Ch­¬ng­V:­Ch­¬ng­V:­ThÞ­tr­êng­c¹nh­tranh­vµ­®éc­quyÒnThÞ­tr­êng­c¹nh­tranh­vµ­®éc­quyÒn

I.­ThÞ­tr­êng­vµ­ph©n­lo¹i­thÞ­tr­êng

*­­Kh¸i­niÖm­thÞ­tr­êng

*­Ph©n­lo¹i­thÞ­tr­êng

*­C¸c­tiªu­thøc­ph©n­lo¹i­­­­­­

­

Lo¹i­thÞ­tr­êng

VÝ­dô­Sè­l­îng­ng­êi­sx

Lo¹i­s¶n­

phÈm

Søc­m¹nh­thÞ­tr­êng

Hµng­rµo­ra­nhËp

H×nh­thøc­

CT­phi­gi¸

CTHH

S¶n­phÈm­n«ng­

nghiÖp

RÊt­nhiÒu

®ång­nhÊt

Kh«ng­cã

Kh«ng­cã

Kh«ng­cã

CT®Q

DÇu­géi,­bia...

NhiÒu Ph©n­biÖt

B¾t­®Çu­cã­nh­ng­thÊp

B¾t­®Çu­cã­nh­ng­thÊp

Qu¶ng­c¸o,­

khuyÕn­m¹i

®QT®

Xe­m¸y,­«t«,­dÇu­má

Mét­sè Ph©n­biÖt­hoÆc­gièng

Cao CaoQu¶ng­c¸o,­

khuyÕn­m·i,­thanh­to¸n

®Q

®iÖn,­®­êng­s¾t

1­h·ng Duy­nhÊt

RÊt­cao

RÊt­cao

Kh«ng­cã,­nÕu­

qu¶ng­c¸o­chØ­

®Ó­giíi­thiÖu 

II.­ThÞ­tr­êng­c¹nh­tranh­hoµn­h¶o­­­­­­­­­­(­Perfect­competitive­market)1.­§Æc­®iÓm

­2.­§­êng­cÇu­vµ­®­êng­doanh­thu­cËn­biªn­

H·ng chÊp nhËn gi¸ s½n cã trªn thÞ tr êng nªn ® êng cÇu h·ng CTHH lµ ® êng n»m ngang, t¹i møc gi¸ c©n b»ng cña thÞ tr êng

Pe

Qe

P

0 Q

P

0 QQe

PeD=MR

ATC

MCStt

Dtt

H·ng­b¸n­mäi­s¶n­phÈm­ë­møc­gi¸­Pe

=>­P­=­MR­=>­®­êng­doanh­thu­cËn­biªn­trïng­víi­®­êng­cÇu

*­Chøng­minh:­Q*­t¹i­®ã­P­=­MC­h·ng­®¹t­lîi­nhuËn­tèi­®a

*­Chó­ý:­§iÒu­kiÖn­®Ó­cã­lîi­nhuËn­P­>­ATC

§iÒu­kiÖn­®Ó­tèi­®a­ho¸­lîi­nhuËn­P­=­MC­

4.­§iÓm­hoµ­vèn,­®ãng­cöa­hay­tiÕp­tôc­s¶n­xuÊt*­§iÓm­hoµ­vèn

TR­=­TC­=­FC­+­VC

P.Q­=­FC­+­AVC.­Q

Qhv­=­FC/(P­-­AVC)­­

*­§iÓm­®ãng­cöa­hay­tiÕp­tôc­s¶n­xuÊt

P

0 Q

PeD­=M­

R

AVC

ATCMC

Pa

A

Q*

BPb

­­­­I

Pe’

C

5.­§­êng­cung­cña­CTHH­vµ­®­êng­cung­ngµnh*­H·ng­CTHH­cã­P­=­MC­nªn­®­êng­

cung­cña­h·ng­CTHH­trïng­víi­®­êng­MC

AVC

MCP

Q0 Q1

P1

Q2

P2

5.­ThÆng­d­­s¶n­xuÊt­(Producer­surplus)

*Kh¸i­niÖm:

Q3Q1

P1

Q2

P2

Q0

P

PeD­=­MR

P0

MC

*­Mèi­quan­hÖ­gi÷a­thÆng­d­­s¶n­xuÊt­vµ­lîi­nhuËn:

PS­=­TR­-­VC­=­TR­-­(­TC­-FC­)

=>­PS­=­TR­-­TC­+­FC­=­­+­FC

=>­PS­cã­mèi­quan­hÖ­tû­lÖ­thuËn­víi­­vµ­FC­

III.­ThÞ­tr­êng­®éc­quyÒn­(Monopoly­market)

­­­­­­­1.­Kh¸i­niÖm

­­­­­2.­§Æc­®iÓm

­­­­­­­­3.­Nguyªn­nh©n:­

­­­­­­­­­­­4.­§­êng­cÇu­vµ­®­êng­doanh­thu­cËn­biªn

MR

P,­C

Q0

D

5.­QuyÕt­®Þnh­s¶n­xuÊt­cña­nhµ­®éc­quyÒn­b¸n

*­Nhµ­®éc­quyÒn­tèi­®a­hãa­lîi­nhuËn­t¹i­møc­s¶n­l­îng­Q*­t¹i­®ã­

MR­=­MC

*Gi¸­b¸n­P*­®­îc­x¸c­®Þnh­trªn­®­êng­cÇu­D

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­Lîi­nhuËn­cùc­®¹i­lµ:

­­­­­­­­­­­­­­­­max­=­(P*­-­ATC).­Q*­

ATC

MC

P

Q0

DMR­­­­­­­Q*

P*A

BPb

Q1

P1

A1

Q2

P2

A2

* H·ng §Q kh«ng cã ® êng cung hay nãi c¸ch kh¸c kh«ng cã mèi quan hÖ hµm sè gi÷a P vµ Qs.

* Trong §Q sù dÞch chuyÓn cña ® êng cÇu cã thÓ lµm P thay ®æi Q gi÷ nguyªn, hoÆc P gi÷ nguyªn Q thay ®æi hoÆc c¶ P vµ Q ®Òu thay ®æi.

MCP1

Q1

P2

MR2

D2

MR1

D1

0

P

Q

MC

MR1

D1MR2

D2

Q0

P

Q1Q2

P1P2

MC

D2

MR2

Q*1

P1

Q*2

P2

Q0

P

D1MR1

6.­Søc­m¹nh­®éc­quyÒn­b¸n

§Q­b¸n­®Æt­P­>­MC=>­cã­søc­m¹nh­§Q­b¸n

­Abba­Lerner­®­a­ra­L­n¨m­1934

­­L­=­P­-­MC­­­­;­­(0­<­L­<­1)

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­P­*­Chó­ý:­-­L­>>­=>­søc­m¹nh­§Q­cµng­lín

­­­­­­­­­­­­­­­­-­L­=­0­=>­P­=­MC,­kh«ng­cã­søc­m¹nh­§Q

7.­Ph©n­biÖt­gi¸:­(Price­Discrimination)7.1.­Ph©n­biÖt­gi¸­hoµn­h¶o­

(cÊp­1)

0 Q

P MC

D

MR

MC

MR­=­D

Q*’

P*’

0 Q

P

PS

CS

Q* Q*’

P*

PS

7.2.­Ph©n­biÖt­gi¸­cÊp­2:P

Q0

ATC

MCDMR

Q*’

P*’

Q*

P*’

Q2

P2

Q1

P1

7.3.­Ph©n­biÖt­gi¸­cÊp­3:

P

0 Q

MR1

D1

MRtt

QttQ1

­P1

MR1­=MR2­=MRtt;­Q1­+­Q2­=­QttMC

MR2

D2

Q2

P2

7.4.­§Æt­gi¸­theo­thêi­gian­(thêi­kú)

MR1 D1

MR2D2

MC

Q1 Q2

­P2

­P1

0 Q

P

7.5.­§Æt­gi¸­theo­thêi­®iÓm­(cao­®iÓm)

MR1 D10 Q

P

MR2

D2

MC

Q2

P2

Q1

­P1

7.6.­§Æt­gi¸­hai­phÇn:

MC

0 Q

P

Q1Q2Q3 Q4 Q*

P*

CS

IV.­ThÞ­tr­êng­c¹nh­tranh­kh«ng­hoµn­h¶o

(Imperfect­competition­market)

1.­C¹nh­tranh­®éc­quyÒn

*­ Kh¸i­ niÖm:­ Lµ thÞ tr êng cã nhiÒu h·ng cung cÊp vµ b¸n s¶n phÈm nh ng s¶n phÈm cña mçi h·ng cã sù ph©n biÖt*­§Æc­®iÓm:

-­Cã­nhiÒu­ng­êi­b¸n

-­S¶n­phÈm­kh¸c­nhau­(dÞ­biÖt­ho¸)

-Mçi h·ng lµ ng êi s¶n xuÊt duy nhÊt ®èi víi s¶n phÈm cña m×nh nªn cã søc m¹nh thÞ tr êng tuy nhiªn L cña h·ng CT§Q thÊp h¬n so víi §Q v× cã nhiÒu h·ng kh¸c s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng thay thÕ- ViÖc ra nhËp hay rót khái thÞ tr êng lµ t ¬ng ®èi dÔ

- H×nh thøc c¹nh tranh chñ yÕu lµ qu¶ng c¸o ®Ó dÞ biÖt ho¸ s¶n phÈm cñam×nh, hËu m·i, ...

*­Nguyªn­nh©n­dÉn­®Õn­®éc­quyÒn:

- Sù qui ®Þnh cña ChÝnh phñ; vÝ dô ®iÖn lùc- Do ®iÒu kiÖn tù nhiªn cho phÐp; Kim B«i...- C¸c h·ng dùng lªn hµng rµo ng¨n c¶n sù gia nhËp cña h·ng kh¸c th«ng qua: tÝnh hiÖu suÊt t¨ng theo qui m«, b»ng ph¸t mÝnh s¸ng chÕ, kiÓm so¸t yÕu tè ®Çu vµo, lao ®éng, hay do qu¶ng c¸o liªn tôc t¹o t©m lý tiªu dïng. - Sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c h·ng (hîp t¸c, cÊu kÕt); VD thÞ tr êng dÇu má CTHH=>CT§Q

*­§­êng­cÇu­cña­h·ng­CT§Q

- § êng cÇu cña h·ng CT§Q chÝnh lµ ® êng cÇu thÞ tr êng v× tuy thÞ tr êng cã nhiÒu h·ng sx nh ng c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau- § êng cÇu cña hµng CT§Q dèc xuçng tõ tr¸i sang ph¶i tuy nhiªn tho¶i h¬n so víi §Q *­X¸c­P*,Q*,­lîi­nhuËn­cña­h·ng­CT§Q­­

Q*­x¸c­®Þnh­t¹i­MR­=MC,­P*­x¸c­®inh­trªn­®­êng­cÇu

CT§Q cã P thÊp h¬n vµ Q cao h¬n so víi §Q => L cña CT§Q còng thÊp h¬n so víi §Q

*­C©n­b»ng­dµi­h¹n­cña­h·ng­CT§Q

P

0 Q

MC

ATC

D

MR

P*

Q*

LN P

0 QMR D

LMC

LACP*

Q*

A

- Ng¾n h¹n LN>0 => h·ng nhËp ngµnh=>thÞ phÇn gi¶m => D dÞch

chuyÓn sang tr¸i tiÕp xóc LAC =>LN = 0 ®¹t c©n b»ng dµi h¹n*­So­s¸nh­c©n­b»ng­DN­cña­CTHH­vµ­CT§Q

+ Gièng: NH cã LN > 0 => c¸c h·ng nhËp ngµnh, cuèi cïng ®¹t c©n b»ng DH khi LN = 0 + Kh¸c: CTHH cung t¨ng S d/c sang ph¶i, CT§Q cÇu gi¶m, D dÞch chuyÓn sang tr¸i *­Chó­ý­:­Trong­dµi­h¹n­hµng­CT§Q­cã­thÓ­ph¶i­s¶n­xuÊt­víi­c«ng­suÊt­

thõa?

2.­ThÞ­tr­êng­®éc­quyÒn­tËp­®oµn

2.1.­Kh¸i­niÖm: Lµ thÞ tr êng chØ cã mét sè h·ng s¶n xuÊt vµ b¸n s¶n phÈm. C¸c s¶n phÈm gièng nhau gäi lµ §Q T§ thuÇn tuý, s¶n phÈm kh¸c nhau gäi lµ §QT§ ph©n biÖt2.2.­§Æc­®iÓm:

- Cã 1 sè h·ng trªn thÞ tr êng nh ng cã qui m« rÊt lín

- C¸c h·ng phô thuéc lÉn nhau, mét h·ng ra quyÕt ®Þnh ph¶i c©n nh¾c ph¶n øng cña c¸c ®èi thñ (ph¶n øng nhanh qua gi¸ hoÆc ph¶n øng chËm b»ng viÖc ® a ra s/p míi- Hµng rµo ra nhËp rÊt cao nªn sù gia nhËp ngµnh lµ rÊt khã th«ng qua: tÝnh kinh tÕ theo qui m«, b¶n quyÒn hoÆc bÞ c¸c h·ng cò liªn kÕt “tr¶ ®òa”­

2.3.M«­h×nh­®­êng­cÇu­gÉy­khóc­trong­thÞ­tr­êng­­­­­­­­CT§Q­(The kinked

demand curve model)

*­C¸c­h·ng­§QT§­®Òu­biÕt­r»ng:

+ Nªó mét h·ng t¨ng gi¸ th× c¸c h·ng cßn l¹i kh«ng t¨ng gi¸

+ NÕu mét h·ng gi¶m gi¸ th× c¸c h·ng cßn l¹i sÏ ph¶i gi¶m gÝa theo

0 Q

P MC1

MC2

D1

D2

MR1

MR2

P*

Q*

- §Æc ®iÓm c¬ b¶n khi ® êng cÇu g·y khóc th× ® êng doanh thu cËn biªn MR ®øt qu·ng (gi¸n ®o¹n t¹i møc s¶n l îng Q*)

- S¶n l îng tõ 0 => Q* h·ng cã ® êng cÇu tho¶i (D1, MR1), cÇu co d·n lín theo gi¸ - S¶n l îng tõ Q* trë lªn h·ng cã ® êng cÇu dèc (D2, MR2), cÇu co d·n Ýt theo gi¸

Tõ­c¸c­®Æc­®iÓm­nµy­nªn­h·ng­§QT§­cã­®­êng­cÇu­g·y­khóc­lµ­kÕt­hîp­cña­D1vµ­D2

- T¹i Q* MR bÞ ®øt qu·ng, hay cã kho¶ng trèng gäi lµ “líp ®Öm chi phÝ” cho phÐp h·ng gi÷ ® îc gi¸ vµ s¶n l îng khi chi phÝ cËn biªn MC thay ®æi trong líp ®Öm.- “Líp ®Öm chi phÝ” t¹o cho c¸c h·ng §QT§ cã kh¶ n¨ng gi÷ sù æn ®Þnh trong gi¸ vµ s¶n l îng tèi u, t¹o nªn tÝnh “cøng nh¾c” cña gi¸ vµ s¶n l îng.

2.4.­Lý­thuyÕt­trß­ch¬i:

- NÕu c¸c h·ng hîp t¸c th× sÏ cã hîp ®ång rµng buéc khiÕn hä cã thÓ ho¹ch ®Þnh nh÷ng chiÕn l îc chung (vµ ng îc l¹i).

- Lý thuyÕt trß ch¬i m« t¶ nh÷ng quyÕt ®Þnh th«ng minh nhÊt cña c¸c h·ng phô thuéc lÉn nhau. Nh÷ng trß ch¬i kinh tÕ tiÕn hµnh mét c¸ch hîp t¸c hoÆc kh«ng hîp t¸c.

- NÕu hîp t¸c th× P cao vµ Q gi¶m, lîi nhuËn t¨ng tuy nhiªn th êng kh«ng ch¾c ch¾n, do c¸c h·ng th êng ph¸ cam kÕt ®Ó t¨ng lîi nhuËn cho riªng m×nh.

Ch­¬ng­VI­ThÞ­tr­êng­søc­lao­®éng

I.­Cung­søc­lao­®éng1.­Kh¸i­niÖm:

S

t0

W

W1

t1

W2

t2

2.­Nh÷ng­nh©n­tè­¶nh­h­ëng­®Õn­cung­søc­lao­®éng

2.1.­¸p­lùc­vÒ­kinh­tÕ

2.2.­¸p­lùc­vÒ­mÆt­t©m­lý­x·­héi

2.3.­Sù­b¾t­buéc­ph¶i­lµm­viÖc2.4.­Giíi­h¹n­vÒ­thêi­gian­tù­

nhiªn­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­Mét­ngµy­ chØ­ cã­24­giê­=­TGlv­+­TGnn

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­=>­ ­ lùa­chän­TGlv­vµ­TGnn­cho­tèi­­u­*Ých­ lîi­ cËn­ biªn­ cña­ nghØ­

ng¬i:­MUnn

*I’ch lîi cËn biªn cña lµm viÖc: MUlvMUnn vµ MUlv còng tu©n theo qui luËt MU gi¶m dÇn

t* x¸c ®Þnh <=>MUlv = MClv

­*­§iÓm­x¸c­®Þnh­thêi­gian­lao­®éng­tèi­­u­lµ­®iÓm­tho¶­m·n:­­­­­­­­­­­­­­­­­­­MUlv­=­MClv­mµ­MClv­=­MUnn­

=>­t*­®­îc­x¸c­®Þnh­t¹i­®iÓm­mµ­Ých­lîi­cËn­biªn­cña­lµm­viÖc­b»ng­Ých­lîi­cËn­biªn­cña­nghØ­ng¬i.

MUlv­t¨ng­=>­t­t¨ng,­ng­îc­l¹i­MUlv­gi¶m­t­gi¶m

MUlv

0 TGlvMUlvMUn

n

Mu’lv

MUnn

TGnn 0

MUlv­=­MClv­mµ­MClv­=­MUnn

­­t1

A

­t2

A2’

24giê

Mu’lv

A3

t3

*­Chó­ý:­VÒ­c¸c­nh©n­tè­néi­sinh­vµ­ngo¹i­sinh

t0

W S

W3

t3

A3

A1

t1

W1

W2

t2

A2

(Movement­along­the­supply­curve)

t0

W

S1 S

2

S3

(Shift­of­supply­curve)

3.­§­êng­cung­lao­®éng­vßng­vª­phÝa­sau­

­­­­­(Backward-bending­supply­curve)­

SL

t0

w

t1

w1

t3

w3

t2

w2

II.­CÇu­vÒ­lao­®éng

1.­Kh¸i­niÖm:­ CÇu vÒ lao ®éng lµ dÉn xuÊt, thø ph¸t, ph¸t sinh (derived demand) nã phô thuéc vµo s¶n l îng cña doanh nghiÖp.

Dl

W

L0 ­

L1

W1

L2

W2

2.­S¶n­phÈm­doanh­thu­cËn­biªn­cña­lao­®éng:­­­­MRPl-­Marginal­Revenue­Product­of­Labour*­S¶n­phÈm­cËn­biªn­cña­lao­®éng­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­(Marginal­product­of­labour)

MRPl­=­Q­/­L­=­Q’l

MPl­tu©n­theo­qui­luËt­n¨ng­suÊt­cËn­biªn­gi¶m­dÇn­­­­­­­­­­­­­­­*­MRPl­=­TR­/­L=­MR.­MPL

*­CTHH:­MR­=­P­=>­MRPL­=­P­.­MPL*­§Q:­MR­#­P­=>­MRPL­=­MR.MPL­#­P.MPL

MRPL lµ mét ® êng dèc xuèng tõ tr¸i sang ph¶i do qui luËt hiÖu suÊt cËn biªn gi¶m dÇn chi phèi.

Tõ­®Æc­®iÓm­cña­thÞ­tr­êng­§Q­cã­gi¸­cao­h¬n­MC­nªn­®­êng­MRPl­ë­ thÞ­ tr­êng­ §Q­ dèc­ h¬n­ vµ­ n»m­ d­íi­ ®­êng­MRPl­trong­thÞ­tr­êng­CTHH.­

MR=­MC­mµ­P­>­MC­=>­P­>­MR­vµ­P.MPl­>­MR.­MPl=> cïng mét møc l ¬ng th× h·ng §Q bao giê còng thuª Ýt nh©n c«ng h¬n so víi h·ng CTHH.

W

L0

D­=­MRPl­=­MR.MPl

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­D­=­MRPl­=­P.MPl

W1

Lm Lc

3.­Nguyªn­t¾c­lùa­chän­tèi­­u­trong­T2­SL§

MRPl > W => h·ng nªn thuª thªm lao ®éng­

MRPl < W => h·ng kh«ng nªn thuª thªm lao ®éng­

MRPl = W => lóc nµy h·ng ®¹t ® îc lùa chän tèi u trong viÖc thuª lao ®éng, h·ng nªn d÷ng l¹i sè l îng lao ®éng nµy

III.­C©n­b»ng­trong­thÞ­tr­êng­lao­®éng

Trong thÞ tr êng søc lao ®éng CTHH khi mét h·ng muèn thuª lao ®éng h·ng ph¶i chÊp nhËn møc gi¸ tiÒn c«ng s½n cã trªn thÞ tr êng. Cã nghÜa lµ møc tiÒn c«ng ®· ® îc h×nh thµnh s½n trªn thÞ tr êng=> ® êng CUNG ®èi víi 1 h·ng thuª lao ®éng trong thÞ tr êng CTHH lµ mét ® êng co d·n hoµn toµn => n»m ngang vµ song song víi trôc hoµnh) (§ êng cÇu lµ MRPL)

w

0 L

SlDl

We

Le

W

0 L

MRPL

L*

SlWe

­T¹i­møc­thuª­lao­®éng­tèi­­u­L*­ta­cã­møc­l­¬ng­b»ng­s¶n­phÈm­hiÖn­vËt­cËn­biªn­We­=­­MRPl

2.­§iÓm­c©n­b»ng­trong­T2­L§­phi­c¹nh­tranh

2.1.­ThÞ­tr­êng­®éc­quyÒn­mua

Trong­ T2­ nµy­DN­ lµ­ ng­êi­ thuª­ L§­ duy­nhÊt­ trªn­ thÞ­ tr­êng­ nªn­ ta­ cã­ ®­êng­cÇu­cña­h·ng­chÝnh­ lµ­®­êng­cÇu­cu¶­thÞ­ tr­êng.­ §­êng­ cung­ cña­ thÞ­ tr­êng­còng­ chÝnh­ lµ­®­êng­ cung­ L§­®«Ý­víi­h·ng.­

*­Mét­sè­kh¸i­niÖm:

Tæng­ chi­ tiªu­ cña­ L§­ (Total­expenditure­labour)

­­­­­­

­TEl­=­W.­L­(tiÒn­c«ng­nh©n­víi­sè­l­îng­lao­

®éng­)Tæng­chi­tiªu­cña­lao­®éng:­Total­expenditure­labour

MEl­=­­TE­­/­­L

Lµ sù thay ®æi tæng chi tiªu lao ®éng khi cã sù thay ®æi cña mét ®¬n vÞ ®Çu vµo lao ®éng.

MEl­n»m­trªn­®­êng­Sl­

Do Sl chØ ph¶n ¸nh møc l ¬ng cña lao ®éng; cßn MEl ph¶n ¸nh chi phÝ thùc tÕ ph¶i tr¶ khi thuª thªm mét l® bao gåm c¶ l ¬ng vµ c¸c CP # nh b¶o hiÓm...L*­lµ­sè­L§­thuª­tèi­­u­x¸c­®Þnh­lµ­giao­cña­­­MEl­vµ­MRPl­(=Dl)

W­ë­T2­L§­ §QM­b»ng­®Æt­L*­ trªn­®­êng­cung­Sl­vµ­®ã­lµ­møc­l­¬ng­W*.­thÊp­h¬n­møc­l­¬ng­khi­thÞ­tr­êng­ lao­®éng­ lµ­ c¹nh­ tranh­ (x¸c­®Þnh­b»ng­giao­cña­Sl­vµ­Dl).

w

0 Q

Sl

MEl

Dl=MRPlW*

L*

W1

W2

L2

CTHH

H×nh­minh­ho¹­x¸c­®Þnh­L*­vµ­W*­trong­T2­§QM

2.2.­ThÞ­tr­êng­SL§­§Q­b¸n­(Trade Union)

Muèn­ tiÒn­ c«ng­ lµ­max­ ,­møc­L§­ (L1)­x¸c­®inh­ t¹i­®iÓm­MR­giao­víi­Sl,­ ­ vµ­®Æt­L1­trªn­®­êng­cÇu­Dl­ta­®­îc­møc­l­¬ng­rÊt­cao­W1.

Muèn­ tèi­®a­ ho¸­ sè­ L§­®­îc­ thuª­ th×­nghiÖp­®oµn­sÏ­chän­t¹i­®iÓm­L*,W*­lµ­giao­cña­Sl­vµ­Dl

Muèn­tèi­®a­ho¸­doanh­thu­(TR­max),­nghÜa­ lµ­ tæng­ tiÒn­ l­¬ng­ lµ­ lín­ nhÊt­th×­ nghiÖp­ ®oµn­ sÏ­ chän­ ®iÓm­mµ­MR­=­0,­nghÜa­lµ­L2­vµ­W2.

W

0 L

SL

Dl

MR

L1

W1

L2

W2

L*

W3

H×nh­minh­ho¹­quyÕt­®Þnh­cña­nghiÖp­®oµn­trong­T2­§QB

2.3.­§éc­quyÒn­song­ph­¬ng

*­Kh¸i­niÖm:

§éc quyÒn song ph ¬ng x¶y ra khi trªn thÞ tr êng xuÊt hiÖn c¶ ®éc quyÒn b¸n vµ ®éc quyÒn mua søc lao ®éng.*­§éc­quyÒn­b¸n:­®iÓm­A,­L2­=­MR­x­Sl,­ cßn­ gi¸­ W2­ x¸c­ ®inh­ trªn­ ®­êng­cung­ hä­mong­muèn­®¹t­ ®­îc­ ®iÓm­tèi­­u­lµ­(W2­,­L2).*­§éc­quyÒn­mua:­®iÓm­B,­L1­=MEL­x­DL,­ møc­ l­¬ng­ W1­ x¸c­ ®Þnh­ trªn­ Sl,­®IÓm­(W1,­L1).

w

0 Q

SL

MEl

DL

MR

L*

W*

­H×nh­minh­ho¹­§Q­song­ph­¬ng

L2

W2A:­§QB

W1

L1

B:§QM

­ NÕu­ 2­ bªn­ kh«ng­ bªn­ nµo­ cã­ søc­m¹nh­ tuyÖt­ ®èi­ th×­ møc­ l­¬ng­ sÏ­giao­®éng­trong­kho¶ng tõ W1 ®Õn W2.­­NÕu­søc­m¹nh­®éc quyÒn mua > ®éc quyÒn b¸n­ th×­ møc­ l­¬ng­ sÏ­gÇn víi W1­vµ­ng­îc­l¹i­nÕu­nÕu­®éc quyÒn mua < ®éc quyÒn b¸n­ th×­møc­l­¬ng­sÏ­gÇn víi W2.­ Trong­ tr­êng­ hîp­ søc­ m¹nh­ ®éc­quyÒn­ mua­ vµ­ ®éc­ quyÒn­ b¸n­ lµ­ngang­ nhau­ th×­ thÞ­ tr­êng­ sÏ­ x¸c­®Þnh­ ®iÓm­ tèi u t¹i kÕt hîp (L*, W*).­­

Ch­¬ng­VII:­Sù­trôc­trÆc­cña­thÞ­tr­êng­­­­­­­­­­­­vµ­vai­trß­®iÒu­tiÕt­cña­ChÝnh­phñ

I.­Sù­trôc­trÆc­cña­thÞ­tr­êngNhãm­A­

(giÇu)

Nhãm­B(nghÌo)­­

0

A

B

C

1.­ThÞ­tr­êng­c¹nh­tranh­kh«ng­hoµn­h¶o

MC

DMR

Q0

P,C

C

Q*c

P*c

Q*d

D­P*d

P’d

Tõ­®iÓm­D=>C:­CS­thªm­a1+b1;PS­thªm­a2­-b1

a1

a2

CS

b1

- Sù trôc trÆc cña thÞ tr êng g©y nªn mÊt kh«ng cho x· héi (DWL: Dead weight loss)- XuÊt hiÖn c¸c chi phÝ kh«ng cã lîi cho nÒn kinh tÕ: qu¶ng c¸o, vËn ®éng hµnh lang...2.­¶nh­h­ëng­ngo¹i­øng­(externality)*­Khi­nµo­xuÊt­hiÖn­¶nh­h­ëng­ngo¹i­øng: khi mét ho¹t ®éng tiªu dïng hay s¶n xuÊt cã t¸c ®éng ®èi víi c¸c ho¹t ®éng tiªu dïng hay s¶n xuÊt kh¸c.*­Cã­2­lo¹i­¶nh­h­ëng­ngo¹i­øng:

2.1.­¶nh­h­ëng­ngo¹i­øng­tiªu­cùc:

*­ VÝ­ dô: xÐt ¶nh h ëng ngo¹i øng tiªu cùc do « nhiÔm tõ viÖc s¶n xuÊt s¬n tæng hîp (gi¶ sö ®©y lµ mét ngµnh s¶n xuÊt trong thÞ tr êng CTHH).MSC:­Marginal­ social­ cost-­ chi­phÝ­cËn­biªn­ cña­ x·­ héi­ do­ cã­ ¶nh­ h­ëng­ ngo¹i­øngMEC:­Marginal­externality­cost-­chi­phÝ­cËn­biªn­ngo¹i­øng

MSC­=­MC­+­MEC

MEC­dèc­lªn­tõ­0­v×­kh«ng­s¶n­xuÊt­kh«ng­cã­¶nh­h­ëngT¹i­B­ch­a­tÝnh­®Õn­MEC­nªn­s¶n­xuÊt­lµ­

Q2,­P2;­

T¹i­A­cã­tÝnh­®Õn­MEC­=>­P­=­MSC,­s¶n­xuÊt­Pe,Qe­

MEC

MC

MSC

D

P

Q0

A

Qe

PeB

Q2

P2

CP C

2.1.­¶nh­h­ëng­ngo¹i­øng­tÝch­cùc:

*­ VÝ­ dô: hµng ho¸ c«ng céng, ho¹t ®éng quèc phßng, an ninh, khu vui ch¬i c«ng viªn, v ên hoa c«ng céng,..Lîi­ Ých­ cËn­biªn­ cña­x·­ héi:­MSB­Marginal­social­ benefit­ lµ tæng lîi Ých mµ thùc tÕ XH thu ® îc tõ ho¹t ®éng ®ã. Lîi­Ých­cËn­biªn­ngo¹i­øng:­(MEB:­Marginal­externality­ benefit)­ lµ Ých lîi thu ® îc tõ thªm mét ®¬n vÞ sö dông (VD thªm mét nhµ trång hoa)

MSB­=­­MU­+­MEB

CP­cËn­biªn(MC):­CP ®Ó thªm mét hé gia ®×nh trång hoa

­

MEBMU

MSB

MCPb

Q0

P,C

Qb

B

Qa

APa

C

T¹i­A­ch­a­tÝnh­®Õn­MEU­s¶n­xuÊt­t¹i­Qa

T¹i­B­®·­tÝnh­®Õn­MEU­khuyÕn­khÝch­t¨ng­Q­tõ­Qa=>­Qb

Tam­gi¸c­ABC­lµ­¶nh­h­ëng­ngo¹i­øng­tÝch­cùc­mang­l¹i

­

3.­Sù­tån­t¹i­cña­hµng­hãa­c«ng­céng­(Public goods)3.1.Hµng­ho¸­t­­nh©n:­(Private goods)­Lµ c¸c hµng ho¸ dÞch vô ® îc mua b¸n b×nh th êng trªn thÞ tr êng vµ viÖc tiªu dïng cña ng êi nµy lo¹i trõ viÖc tiªu dïng cña ng êi kh¸c. 2 ®Æc ®iÓm lµ: cã thÓ lo¹i bá (excludabitity)vµ cã thÓ gi¶m bít (disminishability): c¾t tãc, ti vi...3.2.­Hµng­ho¸­c«ng­céng­(Public goods):­Hµng ho¸ c«ng céng lµ nh÷ng hµng ho¸ dÞch vô mµ viÖc tiªu dïng cña ng êi nµy kh«ng lo¹i trõ sù tiªu dïng cña ng êi kh¸c. *­VÝ­dô: ho¹t ®éng quèc phßng, b¶o vÖ tÇng «z«n, c«ng viªn...Trôc­trÆc­do­kh«ng­®¸p­øng­®­îc­lîi­Ých­riªng­mµ­cho­tÊt­c¶­Trôc­trÆc­2­gi¸­b»ng­0­nªn­luîng­tiªu­dïng­lµ­v«­cïng­lín

­

* Hµng ho¸ c«ng céng còng g©y nªn mét t×nh tr¹ng lµ sù tr«ng chê, û n¹i vµo Nhµ n íc cña nh÷ng kÎ ¨n kh«ng, kh«ng chÞu ®Çu t hoÆc ph¸ ho¹i hay sö dông l·ng phÝ c¸c hµng ho¸ c«ng céng. *­vÝ­dô: qui ®Þnh kh«ng ® îc ph¸ ho¹i c©y cèi nh ng nhiÒu ng êi cø ®µo hoa mang vÒ nhµ ®Ó trång råi l¹i ®Ó Nhµ n íc mang hoa ®Õn trång l¹i. => §Ó kh¾c phôc sù trôc trÆc nµy nµy cÇn cã sù phèi hîp tËp thÓ; sù hîp t¸c gi÷a c¸c c¸ nh©n vµ tËp thÓ ®Ó cã thÓ ®¹t ® îc c¸c kÕt qu¶ nh mong muèn. Mét x· héi cµng v¨n minh th× cµng cã nhiÒu hµng ho¸ c«ng céng.

II.­Chøc­n¨ng,­céng­cô,­ph­¬ng­ph¸p­®iÒu­tiÕt­cña­CP

1.­Chøc­n¨ng.­c«ng­cô­®iÒu­tiÕt­cña­ChÝnh­phñ

2.­Ph­¬ng­ph¸p­®iÒu­tiÕt­cña­ChÝnh­phñ

a.­§iÒu­tiÕt­gi¸:

§iÒu tiÕt ®éc quyÒn tù nhiªn (tÝnh kinh tÕ theo qui m«, hiÖu suÊt theo qui m«)

LATC gi¶m khi Q t¨ng => ® êng LATC dèc xuèng tõ tr¸i sang ph¶i

LMC­n»m­d­íi­LATC­vµ­dèc­xuèng­tõ­tr¸i­sang­ph¶i

LMC

LATC

D

MR

P

Q0

LN

APa

Qa

BPb

Qb

C

C’

Pc

QcQ*

P*D D’

Ph­¬ng­ph¸p­®iÒu­tiÕt­cña­ChÝnh­phñ

* NÕu­ kh«ng­®iÒu­ tiÕt­ th×­ h·ng­§Q­sÏ­s¶n­xuÊt­t¹i­møc­s¶n­l­îng­Qa­(MR­=LMC),­vµ­gi¸­lµ­Pa=>­A(Qa,­Pa)Khi­duy­tr×­§Q­th×­XH­sÏ­mÊt­kh«ng­(DWL)­=>­ChÝnh­phñ­cÇn­®iÒu­tiÕt­§Q­tù­nhiªn

*­Môc­tiªu­lµ­hiÖu­qu¶­s¶n­xuÊt:­®Æt­P­=­MC­=­Pc­lóc­nµy­DWL­=­0­nh­ng­P­<­LATC­ (tæng­ lç­ =­ CC’xQc).­ Muèn­ DN­tiÕp­tôc­SX­th×­CP­ph¶i­bï­lç,­hoÆc­hä­sÏ­rót­khái­thÞ­tr­êng.

*­ Môc­ tiªu­ hiÖu­ qu¶­ s¶n­ xuÊt:­th×­ tæng­ CP­ b×nh­ qu©n­ thÊp­nhÊt­ =>­ Qc­ th×­ LATC­ vÉn­ ch­a­min,­ do­ ®ã­ h·ng­ §Q­ bÞ­ lç­ =>­chÝnh­ s¸ch­ nµy­ kh«ng­ thµnh­c«ng.*­Môc­tiªu­c«ng­b»ng:­ChÝnh­phñ­®­a­ ra­ møc­ gi¸­ P­ =­ LATC,­ t¹i­®iÓm­ B­ (Qb,Pb);­ vÉn­ cßn­ DWL,­nh­ng­ LN­ §Q­ =­ 0.­ T¹i­ ®©y­ môc­tiªu­ 2­ bªn­ ®¹t­ ®­îc­ th«ng­ qua­®iÒu­tiÕt­lîi­nhuËn.

b.­§iÒu­tiÕt­s¶n­l­îng:

-­ 3­ ph­¬ng­ ph¸p­ ®iÒu­ tiÕt­ gi¸­®Òu­ cã­ nh­îc­®iÓm­=>­CP­®iÒu­tiÕt­qua­s¶n­l­îng.-­Ph­¬ng­ph¸p­lµ­®iÒu­chØnh­s¶n­l­îng­trùc­tiÕp:­VD buéc mét h·ng ph¶i SX møc s¶n luîng tèi thiÓu nµo ®ã vµ ®Ó cÇu tiªu dïng x¸c ®Þnh gÝa øng víi s¶n l îng ®ã.-­ CP­ ®­a­ ra­ Q*­ thuéc­ (Qa,­ Qb),­øng­ víi­ lµ­ P*,­ tuy­DWL­>0­nh­ng­nhá­h¬n­t¹i­®iÓm­A,­§Q­vÉn­cã­lîi­nhuËn­=­DD’xQ*