kityinungwaꞌanlukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinjesúscha nda antiyene nicha chan ayu wizacaríasni...

152
SAN LUCAS 1:1 1 SAN LUCAS 1:9 Kityi nu ngwaꞌan Luka sa ñaꞌan ngwa chaꞌ ꞌin Jesús Chaꞌ nu ngwaꞌan yu ti kulo 1 Wa kaꞌan nten ngwaꞌan lo kityi sa ñaꞌan nu ngwa nchga chaꞌ ꞌin Jesús nde seꞌen ndiꞌin ba, kityi historia lka kanꞌ. 2 Wa mdiya neꞌ nu ngwaꞌu chaꞌ kanꞌ ꞌñaan. Neꞌ kanꞌ, wa naꞌan neꞌ chaꞌ kanꞌ ti kulo, ti bra mdyisnan Jesús yꞌni yu tñan; loꞌo kanꞌ yaa neꞌ ykwiꞌ neꞌ chaꞌ ꞌin Jesús loꞌo nchga nten. 3 Kanꞌ chaꞌ loꞌo naꞌ, ndaꞌan naǎn ꞌaǎn sa ñaꞌan ngwa nchga chaꞌ nu mdijin ti bra mdyisnan chaꞌ kanꞌ. Suꞌwe nxkeꞌ tiǎnꞌ si loꞌo naꞌ kwaꞌaǎn nchga chaꞌ kanꞌ lo kityi, chaꞌ tsaa seꞌen ndiꞌin nuꞌwin, yu kula Teófilo, 4 chaꞌ ka biyaꞌ suꞌwe la tiiꞌ nchga chaꞌ nu ykwiꞌ neꞌ loꞌoo. Ndyaa angajle seꞌen ndiꞌin Zacarías nu ka sti Xuwa Bautista 5 Bra nu ngwa ree Herodes tñan, chaꞌ lka yu ndloo ꞌin neꞌ Judea, bra kanꞌ mdiꞌin ska sti joꞌo nu naan Zacarías. Mdiꞌin Zacarías loꞌo ska ta sti joꞌo nu nduun tñan seꞌen mduun ayman Abías nu ngwa sꞌni. Elisabet naan kwilyoꞌo Zacarías, lka ti kwiꞌ nten taꞌa ayman Aarón nu ngwa sti joꞌo ti kulo la. 6 Ñi ꞌa ngiꞌni taꞌa tyukwaa neꞌ kanꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose, ndukwa neꞌ nchga tñan ꞌin Ndiose, ndukwa ꞌa neꞌ nchga chaꞌ nu wa ykwiꞌ Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni. Ja tukwin nchkwiꞌ chaꞌ kuxi ꞌin neꞌ kanꞌ. 7 Ska ti chaꞌ ndiꞌin ꞌin neꞌ, ja ska sñiꞌ neꞌ nsuꞌwi. Ja mjwi sñiꞌ neꞌ kula Sabe, loꞌo ni, kula ꞌa neꞌ. 8 Wa mdiya smnan ꞌin ska ta sti joꞌo seꞌen ndiꞌin Zacarías, chaꞌ kuꞌni neꞌ tñan niꞌ lyaa. 9 Nde ñaꞌan yꞌni sti joꞌo nu ngwa bra kanꞌ: nchga ta sti joꞌo kanꞌ ngulo suwi neꞌ ska taꞌa neꞌ, chaꞌ ska ti yu ka sten yu seꞌen kti la niꞌ

Upload: others

Post on 17-Jan-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:1 1 SAN LUCAS 1:9

Kityi nu ngwaꞌan Luka sa ñaꞌan ngwachaꞌ ꞌin Jesús

Chaꞌ nu ngwaꞌan yu ti kulo1 Wa kaꞌan nten ngwaꞌan lo kityi sa ñaꞌan nu ngwa

nchga chaꞌ ꞌin Jesús nde seꞌen ndiꞌin ba, kityi historia lkakanꞌ. 2Wa mdiya neꞌ nu ngwaꞌu chaꞌ kanꞌ ꞌñaan. Neꞌ kanꞌ,wa naꞌan neꞌ chaꞌ kanꞌ ti kulo, ti bra mdyisnan Jesús yꞌniyu tñan; loꞌo kanꞌ yaa neꞌ ykwiꞌ neꞌ chaꞌ ꞌin Jesús loꞌo nchganten. 3Kanꞌ chaꞌ loꞌo naꞌ, ndaꞌan naǎn ꞌaǎn sa ñaꞌan ngwanchga chaꞌ nu mdijin ti bra mdyisnan chaꞌ kanꞌ. Suꞌwenxkeꞌ tiǎnꞌ si loꞌo naꞌ kwaꞌaǎn nchga chaꞌ kanꞌ lo kityi, chaꞌtsaa seꞌen ndiꞌin nuꞌwin, yu kula Teófilo, 4 chaꞌ ka biyaꞌsuꞌwe la tiiꞌ nchga chaꞌ nu ykwiꞌ neꞌ loꞌoo.

Ndyaa angajle seꞌen ndiꞌin Zacarías nu ka sti Xuwa Bautista5 Bra nu ngwa ree Herodes tñan, chaꞌ lka yu ndloo ꞌin

neꞌ Judea, bra kanꞌ mdiꞌin ska sti joꞌo nu naan Zacarías.Mdiꞌin Zacarías loꞌo ska ta sti joꞌo nu nduun tñan seꞌenmduun ayman Abías nu ngwa sꞌni. Elisabet naan kwilyoꞌoZacarías, lka ti kwiꞌ nten taꞌa ayman Aarón nu ngwa stijoꞌo ti kulo la. 6Ñi ꞌa ngiꞌni taꞌa tyukwaa neꞌ kanꞌ chaꞌ ꞌinNdiose, ndukwa neꞌ nchga tñan ꞌin Ndiose, ndukwa ꞌa neꞌnchga chaꞌ nu wa ykwiꞌ Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni. Jatukwin nchkwiꞌ chaꞌ kuxi ꞌin neꞌ kanꞌ. 7 Ska ti chaꞌ ndiꞌinꞌin neꞌ, ja ska sñiꞌ neꞌ nsuꞌwi. Ja mjwi sñiꞌ neꞌ kula Sabe,loꞌo ni, kula ꞌa neꞌ.

8 Wa mdiya smnan ꞌin ska ta sti joꞌo seꞌen ndiꞌinZacarías, chaꞌ kuꞌni neꞌ tñan niꞌ lyaa. 9Nde ñaꞌan yꞌni stijoꞌo nu ngwa bra kanꞌ: nchga ta sti joꞌo kanꞌ ngulo suwineꞌ ska taꞌa neꞌ, chaꞌ ska ti yu ka sten yu seꞌen kti la niꞌ

Page 2: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:10 2 SAN LUCAS 1:19lyaa tnun, chaꞌ tikin yu ynan lomsaa la kanꞌ bra kanꞌ. Loꞌoni, nganun tñan kanꞌ ꞌin ykwiꞌ Zacarías. 10 Bra nu nchkinynan kanꞌ niꞌ lyaa, bra kanꞌ ndyoꞌ tiꞌin neꞌ kichen nde liyaꞌ,nchkwiꞌ tꞌnan neꞌ loꞌo Ndiose. 11 Bra kanꞌ mdoꞌo tukwaangajle ꞌin ykwiꞌ nu lkaXꞌnaan tloo Zacarías niꞌ lyaa, naꞌanyu chaꞌ nduun angajle kanꞌ laꞌa seꞌen kwin, seꞌen ndukwamsaa kti ti, seꞌen nchkin ynan. 12 Bra nu naꞌan Zacaríasangajle kanꞌ, ja jlyo ꞌa tiꞌ yu sa ñaꞌan kuꞌni yu, chaꞌ ytsen ꞌayu ꞌin angajle kanꞌ. 13Ykwiꞌ angajle kanꞌ loꞌo yu bra kanꞌ:

―Ja kutseen, Zacarías ―ndukwin―. Wa ynan Ndiosechaꞌ nu tꞌnan ꞌa nchkwiiꞌ loꞌo, kanꞌ chaꞌ kala ska sñiꞌ Sabenu lka kwilyoꞌoo. Xuwa ka naan yu, ngwañaꞌan xtya wannin yu. 14 Suꞌwe ꞌa ka tiyee bra nu wa ngula kuwiꞌ kanꞌ.Kwiꞌ ngwañaꞌan, ka suꞌwe ꞌa ka tiye kaꞌan ꞌa nten bra nuñaꞌan neꞌ kuwiꞌ kanꞌ, 15 chaꞌ nu kanꞌ ka ska nten nu tnunnchka tloo Ndiose. Ja koꞌo Xuwa kanꞌ xalyu, ja ska looxalyu koꞌo yu. Ti bra nu kala yu, bra kanꞌ kanun TyiꞌiNdiose niꞌ kasiya ꞌin yu. 16 Kuꞌni yu chaꞌ xiyaꞌ ka suꞌwekasiya ꞌin kaꞌan ꞌa neꞌ Israel, chaꞌ xiyaꞌ kunan neꞌ chaꞌ nunchkwiꞌ Ndiose Xꞌnan neꞌ. 17 Ti kwiꞌ tyiꞌi nu mdiꞌin niꞌkasiya ꞌin ayman Elías nu yaa loꞌo Ndiose ꞌin nu ngwa sꞌni,ti kwiꞌ tyiꞌi kanꞌ kaja ꞌin Xuwa ni. Chunꞌ ndiꞌin la kanXuwachkwiꞌ loꞌo nten chaꞌ kiꞌya tlaꞌ tiye nten, chaꞌ ja xuun ꞌa neꞌloꞌo sñiꞌ neꞌ. Bra kanꞌ ka xaꞌan nchga chaꞌ nu nsuꞌwi tiyeneꞌ, chaꞌ tukwa neꞌ nchga chaꞌ nu ñi. Loꞌo chkwiꞌ Xuwaloꞌo neꞌ chaꞌ kuꞌni xuꞌwe neꞌ tiye neꞌ, chaꞌ xlyaa neꞌ stenneꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose. Bra kanꞌ kan ykwiꞌ Krixtu.

18Kanꞌ mnichaꞌ Zacarías ꞌin angajle bra kanꞌ:―¿Sa ñaꞌan ka chaꞌ ka biyaꞌ tiǎnꞌ si chañi ka chaꞌ kanꞌ a?

Kulaǎn ꞌaǎn, loꞌo kula ꞌa kwilyoꞌoǔn ―ndukwin Zacaríasꞌin angajle kanꞌ.

19―Gabriel naǎn ―ndukwin angajle ꞌin yu bra kanꞌ―.Nduun tiǎn nde seꞌen ndiꞌin Ndiose; kanꞌ lka nu msuꞌwa

Page 3: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:20 3 SAN LUCAS 1:27ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌoo, chaꞌ kitsaǎnꞌ chaꞌsuꞌwe re ꞌwan. 20 Kunaan suꞌwe chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌooni: Ka kuꞌuun ni, chaꞌ ja ka ꞌa chkwiiꞌ sa ñaꞌan bra nukala kuwiꞌ kanꞌ ꞌwan; ngwañaꞌan ka ꞌiin siꞌya chaꞌ ja ndyaañaꞌan tiiꞌ ꞌñaǎn. Bra nu tiya tsan kanꞌ, bra kanꞌ ka biyaꞌtiiꞌ chaꞌ chañi lka nchga chaꞌ nu ykwiǐnꞌ loꞌoo ―ndukwinangajle kanꞌ ꞌin Zacarías.

21 Ti ndiꞌin neꞌ kichen tuꞌwa laa, chaꞌ ngita neꞌ ꞌinZacarías sa ñaꞌan bra nu tyoꞌo yu chunꞌ naꞌan; kaꞌan ꞌachaꞌ ndaꞌan tiye neꞌ ni chaꞌ chan ꞌa yuꞌwi Zacarías niꞌ lyaakanꞌ. 22 Chunꞌ ndiꞌin la, bra wa mdoꞌo Zacarías nde liyaꞌ,bra kanꞌ ja ngwa ꞌa chkwiꞌ yu loꞌo neꞌ. Mskeꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌniꞌ lyaa ngwaꞌu loo ska xaa tlyu ꞌin yu, numdoꞌo yan seꞌenndiꞌin Ndiose. Bra kanꞌ seꞌen ti mduun yu ngiꞌni yaꞌ yu ꞌinneꞌ, chaꞌ nganun kuꞌun yu.

23 Bra wa mdyii tsan nu yꞌni Zacarías tñan niꞌ lyaa, brakanꞌ mdoꞌo yu ndyaa yu kichen tyi yu. 24 Chunꞌ ndiꞌin labra kanꞌ, mgii tiꞌ neꞌ kula Sabe kwilyoꞌo yu, chaꞌ nsuꞌwisñiꞌ. Bra kanꞌ wa mdaꞌa kiꞌyu koꞌ nu xkwiꞌ niꞌ ñaꞌan tinganun neꞌ kula kanꞌ. 25Mdaꞌan ꞌa chaꞌ tiye neꞌ kula kanꞌ:“Ndiose nu lka Xꞌnaan yꞌni chaꞌ tnun re ꞌñaǎn. Wa yꞌni Nichaꞌ ja chkwiꞌ ꞌa nten chaꞌ kuxi ꞌñaǎn” ndukwin neꞌ kulaSabe kanꞌ.

Ykwiꞌ angajle loꞌo Liya chaꞌ wa kala ti Jesús26 Wa nsuꞌwi skwa koꞌ ndaꞌan neꞌ kula Sabe tnan, bra

kanꞌ ngulo Ndiose tñan ꞌin ska angajle, chaꞌ tsaa ndekichen Nazaret, ska kichen nde lo yuu ꞌin Galilea. Angajlekanꞌ ni, ti kwiꞌ Gabriel lka kanꞌ. 27 Msuꞌwa Ndiose ꞌinangajle kanꞌ chaꞌ tsaa seꞌen ndiꞌin ska nu kunaꞌan kuneꞌnu ja ya tyiꞌin loꞌo nten. Nan wa mjñi chaꞌ ꞌin nu kunaꞌankanꞌ, chaꞌ kaja kwilyoꞌo loꞌo ska yu kiꞌyu nu naan Se; Davidlka nin ke yu kiꞌyu kanꞌ, ska ti ñaꞌan nin yu loꞌo aymanDavid nu yuꞌwi nu ngwa sꞌni. Liya naan nu kunaꞌan kuneꞌ

Page 4: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:28 4 SAN LUCAS 1:36kanꞌ, ti kwiꞌ taꞌa neꞌ kula Sabe kanꞌ lka Liya. 28Wa mdiyaangajle seꞌen ndiꞌin nu kunaꞌan kanꞌ, ykwiꞌ loꞌo bra kanꞌ:

―Ndiya ska chaꞌ nu suꞌwe ꞌa nu ndijyaǎn chkwiǐnꞌ loꞌoo―ndukwin angajle kanꞌ ꞌin Liya―. ¡Suꞌwe ꞌa nka tiyeNdiose loꞌo nuꞌwin! ¡Suꞌwe ꞌa ndiꞌiin loꞌo Ni! ―nduk-win―. Kaꞌan ꞌa chaꞌ suꞌwe nda Ndiose ꞌiin, ja ngiꞌni Ningwañaꞌan loꞌo xka la nu kunaꞌan.

29Wanaꞌan Liya ꞌin angajle kanꞌ. Bra kanꞌ ynan Liya chaꞌnu ykwiꞌ, loꞌo nduwe ꞌa tiꞌ ni chaꞌ lka nchkwiꞌ angajle kanꞌngwañaꞌan. Ytsen ꞌa bra kanꞌ. 30 Xiyaꞌ ykwiꞌ angajle kanꞌloꞌo nu kunaꞌan kuneꞌ kanꞌ bra kanꞌ:

―Liya―ndukwin―, ja kutseen chaꞌ wa nda Ndiose skachaꞌ suꞌwe ꞌiin ―ndukwin angajle kanꞌ ꞌin Liya―. 31 Kaatnaan, tyiꞌin ska sñiiꞌ; nuꞌwin xtyaa nin Jesús ꞌin kuwiꞌ nutyiꞌin ꞌiin. 32 Kanꞌ nu ka ska nten nu tnun nchka. Chkwiꞌneꞌ ꞌin yu chaꞌ Sñiꞌ Ndiose nu lka Xꞌnaan nu tlyu la ti kayu. Ti kwiꞌ taꞌa tñan tlyu nu yꞌni ayman ree David taꞌa yu,nu yan lo chalyuu nu ngwa sꞌni, kanꞌ tñan lka nu ta ykwiꞌnu lka Xꞌnaan ꞌin Jesús, 33 chaꞌ nchga tsan ja tyii chaꞌ ka yundloo ꞌin nchga nten Israel; ngwañaꞌan ja tyii chaꞌ kulo yutñan ꞌin nchga nten chalyuu.

34 Bra kanꞌ ykwiꞌ Liya loꞌo angajle kanꞌ:―¿Ni sa ñaꞌan ka chaꞌ re sikwa a?, chaꞌ nu ja ya kaja

kwilyoꞌoǔn―ndukwin Liya ꞌin angajle kanꞌ.35 Bra kanꞌ ytsaꞌ angajle ska chaꞌ ꞌin Liya:―Ta Ndiose Tyiꞌi ykwiꞌ Ni chaꞌ tiyan seꞌen ndiꞌiin, chaꞌ

xuꞌwi tyukwi ñaꞌaan; ska chaꞌ tnun nu kuꞌni Ndiose nu lkandloo la ti ka chaꞌ kanꞌ. Bra nu kala sñiiꞌ, ska nten nu luwiꞌa chaꞌ ꞌin Ndiose ka kuwiꞌ nu kala kanꞌ, ti kwiꞌ kanꞌ lka nuka naan ykwiꞌ Sñiꞌ Ndiose. 36 Loꞌo xka chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌoo―ndukwin angajle ꞌin Liya―, chaꞌ loꞌo neꞌ kula Sabe taꞌaatyiꞌin ska sñiꞌ, loꞌo kula ꞌa neꞌ kula kanꞌ. Ti ngwa sꞌni lanchkwiꞌ nten chaꞌ ja ndiji sñiꞌ neꞌ kula siyaꞌ ti, loꞌo ni wa

Page 5: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:37 5 SAN LUCAS 1:48mdaꞌa skwa koꞌ ndaꞌan tnan. 37 Ja ska chaꞌ nu tukwi ꞌinNdiose.

38 Bra kanꞌ ykwiꞌ Liya loꞌo angajle kanꞌ:―Si ndukwin Ndiose chaꞌ ngwañaꞌan kala sñiěnꞌ, wa

lka chaꞌ bra kanꞌ. Suꞌwe ꞌa nka tiyeěn kuꞌniǐn tñan ꞌin Ni,nchga tñan nu kulo Ndiose Xꞌnaan ꞌñaǎn―ndukwin Liya.

Loꞌo mdoꞌo angajle kanꞌ, ndyaa.Ndyaa Liya seꞌen ndiꞌin neꞌ kula Sabe taꞌa

39 Bra kanꞌ mdoꞌo Liya ndyaa ndla ti nde ska kichennu ndiꞌin laja kiꞌya Judea. 40 Bra kanꞌ mdiya Liya seꞌenndukwa naꞌan tyi Zacarías, mdyisnan ykwiꞌ loꞌo neꞌ kulaSabe. 41 Bra nu ynan neꞌ kula kanꞌ chaꞌ nu ykwiꞌ Liya loꞌo,bra ti mgii tiꞌ chaꞌ mñan chinꞌ kuwiꞌ. Bra kanꞌ msaꞌantiye neꞌ kula Sabe nsuꞌwi Tyiꞌi Ndiose, 42 kanꞌ chaꞌ kwenꞌa ykwiꞌ loꞌo Liya bra kanꞌ:

―Tnun ꞌa chaꞌ suꞌwe nu nda Ndiose ꞌiin―ndukwin neꞌkula kanꞌ ꞌin Liya―. Ja ya kuꞌni Ni ngwañaꞌan loꞌo xka lanu kunaꞌan. Loꞌo ngwañaꞌan, nchka ꞌa tiꞌ Ndiose ꞌin kuwiꞌnu ndiꞌin ꞌiin ―ndukwin―. 43 Wa mdiyan jyaꞌan nu kaXꞌnaǎn seꞌen ndiꞌiǐn, loꞌo nten ya ñaꞌan ti lkaǎn. 44 Chañichaꞌ nunchkwiǐnꞌ loꞌoo, chaꞌmgii tiǎnꞌ chaꞌwamñan chinꞌkuwiꞌ ꞌñaǎn, chaꞌ suꞌwe ngwa tiye kuwiꞌ bra nu ynaǎn chaꞌnu ykwiiꞌ loꞌoǔn. 45Suꞌwe ꞌa nka tiyee chaꞌ wa ndyaa ñaꞌantiiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose, chaꞌ kuꞌni Ni nchga chaꞌ nuwa ykwiꞌ Niloꞌoo.

Ngwañaꞌan ndukwin neꞌ kula Sabe ꞌin Liya. 46 Bra kanꞌyꞌni tnun Liya ꞌin Ndiose:Tyukwi ti tiyeěn kuꞌni tnuǔn ꞌin Ndiose nu lka Xꞌnaǎn,

ndukwin Liya.47 Chka suꞌwe kasiya ꞌñaǎn chunꞌ ndlaa Ni ꞌñaǎn ꞌin nu

kuxi.48Wa yꞌni kuwe ꞌa tiꞌ Ndiose ꞌñaǎn, chaꞌ lkaǎn msu ꞌin Ni,

ni siya ska nten tiꞌi lkaǎn.

Page 6: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:49 6 SAN LUCAS 1:56

Ni wa mdyisnan nchkwiꞌ nchga nten nu ndijyan lo cha-lyuu chaꞌ suꞌwe ꞌa nka tiyeěn;

kwiꞌ ngwañaꞌan chkwiꞌ nten nu kan nde loo la.49Tlyu ꞌa tñan nu ngiꞌni Ndiose, loꞌo tnun ꞌa chaꞌ nu ngiꞌni

Ni loꞌoǔn;luwi ꞌa Ndiose, ndukwin Liya.50 Ja kulaa yaꞌ Ndiose ꞌin nten nu tukwa chaꞌ nu nchkwiꞌ

Ni;nchga bra nu ti ndijyan nten lo chalyuu, chañi chaꞌ nchka

tꞌnan tiꞌ Ndiose ꞌin neꞌ kanꞌ.51Kaꞌan ꞌa chaꞌ tnun wa yꞌni Ndiose.Wa yꞌni tyii Ni chaꞌ ꞌin nten nu xkwiꞌ chaꞌ siyeꞌ ngiꞌni loꞌo

taꞌa nten neꞌ.52 Suꞌwa ti ngiꞌni Ndiose loꞌo nchga nten.Nchga nten nu tnun nchkwiꞌ, nu lye ꞌa ngiꞌni siyeꞌ loꞌo taꞌa

nten neꞌ, kanꞌ ngulaa tiꞌin Ndiose ꞌin neꞌ.Loꞌo nchga nten nu ndiꞌin nganen, nu ja tukwin ꞌa ngiꞌni

kwenta ꞌin, tyiꞌin Ndiose loꞌo neꞌ kanꞌ chaꞌ xtya Niꞌin neꞌ seꞌen nu suꞌwe la ti.

53 Wa yꞌni Ndiose chaꞌ kiꞌya tlaꞌ tiye nten nu lyiji ꞌa chaꞌsuꞌwe ꞌin,

loꞌo wa ngulo Ni tñan chaꞌ ja kaja la chaꞌ kuliyaꞌ ꞌin neꞌ nukuliyaꞌ ꞌa.

54-55Ndayaꞌ ꞌa Ndiose ꞌin nchga neꞌ Israel taꞌaan, chaꞌ lkaanmsu ꞌin Ndiose;

loꞌo suꞌwe ꞌa mskanꞌ Ni chaꞌ loꞌo ayman ꞌñaan nu yuꞌwi tisꞌni.

Ja mjlyaa tiꞌ Ndiose ꞌñaan, nten taꞌa ayman Abrahamlkaan; xkwiꞌ nchka tꞌnan tiꞌ Ni ꞌin neꞌ taꞌaan.

Loꞌo ñaꞌan ti nchka tꞌnan tiꞌ Ni ꞌñaan loꞌo sñianꞌ tyukwi brande loo la.

Ngwañaꞌan ngwa bra nu yꞌni tnun Liya ꞌin Ndiose.56Snan koꞌ nganun Liya naꞌan tyi neꞌ kula Sabe, bra kanꞌ

mdoꞌo ndyaa kichen tyi.

Page 7: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:57 7 SAN LUCAS 1:66

Bra nu ngula Xuwa Bautista57Wamdiya tsan nu kala sñiꞌ neꞌ kula Sabe. Kiꞌyu kuwiꞌ

nu ngula ꞌin. 58 Xa wa ynan neꞌ chaꞌ ngula sñiꞌ neꞌ kulakanꞌ, suꞌwe ꞌa ngwa tiye nchga neꞌ taꞌa, loꞌo neꞌ nu ndiꞌinkwiꞌ seꞌen ti. Bra kanꞌ mdiyan neꞌ seꞌen ndiꞌin neꞌ kulakanꞌ, chaꞌ chkwiꞌ neꞌ loꞌo, chaꞌ suꞌwe ꞌa ngwa tꞌnan tiꞌ nulka Xꞌnaan ꞌin neꞌ. 59 La mdaꞌa snuꞌ tsan, bra kanꞌ yaaneꞌ naꞌan tyi neꞌ kula Sabe chaꞌ lkwan kuwiꞌ kanꞌ chaꞌ ꞌinneꞌ judío, chaꞌ msiꞌyu kijin yu. Wa xtya ti neꞌ nin kuwiꞌkanꞌ, chaꞌ ka naan Zacarías, sa ñaꞌan naan sti. 60 Loꞌo brakanꞌ ja mda jyaꞌan kuwiꞌ kanꞌ chabiyaꞌ chaꞌ ka naan sñiꞌngwañaꞌan:

―Siꞌi ngwañaꞌan ka naan yu ―ndukwin neꞌ kula kanꞌꞌin neꞌ―, Xuwa ka naan yu re.

61 ―Ja ndiya taꞌa wan nu naan ngwañaꞌan ―ndukwintaꞌa neꞌ kula kanꞌ.

62Yꞌni yaꞌ neꞌ ꞌin sti kuwiꞌ bra kanꞌ, chaꞌ ñaꞌan ti ja nchkaꞌa chkwiꞌ yu kula kanꞌ. Mnichaꞌ neꞌ ꞌin yu bra kanꞌ:

―¿Sa ñaꞌan ka naan kuwiꞌ re, nchka tiiꞌ a? ―ndukwinneꞌ ꞌin yu kula.

63 Bra kanꞌ mjñan yu kula ska kaꞌ lyuꞌ ti chaꞌ lo kaꞌkanꞌ kwaꞌan yu letra. Nde ndukwa chaꞌ nu ngwaꞌan yukula kanꞌ bra kanꞌ: “Xuwa ka naan yu.” Nchga nten nundiꞌin kwiꞌ seꞌen ti, yuwe ꞌa tiꞌ neꞌ bra kanꞌ. 64 Bra ti ngwaykwiꞌ Zacarías xiyaꞌ bra kanꞌ, mdyisnan yu yꞌni tnun yu ꞌinNdiose bra kanꞌ. 65 Yuwe ꞌa tiꞌ nchga nten taꞌa kichen tyineꞌ bra kanꞌ; kwiꞌ ngwañaꞌan yuwe ꞌa tiꞌ nchga neꞌ kichenlaja kiꞌya Judea kanꞌ, ytsaꞌ neꞌ ꞌin taꞌa neꞌ sa ñaꞌan nu ngwachaꞌ ꞌin Zacarías. 66 Mdaꞌan ꞌa chaꞌ tiye nchga nten nuynan chaꞌ kanꞌ:

―¿Sa ñaꞌan tñan ka ꞌin kuwiꞌ kanꞌ a? ―ndukwin neꞌ ꞌintaꞌa neꞌ.

Chañi chaꞌ suꞌwe ꞌa ngiꞌni Ndiose loꞌo kuwiꞌ kanꞌ.

Page 8: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:67 8 SAN LUCAS 1:75Yꞌni tnun Zacarías ꞌin Ndiose, yla tuꞌwa yu ska kantu

67Wamsaꞌan tiye Zacarías nsuꞌwi Tyiꞌi Ndiose. Bra kanꞌmdyisnan yu kula kanꞌ ykwiꞌ yu nchga chaꞌ nu wa ytsaꞌNdiose ꞌin yu:68Ndiꞌin chaꞌ kuꞌni tnuan ꞌin Ndiose nu lka Xꞌnaan, nu lka

Ndiose ꞌñaan neꞌ Israel, ndukwin yu kula kanꞌ brakanꞌ.

Wa xiyaꞌ mdyisnan Ndiose ykwiꞌ Ni loꞌo neꞌ taꞌaan nulkaan nten ꞌin Ni.

Sa bra ni ngiꞌni Ni tñan chaꞌ kulaa Ni ꞌñaan ꞌin nchga chaꞌkuxi.

69 Tka msuꞌwa Ndiose ndijyan ska nu suꞌwe ꞌa chaꞌ nchkaꞌin, nu kulaa ꞌñaan ꞌin nchga chaꞌ kuxi nu ndiꞌinꞌñaan;

kanꞌ lka ska nten nu ti kwiꞌ taꞌa ayman David nu yꞌni tñanꞌin Ndiose nu ngwa sꞌni.

70 Ti kwiꞌ ti chaꞌ ykwiꞌ Ni loꞌo neꞌ taꞌaan ti sꞌni la, chaꞌ wangwa tyun siyentu yijan nu ytsaꞌ Ni chaꞌ kanꞌ ꞌinayman ꞌñaan, nu ykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten.

71Ndukwin ayman kanꞌ, chaꞌ kulo Ndiose ꞌñaan laja ntenkuxi nu nxuun loꞌoan, loꞌo kulo Ni ꞌñaan laja ntennu tiꞌí tiꞌ ꞌñaan.

72Nchka tꞌnan tiꞌ Ndiose ꞌñaan, loꞌo ꞌin ayman ꞌñaan;ja mjlyaa tiꞌ Ndiose chaꞌ nu wa mskanꞌ Ni loꞌo ayman

taꞌaan nu ngwa sꞌni, ndukwin ayman kanꞌ.73Nde lka chaꞌ nu wa ykwiꞌ Ndiose loꞌo ayman Abraham,

bra nu ngunun tsaa chaꞌ nu ykwiꞌ Ndiose loꞌo yu.74Ndukwin Ni chaꞌ kulo Ni ꞌñaan laja nten kuxi nu nxuun

loꞌoan;ngwañaꞌan kuꞌni Ni chaꞌ ja kutsean tyukwi tyempu nu

ndiꞌian ngiꞌnian tñan ꞌin Ndiose lo chalyuu re.75 Ta Ni chabiyaꞌ kanꞌ ꞌñaan si luwi tiyean, si nka tiyean

tukwaan tñan ꞌin Ni, ndukwin yu kula Zacarías brakanꞌ.

Page 9: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 1:76 9 SAN LUCAS 2:276 Loꞌo ni, sñiěnꞌ, ndukwin yu ꞌin kuwiꞌ kanꞌ, chkwiꞌ neꞌ

chaꞌ nuꞌwin lkaa nu taa chaꞌ tiya ꞌin nten chaꞌ ꞌinNdiose nu lka ndloo la.

Tyaꞌaan kulo ndukwa la ꞌin ykwiꞌ nu ka Xꞌnaan, chaꞌ xñiisuꞌwee tuwiin seꞌen nu kan ykwiꞌ Xꞌnaan.

77Nuiꞌwin kwaꞌuu ꞌin nten chaꞌ ꞌin Xꞌnaan;kuꞌnii chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ kuꞌni Ndiose chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin

kiꞌya nu ndukwi neꞌ,chaꞌ ka tyoꞌo laa neꞌ ꞌin nchga chaꞌ kuxi bra kanꞌ.78 Suꞌwe ꞌa nka tiye Ndiose ñaꞌan Ni ꞌñaan;nchka tꞌnan ꞌa tiꞌ Ndiose ꞌñaan, kanꞌ chaꞌ wa ta ti Ni ꞌin

Krixtu chaꞌ kan seꞌen ndiꞌian.Kanꞌ lka ska xaa nu ja tsaa tii ꞌa, nu xuꞌwi niꞌ kasiya ꞌñaan,

ñaꞌan tiꞌ xaa ndyuwi nu ngaꞌni seꞌen ndiꞌian bra nutka ndijyan ti kwichaa.

79 Bra kanꞌ ta xaa kanꞌ xaa nu xuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin nten nuja ndyiji ꞌa sa ñaꞌan kuꞌni neꞌ, chaꞌ tla ꞌa niꞌ kasiyaꞌin neꞌ;

ti luꞌu neꞌ kanꞌ, ni siya sa ñaꞌan lka ꞌin neꞌ si wa ngujwi neꞌ,siꞌya chaꞌ kuxi nu nsuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin neꞌ.

Kwaꞌu Krixtu ꞌñaan sa ñaꞌan kuꞌnian chaꞌ tyiꞌiin suꞌweanloꞌo taꞌa ntean.

Wa mdyii chaꞌ nu ykwiꞌ Zacarías bra kanꞌ.80Wandijyan ngaluu la Xuwa, kwiꞌ ngwañaꞌan wa ngwa

ngula la tiye yu. Xkwiꞌ niꞌ kixinꞌ yuꞌwi yu tyukwi sa ñaꞌanbra nu nguluu yu, kanꞌ ngwaꞌu tloo yu ꞌin neꞌ Israel taꞌayu.

2Bra nu ngula Jesús

1 Tyempu kanꞌ, nten nu lka ndloo la tyukwi ñaꞌaanchalyuu, kanꞌ nu ngwa emperador; Augusto naan yu. Brakanꞌ ngulo yu tñan chaꞌ tyaꞌan nin neꞌ lo kityi sa ñaꞌannaan neꞌ nchga kichen. 2 Ja ya tyaꞌan nin neꞌ ngwañaꞌan

Page 10: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 2:3 10 SAN LUCAS 2:12nu ngwa sꞌni, kulo ni kwaꞌan neꞌ nin neꞌ lo kityi kanꞌ. Tikwiꞌ tyempu lka Cirenio gobernador nde lo yuu ꞌin Siria,tñan ꞌin nu nka emperador kanꞌ. 3 Bra kanꞌ ndyaa nchganten kichen tyi ayman ꞌin neꞌ, chaꞌ la kanꞌ ndukwa nin neꞌbra kanꞌ. 4-5 Kichen Belén nde lo yuu ꞌin Judea, kanꞌ lkakichen tyi ayman David nu ngwa ayman kula ꞌin Se ti sꞌni,kanꞌ chaꞌ mdoꞌo Se kichen Nazaret seꞌen ndiꞌin yu, ndyaayu nde kichen Belén. Suꞌwa ti ndyaa yu loꞌo Liya nu kakwilyoꞌo yu, chaꞌ tyaꞌan nin neꞌ; wa kala ti sñiꞌ nu kunaꞌankanꞌ. 6 Bra kanꞌ wa ndiya bra chaꞌ kala sñiꞌ nu kunaꞌankanꞌ, bra nu ndiꞌin neꞌ kichen Belén kanꞌ. 7 Kiꞌyu kuwiꞌnu ngula ꞌin Liya kanꞌ, sñiꞌ kulo nu kunaꞌan kanꞌ lka kuwiꞌkanꞌ. Suꞌwe mxiin jyaꞌan teꞌ chunꞌ kuwiꞌ kanꞌ, loꞌo kanꞌmstya ꞌin kuwiꞌ niꞌ kanduwa seꞌen nchku ꞌni, chaꞌ ja mjwinaꞌan tyiꞌin neꞌ siyaꞌ ti.

Neꞌ nu ndiꞌin kwan ꞌin slyaꞌ tla kanꞌ ynan neꞌ chaꞌ nu ykwiꞌNdiose

8 Tuꞌwa kichen kanꞌ ndaꞌan neꞌ nu naꞌansiin ꞌin slyaꞌꞌin nten. Tla kanꞌ ndiꞌin neꞌ kwan ꞌin ska ta slyaꞌ kanꞌ.9Bra kanꞌmdoꞌo tukwa ska angajle seꞌen ndiꞌin neꞌ la kanꞌ;ngwañaꞌan mꞌni ska xaa tlyu seꞌen ndiꞌin neꞌ kanꞌ, xaa ꞌinNdiose lka kanꞌ. Ytsen ꞌa neꞌ bra kanꞌ. 10Ykwiꞌ angajle kanꞌloꞌo neꞌ:

―Ja kutsen wan ―ndukwin―. Wa ndijyaǎn re chaꞌkatsaǎnꞌ ska chaꞌ nu suꞌwe ꞌa ꞌwan ―ndukwin―. Suꞌweꞌa ka tiye nchga nten chunꞌ chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌo wan―ndukwin angajle kanꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ―. 11 Wa ndijyaǎnkatsaǎnꞌ ꞌwan chaꞌ nu ni, wa ngula ska kuwiꞌ kichen tyiwan, chaꞌ ti kwiꞌ kichen tyi ayman David lka kanꞌ; kuwiꞌkanꞌ lka nu kuꞌni tyii kiꞌya nu ndukwi wan. Kanꞌ lka Krixtunu nka Xꞌnaan, nu wa msuꞌwa Ndiose ꞌin chaꞌ ndijyan lochalyuu ―ndukwin―. 12 Si tyija ꞌwan seꞌen nskwa skakuwiꞌ nu suꞌwe ꞌa mxiin teꞌ chunꞌ, nu nskwa niꞌ kanduwa

Page 11: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 2:13 11 SAN LUCAS 2:20seꞌen nchku ꞌni, bra kanꞌ ka biyaꞌ tiꞌ wan chaꞌ kanꞌ lka nunaan Krixtu.

13Bra wamdyii ykwiꞌ angajle kanꞌ loꞌo neꞌ, bra kanꞌ ndeniꞌ kwanmdoꞌo tukwa xka ta angajle nu kaꞌan la, numdoꞌonde seꞌen ndiꞌin Ndiose; suꞌwe ꞌa ngiꞌni tnun angajle kanꞌꞌin Ndiose. Nchga angajle kanꞌ suꞌwe ꞌa nchkwiꞌ chaꞌ reloꞌo taꞌa bra kanꞌ:14 ¡Lye ꞌa kuꞌni tnuan ꞌin Ndiose, loꞌo nde niꞌ kwan seꞌen

ndiꞌin Ni, loꞌo lo chalyuu!¡Tlyu ꞌa chaꞌ ndiꞌin ꞌin Ni!, ndukwin angajle kanꞌ bra kanꞌ.Kuꞌni chaꞌ tiin ti tyiꞌin nten chalyuu chaꞌ nu ka biyaꞌ tiꞌ

neꞌ chaꞌ suꞌwe ꞌa nka tiye Ndiose ñaꞌan Ni ꞌin nten,ndukwin angajle bra kanꞌ.

15 Mdoꞌo angajle kanꞌ ndyaa nde niꞌ kwan seꞌen ndiꞌinNdiose. Loꞌo neꞌ nu ndiꞌin kwan ꞌin slyaꞌ kanꞌ, bra timdyisnan neꞌ ykwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ bra kanꞌ:

―Tsaa naꞌaan nde Belén―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌa neꞌ brakanꞌ―. Tsaa naꞌaan nan lka nu nchka kwa, ni chaꞌ lka nuwa ytsaꞌ Ndiose ꞌñaan.

16 Bra ti ndyaa neꞌ bra kanꞌ; ndyija lyo Liya loꞌo Se ꞌinneꞌ, ndiꞌin neꞌ loꞌo ska kuwiꞌ nu nskwa niꞌ kanduwa seꞌennchku ꞌni. 17Bra wa naꞌan neꞌ ꞌin kuwiꞌ kanꞌ, bra kanꞌ ytsaꞌneꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ, nchga chaꞌ nu wa ykwiꞌ angajle kanꞌ loꞌoneꞌ chaꞌ ꞌin kuwiꞌ kanꞌ. 18 Bra nu ykwiꞌ neꞌ nu ndiꞌin kwanꞌin slyaꞌ chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ mdaꞌan ꞌa chaꞌ tiye neꞌ kanꞌ.19 Tiye ti Liya nganun chaꞌ kanꞌ, kaꞌan ꞌa chaꞌ mdaꞌan tiyechaꞌ ngwa ngwañaꞌan. 20 Bra kanꞌ mdoꞌo neꞌ nu ndiꞌinkwan ꞌin slyaꞌ kanꞌ, ndyaa neꞌ; suꞌwe ꞌa yꞌni tnun neꞌ ꞌinNdiose chaꞌ ꞌin nchga chaꞌ nu wa ynan neꞌ, chaꞌ ꞌin nchgachaꞌ nuwa naꞌan neꞌ. Chañi chaꞌ wa ngwa chaꞌ kanꞌ, nchgachaꞌ nu ykwiꞌ angajle loꞌo neꞌ kanꞌ.

Mstya neꞌ nin kuwiꞌ, loꞌo ndukwan neꞌ ꞌin yu

Page 12: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 2:21 12 SAN LUCAS 2:2921Wa mdaꞌa snuꞌ tsan, bra kanꞌ ndukwan neꞌ ꞌin kuwiꞌ

kuneꞌ kanꞌ chaꞌ ꞌin neꞌ judío. Bra kanꞌ mstya neꞌ nin, chaꞌJesús ka naan yu, ndukwin neꞌ, chaꞌ ngwañaꞌan wa ytsaꞌangajle ꞌin Liya xa nu ti ji ka tnan.

22 Chunꞌ ndiꞌin la, bra wa mdyii mduun neꞌ tsan chaꞌꞌin nchga chaꞌ nu ngwaꞌan ayman Moisés lo kityi sꞌni chaꞌndlya ska kuwiꞌ, bra kanꞌ ndyaa loꞌo neꞌ ꞌin kuwiꞌ Jesús kanꞌnde kichen Jerusalén chaꞌ tya neꞌ xuꞌwe ꞌin Ndiose chaꞌ ꞌinkuwiꞌ kanꞌ. 23Ngwañaꞌan yꞌni neꞌ, sa ñaꞌan ndukwa chaꞌ lokityi ꞌin Ndiose nu nka Xꞌnaan: “Kuwiꞌ kiꞌyu nu ngula kuloꞌwan, ta wan ꞌin yu chaꞌ ka yu tñan ꞌin Ndiose” ndukwinkityi. 24 Kanꞌ chaꞌ mdiyan neꞌ kanꞌ, chaꞌ xtya neꞌ lomstannu nchkwiꞌ kityi kula kanꞌ. Lomstan kanꞌ lka tukwa kulye,o ta tukwa kiñi cha kun xuwe ti.

25 Bra kanꞌ nde kichen Jerusalén ndiꞌin ska yu kula nunaan Simeón; nten suꞌwe ꞌa lka yu, ndukwa ꞌa yu tñan ꞌinNdiose. Ndaloo ꞌa yu ndiꞌin ta yu ꞌin ska nten nu tnunnchka, nu suꞌwa Ndiose ꞌin chaꞌ kan lo chalyuu, kanꞌ lkaKrixtu nu kan chaꞌ kulaa ꞌin neꞌ Israel ꞌin nchga chaꞌ kuxi.Loꞌo ndiꞌin Tyiꞌi Ndiose loꞌo Simeón kanꞌ; 26wa yꞌni Ni chaꞌka biyaꞌ tiꞌ yu chaꞌ ja kaja yu sa bra nu tiya tsan nuñaꞌan yuꞌin nu ka Krixtu, nu suꞌwa Ndiose ꞌin chaꞌ kan lo chalyuu.27Tsan kanꞌ ytsaꞌ Tyiꞌi Ndiose ꞌin yu kula kanꞌ chaꞌ tsaa yuniꞌ lyaa tnun, kanꞌ chaꞌ ndyaa ñi yu seꞌen ndiya laa kanꞌbra kanꞌ. Ndiꞌin yu niꞌ lyaa bra nu ngala Jesús loꞌo sti loꞌojyaꞌan yu, ndijyan loꞌo neꞌ ꞌin kuwiꞌ kanꞌ, chaꞌ kuꞌni neꞌ loꞌoyu nchga chaꞌ kula nu ndiꞌin chaꞌ kuꞌni neꞌ niꞌ lyaa. 28 Brakanꞌ msñi Simeón ꞌin kuwiꞌ kanꞌ, mdyisnan yꞌni tnun yuꞌin Ndiose chaꞌ ꞌin kuwiꞌ kanꞌ bra kanꞌ. Nde lka chaꞌ nuykwiꞌ yu loꞌo Ndiose:29Ndiose Xꞌnan ba, wa ndaa chabiyaꞌ chaꞌ kajaǎn suꞌwe ti,

ndukwin yu ꞌin Ndiose.

Page 13: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 2:30 13 SAN LUCAS 2:37Wa mdyii yꞌniǐn tñan nu ndukwiin chaꞌ ka ꞌñaǎn, chaꞌ

ngiꞌniǐn tñan ꞌiin, ndukwin yu kula kanꞌ.30Loꞌo kiloǔn ykwiǐnꞌ wa naꞌaǎn ꞌin ykwiꞌ nu kulaa ꞌin nten

ꞌin chaꞌ kuxi nu ndiꞌin ꞌin neꞌ;31 loꞌo nten tyukwi ñaꞌaan chalyuu, ñaꞌan neꞌ chaꞌ kanꞌ.32 Ka yu kanꞌ ska xaa tlyu nu xuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin nten

tyukwi ñaꞌaan chalyuu;ka yu kanꞌ ska chaꞌ suꞌwe nu tlyu ꞌa chaꞌ ꞌin nten ꞌin yu, nu

lka neꞌ Israel kanꞌ.Ngwañaꞌan ykwiꞌ yu kula Simeón kanꞌ loꞌo Ndiose.

33 Bra kanꞌ yuwe ꞌa tiꞌ Se loꞌo jyaꞌan Jesús, bra nu ynanneꞌ chaꞌ nu ykwiꞌ Simeón kanꞌ loꞌo Ndiose, sa ñaꞌan nu kaꞌin kuwiꞌ kanꞌ. 34-35 Loꞌo kanꞌ ndukwan yu kula Simeón ꞌinneꞌ kanꞌ. Nde lka chaꞌ nu ykwiꞌ yu kula loꞌo Liya jyaꞌanJesús bra kanꞌ:

―Kaꞌan ꞌa chaꞌ suꞌwe ka ꞌin neꞌ Israel loꞌo kuwiꞌ re―ndukwin yu kula kanꞌ―, xuꞌwi ꞌa nten nu chen ka tiyeneꞌ ñaꞌan neꞌ ꞌin yu, loꞌo xuꞌwi ꞌa nten nu kaja chalyuu kwiꞌin neꞌ chunꞌ tñan nu kuꞌni kuwiꞌ re. Kulo tuun kuwiꞌ renchga chaꞌ nu nsuꞌwi mnan niꞌ kasiya ꞌin nten; lka kuwiꞌre ska chaꞌ tnun nuwa nda Ndiose ꞌin nten, ni siya ja xlyaakaꞌan nten tukwa chaꞌ ꞌin yu ―ndukwin Simeón ꞌin Liyajyaꞌan kuwiꞌ kanꞌ―. Kwiꞌ ngwañaꞌan nuꞌwin ―ndukwinyu kula kanꞌ―, tiya ska bra nu ka xiꞌin tiiꞌ chaꞌ ja tukwa ꞌaneꞌ chaꞌ nu chkwiꞌ sñiiꞌ.

36 Ndiya ska nu kunaꞌan nu ykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌonten, nu ndiꞌin niꞌ lyaa kanꞌ; Ana naan nu kunaꞌan kanꞌ,sñiꞌ Fanuel lka, ti kwiꞌ taꞌa nten ꞌin neꞌ Aser lka nu kunaꞌankanꞌ. Kula ꞌa nu kunaꞌan kanꞌ ni. Ti kuneꞌ nu kunaꞌan kanꞌbra nu mjwi kwilyoꞌo; kati ti yijan mdiꞌin loꞌo kwilyoꞌo,loꞌo kanꞌ ngujwi yu kiꞌyu kanꞌ. 37 Kanꞌ nganun ska tityukwi seꞌen ndiꞌin chalyuu, loꞌo ni, nsuꞌwi jakwa ylandukwa jakwa yijan. Nchga tsanmdiꞌin niꞌ lyaa tnun kanꞌ,tsan loꞌo tla yꞌni tnun ꞌin Ndiose; ja yku tyaja bra nu ykwiꞌ

Page 14: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 2:38 14 SAN LUCAS 2:45loꞌo Ndiose. 38 Bra wa mdyii ykwiꞌ Simeón loꞌo jyaꞌanJesús, ti kwiꞌ bra kanꞌ mdiyan Ana kanꞌ nde seꞌen ndiꞌinneꞌ loꞌo kuwiꞌ niꞌ lyaa, ti kwiꞌ Jesús lka kanꞌ. Ndya ꞌa neꞌkula Ana xuꞌwe ꞌin Ndiose chaꞌ wa naꞌan ꞌin kuwiꞌ kanꞌ.Bra kanꞌ ykwiꞌ ꞌa loꞌo tyun neꞌ taꞌa kichen tyi, ngwañaꞌanloꞌo nchga neꞌ nu ndiꞌin ta ꞌin Krixtu sa bra nu tiya tsan nukan yu chaꞌ kulaa yu ꞌin neꞌ Jerusalén yaꞌ neꞌ xka laꞌa tsuꞌ.Ykwiꞌ Ana loꞌo neꞌ kanꞌ, chaꞌ kuwiꞌ kanꞌ lka nu kulaa ji ꞌinnten ꞌin chaꞌ kuxi nu ndiꞌin ꞌin neꞌ tloo Ndiose.

Mxitukwi neꞌ ndyaa neꞌ nde kichen Nazaret39Xa wa mdyii yꞌni neꞌ nchga tñan nu ndiꞌin chaꞌ kuꞌni

neꞌ, tñan nu ngulo ykwiꞌ Xꞌnaan ꞌin neꞌ judío nu ngwa sꞌnichaꞌ kuꞌni neꞌ, bra kanꞌ mxitukwi neꞌ ndyaa neꞌ nde lo yuuꞌin Galilea; ngala neꞌ nde kichen Nazaret nu lka kichen tyineꞌ bra kanꞌ. 40Nde Nazaret kanꞌ nguluu kuwiꞌ kanꞌ; ngwangula la tiꞌ yu, wa nchka biyaꞌ la tiꞌ yu. Loꞌo Ndiose, suꞌweꞌa nka tiye Ni ñaꞌan Ni ꞌin yu.

Ndyija Jesús ꞌin neꞌ kula ꞌin yu seꞌen nganun yu niꞌ lyaa41 Nchga yijan mdaꞌan neꞌ kula ꞌin Jesús nde kichen

Jerusalén chaꞌ taꞌa, chaꞌ la kanꞌ yꞌni tnun neꞌ taꞌa pascua.42 Bra nu yuꞌwi Jesús tii tyukwa yijan, yaa neꞌ taꞌa ndeJerusalén sa ñaꞌan nu yꞌni neꞌ nchga yijan. 43Bra wamdyiitaꞌa, bra kanꞌ mxitukwi neꞌ ndyaa neꞌ nde kichen tyi neꞌxiyaꞌ. Nganun xka ti Jesús nde kichen kanꞌ. Ja ngwa biyaꞌtiꞌ jyaꞌan yu, ja jlyo tiꞌ ykwiꞌ Se chaꞌ nganun yu; 44mskeꞌ tiꞌneꞌ chaꞌ ndyaan yu laja sa tlyu ti nten nu mdaꞌan tuwiinkanꞌ. Ngwañaꞌan mskeꞌ tiꞌ neꞌ, kanꞌ chaꞌ ti ndyaa la neꞌtuwiin tyukwi tsan. Loꞌo kanꞌ mdaꞌan naan neꞌ ꞌin yu lajaneꞌ taꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu, laja neꞌ taꞌa yu. ¿La nde yaꞌ tyijayu ꞌin neꞌ bra kanꞌ a? 45 Ja ndyija yu ꞌin neꞌ siyaꞌ ti brakanꞌ; kanꞌ chaꞌmxitukwi neꞌ ndyaaneꞌ xiyaꞌ nde Jerusalén,ndyaa naan neꞌ ꞌin yu bra kanꞌ.

Page 15: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 2:46 15 SAN LUCAS 3:146 La mdaꞌa snan tsan ndyija yu kanꞌ ꞌin neꞌ, ndiꞌin yu

niꞌ lyaa. Ndukwa yu loꞌo mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo ꞌin neꞌ.Nganan yu nchga chaꞌ nu nchkwiꞌ neꞌ, loꞌo tyun ꞌa chaꞌnñichaꞌ yu ꞌin neꞌ kanꞌ bra kanꞌ. 47Nchga nten nu mdiꞌinnde kwa ti, nduwe ꞌa tiꞌ neꞌ bra nu ynan neꞌ nchga chaꞌ nuykwiꞌ yu, nduwe ꞌa tiꞌ neꞌ chaꞌ nchka ꞌa ꞌin yu. 48 Loꞌo neꞌkula ꞌin yu, nduwe ꞌa tiꞌ neꞌ kanꞌ, chaꞌ naꞌan neꞌ ꞌin yu chaꞌsuꞌwa timdukwa yu loꞌo neꞌ nu tnun nchka. Bra kanꞌ ykwiꞌjyaꞌan yu loꞌo yu:

―¿Ni chaꞌ ngiꞌnii ra ngwañaꞌan?, sñiěnꞌ ―ndukwinjyaꞌan yu―. Kaꞌan ꞌa chaꞌ mdaꞌan tiye ba loꞌo stii, la ndetsaan naan ba ꞌiin.

49 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo jyaꞌan yu:―¿Ni chaꞌ ndaꞌan naan wan ꞌñaǎn a? ¿Ja jlyo tiꞌ wan

chaꞌ ndiꞌin chaꞌ kuꞌniǐn tñan ꞌin Stiǐn a? ―ndukwin Jesúsbra kanꞌ.

50 Ja ngwa biyaꞌ tiꞌ neꞌ siyaꞌ ti, ni chaꞌ lka nu ykwiꞌ Jesúsloꞌo neꞌ ngwañaꞌan.

51Bra kanꞌmdoꞌo yu ndyaa yu nde Nazaret xiyaꞌ loꞌo neꞌkula ꞌin yu. Ñaꞌan ti ndukwa ꞌa yu chaꞌ nunchkwiꞌ neꞌ kanꞌ.Suꞌwe ꞌa nganun nchga chaꞌ kanꞌ niꞌ kasiya ꞌin jyaꞌan yu.52 Sa ñaꞌan nu ndijyan ngaluu Jesús, ngwañaꞌan ndijyannchka biyaꞌ la tiꞌ yu. Suꞌwe ꞌa nka tiye Ndiose ñaꞌan Ni ꞌinyu; loꞌo nten chalyuu, suꞌwe ꞌa nchkwiꞌ neꞌ chaꞌ ꞌin yu.

3Tuꞌwa chku Jordán mdaꞌan Xuwa nguaꞌu yu ꞌin nten, kwiꞌ

Xuwa nu mdukwatya ꞌin nten1Wa nsuꞌwi tiꞌyun yijan chaꞌ lka Tiberio emperador nu

lka ndloo la ꞌin nten tyukwi ñaꞌaan chalyuu, Poncio Pilatolka ndloo nde lo yuu ꞌin Judea, tñan ꞌin Tiberio kanꞌ brakanꞌ; loꞌo nu naan Herodes kanꞌ, lka yu ndloo lo yuu ꞌinGalilea tyempu kanꞌ; loꞌo Felipe, taꞌa ngula Herodes kanꞌ,

Page 16: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 3:2 16 SAN LUCAS 3:8lka yu ndloo lo yuu ꞌin Iturea loꞌo lo yuu ꞌin Traconite tikwiꞌ tyempu kanꞌ; loꞌo xka nu naan Lisanias, lka yu ndloolo yuu ꞌin Abilinia bra kanꞌ. 2Ti kwiꞌ bra kanꞌ lka Anás loꞌoCaifás xꞌnan sti joꞌo. Bra kanꞌ ykwiꞌ Ndiose loꞌo Xuwa sñiꞌZacarías seꞌen ndiꞌin yu niꞌ kixinꞌ, 3 kanꞌ chaꞌ mdoꞌo Xuwamdaꞌan yu nde lo ntenꞌ tyukwi ñaꞌaan tuꞌwa chku Jordánkanꞌ; ykwiꞌ ꞌa Xuwa loꞌo nchga nten nu mdyoꞌ tiꞌin seꞌenndiꞌin yu, chaꞌ ka jyuꞌu tiꞌ neꞌ ꞌin kiꞌya nundiꞌin ꞌin neꞌ, chaꞌkulaa yaꞌ neꞌ nchga chaꞌ kuxi kanꞌ. Bra kanꞌ ndukwatyaXuwa ꞌin neꞌ kanꞌ. Kuꞌni Ndiose chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin neꞌ kanꞌbra kanꞌ, ndukwin Xuwa. 4Wa lka chaꞌ kanꞌ, sa ñaꞌan lkachaꞌ nu ngwaꞌan ayman Isaías lo kityi; ayman kanꞌ lka nuykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni. Nde lka chaꞌnu ndukwa lo kityi kanꞌ:Kwen ꞌa nnen nxiꞌya ska nten niꞌ kixinꞌ:“Bra ti slaawan ska tuwiin seꞌen kan ykwiꞌ nu nkaXꞌnaan”

ndukwin nu nxiꞌya kanꞌ.“Xñii suꞌwe wan tuwiin seꞌen tyijin ykwiꞌ.5 Kuꞌni xaꞌan wan nchga tutkaꞌ, loꞌo kuꞌni wan chaꞌ katen

nchga kiꞌya, nchga lo nten;xñii ñi wan nchga seꞌen nxitiꞌin tuwiin, loꞌo kuꞌni lkwa

suꞌwe wan ñaꞌaan tuwiin” ndukwin.6 “Ndla ti ñaꞌan neꞌ tyukwi ñaꞌaan chalyuu, chaꞌ ka kulaa

Ndiose ꞌin nten ꞌin nchga chaꞌ kuxi.”Ngwañaꞌan ngwa chaꞌ ngwaꞌan ayman Isaías lo kityi kanꞌ.

7Kaꞌan nten mdiyan seꞌen nduun Xuwa chaꞌ tyukwatyaneꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌ Xuwa loꞌo nten kaꞌan kanꞌ:

―¡Sa ñaꞌan ngiꞌni kunan tlá, ngwañaꞌan ngiꞌni wan!―ndukwin Xuwa―. ¿Ta wa mdiya nten nu mxitsen ꞌwanni a? ¿Sa bra ni nduwe tiꞌ wan chaꞌ ta Ndiose nu tiꞌí ꞌwanbra nu tyii chalyuu a? ―ndukwin―. 8Suꞌwe sikwa, kwaꞌuwan ꞌwa si chañi chaꞌ wa ngulaa yaꞌ wan chaꞌ kuxi nundiꞌin ꞌwan; ja chkwiꞌ wan chaꞌ sñiꞌ Ndiose lka wan chunꞌ

Page 17: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 3:9 17 SAN LUCAS 3:14

ndyoꞌowan ꞌin aymanAbrahamnuyuꞌwi ti sꞌni. Chaꞌ nuñichkwiǐnꞌ loꞌo wan ―ndukwin Xuwa―, chaꞌ ka ꞌin Ndiosekulo suwi Ni xka ta nten nu ka sñiꞌ Abraham, ja loꞌo wan,si nchka tiꞌ Ni; nxkeꞌ tiꞌ wan chaꞌ ja nsuꞌwi chaꞌ tiya ꞌinxka la nten kanꞌ, nxkeꞌ tiꞌ wan chaꞌ sa ñaꞌan lka kee re,ngwañaꞌan ti lka neꞌ kanꞌ ―ndukwin Xuwa ꞌin neꞌ―. 9 Sañaꞌan nduun ska nten loꞌo chkwan yka ꞌin yu chaꞌ kwajayu lo yka kwiñii ꞌin yu, ngwañaꞌan ngiꞌni Ndiose. Siꞌyuyu kanꞌ nchga yka nu ja ndyoꞌo nan loo, chaꞌ tikin yu ykakanꞌ lo kiiꞌ; ngwañaꞌan ta Ndiose nu tiꞌí ꞌin nten nu ja xlyaakulaa yaꞌ chaꞌ kuxi nu ndiꞌin ꞌin neꞌ.

10Bra wamdyii ynan neꞌ chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ mnichaꞌ neꞌꞌin Xuwa bra kanꞌ:

―¿Ni ñaꞌan tñan ka kuꞌni ba sikwa a?11 Bra kanꞌ ngwaꞌu Xuwa ꞌin neꞌ:―Nde lka tñan nu kuꞌni wan ―ndukwin Xuwa―. Si

nsuꞌwi tukwa ykanꞌ ꞌin ska wan, ta wan ska ꞌin ska ntentiꞌi nu ja nsuꞌwi ꞌin siyaꞌ ti; si nsuꞌwi nan nchku wan, brakanꞌ suꞌwe wan chinꞌ chaꞌ ta wan ku nten nu ja nsuꞌwi ꞌanan ku―ndukwin Xuwa ꞌin neꞌ.

12 Loꞌo yan chinꞌ neꞌ kuxi nu ndlo tñi ꞌin nten chaꞌ ꞌinneꞌ xka laꞌa tsuꞌ, yan neꞌ chaꞌ tukwatya Xuwa ꞌin neꞌ. Brakanꞌ mnichaꞌ neꞌ kanꞌ ꞌin Xuwa:

―¿Ni ñaꞌan tñan ka kuꞌni ba ni, mstru? ―ndukwin neꞌkanꞌ ꞌin Xuwa.

13 ―Ja tyijin ꞌa wan biyaꞌ chaꞌ kulo wan tñi ꞌin nten―ndukwin Xuwa ꞌin neꞌ kanꞌ.

14Loꞌo chinꞌ neꞌ sndarumdiyan neꞌ chaꞌ kunichaꞌ neꞌ ꞌinXuwa bra kanꞌ:

―Loꞌo bare, ¿ni ñaꞌan tñan ka kuꞌni ba ni? ―ndukwinsndaru kanꞌ.

―Ja kulaa ꞌa wan nan nu nsuꞌwi ꞌin nten; ja xitsen ꞌawan ꞌin neꞌ, ja suꞌwa ꞌa wan kiꞌya laja ti ꞌin neꞌ, chaꞌ kaja

Page 18: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 3:15 18 SAN LUCAS 3:22chaꞌ kanꞌ ꞌwan. Loꞌo bra kanꞌ ja chkwiꞌ ꞌa wan chaꞌ chinꞌ tiliyaꞌ ndiji ꞌwan ―ndukwin Xuwa ꞌin sndaru kanꞌ.

15 Mdaꞌan ꞌa chaꞌ tiye neꞌ ndiꞌin neꞌ, chaꞌ mskeꞌ tiꞌ neꞌchaꞌ Xuwa lka Krixtu nu wa kan ti lo chalyuu re. 16 Brakanꞌ ykwiꞌ Xuwa loꞌo nchga neꞌ nu ndiꞌin kanꞌ:

―Loꞌo tyiꞌa ti ndukwatyaǎn ꞌwan ―ndukwin Xuwa―.Loꞌo wa kan ti xka nten seꞌen ndiꞌin wan nu nchka la ꞌinke naꞌ. Loꞌoǔn kuꞌni tnuǔn ꞌin yu kanꞌ. Suꞌwe ꞌa tñan kajaꞌñaǎn, nxkeꞌ tiǎnꞌ, ni siya ti ndukwa snan yu kanꞌ xtiǐnꞌ.Loꞌo yu kanꞌ, ja ndukwatya yu ꞌin nten loꞌo tyiꞌa ti; xkañaꞌan kuꞌni yu. Kuꞌni yu chaꞌ kanun Tyiꞌi Ndiose niꞌ kasiyaꞌin nten, bra nu tukwatya yu ꞌin neꞌ. Loꞌo kanꞌ kuꞌni luwiNdiose ꞌin neꞌ kanꞌ loꞌo xaa ꞌin ykwiꞌ Ni, chaꞌ ngwañaꞌanka suꞌwe ka tiye neꞌ―ndukwin―. 17Sa ñaꞌan ngiꞌni xꞌnantya, ngwañaꞌan kuꞌni Ndiose; sa ñaꞌan nxoꞌ tiꞌin xꞌnan tyaꞌin nskwaꞌ, ndikin yu lkaꞌ tlaꞌ loꞌo mti, ngwañaꞌan suꞌwetaꞌa Ndiose ꞌin nten. Bra kanꞌ suꞌwa Ni ꞌin nten xaꞌan chaꞌskin neꞌ lo kiiꞌ nu ja ka ꞌa tyuwiꞌ siyaꞌ ti.

18 Ngwañaꞌan kaꞌan ꞌa chaꞌ tiya ykwiꞌ Xuwa loꞌo nten,bra nu ykwiꞌ yu sa ñaꞌan chaꞌ suꞌwe nu kuꞌni Jesús. 19 Loꞌokanꞌ mstya Xuwa kiꞌya ꞌin gobernador Herodes chaꞌ yꞌniyu kunan ꞌin Herodías kwilyoꞌo taꞌa yu nu naan Felipe.Loꞌo ti ndiꞌin xka la chaꞌ kuxi nu yꞌni yu kula Herodes kanꞌ.20 Bra kanꞌ ja mdukwa Herodes chaꞌ nu ykwiꞌ Xuwa loꞌo,kuxi la yꞌni yu, msuꞌwa yu ꞌin Xuwa niꞌ ñaꞌan chkwan.

Ndukwatya Xuwa ꞌin Jesús21Bra nu ti ji tsaa Xuwa kanꞌ niꞌ ñaꞌan chkwan, ti nduun

yu tuꞌwa chku Jordán ndukwatya yu ꞌin kaꞌan ꞌa nten, brakanꞌ mdiyan Jesús seꞌen ndiꞌin yu chaꞌ tukwatya Xuwaꞌin yu. Laja nu ndukwatya yu ꞌin Jesús, bra kanꞌ ykwiꞌJesús loꞌo Ndiose, loꞌo ngalaa tuwiin niꞌ kwan bra kanꞌ.22Ngwiꞌya Tyiꞌi Ndiose seꞌen ndiꞌin Jesús; sa ñaꞌan ndukwiska kiñi cha kuun, ngwañaꞌan ngwiꞌya Tyiꞌi Ndiose lo

Page 19: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 3:23 19 SAN LUCAS 3:28jlyuꞌwe Jesús. Bra kanꞌ ynan neꞌ ykwiꞌ Ndiose nde niꞌkwan:

―Sñiěnꞌ, suꞌwe ꞌa nka tiyeěn ñaꞌaǎn ꞌiin. Ndiya ꞌa tiǎnꞌꞌiin ―ndukwin Ndiose ꞌin Jesús.

Ayman ꞌin Jesucristo nu yuꞌwi chalyuu sꞌni23Kalatyii yijan nsuꞌwi Jesús bra numdyisnan ngiꞌni yu

tñan ꞌin Ndiose Sti yu. Mskeꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ Se ngwa sti yu,loꞌo sti Se ngwa ayman Elí;24 loꞌo sti Elí kanꞌ ngwa ayman Matat;Leví ngwa naan sti Matat kanꞌ;Melqui ngwa naan sti Leví kanꞌ;Janan ngwa naan sti Melqui kanꞌ;loꞌo xka Se ngwa sti Janan kanꞌ;25Matatías ngwa naan sti Se kanꞌ;Amós ngwa naan sti Matatías kanꞌ;Nahum ngwa naan sti Amós kanꞌ;Esli ngwa naan sti Nahum kanꞌ;Nagai ngwa naan sti Esli kanꞌ;26Maat ngwa naan sti Nagai kanꞌ;loꞌo xka nu naan Matatías ngwa sti Maat kanꞌ;Semei ngwa naan sti Matatías kanꞌ;loꞌo xka nu naan Se ngwa sti Semei kanꞌ;sñiꞌ Judá ngwa Se kanꞌ;27 Joanán ngwa naan sti Judá kanꞌ;Resa ngwa naan sti Joanán kanꞌ;Zorobabel ngwa naan sti Resa kanꞌ;Salatiel ngwa naan sti Zorobabel kanꞌ;Neri ngwa naan sti Salatiel kanꞌ;28 loꞌo xka nu naan Melqui ngwa sti Neri kanꞌ;Adi ngwa naan sti Melqui kanꞌ;Cosam ngwa naan sti Adi kanꞌ;Elmodam ngwa naan sti Cosam kanꞌ;Er ngwa naan sti Elmodam kanꞌ;

Page 20: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 3:29 20 SAN LUCAS 3:3529 Josué ngwa naan sti Er kanꞌ;Eliezer ngwa naan sti Josué kanꞌ;Jorim ngwa naan sti Eliezer kanꞌ;loꞌo xka Matat ngwa sti Jorim kanꞌ;30 loꞌo xka nu naan Leví ngwa sti Matat kanꞌ;Simeón ngwa naan sti Leví kanꞌ;loꞌo xka nu naan Judá ngwa sti Simeón kanꞌ;loꞌo xka nu naan Se ngwa sti Judá kanꞌ;Jonán ngwa naan sti Se kanꞌ;Eliaquim ngwa naan sti Jonán kanꞌ;31Melea ngwa naan sti Eliaquim kanꞌ;Mainán ngwa naan sti Melea kanꞌ;Matata ngwa naan sti Mainán kanꞌ;Natán ngwa naan sti Matata kanꞌ;32David ngwa naan sti Natán kanꞌ;Isaí ngwa naan sti David kanꞌ;Obed ngwa naan sti Isaí kanꞌ;Booz ngwa naan sti Obed kanꞌ;Salmón ngwa naan sti Booz kanꞌ;Naasón ngwa naan sti Salmón kanꞌ;33Aminadab ngwa naan sti Naasón kanꞌ;Aram ngwa naan sti Aminadab kanꞌ;Esrom ngwa naan sti Aram kanꞌ;Fares ngwa naan sti Esrom kanꞌ;loꞌo xka nu naan Judá ngwa sti Fares kanꞌ;34 Jacob ngwa naan sti Judá kanꞌ;Isaac ngwa naan sti Jacob kanꞌ;Abraham ngwa naan sti Isaac kanꞌ;loꞌo nu naan Taré ngwa sti Abraham kanꞌ;Nacor ngwa naan sti Taré kanꞌ;35 Serug ngwa naan sti Nacor kanꞌ;Ragau ngwa naan sti Serug kanꞌ;Peleg ngwa naan sti Ragau kanꞌ;

Page 21: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 3:36 21 SAN LUCAS 4:4Heber ngwa naan sti Peleg kanꞌ;Sala ngwa naan sti Heber kanꞌ;36 Cainán ngwa naan sti Sala kanꞌ;Arfaxad ngwa naan sti Cainán kanꞌ;Sem ngwa naan sti Arfaxad kanꞌ;Noé ngwa naan sti Sem kanꞌ;Lamec ngwa naan sti Noé kanꞌ;37Matusalén ngwa naan sti Lamec kanꞌ;Enoc ngwa naan sti Matusalén kanꞌ;Jared ngwa naan sti Enoc kanꞌ;Mahalaleel ngwa naan sti Jared kanꞌ;loꞌo xka nu naan Cainán ngwa sti Mahalaleel kanꞌ;38 Enós ngwa naan sti Cainán kanꞌ;Set ngwa naan sti Enós kanꞌ;Adán ngwa naan sti Set kanꞌ;loꞌo ñi la chkwiǐnꞌ chaꞌ Ndiose lka sti ayman Adán kanꞌ,chaꞌ Ndiose lka nu wa mñan ꞌin Adán kanꞌ.Nchga nten nu ndukwa nin lo kityi re ni, ngwa neꞌ aymanꞌin Jesucristo lo chalyuu nu ngwa ti sꞌni.

4Ngwa tiꞌ kuneꞌ xaꞌan kwiñi lyoꞌo ꞌin Jesús

1 Msaꞌan kasiya ꞌin Jesús nsuꞌwi Tyiꞌi Ndiose bra numdoꞌo Jesús tuꞌwa chku Jordán, ndyaa yu nde ska lo ntenꞌwtyi seꞌen ja ndiꞌin nten, 2 chaꞌ tuꞌwa tsan ndyaa loꞌo TyiꞌiNdiose ꞌin yu. La kanꞌ ykwiꞌ biyaꞌ kuneꞌ xaꞌan loꞌo Jesús.La mdaꞌa tuꞌwa tsan, ngiteꞌ ꞌa tiꞌ Jesús bra kanꞌ, chaꞌ ja skanan yku yu siyaꞌ ti. 3 Loꞌo kanꞌ ykwiꞌ kuneꞌ xaꞌan kanꞌ loꞌoyu:

―Si chañi chaꞌ ska ti nuꞌwin lkaa nu nka Sñiꞌ Ndiose―ndukwin kuneꞌ xaꞌan kanꞌ ꞌin yu―, kuꞌnii chaꞌ ka kee reska jaxlya kuan sikwa.

4 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo:

Page 22: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 4:5 22 SAN LUCAS 4:11―Lo kityi ꞌin Ndiose wa ngwaꞌan neꞌ chaꞌ re: “Siꞌi nan

luꞌu nten chalyuu chaꞌ nchku neꞌ tyaja ti; xa nu kunan neꞌnchga chaꞌ nu nchkwiꞌ Ndiose, bra kanꞌ chañi chaꞌ luꞌuneꞌ” ―ndukwin Jesús ꞌin kuneꞌ xaꞌan.

5 Bra kanꞌ ndyaa loꞌo kuneꞌ xaꞌan kanꞌ ꞌin yu ska lokiꞌya kwan. Ska bra ti ngwaꞌu kuneꞌ xaꞌan tyukwi ñaꞌaanchalyuu ꞌin Jesús. 6 Bra kanꞌ ykwiꞌ kuneꞌ xaꞌan loꞌo yuxiyaꞌ:

―Taǎn chabiyaꞌ ꞌiin chaꞌ kaa ndloo ꞌin nchga chalyuukwa ―ndukwin kuneꞌ xaꞌan bra kanꞌ―, chaꞌ kaja nchganan nu nsuꞌwi kwa ꞌiin ―ndukwin―. Ndiya chabiyaꞌkanꞌ ꞌñaǎn, kanꞌ chaꞌ taǎn chabiyaꞌ kanꞌ ꞌin nchga nten nunchka tiǎnꞌ chaꞌ ka ndloo ―ndukwin―. 7 Ska ti si tyuunxtyiinꞌ loǔn, si kuꞌni tnuun ꞌñaǎn, bra kanꞌ kaja chabiyaꞌkanꞌ ꞌiin ―ndukwin kuneꞌ xaꞌan kanꞌ ꞌin Jesús.

8 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu:―Tyoꞌoo tsuuꞌ seꞌen ndiꞌiǐn, Satanás ―ndukwin―. Lo

kityi ꞌin Ndiose wa ngwaꞌan neꞌ chaꞌ re: “Ska ti ꞌin Ndiosenu nka Xꞌnan wan kuꞌni tnun wan ꞌin Ni, ska ti chaꞌ ꞌinNdiose ndiꞌin chaꞌ tukwa wan lo chalyuu.” Kanꞌ chaꞌ jandiꞌin chaꞌ tyuǔn xtyiǐnꞌ tloo nuꞌwin ―ndukwin Jesús ꞌinkuneꞌ xaꞌan.

9 Bra kanꞌ ndyaa loꞌo kuneꞌ xaꞌan ꞌin Jesús nde kichenJerusalén,mskwen yu ꞌin Jesús ndyaa nde ke laa tnun kanꞌ.La kanꞌ xiyaꞌ ykwiꞌ kuneꞌ xaꞌan loꞌo yu:

―Si chañi chaꞌ ska ti nuꞌwin lkaa nu nka Sñiꞌ ykwiꞌNdiose ―ndukwin―, tyoꞌo kwan lyaa la ke laa re chaꞌ nuꞌiin ti. 10 Lo kityi ꞌin Ndiose wa ndukwa chaꞌ re:Kulo Ndiose tñan ꞌin angajle ꞌin Ni chaꞌ ñaꞌansiin ꞌiin.11 Loꞌo yaꞌ ti xituun angajle kanꞌ ꞌiin bra kanꞌ, chaꞌ ja ka tiꞌí

kiyaaꞌ yaꞌ nu tiyuu lo kee.Ngwañaꞌan lka chaꞌ nu ngwaꞌan neꞌ lo kityi ꞌin Ndiose―ndukwin kuneꞌ xaꞌan ꞌin Jesús.

Page 23: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 4:12 23 SAN LUCAS 4:1812 Bra kanꞌ xiyaꞌ mxkwen Jesús ꞌin kuneꞌ xaꞌan kanꞌ:―Loꞌo wa ndukwa chaꞌ re lo kityi ꞌin Ndiose: “Ja kuꞌni

wan chaꞌ tyijin lyo wan ꞌin Ndiose nu nka Xꞌnan wan”ndukwin kityi.

13Wa mdyii ykwiꞌ kuneꞌ xaꞌan kanꞌ loꞌo Jesús bra kanꞌ,loꞌo ja ngwa ꞌin kwiñi lyoꞌo ꞌin siyaꞌ ti. Bra ti mdoꞌo kuneꞌxaꞌan kanꞌ ndyaa bra kanꞌ; chunꞌ ndiꞌin la kaja ñaꞌan nukwiñi lyoꞌo yu ꞌin Jesús, mdaꞌan chaꞌ tiye kuneꞌ xaꞌan brakanꞌ.

Wa mdyisnan Jesús ngiꞌni tñan ꞌin Ndiose nde Galilea14 Bra kanꞌ mxitukwi Jesús ndyaa nde lo yuu ꞌin Galilea

xiyaꞌ. Tnun ꞌa chabiyaꞌ mda Tyiꞌi Ndiose ꞌin Jesús, loꞌoynen nchkwiꞌ nten chaꞌ ꞌin yu tyukwi ñaꞌaan lo yuu kwa.15 Nchga kichen seꞌen mdaꞌan yu nguaꞌu yu ꞌin nten niꞌlyaa ꞌin neꞌ judío, kanꞌ chaꞌ nchga nten suꞌwe ꞌa nchkwiꞌneꞌ chaꞌ ꞌin Jesús.

Bra nu wa ndiꞌin Jesús nde kichen Nazaret16Bra kanꞌ ngala Jesús nde kichenNazaret, seꞌen nguluu

yu. Bra numdiya tsan nu nxitñaꞌ neꞌ judío, bra kanꞌ ndyaayu niꞌ lyaa ꞌin neꞌ, chaꞌ xkwiꞌ ngwañaꞌan ngiꞌni yu tsankanꞌ. Bra kanꞌ mdyituun Jesús chaꞌ chkwiꞌ yu lo kityi seꞌenndukwa chaꞌ ꞌin Ndiose; 17 kityi nu ngwaꞌan ayman Isaías,kanꞌ lka kityi nu mda neꞌ ꞌin Jesús chaꞌ chkwiꞌ yu lo. Brakanꞌ mslaa Jesús kityi kanꞌ, ngunaan yu la nde ndukwachaꞌ re:18 Wa mkwan Ndiose nu nka Xꞌnaan ꞌñaǎn, ndukwin lo

kityi kanꞌ.Wa ngwiꞌya Ndiose loǔn, wa ndiꞌin Tyiꞌi Ndiose loꞌoǔn,

chaꞌ chkwiǐnꞌ chaꞌ suꞌwe loꞌo neꞌ tiꞌi.Wa msuꞌwa Ni ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kuꞌni xuꞌweěn kasiya

ꞌin nten chalyuu nu xiꞌin ꞌa tiꞌ, ndukwin lo kityikanꞌ.

Ndiꞌin chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌo nten nu lka presu ꞌin kuneꞌ xaꞌan;

Page 24: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 4:19 24 SAN LUCAS 4:25katsaǎnꞌ ꞌin neꞌ chaꞌ wa tyoꞌo ti neꞌ yaꞌ kuneꞌ xaꞌan kanꞌ.Taǎn xaa chaꞌ xuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin nten chalyuu nu ja ya

kunan chaꞌ ꞌin Ndiose, chaꞌ lka neꞌ sa ñaꞌan lka skanu kwityiinꞌ.

Bra nungiꞌni nten chaꞌ kuxi loꞌo neꞌ, bra kanꞌ taǎn chabiyaꞌtyoꞌo laa neꞌ yaꞌ nu tiꞌí tiꞌ ꞌin neꞌ.

19Wa ndijyaǎn tiǎn chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌo nten chalyuu, chaꞌwa mdiya tyempu nu suꞌwe la nu nda Ndiose nunka Xꞌnaan ꞌin neꞌ.

Ngwañaꞌan ndukwa chaꞌ lo kityi seꞌen ykwiꞌ Jesús.20Bra kanꞌ mdukunꞌ Jesús kityi kanꞌ, xiyaꞌ ndya yu kityi

kanꞌ ꞌin xta nu ndiꞌin niꞌ lyaa kanꞌ, ndyaa tukwa Jesús xiyaꞌbra kanꞌ. Loꞌo nchga nten nu ndiꞌin niꞌ lyaa kanꞌ, lye ꞌañaꞌan neꞌ ꞌin yu. 21Bra kanꞌ mdyisnan Jesús ngwaꞌu yu ꞌinneꞌ:

―Loꞌo ni, wamdoꞌo tukwa chaꞌ kanꞌ la seꞌen ndiꞌinwan,ti kwiꞌ chaꞌ nu wa ynan wan lo kityi re ―ndukwin Jesús.

22Yuwe ꞌa tiꞌ neꞌ ñaꞌan neꞌ ꞌin Jesús chaꞌ suꞌwe ꞌa nchkwiꞌyu, mdiya ꞌa tiꞌ neꞌ chaꞌ nu ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ. Kanꞌ ykwiꞌ neꞌloꞌo taꞌa neꞌ chaꞌ ꞌin yu bra kanꞌ:

―¿Ta siꞌi sñiꞌ Se lka yu re a? ―ndukwin neꞌ.23 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ:―Ja chan, chunꞌ ndiꞌin la chinꞌ chkwiꞌ wan chaꞌ re

loꞌoǔn: “Si nchka ꞌiin kuꞌnii joꞌó ꞌin nten, kuꞌnii joꞌó ꞌiin,ti ykwiiꞌ ti sikwa.” Kwiꞌ ngwañaꞌan, ja chan chkwiꞌ wanloꞌoǔn: “Wa ynan ba chaꞌ ꞌin nchga chaꞌ tnun nu wayꞌnii nde kichen Capernaum kanꞌ” nchkwin wan. “Kwiꞌngwañaꞌan kuꞌnii chaꞌ tnun kanꞌ nde kichen tyian sikwa,chaꞌ ñaꞌan kwiꞌya ba chinꞌ” nchkwin wan ꞌñaǎn bra kanꞌ.24 Katsaǎnꞌ ska chaꞌ nu ñi ꞌwan sikwa ―ndukwin Jesús―.Bra nu chkwiꞌ ska nten chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo neꞌ taꞌa kichentyi yu, ja kunan neꞌ chaꞌ nu nchkwiꞌ yu, chaꞌ taꞌa kichentyi ti neꞌ lka yu. 25 Tyempu nu mdiꞌin ayman Elías lochalyuu nu ngwa sꞌni ―ndukwin―, nsuꞌwi tiꞌ wan chaꞌ

Page 25: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 4:26 25 SAN LUCAS 4:34wa mdijin snan yijan ndukwa skwa koꞌ nu ja ngwiꞌya tyoosiyaꞌ ti; tlyu ꞌa jwiꞌñan ngwa tyukwi ñaꞌaan chalyuu brakanꞌ. Mdiꞌin tyun ꞌa nu kunaꞌan nu nganun ska ti lo yuure tyempu kanꞌ. 26 Bra kanꞌ msuꞌwa Ndiose ꞌin Elías chaꞌtsaa yu seꞌen ndiꞌin ska nu kunaꞌan nu nganun ska ti ndekichen Sarepta, ska kichen tijyuꞌ la nde lo yuu ꞌin Sidón.Ja yaa Elías seꞌen ndiꞌin ska nu kunaꞌan tiꞌi taꞌa kichen tyiyu. 27Ti kwiꞌ ngwañaꞌanngwabra numdiꞌin aymanEliseo.Ti kwiꞌ tyempu kanꞌ, mdiꞌin ꞌa neꞌ tiꞌí nu ngutsuꞌ kunaꞌ loyuu re. Loꞌo kanꞌ ja ska neꞌ kanꞌ nchkaa neꞌ ꞌin kicha tnunkanꞌ; ska ti Naamán kanꞌ, ska ti yu kanꞌ wa nchkaa yu, loꞌoska nten xka laꞌa tsuꞌ ngwa yu, chaꞌ wamdoꞌo yu lo yuu ꞌinSiria ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ.

28 Bra nu ynan neꞌ Nazaret chaꞌ nu ykwiꞌ Jesús loꞌoneꞌ niꞌ lyaa kanꞌ, msinꞌ ꞌa tiꞌ neꞌ kanꞌ bra kanꞌ. 29 Kanꞌmdyituun neꞌ ngulo neꞌ ꞌin Jesús niꞌ lyaa kanꞌ, mjwakii neꞌꞌin yu ndyaa loꞌo neꞌ ꞌin yu ska tuꞌwa yuu nu nsuꞌwi tuꞌwakichen kanꞌ. Ngwa tiꞌ neꞌ chaꞌ xtyuu suꞌwa neꞌ ꞌin yu lokwaꞌan, loꞌo ja ngwa ꞌin neꞌ. 30 Bra kanꞌ suꞌwe ti mdoꞌoJesús yaꞌ neꞌ; mdijin yu laja seꞌen mduun neꞌ, ndyaa yubra kanꞌ.

Ska nten nu msñi kwiꞌin kuxi ꞌin31Wa ndiꞌin Jesús nde kichen Capernaum bra kanꞌ, ska

kichen nu ndiꞌin lo yuu ꞌin Galilea kanꞌ. Tsan nu nxitñaꞌneꞌ, bra kanꞌmdyisnan Jesús ngwaꞌu yu ꞌin nten niꞌ lyaa ꞌinneꞌ. 32Yuwe ꞌa tiꞌ neꞌ bra nu ynan neꞌ chaꞌ suꞌwe nu ykwiꞌJesús loꞌo neꞌ. Mskeꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ tnun ꞌa chabiyaꞌ nsuꞌwi ꞌinyu chaꞌ nchkwiꞌ yu loꞌo neꞌ ngwañaꞌan.

33Niꞌ lyaa kanꞌ mdiya ska yu kiꞌyu nu msñi kwiꞌin kuxiꞌin yu. Kwen ꞌa msiꞌya yu kicha kanꞌ ꞌin Jesús xa nu naꞌanyu chaꞌ ndijyan Jesús niꞌ lyaa:

34 ―¿Ni sa ñaꞌan tñan kuꞌnii nde re, Jesús Nazaret?―ndukwin yu tiꞌí kanꞌ―. ¿Ta wa nchka tiiꞌ chaꞌ kuꞌnii

Page 26: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 4:35 26 SAN LUCAS 4:40tyii ꞌñaǎn siyaꞌ ti a? Suꞌwe ꞌa nsuꞌwi lyoǔn ꞌiin, chaꞌ ykwiꞌNdiose nu luwi lkaa nu wa msuꞌwa Ni ꞌiin chaꞌ ndijyaannde re.

35 Ja mda ꞌa Jesús chabiyaꞌ chkwiꞌ yu tiꞌí bra kanꞌ; nguloyu tñan ꞌin kwiꞌin kuxi kanꞌ, chaꞌ ja kuꞌni ꞌa chaꞌ kuxi loꞌoyu tiꞌí kanꞌ.

―Seen tyukwaa ―ndukwin Jesús―. Ja kuꞌnii ꞌa chaꞌkuxi loꞌo yu re ni.

Bra kanꞌ mxlyuu kwiꞌin kuxi kanꞌ ꞌin yu tiꞌí tloo ntenkaꞌan kanꞌ. Loꞌo kanꞌ mdoꞌo kwiꞌin kuxi kanꞌ ndyaa, ja yꞌniꞌa ran chaꞌ kuxi loꞌo yu tiꞌí kanꞌ bra kanꞌ. 36Mdaꞌan ꞌa chaꞌtiye nten bra kanꞌ, mdyisnan ykwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ:

―¿La mjwi chaꞌ nu nchkwiꞌ Jesús kwa a? ―ndukwinneꞌ―. ¿Ni chaꞌ lka chaꞌ suꞌwe ꞌa mjwi chabiyaꞌ ꞌin yu kwachaꞌ kulo yu tñan ꞌin kwiꞌin kuxi? Bra ti ynan kwiꞌin kuxichaꞌ nu ykwiꞌ yu loꞌo ran, mdoꞌo kwiꞌin kuxi kanꞌ ndyaabra kanꞌ ―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌa neꞌ.

37 Kanꞌ chaꞌ wa nganen chaꞌ kanꞌ tyukwi ñaꞌaan lo yuula kanꞌ, nchkwiꞌ ꞌa neꞌ chaꞌ ꞌin Jesús bra kanꞌ.

Yꞌni Jesús joꞌó ꞌin jyaꞌan laa Tyu Simón38 Bra kanꞌ mdoꞌo Jesús niꞌ lyaa, ndyaa yu nde naꞌan tyi

Tyu. Tiꞌí ꞌa jyaꞌan laa Tyu Simón kanꞌ, chaꞌ lye ꞌa ndyuꞌwitikeeꞌ ꞌin neꞌ kula kanꞌ. Tꞌnan ꞌa ykwiꞌ neꞌ loꞌo Jesús chaꞌtsaa naꞌan chinꞌ ꞌin neꞌ kula kanꞌ. 39Mduun ti Jesús seꞌennskwa neꞌ kula kanꞌ ñaꞌan ꞌa yu ꞌin neꞌ kula kanꞌ. Bra kanꞌykwiꞌ yu loꞌo tikeeꞌ kanꞌ, chaꞌ tyoꞌo ran ꞌin neꞌ kula kanꞌ.Bra ti mdyituun neꞌ kula jyaꞌan laa Simón, yꞌni kuwe tiꞌchaꞌ kaja chinꞌ nan ku neꞌ.

Yꞌni Jesús joꞌó ꞌin tyun neꞌ tiꞌí40 Xa wa ndyaa kwichaa, bra kanꞌ ndyaa loꞌo neꞌ ꞌin

nchga taꞌa neꞌ nu tiꞌí ꞌa chaꞌ msñi tyun loo kicha ꞌin neꞌ,mdiya neꞌ seꞌen ndiꞌin Jesús. Bra kanꞌ mstya Jesús yaꞌ

Page 27: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 4:41 27 SAN LUCAS 5:3chunꞌ neꞌ tiꞌí kwenta ska ti neꞌ. Bra ti nchkaa neꞌ bra kanꞌ.41 Loꞌo mdoꞌo kwiꞌin kuxi ꞌin tyun neꞌ tiꞌí kanꞌ bra kanꞌ.Kwen ꞌa msiꞌya kwiꞌin kanꞌ bra nu mdoꞌo ꞌin neꞌ:

―Ska ti nuꞌwin lkaa Sñiꞌ Ndiose―ndukwin kwiꞌin kanꞌꞌin Jesús.

Bra kanꞌ jamda ꞌa Jesús chabiyaꞌ chkwiꞌ kwiꞌin kuxi kanꞌsiyaꞌ ti. Wa yuꞌwi lyo kwiꞌin kanꞌ ꞌin Jesús, chaꞌ ti kwiꞌKrixtu nuwamsuꞌwa Ndiose ꞌin ndijyan lo chalyuu lka yu.

Ykwiꞌ Jesús loꞌo nten nchga kichen nde Galilea42Wa ngwiꞌya xaa xka tsan, bra kanꞌ mdoꞌo Jesús ndyaa

yu xka seꞌen, seꞌen tyaꞌan ska ti yu niꞌ kixinꞌ. Mdaꞌan naanꞌa neꞌ ꞌin yu bra kanꞌ, sa yaꞌ mdyija yu ꞌin neꞌ. Ngwa tiꞌ neꞌtatsaa neꞌ ꞌin Jesús chaꞌ ja tsaa ꞌa yu xka seꞌen. 43 Bra kanꞌykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ:

―Nchga kichen ndiꞌin chaꞌ chkwiǐnꞌ chaꞌ suꞌwe nu ꞌinNdiose loꞌo nten, chaꞌ wa mdiya bra chaꞌ ka Ndiose ndlooniꞌ kasiya ꞌin nten chalyuu. Kanꞌ lka tñan nu wa ndaNdiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ chkwiǐnꞌ chaꞌ ꞌin Ni.

44 Loꞌo ti mdaꞌan la Jesús nchga niꞌ lyaa ꞌin neꞌ ndeGalilea, ngwaꞌu yu ꞌin neꞌ.

5Mdayaꞌ Jesús ꞌin neꞌ nu mdaꞌan kuta kula

1 Ngwa ska tsan ndyaa Jesús tuꞌwa tiyuꞌ Genesaret.Tyun ꞌa nten mdaꞌan loꞌo yu. Loꞌo kanꞌ kaꞌan ꞌa ntenmdiꞌin nde seꞌen mduun yu tuꞌwa tiyuꞌ kanꞌ, chaꞌ ngwa tiꞌneꞌ kunan neꞌ chaꞌ nchkwiꞌ yu chaꞌ ꞌin Ndiose. 2Wa naꞌanJesús seꞌen ndukwi tukwa yka naꞌan xuwe ti tuꞌwa tiyuꞌkanꞌ. Ja tukwin mdiꞌin niꞌ yka naꞌan xuwe kanꞌ siyaꞌ ti,kwiꞌ seꞌen ti mduun neꞌ kanꞌ njyaꞌan neꞌ katan ꞌin neꞌ, chaꞌwa mdyii mdiꞌin neꞌ kuta. 3Bra kanꞌ yten Jesús ska niꞌ ykanaꞌan ꞌin Simón, ykwiꞌ loꞌo yu chaꞌ tukwa naꞌan yu ꞌin ykanaꞌan chaꞌ tsaa la chinꞌ lo tyiꞌa. Ndyaa tukwa Jesús nde

Page 28: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 5:4 28 SAN LUCAS 5:10

niꞌ yka naꞌan kanꞌ, bra kanꞌ mdyisnan yu nguaꞌu yu chaꞌꞌin Ndiose ꞌin nten kaꞌan kanꞌ. 4 Bra nu wa mdyii ngwaꞌuJesús ꞌin neꞌ, bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo Simón:

―Yaa loꞌo wan yka naꞌan re nde seꞌen nu tlyaa la tyiꞌa.Kanꞌ kuunwan katan chaꞌ kaja kula ꞌwan―ndukwin Jesúsꞌin neꞌ.

5 Bra kanꞌ mxkwen Simón ꞌin yu:―Yu kula ―ndukwin―, tyukwi tla mdaꞌan ba lo tiyuꞌ

nguun ba katan; ja ska nan mjwi ꞌwa siyaꞌ ti bra kanꞌ. Loꞌoni, si ngwañaꞌan kuloo tñan ꞌwa, tsaa ba seꞌen ndukwiinchaꞌ kuun ba katan nde kwa―ndukwin Simón bra kanꞌ.

6Bra kanꞌ ngwañaꞌan yꞌni Simón loꞌo taꞌa yu, loꞌo kaꞌanꞌa kula mjwi ꞌin neꞌ bra kanꞌ. Chaꞌ kaꞌan ꞌa kula yten niꞌkatan ꞌin neꞌ, kanꞌ chaꞌ mdaaꞌ chinꞌ katan ꞌin neꞌ bra kanꞌ;7 kanꞌ chaꞌ yꞌni yaꞌ neꞌ ꞌin taꞌa neꞌ nu ndiꞌin xka niꞌ ykanaꞌan kanꞌ, chaꞌ kan neꞌ tayaꞌ neꞌ ꞌin neꞌ. Bra ti yan neꞌ brakanꞌ, mjwakii neꞌ katan msaꞌan niꞌ nsuꞌwi kula, chaꞌ suꞌwaneꞌ ꞌin ran niꞌ yka naꞌan. Chinꞌ ti chaꞌ ja yten taꞌa tyukwaayka naꞌan kanꞌ niꞌ tyiꞌa siꞌya chaꞌ teꞌen ꞌa kula kanꞌ. 8 Branu naꞌan Tyu Simónnchga kula kanꞌ, ngwa biyaꞌ tiꞌ yu chaꞌJesús lka nu wa yꞌni chaꞌ mjwi kula ꞌin neꞌ. Bra ti mduunxtyinꞌ yu tloo Jesús bra kanꞌ, ykwiꞌ yu loꞌo:

―Tyoꞌoo lyaa nde seꞌen ndiꞌiǐn, Xꞌnaǎn ―ndukwinSimón ꞌin Jesús―. Ndiꞌin ꞌa kiꞌya ꞌñaǎn chaꞌ nten chalyuuti lkaǎn.

9 Nduwe ꞌa tiꞌ Simón, loꞌo taꞌa ndaꞌan yu niꞌ yka naꞌan,nduwe ꞌa tiꞌ neꞌ, chaꞌ kaꞌan ꞌa kula nu tkamsñi ti neꞌ. 10Loꞌotaꞌa tyukwaa yu sñiꞌ Zebedeo nu ndiꞌin xka niꞌ yka naꞌankanꞌ, nu naan Santiago loꞌo nu naan Xuwa, loꞌo neꞌ kanꞌytsen ꞌa neꞌ; ti kwiꞌ taꞌa ndaꞌan Simón tñan lka neꞌ kanꞌ.Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo Simón:

―Ja kutseen ―ndukwin―. Ti ngwa sꞌni la xkwiꞌ tñankuta kula ti yꞌnii; loꞌo ni, taǎn xka tñan ꞌiin, chaꞌ tsaa naan

Page 29: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 5:11 29 SAN LUCAS 5:16ꞌin nten chalyuu numnaꞌ kasiya ꞌin siꞌya chaꞌ kuxi, chaꞌ kaneꞌ nten ꞌñaǎn ―ndukwin Jesús ꞌin Simón.

11Branumdiya ykanaꞌan kanꞌ tuꞌwa tiyuꞌ xiyaꞌ, bra kanꞌngulaa tiꞌin neꞌ kanꞌ ꞌin yka naꞌan,mdoꞌo neꞌ ndyaa neꞌ loꞌoJesús bra kanꞌ.

Yꞌni Jesús joꞌó ꞌin ska yu tiꞌí nu ngutsuꞌ kunaꞌ12 Bra nu mdiꞌin Jesús ska kichen, bra kanꞌ mdiyan ska

yu tiꞌí seꞌen ndiꞌin yu; lye ꞌa ngutsuꞌ kunaꞌ yu tiꞌí kanꞌ. Branu naꞌan yu ꞌin Jesús, bra ti mduun xtyinꞌ yu tloo Jesús,mꞌni tuꞌwa yu lo yuu. Tꞌnan ꞌa ykwiꞌ yu loꞌo Jesús bra kanꞌ:

―Si nchka tiiꞌ chaꞌ chkaǎn, jlyo tiǎnꞌ chaꞌ ka ꞌiin kuꞌniichaꞌ chkaǎn ―ndukwin yu tiꞌí kanꞌ.

13Bra kanꞌ mstya Jesús yaꞌ chunꞌ yu seꞌen ngutsuꞌ kunaꞌyu:

―Nchka tiǎnꞌ ―ndukwin Jesús ꞌin yu―. Ka luwityukwi ñaꞌaan nuꞌwin ni.

Laja nu nchkwiꞌ Jesús ngwañaꞌan, bra ti mdoꞌo tsuꞌkicha nungutsuꞌ kunaꞌ yu bra kanꞌ. 14Loꞌo kanꞌ ykwiꞌ Jesúsloꞌo yu, chaꞌ ja katsaꞌ yu ꞌin nten sa ñaꞌan ngwa ꞌin yu:

―Yaa lyaa chkwiiꞌ loꞌo sti joꞌo nundiꞌin niꞌ lyaa―nduk-win Jesús ꞌin yu tiꞌí kanꞌ―. Nde kwa taa lomstan nundukwin ayman Moisés nu yuꞌwi ti sꞌni chaꞌ taan ꞌinNdiose bra nu wa nchkaa seꞌen tiꞌí ꞌñaan. Ngwañaꞌan kabiyaꞌ tiꞌ nten bra nu chkwiꞌ sti joꞌo chaꞌ wa ngwa luwityukwi ñaꞌaan. Ja ska ꞌa kicha nsuꞌwi ꞌiin ni.

15Nchga tsan wa nganen la chaꞌ ꞌin Jesús bra kanꞌ, chaꞌnchkwiꞌ ꞌa nten chaꞌ ꞌin. Kanꞌ chaꞌ kaꞌan ꞌa ntenmdyoꞌ tiꞌinseꞌen ndiꞌin Jesús, chaꞌ kunan neꞌ nchga chaꞌ nu chkwiꞌ yuloꞌo neꞌ, chaꞌ kuꞌni yu chaꞌ chkaa nu tiꞌí ꞌin neꞌ. 16Bra kanꞌmdoꞌo Jesús ndyaa yu niꞌ kixinꞌ, nde seꞌen ka tyiꞌin yu skati yu, chaꞌ chkwiꞌ yu loꞌo Ndiose Sti yu la kanꞌ.

Yꞌni Jesús joꞌó ꞌin ska nten nu nchkunꞌ ñaꞌaan tyukwin yu

Page 30: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 5:17 30 SAN LUCAS 5:22-2317 Ngwa ska tsan nduꞌu Jesús chaꞌ ꞌin Ndiose ꞌin kaꞌan

nten. Kichen tyi neꞌ kanꞌ lka nchga kichen xuwe ti nundiꞌin nde lo yuu ꞌin Galilea, nu ndiꞌin nde lo yuu ꞌin Judea,loꞌo neꞌ kichen Jerusalén ndiꞌin kanꞌ. Loꞌo ndiꞌin tyun neꞌfariseo laja nten kanꞌ. (Kti ꞌa ngiꞌni neꞌ fariseo, nxkeꞌ tiꞌneꞌ; lye ꞌa ngiꞌni siyeꞌ neꞌ loꞌo xka ta nten.) Loꞌo ndiꞌintyun mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo niꞌ lyaa. Wa mgii tiꞌ nchganten nu ndiꞌin la kanꞌ, chaꞌ Ndiose lka nu nda chabiyaꞌ ꞌinJesús chaꞌ ngiꞌni chkaa yu ꞌin neꞌ tiꞌí. 18 Bra kanꞌ mdiyanloꞌo neꞌ ꞌin ska yu tiꞌí nu nsu niꞌ katan, chaꞌ wa nchkunꞌñaꞌaan tyukwin yu tiꞌí kanꞌ. Ngwa tiꞌ neꞌ chaꞌ sten neꞌ niꞌñaꞌan seꞌen ndiꞌin Jesús, chaꞌ tsaa loꞌo neꞌ ꞌin yu tiꞌí kanꞌla seꞌen nduun Jesús, ñaꞌaan loꞌo katan ngwa tiꞌ neꞌ. 19Brakanꞌ ja mjwi ñaꞌan nu sten neꞌ loꞌo yu tiꞌí kanꞌ niꞌ ñaꞌan,chaꞌ kaꞌan ꞌa nten ndiꞌin kanꞌ; kanꞌ chaꞌ mskwen neꞌ ꞌinyu nde ke naꞌan. Bra kanꞌ mslaa neꞌ chinꞌ ke naꞌan, chaꞌngwañaꞌan mjwi ñaꞌan mdiꞌya tiꞌin neꞌ ꞌin yu tiꞌí kanꞌ ndeseꞌen nduun Jesús jluꞌwe la seꞌen ndiꞌin nten kaꞌan kanꞌ.20 Bra ti ngwa biyaꞌ tiꞌ Jesús chaꞌ suꞌwe ꞌa ndyaa ñaꞌan tiꞌneꞌ kanꞌ ꞌin yu, kanꞌ chaꞌ ykwiꞌ yu loꞌo yu tiꞌí kanꞌ:

―Yu kula ―ndukwin―, wa yꞌni Ndiose chaꞌ tlyu tiꞌkiꞌya nu ndiꞌin ꞌiin ―ndukwin Jesús ꞌin yu tiꞌí kanꞌ.

21Bra kanꞌ mdaꞌan ꞌa chaꞌ tiye mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌokanꞌ loꞌo neꞌ fariseo: “¿Ti ka nu lka yu kiꞌyu re a? ¿Ni chaꞌlka re a? Kuxi ꞌa nchkwiꞌ yu chaꞌ ꞌin Ndiose chaꞌ nchkwiꞌyu ngwañaꞌan” mskeꞌ tiꞌ neꞌ. “Ja ka ꞌin ska nten chalyuukuꞌni tyii kiꞌya sa ñaꞌan ngiꞌni yu re, ja ka kuꞌni nten chaꞌtlyu tiꞌ kiꞌya nu ndiꞌin ꞌin nten; ska ti Ndiose ka kuꞌni tyiikiꞌya nu ndiꞌin ꞌin nten.” Ngwañaꞌan mdaꞌan chaꞌ tiye neꞌ.

22-23Wa jlyo tiꞌ Jesús sa ñaꞌan chaꞌ ndaꞌan tiye neꞌ. Brakanꞌ mnichaꞌ yu ꞌin neꞌ kanꞌ:

―¿Ni chaꞌ ndaꞌan chaꞌ tiyewanngwañaꞌan a? ¿Ta nxkeꞌtiꞌ wan chaꞌ tukwi la lka si chkwiǐnꞌ loꞌo yu tiꞌí kwa chaꞌ

Page 31: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 5:24 31 SAN LUCAS 5:29kuꞌni Ndiose chaꞌ tlyu tiꞌ kiꞌya nu ndiꞌin ꞌin yu a? ¿Ta nxkeꞌtiꞌ wan chaꞌ sa la ka chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌo yu tiꞌí: “Tyituunlyaa, tyaꞌaan” nxkeꞌ tiꞌ wan a? ¿Ni sa ñaꞌan tñan nu sa lakuꞌniǐn chaꞌ ꞌin yu kwa sikwa a? 24Nchka tiǎnꞌ chaꞌ ka biyaꞌtiꞌ wan chaꞌ wa nda Ndiose chabiyaꞌ ꞌñaǎn, chaꞌ kuꞌniǐnchaꞌ tlyu tiꞌ nchga kiꞌya nu ndiꞌin ꞌin nten laja nu ndiꞌiǐn lochalyuu―ndukwin Jesús―. Kanꞌ chaꞌ wa msuꞌwa Ndioseꞌñaǎn ndijyaǎn lo chalyuu chaꞌ kaǎn nten.

Bra kanꞌ xiyaꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yu kiꞌyu nu nchkunꞌñaꞌaan tyukwin yu:

―Nde lka chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌoo ―ndukwin Jesús ꞌinyu―, tyituun lyaa chaꞌ tyaa naꞌan tyii; tyaa loꞌo katanseꞌen mstii tsan.

25Bra ti mdyituun yu tiꞌí kanꞌ, laja nu naꞌan nchga ntenkanꞌ ꞌin yu. Bra kanꞌ ndyaa loꞌo yu katan ꞌin yu. Suꞌwe ꞌangwa tiye yu xa numdoꞌo yu ndyaa yu, kanꞌ chaꞌ yꞌni tnunyu ꞌin Ndiose. 26Yuwe ꞌa tiꞌ neꞌ ndiꞌin neꞌ. Bra kanꞌ nchganeꞌ kanꞌ yꞌni tnun neꞌ ꞌin Ndiose:

―Ja ya ñaꞌaan chaꞌ kuꞌni Ndiose ska chaꞌ tnun sa ñaꞌannu yꞌni Jesús kwa ni ―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌa neꞌ.

Ngwañaꞌan ykwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ chaꞌ ytsen ꞌa neꞌ.Msiꞌya Jesús ꞌin Leví chaꞌ tsaa yu loꞌo

27Chunꞌ ndiꞌin la ndyaa Jesús chinꞌ ti lo kichen, bra kanꞌnaꞌan yu ꞌin ska nten nde seꞌen ndukwa yu ndlo yu tñi ꞌinnten; Leví naan yu kiꞌyu kanꞌ. Tñan lka yu chaꞌ kulo yutñi ꞌin neꞌ kichen chaꞌ ꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌJesús loꞌo yu:

―Kaan lyaa, tsaa loꞌoǔn―ndukwin.28Loꞌo ngulaa yaꞌ Leví tñan ꞌin yu chaꞌ tsaa yu loꞌo Jesús

bra kanꞌ.29 Chunꞌ ndiꞌin la, kanꞌ yꞌni Leví ska taꞌa tlyu nde naꞌan

tyi yu, chaꞌ kuꞌni tnun yu ꞌin Jesús. Mdiyan tyun ntennaꞌan tyi yu, loꞌo taꞌa ngiꞌni Leví tñan chaꞌ ndlo tñi ꞌin

Page 32: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 5:30 32 SAN LUCAS 5:36nten; loꞌo ti ndiꞌin la xka ta nten la kanꞌ. 30 Bra kanꞌmdyisnan neꞌ fariseo nu kti ꞌa ngiꞌni neꞌ, nxkeꞌ tiꞌ neꞌ, loꞌomstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo kanꞌ, ykwiꞌ neꞌ loꞌo neꞌ nu ngiꞌnixaꞌan chaꞌ ꞌin Jesús.

―¿Ni chaꞌ lka chaꞌ suꞌwa ti nchkuwan loꞌo neꞌ kuxi kwaa? ¿Ni chaꞌ suꞌwa ti ndiꞌin wan loꞌo neꞌ kwa a? ―ndukwinneꞌ―. Msu ꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ lka neꞌ kwa. Kwiñi ꞌa neꞌkwa chaꞌ ndlo neꞌ kaꞌan ꞌa tñi ꞌin nten. Loꞌo ti ndiꞌin la xkata nten nu ngiꞌni ꞌa chaꞌ kuxi.

31 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ:―Nten nu ngula tiꞌ ni, ja tsaa naan neꞌ kanꞌ ꞌin ska nu

kuꞌni joꞌó ꞌin neꞌ; neꞌ tiꞌí lka nundaꞌannaan ꞌin ska nu kuꞌnijoꞌó ꞌin neꞌ ―ndukwin―. 32 Ngwañaꞌan naꞌ, ja ndijyaǎnchaꞌ tyaꞌan naǎn ꞌin nten nu nxkeꞌ tiꞌ chaꞌ ja ndiꞌin kiꞌyaꞌin; nanwa ndijyaǎn chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌo neꞌ kuxi, chaꞌ kulaayaꞌ neꞌ kiꞌya nu ndiꞌin ꞌin neꞌ.

Suꞌwe nka tiye neꞌ, bra nu ti ndiꞌin Jesús lo chalyuu33 Bra kanꞌ mnichaꞌ neꞌ ꞌin Jesús:―Loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan ꞌin Xuwa, loꞌo neꞌ nu ngiꞌni

xaꞌan ꞌin neꞌ fariseo, ¿ni chaꞌ lye ꞌa nchkwiꞌ neꞌ kanꞌ loꞌoNdiose? Kwiꞌ ngwañaꞌan, ja nchku neꞌ tsan nu nchkwiꞌ neꞌloꞌo Ndiose. Loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan ꞌiin, xka ñaꞌan ngiꞌnineꞌ kanꞌ; xkwiꞌ suꞌwe ꞌa nchku neꞌ, xkwiꞌ suꞌwe ꞌa ndiꞌyoneꞌ ―ndukwin neꞌ ꞌin Jesús.

34Mxkwen Jesús chaꞌ re ꞌin neꞌ kanꞌ bra kanꞌ:―Bra nu kaja kwilyoꞌo nten, nchku neꞌ nu ndaꞌan loꞌo

kuxiin; ja ndiꞌin neꞌ ngiteꞌ tiꞌ neꞌ tsan kanꞌ, bra nu ndiꞌinneꞌ loꞌo kuxiin ―ndukwin Jesús―. 35 Bra nu tiya tsan nuxñi neꞌ ꞌin nu kiꞌyu kuxiin chaꞌ tyaa loꞌo neꞌ ꞌin yu, bra kanꞌja ku ꞌa neꞌ taꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu; ka xiꞌin tiꞌ neꞌ bra kanꞌ.Kwiꞌ ngwañaꞌan, suꞌwe nka tiye taꞌa suꞌweěn ni, ni siya kaxiꞌin ꞌa tiꞌ neꞌ nde loo la bra kanꞌ ―ndukwin Jesús.

36 Loꞌo kanꞌ ykwiꞌ Jesús chaꞌ re loꞌo neꞌ:

Page 33: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 5:37 33 SAN LUCAS 6:4―Ja siꞌyu wan ska yuꞌwe teꞌ tiji ꞌwan chaꞌ xuꞌwa lo ska

teꞌ kusun ꞌwan. Si ngwañaꞌan kuꞌniwan, ja kanun suꞌwe teꞌtiji kanꞌ bra kanꞌ, tyiꞌiin ran tyaaꞌ seꞌen nchkwan teꞌ kanꞌ;loꞌo yuꞌwe teꞌ tiji kanꞌ, ja suꞌwa ñaꞌan loꞌo teꞌ kusun kanꞌ.37Loꞌo xka chaꞌ ni―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―, ja nsuꞌwa neꞌxalyu nu tka mdoꞌo ti niꞌ chkaꞌ kula. Si suꞌwa neꞌ ꞌin ranniꞌ chkaꞌ kula, ndla ti katsu siꞌ chkaꞌ kanꞌ; lyaꞌa chkaꞌ kanꞌ,tyii xalyu kalu bra kanꞌ. 38Niꞌ chkaꞌ tiji xuꞌwi xalyu nu tkamdoꞌo ti. 39 Bra nu wa yiꞌo neꞌ xalyu nu wa kula, ja nchkaꞌa tiꞌ neꞌ koꞌo neꞌ xalyu nu tkamdoꞌo ti. “Xi la ndiꞌyo xalyunu wa kula kanꞌ” nchkwin neꞌ.

Ngwañaꞌan ngwa chaꞌ tiya nu ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ.6

Ja mdiya tiꞌ neꞌ fariseo tñan nu ngiꞌni taꞌa ndaꞌan Jesús1 Bra nu ngwa ska tsan nu nxitñaꞌ neꞌ, bra kanꞌ mdaꞌan

Jesús chinꞌ tuwiin loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu,mdijin neꞌ seꞌen ndiꞌin jyan trigu ꞌin nten. Laja nu mdijinti neꞌ, mcha neꞌ chinꞌ loo trigu. Bra kanꞌ mchu neꞌ ꞌin rantuyaꞌ ti neꞌ chaꞌ kalu mta trigu kanꞌ; yku neꞌ chinꞌ mta ranbra kanꞌ. 2 Loꞌo kanꞌ mdiya chinꞌ neꞌ fariseo nu ndaꞌanñaꞌan ꞌin neꞌ kanꞌ, nu lye ꞌa ykwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌa ndaꞌan Jesús:

―¿Ni chaꞌ lka ngiꞌni wan tñan ngwañaꞌan, chaꞌ mchawan loo trigu kwa a? ¿Ja jlyo tiꞌ wan chaꞌ tsan kti ꞌa lkani a? Ja nsuꞌwi chabiyaꞌ ꞌñaan kuꞌnian tñan tsan nu kti ꞌa―ndukwin neꞌ fariseo kanꞌ.

3 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ:―¿Ja ya chkwiꞌ wan lo kityi ꞌin Ndiose seꞌen ndukwa

chaꞌ sa ñaꞌan tñan nu yꞌni ayman David sꞌni a? ―ndukwinJesús ꞌin neꞌ―. Ngwa ska tsan ngiteꞌ ꞌa tiꞌ yu, ngwañaꞌanngiteꞌ ꞌa tiꞌ nchga neꞌ taꞌa ndaꞌan yu. 4 Jlyo tiꞌ yu chaꞌndukwa jaxlya nu lka lomstan ꞌin Ndiose lo msaa niꞌ ñaꞌanteꞌ nu ndiꞌin chaꞌ ꞌin Ndiose. Kanꞌ chaꞌ yaa neꞌ niꞌ ñaꞌan

Page 34: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 6:5 34 SAN LUCAS 6:10kanꞌ; yku neꞌ jaxlya kanꞌ, ni siya ja nsuꞌwi chabiyaꞌ kunchga nten ꞌin ran, ska ti sti joꞌo nsuꞌwi chabiyaꞌ ku jaxlyakanꞌ ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

5 Bra kanꞌ xka chaꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ:―Loꞌo naꞌ, wa msuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn

nten ni, loꞌo naꞌ lkaǎn ndloo la ꞌin tsan nu nxitñaꞌ nten.Ska yu tiꞌí nu nchkunꞌ yaꞌ

6Ngwa xka tsan taꞌa, tsan nu kti ꞌin neꞌ, bra kanꞌ mdiyaJesús niꞌ lyaa. La kanꞌ yaa tukwa yu, mdyisnan yu ngwaꞌuyu chaꞌ ꞌin Ndiose ꞌin nten bra kanꞌ. Niꞌ lyaa kanꞌ mdiꞌinska nten nu ngwityi yaꞌ yu laꞌa seꞌen kwin ꞌin yu. 7 Loꞌomdiꞌin mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo niꞌ lyaa kanꞌ, loꞌo neꞌfariseo mdiꞌin loꞌo neꞌ. Taꞌa tyukwaa lo nten kanꞌ ñaꞌankwiꞌya ꞌa neꞌ ꞌin Jesús, si kuꞌni ka joꞌó ꞌin yu tiꞌí kanꞌ tsankti kanꞌ; ndaꞌan naan ꞌa neꞌ sa ñaꞌan ka xtya neꞌ kiꞌya ꞌinJesús. 8 Bra ti ngwa biyaꞌ tiꞌ Jesús nchga chaꞌ nu mdaꞌantiye neꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yu nu nchkunꞌ yaꞌ kanꞌ:

―Tyituun lyaa, yaa tuun jluꞌwe laja neꞌ kwa―ndukwinJesús ꞌin yu tiꞌí kanꞌ.

Bra kanꞌ mdyituun yu tiꞌí kanꞌ, ndyaa yu nde seꞌenndukwin Jesús ꞌin yu chaꞌ tsaa yu. 9 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesússka chaꞌ loꞌo nten nu mñi lyoꞌo ti chaꞌ ngiꞌni kti:

―¿Ni sa ñaꞌan tñan suꞌwe la chaꞌ kuꞌnian tsan kti sikwaa? ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ―. ¿Ta ska chaꞌ suꞌwekuꞌnian bra kanꞌ a? ¿O ta suꞌwe la kuꞌnian ska chaꞌ kuxi a?,xkeꞌ tiꞌ wan ―ndukwin―. ¿Ta suꞌwe la si kulaan ꞌin ntentsan kanꞌ, chaꞌ ja kaja neꞌ bra kanꞌ a? ¿O ta suꞌwe la, nxkeꞌtiꞌ wan, taan chabiyaꞌ kaja nten bra kanꞌ a? ―ndukwinJesús ꞌin neꞌ.

10Loꞌo kanꞌ naꞌan ꞌa Jesús ꞌin nchga nten nunduun seꞌenndiꞌin yu, ykwiꞌ yu loꞌo yu tiꞌí kanꞌ bra kanꞌ:

―Xñii yaaꞌ.

Page 35: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 6:11 35 SAN LUCAS 6:19Ngwañaꞌan yꞌni yu kanꞌ, bra ti nchkaa yaꞌ yu bra kanꞌ.

11 Loꞌo msinꞌ ꞌa tiꞌ neꞌ nu mñilyoꞌo ti chaꞌ ngiꞌni kti kanꞌ,mdyisnan neꞌ ykwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ:

―¿Ni sa ñaꞌan kuꞌnian loꞌo yu kwa chaꞌ ja kuꞌni ꞌa yungwañaꞌan a? ―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌa neꞌ bra kanꞌ.

Ngulo suwi Jesús tii tyukwa nten nu kuꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu12Bra kanꞌ ndyaa Jesús xka ti yu ska lo kiꞌya chaꞌ chkwiꞌ

yu loꞌo Ndiose Sti yu. Tyukwi tla nganun yu nchkwiꞌ yuloꞌo Ndiose bra kanꞌ. 13 La ngwiꞌya xaa xka tsan, bra kanꞌmsiꞌya yu ꞌin nten nu ndaꞌan loꞌo yu chaꞌ kan neꞌ seꞌenndiꞌin yu. Bra kanꞌ ngulo suwi yu tii tyukwa neꞌ kanꞌ;mda yu chabiyaꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ, chaꞌ tsaa neꞌ kwaꞌu neꞌ ꞌinnten tyun kichen. 14 Nde ndukwa nin neꞌ nu ngulo suwiJesús bra kanꞌ: Simón, nu mstya Jesús xka nin yu chaꞌ Tyuka naan yu, kanꞌ lka ska yu; loꞌo Ndre taꞌa ngula Simón,loꞌo Santiago, loꞌo Xuwa, loꞌo Lpe, loꞌo Bartolomé, 15 loꞌoMateo, loꞌo Toma, loꞌo xka Santiago sñiꞌ Alfeo, loꞌo xkaSimón nu lka nten ꞌin ska ta neꞌ cananista, 16 loꞌo Juda sñiꞌSantiago, loꞌo Juda Iscariote nu kujwiꞌ xuꞌwa ꞌin Jesús yaꞌneꞌ kuxi chunꞌ ndiꞌin la; ngwañaꞌan naan nten nu ngulosuwi Jesús bra kanꞌ.

Ngwaꞌu Jesús ꞌin kaꞌan ꞌa nten17 Bra kanꞌ ngwiꞌya Jesús siꞌ kiꞌya kanꞌ loꞌo ñaꞌaan ta

nten kanꞌ ꞌin yu, nganun yu ska lo ntenꞌ loꞌo tyun ntennu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu kanꞌ. Loꞌo mdiya kaꞌan la ntenseꞌen ndiꞌin Jesús, nten nu mdoꞌo lo yuu ꞌin Judea, loꞌoneꞌ kichen Jerusalén, loꞌo neꞌ kichen Tiro, loꞌo neꞌ kichenSidón, kichen nu ndiya tuꞌwa tujoꞌo. Wa mdiyan neꞌ lakanꞌ, chaꞌ kunan neꞌ chaꞌ nu chkwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ; loꞌonchka tiꞌ neꞌ chaꞌ kuꞌni Jesús joꞌó ꞌin neꞌ tiꞌí nundiya ꞌin neꞌ.18 Loꞌo nten numsñi kwiꞌin kuxi ꞌin, loꞌo neꞌ kanꞌ nchka tiꞌneꞌ chaꞌ chkaa neꞌ. 19Nchga nten nu tiꞌí kanꞌ nchka tiꞌ neꞌ

Page 36: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 6:20 36 SAN LUCAS 6:25kalaꞌ neꞌ ꞌin Jesús, nchka tiꞌ neꞌ chaꞌ kuꞌni yu joꞌó ꞌin nchganten nu tiꞌí kanꞌ. Chaꞌ tnun ꞌa chabiyaꞌ nda Ndiose ꞌin yu,kanꞌ chaꞌ nchga neꞌ tiꞌí kanꞌ nchkaa bra kanꞌ.

Sa ñaꞌan nu ngwaꞌu Jesús ꞌin neꞌ nu ndukwa siꞌ kiꞌya kanꞌ20Naꞌan Jesús ꞌin neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu, bra kanꞌ

mdyisnan yu nguaꞌu yu ꞌin neꞌ:―Ka suꞌwe ka tiye wan nu tiꞌí ti ñaꞌan ndiꞌin lo chalyuu

re ―ndukwin―. Ndiose lka nu ñaꞌansiin ꞌwan, chaꞌ kanꞌnu nka Xꞌnan wan.

21 ’Kwiꞌ ngwañaꞌan, ka suꞌwe ka tiye wan nu lye ꞌa nchkatiꞌ wan kunanwan ska chaꞌ nu ñi, sa ñaꞌan lka si ngiteꞌ ꞌa tiꞌwan―ndukwin―. Chunꞌ ndiꞌin la, kalaꞌ tiꞌ wan bra kanꞌ.

’Kwiꞌ ngwañaꞌan, ka suꞌwe ka tiye wan nu xiꞌin tiꞌ ndiꞌinlo chalyuu re ni, chaꞌ chunꞌ ndiꞌin la ka suꞌwe ka tiye wanbra kanꞌ ―ndukwin Jesús―.

22 ’Kwiꞌ ngwañaꞌan, ka suꞌwe ka tiye wan ni siya tiꞌí tiꞌneꞌ ñaꞌan neꞌ ꞌwan, ni siya kulo neꞌ ꞌwan seꞌen ndiꞌin wan,ni siya kuxi ꞌa chkwiꞌ neꞌ loꞌo wan, ni siya ja nchka ꞌa tiꞌ neꞌchkwiꞌ neꞌ loꞌo wan, chunꞌ msñi wan chaꞌ ꞌñaǎn, naꞌ nu wamsuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten. 23Ka suꞌweꞌa ka tiye wan bra kanꞌ, ni siya ta neꞌ nchga nu tiꞌí ꞌwanngwañaꞌan. Ja kuwe tiꞌ wan, wa lka ndiꞌin ska chaꞌ suꞌwenuwa tlyu chinꞌ nu ta Ndiose ꞌin skaawan nde seꞌen ndiꞌinNi ―ndukwin Jesús bra kanꞌ―. Kwiꞌ ngwañaꞌan ngwa tisꞌni, chaꞌ tiꞌí ꞌa tiꞌ ayman kula ꞌin nten nu ykwiꞌ chaꞌ ꞌinNdiose loꞌo neꞌ ―ndukwin Jesús―.

24 ’Tꞌnan ꞌa ꞌwan neꞌ kuliyaꞌ; suꞌwe ꞌa ngwa tiye wan nungwa sꞌni la; nu ka nde loo la, ja ka ꞌa suꞌwe ka tiye wanbra kanꞌ ―ndukwin―.

25 ’Kwiꞌ ngwañaꞌan, tꞌnan ꞌa ꞌwan nu suꞌwe ꞌa ngalaꞌ tiꞌwan loꞌo chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwi lo chalyuu re ni, chaꞌ kaꞌanꞌa chaꞌ ka nu lyiji ꞌwan nde loo la ―ndukwin Jesús―.

Page 37: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 6:26 37 SAN LUCAS 6:33’Kwiꞌ ngwañaꞌan, tꞌnan ꞌa ꞌwan nu lye ꞌa xtyi lyoꞌo wan

ꞌin taꞌa nten wan; chunꞌ ndiꞌin la loꞌo wan xiꞌya wan chaꞌlye ꞌa ka xiꞌin tiꞌ wan bra kanꞌ ―ndukwin Jesús―.

26 ’Kwiꞌ ngwañaꞌan, tꞌnan ꞌa ꞌwan bra nu suꞌwe ꞌa chkwiꞌnchga nten ꞌwan. Kwiꞌ ngwañaꞌan yꞌni ayman ꞌwan nuyuꞌwi sꞌni, chaꞌ suꞌwe ꞌa ykwiꞌ nten ꞌin neꞌ nu ykwiꞌ chaꞌkwiñi ꞌin Ndiose loꞌo neꞌ; mdiya ꞌa tiꞌ neꞌ chaꞌ kwiñi kanꞌ.

Ngwañaꞌan ngwaꞌu Jesús ꞌin nchga nten nu ngiꞌni xaꞌanchaꞌ ꞌin yu.

Suꞌwe ti xuꞌwi tiyean ñaꞌaan ꞌin nten nu nxuun loꞌoan27 Ti nchkwiꞌ la Jesús bra kanꞌ:―Nde lka chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌo wan nu xlyaa wan

kunan suꞌwe wan chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ. Suꞌwe ti xuꞌwi tiyewan ñaꞌan wan ꞌin nten nu nxuun loꞌo wan, suꞌwe ti xuꞌwitiyewan loꞌo ntennu tiꞌí tiꞌ ꞌwan. 28Kwiꞌ ngwañaꞌan, suꞌweti jñan wan chaꞌ suꞌwe ꞌin Ndiose chaꞌ ꞌin nten nu nsuꞌwakiꞌya ꞌwan, loꞌo chkwiꞌ wan loꞌo Ndiose chaꞌ ꞌin nten nunchkwiꞌ chaꞌ kuxi loꞌo wan. 29 Bra nu jwiꞌin neꞌ ndukunꞌke wan, bra kanꞌ xitukwi wan ta wan xka laꞌa skaꞌ wanchaꞌ jwiꞌin neꞌ ndukunꞌ ꞌwan xiyaꞌ bra kanꞌ. Bra nu kulaaska nten teꞌ tnun tuꞌwa nu nchkuꞌ wan, bra kanꞌ ta wanchabiyaꞌ ꞌin neꞌ chaꞌ loꞌo xkanꞌ wan kwiꞌya neꞌ tsaa neꞌ.30Ta wan ꞌin nten nchga nan nu jñan neꞌ ꞌwan; bra nu xñineꞌ ska nan ꞌwan, ja jñan ꞌa wan ꞌin ran xiyaꞌ. 31Ndiꞌin chaꞌkuꞌni wan chaꞌ suꞌwe loꞌo nten, si nchka tiꞌ wan chaꞌ suꞌweti kuꞌni nten loꞌo wan.

32 ’Jlyo tiǎnꞌ chaꞌ suꞌwe nka tiye wan ñaꞌan wan ꞌin walka ti nten nu suꞌwe ti nka tiye ñaꞌan ꞌwan; loꞌo nten kuxi,wa jlyo tiꞌ neꞌ kuꞌni neꞌ sa ñaꞌan ngiꞌni wan. Loꞌo ni, Ndiosenchka tiꞌ chaꞌ ñaꞌan suꞌwe wan ꞌin nchga nten, siꞌi loꞌo taꞌasuꞌwe nsuꞌwi ti wan. 33 Kwiꞌ ngwañaꞌan, ngiꞌni wan chaꞌsuꞌwe loꞌo nten nu wa yꞌni ska chaꞌ suꞌwe loꞌo wan; loꞌonten kuxi, wa jlyo tiꞌ neꞌ kuꞌni neꞌ sa ñaꞌan ngiꞌni wan.

Page 38: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 6:34 38 SAN LUCAS 6:39Ndiose nchka tiꞌ chaꞌ kuꞌniwan chaꞌ suꞌwe loꞌo nchganten,siꞌi loꞌo taꞌa suꞌwe nsuꞌwi ti wan. 34Nda wan ska nan jñannten nu ndayaꞌ ti ꞌwan, ngwañaꞌan ngiꞌni wan. ¿Ta suꞌweꞌa ngiꞌni wan, xkeꞌ tiꞌ wan bra kanꞌ a? Loꞌo nten kuxi, kwiꞌngwañaꞌan ngiꞌni neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ, si tayaꞌ ska taꞌa neꞌ ꞌinneꞌ. 35Kanꞌ chaꞌ ꞌwan ni, suꞌwe ti xuꞌwi tiye wan ñaꞌanwanꞌin taꞌa kusuun wan, kuꞌni wan chaꞌ suꞌwe loꞌo neꞌ kanꞌ. Tawan nan jñan neꞌ, ja kuwe tiꞌ wan si tya neꞌ xuꞌwe ꞌwan,si ja tya neꞌ ꞌwan. Tlyu ꞌa chaꞌ suꞌwe kaja ꞌwan nde seꞌenndiꞌin Ndiose si suꞌwe nka tiye wan ñaꞌan wan ꞌin nchganten, chaꞌ ngwañaꞌan ngiꞌni nten nu lka sñiꞌ Ndiose. LoꞌoNdiose, nchka tꞌnan ꞌa tiꞌ Ni ꞌin nten, ni siya xaꞌan tiye neꞌ,ni siya ja ndya ꞌa neꞌ xuꞌwe ꞌin Ni; 36 kanꞌ chaꞌ chka tꞌnantiꞌ wan ꞌin nten sikwa, sa ñaꞌan nu nchka tꞌnan tiꞌ NdioseStian ꞌñaan.

Ja ndiꞌin chaꞌ xkwiꞌ chkwiꞌ kaꞌan ti wan ꞌin taꞌa nten wan37 ’Ja chkwiꞌ wan ꞌin chaꞌ kuxi nu ngiꞌni taꞌa nten wan,

chaꞌ bra kanꞌ ja ndiꞌin chaꞌ chkwiꞌ Ndiose ꞌin chaꞌ kuxinu ngiꞌni wan. Ja ta wan nu tiꞌí ꞌin taꞌa nten wan, chaꞌbra kanꞌ ja ndiꞌin chaꞌ ta Ndiose nu tiꞌí ꞌwan. Kuꞌni wanchaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin taꞌa nten wan, chaꞌ bra kanꞌ kuꞌni Ndiosechaꞌ tlyu tiꞌ ꞌwan. 38 Ta wan chaꞌ suꞌwe ꞌin taꞌa nten wan,chaꞌ ngwañaꞌan taNdiose chaꞌ suꞌwe ꞌwan; suꞌwe ꞌamsaꞌanbiyaꞌ chaꞌ suꞌwe nu suꞌwa Ndiose niꞌ kasiya ꞌwan bra kanꞌ.Sa ñaꞌan lka ska biyaꞌ mlya nu lye ꞌa msaꞌan, nu tsaa ꞌansuꞌwi nan niꞌ, chaꞌ wa nskwin neꞌ ꞌin ran chaꞌ kiꞌya tiꞌin lanan kanꞌ; ndukwa ꞌa tuꞌwa biyaꞌ kanꞌ, ngwañaꞌan lka chaꞌsuꞌwe nu suꞌwa Ndiose niꞌ kasiya ꞌwan. Sa ñaꞌan nu ngiꞌniwan loꞌo taꞌa nten wan, ngwañaꞌan kuꞌni Ndiose loꞌo wan.

39Nde lka xka chaꞌ tiya nu ngwaꞌu Jesús ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―Ska yu kwityiinꞌ ni, ¿ta ka kwaꞌu yu tuwiin ꞌin taꞌa

kwityiinꞌ yu a? Ja ka ꞌin yu. Kuxi ꞌa ka ꞌin yu bra kanꞌ; suꞌwati tiyuu taꞌa tyukwaa yu ska loo kwaꞌan bra kanꞌ, chaꞌ ja ska

Page 39: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 6:40 39 SAN LUCAS 6:47yu kanꞌ ñaꞌan yu tuwiin seꞌen ndyaa yu. 40Ska yu kuneꞌ nutka ngiꞌni xaꞌan ti, ja ka tyijin lyo yu ꞌin mstru ꞌin yu; chinꞌti chaꞌ jlyo tiꞌ yu. Xa wamdyii yꞌni xaꞌan yu, kanꞌ nu suꞌwati nchka ꞌin yu loꞌo mstru ꞌin yu bra kanꞌ.

41 ’¿Ni chaꞌ ndla ꞌa nchkwiꞌ wan ꞌin ska chaꞌ kuxi nu yꞌnixka la nten taꞌawan a?, ñaꞌan tiꞌ ska kata yuunu yten kilooyu. Loꞌo kanꞌ ja nduwe ꞌa tiꞌ wan chaꞌ tlyu ꞌa chaꞌ kuxi nungiꞌni ykwiꞌ wan, ñaꞌan tiꞌ ska si yka nu ndukunꞌ ñaꞌaankiloo wan. 42 ¿Ni chaꞌ lka tnun ꞌa tiye wan chaꞌ chkwiꞌwan loꞌo taꞌa nten wan a?: “Taa chabiyaꞌ kuloǔn yuu nunsuꞌwi kiloo” nchkwin wan ꞌin neꞌ, loꞌo kanꞌ ja ñaꞌan wanmti tnun nu nsuꞌwi kiloo ykwiꞌ wan. ¡Nan kwiñi ꞌa wan!Kulo ndukwa la ndiꞌin chaꞌ kulo wan mti tnun nu nsuꞌwikiloo ykwiꞌ wan, bra kanꞌ ka ñaꞌan suꞌwe wan chaꞌ kulowan kata yuu nu nsuꞌwi kiloo taꞌa nten wan.

Nsuꞌwi lyoan ꞌin ska yka xawa naꞌaan nan nu ndyoꞌo loo ykakanꞌ

43 ’Ska yka kwiñii ni, ta ran ska nan nu kunanjoꞌo ꞌñaan.Loꞌo ska yka nu kuxi, ja ta ꞌa ran ska nan nu ka kuan.44 Nchga yka nsuꞌwi lyo neꞌ ꞌin ran xa wa naꞌan neꞌ nannu ndyoꞌo loo ran. Ja xtun neꞌ nan nu xi nchku ꞌin kicheꞌyka; kwiꞌ ngwañaꞌan, ja xtun neꞌ siꞌyu chi kutun ꞌin kicheꞌstyaꞌ. 45 Nchga nten nu suꞌwe tiye, suꞌwe ꞌa nchkwiꞌ neꞌkanꞌ; loꞌo nchga nten nu kuxi tiye, kuxi ti nchkwiꞌ neꞌ kanꞌbra kanꞌ. Sa ñaꞌan chaꞌ nu nsuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin skaa nten,ngwañaꞌan nchkwiꞌ neꞌ.

Tukwa lo kiyaꞌ naꞌan nu mñan nten46 Ti ngwaꞌu la Jesús xka chaꞌ tiya ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―¿Ni chaꞌ nchkwiꞌ ꞌa wan ꞌñaǎn chaꞌ Xꞌnan wan lkaǎn

a? Loꞌo ja ndukwa wan chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan―ndukwin Jesús―. 47 Chkwiǐnꞌ ska chaꞌ tiya loꞌo wanni, sa ñaꞌan lka nten nu ndijyan seꞌen ndiꞌiǐn chaꞌ kunan

Page 40: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 6:48 40 SAN LUCAS 7:5neꞌ chaꞌ nchkwiǐnꞌ, loꞌo kanꞌ ndukwa neꞌ chaꞌ kanꞌ. 48 Sañaꞌan lka ska yu kiꞌyunumñannaꞌan ꞌin yu, ngwañaꞌan lkanten kanꞌ. Suꞌwe ꞌa msuꞌwa yu kiꞌyu kanꞌ kee kiyaꞌ naꞌanꞌin yu, chaꞌ chunꞌ kee siyaꞌ ti ndukwa kiyaꞌ naꞌan kanꞌ.Bra kanꞌ lye ꞌa ngwiꞌya tyoo, loꞌo tlyaa ꞌa tyiꞌa yuu mdijinkiyaꞌ naꞌan kanꞌ; wa lyuꞌwa ti naꞌan kanꞌ, loꞌo ja ngwa ꞌintyiꞌa yuu kanꞌ xlyuu ꞌin ran, chaꞌ tsaa ꞌa nduun kiyaꞌ ranchunꞌ kee kanꞌ. 49 Loꞌo ndiya xka la nten nu nnan chaꞌ nunchkwiǐnꞌ loꞌo, loꞌo ja ndukwa ꞌa neꞌ chaꞌ kanꞌ. Sa ñaꞌan lkaxka yu kiꞌyu nu mñan naꞌan ꞌin yu lo ysiin ti, ngwañaꞌanlka nten kanꞌ. Ja kiꞌñi yuꞌwi kiyaꞌ naꞌan ꞌin yu kiꞌyu kanꞌ.Kanꞌ ngwiꞌya tyoo tlyaa, mdijin tyiꞌa yuu kiyaꞌ naꞌan kanꞌ.Bra kanꞌ mdyii ran nguꞌwa ran lo tyiꞌa yuu kanꞌ.

7Yꞌni Jesús joꞌó ꞌin ska msu ꞌin xꞌnan sndaru

1Brawamdyii ykwiꞌ Jesús loꞌo nten kanꞌ, bra kanꞌmdoꞌoyu ndyaa yu nde kichen Capernaum. 2 La kanꞌ ndiꞌin skacapitán nu lka ndloo ꞌin sndaru ꞌin neꞌ romano, neꞌ xka laꞌatsuꞌ tujoꞌo lka neꞌ kanꞌ. Mdiya skamsu ꞌin yu nu ndiya ꞌa tiꞌyu ꞌin. Loꞌo ni, tiꞌí ꞌa msu kanꞌ, wa kaja ti yu. 3Xa wa ynancapitán kanꞌ kaꞌan ꞌa chaꞌ nu nchkwiꞌ nten chaꞌ ꞌin Jesús,bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo chinꞌ yu kula kichen kanꞌ, chaꞌ tsaaneꞌ chkwiꞌ neꞌ loꞌo Jesús chaꞌ kan yu kuꞌni yu joꞌó ꞌin msunu tiꞌí kanꞌ ꞌin yu. 4Mdoꞌo neꞌ ndyaa neꞌ bra kanꞌ. Bra numdiya neꞌ kanꞌ seꞌen ndiꞌin Jesús, bra kanꞌ mdyisnan neꞌykwiꞌ neꞌ loꞌo yu chaꞌ ꞌin capitán kanꞌ.

―Suꞌwe ꞌa nten lka capitán kanꞌ ―ndukwin neꞌ ꞌinJesús―. Yu nu nsuꞌwi lyo ꞌa ꞌwa lka yu kanꞌ, kanꞌ chaꞌsuꞌwe ꞌa si kuꞌnii joꞌó ꞌin msu nu tiꞌí kanꞌ ꞌin yu―ndukwinneꞌ―. 5Wandyaꞌan ꞌa tiꞌ ba chaꞌ ndiꞌin yu kula kanꞌ kichentyi ba. Ti ykwiꞌ ti yu mda yu tñi chaꞌ tyaꞌ laa ꞌwa kichentyi bare ―ndukwin neꞌ.

Page 41: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 7:6 41 SAN LUCAS 7:106 Bra kanꞌ ndyaa Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ. Ti ji kala neꞌ

loꞌo Jesús seꞌen ndukwa naꞌan ꞌin capitán kanꞌ, bra kanꞌmsuꞌwa capitán ꞌin xka ta taꞌa suꞌwe yu chaꞌ tsaa neꞌtyukwa taꞌa neꞌ loꞌo Jesús tuwiin seꞌen ndijyan yu:

―Nde ñaꞌan nchkwiꞌ capitán kanꞌ ―ndukwin neꞌ ꞌinJesús bra kanꞌ―: “Ja kuwe tiiꞌ lye ꞌaa, yu kula” ndukwin,“ja nꞌni chaꞌ kan wan naꞌan tyiǐn” ndukwin capitán.7 “Kanꞌ chaꞌ ja loꞌoǔn ndaꞌaǎn bra nu yaa neꞌ yaa tiꞌin neꞌꞌiin tsan” ndukwin. “Sa kanꞌ ti tñan nchka tiǎnꞌ, si kulootñan, chkaamsu ꞌñaǎn kwañaꞌan ti.” Ngwañaꞌan ndukwincapitán kanꞌ, chaꞌ chkwiꞌ ba loꞌoo―ndukwin neꞌ―. 8 Loꞌondukwin yu chaꞌ re ꞌwa: “Loꞌo naꞌ ni” ndukwin yu, “ndiyaxka nu ndlo tñan ꞌñaǎn; loꞌo naꞌ ndloǔn tñan ꞌin sndarunu ndiꞌin ꞌñaǎn” ndukwin. “Tsaa neꞌ lo kichen ꞌñaǎn, sikuloǔn tñan ꞌin neꞌ chaꞌ tsaa neꞌ; kan neꞌ seꞌen ndiꞌiǐn, sisiꞌyaǎn ꞌin neꞌ chaꞌ kan neꞌ; bra ti kuꞌni msu ꞌñaǎn ya ñaꞌanti tñan nu kuloǔn ꞌin yu” ndukwin capitán kanꞌ. “Kanꞌchaꞌ ni, jlyo tiǎnꞌ chaꞌ ka ꞌiin kuloo tñan chaꞌ chkaa yu tiꞌíkanꞌ ꞌñaǎn.” Sa kanꞌ ti chaꞌ nchka tiꞌ capitán chkwiꞌ loꞌoo―ndukwin neꞌ taꞌa suꞌwe capitán kanꞌ ꞌin Jesús.

9 Bra wa ynan Jesús chaꞌ nu ykwiꞌ neꞌ loꞌo, nduwe ꞌa tiꞌyu. Bra kanꞌ mxitukwi Jesús seꞌen ndijyan tuwiin, ykwiꞌyu loꞌo nten nu ndaꞌan loꞌo yu:

―Chañi chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan ni ―ndukwinJesús―, chaꞌ ja ya ñaꞌaǎn ꞌin ska nten nu suꞌwe ꞌa ndyaañaꞌan tiꞌ ꞌin Ndiose sa ñaꞌan nu ndyaa ñaꞌan tiꞌ capitánkanꞌ. Tyukwi ñaꞌaan nasiyun Israel re, ja nsuꞌwi nten nundyaa ñaꞌan tiꞌ ꞌñaǎn ngwañaꞌan―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

10 Loꞌo kanꞌ mxitukwi taꞌa suꞌwe nsuꞌwi capitán kanꞌ,ndyaa neꞌ seꞌen ndukwa naꞌan tyi yu kula kanꞌ. Bra kanꞌnaꞌan neꞌ chaꞌ wa nchkaa msu nu tiꞌí kanꞌ.

Yꞌni Jesús chaꞌ xiyaꞌ ndyuꞌu ska yu kuneꞌ nu wa ngujwi

Page 42: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 7:11 42 SAN LUCAS 7:1711Chunꞌ ndiꞌin la ndyaa Jesús nde ska kichen seꞌen naan

Naín; ndyaa neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu loꞌo yu, loꞌokaꞌan ꞌa nten ndyaa loꞌo. 12 Wa ndiya neꞌ tuꞌwa kichenkanꞌ, bra kanꞌ naꞌan neꞌ chaꞌ ndyaa loꞌo neꞌ kichen kanꞌꞌin ska ayman chaꞌ wa katsiꞌ. Sñiꞌ ska nu kunaꞌan tiꞌi lkaaymankanꞌ; wanganunnukunaꞌan kanꞌ xka ti chaꞌ ngujwisñiꞌ, chaꞌ ska ti sñiꞌ kiꞌyu nsuꞌwi nu kunaꞌan kanꞌ, loꞌo wangujwi yu ni. Tyun ꞌa neꞌ kichen kanꞌ mdaꞌan neꞌ loꞌo.13Bra nu naꞌan Jesús nu nka Xꞌnaan ꞌin ayman kanꞌ, ngwatꞌnan ꞌa tiꞌ yu ꞌin nu kunaꞌan tiꞌi jyaꞌan ayman kanꞌ. Brakanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo:

―Ja kunaan―ndukwin yu.14 Bra kanꞌ yaa Jesús seꞌen ndiꞌin neꞌ kanꞌ, mstya yaꞌ yu

chunꞌ kaꞌ seꞌen nsuꞌwi ayman. Bra kanꞌ yaa tuun neꞌ nundiꞌya ꞌin ayman kanꞌ, ykwiꞌ Jesús loꞌo ayman kanꞌ:

―Yu kuneꞌ ―ndukwin―, ¡tukwii lyaa!15Bra ti mdyitukwa ayman kanꞌ, mdyisnan yu ykwiꞌ yu

loꞌo neꞌ bra kanꞌ. Xiyaꞌ ndya Jesús ꞌin yu kuneꞌ kanꞌ ꞌinjyaꞌan yu bra kanꞌ. 16 Yuwe ꞌa tiꞌ nchga nten la kanꞌ, chaꞌnaꞌan neꞌ ꞌin yu nu ngujwi kanꞌ. Bra kanꞌ mdyisnan neꞌyꞌni tnun neꞌ ꞌin Ndiose.

―Tnun ꞌa chaꞌ ndiꞌin ꞌin yu nu wamdiyan seꞌen ndiꞌianni ―ndukwin neꞌ―, kanꞌ lka nu nchkwiꞌ nchga chaꞌ ꞌinNdiose loꞌoan.

Ngwañaꞌan ndukwin neꞌ bra kanꞌ. Loꞌo xka chaꞌ ykwiꞌneꞌ:

―Wa mdiyan Ndiose ni, chaꞌ tayaꞌ Ni ꞌin nten ꞌin Ni―ndukwin neꞌ.

17Wa lye ꞌa nganen nchga chaꞌ tnun nu yꞌni Jesús ndenchga kichen lo yuu ꞌin Judea; ngwañaꞌan tyun kichen nundiꞌin tijyuꞌ la nganen chaꞌ kanꞌ.

Ngulo Xuwa tñan ꞌin nten ꞌin yu chaꞌ tsaa neꞌ seꞌen ndiꞌinJesús

Page 43: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 7:18 43 SAN LUCAS 7:2318Wa ynan Xuwa sa ñaꞌan chaꞌ nu ngwa nde kwa, chaꞌ

yu kuneꞌ nu ndaꞌan loꞌo Xuwa, kanꞌ lka nu ytsaꞌ ꞌin yu.19 Bra kanꞌ msiꞌya Xuwa ꞌin tukwa yu kuneꞌ taꞌa ndaꞌanyu kanꞌ. Ngulo yu tñan ꞌin neꞌ chaꞌ tsaa kunichaꞌ neꞌ ꞌinJesús si chañi chaꞌ ykwiꞌ yu lka yu Krixtu, nten nu tnunnchka nu wa suꞌwa ti Ndiose chaꞌ kan lo chalyuu; o ta tindiꞌin chaꞌ kata la chinꞌ neꞌ sa ñaꞌan bra nu kan xka ntennu tnun la chaꞌ ndiꞌin ꞌin. 20Bra kanꞌ ndyaa nten ꞌin Xuwaseꞌen ndiꞌin Jesús, chaꞌ chkwiꞌ neꞌ loꞌo yu:

―Wa ngulo Xuwa nu ndukwatya ꞌin nten tñan ꞌwa chaꞌndijyan ba ―ndukwin neꞌ―, chaꞌ kunichaꞌ ba ꞌiin: ¿Tachañi chaꞌ ti kwiꞌ Krixtu lka nuꞌwin a? ¿Ta nuꞌwin lka ntennu tnun nchka nu wa suꞌwa ti Ndiose chaꞌ kan lo chalyuure a? ¿O ta ti ndiꞌin chaꞌ kata la ba ꞌin xka nten nu tnun lachaꞌ ndiꞌin ꞌin a? Nchka tiꞌ ba chaꞌ kaja chaꞌ nu ñi ꞌwa.

21Bra nu ndiꞌin neꞌ kanꞌ seꞌen ndiꞌin Jesús, bra kanꞌ yꞌniJesús joꞌó ꞌin tyun neꞌ tiꞌí. Mdiya neꞌ nu wa sꞌni msñi kichaꞌin, loꞌo mdiya nu sa ndijin ti kicha ꞌin, loꞌo numsñi kwiꞌinkuxi ꞌin; bra ti nchkaa neꞌ kanꞌ. Loꞌo neꞌ kwityiinꞌ, yꞌniJesús chaꞌ ngalaa kiloo neꞌ. 22 Kanꞌ chaꞌ mxkwen Jesús ꞌinneꞌ kanꞌ bra kanꞌ:

―Yaa lya wan katsaꞌ wan ꞌin Xuwa kwa nchga chaꞌ nuwa naꞌan wan seꞌen ndiꞌiǐn, nchga chaꞌ nu wa ynan wannde re. Katsaꞌ wan ꞌin yu chaꞌ xiyaꞌ ngalaa kiloo tyunnten nu ngwa kwityiinꞌ; bra kanꞌ suꞌwe ꞌa ndaꞌan neꞌ nutiꞌí kiyaꞌ; kwiꞌ ngwañaꞌan, wa luwi kunaꞌ neꞌ nu ngutsuꞌkunaꞌ; loꞌo ni, wa nnan suꞌwe neꞌ nu ngwa kuꞌun tunskan;loꞌo nten nu wa ngujwi, ndyuꞌu neꞌ xiyaꞌ; loꞌo neꞌ tiꞌi ni,nnan neꞌ chaꞌ suꞌwe nu nchkwiǐnꞌ loꞌo neꞌ sa ñaꞌan ndlaaNdiose ꞌin nten ꞌin nchga chaꞌ kuxi. Ngwañaꞌan nchkwinwan ꞌin Xuwa kanꞌ. 23 Si nu ja ka jyuꞌu tiꞌ wan ñaꞌan wanꞌñaǎn, ka suꞌwe kasiya ꞌwan bra kanꞌ ―ndukwin Jesús ꞌinneꞌ.

Page 44: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 7:24 44 SAN LUCAS 7:2924 Bra kanꞌ mxitukwi neꞌ ndyaa neꞌ, nten nu wa mnin

Xuwa ꞌin chaꞌ yan kanꞌ. Bra kanꞌmdyisnan Jesús ykwiꞌ chaꞌꞌin Xuwa kanꞌ loꞌo nten nu nganun seꞌen ndiꞌin.

―¿Sa ñaꞌan nan nxkeꞌ tiꞌ wan a? Wa yaa naꞌan wanꞌin Xuwa kanꞌ nu ngwa xkanꞌ nde niꞌ kixinꞌ seꞌen ja ndiꞌinnten ―ndukwin Jesús―. ¿Nxkeꞌ tiꞌ wan chaꞌ tukwa chaꞌnka tiye yu bra nu nchkwiꞌ yu loꞌo nten a? Wa jlyo tiꞌwan chaꞌ nchkii yka kii bra nu nchka kwiꞌin, nchkii taꞌatyukwaa laꞌa. ¿Ta ngwañaꞌan mskeꞌ tiꞌ wan xa nu naꞌanwan ꞌin yu a? 25 ¿Sa ñaꞌan nan mskeꞌ tiꞌ wan bra nu naꞌanwan ꞌin yu kanꞌ sikwa a? ¿Ta suꞌwe ꞌa steꞌ yu bra nu naꞌanwan ꞌin yu la kanꞌ a? Wa jlyo tiꞌ wan chaꞌ siꞌi niꞌ kixinꞌndiꞌin nten nu suꞌwe ꞌa steꞌ, siꞌi niꞌ kixinꞌ ndiꞌin nten nunsuꞌwi ꞌa tñi ꞌin neꞌ chaꞌ kwiji neꞌ kwa ñaꞌan ti; naꞌan tyineꞌ kuliyaꞌ nu lka ree, la kanꞌ ndiꞌin neꞌ kanꞌ. 26 Ja chanmgii tiꞌ wan chaꞌ lka Xuwa kanꞌ ska nten nu nchkwiꞌ chaꞌꞌin Ndiose loꞌo nten. Chañi chaꞌ lka yu ngwañaꞌan, loꞌo ni,tlyu la tñanmjwi ꞌin yu. 27Nde lka chaꞌ nu ndukwa lo kityikula chaꞌ ꞌin tñan nu nsuꞌwi ꞌin Xuwa kanꞌ:Kuloǔn tñan ꞌin ska msu ꞌñaǎn chaꞌ tsaa yu nde loo la ꞌiin

seꞌen tsaa,chaꞌ tsaa yu slaa lya yu tuwiin seꞌen nu tsaa ykwiiꞌ,

ndukwin Ndiose ꞌin Krixtu.28 Ti nchkwiꞌ la Jesús loꞌo neꞌ bra kanꞌ:―Chaꞌ nu ñi nchkwiǐnꞌ loꞌo wan chaꞌ ꞌin Xuwa nu

ndukwatya ꞌin nten, chaꞌ ja ya xuꞌwi ska nten chalyuu nutnun la tñan nchka ꞌin, sa ñaꞌan tñan nu lka Xuwa kanꞌ.Bra kanꞌ wa ndijyaǎn chaꞌ kaǎn ndloo niꞌ kasiya ꞌin nten.Loꞌo ni, nchga nten nu tsaa ñaꞌan tiꞌ ꞌñaǎn, tnun la chaꞌnchka ꞌin neꞌ kanꞌ ke Xuwa, ni siya tiꞌi ti neꞌ, ni siya kuneꞌti neꞌ ―ndukwin Jesús.

29 Bra kanꞌ nten nu wa yaa seꞌen ndiꞌin Xuwa chaꞌtukwatya yu ꞌin neꞌ ti ngwa xkanꞌ la, bra wa ynan neꞌ chaꞌnu ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ, bra kanꞌ yꞌni tnun nchga neꞌ kanꞌ

Page 45: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 7:30 45 SAN LUCAS 7:35ꞌinNdiose, loꞌo neꞌ kuxi nundlo tñi ꞌin nten chaꞌ ꞌin neꞌ xkalaꞌa tsuꞌ, loꞌo xka ta nten. 30 Kwi ngwañaꞌan, neꞌ fariseoloꞌo mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo nu ja xlyaa chaꞌ tukwatyaXuwa ꞌin neꞌ nu ngwa bra kanꞌ, ja ngwiꞌya neꞌ kwenta ꞌintñan nu ngiꞌni Ndiose chaꞌ nu ndayaꞌ Ni ꞌin nten. Bra kanꞌxiyaꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ:

31―Ja suꞌwe sa ñaꞌan nungiꞌni nten chalyuu ni―nduk-win―. 32 Sa ñaꞌan ngiꞌni nu xuwe nu ndiꞌin jya ti jluꞌwekichen, ngwañaꞌan ngiꞌni nten chalyuu ni. Nchka ndajatiꞌ nu xuwe ñaꞌan ꞌin taꞌa ndiꞌin jya neꞌ, chaꞌ ja nchka ꞌa tiꞌtaꞌa neꞌ tyiꞌin jya neꞌ loꞌo neꞌ. Bra kanꞌ nxiꞌya nu xuweꞌin taꞌa ndiꞌin jya: “¿Ni chaꞌ lka ja xlyaa wan kula kiyaꞌwan a? Nan ngala ba chinꞌ jiin loꞌo kuwi kii chaꞌ ꞌwan”ndukwin nu xuwe ꞌin taꞌa. “¿Ni chaꞌ lka ja xlyaa wan kaxiꞌin tiꞌ wan loꞌo ba a? Nan ngala ba jiin xiꞌin, nan ngananba ndiꞌin ba” ndukwin nu xuwe ꞌin taꞌa ndiꞌin jya. Loꞌoꞌwan ―ndukwin Jesús―, ti kwiꞌ ngwañaꞌan ngiꞌni wan,ꞌwan nu lka wan nten chalyuu ni; xkwiꞌ chaꞌ ndaja tiꞌ wanꞌin taꞌa nten wan seꞌen ndiꞌin wan, chaꞌ ja suꞌwe nka tiyewan siyaꞌ ti ñaꞌan wan ꞌin taꞌa nten wan. 33Nde ndlyuu tinchkwiꞌ wan―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―. Bra nu yan Xuwanu ndukwatya ꞌin nten chalyuu, ja yku yu loꞌo wan, jayiꞌo yu xalyu loꞌo wan; bra kanꞌ ndukwin wan chaꞌ nsuꞌwikwiꞌin xaꞌan ꞌin yu ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―. 34 Chunꞌndiꞌin la msuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten;suꞌwa ti nchkuǔn loꞌo wan bra kanꞌ, suꞌwa ti ndiꞌiǐn loꞌowan naꞌan tyi wan. Kanꞌ chaꞌ nchkwiꞌ wan ꞌñaǎn: “Ñaꞌaansa ñaꞌan nu ngiꞌni yu kwa ni” ndukwin wan ꞌin taꞌa wan,“xkwiꞌ nan nchku ti yu kwa nchka tiꞌ yu, xkwiꞌ nan kuꞌwiti yu ndaꞌan yu. Ja suꞌwe yu kwa chaꞌ lka yu taꞌa suꞌwensuꞌwi neꞌ kuxi nu ndlo tñi ꞌñaan, loꞌo xka ta neꞌ kuxi kanꞌlka taꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu” ndukwin wan ꞌñaǎn. 35Ndukwinwan chaꞌ ja suꞌwe chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ; kanꞌ chaꞌ nde loo la

Page 46: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 7:36 46 SAN LUCAS 7:41ka biyaꞌ tiꞌ wan chaꞌ nu chañi ꞌa lka chaꞌ nu nchkwiꞌ ntenꞌñaǎn, chaꞌ nu tñan ꞌin Ndiose ndijyaǎn.

Yku tlyaa Jesús seꞌen ndiꞌin ska yu fariseo36Mdiya ska yu fariseo nu ykwiꞌ loꞌo Jesús chaꞌ tsaa ku

tlyaa loꞌo yu naꞌan tyi yu. Loꞌo neꞌ fariseo kanꞌ ni, kti ꞌangiꞌni neꞌ, mskeꞌ tiꞌ neꞌ. Bra kanꞌ yaa Jesús seꞌen ndukwanaꞌan tyi yu, yaa tukwa yu tuꞌwa msaa. 37 Ti kwiꞌ kichenkanꞌ mdiꞌin ska nu kunaꞌan nu kaꞌan ꞌa kiꞌyu nsuꞌwi ꞌin.Bra nu ngwa biyaꞌ tiꞌ nu kunaꞌan kanꞌ, chaꞌ wa mdiyanJesús ku tlyaa seꞌen ndiꞌin yu fariseo kanꞌ, bra kanꞌ chaꞌꞌin ti nu kunaꞌan kanꞌ yaa seꞌen ndiꞌin Jesús; mdiyan loꞌoska teꞌén lyuꞌ ti sete nu xi ꞌa tyiꞌi. 38Yaa tukwa nu kunaꞌankanꞌ lyuu kwiꞌ seꞌen ti seꞌen ndukwa kiyaꞌ Jesús bra kanꞌ.Nganan ꞌa nu kunaꞌan kanꞌ, ngalu tyiꞌa kiloo chunꞌ kiyaꞌJesús; bra kanꞌ msuweꞌ kichanꞌ ke kiyaꞌ yu chaꞌ xtyi kiyaꞌyu. Ykwichaꞌ nu kunaꞌan kanꞌ kiyaꞌ Jesús bra kanꞌ, mdyiisete xi kanꞌ mslu chunꞌ kiyaꞌ yu. 39 Loꞌo yu fariseo nu waykwiꞌ loꞌo Jesús chaꞌ tsaa ku tlyaa seꞌen ndiꞌin yu, bra wanaꞌan yu ꞌin nu kunaꞌan kanꞌ, kanꞌ mdaꞌan chaꞌ tiye yu brakanꞌ: “Ja chañi chaꞌ lka yu re ska nten nu nchkwiꞌ chaꞌ ꞌinNdiose loꞌo nten. Si kwiꞌ kanꞌ lka yu, bra kanꞌ ja chan kiꞌyayu kwenta sa ñaꞌan lka nu kunaꞌannunxtya yaꞌ chunꞌ kiyaꞌyu ni; ka biyaꞌ tiꞌ yu chaꞌ ska nu kunaꞌan nu chen ꞌa ñaꞌanngiꞌni ndiꞌin lo chalyuu lka nu kunaꞌan kwa.”

40Bra kanꞌ mdyisnan Jesús ykwiꞌ yu loꞌo yu fariseo kanꞌ:―Simón, ndiya ska chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌoo ―ndukwin

Jesús ꞌin yu.―Katsaaꞌ lyaa ꞌñaǎn, yu kula ―ndukwin yu fariseo ꞌin

yu bra kanꞌ.41 ―Mdiya tukwa nten nu ndukwi tneꞌ, chaꞌ mjñiꞌ

neꞌ tñi ꞌin ska yu kuliyaꞌ ―ndukwin Jesús ꞌin yu fariseokanꞌ―. Ska yu ndukwi yu kaꞌan ꞌa tñi ꞌin yu kuliyaꞌ kanꞌ,

Page 47: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 7:42 47 SAN LUCAS 7:48xka yu ndukwi yu chinꞌ la ꞌin yu kanꞌ. 42Taꞌa tyukwaa yu jangwa ꞌin yu tya yu tñi ꞌin yu kuliyaꞌ kanꞌ bra kanꞌ. Kanꞌ chaꞌnchka tꞌnan tiꞌ yu kuliyaꞌ kanꞌ ꞌin taꞌa tyukwaayukanꞌ; yꞌnityii yu kwenta ꞌin yu kanꞌ ngwañaꞌan ti. Katsaaꞌ lyaa ꞌñaǎnsikwa ―ndukwin Jesús ꞌin yu fariseo kanꞌ―, ¿ti ka lka nusuꞌwe la nka tiye ñaꞌan ꞌin yu kuliyaꞌ kanꞌ a? ¿Si ska yu, ota xka yu a?

43 Bra kanꞌ mxkwen Simón ꞌin Jesús:―Nu ndukwi kaꞌan la, kanꞌ lka; chunꞌ lye la yꞌni nu

kuliyaꞌ kanꞌ chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin. Ngwañaꞌan lka kanꞌ ―nduk-win Simón.

―Chañi chaꞌ nchkwiiꞌ ―ndukwin Jesús bra kanꞌ.44Naꞌan ꞌa Jesús seꞌen ndiꞌin nu kunaꞌan kanꞌ, bra kanꞌ

xiyaꞌ ykwiꞌ yu loꞌo Simón kanꞌ:―Kiꞌyaa chinꞌ kwenta sa ñaꞌan nu ngiꞌni nu kunaꞌan re

―ndukwin―. Bra numdiyaǎn niꞌ ñaꞌan re tsan, nuꞌwin jamdaa tyiꞌa katen kiyaǎnꞌ; loꞌo ni, wa mjyaꞌan nu kunaꞌanre kiyaǎnꞌ loꞌo tyiꞌa kiloo, wa mxtyi nu kunaꞌan re kiyaǎnꞌloꞌo kichanꞌ ke ti. 45Kwiꞌ ngwañaꞌan, nuꞌwin ja ykwichaaꞌꞌñaǎn bra nu mdiyaǎn niꞌ ñaꞌan re; loꞌo nu kunaꞌan re,ti bra mdiyaǎn niꞌ ñaꞌan re, ja ya tyii chkwichaꞌ kiyaǎnꞌ.46 Ngwañaꞌan ja msluu sete keěn tsan; loꞌo ni, wa mslunu kunaꞌan re sete xi chunꞌ kiyaǎnꞌ. 47 Nde lka chaꞌ nukatsaǎnꞌ ꞌiin ni, chaꞌ suꞌwe la nchka tꞌnan tiꞌ nu kunaꞌan reꞌñaǎn, kanꞌ chaꞌ ka biyaꞌ tiiꞌ chaꞌ wa yꞌni tyii Ndiose kiꞌyanu ndukwi, ni siya kaꞌan ꞌa kiꞌya mdiꞌin ꞌin tloo Ndiose.Loꞌo nten nu ja ndiꞌin lye kiꞌya ꞌin chaꞌ kuꞌni tyii Ndioseꞌin ran, chinꞌ la chaꞌ nduwe tiꞌ neꞌ kanꞌ ñaꞌan neꞌ ꞌin Ndiose―ndukwin Jesús ꞌin Simón.

48 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo nu kunaꞌan kanꞌ:―Wayꞌni tyii Ndiose nchga kiꞌya numdiꞌin ꞌiin―nduk-

win.

Page 48: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 7:49 48 SAN LUCAS 8:549 Bra kanꞌ nten nu suꞌwa ti mdiyan loꞌo Jesús chaꞌ ku

tlyaa neꞌ seꞌen ndiꞌin Simón, mdyisnan neꞌ kanꞌ ykwiꞌ neꞌloꞌo taꞌa neꞌ:

―¿Ti ka nu lka yu kiꞌyu re a? ¿La nde mjwi chabiyaꞌ ꞌinyu chaꞌ kuꞌni tyii yu kiꞌya nu ndiꞌin ꞌin nten a? ―ndukwinneꞌ.

50 Loꞌo ykwiꞌ Jesús loꞌo nu kunaꞌan kanꞌ bra kanꞌ:―Wa mdyii chaꞌ kuxi nu ndiꞌin ꞌiin chunꞌ ndyaa ñaꞌan

tiiꞌ ꞌñaǎn. Tiin ti tyiꞌin niꞌ kasiya ꞌiin, tyaa lyaa ni.8

Neꞌ kunaꞌan nu mdayaꞌ ꞌin Jesús1 Chunꞌ ndiꞌin la, mdoꞌo Jesús ndyaa yu tyun kichen,

loꞌo kichen tnun, loꞌo kichen xuwe ti. Ykwiꞌ ꞌa yu chaꞌsuꞌwe ꞌin Ndiose loꞌo neꞌ kichen kanꞌ; ykwiꞌ yu chaꞌ wandijyan Ndiose chaꞌ ka Ni ndloo niꞌ kasiya ꞌin nten. Suꞌwamdaꞌan Jesús loꞌo tii tyukwa neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌinyu. 2Loꞌo tyun neꞌ kunaꞌan ndyaa loꞌo neꞌ kanꞌ; tiꞌí ꞌa ngwaneꞌ kunaꞌan kanꞌ nu ngwa sꞌni la, bra kanꞌ yꞌni Jesús chaꞌnchkaa neꞌ, loꞌo wa ngulo yu kwiꞌin kuxi nu nsuꞌwi ꞌin neꞌkanꞌ. Ndaꞌan ska nu kunaꞌan nu naan Liya Magdalena loꞌoneꞌ, wa mdoꞌo kati loo kwiꞌin kuxi ꞌin. 3 Loꞌo kanꞌ Xnannaan xka nu ndaꞌan loꞌo neꞌ; kwilyoꞌo ska yu naan Chuzalka Xnan kanꞌ, ska yu nu lka ndloo chaꞌ ꞌin ree Herodeslka yu Chuza kanꞌ. Ngwañaꞌan Susana, loꞌo ti tyun la neꞌkunaꞌan nu ndayaꞌ ꞌin Jesús loꞌo nan nu nsuꞌwi ꞌin neꞌ.

Chaꞌ ꞌin nten nu yta mta trigu4 Bra kanꞌ kaꞌan ꞌa nten kichen kanꞌ mdoꞌo neꞌ ndyaa

naꞌan neꞌ ꞌin Jesús. Bra wa mdyoꞌ tiꞌin nten kaꞌan kanꞌsa tlyu ti, bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ. Nde lka chaꞌ nungwaꞌu yu ꞌin neꞌ kanꞌ bra kanꞌ:

5―Wa ndyaa ska nten kata mta trigu ꞌin yu. Katsaǎnꞌꞌwan sañaꞌanngwabranumsnenyumta kanꞌ: Ngalu chinꞌ

Page 49: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 8:6 49 SAN LUCAS 8:12mta kanꞌ tuwiin seꞌen ndijin nten, ngwoꞌo sta neꞌ mta kanꞌbra kanꞌ, loꞌo yan kiñi yku ꞌin ran. 6Xka ta mta kanꞌ ngaluseꞌen nu chinꞌ ꞌa yuu nskwa chunꞌ kee. Bra nu mtsu mtakanꞌ, ja ngwa kaluu suꞌwe kala kanꞌ, chunꞌ ja kiꞌñi yaa suunran; mdyii kala kanꞌ ngwityi ran bra kanꞌ, chaꞌ ja mjwiseꞌen tsaa suun ran. 7Xka tamta kanꞌ ngalu seꞌenmdukwayka kicheꞌ nu ngwa xkanꞌ; bra kanꞌ bra ti ndyukwa kutenyka kicheꞌ kanꞌ xiyaꞌ, sa ñaꞌan yaꞌ nu ja mda ꞌa ran seꞌenkaluu kala trigu kanꞌ siyaꞌ ti. 8Xka ta mta kanꞌ ngalu seꞌennu suꞌwe ꞌa yuu; suꞌwe ꞌa ngaluu kala kanꞌ, kaꞌan ꞌa mtamdoꞌo lo juun ran bra kanꞌ. Seꞌen nu yta yu ska mlya timta trigu, kanꞌ nu suꞌwe ꞌa mdoꞌo; sa yaꞌ ska siyentu mlyamta mdoꞌo bra kanꞌ.

Bra wa mdyii ykwiꞌ Jesús chaꞌ kanꞌ loꞌo neꞌ, bra kanꞌkwen ꞌa ykwiꞌ yu:

―Kunan suꞌwe wan si chañi chaꞌ nchka tiꞌ wan kunanwan chaꞌ suꞌwe nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan.

Ytsaꞌ Jesús ꞌin neꞌ ni chaꞌ lka nchkwiꞌ yu chaꞌ kutsiꞌ ti9Bra kanꞌ mnichaꞌ neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Jesús kanꞌ

sa ñaꞌanndyoꞌo chaꞌ kanꞌ. 10Mxkwen Jesús ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―ꞌWan nu ndaꞌan wan loꞌoǔn, ndayaꞌ ꞌa Ndiose ꞌwan

chaꞌ nchka biyaꞌ tiꞌ wan nchga chaꞌ nu yuꞌwi nchkunꞌ ti nungwa sꞌni; kanꞌ chaꞌ ka ꞌwan ka biyaꞌ tiꞌ wan sa ñaꞌan kuloNdiose tñan ꞌin nten. Xka ta nten ni, xkwiꞌ chaꞌ kutsiꞌ tinchkwiǐnꞌ loꞌo neꞌ bra nu chkwiǐnꞌ ska chaꞌ tiya loꞌo neꞌ,chaꞌ ngwañaꞌan ja ka biyaꞌ tiꞌ neꞌ, ni siya naꞌan neꞌ nu ngwaxkanꞌ; ja ska chaꞌ kanun ke neꞌ, ni siya wa ynan neꞌ nungwa xkanꞌ.

Ykwiꞌ Jesús sa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ ꞌin nten nu yta mta11 ’Nde lka sa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ kanꞌ ―ndukwin Jesús

ꞌin neꞌ―. Sa ñaꞌan lka mta nu wa msnen yu kanꞌ,ngwañaꞌan lka chaꞌ suꞌwe nu nchkwiꞌ Ndiose loꞌo nten.12Sa ñaꞌan lka ska tamta nu ngalu tuwiin kanꞌ, ngwañaꞌan

Page 50: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 8:13 50 SAN LUCAS 8:17lka nten nu wa ynan chaꞌ suꞌwe kanꞌ nu ngwa xkanꞌ, loꞌokanꞌ bra ti ndijyan kuneꞌ xaꞌan chaꞌ kuꞌni tyii chaꞌ suꞌwenu nsuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin neꞌ kanꞌ; ja ndyuꞌwi ꞌa tiꞌ neꞌ chaꞌsuꞌwe kanꞌ bra kanꞌ, ja nchka tyoꞌo laa neꞌ kanꞌ ꞌin chaꞌ kuxiꞌin yu bra kanꞌ. 13 Sa ñaꞌan lka xka ta mta nu ngalu lo yuuseꞌen lti ti tuꞌwa yuu chunꞌ kee kanꞌ, ngwañaꞌan lka ntennu suꞌwe ꞌa nka tiye neꞌ bra nu ynan neꞌ chaꞌ suꞌwe kanꞌti kulo. Bra kanꞌ sa ñaꞌan lka kala xuwe kanꞌ, chaꞌ ja kiꞌñiyaa suun ran lo kee kanꞌ, ngwañaꞌan lka nten kanꞌ, chaꞌchinꞌ ti bra ndalo neꞌ chaꞌ msñi neꞌ chaꞌ suꞌwe kanꞌ; branu ñaꞌan xka ta nten ꞌin neꞌ kanꞌ, ndla ti kulaa yaꞌ neꞌ chaꞌsuꞌwe kanꞌ bra kanꞌ. 14 Sa ñaꞌan lka chaꞌ ꞌin mta nu ngalulaja yka kicheꞌ kanꞌ, ngwañaꞌan lka nten nu wa ynan chaꞌsuꞌwe kanꞌ nu ngwa xkanꞌ; loꞌo kanꞌ ndiꞌin ꞌa tñan ꞌin neꞌ,ndiꞌin ꞌa tñi ꞌin neꞌ, loꞌo nsuꞌwi ꞌa seꞌen kwiji neꞌ tñi chaꞌ ꞌinti neꞌ; kanꞌ chaꞌ ja nchka kanun suꞌwe chaꞌ suꞌwe kanꞌ niꞌkasiya ꞌin neꞌ. 15 Sa ñaꞌan lka mta nu ngalu seꞌen nu suꞌweꞌa yuu kanꞌ, ngwañaꞌan lka nten nu tyukwi ti tiye neꞌ nnanneꞌ chaꞌ suꞌwe nu nchkwiꞌ Ndiose loꞌo neꞌ; xlyaa neꞌ tukwaneꞌ nchga chaꞌ nu nchkwiꞌ Ndiose loꞌo neꞌ. Ndalo neꞌ kanꞌbra kanꞌ, ja ndaꞌan chunꞌ neꞌ chaꞌ wa msñi neꞌ chaꞌ kanꞌ.Loꞌo bra kanꞌ suꞌwe ꞌa chaꞌ nsuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin neꞌ kanꞌ.

Chaꞌ ꞌin xaa nu xtya neꞌ niꞌ ñaꞌan16 ’Ja tukwin xtya xaa niꞌ ñaꞌan ꞌin, chaꞌ tukunꞌ neꞌ ꞌin

xaa kanꞌ chunꞌ ndiꞌin la; ti kwiꞌ ti chaꞌ, ja xtya neꞌ ska xaaska niꞌ kiꞌyan ti. Ja ngiꞌni neꞌ ngwañaꞌan. Nxtya neꞌ xaa skaseꞌen nu kwan, chaꞌ xuꞌwi xaa chaꞌ ka ñaꞌan neꞌ nchga nannu ndiꞌin niꞌ ñaꞌan kanꞌ. 17Nchga chaꞌ nu nsuꞌwi nchkunꞌꞌin nten ni, tyija lyo chaꞌ kanꞌ ꞌin neꞌ chunꞌ ndiꞌin la; nchgachaꞌ nu nsuꞌwi mnan ti ni, tyija chaꞌ kanꞌ ꞌin neꞌ chunꞌndiꞌin la, chaꞌ ka biyaꞌ tianꞌ chaꞌ kanꞌ bra kanꞌ.

Page 51: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 8:18 51 SAN LUCAS 8:2418 ’Kanꞌ chaꞌ kunan suꞌwe wan sikwa. Nten nu ndyaa

ñaꞌan tiꞌ chaꞌ nu ngiꞌni xaꞌan neꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose ni, tichkwiꞌ la Ndiose loꞌo neꞌ kanꞌ; loꞌo kanꞌ, nten nu ja ndyaañaꞌan tiꞌ chaꞌ kanꞌ, nu ja nchka tiꞌ kuꞌni xaꞌan chaꞌ kanꞌ,kuꞌni Ndiose chaꞌ ja ka ꞌin neꞌ kanꞌ kuꞌni xaꞌan neꞌ chaꞌ ꞌinNdiose siyaꞌ ti.

Mdiyan jyaꞌan Jesús loꞌo yu kiꞌyu taꞌa Jesús19 Bra kanꞌ mdiyan jyaꞌan Jesús, ndijyan loꞌo yu kiꞌyu

taꞌa yu, mdiyan neꞌ seꞌen ndiꞌin yu bra kanꞌ. Ja ngwa kanneꞌ kwiꞌ seꞌen ndiꞌin yu, chaꞌ kaꞌan ꞌa nten ndiꞌin. 20 Kanꞌchaꞌ ndyaa rsun nde seꞌen nduun Jesús bra kanꞌ:

―Chunꞌ naꞌan nduun jyaꞌaan loꞌo taꞌaa. Nchka tiꞌ neꞌchkwiꞌ neꞌ loꞌoo ―ndukwin neꞌ ꞌin yu.

21 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ:―Nten nu nnan chaꞌ nu nchkwiꞌ Ndiose loꞌo neꞌ, loꞌo

ngiꞌni neꞌ kanꞌ nchga tñan nu ndlo Ni ꞌin neꞌ, sa ñaꞌan silka neꞌ jyaꞌaǎn, sa ñaꞌan si lka neꞌ taꞌaǎn, ngwañaꞌan lkaneꞌ kanꞌ ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

Ngulo Jesús tñan ꞌin kwiꞌin loꞌo kulooꞌ lo tiyuꞌ22 Ngwa ska tsan mdoꞌo Jesús loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan

chaꞌ ꞌin yu, ndyaa neꞌ tuꞌwa tiyuꞌ. Bra kanꞌ yten neꞌ ska niꞌyka naꞌan xuwe ti ndyaa neꞌ.

―Tsaan xka laꞌa tsuꞌ tiyuꞌ re ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.Ndyaa neꞌ loꞌo Jesús bra kanꞌ. 23 Bra nu ti ndiꞌin neꞌ niꞌ

yka naꞌan kanꞌ lo tyiꞌa, yuꞌwi ꞌa sla Jesús; bra ti yijaꞌ yuchinꞌ. Bra kanꞌ lye ꞌa mdyisnan kwiꞌin mskwa loo tiyuꞌkanꞌ. Loꞌo lye ꞌa ngatsa kulooꞌ loo tyiꞌa tiyuꞌ bra kanꞌ, ytentyiꞌa niꞌ yka naꞌan kanꞌ, sa wa sten ti yka naꞌan kanꞌ niꞌtyiꞌa. 24Bra kanꞌ ndyaa mlyo neꞌ sla Jesús nde seꞌen nskwayu lajaꞌ yu. Ykwiꞌ neꞌ loꞌo yu bra kanꞌ:

―¡Yu kula, yu kula! ―ndukwin neꞌ ꞌin yu―, ¡xaa tiiꞌ!¡Wa sten ti yka naꞌan re niꞌ tyiꞌa, kajaan bra kanꞌ!

Page 52: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 8:25 52 SAN LUCAS 8:29Mdyituun Jesús bra kanꞌ, ngulo yu tñan ꞌin kwiꞌin loꞌo

kulooꞌ kanꞌ. Bra ti ngwa tiin ran bra kanꞌ; ja mskwa ꞌakwiꞌin, ja ngutsa ꞌa kulooꞌ. 25 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌnu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu:

―¿Ni chaꞌ ja ndyaa ñaꞌan tiꞌ wan ꞌin Ndiose chaꞌ ka ꞌinNi kuꞌni Ni ngwañaꞌan a? ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ.

Ytsen ꞌa neꞌ kanꞌ, yuwe ꞌa tiꞌ neꞌ ñaꞌan neꞌ ꞌin Jesús brakanꞌ.

―¿Ti ka nu lka yu re a? ―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌaneꞌ―, chaꞌ ynan kwiꞌin, ynan kulooꞌ chaꞌ nu nchkwiꞌ yu―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌa ngiꞌni xaꞌan neꞌ.

Ngulo Jesús kwiꞌin xaꞌan nu msñi ꞌin ska nten26 Laꞌa tiyuꞌ nde re, lo yuu ꞌin neꞌ Galilea lka; bra kanꞌ

xka laꞌa tsuꞌ tiyuꞌ, lo yuu ꞌin neꞌ Gadara lka kanꞌ. Bra kanꞌndyaa neꞌ niꞌ yka naꞌan xuwe ti kanꞌ, mdiya neꞌ lo yuu ꞌinneꞌ Gadara bra kanꞌ. 27Brawamdoꞌo neꞌ niꞌ yka naꞌan kanꞌ,bra kanꞌ ndyukwa taꞌa Jesús loꞌo ska yu kiꞌyu neꞌ Gadaranu msñi kwiꞌin xaꞌan ꞌin yu. Wa sꞌni nsuꞌwi kwiꞌin kanꞌꞌin yu; ti bra kanꞌ ja nchkuꞌ yu steꞌ yu, ja ndyiꞌin yu niꞌñaꞌan. Ndaꞌan yuꞌwi ti yu, ndyaꞌan yijaꞌ yu niꞌ lyoꞌoo seꞌenndyuꞌwi ayman. 28Brawanaꞌan yu ꞌin Jesús, bra kanꞌ kwenꞌa msiꞌya yu, mlyuu yu tloo Jesús.

―¿Nan lka kuꞌnii loꞌoǔn a?, yu kula Jesús―ndukwin yutiꞌí kanꞌ―. Jlyo tiǎnꞌ chaꞌ lkaa Sñiꞌ Ndiose nu lka ndloo lati. Kuꞌnii chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌñaǎn, ja taa nu tiꞌí ꞌñaǎn―ndukwinyu tiꞌí kanꞌ ꞌin Jesús.

29 Ngwañaꞌan ykwiꞌ yu chaꞌ wa ngulo Jesús tñan ꞌinkwiꞌin xaꞌan kanꞌ, chaꞌ tyoꞌo kwiꞌin kanꞌ ꞌin yu. Ti ngwasꞌni tyun yaꞌ mxlyuu kwiꞌin kanꞌ ꞌin yu; kanꞌ chaꞌ ndiꞌinnten kwan ꞌin yu, nchkanꞌ yaꞌ yu, nchkanꞌ kiyaꞌ yu loꞌokarenan chkwan. Loꞌo kanꞌ ja nduwe tiꞌ yu ꞌin karenankanꞌ, bra ti nsiꞌyu kuꞌ yu chkwan kanꞌ. Kwiꞌ ngwañaꞌan,

Page 53: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 8:30 53 SAN LUCAS 8:38ndyaꞌan loꞌo kwiꞌin xaꞌan kanꞌ ꞌin yu, nxnan yu niꞌ kixinꞌseꞌen ja ndiꞌin nten. 30 Bra nu ndyukwa taꞌa Jesús loꞌo yutiꞌí kanꞌ, bra kanꞌ mnichaꞌ Jesús ꞌin yu:

―¿Ni sa ñaꞌan naan nuꞌwin a? ―ndukwin Jesús ꞌin yu.―Kaꞌan ꞌa loo niǐn―ndukwin yu tiꞌí kanꞌ ꞌin Jesús, chaꞌ

kaꞌan ꞌa kwiꞌin xaꞌan yꞌni tiꞌí ꞌin yu.31 Ntsen ꞌa kwiꞌin xaꞌan kanꞌ si kulo Jesús tñan ꞌin ran

chaꞌ tyaa ran tuwiin seꞌen mdoꞌo ran nde niꞌ yuu. Kanꞌchaꞌ yꞌni kwiꞌin chaꞌ mjñan yu tiꞌí kanꞌ ꞌin Jesús chaꞌ jakulo yu tñan chaꞌ tyoꞌo kwiꞌin kanꞌ. 32 Ti kwiꞌ tsan kanꞌmdaꞌan ska ta tnun kuweꞌ siꞌ kiꞌya nu ndiꞌin kwiꞌ seꞌen tikanꞌ. Bra kanꞌ mjñan yu tiꞌí kanꞌ chabiyaꞌ ꞌin Jesús chaꞌkanun kwiꞌin xaꞌan kanꞌ loꞌo kuweꞌ. Mda Jesús chabiyaꞌꞌin kwiꞌin kanꞌ bra kanꞌ. 33Mdoꞌo kwiꞌin xaꞌan kanꞌ ꞌin yutiꞌí kanꞌ, msñi ran ꞌin kuweꞌ bra kanꞌ. Bra ti msnan nchgakuweꞌ kanꞌ nde ska loo kwaꞌan kiꞌñi, mdiyuu iꞌ ndyaa iꞌ lotyiꞌa tiyuꞌ; ngujwi iꞌ bra kanꞌ, chaꞌ yiꞌo iꞌ tyiꞌa tiyuꞌ kanꞌ.

34 Bra wa naꞌan neꞌ chaꞌ kanꞌ, neꞌ nu mdaꞌan loꞌo kuweꞌkanꞌ, msnan neꞌ ndyaa neꞌ bra kanꞌ. Ndyaa neꞌ nde kichentyi neꞌ, ndyaa ytsaꞌ neꞌ chaꞌ kanꞌ ꞌin taꞌa kichen tyi neꞌ; loꞌoytsaꞌ neꞌ ꞌin nchga nten nu ndiꞌin niꞌ kixinꞌ kwiꞌ seꞌen ti sañaꞌan ngwa chaꞌ kanꞌ. 35 Bra kanꞌ mdoꞌo neꞌ kichen kanꞌ,mdiyan naꞌan neꞌ chinꞌ ꞌin yu kanꞌ, nan lka ngwa ꞌin yu.Bra wa mdiyan neꞌ seꞌen ndiꞌin Jesús, bra kanꞌ naꞌan neꞌꞌin yu kiꞌyu nu yuꞌwi kwiꞌin xaꞌan ꞌin, chaꞌ wa nchkaa yu;ndukuꞌ yu steꞌ yu, tiin ti ndukwa yu tloo Jesús. Ytsen ꞌaneꞌ bra kanꞌ. 36 Bra kanꞌ nten nu naꞌan bra nu ngulo Jesúskwiꞌin kanꞌ ꞌin yu, ytsaꞌ neꞌ kanꞌ ꞌin taꞌa neꞌ sa ñaꞌan ngwachaꞌ nchkaa yu kanꞌ. 37Bra kanꞌ lye ykwiꞌ nchga neꞌ kichenkanꞌ loꞌo Jesús chaꞌ tyoꞌo tsuꞌ yu, chaꞌ ja kanun ꞌa Jesús loyuu kanꞌ; ytsen ꞌa neꞌ kichen kanꞌ. Kanꞌ chaꞌ mdoꞌo Jesúsndyaa yu niꞌ yka naꞌan xuwe kanꞌ. 38 Loꞌo yu kiꞌyu nu tkamdoꞌo ti kwiꞌin xaꞌan ꞌin, mjñan ꞌa yu ꞌin Jesús chaꞌ tsaa yu

Page 54: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 8:39 54 SAN LUCAS 8:45loꞌo Jesús niꞌ yka naꞌan bra kanꞌ; loꞌo ja mda Jesús chabiyaꞌchaꞌ tsaa yu loꞌo.

39 ―Yaa lyaa naꞌan tyii ―ndukwin Jesús ꞌin yu nu wamꞌni kwiꞌin loꞌo kanꞌ―. Katsaaꞌ ꞌin nchga nten, nchga chaꞌtnun nu wa yꞌni Ndiose loꞌoo.

Ndyaa yu bra kanꞌ, ytsaꞌ yu chaꞌ kanꞌ ꞌin nchga nten taꞌakichen tyi yu, nchga chaꞌ tnun nu wa yꞌni Jesús loꞌo yu.

Sñiꞌ Jairo loꞌo nu kunaꞌan nu ylaꞌ steꞌ Jesús: tukwa loo chaꞌtnun nu yꞌni Jesús

40Bra kanꞌmxitukwi Jesús ndyaan laꞌa tiyuꞌ nde re xiyaꞌ.Suꞌwe ꞌa ngwa tiye neꞌ kichen kanꞌ chaꞌ ngala yu xiyaꞌ;suꞌwe ꞌa ykwiꞌ neꞌ loꞌo yu, chaꞌ ngita ꞌa neꞌ ꞌin yu sa branu tyaan yu xiyaꞌ. 41 Bra wa ngala Jesús, bra kanꞌ bra timdiyan ska yu kiꞌyu nu naan Jairo seꞌen ndiꞌin yu; yu kulalka yu kanꞌ, nu nduun loo la niꞌ lyaa lka yu kanꞌ. Mdiyan yubra kanꞌ, mduun xtyinꞌ yu tloo Jesús, lye ꞌa mjñan yu kanꞌchaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin Jesús chaꞌ tsaa Jesús naꞌan tyi yu. 42 Skati sñiꞌ Jairo nsuꞌwi, ska nu kunaꞌan kuneꞌ nu nsuꞌwi tiityukwa ti yijan. Loꞌo ni, tiꞌí ꞌa nu lyuꞌ kanꞌ, wa kaja ti. Kanꞌchaꞌ ndyaa Jesús loꞌo yu kula kanꞌ, loꞌo kaꞌan ꞌa nten taꞌandaꞌan yu. Tkanꞌ ꞌa ndiꞌin nten tuwiin seꞌen ndyaa Jesús.

43 Laja nten kanꞌ ndyaa ska nu kunaꞌan nu tiꞌí ꞌa. Wamdyii tii tyukwa yijan tiꞌí nu kunaꞌan kanꞌ, xkwiꞌ kicha nundiꞌya tnen nsuꞌwi ꞌin nu kunaꞌan kanꞌ. Wa mdyii tñi ꞌinnu kunaꞌan kanꞌ ngwiji, siyaꞌ neꞌ joꞌó, ja ska nten ngwa ꞌinkuꞌni joꞌó ꞌin nu kunaꞌan kanꞌ. 44 Loꞌo ni, yan nu kunaꞌankanꞌ nde chunꞌ Jesús, ylaꞌ kiyaꞌ steꞌ yu; bra ti msiꞌyu kuꞌchaꞌ ngalu tnen kanꞌ, bra ti nchkaa nu kunaꞌan kanꞌ. 45Brakanꞌ mnichaꞌ Jesús ꞌin neꞌ nu mdaꞌan loꞌo:

―¿Ti ka nu ylaꞌ steěnꞌ a? ―ndukwin.

Page 55: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 8:46 55 SAN LUCAS 8:51Nchga nten ykwiꞌ chaꞌ ja tukwin ylaꞌ steꞌ Jesús. Kanꞌ

chaꞌ loꞌo Tyu loꞌo xka ta taꞌa ndaꞌan yu, mxkwen neꞌ ꞌinJesús bra kanꞌ:

―Yu kula ―ndukwin neꞌ―, nchga chuunꞌ tkanꞌ ꞌandiꞌin nten. Ni chaꞌ lka nchkwiiꞌ sikwa: “¿Ti ka nu ylaꞌsteěnꞌ a?”

46 Bra kanꞌ xiyaꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ:―Chañi chaꞌ wa ylaꞌ ska nten ꞌñaǎn―ndukwin―. Mgii

tiǎnꞌ chaꞌwamdoꞌo chinꞌ chaꞌ tiya ꞌñaǎn chaꞌwa yꞌniǐn joꞌóꞌin ska nten.

47 Bra kanꞌ jlyo tiꞌ nu kunaꞌan kanꞌ, chaꞌ ngwa biyaꞌ tiꞌJesús chaꞌ kanꞌ, kanꞌ chaꞌ ytsaꞌ ꞌin yu; nchkwaan ti nukunaꞌan kanꞌ ndijyan chaꞌ ytsen ꞌa. Bra kanꞌ mduun xtyinꞌnu kunaꞌan kanꞌ tloo Jesús; tloo nchga nten nu nduun ndekwa ytsaꞌ ꞌin yu ni chaꞌ lka ylaꞌ steꞌ yu, loꞌo wa nchkaa brati bra kanꞌ. 48Kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo nu kunaꞌan kanꞌ:

―Chaꞌ wa ndyaa ñaꞌan tiiꞌ chaꞌ ka ꞌin Ndiose kuꞌni chaꞌtnun, kanꞌ chaꞌ wa nchkaa ni, sñiěnꞌ ―ndukwin Jesús ꞌinnu kunaꞌan kanꞌ―. Ja kuwe tiiꞌ, tyaa lyaa ni.

49 Laja nu nchkwiꞌ Jesús, bra kanꞌ mdiyan ska nten numdoꞌo naꞌan tyi Jairo, yu kula kanꞌ nu ka ndloo la niꞌ lyaaꞌin neꞌ kanꞌ. Kwiꞌ yu kanꞌ mdiya ytsaꞌ yu ꞌin Jairo bra kanꞌ:

―Wa ngujwi sñiiꞌ, yu kula ―ndukwin yu―. Ja chkwiiꞌꞌa loꞌo yu kula kwa chaꞌ kan yu naꞌan tyii.

50 Loꞌo wa ynan Jesús chaꞌ nu ykwiꞌ yu loꞌo yu kula kanꞌ.―Ja kutseen―ndukwin Jesús―, ska ti si tsaa ñaꞌan tiiꞌ

chaꞌ ka ꞌin Ndiose, bra kanꞌ ka suꞌwe sñiiꞌ―ndukwin Jesúsꞌin Jairo.

51Bra nu ngala neꞌ naꞌan tyi Jairo, bra kanꞌ ja mda Jesúschabiyaꞌ chaꞌ sten neꞌ sa tlyu ti loꞌo yu niꞌ ñaꞌan; wa lka tinten sten loꞌo yu niꞌ ñaꞌan, ndukwin yu.

―Tyu, loꞌo Santiago, loꞌo Xuwa, loꞌo sti loꞌo jyaꞌan ti nulyuꞌ kwa sten neꞌ niꞌ ñaꞌan re loꞌoǔn―ndukwin yu.

Page 56: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 8:52 56 SAN LUCAS 9:452Nganan ꞌa xka ta nten nu ndiꞌin chunꞌ naꞌan kanꞌ, chaꞌ

wa ngujwi nu kunaꞌan lyuꞌ kanꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌoneꞌ kanꞌ:

―Ja kunan wan ―ndukwin―. Siꞌi nan ngujwi nu lyuꞌre, nan lajaꞌ ti re ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

53Mstyi lyoꞌo neꞌ ꞌin Jesús bra kanꞌ, chaꞌ jlyo tiꞌ neꞌ chaꞌchañi chaꞌ wa ngujwi nu lyuꞌ kanꞌ. 54 Bra kanꞌ yten Jesúsniꞌ ñaꞌan, msñi yu yaꞌ nu lyuꞌ kanꞌ, loꞌo kwen ꞌa ykwiꞌ yuloꞌo nu lyuꞌ bra kanꞌ:

―Tukwii lyaa, sñiěnꞌ ―ndukwin yu.55Bra kanꞌ xiyaꞌ ngala tyiꞌi niꞌ kasiya ꞌin nu kunaꞌan lyuꞌ

kanꞌ, bra ti mdyitukwi bra kanꞌ; ngulo Jesús tñan ꞌin neꞌchaꞌ ta neꞌ nan ku nu lyuꞌ kanꞌ bra kanꞌ. 56 Yuwe ꞌa tiꞌ neꞌkula ꞌin nu lyuꞌ kanꞌ. Loꞌo kanꞌ ngulo Jesús tñan ꞌin neꞌ chaꞌja katsaꞌ neꞌ ꞌin xka la nten sa ñaꞌan ngwa chaꞌ kanꞌ.

9Ngulo Jesús tñan ꞌin taꞌa tii tyukwa neꞌ kanꞌ, chaꞌ tsaa neꞌ

chkwiꞌ neꞌ loꞌo nten xka la kichen1Mxoꞌ tiꞌin Jesús ꞌin tii tyukwa neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ

ꞌin yu, chaꞌ ta yu chabiyaꞌ ꞌin neꞌ chaꞌ kulo neꞌ ꞌin nchgaloo kwiꞌin kuxi nu msñi ꞌin nten, loꞌo kuꞌni neꞌ joꞌó ꞌinnchga loo kicha nu nsuꞌwi ꞌin nten. 2 Ngulo yu tñan ꞌintii tyukwa neꞌ kanꞌ, chaꞌ kwaꞌu neꞌ chaꞌ suꞌwe ꞌin Ndioseꞌin nten kichen seꞌen nu tsaa neꞌ, chaꞌ ka Ndiose ndloo niꞌkasiya ꞌin nten; kwiꞌ ngwañaꞌan kuꞌni neꞌ chaꞌ chkaa neꞌtiꞌí. 3 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ:

―Ja ska nan kwiꞌya wan tsaa wan tuwiin ―ndukwinyu ꞌin neꞌ―, ja loꞌo yka skan ꞌwan, ja loꞌo kwijin ꞌwan, jaloꞌo nan ku wan ꞌwan, ja loꞌo tñi ꞌwan, ja ska kanꞌ kwiꞌyawan tsaa wan ni. Ska ti xkanꞌ wan kwiꞌya wan tsaa wan,ja kwiꞌya wan xka la loo nan. 4Nchga naꞌan tyi neꞌ kichenseꞌen nu tiya wan ni, kanꞌ kanun wan sa ñaꞌan yaꞌ nu tyoꞌo

Page 57: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:5 57 SAN LUCAS 9:10wan kichen kanꞌ tyaa wan bra kanꞌ. 5Si ndiya kichen seꞌennu ja ndiya tiꞌ neꞌ chaꞌ nu nchkwiꞌ wan loꞌo neꞌ, seꞌen nu janchka tiꞌ neꞌ chaꞌ kanun wan seꞌen ndiꞌin neꞌ, bra ti tyoꞌowan tsaa wan xka kichen. Skwin wan kiyaꞌ wan chaꞌ kaluyuunumsñi snanwanbra nu tyoꞌowan kichen kanꞌ; chunꞌchaꞌ kanꞌ, ka biyaꞌ tiꞌ neꞌ kichen kanꞌ chaꞌ kuxi ꞌa tñan nuyꞌni neꞌ loꞌo wan bra kanꞌ.

6Mdoꞌoneꞌ ndyaaneꞌ bra kanꞌ,mdaꞌanneꞌ nchga kichenxuwe ti. Bra kanꞌ ngwaꞌu neꞌ ꞌin neꞌ kichen kanꞌ sa ñaꞌanndlaa Ndiose ꞌin nten ꞌin nu kuxi; loꞌo yꞌni neꞌ joꞌó ꞌin neꞌtiꞌí nu ndiꞌin nchga kichen kanꞌ, loꞌo nchkaa neꞌ tiꞌí kanꞌbra kanꞌ.

Ngujwi Xuwa nu mdukwatya ꞌin nten7 Nu ngwa tyempu kanꞌ Herodes naan nu lka gober-

nador. Wa ynan yu chaꞌ ꞌin nchga tñan nu yꞌni Jesús, loꞌokanꞌ, nduwe ꞌa tiꞌ yu: “¿Ti nten lka Jesús kanꞌ a?” Mdiyatyun nten nu nchkwiꞌ chaꞌ wa ndyuꞌu ayman Xuwa xiyaꞌ.8 Loꞌo mdiya nten nu nchkwiꞌ chaꞌ xiyaꞌ ndyoꞌo tukwaayman Elías nu yuꞌwi lo chalyuu nu ngwa sꞌni, nchkwiꞌ neꞌchaꞌ ayman kanꞌ lka Jesús; kwiꞌ ngwañaꞌan, mdiya nten nunchkwiꞌ chaꞌ xka ayman nu ykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo ntennu ngwa sꞌni lka Jesús, chaꞌ wa ndyuꞌu ayman kanꞌ xiyaꞌ,ndukwin neꞌ. 9 Loꞌo ykwiꞌ Herodes bra kanꞌ:

―Ykwiǐnꞌ nguloǔn tñan chaꞌ mdijin kuꞌ neꞌ ke Xuwa.Loꞌo Jesús kanꞌ ni, kaꞌan ꞌa chaꞌ nganen nchkwiꞌ nten ꞌinyu, ¿ti ka nu lka yu sikwa a?

Bra kanꞌ lye ꞌa ngwa tiꞌ Herodes chaꞌ ñaꞌan yu ꞌin ykwiꞌJesús.

Mda Jesús nan yku kiꞌyu mi nten10Mxitukwi neꞌ taꞌa ndaꞌan Jesús ngala neꞌ seꞌen ndiꞌin

yu xiyaꞌ, bra kanꞌ ytsaꞌ neꞌ ꞌin yu nchga tñan nu yꞌni neꞌkichen seꞌen yaa neꞌ. Bra kanꞌ ndyaa loꞌo yu ꞌin neꞌ nu

Page 58: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:11 58 SAN LUCAS 9:17ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu ska seꞌennu ja ndiꞌin nten,mskeꞌ tiꞌyu, kwiꞌ seꞌen ti kichen Betsaida. 11 Loꞌo ngwa biyaꞌ tiꞌ xkata nten kanꞌ nde seꞌen ndyaa Jesús, bra kanꞌ mdoꞌo ñaꞌanneꞌ ꞌin yu. Mdiyan neꞌ seꞌen ndiꞌin yu, bra kanꞌ nganun neꞌchaꞌ kwaꞌu yu ꞌin neꞌ sa ñaꞌan ka chaꞌ nde loo la, bra nu kaNdiose ndloo niꞌ kasiya ꞌin nten. Loꞌo mdiyan neꞌ tiꞌí chaꞌngwa tiꞌ neꞌ kuꞌni yu chaꞌ chkaa neꞌ.

12 Bra nu wa ngwa msiin, bra kanꞌ mdyoꞌ tiꞌin neꞌ nungiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Jesús seꞌen ndiꞌin yu chaꞌ chkwiꞌ neꞌloꞌo yu:

―Chkwiiꞌ loꞌo neꞌ kwa chaꞌ tsaa naan neꞌ nan ku neꞌ,seꞌen kajaꞌ neꞌ tla nde kichen xuwe ti kwa ―ndukwin neꞌnu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu―. Seꞌen ndiꞌian re, ja nsuꞌwinan ku neꞌ siyaꞌ ti ―ndukwin neꞌ kanꞌ ꞌin Jesús.

13―ꞌWan, tawan nan ku nchga nten kaꞌan kwa―nduk-win Jesús ꞌin neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu bra kanꞌ.

―Chinꞌ ꞌa nan nsuꞌwi ꞌware ―ndukwin neꞌ―. Kiꞌyu tijaxlya tejeꞌ loꞌo tukwa ti kula loꞌo ꞌwa. Ska ti si tsaa naanba skwa chaꞌ ku nchga neꞌ re ―ndukwin neꞌ ꞌin Jesús brakanꞌ.

14 Kiꞌyu mi yu kiꞌyu ti mdiꞌin kanꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesúsloꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu:

―Chkwiꞌ wan loꞌo neꞌ kwa chaꞌ tyan neꞌ tyukwa neꞌkwenta tuꞌwatyii neꞌ ―ndukwin yu ꞌin neꞌ.

15 Ngwañaꞌan yꞌni taꞌa tii tyukwa neꞌ kanꞌ loꞌo ntenkaꞌan kanꞌ, bra ti ndyaa tukwa neꞌ lyuu. 16Bra kanꞌ nkwanJesús ꞌin kiꞌyu jaxlya tejeꞌ kanꞌ loꞌo tukwa kula kanꞌ. Ndekwan naꞌan yu chaꞌ ndyaa yu xuꞌwe ꞌin Ndiose chaꞌ ꞌin nanku neꞌ kanꞌ. Bra kanꞌ msuꞌwe yu jaxlya loꞌo kula kanꞌ, mdayu yuꞌwe kanꞌ ꞌin taꞌa ndaꞌan yu chaꞌ kutsaa neꞌ nan chaꞌku nten kaꞌan kanꞌ. 17 Nchga neꞌ kanꞌ yku neꞌ jaxlya loꞌokula kanꞌ bra kanꞌ, ngulaꞌ tiꞌ nchga neꞌ kanꞌ. Chunꞌ ndiꞌin

Page 59: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:18 59 SAN LUCAS 9:23la msaꞌan tii tyukwa xkuwi nsuꞌwi yuꞌwe jaxlya loꞌo kulanu nganun yku neꞌ kanꞌ.

Ytsaꞌ ñi Tyu chaꞌ ti kwiꞌ nu nka Krixtu lka Jesús18Ngwa ska tsan mdiꞌin Jesús ska ti yu nchkwiꞌ yu loꞌo

Ndiose. Bra kanꞌ mdiyan neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yunde seꞌen ndiꞌin yu. Mnichaꞌ Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ bra kanꞌ:

―¿Ti ka nu lkaǎn, nchkwiꞌ neꞌ a? ―ndukwin Jesús ꞌinneꞌ kanꞌ.

19 ―Ndiya nten nu nchkwiꞌ chaꞌ nuꞌwin lkaa aymanXuwa numdukwatya ꞌin nten nu ngwa sꞌni―ndukwin neꞌꞌin yu―, loꞌo ndiya nu nchkwiꞌ chaꞌ ayman Elías lkaa, loꞌondiya xka ta nu nchkwiꞌ chaꞌ nuꞌwin lkaa ska ayman nuykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni; sꞌni ꞌa ngujwiyu kanꞌ, loꞌo ni, ndyuꞌu yu kanꞌ xiyaꞌ, nchkwiꞌ neꞌ.

20 ―¿Loꞌo ꞌwan a? ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ nu ngiꞌnixaꞌan chaꞌ ꞌin yu bra kanꞌ―, ¿ti ka nu lkaǎn, nxkeꞌ tiꞌ wana?

Bra kanꞌ mxkwen Tyu ꞌin yu:―Krixtu numsuꞌwaNdiose ꞌiin chaꞌ ndijyan lo chalyuu,

kanꞌ lka nuꞌwin ―ndukwin Tyu ꞌin yu.Ytsaꞌ Jesús ꞌin neꞌ chaꞌ wa kaja ti yu

21 Lye ꞌa ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu,chaꞌ ja katsaꞌ neꞌ chaꞌ kanꞌ ꞌin nten, chaꞌ Krixtu lka ykwiꞌyu.

22―Naꞌ nu wamsuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎnnten ―ndukwin Jesús―, ndiꞌin chaꞌ lye ꞌa ta neꞌ nu tiꞌíꞌñaǎn. Ti kwiꞌ ti chaꞌ, kulaa yaꞌ neꞌ wsiya ꞌñaǎn; loꞌo neꞌ nulka ndloo la, loꞌo mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo, kulaa yaꞌ neꞌꞌñaǎn. Ndiꞌin chaꞌ kujwi neꞌ ꞌñaǎn; loꞌo la taꞌa snan tsan,bra kanꞌ tyuꞌuǔn xiyaꞌ lo chalyuu. Tyoꞌoǔn niꞌ kwaa seꞌennu suꞌwa neꞌ ꞌñaǎn chaꞌ katsiǐnꞌ.

23 Chunꞌ ndiꞌin la, bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo nchga nten:

Page 60: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:24 60 SAN LUCAS 9:31―Si ndiya wan nu chañi chaꞌ nchka tiꞌ wan tsaa wan

loꞌoǔn ―ndukwin yu―, ndiꞌin chaꞌ kulaa yaꞌ wan nchgachaꞌ nu nsuꞌwi ꞌa tiye wan, chaꞌ tyaꞌan wan loꞌoǔn nchgatsan, ni siya kujwi nten ꞌwan chaꞌ ndyaa ñaꞌan tiꞌ wanꞌñaǎn. 24Kanaꞌ wan chalyuu ꞌwan si lye la tyaꞌan chaꞌ tiyewan sa ñaꞌan ka suꞌwe la ꞌwan, ti ykwiꞌ ti wan. Loꞌo ni,si xlyaa wan xñi wan chaꞌ ꞌñaǎn, ni siya kujwi nten ꞌwanchaꞌ wa yten wan chaꞌ ꞌñaǎn, kaja chalyuu kwi ꞌwan ndeseꞌen ndiꞌin Ndiose bra kanꞌ. 25 Ja ndyuꞌwi lyo siyaꞌ ti chaꞌkuliyaꞌ nu nsuꞌwi ꞌwan, ni siya ñaꞌaan chalyuu kaja ꞌwannde re, loꞌo kanaꞌ chaꞌ ꞌwan loꞌo Ndiose siꞌya chaꞌ kanꞌ.26 Si ka jyuꞌu tiꞌ wan ñaꞌan wan ꞌñaǎn, loꞌo naꞌ, ka jyuꞌutiǎnꞌ ñaꞌaǎn ꞌwan bra kanꞌ, naꞌ nuwamsuꞌwaNdiose ꞌñaǎnndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten. Ja nꞌni chaꞌ ni siya wjyuꞌu tiꞌ wanꞌñaǎn, ni siya wjyuꞌu tiꞌ wan ꞌin chaꞌ suꞌwe nu nchkwiǐnꞌtiǎn. Bra nu kaǎn xiyaꞌ chunꞌ ndiꞌin la chaꞌ kaǎn ndloola ꞌin nten, bra kanꞌ ka jyuꞌu tiǎnꞌ ñaꞌaǎn ꞌwan. Luwi ꞌaxaa kaǎn loꞌoǔn bra kanꞌ chaꞌ xaa ꞌin Ndiose Stiǐn lka ran;suꞌwa ti kaǎn loꞌo nchga angajle, angajle nu luwi ꞌa siyaꞌti. 27Chañi chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan, chaꞌ ndiya nten nundiꞌin loꞌoǔn lo chalyuu re ni, nu ja ya kaja neꞌ ka biyaꞌ tiꞌneꞌ chaꞌ wa mdyisnan chaꞌ lka Ndiose ndloo lo chalyuu.

Mxaꞌan tyukwi ñaꞌaan chunꞌ Jesús bra numduun yu lo kiꞌya28 Bra wa mdaꞌa snuꞌ tsan nu ykwiꞌ Jesús chaꞌ kanꞌ, bra

kanꞌ mchkwen yu ska lo kiꞌya chaꞌ chkwiꞌ yu loꞌo Ndiose;ndyaa loꞌo yu ꞌin Tyu loꞌo Santiago loꞌo Xuwa. 29 Bra numduun Jesús nchkwiꞌ loꞌo Ndiose Sti yu, bra kanꞌ ska brati mxaꞌan tyukwi ñaꞌaan chunꞌ Jesús; sa ñaꞌan ska xaanu ngaten ꞌa, ngwañaꞌan ngaten ꞌa ñaꞌan steꞌ yu. 30 Brakanꞌ mdoꞌo tukwa tyukwa yu kiꞌyu nde seꞌen nduun Jesús,mduun ti neꞌ kanꞌ ykwiꞌ neꞌ loꞌo Jesús; ayman Moisésloꞌo ayman Elías nu yuꞌwi lo chalyuu sꞌni ngwa neꞌ kanꞌ.31 Tyukwi ñaꞌaan seꞌen nduun neꞌ mjiꞌin ska xaa nu lye ꞌa

Page 61: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:32 61 SAN LUCAS 9:39ñaꞌan. Ykwiꞌ neꞌ loꞌo Jesús chaꞌ ꞌin nchga tñan nu wa mdaNdiose Sti yu chaꞌ kuꞌni yu chunꞌ ndiꞌin la, bra nu kaja yunde kichen Jerusalén. 32 Ni siya yuꞌwi ꞌa sla Tyu loꞌo taꞌandaꞌan yu, ti ndii tiꞌ neꞌ, kanꞌ chaꞌ naꞌan neꞌ nchga chaꞌsuꞌwe ꞌin Jesús, loꞌo taꞌa tyukwaa ayman nu suꞌwa mdiꞌinloꞌo yu. 33 Bra wa tyaa ti taꞌa tyukwaa neꞌ kanꞌ, bra kanꞌykwiꞌ Tyu loꞌo Jesús:

―Xꞌnan ba ―ndukwin―, ¡suꞌwe ꞌa chaꞌ ndiꞌin ba nde!¿Ta suꞌwe si kwiñan ba snan rmara a? Ska ka seꞌen tyiꞌinykwiiꞌ, xka ran ka seꞌen tyiꞌinMoisés, loꞌo xka ran ka seꞌentyiꞌin Elías ―ndukwin.

Loꞌo Tyu ni, ja ngwa biyaꞌ tiꞌ yu sa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ nuykwiꞌ yu. 34 Ti nchkwiꞌ yu, loꞌo kanꞌ mdiyan ska koo nuyuꞌwi ñaꞌaan seꞌen ndiꞌin neꞌ. Lye ꞌa ytsen neꞌ seꞌen ndiꞌinneꞌ laja koo kanꞌ, chaꞌ lye ꞌa ñaꞌan koo kanꞌ. 35 Bra kanꞌynen tyiꞌi ska nten, bra ti ngwa biyaꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ Ndioselka nu nchkwiꞌ laja koo kanꞌ:

―Ti kwiꞌ yu re lka Sñiěnꞌ; ndiya ꞌa tiǎnꞌ ꞌin yu ―nduk-win Ni―. Seen tyuun wan chaꞌ kunan wan nchga chaꞌ nuchkwiꞌ yu re loꞌo wan―ndukwin Ni.

36 Bra wa ynan neꞌ nchga chaꞌ nu wa ykwiꞌ Ndiose chaꞌꞌin Jesús, bra kanꞌ naꞌan neꞌ chaꞌ ska ti Jesús nduun kanꞌ.Mnan ti ndyaa tiꞌin neꞌ; ja ska chaꞌ ykwiꞌ neꞌ loꞌo xka lanten, sa ñaꞌan ngwa chaꞌ nu naꞌan neꞌ lo kiꞌya kanꞌ.

Yꞌni Jesús joꞌó ꞌin ska yu kuneꞌ nu msñi kwiꞌin kuxi ꞌin37 La xka tsan bra wa ngwiꞌya neꞌ siꞌ kiꞌya kanꞌ, tyun ꞌa

nten ndyaa ndyukwa taꞌa neꞌ loꞌo Jesús. 38 Mdiya ska yukiꞌyu laja nten kaꞌan kanꞌ nu kwen ꞌa ykwiꞌ loꞌo Jesús:

―Mstru ―ndukwin yu ꞌin Jesús―, kuꞌnii chaꞌ suꞌwetsaa naꞌaan chinꞌ ꞌin sñiěnꞌ, chunꞌ ska ti kanꞌ ndiya ꞌñaǎn.39Ndiya tsan nxlyuu kwiꞌin ꞌin yu, ngiꞌni kwiꞌin kanꞌ chaꞌkwen ꞌa nxiꞌya yu bra kanꞌ; nxlyuu kwiꞌin kanꞌ ꞌin yu sa

Page 62: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:40 62 SAN LUCAS 9:45ñaꞌan yaꞌ ndyoꞌo ngoꞌ tuꞌwa yu. Kuxi ꞌa ngiꞌni kwiꞌin kanꞌloꞌo yu, chaꞌ ja xlyaa kulaa ran ꞌin yu. 40Kanꞌ chaꞌ tꞌnan ꞌaykwiǐnꞌ loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌiin chaꞌ kulo neꞌ ꞌinkwiꞌin kuxi numsñi ꞌin sñiěnꞌ, loꞌo ja ngwa ꞌin neꞌ kulo neꞌꞌin ran siyaꞌ ti.

41 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu tloo nchga nten numdiꞌin loꞌo yu:

―¡Ja ya tsaa ñaꞌan tiꞌ wan ꞌñaǎn siyaꞌ ti, ꞌwan ntenchalyuu! ―ndukwin Jesús―, chaꞌ kuxi ꞌa kasiya ꞌwan.¡Ja suꞌwe kanuǔn seꞌen ndiꞌin wan, ja taloǔn ꞌwan siyaꞌti! ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―. Kaan loꞌoo ꞌin sñiiꞌ seꞌenndiꞌiǐn ―ndukwin Jesús ꞌin sti yu tiꞌí kanꞌ bra kanꞌ.

42 Bra nu mdiyan yu tiꞌí kanꞌ seꞌen nduun Jesús, brati mxlyuu kwiꞌin kuxi kanꞌ ꞌin yu lyuu. Bra kanꞌ lye ꞌamxlyuu kiꞌin kwiꞌin ꞌin yu. Bra kanꞌ ngulo Jesús tñanꞌin kwiꞌin kuxi nu nsuꞌwi ꞌin yu chaꞌ tyoꞌo ran tyaa ran,nchkaa yu tiꞌí kanꞌ bra kanꞌ. Kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo sti yutiꞌí kanꞌ chaꞌ tyan yꞌya ꞌin sñiꞌ, loꞌo kanꞌ ndya Jesús ꞌin yunu yuꞌwi kwiꞌin kanꞌ ꞌin sti yu xiyaꞌ. 43Nchga nten nduweꞌa tiꞌ neꞌ chaꞌ naꞌan neꞌ chaꞌ tnun nu yꞌni Ndiose loꞌo yu.

Xiyaꞌ ytsaꞌ Jesús ꞌin neꞌ chaꞌ ndiꞌin chaꞌ kaja yuNchga nten ndiya ꞌa tiꞌ ñaꞌan neꞌ chaꞌ tnun kanꞌ nu tka

yꞌni ti Jesús. Xa nu ti nduwe ꞌa tiꞌ neꞌ ꞌin chaꞌ kanꞌ, ykwiꞌJesús loꞌo neꞌ nu ndaꞌan loꞌo yu:

44―Kunan suꞌwe wan chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌo wan, kiꞌyasuꞌwe wan kwenta ni. Ndiya ska nten nu kujwiꞌ xuꞌwaꞌñaǎn ꞌin neꞌ wsiya chaꞌ kuꞌni neꞌ chaꞌ kuxi loꞌoǔn, naꞌnu wa msuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten―ndukwin Jesús.

45 Ja ngwiꞌya neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu kwenta siyaꞌti, ja mjwi ñaꞌan ka biyaꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ kanꞌ; ngwañaꞌan ytsen

Page 63: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:46 63 SAN LUCAS 9:52ꞌa neꞌ chaꞌ kunichaꞌ neꞌ ꞌin Jesús sa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ nuykwiꞌ yu loꞌo neꞌ.

Ykwiꞌ luwe neꞌ ti ka nu ka ndloo la ꞌin taꞌa neꞌ chunꞌ ndiꞌinla

46 Bra kanꞌ neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Jesús kanꞌ, lye ꞌaykwiꞌ luwe neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ, ni ñaꞌan nu tyuun loo la ꞌin neꞌnde loo la. 47 Loꞌo Jesús, bra ti ngwa biyaꞌ tiꞌ nchga chaꞌ nunka tiye neꞌ. Bra kanꞌ msñi yu yaꞌ ska nu lyuꞌ, mdiyan loꞌoyu ꞌin nu lyuꞌ kanꞌ seꞌen nduun neꞌ. 48 Bra kanꞌ ykwiꞌ yuchaꞌ re loꞌo neꞌ:

―Bra nu tayaꞌ wan ꞌin ska nten chaꞌ ꞌñaǎn, ni siya skanten ñaꞌan tiꞌ nu lyuꞌ re, kwiꞌ ngwañaꞌan ndayaꞌ wan ꞌñaǎnbra kanꞌ ―ndukwin Jesús―. Loꞌo nten nu tukwa tñanꞌñaǎn, loꞌo tñan ꞌin Ndiose ndukwa neꞌ kanꞌ bra kanꞌ, chaꞌNdiose lka nu msuꞌwa ꞌñaǎn ndijyaǎn seꞌen ndiꞌin wan.Loꞌo yu taꞌa wan nu xlyaa ka nu kuneꞌ la ꞌin taꞌa wan, kanꞌnu ka ndloo la ꞌwan chaꞌ ꞌñaǎn, nka tiyeěn.

Ska nten nu ja nxuun loꞌoan, kanꞌ lka nu ka tayaꞌ ꞌñaan49 Bra kanꞌ ykwiꞌ Xuwa loꞌo Jesús:―Mstru ―ndukwin―, wa naꞌan ba chaꞌ nduun ska

nten nu ndlo ꞌin kwiꞌin kuxi numsñi ꞌin nten chabiyaꞌ ꞌiin,ndukwin yu. Kanꞌ chaꞌ ngwaꞌa loꞌo ba ꞌin yu kanꞌ, chaꞌ jakuꞌni ꞌa yu ngwañaꞌan; ja mda ba chabiyaꞌ ꞌin yu, chaꞌ jaloꞌo yu kanꞌ ndaꞌan yu ngiꞌni xaꞌan yu loꞌo ba.

50Nde ñaꞌan mxkwen Jesús ꞌin Xuwa bra kanꞌ:―Ja chkwiꞌ wan loꞌo yu chaꞌ ja kuꞌni yu ngwañaꞌan, chaꞌ

ska nten nu ja nxuun loꞌoan, ja chan loꞌo yu ka tayaꞌ yukanꞌ ꞌñaǎn.

Ndukunꞌ Jesús chaꞌ ꞌin Santiago loꞌo Xuwa51 Bra wa tiya ti tsan chaꞌ tyaa Jesús nde niꞌ kwan, bra

kanꞌ ngusñi yu tuwiin chaꞌ tyaa yu nde Jerusalén. 52Nguloyu tñan ꞌin neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu chaꞌ tsaa neꞌ ndeloo la ꞌin yu, chaꞌ tsaa chkwiꞌ neꞌ loꞌo neꞌ kichen xuwe ti

Page 64: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:53 64 SAN LUCAS 9:58

seꞌen nu tyijin yu loꞌo neꞌ. Bra kanꞌ ndyaa neꞌ kanꞌ skakichen xuwe ti nu ndukwa kwiꞌ seꞌen ti kichen Samaria;mdaꞌan naan neꞌ seꞌen tyiꞌin neꞌ tla kanꞌ. 53 Bra kanꞌ jamslyaa neꞌ kichen xuwe kanꞌ ta seꞌen kanun neꞌ tla, chaꞌjlyo tiꞌ neꞌ kichen kanꞌ, chaꞌ wa tsaa ti neꞌ nde kichenJerusalén. 54 Bra wa ynan Santiago loꞌo Xuwa taꞌa ndaꞌanJesús chaꞌ kanꞌ, bra ti ykwiꞌ neꞌ kanꞌ loꞌo Jesús:

―Yu kula ―ndukwin neꞌ kanꞌ―, ¿ta ja nchka tiiꞌ chaꞌjñan ba kiiꞌ nu tyoꞌo nde niꞌ kwan chaꞌ kaluu lyuu seꞌenndiꞌin neꞌ kwa a? Kuꞌni tyii ran ꞌin neꞌ siyaꞌ ti, skin neꞌ brakanꞌ. Ngwañaꞌan yꞌni ayman Elías sꞌni ―ndukwin neꞌ ꞌinJesús.

55 Bra kanꞌ naꞌan ꞌa Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ, ykwiꞌ yu loꞌo neꞌbra kanꞌ:

―Ja ndiꞌya wan kwenta siyaꞌ ti sa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ nunchkwiꞌ wan ―ndukwin Jesús―. Siꞌi Tyiꞌi Ndiose lka nungwaꞌu ꞌwan chaꞌ chkwiꞌ wan chaꞌ kuxi ngwañaꞌan; kuneꞌxaꞌan lka nungwaꞌu ꞌwan chaꞌ chkwiꞌwanngwañaꞌan. 56 Jamsuꞌwa Ndiose Stiǐn ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten, chaꞌkuꞌniǐn tyiǐn ꞌin nten chalyuu; chaꞌ ka kulaa Ndiose ꞌinnten chalyuu ꞌin nchga chaꞌ kuxi, kanꞌ tñan ndijyaǎn chaꞌkuꞌniǐn ―ndukwin Jesús.

Bra kanꞌ mdoꞌo neꞌ yaa neꞌ xka kichen xuwe ti.Nten nu chañi chaꞌ nchka tiꞌ tyaꞌan loꞌo Jesús

57 Tuꞌwa tuwiin seꞌen ndyaa neꞌ naꞌan neꞌ ꞌin ska yukiꞌyu.

―Yu kula ―ndukwin yu―, loꞌoǔn nchka tiǎnꞌ tsaꞌaǎnloꞌoo; la seꞌen tsaa, tsaꞌaǎn loꞌoo.

58 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu kiꞌyu kanꞌ:―Nu lka kutaꞌ ni, ndiya tukee ꞌin iꞌ seꞌen ndyuꞌwi iꞌ

kajaꞌ iꞌ; loꞌo kiñi xuwe ti, nskwa seꞌen ndyuꞌwi iꞌ lo yka;loꞌoǔn ni, wamdiyaǎn lo chalyuu chaꞌ kaǎn nten, loꞌo kanꞌ

Page 65: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 9:59 65 SAN LUCAS 10:2ja nsuꞌwi seꞌen xkwaǎn kajaǎnꞌ, ja ndiya seꞌen tyukwaǎnxitñaǎnꞌ.

59 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo xka yu kiꞌyu:―Kaan ñaꞌan lyaa ꞌñaǎn ―ndukwin.―Yu kula ―ndukwin yu ꞌin Jesús bra kanꞌ―, kataa

chinꞌ ꞌñaǎn chaꞌ ti kanuǔn la chinꞌ loꞌo stiǐn sa ñaꞌan yaꞌnu kaja stiǐn, chaꞌ ñaꞌaǎn katsiꞌ yu.

60 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yu:―Ti ndiya la chinꞌ xka ta nten ꞌwan nu ka kutsiꞌ ꞌin

nten nu wa ngujwi; nuꞌwin ni, ndiꞌin chaꞌ tsaa loꞌoǔn chaꞌchkwiiꞌ chaꞌ suꞌwe ꞌin Ndiose loꞌo nten.

61 Bra kanꞌ ykwiꞌ xka yu kiꞌyu loꞌo Jesús:―Yu kula, loꞌoǔn nchka tiǎnꞌ tsaꞌaǎn loꞌoo ―ndukwin

yu―, kataa chinꞌ ꞌñaǎn chaꞌ tyaꞌaǎn slaǎnꞌ loꞌo neꞌ taꞌaǎnnde naꞌan tyiǐn.

62 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu kiꞌyu kanꞌ:―Bra wa mdyisnan nten kuꞌni ska tñan, ja ka tyoꞌo

suꞌwe tñan kanꞌ ꞌin neꞌ si tyaꞌan chunꞌ neꞌ ꞌin ran. Sa ñaꞌanlka nten nu ndaꞌa yuu, ja ka kwaꞌa suꞌwe neꞌ yuu si xkwiꞌñaꞌan neꞌ nde chunꞌ neꞌ; kwiꞌ ngwañaꞌan lka bra nu lkaNdiose ndloo niꞌ kasiya ꞌin nten chalyuu wan ni, ja ta Nitñan kuꞌni wan chaꞌ ꞌin Ni si xkwiꞌ nchka tiꞌ wan tyaꞌanchunꞌ wan ꞌin ran.

10Nsuꞌwa Jesús ꞌin snan yla nsuꞌwi tii tyukwa neꞌ ndyaa neꞌ

1 Chunꞌ ndiꞌin la, kanꞌ ngulo suwi Jesús ꞌin snan ylansuꞌwi tii tyukwa neꞌ chaꞌ tsaa neꞌ nde loo la seꞌen tsaa yu;kwenta tukwa ti neꞌ tsaa neꞌ nchga seꞌen, nchga kichenseꞌen nchka tiꞌ Jesús tsaa yu. 2 Bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo neꞌkanꞌ:

―Chañi chaꞌ nsuꞌwi ꞌa tñan, chaꞌ chkwianꞌ loꞌo ntenchaꞌ sten neꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌkanꞌ―, loꞌo chinꞌ ti nten nu ka ꞌin kuꞌni tñan kanꞌ; kanꞌ

Page 66: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 10:3 66 SAN LUCAS 10:12chaꞌ chkwiꞌ wan loꞌo Ndiose Stiǐn, nu nka Xꞌnan tñan kanꞌ,chaꞌ ti ta la Ni xka ta nten nu ka kuꞌni tñan kanꞌ. 3 Yaalya wan sikwa. Seꞌen nu suꞌwaǎn ꞌwan chaꞌ tsaa wan, lakanꞌ tyiꞌin wan laja nten kuxi sa ñaꞌan si ndiꞌin slyaꞌ kuneꞌlaja woꞌo tlá; tyiꞌin Ndiose loꞌo wan chaꞌ ja ska ka ꞌwanbra kanꞌ. 4 Ja kwiꞌya wan kwijin seꞌen xuꞌwi tñi, ni skakwijin, ni kanan ꞌwan ja xuꞌwi kiyaꞌ wan. Ngwañaꞌan jakanunwan tuwiin chan ꞌa, chaꞌ chkwiꞌ wan loꞌo nten. 5Branu kala wan naꞌan tyi ska nten, bra kanꞌ nde ñaꞌan ndiꞌinchaꞌ chkwiꞌ wan loꞌo nten nu ndiꞌin niꞌ ñaꞌan kanꞌ: “Tiinti tyiꞌin niꞌ kasiya ꞌwan nu ndiꞌin naꞌan re” nchkwin wan.6 Bra kanꞌ si chañi chaꞌ nchka tiꞌ neꞌ nu ndiꞌin niꞌ ñaꞌankanꞌ kunan la neꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose, bra kanꞌ kuꞌni Ni chaꞌtiin ti tyiꞌin niꞌ kasiya ꞌin neꞌ kanꞌ; loꞌo si ja nchka tiꞌ neꞌkunanneꞌ chaꞌ kanꞌ, ja kuꞌni Ni chaꞌ suꞌwe loꞌo neꞌ. 7Kanunwan naꞌan tyi neꞌ nu suꞌwe nchkwiꞌ kanꞌ, ku wan koꞌo wannchga nan nu nchku neꞌ kanꞌ; ska nten nu ngiꞌni tñan ni,ndiꞌin chabiyaꞌ ꞌin yu chaꞌ ku yu loꞌo nten. Ja tyaꞌan la wanya ñaꞌan ti naꞌan tyi nten. 8 Bra nu tiyan wan ska kichenseꞌennu suꞌwe ꞌa nchkwiꞌ nten loꞌowan, kuwannchganannu ta neꞌ ꞌwan, 9 kuꞌni wan joꞌó ꞌin neꞌ tiꞌí nu ndiꞌin kanꞌ.Loꞌo kanꞌ chkwiꞌ wan loꞌo neꞌ kanꞌ: “Bra ti ka Ndiose ndlooniꞌ kasiya ꞌwan.” 10 Bra nu tiyan wan ska kichen seꞌen janchka tiꞌ neꞌ chaꞌ chkwiꞌ wan chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo neꞌ, brati tyoꞌo wan tuꞌwa kichen. Bra kanꞌ chkwiꞌ wan loꞌo neꞌ:11 “Nskwin ba kiyaꞌ ba chaꞌ kalu yuu kichen tyi wan numsñi kaꞌan kiyaꞌ ba; ngwañaꞌan ka biyaꞌ tiꞌ wan chaꞌ siꞌyachaꞌ kuxi kasiya ꞌwan, kanꞌ chaꞌ tyoꞌo ba kichen tyi wantyaa ba. Loꞌo ꞌwan nten kuxi ni, ndiꞌin chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌwan chaꞌ nchka tiꞌ Ndiose chaꞌ bra ti ka Ni ndloo niꞌ kasiyaꞌwan”, ngwañaꞌan nchkwinwan ꞌin neꞌ kichen kanꞌ. 12Ndelka chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌowan, chaꞌ bra nu tsaa tii chalyuure, bra kanꞌ kaꞌan la nu tiꞌí ka ꞌin neꞌ kichen kanꞌ; chinꞌ lanu tiꞌí ka ꞌin aymankichen Sodomanukuxi ꞌa yꞌni nungwa

Page 67: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 10:13 67 SAN LUCAS 10:16sꞌni.

Kichen nu ja ndukwa nten chaꞌ nu nchkwiꞌ Ndiose13 ’¡Tꞌnan ꞌawan, neꞌ kichen Corazín! Ngwañaꞌan, ¡tꞌnan

ꞌa wan, neꞌ kichen Betsaida! Wa kaꞌan ꞌa chaꞌ tnun nu wanaꞌan wan, loꞌo kanꞌ ja mjyuꞌu tiꞌ wan siyaꞌ ti ꞌin chaꞌ kuxinu ngiꞌni wan. Nu ngwa sꞌni, xaꞌan ꞌa neꞌ kichen Tiro,xaꞌan ꞌa neꞌ kichen Sidón; neꞌ xka laꞌa tsuꞌ ngwa neꞌ kanꞌ.Bra kanꞌ ja mjwi ñaꞌan ka jyuꞌu tiꞌ neꞌ kanꞌ ꞌin chaꞌ kuxinu yꞌni neꞌ, chaꞌ ja ya ñaꞌan neꞌ kanꞌ ska chaꞌ tnun sa ñaꞌannuwa naꞌan wan, neꞌ Israel; kanꞌ chaꞌ ja mxaꞌan neꞌ siyaꞌ tichaꞌ kuxi nu yuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin neꞌ, ja ykuꞌ ꞌa neꞌ teꞌ ngata,ja msuꞌwa neꞌ jii ke neꞌ sa ñaꞌan nu ngiꞌni neꞌ kanꞌ seꞌennskwa ayman. 14Ñi katsaǎnꞌ ꞌwan chaꞌ ka suꞌwe la chaꞌ ꞌinayman neꞌ kichen Tiro nu yuꞌwi nu ngwa sꞌni, ka suꞌwe lachaꞌ ꞌin ayman neꞌ kichen Sidón, bra nu tiya tsan tlyu chaꞌkuꞌni biyaꞌ Ndiose ꞌin nten chalyuu; lye la ta Ndiose nu tiꞌíꞌwan bra kanꞌ, chaꞌ ja ynanwan siyaꞌ ti. 15Loꞌo ni, ꞌwan neꞌkichen Capernaum, nxkeꞌ tiꞌ wan chaꞌ ka suꞌwe la kichentyi wan. ¿Ja ta Ndiose nu tiꞌí ꞌwan, nxkeꞌ tiꞌ wan a? Kulaayaꞌ Ndiose ꞌwan chaꞌ tyaa wan nde lo jwlyaa siyaꞌ ti.

Ti nchkwiꞌ la Jesús loꞌo snan yla nsuꞌwi tii tyukwa neꞌkanꞌ bra kanꞌ:

16―Nten nu kunan suꞌwe chaꞌ nu chkwiꞌ wan loꞌo neꞌ,wa lka neꞌ sa ñaꞌan nchka tiꞌ si nganan suꞌwe neꞌ ska chaꞌnu nchkwiǐnꞌ loꞌo neꞌ; bra kanꞌ nten nu kulo chunꞌ chaꞌꞌwan, wa lka neꞌ sa ñaꞌan nchka tiꞌ si ndlo chunꞌ neꞌ chaꞌnu nchkwiǐnꞌ. Nten nu kulo chunꞌ chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ, nanndlo chunꞌ neꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose nu msuꞌwa ꞌñaǎn ndijyaǎn;ngwañaꞌan ndyoꞌo chaꞌ kanꞌ ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

Mdoꞌo neꞌ ndyaa neꞌ bra kanꞌ.Wa mxitukwi neꞌ nu msuꞌwa Jesús ndyaa kanꞌ ndyaan neꞌ

xiyaꞌ

Page 68: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 10:17 68 SAN LUCAS 10:2217 Chunꞌ ndiꞌin la mxitukwi snan yla nsuꞌwi tii tyukwa

neꞌ kanꞌ, ndyaan neꞌ xiyaꞌ seꞌen ndiꞌin Jesús. Suꞌwe ꞌansuꞌwi tiye neꞌ ndyaan neꞌ.

―Yu kula ―ndukwin neꞌ ꞌin Jesús―, loꞌo kwiꞌin kuxiynan tñan nungulo ba ꞌin ran chabiyaꞌ ꞌiin―ndukwin neꞌ.

18Ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ bra kanꞌ:―Chañi chaꞌ ꞌwan. Loꞌoǔn naꞌaǎn ꞌin Satanás xa wa

mdiyuu yu lyuu; sa ñaꞌan mdiyuu tiꞌyu lyuu, ngwañaꞌanmdiyuu yu. Wa ngulo Ndiose ꞌin kuneꞌ xaꞌan kanꞌ ndeseꞌen tlyu seꞌen ndiꞌin Ndiose nde niꞌ kwan, mdiyuu yu sala lyuu bra kanꞌ; kanꞌ chaꞌ ynan kwiꞌin kuxi kanꞌ chaꞌ nuykwiꞌ wan loꞌo ni. 19Loꞌowandaǎn chabiyaꞌ ꞌwan chaꞌ xtyakiyaꞌ wan chunꞌ kunan tlá, loꞌo chunꞌ xeꞌen; chabiyaꞌ ꞌñaǎntukunꞌ wan chaꞌ ꞌin kuneꞌ xaꞌan siyaꞌ ti. Kwiꞌ ngwañaꞌan,ja ka kuxi ꞌwan siyaꞌ ti, ja ska chaꞌ kuxi ñaꞌan wan bra kanꞌ.20 Loꞌo ni, ja nꞌni chaꞌ ka suꞌwe nka tiye wan chaꞌ nu ynanti kwiꞌin kuxi kanꞌ tñan nu ngulo wan ꞌin ran, suꞌwe la katiye wan chaꞌ wa ngwaꞌan Ndiose nin wan nde seꞌen ndiꞌinNi nde niꞌ kwan.

Suꞌwe ꞌa yuꞌwi tiye Jesús21 Ska bra ti kanꞌ suꞌwe ꞌa yuꞌwi tiye Jesús chaꞌ ndiꞌin

Tyiꞌi Ndiose loꞌo yu. Kanꞌ chaꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo Ndiose Stiyu bra kanꞌ:

―Stiǐn, kuꞌni tnuǔn ꞌin nuꞌwin ni. Nuꞌwin lkaa Ndiosenu lka ndloo la ti nde niꞌ kwan, ngwañaꞌan nuꞌwin lkaandloo la lo chalyuu. Wa yuꞌwi kutsiꞌ ti chaꞌ kanꞌ, chaꞌ ꞌinnten nu ngwa ti sꞌni la, chaꞌ ja ngwa biyaꞌ tiꞌ siyaꞌ ti ntennu ngwa ꞌa ꞌin chaꞌ joꞌo; ngwa xuꞌwe ꞌiin chaꞌ sa bra ni, wangwaꞌuu suꞌwe chaꞌ kanꞌ ꞌin nten nu ja siyeꞌ, nten nu ja jlyosuꞌwe tiꞌ. Ngiꞌni tnuǔn ꞌiin chaꞌ ngwañaꞌan ngwa tiiꞌ chaꞌka ―ndukwin Jesús ꞌin Ndiose.

22 Bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ nu mdiyan seꞌen ndiꞌin yu:

Page 69: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 10:23 69 SAN LUCAS 10:27―Wamda Stiǐn nchga nan ꞌñaǎn. Loꞌo ja tukwin jlyo tiꞌ

chaꞌ lkaǎn Sñiꞌ Ndiose; ska ti ykwiꞌ Stiǐn, kanꞌ nu jlyo tiꞌ. Jatukwin la jlyo tiꞌ ti ka nu lka Stiǐn; skaǎn tiǎnꞌ, jlyo tiǎnꞌ tika nu lka Stiǐn. Loꞌo ka jlyo tiꞌ xka ta nten, ñaꞌan nten nuxlyaǎn chaꞌ kwaꞌuǔn ꞌin neꞌ ti ka nu lka Stiǐn, loꞌo neꞌ kanꞌka biyaꞌ tiꞌ neꞌ bra kanꞌ.

23Bra kanꞌmxinaꞌan Jesús nde seꞌennduunneꞌ nungiꞌnixaꞌan chaꞌ ꞌin yu, ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ bra kanꞌ:

―Ka suꞌwe ꞌa ka tiye nten nu ñaꞌan nchga chaꞌ tnun nuwa naꞌan wan ni. 24 Chañi chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan re,chaꞌ kaꞌan ꞌa nten nu ykwiꞌ loꞌo nten chaꞌ ꞌin Ndiose sꞌnila, loꞌo kaꞌan ꞌa ree nu ngwa ndloo sꞌni la, wa mdiꞌin taꞌa neꞌ kanꞌ, chaꞌ ñaꞌan neꞌ chaꞌ tnun nu wa naꞌan wan ni,loꞌo ja naꞌan neꞌ ꞌin ran nu ngwa sꞌni; wa mdiꞌin ta ꞌa neꞌkanꞌ chaꞌ kunan neꞌ chaꞌ nu nganan wan ni, chaꞌ ngwa ꞌatiꞌ neꞌ kunan neꞌ chaꞌ kanꞌ nu ngwa sꞌni. Ngujwi neꞌ brakanꞌ, loꞌo ja naꞌan neꞌ chaꞌ kanꞌ, ja ynan neꞌ chaꞌ kanꞌ siyaꞌti ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu.

Ska chaꞌ suꞌwe nu yꞌni ska yu samaritano25 Bra kanꞌ mdiyan ska mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo chaꞌ

chkwiꞌ biyaꞌ yu loꞌo Jesús. Bra kanꞌ mnichaꞌ yu ꞌin Jesús:―Mstru ―ndukwin―, ¿ni sa ñaꞌan kuꞌniǐn chaꞌ kaja

chalyuu nu ja tsaa tii ꞌa ꞌñaǎn?26 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu:―¿Ni sa ñaꞌan tñan ngulo Ndiose ꞌñaan nu ndukwa lo

kityi kula? ¿Ni sa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ kanꞌ, nxkeꞌ tiiꞌ?27 Bra kanꞌ ykwiꞌ mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo kanꞌ:―Nde ñaꞌan nchkwiꞌ chaꞌ kula kanꞌ ―ndukwin mstru

kanꞌ―, chaꞌ tyukwi ti tiyean xuꞌwi chaꞌ ꞌñaan loꞌo Ndiosenu nka Xꞌnaan, loꞌo luwi ti kasiya ꞌñaan tukwaan chaꞌ nunchkwiꞌ Ni, loꞌo kuꞌni tnuan ꞌin Ni loꞌo nchga chaꞌ tiya nunda Ni ꞌñaan, sa ñaꞌan yaꞌ nu taloan tyiꞌin chaꞌ ꞌñaan loꞌoNi. Kwiꞌ ngwañaꞌan, ndiꞌin chaꞌ chka tꞌnan tianꞌ ꞌin taꞌa

Page 70: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 10:28 70 SAN LUCAS 10:35ntean, sa ñaꞌan nu nchka tianꞌ chaꞌ chka tꞌnan tiꞌ xka lanten ꞌñaan.

28 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yu kanꞌ:―Suꞌwe ꞌa chaꞌ nu mxkween ꞌñaǎn. Si ngwañaꞌan

kuꞌnii, kaja chalyuu kwi kanꞌ ꞌiin bra kanꞌ.29Loꞌomstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo kanꞌ ni, ngwa tiꞌ yu chaꞌ

tyoꞌo suꞌwe la chaꞌ nu wa ykwiꞌ yu, kanꞌ chaꞌ ndukwin yuꞌin Jesús:

―¿Ti ka nu lka taꞌa nteěn sikwa a?30Bra kanꞌ ngatsaꞌ Jesús chaꞌ tiya re ꞌin mstru kanꞌ, chaꞌ

ka biyaꞌ tiꞌ yu:―Mdoꞌo ska neꞌ taꞌa kichen tyian nde Jerusalén, ndyaa

yu tuwiin nde ꞌya la, nde kichen Jericó. Loꞌo kanꞌ mdoꞌotukwa tukwa snan nten nu ngiꞌni kunan, ngulaa neꞌ nchganan nu loꞌo ꞌin yu; ngulo neꞌ steꞌ yu, bra kanꞌ tiꞌí ꞌa mjiꞌinneꞌ xaꞌan kanꞌ ꞌin yu sa ñaꞌan yaꞌ nu wa kaja ti yu. Bra kanꞌngulaa sti neꞌ ꞌin yu seꞌen nu mjiꞌin neꞌ ꞌin yu. 31 Chunꞌndiꞌin la mdijin ska sti joꞌo taꞌa kichen tyian ti kwiꞌ tuwiinkanꞌ. Bra wa naꞌan sti joꞌo kanꞌ ꞌin yu tiꞌí kanꞌ, bra kanꞌntan ti mdijin seꞌen ysu yu tiꞌí kanꞌ, ndyaa bra kanꞌ. 32Loꞌokanꞌ mdiyan ska xta, ska neꞌ Leví, ti kwiꞌ tuwiin kanꞌ. Yaanaꞌan chinꞌ ꞌin yu tiꞌí kanꞌ; sa bra ti naꞌan ꞌin yu, mdijinxta ndyaa bra kanꞌ. 33 Ti kwiꞌ tuwiin kanꞌ ndaꞌan ska yuSamaria, ska neꞌ nu mdoꞌo xka lo yuu. Bra wa naꞌan ꞌin yutiꞌí kanꞌ, bra ti nchka tꞌnan tiꞌ yu ꞌin yu tiꞌí kanꞌ. 34Ndyaayu seꞌen ndiya yu tiꞌí kanꞌ, yꞌni yu joꞌó ꞌin nchga seꞌen tiꞌíꞌin yu kanꞌ loꞌo sete loꞌo mñun. Bra kanꞌ mxiin yu teꞌ loseꞌen tiꞌí ꞌin yu kanꞌ, mstya ꞌin yu tiꞌí kanꞌ chunꞌ buru ꞌinykwiꞌ yu, ndyaa loꞌo ꞌin yunaꞌan tyi skanten chaꞌ ñaꞌansiinneꞌ ꞌin yu tiꞌí kanꞌ nde kanꞌ. 35 La xka tsan wa tyaa ti yusamaritano kanꞌ, bra kanꞌ ngulo yu tukwa tñi plata chaꞌ taꞌin neꞌ nu lka naꞌan tyi seꞌen ndiya yu tiꞌí kanꞌ. Kanꞌ nuykwiꞌ yu loꞌo neꞌ nu lka naꞌan tyi kanꞌ: “Ñaꞌansiin wan ꞌin

Page 71: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 10:36 71 SAN LUCAS 10:42

yu tiꞌí re. Si nu ti kwiji la tñi ꞌwan chaꞌ ꞌin yu re, bra tikatsaꞌ wan ꞌñaǎn xa nu jyaǎn seꞌen ndiꞌin wan xiyaꞌ; brakanꞌ taǎn laǎn tñi ꞌwan” ndukwin yu samaritano kanꞌ.

Bra wa mdyii ngwaꞌu Jesús chaꞌ tiya re ꞌin yu, bra kanꞌmnichaꞌ yu ꞌin mstru kanꞌ:

36 ―Suꞌwe sikwa. Snan nten nu mdijin tuwiin seꞌenmdiꞌin yu tiꞌí kanꞌ ni, ¿ti ka nu mnaꞌansiin suꞌwe la ꞌin yutiꞌí kanꞌ? ¿Ti ka nu chañi chaꞌ lka taꞌa nten ꞌin yu tiꞌí kanꞌ?

37―Nu nchka tꞌnan tiꞌ ꞌin yu tiꞌí kanꞌ―ndukwin mstrunu nduꞌu chaꞌ joꞌo kanꞌ ꞌin Jesús.

Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo mstru kanꞌ:―Yaa lyaa sikwa, kwiꞌ ngwañaꞌan kuꞌnii loꞌo taꞌa nteen.Mdiyan Jesús seꞌen ndiꞌin Marta loꞌo Liya

38Msñi Jesús tuwiin, ndyaa yu loꞌo taꞌa ndaꞌan yu. Loꞌokanꞌ mdiyan neꞌ ska kichen xuwe ti seꞌen ndiꞌin ska nukunaꞌan nu naan Marta. Suꞌwe ꞌa nka tiye Marta chaꞌndiya Jesús seꞌen ndiꞌin. 39Loꞌo ndiya ska taꞌa ngulaMartanu naan Liya. Bra ti mdukwa Liya kanꞌ lyuu kwiꞌ seꞌen tiseꞌen ndukwa Jesús chaꞌ ngwa ꞌa tiꞌ kunan nchga chaꞌ nunchkwiꞌ yu. 40Bra kanꞌ Marta ni, kaꞌan ꞌa tñan sñan ndiꞌinchaꞌ kuꞌni. Kanꞌ nu ykwiꞌ loꞌo Jesús:

―Neꞌ kula ―ndukwin Marta ꞌin yu―, ¿ja nduwe tiiꞌchaꞌ kaꞌan ꞌa tñan sñan mxnun Liya taꞌaǎn chaꞌ kuꞌniǐnxkaǎn tiǎn a? Kanꞌ chaꞌ suꞌwe la si chkwiiꞌ loꞌo nu kwa,chaꞌ kan tayaꞌ chinꞌ ꞌñaǎn.

41 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin Marta:―Marta, Marta, ndiꞌin ꞌa tñan ꞌiin ―ndukwin Jesús―.

Kaꞌan ꞌa chaꞌ ndaꞌan tiyee chaꞌ ꞌin nchga tñan xuwe nundiꞌin ꞌiin. 42 Loꞌo ni, ti ndiya xka tñan nu suꞌwe la kuꞌnii,ska chaꞌ nu nꞌni la chaꞌ ꞌiin; kanꞌ lka chaꞌ nu nchka tiꞌ Liyakuꞌni ni. Ngiꞌni Liya ska tñan nu ndloo la, kanꞌ chaꞌ jandiꞌin chaꞌ kulaa xka nten tñan kanꞌ ꞌin Liya.

Page 72: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 11:1 72 SAN LUCAS 11:811

Sa ñaꞌan nu chkwianꞌ loꞌo Ndiose1 Ngwa ska tsan ndiꞌin Jesús ngiꞌni tnun yu ꞌin Ndiose.

Bra wa mdyii ykwiꞌ yu loꞌo Ndiose, bra kanꞌ ykwiꞌ ska yunu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu loꞌo yu:

―Yu kula―ndukwin―, kwaꞌuu ꞌwa sa ñaꞌan ka chkwiꞌba loꞌo Ndiose, sa ñaꞌan nu ngwaꞌu ayman Xuwa ꞌin neꞌ numdaꞌan loꞌo yu.

2 Bra kanꞌ ngwaꞌu Jesús ꞌin neꞌ:―Bra nu chkwiꞌ wan loꞌo Ndiose, nde ñaꞌan chkwiꞌ wan:

Ndiose Sti ba nu ndiꞌin nde niꞌ kwan, ska ti nuꞌwin ngiꞌnitnun nten chalyuu ꞌiin.

Kaan lo chalyuu re chaꞌ ka ndloo la ꞌwa.Nchka tiꞌ ba chaꞌ ka nchga chaꞌ nu nchka tiiꞌ chaꞌ ka lo

chalyuu re, sa ñaꞌan nu nchka nde niꞌ kwan seꞌenndiꞌiin.

3 Taa nan ku ba kwenta ska tsan.4Kuꞌnii chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌwa ꞌin nchga chaꞌ kuxi nu yꞌni ba, chaꞌ

ngwañaꞌanwa yꞌni ba chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin xka la ntennuyꞌni chaꞌ kuxi loꞌo ba.

Ja taa chabiyaꞌ chaꞌ jwakii nu kuxi ꞌwa, kulaa ꞌwa yaꞌ kuneꞌxaꞌan bra kanꞌ.

Ngwañaꞌan ngwaꞌu Jesús ꞌin neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yubra kanꞌ. 5Kanꞌ xiyaꞌ ngwaꞌu yu ꞌin neꞌ kanꞌ:

―Nde chkwiǐnꞌ ska chaꞌ loꞌo wan: Ska yu taꞌa wanmdiya ska taꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu. Ska tla, xa wa ngwa jluꞌwetla, ndyaa yu naꞌan tyi taꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu chaꞌ chkwiꞌ yuloꞌo: “Che, taa snan tyaja jñan tiǎn. 6 Tka ngala ti ska yutaꞌa suꞌwe nsuꞌwiǐn naꞌan tyiǐn, loꞌo ja nsuꞌwi siyaꞌ ti nannu taǎn chaꞌ ku yu.” 7Bra kanꞌ yu nu lka naꞌan tyimxkwenꞌin yu: “Ja nchka tiǎnꞌ chaꞌ chkwiiꞌ ya ñaꞌan ti loꞌoǔn. Wanchkunꞌ tunaꞌan ꞌñaǎn. Loꞌo nu xuwe ꞌñaǎn wa nskwa lokiꞌyan lajaꞌ loꞌoǔn. Ja ka tyaa tukwiǐn chaꞌ taǎn ran ꞌiin”ndukwin taꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu ꞌin yu kanꞌ. 8 Chañi lka chaꞌ

Page 73: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 11:9 73 SAN LUCAS 11:15nu katsaǎnꞌ ꞌwan ni ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―. Ja mslyaataꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu tyaa tukwi chaꞌ ta tyaja ꞌin yu kanꞌ,ni siya taꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu. Chunꞌ ndiꞌin la, ja chan xlyaataꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu ta tyaja kanꞌ ꞌin yu, chaꞌ ja nchka ꞌa tiꞌyu chaꞌ ti xitukwi la yu ꞌin yu xiyaꞌ; kanꞌ chaꞌ tyaa tukwitaꞌa suꞌwe nsuꞌwi yu, ta nchga nan nu nchka tiꞌ yu kanꞌ brakanꞌ. 9 Loꞌo ni, chkwiǐnꞌ chaꞌ re loꞌo wan: Bra nu jñan wanska chaꞌ ꞌin Ndiose, ta Ni chaꞌ kanꞌ ꞌwan bra kanꞌ; loꞌo branu tsaa naan wan ꞌin Ndiose, tyija lyo Ni ꞌwan bra kanꞌ;si tyukwi ti tiye wan chkwiꞌ wan loꞌo Ndiose, kunan Nichaꞌ nu chkwiꞌ wan loꞌo bra kanꞌ. 10 Nchga nten nu jñanska chaꞌ ꞌin Ndiose, kaja chaꞌ kanꞌ ꞌin neꞌ bra kanꞌ; kwiꞌngwañaꞌan, nchga nten nu tsaa naan ꞌin Ndiose, tyija lyoNi ꞌin neꞌ bra kanꞌ; kwiꞌ ngwañaꞌan, nchga nten nu tyukwiti tiye chkwiꞌ loꞌo Ndiose, kunan Ni chaꞌ nu chkwiꞌ neꞌ loꞌobra kanꞌ.

11 ’ꞌWan nten chalyuu nu nsuꞌwi nu xuwe ꞌwan, bra nujñan sñiꞌ wan nan ku ꞌwan, ja ta wan ska nan kuxi ku sñiꞌwan. Ñaꞌan tiꞌ si jñan neꞌ jaxlya ku neꞌ, ja ta wan ska keeku neꞌ bra kanꞌ; si jñan neꞌ kula ku neꞌ, ja ta wan kunanku neꞌ bra kanꞌ; 12 si jñan neꞌ ska skuwe, ja ta wan skaxeꞌen ku neꞌ bra kanꞌ. 13 Kanꞌ chaꞌ sikwa, si jlyo tiꞌ wanchaꞌ ta wan nan suꞌwe nu ku sñiꞌ wan, ni siya xaꞌan tiyewan, kwiꞌ ngwañaꞌan jlyo la tiꞌ Ndiose Sti wan nu ndiꞌinnde niꞌ kwan, loꞌo suꞌwe la ngiꞌni Ni. Chka tꞌnan tiꞌ Ndioseꞌwan, ta Ni Tyiꞌi ykwiꞌ Ni nu kanun niꞌ kasiya ꞌwan bra nujñan wan ꞌin Ni.

Mstya neꞌ kiꞌya ꞌin Jesús14 Ndiya ska yu kiꞌyu nu kuꞌun chunꞌ chaꞌ wa msñi ska

kwiꞌin kuxi ꞌin yu, loꞌo ngulo Jesús ꞌin kwiꞌin kuxi nu msñiꞌin yu, ndyaa ran bra kanꞌ. Bra nu mdoꞌo kwiꞌin nu yuꞌwiꞌin yu kuꞌun kanꞌ, ngwa chkwiꞌ yu bra kanꞌ. Yuwe ꞌa tiꞌnten chaꞌ naꞌan neꞌ chaꞌ kanꞌ. 15Mdiya nu ykwiꞌ chaꞌ:

Page 74: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 11:16 74 SAN LUCAS 11:22

―Ndlo yu kwa ꞌin kwiꞌin kuxi ꞌin nten chabiyaꞌ ꞌinBeelzebú, nu nka xꞌnan nchga lo kwiꞌin kuxi ―ndukwinneꞌ.

16 Loꞌo kanꞌ ndiya nu ngwa tiꞌ ñaꞌan biyaꞌ ꞌin Jesús, kanꞌnumjñan ꞌin Jesús chaꞌ kuꞌni yu xka chaꞌ tnun chabiyaꞌ ꞌinNdiose nu ndiꞌin nde niꞌ kwan. 17Wa mgii tiꞌ Jesús nchgachaꞌ nu nka tiye neꞌ, kanꞌ chaꞌ ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ bra kanꞌ:

―Tsaa tii chaꞌ ꞌin nchga kichen seꞌen xkwiꞌ chaꞌ wsuunkuꞌni neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ, bra nu ska ta neꞌ wsiya nxuun neꞌloꞌo xka ta neꞌ wsiya. Kwiꞌ ngwañaꞌan loꞌo taꞌa ndiꞌin neꞌska ti niꞌ ñaꞌan, si ndiya chaꞌ wsuun ꞌin neꞌ loꞌo ska taꞌandiꞌin neꞌ, ja ka ꞌa tyiꞌin suꞌwe neꞌ ska ti niꞌ ñaꞌan kanꞌ.18 Kanꞌ chaꞌ ja talo chaꞌ ꞌin Satanás si xuun taꞌa Satanáskanꞌ loꞌo msu ꞌin yu; tyii chaꞌ ꞌin kuneꞌ xaꞌan bra ti brakanꞌ. Loꞌo naꞌ ni ―ndukwin Jesús―, wa ndukwin wanchaꞌ nguloǔn ꞌin kwiꞌin kuxi nu msñi ꞌin nten chabiyaꞌꞌin Beelzebú nu nka xꞌnan kwiꞌin kuxi kanꞌ, ngwañaꞌannchkwiꞌwan ꞌñaǎn. 19¿Ta chañi nchkwiꞌwan chaꞌ chabiyaꞌꞌin Beelzebú ndloǔn ꞌin kwiꞌin kuxi a? Ja ñi nchkwiꞌ wansiyaꞌ ti, chaꞌ loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌwan ndlo neꞌꞌin kwiꞌin kuxi; chabiyaꞌ ꞌin Ndiose ndlo neꞌ kwiꞌin kanꞌ,ndukwinwan. Siꞌya tñan nu ngiꞌni neꞌ kanꞌ ka biyaꞌ tiꞌ wansi chaꞌ nu ñi nchkwiꞌ wan, o ta chaꞌ kwiñi ti nchkwiꞌ wan.20 Chabiyaꞌ ꞌin Ndiose ndloǔn ꞌin kwiꞌin kuxi nu wa msñiꞌin nten, kanꞌ chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ wan chaꞌ wa ndiya tsan chaꞌka Ndiose ndloo niꞌ kasiya ꞌwan.

21 ’Ñaꞌan tiꞌ ska nten nu tlá ꞌa, nduun yu kwan tuꞌwanaꞌan ꞌin yu. Wa lka nsu xtyi ꞌin yu kwiꞌ ti seꞌen nduunyu, chaꞌ ngwañaꞌan ja ska ka ꞌin yuꞌwa ꞌin yu. 22 Ska ti sitiyan xka ta nten nu xaꞌan la, kuꞌni neꞌ kanꞌ kanan ꞌin yubra kanꞌ; kulaa neꞌ nchga chkwan nu nsuꞌwi ꞌin yu seꞌennduun yu kwan, kuꞌni neꞌ kunan yuꞌwa ꞌin yu kanꞌ, chaꞌkaja chinꞌ ꞌin nchga neꞌ bra kanꞌ.

Page 75: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 11:23 75 SAN LUCAS 11:29Loꞌo ykwiꞌ Jesús chaꞌ re bra kanꞌ:23―Nten nu ja xlyaa xñi chaꞌ ꞌñaǎn, nan nxuun neꞌ kanꞌ

loꞌoǔn bra kanꞌ, ngwañaꞌan ndyoꞌo chaꞌ kanꞌ. Loꞌo nten nuja xlyaa tayaꞌ ꞌñaǎn, ngiꞌni neꞌ chaꞌ ja xñi taꞌa nten neꞌ chaꞌꞌñaǎn sikwa.

Bra nu ndyaan kwiꞌin kuxi xiyaꞌ24 ’Bra nu ngulaa yaꞌ kwiꞌin kuxi ꞌin ska nten, bra kanꞌ

tyaꞌan yuꞌwi kwiꞌin kanꞌ niꞌ kixinꞌ tijyuꞌ seꞌen ja ndiꞌinnten; tsaa kwiꞌin kuxi kanꞌ tsaa naan seꞌen xitñaꞌ chinꞌ.Bra nu ja kaja seꞌen xitñaꞌ kwiꞌin kanꞌ, bra kanꞌ chkwiꞌran: “Tyaꞌaǎn ni, xitukwiǐn tyaǎn xiyaꞌ nde seꞌen mdiꞌiǐnti kulo.” 25 Bra nu tiyan kwiꞌin kanꞌ seꞌen ndiꞌin yu kanꞌxiyaꞌ, bra kanꞌ ñaꞌan ran chaꞌ ti ndiꞌin laja niꞌ kasiya ꞌin yukanꞌ; ja ska chaꞌ suꞌwe msuꞌwa yu niꞌ kasiya ꞌin yu, ni siyamskeꞌ tiꞌ yu chaꞌ luwi ran. 26 Bra ti tsaa kwiꞌin kanꞌ xiyaꞌ,tsaa naan ran ꞌin xa kati kwiꞌin kuxi nu xaꞌan la, chaꞌ suꞌwati xñi nchga kwiꞌin kanꞌ ꞌin yu kanꞌ. Ka kuxi la chaꞌ ꞌin yukanꞌ bra kanꞌ, chaꞌ kaꞌan la kwiꞌin msñi ꞌin yu bra kanꞌ.

Bra nu chañi chaꞌ suꞌwe ꞌa nka tiyean27 Bra wa mdyii ykwiꞌ Jesús ngwañaꞌan, bra kanꞌ ykwiꞌ

ska nu kunaꞌan loꞌo Jesús. Laja nten kaꞌan kanꞌ nduun nukunaꞌan kanꞌ nchkwiꞌ:

―¡Suꞌwe ꞌa nka tiye neꞌ kula jyaꞌaan nu yꞌni kala ꞌiin, numda ytiiꞌ! ―ndukwin nu kunaꞌan kanꞌ ꞌin yu.

28 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin nu kunaꞌan kanꞌ:―Siꞌi chaꞌ kanꞌ ―ndukwin―. ¡Suꞌwe la nka tiye nten

nu kunan suꞌwe nchga chaꞌ nu nchkwiꞌ Ndiose loꞌo neꞌ,nchga nu ndukwa chaꞌ ꞌin Ni!

Nchka tiꞌ nten kuxi ñaꞌan kwiꞌya neꞌ ska chaꞌ tnun29 Ti ndyoꞌ tiꞌin la neꞌ sa tlyu ti seꞌen ndiꞌin Jesús bra

kanꞌ, xiyaꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ:

Page 76: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 11:30 76 SAN LUCAS 11:32―Xaꞌan ꞌa nten chalyuu ni ―ndukwin Jesús―. Wa

nchka tiꞌ neꞌ chaꞌ kuꞌniǐn ska chaꞌ tnun chabiyaꞌ ꞌinNdiose,chaꞌ ñaꞌan kwiꞌya neꞌ ꞌin ran ñaꞌan tiꞌ ska chaꞌ wjya ti. Loꞌoja kuꞌniǐn ngwañaꞌan. Ndiꞌin chaꞌ tyaa yuꞌwi tiꞌ wan sañaꞌan nu ngwa ꞌin ayman Jona nu yuꞌwi chalyuu nu ngwasꞌni. 30Tnun ꞌa chaꞌ yꞌni Ndiose loꞌo Jona kanꞌ tuwiin seꞌenndyaa yu nde kichen Nínive chaꞌ chkwiꞌ yu chaꞌ ꞌin Ndioseloꞌo nten kanꞌ. Kwiꞌ ngwañaꞌan, tnun ꞌa chaꞌ kuꞌni Ndioseloꞌoǔn nu ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten ―ndukwin Jesús―,chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ nten chalyuu ni, chaꞌ ꞌin Ndiose. 31Wa lkandiꞌin nu tiꞌí ꞌwan nten chalyuu nde seꞌen ndiꞌin Ndiosebra wa mdyii chalyuu, siꞌya chaꞌ kuxi nu ngiꞌni wan; brakanꞌ tyoꞌo tukwa ska ayman nu ngwa reina nu ngwa ndloolo chalyuu nu ngwa sꞌni, chaꞌ xtya kiꞌya ꞌwan seꞌen ndiꞌinNdiose. Bra kanꞌ chkwiꞌ neꞌ kula kanꞌ sa ñaꞌan ngwa branu yaa ykwiꞌ neꞌ kula kanꞌ loꞌo ayman ree Salomón. Tijyuꞌꞌa kichen tyi reina kanꞌ, bra kanꞌ wa ynan chaꞌ tiya ꞌa reeSalomón chaꞌ nchkwiꞌ yu loꞌo nten; kanꞌ chaꞌ mdiya reinaseꞌen ndiꞌin ree kanꞌ bra kanꞌ, chaꞌ kunan chaꞌ tiya nunchkwiꞌ ree kanꞌ. Loꞌo ꞌwan ni, ja xlyaa wan kunan wanchaꞌ ꞌin Ndiose. Tnun la tñan ngiꞌni Ndiose ni, chaꞌ ndiꞌiǐnlo chalyuu; chinꞌ la chaꞌ ngwa ꞌin ayman ree Salomón nungwa sꞌni. 32 Bra kanꞌ loꞌo neꞌ ayman kichen Nínive nuyuꞌwi sꞌni, xtya neꞌ kiꞌya ꞌwan tsan nu kuꞌni biyaꞌ Ndioseꞌwan. Wa ynan neꞌ Nínive kanꞌ, nchga chaꞌ nu ykwiꞌ Jonaloꞌo neꞌ chabiyaꞌ ꞌin Ndiose; mjyuꞌu tiꞌ neꞌ bra kanꞌ, ngulaayaꞌ neꞌ nchga chaꞌ kuxi nu nsuꞌwi ꞌin neꞌ bra kanꞌ. Loꞌoꞌwan, ja xlyaa wan kunan wan chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan.Tnun la tñan ngiꞌni Ndiose ni, chinꞌ la chaꞌ ngwa la nu yaaayman Jona nde Nínive nu ngwa sꞌni kanꞌ.

Nan lka nu ta xaa nu xuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin nten

Page 77: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 11:33 77 SAN LUCAS 11:4133 ’Ja tukwin kwaꞌan kiiꞌ ꞌin ska xaa chaꞌ suꞌwa kutsiꞌ neꞌ

ꞌin ran chunꞌ ndiꞌin la. Ja suꞌwa kutsiꞌ neꞌ ꞌin ran ska niꞌkajun; kwan xtya neꞌ xaa kanꞌ, chaꞌ ta ran xaa nchga seꞌenndaꞌan neꞌ niꞌ ñaꞌan kanꞌ. 34 Loꞌo ꞌwan ni, kiloo wan ndaxaa ꞌwan, kanꞌ chaꞌ suꞌwe nchka ñaꞌan wan chalyuu. Branu ti suꞌwe nsuꞌwi xaa kiloo wan, bra kanꞌ ka ñaꞌan wanchaꞌ kuꞌni wan nchga loo tñan nu ndiꞌin chaꞌ kuꞌni wan,ka kuꞌni wan xkwiꞌ tñan suꞌwe. Si tiꞌí kiloo wan, ja kachkanꞌ kiloo wan bra kanꞌ, chaꞌ tla ꞌa xaa kiloo wan brakanꞌ. 35 Ndii ti tiꞌ wan sikwa; kiꞌya wan kwenta si chañichaꞌ nsuꞌwi xaa luwi niꞌ kasiya ꞌwan, si ja nsuꞌwi chaꞌ kuxiniꞌ kasiya ꞌwan. 36Si luwi kasiya ꞌwanni, ja ndiꞌin chaꞌ ꞌwansiyaꞌ ti loꞌo chaꞌ kuxi; xaa tiꞌ wan sikwa, sa ñaꞌan si suꞌweꞌa ngaꞌni ska xaa seꞌen ndiꞌin wan.

Ykwiꞌ Jesús ꞌin neꞌ nu kti ꞌa ngiꞌni, mskeꞌ tiꞌ neꞌ37 Bra nu mdyii ykwiꞌ Jesús, bra kanꞌ ykwiꞌ ska neꞌ

fariseo loꞌo Jesús chaꞌ tsaa naꞌan tyi yu, chaꞌ ku tlyaa neꞌ.Kanꞌ chaꞌ ndyaa Jesús loꞌo yu, kanꞌ ndyaa tukwa yu tuꞌwamsaa. 38 Yuwe ꞌa tiꞌ yu fariseo kanꞌ, bra nu naꞌan yu chaꞌja mnaꞌ Jesús sa ñaꞌan nu ngiꞌni neꞌ judío xa wa ku ti neꞌtyaja. 39 Bra kanꞌ ykwiꞌ Xꞌnaan loꞌo yu fariseo kanꞌ:

―ꞌWan neꞌ fariseo ―ndukwin Jesús―, suꞌwe ꞌa ngiꞌniluwi tloo wan, ngiꞌni luwi chunꞌ wan, sa ñaꞌan lka nungaten ska sa, ngaten ska kaꞌnan. Loꞌo niꞌ kasiya ꞌwan,xkwiꞌ chaꞌ kuxi nsuꞌwi; nchka tiꞌ wan kulaa wan nan nunsuꞌwi ꞌin xka ta nten, tiꞌí tiꞌ wan ꞌin taꞌa ntenwan. 40Tintuꞌa ꞌwan. ¿Siꞌi ska ti Ndiose mñan Ni tyukwi ñaꞌaan, ni siyaniꞌ kasiya ꞌñaan, ni siya nde chuanꞌ a? Wa mñan Ndioseyaanꞌ, loꞌo naꞌan Ni nchga chaꞌ nu nsuꞌwi niꞌ kasiya ꞌñaan.41 Si tyukwi ti tiye wan ta wan nchga chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwiꞌwan chaꞌ tayaꞌ wan ꞌin neꞌ tiꞌi, bra kanꞌ tukwaNdiose tñannu ngiꞌni wan chaꞌ luwi kasiya ꞌwan.

Page 78: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 11:42 78 SAN LUCAS 11:4742 ’¡Tꞌnan ꞌa ꞌwan, neꞌ fariseo! ―ndukwin Jesús―. Kti ꞌa

ngiꞌni wan loꞌo Ndiose loꞌo nchga nan xuwe ti nu nsuꞌwiꞌwan, loꞌo nchga nan nu nda wan lomstan ꞌin Ndiose niꞌlyaa; sa yuꞌwe ti nchga kixinꞌ nu suꞌwe tyiꞌi, sa yuꞌwenchgakixinꞌ nu nchka xiyan skwa, nda wan ꞌin ran ꞌin Ndiosebra nu tka msiꞌi ti wan ꞌin ran. Loꞌo kanꞌ ja ñi ngiꞌni biyaꞌwan ꞌin nten; kwiꞌ ngwañaꞌan, ja suꞌwe nka tiye wan ñaꞌanwan ꞌin Ndiose siyaꞌ ti; kanꞌ lka tñan nu ndiꞌin chaꞌ kuꞌniwan ndla la, loꞌo ñaꞌan ti kuꞌni wan xka la tñan xuwe ti nunsuꞌwi ꞌwan bra kanꞌ.

43 ’¡Tꞌnan ꞌa ꞌwan, neꞌ fariseo! Ndiya ꞌa tiꞌ wan tyukwawan lo yka seꞌen suꞌwe la niꞌ lyaa, loꞌo ndiya ꞌa tiꞌ wan chaꞌkuꞌni tnun nten ꞌwan bra nu nduun wan lo kiyaꞌ.

44 ’¡Tꞌnan ꞌa ꞌwan, neꞌ fariseo!, loꞌo ꞌwanmstru nu nduꞌuchaꞌ joꞌo, chaꞌ lye ꞌa ngiꞌni kti wan tloo nten. Sa ñaꞌan lkaska kwaa nu ndiya niꞌ lyoꞌoo ꞌin ayman, seꞌen nu ja skanan nchkunꞌ chunꞌ, ni siya kee ja nskwa; bra kanꞌ ndyoꞌosta nten chunꞌ ran, chaꞌ ja jlyo tiꞌ neꞌ chaꞌ kwaa lka ran.Ngwañaꞌan lka wan, chaꞌ nu kwiñi lyoꞌo ti wan ꞌin nten nuja ndii tiꞌ sa ñaꞌan lka wan.

45Bra kanꞌ ykwiꞌ skamstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo loꞌo Jesús:―Mstru ―ndukwin―, bra nu ykwiiꞌ ngwañaꞌan, loꞌo

ꞌware msuꞌwaa kiꞌya ꞌwa.46Mxkwen Jesús ꞌin yu kanꞌ bra kanꞌ:―Loꞌo ꞌwan, mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo, ¡tꞌnan ꞌa ꞌwan!

Tiꞌin ꞌa tñan nu nda wan chaꞌ kuꞌni nten, sa ñaꞌan yaꞌ nu janchka ꞌa ꞌin neꞌ kuꞌni neꞌ tñan kanꞌ siyaꞌ ti. Loꞌo ꞌwan ni, jandayaꞌ wan ꞌin neꞌ; ni loꞌo ska loo xñii yaꞌ ti wan, ja ndayaꞌwan ꞌin neꞌ.

47 ’¡Tꞌnan ꞌa ꞌwan!, chaꞌ suꞌwe ꞌa naꞌan nñan wan chunꞌkwaa seꞌen nsu ayman nu ykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo ntennu ngwa sꞌni; loꞌo kanꞌ, ti kwiꞌ neꞌ taꞌa wan lka ayman nuyjwi ꞌin ayman kanꞌ, ni siya suꞌwe ꞌa tiye ayman kanꞌ bra

Page 79: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 11:48 79 SAN LUCAS 11:54

nu yuꞌwi neꞌ ti sꞌni. 48Bra kanꞌ ka biyaꞌ tianꞌ chaꞌ ska ñaꞌanti chaꞌ kuxi nka tiye wan loꞌo ayman taꞌa wan ti sꞌni; nanwa yjwi ayman kanꞌ ꞌin nten nu yꞌni tñan ꞌin Ndiose nungwa sꞌni, loꞌo ni, ꞌwan lkanunñannaꞌan chunꞌ kwaa seꞌennsu aymannu ykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni.

49 ’Nchga chaꞌ jlyo tiꞌ Ndiose, kanꞌ chaꞌ ykwiꞌ Ni chaꞌ renu ngwa sꞌni: “Ti kuloǔn laǎn tñan ꞌin nten nu kan seꞌenndiꞌin nten chalyuu, chaꞌ chkwiꞌ neꞌ kanꞌ chaꞌ nu ñi loꞌoneꞌ chaꞌ ꞌñaǎn. Loꞌo kanꞌ kujwi nten chalyuu ꞌin tyun neꞌkanꞌ, ka tiꞌí tiꞌ nten ꞌin neꞌ kanꞌ” ndukwin kityi ꞌin Ndiosekanꞌ. 50 Bra kanꞌ ta Ndiose nu tiꞌí ꞌin nten nu ndiꞌin lochalyuu re ni, chunꞌ chaꞌ yjwi neꞌ ꞌin nchga ayman nuykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni. Ti bra numñan Ndiose chalyuu ti kulo, 51 ti bra ngujwi ayman Abel,sa ñaꞌan yaꞌ nu ngujwi ayman Zacarías, yjwi ꞌa neꞌ ꞌinnten ꞌin Ndiose. Loꞌo Zacarías kanꞌ, jluꞌwe niꞌ lyaa mduunyu; ska laꞌa ndukwa msaa seꞌen nchkin lomstan, xka laꞌanskwanaꞌannukti ꞌa chaꞌ ꞌinNdiose, jluꞌwe la kanꞌ yjwi neꞌꞌin yu. Chañi chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan, chaꞌ ta Ndiosenu tiꞌí ꞌwan nten chalyuu ni, siꞌya chaꞌ wa yjwi ayman taꞌawan ꞌin neꞌ kanꞌ nu ngwa sꞌni.

52 ’¡Tꞌnan ꞌa ꞌwan, mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo! Wa ndyijalyo ꞌwan sa ñaꞌan nu kuꞌni xaꞌan wan nchga loo chaꞌ. Loꞌokanꞌ ykwiꞌ wan, ja xlyaa wan kuꞌni xaꞌan wan chaꞌ nunchkwiǐnꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose Stiǐn; ngwañaꞌan ndukunꞌ wanchaꞌ ꞌin xka ta nten bra nu nchka tiꞌ neꞌ kuꞌni xaꞌan neꞌchaꞌ kanꞌ.

53 Bra wa mdyii ykwiꞌ Jesús chaꞌ kanꞌ, mdyisnan neꞌmsinꞌ tiꞌ neꞌ ꞌin Jesús,mstru nunduꞌu chaꞌ joꞌo kanꞌ loꞌo neꞌfariseo kanꞌ. Kuxi ꞌa ngwa tiye neꞌ kanꞌ, kanꞌ chaꞌ kaꞌan ꞌachaꞌ tukwi mnichaꞌ neꞌ ꞌin Jesús bra kanꞌ. 54Ngwa ꞌa tiꞌ neꞌkanꞌ chaꞌ chkwiꞌ tsaa yu ska chaꞌ nu kuxi, chaꞌ kaja ñaꞌannu xtya neꞌ kiꞌya ꞌin yu bra kanꞌ.

Page 80: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 12:1 80 SAN LUCAS 12:7

12Nchkwiꞌ Jesús chaꞌ ꞌin nten nu tukwa chaꞌ nka tiye

1Wa mdyoꞌ tiꞌin tyun ꞌa mi nten seꞌen ndiꞌin Jesús brakanꞌ. Tkanꞌ ꞌa ndiꞌin neꞌ kanꞌ, sa ñaꞌan yaꞌ nu ndyoꞌo staneꞌ kiyaꞌ taꞌa neꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ nu ngiꞌnixaꞌan chaꞌ ꞌin yu:

―Chaꞌ tiya ti tiꞌ wan sa ñaꞌan tñan nu ngiꞌni neꞌ fariseo,neꞌ nu kti ꞌa ngiꞌni, nxkeꞌ tiꞌ neꞌ. 2 Chunꞌ ndiꞌin la tyija lyoꞌin nten nchga chaꞌ nu nsuꞌwi nchkunꞌ ti ni; chunꞌ ndiꞌin lakaja la ñaꞌan ka biyaꞌ tiꞌ nten nchga chaꞌ nu nchkamnan tini. 3Nchga chaꞌ nu wa ytsaꞌ wan ꞌin nten niꞌ ñaꞌan tyi neꞌ,nde loo la kunan nchga nten kichen chaꞌ kanꞌ; nchga chaꞌnu wa ykwiꞌ mnan ti wan loꞌo nten, chaꞌ ngaꞌan yaꞌ naꞌanseꞌen ndiꞌin wan, nde loo la kwen ꞌa kanen xiꞌya neꞌ chaꞌkanꞌ tyukwi ñaꞌaan lo kichen.

Ykwiꞌ Jesús ti ka nu chañi lka chaꞌ kutsean ꞌin4 ’Taꞌa suꞌween nsuꞌwiǐn lka wan, kanꞌ chaꞌ chkwiǐnꞌ

chaꞌ re loꞌo wan, chaꞌ ja kutsen wan ꞌin nten chalyuu nuka kujwi ꞌñaan, chaꞌ ja ka kuꞌni neꞌ kanꞌ xka la chaꞌ kuxiꞌñaan chunꞌ ndiꞌin la, bra nu wa ngujwian. 5 Katsaǎnꞌꞌwan ni, ti ka nu chañi lka chaꞌ kutsen wan ꞌin: Ndiose ni,kutsen wan ꞌin Ni. Bra nu kiꞌya Ni kasiya ꞌin nten, bra kanꞌndiꞌin chabiyaꞌ ꞌin Ndiose chaꞌ kulo Ni tñan ꞌin kasiya ꞌinnten chaꞌ tsaa nde lo jwlyaa, si nchka tiꞌ Ni. Chaꞌ nu ñinchkwiǐnꞌ loꞌo wan ni, suꞌwe la si kutsen wan ꞌin Ndiose.

6 ’Wa jlyo tiꞌ wan chaꞌ xꞌnan ꞌa ngaꞌan kiñi xuwe nundujwiꞌ nten, kiꞌyu kiñi xuwe kaja ꞌwan chunꞌ tukwa tñixuwe ti; loꞌo Ndiose, ñaꞌansiin Ni ꞌin nchga ꞌni xuwe kanꞌ.7 Ngwañaꞌan ꞌwan, ngiꞌni Ndiose kwenta ꞌin skaa wan,wa jlyo tiꞌ Ni ni lkwa kichanꞌ ke skaa wan; kanꞌ chaꞌ jakutsenwan, chaꞌ kaꞌan ꞌa ndyuꞌwi lyowannde seꞌen ndiꞌinNdiose. Ja suꞌwa siyaꞌ ti ndyuꞌwi lyo wan loꞌo kiñi xuwe,ni siya kaꞌan ꞌa kiñi xuwe lka kanꞌ.

Page 81: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 12:8 81 SAN LUCAS 12:15Nten nu ja ntsen chkwiꞌ chaꞌ ꞌin Jesús tloo xka ta nten

8 ’Nde lka chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan ni. Ja ka jyuꞌu tiꞌwan chkwiꞌ wan tloo xka ta nten chalyuu chaꞌ lka wannten ꞌñaǎn; loꞌo naꞌ nu ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten, ja kajyuꞌu tiǎnꞌ chkwiǐnꞌ chaꞌ lka wan nten ꞌñaǎn. Ngwañaꞌanchkwiǐnꞌ nde seꞌen tyiꞌiǐn loꞌo angajle nde niꞌ kwan. 9 Sindiya ska wan nu chkwiꞌ loꞌo xka nten chaꞌ ja ndiꞌin chaꞌꞌin yu loꞌoǔn siyaꞌ ti, loꞌo naꞌ, kwiꞌ ngwañaꞌan chkwiǐnꞌ chaꞌja nsuꞌwi lyoǔn ꞌin nten kanꞌ seꞌen ndiꞌin angajle nde niꞌkwan.

10 ’Kuꞌni Ndiose chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin nten nu chkwiꞌ chaꞌ kuxiꞌñaǎn nu ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten; loꞌo nten nu chkwiꞌ chaꞌkuxi ꞌin tñan nu ngiꞌni Tyiꞌi Ndiose, ja kuꞌni ꞌa Ni chaꞌ tlyutiꞌ ꞌin nten kanꞌ.

11 ’ꞌWan nu lka wan nten ꞌñaǎn, ja kutsen wan bra nuchkwiꞌ biyaꞌ neꞌ loꞌo wan niꞌ lyaa, bra nu kuꞌni biyaꞌ neꞌꞌwan tloo nten nu lka tñan. Ja kuwe ꞌa tiꞌ wan sa ñaꞌanchaꞌ nu chkwiꞌ wan loꞌo neꞌ kanꞌ, chaꞌ ka kulaa neꞌ ꞌwan.12Tyiꞌi Ndiose, kwaꞌu Ni ꞌwan sa ñaꞌan chaꞌ nu chkwiꞌ wanloꞌo neꞌ bra kanꞌ.

Chaꞌ ꞌin nu kuliyaꞌ tintu13Mdiya ska yu kiꞌyu laja nten kaꞌan kanꞌ. Mdyisnan yu

ykwiꞌ yu loꞌo Jesús bra kanꞌ:―Yu kula ―ndukwin yu―, katsaaꞌ lyaa ꞌin yu taꞌaǎn

chaꞌ suꞌwe yu chaꞌ kuliyaꞌ nu mxnun sti ba ꞌwa loꞌo yu.14 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu kanꞌ:―Siꞌi tñan ꞌñaǎn lka, chaꞌ kuꞌni biyaǎnꞌ chaꞌ ꞌwan; siꞌi

tñan ꞌñaǎn lka, chaꞌ suꞌweěn chaꞌ kuliyaꞌ nu ndiꞌin chaꞌkaja ꞌin skaa wan.

15 Loꞌo kanꞌ ykwiꞌ Jesús xka chaꞌ loꞌo nten nu ndiꞌin loꞌoyu:

―Chaꞌ tiya ti tiꞌ wan tyiꞌin wan lo chalyuu. Ja xitukwiꞌa tiꞌ wan nchga chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwi ꞌin nten bra nu

Page 82: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 12:16 82 SAN LUCAS 12:24ndiꞌin wan lo chalyuu; ja chañi chaꞌ tyiꞌin suꞌween laan lochalyuu ni siya ndiꞌin ꞌa chaꞌ kuliyaꞌ, ni siya nsuꞌwi kaꞌanꞌa nan ꞌñaan.

16 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús ska chaꞌ tiya loꞌo neꞌ:―Ndiya ska yu kuliyaꞌ. Suꞌwe ꞌa yuu nu ndiya ꞌin yu,

kaꞌan ꞌa tya mjwi ꞌin yu ska yijan bra kanꞌ. 17 Loꞌo kanꞌmdyisnan yu kuliyaꞌ kanꞌ, kaꞌan ꞌa chaꞌ mdaꞌan tiye yu:“¿Nan ka kuꞌniǐn ni a? Ja tyoꞌo skwa ꞌa seꞌen xuꞌwi tyaꞌñaǎn. 18 Nde tñan kuꞌniǐn sikwa, suꞌwe la kuꞌni tyiǐnnchga juꞌwa ꞌñaǎn chaꞌ tyaꞌ xka naꞌan nu tlyu la ti. La kanꞌxuꞌwi tya ꞌñaǎn, loꞌo nchga lo yuꞌwa ꞌñaǎn. 19 Loꞌo kanꞌ kasuꞌwe nka tiyeěn chkwiǐnꞌ: Suꞌwe ꞌa chalyuu mjwi ꞌñaǎnni. Kaꞌan ꞌa chaꞌ suꞌwe wa ndiꞌin ꞌñaǎn, tyoꞌo skwa ranꞌñaǎn tyun yijan. Loꞌo ni, tsaa ꞌa tiǎnꞌ tyiꞌiǐn lo chalyuu;nsuꞌwi ꞌa nan kuǔn ni, koꞌoǔn xalyu, tyaꞌaǎn paseya.”20 Bra kanꞌ ykwiꞌ Ndiose loꞌo yu: “Tintu ꞌa chaꞌ ndaꞌantiyee. Tla ndiꞌa ti ndiꞌin chaꞌ kajaa” ndukwin Ndiose ꞌinyu kuliyaꞌ kanꞌ. “¿Ti ka nu kanun loꞌo nchga chaꞌ suꞌwe nutka mxooꞌ seꞌen ti, nu mjwi ꞌiin ni a?” ndukwin Ndiose ꞌinyu kuliyaꞌ kanꞌ bra kanꞌ. 21Ngwañaꞌan ka ꞌin nten nu xkwiꞌchaꞌ ka kuliyaꞌ ti ndaꞌan chaꞌ tiye, loꞌo ja nduwe tiꞌ neꞌ sika neꞌ nten suꞌwe chaꞌ ꞌin Ndiose.

Ñaꞌansiin Ndiose ꞌin sñiꞌ nu ndiꞌin lo chalyuu22 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin

yu:―Nde lka chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌo wan ni: Ja kaꞌan ꞌa chaꞌ

tyaꞌan tiye wan nan lka nu lyiji ꞌwan chaꞌ ku wan seꞌenndiꞌin wan lo chalyuu, loꞌo ja tyaꞌan ꞌa chaꞌ tiye wan chaꞌꞌin steꞌ wan. 23 Suꞌwe la chaꞌ luꞌuun tian, ja nꞌni chaꞌ kuankaꞌan ꞌa nan; suꞌwe la chaꞌ ndiꞌin tian, ja nꞌni chaꞌ kuanꞌteꞌ nu suꞌwe ꞌa ñaꞌan. 24Ñaꞌan wan chinꞌ sa ñaꞌan lka chaꞌꞌin ꞌni nu lka kwityanꞌ; ja ntya iꞌ nskwaꞌ, ja ngiꞌni iꞌ kwa, jandukwa naꞌan tyi iꞌ, ja nñan iꞌ juꞌwa seꞌen xuꞌwi nan ku iꞌ;

Page 83: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 12:25 83 SAN LUCAS 12:32ngwañaꞌan ti nda Ndiose nan ku iꞌ. Loꞌo ꞌwan ni, ¡kaꞌan landyuꞌwi lyo wan chaꞌ ꞌin Ndiose ke kwityanꞌ kanꞌ! 25 Ja kakaluu la wan xa jluꞌwe metro kwan la, ni siya kaꞌan la chaꞌtyaꞌan tiye wan; 26 chinꞌ ti chaꞌ lka kanꞌ, loꞌo ja nchka ꞌwankuꞌni wan ꞌin ran siyaꞌ ti. Kwiꞌ ngwañaꞌan, ja ndiꞌin chaꞌlye ꞌa tyaꞌan chaꞌ tiye wan chaꞌ ꞌin ska chaꞌ nu wa tnun la.

27 ’Ñaꞌanwan chinꞌ ꞌin yka kee nu nsuꞌwi laja kixinꞌ kwa.Suꞌwe ꞌa ñaꞌan kee nu ndyukwa lo ran, ja ngiꞌni ran tñan,ja nchka ꞌin ran kwiñan teꞌ chaꞌ kuꞌ ran. Nde lka chaꞌ nuchkwiǐnꞌ loꞌo wan ni, chaꞌ ꞌin ayman Salomón nu yuꞌwi tisꞌni. Kuliyaꞌ ꞌa ngwa ayman kanꞌ, suꞌwe ꞌa ñaꞌan steꞌ yu;loꞌo ja suꞌwa ñaꞌan steꞌ yu loꞌo kee kwa, chaꞌ suꞌwe la ñaꞌankee kwa. 28 Kwiꞌ ngwañaꞌan lka chaꞌ ꞌin kii nu ndukwaniꞌ kixinꞌ kwa ni. Ngaluu kii kanꞌ suꞌwe ti; la xka tsan,ja chkanꞌ ꞌa kii kwa chaꞌ wa mkin ran. Ndiose ngiꞌni chaꞌsuꞌwe ꞌa ñaꞌan kii kanꞌ; kwiꞌ ngwañaꞌan ꞌwan, chañi chaꞌ taNdiose teꞌ kuꞌ wan, ni siya chinꞌ ti ndyaa ñaꞌan tiꞌ wan ꞌinNi. 29 Kanꞌ chaꞌ ni, ja kaꞌan ꞌa chaꞌ tyaꞌan tiye wan: “¿Nanka kuan ni a? ¿Nan ka koꞌoan ni a?” Siꞌi xkwiꞌ tyaꞌan luwewan chaꞌ tsaa naan wan nan ku wan, nan koꞌo wan, 30 chaꞌxkwiꞌ chaꞌ kanꞌ nduwe ꞌa tiꞌ ya ñaꞌan ti nten chalyuu. Nuꞌwan ni, ja kuwe tiꞌ wan, jlyo tiꞌ Ndiose Sti wan sa ñaꞌanka kaja nchga nan nu lyiji ꞌwan chaꞌ tyijin yuꞌwi ꞌwan lochalyuu. 31 Siꞌi xkwiꞌ chaꞌ ꞌwan, ti ykwiꞌ ti wan tyaꞌanchaꞌ tiye wan sikwa. Nde lka tñan nu ndiꞌin chaꞌ kuꞌniwan. Tukwa wan nchga chaꞌ nu nchkwiꞌ Ndiose, chaꞌ kaNi ndloo niꞌ kasiya ꞌwan seꞌen ndiꞌin wan lo chalyuu; brakanꞌ ta Ndiose nchga nan nu lyiji ꞌwan.

Nchga nan nu nsuꞌwi ꞌñaan taan ꞌin Ndiose32 ’Ja kutsen wan. Nten ꞌñaǎn lka wan, ni siya chinꞌ

ti neꞌ taꞌa wan nu lka wan nten ꞌin Ndiose; wa mjwichalyuu suꞌwe ꞌwan chaꞌ Ndiose Stiǐn lka ndloo la ꞌwan,

Page 84: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 12:33 84 SAN LUCAS 12:40chaꞌ ngwañaꞌan nchka tiꞌ Ni. 33 Ja kuwe tiꞌ wan, kujwiꞌ wannan nu nsuꞌwi ꞌwan chaꞌ ta wan tñi ꞌin nten nu tiꞌi. Loꞌokanꞌ ja ka kasun kwijin seꞌen nsuꞌwi tñi ꞌwan, ja ka tyii nannu mstya seꞌen wan seꞌen ndiꞌin Ndiose nde niꞌ kwan; ndekanꞌ ja ka ꞌa kuꞌni neꞌ kunan tñi ꞌwan, ja ka ku kwisunꞌ ꞌinran. 34Wa lka ndiꞌin kasiya ꞌwan loꞌo nchga chaꞌ nu ndiyala tiꞌ wan, ni siya chaꞌ suꞌwe numxoꞌ tiꞌin wan chaꞌ ꞌwan tilo chalyuu, ni siya chaꞌ suꞌwe nu mstya seꞌen Ndiose chaꞌꞌwan nde seꞌen ndiꞌin Ni.

Ndii ti tianꞌ tyiꞌian lo chalyuu35-36 ’Ndii ti tiꞌ wan tyiꞌin wan lo chalyuu chaꞌ ka kuꞌni

kuwe tiꞌ wan, sa ñaꞌan nu ngiꞌni msu nu ndiꞌin naꞌan ꞌinska nten. Mdiya ska tla ndyaa xꞌnan naꞌan kanꞌ taꞌa seꞌenkaja kwilyoꞌo nten. Ti ndii tiꞌ msu kanꞌ, ti ndukuꞌ neꞌ steꞌneꞌ, ñaꞌan ti nsuꞌwi xaa niꞌ ñaꞌan seꞌen nganun msu kanꞌ;ti ndii tiꞌ neꞌ chaꞌ ngita neꞌ ꞌin xꞌnan neꞌ, sa ñaꞌan bra nukala xꞌnan neꞌ kanꞌ. Bra nu kala yu, jwiꞌin yaꞌ yu tunaꞌannde liyaꞌ, bra ti slaa msu tunaꞌan ꞌin yu bra kanꞌ. 37 Suꞌweꞌa ka ꞌin msu kanꞌ, si ti ndii tiꞌ neꞌ bra nu kala xꞌnan neꞌchaꞌ kuꞌni lya neꞌ tñan nu kulo xꞌnan neꞌ. Chañi lka chaꞌnu chkwiǐnꞌ loꞌo wan, chaꞌ nde ñaꞌan chkwiꞌ xꞌnan naꞌankanꞌ loꞌomsu ꞌin yu: “Tyukwa lyawan tuꞌwamsaa re.” Brakanꞌ kuꞌni kuwe tiꞌ ykwiꞌ xꞌnan neꞌ chaꞌ ku neꞌ. 38 Suꞌwe ꞌaka ꞌin neꞌ kanꞌ, chaꞌ ti ndii tiꞌ neꞌ, ni siya tla ꞌa kala ykwiꞌxꞌnan neꞌ, ni siya tyijin jluꞌwe tla kala yu.

39Ndiꞌya wan kwenta sa ñaꞌan nu kuꞌni ska xꞌnan naꞌan,si jlyo tiꞌ yu sa ñaꞌan bra tiya ska yu nu kuꞌni kunan niꞌñaꞌan; tyuun yu kwan tuꞌwa naꞌan, chaꞌ ja ta yu chabiyaꞌkuꞌni neꞌ kunan nan nu nsuꞌwi niꞌ ñaꞌan. 40 Ngwañaꞌanꞌwan ni, ndii ti tiꞌ wan tyiꞌin wan lo chalyuu; bra nu kaǎnxiyaꞌ, naꞌ nu wa msuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎnnten, ja chan kaǎn ska bra nu ja kii tiꞌ wan chaꞌ nu kaǎn.

Msu nu ndukwa suꞌwe tñan ꞌin xꞌnan yu

Page 85: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 12:41 85 SAN LUCAS 12:4841 ―Yu kula ―ndukwin Tyu ꞌin Jesús bra kanꞌ―, ¿ta

loꞌo bare ti nchkwiiꞌ chaꞌ tiya kanꞌ a? ¿Ta ja suꞌwe la sikunan nchga nten chaꞌ kanꞌ, xkeꞌ tiiꞌ a? ―ndukwin Tyu.

42 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu:―¿Ta nsuꞌwi wan nu tyukwi ti tiye wan xlyaa wan kuꞌni

wan tñan ꞌñaǎn a? Nde lka tñan nu kuꞌni wan sikwa. Skamsu nu suꞌwe ni, ta xꞌnan yu tñan ꞌin yu chaꞌ ka yu ndloola niꞌ ñaꞌan ꞌin xꞌnan yu; kulo xꞌnan yu tñan ꞌin yu chaꞌxku yu ꞌin nchga nten nu ndiꞌin niꞌ ñaꞌan kanꞌ. 43Ka suꞌweꞌa ka tiye msu kanꞌ bra nu kan xꞌnan yu xiyaꞌ, si chañi kachaꞌ ngiꞌni yu tñan nuwa ngulo xꞌnan yu ꞌin yu. 44Chaꞌ nuñi nchkwiǐnꞌ loꞌo wan ni, chaꞌ tlyu la tñan ta xꞌnan yu ꞌinmsu kanꞌ bra kanꞌ, sa ñaꞌan yaꞌ ka yu ndloo ꞌin nchga tñanꞌin xꞌnan yu. 45 Loꞌo ska msu nu ja nduwe tiꞌ ꞌin tñan nungulo xꞌnan yu ꞌin yu, bra ti kiꞌya chaꞌ kuxi ke yu. Tiyaꞌ ꞌakan xꞌnan yu, xkeꞌ tiꞌ yu. Bra kanꞌ tyisnan yu kanꞌ kuꞌni yuchaꞌ xaꞌan; kuꞌni tlá yu ꞌin taꞌa msu yu, ni siya neꞌ kunaꞌan,ni siya yu kiꞌyu. Kaꞌan ꞌa skwa ku yu, sa kuꞌ ti koꞌo yu xalyu,sa kuꞌ ti tyaꞌan yu kuꞌwi yu. 46 Loꞌo kanꞌ bra ti tyoꞌo tukwaxꞌnan yu ska tsan nu ja kii tiꞌ yu. Ja jlyo tiꞌ yu ni bra tyoꞌotukwa ykwiꞌ xꞌnan yu xiyaꞌ, ti kwiꞌ ti chaꞌ ja ndyaa ñaꞌan tiꞌyu si kala xꞌnan yu tsan kanꞌ. Bra kanꞌ lye ꞌa nu tiꞌí ta xꞌnanyu ꞌin yu nu xaꞌan kanꞌ. Suꞌwa ti tsaa yu nde lo jwlyaa chaꞌkaja nu tiꞌí ꞌin yu loꞌo nten nu ja nnan chaꞌ ꞌin Ndiose siyaꞌti.

47 ’Chaꞌ nu jlyo tiꞌ msu kanꞌ sa ñaꞌan tñan ngulo xꞌnanyu ꞌin yu, loꞌo kanꞌ ja yꞌni ndla yu tñan kanꞌ, ta xꞌnan yunu tiꞌí ꞌin yu bra kanꞌ; tiꞌí ꞌa jwiꞌin xꞌnan yu ꞌin yu. 48Xka lamsu nu ja ngwa biyaꞌ tiꞌ sa ñaꞌan tñan ngulo xꞌnan yu ꞌinyu, chinꞌ la nu tiꞌí kaja ꞌin yu bra kanꞌ; siyaꞌ la chinꞌ jwiꞌinxꞌnan yu ꞌin yu, ni siya ndiꞌin chaꞌ lye ꞌa kaja nu tiꞌí ꞌin yusiꞌya tñan nu ja yꞌni yu kanꞌ. Bra nu xnun nten kaꞌan ꞌatñan ꞌñaan, bra kanꞌ ndiꞌin chaꞌ kuꞌnian kaꞌan la tñan chaꞌ

Page 86: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 12:49 86 SAN LUCAS 12:56ꞌin neꞌ kanꞌ. Loꞌo Ndiose, si ta Ni tyun lo chaꞌ suꞌwe ꞌñaan,kwiꞌ ngwañaꞌan tyun lo tñan ndiꞌin chaꞌ kuꞌnian chaꞌ ꞌinNi.

Lye ꞌa xuun nten chalyuu chaꞌ mdiyan Jesús lo chalyuu49 ’Wa ndijyaǎn lo chalyuu chaꞌ kwaꞌaǎn kiiꞌ seꞌen ndiꞌin

nten, loꞌo ni, suꞌwe la nchka tiǎnꞌ si wa lka nchkin kiiꞌkanꞌ. 50 Wa tyisnan ti ska chaꞌ tnun, wa steěn tiǎn skatñan, sa ñaꞌan lka si ndukwatya neꞌ ꞌñaǎn; kanꞌ chaꞌ ndaꞌanꞌa chaꞌ tiyeěn ni, ¿ni sa ñaꞌan bra tsaa tii tñan kanꞌ a?51 ¿Ta xkwiꞌ tiin ti tyiꞌin nten chalyuu chaꞌ wa ndijyaǎnlo chalyuu, xkeꞌ tiꞌ wan a? Siꞌi. Ja nchka tyiꞌin neꞌ tiin ti,chaꞌ nu xkwiꞌ nxuun neꞌ nka tiye neꞌ. 52 Nde lka chaꞌ nuka ni, seꞌen ndiꞌin kaꞌyu nten ska naꞌan, bra kanꞌ tyisnansnan neꞌ kanꞌ nu ja msñi chaꞌ ꞌñaǎn, xuun neꞌ kanꞌ loꞌotyukwa neꞌ nu msñi chaꞌ ꞌñaǎn; si ndiꞌin tukwa nten nu jamsñi chaꞌ ꞌñaǎn loꞌo snan nten nu msñi chaꞌ kanꞌ, ti kwiꞌti chaꞌ xuun neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ chaꞌ wa yten neꞌ chaꞌ ꞌñaǎn―ndukwin Jesús―. 53 Xuun ska nten loꞌo sñiꞌ kiꞌyu yu,kwiꞌ ngwañaꞌan xuun ska yu kiꞌyu loꞌo sti yu; xuun skaneꞌ kula loꞌo nu kunaꞌan sñiꞌ, kwiꞌ ngwañaꞌan xuun ska nukunaꞌan kuneꞌ loꞌo jyaꞌan; xuun ska neꞌ kula loꞌo sñiꞌ xiinneꞌ, kwiꞌ ngwañaꞌan xuun ska kuxiin loꞌo jyaꞌan laa chaꞌwa yten neꞌ chaꞌ ꞌñaan ―ndukwin Jesús.

Ja nchka kii tiꞌ nten nan ka nu ka chalyuu nde loo la54Xiyaꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo nten nu ndiya seꞌen ndiꞌin yu:―Loꞌo ꞌwan ni, ndiya bra nu ñaꞌan wan ndyoꞌo tukwa

koo tnun nde seꞌen ndyaa kwichaa, kanꞌ chaꞌ nchkwiꞌ wan:“Tyoo kiꞌya ni.” Chañi chaꞌ ꞌwan, kiꞌya tyoo bra kanꞌ. 55Branu tyisnan xkwa kwiꞌin ndijyan nde jꞌni bra kanꞌ nchkwiꞌwan: “Wa mdyisnan ka tikeeꞌ kwan ni.” Chañi chaꞌ ꞌwan,ngwañaꞌan ka bra kanꞌ. 56 ¡Kwiñi ꞌa ꞌwan! Nchka biyaꞌ tiꞌwan ska nan nu ñaꞌan wan nde niꞌ kwan; wa nsuꞌwi lyo

Page 87: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 12:57 87 SAN LUCAS 13:4wan chaꞌ kanꞌ. ¿Ni chaꞌ lka ja ndii ꞌa tiꞌ wan siyaꞌ ti nan kanu nchka ꞌwan lo chalyuu re ni? ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

Kuꞌnian chaꞌ ka tiin chaꞌ wsuun ꞌñaan loꞌo nu tiꞌí tiꞌ ꞌñaan57 ’¿Ni chaꞌ lka ja nchka ka tiin chaꞌ ꞌwan loꞌo taꞌa wan?

58Nde ñaꞌan kuꞌni wan suꞌwe la, bra nu tsaa loꞌo ska ntenꞌwan seꞌen ndiꞌin wsiya chaꞌ xtya yu kiꞌya ꞌwan: kuwe tiꞌwan chaꞌ wjñi chaꞌ ꞌwan loꞌo yu laja nu ti ndaꞌan ti wantuwiin. Si ja kuꞌni wan ngwañaꞌan, bra kanꞌ ta wsiya ꞌwanyaꞌ policía. Loꞌo neꞌ kanꞌ ni, suꞌwa neꞌ ꞌwan niꞌ ñaꞌanchkwan bra kanꞌ. 59Chañi chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌowan, chaꞌja tyoꞌo ꞌa wan siyaꞌ ti sa ñaꞌan yaꞌ nu ta wan nchga tñi nujñan nten kanꞌ ꞌwan.

13Ndiꞌin chaꞌ kulaa tiꞌian chaꞌ kuxi nu ngiꞌnian

1 Ti kwiꞌ tyempu kanꞌ mdiyan chinꞌ nten seꞌen ndiꞌinJesús. Ytsaꞌ neꞌ kanꞌ ꞌin yu bra kanꞌ, sa ñaꞌan ngwa branu tka yjwi ti gobernador Pilato ꞌin tyun neꞌ Galilea. Lajanu yꞌni kti neꞌ Galilea kanꞌ niꞌ lyaa, bra nu yjwi neꞌ ꞌni chaꞌka lomstan ꞌin Ndiose, bra kanꞌ mdiyan sndaru ꞌin Pilato,yjwi sndaru kanꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ, ndukwin neꞌ. 2 Ykwiꞌ Jesúsloꞌo neꞌ bra kanꞌ:

―¿Ta siꞌya chaꞌ xaꞌan ꞌa neꞌ Galilea kwa, kanꞌ chaꞌ yjwiPilato ꞌin neꞌ, nxkeꞌ tiꞌ wan a? Ja xaꞌan lye neꞌ kanꞌ. Nanyꞌni ti neꞌ sa ñaꞌan nu ngiꞌni taꞌa kichen tyi neꞌ, 3 siꞌi nankuxi la yꞌni neꞌ kanꞌ. Kwiꞌ ngwañaꞌan ꞌwan ni, si ja ka jyuꞌutiꞌ wan ꞌin nchga chaꞌ kuxi nu ngiꞌni wan, chaꞌ kulaa yaꞌwan chaꞌ kuxi kanꞌ, ti kwiꞌ ti chaꞌ, ndukwa chaꞌ kaja wanbra kanꞌ ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―. 4 Loꞌo xka ta tiꞌyunxnan nten kanꞌ nu ngujwi nde tuꞌwa tyiꞌa Siloé chaꞌmlyuunaꞌan kwan chunꞌ neꞌ bra kanꞌ. ¿Ta siꞌya chaꞌ xaꞌan ꞌa neꞌkanꞌ, kanꞌ chaꞌ ngwa ꞌin neꞌ ngwañaꞌan, nxkeꞌ tiꞌ wan a?Ja xaꞌan lye neꞌ kanꞌ. Nan yꞌni ti neꞌ sa ñaꞌan tñan nu

Page 88: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 13:5 88 SAN LUCAS 13:12ngiꞌni taꞌa kichen tyi neꞌ nde Jerusalén, 5 siꞌi nan kuxi layꞌni neꞌ kanꞌ. Kwiꞌ ngwañaꞌan ꞌwan ni, si ja ka jyuꞌu tiꞌ wanꞌin nchga chaꞌ kuxi nu ngiꞌni wan, chaꞌ kulaa yaꞌ wan chaꞌkanꞌ, ti kwiꞌ ti chaꞌ, ndiꞌin chaꞌ kaja wan.

Yka kityi nu ja ndyoꞌo nan ku neꞌ loo ran6 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús chaꞌ tiya re loꞌo neꞌ:―Mdiya ska nten nu nsuꞌwi ska yka kwiñii nu suꞌwe ꞌa

ꞌin yu, ska yka nu ndamta nu xi ꞌa; ndukwa yka kanꞌ ska niꞌlyoꞌoo seꞌen yta yu yka chi kutun. Chunꞌ ndiꞌin la ndyaanaꞌan yu ꞌin yka kwiñii kanꞌ si ndukwa nan ku loo. Ja skanan ndukwa loo, ja ska nan mjwi ku yu siyaꞌ ti. 7Kanꞌ chaꞌykwiꞌ yu loꞌo nu ngiꞌni tñan niꞌ lyoꞌoo kanꞌ: “Wa mdaꞌasnan yijan ndyaꞌaǎn naꞌaǎn si tyoꞌo ka nan kuǔn lo yka re,loꞌo ja mjwi ran ꞌñaǎn siyaꞌ ti. Siꞌyuu lyaa ꞌin ran, kuloo ꞌinran siyaꞌ ti, chaꞌ xuꞌwe ti ndukwa yka kwa lo yuu re; suꞌwela si xka nan kataan lo yuu re” ndukwin xꞌnan yuu kanꞌ.8 Bra kanꞌ mxkwen yu nu ngiꞌni tñan niꞌ lyoꞌoo kanꞌ ꞌinxꞌnan yu: “Xnuun ꞌin yka re xka yijan ti, yu kula” ndukwinyu. “Kuꞌni xuꞌweěn yuu nu ndiꞌin suun yka re, suꞌwaǎnkaꞌan ꞌa yuu suꞌwe suun ran. 9 Ja chan si xlyaa la ran tyoꞌonan loo ran bra kanꞌ; si ja tyoꞌo nan loo ran siyaꞌ ti, siꞌyuǔnꞌin ran bra kanꞌ.”

Ska tsan taꞌa yꞌni Jesús joꞌó ꞌin ska nu kunaꞌan nu nchkunꞌtyukwin chunꞌ

10 Mdiya ska tsan taꞌa mdiꞌin Jesús niꞌ lyaa nduꞌu yuꞌin nten. 11 Loꞌo nde kwa mdiꞌin ska nu kunaꞌan nu msñikwiꞌin kuxi ꞌin. Siꞌya kwiꞌin kanꞌ ngwa tiꞌí nu kunaꞌan kanꞌtiꞌyun xnan yijan; wa nchkunꞌ tyukwin chunꞌ, sa ñaꞌan yaꞌnu ja ngwa ꞌa jñi ran siyaꞌ ti. 12 Naꞌan Jesús ꞌin neꞌ kulakanꞌ, bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo:

―Wa nchkaa ni, ja ka tiꞌí ꞌa ꞌiin xiyaꞌ ―ndukwin yu ꞌinneꞌ kula kanꞌ.

Page 89: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 13:13 89 SAN LUCAS 13:2013 Loꞌo kanꞌ mstya yaꞌ Jesús chunꞌ neꞌ kula kanꞌ. Bra ti

mjñi tyukwin chunꞌ. Bra kanꞌ mdyisnan neꞌ kula nu ngwatiꞌí kanꞌ ytsaꞌ ꞌin nten, chaꞌ tnun ꞌa chaꞌ yꞌni Ndiose loꞌo.14 Loꞌo ni, nten nu lka ndloo la niꞌ lyaa kanꞌ, msinꞌ ꞌa tiꞌ neꞌkanꞌ ꞌin yu, chaꞌ wa yꞌni Jesús joꞌó ꞌin nten tsan taꞌa.

―Skwa tsan suꞌwe chaꞌ kuꞌnian tñan―ndukwin nu lkandloo la kanꞌ―, kanꞌ tsan suꞌwe chaꞌ kan wan chaꞌ ka joꞌóꞌwan; ja kan ꞌa wan tsan taꞌa chaꞌ ka joꞌó ꞌwan bra kanꞌ―ndukwin yu ꞌin neꞌ.

15 ―Kwiñi ꞌa wan ―ndukwin Jesús ꞌin nu lka ndloo laniꞌ lyaa kanꞌ bra kanꞌ―. Nchga wan loꞌo taꞌa wan xtiꞌ wankutamsu ꞌwan, buru ꞌwan, chaꞌ tsaa loꞌowan ꞌin iꞌ chaꞌ koꞌoiꞌ tyiꞌa, tsan taꞌa―ndukwin yu―. 16 Loꞌo nu kunaꞌan re, tikwiꞌ taꞌa nten ꞌin ayman Abraham nu yuꞌwi ti sꞌni lka, watiꞌyun xnan yijan ndatsaa ꞌa Satanás ꞌin seꞌen ndiꞌin. ¿Jasuꞌwe la xkeꞌ tiꞌ wan si kulaan ꞌin neꞌ kula re tsan taꞌa a?―ndukwin Jesús.

17Mjyuꞌu ꞌa tiꞌ neꞌ nu nka kontra ꞌin Jesús chaꞌ mxkwenyu chaꞌ ꞌin nu lka ndloo la kanꞌ ngwañaꞌan. Bra kanꞌ suꞌweꞌa ngwa tiye xka ta nten nu mduun la kanꞌ, chaꞌ naꞌan neꞌnchga chaꞌ tnun nu yꞌni Jesús.

Chaꞌ ꞌin mta xuwe ti18 Bra kanꞌ ngwaꞌu Jesús xka chaꞌ ꞌin nten:―Xka chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌo wan ni, chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ wan sa

ñaꞌan ka chaꞌ ka Ndiose ndloo niꞌ kasiya ꞌwan. 19 Lka chaꞌkanꞌ ñaꞌan tiꞌ ska mta xiyan kwiꞌin nu xuwe ꞌa, nu ndyaaloꞌo ska nten chaꞌ kata yu ran niꞌ lyoꞌoo ꞌin yu. Loꞌo brakanꞌ, bra wa ngalu la, ska yka nu wa tnun chinꞌ lka ran.Bra kanꞌ mdyisnan ngala kiñi chaꞌ kwiñan iꞌ seꞌen xkwa iꞌlaja stanꞌ yka kanꞌ, chaꞌ wa tnun chinꞌ yka kanꞌ.

Chaꞌ ꞌin skwan tiyeꞌ20 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús xka chaꞌ tiya loꞌo neꞌ:

Page 90: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 13:21 90 SAN LUCAS 13:28―Xka chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌo wan ni, sa ñaꞌan ka chaꞌ ka

Ndiose ndloo niꞌ kasiya ꞌwan―ndukwin―. 21Ngwañaꞌanlka chaꞌ, sa ñaꞌan lka chinꞌ ti skwan tiyeꞌ numsuꞌwa ska nukunaꞌan loꞌo kata jaxlya chaꞌ ka jyaꞌan skwan jaxlya. Suꞌweꞌa mxtiyaꞌ ran, chaꞌ sa tlyu ti skwen skwan kanꞌ.

Ska tunaꞌan lti ti22 Tuwiin seꞌen ndyaa Jesús loꞌo neꞌ nde Jerusalén,

mdijin neꞌ tyun kichen tnun seꞌen ndyaa neꞌ; loꞌo tyunkichen xuwe ndyaa neꞌ, chaꞌ chkwiꞌ yu chaꞌ ꞌin Ndioseloꞌo neꞌ kichen kanꞌ. 23 Laja nu mdiꞌin Jesús ska kichen,mnichaꞌ ska nten ꞌin yu:

―Yu kula, ¿ta chinꞌ ti nten kulaa Ndiose ꞌin bra wa tyiiti chalyuu a? ―ndukwin.

Mxkwen Jesús ꞌin yu bra kanꞌ:24―Lti ti tunaꞌan seꞌen sten wan la kanꞌ, kanꞌ chaꞌ kuꞌni

lya wan chaꞌ tyija tuwiin ꞌwan nu kala nde tunaꞌan kanꞌ.Nde lka chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌowan, chaꞌ kaꞌan ꞌa nten ndiꞌinnu nchkwiꞌ chaꞌ wa sten ti neꞌ tunaꞌan kanꞌ, loꞌo ya ñaꞌanti ngiꞌni neꞌ kanꞌ ndiꞌin neꞌ lo chalyuu, kanꞌ chaꞌ ja nchkatyija lyo ꞌin neꞌ siyaꞌ ti sa ñaꞌan ka nu sten neꞌ tunaꞌankanꞌ. 25 Bra kanꞌ tyituun xꞌnan naꞌan kanꞌ, chaꞌ tukunꞌyu tunaꞌan kanꞌ. Bra nu kala wan, bra kanꞌ tyisnan wanjwiꞌin yaꞌ wan tunaꞌan kanꞌ, chkwiꞌ wan loꞌo: “Slaa lyaatunaꞌan, yu kula.” Bra kanꞌ chkwiꞌ yu loꞌo wan: “Ja jlyotiǎnꞌ ni nten lka wan.” 26 Loꞌo kanꞌ xkwen wan ꞌin xꞌnanwan: “Yu kula, wa yku ba tyaja loꞌoo, wa yiꞌo ba tyiꞌaloꞌoo. Wa yaa ba ngwaꞌu ba chaꞌ ꞌiin ꞌin nchga nten taꞌakichen tyi ba” nchkwin wan. 27 Xiyaꞌ chkwiꞌ yu loꞌo wanbra kanꞌ: “Ja nsuꞌwi lyoǔn siyaꞌ ti ni nten lka wan. Tyaalya wan suꞌwe la; ja nchka tiǎnꞌ ñaꞌaǎn ꞌwan, chaꞌ ntenkuxi lka wan.” 28Kunan ꞌa wan bra kanꞌ, ku liꞌya wan chaꞌlye ꞌa kasinꞌ tiꞌ wan bra kanꞌ. Ka xiꞌin ꞌa tiꞌ wan bra nuñaꞌan wan chaꞌ ndiꞌin kaꞌan ꞌa nten seꞌen ndiꞌin Ndiose

Page 91: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 13:29 91 SAN LUCAS 13:33

bra nu tsaa tii chalyuu; loꞌo ayman Abraham, loꞌo aymanIsaac, loꞌo ayman Jacob, loꞌo nchga ayman nu ykwiꞌ chaꞌꞌin Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni, ñaꞌan wan ꞌin neꞌ ndiꞌinneꞌ la kanꞌ. Loꞌo ꞌwan ni, kulaa yaꞌ Ndiose ꞌwan kanunwan nde liyaꞌ. 29 Nchga kichen chalyuu nsuꞌwi nten nukan ku nan nu ndiya lo msaa ꞌin Ndiose, bra nu ka Ndiosendloo la bra nu tsaa tii chalyuu; nde seꞌen ndyoꞌo tukwakwichaa tyoꞌo neꞌ kan neꞌ, ngwañaꞌan tyoꞌo neꞌ nde seꞌenndyaa kwichaa, loꞌo laꞌa seꞌen tuꞌwa tyoꞌo neꞌ, loꞌo laꞌaseꞌen tikeeꞌ tyoꞌo neꞌ, kan nchga nten kanꞌ nde seꞌen tlyuseꞌen ndiꞌin Ndiose. 30Loꞌo kanꞌ nde loo la tyiꞌin chinꞌ ntennu mdoꞌo tukwa bra nu wa tsaa tii ti chaꞌ; ngwañaꞌan ndechunꞌ la kanun chinꞌ nten nu mdoꞌo tukwa ti kulo la.

Ndiꞌin ꞌa Jesús ynan chaꞌ ꞌin nu tiꞌí nu ka ꞌin neꞌ Jerusalénchunꞌ ndiꞌin la

31Ti kwiꞌ ñaꞌan bra mdiyan chinꞌ neꞌ fariseo chaꞌ chkwiꞌloꞌo Jesús:

―Tyaa lyaa ni ―ndukwin neꞌ ꞌin yu―. Tyoꞌoo seꞌenndiꞌian re, yaa tyiꞌiin xka seꞌen, chaꞌ wa nchka tiꞌ reeHerodes kujwi ꞌiin.

32Ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ bra kanꞌ:―Yaa katsaꞌ wan chaꞌ re ꞌin yu kula tlá kanꞌ: “Tsan ni

loꞌo tsan tyaa, ti tyiꞌiǐn chinꞌ lo chalyuu re chaꞌ kuloǔnkwiꞌin kuxi numsñi ꞌin nten, chaꞌ kuꞌniǐn chaꞌ chkaa xka lanten nu tiꞌí. La mdaꞌa snan tsan, bra kanꞌ tyii tñan numdaNdiose Stiǐn chaꞌ kuꞌniǐn.” Ngwañaꞌan nchkwinwan ꞌin yukula kanꞌ. 33 Tyaꞌaǎn ni. Ti kaꞌan chinꞌ tuwiin ti ji tsaꞌaǎnni, ngwañaꞌan la tyaa, ngwañaꞌan nu mdaꞌa snan tsan.Ykwiꞌ wan jlyo tiꞌ wan chaꞌ nde kichen Jerusalén ndyijinchga neꞌ nu nchkwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten―ndukwinJesús ꞌin neꞌ fariseo kanꞌ―. Kanꞌ chaꞌ tsaꞌaǎn nde kichenkwa chaꞌ kajaǎn, si ngwañaꞌan lkaǎn ska nu nchkwiꞌ chaꞌ

Page 92: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 13:34 92 SAN LUCAS 14:5

ꞌin Ndiose loꞌo nten, nxkeꞌ tiꞌ wan ―ndukwin Jesús brakanꞌ―.

34 ’Tꞌnan ꞌa ꞌwan neꞌ Jerusalén, chaꞌ tukwi ꞌa chaꞌ nundiꞌin ꞌwan. Ti sꞌni yjwi wan ꞌin neꞌ nu ykwiꞌ chaꞌ ꞌinNdiose loꞌo nten, mguun wan kee ꞌin nten nu ngwa tñanꞌin Ndiose. Tyun ꞌa bra ngwa tiǎnꞌ chaꞌ ñaꞌansiǐn ꞌwan,chaꞌ ja ka kuxi ꞌwan; ñaꞌan tiꞌ ska kwitu nu msoꞌ tiꞌinsñiꞌ niꞌ jluꞌwe iꞌ, ngwañaꞌan ngwa tiǎnꞌ kuꞌniǐn loꞌo wan,loꞌo ¡ja mda wan chabiyaꞌ ꞌñaǎn siyaꞌ ti! 35 Kanꞌ chaꞌkanun tiꞌin kichen tyi wan xkwiꞌ chaꞌ xiꞌin ti tiꞌ ni. Jañaꞌan ꞌa wan ꞌñaǎn sa ñaꞌan yaꞌ nu tiya bra nu chkwiꞌ wanchaꞌ ꞌñaǎn: “Suꞌwe ꞌa ngiꞌni Ndiose loꞌoan chaꞌ ꞌin yu nundijyan chabiyaꞌ ꞌin ykwiꞌ nu nka Xꞌnaan” nchkwin wanbra kanꞌ.

14Yꞌni Jesús joꞌó ꞌin ska yu kiꞌyu nu msñi kicha kiin ꞌin

1Ska tsan nu nxitñaꞌ neꞌ yaa Jesús yku tlyaa yu naꞌan tyixꞌnan neꞌ fariseo. Loꞌo xka ta neꞌ fariseo, naꞌan ꞌa neꞌ ꞌinJesús bra kanꞌ. 2Nde tloo Jesús ndiya ska yu kiꞌyu numsñikicha kiin ꞌin. 3Bra kanꞌ mnichaꞌ Jesús ꞌin mstru nu nduꞌuchaꞌ joꞌo loꞌo neꞌ fariseo kanꞌ:

―¿Ta ndiꞌin chabiyaꞌ chaꞌ kuꞌnian joꞌó ꞌin ska nu tiꞌítsan taꞌa, nxkeꞌ tiꞌ wan a? ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ―.¿O ta ja ndiꞌin chabiyaꞌ chaꞌ kuꞌnian joꞌó ꞌin neꞌ bra kanꞌ a?

4 Ja ykwiꞌ ꞌa neꞌ kanꞌ siyaꞌ ti. Bra kanꞌ msñi Jesús yaꞌ yutiꞌí kanꞌ, yꞌni chaꞌ nchkaa yu. Loꞌo kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yukanꞌ:

―Tyaa lyaa naꞌan tyii ―ndukwin Jesús ꞌin yu.5 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ fariseo kanꞌ xiyaꞌ:―¿Ni sa ñaꞌan nxkeꞌ tiꞌ wan a? ¿Ni sa ñaꞌan kuꞌni wan

si tiyuu ska buru ꞌwan, si tiyuu ska kuta msu ꞌwan ska tu

Page 93: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 14:6 93 SAN LUCAS 14:12tiyuu tsan nu nxitñaꞌ neꞌ a? ¿Ta siꞌi bra ti tsaa wan kulowan ꞌin iꞌ, ni siya tsan taꞌa nu tnun ꞌa lka a?

6 Ja mjwi ꞌa ñaꞌan xkwen neꞌ ꞌin Jesús bra kanꞌ.Neꞌ nu tsaa seꞌen kaja kwilyoꞌo nten

7 Bra kanꞌ naꞌan Jesús chaꞌ xkwiꞌ nxñi neꞌ fariseo kanꞌyka xlya nunduun seꞌen suꞌwe la nde kemsaa, chaꞌ tyukwaneꞌ. Kanꞌ chaꞌ ykwiꞌ Jesús chaꞌ re loꞌo neꞌ kanꞌ bra kanꞌ:

8―Bra nu tsaa wan seꞌen kaja kwilyoꞌo nten, ja tyukwawan seꞌen nu tlyu la, seꞌen ndyukwa neꞌ nu lka ndloo. ¿Nisa ñaꞌan kuꞌni wan si tiyan xka nten nu wa tnun la nchkande seꞌen ndukwa wan a? 9Chunꞌ ndiꞌin la, nten nu ngiꞌnitaꞌa, nu wa ykwiꞌ loꞌo wan ti kulo la chaꞌ kan wan taꞌa, jachan chkwiꞌ yu chaꞌ re loꞌo wan: “Ta wan seꞌen tyukwayu kula re” nchkwin yu. Loꞌo kanꞌ ka jyuꞌu ꞌa tiꞌ wan, tsaatukwa wan xka seꞌen nu ja nduun yka xlya, la kanꞌ tsaatukwa wan bra kanꞌ. 10 Siꞌi xkwiꞌ nan tsaa naan wan seꞌensuꞌwe la chaꞌ tyukwa wan sikwa. Bra nu tsaa wan ska taꞌa,tsaa tukwa wan ska laꞌa ti seꞌen ndyukwa nten ya ñaꞌan ti.Loꞌo kanꞌ kan nu lka ndloo la ꞌin taꞌa chaꞌ chkwiꞌ yu loꞌowan: “Yu kula” nchkwin yu ꞌwan, “Kan wan tyukwa wanchinꞌ seꞌen suꞌwe la nde re.” Ngwañaꞌan kuꞌni tnun la neꞌꞌin ykwiꞌ wan laja nten kaꞌan nu ndukwa tuꞌwa msaa kanꞌbra kanꞌ. 11Nchga nten nu nchka tiꞌ chaꞌ ka tlyu la ykwiꞌ,kanꞌ lka nu ka jyuꞌu la tiꞌ chunꞌ ndiꞌin la; loꞌo nten nu chinꞌti chaꞌ nka tiye ykwiꞌ neꞌ, suꞌwa yaꞌ Ndiose ꞌin neꞌ kanꞌ, chaꞌka ngula la niꞌ kasiya ꞌin neꞌ chunꞌ ndiꞌin la.

12 Bra kanꞌ nde lka chaꞌ nu ykwiꞌ Jesús loꞌo yu kiꞌyu nuwa ykwiꞌ loꞌo chaꞌ kan taꞌa seꞌen ndiꞌin yu:

―Bra nu chkwiꞌ wan loꞌo nten chaꞌ kan neꞌ ku tlyaa neꞌseꞌen ndiꞌin wan, siꞌi loꞌo taꞌa suꞌwe nsuꞌwi ti wan chkwiꞌwan, siꞌi loꞌo taꞌa ngula ti wan chkwiꞌ wan, siꞌi loꞌo taꞌatijyuꞌ ti wan chkwiꞌ wan, siꞌi loꞌo neꞌ kuliyaꞌ ti nu ndukwanaꞌan tyi kwiꞌ seꞌen ti chkwiꞌ wan bra kanꞌ. Suꞌwa ti kuꞌni

Page 94: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 14:13 94 SAN LUCAS 14:19neꞌ kanꞌ loꞌo wan chunꞌ ndiꞌin la, bra nu ngiꞌni neꞌ ska taꞌa;sa ñaꞌan nu yꞌni wan loꞌo neꞌ, ngwañaꞌan ti kuꞌni neꞌ kanꞌloꞌo wan xiyaꞌ bra kanꞌ. 13 ꞌWan ni, siꞌi ngwañaꞌan kuꞌniwan bra nu kuꞌni wan ska taꞌa. Bra kanꞌ xoꞌ tiꞌin wan neꞌtiꞌí, loꞌo neꞌ kicha, loꞌo neꞌ nu chkuꞌ kiyaꞌ, loꞌo neꞌ kwityiinꞌchaꞌ ku neꞌ loꞌo wan. 14 Bra kanꞌ suꞌwe ꞌa tyiꞌin wan lochalyuu si ngwañaꞌan kuꞌni wan, chaꞌ nu kicha kanꞌ ni, jakaja ñaꞌan tya neꞌ chaꞌ suꞌwe kanꞌ ꞌwan. Chunꞌ ndiꞌin lakaja chaꞌ suꞌwe ꞌwan, bra nu tyuꞌu wan xiyaꞌ loꞌo nchgaayman nu ngwa suꞌwe kasiya ꞌin neꞌ loꞌo Ndiose bra numdiꞌin neꞌ lo chalyuu nu ngwa sꞌni.

Chaꞌ ꞌin ska taꞌa tnun nu yꞌni ska nten15 Ti ndiꞌin neꞌ tuꞌwa msaa, nganan neꞌ nchga chaꞌ nu

nchkwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ. Bra kanꞌ mxkwen ska neꞌ taꞌandukwa yu tuꞌwa msaa ꞌin Jesús:

―Suꞌwe ꞌa ka ꞌin nten nu ku skwa nde seꞌen lka Ndiosendloo la ―ndukwin yu kanꞌ.

16 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús chaꞌ tiya re loꞌo yu, chaꞌ ka biyaꞌtiꞌ neꞌ sa ñaꞌan ka ꞌin nten chalyuu bra nu kan Ndiose chaꞌka Ni ndloo la.

―Ndiya ska yu kiꞌyu yꞌni yu ska taꞌa, nda yu ska siinchaꞌ ku neꞌ ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―. Wa ykwiꞌ yu loꞌokaꞌan ꞌa nten chaꞌ tyiꞌin neꞌ taꞌa kanꞌ. 17 Wa mdiya brachaꞌ ka siin, bra kanꞌ ngulo yu tñan ꞌinmsu ꞌin yu chaꞌ tsaachkwiꞌ loꞌo neꞌ: “Wa lka ngwa suꞌwe skwa nu ka siin ꞌwan,ndukwin xꞌnan ba.” 18 Bra kanꞌ nchga nten nu wa ykwiꞌyu loꞌo chaꞌ kan neꞌ taꞌa, mdyisnan neꞌ mjñan neꞌ chaꞌ tlyutiꞌ ꞌin yu. Nde lka chaꞌ nu ykwiꞌ ska yu kanꞌ: “Kuꞌnii chaꞌtlyu tiꞌ ꞌñaǎn, ja ka ꞌñaǎn kaǎn seꞌen ndiꞌiin ni. Ndiꞌin chaꞌtsaꞌaǎn tsaa naꞌaǎn ska yuu nu tka msiꞌiǐn tiǎn, kanꞌ chaꞌnchka tiǎnꞌ chaꞌ kuꞌnii chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌñaǎn.” 19 Loꞌo kanꞌykwiꞌ xka yu: “Tkamsiꞌiǐn tiǎn kiꞌyu ta kutamsu; kanꞌ chaꞌtsaꞌaǎn kuꞌni biyaǎnꞌ loꞌo iꞌ, si wa ka kuꞌni iꞌ tñan. Kuꞌnii

Page 95: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 14:20 95 SAN LUCAS 14:28chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌñaǎn, ja ka ꞌñaǎn kaǎn seꞌen ndiꞌiin ni.” 20Brakanꞌ ykwiꞌ xka yu: “Tka mjwi ti kwilyoꞌoǔn, kanꞌ chaꞌ jaka ꞌñaǎn kaǎn seꞌen ndiꞌiin ni.” 21 Bra kanꞌ wa ngala msuseꞌenndiꞌin xꞌnan yu xiyaꞌ, ytsaꞌ yu ꞌin xꞌnan yunchga chaꞌnu ndukwin neꞌ ꞌin yu. Lye ꞌa msinꞌ tiꞌ xꞌnan naꞌan kanꞌbra kanꞌ. Loꞌo kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo msu kanꞌ: “Yaa lyaa lokichen xiyaꞌ chaꞌ chkwiiꞌ loꞌo nten nu ndiꞌin lo kiyaꞌ kwa,chaꞌ kan neꞌ taꞌa seꞌen ndiꞌiǐn. Chkwiiꞌ loꞌo neꞌ tiꞌi, loꞌonten nu tiꞌí, loꞌo neꞌ nu chkuꞌ kiyaꞌ, loꞌo neꞌ kwityiinꞌ, loꞌonchga neꞌ kicha; bra kanꞌ kaan loꞌo ꞌin nchga neꞌ kanꞌ ndere” ndukwin xꞌnanmsu kanꞌ ꞌin yu. 22Chunꞌ ndiꞌin la ykwiꞌmsu kanꞌ loꞌo xꞌnan yu: “Yu kula” ndukwin, “wa yꞌniǐnnchga tñan nu nguloo ꞌñaǎn, loꞌo ñaꞌan ti laja la seꞌentyiꞌin nten niꞌ ñaꞌan re.” 23 Bra kanꞌ ykwiꞌ xꞌnan msu loꞌoyu: “Yaa lyaa lo kichen xiyaꞌ, yaa ñaꞌaan tuwiin, suꞌwaajwersa chaꞌ lye tatsaa ꞌin neꞌ chaꞌ kan neꞌ niꞌ ñaꞌan ꞌñaǎn,chaꞌ xaꞌan niꞌ ñaꞌan re ꞌñaǎn tyiꞌin nten. 24Nde lka chaꞌ nuchkwiǐnꞌ loꞌo wan, chaꞌ ja ska nten nu ykwiꞌ yu loꞌo ti kulola, ja ku ꞌa neꞌ kanꞌ siin re ꞌñaǎn siyaꞌ ti” ndukwin xꞌnannaꞌan kanꞌ.

Wa mdyii chaꞌ tiya nu mda Jesús loꞌo neꞌ bra kanꞌ.Ndiꞌin chaꞌ tyijian nu tiꞌí bra nu ndyaa ñaꞌan tianꞌ ꞌin Jesús

25Kaꞌan ꞌa nten ndaꞌan loꞌo Jesús, loꞌo kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌoneꞌ xiyaꞌ:

26―¿Ta nchka tiꞌ wan tyaꞌan wan loꞌoǔn a? Ja ka ꞌwanxñi wan chaꞌ ꞌñaǎn si lye la nka tiye wan ꞌin sti wan, ꞌinjyaꞌan wan, ꞌin kwilyoꞌo wan, ꞌin sñiꞌ wan, ꞌin taꞌa ngulawan, ni siya yu kiꞌyu ni siya neꞌ kunaꞌan; si lye la nsuꞌwitiye wan ꞌwan chaꞌ ñaꞌansiin wan ꞌwan, ti ykwiꞌ ti wan, jaka ꞌwan ka wan nten ꞌñaǎn bra kanꞌ. 27 Si ja xlyaa wan xñiwan tuwiin nukwaꞌuǔn ꞌwan, ja ka ꞌwankawannten ꞌñaǎnbra kanꞌ; ndiꞌin chaꞌ xñi wan tuwiin kanꞌ, ni siya kujwinten ꞌwan chunꞌ ndyaa ñaꞌan tiꞌ wan ꞌñaǎn. 28 Si ndiya ska

Page 96: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 14:29 96 SAN LUCAS 15:2wan nu nchka tiꞌ wan kwiñan wan ska naꞌan tnun, ja chanti kulo la kulo wan kwenta sa kwa tñi kunanjoꞌo ꞌwan chaꞌtyii tyaꞌ naꞌan kanꞌ. 29 Si xtya wan kiyaꞌ naꞌan, loꞌo chunꞌndiꞌin la ja ka kuꞌni tyii wan naꞌan kanꞌ, nchga nten nuñaꞌan tñan kanꞌ, xtyi lyoꞌo neꞌ ꞌwan bra kanꞌ: 30 “Yu kwangwa tiꞌ yu kwiñan yu ska naꞌan tnun, loꞌo ja ngwa ꞌin yukwiñan ji yu naꞌan kanꞌ” nchkwin neꞌ.

31 ’Ñaꞌan tiꞌ ska ree nu nchka tiꞌ xuun loꞌo xka ree. Tikulo, kulo yu kwenta chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ yu si tyoꞌo skwa tii misndaru ꞌin yu, chaꞌ tyijin lyo yu ꞌin xka ree nu loꞌo kala misndaru ꞌin ndijyan kusuun. 32 Si jlyo tiꞌ ree kanꞌ chaꞌ ja kaꞌin, bra nu ti tijyuꞌ ndijyan xka ree kanꞌ, bra ti suꞌwa yu ꞌinntennu tsaa seꞌen ndijyan ree kanꞌ, chaꞌ chkwiꞌ neꞌ loꞌo yu,chaꞌ ja kuꞌni ꞌa neꞌ chaꞌ wsuun kanꞌ. Ngwañaꞌan kuꞌni reekanꞌ―ndukwin Jesús―. 33Kwiꞌ ngwañaꞌan nchgawan nulye la nka tiyewan ꞌin nchga chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwi ꞌwan, nuja xlyaa wan kulaa yaꞌ wan ꞌin chaꞌ kanꞌ, ja ka ꞌwan ka wannten ꞌñaǎn bra kanꞌ.

Chaꞌ ꞌin tejeꞌ nu ja suꞌwe siyaꞌ ti34 ’Ni siya suꞌwe ꞌa tejeꞌ, bra nu tyii chaꞌ tiyenꞌ nu nsuꞌwi

ꞌin ran, ja ka ꞌa kunanjoꞌo tejeꞌ kanꞌ ꞌin nten bra kanꞌ. 35 Jaska tñan suꞌwe ka kuꞌni ran, ja ka sluan ꞌin ran lyuu chaꞌka suꞌwe la yuu, ja ka xtiyaanꞌ ꞌin ran loꞌo yuu kata. Ndiꞌinchaꞌ xkwaan ꞌin ran ―ndukwin Jesús―. Kunan suꞌwewan chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan, si xlyaa wan kunan wan―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

15Chaꞌ ꞌin ska ti slyaꞌ nu wa mnaꞌ yuꞌwi ꞌin ska nten

1 Nchga msu ꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ nu ndlo kaꞌan ꞌa tñiꞌin nten, mdiyan neꞌ seꞌen ndiꞌin Jesús chaꞌ kunan neꞌ sañaꞌan chaꞌ nduꞌu yu; loꞌo xka ta neꞌ nu kuxi ngiꞌni, mdiyanneꞌ seꞌen ndiꞌin Jesús bra kanꞌ. 2 Kanꞌ chaꞌ mdyisnan neꞌ

Page 97: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 15:3 97 SAN LUCAS 15:9fariseo, loꞌo mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo, mxichaꞌ neꞌ ꞌinJesús:

―Ndiya tiꞌ yu re ka suꞌwa chaꞌ ꞌin yu loꞌo neꞌ kwa nungiꞌni ꞌa chaꞌ kuxi. Suꞌwa ti nchku yu tyaja loꞌo neꞌ kuxikwa―ndukwin neꞌ kanꞌ.

3 Bra kanꞌ ngwaꞌu Jesús chaꞌ tiya re ꞌin neꞌ:4 ―ꞌWan ni, si ndiya ska siyentu slyaꞌ ꞌwan, loꞌo kanaꞌ

ska iꞌ ꞌwan bra kanꞌ ―ndukwin Jesús―, ¿ta ja xnun tiꞌinwan ꞌin kaꞌan la slyaꞌ kanꞌ, chaꞌ kanun iꞌ seꞌen suꞌwe ndiꞌiniꞌ niꞌ kixinꞌ kanꞌ a? Xnunwan ꞌin iꞌ chañi, chaꞌ nu tsaa naanwan ꞌin nu mnaꞌ kanꞌ ꞌwan sa ñaꞌan yaꞌ nu tyija iꞌ ꞌwan.5Bra wa ndyija slyaꞌ kanꞌ ꞌwan, ka suꞌwe ꞌa ka tiye wan brakanꞌ. Bra ti xtya wan ꞌin iꞌ skun wan, 6 tyaan loꞌo wan ꞌiniꞌ tuꞌ naꞌan tyi wan. Bra nu wa ngala wan naꞌan tyi wan,bra kanꞌ xoꞌ tiꞌin wan ꞌin nchga taꞌa suꞌwe nsuꞌwi wan loꞌonchga nten nu ndiꞌin kwiꞌ seꞌen ti seꞌen ndiꞌin wan, chaꞌchkwiꞌ wan loꞌo neꞌ: “Ka suꞌwe ꞌa ka tiye wan loꞌo ba ni,chaꞌ wa ndyija slyaꞌ nu wa mnaꞌ ꞌwa.” 7 Nde lka chaꞌ nuchkwiǐnꞌ loꞌo wan: Ka suꞌwe ꞌa ka tiye Ndiose loꞌo nten ꞌinNi nde seꞌen ndiꞌin Ni ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ fariseo brakanꞌ―, chaꞌ wa ngwa jyuꞌu tiꞌ ni siya ska ti nten chalyuuꞌin chaꞌ kuxi nu yꞌni neꞌ, chaꞌ ngulaa yaꞌ yu chaꞌ kuxi kanꞌbra kanꞌ. Ja ndiꞌin chaꞌ tyaꞌan chaꞌ tiye Ndiose chaꞌ ꞌin xkajakwa yla nsuꞌwi tiꞌyun lkwa nten suꞌwe nu ja ndiꞌin chaꞌkuxi ꞌin neꞌ, nxkeꞌ tiꞌ neꞌ.

Chaꞌ ꞌin ska tñi nu wa mnaꞌ ꞌin ska nu kunaꞌan8Ngwaꞌu Jesús xka chaꞌ tiya ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―¿Ni sa ñaꞌan kuꞌni ska nu kunaꞌan nu nsuꞌwi tii tñi

plata ꞌin a? Si kanaꞌ ska tñi plata kanꞌ ꞌin neꞌ, ¿ni sa ñaꞌankuꞌni neꞌ bra kanꞌ a? Ja chan kwaꞌan nu kunaꞌan kanꞌkiiꞌ chaꞌ xuꞌwi xaa chaꞌ ykwa suꞌwe neꞌ niꞌ ñaꞌan kanꞌ, sañaꞌan yaꞌ nu tyija tñi kanꞌ ꞌin neꞌ. 9 Bra nu wa ndyija tñikanꞌ ꞌin neꞌ, bra kanꞌ xoꞌ tiꞌin nu kunaꞌan kanꞌ ꞌin nchga

Page 98: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 15:10 98 SAN LUCAS 15:18taꞌa suꞌwe nsuꞌwi neꞌ loꞌo nchga nten nu ndiꞌin kwiꞌ seꞌenti, chaꞌ katsaꞌ ꞌin nchga neꞌ kanꞌ: “Ka suꞌwe ka tiye wanloꞌoǔn ni, chaꞌ wa ndyija tñi numnaꞌ kanꞌ ꞌñaǎn.” 10Suꞌweꞌa ka tiye nu kunaꞌan kanꞌ, chaꞌ wa ndyija lyo tñi ꞌin neꞌ;kwiꞌ ngwañaꞌan ka seꞌen ndiꞌin Ndiose, ka suꞌwe ꞌa ka tiyeNdiose loꞌo nten ꞌin Ni nde niꞌ kwan, chaꞌ wa ngwa jyuꞌutiꞌ ska ti nten chalyuu ꞌin chaꞌ kuxi nu yꞌni, ngulaa yaꞌ yuchaꞌ kuxi kanꞌ bra kanꞌ.

Ska yu kuneꞌ nu wa mnaꞌ nchga chaꞌ suꞌwe ꞌin yu11Ngwaꞌu Jesús xka chaꞌ tiya ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―Ndiya ska yu kula nundiya tukwa sñiꞌ kiꞌyu yu. 12Loꞌo

nu kuneꞌ ni, ykwiꞌ yu loꞌo sti yu: “Stiǐn” ndukwin, “tyaalyaa nchga chaꞌ suꞌwe nu ndiꞌin chaꞌ kaja ꞌñaǎn.” Kanꞌchaꞌ bra ti msuꞌwe sti yu nchga chaꞌ suꞌwe nu mdiꞌin ꞌinyu chaꞌ kaja ꞌin taꞌa tyukwaa sñiꞌ yu. 13Xa wa mdijin chinꞌti tsan, bra kanꞌ yjwiꞌ yu kuneꞌ kanꞌ nchga chaꞌ suꞌwe nuwa mda sti yu ꞌin yu. Bra wa mjwi tñi kanꞌ ꞌin yu, mdoꞌoyu ndyaa yu tijyuꞌ loꞌo tñi kanꞌ bra kanꞌ. Nde xka laꞌa tsuꞌseꞌen ndyaa yu, xkwiꞌ ya ñaꞌan ti ñaꞌan ngwiji yu tñi kanꞌ.14 Xa wa mdyii tñi ꞌin yu, bra kanꞌ ngwa ska jwiꞌñan tlyunde lo yuu seꞌen ndiꞌin yu; ja yuꞌwi ꞌa nan ku yu, lye ꞌamteꞌ tiꞌ yu bra kanꞌ. 15 Ti kwiꞌ kichen seꞌen ndiꞌin yu kanꞌmdyisnan yꞌni yu tñan ꞌin ska nten; ngulo yu kanꞌ tñan ꞌinyu chaꞌ tsaa yu niꞌ lyoꞌoo seꞌen ndiꞌin kuweꞌ ꞌin yu, chaꞌñaꞌansiin yu ꞌin kuweꞌ kanꞌ. 16 Loꞌo kanꞌ ngwa tiꞌ yu kuyu ndaꞌ nu nchku kuweꞌ kanꞌ si ka kalaꞌ chinꞌ tiꞌ yu loꞌoran, chaꞌ ja tukwin nda nan ku yu, mteꞌ ꞌa tiꞌ yu bra kanꞌ.17Chunꞌ ndiꞌin la nduwe suꞌwe tiꞌ yu: “¿Ni a? ¿Ni lkwamsundiꞌin naꞌan tyi stiǐn ngiꞌni tñan a? ¡Loꞌo ja ndyiji jwiꞌñanneꞌ kanꞌ, ti nganun la nan nchku neꞌ kanꞌ! ¡Loꞌo naꞌ ni,nde re ndiꞌiǐn ndijiǐn jwiꞌñan chaꞌ ja ndyiji nan kuǔn siyaꞌti! 18Suꞌwe la tyaꞌaǎn nde naꞌan tyi stiǐn chaꞌ chkwiǐnꞌ loꞌo:

Page 99: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 15:19 99 SAN LUCAS 15:29Stiǐn, chkwiǐnꞌ loꞌo yu, wa kaꞌan ꞌa kiꞌya ndukwiǐn chaꞌ ꞌinNdiose loꞌo chaꞌ ꞌiin, chaꞌmdaꞌaǎn yuꞌwiǐn tiǎn. 19 Ja ndiꞌinꞌa chaꞌ chkwiiꞌ chaꞌ sñiiꞌ lkaǎn; sa ñaꞌan nu ngiꞌnii loꞌomsuꞌiin, kwiꞌ ngwañaꞌan kuꞌnii loꞌoǔn ni.” Ngwañaꞌan mdaꞌanchaꞌ tiye yu chaꞌ chkwiꞌ yu loꞌo sti yu. 20 Bra kanꞌ mdoꞌoyu ndyaan yu tuwiin nde naꞌan tyi sti yu.

’Ti tijyuꞌ ndyaan yu, naꞌan sti yu ꞌin yu bra kanꞌ. Bra tindyaa sti yu ndyukwa taꞌa yu loꞌo sñiꞌ yu; msñi siꞌ taꞌa yuloꞌo sñiꞌ yu bra kanꞌ, sti yu ykwichaꞌ ꞌin yu chaꞌ nchka tꞌnanꞌa tiꞌ sti yu ꞌin yu. 21 Bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo sti yu: “Stiǐn”ndukwin yu, “wa kaꞌan ꞌa kiꞌya ndukwiǐn chaꞌ ꞌin Ndioseloꞌo chaꞌ ꞌiin. Ja ndiꞌin ꞌa chaꞌ chkwiiꞌ loꞌoǔn chaꞌ lkaǎnsñiiꞌ.” 22 Bra kanꞌ ykwiꞌ yu kula kanꞌ loꞌo msu ꞌin yu: “Yaalya wan kulo wan teꞌ nu suꞌwe la ñaꞌan chaꞌ xkuꞌ wan ꞌinyu re. Suꞌwa wan ska kwiiꞌ yaꞌ yu, suꞌwa wan ska ta kanantiji kiyaꞌ yu. 23 Loꞌo kanꞌ tsaa ꞌya wan kuta kuneꞌ nu taanla chaꞌ kujwi wan chaꞌ kuan. ¡Kuꞌnian ska taꞌa! 24Mdaꞌanchaꞌ tiyeěn chaꞌ wa ngujwi sñiěnꞌ re, loꞌo ni, xiyaꞌ mdoꞌotukwa yu; wa mnaꞌ yu, mskeꞌ tiǎnꞌ, loꞌo xiyaꞌ ngala yu ndere.” Bra ti mdyisnan yꞌni neꞌ ska taꞌa bra kanꞌ.

25 ’Ngwañaꞌan ngwa chaꞌ bra nu mdoꞌo tukwa sñiꞌ nuwa kula la, ngala yu yaa yu tñan. Wa kala ti yu tuꞌ naꞌantyi sti yu, bra kanꞌ ynan yu chaꞌ nganen muska, chaꞌ wanchka taꞌa la ngala yu. 26 Bra kanꞌ msiꞌya yu ꞌin ska yukuneꞌ, mnichaꞌ yu ꞌin msu kanꞌ: “¿Nan lka nchka nde kwaa?” 27 Bra kanꞌ mxkwen yu kuneꞌ ꞌin yu: “Yu taꞌaa numdaꞌan yuꞌwi ti, wa ngala yu kanꞌ ni” ndukwin yu kuneꞌkanꞌ. “Kanꞌ chaꞌ ndukwin sti wan chaꞌ kujwi ba kuta kuneꞌnu suꞌwe la ñaꞌan kanꞌ, chunꞌ nchka suꞌwe ꞌa nka tiye stiwan chaꞌ wa ngala yu suꞌwe ti.” 28Msinꞌ ꞌa tiꞌ sñiꞌ nu kulala kanꞌ bra kanꞌ. Bra wa naꞌan sti yu chaꞌ ja xlyaa ꞌa yusten yu niꞌ naꞌan, bra kanꞌ yaa ykwiꞌ sti yu loꞌo yu. 29 Brakanꞌ ndukwin yu ꞌin sti yu: “Jlyo tiiꞌ ni wa nkwa yijan

Page 100: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 15:30 100 SAN LUCAS 16:3ndiꞌiǐn ngiꞌniǐn tñan ꞌiin, ja ska yaꞌ yꞌniǐn chaꞌ xaꞌan loꞌoo;nchga tñan nu nguloo ꞌñaǎn, yꞌniǐn kanꞌ. Loꞌo ni ska chivuxuwe ti ja mdaa ꞌñaǎn chaꞌ kuꞌniǐn taꞌa loꞌo taꞌa suꞌweěnnsuꞌwiǐn. 30 Loꞌo ni, xiyaꞌ ngala sñiiꞌ nu wa yꞌni tyii tñiꞌiin, ngwiji ya ñaꞌan ti, chaꞌ lye ꞌa yuꞌwi nu kunaꞌan ꞌin yu.Chaꞌ ngala ti yu kanꞌ, bra ti yjwi wan kuta kuneꞌ nu taan lachaꞌ ka taꞌa ꞌin yu” ndukwin sñiꞌ nu wa kula la. 31Bra kanꞌykwiꞌ yu kula sti yu loꞌo yu: “Chañi chaꞌ nchga tsan ndiꞌiinloꞌoǔn. Kwiꞌ ngwañaꞌan, nchga chaꞌ suꞌwe nu ndiya ꞌñaǎn,nan ꞌiin lka nchga nan kanꞌ. 32 Loꞌo yu taꞌaa ni, ni siya lyeꞌamdaꞌan yuꞌwi yu, suꞌwe chaꞌ ngiꞌnian ska taꞌa chaꞌ suꞌweti ngala yu ni. Mdaꞌan chaꞌ tiyeěn chaꞌ wa ngujwi yu, brakanꞌ ndyoꞌo tukwa yu xiyaꞌ; wa mnaꞌ yu, mxkeꞌ tiǎnꞌ, brakanꞌ ngala yu xiyaꞌ. Kanꞌ chaꞌ ngiꞌnian ska taꞌa ni, chaꞌ lkasuꞌwe ꞌa nka tiyeěn ndiꞌiǐn.”

16Ska msu nu ndloo la, nu sa ti yꞌni tñan, ni siya kuxi ti tiye

yu1Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu:―Mdiya ska yu kuliyaꞌ, loꞌo yuꞌwi ska ntennundlo tñan

ꞌin msu ꞌin yu kuliyaꞌ kanꞌ. Wa mdiya ska tsan ytsaꞌ neꞌꞌin yu kuliyaꞌ kanꞌ, chaꞌ wa tyii ti chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwiꞌin yu, chaꞌ ya ñaꞌan ti ngwiji msu nu ndlo tñan kanꞌ chaꞌsuꞌwe nu ndiya ꞌin yu kuliyaꞌ kanꞌ. 2Bra kanꞌ msiꞌya xꞌnanꞌin msu nu ndlo tñan kanꞌ, chaꞌ kunichaꞌ yu ꞌin msu kanꞌ:“¿Ni sa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ nu nchkwiꞌ nten loꞌoǔn chaꞌ ꞌiina?” ndukwin yu. “¿Ni ñaꞌan tñan wa yꞌnii chaꞌ nchkwiꞌneꞌ loꞌoǔn ngwañaꞌan a? Tyaa kwenta ꞌñaǎn ni, katsaaꞌlyaa ꞌñaǎn nchga tñan nu wa yꞌnii. Ja ka ꞌa ꞌiin ka ndloo laꞌin msu ꞌñaǎn ni.” 3 Lye ꞌa mdaꞌan chaꞌ tiye msu nu ndlotñan kanꞌ bra kanꞌ: “¿Nan lka kuꞌniǐn ni, si ja ta ꞌa xꞌnaǎntñan nu kuꞌniǐn a? Ja jlyo ꞌa tiǎnꞌ sa ñaꞌan tñan kuꞌniǐn bra

Page 101: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 16:4 101 SAN LUCAS 16:9kanꞌ. Ja taloǔn kuꞌniǐn tñan niꞌ kixinꞌ; si tsaꞌaǎn lo kiyaꞌchaꞌ jñaǎn lomstan, ka jyuꞌu ꞌa tiǎnꞌ bra kanꞌ. 4 Kanꞌ chaꞌni, wa jlyo tiǎnꞌ sa ñaꞌan nu kuꞌniǐn chaꞌ kaja seꞌen tyiꞌiǐnnaꞌan tyi nten, si ja ta ꞌa xꞌnaǎn tñan nu kuꞌniǐn.” Kanꞌlka chaꞌ nu mdaꞌan chaꞌ tiye msu kanꞌ, loꞌo kuxi ti tiyeyu. 5 Bra kanꞌ msiꞌya yu ꞌin nchga nten nu ndukwi tneꞌꞌin xꞌnan yu, mnichaꞌ yu ꞌin neꞌ bra kanꞌ: “¿Ni lkwa nanndukwii ꞌin xꞌnaǎn a?” ndukwin yu ꞌin ska neꞌ. 6 “Ska militro sete ndukwiǐn ꞌin yu kwa” ndukwin neꞌ kanꞌ bra kanꞌ.Bra ti ndukwin msu nu ndlo tñan kanꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ: “Ndendiya kityi seꞌen nu ndukwa kwenta ꞌin tneꞌ nu ndukwii.Tyukwaa chinꞌ nde re chaꞌ kuꞌnii xka kityi, nu ndukwinchaꞌ kiꞌyu ti siyentu litro sete ndukwii ꞌin yu kula kanꞌ”ndukwin msu kanꞌ ꞌin. 7 Bra kanꞌ mnichaꞌ yu ꞌin xka yu:“Nuꞌwin ni, ¿ni lkwa nan ndukwii ꞌin xꞌnaǎn a?” “Skasiyentu kwijin nskwaꞌ trigu” ndukwin yu kanꞌ bra kanꞌ.“Jaan” ndukwin yu, “nde ndiya kityi seꞌen nu ndukwakwenta ꞌiin” ndukwin msu kanꞌ. “Tyukwaa chinꞌ nde rechaꞌ kuꞌnii xka kityi nu ndukwin chaꞌ jakwa yla ti kwijin,sa kanꞌ ti ndukwii ꞌin yu kula kanꞌ.” 8Chunꞌ ndiꞌin la ngwabiyaꞌ tiꞌ ykwiꞌ xꞌnan yu sa ñaꞌan tñan nu yꞌni yu. “Sa ꞌa yꞌnimsunundlo tñan kanꞌ ꞌñaǎn bra nu yꞌni yu tñan”ndukwinyu kula kuliyaꞌ kanꞌ.

Ti nchkwiꞌ la Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ bra kanꞌ:―Loꞌo ꞌwan ni, nu nchka ꞌa tiꞌ wan tukwa wan nchga

chaꞌ nu nchkwiꞌ Ndiose ―ndukwin― ka kuꞌni xaꞌan wanchinꞌ chaꞌ bra nu ñaꞌan wan sa ñaꞌan nu ngiꞌni xka ta ntenchalyuu loꞌo taꞌa neꞌ, ni siya kuxi ti tiye neꞌ.

9 ’Nde lka chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌo wan sikwa. Suꞌwe tikuꞌni wan loꞌo nchga chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwi ꞌwan lo chalyuure; tayaꞌ wan ꞌin xka la nten loꞌo chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwi ꞌwansa ñaꞌan yaꞌ tsaa tii chalyuu ꞌwan, chaꞌ ngwañaꞌan kaja taꞌasuꞌwe nsuꞌwi ꞌwan lo chalyuu re. Loꞌo bra kanꞌ ta Ndiose

Page 102: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 16:10 102 SAN LUCAS 16:16seꞌen tyiꞌin wan nde seꞌen ndiꞌin Ni, xka chalyuu nu ja tsaatii ꞌa kaja ꞌwan bra kanꞌ.

10 ’Nten nu suꞌwe ꞌa yꞌni ji ska tñan xuwe ti, ngwañaꞌansuꞌwe kuꞌni neꞌ ska tñan nu wa tlyu la; loꞌo nten nu kwiñilyoꞌo ꞌin xꞌnan, laja nu ngiꞌni neꞌ ska tñan xuwe ti, jachan ja ka kuꞌni neꞌ ska tñan nu wa tlyu la. 11 Si ja nchkañaꞌansiin wan ska chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwi ꞌwan lo chalyuu, tikwiꞌ ti chaꞌ, ja ta Ndiose ska tñan suꞌwe la chaꞌ kuꞌni wanchaꞌ ꞌin Ni. 12Nchga chaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwi ꞌwan lo chalyuu,nan wa nda Ndiose chaꞌ kanꞌ chaꞌ ñaꞌansiin wan ꞌin ran; sija kuꞌni suꞌwe ti wan loꞌo chaꞌ kanꞌ, ¿ni sa ñaꞌan kuꞌni wanloꞌo chaꞌ suꞌwe nu nda Ndiose chaꞌ kanun niꞌ kasiya ꞌwana?

13 ’Skamsu ni, ja ka kuꞌni yu tñan ꞌin tukwa xꞌnan yu skabra ti; kuꞌni yu tñan ꞌin ska ti xꞌnan yu ska yaꞌ ti. Ja chanka tiꞌí tiꞌ yu ꞌin ska xꞌnan yu bra kanꞌ, loꞌo suꞌwe la chkwiꞌyu loꞌo xka xꞌnan yu bra kanꞌ; ti kwiꞌ ti chaꞌ, suꞌwe la kuꞌniyu tñan ꞌin ska ti xꞌnan kanꞌ, loꞌo chinꞌ la tñan kuꞌni yuꞌin xka xꞌnan bra kanꞌ. Ja ka xñian chaꞌ ꞌin Ndiose nu nkaXꞌnaan si ndiya ꞌa tianꞌ ꞌin tñi, chaꞌ sa ñaꞌan lka xka xꞌnaan,ngwañaꞌan lka tñi kanꞌ bra kanꞌ.

14 Loꞌo neꞌ fariseo, chaꞌ nu ndiya ꞌa tiꞌ neꞌ kanꞌ tñi, kanꞌchaꞌ brawa ynan neꞌ chaꞌ nu nchkwiꞌ Jesús, mstyi lyoꞌo neꞌꞌin yu. 15 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ:

―ꞌWan―ndukwin yu― suꞌwe ꞌa ngiꞌni wan chaꞌ ñaꞌannten ꞌwan, loꞌo wa jlyo suꞌwe tiꞌ Ndiose nchga chaꞌ kuxi nundaꞌan chaꞌ tiye wan. Nten nu ngiꞌni tnun ꞌin ti ykwiꞌ ti,kulaa yaꞌ Ndiose ꞌin neꞌ kanꞌ.

Sa ñaꞌan nchka loꞌo chaꞌ suꞌwe nu ꞌin Ndiose16 ’Bra wa sꞌni, ndiꞌin chaꞌ kula ꞌin nten, ti kwiꞌ chaꞌ

nu wa ykwiꞌ Ndiose loꞌo Moisés, loꞌo neꞌ nu ykwiꞌ chaꞌꞌin Ndiose loꞌo nten sꞌni; bra nu yan Xuwa, ti bra kanꞌmdyisnan nganen chaꞌ suꞌwe ꞌin Ndiose, chaꞌ ka Ndiose

Page 103: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 16:17 103 SAN LUCAS 16:24ndloo niꞌ kasiya ꞌin nten. Kaꞌan ꞌa nten nsuꞌwa neꞌ jwersachaꞌ xñi neꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose bra kanꞌ.

17 ’Ja tlyu tñan tsaa tii nchga nan nu nsuꞌwi nde niꞌkwan, kwiꞌ ngwañaꞌan, tsaa tii tyukwi ñaꞌaan lo chalyuu;loꞌo ja tsaa tii ꞌa nchga chaꞌ nu wa ykwiꞌ Ndiose loꞌo ntensꞌni, ni siya ska chaꞌ nu chinꞌ la.

Nchkwiꞌ Jesús chaꞌ ꞌin nten nu ngulaa tiꞌin ꞌin kwilyoꞌo18 Ti nchkwiꞌ la Jesús loꞌo neꞌ bra kanꞌ:―Bra nu ngulo ska nten kityi chaꞌ kulaa tiꞌin yu ꞌin

kwilyoꞌo yu, chaꞌ xiyaꞌ kaja kwilyoꞌo yu loꞌo xka neꞌ ku-naꞌan, chaꞌ kuxi ngiꞌni yu kanꞌ bra kanꞌ. Kwiꞌ ngwañaꞌan,si kaja kwilyoꞌo ska yu kiꞌyu loꞌo ska nu kunaꞌan nu wangulaa tiꞌin ꞌin kwilyoꞌo loꞌo kityi, ti kwiꞌ ti chaꞌ kuxi ngiꞌniyu kiꞌyu kanꞌ bra kanꞌ.

Chaꞌ ꞌin ska yu kuliyaꞌ loꞌo ska yu tiꞌi nu naan Lázaro19 ’Ndiya ska yu kuliyaꞌ, nu xkwiꞌ teꞌ kaꞌan ꞌa ngaꞌan,

xkwiꞌ teꞌ suꞌwe ꞌa ñaꞌan nchkuꞌ yu. Lye ꞌa ngiꞌni yu landiꞌin yu lo chalyuu, nchga tsan nchka taꞌa naꞌan tyi yu.20 Loꞌo ndiya ska yu tiꞌi nu naan Lázaro, nu nsuꞌwi kitsuꞌtyukwi ñaꞌaan yu. Tuꞌwa tunaꞌan seꞌen ndiꞌin yu kuliyaꞌkanꞌ ndukwa Lázaro nchga tsan. 21Wanchka tiꞌ yu tiꞌi kanꞌku yu ya ñaꞌan ti nan nu ngalu tuꞌwa msaa seꞌen nchku yukuliyaꞌ kanꞌ bra kanꞌ. Loꞌo ndaꞌan xneꞌ seꞌen ndukwa yutiꞌi kanꞌ, ndeꞌe iꞌ lo kitsuꞌ nu nsuꞌwi chunꞌ yu. 22 Mdiyatsan ngujwi yu tiꞌi kanꞌ; loꞌo bra kanꞌ yaa loꞌo angajle ꞌinayman kanꞌ seꞌen ndiꞌin ayman Abraham, nde seꞌen tlyunu wa yꞌni xuꞌwe Ndiose ꞌin yu. Chunꞌ ndiꞌin la ngujwiyu kuliyaꞌ kanꞌ, mtsiꞌ neꞌ ꞌin yu bra kanꞌ. 23 Bra wa ndiyayu kuliyaꞌ kanꞌ seꞌen ndijin yu nu tiꞌí lo jwlyaa, bra kanꞌmskwen yu ke yu naꞌan yu ꞌin ayman Abraham tijyuꞌ ti,naꞌan yu chaꞌ suꞌwa ti ndukwa aymanLázaro loꞌoAbrahambra kanꞌ. 24 Kanꞌ msiꞌya yu kuliyaꞌ kanꞌ ꞌin Abraham: “Sti

Page 104: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 16:25 104 SAN LUCAS 16:31

ba Abraham, chka tꞌnan tiꞌ ꞌñaǎn. Kuloo tñan ꞌin Lázarokwa chaꞌ kan loꞌo yu chinꞌ tyiꞌa koꞌoǔn, chaꞌ kuchaꞌ yuchinꞌ tuꞌwaǎn loꞌo yaaꞌ yu chaꞌ tlaꞌ chinꞌ ltseěnꞌ, chunꞌtikeeꞌ ꞌa nsuꞌwiǐn lo kiiꞌ re.” 25 Bra kanꞌ ndukwin aymanAbraham ꞌin yu: “Sñiěnꞌ” ndukwin, “suꞌwe ꞌa ngwa ꞌiin lamdiꞌiin lo chalyuu. Loꞌo Lázaro re ni, siꞌi ngwañaꞌan ngwaꞌin yu, chaꞌ mdijin ꞌa yu nu tiꞌí xa mdiꞌin yu lo chalyuu.Kanꞌ chaꞌ kaja seꞌen tyiꞌin suꞌwe yu nde re ni; loꞌo nuꞌwin,ndiꞌin chaꞌ kaja nu tiꞌí ꞌiin ni. 26Ti nsuꞌwi la xka chaꞌ ꞌwarende seꞌen ndiꞌin ba, ndiya ska lo kwaꞌan nu tlyu ꞌa jluꞌwe laseꞌen ndiꞌin bare loꞌo wan; kanꞌ chaꞌ si ndiya neꞌ taꞌa ba nunchka tiꞌ tsaa seꞌen ndiꞌin wan, ja ka ꞌin neꞌ tsaa neꞌ. Kwiꞌngwañaꞌan ꞌwan, nu ndiꞌin wan nde kwa, ja ka ꞌwan kanwan nde re.” 27Bra kanꞌ tꞌnan ꞌa ykwiꞌ yu kuliyaꞌ kanꞌ loꞌo:“Kuꞌnii ska chaꞌ suꞌwe loꞌoǔn, sti baAbraham”ndukwin yukuliyaꞌ kanꞌ. “Taa ꞌin Lázaro chaꞌ tsaa yu seꞌen ndiꞌin stiǐn,28 kwiꞌ seꞌen ndiꞌin xa kiꞌyu yu taꞌaǎn, chaꞌ chkwiꞌ yu loꞌoyu kwa, chaꞌ ja kan ꞌa yu seꞌen ndijiǐn nu tiꞌí nde re.” 29Brakanꞌ mxkwen Abraham ꞌin yu: “Wa jlyo tiꞌ neꞌ kanꞌ nchgachaꞌ nu ngwaꞌan ayman Moisés ti sꞌni; loꞌo xka la kityiꞌin Ndiose seꞌen nu ngwaꞌan ayman nu ngwa sꞌni, ndiyakityi kanꞌ ꞌin yu taꞌaa. ¡Suꞌwe la si kunan suꞌwe neꞌ chaꞌnu ndukwa lo kityi kanꞌ!” 30 Bra kanꞌ mxkwen yu kuliyaꞌkanꞌ ꞌin Abraham: “Chañi ꞌiin, sti ba Abraham. Ja chan sitsaa ska ayman nde seꞌen ndiꞌin neꞌ kwa, bra ti kulaa yaꞌneꞌ chaꞌ kuxi nu ngiꞌni neꞌ bra kanꞌ.” 31Xiyaꞌ ykwiꞌ aymanAbraham loꞌo yu kuliyaꞌ kanꞌ bra kanꞌ: “Chaꞌ nu ja xlyaaneꞌ kwa tukwa neꞌ tñan nu ngulo Moisés lo kityi, ti kwiꞌ tichaꞌ ja nnan neꞌ chaꞌ nu ykwiꞌ ayman nu msuꞌwa Ndiosechaꞌ chkwiꞌ loꞌo nten nu ngwa sꞌni, kwiꞌ ngwañaꞌan, jatukwa neꞌ xka la chaꞌ nu chkwiꞌ Ndiose loꞌo neꞌ, ni siyaxiyaꞌ tyuꞌu ska ayman chaꞌ chkwiꞌ loꞌo neꞌ kwa.”

Page 105: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 17:1 105 SAN LUCAS 17:717

Kuxi ꞌa si ndiꞌin ska kiꞌya nu ndijin lyo ꞌñaan1Xiyaꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu:―Nsuꞌwi ꞌa nten nu nchkwiꞌ loꞌoan chaꞌ kuꞌnian ska

chaꞌ kuxi; loꞌo nten nu ndatsaa ꞌin taꞌa nten neꞌ chaꞌ kuꞌnichaꞌ kuxi loꞌo neꞌ, ¡tꞌnan ꞌa neꞌ kanꞌ! 2 Suꞌwe la si skanꞌ skakee kichi ynen neꞌ kanꞌ, chaꞌ tsaa xkwan neꞌ ꞌin neꞌ lo tyiꞌatujoꞌo; bra kanꞌ ja ka ꞌa tatsaa la neꞌ ꞌin nten ñaꞌan tiꞌ skanu xuwe ti re.

3 ’Bra nu kuꞌni ska neꞌ taꞌa ndaꞌan wan chaꞌ kuxi loꞌowan, bra kanꞌ chkwiꞌ wan loꞌo yu chaꞌ ja kuꞌni ꞌa yu chaꞌkuxi kanꞌ loꞌo wan. Si kulaa yaꞌ yu chaꞌ kuxi kanꞌ, kuꞌniwan chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin yu bra kanꞌ; 4ni siya kati yaꞌ ta yu chaꞌmsinꞌ tiꞌ ꞌwan ska tsan, loꞌo kati yaꞌ kan yu chkwiꞌ yu loꞌowan: “Kuꞌni wan chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌñaǎn, ja kuꞌniǐn ꞌaǎn chaꞌ nukuxi loꞌo wan ni” nchkwin yu bra kanꞌ, ndiꞌin chaꞌ kuꞌniwan chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin yu.

Kaꞌan ꞌa chaꞌ ka ꞌñaan si ndyaa ñaꞌan tianꞌ ꞌin Ndiose5 Bra kanꞌ ykwiꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Jesús:―Tayaaꞌ ꞌwa chaꞌ ka tsaa ñaꞌan la tiꞌ ba ꞌiin ―ndukwin

neꞌ ꞌin yu.6 ―Jlyo tiꞌ wan chaꞌ ndiya mta kixinꞌ nu xuwe ꞌa

―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―. Sa ñaꞌan lka ska mta xuwe ti,ngwañaꞌan lka wan, chaꞌ ja nchka ꞌwan lye. Ja nꞌni chaꞌ,ni siya chinꞌ ti chaꞌ tsaa ñaꞌan tiꞌ wan ꞌin Ndiose Stiǐn,ka chkwiꞌ wan loꞌo yka kityi re: “Tyoꞌo tsuuꞌ nde seꞌenndukwaa re, tsaa tukwaa nde lo tyiꞌa tujoꞌo kwa.” Loꞌo brakanꞌ ñaꞌan wan chaꞌ kiꞌya yka kanꞌ kwenta chaꞌ nu ykwiꞌwan loꞌo ran.

Tñan nu ndiꞌin chaꞌ kuꞌnian loꞌo nten chunꞌ ngiꞌnian tñanꞌin Ndiose

7 ’¿Ni sa ñaꞌan nxkeꞌ tiꞌ wan ni a? ¿Ni sa ñaꞌan kuꞌniwan si ndiya ska msu ꞌwan nu wa yaa niꞌ kixinꞌ chaꞌ ndaꞌa

Page 106: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 17:8 106 SAN LUCAS 17:17yu yuu ꞌwan, ni siya yaa yu chaꞌ ñaꞌansiin yu ꞌin kuta ꞌwana? Nde msiin nu tka ngala ti msu kanꞌ chaꞌ yaa yu tñan,¿ta chkwiꞌ wan chaꞌ re loꞌo yu a?: “Kaan lyaa tyukwaachinꞌ tuꞌwa msaa re chaꞌ kuꞌnii chinꞌ siin ni.” 8 Ja nchkwiꞌwan ngwañaꞌan loꞌo yu, nxkeꞌ tiǎnꞌ. Ja chan nde ñaꞌanchkwiꞌ wan loꞌo yu: “Kuꞌnii lyaa chaꞌ keeꞌ nan ka siin kuba. Ti kulo ku ba koꞌo ba, bra kanꞌ kuu koꞌoo” nchkwinwan ꞌin msu kanꞌ. 9 ¿Ta ndya wan xuꞌwe ꞌin msu kanꞌ, chaꞌngiꞌni yu tñan nu ngulo wan ꞌin yu a? Ja ngiꞌni xꞌnan msungwañaꞌan. 10 Sa ñaꞌan lka msu, ngwañaꞌan lka wan; brawa yꞌni wan nchga tñan nu ngulo Ndiose ꞌwan, ndiꞌin chaꞌchkwiꞌ wan bra kanꞌ: “Msu kuxi ti lka bare, chaꞌ tñan nundiꞌin chaꞌ kuꞌni ti ba, sa kanꞌ ti tñan yꞌni ba” nchkwinwan.

Yꞌni Jesús joꞌó ꞌin tii nten numsñi kicha nu ngatsuꞌ kunaꞌ neꞌ11Msñi Jesús tuwiin ndyaa nde Jerusalén, bra kanꞌ mdi-

jin neꞌ lo yuu ꞌin Galilea, ndyaa neꞌ nde lo yuu ꞌin Samaria.12 Mdiya Jesús ska kichen xuwe, bra kanꞌ ndyukwa taꞌayu loꞌo tii neꞌ tiꞌí nu wa ndijyan seꞌen ndiꞌin yu; kicha nungatsuꞌ kunaꞌmsñi ꞌin neꞌ kanꞌ. Ti tijyuꞌ ti nduun neꞌ seꞌenndiꞌin Jesús, 13 kwen ꞌa ykwiꞌ neꞌ loꞌo yu bra kanꞌ:

―¡Yukula Jesús! ―ndukwinneꞌ bra kanꞌ―, ¡chka tꞌnantiiꞌ ꞌwa!

14Xa wa naꞌan Jesús ꞌin neꞌ, bra kanꞌ ndukwin yu:―Tyaa lyawan seꞌen ndiꞌin sti joꞌo chaꞌ ñaꞌan yu tyukwi

ñaꞌan wan―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ tiꞌí kanꞌ.Mdoꞌo neꞌ ndyaa neꞌ bra kanꞌ. Seꞌen yaa neꞌ tuwiin, ndii

tiꞌ neꞌ chaꞌ ngwa luwi kunaꞌ neꞌ xiyaꞌ; wa mdyii chaꞌ tiꞌíneꞌ bra kanꞌ. 15 Kanꞌ chaꞌ mxitukwi ska yu tiꞌí kanꞌ, kwenꞌa ykwiꞌ yu chaꞌ yꞌni tnun yu ꞌin Ndiose. 16Bra kanꞌ mduunxtyinꞌ yu seꞌen ndiꞌin Jesús, yaa sti yu mstya tloo yu lyuuchaꞌ ndya yu xuꞌwe ꞌin Jesús. Loꞌo neꞌ Samaria lka yu kanꞌ,neꞌ xka laꞌa tsuꞌ lka yu. 17 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yu:

Page 107: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 17:18 107 SAN LUCAS 17:27―¿Ta siꞌi tii neꞌ nu ngatsuꞌ kunaꞌ neꞌ nchkaa neꞌ tsan a?

¿La ngwa xa chkaa neꞌ kanꞌ ni a? 18 Ska ti yu re nu siꞌi neꞌIsrael taꞌaan lka yu, kanꞌ lka nu mxitukwi chaꞌ kuꞌni tnunyu ꞌin Ndiose.

19 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yu kiꞌyu kanꞌ:―Tyituun lyaa, tyaa ni ―ndukwin―. Wa nchkaa ni,

chaꞌ ndyaa ñaꞌan tiiꞌ chaꞌ nu ykwiǐnꞌ loꞌoo.Nan nu ka bra nu ka Ndiose ndloo la niꞌ kasiya ꞌin nten

20Loꞌo bra kanꞌmnichaꞌ neꞌ fariseo ꞌin Jesús sa ñaꞌan branu kan Ndiose chaꞌ ka Ni ndloo la ꞌin nten. Mxkwen Jesúsꞌin neꞌ bra kanꞌ:

―Siꞌi ska nannu chkanꞌ ndijyan tijyuꞌ lka chaꞌ kanꞌ. 21 Jaka chkwianꞌ chaꞌ re: “Nde ti nduun Ni”; ja ka chkwianꞌ:“Nde kwa ndukwa Ni.” Nanwa lka Ndiose ndloo niꞌ kasiyaꞌin nten bra ni.

22 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌinyu:

―Nde loo la tiya bra nu ka ꞌa tiꞌ wan ñaꞌan wan ꞌñaǎn,ni siya xka tsan ti tyiꞌiǐn loꞌo wan lo chalyuu ka tiꞌ wan,naꞌ nu wa msuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten;loꞌo ja ka ꞌa ñaꞌan wan ꞌñaǎn bra kanꞌ. 23 Chkwiꞌ neꞌ loꞌowan chaꞌ ꞌñaǎn bra kanꞌ: “Nde ti nduun yu”; loꞌo chkwiꞌneꞌ: “Nde kwa nduun yu.” Ja tsaa ñaꞌan tiꞌ wan ꞌin neꞌkanꞌ, ja xñi wan chaꞌ kwiñi nu nchkwiꞌ neꞌ kanꞌ―ndukwinJesús ꞌin neꞌ―. 24 Suꞌwa ñaꞌan nchka tiꞌ bra nu ndyuwityukwi ñaꞌaan niꞌ kwan, ngwañaꞌan ka ꞌñaǎn bra nu tiyatsan chaꞌ ñaꞌan neꞌ ꞌñaǎn ndyaǎn xiyaꞌ, naꞌ nuwamdiyaǎnchaꞌ lkaǎn nten. 25 Ti kulo ndiꞌin chaꞌ kaꞌan ꞌa nu tiꞌí kajaꞌñaǎn. Kwiꞌ ngwañaꞌan, neꞌ taꞌa kichen tyiǐn kulaa yaꞌ neꞌꞌñaǎn. 26 Sa ñaꞌan ngwa ꞌin nten nu yuꞌwi lo chalyuu sꞌni,taꞌa suꞌwa neꞌ loꞌo ayman Noé kanꞌ, ngwañaꞌan ka ꞌin ntenchalyuu bra nu tyaǎn xiyaꞌ, naꞌ nu wa mdiyaǎn chaꞌ kaǎnnten. 27 Taꞌa suꞌwa ayman Noé kanꞌ ni, yꞌni neꞌ taꞌa, yku

Page 108: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 17:28 108 SAN LUCAS 17:36neꞌ, yiꞌo neꞌ, mjwi kwilyoꞌo neꞌ; sa kanꞌ ti chaꞌ nka tiye neꞌsa ñaꞌan bra nu mñan Noé kanꞌ yka naꞌan tnun. Bra kanꞌyten yu niꞌ yka naꞌan kanꞌ loꞌo nchga nan nu nsuꞌwi ꞌinyu. Loꞌo bra kanꞌ lye ꞌa mduun tyoo, mdyii nten chalyuungujwi neꞌ. 28 Ti kwiꞌ sa ñaꞌan ngwa ꞌin neꞌ kichen seꞌenmdiꞌin ayman Lot, ngwañaꞌan ka ꞌin nten chalyuu tsankanꞌ. Nten taꞌa kichen tyi Lot ni, yku neꞌ, yiꞌo neꞌ, msiꞌineꞌ yuꞌwa, yjwiꞌ neꞌ yuꞌwa, yta neꞌ jyan, mñan neꞌ naꞌan;sa kanꞌ ti tñan nu ndiya tiꞌ neꞌ yꞌni neꞌ, 29 sa ñaꞌan bra nungulo Ndiose ꞌin Lot kanꞌ nde kichen Sodoma kanꞌ. Brakanꞌ mslu Ndiose kiiꞌ loꞌo kata sufri nchkin lo yuu. Mdyiichaꞌ ꞌin nchga neꞌ Sodoma kanꞌ; taꞌa suꞌwa Lot ni, ngujwinchga neꞌ. 30 Ngwañaꞌan ka tsan kanꞌ bra nu ñaꞌan neꞌꞌñaǎn ndyaǎn xiyaꞌ, naꞌ nu wa mdiyaǎn ska yaꞌ chaꞌ kaǎnnten; ja ka biyaꞌ tiꞌ neꞌ ni tsan ka kanꞌ.

31 ’Bra nu tiya tsan kanꞌ, si ndiyantennunduunkenaꞌantyi neꞌ, ja ka ꞌa ꞌin neꞌ kiꞌya neꞌ lyuu chaꞌ kulo neꞌ yuꞌwa nundiꞌin niꞌ ñaꞌan ꞌin neꞌ. Kwiꞌ ngwañaꞌan, si nsuꞌwi neꞌ niꞌkixinꞌ, ja ka ꞌa ꞌin neꞌ xitukwi neꞌ tyaan neꞌ tuꞌ naꞌan tyineꞌ. 32Tyaa yuꞌwi tiꞌ wan sa ñaꞌan nu ngwa ꞌin nu kunaꞌanꞌin Lot bra kanꞌ; ngwa tiꞌ neꞌ xitukwi neꞌ tyaan nde kichenkanꞌ xiyaꞌ, bra kanꞌ yꞌni Ndiose chaꞌ nchka neꞌ ska kee.33 ꞌWan ni, kanaꞌ chalyuu ꞌwan si xkwiꞌ ndaꞌan chaꞌ tiyewan sa ñaꞌan nu ka ꞌwan, ti ykwiꞌ ti wan; kaja chalyuu kwiꞌwan si xlyaa wan tsaa ñaꞌan tiꞌ wan ꞌñaǎn, ni siya kujwinten ꞌwan chunꞌ nu yten wan chaꞌ ꞌñaǎn.

34 ’Katsaǎnꞌ ꞌwan sa ñaꞌan ka si kaǎn xa tla; si nskwatukwa nten lajaꞌ ska ti lo kiꞌyan, kan yꞌya Ndiose ꞌin skaneꞌ, kanun skwaxka ti neꞌ bra kanꞌ. 35Kwiꞌ ngwañaꞌan ka sindiya tukwa nu kunaꞌan suꞌwa ti ndiyoo neꞌ ska tsan, kanyꞌya Ndiose ꞌin ska neꞌ, kanun xka ti neꞌ bra kanꞌ. 36 Kwiꞌngwañaꞌan ka si ndiya tukwa yu kiꞌyu lo tñan ꞌin neꞌ niꞌkixinꞌ, tyaa loꞌo Ndiose ꞌin ska yu, kanun xka ti yu bra kanꞌ.

Page 109: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 17:37 109 SAN LUCAS 18:737 Bra wa ynan neꞌ chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ mnichaꞌ neꞌ ꞌin

Jesús:―¿La nde yaꞌ ka ngwañaꞌan, yu kula? ―ndukwin neꞌ.Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ:―La seꞌen ndiya ska nan tukun, la kanꞌ tyoꞌ tiꞌin laxu;

ngwañaꞌan ka bra nu tyoꞌ tiꞌin nten xa wa mdyii chalyuu,kaja ꞌa nu tiꞌí ꞌin neꞌ bra kanꞌ.

18Chaꞌ ꞌin nu kunaꞌan tiꞌi nu ndatsaa ꞌa ꞌin wse

1Ngwaꞌu Jesús ꞌin neꞌ chaꞌ taꞌa ti chkwiꞌ neꞌ loꞌo Ndiose,chaꞌ ja ka ndaja tiꞌ neꞌ siyaꞌ ti bra nu nchkwiꞌ neꞌ loꞌoNdiose. Nde lka ska chaꞌ tiya nu ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ brakanꞌ:

2 ―Ska kichen ndiya ska wse nu ja ngiꞌni tnun ꞌinNdiose, ja ska chaꞌ nduwe tiꞌ yu. 3Ti kwiꞌ kichen kanꞌ ndiyaska nu kunaꞌan tiꞌi. Ndyaa naꞌan nu kunaꞌan kanꞌ ꞌin wsekanꞌ bra kanꞌ, chaꞌ ndiya chaꞌ kuxi nu ngiꞌni xka nten loꞌo;ngwa tiꞌ jñi suꞌwe chaꞌ ꞌin loꞌo taꞌa nxuun tloo wse. 4Tyunyaꞌ yaa nu kunaꞌan kanꞌ seꞌen ndiꞌin wse, loꞌo ja nduwe tiꞌwse kanꞌ chaꞌ nu nchkwiꞌ nu kunaꞌan kanꞌ loꞌo yu. Chunꞌndiꞌin la mdaꞌan chaꞌ tiye wse kanꞌ: “Ni siya ja ndukwaǎnchaꞌ nunchkwiꞌ Ndiose, kwiꞌ ngwañaꞌan ja nduwe tiǎnꞌ skachaꞌ nu nchkwiꞌ nten chalyuu, 5 ja nꞌni chaꞌ kanꞌ, kuꞌniǐnbiyaǎnꞌ chaꞌ ꞌin nu kunaꞌan tiꞌi re, chaꞌ ñaꞌan ti ndaꞌan nukunaꞌan re nda chaꞌmsinꞌ tiꞌ ꞌñaǎn. Kanꞌ chaꞌ tayaǎnꞌ chinꞌꞌin nu kunaꞌan re” ndukwin wse kanꞌ, “kuꞌniǐn biyaǎnꞌ ꞌinkiꞌya re, chaꞌ ja kan ꞌa nu kunaꞌan re ta chaꞌ msinꞌ tiꞌ ꞌñaǎnxiyaꞌ.”

6 Ti nchkwiꞌ la Jesús loꞌo neꞌ bra kanꞌ:―Ngwañaꞌan ykwiꞌ wse xaꞌan kanꞌ, bra kanꞌ mdayaꞌ yu

ꞌin nu kunaꞌan kanꞌ, ni siya ja suꞌwe nka tiye yu―ndukwinJesús ꞌin neꞌ―. 7 Loꞌo Ndiose ni, suꞌwe ꞌa nsuꞌwi tiye

Page 110: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 18:8 110 SAN LUCAS 18:13Ndiose, bra ti tayaꞌ Ni ꞌin nten nu wa ngulo suwi Ni chaꞌka nten ꞌin Ni, chunꞌ lye ꞌa nchkwiꞌ neꞌ loꞌo Ni tsan loꞌo tla.¿Ta tiyaꞌ ꞌa tayaꞌ Ndiose ꞌin neꞌ, nxkeꞌ tiꞌ wan a? 8Nde lkachaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌo wan, chaꞌ bra ti tayaꞌ Ndiose ꞌin neꞌkanꞌ, kuꞌni Ni chaꞌ tiin ti tyiꞌin kasiya ꞌin neꞌ. Loꞌo naꞌ nuwa msuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten, bra nutiyaǎn xiyaꞌ, ¿ta ñaꞌan ti tyija lyo ꞌñaǎn nten nu ti ndyaañaꞌan tiꞌ ꞌin Ndiose Stiǐn a?

Ska chaꞌ ꞌin tukwa lo nten nu yaa niꞌ lyaa9Nde lka xka chaꞌ tiya nu ykwiꞌ Jesús loꞌo nten, ska chaꞌ

ꞌin neꞌ nu ngiꞌni siyeꞌ ꞌa tloo xka ta nten; xkwiꞌ chaꞌ nu ñingiꞌni neꞌ kanꞌ, nxkeꞌ tiꞌ neꞌ, loꞌo xkwiꞌ nxtyi lyoꞌo ti neꞌkanꞌ ꞌin xka la nten. Nde lka chaꞌ nu ykwiꞌ Jesús bra kanꞌ:

10―Tukwa nten ndyaa niꞌ lyaa tnun chaꞌ chkwiꞌ neꞌ loꞌoNdiose: Ska yu kanꞌ lka yu fariseo nu kti ꞌa chaꞌ ꞌin neꞌ,nxkeꞌ tiꞌ neꞌ, xka yu lka yu ska yu kuxi nu njñan tñi ꞌinnten chaꞌ ꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ. 11Yu fariseo kanꞌ ni, nduunyu jluꞌwe laa, nde ñaꞌan ykwiꞌ yu loꞌo Ndiose bra kanꞌ:“Ndiose” ndukwin, “ngwa xuꞌwe ꞌiin chaꞌ ja ngiꞌniǐn sañaꞌan nu ngiꞌni xka la nten; xaꞌan ꞌa ngiꞌni neꞌ, ngiꞌni ꞌa neꞌkunan, kuxi ꞌa ngiꞌni neꞌ loꞌo kwilyoꞌo xka nten. Naꞌ ni, jangiꞌniǐn ngwañaꞌan, ja ngiꞌniǐn sa ñaꞌan ngiꞌni yu kuxi kwanukwiñi ti njñan kaꞌan ꞌa tñi chaꞌ ꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ nu lkandloo la” ndukwin yu fariseo kanꞌ ꞌin Ndiose. 12 “Tukwayaꞌ ska smnan ja nchkuǔn tyaja chaꞌ ngiꞌniǐn tnuǔn ꞌiin.Loꞌo ndaǎn ꞌiin sa yuꞌwe nchga nan nu ngiꞌniǐn kanan skasmnan” ndukwin yu fariseo kanꞌ. 13Loꞌo yu kiꞌyu nu njñantñi chaꞌ ꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ ni, tijyuꞌ ti mdyituun yu; jangwa tiye yu chaꞌ skwen kiloo yu chinꞌ, chaꞌ xiꞌin ꞌa tiꞌ yumduun yu mjiꞌin ti yu ndukunꞌ tijyan tiye yu bra nu ykwiꞌyu loꞌo Ndiose: “¡Chka tꞌnan tiiꞌ ꞌñaǎn, Ndiose Stiǐn, chaꞌndiꞌin ꞌa kiꞌya ꞌñaǎn!” ndukwin yu kiꞌyu kanꞌ. Sa kanꞌ tichaꞌ ykwiꞌ yu.

Page 111: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 18:14 111 SAN LUCAS 18:1914 ’Nde lka chaꞌ nu nchka tiǎnꞌ chkwiǐnꞌ loꞌo wan

―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―, chaꞌ yu kiꞌyu nu njñan tñi chaꞌꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ, wa yꞌni tyii Ndiose kiꞌya nu ndiꞌinꞌin yu kanꞌ; kanꞌ chaꞌ suꞌwe ngwa tiye yu mxitukwi yundyaa yu naꞌan tyi yu. Loꞌo ja ngwa ꞌin yu fariseo kanꞌngwañaꞌan, chaꞌ nten nu ngiꞌni tnun ꞌin ti ykwiꞌ ti, ndiꞌinchaꞌ ka jyuꞌu tiꞌ nten kanꞌ chunꞌ ndiꞌin la; loꞌo nten numjyuꞌu ꞌa tiꞌ siꞌya chaꞌ kuxi nu ndiꞌin ꞌin neꞌ, chunꞌ ndiꞌinla ka suꞌwe la kasiya ꞌin neꞌ tloo Ndiose.

Nkwan Jesús ꞌin nu xuwe15 Bra kanꞌ ndijyan loꞌo nten ꞌin kaꞌan ꞌa nu xuwe chaꞌ

xtya yaꞌ Jesús ke nu xuwe kanꞌ. Bra wa naꞌan neꞌ nu ngiꞌnixaꞌan kanꞌ ꞌin nten nu ndijyan loꞌo ꞌin nu xuwe kanꞌ, brati mdyisnan neꞌ kanꞌ yꞌni tlá neꞌ ꞌin nten nu ndijyan kanꞌ.16 Bra kanꞌ msiꞌya Jesús ꞌin neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu,chaꞌ kan neꞌ seꞌen ndiꞌin yu. Bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ:

―Ta wan chabiyaꞌ chaꞌ kan nu xuwe re seꞌen ndiꞌiǐn―ndukwin―, chaꞌ ska nu xuwe ni, suꞌwe ꞌa nsñi chaꞌsuꞌwe ꞌin Ndiose niꞌ kasiya ꞌin, tyukwi ti tiye kanꞌ siyaꞌ ti.Ka kuloNdiose tñan ꞌin nten nu tsaa ñaꞌan tiꞌ ꞌin Ndiose, sañaꞌan nu ndyaa ñaꞌan tiꞌ ska nu xuwe ꞌin sti. 17 Chaꞌ nu ñinchkwiǐnꞌ re loꞌowan. Nten nu ja xñi chaꞌ suꞌwe ꞌin Ndiosesa ñaꞌan nu nsñi ska nu xuwe re chaꞌ nu nchkwiꞌ sti, ja kaka Ndiose ndloo niꞌ kasiya ꞌin neꞌ.

Ykwiꞌ ska yu kuliyaꞌ loꞌo Jesús18 Nde kwa mduun ska nten tlyu nu lka ndloo ꞌin neꞌ

judío. Bra kanꞌ mnichaꞌ yu kanꞌ ꞌin Jesús:―Mstru, suꞌwe ꞌa ngiꞌnii nchga tsan ―ndukwin―. ¿Ni

sa ñaꞌan kuꞌniǐn chaꞌ kaja chalyuu nu ja tsaa tii ꞌa ꞌñaǎn a?―ndukwin yu kiꞌyu kanꞌ.

19 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu:

Page 112: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 18:20 112 SAN LUCAS 18:27―¿Ni chaꞌ nxkeꞌ tiiꞌ chaꞌ suꞌwe ꞌa nten lkaǎn a? ―nduk-

win Jesús ꞌin yu kanꞌ―. Ska ti Ndiose lka nu chañi chaꞌsuꞌwe. 20Wa jlyo tiiꞌ nchga tñan nu ngulo Ndiose ꞌin ntennu ngwa sꞌni, chaꞌ nde ñaꞌan nchkwiꞌ lo kityi: “Ja kuꞌniwan chaꞌ kuxi loꞌo kwilyoꞌo xka nten” ndukwin kityi kanꞌ.“Ja kujwi wan ꞌin taꞌa nten wan; ja kuꞌni wan kunan; jachkwiꞌ wan kwentu ꞌin taꞌa nten wan; kuꞌni tlyu wan ꞌinsti wan loꞌo jyaꞌan wan, ngwañaꞌan tukwa wan chaꞌ nunchkwiꞌ neꞌ kula ꞌwan loꞌo wan.” Ngwañaꞌan nchkwiꞌ chaꞌkula nu mda Ndiose ꞌñaan nu ngwa sꞌni.

21 ―Ti lyuǔnꞌ mdukwaǎn nchga chaꞌ kanꞌ ―ndukwinyu kanꞌ ꞌin Jesús.

22Bra wa ynan Jesús chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ ndukwin ꞌin yu:―Xka ti chaꞌ ti ji kuꞌnii. Yaa kujwiiꞌ nchga chaꞌ suꞌwe

nu nsuꞌwi ꞌiin, chaꞌ kaja tñi nu taa ꞌin nten nu tiꞌi; kaꞌan lachaꞌ suꞌwe kaja ꞌiin nde loo la nde seꞌen ndiꞌin Ndiose brakanꞌ. Bra wa yꞌnii tñan kanꞌ, bra kanꞌ ka tyaꞌaan loꞌoǔn.

23 Bra nu ynan yu kanꞌ chaꞌ nu ykwiꞌ Jesús, bra ti ngwaxiꞌin tiꞌ yu, chaꞌ kuliyaꞌ ꞌa yu. 24Naꞌan Jesús chaꞌ xiꞌin ꞌa tiꞌyu, bra kanꞌ ykwiꞌ loꞌo neꞌ nu ndiꞌin kwiꞌ seꞌen ti:

―¡Tukwi ꞌa chaꞌ sten neꞌ kuliyaꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose, chaꞌ kaNdiose ndloo la niꞌ kasiya ꞌin neꞌ! 25 Sa la tñan chaꞌ tyijinska ꞌni kiyaꞌ kuxa, ni siya ska ꞌni tnun, ni siya sa ñaꞌan lkaska camello. Sa la chaꞌ kanꞌ; tukwi la tñan chaꞌ sten skaneꞌ kuliyaꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose chaꞌ ka Ndiose ndloo la ꞌin yu―ndukwin Jesús.

26 Bra wa ynan neꞌ chaꞌ kanꞌ, mdaꞌan ꞌa chaꞌ tiye neꞌ:―¿Ti ka nu ka tyoꞌo laa ꞌin chaꞌ kuxi nu nsuꞌwi chalyuu

sikwa, chaꞌ kala yu seꞌen ndiꞌin Ndiose a? ―ndukwin neꞌ.27 ―Ja ska nten chalyuu ka kuꞌni tñan kanꞌ; ska ti

Ndiose, kanꞌ lka nu nchka kuꞌni chaꞌ kala nten seꞌen ndiꞌinykwiꞌ Ni ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ.

Page 113: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 18:28 113 SAN LUCAS 18:3428―Yu kula―ndukwin Tyu ꞌin Jesús―, wa ngulaa tiꞌin

ba nchga nan nu nsuꞌwi ꞌwa chaꞌ tyaꞌan ba loꞌoo, sa ñaꞌannu ndukwiin chaꞌ kuꞌni ba ―ndukwin.

29 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin yu:―Chañi chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan ni, chaꞌ ꞌin nten nu

wa yaa tijyuꞌ chaꞌ kuꞌni tñan ꞌin Ndiose; ja siyaꞌ kulaa yaǎnꞌꞌin neꞌ kanꞌ ya ñaꞌan ti. Ndiya brawa ngulaa tiꞌin neꞌ nchgachaꞌ suꞌwe nu ndiꞌin ꞌin neꞌ, chaꞌ nu ndyaa neꞌ tñan ꞌinNdiose; loꞌo naꞌan tyi neꞌ, loꞌo kwilyoꞌo neꞌ, loꞌo sti neꞌ, loꞌojyaꞌan neꞌ, loꞌo sñiꞌ neꞌ, ndiya bra ngulaa tiꞌin neꞌ nchgachaꞌ kanꞌ, chaꞌ nu ndyaa neꞌ tñan ꞌin Ndiose. 30 Loꞌo brakanꞌ kaꞌan la chaꞌ suꞌwe kaja ꞌin neꞌ kanꞌ lo chalyuu ni, sañaꞌan chaꞌ nu mnaꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ, mxkeꞌ tiꞌ neꞌ; chunꞌ ndiꞌinla kaja chalyuu nu ja tsaa tii ꞌa siyaꞌ ti ꞌin neꞌ bra kanꞌ.

Xiyaꞌ ytsaꞌ Jesús ꞌin neꞌ chaꞌ wa kaja ti yu31Bra kanꞌmsiꞌya Jesús ꞌin tii tyukwa neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan

chaꞌ ꞌin yu, chaꞌ tyoꞌ tiꞌin neꞌ seꞌen ndiꞌin yu chaꞌ chkwiꞌ yuloꞌo neꞌ:

―Tsaan nde Jerusalén ni ―ndukwin yu―, seꞌen kanchga tñannundukwin aymannuykwiꞌ chaꞌ ꞌinNdiose nungwa sꞌni; ngwaꞌan neꞌ chaꞌ kanꞌ lo kityi, nchga chaꞌ nu kaꞌñaǎn, naꞌ nu ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten. 32Wa ta ti neꞌ ꞌñaǎnꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ chaꞌ xtyi lyoꞌo neꞌ ꞌñaǎn, chaꞌ chkwiꞌneꞌ chaꞌ tiꞌí ꞌñaǎn, loꞌo suꞌwa tyiꞌa ndyoꞌo tuꞌwa neꞌ tloǔn.33 Ti kulo jwiꞌin neꞌ ꞌñaǎn loꞌo ti su, kujwi neꞌ ꞌñaǎn brakanꞌ. Mdaꞌa snan tsan, tyuꞌuǔn xiyaꞌ bra kanꞌ; ja kanuǔnseꞌen ndiꞌin ayman.

34 Nchga nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Jesús kanꞌ, ja ngwabiyaꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌ kanꞌ; ja jlyo tiꞌ neꞌ ni chaꞌ ykwiꞌ yungwañaꞌan. Ska chaꞌ tukwi ngwa, ja ngwiꞌya neꞌ kwentasa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ kanꞌ.

Yꞌni Jesús chaꞌ nchkaa ska yu kwityiinꞌ nu lka neꞌ Jericó

Page 114: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 18:35 114 SAN LUCAS 18:4335 Wa mdiyan ti Jesús tuꞌwa kichen Jericó bra kanꞌ.

La kanꞌ ndiya ska yu kwityiinꞌ tuꞌwa tuwiin, mjñan yulomstan. 36 Chaꞌ kaꞌan ꞌa nten ynan yu ndijyan tuwiin,kanꞌ chaꞌ mnichaꞌ yu kwityiinꞌ kanꞌ ꞌin xka nten:

―¿Nan ka nchka re ni a? ―ndukwin yu.37 Bra kanꞌ ytsaꞌ neꞌ ꞌin yu chaꞌ Jesús Nazaret kanꞌ

ndijyan tuwiin kwa. 38Bra kanꞌ kwen ꞌamsiꞌya yu kwityiinꞌkanꞌ ꞌin Jesús:

―Jesús, sñiꞌ David nu ngwa ayman stii nu yuꞌwi ti sꞌni―ndukwin yu―, ¡chka tꞌnan tiiꞌ ꞌñaǎn ni! ―ndukwin yu.

39Nten nu ndukwa loo la, kanꞌmsiꞌya loꞌo neꞌ ꞌin yu chaꞌka tiin yu chaꞌ nxiꞌya yu; loꞌo ja ynan yu, kwen la msiꞌyayu bra kanꞌ:

―Nuꞌwin, nu lkaa taꞌa nten ꞌin aymanDavid―ndukwinyu―, ¡chka tꞌnan tiiꞌ ꞌñaǎn!

40Bra kanꞌ ndyaa tuun Jesús chaꞌ chkwiꞌ loꞌo neꞌ chaꞌ kanloꞌo neꞌ ꞌin yu kwityiinꞌ kanꞌ seꞌen nduun yu. Bra numdiyayu kwityiinꞌ kanꞌ kwiꞌ seꞌen ti, bra kanꞌ mnichaꞌ Jesús ꞌinyu kwityiinꞌ kanꞌ:

41 ―¿Nan lka kuꞌniǐn loꞌoo, nchka tiiꞌ a? ―ndukwinJesús ꞌin yu.

―Yu kula ―ndukwin yu―, nchka tiǎnꞌ chaꞌ kuꞌnii joꞌóꞌin kiloǔn ―ndukwin yu kwityiinꞌ kanꞌ.

42 ―¡Chkaa kiloo sikwa! ―ndukwin Jesús ꞌin yu―.Chunꞌ chaꞌ ndyaa ñaꞌan tiiꞌ ꞌñaǎn, kanꞌ chaꞌ nchkaa kilooni ―ndukwin Jesús.

43 Bra ti nchkaa kiloo yu kwityiinꞌ kanꞌ, ngwa naꞌan yuxiyaꞌ. Loꞌo bra kanꞌ mdoꞌo yu mdaꞌan yu loꞌo Jesús, ngiꞌnitnun yu ꞌin Ndiose. Loꞌo nchga nten nu naꞌan chaꞌ kanꞌ,loꞌo neꞌ kanꞌ yꞌni tnun neꞌ ꞌin Ndiose bra kanꞌ.

19Jesús loꞌo Zaqueo

Page 115: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 19:1 115 SAN LUCAS 19:111 Bra kanꞌ mdaꞌan Jesús ndyaa yu jluꞌwe kichen Jericó

kanꞌ. 2La kanꞌ ndiꞌin ska yu kuliyaꞌ nu naan Zaqueo, xꞌnanneꞌ numjñan kaꞌan tñi ꞌin nten chaꞌ ꞌin neꞌ xka laꞌa tsuꞌ lkayu. 3Wa nchka tiꞌ yu xuꞌwi lyo yu ꞌin Jesús, loꞌo ja ngwañaꞌan yu ꞌin Jesús chaꞌ kaꞌan ꞌa nten ndiꞌin. Loꞌo Zaqueoni, lyuꞌ ti kuꞌ yu. 4 Bra kanꞌ msnan yu ndyaa tuun yu ndeloo seꞌen ndijyan neꞌ, mchkwen yu lo ska yka kityi tuwiinseꞌen ndiꞌin chaꞌ tyijin Jesús, chaꞌ mnan ti ñaꞌan yu ꞌinJesús bra kanꞌ, nka tiye yu. 5Xa nu ndijin ti Jesús, bra kanꞌnaꞌan Jesús nde kwan, ykwiꞌ loꞌo Zaqueo kanꞌ:

―Zaqueo ―ndukwin Jesús ꞌin yu―, kiꞌyaa lyaa lyuu,chaꞌ ndiꞌin chaꞌ tsaꞌaǎn naꞌan tyii ni.

6Bra ti ngwiꞌya Zaqueo lyuu, chaꞌ ndiya ꞌa tiꞌ yu chaꞌ nuykwiꞌ Jesús loꞌo yu; suꞌwe ꞌa nka tiye yu ta yu seꞌen tyiꞌinJesús. 7 Bra nu naꞌan nten chaꞌ ndyaa Jesús seꞌen ndiꞌinZaqueo kanꞌ, nchga neꞌ lye ꞌa nchkwiꞌ neꞌ ni chaꞌ ndyaaJesús niꞌ ñaꞌan tyi ska neꞌ kuxi, ska nten nu ndiꞌin ꞌa kiꞌyaꞌin. 8 Bra kanꞌ mdyituun Zaqueo chaꞌ chkwiꞌ loꞌo Jesús:

―Ñaꞌaan ꞌaan, yu kula―ndukwin yu―. Taǎn sa jluꞌwechaꞌ suꞌwe nu nsuꞌwi ꞌñaǎn ꞌin neꞌ tiꞌi. Si ti ndiꞌin nan nuyꞌniǐn kunaǎn chaꞌ wa mñi lyoꞌoǔn ꞌin neꞌ, tyaǎn nan kanꞌꞌin neꞌ, jakwa sa kwa tyija ꞌin neꞌ ―ndukwin Zaqueo brakanꞌ.

9―Loꞌo ni, wa ngulaa neꞌ nundiꞌin naꞌan re ꞌin chaꞌ kuxinu ndiꞌin ꞌin neꞌ―ndukwin Jesús bra kanꞌ―, chaꞌ yu re ni,taꞌa nten ꞌin ayman Abraham nu yuꞌwi ti sꞌni lka yu. 10Wamsuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten chaꞌ tyaꞌannaǎn ꞌin nten nu mnaꞌ kasiya ꞌin neꞌ siꞌya chaꞌ kuxi, chaꞌka kulaǎn ꞌin nten kanꞌ.

Chaꞌ ꞌin tii tñi oro11 Laja nu ndiꞌin ti neꞌ nganan neꞌ chaꞌ nu nchkwiꞌ Jesús

loꞌo neꞌ, bra kanꞌ ykwiꞌ yu chaꞌ tiya re loꞌo neꞌ. Wa ndla titiya neꞌ loꞌo Jesús tuꞌwa kichen Jerusalén, bra kanꞌ mskeꞌ

Page 116: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 19:12 116 SAN LUCAS 19:19tiꞌ neꞌ chaꞌ lka Jesús nu nka Krixtu, nten nu tnun nchka nuwa suꞌwa ti Ndiose chaꞌ kan lo chalyuu; mskeꞌ tiꞌ neꞌ chaꞌwa mdiya ti kwiꞌ bra nu ka Ndiose ndloo ꞌin nten chunꞌtñan nu ngiꞌni Krixtu bra kanꞌ. 12 Kanꞌ chaꞌ ykwiꞌ Jesúschaꞌ re loꞌo neꞌ:

―Ndiya ska yu kiꞌyu, ska nten suꞌwe. Wa tsaa ti yu tijyuꞌnde xka kichen tnun la, chaꞌ ta neꞌ tñan ꞌin yu chaꞌ ka yundloo la ꞌin neꞌ taꞌa kichen tyi yu; branuwamjwi tñankanꞌꞌin yu, bra ti xitukwi yu tyaan yu xiyaꞌ, nka tiye yu. 13Xanu ti ji ti tsaa yu, bra kanꞌ msiꞌya yu ꞌin tii nten nu lka msuꞌin yu, chaꞌ ta yu ska tñi ꞌin skaa neꞌ, ska tñi oro nu kaꞌan ꞌandyuꞌwi lyo. Bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo msu kanꞌ: “Kuꞌni wantñan loꞌo tñi re tyukwi laja nu tsaꞌaǎn ni, sa ñaꞌan bra nukalaǎn xiyaꞌ” ndukwin yu ꞌin neꞌ. 14 Loꞌo nten taꞌa kichentyi yu, ja suꞌwe nka tiye neꞌ ñaꞌan neꞌ ꞌin yu. Bra kanꞌ nguloneꞌ kanꞌ tñan ꞌin xka ta nten chaꞌ tsaa ñaꞌan neꞌ ꞌin yu, chaꞌchkwiꞌ neꞌ chaꞌ re loꞌo ree nu lka ndloo la ti kichen tijyuꞌkanꞌ: “Ja nchka tiꞌ ba ꞌin yu kwa chaꞌ ka yu ndloo la ꞌwakichen tyi ba” ndukwin neꞌ. Loꞌo ja nduwe tiꞌ ree nu lkandloo la ti kanꞌ siyaꞌ ti, chaꞌ nu wa ykwiꞌ neꞌ ngwañaꞌan.15 Kanꞌ chaꞌ bra nu ngala yu chaꞌ wa mjwi tñan chaꞌ lkayu ndloo la, ngala yu naꞌan tyi yu xiyaꞌ bra kanꞌ. Bra tingulo yu tñan chaꞌ kan neꞌ msu nu mda yu tñi ꞌin chaꞌkuꞌni neꞌ tñan loꞌo ran, chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ yu sa ñaꞌan kananyꞌni neꞌ loꞌo tñi kanꞌ. 16 Ykwiꞌ msu nu ngala kulo kanꞌloꞌo xꞌnan yu: “Tii sa ñaꞌan nu mda ꞌñaǎn yꞌniǐn kanan”ndukwin msu kanꞌ ꞌin yu. 17Bra kanꞌ mxkwen ree ꞌin msukanꞌ: “Suꞌwe ꞌa sikwa. Ska msu suꞌwe ꞌa lkaa. Ngwañaꞌanyꞌnii loꞌo ska tñan xuwe ti; kanꞌ chaꞌ taǎn chabiyaꞌ chaꞌ kaandloo la ꞌin tii kichen chabiyaꞌ ꞌñaǎn.” 18 Ngala xka msuseꞌen ndiꞌin yu bra kanꞌ: “Yu kula” ndukwin yu, “kiꞌyu sañaꞌan nu mda ꞌñaǎn yꞌniǐn kanan” ndukwin. 19 Ti kwiꞌ tichaꞌ ndukwin ree kanꞌ ꞌin: “Nuꞌwin kuloo tñan ꞌin kiꞌyu

Page 117: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 19:20 117 SAN LUCAS 19:29kichen chabiyaꞌ ꞌñaǎn sikwa” ndukwin ree kanꞌ ꞌin msukanꞌ. 20 Bra kanꞌ ngala xka msu kanꞌ: “Yu kula” ndukwin,“nde ndyaǎn loꞌoǔn tñi ꞌiin, chaꞌ suꞌwe msuꞌwa koꞌoǔn tñikanꞌ ska niꞌ pañitu. 21Ntseěn chinꞌ kuꞌniǐn tñan ꞌiin, chaꞌska kiꞌyu tiji lkaa. Nskwaꞌ nu nskwaꞌ xka ta nten, kanꞌ lkanu ndyiji ꞌiin; bra nu ngiꞌni wan kwa, xka ta nten lka nungiꞌni tñan kanꞌ.” 22 Bra kanꞌ ndukwin ree kanꞌ ꞌin yu:“Ndaja ꞌa nuꞌwin. Siꞌya chaꞌ ngwañaꞌan ndukwiin, kanꞌchaꞌ xtyaǎn kiꞌya ꞌiin bra” ndukwin ree bra kanꞌ. “Jlyo tiiꞌchaꞌ lkaǎn ska nten tiji, chaꞌ nskwaꞌ nu nskwaꞌ xka ta nten,kanꞌ lka nu kaja ꞌñaǎn; ngwañaꞌan ngiꞌniǐn kwa, loꞌo xka tanten ngiꞌni tñan kanꞌ” ndukwin. 23 “¿Ni chaꞌ lka ja mdaatñi ꞌñaǎn jñan xka la nten sikwa a? Chaꞌ nu bra nu ngalaǎnxiyaꞌ, wa ndyija tñi ꞌñaǎn bra kanꞌ. Loꞌo chinꞌ sñiꞌ tñi tyijaꞌñaǎn bra kanꞌ.” 24 Bra kanꞌ ykwiꞌ ree loꞌo neꞌ nu ndiꞌinkanꞌ: “Xñi wan tñi ꞌin yu re chaꞌ ta wan ꞌin msu suꞌwe nuwa nsuꞌwi tii tñi oro ꞌin.” 25 “Yu kula” ndukwin neꞌ kanꞌꞌin ree kanꞌ bra kanꞌ, “nan wa nsuꞌwi tii tñi oro ꞌin yu kwa.¿Ni chaꞌ ti kaja la xka tñi ꞌin yu a?” 26 Mxkwen ree kanꞌꞌin neꞌ bra kanꞌ: “Ngwañaꞌan lka nten nu nsuꞌwi ska chaꞌꞌin, ti taǎn kaꞌan la chaꞌ ꞌin nten kanꞌ; loꞌo nten nu chinꞌ tichaꞌ nsuꞌwi ꞌin, si ja nchka tiꞌ neꞌ kuꞌni neꞌ tñan loꞌo ran,kulaǎn ti chinꞌ ti chaꞌ nu nsuꞌwi ꞌin neꞌ bra kanꞌ. 27 Loꞌo ni,nten kanꞌ nu ja ngwa tiꞌ chaꞌ kaǎn ree ndloo ꞌin neꞌ, kwiꞌnu msuun loꞌoǔn, tyaan loꞌo lya wan ꞌin neꞌ kanꞌ nde re,chaꞌ kujwi wan ꞌin neꞌ nde seꞌen ndiꞌiǐn.”

Yꞌni tnun neꞌ ꞌin Jesús bra nu ngala yu nde kichen Jerusalén28Brawa ykwiꞌ Jesús chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌmdoꞌo yu ndyaa

yu tuwiin ndyaa nde Jerusalén. 29 Wa kala ti neꞌ tuꞌwakichenBetfagé, ska laꞌa kichen kanꞌ nde siꞌ kiꞌya Olivos lka,bra kanꞌ ngulo Jesús tñan ꞌin tukwaneꞌ nungiꞌni xaꞌan chaꞌꞌin yu.

Page 118: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 19:30 118 SAN LUCAS 19:4030 ―Yaa wan nde kichen xuwe kwa nu kwiꞌ seꞌen ti

nchka. Bra nu tiya wan nde kwa, bra kanꞌ tyija ska burukuneꞌ nu nduun nchkanꞌ ꞌwan, nu ja ya tyukwa nten chunꞌsiyaꞌ ti. Xtiꞌ wan ꞌin iꞌ chaꞌ tyaan loꞌo wan ꞌin iꞌ nde re. 31Sindiya nu chkwiꞌ loꞌo wan: “¿Ni chaꞌ nxtiꞌ wan buru kwaa?”, bra kanꞌ xkwen wan ꞌin neꞌ kanꞌ: “Jesús nu lka Xꞌnanwan nchka tiꞌ ꞌin iꞌ”.

32Ndyaa neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu bra kanꞌ. Ti kwiꞌsa ñaꞌan chaꞌ nu ndukwin Jesús, ngwañaꞌan ngwa. 33 Branu nduun neꞌ nxtiꞌ neꞌ buru kanꞌ, bra kanꞌ mnichaꞌ nu lkaxꞌnan buru kanꞌ ꞌin neꞌ:

―¿Ni chaꞌ nxtiꞌ wan buru kwa a?34 Bra kanꞌ mxkwen neꞌ ꞌin nten kanꞌ:―Ndiya tñan kunanjoꞌo iꞌ ꞌin Xꞌnaan.35 Ngala loꞌo neꞌ buru kanꞌ seꞌen nduun Jesús bra kanꞌ.

Mstya neꞌ steꞌ neꞌ chunꞌ iꞌ, loꞌo bra kanꞌ mskwen neꞌꞌin Jesús chunꞌ iꞌ. 36 Sa ñaꞌan nu ndyaa Jesús tuwiin,ngwañaꞌanmstya neꞌ teꞌ lo yuu bra kanꞌ. 37Wa kiꞌya tiꞌin tineꞌ siꞌ kiꞌya Olivos, bra kanꞌ bra ti mdyisnan neꞌ yꞌni tnunneꞌ ꞌin Ndiose, chaꞌ kaꞌan ꞌa chaꞌ tnun wa naꞌan neꞌ; kwenmsiꞌya neꞌ chaꞌ suꞌwe ꞌa nka tiyeꞌ neꞌ bra kanꞌ:

38 ―¡Suꞌwe ꞌa ngiꞌni Ndiose chaꞌ ꞌin yu nu ndijyan rechabiyaꞌ ꞌin Ndiose nu nka Xꞌnaan, chaꞌ ka yu ndloo laꞌñaan! ―ndukwin neꞌ―. ¡Tiin ti tyiꞌin nchga nan nunsuꞌwi nde niꞌ kwan seꞌen ndiꞌin Ndiose! ¡Loꞌo ni, kuꞌnitnuan ꞌin Ni!

39 Mdiya ska tukwa ti neꞌ fariseo laja nten kanꞌ nundukwin ꞌin Jesús bra kanꞌ:

―Mstru ―ndukwin neꞌ kanꞌ―, chkwiiꞌ loꞌo nten nundaꞌan loꞌoo, chaꞌ ja chkwiꞌ neꞌ ngwañaꞌan.

40Mxkwen Jesús ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―Si ja chkwiꞌ ꞌa neꞌ re ni, xiꞌya nchga kee bra kanꞌ

―ndukwin Jesús.

Page 119: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 19:41 119 SAN LUCAS 19:48

41 Bra nu wa ndijyan Jesús kwiꞌ seꞌen ti tuꞌwa kichenJerusalén, ynan ꞌa yu chaꞌ naꞌan yu kichen kanꞌ. Bra kanꞌykwiꞌ yu loꞌo neꞌ:

42―Tsan ni ti, nu ti ndiꞌin wan chinꞌ lo chalyuu, si xlyaawan kunan wan ska chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌo wan, suꞌwe ꞌaka ꞌwan bra kanꞌ, suꞌwe ti tyiꞌin wan bra kanꞌ ―ndukwinJesús―. Loꞌo ꞌwan, ja nchka ꞌa ka biyaꞌ tiꞌ wan chaꞌ re, chaꞌwa nsuꞌwi kutsiꞌ ti chaꞌ re ꞌwan ―ndukwin―. 43 Chunꞌndiꞌin la tiya ska tsan nu kuxi ꞌa ꞌwan. Loꞌo bra kanꞌxoꞌ tukwa nu nxuun loꞌo wan mondun yuu ñaꞌaan tuꞌwakichen tyi wan. Bra kanꞌ suꞌwa loꞌoo neꞌ kanꞌ tuwiin tuꞌwakichen. 44Kuꞌni tyii neꞌ ꞌin kichen tyi wan, sa la lyuu siyaꞌti, kujwi neꞌ ꞌin taꞌa ndiꞌin wan; ja ska ꞌa kee kanun skwaran chunꞌ taꞌa ran nde kichen tyi wan, chunꞌ nu ja xlyaawan xuꞌwi lyo wan ꞌñaǎn bra nu ni, chaꞌ ndijyaǎn nu lkaǎnSñiꞌ Ndiose nde seꞌen ndiꞌin wan.

Ngulo Jesús ꞌin neꞌ nu ngiꞌni chaꞌ kuxi tuꞌ laa tnun45 Bra kanꞌ ndyaa Jesús lo kichen, yten yu niꞌ lyoꞌoo laa

tnun. Bra kanꞌ mdyisnan yu ngulo yu ꞌin neꞌ nu ndujwiꞌyuꞌwa loꞌo neꞌ numsiꞌi yuꞌwa la kwa, ngulo yu ꞌin neꞌ chunꞌlaa bra kanꞌ. 46Ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ bra kanꞌ:

―Wa ndukwa ska chaꞌ lo kityi ꞌin Ndiose chaꞌ ꞌin laare ―ndukwin Jesús―: “Ska naꞌan seꞌen nu ka chkwiꞌnchga nten loꞌoǔn, kanꞌ lka naꞌan ꞌñaǎn” ndukwin Ndiose.Ngwañaꞌan ndukwa chaꞌ lo kityi. Loꞌo ni, wa yꞌni wan chaꞌnaꞌan tyi neꞌ kunan lka naꞌan re ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌkanꞌ.

47Nchga tsan mdaꞌan Jesús ngwaꞌu ꞌin neꞌ niꞌ lyaa kanꞌ.Loꞌo sti joꞌo nu lka ndloo, loꞌo mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo,loꞌo neꞌ kula kichen, mdaꞌan naan neꞌ sa ñaꞌan ka xtya neꞌkiꞌya ꞌin Jesús, chaꞌ ka kujwi neꞌ ꞌin yu. 48 Ja ngwa kuꞌni neꞌchaꞌ kuxi kanꞌ, chaꞌ wa kaꞌan ꞌa nten ndaꞌan loꞌo yu, chaꞌndiya ꞌa tiꞌ neꞌ nganan neꞌ chaꞌ nu nchkwiꞌ yu.

Page 120: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 20:1 120 SAN LUCAS 20:920

Ngiꞌni Jesús tñan chabiyaꞌ ꞌin Ndiose1Ngwa ska tsanmdiyan Jesús niꞌ lyaa nduꞌu yu ꞌin nten;

nchkwiꞌ yu chaꞌ ꞌin Ndiose, sa ñaꞌan nu kulaa Ni ꞌin nten.Bra kanꞌ mdiyan nchga sti joꞌo nu lka ndloo, loꞌo mstru nunduꞌu chaꞌ joꞌo, loꞌo neꞌ kula kichen kanꞌ, mdiyan neꞌ seꞌenndiꞌin Jesús. 2Mnichaꞌ neꞌ kanꞌ ꞌin Jesús bra kanꞌ:

―Katsaaꞌ lyaa ꞌwa: ¿Ti ka nu mda chabiyaꞌ ꞌiin chaꞌkuꞌnii tñan nu ngiꞌnii a? ―ndukwin neꞌ.

3 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ:―Loꞌoǔn kunichaǎnꞌ ska chaꞌ ꞌwan, chaꞌ xkwen wan

ꞌñaǎn: 4 ¿Ti ka nu mda chabiyaꞌ ꞌin ayman Xuwa chaꞌmdukwatya yu ꞌin nten sikwa a? ¿Ta Ndiose a? ¿O ta ntenchalyuu mda chabiyaꞌ ꞌin yu a?

5 Bra kanꞌ mdyisnan neꞌ ykwiꞌ luwe neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ:―¿Ni sa ñaꞌan chkwianꞌ ni a? ―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌa

neꞌ―. Si chkwianꞌ chaꞌ Ndiose mda chabiyaꞌ ꞌin Xuwakanꞌ, bra kanꞌ xkwen yu kwa ꞌñaan chaꞌ: “¿Ni chaꞌ jamdukwa wan chaꞌ nu ngwaꞌu yu sikwa a?” 6 Si chkwianꞌchaꞌ nten chalyuu mda chabiyaꞌ ꞌin Xuwa kanꞌ, bra kanꞌkujwi nchga nten nu ndiꞌin re ꞌñaan loꞌo kee, chaꞌ ska yunu ykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten ngwa ayman Xuwa kanꞌ,nchkwiꞌ neꞌ.

7 Bra kanꞌ mxkwen neꞌ nu tnun nchka kanꞌ chaꞌ ja jlyotiꞌ neꞌ ti ka nu lka mda chabiyaꞌ ꞌin ayman Xuwa kanꞌ, chaꞌmdukwatya yu ꞌin nten.

8 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ:―Ti kwiꞌ ti chaꞌ, ja katsaǎnꞌ ꞌwan ti ka nu lka mda

chabiyaꞌ chaꞌ kuꞌniǐn tñan re ―ndukwin.Chaꞌ ꞌin msu nu xaꞌan

9 Bra ti mdyisnan Jesús ykwiꞌ ska chaꞌ tiya loꞌo neꞌ nunduun seꞌen ndiꞌin kanꞌ:

Page 121: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 20:10 121 SAN LUCAS 20:16―Ndiya ska yu kiꞌyu nu yta tyun yka chi kutun ska niꞌ

lyoꞌo ꞌin yu. Bra kanꞌ mda yu yuu seꞌen ngiꞌni yu tñanmjñan xka ta nten. Bra kanꞌ mdoꞌo yu ndyaa yu tijyuꞌ;xꞌni ꞌa ndyaa yu. 10 Bra nu wa mdiya bra wa xtun neꞌ mtachi kutun kanꞌ, bra kanꞌ ngulo xꞌnan tñan kanꞌ tñan ꞌinska msu ꞌin yu, chaꞌ tsaa chkwiꞌ loꞌo neꞌ nu ngiꞌni tñan niꞌlyoꞌoo ꞌin yu, chaꞌ ta neꞌ sa tkanꞌ mta chi kutun nu ndiꞌinchaꞌ kaja ꞌin xꞌnan tñan kanꞌ. Loꞌo neꞌ kanꞌ ni, mjiꞌin neꞌꞌin msu kanꞌ, ngulo neꞌ ꞌin yu; mxitukwi yu ndyaan yuseꞌen ndiꞌin xꞌnan yu, loꞌo ja ska nanmda neꞌ ꞌin yu siyaꞌ ti.11 Bra kanꞌ msuꞌwa xꞌnan tñan kanꞌ xka msu ndyaa. Kwiꞌngwañaꞌan yꞌni neꞌ loꞌo xkamsu kanꞌ; chenñaꞌan ykwiꞌ neꞌloꞌo yu, bra kanꞌ mjiꞌin neꞌ ꞌin yu, loꞌo ja ska nan mda neꞌꞌin yu. 12Xiyaꞌ msuꞌwa xꞌnan tñan kanꞌ ꞌin xkamsu ndyaa,chaꞌ jñan yu nan nu mdoꞌo lo tñan kanꞌ. Loꞌo yu kanꞌ, lyeꞌa ngwa tiꞌí tiꞌ neꞌ nu ngiꞌni tñan kanꞌ ꞌin yu, sa ñaꞌan yaꞌnu ngulo neꞌ ꞌin yu nde chunꞌ loꞌoo kanꞌ.

13 ’Loꞌo bra kanꞌ mdaꞌan chaꞌ tiye xꞌnan tñan kanꞌ: “¿Nisa ñaꞌan kuꞌniǐn ni a? Nde ñaꞌan kuꞌniǐn: Suꞌwaǎn ꞌin sñiꞌykwiǐnꞌ nu ndiya ꞌa tiǎnꞌ, chaꞌ tsaa la kanꞌ. Ja chan xlyaaneꞌ tukwa neꞌ chaꞌ nu chkwiꞌ yu kanꞌ” ndukwin xꞌnan tñankanꞌ bra kanꞌ. 14Bra nu naꞌan nu ngiꞌni tñan niꞌ lyoꞌoo kanꞌꞌin yu kuneꞌ chaꞌ ndijyan yu, bra kanꞌ ykwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌaneꞌ: “Yu kwa lka nu nchka tiꞌ chaꞌ kwiꞌya loo tñan re. ¿Nisa ñaꞌan kuꞌnian chaꞌ kujwian ꞌin yu chaꞌ kanun tñan reꞌñaan?” ndukwin neꞌ kuxi kanꞌ ꞌin taꞌa neꞌ bra kanꞌ. 15Brati ngulo neꞌ ꞌin sñiꞌ xꞌnan tñan nde chunꞌ loꞌoo. Bra kanꞌyjwi neꞌ ꞌin yu.

Bra kanꞌ mnichaꞌ Jesús ꞌin neꞌ nu ynan chaꞌ kanꞌ:―¿Ni sa ñaꞌan kuꞌni xꞌnan tñan kanꞌ loꞌo neꞌ kuxi kanꞌ,

xkeꞌ tiꞌ wan a? 16 Kan ykwiꞌ xꞌnan tñan chaꞌ kujwi ꞌin neꞌkuxi kanꞌ, bra kanꞌ ta tñan kanꞌ ꞌin xka ta nten chaꞌ kuꞌnineꞌ tñan loꞌo ran.

Page 122: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 20:17 122 SAN LUCAS 20:21Bra wa ynan neꞌ chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ ndukwin neꞌ:―¡Ja kuꞌni Ndiose ngwañaꞌan!17Naꞌan ꞌa Jesús ꞌin neꞌ, bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ xiyaꞌ:―¿Ni chaꞌ nchkwiꞌ kityi kula ꞌin Ndiose chaꞌ re sikwa?:

Ti kwiꞌ kee tnun nu mxkwan neꞌ nu nñan naꞌan chaꞌ jasuꞌwe ran, mskeꞌ tiꞌ neꞌ, wa mjwi tñan nu kuꞌni keekanꞌ ni;

nduun ran seꞌen nka ndloo la chaꞌ ꞌin Ndiose.18Naꞌ lkaǎn sa ñaꞌan lka kee tnun kanꞌ―ndukwin Jesús―,chaꞌ sa ñaꞌan nu yꞌni neꞌ nu nñan naꞌan loꞌo kee kanꞌ,ngwañaꞌan ngiꞌni wan loꞌoǔn. Nten nu nchka tiꞌ tukunꞌ lochaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo nten chalyuu, ja suꞌwe tyiꞌin ntenkanꞌ bra kanꞌ; bra nu kuꞌni biyaꞌ Ndiose ꞌin nchga ntenchalyuu, tyii chaꞌ siyaꞌ ti ꞌin neꞌ kanꞌ, chaꞌ ja xlyaa neꞌ xñineꞌ chaꞌ ꞌñaǎn xa nu ti ndiꞌin neꞌ lo chalyuu.

Chaꞌ ꞌin tñi nu ndlo neꞌ xka laꞌa tsuꞌ19Loꞌo bra kanꞌ nchga sti joꞌo nu lka ndloo loꞌo neꞌmstru

nu nduꞌu chaꞌ joꞌo, ngwa tiꞌ neꞌ chaꞌ xñi neꞌ ꞌin Jesús chaꞌtyaa loꞌo neꞌ ꞌin presu ti kwiꞌ bra kanꞌ; wa ngwa biyaꞌ tiꞌneꞌ kanꞌ, chaꞌ nchkwiꞌ Jesús chaꞌ ꞌin ykwiꞌ neꞌ bra nu ykwiꞌyu chaꞌ tiya kanꞌ. Loꞌo ntsen neꞌ chinꞌ ꞌin neꞌ kichen kanꞌ,20 kanꞌ chaꞌ mstya neꞌ ꞌin nten chaꞌ tyuun kwan ꞌin Jesús,chaꞌ kiꞌya neꞌ kwenta ni chaꞌ chkwiꞌ yu; mnan ti yꞌni neꞌngwañaꞌan, chaꞌ tyaꞌan chaꞌ tiye Jesús chaꞌ nten suꞌwe lkaneꞌ. Nchka ꞌa tiꞌ neꞌ chaꞌ kunan neꞌ ska chaꞌ nu tyoꞌo tuꞌwaJesús, chaꞌ bra kanꞌ ka xtya neꞌ kiꞌya ꞌin yu siꞌya chaꞌ kanꞌ.Bra kanꞌ tyaa loꞌo neꞌ ꞌin yu yaꞌ gobierno, chaꞌ kuꞌni biyaꞌneꞌ ꞌin yu. 21Kanꞌ chaꞌ mnichaꞌ neꞌ kwiñi kanꞌ ꞌin Jesús brakanꞌ:

―Mstru ―ndukwin neꞌ kwiñi kanꞌ―, jlyo tiꞌ ba chaꞌxkwiꞌ chaꞌ nu ñi nchkwiiꞌ. Suꞌwe ꞌa ndyoꞌo nchga chaꞌ nunduꞌuu. Siꞌi nan ndiya la tiiꞌ ꞌin ska ti nten; ni siya kuliyaꞌneꞌ, ni siya nchka ꞌa ꞌin neꞌ, suꞌwa ti ngiꞌnii loꞌo nchga nten.

Page 123: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 20:22 123 SAN LUCAS 20:28Chañi chaꞌ nduꞌuu chaꞌ ꞌin Ndiose. 22 Kuꞌnii chaꞌ tlyu tiꞌꞌwa, katsaaꞌ ñi ꞌwa: ¿Ta nsuꞌwi chabiyaꞌ ꞌñaan chaꞌ taantñi nu njñan ree tlyu nu ndiꞌin xka laꞌa tsuꞌ a? ¿O ta suꞌwela si ja taan tñi kanꞌ ꞌin ree kanꞌ a? ―ndukwin nten kanꞌꞌin Jesús.

23 Mgii ꞌa tiꞌ Jesús sa ñaꞌan chaꞌ kwiñi nu nka tiye neꞌchaꞌ nu mnichaꞌ neꞌ ꞌin yu ngwañaꞌan. Bra kanꞌ ykwiꞌ yuloꞌo neꞌ kanꞌ:

―¿Ni chaꞌ lka nchkwiꞌ biyaꞌ wan ngwañaꞌan loꞌoǔn a?―ndukwin yu ꞌin neꞌ―. 24Kwaꞌu wan ska tñi plata ꞌñaǎn.

Bra kanꞌ ngwaꞌu neꞌ tñi plata kanꞌ ꞌin yu.―¿Ti nkwin lka nu ngaꞌan loo tñi re a? ¿Ti lka nin nu

ndukwa lo tñi re a? ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ kwiñi kanꞌ brakanꞌ.

25Mxkwen neꞌ ꞌin yu bra kanꞌ:―Nin ree tlyu nu ndiꞌin xka laꞌa tsuꞌ, kanꞌ ndukwa lo

tñi kwa ―ndukwin neꞌ bra kanꞌ.―Suꞌwe ―ndukwin Jesús bra kanꞌ―, ta wan nchga

nan nu ndiꞌin chaꞌ ta wan ꞌin ree tlyu kanꞌ sikwa; kwiꞌngwañaꞌan, ta wan ꞌin Ndiose nchga nan nu ndiꞌin chaꞌ tawan ꞌin Ni.

26 Ja mjwi sa ñaꞌan nu xtya neꞌ kiꞌya ꞌin Jesús nde seꞌenndiꞌin neꞌ kichen kanꞌ. Yuwe ꞌa tiꞌ neꞌ chunꞌ chaꞌ nu wamxkwen yu ꞌin neꞌ kwiñi kanꞌ, kanꞌ chaꞌ ja ska ꞌa chaꞌnchkwiꞌ neꞌ kanꞌ bra kanꞌ.

Mnichaꞌ neꞌ ꞌin Jesús sa ñaꞌan ka bra nu tyuꞌu ayman xiyaꞌ27Chunꞌ ndiꞌin lamdiyan xka ta neꞌ judío, mdiyan naꞌan

neꞌ ꞌin Jesús. Neꞌ saduceo lka neꞌ kanꞌ, ndukwin neꞌ chaꞌ jatyuꞌu ꞌa ayman xiyaꞌ. 28 Bra kanꞌ ykwiꞌ neꞌ loꞌo Jesús:

―Mstru ―ndukwin neꞌ―, nu ngwa sꞌni ngwaꞌan ay-man Moisés ska chaꞌ lo kityi nu nganun ꞌñaan. Nde ñaꞌannchkwiꞌ chaꞌ kanꞌ. Bra nu wa ngujwi ska yu kiꞌyu loꞌonganun ska ti kwilyoꞌo yu, loꞌo ja ska sñiꞌ neꞌ ndiꞌin, bra

Page 124: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 20:29 124 SAN LUCAS 20:37kanꞌ ndiꞌin chaꞌ ꞌin taꞌa ngula yu nu ndiꞌin ska ti chaꞌ kajakwilyoꞌo yu loꞌo nu kunaꞌan tiꞌi kanꞌ. Bra nu tyiꞌin sñiꞌneꞌ, sñiꞌ taꞌa mla yu nu wa ngujwi, kanꞌ lka sñiꞌ nu tyiꞌinkulo, nchkwin neꞌ. 29 Nde lka ska chaꞌ nu ngwa. Mdiꞌinkati yu kiꞌyu taꞌa ngula yu. Mjwi kwilyoꞌo yu nu kula la,bra kanꞌ ngujwi yu loꞌo ja ya tyiꞌin sñiꞌ yu loꞌo nu kunaꞌankanꞌ. 30 Taꞌa ngula yu nu nchka tukwa mjwi kwilyoꞌo loꞌonu kunaꞌan kanꞌ bra kanꞌ; ti kwiꞌ ti chaꞌ, ngujwi yu loꞌo jaya tyiꞌin sñiꞌ yu. 31 Loꞌo taꞌa ngula yu nu nchka snan, kanꞌmjwi kwilyoꞌo loꞌo nu kunaꞌan kanꞌ; loꞌo nchga taꞌa mla yukanꞌ, mjwi kwilyoꞌo loꞌo nu kunaꞌan kanꞌ. Ngujwi taꞌa katiyu kiꞌyu kanꞌ, ja ska sñiꞌ neꞌ nsuꞌwi loꞌo nu kunaꞌan kanꞌ.32Mdyii chaꞌ bra kanꞌ, loꞌo nu kunaꞌan kanꞌ ngujwi bra kanꞌ―ndukwin neꞌ ꞌin Jesús―. 33 Loꞌo ni, bra nu tyuꞌu nchgaayman kanꞌ xiyaꞌ, ¿ti ka nu chañi la chaꞌ ngwa kwilyoꞌonu kunaꞌan kanꞌ a? Xa mdiꞌin nu kunaꞌan kanꞌ lo chalyuu,mjwi kwilyoꞌo loꞌo ska yu, loꞌo bra kanꞌ mjwi kwilyoꞌo loꞌoxka yu, sa ñaꞌan yaꞌ wa mjwi kwilyoꞌo loꞌo taꞌa kati neꞌkanꞌ. ¿Ti ka nu chañi la chaꞌ ngwa kwilyoꞌo nu kunaꞌankanꞌ a?

34 Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ:―Lo chalyuu re, xkwiꞌ nan kaja kwilyoꞌo yu kiꞌyu loꞌo

neꞌ kunaꞌan. 35 Bra kanꞌ nten nu kaja xka chalyuu kwi nuja tsaa tii ꞌa ꞌin neꞌ seꞌen ndiꞌin Ndiose, bra nu tyuꞌu neꞌkanꞌ xiyaꞌ, ja kaja ꞌa kwilyoꞌo neꞌ; ti kwiꞌ ti chaꞌ, ja ta ꞌa neꞌꞌin sñiꞌ neꞌ chaꞌ ka kwilyoꞌo, 36 chaꞌ la kanꞌ ja ndiꞌin ꞌa chaꞌkaja neꞌ siyaꞌ ti. Ka neꞌ kanꞌ sa ñaꞌan lka angajle, skan ꞌinNdiose nu ndiꞌin seꞌen ndiꞌin Ni; ka neꞌ sñiꞌ Ndiose siyaꞌ ti,chaꞌ wa ndyuꞌu neꞌ xiyaꞌ. 37AymanMoisés ytsaꞌ ꞌñaan chaꞌchañi chaꞌ tyuꞌu nchga ayman xiyaꞌ. Lo kityi kanꞌ ngwaꞌanMoisés sa ñaꞌan ngwa la nu naꞌan yu yka xuwe ti, seꞌennu mdyituun kiiꞌ tyukwi ñaꞌaan lo yka kanꞌ, loꞌo ja nchkinran. Bra kanꞌ ynen ykwiꞌ Ndiose laja kiiꞌ kanꞌ, ndukwin

Page 125: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 20:38 125 SAN LUCAS 20:46Ni chaꞌ Xꞌnan ayman Abraham lka Ni, Xꞌnan ayman Isaaclka Ni, Xꞌnan ayman Jacob lka Ni. Ngwañaꞌan ndukwinNdiose laja kiiꞌ kanꞌ, chaꞌ nten taꞌaan numdiꞌin lo chalyuunu ngwa sꞌni ngwa ayman kanꞌ. 38 Ja ndukwin kityi kanꞌ,chaꞌ ngwaNdioseXꞌnanneꞌ kanꞌ; ndukwin chaꞌ ñaꞌan ti lkaNdiose Xꞌnan neꞌ kanꞌ bra nu ni; ngwañaꞌan ndyoꞌo chaꞌkanꞌ. Kanꞌ chaꞌ loꞌo ꞌin nten luꞌu lka Ndiose ndloo la ꞌin,loꞌo nchka ꞌa tiꞌ Ni chaꞌ nchga nten chalyuu tyiꞌin chaꞌ ꞌinNi ―ndukwin Jesús.

39 Bra kanꞌ ykwiꞌ ska tukwa ti mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌokanꞌ loꞌo Jesús:

―Yu kula, suꞌwe ꞌa nchkwiiꞌ ―ndukwin neꞌ.40 Ytsen neꞌ bra kanꞌ. Ja yꞌni ꞌa tiye neꞌ chaꞌ chkwiꞌ neꞌ

xka la chaꞌ loꞌo Jesús.Mnichaꞌ Jesús ꞌin neꞌ ni ñaꞌan nu lka sti Krixtu

41 Bra kanꞌ mnichaꞌ Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ:―¿Ni chaꞌ lka nchkwiꞌ nten chaꞌ ayman ree David nu

yuꞌwi chalyuu sꞌni ka sti Krixtu? 42 Ti kwiꞌ David mdaꞌanchaꞌ re lo kityi Salmos:Ndiose nu lka Xꞌnaan ndukwin ꞌin Krixtu nu lka Xꞌnaǎn:“Nuꞌwin tyukwaa nde laꞌa seꞌen kwin ꞌñaǎn, chaꞌ suꞌwa ti

ka ndloo loꞌoǔn” ndukwin Ndiose,43 “sa ñaꞌan yaꞌ nu kuꞌni tyiǐn chaꞌ ꞌin nchga nten nu tiꞌí tiꞌ

ꞌiin” ndukwin Ndiose ꞌin Krixtu bra kanꞌ.44 Xꞌnaǎn, lka chaꞌ nu ndukwin ykwiꞌ David ꞌin Krixtu.¿Ni sa ñaꞌan ndyoꞌo chaꞌ nu nchkwiꞌ nten chaꞌ sñiꞌ steꞌ tiayman David ka Krixtu sikwa a?

Mstya Jesús kiꞌya ꞌin mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo kanꞌ45 Loꞌo bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ

ꞌin yu. Loꞌo nchga nten nu ndiꞌin nde kwa ynan suꞌwe neꞌchaꞌ nu ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ:

46―Chaꞌ tiya ꞌa tiꞌ tyiꞌin wan chaꞌ ja kwiñi lyoꞌo mstrunu nduꞌu chaꞌ joꞌo kwa ꞌwan. Ndiya ꞌa tiꞌ mstru kanꞌ,

Page 126: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 20:47 126 SAN LUCAS 21:6

chaꞌ ka tlyu neꞌ; kanꞌ chaꞌ nchkuꞌ neꞌ teꞌ tukwin kuꞌ, teꞌjwñun ni, chaꞌ lye ꞌa kuꞌni tnun nten ꞌin neꞌ bra nu tsaaneꞌ lo kiyaꞌ, ngwañaꞌan nchka tiꞌ mstru kanꞌ. Xkwiꞌ lo ykaxlya nu suꞌwe la ñaꞌan ndyukwa neꞌ kanꞌ niꞌ lyaa ꞌin neꞌ,ndukwa neꞌ seꞌen suꞌwe la chaꞌ ndaꞌan neꞌ taꞌa. 47 Loꞌondlaa neꞌ kanꞌ naꞌan tyi nu kunaꞌan nu nganun ska ti.Nñilyoꞌo ti neꞌ kanꞌ ꞌin nten chaꞌ nten suꞌwe lka neꞌ kanꞌ;kanꞌ chaꞌ kaꞌan ꞌa chaꞌ joꞌo nchkwiꞌ neꞌ, chan ꞌa nchkwiꞌneꞌ loꞌo Ndiose bra kanꞌ. Chaꞌ nu tukwa chaꞌ nsuꞌwi tiyeneꞌ kanꞌ, kanꞌ chaꞌ kaꞌan la nu tiꞌí tyijin neꞌ bra kanꞌ.

21Chaꞌ suꞌwe ꞌin nu kunaꞌan tiꞌi

1 Bra kanꞌ naꞌan Jesús ꞌin neꞌ kuliyaꞌ nu ndaꞌan niꞌ lyaa,chaꞌ msuꞌwa neꞌ tñi niꞌ kiñaꞌ seꞌen msuꞌwa neꞌ lomstan.2 Loꞌo ngwañaꞌan naꞌan yu ꞌin ska nu kunaꞌan tiꞌi chaꞌnganun ska ti, tukwa ti tñi xuwe msuꞌwa lomstan kanꞌ.3 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo taꞌa ndaꞌan yu:

―Chañi chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan ni, chaꞌ kaꞌan lansuꞌwi lyo lomstan numda nu kunaꞌan tiꞌi kwa ke lomstannu mda nchga nten. 4 Neꞌ kuliyaꞌ kwa ni, mda neꞌ chinꞌtñi nu wa ngunun ti ꞌin neꞌ; loꞌo nu kunaꞌan tiꞌi kwa ni,tiꞌi ꞌa, wa mda nchga nu nsuꞌwi ꞌin chaꞌ tyijin yuꞌwi ꞌin lochalyuu.

Wa ndla ti katin laa tnun ꞌin Jerusalén5 Ti kwiꞌ bra kanꞌ mduun chinꞌ nten nu nchkwiꞌ chaꞌ

ꞌin laa tnun kanꞌ, loꞌo nchkwiꞌ neꞌ chaꞌ ꞌin kee nu suꞌwe ꞌañaꞌan nu nsuꞌwi siꞌ laa kanꞌ; nchkwiꞌ neꞌ chaꞌ ꞌin nchga nannu suꞌwe ꞌa ñaꞌan, nu wamda neꞌ lomstan chaꞌ ka suꞌwe lañaꞌan niꞌ lyaa kanꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús chaꞌ ꞌin laa kanꞌ:

6 ―Tiya tsan nu tyii chaꞌ ꞌin nchga nan nu ñaꞌan wanre ni, katin ran, sa ñaꞌan yaꞌ nu ja ska ꞌa kee kanun skwachunꞌ taꞌa ran.

Page 127: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 21:7 127 SAN LUCAS 21:16Chaꞌ tiꞌí nu ka la wa tsaa tii ti chalyuu

7 Bra kanꞌ mnichaꞌ neꞌ ꞌin Jesús:―Mstru, ¿ni sa ñaꞌan bra ka chaꞌ kanꞌ a? ―ndukwin neꞌ

ꞌin Jesús―. ¿Ni sa ñaꞌan ka chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ ba xa wa ka tichaꞌ kuxi kanꞌ a?

8―Kiꞌya wan kwenta―ndukwin Jesús bra kanꞌ―, chaꞌja tukwin kwiñi lyoꞌo ꞌwan. Kaꞌan ꞌa nten kan nu chkwiꞌchaꞌ ykwiꞌ neꞌ lka Krixtu: “Wa ndiya bra nu mdiyan Nixiyaꞌ” nchkwin neꞌ kanꞌ. Ja xñi wan chaꞌ nu chkwiꞌ neꞌkanꞌ. 9 Bra nu kii tiꞌ wan chaꞌ wa mdiyan bra nu lye ꞌanxuun nten, ni siya kichen tyi wan, ni siya tijyuꞌ la, jakutsenwan bra kanꞌ. Ndiꞌin chaꞌ ka nchga chaꞌ kanꞌ ti kulola, xa nu ti ji tiya bra tsaa tii chalyuu.

10 Bra kanꞌ ti ngwaꞌu la Jesús ꞌin neꞌ:―Xuun taꞌa nten ska laꞌa tsuꞌ loꞌo neꞌ xka laꞌa tsuꞌ,

ngwañaꞌan xuun taꞌa nten ska kichen tnun loꞌo nten xkakichen tnun. 11 Lye ꞌa kiñan chalyuu bra kanꞌ, lye ꞌa kajwiꞌñan ꞌin neꞌ; lo nchga kichen kan kicha tnun nu xñi ꞌinnchga nten bra kanꞌ. Lye ꞌa ñaꞌan ka nde niꞌ kwan, lye ꞌakutsen nten chalyuu chaꞌ ñaꞌan neꞌ nchga chaꞌ tnun nu kande niꞌ kwan bra kanꞌ.

12 ’ꞌWan ni, xa nu ti ji ka chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ xñi neꞌ ꞌwanchaꞌ skanꞌ neꞌ ꞌwan, ta neꞌ nu tiꞌí ꞌwan, xtya neꞌ kiꞌya ꞌwanseꞌen ndyoꞌ tiꞌin neꞌ niꞌ lyaa; loꞌo suꞌwa neꞌ ꞌwan niꞌ ñaꞌanchkwan, tsaa loꞌo neꞌ ꞌwan tloo ree, tloo xka la nten nu lkandloo la, chunꞌ msñi wan chaꞌ ꞌñaǎn. 13Ni siya kuxi ꞌa kachaꞌ kanꞌ, kaja bra ꞌwan chaꞌ chkwiꞌ wan chaꞌ ꞌñaǎn loꞌonten bra kanꞌ. 14 Ja kaꞌan ꞌa chaꞌ tyaꞌan chaꞌ tiye wan xanu ti ji ka chaꞌ kanꞌ, sa ñaꞌan nu chkwiꞌ wan loꞌo neꞌ nulka tñan chaꞌ ka tyoꞌo laa wan yaꞌ neꞌ kanꞌ. 15 Ti kwiꞌ brakanꞌ kuꞌniǐn chaꞌ kiꞌya chaꞌ ke wan, chaꞌ ka jlyo tiꞌ wan sañaꞌan nu chkwiꞌ wan loꞌo neꞌ kanꞌ, chaꞌ ja kaja chaꞌ kuxinu chkwiꞌ nu nxuun loꞌo wan ꞌwan. 16 Ti kwiꞌ sti wan, tikwiꞌ taꞌa ngula wan, loꞌo taꞌa wan nu wa tijyuꞌ la, loꞌo taꞌa

Page 128: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 21:17 128 SAN LUCAS 21:26suꞌwe nsuꞌwi wan, ti kwiꞌ neꞌ kanꞌ tsaa loꞌo neꞌ ꞌwan tlooneꞌ wsiya. Loꞌo tiya bra nu kujwi neꞌ ꞌwan bra kanꞌ, 17 chaꞌtyukwi ñaꞌaan chalyuu nsuꞌwi kaꞌan ꞌa nten nu ka tiꞌí tiꞌꞌwan chunꞌ ndyaa ñaꞌan tiꞌ wan ꞌñaǎn. 18 Ja ska kichanꞌ kewan kanaꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose. 19 Bra wa mdaloo wan nchgachaꞌ kuxi kanꞌ, bra kanꞌ kaja chalyuu nu ja tsaa tii ꞌa ꞌwanbra wa mdyii nchga chaꞌ kanꞌ.

20 ’Bra nu ñaꞌan wan chaꞌ nsuꞌwa loꞌoo nu nxuun loꞌowan ñaꞌaan tuꞌwa kichen Jerusalén re, bra kanꞌ ka biyaꞌtiꞌ wan chaꞌ wa tsaa tii chaꞌ ꞌin kichen tyi wan re. 21 Loꞌobra kanꞌ nchga wan, loꞌo nchga nten nu ti ndiꞌin lo yuuꞌin Judea re, ndiꞌin chaꞌ xnan wan tyaa wan xuꞌwi kutsiꞌwan nde lo kiꞌya; loꞌo nten nu ndiꞌin kichen Jerusalén re,ndiꞌin chaꞌ tyoꞌo tsuꞌ neꞌ kichen re; loꞌo neꞌ nu ndiꞌin niꞌkixinꞌ, ja kaja ꞌa bra tyaan neꞌ nde kichen. 22 Tsan nutyijin wan nu tiꞌí ka tsan kanꞌ, kwiꞌ tsan kanꞌ tyoꞌo tukwanchga chaꞌ nu ndukwa lo kityi kula chaꞌ ka. 23 ¡Tꞌnan ꞌaneꞌ kunaꞌan nu nsuꞌwi sñiꞌ tsan kanꞌ! Ngwañaꞌan, ¡tꞌnan ꞌaneꞌ kunaꞌan nu nsuꞌwi kuwiꞌ kuneꞌ nu ti ngatiꞌ!, chaꞌ lye ꞌatyijin nten chalyuu nu tiꞌí; kuxi ꞌa nu tiꞌí nu tyijin neꞌ brakanꞌ. 24Ndiya neꞌ nu kaja laja chaꞌ wsuun kanꞌ, loꞌo ndiyaxka ta nten nu tyaa neꞌ presu tijyuꞌ, nchga lo yuu xka laꞌatsuꞌ. Kuꞌni tyii neꞌ xka laꞌa tsuꞌ kanꞌ kichen Jerusalén re, sañaꞌan bra nu tyii yijan nu mjwi chabiyaꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ, chaꞌka neꞌ ndloo nde re.

Sa ñaꞌan ka bra nu tyaan Sñiꞌ ykwiꞌ Ndiose xiyaꞌ, ti kwiꞌ nuwa msuꞌwa Ni ndijyan chaꞌ ka nten

25 ’Tyoꞌo tukwa chaꞌ tnun nu ñaꞌan neꞌ lo kwichaa, lokoꞌ, kwiꞌ ngwañaꞌan lo kwii kulasiin nu nsuꞌwi nde niꞌkwan. Bra kanꞌ lye ꞌa sten chaꞌ chenñaꞌan kenten chalyuu;kutsen ꞌa neꞌ bra kanꞌ, chunꞌ lye ꞌa kanen ngatsa kulooꞌ lotyiꞌa tujoꞌo. 26 Ka naꞌan ꞌa tiꞌ nten, chaꞌ kutsen ꞌa neꞌ, lajanu ndiꞌin ta neꞌ si ti ka la chaꞌ kuxi kanꞌ; lye ꞌa kuwe tiꞌ

Page 129: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 21:27 129 SAN LUCAS 21:36neꞌ nan nka ka lo chalyuu. Loꞌo lye ꞌa kiñan nchga kwiikulasiin nu nsuꞌwi nde niꞌ kwan. 27 Bra kanꞌ ñaꞌan neꞌꞌñaǎn ykwiǐnꞌ, chaꞌ wamsuꞌwa Ndiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌkaǎn nten, ñaꞌan neꞌ ꞌñaǎn bra nu kaǎn xiyaꞌ laja koo nuluwi ꞌa. Tlyu ꞌa chabiyaꞌ kaja ꞌñaǎn bra nu kaǎn bra kanꞌ;kwiꞌ ngwañaꞌan, lye ꞌa xuꞌwi xaa seꞌen kaǎn bra kanꞌ, chaꞌkaǎn ndloo la. 28Bra nu tyisnan nchga chaꞌ kanꞌ, ka ngulala tiꞌ kasiya ꞌwan, ka suꞌwe ka tiye wan xiyaꞌ, chunꞌ bra tikulaǎn ꞌwan bra kanꞌ ―ndukwin Jesús.

29 Loꞌo ngwaꞌu Jesús xka chaꞌ re ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―Ñaꞌan wan chinꞌ ꞌin nchga yka kityi, ñaꞌan wan chinꞌ

ꞌin yka nstin; 30bra nu ñaꞌan wan chaꞌ wa ndukwa lkaꞌ ykakanꞌ, bra kanꞌ ka biyaꞌ tiꞌ wan chaꞌ wa ndla ti kala tyoo.31 Ti kwiꞌ ngwañaꞌan ka loꞌo nchga chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ re,ka biyaꞌ tiꞌ wan chaꞌ wa kan ti Ndiose chaꞌ ka ndloo la brakanꞌ.

32 ’Chañi chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan ―ndukwinJesús―, kanchga chaꞌ kanꞌ branu ja ya tyii chaꞌ ꞌin ntennundiꞌin lo chalyuu ni. 33 Tyii chaꞌ ꞌin nchga nan nu nsuꞌwinde niꞌ kwan, tyii chaꞌ ꞌin nchga nan nu nsuꞌwi lo yuu, loꞌoja tyii chaꞌ nu wa ykwiǐnꞌ loꞌo wan; ndiꞌin chaꞌ ka nchgachaꞌ kanꞌ.

34 ’Kiꞌya wan kwenta ꞌwan, ti ykwiꞌ ti wan, chaꞌ tiya ti tiꞌtyiꞌin wan bra nu tiya tsan kanꞌ; si kwiji ti wan chaꞌ suꞌweꞌwan ya ñaꞌan ti chaꞌ ndaꞌan yuꞌwi ti wan lo kichen, chaꞌkuꞌwi ti wan, kwiꞌ ngwañaꞌan, si nsuꞌwi tyun ꞌa chaꞌ nunduwe ꞌa tiꞌ wan lo chalyuu, ja ka tyiꞌin wan ndii ti tiꞌ wanbra kanꞌ. Sa ñaꞌan nchka tiꞌ ska soꞌo, 35 ngwañaꞌan kutsennten bra nu tiya tsan kanꞌ, nchga seꞌen ndiꞌin nten tyukwiñaꞌaan chalyuu. 36 Kanꞌ chaꞌ, chaꞌ tiya ti tiꞌ tyiꞌin wan lochalyuu. Nchga bra chkwiꞌ wan loꞌo Ndiose chaꞌ tayaꞌ Niꞌwan, chaꞌ taloo wan bra nu ka chaꞌ kuxi kanꞌ lo chalyuu.Loꞌo bra kanꞌ kaja ñaꞌan kala wan seꞌen tyukwaǎn ykwiǐnꞌ

Page 130: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 21:37 130 SAN LUCAS 22:8seꞌen nu kuꞌni biyaǎnꞌ chaꞌ ꞌwan, naꞌ nuwamsuꞌwa Ndioseꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

37 Bra nu tikeeꞌ kwan nchga tsan mdaꞌan Jesús nguaꞌuyu ꞌin nten niꞌ lyaa tnun nde kichen Jerusalén kanꞌ; nchgatlamdoꞌo yundyaa yunde lo kiꞌya nundukwakwiꞌ seꞌen ti,nu naan kiꞌya Olivos. 38 Nchga tsan, tlya ꞌa mdaꞌan kaꞌanꞌa nten niꞌ lyaa tnun kanꞌ, chaꞌ kunan neꞌ nchga chaꞌ nunduꞌu Jesús.

22Mnan ti mskanꞌ neꞌ chaꞌ loꞌo taꞌa neꞌ chaꞌ xñi neꞌ ꞌin Jesús

1Wa tiya ti taꞌa bra nu nchku neꞌ judío ska lo jaxlya nuja loꞌo skwan tiyeꞌ ndyaꞌ; taꞌa pascua, ngwañaꞌan naan taꞌakanꞌ. 2 Loꞌo sti joꞌo nu lka ndloo loꞌo mstru nu nduꞌu chaꞌjoꞌo kanꞌ, mnan ti ndaꞌan naan neꞌ sa ñaꞌan ka kujwi neꞌꞌin Jesús. Mnan ti yꞌni neꞌ chaꞌ kanꞌ, chaꞌ ntsen neꞌ ꞌin neꞌkichen kanꞌ.

3 Bra kanꞌ ykwiꞌ kuneꞌ xaꞌan nu naan Satanás yten niꞌkasiya ꞌin Juda Iscariote, ti kwiꞌ taꞌa neꞌ nu ngiꞌni xaꞌanchaꞌ ꞌin Jesús lka yu kanꞌ. 4Kanꞌ lka nu ndyaa seꞌen ndiꞌinsti joꞌo nu lka ndloo la loꞌo neꞌ nu lka tñan niꞌ lyaa. Brakanꞌ ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ kanꞌ sa ñaꞌan nu kuꞌni yu chaꞌ ta yuꞌin Jesús yaꞌ yununduunkwan, chaꞌ tyaan loꞌo neꞌ ꞌin Jesússeꞌen ndiꞌin sti joꞌo kanꞌ. 5 Suꞌwe ꞌa ngwa tiye sti joꞌo kanꞌ.Loꞌo bra kanꞌ ndukwin neꞌ kanꞌ ꞌin yu chaꞌ ta neꞌ tñi ꞌin yu;6mskanꞌ yu chaꞌ loꞌo neꞌ, kanꞌ chaꞌ mdyisnan yu ngunaanyu sa ñaꞌan nu kuꞌni yu chaꞌ tyaan loꞌo yu ꞌin Jesús laja nuja ndiꞌin nten kichen.

Xiyaꞌ ti ku siin Jesús loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu7 Bra kanꞌ wa mdiya tsan taꞌa nu nchku neꞌ jaxlya tiji

kanꞌ nu ja loꞌo skwan tiyeꞌ ndyaꞌ; ti kwiꞌ tsan kanꞌ ndiꞌinchaꞌ kujwi neꞌ slyaꞌ kuneꞌ chaꞌ ku neꞌ siin taꞌa pascua kanꞌ.8 Bra kanꞌ ngulo Jesús tñan ꞌin Xuwa loꞌo Tyu:

Page 131: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 22:9 131 SAN LUCAS 22:17―Yaa lya wan chaꞌ kuꞌni xuꞌwe wan siin nu kuan chaꞌ

ꞌin taꞌa pascua re ―ndukwin yu ꞌin neꞌ kanꞌ.9 Bra kanꞌ mnichaꞌ neꞌ kanꞌ ꞌin yu:―¿La nde yaꞌ nchka tiiꞌ chaꞌ kuꞌni xuꞌwe ba siin kanꞌ a?

―ndukwin neꞌ.10Mxkwen Jesús ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―Bra nu stenwan tuꞌwa kichen ni, bra kanꞌ tyukwa taꞌa

wan loꞌo ska yu kiꞌyu nu ndukwa ska teꞌén tyiꞌa skun yu―ndukwin Jesús―. Tsaa ñaꞌan wan ꞌin yu sa ñaꞌan yaꞌ nukala wan ska tunaꞌan seꞌen sten yu. 11Bra kanꞌ chkwiꞌ wanloꞌo neꞌ nu lka naꞌan tyi kanꞌ: “Nde lka chaꞌ nu ndukwinmstru chaꞌ jñan ba ꞌiin: ¿La nde yaꞌ ndukwa kwartu seꞌenkaǎn chaꞌ ku siinǎn loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌñaǎn, chaꞌkuꞌni ba taꞌa pascua re a?” nchkwinwan ꞌin yu. 12Bra kanꞌkwaꞌu yu ska kwartu ꞌwan, ska kwartu tlyu nde kwan lanu wa lka ngwa suꞌwe. La kanꞌ kuꞌni xuꞌwe wan siin kanꞌ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

13 Mdoꞌo neꞌ kanꞌ ndyaa neꞌ bra kanꞌ; sa ñaꞌan nundukwin Jesús ꞌin neꞌ chaꞌ ka, ngwañaꞌan ngwa chaꞌ kanꞌ.Bra kanꞌ yꞌni xuꞌwe neꞌ siin seꞌen nu kuꞌni neꞌ taꞌa pascuakanꞌ.

14 Bra wa mdiya bra chaꞌ ku siin neꞌ, ndyaa tukwa Jesústuꞌwa msaa loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu bra kanꞌ.15 Loꞌo ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ kanꞌ:

―¡Ti sꞌni nchka tiǎnꞌ chaꞌ ku siinǎn taꞌa pascua re loꞌowan, bra nu ti ji kajaǎn! ―ndukwin Jesús―. 16Nchka tiǎnꞌkatsaǎnꞌ ꞌwan chaꞌ xiyaꞌ ti kuꞌniǐn taꞌa re loꞌo wan sa ñaꞌanbra nu tsaa tii chalyuu, loꞌo bra kanꞌ kuǎn ꞌin ran xiyaꞌ branu ka Ndiose ndloo la ꞌin nchga nten.

17 Bra kanꞌ msñi Jesús ska basu mñun, ndyaa yu xuꞌweꞌin Ndiose bra kanꞌ. Nde lka chaꞌ nu ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ nungiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu bra kanꞌ:

Page 132: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 22:18 132 SAN LUCAS 22:25―Koꞌowanmñunnunsuꞌwi niꞌ basu re, kwiꞌ ngwañaꞌan

ta wan mñun re koꞌo nchga neꞌ taꞌa wan―ndukwin Jesúsbra kanꞌ―. 18 Chañi chaꞌ nu katsaǎnꞌ ꞌwan, chaꞌ ja koꞌoǔnꞌaǎn mñun loꞌo wan sa ñaꞌan bra nu ka Ndiose ndloo la ꞌinnchga nten.

19Bra kanꞌmsñi Jesús ja xlya, ndyaa yu xuꞌwe ꞌinNdiose,msuꞌwe yu jaxlya kanꞌ, chaꞌ ta yu ꞌin neꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌ yuloꞌo neꞌ:

―Nde lkaǎn, tyukwi ñaꞌaan ykwiǐnꞌ lka re. Nan wa ndaNdiose Stiǐn ꞌñaǎn chaꞌ kajaǎn chaꞌ ka suꞌwe chaꞌ ꞌwan.Tyaa yuꞌwi tiꞌ wan ꞌñaǎn bra nu ku wan jaxlya re.

20 Ti kwiꞌ ngwañaꞌan yꞌni Jesús loꞌo basu kanꞌ bra wamdyii yku neꞌ.

―Bra nu koꞌo wan mñun re tyaa yuꞌwi tiꞌ wan ꞌin chaꞌkwi nu wa skanꞌ ti Ndiose loꞌo wan ―ndukwin Jesús brakanꞌ―. Bra nu kajaǎn lo wsi, bra kanꞌ kalu tneěn chaꞌ kasuꞌwe chaꞌ wan.

21 ’Loꞌo ni, ndiya yu nu kujwiꞌ xuꞌwa ꞌñaǎn yaꞌ neꞌ xaꞌan;suꞌwa ti ndukwaǎn loꞌo yu kanꞌ tuꞌwa msaa re ―ndukwinJesús bra kanꞌ―. 22 Loꞌo naꞌ nu wa ndijyaǎn chaꞌ kaǎnnten, ndiꞌin chaꞌ tsaꞌaǎn tuwiin seꞌen ndukwin NdioseStiǐn chaꞌ tsaꞌaǎn. Bra kanꞌ, ¡tꞌnan ꞌa yu nu wa yjwiꞌ xuꞌwaꞌñaǎn yaꞌ neꞌ xaꞌan kanꞌ!

23 Bra kanꞌ mdyisnan neꞌ nchkwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌa ndukwaneꞌ kanꞌ:

―¿Ti ka lka nu ta ꞌin mstru ꞌñaan yaꞌ neꞌ xaꞌan a?―ndukwin neꞌ.

Ngiꞌni siyeꞌ neꞌ loꞌo taꞌa ngiꞌni xaꞌan neꞌ24 Bra ti mdyisnan neꞌ ngiꞌni siyeꞌ neꞌ loꞌo taꞌa ngiꞌni

xaꞌan neꞌ, nchkwiꞌ neꞌ ti ka nu ka ndloo la ꞌin taꞌa neꞌ.25 Laja bra kanꞌ xiyaꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ:

―Nchga lo xꞌnan chalyuu, suꞌwe ꞌa ndlo neꞌ tñan ꞌinnten ꞌin neꞌ; nten nu suꞌwe ꞌa ngiꞌni lka nu lka ndloo kanꞌ,

Page 133: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 22:26 133 SAN LUCAS 22:32

ngwañaꞌan nchkwiꞌ neꞌ bra kanꞌ. 26 ꞌWan ni, ja ndiꞌin chaꞌkuꞌni wan ngwañaꞌan loꞌo taꞌa nten wan. Nde ka tñan nukuꞌni wan suꞌwe la. Bra nu nchka tiꞌ wan chaꞌ ka ndloo lachaꞌ ꞌwan ke taꞌa nten wan, bra kanꞌ ndiꞌin chaꞌ kuꞌni wansa ñaꞌan si lka wan nu xuwe la ꞌin neꞌ taꞌa wan―ndukwinJesús ꞌin neꞌ kanꞌ―. Ngwañaꞌan ꞌwan nu nchka tiꞌ wankulowan tñan ꞌin taꞌa ntenwan, ndiꞌin chaꞌ kuꞌniwan tñanchaꞌ ꞌin nchga neꞌ taꞌa wan. 27 ¿Ti ka nu ngiꞌni la chaꞌ ꞌinsikwa a? ¿Nu ndukwa tuꞌwa msaa chaꞌ ku a? ¿O ta msu nunxku ꞌin yu a? Chañi chaꞌ yu nu ndukwa tuꞌwa msaa, kanꞌlka nu ngiꞌni la chaꞌ ꞌin, chaꞌ kanꞌ lka xꞌnan neꞌ. Naꞌ ni, sañaꞌan si lkaǎn ska msu ꞌwan, ngwañaꞌan ndiꞌiǐn laja wan―ndukwin Jesús―.

28 ’ꞌWan ni, wa ndiꞌin wan loꞌoǔn nchga tsan nu ndiꞌiǐnndijiǐn nu tiꞌí lo chalyuu re, 29 kanꞌ chaꞌ taǎn ska tñansuꞌwe nu kuꞌni wan chaꞌ ka wan tñan loꞌoǔn; tñan kanꞌka sa ñaꞌan lka tñan nu nda Stiǐn ꞌñaǎn, chaꞌ kaǎn ndloo.30Loꞌo suꞌwa ti kuwankoꞌowan loꞌoǔnbra kanꞌ; kwiꞌ suꞌwati tyukwa wan loꞌoǔn bra nu kuꞌni biyaǎnꞌ ꞌin nchga nten;loꞌo ngwañaꞌan kuꞌni biyaꞌ wan ꞌin taꞌa nten wan, nu tiityukwa ta neꞌ Israel taꞌaan.

Chkwiꞌ Tyu loꞌo neꞌ chaꞌ ja nsuꞌwi lyo yu ꞌin Jesús siyaꞌ ti31 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo Tyu Simón kanꞌ:―Simón ―ndukwin―, sa ñaꞌan lka chaꞌ ꞌiin ni, ñaꞌan

tiꞌ si wa mjñan Satanás chabiyaꞌ chaꞌ ta nu tiꞌí ꞌin nchgawan; wa nchka tiꞌ yu kuꞌni biyaꞌ yu ꞌwan, chaꞌ xitsen yuꞌwan. Sa ñaꞌan lka xa nu nskwianmta trigu chaꞌ tyuwi ran,ngwañaꞌan kuꞌni yu loꞌo wan, nchka tiꞌ yu. 32 Bra kanꞌ wamjñaǎn ꞌin Ndiose Stiǐn chaꞌ ꞌiin, Tyu, chaꞌ ja tsaa tii chaꞌtsaa ñaꞌan tiiꞌ ꞌñaǎn. Brawamdijin chaꞌ kuxi kanꞌ ꞌiin, chaꞌxiyaꞌ chkwiiꞌ chaꞌ ꞌñaǎn, bra kanꞌ ka tayaaꞌ ꞌin xka la taꞌawan chaꞌ suꞌwe la xñi neꞌ chaꞌ ꞌñaǎn.

Page 134: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 22:33 134 SAN LUCAS 22:40

33―Yu kula ―ndukwin Simón bra kanꞌ―, ja nꞌni chaꞌni siya tsaꞌaǎn loꞌoo niꞌ ñaꞌan chkwan, ni siya kajaǎn loꞌoo―ndukwin yu ꞌin Jesús.

34―Nde lka chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌoo ni, Tyu―ndukwinJesús ꞌin yu―, chaꞌ bra nu ti ji xiꞌya la kwiꞌe tla ndaꞌa, brakanꞌ snan yaꞌ chkwiiꞌ chaꞌ ja nsuꞌwi lyoo ꞌñaǎn.

Wa ndla ti tiya bra nu tyijin Jesús nu tiꞌí35 Bra kanꞌ mnichaꞌ Jesús ꞌin neꞌ:―Bra nu nguloǔn tñan ꞌwan chaꞌ tsaa wan xka kichen

nu ja loꞌo kwijin tñi ꞌwan, ja loꞌo xka kwijin, ja loꞌo kananꞌwan, ¿ta wa yuꞌwi nan nu lyiji ꞌwan bra kanꞌ a?

―Ja ska nan lyiji ꞌwa bra kanꞌ ―mxkwen neꞌ ꞌin yu.36 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ:―Ngwañaꞌan ngwa bra kanꞌ, loꞌo ni, xka ñaꞌan ndiꞌin

chaꞌ kuꞌni wan ni. ꞌWan nu nsuꞌwi kwijin tñi ꞌwan, loꞌokanꞌ kwiꞌya wan tsaa wan, loꞌo xka kwijin; si ja nsuꞌwixtyi wsuun ꞌwan, ndiꞌin chaꞌ kujwiꞌ wan steꞌ wan chaꞌ xiꞌiwan xtyi kanꞌ. 37Nde lka chaꞌ nu nchkwiǐnꞌ loꞌo wan chaꞌndiꞌin chaꞌ tyoꞌo tukwa chaꞌ kuxi nunchkwiꞌ kityi kula chaꞌka ꞌñaǎn. Ngwañaꞌan ndukwa chaꞌ: “Sa ñaꞌan nu ngiꞌninten loꞌo neꞌ kuxi, ngwañaꞌan kuꞌni neꞌ loꞌo ykwiꞌ Krixtu.”Nchga chaꞌ nu ndiꞌin chaꞌ ka ꞌñaǎn, chañi chaꞌ ka chaꞌ kanꞌꞌñaǎn ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ.

38 Bra kanꞌ ndukwin neꞌ kanꞌ ꞌin yu:―Yu kula, nde ndiya tukwa xtyi wsuun―ndukwin neꞌ.―Yaꞌ la sikwa ―ndukwin Jesús bra kanꞌ.Ykwiꞌ Jesús loꞌo Ndiose Sti yu nde Getsemaní

39 Bra kanꞌ mdoꞌo Jesús ndyaa yu nde lo kiꞌya Olivos, sañaꞌan nu ngiꞌni ti yu. Loꞌo neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin yu,mdoꞌo ñaꞌan neꞌ ꞌin yu bra kanꞌ. 40 Bra nu mdiyan neꞌ lakanꞌ, bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ:

Page 135: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 22:41 135 SAN LUCAS 22:48―Chkwiꞌ wan loꞌo Ndiose Stiǐn chaꞌ ja kwiñi lyoꞌo kuneꞌ

xaꞌan ꞌwan―ndukwin.41Bra kanꞌmdoꞌo tsuꞌ Jesús nde seꞌen ndiꞌin neꞌ sa ñaꞌan

yaꞌ nu tiya ska kee kuun neꞌ, la kanꞌ mduun xtyinꞌ Jesúschaꞌ chkwiꞌ yu loꞌo Ndiose.

42 ―Stiǐn ―ndukwin yu―, ¿ja nsuꞌwi chinꞌ xka ñaꞌannu ka kuꞌniǐn tñan tnun re, chaꞌ ja kaja la nu tiꞌí ꞌñaǎn?―ndukwin Jesús ꞌin Ndiose Sti yu―. Ni siya ngwañaꞌan,nchka tiǎnꞌ kuꞌniǐn nchga tñan sa ñaꞌan nu nchka tiiꞌ chaꞌkuꞌniǐn.

43Bra kanꞌmdoꞌo tukwa ska angajle numdoꞌo nde seꞌenndiꞌin Ndiose niꞌ kwan, chaꞌ kuꞌni chaꞌ talo la Jesús tñankanꞌ. 44Xa nu lye ꞌa tiꞌí Jesús, bra kanꞌ lye la ykwiꞌ yu loꞌoNdiose. Loꞌo lye ꞌa ngulo rta Jesús ñaꞌan mdsuꞌ lo yuu; sañaꞌan lka ska mdsuꞌ tnen ykwiꞌ, ngwañaꞌan ñaꞌan ran.

45 Mdyii ykwiꞌ Jesús loꞌo Ndiose Sti yu, bra kanꞌ mxi-tukwi yu ndyaan yu seꞌen ndiꞌin neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌꞌin yu. Bra kanꞌ ndyija neꞌ ꞌin yu, ndiꞌin neꞌ lajaꞌ neꞌ chaꞌ jamdalo ꞌa neꞌ, chaꞌ xiꞌin ꞌa tiꞌ neꞌ. 46 Bra kanꞌ ykwiꞌ yu loꞌoneꞌ:

―¿Ni chaꞌ lka ndiꞌin wan lajaꞌ wan ni? Tyituun lyawan chaꞌ chkwiꞌ wan loꞌo Ndiose, chaꞌ ja kwiñi lyoꞌo kuneꞌxaꞌan ꞌwan.

Ndyaa loꞌo neꞌ ꞌin Jesús presu47 Ti nchkwiꞌ la Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ, bra kanꞌ mdiyan

kaꞌan ꞌa nten. Nu naan Juda kanꞌ, ska yu nsuꞌwi lajatii tyukwa neꞌ nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Jesús, ngwaꞌu yutuwiin ꞌin nten kaꞌan kanꞌ. Yan yu seꞌen nduun Jesús chaꞌchkwichaꞌ yu skaꞌ Jesús. 48 Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yukanꞌ:

―Juda ―ndukwin―, ¿ta kujwiiꞌ xuꞌwa ꞌñaǎn yaꞌ neꞌxaꞌan, kanꞌ chaꞌ nchkwichaaꞌ ꞌñaǎn a?, naꞌ nu wa msuꞌwaNdiose ꞌñaǎn ndijyaǎn chaꞌ kaǎn nten.

Page 136: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 22:49 136 SAN LUCAS 22:5749 Bra wa naꞌan neꞌ nu nduun loꞌo Jesús sa ñaꞌan ngwa

chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ mnichaꞌ neꞌ ꞌin yu:―Yu kula ―ndukwin neꞌ―, ¿ta kulaa ba ꞌiin loꞌo xtyi,

chaꞌ ja kan ꞌa neꞌ kwa a?50 Bra kanꞌ mskwen ska taꞌa neꞌ kanꞌ xtyi ꞌin yu, msiꞌyu

kuꞌ yu jin nxkan laꞌa seꞌen kwin ꞌin ska msu ꞌin xꞌnan stijoꞌo. 51 Bra kanꞌ ndukwin Jesús ꞌin neꞌ:

―Yaꞌ la sa kwa ti. Kulaa sti wan xtyi ꞌwan.Bra kanꞌ ylaꞌ Jesús jin nxkanmsu kanꞌ, xiyaꞌ ngwa suꞌwe

jin nxkan yu bra kanꞌ. 52 Bra ti ykwiꞌ Jesús loꞌo sti joꞌonu lka ndloo, loꞌo neꞌ nu lka tñan niꞌ lyaa, ngwañaꞌan loꞌonchga neꞌ kula kichen nu mdiyan chaꞌ tyaa loꞌo ꞌin yu:

―¿Ta nan mdiyan wan loꞌo xtyi ꞌwan, loꞌo yka ꞌwan,chaꞌ jwiꞌin yka wan ꞌñaǎn sa ñaꞌan nu njyiꞌin neꞌ ꞌin ska yunu yꞌni kunan a? 53 Nchga tsan mdiꞌiǐn loꞌo wan niꞌ lyaatnun kanꞌ, ja siyaꞌ mskwen yaꞌ wan ꞌñaǎn bra kanꞌ. Loꞌoni, wa mjwi chinꞌ tyempu ꞌwan chaꞌ kuꞌni wan chaꞌ kuxire, chaꞌ wa mda kuneꞌ xaꞌan chabiyaꞌ ꞌwan; ti kwiꞌ kanꞌ lkanu ndlo la tñan ꞌwan.

Lye ꞌa ykwiꞌ Tyu chaꞌ ja nsuꞌwi lyo yu ꞌin Jesús54Loꞌomsñi neꞌ ꞌin Jesús chaꞌ ka presu, ndyaa loꞌo neꞌ ꞌin

nde tuꞌ naꞌan ꞌin xꞌnan sti joꞌo bra kanꞌ. Loꞌo Tyu ni, ndyaañaꞌan yu ꞌin neꞌ tijyuꞌ ti bra kanꞌ. 55Kanꞌ mxuꞌu tukwa neꞌchinꞌ kiiꞌ jluꞌwe liyaꞌ naꞌan ꞌin sti joꞌo, mdyoꞌ tiꞌin neꞌ tuꞌwakiiꞌ kanꞌ bra kanꞌ; loꞌo Tyu ndukwa yu laja neꞌ. 56 Bra kanꞌnaꞌan ska nu kunaꞌan nu lka msu ꞌin sti joꞌo chaꞌ loꞌo Tyundukwa tuꞌwa kiiꞌ kanꞌ. Naꞌan kwiꞌya ꞌa nu kunaꞌan kanꞌꞌin yu, bra kanꞌ ykwiꞌ loꞌo neꞌ:

―Loꞌo yu kiꞌyu re ndaꞌan loꞌo Jesús kanꞌ ―ndukwin ꞌinneꞌ.

57 Bra ti mxkwen Tyu ꞌin nu kunaꞌan kanꞌ:―Neꞌ kula, ja nsuꞌwi lyoǔn ꞌin yu kwa ―ndukwin Tyu

bra kanꞌ.

Page 137: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 22:58 137 SAN LUCAS 22:6758 Chunꞌ ndiꞌin la chinꞌ naꞌan xka nten ꞌin yu.―Loꞌo yu re lka yu taꞌa ndaꞌan neꞌ kwa―ndukwin nten

kanꞌ.―Siꞌi naꞌ―ndukwin yu―. Ja lkaǎn taꞌa ndaꞌan neꞌ kwa

―ndukwin Tyu ꞌin neꞌ.59 Chunꞌ ndiꞌin la, bra kanꞌ ykwiꞌ xka nten loꞌo taꞌa

ndaꞌan yu:―Chañi chaꞌ loꞌo yu kiꞌyu re ndaꞌan loꞌo presu kwa, chaꞌ

loꞌo yu re lka yu neꞌ Galilea ―ndukwin yu bra kanꞌ.60―Che―ndukwin Tyu bra kanꞌ―, ja jlyo tiǎnꞌ ni chaꞌ

lka nchkwiꞌ wan ngwañaꞌan.Ti kwiꞌ bra nu ti nduun Tyu nchkwiꞌ, bra kanꞌ msiꞌya

ska la kwiꞌe. 61 Bra kanꞌ mxinaꞌan Jesús seꞌen nduun yuniꞌ ñaꞌan, chaꞌ ñaꞌan yu ꞌin Tyu. Bra ti ndyaa yuꞌwi tiꞌ Tyuchaꞌ nu wa ykwiꞌ Jesús loꞌo yu ti kulo la. Nde ñaꞌan ngwachaꞌ kanꞌ: “Bra nu ti ji xiꞌya la kwiꞌe tla ndiꞌa, bra kanꞌ snanyaꞌ chkwiiꞌ chaꞌ ja nsuꞌwi lyoo ꞌñaǎn” ndukwin Jesús ti brakanꞌ. 62 Bra kanꞌ mdoꞌo Tyu nde liyaꞌ, lye ꞌa ynan yu chaꞌngwa xiꞌin ꞌa tiꞌ yu.

Mstyi lyoꞌo neꞌ ꞌin Jesús63 Loꞌo neꞌ nu nduun kwan ꞌin Jesús, mstyi lyoꞌo ꞌa neꞌ

ꞌin Jesús, mjiꞌin neꞌ ꞌin yu. 64Mskanꞌ neꞌ ska teꞌ tloo Jesús,mykwanꞌ neꞌ tloo yu. Bra kanꞌ ykwiꞌ neꞌ loꞌo yu:

―¿Ta jlyo ka tiiꞌ ni, ti ka nu yjwi ꞌiin a? ―ndukwin neꞌ.65 Ngwañaꞌan kaꞌan la chaꞌ chen ñaꞌan ykwiꞌ neꞌ kanꞌ

loꞌo Jesús bra kanꞌ.Mduun Jesús tloo neꞌ nu lka tñan

66Ngwiꞌya xaa, bra kanꞌmdyoꞌ tiꞌin neꞌ kula ꞌin neꞌ judío,loꞌo sti joꞌo nu lka ndloo, loꞌo mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo;ndyaa loꞌo neꞌ ꞌin Jesús tloo nchga neꞌ wsiya kanꞌ. La kanꞌmdyisnan neꞌ mnichaꞌ neꞌ ꞌin yu:

67―Katsaaꞌ lya ꞌwa si lkaa Krixtu―ndukwin neꞌ ꞌin yu.

Page 138: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 22:68 138 SAN LUCAS 23:3Mxkwen Jesús ꞌin neꞌ bra kanꞌ:―Ni siya kuniǐn ꞌwan ngwañaꞌan, ja tsaa ñaꞌan tiꞌ wan

ꞌñaǎn. 68 Ni siya ndiya ska chaꞌ nu kunichaǎnꞌ ꞌwan, jaxkwen wan ꞌñaǎn. Wa jlyo tiǎnꞌ chaꞌ ja kulaa wan ꞌñaǎn.69 Kanꞌ chaꞌ, chunꞌ ndiꞌin la naꞌ nu ndijyaǎn chaꞌ kaǎnnten, tyukwaǎn nde laꞌa seꞌen kwin ꞌin Ndiose nu nchkaꞌin nchga tñan.

70 Bra ti mnichaꞌ nchga neꞌ tnun ꞌin yu:―¿Nuꞌwin lkaa Sñiꞌ ykwiꞌ Ndiose sikwa a?Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin neꞌ xiyaꞌ:―Chañi chaꞌ nu ykwiꞌ wan, chaꞌ ndukwinwan chaꞌ kanꞌ

nu lkaǎn ―ndukwin yu ꞌin neꞌ.71 ―Ja nchka tianꞌ kunaan xka nten nu jlyo la tiꞌ

―ndukwin neꞌ bra kanꞌ―. Taꞌaan wa ynaan chaꞌ nu ykwiꞌyu re. Tuꞌwa ykwiꞌ yu re wa mdoꞌo chaꞌ kwiñi ―ndukwinneꞌ.

23Mduun Jesús tloo Pilato nu lka ndloo la

1Mdyituun nchga neꞌ wsiya bra kanꞌ, ndyaa loꞌo neꞌ ꞌinJesús seꞌen ndiꞌin Pilato nu lka gobernador romano brakanꞌ. 2Mdyisnan neꞌ mstya neꞌ kiꞌya ꞌin Jesús bra kanꞌ:

―Wa msñi ba ꞌin yu kiꞌyu re, chaꞌ ndatsaa ꞌa yu ꞌinneꞌ judío taꞌa kichen tyi ba. Ndukwin yu chaꞌ ja nsuꞌwichabiyaꞌ ta ba tñi nu ndlo neꞌ nu lka tñan ꞌwan, neꞌromano; loꞌo lye ꞌa nchkwiꞌ yu chaꞌ ykwiꞌ yu lka yu Krixtu,sa ñaꞌan si lka yu ree nu lka ndloo la ꞌwa ―ndukwin neꞌꞌin Pilato.

3 Bra kanꞌ mnichaꞌ Pilato ꞌin Jesús:―¿Ta nuꞌwin lkaa Ree ꞌin neꞌ judío a? ―ndukwin.Bra kanꞌ mxkwen Jesús ꞌin Pilato:―Ti kwiꞌ sa ñaꞌan nu wa ykwiiꞌ, ti kwiꞌ kanꞌ lkaǎn

―ndukwin.

Page 139: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 23:4 139 SAN LUCAS 23:12

4Bra kanꞌ ykwiꞌ Pilato loꞌo sti joꞌo nu lka ndloo loꞌo xkala nten nu ndaꞌan loꞌo yu:

―Ja ska chaꞌ kuxi ndyija ꞌñaǎn chaꞌ xtyaǎn kiꞌya ꞌin yure ―ndukwin Pilato.

5 Loꞌo xiyaꞌ lye la ykwiꞌ neꞌ kanꞌ, kwen ꞌa msiꞌya loꞌo neꞌꞌin Pilato bra kanꞌ:

―Nda yu re chaꞌ msinꞌ tiꞌ ꞌin nchga nten nde Judeare siꞌya chaꞌ nu nduꞌu yu ꞌin neꞌ ―ndukwin neꞌ―. NdeGalilea mdyisnan yu re, loꞌo ni, loꞌo nde re nduꞌu yu chaꞌkuxi kanꞌ ꞌin neꞌ.

Mduun Jesús tloo Herodes6 Bra wa ynan Pilato chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ mnichaꞌ yu ꞌin

neꞌ si nde Galilea mdoꞌo Jesús ndijyan.7―Ti kwiꞌ ―ndukwin neꞌ.Bra kanꞌ ndyuꞌwi tiꞌ Pilato chaꞌ ndiꞌin Herodes kichen

Jerusalén tsan kanꞌ. Loꞌo Herodes ni, lka yu ndloo ꞌinneꞌ Galilea; kanꞌ chaꞌ msuꞌwa Pilato ꞌin Jesús ndyaa seꞌenndiꞌin Herodes kanꞌ bra kanꞌ. 8 Bra wa naꞌan Herodes ꞌinJesús, suꞌwe ꞌa ngwa tiye yu bra kanꞌ, chaꞌ wa sꞌni ꞌa nchkatiꞌ yu ñaꞌan yu ꞌin Jesús. Wa ynan yu chaꞌ nchkwiꞌ ntenchaꞌ ꞌin Jesús, loꞌo nchka ꞌa tiꞌ yu ñaꞌan yu ska chaꞌ tnun nukuꞌni Jesús. 9 Kaꞌan ꞌa chaꞌ mnichaꞌ yu ꞌin Jesús bra kanꞌ,loꞌo ja mxkwen ꞌa Jesús ꞌin yu siyaꞌ ti. 10 Loꞌo ndiꞌin sti joꞌonu lka ndloo loꞌo mstru nu nduꞌu chaꞌ joꞌo; mstya ꞌa neꞌkanꞌ kiꞌya ꞌin Jesús, kaꞌan ꞌa chaꞌ kuxi ykwiꞌ neꞌ kanꞌ ꞌin yu.11Bra kanꞌ lye ꞌa mda Herodes nu tiꞌí ꞌin Jesús; ngwañaꞌansndaru ꞌin yu, kuxi ꞌa yꞌni neꞌ loꞌo. Mxkuꞌ neꞌ teꞌ suꞌweꞌa ñaꞌan ꞌin yu bra kanꞌ, chaꞌ kaja ñaꞌan nu xtyi lyoꞌo neꞌꞌin yu. Teꞌ nduwi ꞌa ñaꞌan lka ran, sa ñaꞌan ñaꞌan steꞌ reemxkuꞌ neꞌ ꞌin yu. Bra kanꞌmsuꞌwa Herodes ꞌin Jesús ndyaaxiyaꞌ nde seꞌen ndiꞌin Pilato. 12Tsan kanꞌ ngwa suꞌwa chaꞌꞌin Herodes loꞌo Pilato xiyaꞌ; yuꞌwi ꞌa chaꞌ wsuun ꞌin neꞌ tikulo la, loꞌo ni yꞌni xuꞌwe neꞌ chaꞌ ꞌin neꞌ xiyaꞌ.

Page 140: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 23:13 140 SAN LUCAS 23:22Ngulo Pilato tñan chaꞌ kujwi neꞌ ꞌin Jesús

13 Bra kanꞌ mxoꞌ tiꞌin Pilato ꞌin nchga sti joꞌo nu lkandloo, loꞌo nchga neꞌ wsiya, loꞌo nchga nten kichen.14Ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ bra kanꞌ:

―Ti kwiꞌ ꞌwan mdiyan loꞌo wan ꞌin yu kiꞌyu re seꞌenndiꞌiǐn, ndukwin wan chaꞌ lye ꞌa nskwen tikeeꞌ yu ꞌin taꞌakichen tyi wan―ndukwin yu ꞌin neꞌ―. Wa ykwiǐnꞌ loꞌo yure tloo nchga wan; wa naꞌan wan chaꞌ ja ska kiꞌya ndyijaꞌin yu ꞌñaǎn, sa ñaꞌan kiꞌya nu mstya wan ꞌin yu. 15 Kwiꞌngwañaꞌan Herodes, ja mjwi kiꞌya nu xtya yu kula kanꞌ ꞌinJesús re, kanꞌ chaꞌ wa mda yu kula kanꞌ ꞌin yu ndyaan yuseꞌen ndiꞌiǐn xiyaꞌ. Ja ska chaꞌ kuxi yꞌni yu sikwa, kanꞌ chaꞌja ndiꞌin ꞌa chaꞌ kaja yu chaꞌ ꞌñaǎn. 16 Taǎn chinꞌ nu tiꞌíꞌin yu kulo ndukwa la, bra kanꞌ kulaǎn ꞌin yu ―ndukwinPilato ꞌin neꞌ.

17 Nchga yijan laja taꞌa pascua, bra kanꞌ ndlaa yugobernador ꞌin ska ti presu ngwa ti ñaꞌan; 18 kanꞌ chaꞌmdyisnan nchga nten kichen, kwen ꞌa msiꞌya neꞌ suꞌwa ti,mjñan neꞌ xka presu ꞌin Pilato:

―¡Ja kulaa ꞌin yu kiꞌyu re! ―ndukwin neꞌ―. ¡Yaa loꞌooꞌin yu re! ¡Kulaa ꞌin Barrabás kanꞌ, chaꞌ tyoꞌo yu ngwa tiñaꞌan!

19Nanwamsuꞌwaneꞌ ꞌin Barrabás kanꞌ niꞌ ñaꞌan chkwansiꞌya chaꞌ mdatsaa ꞌa yu ꞌin nten kichen chaꞌ xuun neꞌ loꞌoneꞌ xka laꞌa tsuꞌ nu lka ndloo. Bra kanꞌ yjwi ꞌa Barrabásꞌin nten. 20Ngwa tiꞌ Pilato kulaa ꞌin Jesús, kanꞌ chaꞌ xiyaꞌykwiꞌ yu loꞌo neꞌ. 21 Kwen la mxkwen nten kaꞌan kanꞌ ꞌinPilato bra kanꞌ:

―¡Jwiꞌin kaꞌaan lyaa ꞌin yu lo wsi chaꞌ kaja yu! ―nduk-win neꞌ―. ¡Jwiꞌin kaꞌaan lyaa ꞌin yu lo wsi! ―ndukwinnten kaꞌan kanꞌ bra kanꞌ.

22Wa mdaꞌa snan yaꞌ ykwiꞌ Pilato loꞌo neꞌ bra kanꞌ:

Page 141: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 23:23 141 SAN LUCAS 23:31―¿Ni sa ñaꞌan chaꞌ kuxi yꞌni yu re a? Ja ska chaꞌ kuxi

ꞌin yu re ndyija ꞌñaǎn―ndukwin Pilato―, kanꞌ chaꞌ ja nꞌniꞌa chaꞌ kaja yu. Suꞌwe la si taǎn chinꞌ nu tiꞌí ꞌin yu, chunꞌndiꞌin la kulaǎn ꞌin yu.

23 Bra kanꞌ kwen la msiꞌya neꞌ mxkwen neꞌ ꞌin Pilato,chaꞌ jwiꞌin kaꞌan lya ꞌin Jesús lo wsi. Lye ꞌa ykwiꞌ ntenkichen, loꞌo sti joꞌo nu lka ndloo ykwiꞌ ꞌa neꞌ, kanꞌ chaꞌkeeꞌ ꞌa mslyaa Pilato kuꞌni tñan nu ngwa tiꞌ neꞌ. 24Bra kanꞌmda yu chabiyaꞌ chaꞌ ka chaꞌ nu mjñan neꞌ. 25 Ngulaa yuꞌin Barrabás nu yꞌni ꞌa chaꞌ wsuun, nu wa yjwi ꞌin nten,chaꞌ kanꞌ lka nu ngulo suwi nten kichen chaꞌ tyoꞌo ñaꞌanchkwan. Bra kanꞌ mda Pilato ꞌin Jesús ꞌin neꞌ chaꞌ kuꞌni neꞌsa ñaꞌan nu nchka ti tiꞌ neꞌ kuꞌni neꞌ loꞌo yu.

Mjiꞌin kaꞌan neꞌ ꞌin Jesús lo wsi26 Bra kanꞌ ndyaa loꞌo sndaru ꞌin Jesús chaꞌ jwiꞌin kaꞌan

neꞌ ꞌin yu lo wsi. Bra kanꞌ ndyukwa taꞌa sndaru loꞌo skanten nu naan Simón, nu ndyaan yu yaa yu niꞌ kixinꞌ; neꞌkichen Cirene lka yu kanꞌ. Kanꞌ ngulo sndaru tñan ꞌin yuchaꞌ kwiꞌya yu wsi nu mdiꞌya Jesús.

27 Kaꞌan ꞌa nten ndyaa ñaꞌan neꞌ ꞌin Jesús. Kwiꞌ ng-wañaꞌan, mdaꞌan kaꞌan ꞌa neꞌ kunaꞌan, nganaan ꞌa neꞌ;kwen ꞌa msiꞌya neꞌ chaꞌ xiꞌin ꞌa tiꞌ neꞌ chaꞌ ꞌin Jesús. 28 Brakanꞌ naꞌan Jesús seꞌen nduun neꞌ kunaꞌan kanꞌ, ykwiꞌ yuloꞌo neꞌ kanꞌ:

―ꞌWan neꞌ kunaꞌan Jerusalén re, ja kunaan ꞌa wan chaꞌꞌñaǎn ―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ―. Suꞌwe la kunaan wanchaꞌ ꞌwan, ti ykwiꞌ ti wan, chaꞌ ꞌin sñiꞌ wan. 29 Wa tiya titsan kuxi ꞌwan, bra kanꞌ chkwiꞌ nten chaꞌ re: “Suꞌwe landiꞌin ska nu kunaꞌan nu ja ya tyiꞌin sñiꞌ, nu ja ya kuꞌnikala ska nten, nu ja ya ta katiꞌ ska nu xuwe” nchkwin neꞌ.30Bra kanꞌ tyisnan nten xiꞌya: “Suꞌwe la si tiyu kiꞌya kwanchuanꞌ, skunꞌ mondun yuu chuanꞌ, chaꞌ tsaa tii chaꞌ ꞌñaansiyaꞌ ti.” Ngwañaꞌan chkwiꞌ neꞌ bra kanꞌ. 31 Ñaꞌan wan

Page 142: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 23:32 142 SAN LUCAS 23:37sa ñaꞌan nu ngiꞌni neꞌ loꞌoǔn ni. ¿Ni sa ñaꞌan kuꞌni neꞌloꞌo wan neꞌ judío bra kanꞌ sikwa? Suꞌwe ꞌa chaꞌ nu ndiꞌinꞌñaǎn; sa ñaꞌan lka ska yka nu ngaꞌá ꞌa, ngwañaꞌan suꞌwendiꞌin tiyeěn loꞌo Ndiose Stiǐn. Loꞌo ꞌwan, ja suꞌwe chaꞌ nunchka ꞌwan; wa ndla ti tyii chaꞌ ꞌwan ngwa ti ñaꞌan, chaꞌ sañaꞌan lka ska yka nkwi, ngwañaꞌan lkawan loꞌo taꞌa kichentyi wan―ndukwin Jesús ꞌin neꞌ kanꞌ.

32Loꞌo ndyaa loꞌo neꞌ ꞌin xa tyukwa nten nu tnun ꞌa kiꞌyandiꞌin ꞌin neꞌ, chaꞌ suꞌwa ti kujwi neꞌ ꞌin nten kanꞌ loꞌoJesús. 33 Bra nu mdiya neꞌ seꞌen naan La Calavera (kiꞌyaseꞌen nskwa tijyan ke jyoꞌo), bra kanꞌ mjiꞌin kaꞌan neꞌ ꞌinJesús lo wsi la kanꞌ. Kwiꞌ ngwañaꞌan, mjiꞌin kaꞌan neꞌ ꞌintaꞌa tyukwaa nten nu mdiꞌin kiꞌya tnun ꞌin; mjiꞌin kaꞌanneꞌ ꞌin ska yu kuxi kanꞌ lo xka yka wsi nu nduun laꞌa seꞌenkwin seꞌen ngaꞌan Jesús, bra kanꞌ mjiꞌin kaꞌan neꞌ ꞌin xkayu kuxi kanꞌ lo xka yka wsi nu nduun laꞌa seꞌen kaa. 34Xanu ti ndiꞌin sndaru nu mjiꞌin kaꞌan ꞌin neꞌ lo wsi, bra kanꞌykwiꞌ Jesús loꞌo Ndiose Sti yu:

―Stiǐn―ndukwin yu―, kuꞌnii chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin neꞌ re, jajlyo ꞌa tiꞌ neꞌ ni chaꞌ lka ngiꞌni neꞌ ngwañaꞌan.

Bra kanꞌ ngutsaa sndaru kanꞌ steꞌ Jesús xa nu ndiꞌin jyati neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ. 35 Loꞌo mdiꞌin ꞌa nten nu ñaꞌan kwiꞌyaꞌin Jesús. Loꞌo neꞌ wsiya mstyi lyoꞌo neꞌ ꞌin Jesús bra kanꞌ.Nde ñaꞌan ykwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ:

―Ngulaa yu ꞌin xka la nten nu ngwa xkanꞌ; loꞌo ni,ndiꞌin chaꞌ kulaa yu ꞌin yu, ti ykwiꞌ ti yu, si chañi chaꞌ lkayu Krixtu nu ngulo suwi Ndiose ꞌin ndijyan lo chalyuu re―ndukwin neꞌ kanꞌ.

36 Loꞌo sndaru kanꞌ, mstyi lyoꞌo neꞌ ꞌin yu ndijyan neꞌkwiꞌ seꞌen nduun wsi, mda neꞌ mñun tiyeꞌ chaꞌ koꞌo yu.37 Bra kanꞌ ykwiꞌ neꞌ kanꞌ loꞌo yu:

―Kulaa ꞌiin ti ykwiiꞌ ti, si chañi lkaa Ree ꞌin neꞌ judío―ndukwin sndaru kanꞌ ꞌin Jesús.

Page 143: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 23:38 143 SAN LUCAS 23:4738Wa ngaꞌan letra ke wsi seꞌen ngaꞌan Jesús nu nchkwiꞌ:

“Yu re lka yu Ree nu lka ndloo la ꞌin neꞌ judío.” Snanlo chaꞌ nu nchkwiꞌ nten ngaꞌan chaꞌ kanꞌ: chaꞌ griegongaꞌan, loꞌo chaꞌ latín ngaꞌan, loꞌo chaꞌ nu nchkwiꞌ neꞌjudío ngaꞌan.

39 Bra kanꞌ chen ñaꞌan ykwiꞌ ska yu kunan taꞌa ngaꞌanJesús lo wsi kanꞌ:

―Si chañi chaꞌ Krixtu lkaa, kulaa ꞌiin ti ykwiiꞌ ti sikwa;loꞌo ꞌware, kulaa ꞌwa ―ndukwin yu ꞌin Jesús.

40 Bra kanꞌ mxkwen xka yu kunan ꞌin taꞌa yu:―¿Ja ntseen ꞌin Ndiose sikwa a? Suꞌwa ti nu tiꞌí ndijian

taꞌa snaan ni ―ndukwin yu ꞌin taꞌa kunan yu―. 41 Ñi ꞌandiꞌin chaꞌ ta neꞌ nu tiꞌí ꞌñaan, chaꞌ kanꞌ ndiꞌin chaꞌ kaꞌñaan siꞌya chaꞌ kuxi nu yꞌnian; loꞌo yu re, ja ska chaꞌ kuxiyꞌni yu re.

42 Bra kanꞌ ykwiꞌ yu kanꞌ loꞌo Jesús:―Yu kula Jesús ―ndukwin―, tyuꞌwi tiiꞌ ꞌñaǎn xa nu

tyisnan chaꞌ kaa ndloo ―ndukwin yu kunan kanꞌ.43Mxkwen Jesús ꞌin yu bra kanꞌ:―Chañi chaꞌ nchkwiǐnꞌ loꞌoo―ndukwin―, ti kwiꞌ tsan

ni ka tyiꞌiin loꞌoǔn la seꞌen suꞌwe ꞌa, seꞌen ndiꞌin Ndiosende niꞌ kwan―ndukwin Jesús ꞌin yu.

Ngujwi Jesús44 Ndiꞌya kwan ngwa, bra kanꞌ ngwa tla tyukwi ñaꞌaan

chalyuu; ngwa tla sa ñaꞌan yaꞌ nu mdiya bra wa snan siin,45 loꞌo ngwa tla loo kwichaa bra kanꞌ. Teꞌ tlyu nu ndukwiniꞌ lyaa tnun kanꞌ, mdoꞌo yuꞌwe teꞌ kanꞌ jluꞌwe la bra kanꞌ.46 Loꞌo kwen ꞌa msiꞌya Jesús:

―Stiǐn, tiꞌyaa kasiya ꞌñaǎn ―ndukwin yu.Bra wa ykwiꞌ yu chaꞌ kanꞌ, bra ti ngujwi yu bra kanꞌ.47 Bra nu naꞌan capitán ꞌin sndaru romano sa ñaꞌan

ngwa chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ yꞌni tnunyu ꞌinNdiose. Ndeñaꞌanykwiꞌ yu bra kanꞌ:

Page 144: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 23:48 144 SAN LUCAS 23:56

―Chañi chaꞌ ja mdiꞌin kiꞌya ꞌin ayman re siyaꞌ ti―ndukwin capitán ꞌin sndaru kanꞌ.

48Nchga nten nu ndiꞌin nde kwa bra kanꞌ, xa wa naꞌanneꞌ nchga chaꞌ nungwakanꞌ, mdoꞌo neꞌ ndyaa neꞌ bra kanꞌ.Mjiꞌin neꞌ ndukunꞌ neꞌ tijyan tiye neꞌ ndyaa neꞌ chaꞌ xiꞌinꞌa tiꞌ neꞌ. 49 La kanꞌ nganun nchga taꞌa suꞌwe nsuꞌwi Jesúsnde seꞌen nduun wsi, loꞌo neꞌ kunaꞌan nu wa mdaꞌan loꞌoyu ti bra nu mdyisnan ti tñan ꞌin yu nde Galilea, nganunneꞌ kanꞌ tijyuꞌ ti ñaꞌan kwiꞌya neꞌ chaꞌ nu nchka kanꞌ.

Mtsiꞌ ayman Jesús50 Wa ndiya ska nten suꞌwe nu ngiꞌni tnun ꞌin Ndiose,

Se naan yu kula kanꞌ. Arimatea lka kichen tyi yu; ndiꞌinkichen kanꞌ lo yuu ꞌin Judea. Ska nu lka tñan lka Se kanꞌ,suꞌwa ti ndukwa yu loꞌo nchga neꞌ wsiya ꞌin neꞌ judío. 51Tingwa sꞌni wa ngita ꞌa Se kanꞌ sa ñaꞌan bra kan Ndiose chaꞌka Ni ndloo la lo chalyuu, kanꞌ chaꞌ ja ngwa suꞌwa chaꞌꞌin yu loꞌo taꞌa wsiya yu chaꞌ mstya neꞌ kiꞌya ꞌin Jesús.52 Ndyaa Se bra kanꞌ, ndyaa seꞌen ndiꞌin Pilato chaꞌ jñanchabiyaꞌ tsaa loꞌo ꞌin ayman Jesús chaꞌ kutsiꞌ ꞌin aymankanꞌ. 53Mdiꞌya neꞌ ꞌin ayman kanꞌ lo wsi, bra kanꞌ mxiinSe ska teꞌ luwi chunꞌ ayman Jesús; yaa loꞌo neꞌ ꞌin aymankanꞌmsuꞌwa neꞌ ꞌin yu ska niꞌ kwaa seꞌen ngulu neꞌ siꞌ yuu,seꞌen ja ya kutsiꞌ neꞌ ꞌin nten siyaꞌ ti. 54 Tsan taꞌa siin lkakanꞌ, kanꞌ chaꞌ ngiꞌni kuwe tiꞌ neꞌ chaꞌ wa tyisnan ti taꞌa.

55 Loꞌo neꞌ kunaꞌan nu yan loꞌo Jesús nde Galilea ni, yaañaꞌan neꞌ ꞌin Se kanꞌ, chaꞌ ñaꞌan niꞌ kwaa seꞌen nsu aymanJesús, chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ neꞌ la nde yaꞌ msuꞌwa neꞌ ꞌin aymankanꞌ. 56 Bra kanꞌ mxitukwi neꞌ ndyaan neꞌ lo kichen xiyaꞌ.Loꞌo yꞌni xuꞌwe neꞌ tyiꞌa nu xi tyiꞌi, loꞌo sete nu suꞌwe tyiꞌichaꞌ xuꞌwi chunꞌ ayman kanꞌ. Bra kanꞌ mxitñaꞌ neꞌ tsantaꞌa kanꞌ, sa ñaꞌan nu ndukwa tñan lo kityi kula chaꞌ kuꞌnineꞌ.

Page 145: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 24:1 145 SAN LUCAS 24:1124

Ndyuꞌu Jesús xiyaꞌ1Wa kiꞌya ti xaa tsan kulo ꞌin smnan kanꞌ, tlya ꞌa ndyaa

neꞌ kunaꞌan kanꞌ tuꞌwa kwaa seꞌen mtsiꞌ ayman Jesús.Mbiꞌya neꞌ tyiꞌa xi tyiꞌi nuwayꞌni xuꞌweneꞌ. Loꞌo xka ta neꞌkunaꞌan ndyaa loꞌo neꞌ. 2 Ndiya neꞌ tuꞌwa kwaa, bra kanꞌnaꞌan neꞌ kee nu nchkunꞌ tuꞌwa kwaa kanꞌ, chaꞌ ja nduunꞌa kee kanꞌ tuꞌwa kwaa; ndukwa laa ti kwaa kanꞌ. 3 Ytenneꞌ niꞌ kwaa chaꞌ ñaꞌan neꞌ, loꞌo ja nsu ꞌa ayman Jesús brakanꞌ. 4 Ytsen ꞌa neꞌ kunaꞌan kanꞌ bra kanꞌ, ja jlyo ꞌa tiꞌ neꞌsa ñaꞌan nu kuꞌni neꞌ. Bra kanꞌ naꞌan neꞌ chaꞌ loꞌo nduuntukwa yu kiꞌyu seꞌen ndiꞌin neꞌ; nduwi ꞌa steꞌ yu kiꞌyu kanꞌ.5Msnan yuꞌwi tiye neꞌ kunaꞌan kanꞌ bra kanꞌ, mdyisti neꞌlyuu chaꞌ ytsen ꞌa neꞌ ꞌin yu kiꞌyu kanꞌ. Bra kanꞌ ykwiꞌ yukanꞌ loꞌo neꞌ:

―¿Ni chaꞌ ndaꞌan naan wan ꞌin ska nten nu luꞌu seꞌennsu ayman re a? ―ndukwin neꞌ―. 6 Ja nsu ꞌa yu kanꞌ ndere, chaꞌ wa ndyuꞌu yu xiyaꞌ. Tyaa yuꞌwi tiꞌ wan sa ñaꞌanchaꞌ nu ndukwin yu ꞌwan bra nu ti ndiꞌin wan nde Galilea.7Ykwiꞌ yu nu wa yan yu lo chalyuu chaꞌ ngwa yu nten, waytsaꞌ yu ꞌwan nungwa xkanꞌ chaꞌ ta neꞌ ꞌin yu yaꞌ neꞌ xaꞌan,chaꞌ jwiꞌin kaꞌan neꞌ ꞌin yu lo wsi. La mdaꞌa snan tsan, brakanꞌ tyuꞌu yu xiyaꞌ, ndukwin yu.

8 Bra kanꞌ ndyaa yuꞌwi tiꞌ neꞌ kunaꞌan kanꞌ nchga chaꞌnu ykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ ti ngwa xkanꞌ la chaꞌ ꞌin ykwiꞌ yu.9Mdyituun neꞌ, mdoꞌo neꞌ ndyaan neꞌ lo kichen, ngala neꞌseꞌen ndiꞌin tii xka neꞌ nu yꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Jesús. Brakanꞌ ytsaꞌ neꞌ kunaꞌan kanꞌ nchga chaꞌ kanꞌ ꞌin neꞌ, kanꞌchaꞌ ngwa chaꞌ nchga neꞌ nu mdaꞌan loꞌo Jesús ynan neꞌchaꞌ kanꞌ bra kanꞌ. 10 Nde lka sa ñaꞌan naan nu kunaꞌannu yaa tuꞌwa kwaa kanꞌ: yaa Liya Magdalena, loꞌo Xnan,loꞌo Liya jyaꞌan Santiago, loꞌo xka la neꞌ kunaꞌan. 11 Siꞌingwañaꞌan ngwa, mskeꞌ tiꞌ neꞌ nu yꞌni xaꞌan kanꞌ; nan wa

Page 146: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 24:12 146 SAN LUCAS 24:19yten chaꞌ chen ñaꞌan ke neꞌ kunaꞌan kanꞌ, mskeꞌ tiꞌ neꞌ. Jandyaa ñaꞌan tiꞌ neꞌ chaꞌ nu ytsaꞌ neꞌ kunaꞌan kanꞌ ꞌin neꞌsiyaꞌ ti.

12 Ni siya ngwañaꞌan mskeꞌ tiꞌ neꞌ, bra ti msnan Tyundyaa yu tuꞌwa kwaa kanꞌ. Bra kanꞌ naꞌan Tyu niꞌ kwaakanꞌ, chaꞌ xka laꞌa ti nsu teꞌ nu mxiin chunꞌ ayman Jesúsnu ngwa xkanꞌ. Bra kanꞌ mdoꞌo Tyu ndyaan yu nde seꞌenndiꞌin neꞌ xiyaꞌ, mdaꞌan ꞌa chaꞌ tiye neꞌ sa ñaꞌan ngwa chaꞌja nsu ꞌa ayman kanꞌ.

Nde ñaꞌan ngwa xa ndyaa neꞌ tuwiin nde Emaús13 Ti kwiꞌ tsan kanꞌ mdoꞌo yu tukwa yu ndyaa yu nde

kichen Emaús. Kichen kanꞌ nsuꞌwi tii xka kilómetro biyaꞌtijyuꞌ ꞌin Jerusalén. 14Mdaꞌan ti yu tuwiin, nchkwiꞌ ꞌa yuloꞌo taꞌa yu chaꞌ ꞌin nchga chaꞌ nu ngwa bra kanꞌ. 15 Tinchkwiꞌ luwe yu ꞌin chaꞌ kanꞌ, bra kanꞌ mdukwa ykwiꞌJesús ꞌin yu, suꞌwa ti ndaꞌan Jesús loꞌo yu. 16 Naꞌan yuchinꞌ ꞌin Jesús, loꞌo ja ngwa xuꞌwi lyo suꞌwe yu ꞌin Jesús,chaꞌ nsuꞌwi ska chaꞌ nu ndukunꞌ xaa kiloo yu. 17 Bra kanꞌmnichaꞌ Jesús ꞌin yu:

―¿Ni sa ñaꞌan chaꞌ nchkwiꞌ luwe wan chaꞌ ndijyan wantuwiin re? ¿Ni chaꞌ lka xiꞌin ꞌa tiꞌ wan? ―ndukwin Jesúsꞌin neꞌ.

Bra ti ndyaa tuun yu, 18mxkwen ska yu nu naan Cleofasꞌin Jesús:

―Tyukwi ñaꞌaan chalyuu wa jlyo tiꞌ neꞌ nan lka ngwande Jerusalén tsan nu tka mdijin ti. ¿Ta xka ti nuꞌwin nuja jlyo tiꞌ nan lka nu ngwa nde Jerusalén kwa a? Jlyo tiꞌnchga neꞌ xka kichen nu yaa taꞌa kwa.

19―¿Nan lka ngwa a? ―ndukwin Jesús ꞌin yu.Bra kanꞌ mxkwen yu ꞌin Jesús:―Chaꞌ ꞌin Jesús Nazaret ―ndukwin yu―, ska nten nu

ykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten ngwa yu. Ngwa ꞌa ꞌin yuchkwiꞌ yu, loꞌo ngwa ꞌa ꞌin yu kuꞌni yu kaꞌan ꞌa chaꞌ tnun

Page 147: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 24:20 147 SAN LUCAS 24:29chabiyaꞌ ꞌin Ndiose; kaꞌan ꞌa nten naꞌan ꞌin chaꞌ tnun kanꞌ.20 Bra kanꞌ sti joꞌo nu lka ndloo loꞌo neꞌ nu lka tñan, mdaneꞌ ꞌin yu yaꞌ neꞌ wsiya chaꞌ kujwi neꞌ ꞌin yu lo wsi. 21Wamdijin snan tsan nu ngwa chaꞌ kanꞌ. Loꞌo bare ni, ndyaañaꞌan ꞌa tiꞌ ba ꞌin yu nu ngwa xkanꞌ, chaꞌ kanꞌ lka nu kulaaꞌin neꞌ Israel taꞌaan, chaꞌ ja ka ꞌa neꞌ xka laꞌa tsuꞌ ka ndloola ꞌñaan, chaꞌ tyiꞌin suꞌwean lo yuu kichen tyian, ngwa tiꞌba. 22 Loꞌo ni, mxitsen chinꞌ neꞌ kunaꞌan taꞌa ndaꞌan baꞌwa, chaꞌ tlya ꞌa yaa neꞌ kunaꞌan kanꞌ tuꞌwa kwaa, 23 loꞌoja ndyija ꞌa ayman Jesús kanꞌ ꞌin neꞌ, niꞌ kwaa. Ndyaan neꞌbra kanꞌ, ytsaꞌ neꞌ ꞌwa chaꞌ wa naꞌan neꞌ ska chaꞌ tnun. Nanngwaꞌu tloo ti tukwa angajle ꞌin neꞌ kunaꞌan kanꞌ; ndukwinangajle kanꞌ ꞌin neꞌ chaꞌ wa ndyuꞌu Jesús xiyaꞌ ni. 24 Bra tiyaa chinꞌ neꞌ taꞌa yꞌni xaꞌan ba tuꞌwa kwaa bra kanꞌ, naꞌanneꞌ ꞌin angajle kanꞌ sa ñaꞌan nu ndukwin nu kunaꞌan kanꞌ,loꞌo ja naꞌan neꞌ ꞌin ykwiꞌ Jesús.

25Bra kanꞌ ykwiꞌ Jesús loꞌo yu nu taꞌa ndijyan yu tuwiinkanꞌ:

―Ti lyiji ꞌa chaꞌ ꞌwan chaꞌ ka biyaꞌ suꞌwe tiꞌ wan nchgachaꞌ; keeꞌ ꞌa nxñi wan nchga chaꞌ nu ngwaꞌu ayman nuykwiꞌ chaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni. 26 ¿Ta siꞌi nanndukwa chaꞌ tyijin nu nka Krixtu kanꞌ nu tiꞌí sa ñaꞌan nungwa ni a? Chunꞌ ndiꞌin la sten Krixtu seꞌen suꞌwe ꞌa ñaꞌanseꞌen nu ka tnun la ti yu.

27Bra kanꞌmdyisnan Jesús ngwaꞌu yu ꞌin neꞌ, nchga chaꞌnu wa ndukwa lo kityi kula chaꞌ ꞌin ykwiꞌ yu. Mdyisnanyu loꞌo kityi nu ngwaꞌan ayman Moisés, bra kanꞌ ykwiꞌ yunchga chaꞌ nu ndukwa lo kityi nu ngwaꞌan neꞌ nu ykwiꞌchaꞌ ꞌin Ndiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni.

28Wa tiya ti neꞌ tuꞌwa kichen seꞌen ndyaa neꞌ, bra kanꞌyꞌni Jesús sa ñaꞌan si ti tsaa la yu tuwiin tijyuꞌ la. 29 Brakanꞌ lye ꞌa ykwiꞌ neꞌ loꞌo yu chaꞌ kanun yu seꞌen ndiꞌin neꞌ.Ndukwin neꞌ ꞌin yu:

Page 148: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 24:30 148 SAN LUCAS 24:38―Kanun loꞌo ba chaꞌ wa msiin ꞌa ni, wa kiꞌya ti tla.Bra kanꞌ yten Jesús niꞌ ñaꞌan chaꞌ kanun yu loꞌo neꞌ.

30 Wa ndukwa yu loꞌo neꞌ tuꞌwa msaa, bra kanꞌ msñi yuska jaxlya, ndya yu xuꞌwe ꞌin Ndiose; bra kanꞌ msuꞌwe yujaxlya kanꞌ, chaꞌ ta yu ku neꞌ. 31Ti kwiꞌ bra ngala xaa kilooneꞌ, loꞌo yuꞌwi lyo suꞌweneꞌ ꞌin yu. Bra kanꞌmdoꞌo yu seꞌenndukwa neꞌ ndyaa yu, ja naꞌan ꞌa neꞌ ꞌin yu bra kanꞌ. 32Brati ykwiꞌ neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ bra kanꞌ:

―¿Ta siꞌi chañi chaꞌ suꞌwe ꞌa ngwa tiyean ni a? ―nduk-win―. Tiin ti mdiꞌin kasiya ꞌñaan bra nu mdiyan yunchkwiꞌ yu loꞌoan tuwiin, chunꞌ wa ngwaꞌu yu ꞌñaan sañaꞌan nu nchkwiꞌ kityi kula ―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌa neꞌ.

33Bra kanꞌ chinꞌ ti bra ngununneꞌ, bra timsñi neꞌ tuwiinndyaan neꞌ nde Jerusalén xiyaꞌ. Bra kanꞌ ngala neꞌ ndeseꞌen ndyoꞌ tiꞌin taꞌa tii xka neꞌ nu yꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Jesúskanꞌ, loꞌo chinꞌ xka ta taꞌa ndaꞌan neꞌ ndiꞌin neꞌ kanꞌ. 34Brati ykwiꞌ neꞌ nu ndiya kanꞌ loꞌo neꞌ nu tka ngala ti bra kanꞌ:

―Chañi chaꞌ wa ndyuꞌu Jesús xiyaꞌ ―ndukwin neꞌ―.Wa naꞌan Simón ꞌin yu.

35 Bra kanꞌ loꞌo yu nu yaa nde kichen Emaús, ytsaꞌ yuꞌin taꞌa yu sa ñaꞌan nu ngwa ꞌin yu tuwiin; ndukwin yu sañaꞌan ngwa chaꞌ yuꞌwi lyo yu ꞌin Jesús bra numkwan Jesúsꞌin jaxlya nu yku yu bra kanꞌ.

Ngwaꞌu tloo Jesús ꞌin neꞌ nu yꞌni xaꞌan chaꞌ ꞌin Ni36 Ti nchkwiꞌ ti neꞌ chaꞌ kanꞌ loꞌo taꞌa neꞌ, loꞌo bra kanꞌ

mdiyan ykwiꞌ Jesús. Mdyituun yu jluꞌwe la seꞌen ndiꞌin neꞌchaꞌ chkwiꞌ yu loꞌo neꞌ:

―Tiin ti tyiꞌin kasiya ꞌwan ―ndukwin yu ꞌin neꞌ kanꞌbra kanꞌ.

37Ngitsen ti neꞌ ndiꞌin neꞌ bra kanꞌ, mdaꞌan ꞌa chaꞌ tiyeneꞌ, chaꞌ ska kwiꞌin ti naꞌan neꞌ, mskeꞌ tiꞌ neꞌ. 38 Bra kanꞌykwiꞌ Jesús loꞌo neꞌ kanꞌ:

Page 149: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 24:39 149 SAN LUCAS 24:47―¿Ni chaꞌ lka nu ngitsen wan ndiꞌin wan? ―nduk-

win―. ¿Ni chaꞌ lka nu nduwe ꞌa tiꞌ wan? ―ndukwin yuꞌin neꞌ―. 39Ñaꞌan wan yaǎnꞌ, ñaꞌan wan kiyaǎnꞌ; ti kwiǐnꞌlkaǎn. Kalaꞌ wan ꞌñaǎn, chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ wan chaꞌ naꞌ lkaǎn.Ska kwiꞌin ti ni, ja nsuꞌwi kunaꞌ ran, ja loꞌo tijyan nsuꞌwiran; loꞌo ni, wa naꞌan wan chaꞌ nsuꞌwi kunaǎnꞌ―ndukwinJesús ꞌin neꞌ.

40Bra kanꞌ ngwaꞌu yu yaꞌ yu, ngwaꞌu yu kiyaꞌ yu ꞌin neꞌ.41 Ja ngwa xuꞌwi lyo suꞌwe neꞌ ꞌin yu chunꞌ chaꞌ suꞌwe ꞌanka tiyeꞌ neꞌ, chaꞌ nduwe ꞌa tiꞌ neꞌ ñaꞌan neꞌ ꞌin yu xiyaꞌ.Kanꞌ chaꞌ ndukwin Jesús ꞌin neꞌ:

―¿Ta ja ndiya chinꞌ nan kuǔn ꞌwan a?42 Bra kanꞌ mda neꞌ sa yuꞌwe kula ngwiꞌi ꞌin yu, loꞌo sa

yuꞌwe skwaꞌ kwiñaꞌ kwitun.43―Suꞌwe―ndukwin Jesús bra kanꞌ.Msñi yu nan ku yu kanꞌ, yku yu ꞌin ran loꞌo neꞌ bra kanꞌ.

44 Bra ti ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ bra kanꞌ:―Chaꞌ nu tka ngwa ti ꞌñaǎn, kanꞌ lka chaꞌ nu wa ytsaǎnꞌ

ꞌwan bra nu ti mdiꞌiǐn loꞌo wan ti ngwa xkanꞌ ―ndukwinyu―. Bra kanꞌ niǐn ꞌwan chaꞌ ndiꞌin chaꞌ ka ꞌñaǎn nchgachaꞌ nu ndukwa chaꞌ ꞌñaǎn lo kityi nu ngwaꞌan aymanMoisés, loꞌo lo kityi nu ngwaꞌan ayman nu ykwiꞌ chaꞌ ꞌinNdiose loꞌo nten nu ngwa sꞌni, loꞌo lo kityi Salmos ndukwachaꞌ kanꞌ.

45 Bra kanꞌ ngwaꞌu Jesús ꞌin neꞌ nchga chaꞌ nu nchkwiꞌkityi kula kanꞌ: 46Kanꞌ ndukwin yu ꞌin neꞌ:

―Wa sꞌni ndukwa chaꞌ kajaǎn, chaꞌ naꞌ lkaǎn Krixtukanꞌ; lamdaꞌa snan tsan ngujwiǐn ni, bra kanꞌ ndukwa chaꞌtyuꞌuǔnxiyaꞌ. 47Bra kanꞌ ndiꞌin chaꞌ chkwiꞌwan chaꞌ ꞌñaǎnloꞌo nten tyukwi ñaꞌaan chalyuu. Nde Jerusalén tyisnanwan katsaꞌ wan chaꞌ kanꞌ ꞌin nten kulo ndukwa la. Ndiꞌinchaꞌ chkwiꞌ wan loꞌo nten chaꞌ ka wjyuꞌu tiꞌ neꞌ ꞌin chaꞌkuxi nu ndiꞌin ꞌin neꞌ, chaꞌ kulaa yaꞌ neꞌ ꞌin nchga chaꞌ kuxi

Page 150: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

SAN LUCAS 24:48 150 SAN LUCAS 24:53nu ngiꞌni neꞌ; bra kanꞌ kuꞌni Ndiose chaꞌ tlyu tiꞌ ꞌin nchgakiꞌya nu ndukwi neꞌ. 48 Loꞌo ꞌwan ni, ka chkwiꞌ wan chaꞌꞌñaǎn loꞌo nten, chaꞌ jlyo tiꞌ wan nchga chaꞌ nu wa ngwaꞌñaǎn. 49Loꞌo taǎn Tyiꞌiǐn ykwiǐnꞌ ꞌwan, chaꞌ wa ykwiꞌ Stiǐnchaꞌ ta Ni Tyiꞌi Ni ꞌwan; kanꞌ chaꞌ kanunwan nde Jerusalénre, sa ñaꞌan bra nu kaja jwersa ꞌin Tyiꞌi Ndiose ꞌwan, kanꞌnu tyoꞌo nde niꞌ kwan chaꞌ kan kanun niꞌ kasiya ꞌwan.

Mchkwen Jesús ndyaa Ni nde niꞌ kwan50 Bra kanꞌ mdoꞌo Jesús kichen Jerusalén kanꞌ, ndyaa

loꞌo Ni ꞌin neꞌ nde tuꞌwa kichen Betania kanꞌ. Nde kanꞌmskwen Jesús yaꞌ chaꞌ lkwan Ni ꞌin neꞌ. 51 Laja numdukwanNi ꞌin neꞌ, bra ti mdoꞌo Ni ndyaa Ni nde niꞌ kwanbra kanꞌ. 52Yꞌni tnun neꞌ kanꞌ ꞌin Ni, bra kanꞌmxitukwi neꞌndyaan neꞌ nde Jerusalén xiyaꞌ. Suꞌwe ꞌa ngwa tiye neꞌ brakanꞌ, 53 nchga bra mdaꞌan neꞌ niꞌ lyaa chaꞌ kuꞌni tnun neꞌꞌin Ndiose. Ngwañaꞌan ngwa chaꞌ kanꞌ.

Page 151: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

151

Chaʼ suʼwe nu nchkwiʼ chaʼ ʼin Jesucristo nu nka xʼnaanNew Testament in Chatino, Western Highland (MX:ctp:Chatino,

Western Highland)copyright © 1992 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Chatino, Western HighlandTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chatino, Zona Alta Occidental [ctp], MexicoCopyright Information

© 1992, Wycliffe Bible Translators, Inc.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Chatino, Western Highland

© 1992, Wycliffe Bible Translators, Inc.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-04-22

Page 152: KityinungwaꞌanLukasañaꞌanngwa chaꞌꞌinJesúscha nda antiyene nicha chan ayu wiZacaríasni lyaa kan . 22Chun ndi inla,brawamdo oZacaríasndeliya , brakan jangwa achkwi yulo

152PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 11 Jan 2020 from source files dated 30 Dec2019de5120df-8f34-5747-88ef-b19cf963f07d