kemİk İlİĞİ morfolojİk deĞerlendİrmesİ - tphd.org.tr±lın... · m5b-aml-leukemia cutis....

KEMİK İLİĞİ MORFOLOJİK

DEĞERLENDİRMESİ

Prof. Dr. Yurdanur Kılınç

Çukurova Üniversitesi tıp Fakültesi

Pediatrik Hematoloji Bilimdalı

In Utero Dönemde Primer

Hematopoez Organları

Hematopoezin

Yeri

Başlama

Zamanı

Azalma

Zamanı

Bitme

Zamanı

Yolc Sac 2 hafta 2 ay 3 ay

Karaciğer 6 hafta 6 ay 9 ay

Kemik İliği 20 hafta (-) (-)

In Utero Dönemde Hematopoez Bölgeleri

MONTHS

Prenatal ve Postnatal Dönemde

Hematopoezin Gerçekleştiği

Bölgeler

Hematopoezin Kemik İliğinde Uygun

Mikroçevre Varlığında Gerçekleşmesi

Hematopoez

PLURIPOTENT

STEM CELL

COMMITTED

PROGENITOR

CELL

RECOGNIZABLE

BONE MARROW

PRECURSOR CELL

MATURE

BLOOD

CELL

myeloblast

monoblast

pronormoblast red cell

neutrophil

monocyte

basophil

platelet

CFU-Baso

CFU-Eos

CFU-GM

BFU-E/CFU-E

eosinophil

pre-T

pre-B

myeloid

progenitor

cell

lymphoid

progenitor

cell

lymphoblast

lymphoblast

T-cell

B-cell& plasma cell

MIXED

PROGENITOR

CELL

CFU-Meg megakaryocyte

pluripotent

stem cell

HEMATOPOEZ

NORMAL KEMİK İLİĞİ

• Vücudun büyük organlarından biridir.

(15 kg bir çocukta 1200-1600 ml hematopoietik olarak aktif Kİ)

• Kemik boşluğundaki damarsal

dokuların çevresinde oluşur.

• Hematopoietik hücrelerin genel

dolaşıma salınımını sağlar.

Çocuk ve Erişkinde Aktif Kemik İliği

ÇOCUK (15 kg)

Total kemik iliği: 1600 cm3

Aktif kırmızı Kİ: 1200 gr

ERİŞKİN (70 kg)

Total kemik iliği: 3600 cm3

Aktif kırmızı Kİ: 1400 g

Yenidoğan bebekte

tüm iskelet kemiklerinde

hematopoetik olarak aktif Kİ vardır.

Erişkinlerde hematopoetik aktif Kİ

sadece yassı kemiklerde ve

ekstremitelerin proksimal

kısımlarında bulunur.

KEMİK İLİĞİ SELLÜLARİTESİ

• 1. GÜN 136X109 hücre/l

• 9. GÜN 35X 109 hücre/l

• 3. AY 201X109 hücre/l

YAŞ GURUPLARINA GÖRE KEMİK

İLİĞİ HÜCRELERİNİN DAĞILIMI

• Yeni doğan bebekte eritroid

hiperaktivite

• 1-3 aylık bebeklerde lenfoid aktivite

• 12 yaş ve üstü çocuklarda dağılım

erişkinlerdeki gibi (E/M:1.5-3.3)

SAĞLIKLI ERİŞKİN KEMİK İLİĞİNDE HÜCRE DAĞILIMIOrtalama(%) Sınırlar(%)

• NÖTROFİLİK SERİ(Total) 53.6 49.2-65.0

• Miyeloblast 0.9 0.2- 1.5

• Promiyelosit 3.3 2.1- 4.1

• Miyelosit 12.7 8.2- 15.7

• Metamiyelosit 15.9 9.6- 24.6

• Band 12.4 9.5- 15.3

• Segmente 7.4 6.0- 12.0

• EOZİNOFİLİK SERİ(Total) 3.1 1.2- 5.3

• Miyelosit 0.8 0.2- 1.3

• Metamiyelosit 1.2 0.4- 2.2

• Band 0.9 0.2- 2.4

• Segmente 0.5 0 - 1.3

• BAZOFİLİK VE MAST HÜCRELERİ 0.1 0 - 0.2

• ERİTROSİTİK SERİ(Total) 25.6 18.4- 33.8

• Pronormoblast 0.6 0.2- 1.3

• Bazofilik 1.4 0.5- 2.4

• Polikromatofilik 21.6 17.9- 29.2

• Ortokromik 2.0 0.4- 4.6

• LENFOSİTLER 16.2 11.1- 23.2

• PLAZMA HÜCRELERİ 1.3 0.4- 3.9

• MONOSİTLER 0.3 0 - 0.8

• MEGAKARYOSİTLER 0.1 0 - 0.4

• RETİKÜLUM HÜCRELERİ 0.3 0 - 0.9

• M/E ORANI 2.3 1.5 - 3.3

KEMİK İLİĞİ ASPİRASYON

ve/veya

BİYOPSİSİ

• Birçok hastalıkta• Tanısal işlem olarak

• Evrelendirilmesi

• Tedaviye alınan yanıtın izlenmesi amacı ile

• Sitogenetik ve moleküler analiz için

• Flow sitometrik (Hücre akım sitometresi)

çalışmalar için

• Mikrobiyolojik kültür amaçlı» Yapılır.

Prosedürler

• Kemik iliği aspirasyon

ve biyopsisi.

– Çocuklarda posterior

iliak kanat, bebeklerde

tibiadan yapılır

KEMİK İLİĞİ ELDE EDİLEBİLEN

BÖLGELER

• Posterior ilyak krest

• Anterior ilyak krest

• Tibya • <18 aylık bebeklerde

• L1 ve L2 vertebraların spinöz çıkıntıları

• Sternum• Sadece erişkinde ve

sadece aspirasyon için

KEMİK İLİĞİ ASPİRASYONU

YAPILMASININ SAKINCALI OLDUĞU

HALLER

• Hemofili ve benzeri koagülasyon

defektleri

• Kİ yapılacak olan bölgede enfeksiyon

• Trombositopeni (<50000/mm3)halinde

gerekli önlemler alınarak yapılabilir.

KEMİK İLİĞİ ASPİRASYON

YAYMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ

• Sellülarite değerlendirilmesi

• Yağ ve hematopoetik hücre oranı

• Megakaryositlerin mevcudiyeti ve

matürasyonu

• Osteoblast ve osteoklast mevcudiyeti

• Depo hücrelerinin olup olmadığı

• Blastik hücre topluluklarının varlığı

SELÜLARİTE

• <2 Yaş: % 80

• 2-4 yaş: % 68

• 5-9 yaş: % 58

• 10-18 yaş % 60-61

• Erişkinlerde kırmızı ilik kısmen beyaz iliğe

değişir.

• J Pediatr Hematol Oncol. 1998 Sep-Oct;20(5):439-43.

NORMOSELÜLER Kİ(%50-70 hematopoietik aktif hücre, %50-30 yağ hücresi)

HİPERSELÜLER KEMİK İLİĞİ

HİPERSELÜLER KEMİK İLİĞİ(%80-100 hematopoietik hücre, çok az yağ hücresi)

• Kemik iliğinin infiltre olduğu haller

– Hematolojik malign hastalıklar

• Lösemi, lenfoma, myeloma

– Solid tümörler

– Depo hastalıkları

• Myelodisplastik Sendrom

• Megaloblastik anemi/pansitopeni

• Periferik destrüksiyon/hipersplenizm

Refrakter anemi RARS-Dimorfik kan yayması

(Anizositoz, makrositoz, Hipokrom Mikrositer ve normokrom

akantositoz) normositer veya makrositer eritrositler

birlikte görülmektedir.

RAEB-Kemik iliği aspiratı Trefin biyopsi(RAEB-t)(H & E)

(RAEB)Oldukça küçük Artmış sayıda blastlar imajın merkezinde

miyeloblastlar ve dev pseudo- küme oluşturmuştur.Bu durum ALİP

Chediak-Higashi granulü ile veya immatür prekürsörlerin anorma

birlikte granülosit prekürsörü. lokalizasyonu olarak bilinir.

Edinsel Pelger-Huët anomalisi Mikromegakaryosit

MDS’de Edinsel Pelger-Huët anomalisi. RA’de kemik iliği aspiratı binükleer

Bir nötrofil lobüle olmayan nükleus içerirken, mikromegakaryositi göstermektedir.

diğeri hipolubüledir. Aynı zamanda Mikromegakaryosit terimi 30 Umden

hafif anizositoz ve poikilositoz vardır. küçük megakaryositler için kullanılmalıdır.

MDS için patognomoniktir

HİPOSELÜLER KEMİK İLİĞİ

HİPOSELÜLER KEMİK İLİĞİ(Aşırı miktarda yağ hücresi)

• Aplastik anemi

– Konjenital

• Fanconi

– Akkiz

• İdyopatik

• İlaçlara/kimyasal ajanlara bağlı

• Radyasyon

• Viruslar

KEMİK İLİĞİ NEKROZU

KEMİK İLİĞİ NEKROZU

• Orak hücre anemisi

• Kemik iliğini işgal eden neoplastik olaylar

• Enfeksiyonlar

• Hemolitik üremik sendrom

• Dissemine BCG enfeksiyonu

• Patofizyolojisinde– Kemoterapinin toksik

etkisi

– Mikrovasküler infarktlar

– Azalmış oksijen basıncı

– TNF

– Trombozlar

MEGAKARYOSİT

MİKROMEGAKARYOSİT

OSTEOBLAST TOPLULUĞU

OSTEOKLAST

MAST HÜCRESİ

RETİNOBLASTOMADA

ROZET OLUŞUMU

NORMAL KEMİK İLİĞİNDE BULUNAN

HÜCRELER

• Eritroid serinin öncül hücreleri• Proeritroblast

• Bazofilik eritroblast

• Polikromatofilik eritroblast

• Ortokromatik eritroblast

• Polikromatofilik makrosit


HÜCRELER

• Granülositer seri hücreler

– Myeloblast

– Promyelosit

– Myelosit

– Metamyelosit

– Stab

– Segment

PROERİTROBLAST

MYELOBLAST

PROMYELOSİT

EOZİNOFİLİK MYELOSİT


HÜCRELER

• Monositoid hücreler ve Makrofajlar

– Monoblast

– Promonosit

– Monosit

MAKROFAJ (HİSTİOSİT)

ERİTROFAGOSİTOZ YAPMIŞ

MAKROFAJLAR

PROMİYELOSİTİK LÖSEMİ-AUER RODS

AML-SUDAN BLACK

M0 AML Kemik iliği aspiratı M1 AML

Mo AML’li bir hastanın kemik iliği Tip I ve Tip II blastlarla birlikte

aspiratında miyeloperoksidaz, promiyelosit görülen M1 AML.

Sudan black ve Esteraz negatif Blastlarda yoğun vakuolizasyon

agranüler blastlar görülmektedir. vardır.

M2 AML M3 AML-Kİ

Blast evresinden öte olgunlaşan lösemik Variant promiyelosit-karakteristik

hücrelerin bulunduğu kan yayması bilobe nükleus ve ince sitoplazmik granüller

M4 AML M5a AML

2 tip I monoblast+1 miyeloblast Monositk farklanmanın çokiyi belli

Miyelomonositik lösemi olarak olmadığı, geniş sitoplazmalı, nükleer da

bilinir. lobülasyon gösteren 3 monoblast.

M6 AML M7 AML

Anemi ve anormal dolaşan Down sendromlu M7 AML olgusu.

eritroblastların bulunduğu Megakaryoblastik lösemi olarak da

M6 AML kan yayması bilinir. Megakaryoblastlar ve 1 eritroblast

görülmektedir(CD61 antikorları pozitif)

AML-Auer body

M0-AML

AML-M1

AML-M1(Myeloperoksidaz)

AML-M1(Sudan Black)

AML-M1(Chloroasetat esteraz)

AML-M2

AML-M3

Multiple Auer rods – hipergranüler

promiyelositik AML

Hipogranüler M3 AML

AML-M3 Peroksidaz boyası

AML M3 (Chloroasetat)

AML-M4(Myelo-Monositik

Leukemia)

AML-M4 EoAML

AML-M5a(monoblastik)

AML-M5b(monositik)

AML-M5b’de dişetlerinde

infiltrasyon

M5b-AML’de ciltte infiltrasyon

M5b-AML-Leukemia cutis

AML-M6(Eritroleukemia-

DiGuglielmo Sendromu)

AML-M6(Kİ)

AML-M7(megakaryoblastik)


HÜCRELER

• Lenfositer seri hücreler

– Lenfoblast

– Prolenfosit

– Lenfosit

Akut Lösemi Tanısı

• Kemik iliği çekirdekli hücrelerinin %

20’sinden fazlasının blast olması

ALL’de cilt tutulumu

Tanı teknikleri• Morfoloji

• Sitokimya

• Immünfenotipleme

–İmmünfenotiplendirme

–Flow sitometri

• FISH

• Sitogenetik

Flow sitometri (Antijen Profili)

• B-hücreleri-CD19, 20, 22, sIg, cIg

• T-hücreleri-CD1a, 2, 3, 4, 5, 7, 8

• Erken progenitör hücreler-CD34, TdT,

CD10

• Myeloid-CD13, 33,117, 15

• Monositik-CD64, 14

Sitogenetik ve FISH

HEMATOGON

• İmmatür lenfoid hücrelerdir.

• Stoplazmaları dar, kromatin ağları dens,

nukleolleri belli belirsizdir.

• Tdt, CD34, CD10 ve HLA-DR (+)

– Rejenerasyon gösteren Kİ de

– Kemoterapi veya Kİ transplantasyonu sonrası

görülür.

HEMATOGON

PLAZMA HÜCRESİ

Kİ ASPİRASYONU

ve/veya BİYOPSİSİ

YAPILMA ENDİKASYONLARI

• HEMATOLOJİK

HASTALIKLAR

– Anemiler,eritrositoz,

polisitemi

– Lökopeni, lökositoz

– PY atipik/immatür

hücreler

– Trombositopeni,

trombositoz

• SİSTEMİK

HASTALIKLAR

– Solid tümörler

– Orijini bilinmeyen

ateş

– Herediter ve akkiz

histiositozisler

• MYELOABLATİF TEDAVİ

ALAN VE Kİ NAKLİ

YAPILANLAR

KEMİK İLİĞİ ASPİRASYONU VE/VEYA

BİYOPSİSİ İLE TANI KONULABİLEN

HASTALIKLAR

• Solid tümörler• Lenfoma

• Karsinoma

• Sarkoma

• Nöroblastoma

• Orijini bilinmeyen ateş• Paraziter hastalıklar

– Kala Azar

– Toxoplazmozis

• Lizozomal Depo Hastalıkları

– Gaucher

– Nieman Pick

• Herediter

ve Akkiz Histiositosisler

HODGKİN LENFOMADA KEMİK İLİĞİ TUTULUMU

RABDOMYOSARKOMADA

KEMİK İLİĞİ TUTULUMU

ROZET YAPAN RETİNOBLASTOMA

NÖROBLASTOMANIN ROZET FORMASYONU

VİSSERAL LEİSHMANİASİS

MAKROFAJDA TOKSOPLAZMOSİS

PARVOVİRUS ENFEKSİYONU

GAUCHER HÜCRESİ

beta-glukoserebrosidaz eksikliği

NİEMAN PICK HÜCRESİ

(sifingomyelinaz eksikliği)

Kemik İliğinde aşırı demir

Kemik İliğinde demir eksikliği

kemİk İlİĞİ morfolojİk deĞerlendİrmesİ - tphd.org.tr±lın... · m5b-aml-leukemia cutis....

Documents