[ปด]

อาณาจกรอยธยาจากวกพเดย สารานกรมเสรไปท: ปายบอกทาง, คนหา "กรงศรอยธยา" เปลยนทางมาทน สำาหรบธนาคาร ดท ธนาคารกรงศรอยธยา

สำาหรบความหมายอน ดท อยธยา ระวงสบสนกบ อโยธยา

อาณาจกรอยธยา

ราชอาณาจกร

←  

←  

←  

←

1893[1]–2310 →

ธงคาขาย ตราแผนดน

เขตแดนอาณาจกรอยธยาทแผขยายไปกวางขวางทสดในรชสมยสมเดจพระนเรศวรมหาราช ป 2148

เมองหลวง

- กรงเทพทวารดศรอยธยา

- พษณโลก (2006-2031) [2]

- ลพบร (2209-2231)

ภาษา ไทย

รฐบาลสมบรณาญาสทธราชยแบบศกดนา

พระมหากษตรย

 - 1893 - 1952 ราชวงศอทอง

 - 1952 - 2112 ราชวงศสพรรณภม

 - 2112 - 2172 ราชวงศสโขทย

 - 2172 - 2231 ราชวงศปราสาททอง

 - 2231 - 2310 ราชวงศบานพลหลวง

ยคประวตศาสตรยคกลาง และยคเรอเนซองส

 - 

สถาปนา1893[1]

 - 

รฐรวมประมขกบอาณาจกรสโขทย 2011

 - 

เรมตดตอกบโปรตเกส 2054

 - 

เสยกรงครงทหนง2112

 - 

ประกาศอสรภาพ2127

 - 

การยดอำานาจของสมเดจพระเพทราชา 2231

 - 

เสยกรงครงทสอง 7 เมษายน 2310

ปจจบนเปนสวนหนงของ

ประเทศไทย, ประเทศลาว, ประเทศกมพชา, ประเทศพมา

อาณาจกรอยธยา เปนอาณาจกรของชนชาตไทยในลมแมนำาเจาพระยาในชวง พ.ศ. 1893 ถง พ.ศ. 2310 มกรงศรอยธยาเปนศนยกลางอำานาจหรอราชธาน อาณาจกรอยธยานบวาเจรญรงเรองจนอาจถอไดวาเปนอาณาจกรทรงเรองมงคงทสดในภมภาคสวรรณภม[3] ทงยงมความสมพนธทางการคากบหลายชาต จนถอไดวาเปนศนยกลางการคาในระดบนานาชาต[4] เชน จน เวยดนาม อนเดย ญปน เปอรเซย รวมทงชาตตะวนตก เชน โปรตเกส สเปน ดตช (ฮอลนดา) และฝรงเศส ซงในชวงเวลาหนงเคยสามารถขยายอาณาเขตประเทศราชถงรฐฉานของพมา อาณาจกรลานนา มณฑลยนนาน อาณาจกรลานชาง อาณาจกรขอม และคาบสมทรมลายในปจจบน[5]

เนอหา

 [ซอน] 

1 กรงศรอยธยา 2 ประวต

o 2.1 การกำาเนดo 2.2 การขยายอาณาเขตo 2.3 การเสยกรงศรอยธยาครงทหนงo 2.4 การฟ นตวo 2.5 การลมสลาย

3 พระมหากษตรย o 3.1 รายพระนาม

4 การปกครอง 5 พฒนาการ 6 พฒนาการทางสงคมและการเมอง 7 ประชากรศาสตร

o 7.1 กลมชาตพนธo 7.2 ภาษา

8 ความสมพนธกบตางประเทศ 9 อางอง

o 9.1 บรรณานกรม 10 แหลงขอมลอน 11 ดเพม 12 แหลงขอมลอน

กรงศรอยธยา[แก]

กรงศรอยธยา (พ.ศ. 2209) วาดโดยบรษทดตชตะวนออก

กรงศรอยธยาเปนเกาะซงมแมนำาสามสายลอมรอบ ไดแก แมนำาปาสกทางทศตะวนออก, แมนำาเจาพระยาทางทศตะวนตกและทศใต และแมนำาลพบรทางทศเหนอ เดมทบรเวณนไมไดมสภาพเปนเกาะ แตสมเดจพระเจาอทองทรงดำารใหขดคเชอมแมนำาทงสามสาย เพอใหเปนปราการธรรมชาตปองกนขาศก ทตงกรงศรอยธยายงอยหางจากอาวไทยไมมากนก ทำาใหกรงศรอยธยาเปนศนยกลางการคากบชาวตางประเทศ และอาจถอวาเปน "เมองทาตอนใน" เนองจากเปนศนยกลางเศรษฐกจของภมภาค มสนคากวา 40 ชนดจากสงครามและบรรณาการ แมวาตวเมองจะไมตดทะเลกตาม

มการประเมนวา ราว พ.ศ. 2143 กรงศรอยธยามประชากรประมาณ 300,000 คน และอาจสงถง 1,000,000 คน ราว พ.ศ. 2243 ทำาใหเปนหนงในนครใหญทสดของโลกขณะนน[6] บางครงมผเรยกกรงศรอยธยาวา "เวนสแหงตะวนออก"[7][8]

ปจจบนบรเวณนเปนสวนหนงของอำาเภอพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา พนททเคยเปนเมองหลวงของไทยนน คอ อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา[9] ตวนครปจจบนถกตงขนใหมหางจากกรงเกาไปไมกกโลเมตร

ประวต[แก]

แผนทอษาคเนยประมาณ พ.ศ. 1953สมวงนำาเงน: อยธยาสเขยวเขม: ลานชาง

สมวง: ลานนาสสม: สโขทย

สแดง: จกรวรรดขะแมรสเหลอง: จามปาสนำาเงน: ไดเวยด

การกำาเนด[แก]

การกำาเนดอาณาจกรอยธยาทไดรบการยอมรบกวางขวางทสดนน อธบายวา รฐไทยซงมศนยกลางอยทกรงศรอยธยาในลมแมนำาเจาพระยา เจรญขนมาจากราชอาณาจกรละโว (ซงขณะนนอยใตการควบคมของขะแมร) และอาณาจกรสพรรณภม แหลงขอมลหนงระบวา กลางครสตศตวรรษท 14 เพราะภยโรคระบาดคกคาม สมเดจพระเจาอทองจงทรงยายราชสำานกลงไปทางใต ยงทราบลมนำาทวมถงอนอดมสมบรณของแมนำาเจาพระยา บนเกาะทลอมรอบดวยแมนำา ซงในอดตเคยเปนนครทาเรอเดนทะเล ชอ อโยธยา (Ayothaya) หรอ อโยธยาศรรามเทพนคร นครใหมนถกขนานนามวา กรงเทพทวารวดศรอยธยา ซงภายหลงมกเรยกวา กรงศรอยธยา แปลวา นครทไมอาจทำาลายได[10]

พระบรหารเทพธาน อธบายวา ชาวไทยเรมตงถนฐานบรเวณตอนกลาง และตอนลางของลมแมนำาเจาพระยามาตงแตพทธศตวรรษท 18 แลว ทงยงเคยเปนทตงของเมองสงขบร อโยธยา เสนาราชนคร และกมโพชนคร[11] ตอมา ราวปลายพทธศตวรรษท 19 อาณาจกรขอมและสโขทยเรมเสอมอำานาจลง พระเจาอทองทรงดำารจะยายเมองและกอสรางเมองขนมาใหมโดยสงคณะชางกอสรางไปยงอนเดยและไดลอกเลยนแบบฝงเมองอโยธยามาสรางและสถาปนาใหมชอวา กรงศรอยธยา

แหลงขอมลอนระบวา สมเดจพระเจาอทองเปนพอคาเชอสายจนทร ำารวยจากเพชรบร นครชายฝงทางใต ผซงยายมาแสวงหาโชคลาภในนครอโยธยา ชอของนครชถงอทธพลของศาสนาฮนดในภมภาค มการเชอวา นครแหงนมความเกยวของกบมหากาพยรามเกยรต ซงดดแปลงมาจากมหากาพยรามายณะของฮนด

การขยายอาณาเขต[แก]

ประวตศาสตรไทย

ยคกอนประวตศาสตร

บานเชยง ประมาณ 2500 ปกอน พ.ศ.

บานเกา ประมาณ 2000 ปกอน พ.ศ.

ยคอาณาจกร

สวรรณภมกอนพทธศตวรรษท 3- พทธศตวรรษท 5

โจฬะพทธศตวรรษท 2-17สวรรณโคมคำาพทธศตวรรษท 4-5

ทวารวด-นครชยศร-ศรจนาศะประมาณ พทธศตวรรษท 5-15

โยนกนาคพนธพ.ศ. 638-1088

คนธลพ.ศ. 994-1202

 เวยงปรกษา1090-1181

ศรวชยพ.ศ. 1202-1758

  ละโว1191 -1470

หรญเงนยางฯ1181 - 1805

 หรภญชย1206-1835

 

สงครามสามนคร พ.ศ. 1467-1470

  สพรรณภมละโวตามพรลงคลงกาสกะ

 

พรบพรนครศรธรรมราช

 สโขทย1792-1981

พะเยา1190-2011

เชยงราย1805-1835

ลานนา1835-2101อยธยา (1)

พ.ศ. 1893-2112  

  สค.ตะเบงชเวต  

  สค.ชางเผอก  เสยกรงครงท 1   พ.ศ. 2112

พษณโลก2106-2112

ลานนาของพมา2101-2317

  แควนลานนา  แควนเชยงใหม

กรงศรอยธยา (2)พ.ศ. 2112-2310

เสยกรงครงท 2สภาพจลาจลกรงธนบรพ.ศ. 2310-2325

ลานนาของสยาม2317-2442

  นครเชยงใหม    

กรงรตนโกสนทรพ.ศ. 2325-ปจจบน

  สงครามเกาทพ  อานามสยามยทธ  การเสยดนแดน

  มณฑลเทศาภบาล  สงครามโลก: ครงท 1 - ครงท 2

 

ยครฐประชาชาต

ประเทศไทย  ปฏวต พ.ศ. 2475  เปลยนแปลงชอประเทศ

  พ.ศ. 2475–2516  พ.ศ. 2516–ปจจบน

สหรฐไทยเดมพ.ศ. 2485-2489 

จดการ: แมแบบ • พดคย • แกไข

เมอถงปลายครสตศตวรรษท 14 อยธยากถกพจารณาวาเปน ชาตมหาอำานาจแขงแกรงทสดในอษาคเนยแผนดนใหญ อยธยาเรมครองความเปนใหญโดยเรมจากการพชตราชอาณาจกรและนครรฐทางเหนอ อยางสโขทย กำาแพงเพชรและพษณโลก กอนสนสดครสตศตวรรษท 15 อยธยาโจมตเมองพระนคร (องกอร) ซงเปนมหาอำานาจของภมภาคในอดต อทธพลขององกอรคอย ๆ จางหายไปจากลมแมนำาเจาพระยา และอยธยากลายมาเปนมหาอำานาจใหมแทน

อยางไรกด ราชอาณาจกรอยธยามไดเปนรฐทรวมเปนหนวยเดยวกน หากเปนการปะตดปะตอกนของอาณาเขต (principality) ทปกครองตนเอง และประเทศราชทสวามภกดตอพระมหากษตรยกรงศรอยธยาภายใตปรมณฑลแหงอำานาจ (Circle of Power) หรอระบบมณฑล (mandala) ดงทนกวชาการบางฝายเสนอ[12] อาณาเขตเหลานอาจปกครองโดยพระบรมวงศานวงศกรงศรอยธยา หรอผปกครองทองถนทมกองทพอสระของตนเอง ทมหนาทใหการสนบสนนแกเมองหลวงยามสงคราม กได อยางไรกด มหลกฐานวา บางครงทเกดการกบฏทองถนทนำาโดยเจาหรอพระมหากษตรยทองถนขนเพอตงตนเปนเอกราช อยธยากจำาตองปราบปราม

ดวยไรซงกฎการสบราชสนตวงศและมโนทศนคณธรรมนยม (meritocracy) อนรนแรง ทำาใหเมอใดกตามทการสบราชสนตวงศเปนทพพาท เจาปกครองหวเมองหรอผสงศกด (dignitary) ททรงอำานาจจะอางคณความดของตนรวบรวมไพรพลและยกทพมายงเมองหลวงเพอกดดนตามขอเรยกรอง จนลงเอยดวยรฐประหารอนนองเลอดหลายครง[13]

ตงแตครสตศตวรรษท 15 อยธยาแสดงความสนใจในคาบสมทรมลาย ทซงมะละกาเมองทาสำาคญ ประชนความเปนใหญ อยธยาพยายามยกทพไปตมะละกาหลายครง แตไรผล มะละกามความเขมแขงทงทางการทตและทางเศรษฐกจ ดวยไดรบการสนบสนนทางทหารจากราชวงศหมงของจน ในตนครสตศตวรรษท 15 แมทพเรอเจงเหอแหงราชวงศหมง ไดสถาปนาฐานปฏบตการแหงหนงของเขาขนทมะละกา เปนเหตใหจนไมอาจยอมสญเสยตำาแหนงยทธศาสตรนแกรฐอน ๆ ภายใตการคมครองน มะละกาจงเจรญรงเรองขนเปนหนงในคแขงทางการคาทยงใหญของอยธยา กระทงถกโปรตเกสพชตเมอ พ.ศ. 2054[14]

การเสยกรงศรอยธยาครงทหนง[แก]

เรมตงแตกลางครสตศตวรรษท 16 ราชอาณาจกรอยธยาถกราชวงศตองอโจมตหลายครง สงครามครงแรกคอ สงครามพระเจาตะเบงชเวต เมอ พ.ศ. 2091-92 แตลมเหลว การรกรานครงทสองของราชวงศตองอ หรอเรยกวา "สงครามชางเผอก"สมยพระมหาจกรพรรด เมอ พ.ศ. 2106 พระเจาบเรงนองทรงบงคบใหสมเดจพระมหาจกรพรรดยอมจำานน พระบรมวงศานวงศทรงถกพาไปยงองวะ และสมเดจพระมหทรา พระราชโอรสองคโต ทรงไดรบแตงตงเปนเจาประเทศราช[15][16] เมอ พ.ศ. 2111 ราชวงศตองอรกรานอกเปนครงทสาม และสามารถยดกรงศรอยธยาไดในปตอมา หนนพระเจาบเรงนองทรงแตงตงสมเดจพระมหาธรรมราชาธราชเปนเจาประเทศราช[16]

การฟ นตว[แก]

หลงพระเจาบเรงนองเสดจสวรรคตเมอ พ.ศ. 2124 สมเดจพระนเรศวรมหาราชทรงประกาศเอกราชแกกรงศรอยธยาอกสามปใหหลง อยธยาตอสปองกนการรกรานของรฐหงสาวดหลายครง จนในครงสดทาย สมเดจพระนเรศวรมหาราชทรงปลงพระชนมเมงจสวา (Mingyi Swa) อปราชาของราชวงศตองอไดในสงครามยทธหตถเมอ พ.ศ. 2135 จากนน อยธยากลบเปนฝายบกบาง โดยยดชายฝงตะนาวศรทงหมดขนไปจนถงเมาะตะมะใน พ.ศ. 2138 และลานนาใน พ.ศ. 2145 สมเดจพระนเรศวรมหาราชทรงถงกบรกรานเขาไปในพมาลกถงตองอใน พ.ศ. 2143 แตทรงถกขบกลบมา หลงสมเดจพระนเรศวรมหาราชเสดจสวรรคตเมอ พ.ศ. 2148 ตะนาวศรตอนเหนอและลานนากตกเปนของรฐองวะ อกใน พ.ศ. 2157[17] อยธยาพยายามยดรฐลานนาและตะนาวศรตอนเหนอกลบคนระหวาง พ.ศ. 2205-07 แตลมเหลว[18]

การคาขายกบตางชาตไมเพยงแตใหอยธยามสนคาฟมเฟอยเทานน แตยงไดรบอาวธยทโธปกรณใหม ๆ ดวย กลางครสตศตวรรษท 17 ระหวางรชสมยสมเดจพระนารายณมหาราช อยธยามความเจรญรงเรองมาก[19] แตในครสตศตวรรษท 18 อยธยาคอย ๆ สญเสยการควบคมเหนอหวเมองรอบนอก ผวาราชการทองถนใชอำานาจของตนอยางอสระ และเรมเกดการกบฏตอเมองหลวงขน

การลมสลาย[แก]

หลงจากยคสมยอนนองเลอดแหงการตอสของราชวงศ กรงศรอยธยาเขาส "ยคทอง" สมยทคอนขางสงบในครงหลงของครสตศตวรรษท 18 เมอศลปะ

วรรณกรรมและการเรยนรเฟ องฟ ยงมสงครามกบตางชาต กรงศรอยธยาสรบกบเจาเหงยน (Nguyễn Lords) ซงเปนผปกครองเวยดนามใต เพอการควบคมกมพชา เรมตงแต พ.ศ. 2258 แตภยคกคามทใหญกวามาจากราชวงศอลองพญาซงไดผนวกรฐฉานเขามาอยในอำานาจ

ชวง 50 ปสดทายของราชอาณาจกรมการสรบอนนองเลอดระหวางเจานาย โดยมพระราชบลลงกเปนเปาหมายหลก เกดการกวาดลางขาราชสำานกและแมทพนายกองทมความสามารถตามมา สมเดจพระทนงสรยาศนอมรนทร (พระเจาเอกทศ) พระมหากษตรยพระองคสดทาย บงคบใหสมเดจเจาฟาอทมพร พระอนชา ซงเปนพระมหากษตรยอยขณะนน สละราชสมบตและขนครองราชยแทน

พ.ศ. 2303 พระเจาอลองพญา ทรงยกทพรกรานอาณาจกรอยธยา หลงจากอยธยาวางเวนศกภายนอกมานานกวา 150 ป จะมกเพยงการนำาไพรพลเขาตอตกนเองเพอแยงชงอำานาจเทานน[20] ซงในขณะนน อยธยาเกดการแยงชงบลลงกระหวางเจาฟาเอกทศกบเจาฟาอทมพร อยางไรกด พระเจาอลองพญาไมอาจหกเอากรงศรอยธยาไดในการทพครงนน

แตใน พ.ศ. 2308 พระเจามงระ พระราชโอรสแหงพระเจาอลองพญา ทรงแบงกำาลงออกเปนสองสวน และเตรยมการกวาสามป มงเขาตอาณาจกรอยธยาพรอมกนทงสองดาน ฝายอยธยาตานทานการลอมของทพพมาไวได 14 เดอน แตกไมอาจหยดยงการกองทพรฐองวะได เนองจากมกำาลงมาก และตองการทำาลายศนยอำานาจอยางอยธยาลงเพอปองกนการกลบมามอำานาจ อกทงกองทพองวะยงตดศกกบจนราชวงศชงอยเนอง ๆ หากปลอยใหเกดการสรบยดเยอตอไปอก กจะเปนภยแกองวะ และมสงครามไมจบสน ในทสดกองทพองวะสามารถหกเขาพระนครไดในวนท 7 เมษายน พ.ศ. 2310

พระมหากษตรย[แก]

พระมหากษตรยกรงศรอยธยา ม 5 ราชวงศ คอ

1. ราชวงศอทอง มกษตรย 3 พระองค2. ราชวงศสพรรณภม มกษตรย 13 พระองค3. ราชวงศสโขทย มกษตรย 7 พระองค4. ราชวงศปราสาททอง มกษตรย 4 พระองค

5. ราชวงศบานพลหลวง มกษตรย 6 พระองค

รวมมพระมหากษตรยทงสน 33 พระองค

รายพระนาม[แก]

ลำาดบ

พระนาม

พระราชสมภ

พ

เรมครองราชย

สนรชกา

ล

สวรรคต

รวมปครองราชย

ราชวงศอทอง (ครงท 1)

1 สมเดจพระรามาธบดท 1(พระเจาอทอง)

พ.ศ. 185

5พ.ศ. 1893 พ.ศ. 1912 20 ป

2(1) สมเดจพระราเมศวร

พ.ศ. 188

5พ.ศ. 1912

พ.ศ. 191

3พ.ศ. 1938 ไมถง 1 ป

ราชวงศสพรรณภม (ครงท 1)

3สมเดจพระบรมราชาธราชท

1(ขนหลวงพะงว)

พ.ศ. 185

3พ.ศ. 1913 พ.ศ. 1931 18 ป

4 สมเดจพระเจาทองลน(เจาทองจนทร)

พ.ศ. 191

7พ.ศ. 1931 7 วน

ราชวงศอทอง (ครงท 2)

2(2) สมเดจพระราเมศวร

พ.ศ. 188

5พ.ศ. 1931 พ.ศ. 1938 7 ป

5 สมเดจพระรามราชาธราชพ.ศ. 189

9พ.ศ. 1938

พ.ศ. 195

2? 15 ป

ราชวงศสพรรณภม (ครงท 2)

6 สมเดจพระอนทราชา(เจานครอนทร)

พ.ศ. 190

2พ.ศ. 1952 พ.ศ. 1967 15 ป

7สมเดจพระบรมราชาธราชท

2(เจาสามพระยา)

พ.ศ. 192

9พ.ศ. 1967 พ.ศ. 1991 24 ป

8 สมเดจพระบรมไตรโลกนาถพ.ศ. 197

4พ.ศ. 1991 พ.ศ. 2031 40 ป

9 สมเดจพระบรมราชาธราชท 3

พ.ศ. 200

5พ.ศ. 2031 พ.ศ. 2034 3 ป

10 สมเดจพระรามาธบดท 2พ.ศ. 201

5พ.ศ. 2034 พ.ศ. 2072 38 ป

11สมเดจพระบรมราชาธราชท

4(หนอพทธางกร)

พ.ศ. 204

0พ.ศ. 2072 พ.ศ. 2076 4 ป

12 พระรษฎาธราชพ.ศ. 207

2พ.ศ. 2077 5 เดอน

13 สมเดจพระไชยราชาธราชพ.ศ. 204

5พ.ศ. 2077 พ.ศ. 2089 12 ป

14 พระยอดฟา(พระแกวฟา)

พ.ศ. 207

8พ.ศ. 2089 พ.ศ. 2091 2 ป

- ขนวรวงศาธราชพ.ศ. 204

9พ.ศ. 2091

42 วน(ไมไดรบการ

ยกยอง แตผานพระราชพธบรม

ราชาภเษก)

15 สมเดจพระมหาจกรพรรด(พระเจาชางเผอก)

พ.ศ. 204

8พ.ศ. 2091 พ.ศ. 2111 20 ป

16 สมเดจพระมหนทราธราชพ.ศ. 208

2พ.ศ. 2111

7 สงหาคม พ.ศ. 2112 1 ป

เสยกรงครงท 1

ราชวงศสโขทย

17สมเดจพระมหาธรรม

ราชาธราช(สมเดจพระสรรเพชญท 1)

พ.ศ. 205

9พ.ศ. 2112 พ.ศ. 2133 21 ป

18 สมเดจพระนเรศวรมหาราช(สมเดจพระสรรเพชญท 2)

พ.ศ. 209

8

29 กรกฎา

คม พ.ศ. 2133

25 เมษายน พ.ศ. 2148 15 ป

19 สมเดจพระเอกาทศรถ(สมเดจพระสรรเพชญท 3)

พ.ศ. 210

4

25 เมษายน พ.ศ. 2148

พ.ศ. 2153 5 ป

20 พระศรเสาวภาคย(สมเดจพระสรรเพชญท 4) ? พ.ศ. 2153 2 เดอน

21 สมเดจพระเจาทรงธรรม(สมเดจพระบรมราชาท 1)

พ.ศ. 212

5พ.ศ. 2154

12 ธนวาคม พ.ศ. 2171 17 ป

22 สมเดจพระเชษฐาธราชพ.ศ. 215

6พ.ศ. 2171 พ.ศ. 2173 1 ป 8 เดอน

23 พระอาทตยวงศพ.ศ. 216

1พ.ศ. 2173

พ.ศ. 217

3พ.ศ. 2178 36 วน

ราชวงศปราสาททอง

24 สมเดจพระเจาปราสาททอง(สมเดจพระสรรเพชญท 5)

พ.ศ. 214

3พ.ศ. 2173 พ.ศ. 2199 25 ป

25 สมเดจเจาฟาไชย(สมเดจพระสรรเพชญท 6) ? พ.ศ. 2199 9 เดอน

26 สมเดจพระศรสธรรมราชา(พระสรรเพชญท 7) ? พ.ศ. 2199 2 เดอน 17

วน

27 สมเดจพระนารายณมหาราช(สมเดจพระรามาธบดท 3)

พ.ศ. 217

5พ.ศ. 2199

พ.ศ. 223

1

11 กรกฎา

คม พ.ศ. 2231

32 ป

ราชวงศบานพลหลวง

28 สมเดจพระเพทราชาพ.ศ. 217

5พ.ศ. 2231 พ.ศ. 2246 15 ป

29สมเดจพระสรรเพชญท 8(สมเดจพระสรเยนทราธบด)

(พระเจาเสอ)

พ.ศ. 220

4พ.ศ. 2246 พ.ศ. 2251 5 ป

30 สมเดจพระสรรเพชญท 9(สมเดจพระเจาอยหวทายสระ)

พ.ศ. 222

พ.ศ. 2251

พ.ศ. 2275 24 ป

1

31 สมเดจพระเจาอยหวบรมโกศพ.ศ. 222

3พ.ศ. 2275 พ.ศ. 2301 26 ป

32 สมเดจพระเจาอทมพร(ขนหลวงหาวด)

พ.ศ. 226

5พ.ศ. 2301 พ.ศ.

2339 2 เดอน

33สมเดจพระทนงสรยาศนอมร

นทร(พระเจาเอกทศ)

พ.ศ. 225

2พ.ศ. 2301

7 เมษายน

พ.ศ. 231

0

26 เมษาย

น พ.ศ. 2311

9 ป

เสยกรงครงท 2

การปกครอง[แก]

ชวงแรกมการปกครองคลายคลงกบในสมยสโขทย พระมหากษตรยมสทธปกครองโดยตรงในราชธาน หากทรงใชอำานาจผานขาราชการและขนนางเชนกน นอกจากนยงมระบบการปกครองภายในราชธานทเรยกวา จตสดมภ ตามการเรยกของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาดำารงราชานภาพ[21] อนไดแก กรมเวยง กรมวง กรมคลง และกรมนา

การปกครองนอกราชธาน ประกอบดวย เมองหนาดาน เมองชนใน เมองพระยามหานคร และเมองประเทศราช โดยมรปแบบกระจายอำานาจออกจากศนยกลางคอนขางมาก[22] เมองหนาดาน ไดแก ลพบร นครนายก พระประแดง และสพรรณบร ตงอยรอบราชธานทงสทศ ระยะเดนทางจากราชธานสองวน พระมหากษตรยทรงสงเชอพระวงศทไววางพระทยไปปกครอง แตรปแบบนนำามาซงปญหาการแยงชงราชสมบต

อยบอยครง เมองชนในทรงปกครองโดยผรง ถดออกไปเปนเมองพระยามหานครหรอหวเมองชนนอก ปกครองโดยเจาเมองทสบเชอสายมาแตเดม มหนาทจายภาษและเกณฑผคนในราชการสงคราม[22] และสดทายคอเมองประเทศราช พระมหากษตรยปลอยใหปกครองกนเอง เพยงแตตองสงเครองบรรณาการมาใหราชธานทกป

ตอมา สมเดจพระบรมไตรโลกนาถ (ครองราชย พ.ศ. 1991-2031) ทรงยกเลกระบบเมองหนาดานเพอขจดปญหาการแยงชงราชสมบต และขยายอำานาจของราชธานโดยการกลนเมองรอบขางเขาเปนสวนหนงของราชธาน[23] สำาหรบระบบจตสดมภ ทรงแยกกจการพลเรอนออกจากกจการทหารอยางชดเจน ใหอยภายใตความรบผดชอบของสมหนายกและสมหกลาโหมตามลำาดบ นอกจากนยงมการเปลยนชอกรมและชอตำาแหนงเสนาบด แตยงคงไวซงหนาทความรบผดชอบเดม

สวนการปกครองสวนภมภาคมลกษณะเปลยนไปในทางการรวมอำานาจเขาสศนยกลางใหมากทสด โดยใหเมองชนนอกเขามาอยภายใตอำานาจของราชธาน มระบบการปกครองทลอกมาจากราชธาน[24] มการลำาดบความสำาคญของหวเมองออกเปนชนเอก โท ตร สำาหรบหวเมองประเทศราชนนสวนใหญไมคอยมการเปลยนแปลงการปกครองมากนก หากแตพระมหากษตรยจะมวธการควบคมความจงรกภกดตอราชธานหลายวธ เชน การเรยกเจาเมองประเทศราชมาปรกษาราชการ หรอมารวมพระราชพธบรมราชาภเษกหรอถวายพระเพลงพระบรมศพในราชธาน การอภเษกสมรสโดยการใหสงราชธดามาเปนสนม และการสงขาราชการไปปกครองเมองใกลเคยงกบเมองประเทศราชเพอคอยสงขาว ซงเมองทมหนาทดงกลาว เชน พษณโลกและนครศรธรรมราช[25]

ในรชสมยสมเดจพระเพทราชา (ครองราชย พ.ศ. 2231-2246) ทรงกระจายอำานาจทางทหารซงเดมขนอยกบสมหกลาโหมแตผเดยวออกเปนสามสวน โดยใหสมหกลาโหมเปลยนไปควบคมกจการทหารในราชธาน กจการทหารและพลเรอนของหวเมองทางใต ใหสมหนายกควบคมกจการพลเรอนในราชธาน กจการทหารและพลเรอนของหวเมองทางเหนอ และพระโกษาธบด ใหดแลกจการทหารและพลเรอนของหวเมองตะวนออก ตอมา สมยสมเดจพระเจาอยหวบรมโกศ (2275-2301) ทรงลดอำานาจของสมหกลาโหมเหลอเพยงทปรกษาราชการ และใหหวเมองทางใตไปขนกบพระโกษาธบดดวย[26]

นอกจากน ในสมยสมเดจพระมหาธรรมราชาธราช (ครองราชย พ.ศ. 2112-2133) ยงไดจดกำาลงปองกนราชธานออกเปนสามวง ไดแก วงหลวง มหนาทปองกนพระนครทางเหนอ วงหนา มหนาทปองกนพระนครทางตะวนออก และวงหลง มหนาทปองกนพระนครทางตะวนตก ระบบดงกลาวใชมาจนถงสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว[26]

พฒนาการ[แก]

คนไทยไมเคยขาดแคลนเสบยงอาหารอนอดมสมบรณ ชาวนาปลกขาวเพอการบรโภคของตนเองและเพอจายภาษ ผลผลตสวนทเหลออยใชสนบสนนสถาบนศาสนา อยางไรกด ตงแตครสตศตวรรษท 13 ถง 15 มการเปลยนแปลงทนาสงเกตในการปลกขาวของไทย บนทสง ซงปรมาณฝนไมเพยงพอ ตองไดรบนำาเพมจากระบบชลประทานทควบคมระดบนำาในทนานำาทวม คนไทยหวานเมลดขาวเหนยวทยงเปนสนคาโภคภณฑหลกในภาคเหนอและตะวนออกเฉยงเหนอปจจบน แตในทราบนำาทวมถงเจาพระยา ชาวนาหนมาปลกขาวลายชนด ทเรยกวา ขาวขนนำาหรอขาวนาเมอง (floating rice) ซงเปนสายพนธยาวเรยว ไมเหนยวทรบมาจากเบงกอล ซงจะเตบโตอยางรวดเรวทนพรอมกบการเพมขนของระดบนำาในทลม[27]

สายพนธใหมนเตบโตอยางงายดายและอดมสมบรณ ทำาใหมผลผลตสวนเกนทสามารถขายตางประเทศไดในราคาถก ฉะนน กรงศรอยธยา ซงตงอยใตสดของทราบนำาทวมถง จงกลายเปนศนยกลางกจกรรมทางเศรษฐกจ ภายใตการอปถมภของพระมหากษตรย แรงงานกอรเวขดคลองซงจะมการนำาขาวจากนาไปยงเรอของหลวงเพอสงออกไปยงจน ในขบวนการน สามเหลยมปากแมนำาเจาพระยา หาดโคลนระหวางทะเลและดนแนนซงถกมองวาไมเหมาะแกการอยอาศย ถกถมและเตรยมดนสำาหรบเพาะปลก ตามประเพณ พระมหากษตรยมหนาทประกอบพธกรรมทางศาสนาเพอประสาทพรการปลกขาว[27]

แมขาวจะอดมสมบรณในกรงศรอยธยา แตการสงออกขาวกถกหามเปนบางครงเมอเกดทพภกขภย เพราะภยพบตธรรมชาตหรอสงคราม โดยปกตขาวถกแลกเปลยนกบสนคาฟมเฟอยและอาวธยทธภณฑจากชาวตะวนตก แตการปลกขาวนนมเพอตลาดภายในประเทศเปนหลก และการสงออกขาวนนเชอถอไมไดอยางชดเจน การคากบชาวยโรปคกคกในครสตศตวรรษท 17 อนทจรง พอคายโรปขายสนคาของตน ซงเปนอาวธสมยใหม เชน ไรเฟลและปนใหญ เปนหลก กบผลตภณฑทองถนจากปาในแผนดน เชน ไมสะพาน หนงกวางและขาว โทเม ปเรส นกเดนเรอชาวโปรตเกส กลาว

ถงในครสตศตวรรษท 16 วา กรงศรอยธยานน "อดมไปดวยสนคาด ๆ" พอคาตางชาตสวนมากทมายงกรงศรอยธยาเปนชาวยโรปและชาวจน และถกทางการเกบภาษ ราชอาณาจกรมขาว เกลอ ปลาแหง เหลาโรง (arrack) และพชผกอยดาษดน[28]

การคากบชาวตางชาต ซงเปนชาวฮอลนดาเปนหลก ถงระดบสงสดในครสตศตวรรษท 17 กรงศรอยธยากลายมาเปนจดหมายปลายทางหลกสำาหรบพอคาจากจนและญปน ชดเจนวา ชาวตางชาตเรมเขามามสวนในการเมองของราชอาณาจกร พระมหากษตรยกรงศรอยธยาวางกำาลงทหารรบจางตางดาวซงบางครงกเขารวมรบกบอรราชศตรในศกสงคราม อยางไรกด หลงจากการกวาดลางชาวฝรงเศสในปลายครสตศตวรรษท 17 ผคาหลกของกรงศรอยธยาเปนชาวจน ฮอลนดาจากบรษทอนเดยตะวนออกของดตชยงมการคาขายอย เศรษฐกจของอาณาจกรเสอมลงอยางรวดเรวในครสตศตวรรษท 18 [27]

พฒนาการทางสงคมและการเมอง[แก]

นบแตการปฏรปของสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ พระมหากษตรยอยธยาทรงอย ณ ศนยกลางแหงลำาดบชนทางสงคมและการเมองทจดชวงชนอยางสง ซงแผไปทวราชอาณาจกร ดวยขาดหลกฐาน จงเชอกนวา หนวยพนฐานของการจดระเบยบสงคมในราชอาณาจกรอยธยา คอ ชมชนหมบาน ทประกอบดวยครวเรอนครอบครวขยาย กรรมสทธในทดนอยกบผนำา ทถอไวในนามของชมชน แมชาวนาเจาของทรพยสนจะพอใจการใชทดนเฉพาะเทาทใชเพาะปลกเทานน[29] ขนนางคอย ๆ กลายไปเปนขาราชสำานก (หรออำามาตย) และผปกครองบรรณาการ (tributary ruler) ในนครทสำาคญรองลงมา ทายทสด พระมหากษตรยทรงไดรบการยอมรบวาเปนพระศวะ (หรอพระวษณ) ลงมาจตบนโลก และทรงกลายมาเปนสงมงคลแกพธปฏบตในทางการเมอง-ศาสนา ทมพราหมณเปนผประกอบพธ ซงเปนขาราชบรพารในราชสำานก ในบรบทศาสนาพทธ เทวราชาเปนพระโพธสตว ความเชอในเทวราชย (divine kingship) คงอยถงครสตศตวรรษท 18 แมถงขณะนน นยทางศาสนาของมนจะมผลกระทบจำากดกตาม

เมอมทดนสำารองเพยงพอสำาหรบการกสกรรม ราชอาณาจกรจงอาศยการไดมาและการควบคมกำาลงคนอยางพอเพยงเพอเปนผใชแรงงานในไรนาและการปองกนประเทศ การเตบโตอยางรวดเรวของอยธยานำามาซงการสงครามอยางตอเนอง และเนองจากไมมแวนแควนใดในภมภาคมความไดเปรยบทางเทคโนโลย ผลแหงยทธการจงมกตดสนดวยขนาดของกองทพ หลงจากการทพทไดรบชยชนะในแตละครง

อยธยาไดกวาดตอนผคนทถกพชตกลบมายงราชอาณาจกรจำานวนหนง ทซงพวกเขาจะถกกลนและเพมเขาไปในกำาลงแรงงาน สมเดจพระรามาธบดท 2 ทรงสถาปนาระบบกอรเว (Corvée) แบบไทยขน ซงเสรชนทกคนจำาตองขนทะเบยนเปนขา (หรอไพร) กบเจานายทองถน เปนการใชแรงงานโดยไมไดรบคาตอบแทนใด ๆ ไพรชายตองถกเกณฑในยามเกดศกสงคราม เหนอกวาไพรคอนาย ผรบผดชอบตอราชการทหาร แรงงานกอรเวในการโยธาสาธารณะ และบนทดนของขาราชการทเขาสงกด ไพรสวยจายภาษแทนการใชแรงงาน หากเขาเกลยดการใชแรงงานแบบบงคบภายใตนาย เขาสามารถขายตวเปนทาสแกนายหรอเจาทนาดงดดกวา ผจะจายคาตอบแทนแกการสญเสยแรงงานกอรเว จนถงครสตศตวรรษท 19 กำาลงคนกวาหนงในสามเปนไพร[29]

ระบบไพรเปนการลดรอนสทธเสรภาพของประชาชนอยางมากเมอเทยบกบสมยสโขทย[30] โดยกำาหนดใหชายทกคนทสงตงแต 1.25 เมตรขนไปตองลงทะเบยนไพร[30] ระบบไพรมความสำาคญตอการรกษาอำานาจทางการเมองของพระมหากษตรย เพราะหากเจานายหรอขนนางเบยดบงไพรไวเปนจำานวนมากแลว ยอมสงผลตอเสถยรภาพของราชบลลงก ตลอดจนสงผลใหกำาลงในการปองกนอาณาจกรออนแอ ไมเปนปกแผน นอกจากน ระบบไพรยงเปนการเกณฑแรงงานเพอใชประโยชนในโครงการกอสรางตาง ๆ ซงลวนแตเกยวของกบมาตรฐานชวตและความมนคงของอาณาจกร[31]

ความมงคง สถานภาพ และอทธพลทางการเมองสมพนธรวมกน พระมหากษตรยทรงแบงสรรนาขาวใหแกขาราชสำานก ผวาราชการทองถน ผบญชาการทหาร เปนการตอบแทนความดความชอบทมตอพระองค ตามระบบศกดนา ขนาดของการแบงสรรแกขาราชการแตละคนนนตดสนจากจำานวนไพรหรอสามญชนทเขาสามารถบญชาใหทำางานได จำานวนกำาลงคนทผนำาหรอขาราชการสามารถบญชาไดนน ขนอยกบสถานภาพของผนนเทยบกบผอนในลำาดบขนและความมงคงของเขา ทยอดของลำาดบขน พระมหากษตรยเปนเสมอนผถอครองทดนรายใหญทสดในราชอาณาจกร ตามทฤษฎแลวทรงบญชาไพรจำานวนมากทสด เรยกวา ไพรหลวง ทมหนาทจายภาษ รบราชการในกองทพ และทำางานบนทดนของพระมหากษตรย[29]

อยางไรกด การเกณฑกองทพขนอยกบมลนาย ทบงคบบญชาไพรสมของตนเอง มลนายเหลานจำาตองสงไพรสมใหอยภายใตบงคบบญชาของพระมหากษตรยในยามศกสงคราม ฉะนน มลนายจงเปนบคคลสำาคญในการเมองของอยธยา มมลนายอยางนอยสองคนกอรฐประหารยดราชบลลงกมาเปนของตน ขณะทการสรบ

นองเลอดระหวางพระมหากษตรยกบมลนายหลงจากการกวาดลางขาราชสำานก พบเหนไดบอยครง[29]

สมเดจพระบรมไตรโลกนาถทรงกำาหนดการแบงสรรทดนและไพรทแนนอนใหแกขาราชการแตละขนในลำาดบชนบงคบบญชา ซงกำาหนดโครงสรางสงคมของประเทศกระทงมการนำาระบบเงนเดอนมาใชแกขาราชการในสมยรตนโกสนทร[29]

พระสงฆอยนอกระบบน ซงชายไทยทกชนชนสามารถเขาสชนชนนได รวมถงชาวจนดวย วดกลายมาเปนศนยกลางการศกษาและวฒนธรรม ระหวางชวงน ชาวจนเรมเขามาตงถนฐานในอยธยา และไมนานกเรมควบคมชวตเศรษฐกจของประเทศ อนเปนปญหาสงคมทเกดขนชานานอกประการหนง[29]

สมเดจพระรามาธบดท 1 ทรงเปนผรวบรวมธรรมศาสตร (Dharmashastra) ประมวลกฎหมายทองทมาในภาษาฮนดและธรรมเนยมไทยแตโบราณ ธรรมศาสตรายงเปนเครองมอสำาหรบกฎหมายไทยกระทงปลายครสตศตวรรษท 19 มการนำาระบบขาราชการประจำาทองลำาดบชนบงคบบญชาของขาราชการทมชนยศและบรรดาศกดมาใช และมการจดระเบยบสงคมในแบบทสอดคลองกน แตไมมการนำาระบบวรรณะในศาสนาฮนดมาใช[32]

หลงสมเดจพระนเรศวรมหาราชทรงประกาศอสรภาพจากราชวงศตองอ พระองคทรงจดการรวมการปกครองประเทศอยใตราชสำานกทกรงศรอยธยาโดยตรง เพอปองกนมใหซำารอยพระราชบดาทแปรพกตรเขากบฝายราชวงศตองอเมอครงการเสยกรงศรอยธยาครงทหนง พระองคทรงยตการเสนอชอเจานายไปปกครองหวเมองของราชอาณาจกร แตแตงตงขาราชสำานกทคาดวาจะดำาเนนนโยบายทพระมหากษตรยสงไป ฉะนน เจานายทงหลายจงถกจำากดอยในพระนคร การชวงชงอำานาจยงคงมตอไป แตอยใตสายพระเนตรทคอยระวงของพระมหากษตรย[33]

เพอประกนการควบคมของพระองคเหนอชนชนผวาราชการใหมน สมเดจพระนเรศวรมหาราชมกฤษฎกาใหเสรชนทกคนทอยในระบบไพรมาเปนไพรหลวง ขนตรงตอพระมหากษตรยโดยตรง ซงจะเปนผแจกจายการใชงานแกขาราชการ วธการนใหพระมหากษตรยผขาดแรงงานทงหมดในทางทฤษฎ และเนองจากพระมหากษตรยทรงเปนเจาของกำาลงของทกคน พระองคกทรงครอบครองทดนทงหมดดวย ตำาแหนงรฐมนตรและผวาราชการ และศกดนาทอยกบพวกเขา โดยปกตเปนตำาแหนงทตกทอดถงทายาทในไมกตระกลทมกมความสมพนธกบพระมหากษตรยโดยการ

แตงงาน อนทจรง พระมหากษตรยไทยใชการแตงงานบอยครงเพอเชอมพนธมตรระหวางพระองคกบตระกลททรงอำานาจ ซงเปนธรรมเนยมทปฏบตสบตอมาถงสมยรตนโกสนทร ผลของนโยบายนทำาใหพระมเหสในพระมหากษตรยมกมหลายสบพระองค[33]

หากแมจะมการปฏรปโดยสมเดจพระนเรศวรมหาราชกตาม ประสทธภาพของรฐบาลอก 150 ปถดมากยงไมมนคง พระราชอำานาจนอกทดนของพระมหากษตรย แมจะเดดขาดในทางทฤษฎ แตในทางปฏบตถกจำากดโดยความหละหลวมของการปกครองพลเรอน อทธพลของรฐบาลกลางและพระมหากษตรยอยไมเกนพระนคร เมอเกดสงครามกบพมา หวเมองตาง ๆ ทงพระนครอยางงายดาย เนองจากกำาลงทบงคบใชไมสามารถเกณฑมาปองกนพระนครไดโดยงาย กรงศรอยธยาจงไมอาจตานทานผรกรานได[33]

ประชากรศาสตร[แก]

กลมชาตพนธ[แก]

ภาพชาวสยามจากจดหมายเหตลาลแบร พ.ศ. 2236

ในชวงปลายพทธศตวรรษท 20 อาณาจกรอยธยามประชากรประมาณ 1,900,000 คน ซงนบชายหญงและเดกอยางครบถวน[34] แตลาลแบรกลาววา ตงเลขดงกลาวนาจะไมถกตองเนองจากมผหนการเสยภาษอากรไปอยตามปาตามดงอกมาก[35] มกลมชาตพนธหลกคอไทยสยาม ซงเปนกลมชาตพนธในตระกลภาษาไท-กะได ซงบรรพบรษของไทยสยามปรากฏหลกแหลงของกลมคนทใชภาษาตระกลไท-กะไดเกาแกทสดอายกวา 3,000 ป ซงมหลกแหลงแถบกวางส คาบเกยวไปถงกวางตงและแถบลมแมนำาดำา-แดงในเวยดนามตอนบน ซงกลมชนนมความเคลอนไหวไปมากบดนแดนไทยในปจจบนทงทางบกและทางทะเลและมการเคลอนไหวไปมาอยางไมขาดสาย[36] ในยคอาณาจกรทวารวดในแถบลมแมนำาเจาพระยาชวงหลงป พ.ศ. 1100 กมประชากรตระกลไทย-ลาว เปนประชากรพนฐานรวมอยดวย[36] ซงเปนกลมชนอพยพลงมาจากบรเวณสองฝงโขงลงทางลมนำานานแลวลงสลมแมนำาเจาพระยาฟากตะวนตกแถบสพรรณบร ราชบร ถงเพชรบรและเกยวของไปถงเมองนครศรธรรมราช[37] ซงในสวนนลาลแบร เอกอครราชทตฝรงเศสในรชสมยของสมเดจพระนารายณมหาราช ไดบนทกเกยวกบชาวสยามวา ชาวลาวกบชาวสยามเกอบจะเปนชนชาตเดยวกน[38]

เอกสารจนทบนทกโดยหมาฮวนไดกลาวไววา ชาวเมองพระนครศรอยธยาพดจาดวยภาษาอยางเดยวกบกลมชนทางตะวนออกเฉยงใตของจน[36] คอพวกทอยในมณฑลกวางตงกบกวางส และดวยความทดนแดนแถบอษาคเนยเปนดนแดนทอดมสมบรณจงมกลมชาตพนธหลากหลายตงหลกแหลงอยปะปนกนจงเกดการประสมประสานทางเผาพนธ วฒนธรรม และภาษาจนไมอาจแยกออกจากกนไดอยางชดเจน[39] และดวยการผลกดนของรฐละโว ทำาใหเกดรฐอโยธยาศรรามเทพนคร ภายหลงป พ.ศ. 1700 กไดมการเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรมหลายอยาง[39]

ดวยเหตทกรงศรอยธยาเปนอาณาจกรทมความเจรญรงเรอง กลมชาตพนธกลมอน ๆ ไดอพยพเขามาพงพระบรมโพธสมภาร เชลยทถกกวาดตอน ตลอดจนถงชาวเอเชยและชาวตะวนตกทเขามาเพอการคาขาย ในกฎมนเทยรบาลยคตนกรงศรอยธยาไดเรยกชอชนพนเมองตาง ๆ ไดแก "แขกขอมลาวพมาเมงมอญมสมแสงจนจามชวา..."[40] ซงมการเรยกชนพนเมองทอาศยปะปนกนโดยไมจำาแนกวา ชาวสยาม[40] ในจำานวนนมชาวมอญอพยพเขามาในสมยสมเดจพระมหาธรรมราชา, สมเดจพระนเรศวรมหาราช, สมเดจพระเจาปราสาททอง, สมเดจพระนารายณมหาราช และสมเดจพระเจาอยหวบรมโกศ เนองจากชาวมอญไมสามารถทนการบบคนจากการปกครองของพมาในชวงราชวงศตองอ จนในป พ.ศ. 2295 พมาไดปราบชาว

มอญอยางรนแรง จงมการลภยเขามาในกรงศรอยธยาจำานวนมาก[41] โดยชาวมอญในกรงศรอยธยาตงถนฐานอยรมแมนำา เชน บานขมนรมวดขนแสน ตำาบลบานหลงวดนก ตำาบลสามโคก และวดทาหอย[42] ชาวเขมรอยวดคางคาว[43] ชาวพมาอยขางวดมณเฑยร[44] สวนชาวตงเกยและชาวโคชนไชนา (ญวน) กมหมบานเชนกน[45] เรยกวาหมบานโคชนไชนา[46] นอกจากนชาวลาวกมจำานวนมากเชนกน โดยในรชสมยของสมเดจพระราเมศวรครองราชยครงทสอง ไดกวาดตอนครวลาวเชยงใหมสงไปไวยงจงหวดพทลง, สงขลา, นครศรธรรมราช และจนทบร[47] และในรชสมยของสมเดจพระนารายณมหาราชททรงยกทพไปตลานนาในป พ.ศ. 2204 ไดเมองลำาปาง, ลำาพน, เชยงใหม, เชยงแสน และไดกวาดตอนมาจำานวนหนง[48]เปนตน โดยเหตผลทกวาดตอนเขามา กเพอวตถประสงคทางดานเศรษฐกจและการทหาร[49] และนอกจากกลมประชาชนแลวกลมเชอพระวงศทเปนเชลยสงครามและผทเขามาพงพระบรมโพธสมภาร มทงเชอพระวงศลาว, เชอพระวงศเชยงใหม (Chiamay), เชอพระวงศพะโค (Banca), และเชอพระวงศกมพชา[50]

นอกจากชมชนชาวเอเชยทถกกวาดตอนมาแลวกยงมชมชนของกลมผคาขายและผเผยแผศาสนาทงชาวเอเชยจากสวนอนและชาวตะวนตก เชน ชมชนชาวฝรงเศสทบานปลาเหด[51] ปจจบนอยทางทศใตนอกเกาะอยธยาใกลกบวดพทไธสวรรย ซงภายหลงบานปลาเหตไดเปลยนชอเปนบานเซนตโยเซฟ[52] หมบานญปนอยรมแมนำาระหวางหมบานชาวมอญและโรงกลนสราของชาวจน ถดไปเปนชมชนชาวฮอลนดา[53] ทางใตของชมชนฮอลนดาเปนถนพำานกของชาวองกฤษ, มลาย และมอญจากพะโค[54] นอกจากนกยงมชมชนของชาวอาหรบ เปอรเซย และกลงก (คนจากแควนกลงคราษฎรจากอนเดย)[55] สวนชมชนชาวโปรตเกสตงอยตรงขามชมชนญปน ชาวโปรตเกสสวนใหญมกสมรสขามชาตพนธกบชาวสยาม จน และมอญ[56] สวนชมชนชาวจาม มหลกแหลงแถบคลองตะเคยนทางใตของเกาะเมองพระนครศรอยธยาเรยกวา ปทาคจาม มบทบาทสำาคญดานการคาทางทะเล และตำาแหนงในกองทพเรอ เรยกวา อาษาจาม และเรยกตำาแหนงหวหนาวา พระราชวงสน[57]

โขนตองเจรจาดวยเสยงเหนอ ซงถอเปนสำาเนยงหลวงเมอครงกรงศรอยธยา

ภาษา[แก]

สำาเนยงดงเดมของกรงศรอยธยามความเชอมโยงกบชนพนเมองตงแตลมนำายมทเมองสโขทยลงมาทางลมนำาเจาพระยาฝงตะวนตกในแถบสพรรณบร, ราชบร, เพชรบร ซงสำาเนยงดงกลาวมความใกลชดกบสำาเนยงหลวงพระบาง โดยเฉพาะสำาเนยงเหนอของสพรรณบรมความใกลเคยงกบสำาเนยงหลวงพระบาง[58] ซงสำาเนยงเหนอดงกลาวเปนสำาเนยงหลวงของกรงศรอยธยา ประชาชนชาวกรงศรอยธยาทงพระเจาแผนดนจนถงไพรฟาราษฏรกลวนตรสและพดจาในชวตประจำาวน ซงปจจบนเปนขนบอยในการละเลนโขนทตองใชสำาเนยงเหนอ โดยหากเปรยบเทยบกบสำาเนยงกรงเทพฯ ในปจจบนน ทในสมยนนถอวาเปนสำาเนยงบานนอกถนเลก ๆ ของราชธานทแปรงและเยองจากสำาเนยงมาตรฐานของกรงศรอยธยา[59] และถอวาผดขนบ[58]

ภาษาดงเดมของกรงศรอยธยาปรากฏอยในโองการแชงนำา ซงเปนรอยกรองทเตมไปดวยฉนทลกษณทแพรหลายแถบแวนแควนสองฝงลมแมนำาโขงมาแตดกดำาบรรพ[60] และภายหลงไดพากนเรยกวา โคลงมณฑกคต เนองจากเขาใจวาไดรบแบบแผนมาจากอนเดย[60] ซงแทจรงคอโคลงลาว หรอ โคลงหา ทเปนตนแบบของโคลงดนและโคลงสสภาพ[58] โดยในโองการแชงนำาเตมไปดวยศพทแสงพนเมองของไทย-ลาว สวนคำาทมาจากบาล-สนสกฤต และเขมรอยนอย[58] โดยหากอานเปรยบเทยบกจะพบวาสำานวนภาษาใกลเคยงกบขอความในจารกสมยสโขทย และพงศาวดารลานชาง[58]

ดวยเหตทกรงศรอยธยาตงอยใกลทะเลและเปนศนยกลางการคานานาชาตทำาใหสงคมและวฒนธรรมเปลยนไปอยางรวดเรว ตางกบบานเมองแถบสองฝงโขงทหางทะเล อนเปนเหตททำาใหมลกษณะทลาหลงกวาจงสบทอดสำาเนยงและระบบความเชอแบบดงเดมไวไดเกอบทงหมด[59] สวนภาษาในกรงศรอยธยากไดรบอทธพลของภาษาจากตางประเทศจงรบคำาในภาษาตาง ๆ มาใช เชนคำาวา กหลาบ ทยมมาจากคำาวา กลอบ ในภาษาเปอรเซย ทมความหมายเดมวา นำาดอกไม[61] และยมคำาวา ปาดร (Padre) จากภาษาโปรตเกส แลวออกเสยงเรยกเปน บาทหลวง[62] เปนตน

ความสมพนธกบตางประเทศ[แก]

อาณาจกรอยธยามกสงเครองราชบรรณาการไปถวายจกรพรรดจนเปนประจำาทกสามป เครองบรรณาการนเรยกวา "จมกอง" นกประวตศาสตรเชอวาการสงเครองราชบรรณาการดงกลาวแฝงจดประสงคทางธรกจไวดวย คอ เมออาณาจกรอยธยาไดสงเครองราชบรรณาการไปถวายแลวกจะไดเครองราชบรรณาการกลบมาเปนมลคาสองเทา[63] ทงยงเปนธรกจทไมมความเสยง จงมกจะมขนนางและพอคาเดนทางไปพรอมกบการนำาเครองราชบรรณาการไปถวายดวย

พ.ศ. 2054 ทนทหลงจากทยดครองมะละกา โปรตเกสไดสงผแทนทางการทต นำาโดย ดอารเต เฟอรนนเดส (Duarte Fernandes) มายงราชสำานกสมเดจพระรามาธบดท 2 หลงไดมการสถาปนาความสมพนธฉนทมตรระหวางราชอาณาจกรโปรตเกสและราชอาณาจกรอยธยาแลว ผแทนทางการทตโปรตเกสกไดกลบประเทศแมไปพรอมกบผแทนทางทตของอยธยา ซงมของกำานลและพระราชสาสนถงพระเจาโปรตเกสดวย[64] ผแทนทางการทตโปรตเกสชดนอาจเปนชาวยโรปกลมแรกทเดนทางเขามาในประเทศไทยกเปนได หาปใหหลงการตดตอครงแรก ทงสองไดบรรลสนธสญญาซงอนญาตใหโปรตเกสเขามาคาขายในราชอาณาจกรอยธยา สนธสญญาทคลายกนใน พ.ศ. 2135 ไดใหพวกดตชมฐานะเอกสทธในการคาขาว

ชาวตางชาตไดรบการตอนรบอยางอบอนทราชสำานกสมเดจพระนารายณมหาราช ผทรงมทศนะสากลนยม (cosmopolitan) และทรงตระหนกถงอทธพลจากภายนอก ไดมการสถาปนาความสมพนธเชงพาณชยทสำาคญกบญปน บรษทการคาของดตชและองกฤษไดรบอนญาตใหจดตงโรงงาน และมการสงคณะผแทนทางการทตของอยธยาไปยงกรงปารสและกรงเฮก ดวยการธำารงไวซงความสมพนธเหลาน ราชสำานกอยธยาไดใชดตชคานอำานาจกบองกฤษและฝรงเศสอยางชำานาญ ทำาใหสามารถเลยงมใหชาตใดชาตหนงเขามามอทธพลมากเกนไป[65]

ราชทตไทยทถกสงไปเขาเฝาพระเจาหลยสท 14 เมอ พ.ศ. 2229

อยางไรกด ใน พ.ศ. 2207 ดตชใชกำาลงบงคบเพอใหไดสนธสญญาทใหสทธสภาพนอกอาณาเขต เชนเดยวกบการเขาถงการคาอยางเสร คอนสแตนตน ฟอลคอน นกผจญภยชาวกรกผเขามาเปนเสนาบดตางประเทศในราชสำานกสมเดจพระนารายณมหาราช กราบทลใหพระองคหนไปพงความชวยเหลอจากฝรงเศส วศวกรฝรงเศสกอสรางปอมคายแกคนไทย และสรางพระราชวงแหงใหมทลพบร นอกเหนอจากน มชชนนารชาวฝรงเศสเขามามบทบาทในการศกษาและการแพทย ตลอดจนนำาแทนพมพเครองแรกเขามาในราชอาณาจกรดวย พระเจาหลยสท 16 ทรงสนพระราชหฤทยในรายงานจากมชชนนารทเสนอวา สมเดจพระนารายณอาจเปลยนมานบถอศาสนาครสตได[66]

อาณาจกรอยธยามความสมพนธกบชาตตะวนตกในดานการคาขายและการเผยแผศาสนา โดยชาวตะวนตกไดนำาเอาวทยาการใหม ๆ เขามาดวย ตอมา คอนสแตนตน ฟอลคอนไดเขามามอทธพลและยง บรรดาขนนางจงประหารฟอลคอนเสย และลดระดบความสำาคญกบชาตตะวนตกตลอดชวงเวลาทเหลอของอาณาจกรอยธยา

อยางไรกด การเขามาของฝรงเศสกระตนใหเกดความแคนและความหวาดระแวงแกหมชนชนสงของไทยและนกบวชในศาสนาพทธ ทงมหลกฐานวาคบคดกบฝรงเศสจะยดกรงศรอยธยา[63] เมอขาวสมเดจพระนารายณกำาลงจะเสดจสวรรคตแพรออกไป พระเพทราชา ผสำาเรจราชการ กไดสงหารรชทายาทททรงไดรบแตงตง ครสเตยนคนหนง และสงประหารชวตฟอลคอน และมชชนนารอกจำานวนหนง การมาถงของเรอรบองกฤษยงยวยใหเกดการสงหารหมชาวยโรปมากขนไปอก พระเพทราชาเมอปราบดาภเษกเปนพระมหากษตรยแลว ทรงขบชาวตางชาตออกจากราชอาณาจกร รายงานการศกษาบางสวนระบวา อยธยาเรมตนสมยแหงการตตวออกหางพอคายโรป ขณะทตอนรบวาณชจนมากขน แตในการศกษาปจจบนอน ๆ เสนอวา สงครามและความขดแยงในยโรปชวงครสตศตวรรษท 18 เปนเหตใหพอคายโรปลดกจกรรม

ในทางตะวนออก อยางไรกด เปนทประจกษวา บรษทอนเดยตะวนออกของดตชยงทำาธรกจกบอยธยาอย แมจะประสบกบความยากลำาบากทางการเมอง[66]

อางอง[แก]1. กระโดดขน ↑ http://www.ayutthaya.org/2. กระโดดขน ↑ ดนย ไชยโยธา. (2543). พฒนาการของมนษยกบอารยธรรมในราชอาณาจกร

ไทย เลม ๑. โอ.เอส. พรนตง เฮาส. หนา 305.3. กระโดดขน ↑ ดนย ไชยโยค. (2550). ประวตศาสตรไทย: ยคอาณาจกรอยธยา. โอ. เอส. พรน

ตง เฮาส. หนา 8.4. กระโดดขน ↑ ชนดา ศกดศรสมพนธ. (2542). ทองเทยวไทย. บรษท สำานกพมพหนาตางสโลก

กวาง จำากด. ISBN 974-86261-9-9. หนา 40.5. กระโดดขน ↑ Hooker, Virginia Matheson (2003). A Short History of Malaysia:

Linking East and West. St Leonards, New South Wales, Australia: Allen and Unwin. p. 72. ISBN 1864489553. สบคนเมอ 2009-07-05.

6. กระโดดขน ↑ George Modelski, World Cities: –3000 to 2000, Washington DC: FAROS 2000, 2003. ISBN 978-0-9676230-1-6. See also Evolutionary World Politics Homepage.

7. กระโดดขน ↑ "Ayutthaya, Thailand's historic city". The Times Of India. 2008-07-31.

8. กระโดดขน ↑ Derick Garnier (2004). Ayutthaya: Venice of the East. River books. ISBN 974-8225-60-7.

9. กระโดดขน ↑ "Ayutthaya Historical Park". Asia's World Publishing Limited. สบคนเมอ 2011-09-22.

10. กระโดดขน ↑ "The Tai Kingdom of Ayutthaya". The Nation: Thailand's World. 2009. สบคนเมอ 2009-06-28.

11. กระโดดขน ↑ พระบรหารเทพธาน. (2541). ประวตศาสตรไทย เลม ๒. โสภณการพมพ. หนา 67.

12. กระโดดขน ↑ Higham 1989, p. 35513. กระโดดขน ↑ "The Aytthaya Era, 1350–1767". U. S. Library of

Congress. สบคนเมอ 2009-07-25.14. กระโดดขน ↑ Jin, Shaoqing (2005). Office of the People's Goverernment

of Fujian Province, ed. Zheng He's voyages down the western seas. Fujian, China: China Intercontinental Press. p. 58. สบคนเมอ 2009-08-02.

15. กระโดดขน ↑ Lt. Gen. Sir Arthur P. Phayre (1883). History of Burma (1967 ed.). London: Susil Gupta. p. 111.

16. ↑ กระโดดขนไป: 16.0 16.1 GE Harvey (1925). History of Burma. London: Frank Cass & Co. Ltd. pp. 167–170.

17. กระโดดขน ↑ Phayre, pp. 127–13018. กระโดดขน ↑ Phayre, p. 13919. กระโดดขน ↑ Wyatt 2003, pp. 90–121

20. กระโดดขน ↑ Christopher John Baker, Pasuk PhongpaichitA history of Thailand. Cambridge University Press. สบคนเมอ 13-12-2552. p. 22

21. กระโดดขน ↑ โกวท วงศสรวฒน. หนา 5.22. ↑ กระโดดขนไป: 22.0 22.1 โกวท วงศสรวฒน. หนา 6.23. กระโดดขน ↑ โกวท วงศสรวฒน. หนา 7.24. กระโดดขน ↑ โกวท วงศสรวฒน. หนา 9.25. กระโดดขน ↑ โกวท วงศสรวฒน. หนา 10.26. ↑ กระโดดขนไป: 26.0 26.1 โกวท วงศสรวฒน. หนา 11.27. ↑ กระโดดขนไป: 27.0 27.1 27.2 "The Economy and Economic Changes". The

Ayutthaya Administration. Department of Provincial Administration. สบคนเมอ 2010-01-30.

28. กระโดดขน ↑ Tome Pires. The Suma Oriental of Tome Pires. London, The Hakluyt Society,1944, p.107

29. ↑ กระโดดขนไป: 29.0 29.1 29.2 29.3 29.4 29.5 "Ayutthaya". Mahidol University. November 1, 2002. สบคนเมอ 2009-11-01.

30. ↑ กระโดดขนไป: 30.0 30.1 โกวท วงศสรวฒน. หนา 12.31. กระโดดขน ↑ โกวท วงศสรวฒน. หนา 13.32. กระโดดขน ↑ "Background Note: Thailand". U.S. Department of State.

July 2009. Archived from the original on 4 November 2009. สบคนเมอ 2009-11-08.

33. ↑ กระโดดขนไป: 33.0 33.1 33.2 Ring, Trudy; Robert M. Salkin (1995). International Dictionary of Historic Places: Asia and Oceania 5. Sharon La Boda. Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers. p. 56. ISBN [[Special:BookSources/18844964044|18844964044[[หมวดหม:บทความทมเลขมาตรฐานสากลประจำาหนงสอไมถกตอง]]]] Check |isbn= value (help). สบคนเมอ 2009-12-10.

34. กระโดดขน ↑ มร.เดอะ ลาลแบร. จดหมายเหตลาลแบรฉบบสมบรณ, เลมท 1, แปล สนต ท. โกมลบตร. พระนคร:กาวหนา. 2510, หนา 46

35. กระโดดขน ↑ มร.เดอะ ลาลแบร. จดหมายเหตลาลแบรฉบบสมบรณ, หนา 4736. ↑ กระโดดขนไป: 36.0 36.1 36.2 สจตต วงษเทศ. อกษรไทยมาจากไหน?. หนา 12837. กระโดดขน ↑ สจตต วงษเทศ. อกษรไทยมาจากไหน?. หนา 13038. กระโดดขน ↑ มร.เดอะ ลาลแบร. จดหมายเหตลาลแบรฉบบสมบรณ, หนา 4539. ↑ กระโดดขนไป: 39.0 39.1 สจตต วงษเทศ. อกษรไทยมาจากไหน?. หนา 12940. ↑ กระโดดขนไป: 40.0 40.1 สจตต วงษเทศ. กรงเทพฯ มาจากไหน?. หนา 18841. กระโดดขน ↑ สภรณ โอเจรญ. ชาวมอญในประเทศไทย:วเคราะหฐานะและบทบาทใน

สงคมไทยตงแตสมยอยธยาตอนกลางจนถงสมยรตนโกสนทรตอนตน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑตบณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, พ.ศ. 2519), หนา 48-68

42. กระโดดขน ↑ พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยาฉบบพนทานมาศ (เจม) กบพระจกรพรรดพงศ (จาด) . พระนคร:คลงวทยา, 2507, หนา 145 และ 403

43. กระโดดขน ↑ พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยาฉบบพนทานมาศ (เจม) กบพระจกรพรรดพงศ (จาด) , หนา 446

44. กระโดดขน ↑ พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยาฉบบพนทานมาศ (เจม) กบพระจกรพรรดพงศ (จาด) , หนา 463

45. กระโดดขน ↑ นโกลาส แชรแวส. ประวตศาสตรธรรมชาตและการเมองแหงราชอาณาจกรสยาม (ในแผนดนสมเดจพระนารายณมหาราช) . แปลโดย สนต ท. โกมลบตร. พระนคร:กาวหนา, 2506, หนา 62

46. กระโดดขน ↑ ประชมพงศาวดารภาคท 36 ฉบบหอสมดแหงชาต, เลม 9. พระนคร:กาวหนา, 2507, หนา 150

47. กระโดดขน ↑ พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยาฉบบพนทานมาศ (เจม) กบพระจกรพรรดพงศ (จาด), หนา 507-508

48. กระโดดขน ↑ สมเดจฯกรมพระยาดำารงราชานภาพ. ไทยรบพมา. พระนคร:คลงวทยา, 2514. หนา 235-237

49. กระโดดขน ↑ บงอร ปยะพนธ, หนา 1150. กระโดดขน ↑ บาทหลวงตาชารด, แปล สนต ท. โกมลบตร. จดหมายเหตการเดนทางส

ประเทศสยามของบาทหลวงตาชารด. กรงเทพฯ:กรมศลปากร, 2517, หนา 4651. กระโดดขน ↑ เซอรจอหน เบารง แปล นนทนา ตนตเวสส. หนา 7352. กระโดดขน ↑ พลบพลง มลศลป. ความสมพนธไทย-ฝรงเศสสมยกรงศรอยธยา,

กรงเทพฯ:บรรณกจ, 2523. หนา 7253. กระโดดขน ↑ เซอรจอหน เบารง แปล นนทนา ตนตเวสส. หนา 95-11554. กระโดดขน ↑ สภตรา ภมประภาส. นางออสต:เมยลบผทรงอทธพลแหงการคาเมอง

สยาม. ในศลปวฒนธรรม ปท 30 ฉบบท 11 กนยายน 2552 กรงเทพ:สำานกพมพมตชน,2552. หนา 93

55. กระโดดขน ↑ ภาสกร วงศตาวน. ไพร ขนนาง เจา แยงชงบลลงกสมยอยธยา. กรงเทพฯ:ยปซ, หนา 80

56. กระโดดขน ↑ ไกรฤกษ นานา. 500 ป สายสมพนธสองแผนดนไทย-โปรตเกส. กรงเทพฯ : มตชน, 2553 หนา 126

57. กระโดดขน ↑ สจตต วงษเทศ. กรงเทพฯ มาจากไหน?, หนา 19058. ↑ กระโดดขนไป: 58.0 58.1 58.2 58.3 58.4 สจตต วงษเทศ. อกษรไทยมาจากไหน?. หนา 13259. ↑ กระโดดขนไป: 59.0 59.1 สจตต วงษเทศ. อกษรไทยมาจากไหน?. หนา 13360. ↑ กระโดดขนไป: 60.0 60.1 สจตต วงษเทศ. อกษรไทยมาจากไหน?. หนา 13061. กระโดดขน ↑ สดารา สจฉายา. ประวตศาสตรเกบตกทอหรานยอนรอยสายสมพนธไทย-

อหราน. กรนกลนอารยธรรมเปอรเซยในเมองสยาม. กรงเทพฯ : มตชน, 2550. หนา 14462. กระโดดขน ↑ อาทตย ทรงกลด. เรองลบเขมรทคนไทยควรร. กรงเทพฯ:สยามบนทก,

2552, หนา 10663. ↑ กระโดดขนไป: 63.0 63.1 โกวท วงศสรวฒน. หนา 14.64. กระโดดขน ↑ Donald Frederick Lach, Edwin J. Van Kley, "Asia in the

making of Europe", pp. 520–521, University of Chicago Press, 1994, ISBN 978-0-226-46731-3

65. กระโดดขน ↑ "The Beginning of Relations with Buropean Nations and Japan (sic)". Thai Ministry of Foreign Affairs. 2006. สบคนเมอ 2010-02-11.

66. ↑ กระโดดขนไป: 66.0 66.1 Smithies, Michael (2002). Three military accounts of the 1688 "Revolution" in Siam. Bangkok: Orchid Press. pp. 12, 100, 183. ISBN 974-524-005-2.

บรรณานกรม[แก]

โกวท วงศสรวฒน. การเมองการปกครองไทย: หลายมต. นโกลาส แชรแวส. ประวตศาสตรธรรมชาตและการเมองแหงราชอาณาจกร

สยาม (ในแผนดนสมเดจพระนารายณมหาราช) , แปลโดย สนต ท. โกมลบตร. พระนคร:กาวหนา, 2506

พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยาฉบบพนทานมาศ (เจม) กบพระจกรพรรดพงศ (จาด).พระนคร:คลงวทยา, 2507

บาทหลวงตาชารด, แปล สนต ท. โกมลบตร. จดหมายเหตการเดนทางสประเทศสยามของบาทหลวงตาชารด. กรงเทพฯ:กรมศลปากร, 2517

สจตต วงษเทศ. อกษรไทยมาจากไหน?. กรงเทพฯ:มตชน, 2548. ISBN 974-323-547-7

เซอรจอหน เบารง, แปล นนทนา ตนตเวสส. ความสมพนธระหวางประเทศสยามกบตางประเทศสมยกรงศรอยธยา. กรงเทพฯ:กรมศลปากร, 2527

บงอร ปยะพนธ. ลาวในกรงรตนโกสนทร. กรงเทพฯ:มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2541. ISBN 974-86304-7-1

สจตต วงษเทศ. กรงเทพฯ มาจากไหน?. กรงเทพฯ:มตชน, 2548. ISBN 974-323-436-5

แหลงขอมลอน[แก] Suthachai Yimprasert, "Portuguese Lancados in Asia in the

Sixteenth and Seventeenth Centuries, " Ph.D. Dissertation, University of Bristol, 1998.

ดเพม[แก]

เหตการณสำาคญในอาณาจกรอยธยา พระราชวงหลวงแหงกรงเทพทวารวดศรอยธยา วดพระศรสรรเพชญ

แหลงขอมลอน[แก]

นเรศวรดอตคอม พระราชพงศาวดารกรงศรอยธยา เลม 1-2 รวมบทความประวตศาสตรของกรงศรอยธยา วชาการ.คอม หอมรดกไทย กรงศรอยธยา อยธยา

[ซอน]

ด พ ก

อาณาจกรอยธยา

ราชวงศ อทอง • สพรรณภม • สโขทย • ปราสาททอง • บานพลหลวง

เหตการสำาคญ

สงครามพระเจาตะเบงชเวต • กบฏมกกะสน • สงครามชางเผอก • สงครามตเมองคง • สงครามยทธหตถ • สงครามพระเจาตะเบงชเวต • สงครามพระเจาอลองพญา • การเสยกรงศรอยธยาครงท 1 • การเสยกรงศรอยธยาครงท 2 (การลอมอยธยา (2309–2310))

สถานทสำาคญ

พระราชวงโบราณ อยธยา

บนทกสำาคญ

คำาใหการชาวกรงเกา • คำาใหการขนหลวงหาวด • จดหมายเหตวนวลต • จดหมายเหตลาลแบร • พระราชพงศาวดารกรงเกา ฉบบหลวงประเสรฐอกษรนต

<img src="//th.wikipedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" title="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;" />

ดงขอมลจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อาณาจกรอยธยา&oldid=6324077" หมวดหม:

บทความทมเลขมาตรฐานสากลประจำาหนงสอไมถกตอง อาณาจกรอยธยา รฐสนสภาพในทวปเอเชย รฐและดนแดนทกอตงในป พ.ศ. 1893 สนสดในครสตศตวรรษท 18

หมวดหมทซอนอย:

หนาทใชแมแบบอางองทมพารามเตอรลาสมย หนาทม ISBN ผดพลาด