Verhalen uit de praktijk van de voorscholen in Drenthe

Kinderen kansen bieden

Inleiding

Tynaarlo: pilot Peuteropvang skidkinderopvang Hoogeveen: overdrachtsformulier voorscholen

Veenhuizen: samen spelen, samen leren

Norg: pilot samenwerking

Borger-Odoorn: pilot Nieuw—Buinen

Westerveld: mondelinge overdracht

Elkaar inspireren

Op 1 augustus 2010 is de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE) van kracht geworden. Met deze wet is de harmonisatie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang sterk in het kader van het terugdringen van ontwikkelingsachterstanden komen te staan. De wet stuurt aan op meer en betere voorschoolse educatie in zowel de kinderopvang als op peuterspeelzalen. Uiteindelijk is het doel dat alle peuters in Drenthe terecht kunnen in een voorschool, waar zij op een professionele wijze en in een kwalitatief goede omgeving een goede voorbereiding krijgen voor het basisonderwijs. Voor de ene ouder past daar een kinderdagverblijf bij. De andere ouder kiest voor een peuterspeelzaal. Beide vormen hebben hun eigen expertise en een uitwisseling en versterking van elkaar kwaliteiten kan winst opleveren. De wet OKE spreekt van harmonisatie van de voorschoolse voorzieningen. Dat is deels in-gegeven door de kwalitatieve voordelen (van elkaar ‗leren‘ en versterken), maar er zit ook zeker een financiële component aan. Peuterspeelzalen op het platteland in Drenthe hebben het financieel moeilijk en niet alle kosten kunnen blijvend uit subsidies worden betaald. Er is dan ook mede om die reden een beweging in gang gezet richting samenwerking of fusie met de kinderdagverblijven. Dit zie je ook terug in het feit dat steeds meer peuterspeelzalen kiezen voor het aanbieden van halve dagopvang, waardoor zij onder de Wet Kinderopvang vallen. In veel gemeenten in Drenthe staat voor de lange termijn het doel voor ogen dat peuterspeelzalen en kinderdagverblijven integreren tot een hoogwaardige pedagogische basisvoorziening voor 0-4 jarigen. In deze brochure willen we zichtbaar maken welke successen er al geboekt zijn en dit delen met alle betrokkenen. Ter inspiratie voor harmonisatie!

Tynaarlo: pilot Peuteropvang skidkinderopvang

Peuteropvang Kikker van skidkinderopvang is gehuisvest aan de Ro-

zenstraat in Tynaarlo, in hetzelfde pand waar ook de buitenschoolse

opvang en de basisschool gevestigd zijn. ‗Het heeft een aantal voor-

delen dat alles onder één dak zit,‘ aldus Maya Sissing, de locatiema-

nager van skidkinderopvang. ‗Voor de kinderen vergemakkelijkt het de overgang naar het

basisonderwijs, omdat ze in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven. Daarnaast stimuleert

het de samenwerking tussen skidkinderopvang en basisschool Oelebred.‘

Vanwege het steeds verder teruglopende aantal kinderen is de peuterspeelzaal van Trias in

Tynaarlo in juli 2011 gestopt. Kinderopvangorganisatie skidkinderopvang heeft daar op in-

gespeeld vanuit de gedachte om alle peuters uit het dorp in één groep te laten ontmoeten

en spelen. Zo is er medio 2011 een geharmoniseerde peuteropvang ontstaan, die bestaat

uit twee delen: een kinderdagverblijf (Kikker) en een peuterspeelzaal (Kikker-kikker). Alle

peuters van het dorp Tynaarlo kunnen elkaar ontmoeten en leren kennen bij peuteropvang

Kikker. Hierdoor wordt een positieve bijdrage geleverd aan de leefgemeenschap in het

dorp.

Het experiment in Tynaarlo heeft positief uitgepakt. Daarom heeft skidkinderopvang plan-

nen om in medio 2012 met eenzelfde pilot op haar locatie in Zuidlaren te starten. Sissing is

optimistisch: ‗we zullen alles op alles zetten om hiervan net zo‘n groot succes te maken als

de pilot in Tynaarlo!‘

Hoogeveense voorscholen uniform overdrachtsformulier In de gemeente Hoogeveen zijn de voorschoolse voorzieningen (kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen) zelf met het initiatief gekomen om met elkaar samen te werken. Dit goede voornemen is direct door de gemeente opgepakt en STAMM CMO is gevraagd om hierin een coördinerende rol op zich te nemen. Eind 2010 is er een startbijeenkomst ge-organiseerd en hierin zijn ambities voor 2011 afgesproken. De werkgroep is 4 keer bij el-kaar gekomen en er zijn goede afspraken gemaakt en resultaten behaald. Alle voorschool-se voorzieningen gaan VVE aanbieden aan peuters en er is een uniform overdrachtsformu-lier tot stand gekomen die vanaf heden door alle kinderopvangorganisaties gebruikt gaat worden als overdracht voor peuters die naar het basisonderwijs gaan. Alle leidsters hebben de mogelijkheid gekregen een VVE opleiding te volgen. De betrokkenheid en bereidheid om samen te werken is groot bij alle partijen. Met ingang van het schooljaar 2011—2012 wordt in Hoogeveen het overdrachtsformulier gebruikt en worden alle leidsters geschoold in Puk en Ko. "Als werkgroep met alle vertegenwoordigers van de kinderopvangorganisaties en de peuter-speelzaal in Hoogeveen hadden wij een duidelijk doel voor ogen, een goede samenwerking tussen deze partijen bewerkstelligen. Mede door STAMM CMO, die voor ons als klankbord en regisseur fungeerde in dit gehele proces, hebben wij kunnen realiseren wat wij met el-kaar gezamenlijk voor ogen hadden. Wij zijn trots op het resultaat!". Hillien Koster, vestigingsmanager Allio Kinderopvang

Veenhuizen: samen spelen, samen leren Sinds 2006 is de samenwerking tussen peuterspeelzaal ‘t Molentje en kinderdagverblijf De Boevenbende steeds meer op elkaar afgestemd. Al jaren werd het pand ―Ruimzicht‖ door beide organisaties gedeeld. Eind 2009 heeft de samenwerking zich geïntensiveerd en worden op de dagen dat de peu-terspeelzaal en het kinderdagverblijf open is de kinderen opgevangen in één groep op de benedenverdieping. Op deze combinatiegroep werken op die momenten de vaste leidster van de peuterspeelzaal en één van de vaste leidsters vanuit de kinderopvang. Voor de kin-deren betekent dit dat de vertrouwde leidster aanwezig is maar ook dat er meer kinderen zijn om samen mee te spelen. Van januari 2010 – juli 2011 is een pilot gedraaid met als thema: ―samen spelen, samen le-ren….alle peuters in een groep‖. Het einddoel is een volledig kindercentrum. Het voordeel / de meerwaarde van het combineren van kinderopvang en peuterspeelzaal is dat het voor kinderen meer ontwikkelingsmogelijkheden biedt op het gebied van taal en so-ciaal spel. Alle peuters kunnen gebruik maken van de specifieke peuteractiviteiten die op de peuterspeelzaal worden aangeboden. Ook alle feesten worden samen gevierd. Ook kunnen op deze manier beide opvangvormen in stand worden gehouden en worden zoveel mogelijk peuters uit Veenhuizen en omgeving bereikt. Zowel kinderen, ouders als leidsters zijn zeer enthousiast over deze samenwerking. De pedagogisch medewerkers zijn bij allebei de opvangvormen inzetbaar. Ook is het moge-lijk om het bezoek aan zowel kinderopvang als peuterspeelzaal te combineren.

Norg: pilot samenwerking Door de goede ervaringen in Veenhuizen en in het kader van de Wet Oké is in mei 2009 de samenwerking gestart tussen kinderdagverblijf De Triangel en peuterspeelzaal De Hummelkoel in Norg. Beide op-vangvormen zitten in 1 gebouw en zagen een terugloop in bezetting. De noodzaak tot samenwerking werd daardoor vergroot. De wens was het creëren van een kindercentrum waarin verschillende opvangvor-men vertegenwoordigd zijn. Per dagdeel wordt bekeken hoeveel plaatsen er zijn op de peu-terspeelzaalgroep. Dan wordt deze aangevuld met peuters van het kinderdagverblijf. Het gaat daarbij om wisselende aantallen per dagdeel. De peuterspeelzaal is zes dagdelen open. Sinds januari 2012 is de peuterspeelzaal uit Een tijdelijk verhuisd naar de locatie in Norg. Zij draaien nu ook mee in de pilot. Daardoor kunnen de kinderen van het kinderdagverblijf op acht dagdelen per week gebruik maken van de peuterspeelzaal. Op deze manier kunnen zoveel mogelijk peuters uit Norg en omstreken gebruik maken van de peuterspeelzaalactiviteiten. De groepen zitten veel voller en op het kinderdagverblijf is tijdens die uren ruimte om in een kleinere groep activiteiten te doen met de overgebleven kinderen. Zowel kinderen, ouders als leidsters zijn zeer positief over deze samenwerking. Duidelijk merkbaar is de toename van begrip voor elkaars werkwijze. De samenwerking op deze locatie heeft een extra stimulans gekregen. Verschillende peuterspeelzaalleidsters zijn ondertussen ook inzetbaar op het kinderdagver-blijf. De Hummelkoel is in 2011 aangewezen als een van de twee VVE-locaties binnen de ge-meente Noordenveld. Al deze leidsters worden geschoold in Piramide deel 2. Tot en met februari 2012 wordt een pilot gedraaid in deze samenwerking. De resultaten zijn zo positief dat deze werkwijze zeker wordt gecontinueerd.

Borger-Odoorn: pilot in Nieuw-Buinen In Nieuw-Buinen staat de multifunctionele accommodatie (MFA) Noorderbreedte. Daarin zijn o.a. de openbare basisschool, kinderopvang en peuterspeelzaal gehuisvest. Voordat de verschillende organisaties de MFA betrokken zijn de leidsters van zowel de kinderopvang als de peuterspeelzaal samen op cursus gegaan voor het VVE programma Puk en Ko. Voordat zij in het pand kwamen hebben zij elkaar op deze manier al leren kennen. Dat maakte de samenwerking direct al gemakkelijker. In de praktijk blijkt echter dat beide orga-nisaties druk zijn met hun eigen kinderen. Dat terwijl een meer inhoudelijke samenwerking zo veel voordelen kan opleveren. De gemeente Borger-Odoorn wil in de toekomst ook groeien naar kindcentra voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Daarom is STAMM CMO eind 2011 ingehuurd om de samenwerking in de MFA als pilot op te pakken en hier toe te werken naar een intensieve samenwerking. Ook ouderbetrokken-heid staat hier op het programma en de signalering en doorverwijzing door het consultatie-bureau en de overdracht van de voorschoolse voorzieningen naar het basisonderwijs. In 2012 wordt er hard gewerkt aan een stap richting harmonisatie van de voorschoolse voor-zieningen.

Aa en Hunze:

ouders en de toekomst van voorschoolse voorzieningen

De gemeente Aa en Hunze wilde graag ouders uit de gemeente betrekken bij de toekomst van de voorschoolse voorzieningen in de gemeente. STAMM CMO is gevraagd een inter-actieve avond te organiseren voor alle ouders met kinderen tot 12 jaar die gebruik maken van deze voorschoolse voorzieningen (kinderopvang, peuterspeelzaal en BSO ). Door het afnemende aantal kinderen zal het aanbod van de voorschoolse voorzieningen veranderen in de (nabije) toekomst. In mei 2011 was het zover, rond de twintig ouders kwamen naar het dorpshuis en ook de wethouder en de gemeente ambtenaar waren aanwezig. De ouders hebben tijdens deze avond in groepen nagedacht over diverse toekomstscenario's voor de kindvoorzieningen. STAMM CMO heeft vooraf deze toekomstscenario's opgesteld en uitgewerkt. De ouders reageerden enthousiast en vonden het plezierig om mee te denken over voorzieningen in hun eigen omgeving. De resultaten zijn die avond gepresenteerd aan de wethouder. In de presentatie bleek dat ouders realistische verwachtingen hebben.

Westerveld: mondelinge overdracht De clusteroverleggen voor de Doorgaande Leerlijn vinden twee maal per jaar plaats op acht locaties. Een onderwijskundige van Timpaan Onderwijs neemt het initiatief en ondersteunt en begeleidt het overleg. Het heeft tot doel de contacten en de afstemming tussen alle instellingen, die verantwoorde-lijk zijn voor kinderen, te bevorderen en af te stemmen. Het resultaat van de overleggen is dat leidsters van peuterspeelzalen/ kinderdagverblijven en leerkrachten van groep 1 en 2 van de basisschool de overdracht in een open sfeer met elkaar bespreken, zowel inhoudelijk als praktisch. Alle afspraken zijn beschreven in een overdrachtsprotocol. Er worden per cluster ook bepaalde thema's behandeld. Je zit nu ook dat de leerkrachten en de leidsters van de voorschool (peuterspeelzaal en kin-deropvang) elkaar goed kennen en bij elkaar te rade gaan bijvoorbeeld bij een zorgleerling. Vaak speelt de interne begeleider een rol bij probleempjes. Korte lijnen creëren (en faciliteren); samenwerking en afstemming is al 80% van alles. Ook de Doorgaande Leeslijn van voorschool naar basisschool is een punt. Er is een leesbe-vorderingplan. Hiertoe zijn op de basisscholen en op voorschoolse voorzieningen leescoör-dinatoren benoemd. (Gemeente faciliteert) Zij vormen samen met de bibliotheek een leesbevorderingnetwerk, terwijl de scholen het plan ook structureel opnemen in hun schoolwerkplan, uiteraard met als doel het leesniveau en het plezier te vergroten. Feitelijk is de Klankbordgroep vanuit het voormalige OVB-gebied en het Goa blijven be-staan. Wij hebben die structuren en korte lijnen met wijkverpleegkundige, jeugdbibliotheca-ris, peuterspeelzalen in stand gehouden. maar ook met de twee schoolbesturen, Kinderop-vang en Maatschappelijk werk.

Adviseurs: Lisette Trinks / ltrinks@stamm.nl

Greetje Kolk / gkolk@stamm.nl Pleuni Boelaars / pboelaars@stamm.nl