zocht deze ex-topschaatser op in…jawel, Heerenveen!

10

16

15

3

23

18

12

20

8

PrikbordDe aller leukste weetjes die je niet wilt missen. Want wist jij dat André Hazes ooit ook in de bouw heeft gewerkt?

‘Een gezond en gelukkig nieuwjaar!’

6

4

4

Jong en onbezonnen???Het lijkt een dooddoener; de uitspraak ‘Jong en onbezonnen’. Toch ziet het ernaar uit dat deze dooddoener voor de bouw wél opgaat. Uit de cijfers blijkt namelijk dat jonge bouwvakkers vaker een ongeluk krijgen tijdens het werk, dan hun oudere collega’s. Zelfs búíten het werk gaat het bij jongeren vaker mis.

“In het algemeen wordt aangenomen dat jongeren een lagere risicoperceptie hebben dan hun oudere collega’s. Daardoor overkomt hen ook vaker een ongeval.” De woorden van Dennis Derksen van Arbouw zijn keihard. Maar de vraag is: Wat is er dan mis met jonge werknemers op de bouwplaats?

Niet in orde Allereerst de cijfers. Van ál het bouwplaatpersoneel in Neder-land zegt één op de zeven dat hij (of zij) zich regelmatig in een onveilige situatie bevindt. Iets meer dan één op de twintig bouw-plaats-medewerkers vindt ook dat er onvoldoende technische en organisatorische maatregelen zijn genomen om voor een veilige werksituatie te zorgen. Ongeveer evenveel bouwplaatsmedewer-kers zegt letterlijk: “Er is iets niet in orde met de veiligheid.” Deze cijfers staan in het bedrijfstakverslag over 2011. De cijfers gaan niet alleen over jongere bouwvakkers, maar over jong én oud(er). De resultaten van alle PAGO-onderzoeken (de periodieke keuring-en) die vorig jaar hebben plaatsgevonden, zijn door Arbouw ver-zameld en bijeen gebracht in het bedrijfstakverslag. Zoals je ziet, liegen de cijfers er niet om. Wie in de bouw werkt, moet dus weten dat een ongeluk zo is gebeurd.

Ongeval thuisNog meer cijfers. Van alle bouwplaatsmedewerkers heeft 8,5 pro-cent in het afgelopen jaar ziek thuis gezeten, vanwege een ongeval. Ook blijkt dat bouwplaatsmedewerkers vaker dan andere werk-nemers in hun vrije tijd een ongeluk krijgen. Een echte verklaring hiervoor is er niet. Al kan het natuurlijk zijn dat bouwplaatsmede-werkers ook in de vrije tijd met bouwwerkzaamheden bezig zijn en daarbij dus vaker een ongeval krijgen. Hier speelt leeftijd absoluut een rol! Zo blijkt dat jongeren tot 25 jaar meer kans hebben op een ongeluk op het werk, dan ouderen.

4

Jong en onbezonnen???

5

Opvallend is ook dat jongeren ook veel meer ongevallen in de vrije tijd krijgen: Bouwplaatsmedewerkers jonger dan 20 jaar overkomt bijna zes keer zo vaak een ongeval in de vrije tijd als bouwplaatsmedewerkers van 55 jaar en ouder.

ArbowetWaar ligt dat nu aan? En is het jongeren ook kwalijk te nemen? Daarvoor grijpen we even naar de wet. De Arbowet ziet jongeren namelijk als een speciale groep die extra aandacht behoeft. Als reden noemt de wet de beperkte werkervaring. Dat is natuurlijk logisch: Als 18-jarige ben je duizenden keren minder de steiger opgeklommen, dan je collega van 50. Daar moet de werkgever op de bouwplaats rekening mee houden. Bijvoorbeeld door extra instructie of meer (en andere of betere) voorlichting. Wat daarnaast een rol speelt, is het feit dat jongeren nog volop met hun ontwikkeling bezig zijn. Zowel lichamelijk als geestelijk ben je op je 18e nog niet ‘voltooid’. Dat ligt niet aan jou, maar dat is nu eenmaal zo. Natuurlijk betekent dit alles niet dat je je schouders kunt ophalen. Het devies is wel: Neem veiligheid serieus! Gebruik de persoonlijke beschermingsmiddelen die je krijgt aangereikt. Krijg je ze niet, vraag er dan om! En luister goed naar de in-structies. Nee, die zijn echt niet betweterig bedoeld. Maar juist om ervoor te zorgen dat jij en jouw collega’s ’s avonds weer gezond en wel huiswaarts kunnen keren. Kijk voor meer tips ook eens op www.arbouw.nl. Bij het onderdeel ‘Brochures’ vind je onder andere de A-bladen, met veel zinvolle weetjes.

6

Feiten & Cijfers

• In2011ondergingenongeveer38.000werknemers in de bouw een PAGO.• Werknemersopdebouwplaatshadden

vorig jaar vooral last van lawaai, tocht, stof en kou.• Driekwartvandebouwvakkersvondin

2011 het werk op de bouwplaats ‘lichamelijk inspannend’. Dit cijfer is nog nooit zo hoog geweest!• Eénopdetwintigbouwplaats- medewerkers heeft in 2011 verzuimd

door een ongeval op de bouwplaats.• In2011melddenbouwplaats- medewerkers zich gemiddeld 0,65 keer

ziek.• Jongerenblekenin2011aanmerkelijk

vaker fit (dan hun oudere collega’s), maar zij rookten en dronken wel meer.

Top 5

Wie doet het onveiligste werk (in de bouw)?1- Wegmarkeerder2- Steigerbouwer3- Stelleur4- Asfaltwerker/asfaltwegenbouwer5- Dakdekker(pannen)/pannenlegger

(Bron: Bedrijfstakverslag 2011, Arbouw)

7

Branwen

7

COLUMN De grote boze buitenwereld

De donkere dagen voor Kerstmis zijn nog niet begonnenofdeonder-nemers zijn al op zoek naar een lichtpuntje.

Oftewel: Naar onze onweerstaanbare drang om ‘de dertiende maand’ er doorheen te jagen. De ene na de andere folder ploft op de mat: ‘Mega Aanbieding!’, ‘Unieke kans!’, ‘Korting tot je er scheel van ziet!’. Zoek kortom maar uit. Onze zoon heeft niet veel uitzoekwerk nodig, die heeft zijn zinnen gezet op een Nintendo. De derde welteverstaan, want de voorgaande twee zijn op vakkundige wijze gemold. Iemand enig idee hoeveel er allemaal kapot kan aan zo’n klein apparaat? Geloof me, dat is aardig wat.

Kolibrie met ADHDHoeveel we ook van hem houden, die Nintendo kan hij op z’n buik schrijven. Wie z’n billen brandt, moet immers op de blaren zitten. Zou een ander verantwoordelijk zijn geweest voor de sloop van zijn spelcomputer, dan was het een ander verhaal geweest. Een nuance die helaas niet geldt voor de boze grote-mensen-wereld. Want of je nu arbeidsongeschikt raakt door je eigen stomme schuld of door toedoen van een ander: Wat je in zo’n situatie maandelijks te besteden hebt, vliegt nog sneller achteruit dan een kolibrie met ADHD. Zorgen voor de veiligheid van zowel jezelf als van een ander doe je dus niet alleen uit lijfsbehoud, maar óók gewoonweg voor de centen!

88

Wist jij dat…

…in de bouwnijverheid de rug

koploper is als het gaat om

lichamelijke klachten?

Bouw: Grootste pijnpunt: rug,

daarna de benen

Infra: Grootste pijnpunt:

rug, daarna de armen

Afbouw en onderhoud: Grootste

pijnpunt: armen, daarna de rug

Weetjezzz…Wist jij dat een wolkenkrabber kan bewegen bij wind? Een wol-kenkrabber is geen stug gebouw dat altijd helemaal stil staat. Als het hard waait, kan een wolkenkrabber soms wel één meter op en neer bewegen. Bij de bouw wordt hier al rekening mee gehouden, met zogeheten ‘dempers’. Hierdoor worden de bewegingen zo-veel mogelijk geneutraliseerd, zodat de bovenste bewoners niet ineenshunkastenheen-en-weerzienschuivenalshetstormt!

Een must voor iedere spuiter

Heb jij al gehoord van de Graco Eay Max WP II? De wattus? Oké, dat vroeg KEET! zich ook af, dus we klopten bij Wiltec aan. Al snel werd duidelijk dat we het hier hebben over de nieuwste generatie draadloze airless spuitpistolen. En deze allernieuw-ste is ideaal voor grote én kleine wanden (of muren). De kortste omschrijving luidt: snel, praktisch, over-al inzetbaar, handzaam in gebruik en 100% perfecte eindafwerking. Een must voor iedere spuiter….toch?!

Kijk ook op www.wiltec.nl.

Hoe veilig wil je het hebben? Geen enkel risico meer lopen om je handen te breken of te kneuzen tijdens het werk? Dat kan met de HexArmor Rig Lizard handschoen. Een hele mond vol, maar eigenlijk is het gewoon dé ideale handschoen. De hand-schoenbiedtdeperfectecombinatievanbescherming(inclusiefsnij-bescherming) en comfort. Zo vangen de zogenaamde ‘smash guards’ tot wel 133 procent méér van de klap op, dan je met andere handschoenen gewend bent. Deze smash guards zijn direct op de handschoen geïnjecteerd, op de volledige handrug en vingers. Hierdoor is de kans op kneuzingen en breuken bij het stoten van de hand sterk verkleind. Gelukkig zijn deze smash guards flexibel, zodat de handschoen wel lekker zit. De handpalm is zeer slijtvast en geeft een goede grip. Ideaal voor het zwaarste werk!

Info: www.prestopbv.nl.

Wist jij dat (2)…

997219

Nooit geweten…van André Hazes Wist jij dat André Hazes niet altijd die beroemde zanger is geweest? Voordat hij werd ontdekt, heeft hij namelijk verschillende baantjes gehad. Zo was hij fabrieksarbeider, lichtmatroos, boekbinder, bloemenbesteller, fietsen-maker, schoorsteenveger, slagersknecht, diskjockey, marktkoopman, kelner, grondwerker, sloper én….bouwvakker!

Stofvrij boren!

Veilig boren en dan zonder al dat stof in je gezicht. Dat kan voortaan met de accu combihamer van Makita (officieel: Makita BHR242RFEV). Deze gloednieuwe vinding heeft een geïntegreerde stofafzuiging, die zorgt voor een stofvrij re-sultaat. “Hij zuigt alle stof af. Dat is erg prettig, zeker als je boven je hoofd boort”, is een van de vele geluiden die onlangs op een bouwbeurs al waren te horen. Natuurlijk zijn er meer pluspuntjes. Wat te denken van wel 110 gaten boren op één acculading? En dankzij een energie efficiënte koolborstel-loze motor is deze combihamer nóg productiever en zuiniger dan de voorganders. De combihamer is daarnaast door TNO gecertificeerd en ook goedgekeurd door de Inspectie van het ministerie van SZW. Dus je kunt er absoluut veilig mee werken! Nog een laatste plusje: dankzij de lagere warmte-ontwikkeling gaat de machine veel langer mee. Dus ook nog eens een op-en-top duurzaam apparaat! Meer info: www.makita.nl.

Nooit meer zweetvoeten!

Een goed passende, stevige werkschoen is natuurlijk erg belangrijk. Maar het dragen van goede werksokken wordt vaak vergeten. Nu niet meer! Want als je eenmaal de Nes-kridSandiacomfortsokkenhebtontdekt,wiljenietandersmeer. Deze sokken zijn speciaal ontwikkeld voor werk-schoenen. Zij voorkomen transpiratie, blaren, huidirritatie en nare geurtjes. Zo zorgt de ergonomische pasvorm voor betere grip, zodat je lekkerder in je werkschoenen staat. Ook zijn de tenen en hielen extra verstevigd, zodat de sokken extra lang meegaan. Maar het allerbelangrijkste: de combinatie van katoen, polyester en Coolmax-vezelszorgt ervoor dat zweetvoeten voortaan verleden tijd zijn. Nieuwsgierig? Je kunt een proefmonster opvragen via tel. (0416) 27 21 10 of info@neskrid.nl.

Je kunt niet altijd alles weten. Ook op je werk zit je vast wel eens met een vraag, over bijvoorbeeld je contract, je loon of misschien wel de arbeidsomstandigheden. Dan is het goed om te weten dat je met die vraag altijd terecht kunt bij CNV Vakmensen. Aan de infolijn geven deskundige medewerkers je graag het antwoord. Mailen kan ook: info@cnvvakmensen.nl. In KEET! de onderwerpen waarover de meeste vragen worden gesteld. Dit keer over het Vorstverlet. Want jawel, het komt er echt weer aan!

10

Mag ik stoppen met werken als het stevig vriest?Zo werkt het niet helemaal. Wel of niet stoppen als het stevig vriest, begint altijd met overleg tussen jou en je werkgever. Als jullie er samen niet uitkomen, gelden er vier situaties waarbij je het werk mag neerleggen. Kun je om 10.30 uur nog steeds niet werken? Dan mag je je werk verlaten en naar huis gaan. Let op: overleg dan wel eerst even met je werkgever!

Welke vier situaties zijn dat?1 Bij een gevoelstemperatuur van -6°C of lager.2 Als het vriest en de rijwegen of looppaden zijn niet begaan-

baar.3 Als het vriest en je hebt geen winter- of doorwerkkleding

gekregen.4 Als het vriest en er ligt een sneeuwdek op het werkobject

of op je werkplek, die je niet met eenvoudige middelen kunt verwijderen.

Krijg ik dan wel loon?Tuurlijk! Jouw werkgever is verplicht om jou bij vorst door te betalen. Dat noemen we ‘vorstverlet’. Je krijgt je garantieloon, plus prestatietoeslag. Dus het vast overeengekomen loon. Dit geldt ook als jij en jouw werkgever van mening verschillen over wel of niet doorwerken. Betaalt je werkgever niet? Dan krijg je een uitkering uit het Garantiefonds. Maar daarvoor gel-den wel enkele voorwaarden. Kijk op www.cnvvakmensen.nl/vorsverlet voor meer info.

Dusikmagstoppenbijeengevoelstemperatuurvan-6°Coflager. Maar hoe kom ik die gevoelstemperatuur te weten?Op verschillende manieren! Als je naar www.cnvvakmensen.nl/vorstverlet gaat, zie je het kaartje van Nederland. Vul de plaats in waar jij werkt en je komt precies te weten of de norm, dus een gevoelstemperatuur van -6° of lager, wordt gehaald. Aanmelden voor de gratis vorst-alert kan ook. Dan krijg je bij vorst tussen 7.30 en 8.00 uur én na 10.00 uur een gratis sms-je

Tamara Timmermans en Sybren Ramakers zijn CNV adviseurs. Zij geven mensen telefonisch antwoord op brandende vragen over werk en werkomstandigheden.

11

Als Koning Winter komt…

met actuele informatie van het weerstation bij jou in de buurt. Je hoeft je alleen maar aan te melden, door een sms-je te stu-ren met de tekst: WEER CNV (de 4 cijfers van je postcode) naar 7171. Dus bijvoorbeeld WEER CNV 3561. Maar het kan nóg sim-peler! Met de gratis CNV Vaktools app! Download deze app nu en je hebt het hele jaar door de actuele gevoelstemperatuur bij de hand. Ook als het niet vriest, is deze app hartstikke handig!

Meer weten?

www.cnvvakmensen.nl/vorstve

rlet\

(030) 751 10 47

(op werkdagen van 7.30 tot 17.00 uur)

De Gratis app CNV VaktoolsAl meer dan 10.000 keer gedownload!Onmisbaar gereedschap voor vakmensen zoals jij. Zo levert de app je de meest actuele informa-tie over vorstverlet. Als om 7.00 of 10. 00 uur een gevoelstemperatuur van -6˚C of lager wordt gemeten in jouw werkgebied, dan krijg je een pushbericht: Norm gehaald. Ook lees je in deze app alles over Werk & Weer. De app is er voor Android en iPhone en kost je helemaal niets!

Je kunt er bijna niet omheen. Op een industrieterrein in schaatswalhalla Heerenveen prijkt de naam groot op het bedrijfspand: Falko Dak & Wand. Voor de Fries Falko Zand-stra zit zijn ‘ijstijd’ er al jaren op. Alweer dertien jaar is de bouw zijn place to be. “Op het moment dat de staalconstructie staat, zijn wij in beeld. Van nieuwbouw tot renovatie of een hele upgrade van het aanzicht van een bestaand pand. Als het om dak- en wandbeplating gaat, staan wij klaar.”

Maar vertel eens, hoe komt een topschaatser terecht in de bouw?“Dat is heel makkelijk uit te leggen. Mijn vader heeft een soortgelijk bedrijf gehad. Toen ik nog schaatste, zei hij altijd: ‘Je moet straks je bekende naam gebruiken om een sport-zaak te beginnen’. Met zo’n winkel had ik niet zoveel, maar wél met wat hij deed. Dus zo is het uiteindelijk gegaan.”

Had je wel iets met de bouw?“Ik was altijd volop met topsport bezig, al zag ik natuurlijk wel wat mijn vader deed. Maar meer dan dat? Nee, eigenlijk niet.”

Ex-schaatser Falko Zandstra nú in de bouw

‘De bouw is ook topsport’FALKOZandstra

12

Hij schaatste keihard, werd wereldkampioen, pakte eenzilverenplakopdeOlympischeSpelenenschreefverschillende records op zijn naam. Over wie we het hebben?DeSvenKramervandejarennegentig:FalkoZandstra! Tegenwoordig zit ‘ie met hart en ziel in de bouw. KEET! zocht ‘m op…

Ex-schaatser Falko Zandstra nú in de bouw

‘De bouw is ook topsport’

Wat heb je vanuit de topsport meegenomen naar je bedrijf?“Vooral de ervaring dat ik met heel veel mensen in contact ben ge-weest. Ik heb geleerd om met verschillende mensen om te gaan. In de topsport kun je niet bleu zijn, maar in de bouw zeker ook niet.”

En nog meer?“Als sporter ben je constant met topprestaties bezig. Wat dat be-treft is de bouw ook een soort topsport, want met achteroverleunen kom je er niet.”

Hoe kijk je terug op die schaatstijd?“Met heel veel plezier. Ik zou het ook zo weer overdoen. Je komt met invloedrijke mensen in contact. Met Koningin Beatrix en Prins Claus bijvoorbeeld. Onvoorstelbaar hoe intelligent die man was, hij wist zoveel over de sport! Dit zijn toch personen die je in het nor-male leven niet tegenkomt. En je komt overal.”

Dat is nu allemaal voorbij?“Nou, niet helemaal. Met het Crashed Iced-team kom ik nog steeds op mooie plekken.”

Oja, dat is waar ook! Je traint deze diehards, is het niet?“Drie jaar geleden werd ik uitgenodigd door Red Bull, omdat zij het Crashed Ice ook naar Nederland wilden brengen. Samen met Rintje Ritsma, Gerard van Velde en Annamarie Thomas werden wij

‘Je kunt niet bleu zijn. Niet in de sport en zeker niet in de bouw’

FALKOZandstra

13

voor de eerste wedstrijd gevraagd. Dat deden we. Later werd ik gevraagd om het Nederlandse team te helpen trainen.”

Doe je het zelf ook?“Ik heb het één keer gedaan en daar laat ik het bij! Na afloop heb ik vier uur moeten liggen, ik had een scheur in een spier en ik had daarna nog vier maanden last van mijn stuitje. De mannen die het doen, moeten ballen hebben om het aan te durven.”

Bestgevaarlijkdus.Stajeinhetwerkookstilbijveiligheid?“De veiligheid op de bouwplaats is de laatste jaren sterk verbeterd. Mijn jongens hebben hun PBM’s, zoals een helm, bril, veiligheids-schoenen, handschoenen en oordoppen. Zij hebben ook hun VCA. Maar ik ben me ervan bewust dat een ongeluk in een klein hoekje zit. Gelukkig is er nog nooit iets ernstigs gebeurd, al moet ik wel regelmatig de verbandtrommel aanvullen.”

SteldatjevoorééndagdebaasvanNederlandmochtzijn,watzou je dan in ieder geval willen aanpakken?“Zorgen dat de bouw weer op gang komt! Voor Nederland is het belangrijk dat de bouw doorgaat, de bouw bepaalt toch grotendeels onze economie. Dus als er een zak met geld zou

14

klaarstaan, zou ik zeker zeg-gen: bouwen!”

Geld maakt gelukkig?“In de bouw nu even wel.”

Wie bewonder jij het meest?“Mijn ouders en Ab Krook, mijn vroegere coach. Mijn ouders hebben mij in mijn sport altijd enorm gesteund. Ab Krook was een beetje mijn tweede vader. Hij heeft mij enorm mooie ja-ren bezorgd. Ik heb aan hem te danken dat ik zover kon ko-men.”

Laatste vraag! Als je 10 mil-joen van iets zou hebben, wat zou het dan zijn, behalve geld?“Jeetje….da’s niet makkelijk. Maar wel een heel interessan-te. Ja, ik denk dan toch 10 hec-tare grond, om op te bouwen.”

Met dank aan: Falko Dak & Wand, www.falkodakenwand.nl)

‘Maakt geld

gelukkig? In de bouw nu

even wel’

Snoeihard…CrashedIceCrashed Ice is een sportevenement waarin de deelnemers al schaatsend een lastig parcours moeten overwinnen. In dit parcours zitten meestal sprongen, trappen, vlijmscherpe haarspeldbochten en andere hindernissen. Falko Zandstra traint het Nederlandse team. Hij zegt: “Met z’n vieren snoei-hard de berg af. In de baan zit een verval van een paar honderd meter, met vaak meteen 45 graden naar beneden. Je moet ervoor zorgen dat je bij de beste twee eindigt, dan ga je door.” Vooral ijshockeyers durven het aan. “Wij trainen hen op uit-houdingsvermogen, sprongkracht en wendbaarheid.” (info: www.redbull.com. Op 9 februari 2013 is Red Bull Crashed Ice in Landgraaf!)

DeGespierdeSpijkerEx-schaatser Falko Zandstra (40) was een natuurtalent.In 1990 en 1991 werd hij al wereldkampioen bij de junio-ren. In zijn internationale debuutjaar 1992 werd hij direct Europees Kampioen en tweede op het WK. Ook won hij dat jaar de wereldbeker op de 1.500 meter en Olympisch Zilver op de 5 kilometer. Een jaar later werd Falko Zandstra we-reldkampioen schaatsen in Hamar, Noorwegen. En ook (op-nieuw)EuropeesKampioen.OpdeOlympischeSpelenvan1995 pakte hij brons. Na zijn carrière als langebaanschaat-ser probeerde hij het nog even bij de marathon. Tot 1999, toen hij definitief zijn schaatsen aan de wilgen hing. Falko Zandstrahadalsbijnaam‘GespierdeSpijker’.

15

… jij als werknemer in de bouw gewoon recht hebt op zo’n periodieke keuring? Dat is in je cao geregeld!

… het PAGO al vanaf je 16e geldt? Elke vier jaar krijg je via de arbodienst een oproep. Vanaf je 40e krijg je elke twee jaar zo’n oproep.

… het PAGO niet verplicht is, maar wél zinvol? Want door regelmatig naar dit medische onderzoek te gaan, controleer je de ontwikkeling van je gezond-heid. Als het nodig is, krijg je zelfs tips over hoe je gezonder kunt werken en leven.

… het PAGO vertrouwelijk is? Dat betekent dat jouw werkgever niet zomaar de resultaten krijgt van jouw onderzoek. Daar moet jij zelf toestemming voor ge-ven. Wel bewaart de arbodienst jouw gegevens.

… de resultaten van het PAGO ook worden gebruikt voor onderzoek naar gezonder en veiliger werken in de bouw? Natuurlijk weet niemand dat het om jóúw gegevens gaat. Alle gegevens worden eerst anoniem gemaakt (dus jouw persoonlijke kenmerken worden verwijderd).

… het PAGO eigenlijk best een grondig onderzoek is? De keuring duurt namelijk zo’n 1,5 uur.

Het woord ken je vast wel. Je hebt misschien zelfs al eens een keer een oproep ervoor gehad. Waar wij het over hebben? Inderdaad, het Periodiek Arbeids-gezondheidskundig Onderzoek. Of kortweg: PAGO. Maar wist jij dat…

… als de bedrijfsarts gezondheidsproblemen constateert, hij (of zij) je kan uitnodigen voor vervolgonderzoek of je zelfs kan doorverwijzen naar een specialist of de huis-arts?

… jij je geen zorgen hoeft te maken als je van baan veran-dert? Je krijgt altijd automatisch een oproep voor het PAGO. Duurt het je te lang? Dan kun je ook om een ‘spontaan’ PAGO vragen. Daarvoor gelden wel enkele spelregels.

Meerweten?SteljevragenaanArbouw(bijvoorbeeld als je een spontaan PAGO overweegt), tel. (0341) 46 62 00 of info@arbouw.nl.

8X het PAGO

Op de zitzak.....Wie:JobSandersLeeftijd: 20Woonplaats: DidamBeroep: Werkplaats TimmermanOmschrijving:‘Een handige jongen’

JobSanderskwamdoordevoorrondesvoorhetNK

machinale houtbewerking, sleepte dáár vervolgens de

winst in de wacht én kwam uiteindelijk met de bronzen

plakterugvandeEuroSkills.Redengenoegomdeze

vakman eens stevig aan de tand te voelen…op de zitzak!

Verteleens,hoewarendeEuroSkills?“Een mega-ervaring. Van openingsceremonie tot aan de sluiting aan toe, je weet gewoon niet wat je meemaakt.”Probeer het toch eens uit te leggen!“Je moet het zien als de Olympische Spelen, maar dan voor vakman-schappen. Vooraf wist ik ook niet wat ik me ervan moest voorstellen. Ik had ook nooit gedacht dat ik hier zou eindigen. Het begon toen een le-raar van de OBD, mijn opleiding, mij vroeg of ik wilde meedoen aan de regionale voorronde. Daar heb ik even over moeten nadenken, maar uiteindelijk bedacht ik mij: ‘Wat heb ik te verliezen?’. Ik deed mee en won.”

16

19

En toen?“Toen naar het Nederlands Kampioenschap in Rotterdam. Ook daar werd ik eerste in mijn vakmanschap, waardoor ik automatisch bij Team Neder-land kwam voor de Euro Skills. In totaal waren we met 31 man, van etaleur tot schoonmaker. Ja, en ik. Toen werd het ineens heel echt.”Met uiteindelijk de derde plek!

“Dat gaat niet zomaar hoor! Kost best wat uurtjes. Want met het team heb je eerst een heel traject ter voorbereiding. Een mentaal traject om bijvoorbeeld te leren dat je je niet moet laten afleiden door het publiek. Ook hadden we een teamweekend. Uiteindelijk ga je dan naar België, naar Spa-Francorchamps.”We hebben het nog niet eens over je beroep gehad! Wat doe je precies?“Officieel word ik allround montagemedewerker gevelelementen, dus in de machi-nale houtbewerking. Ik werk niet in een timmerfabriek, maar in de werkplaats van een bouwbedrijf. Dat betekent kozijnen maken, deuren, trappen…eigenlijk van alles.”Leuk werk?“Absoluut! Je begint met ruw hout en eindigt met een heel kozijn. Je maakt iets van A tot Z. Soms ga ik zelfs mee met het inmeten. Hiervoor werkte ik trouwens wel in een timmerfabriek. Een prima plek om de basis te leren, maar ik zou het daar geen jaren vol kunnen houden. Ik maak liever écht iets.”Altijd al de bouw in gewild?“Vroeger ging ik al met mijn vader mee naar zijn werk. Hij heeft ook in een werk-plaats gewerkt. Nu is hij uitvoerder. Ook was ik thuis altijd al bezig met schroefjes, spijkers en hout. Nog steeds trouwens, ik zit zelden voor de tv.”Je komt dus uit een bouwvakkersfamilie?“Inderdaad, mijn opa was timmerman.”En je vrienden?“Nee, die niet. Al keken ze wel hun ogen uit tijdens de Euro Skills. Echt een verras-sing dat ze kwamen kijken.”Zijn vrienden belangrijk voor je?“Jazeker!”Toekomstplannen?“Ik zit nu in het laatste jaar van niveau 3. Misschien ga ik hierna nog een andere opleiding doen. Ik zou me best meer in trappen willen verdiepen. Geen trap is het-zelfde, altijd weer een uitdaging!”EndeWorldSkills?“Die zijn volgend jaar in Leipzig, maar ik weet het nog niet. Voor deelname heb je 15.000 euro nodig, dat is aardig wat geld. Op zich wil ik wel, aan de andere kant.…het is niet zomaar een avondje oefenen, het kost ook behoorlijk wat tijd.”Tot slot iets persoonlijks. Je grootste jeugdzonde?“Haha, ik heb ooit op school graffiti gespoten. Natuurlijk kreeg ik straf, we moesten alles weer schoonmaken. Nee, daarna nooit meer de neiging ge-had. Dat schoonmaken vond ik ook helemaal niets!”

Op de zitzak.....

,

’Mooi vak,je maakt alles

van A tot Z’

17

18

De Big Ben is misschien wel de bekendste bezienswaardigheid van Londen. In ieder geval: de klokken van de Big Ben zijn zo’n beetje de zwaarste ter wereld. KEET! speurde naar het verhaal áchter deze ‘grote Ben’.

KEET! goes to…the Big Ben

Om te beginnen staat al in het intro van dit verhaal een fout. Toch is het wat we allemaal denken: de Big Ben is toch die toren aan het Palace of Westminster, met dat machtige geluid op ieder heel uur? Ja en nee. Het zit zo. De Big Ben is eigenlijk alleen de bijnaam van de enorme klok die in de toren hangt. De toren zelf heeft jarenlang ‘Clock Tower’ geheten. Maar deze zomer werd de naam veranderd in ‘Elizabeth Tower’, als eerbetoon aan koningin Elizabeth die dit jaar zestig jaar op de troon zit.

NicknameDeze Elizabeth Tower is maar liefst 96 meter hoog. De Big Ben-klok heeft een diameter van zeven meter. De klok hangt bovenin de toren en wordt omringd door kleinere klokken. Op elk heel uur luidt de Big Ben, op de kwartieren de kleinere klokken. Waar de naam Big Ben vandaan komt? Da’s een makkelijke! Want de klok dankt zijn naam aan zijn bedenker, de Britse politicus Sir Benjamin Hall. Deze lange vent werd liefkozend Big Ben genoemd. Niet vreemd dat zíjn klok (of in de volksmond gewoon de toren) dezelfde nickname kreeg. Overi-gens heette de klok vroeger ‘Great Bell’.

150 jaarIn 2009 vierde de Big Ben de 150e verjaardag. In 1858 werd de klok officieel geïnstalleerd, maar het duurde even voordat het uurwerk ook echt begon te tikken. Uiteindelijk gebeurde dat op 31 mei 1859. En je gelooft het misschien niet, maar pas in 1956 werd de klok voor het eerst stilgezet voor onderhoud! De slagklokken klonken trou-wens iets later: sinds 11 juli 1859.Genoeg jaartallen! Liever nog een paar leuke weetjes! Zoals gezegd, slaat de Big Ben ieder uur. Daarnaast doet de klok dienst als luid-klok. Toch is de klok alleen bij heel bijzondere gebeurtenissen als ‘luidklok’ te horen. Bijvoorbeeld als een vorst overlijdt én tijdens de start van de Olympische Spelen. Dat was dit jaar trouwens best bij-zonder, omdat de klok voor het laatst in 1952 had geluid, bij het over-lijden van koning George VI. Nog unieker was dat na de veertig sla-gen van de Big Ben tijdens de opening van de Spelen ook alle andere Londense kerkklokken begonnen te luiden. Een machtig lawaai!

MetaalmoeheidNatuurlijk kost zo’n klokkentoren handen vol geld. Even leek het erop dat Londen z’n beroemde bouwwerk zou kwijtraken, toen in 1976 metaalmoeheid werd geconstateerd. De klok begon letterlijk uit elkaar te vallen en daarmee ook de toren. Besloten werd om de toren een poos te sluiten en te restaureren. Sindsdien is de Big Ben (en de Elizabeth Tower) Londens troetelkind.

Weetjes• DeklokkenvandeBigBenblevenooktijdensdeTweede Wereldoorlog in werking, als een symbool van hoop en weerstand.• DeBigBen-klokweegt14,5ton.• Hetduurde34jaaromdeBigBenkloktorentebouwen.• Geentorenheeftinzoveelfilmsgefigureerd,alsdeBigBen. DenkaanfilmsalsTheThirtyNineSteps,Thunderball (James Bond ) en Reign of Fire.

19

Het bijbehorende Palace of Westminster heeft zeker 1.000 kamers, 100 trappen en er is meer dan drie kilometer aan gangen! Een extra mooie plek is de Westminster Hall, met nog altijd een mooi hou-ten plafond.Wat je misschien altijd al had willen weten…..is dat de ‘grote zaal’ van Zweinstein (je weet wel, uit de Harry Potter-films) gebaseerd is op deze Westminster Hall. Tja, dus ook oude bouwwerken blijven modern!

19

KEET! goes to…the Big Ben

6

A: Het is weer december. December is de maand van gezelligheid, vind je ook niet? Gezellig rond de open haard pakjesavond vieren, gezellig chocomel drinken terwijl je op oude schaatsen over te dun ijs schaatst. Of natuurlijk gezellig met de hele familie een immense kalkoen naar binnen proppen.

D: Tja….gezellig, ik heb er niet zoveel mee, lieve dochter van me. Ik bedoel: wat is er gezellig aan allemaal de muts van een rookworstmerkopzettenendanmetwind-tegenoverdatijs…?Offeestjes, en dat het dan gezellig moet worden…? Ooit zong Frank Boeijen ik wil niet naar een verjaardagsfeest / omdat ze vervelend zijn / vervelend zijn. Ik denk dat ie gelijk had!

A: Dat dacht ik al. December is de maand dat jij zo veel mogelijk mensen in het theater verzamelt om ze ‘n avondje te vermaken. Maar ik heb één troost voor je: dit jaar zullen er geen kerstbomen zijn, de wereld vergaat immers op 21 december! Misschien kan je ditjaardaneindelijkeensvanSinterklaasgenieten,wanthetisdelaatste keer ooit! Laatste keer… dat doet me denken aan een liedje dat ik de laatste tijd continu draai: The last time, van TaylorSwiftmetGaryLightbody.

D: Dat noemen wij een bruggetje, jongedame! Maargoed,TaylorSwift…ik heb mijn best gedaan, maar ik blijf het toch wat

20

DOLF & AikeDolf (Jansen, je weet wel) en dochter Aike discussiëren dit keer over….verrassingen. En natuurlijk over de lekkerste songs!

Is het misschien wel hét perfecte moment om iemand te vertellen datjevanhem/haarhoudt..

ultralight poppy music vinden. Hoewel ik respect heb voor haar marketing, als je in deze tijden nog miljoenen cd’s weet te verko-pen, dan doe je toch iets goed. En Gary hoor ik eigenlijk liever met zijneigenbandjeSnowPatrol,zekerinlangzameliedjesalsthe Garden rules, een prachtige jeugdherinnering: And we would chase our tails / Until the sun forgot to shine / And our parents called our names / Till just you and I were left / Oh, you will never know how much I love you so.

A: Ja…mooi! Maar wat ie met Taylor zingt gaat ook over liefde, zoals veel van haar liedjes. En het is echt geweldig! Misschien gaat dit liedje dus ook wel een beetje over het einde der tijden, want als dat eraan zit te komen, is het misschien wel hét perfecte momentomiemandtevertellendatjevanhem/haarhoudt..Watdenk jij , pap?

D: Dat vind ik een mooie, romantische gedachte. En als het einde der tijden niet nadert, toch doen! Gewoon tegen iemand zeggen dat je….en hoeveel je… Mooi! REM zong trouwens ooit: It’s the end of the world as we know it, and I feel fine!! Zo kan het dus ook..

A: En dan nog wat: eind november zijn wij met z’n tweeën naar hetSongbirdFestivalgeweest,inRotterdam.Daarhebbenwedie

21

It’s the end of the world as we know it, and I feel fine!

prachtige Lianne La Havas gezien, waar we – foei foei foei – nog nooit iets over hebben geschreven! In juli kwam de eerste cd uit van Lianne: Is Your Love Big Enough.

D: Jaaaa, soulfull, jazzy, heerlijke stem, mooie ogen en mooie lach, en een stem om van te rillen…

A: Het laatste liedje van haar plaat heet: They Could Be Wrong: The way you smile when I’m speaking / I feel how clearly you see me / How clearly you see me / They say our love won’t last forever / They could be wrong.Dus toen dacht ik: ze kennen er naast zitten, die hele Maya’s met al hun voorspellingen. De wereld gaat helemaal niet eindigen, we beginnen net!

D: Gezellig…

D

AAAen

22

ARBOUW

Op www.arbouw.nl vind je meer info over veiligheid op de bouwplaats. Bellen met Arbouw kan ook, via de Arbouw Infolijn: 0341 – 46 62 22 (op werkdagen van 9.00 – 17.00 uur). Of stuur een e-mail: info@arbouw.nl.

Jouw veiligheidEcht gebeurd! Een bouwvakker ziet op de vloer een mooie houten plaat liggen. Hij denkt: “Die kan ik goed gebruiken.” Hij pakt de plaat op, loopt vooruit en stapt plots een sparing in. Het plaatmateriaal bleek bedoeld om de sparing af te dekken, maar was niet aan de vloer bevestigd…

Een ongeval pakt voor het slachtoffer meestal heel vervelend uit. De kans be-staat zelfs dat hij of zij arbeidsongeschikt raakt en met een veel lager inkomen moet rondkomen. Een ongeval laat vaak diepe emotionele sporen na, ook bij de collega’s van het slachtoffer.

Hoe weet je of alle gevaren op de bouw zijn afgedekt? Heel simpel: Dat weet je niet. Met de veiligheid mag het dan de goede kant op gaan, geen enkele werk-plek is hónderd procent veilig. En het is misschien niet leuk om te horen, maar jeugdige werknemers worden gemiddeld twee keer zo vaak het slachtoffer van een ongeval. Meestal speelt hierbij een stukje ervaring een rol. Die ervaring hebben je oudere collega’s wel, omdat ze al jaren op de steiger staan. Zij zijn als het ware getraind in het herkennen van de gevaren.

Dat getraind raken, kost tijd. Maak daarom nu al gebruik van de kennis van de oudere, ervaren bouwvakkers om je heen. Zij kunnen je vast een paar verhalen vertellen van hoe het op de bouwplaats een keer heel erg mis ging. Eén ding zullen ze je vast allemaal zeggen: “Zorg dat het jou niet overkomt.”

En zo is het!

Dennis DerksenArbouw

23

Janssen en CoARBOUW

Hoeveel bouwvakkers vindt het werk in de bouw onveilig?A. Eén op de drieB. Eén op de zevenC. De bouw is helemaal niet onveilig!

Mag je bij vorst stoppen met werken?A. Alleen bij een gevoelstemperatuur van -6°C of lagerB. Alleen als je werkgever het goed vindtC. Alleen als je echt bibbert van de kou

Wat was de bijnaam van Falko Zandstra?A. Gespierde SpijkerB. Haantje de VoorsteC. Falko, the Man

Prijswinnaar van die superwarme, praktische én veilige winterjas van HaVepMarco Hulshof uit Lievelde

Wiljijookwelzo’nSony-Playstation312GBofeenMicrosoft-Xbox3604GbGeef antwoord op de vragen en maak kans!

Mail de antwoorden naar keet@cnvvakmensen.nl. Vergeet niet om ook je naam en adres te vermelden (én de prijs die jij graag wint ). Als jij wint, stuurt KEET! je persoonlijk bericht.

Kies uit een:Sony-Playstation 3 12 GBof eenMicrosoft - Xbox 360 4 GB

Prijsvraag

Redactie: Maartje KuperusVormgeving en tekst: Het Span Vormgevers Zevenaar (hetspan.nl)Fotografie: Bas van Spankeren Arnhem (basfoto.nl) Druk: Senefelder Misset DoetinchemOplage: 13.000 exemplaren

Dit is een uitgave van

CNV Vakmensen

(www.cnvvakmensen.nl)

voor jongeren tot en

met 27 jaar