koetohi a siope - world english bible · siope1:1 1 siope1:7 koetohi ʻa siope...

86
Siope 1:1 1 Siope 1:7 KO E TOHI ʻA SIOPE 1 Ko e māʻoniʻoni, mo e koloaʻia ʻa Siope, mo ʻene tauhi lelei ki heʻene fānau. 6 ʻOku haʻu ʻa Sētane ki he ʻao ʻoe ʻOtua, pea ʻi heʻene lauʻikoviʻi ʻa Siope, naʻe tuku ke ne ʻahiʻahiʻi ia. 13 Pea ʻi he ʻilo ʻe Siope kuo mole ʻa ʻene ngaahi meʻa mo ʻene fānau, naʻa ne fakamālō ki he ʻOtua ʻi heʻene mamahi. 1 Naʻe ai ʻae tangata ʻi he fonua ko Usa, naʻe hingoa ko Siope; pea naʻe haohaoa mo angatonu ʻae tangata ko ia, pea ne manavahē ia ki he ʻOtua, pea afe mei he kovi. 2 Pea naʻe fanauʻi kiate ia ʻae foha ʻe toko fitu mo e ʻofefine ʻe toko tolu. 3 Ko ʻene koloa ko e sipi ʻe fitu afe, mo e kāmeli ʻe tolu afe, mo e taulua fanga pulu ʻe nimangeau, mo e ʻasi fefine ʻe nimangeau, mo e fuʻu ʻapi tokolahi ʻaupito; pea naʻe lahi taha ai ʻae tangata ni ʻi he kakai kotoa pē ʻoe potu hahake. 4 Pea naʻe faʻa fai ʻe hono ngaahi foha ʻae kātoanga kai ʻi honau ngaahi fale, ʻo taki taha ʻi hono ʻaho; pea naʻe tala ki honau tuofefine ʻe toko tolu ke kai mo inu mo kinautolu. 5 Pea kuo ʻosi ʻae ngaahi ʻaho ʻo ʻenau fai kātoanga, naʻe fekau ʻe Siope ke fakatapui ʻakinautolu, pea ne tuʻu hengihengi hake, ʻo ʻatu ʻae ngaahi feilaulau tutu ʻo fakatatau ki honau tokolahi kotoa pē: he naʻe pehē ʻe Siope, naʻa kuo angahala ʻa hoku ngaahi foha, ʻo lea kovi ki he ʻOtua ʻi honau loto. Naʻe fai pehē pe ʻa Siope ʻi he ʻaho kotoa pē. 6 ¶ Ka naʻe ai ʻae ʻaho naʻe fakataha ai ʻae ngaahi foha ʻoe ʻOtua ke fakahā ʻakinautolu ʻi he ʻao ʻo Sihova, pea naʻe haʻu ai foki ʻa Sētane mo kinautolu. 7 Pea naʻe pehē ʻe Sihova kia Sētane, “Ko hoʻo haʻu mei fē?” Pea tali ʻe Sētane kia Sihova, ʻo pehē, “Mei heʻeku fakatakamilo ʻa māmani

Upload: others

Post on 01-Feb-2021

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Siope 1:1 1 Siope 1:7

    KO E TOHIʻASIOPE

    1 Ko e māʻoniʻoni, mo e koloaʻia ʻa Siope, mo ʻene tauhi leleiki heʻene fānau. 6 ʻOku haʻu ʻa Sētane ki he ʻao ʻoe ʻOtua, pea ʻiheʻene lauʻikoviʻi ʻa Siope, naʻe tuku ke ne ʻahiʻahiʻi ia. 13 Pea ʻihe ʻilo ʻe Siope kuo mole ʻa ʻene ngaahi meʻa mo ʻene fānau, naʻane fakamālō ki he ʻOtua ʻi heʻene mamahi.

    1 Naʻe ai ʻae tangata ʻi he fonua ko Usa, naʻe hingoa koSiope; pea naʻe haohaoa mo angatonu ʻae tangata ko ia,pea ne manavahē ia ki he ʻOtua, pea afe mei he kovi. 2 Peanaʻe fanauʻi kiate ia ʻae foha ʻe toko fitu mo e ʻofefine ʻetoko tolu. 3 Ko ʻene koloa ko e sipi ʻe fitu afe, mo e kāmeliʻe tolu afe, mo e taulua fanga pulu ʻe nimangeau, mo eʻasi fefine ʻe nimangeau, mo e fuʻu ʻapi tokolahi ʻaupito;pea naʻe lahi taha ai ʻae tangata ni ʻi he kakai kotoa pēʻoe potu hahake. 4 Pea naʻe faʻa fai ʻe hono ngaahi fohaʻae kātoanga kai ʻi honau ngaahi fale, ʻo taki taha ʻi honoʻaho; pea naʻe tala ki honau tuofefine ʻe toko tolu ke kai moinu mo kinautolu. 5 Pea kuo ʻosi ʻae ngaahi ʻaho ʻo ʻenaufai kātoanga, naʻe fekau ʻe Siope ke fakatapui ʻakinautolu,pea ne tuʻu hengihengi hake, ʻo ʻatu ʻae ngaahi feilaulaututu ʻo fakatatau ki honau tokolahi kotoa pē: he naʻe pehēʻe Siope, naʻa kuo angahala ʻa hoku ngaahi foha, ʻo lea koviki he ʻOtua ʻi honau loto. Naʻe fai pehē pe ʻa Siope ʻi he ʻahokotoa pē.

    6 ¶ Ka naʻe ai ʻae ʻaho naʻe fakataha ai ʻae ngaahi fohaʻoe ʻOtua ke fakahā ʻakinautolu ʻi he ʻao ʻo Sihova, pea naʻehaʻu ai foki ʻa Sētane mo kinautolu. 7 Pea naʻe pehē ʻeSihova kia Sētane, “Ko hoʻo haʻu mei fē?” Pea tali ʻe Sētanekia Sihova, ʻo pehē, “Mei heʻeku fakatakamilo ʻa māmani

  • Siope 1:8 2 Siope 1:19mo ʻeku feʻaluʻaki fano ʻi ai.” 8 Pea naʻe pehē ʻe Sihova kiaSētane, “Kuo ke tokangaʻi ʻa ʻeku tamaioʻeiki ko Siope, heʻoku ʻikai hano tatau ʻi māmani, ko e tangata haohaoa moangatonu, ʻoku manavahē ia ki he ʻOtua, pea afe mei hekovi?” 9 Pea naʻe tali ai ʻe Sētane kia Sihova, ʻo pehē, “Hekuo manavahē ʻa Siope ki he ʻOtua taʻehatotongi? 10 ̒Ikaikuo ke takatakai ʻaki ia ʻae ʻā, mo hono fale, mo ʻene meʻakotoa pē mei he potu kotoa pē? Pea kuo ke fakamonūʻiaʻiʻae ngāue ʻa hono nima, pea ʻoku tupulekina ʻene koloa ʻihe fonua. 11 Kae mafao atu eni ho nima, ʻo taaʻi ʻaia kotoapē ʻoku ʻaʻana, pea te ne lauʻikoviʻi koe ʻi ho fofonga.”12 Pea naʻe pehē ʻe Sihova kia Sētane, “Vakai, ʻoku ʻi honima ʻae meʻa kotoa pē ʻoku ʻaʻana; kaeʻoua naʻa ke hilifakiho nima kiate ia.” Pea naʻe ʻalu atu ʻa Sētane mei he ʻao ʻoSihova.

    13 ¶ Pea naʻe ai ʻae ʻaho naʻe kai mo inu uaine ʻe honongaahi foha mo hono ngaahi ʻofefine ʻi he fale ʻo honautaʻokete lahi: 14 Pea naʻe haʻu ai ʻae talafekau kia Siope, ʻone pehē, “Naʻe fai ʻae keli ʻe he fanga pulu, pea kai ʻae fangaʻasi ʻi he potu ofi ki ai: 15 Pea naʻe ʻoho mai ʻae kakai Sipa ʻoʻave ʻakinautolu; pea kuo nau tāmateʻi ʻae kau tamaioʻeikiʻaki ʻae mata ʻoe heletā; pea ko au pe kuo hao ke tala iakiate koe.” 16 Pea lolotonga ʻene lea mo ʻene haʻu foki ʻaetokotaha, ʻo ne pehē, “Kuo tō mai mei he langi ʻae afi ʻaeʻOtua, pea kuo vela ai ʻae fanga sipi, mo e kau tamaioʻeiki,ʻo fakaʻauha ʻakinautolu; pea ko au pe kuo hao ke tala iakiate koe.” 17 Pea lolotonga ʻene lea mo ʻene haʻu foki ʻaetokotaha, ʻo ne pehē, “Naʻe vahe tolu ʻae kongakau Kalitia,ʻonau ʻoho mai ki he fanga kāmeli, pea ʻave ia, pea kuo nautāmateʻi ʻae kau tamaioʻeiki ʻaki ʻae mata ʻoe heletā; pea koau pe kuo hao ke tala ia kiate koe.” 18 Pea lolotonga ʻenelea mo ʻene haʻu foki ʻae tokotaha, ʻo ne pehē, “Naʻe kai moinu uaine ʻa ho ngaahi foha mo ho ngaahi ʻofefine ʻi he faleʻo honau taʻokete lahi: 19 Pea ʻiloange, kuo hā mai ʻae fuʻu

  • Siope 1:20 3 Siope 2:6

    matangi lahi mei he toafa, ʻo taaʻi hono tuliki ʻe fā ʻoe fale,pea naʻe holo ia ki he kau talavou, pea kuo nau mate; peako au pe kuo hao ke tala ia kiate koe.” 20 Pea naʻe toki tuʻuhake ʻa Siope, ʻo ne haehae hono pulupulu, ʻo fakatekefuaia, pea fakafoʻohifo ki he kelekele, ʻo hū. 21 ̒O ne pehē,“Naʻaku haʻu telefua pe mei he manāva ʻo ʻeku faʻē, peate u toe ʻalu telefua atu pe: naʻe foaki ʻe Sihova, pea kuotoʻo atu ʻe Sihova; fakafetaʻi pe ki he huafa ʻo Sihova.” 22 ̒Ihe ngaahi meʻa ni kotoa pē naʻe ʻikai angahala ʻa Siope, petuku ha kovi ki he ʻOtua.

    21 ʻOku toe haʻu ʻa Sētane ki he ʻao ʻoe ʻOtua, ʻo toe maʻu ke

    ʻahiʻahiʻi ʻa Siope. 7 ʻOku ne taaʻi ʻaki ia ʻae ngaahi hangatāmakimamahi. 9 ʻOku valoki ʻa Siope ki hono uaifi ko e meʻa ʻi heʻeneueʻi ia ke ne lauʻikoviʻi ʻae ʻOtua. 11 ʻOku fakafiemālie ia ʻe honokāinga ʻe toko tolu ʻi he fakalongo pe.

    1 Pea naʻe toe ai ʻae ʻaho naʻe fakataha ai ʻae ngaahifoha ʻoe ʻOtua ke fakahā ʻakinautolu ʻi he ʻao ʻo Sihova,pea naʻe haʻu ai foki ʻa Sētane mo kinautolu ke fakahā iaʻi he ʻao ʻo Sihova. 2 Pea pehē ʻe Sihova kia Sētane, “Kuoke haʻu mei fē?” Pea tali ʻe Sētane kia Sihova, ʻo pehē,“Mei heʻeku fakatakamilo ʻa māmani, mo ʻeku feʻaluʻakifano ʻi ai.” 3 Pea naʻe pehē ʻe Sihova kia Sētane, “Kuo ketokangaʻi ʻa ʻeku tamaioʻeiki ko Siope, he ʻoku ʻikai hanotatau ʻi māmani, ko e tangata haohaoa mo angatonu, ʻokumanavahē ia ki he ʻOtua, pea afe mei he kovi? Pea ʻoku nekei kuku maʻu pe ʻene angatonu, ka naʻa ke ueʻi au ki ai,ke fakaʻauha ia taʻehanoʻuhinga.” 4 Pea naʻe tali ʻe Sētanekia Sihova, ʻo pehē, “Ko e kili maʻa e kili, ʻio, ʻe foaki ʻe hetangata ʻene meʻa kotoa pē ke ne moʻui ai. 5 Kae mafao atueni ho nima, ʻo ala ki hono hui mo hono kakano, pea te nelauʻikoviʻi koe ʻi ho fofonga.” 6 Pea naʻe pehē ʻe Sihova kia

  • Siope 2:7 4 Siope 3:3Sētane, “Vakai, ʻoku ʻi ho nima ia; ka ko ʻene moʻui pe ʻetapu.”

    7 ¶ Pea ʻalu ai ʻa Sētane mei he ʻao ʻo Sihova, ʻo ne taaʻiʻaki ʻa Siope ʻae ngaahi hangatāmaki mamahi, ʻo fai meihono ʻaofi vaʻe ʻo aʻu ki hono tumuʻaki. 8 Pea ne toʻo ʻe iaʻae konga ipu maumau ʻo teletele ʻaki ia; pea tangutu ia ʻihe efuefu.

    9 ¶ Pea pehē ai ʻe hono uaifi kiate ia, “ʻOku ke kei kukuhoʻo angatonu? Lea kovi ki he ʻOtua, ka ke mate.” 10 Kanaʻe pehē ʻe ia ki ai, “Ko hoʻo lea ʻoku hangē ko e lea ʻa hataha ʻi he kau fefine vale. ʻIo! he te tau maʻu koā ʻae leleimei he nima ʻoe ʻOtua, pea ʻikai te tau maʻu mo e kovi?” ʻIhe ngaahi meʻa ni kotoa pē naʻe ʻikai angahala ʻa Siope ʻihono loungutu.

    11 ¶ Pea ʻi he fanongo ʻae kāinga ʻe toko tolu ʻo Siopeki he kovi ni kotoa pē kuo tō kiate ia, naʻa nau haʻu meihonau potu taki taha; ko Elifasi mei Timani, mo Pilitatimei Suaa, mo Sofaa mei Neama: he kuo nau tālanga kenau fakataha ke nau mamahi mo ia mo nau fakafiemālieʻiia. 12 Pea ʻi heʻenau hanga hake kiate ia mei he mamaʻo, ʻoʻikai ʻilo ia, naʻa nau tangi leʻo lahi; pea naʻa nau taki tahahaehae hono pulupulu, mo lī ʻae efu ki ʻolunga ki honauʻulu. 13 Pea naʻa nau nonofo mo ia ʻi he kelekele ʻi he ʻahoʻe fitu mo e pō ʻe fitu, pea naʻe ʻikai siʻi lea ha taha ki ai: henaʻa nau vakai kuo lahi ʻaupito ʻene mamahi.

    31 ʻOku lauʻikoviʻi ʻe Siope ʻae ʻaho ʻa hono fanauʻi mo e ngāue

    naʻe fai ʻi ai. 13 Ko e fiemālie ʻoe mate. 20 ʻOku lāunga ia ki hemoʻui, koeʻuhi ko ʻene mamahi.

    1 Pea hili ia naʻe mafaʻa ʻae ngutu ʻo Siope, ʻo nelauʻikoviʻi ʻa hono ʻaho. 2 Pea lea ʻa Siope, ʻo ne pehē,3 “Ke ʻauha ʻae ʻaho naʻe fanauʻi ai au,

    mo e pō ko ia naʻe kalanga ai, ‘Kuo fanauʻi ʻae tamatangata.’

  • Siope 3:4 5 Siope 3:164 Ke fakapoʻuli ʻae ʻaho ko ia;

    ke ʻoua naʻa tokanga ki ai ʻae ʻOtua mei ʻolunga,pea ʻoua naʻa ulo ai ʻae maama.

    5 Ke maʻu ia ʻe he fakapoʻuli mo e ʻata ʻoe mate;ke heka maʻu ki ai ʻae ʻao matolu;ke fakailifia ia ʻe he fakapoʻuli ʻoe ʻaho.

    6 Ke ʻohofi ʻae pō ko ia ʻe he fakapoʻuli matolu;ke ʻoua naʻa fakahoko ia ki he ngaahi ʻaho ʻoe taʻu,pe kau ia ʻi he lau ʻoe ngaahi māhina.

    7 ̒Io, ke lala ʻae pō ko ia,ke ʻoua naʻa ʻi ai ha leʻo fakafiefia.

    8 Ke kapeʻi ia ʻekinautolu ʻoku laukoviʻi ʻae ʻaho,ʻakinautolu ʻoku nau teu ke fai hake ʻenau lāunga.

    9 Ke fakapoʻuli ʻae ngaahi fetuʻu ʻo hono efiafi poʻuli;ke holi ia ki he maama,kaeʻoua siʻi naʻa ʻi ai;pea ʻoua naʻa ʻilo ʻe ia ʻae maʻa ʻae ʻaho:

    10 Koeʻuhi naʻe ʻikai ke tāpuni ʻae ngaahi matapā ʻoemanāva kiate au,

    pe fufū ʻae mamahi mei hoku mata.11 “Ko e hā naʻe ʻikai ai te u mate mei he manāva?

    Ko e hā naʻe ʻikai ai te u tukuange hoku laumālie ʻiheʻeku haʻu mei he fatu?

    12 Ko e hā naʻe tali teu ʻai au ʻe he foʻi tui?Mo e huhu koeʻuhi ke u huhu ai?

    13 He ka ne ʻikai, pehē kuo u tokoto taʻengāue eni pea longope,

    pea u mohe pe ʻo mālōlō ai,14 ̒O fakataha mo e ngaahi tuʻi mo e ngaahi pule ʻo

    māmani,naʻa nau langa moʻonautolu ʻae ngaahi potu naʻe lala;

    15 Pea fakataha mo e ngaahi ʻeiki naʻe maʻu koula,naʻa nau fakapito honau ngaahi fale ʻaki ʻae siliva:

    16 Pea teu ʻikai ʻo hangē ko e tama tō ʻi he fufū;ʻo hangē ko e fānau ʻoku ʻikai mamata ki he maama.

  • Siope 3:17 6 Siope 4:217 ̒Oku ngata ʻi ai ʻae fakamamahi ʻe he kau angahala;

    pea mālōlō ʻi ai ʻae kau ongosia.18 ̒Oku mālōlō fakataha ai ʻae kau pōpula;

    ʻoku ʻikai ke nau ongoʻi ai ʻae leʻo ʻoe fakamālohi.19 ̒Oku ʻi ai ʻae iiki mo e lalahi;

    pea tauʻatāina ai ʻae tamaioʻeiki mei heʻene ʻeiki.20 “Ko e hā ʻoku tuku ai ʻae maama kiate ia ʻoku ʻi he

    mamahi,mo e moʻui kiate ia ʻoku laumālie mamahi;

    21 ̒Aia ʻoku holi ki he mate, ka ʻoku ʻikai ia;pea lahi ʻene kumi ki ai ʻi heʻene kumi ki he ngaahi

    koloa fufū;22 ̒Akinautolu ʻoku nekeneka ʻaupito,

    mo fiefia, ʻoka nau ka ʻilo ʻae faʻitoka?23 Ko e hā kuo foaki ai ʻae maama ki he tangata kuo fakapuli

    hono hala,pea kuo ʻākilotoa ia ʻe he ʻOtua?

    24 He ʻoku muʻomuʻa ʻeku ngaahi toʻe ki heʻeku kai,pea ko ʻeku tangi kalanga ʻoku lilingi atu ʻo hangē ko

    e vai.25 Hē ko e meʻa ne u manavahē lahi ki ai kuo tō ia kiate au,

    pea ko ia ne u ilifia ai kuo hoko mai.26 Naʻe ʻikai te u fiemālie, pe te u mālōlō, pe te u nofo noa

    pe;ka naʻe hoko pe ʻae mamahi.”

    41 ʻOku valokiʻi ʻa Siope ʻe Elifasi ko e meʻa ʻi heʻene

    taʻemāʻoniʻoni. 7 ʻOku ne fakahā ʻoku ʻikai ki he māʻoniʻoniʻae ngaahi tautea ʻae ʻOtua, ka ki he angahala. 12 Ko e meʻafakamanavahē naʻe hā mai kiate ia, ke fakavaivaiʻi ai ʻi he ʻaoʻoe ʻOtua ʻae meʻa ʻoku ongoongolelei ai ʻae kakai.

    1 Pea toki leaange ai ʻa Elifasi mei Timani, ʻo ne pehē,2 “Kapau te mau ʻahiʻahi ke lea kiate koe, te ke ʻita ai?

    Ka ko hai te ne faʻa taʻofi ia ʻe ia mei he lea?

  • Siope 4:3 7 Siope 4:163 Vakai, kuo ke akonekina ʻae tokolahi,

    pea kuo ke fakamālohiʻi ʻae nima vaivai.4 Naʻe poupou hake ʻe hoʻo ngaahi lea ʻaia naʻe meimei

    hinga,pea kuo ke fakamālohiʻi ʻae foʻi tui vaivai.

    5 Ka ko eni kuo hoko ia kiate koe, pea ke vaivai;ʻoku ala ia kiate koe, pea ʻoku ke puputuʻu.

    6 He kofaʻā eni hoʻo manavahē, hoʻo falala,hoʻo ʻamanaki lelei, mo e angatonu ʻa ho ngaahi hala?

    7 “ʻOku ou kole kiate koe, ke ke fakamanatu, ko hai hataʻeangahala naʻe ʻauha?

    Pea ko e potu fē naʻe motuhi ai ʻae māʻoniʻoni?8 ̒Io, ʻo hangē pe ko ia kuo u mamata ki ai, ko kinautolu

    ʻoku keli ʻae angahala,mo tūtuuʻi ʻae fai kovi,ʻoku nau utu pe ia.

    9 ̒I he ifi ʻae ʻOtua ʻoku nau ʻauha, pea ko e mānava ʻo honofofonga ʻoku nau ʻosiʻosingamālie ai.

    10 ̒Oku fakangata ʻae ngungulu ʻoe laione,mo e leʻo ʻoe laione fekai,pea ʻoku mafesifesi ʻae kau nifo ʻoe fanga laione mui.

    11 ̒Oku ʻauha ʻae motuʻa laione ko e masiva meʻa kai,pea ko e fānganga ʻoe laione mālohi kuo fakahēʻi

    mamaʻo.12 “Ko eni, naʻe ai ha meʻa naʻe ʻomi fufū kiate au,

    pea naʻe ongoʻi ʻe hoku telinga ʻae fafana ʻo ia.13 ̒I he ngaahi mahalo mei he ngaahi meʻa hā mai ʻoe pō,

    ʻoka tō ʻae mohe maʻu ki he kakai,14 Naʻe hoko mai kiate au ʻae manavahē, mo e tetetete,

    ʻaia naʻe fakangalulu ai hoku ngaahi hui kotoa pē.15 Pea naʻe toki māʻali ai ʻae laumālie ʻi hoku ʻao;

    pea naʻe vavana hake ʻae fulufulu ʻo hoku sino:16 Naʻe tuʻu mai ia, ka naʻe ʻikai te u ʻilo hono anga:

  • Siope 4:17 8 Siope 5:5naʻe ʻi hoku ʻao ʻae fakatātā,naʻe longo pe, pea ne u ongoʻi ʻae leʻo, naʻe pehē,

    17 “ʻE faʻa angatonu lahi hake ʻae tangata ki hono ʻOtua?ʻE māʻoniʻoni lahi hake ʻae tangata ki hono

    Tupuʻanga?18 Vakai, ʻoku ʻikai te ne falala ki heʻene kau tamaioʻeiki,

    pea ko ʻene kau ʻāngelo ʻoku ʻikai ke ne fakamālō kiai.

    19 Kae huanoa ʻakinautolu ʻoku nofo ʻi he ngaahi faleʻumea,

    ko honau tuʻunga ʻoku ʻi he efu,pea ʻoku taʻomia ʻakinautolu ʻo hangē pe ko e ane?

    20 ̒Oku tā hifo ʻakinautolu mei he pongipongi ʻo aʻu ki heefiafi: ʻoku nau ʻauha ʻo taʻetuku,

    ka ʻoku ʻikai tokanga ki ai ha taha.21 Pea ʻikai ʻoku mole atu ʻae lelei kotoa pē ʻoku ʻiate

    kinautolu?ʻOku nau mate, ʻio, ʻi he taʻehapoto.’

    51 Ko hono kovi ʻae taʻefakakaukau. 3 Ko e ikuʻanga ʻoe

    angahala ko e mamahi. 6 ʻOku lelei ʻae tokanga ki he ʻOtua ʻihe mamahi. 17 Ko emonūʻia ʻoku tupu ʻi he tauteamei he ʻOtua.1 “Ui eni, ka ʻoku ai ha taha te ne talia koe;

    pea ko hai ʻi he kau māʻoniʻoni te ke hanga ki ai?2 He ʻoku tāmateʻi ʻe he houhau ʻae tangata vale,

    pea fakaʻauha ʻe he tuputāmaki ʻae fakavalevale.3 Kuo u mamata ki he vale kuo aka,

    kae fakafokifā ne u tuku hono ʻapi ki he malaʻia.4 ̒Oku mamaʻo ʻene fānau mo e hūfanga,

    ʻoku taʻomia ʻakinautolu ʻi he matapā,pea ʻoku ʻikai ha fakahaofia.

    5 ̒Oku kai honau taʻu ʻe he fiekaia, ʻo ne faʻao ia,ʻio, mei he loto ʻakau talatala,pea ʻoku folo hifo ʻe he kaihaʻa ʻenau koloa.

  • Siope 5:6 9 Siope 5:186 Neongo ʻoku ʻikai ʻalu hake mei he efu ʻae angahala,

    pea ʻoku ʻikai tupu mei he kelekele ʻae mamahi;7 Ka kuo fanauʻi ʻae tangata ki he mamahi,

    ʻo hangē ko e puna hake ʻae kalofiama.8 “Ko ia te u kumi ki he ʻOtua,

    pea te u tuku ʻeku ngāue ki he ʻOtua:9 He ko ia ia ʻoku ne faʻa fai ʻae ngaahi meʻa lahi mo

    taʻefaʻaʻilo;ko e ngaahi meʻa fakaofo mo taʻefaʻalaua:

    10 Ko ia ia ʻoku ne foaki ʻae ʻuha ki he kelekele,pea ne fekau hifo ʻae ngaahi vai ki he tokaʻanga

    ngoue:11 Koeʻuhi ke hiki ki ʻolunga ʻakinautolu ʻoku māʻulalo;

    kae hakeakiʻi ke moʻui ʻakinautolu ʻoku tangi.12 ̒Oku ne motuhi ʻae fakakaukau ʻoe fie poto,

    pea ʻoku ʻikai faʻa fai ai ʻe honau nima ha momoʻimeʻa.

    13 ̒Oku ne tauheleʻi ʻae poto ʻi heʻenau fiepoto:pea ko e fakakaukau ʻoe anga pikopiko ʻoku

    fakataʻeaongaʻi,14 ̒Oku nau fekitaki mo e poʻuli ʻi he kei ʻaho,

    pea tautaufā ʻi he hoʻatāmālie ʻo hangē ko e pō.15 Ka ʻoku ne fakahaofia ʻae masiva mei he heletā ʻo honau

    ngutu,pea mei he nima ʻoe mālohi.

    16 ̒Oku tupu ai ʻi he masiva ʻae ʻamanaki lelei,pea ko e angahala ʻe tāpuni hono ngutu ʻoʻona.

    17 “Vakai, ʻoku monūʻia ʻae tangata ʻoku tautea ʻe he ʻOtua:ko ia, ʻoua naʻa ke taʻetokangaʻi ʻae tautea mei he

    Māfimafi:18 He ʻoku ne fakamamahi, pea ʻoku ne nonoʻo:

    ʻoku ne hokaʻi, kae fakamoʻui ʻe hono nima ʻoʻona.

  • Siope 5:19 10 Siope 6:519 ̒E fakahaofi ʻe ia ʻa koe ʻi he mamahi ʻe ono:

    ʻio, ʻi he meʻa ʻe fitu ʻe ʻikai ha kovi te ne lavaʻi koe.20 Te ne huhuʻi koe mei he mate ʻi he honge:

    pea mei he mālohi ʻoe heletā ʻi he tau.21 ̒E fufū koe mei he tautea ʻoe ʻelelo:

    pea ka haʻu ʻae fakaʻauha ʻe ʻikai te ke manavahē ai.22 Te ke kata koe ʻi he fakaʻauha mo e honge:

    pea ʻe ʻikai te ke manavahē ki he fanga manu fekai ʻoefonua.

    23 He te mou kaumeʻa mo e ngaahi maka ʻoe fonua:pea ʻe fiemālie mo koe ʻae fanga manu ʻoe fonua.

    24 Pea te ke ʻilo ʻe melino pe ho nofoʻanga;te ke ʻaʻahi ki ho ʻapi, pea ʻe ʻikai te ke angahala.

    25 Pea te ke ʻilo foki ʻe tokolahi ho hako,pea ʻe tatau hoʻo fānau mo e mohuku ʻoe fonua.

    26 Te ke hoko ki ho tanuʻanga ʻi he motuʻa lelei,ʻo hangē ko e ʻū koane ʻi hono faʻahitaʻu.

    27 Vakai ko e meʻa ni, kuo mau ʻekea, pea ʻoku pehē pe ia;fanongo ki ai, pea ke ʻilo ia maʻau.

    61 ʻOku fakahā ʻe Siope ʻoku ai hono ʻuhinga ʻo ʻene mamahi.

    8 ʻOku ne holi ki he mate ʻi heʻene ʻilo te ne maʻu ai ʻae fiemālie.14 ʻOku ne valokiʻi ʻa hono ngaahi kāinga ʻi heʻenau taʻeʻofa.

    1 Ka naʻe leaange ʻa Siope, ʻo ne pehē,2 “Taumaiā kuo fakatatau totonu ʻa ʻeku mamahi,

    pea ke ʻai kātoa ʻeku mamahi ki he meʻa fakatatau!3 He ko eni, ʻe mamafa lahi ia ki he ʻoneʻone ʻoe tahi:

    ko ia kuo fōngia hifo ai ʻeku ngaahi lea.4 He ʻoku ʻi loto ʻiate au ʻae ngaahi ngahau ʻoe Māfimafi,

    ko hono kona ʻo ia ʻoku ne inumia hoku laumālie:ʻoku tuʻu tali tau pe kiate au ʻae ngaahi fakailifia ʻae

    ʻOtua.5 He ʻoku tangi ʻae ʻasi kai vao ʻoka maʻu ʻe ia ʻae mohuku?

  • Siope 6:6 11 Siope 6:19Pe ʻoku tangi ʻae pulu ʻi heʻene kai?

    6 ̒E faʻa kai ʻae meʻa ifoifonoa taʻehamāsima?Pe ʻoku ai ha ifo ʻi he nāunau ʻoe foʻi manu?

    7 Ko e ngaahi meʻa naʻe fehiʻa hoku laumālie ke ala ki ai,ko ʻeku meʻakai mamahi ia.

    8 “Taumaiā ke u lavaʻi ʻeku kole;pea tuku mai ʻe he ʻOtua ʻae meʻa ʻoku ou holi ki ai!

    9 ̒Io, ke lelei ki he ʻOtua ke tāmateʻi au;ke ne tukuange hono nima, ʻo motuhi au! 10 Pehē te

    u toki maʻu ai ʻae fiemālie;ʻio, te u tali mālohi au ki he mamahi ke ʻoua naʻa ne

    mamae;he naʻe ʻikai te u fufū ʻae ngaahi folofola ʻae tokotaha

    māʻoniʻoni.11 He ko e hā hoku mālohi, koeʻuhi ke u ʻamanaki ʻeau;

    pea ko e hā hoku ngataʻanga, koeʻuhi ke u fakato-longa ai pe ʻeku moʻui?

    12 He ko e mālohi ʻoe ngaahi maka ʻa hoku mālohi?Pe ko e palasa ʻa hoku kakano?

    13 ̒Ikai ʻoku ʻiate au haku tokoni?Pea kuo kapusi ʻaupito ʻae poto ʻiate au?

    14 “ʻOka mamahi ha taha ʻoku ngali ke ʻofa kiate ia ʻa honokāinga;

    ka ʻoku ne liʻaki ʻe ia ʻae manavahē ki he Māfimafi.15 Kuo fai kākā ʻa hoku kāinga ʻo hangē ko ha vaitafe,

    pea hangē ko e ʻoho ʻoe vai ʻoku nau mole atu;16 He ʻoku ʻuliʻuli ia koeʻuhi ko e ʻaisi,

    ʻaia ʻoku lilo ʻi ai ʻae ʻuha hinehina:17 ̒Oka māmāfana ia, ʻoku nau mole:

    pea ʻoka ʻaʻafu, ʻoku ʻauha leva ia mei hono potu.18 Ko e ngaahi hala ʻo honau tafeʻanga kuo fakakehe;

    ʻoku fakaʻaʻau ʻo ʻikai, pea mole.19 Naʻe kumi lahi ʻe he kakai ʻo Tima,

    ko e kau fononga ʻo Sipa naʻa nau tatali ki ai.

  • Siope 6:20 12 Siope 7:120 Naʻa nau puputuʻu koeʻuhi naʻa nau ʻamanaki;

    naʻa nau haʻu ki ai, pea mā.21 He ko e meʻa noa pe foki ʻakimoutolu;

    ʻoku mou mamata ki hoku lī ki lalo, pea ʻoku mouilifia.

    22 He ne u pehē, ‘Tokoni mai?’Pe, ‘Foaki mai ha meʻa mei hoʻomou koloa?’

    23 Pe, ‘Fakamoʻui au mei he nima ʻoe fili? Pe, ‘Huhuʻi aumei he nima ʻoe mālohi?’

    24 “Akonakiʻi au, pea te u longo pe:pea mou fai ke u ʻilo pe kuo u hē ʻi he hā.

    25 Hono ʻikai mālohi ʻae ngaahi lea totonu! Ka ʻoku valokiʻiʻae hā ʻe hoʻomou valoki?

    26 He ʻoku mou pehē ke valokiʻi ʻae ngaahi lea,mo e ngaahi tala ʻo ha taha kuo tuʻutāmaki, ʻoku

    hangē ha matangi?27 ̒Io, ʻoku mou lemohekina ʻae tamai mate,

    pea mou keli ha luo ki homou kāinga.28 Ko ia, mou fiemālie, ʻo vakai kiate au;

    he ʻoku ʻilongofua kiate kimoutolu ʻo kapau ʻoku oukākā.

    29 ̒Oku ou kole,mou toe fakakaukau he ʻoku ʻi ai ʻeku māʻoniʻoni.

    30 He ʻoku ai ha angahala ʻi hoku ʻelelo?ʻIkai ʻe faʻa ʻilo ʻe hoku ngutu ʻae ngaahi meʻa kovi?

    71 ʻOku fakahā ʻe Siope ʻoku totonu ʻene holi ki he mate. 12

    ʻOku ne lea ki heʻene feinga, 17 Mo e leʻohi ia ʻe he ʻOtua.1 “ʻIkai ʻoku ai ʻae kuonga kuo tuʻutuʻuni ki he tangata ʻi

    māmani?pea tatau hono ngaahi ʻaho mo e ngaahi ʻaho ʻoe

    ngāue unga?

  • Siope 7:2 13 Siope 7:142 ̒O hangē ko e holi lahi ʻae tamaioʻeiki ki he malumalu,

    pea hangē ko e ʻamanaki ʻae ngāue unga ki he totongiʻo ʻene ngāue:

    3 ̒Oku pehē, kuo tuku ke ʻaʻaku ʻae ngaahi māhina mamahi,pea kuo tuʻutuʻuni kiate au ʻae ngaahi pō faka-

    mamahi.4 ̒O kau ka tokoto hifo, ʻoku ou pehē,

    ‘te u tuʻu hake ʻafē, kuo ʻosi ʻae pō?’Pea ʻoku ou fiu ʻi he fetafokifokiʻaki ʻo aʻu ki he maʻa

    ʻae ʻaho.5 Kuo kofuʻaki hoku sino ʻae ʻuanga mo e ngaahi konga

    kelekele;kuo mafahifahi hoku kili, pea kuo fakalielia.

    6 Ko hoku ngaahi ʻaho ʻoku vave ʻi he faʻonga filo ʻoetangata lalanga,

    pea ʻoku fakaʻosi ia taʻehaʻamanaki lelei.7 ̒Ofa ke manatuʻi ko e matangi ʻa ʻeku moʻui:

    ʻE ʻikai toe mamata ʻa hoku mata ki he lelei.8 Ko e mata ʻo ia kuo ne mamata kiate au ʻe ʻikai toe

    mamata mai:ʻoku ʻiate au ho fofonga, pea u ʻikai leva.

    9 ̒O hangē ko e fakamovetevete ʻo mole atu ʻae ʻao:ʻoku pehē, ko ia ʻoku ʻalu hifo ki he faʻitoka ʻe ʻikai toe

    ʻalu hake.10 ̒E ʻikai toe foki ia ki hono fale,

    pea ʻe ʻikai toe ʻiloʻi ia ʻe hono potu.11 “Ko ia ʻe ʻikai te u taʻofi ki hoku ngutu;

    te u lea ʻi he ongosia ʻo hoku laumālie;te u lāunga ʻi he mamahi ʻo hoku laumālie.

    12 He ko ha tahi au pe ko e tofuaʻa,koeʻuhi kuo ke fakanofo ha leʻo kiate au?

    13 ̒O kau ka pehē, ‘ʻE fakafiemālieʻi au ʻe hoku mohenga,ʻe fakasiʻisiʻi hoku mamahi ʻe hoku tokotoʻanga;’

    14 ̒Oku ke fakailifiaʻi au ʻaki ʻae ngaahi misi,

  • Siope 7:15 14 Siope 8:4pea ke fakalilikaʻi au ʻi he ngaahi meʻa hā mai:

    15 Ko ia ʻoku fili ai ʻe hoku laumālie ʻae sisina,mo e mate ʻi heʻeku moʻui.

    16 ̒Oku ou fakaliliʻa ki ai;ʻe ʻikai te u fie moʻui ai pe:tuku ai pe au; he ko e vaʻinga pe ʻa hoku ngaahi ʻaho.

    17 He ko e hā ʻae tangata, ʻoku ke hakeakiʻi ai ia?Pea koeʻuhi ke ke tukupau ho loto kiate ia?

    18 Pea koeʻuhi ke ke ʻaʻahi ki ai ʻi he pongipongi kotoa pē,mo ʻahiʻahiʻi ia ʻi he kihiʻi feituʻulaʻā siʻi kotoa pē?

    19 ̒E fēfē hono fuoloa mo e ʻikai te ke ʻalu ʻiate au,pe tuku pe au ke ʻoua muʻa ke u folo hifo hoku ifo?

    20 Kuo u fai angahala; ko e hā te u fai kiate koe, ʻa koe ko efakamoʻui ʻoe kakai?

    Ko e hā kuo ke fokotuʻu ai au ko e fakaʻilonga maʻau,ke u hoko ai ko e kavenga, kiate au pe?

    21 Pea ko e hā ʻoku ʻikai ai ke ke fakamolemole ʻekuangahala, pea toʻo atu ʻeku fai hala?

    He ko eni te u mohe pe ʻi he efu;pe te ke kumi au ʻi he pongipongi, ka ʻe ʻikai te u ʻi ai

    au.”8

    1 ʻOku fakahā ʻe Pilitati ʻoku angatonu ʻae ʻOtua ʻi heʻene faiki he kakai ʻo fakatataumo ʻenau ngāue. 8 ʻO ne fakamoʻoni ʻakiʻae ngaahi talatupuʻa ʻimuʻa ʻae fakaʻauha ʻoemālualoi. 20 ʻOkune fakahā ʻoku totonu ʻae ngāue ʻae ʻOtua kia Siope.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Pilitati mei Suaa, ʻo ne pehē,2 ̒E fēfē hono fuoloa ʻo hoʻo lea pehē pe?

    Pea tatau mo e matangi mālohi ʻae ngaahi lea ʻa hongutu?

    3 He ʻoku fakahala ʻe he ʻOtua ʻae fakamaau?Pe fakahalaʻi ʻe he Māfimafi ʻae angatonu?

    4 Kapau kuo angahala ʻa hoʻo fānau kiate ia,

  • Siope 8:5 15 Siope 8:16pea kuo ne liʻaki ʻakinautolu ko e meʻa ʻi heʻenau fai

    hala;5 Kapau te ke kumi vave ki he ʻOtua,

    pea fai hoʻo faʻa hū tāumaʻu ki he Māfimafi;6 Kapau kuo ke maʻa mo angatonu ko e moʻoni ʻe ʻā hake ia

    maʻau,pea te ne ngaohi ke monūʻia ʻae nofoʻanga ʻo hoʻo

    māʻoniʻoni.7 Neongo ʻae siʻi ʻa ho kamataʻanga,

    ka ʻe fakalahi ʻaupito ho ikuʻanga.8 “Ko eni, ʻoku ou kole kiate koe, ke ke fehuʻi ki he kuonga

    ʻi muʻa,pea ke teuʻi koe ke ke ʻeke ki heʻenau ngaahi tamai:

    9 (He ʻoku ʻoe ʻaneafi pe ʻakinautolu, pea taʻeʻilo ha meʻa,koeʻuhi ʻoku tatau hotau ngaahi ʻaho ʻi māmani mo e

    ʻata:)10 ̒Ikai ʻe akonakiʻi koe ʻekinautolu, ʻo tala kiate koe,

    pea hua ʻaki mai ʻae ngaahi lea mei honau loto?11 “ʻE faʻa tupu ʻae mohuku ʻoe anovai ka ʻi he kelepulu pe?

    ʻE faʻa tupu ʻae kaho ka ʻi he vai pe?12 He ʻoku lolotonga ʻene kei mata, ʻo ʻikai tā,

    ʻoku tomuʻa mae ia ʻi he ʻakau kotoa pē.13 ̒Oku pehē pe ʻae ʻaluʻanga ʻokinautolu ʻoku fakangaloʻi

    ʻae ʻOtua;pea ko e ʻamanaki ʻae mālualoi ʻe ʻauha ia:

    14 Ko ʻene ʻamanaki ʻe tuʻusi ia,pea ko ʻene falalaʻanga ko e matamata kupenga ʻoe

    hina.15 ̒E faʻaki ia ki hono fale, ka ʻe ʻikai tuʻu ia:

    ʻe puke maʻu ʻe ia ki ai, ka ʻe ʻikai te ne tolonga.”16 ̒Oku maʻuiʻui ia ʻi he mata ʻoe laʻā,

    pea tupu hono vaʻa ʻi heʻene ngoue.

  • Siope 8:17 16 Siope 9:817 Ko hono ngaahi aka ʻoku fefihifihitaki ʻi he tafungo-

    funga,ʻo ʻiloʻi ʻae potu makamaka.

    18 Kapau te ne fakaʻauha ia mei hono potu,pea ʻe toki fakafisi ia, ʻo pehē, ‘naʻe ʻikai te u mamata

    kiate koe.’19 Vakai, ko e fiefia eni ʻa hono hala,

    pea ʻe toe tupu ʻae niʻihi mei he kelekele.20 “Vakai, ʻe ʻikai siʻaki ʻe he ʻOtua ha taha haohaoa,

    pea ʻe ʻikai tokoniʻi ʻe ia ʻae kau fai kovi:21 Kaeʻoua ke ne fakapito ho ngutu ʻi he kata,

    mo ho loungutu ʻi he fiefia.22 Ko kinautolu ʻoku fehiʻa kiate koe ʻe fakakofuʻaki ʻae mā;

    pea ʻe fakaʻauha ʻae nofoʻanga ʻoe angahala.”9

    1 ʻI he fakamoʻoni ʻa Siope ki he angatonu ʻae ʻOtua, ʻoku nefakahā ʻe ʻikai ha taha ʻe faʻa taʻofi ia. 22 Ka ʻoku ʻikai hā maiʻae halaia ʻae tangata ʻi he ngaahi mamahi.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Siope, ʻo ne pehē,2 ̒Oku ou ʻilo ʻoku pehē moʻoni ia ka ʻe tonuhia fēfē ʻae

    tangata ʻi he ʻao ʻoe ʻOtua?3 Kapau te na alea, mo ia,

    ʻe ʻikai te ne faʻa talia ʻe ia ha taha ʻi he meʻa ʻe afe.4 ̒Oku poto ia ʻi loto, pea lahi ʻi he mālohi:

    ko hai kuo ne fakaangatuʻu ia kiate ia, pea monūʻia?5 Ko ia ia ʻoku ne hiki ʻae ngaahi moʻunga, kae ʻikai ke nau

    ʻilo:ʻoku ne fulihi ia ʻi hono houhau.

    6 ̒Oku ne luluʻi ʻae fonua mei hono potu,pea ʻoku ngalulululu hono ngaahi pou.

    7 ̒Oku ne fekauʻi ʻae laʻā, pea ʻikai ʻalu hake ia;pea ne tāpuni hake ʻae ngaahi fetuʻu.

    8 ̒Oku ne folahi atu tokotaha pē ʻae ngaahi langi,

  • Siope 9:9 17 Siope 9:22pea ʻoku ne hāʻele ʻi he ngaahi peau ʻoe tahi.

    9 ̒Oku ne ngaohi ʻa ʻAakitulio, mo Olioni, mo Peliatisi,pea mo e ngaahi potu ki he feituʻu tonga.

    10 ̒Oku ne fai ʻae ngaahi meʻa lahi ʻo taʻefaʻaʻilo;ʻio, ko e ngaahi meʻa mana ʻoku taʻefaʻalaua.

    11 Vakai, ʻoku hāʻele ia ʻi hoku tafaʻaki, ka ʻoku ʻikai te umamata ki ai:

    ʻoku ne hāʻele atu foki ka ʻoku ʻikai te u ʻiloʻi ia.12 Vakai, ʻoku ne toʻo atu,

    ko hai ʻe faʻa taʻofi ia?Ko hai ʻe pehē kiate ia, ‘Ko e hā ʻoku ke fai?’

    13 “Kapau ʻe ʻikai taʻofi ʻe he ʻOtua ki hono houhau,ʻe mapelu ki lalo ʻiate ia ʻae kau tokoni fielahi.

    14 Kae fēfē ai ʻeku talia ia ʻeau,pea u fili ʻeku ngaahi lea ke alea mo ia?

    15 ̒Aia ʻe ʻikai te u talia, ʻoka ne u māʻoniʻoni,ka te u hū tāumaʻu ki hoku Fakamaau.

    16 Ka ne u ui, pea talia ia;kae ʻikai te u tui kuo ne ongoʻi hoku leʻo.

    17 He ʻoku ne haʻaki au ʻaki ʻae afā,pea ne fakalahi ʻeku lavea taʻehanoʻuhinga.

    18 ̒Oku ʻikai tuku ʻe ia ke u mānava,ka ʻoku ne fakapito au ʻaki ʻae mamahi.

    19 Kapau te u lea ki he mālohi, vakai, ʻoku māfimafi ia:pe ki he fakamaau, ‘ko hai te ne fakamoʻoni kiate au?’

    20 Kapau te u fakatonuhiaʻi au, pea tā ʻe fakahalaʻi au ʻehoku ngutu ʻoʻoku;

    pē te u pehē ʻoku ou haohaoa, ʻe fakamoʻoni ia kiheʻeku halaia.

    21 Neongo ʻa ʻeku haohaoa,ka ʻe ʻikai te u ʻilo ki hoku loto:te u fehiʻa ʻeau pē ki heʻeku moʻui.

    22 “Ko e meʻa ni pē taha,

  • Siope 9:23 18 Siope 9:35ʻoku ou fakamoʻoni ki ai, ʻOku ne fakaʻauha ʻae hao-

    haoa mo e angahala.23 Kapau ʻe fakafokifā pē ʻae taaʻi ʻe he fakamamahi,

    ʻe kata ʻe ia ʻi he ʻahiʻahiʻi ʻoe taʻeangahala.24 Kuo tuku ʻae fonua ki he nima ʻoe angahala:

    ʻoku ne ʻufiʻufi ʻae mata ʻo hono kau fakamāu; ka ʻikai,pea kofaa, pe ko hai ia?

    25 “ʻOku vave eni ʻa hoku ngaahi ʻaho ʻi he tangata fekau:ʻoku puna atu ia, ʻoku ʻikai ʻilo ʻe ia ha lelei.

    26 Kuo mole ia ʻo hangē ko e ngaahi vaka ngaholo:ʻo hangē ko e ʻikale ʻoku fakavave ki he kai.

    27 Kapau te u pehē, ‘Te u fakangaloʻi ʻa ʻeku mamahi,te u siʻaki ʻeku māfasia, ʻo fakafiemālieʻi au:’

    28 Tā te u ilifia ʻi heʻeku ngaahi mamahi fulipē,ʻoku ou ʻilo ʻe ʻikai te ke fakatonuhiaʻi au.

    29 Kapau ʻoku ou angakovi,pea tā ʻoku kei taʻeʻaonga pe ʻeku ngāue?

    30 He kapau te u kaukau au ʻi he vai ʻuha hinehina,ʻo ngaohi ke maʻa ʻaupito hoku nima;

    31 Ka te ke lī au ki he pelepela,pea ʻe fakaliliʻa kiate au ʻa hoku ngaahi kofu ʻoʻoku.

    32 He ʻoku ʻikai ko e tangata ia, ʻo hangē ko au, koeʻuhi keu talia ia,

    pea kema fakataha ʻi he fakamaau.33 Pea ʻoku ʻikai ha tangata fakalelei ʻi homa vahaʻa,

    ke ne hili hono nima kiate kimaua fakatouʻosi.34 Ke toʻo ʻe ia ʻene meʻa tā ʻiate au,

    pea ʻoua naʻa fakailifiaʻi au ʻe heʻene manavahē:35 Te u toki lea ai, ʻo taʻemanavahē kiate ia;

    ka ʻoku ʻikai te u pehē eni.

  • Siope 10:1 19 Siope 10:1310

    1 ʻOku holi ʻa Siope ke na alea mo e ʻOtua ki he mamahi. 18ʻOku ne lāunga ki heʻenemoʻui, ʻo kole ke ne fiemālie siʻi ʻi heʻeneteʻeki ai mate.1 “ʻOku fiu hoku laumālie ʻi heʻeku moʻui;

    te u tuku au ke u lāunga;te u lea ʻi he mamahi ʻo hoku laumālie.

    2 Te u pehē ki he ʻOtua, ʻoua naʻa ke tuku au ko e halaia;fakahā mai pe ko e hā ʻoku ke fakamamahiʻi ai au.

    3 He ʻoku taau mo koe ke fakamamahi,koeʻuhi ke ke fehiʻa ki he ngāue ʻa ho nima,ka ke fakamaama ki he fakakaukau ʻae angahala?

    4 He ʻoku ke mata fakakakano?Pe ʻoku ke mamata ʻo hangē ko e mamata ʻae tangata?

    5 He ʻoku tatau ho ngaahi ʻaho mo e ngaahi ʻaho ʻoetangata?

    Mo ho ngaahi taʻu mo e ngaahi ʻaho ʻoe tangata,6 Koeʻuhi ʻoku ke ʻekea ʻeku angahala,

    mo ke hakule ʻa ʻeku fai kovi?7 ̒Oku ke ʻilo ʻoku ʻikai te u fai kovi,

    pea ʻoku ʻikai ha taha ʻe faʻa fakahaofi mei ho nima.8 “Kuo ngaohi au ʻe ho nima mo fakafuofua takatakai au;

    ka ʻoku ke tāmateʻi au.9 ̒Oku ou kole kiate koe, ke ke manatuʻi,

    kuo ke ngaohi au ʻo hangē ko e ʻumea pea te ke toeʻomi au ki he efu?

    10 He naʻe ʻikai te ke lilingi au ʻo hangē ko e huʻahuhu,mo fakafefeka au ʻo hangē ko e siisi?

    11 Kuo ke fakakofuʻaki au ʻae kili mo e kakano,pea kuo ke ʻāʻi au ʻaki ʻae ngaahi hui mo e uoua.

    12 Kuo ke tuku kiate au ʻae moʻui mo e ʻofa,pea kuo fakatolonga ʻeku moʻui ʻi hoʻo faʻa ʻaʻahi.

    13 Pea kuo ke fufū ʻae ngaahi meʻa ni ʻi ho loto:ʻoku ou ʻilo ʻoku ʻiate koe eni.

  • Siope 10:14 20 Siope 11:214 Kapau te u fai hala, ʻoku ke fakaʻilongaʻi au,

    pea ʻe ʻikai te ke fakatonuhiaʻi au mei heʻeku angahia.15 Kapau ʻoku ou fai hala ko au pe ʻe malaʻia;

    pea kapau te u māʻoniʻoni, kae ʻikai te u faʻa hangahake hoku ʻulu.

    ʻOku ou pito ʻi he puputuʻu; ko ia ke ke vakai ki heʻekumamahi;

    16 He ʻoku tupulekina ia. ʻOku ke tuli au ʻo hangē ko halaione fekai:

    pea ʻoku ke toe fakahā ʻo fakamanavahē koe kiate au.17 ̒Oku ke fakafoʻou hoʻo kau fakamoʻoni kiate au,

    pea ke fakalahi ho houhau kiate au;ʻoku tautaufetongi ʻae tau kiate au.

    18 “Pea ko e hā kuo ke ʻomi ai au mei he manāva?Taumaiā ne u mate,ke ʻoua naʻa mamata ha mata kiate au!

    19 Ka ne pehē te u hangē naʻe ʻikai te u ʻi ai;pea ʻe fua au mei he manāva ki he faʻitoka.

    20 ̒Ikai ʻoku siʻi pe hoku ngaahi ʻaho,pea tuku muʻa,ʻo tuku ai pe au, kau fakafiemālie siʻi,

    21 ̒I he teʻeki ai te u ʻalu pea ʻikai te u toe haʻu,ʻio, ki he fonua ʻoe fakapoʻuli mo e ʻata ʻoe mate;

    22 Ko e fonua ʻoe fakapoʻuli,ʻo hangē ko e poʻuli ʻoe ʻata ʻoe mate,ʻo taʻeʻiai ha fakatonutonu,pea ʻoku tatau hono nima mo e fakapoʻuli.’ ”

    111 ʻOku valokiʻi ʻa Siope ʻe Sofaa koeʻuhi ko ʻene fakatonuhiaʻi

    ia ʻe ia. 6 ʻOku taʻefaʻaʻilo ʻae poto ʻoe ʻOtua. 13 Ko e monūʻiaʻoku maʻu ʻi he fakatomala.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Sofaa mei Neama, ʻo ne pehē,2 “ʻIkai ʻoku totonu ke tali ʻae ngaahi lea lahi ni?

    Pea ʻe fakatonuhiaʻi koe ʻae tangata faʻa lau?

  • Siope 11:3 21 Siope 11:163 ̒E fakalongoʻi ʻae kakai ʻe hoʻo ngaahi loi?

    Pea ʻi hoʻo manuki, ʻe ʻikai fakamā koe ʻe ha taha?4 He kuo ke pehē, ‘Ko ʻeku akonaki ʻoku totonu pē,

    pea ʻoku ou maʻa ʻi ho ʻao.’5 Kae taumaiā ke folofola mai ʻae ʻOtua,

    ʻo ne faʻai hono fofonga kiate koe;6 Pea ne fakahā kiate koe ʻae ngaahi meʻa lilo ʻoe poto,

    he ʻoku lahi hake ʻaupito ia ʻi he meʻa ʻoku hā mai!Ko ia ke ke ʻilo, ʻoku siʻi ʻae totongi ʻoku ʻeke ʻe he

    ʻOtua ʻi he meʻa ʻoku taau mo hoʻo angahia.7 “He te ke ʻilo ʻae ʻOtua ʻi he faʻa ʻeke?

    He te ke faʻa kumi ke ʻilo haohaoa ʻae Māfimafi?8 ̒Oku māʻolunga ia ʻo hangē ko e langi; ko e hā ʻaʻau te ke

    fai?ʻOku māʻulalo hifo ʻi heli; te ke faʻa ʻilo ʻae hā?

    9 Ko hono fuofua ʻoku lōloa lahi ʻi he māmani,pea lau lahi ia ʻi he tahi.

    10 Kapau ʻe tuʻusi ʻe ia, pe tāpuni ke maʻu,pe tānaki fakataha, ʻe taʻofi ia ʻe hai?

    11 He ʻoku ne ʻiloʻi ʻae kakai vale:ʻoku ne vakai foki ki he fai kovi; pea ʻe ʻikai te ne

    tokangaʻi?12 He ʻoku fie poto ʻae tangata vale,

    neongo ʻoku fanauʻi ʻae tangata ʻo hangē ko e ʻuhikiʻoe ʻasi kai vao.

    13 “Kapau te ke teu ho loto,pea mafao atu ho nima kiate ia;

    14 Kapau ʻoku ʻi ho nima ʻae angahala, siʻaki ia ke mamaʻo,pea ʻoua naʻa nofo ʻae kovi ʻi ho ngaahi fale.

    15 He ko ia te ke toki hanga hake ai ho mata ʻo taʻehanoʻila;ʻio, te ke tuʻumaʻu, ʻo ʻikai manavahē:

    16 He te ke fakangaloʻi hoʻo mamahi,ʻo manatuʻi ia ʻo hangē ko e ngaahi vai kuo tafe atu:

  • Siope 11:17 22 Siope 12:717 Pea ʻe ʻāsinisini lahi hoʻo motuʻa ʻi he hoʻatāmālie ʻoe

    ʻaho;te ke ulo atu, te ke tatau mo e pongipongi.

    18 Pea te ke fiemālie koe, he ʻoku ai ʻae ʻamanaki lelei;ʻio, te ke keli, ʻo mālōlō fiemālie pe.

    19 Pea te ke tokoto foki, pea ʻe ʻikai fakamanavahēʻi koe ʻeha taha;

    ʻio, ʻe kumi meʻa meiate koe ʻe he tokolahi.20 Ka ʻe vaivai ʻae mata ʻoe angahala,

    pea ʻe ʻikai te nau hao,pea ko e ifi ʻoe mānava ʻa ʻenau ʻamanaki.”

    121 ʻOku tali ʻa Siope ki hono ngaahi kāinga naʻe valokiʻi ia. 7

    ʻOku ne fakamoʻoni ki he akonaki ʻoe māfimafi ʻae ʻOtua.1 Pea naʻe tali ʻe Siope, ʻo ne pehē,2 Ta ko kimoutolu pe ʻae kakai,

    pea ʻe mate mo kimoutolu ʻae poto.3 Ka ʻoku ai hoku loto ʻo hangē pe ko kimoutolu;

    ʻoku ʻikai te u siʻi hifo au kiate kimoutolu:ʻio, ko hai ʻoku ʻikai ke ne ʻilo ki he ngaahi meʻa pehē

    ni?4 ̒Oku ou tatau mo ha taha ʻoku taukaea ʻe hono

    kaungāʻapi,ʻo pehē, ʻoku ne ui ki he ʻOtua, pea ʻoku ne talia ia:ʻoku kata manukia ʻae tonuhia mo e angatonu.

    5 ̒O hangē ko e maama kuo fakatukutukuʻi,ʻoku pehē ʻaia ʻoku meimei hekea hono vaʻe ʻi he

    mahalo ʻo ia ʻoku fiemālie.6 ̒Oku monūʻia ʻae ngaahi fale ʻoe kau kaihaʻa,

    pea ʻoku nofo fiemālie pē ʻakinautolu ʻoku faka-houhau ki he ʻOtua;

    ʻoku ʻatu lahi ʻe he ʻOtua ki honau nima.7 “Kae fehuʻi eni ki he fanga manu, pea te nau akoʻi koe;

  • Siope 12:8 23 Siope 12:22mo e fanga manu ʻoe ʻatā, pea te nau tala kiate koe:

    8 Pea lea ki he fonua, pea te ne akoʻi koe:pea ʻe fakahā kiate koe ʻe he ngaahi ika ʻoe tahi.

    9 Ko hai ʻoku ʻikai te ne ʻilo ʻi he meʻa ni kotoa pē,ko e nima ʻo Sihova kuo ne fai eni?

    10 ̒Aia ʻoku ʻi hono nima ʻae moʻui ʻae meʻa moʻui fulipē,mo e mānava ʻoe kakai kotoa pē.

    11 ̒Ikai ʻoku ʻahiʻahiʻi ʻe he telinga ʻae ngaahi lea?Pea kamata ʻe he ngutu hono kai?

    12 Pea ʻoku ʻiate ia ʻoku talu mei muʻa ʻae poto;pea ko e ʻilo ʻi he ngaahi ʻaho lahi.

    13 “ʻOku ʻiate ia ʻae poto mo e mālohi,ʻoku ʻiate ia ʻae fakakaukau mo e ʻilo.

    14 Vakai, ʻoku ne holoki hifo, pea ʻe ʻikai faʻa toe fokotuʻuia:

    ʻoku ne tāpuni ki he tangata, pea ʻoku ʻikai ke faʻamatoʻo.

    15 Vakai, ʻoku ne taʻofi ki he ngaahi vai, pea matuʻu ia:ʻoku ne fekau atu foki ia, pea ʻoku fulihi ʻe ia ʻae fonua.

    16 ̒Oku ʻiate ia ʻae mālohi mo e poto,ʻoku ʻoʻona ʻae kākāʻia mo ia ʻoku kākā.

    17 ̒Oku ne taki pōpula ʻae kau fakakaukau,pea ne fakavaleʻi ʻae kau fakamaau.

    18 Ko e haʻi ʻoe ngaahi tuʻi kuo ne vete,ka ne haʻihaʻi honau noʻotanga vala ʻaki ʻae haʻi.

    19 ̒Oku ne taki pōpula ʻae ngaahi houʻeiki,pea ʻoku ne lī ki lalo ʻae mālohi.

    20 ̒Oku ne toʻo atu ʻae lea ʻae kau poto,pea toʻo mo e ʻilo ʻae mātuʻa.

    21 ̒Oku ne lilingi ʻae manukia ki he ngaahi houʻeiki,pea ne vete ʻae noʻo ʻoe mālohi.

    22 ̒Oku ne fakahā ʻae ngaahi meʻa lilo mei he fakapoʻuli,pea ne ʻomi ki he maama ʻae ʻata ʻoe mate.

  • Siope 12:23 24 Siope 13:923 ̒Oku ne fakatokolahi ʻakinautolu ʻoku ne fakalahi ʻae

    ngaahi puleʻanga,pea toe fakasiʻisiʻi ia.

    24 ̒Oku ne toʻo ʻo ʻave ʻae loto ʻoe ngaahi ʻeiki ʻoe kakai ʻomāmani,

    ʻo ne pule ke nau ʻalu fano ʻi ha toafa taʻehahala.25 ̒Oku nau tautaufā ʻi he poʻuli taʻehamaama,

    pea ʻoku ne pule ke nau fehēaki fano ʻo hangē hakonā.

    131 ʻOku valokiʻi ʻe Siope ʻa hono ngaahi kāinga ʻi heʻenau

    taʻefaitotonu. 14 ʻOku ne fakahā ʻene falala ki he ʻOtua. 20 Ko ekole ke ne ʻilo ʻene hia ʻaʻana, pea ko e hā ʻae finangalo ʻoe ʻOtuaʻi heʻene fakamamahi ia.1 Vakai, kuo mamata ʻe hoku mata ʻa eni kotoa pē,

    kuo fanongo pea ʻilo ia ʻe hoku telinga.2 Ko ia ʻoku mou ʻilo, ʻoku ou ʻilo foki ia:

    ʻoku ʻikai te u siʻi hifo au ʻiate kimoutolu.3 “ʻAmusiaange ʻeau ke u lea ki he Māfimafi,

    pea ʻoku ou fie alea mo e ʻOtua.4 Ka ko e kau fakatupu loi ʻakimoutolu,

    ko e kau faitoʻo taʻeʻaonga ʻakimoutolu kotoa pē.5 Taumaiā ke mou mātuʻaki longo pē!

    Pea ko hoʻomou poto ia.6 Fanongo eni ki heʻeku fakamatala,

    pea fakafanongo ki he ngaahi lea ʻa hoku loungutu.7 He te mou lea kovi maʻae ʻOtua?

    Pea lea fakakākā maʻana?8 He te mou lavaʻi ia?

    Te mou fakakikihi maʻae ʻOtua?9 ̒E lelei ke ne ʻekea ʻakimoutolu?

  • Siope 13:10 25 Siope 13:23Pe te mou kākaaʻi ia, ʻo hangē ko e kākaaʻi ʻe he

    tangata ʻe taha ʻae tokotaha?10 Ko e moʻoni ʻe valoki ʻe ia ʻakimoutolu,

    ʻo kapau te mou filifilimānako fufū pe ʻae kakai.11 ̒E ʻikai fakamanavahēʻi ʻakimoutolu ʻe heʻene ʻafio?

    Pea tō kiate kimoutolu ʻene fakailifia?12 Ko hoʻomou ngaahi lea fakamanatu ʻoku tatau mo e

    efuefu,ko e fokotuʻu na ʻo hoʻomou ngaahi lea, ʻoku tatau mo

    e ngaahi ʻesi ʻumea.13 “Tuku hoʻomou lau, pea tuku ai pe au, koeʻuhi, ke u lea,

    kae hoko kiate au ʻaia ʻe hoko.14 Ko e hā ʻoku ou ʻūtaki ai hoku kakano,

    pea ʻai ʻeku moʻui ki hoku nima?15 Neongo ʻene tāmateʻi au,

    te u falala pe kiate ia:ka te u fakamatala hoku ngaahi hala ʻi hono ʻao.

    16 ̒E fakamoʻui au foki ʻe ia:ka ʻe ʻikai ha mālualoi ʻe haʻu ki hono ʻao.

    17 Fanongo lelei ki heʻeku lea,fanongo ʻaki homou telinga ʻa ʻeku fakamatala.

    18 Vakai eni, kuo u teu ʻeku fakamatala;ʻoku ou ʻilo ʻe fakatonuhiaʻi au.

    19 Ko hai ia te ne talatalaakiʻi au?He ko eni, kapau te u fakalongo pe, te u mate.

    20 “Ko e meʻa ʻe ua pe, ke ʻoua naʻa fai kiate au:ko ia ʻe ʻikai ai te u fufū au ʻiate koe.

    21 Ke toʻo atu ke mamaʻo ho nima ʻiate au:pea ʻoua naʻaku puputuʻu ʻi hoʻo fakailifia.

    22 Pea ke toki folofola mai, pea te u talia;pea te u lea atu, ka ke talia au.

    23 ̒Oku fiha ʻeku ngaahi hia mo ʻeku angahala?

  • Siope 13:24 26 Siope 14:6Fakaʻilo mai kiate au ʻeku talangataʻa mo ʻeku anga-

    hala.24 Ko e hā ʻoku ke fufū ai ho fofonga,

    mo ke lau au ko ho fili?25 He te ke pakiʻi ʻae louʻakau kuo feʻaveʻaki?

    Pea te ke tuli ʻe koe ʻae mohuku mōmoa?26 He ʻoku ke tohi ʻae ngaahi meʻa fakamamahi kiate au,

    pea ʻoku ke fakahoko kiate au ʻae ngaahi hia ʻo ʻekukei siʻi.

    27 ̒Oku ke ʻai hoku vaʻe ki he ʻakau fakamaʻu vaʻe,pea ke vakai pau hoku ʻalunga kotoa pē;ʻoku ke ʻai ʻae fakaʻilonga ki hoku muivaʻe.

    28 Pea ʻoku fakaʻaʻau ia ʻo hangē ha meʻa popo,pea tatau mo e kofu kuo kai ʻe he ane.

    141 ʻOku kole ʻae ʻofa ʻe Siope ki he ʻOtua, koeʻuhi ko e nounou

    ʻae moʻui, mo e moʻoni ʻoe mate. 7 Ka mole ʻae moʻui ʻe ʻikai toemaʻu ia, ka ʻoku ne tatali ki hono liliu. 16 ʻOku tuʻutāmaki ʻaetangata ki he ʻauʻauha koeʻuhi ko e angahala.1 “Ko e tangata kuo fanauʻi ʻe he fefine,

    ʻoku siʻi pe hono ngaahi ʻaho, pea fonu ʻi he mamahi.2 ̒Oku tupu hake ia ʻo hangē ko e fisiʻi ʻakau, pea tuʻusi hifo:

    ʻoku puna foki ia ʻo hangē ko e ʻatā, ʻo ʻikai nofomaʻu.3 Pea ʻoku ke fofonga ʻa ki ha taha pehē,

    mo ke ʻomi au ke fakamaau mo koe?4 Ko hai te ne faʻa ʻomi ʻae maʻa mei he taʻemaʻa?

    ʻIkai ha taha.5 He kuo tukupau hono ngaahi ʻaho,

    ko e lau ʻo hono ngaahi māhina ʻoku ʻiate koe,kuo ke tuʻutuʻu ni hono fakangatangata ʻe ʻikai te ne

    toloiʻi;6 “Afe atu meiate ia, ka ne mālōlō,

  • Siope 14:7 27 Siope 14:18kaeʻoua ke ne fakakakato hono ʻaho ʻo hangē ha

    ngāue unga.7 He ʻoku ʻamanaki ki he ʻakau,

    ʻo kapau ʻe tā hifo ia, ki heʻene toe tupu hake,pea ʻe ʻikai ʻosi hono huli ʻo ia.

    8 Neongo ʻae fakaʻaʻau ke motuʻa hono aka ʻi he kelekele,pea mate hono sino ʻi he efu;

    9 Ka ʻi he nanamu ʻoe vai ʻe toe tupu ia,ʻo tupu ai ʻae ngaahi vaʻa ʻo hangē ha ʻakau.

    10 Ka ʻoku mate pē ʻae tangata, ʻo fakaʻaʻau ke ʻosi:ʻio, ʻoku fononga ʻae tangata, pea kofaʻā ia?

    11 ̒O hangē ʻoku mole ʻae ngaahi vai mei he tahi,pea matuʻu ʻo mōmoa ʻae ngaahi vaitafe:

    12 ̒Oku pehē ʻoku tokoto hifo ʻae tangata, pea ʻikai toetuʻu:ʻe ʻikai te nau ʻa pē tuʻu mei heʻenau mohe,kaeʻoua ke mole ʻae ngaahi langi.

    13 “Taumaiā te ke fufū au ʻi he faʻitoka,ʻo ke fakafufū au, kaeʻoua ke mole atu ho houhau,mo ke kotofa hoku ʻaho, ʻo manatuʻi au.

    14 Kapau ʻe mate ʻae tangata, ʻe toe moʻui ia?Ko e ngaahi ʻaho kotoa pē kuo kotofa kiate au te u

    tatali ai,kaeʻoua ke hoko hoku liliu.

    15 Te ke ui, pea te u talia koe:he te ke holi ki he ngāue ʻa ho nima.

    16 Ka ko eni, kuo ke lau ʻeku ngaahi laka:ʻikai ʻoku ke vakai ki heʻeku angahala?

    17 Kuo fakamaʻu ʻeku kovi ʻi ha tangai,pea ʻoku ke tuitui ai ʻeku hia.

    18 “ʻO hangē ʻoku fakaʻaʻau ʻo ngata ʻae moʻunga kuo tō,pea ʻoku hiki ʻae fuʻu maka mei hono potu.

  • Siope 14:19 28 Siope 15:819 ̒O hangē ʻoku holo ʻe he vai ʻae ngaahi maka:

    pea tāfea ʻo mole ʻae ngaahi meʻa ʻoku tupu ʻi hekelekele ʻoe fonua;

    ʻoku pehē hoʻo fakaʻauha ʻae ʻamanaki ʻae tangata.20 ̒Oku ke mālohi maʻuaipē kiate ia, pea ʻoku mole ia:

    ʻoku ke liliu hono mata mo ke fekau ia ke ʻalu.21 ̒Oku hoko ʻo ongoongo hono ngaahi foha, ka ʻoku ʻikai

    te ne ʻilo;pea ʻoku fakavaivai hifo ʻakinautolu, ka ʻoku ʻikai te

    ne mamata ai.22 Ka ko hono kakano ʻoku ʻiate ia ʻe langa,

    pea ʻe mamahi mo hono laumālie ʻi loto ʻiate ia.”

    151 ʻOku valokiʻi ʻa Siope ʻe Elifasi koeʻuhi ko ʻene fai hala ʻi

    heʻene fakatonuhiaʻi ia ʻe ia. 17 ʻOku ne fakamoʻoni ʻaki ʻaetalatupuʻa ʻae taʻefiemālie ʻae kakai angahala.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Elifasi mei Timani, ʻo ne pehē,2 “He ʻoku taau mo e tangata poto ke lau meʻa vaʻinga,

    mo fakapito hono kete ʻaki ʻae matangi hahake?3 ̒Oku taau ʻene leaʻaki ʻae lea taʻeʻaonga?

    Pe ko e ngaahi lau ʻe ʻikai te ne lavaʻi ʻaki ha lelei?4 ̒Io, ʻoku ke liʻaki ʻae manavahē,

    pea ke taʻofi ʻae lotu ʻi he ʻao ʻoe ʻOtua.5 He ʻoku lea ʻaki ʻe ho ngutu ʻa hoʻo angahala,

    ka ʻoku ke fili ki he ʻelelo ʻoe fakaoloolo.6 ̒Oku talatalaakiʻi koe ʻe ho ngutu pe ʻoʻou, kae ʻikai ko au:

    ʻio, ko ho loungutu pe ʻoʻou ʻoku fakamoʻoni kiatekoe.

    7 “He ko e ʻuluaki tangata koe naʻe fanauʻi?Pe naʻe fakatupu koe ʻi muʻa ʻi he ngaahi moʻunga?

    8 He kuo ke fanongo ʻe koe ki he meʻa fufū ʻae ʻOtua?Pea ʻoku ke fakangata ʻae poto kiate koe?

  • Siope 15:9 29 Siope 15:239 Ko e hā ʻoku ke ʻilo, ka ʻoku ʻikai te mau ʻilo?

    Ko e hā ʻoku ke ʻilo pau, ʻaia ʻoku ʻikai ʻiate kimautolu?10 ̒Oku ʻiate kimautolu ʻae ʻuluhinā mo e kau mātuʻa,

    ʻoku motuʻa lahi ʻi hoʻo tamai.11 He ʻoku siʻi ʻae ngaahi fakafiemālie ʻae ʻOtua kiate koe?

    He ʻoku ai ha meʻa fakalilolilo ʻiate koe?12 Ko e hā ʻoku ʻāvea ai koe ʻe ho loto?

    Pea ʻoku lalama ho mata ʻi he hā.13 Koeʻuhi ʻoku ke fakafoki ho loto ke tuʻu ki he ʻOtua,

    pea tuku ke tafe ʻae ngaahi lea ni mei ho ngutu?14 Ko e hā ʻae tangata, ke pehē ʻoku maʻa ia?

    Pe ha taha ʻoku fanauʻi ʻe he fefine, ke pehē ʻokutonuhia ia?

    15 Vakai, ʻoku ʻikai falala siʻi ʻe ia ki heʻene kau māʻoniʻoni;ʻio, naʻa mo e ngaahi langi ʻoku ʻikai maʻa ia ʻi hono

    ʻao.16 Ka ʻe fēfē hono lahi hake ʻoe fakalielia mo e ʻuli ʻoe

    tangata,ʻaia ʻoku ne inumia ʻae angahala ʻo hangē ha vai?

    17 “Te u fakahā kiate koe, fanongo kiate au;pea ko ia kuo u mamata ai te u fakamatala atu;

    18 ̒Aia naʻe tala ʻe he kakai poto mei heʻenau ngaahi tamai,ʻo ʻikai fufū ia:

    19 ̒Akinautolu pē naʻe foaki ki ai ʻae fonua,pea naʻe ʻikai feʻaluʻaki ha muli ʻiate kinautolu.

    20 ̒Oku langa mamahi ʻae tangata angahala ʻi he ʻaho kotoapē,

    pea ʻoku fufū mei he fakaaoao ʻae lau ʻoe ngaahi taʻu.21 Ko e ongo fakailifia ʻoku ʻi hono telinga:

    ʻi he lolotonga ʻo ʻene monūʻia ʻe hoko kiate ia ʻaefakaʻauha.

    22 ̒Oku ʻikai ʻamanaki ʻe ia ke ne liu mai mei he fakapoʻuli,pea ʻoku talia ia ʻe he heletā.

    23 ̒Oku ʻalu fano pe ia ʻo kumi ʻae mā, ʻo pehē, ‘Ko mā ia?’

  • Siope 15:24 30 Siope 15:35ʻOku ne ʻilo ʻoku ofi ʻae ʻaho ʻoe fakapoʻuli.

    24 ̒E fakamanavahēʻi ia ʻe he mamahi mo e feinga;te na ikuna ia, ʻo hangē ha tuʻi kuo teu ki he tuʻa.

    25 He ʻoku ne mafao atu hono nima ki he ʻOtua,ʻo ne fakamālohi ia ʻo tuʻu ki he Māfimafi.

    26 ̒Oku ne ʻohofi kiate ia, ʻio, ki hono kia,ki he ngaahi potu matolu ʻo hono sifa fatafata:

    27 Koeʻuhi ʻoku ne fai ke fuʻu pupula hono mata,pea ne fangapesi ke matolu ʻae ngako ʻi hono ngaahi

    potu.28 Ka ʻoku ne nofo ʻi he ngaahi kolo lala,ʻi he ngaahi fale ʻoku ʻikai nofo ai ha taha,ʻaia kuo tuʻutuʻuni ko e ngaahi tuʻunga veve.

    29 ̒E ʻikai koloaʻia ia, ʻe ʻikai tuʻumaʻu ʻene ngaahi meʻa,pea ʻe ʻikai te ne faʻa fai ke fakatolonga hono lelei ʻi

    he fonua.30 ̒E ʻikai ʻalu ia mei he fakapoʻuli;

    ʻe mangia ʻe he afi ʻa hono ngaahi vaʻa,pea ʻi he mānava ʻo hono fofonga ʻe mole atu ia.

    31 Ke ʻoua naʻa falala ia ʻaia kuo kākaaʻi ki he vaʻinga:ko hono totongi ko e vaʻinga pe.

    32 ̒E fakamoʻoni eni ʻi he teʻeki hoko hono ʻaho,pea ʻe ʻikai maʻuiʻui hono vaʻa.

    33 ̒E lulu ʻe ia ke tō hono fuhi kālepi taʻemomoho ʻo hangēpe ko e vaine,

    pea te ne fakamokulu hono fisi ʻo hangē pē ko e ʻolive.34 He koeʻuhi ʻe lala ʻae fakatahaʻanga ʻoe kau angahala,

    pea ʻe fakaʻauha ʻe he afi ʻae ngaahi fale naʻe maʻu ʻakiʻae koloa kovi.

    35 ̒Oku nau tuʻituʻia ʻi he pauʻu, pea nau fanauʻi ʻae vaʻinga,pea ʻoku teuteu ʻe honau loto ʻae kākā.

  • Siope 16:1 31 Siope 16:1216

    1 ʻOku tauteʻi ʻe Siope ʻahono kāinga koeʻuhi ko ʻenau taʻeʻofa.7 ʻOku ne fakamatala ʻae anga ʻoe meʻa mamahi ʻoku ʻiate ia. 17ʻOku ne fakamoʻoni ki heʻene māʻoniʻoni.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Siope, ʻo ne pehē,2 Kuo lahi ʻae meʻa pehē kuo u fanongo ai:

    ko e kau fakafiemālie fakamamahi ʻakimoutolu kotoapē.

    3 ̒E ngata afe ʻae launoa?Pe ko e hā ʻoku ne tokoniʻi koe ke ke tali?

    4 Te u faʻa lea foki ʻeau ʻo hangē pe ko kimoutolu:ka ne fetongi ʻaki homou laumālie ʻa hoku laumālie,te u faʻa fokotuʻu lea kiate kimoutolu,pea te u kalokalo hoku ʻulu kiate kimoutolu.

    5 Ka te u tokoniʻi ʻakimoutolu ʻaki hoku ngutu,pea ko e ueʻi ʻo hoku loungutu ʻe fakafiemālieʻi

    ʻakimoutolu.6 “Neongo ʻeku lea, ʻoku ʻikai fakasiʻisiʻi ʻeku mamahi:

    pea kapau te u taʻofi, ko e hā ʻeku fiemālie ai?7 Ka ko eni, kuo ne fakakikinaʻi au:

    kuo ke fakaʻauha ʻa hoku kāinga kotoa pē.8 Kuo ke ʻufiʻufi ʻaki au ʻae feʻufeʻu, ko e fakamoʻoni ia:

    pea ʻoku ha hake hoku tutue ʻo valoki ki hoku mata.9 ̒Oku ne haehae au ʻi hono houhau,

    ʻaia ʻoku fehiʻa kiate au ʻoku ne fengaiʻitaki hono nifokiate au,

    ʻoku matalili ʻa hoku fili kiate au.10 Kuo nau fakamanga honau ngutu kiate au;

    kuo taaʻi manuki au ʻi hoku kouʻahe;kuo nau fakataha ʻakinautolu kiate au.

    11 Kuo tukuange au ʻe he ʻOtua ki he kakai angahala,pea kuo ne lī au ki he nima ʻoe kakai fai kovi.

    12 Ne u fiemālie, ka kuo ne maumauʻi au:kuo ne kuku foki hoku kia, ʻo laiki au,

  • Siope 16:13 32 Siope 17:2ʻo fokotuʻu au ko hono fanaʻanga.

    13 ̒Oku tuʻu takatakai kiate au ʻene kau tangata fana,ʻoku ne fahiua hoku konga loto, ʻo ʻikai tuku;ʻoku ne lilingi hoku ʻahu ki he kelekele.

    14 ̒Oku ne maumauʻi au ʻaki ʻae tā ki he tā,ʻoku ne ʻohofia au ʻo hangē pe ha fuʻu tangata lahi.

    15 Kuo u tuitui ʻae tauangaʻa ki hoku kili,ʻo fakaʻuliʻi hoku nifo ʻi he efu.

    16 ̒Oku kovi hoku mata ʻi he tangi,pea ʻoku ʻi hoku laumata ʻae malumalu ʻoe mate;

    17 Ka ʻoku ʻikai ʻi ha taʻetotonu kuo ʻi hoku nima:pea ʻoku māʻoniʻoni foki ʻeku lotu.

    18 “ʻE kelekele, ʻoua naʻa ke ʻuʻufi hoku toto,pea ʻoua naʻa hao ki ha potu ʻa ʻeku tangi.

    19 Ko eni foki, vakai, ʻoku ʻi he langi hoku fakamoʻoni,pea ko ia ʻoku ne ʻiloʻi au ʻoku ʻi ʻolunga.

    20 ̒Oku manukiʻi au ʻe hoku ngaahi kāinga:ka ʻoku lilingi ʻae loʻimata ʻa hoku mata ki he ʻOtua.

    21 Taumaiā ke faʻa alea ʻae tangata mo e ʻOtua,ʻo hangē ko e tangata mo hono kaungāʻapi! 22 ̒Oka

    hokosia ʻae ngaahi taʻu siʻi,te u toki ʻalu ʻi he hala ʻe ʻikai te u foki mei ai.

    171 ʻOku liliu ʻa Siope mei he tangata ki he ʻOtua. 6 ʻOku ofo ʻae

    kakai māʻoniʻoni ʻi he anga taʻeʻofa ʻae kau tangata ki he kakaiʻoku mamahi, ka ʻoku ʻikai te nau vaivai ai. 11 ʻOku ʻikai ʻi hemoʻui ni ʻa ʻene ʻamanaki, ka ʻi he mate.1 “ʻOku ʻeho ʻeku mānava,

    kuo ʻosi hoku ngaahi ʻaho,ʻoku tali ʻae ngaahi luo kiate au.

    2 ̒Ikai ʻoku ʻiate au ʻae kau manuki?

  • Siope 17:3 33 Siope 17:16Pea ʻikai ʻoku nofomaʻu ʻi hoku ʻao ʻenau ʻahiʻahi

    kovi?3 “Ko eni, ke tuku hifo, ke ai haʻaku fakamoʻoni meiate koe;

    ko hai ia te ma tā nima mo au?4 He kuo ke fufū honau loto mei he ʻilo:

    ko ia ʻe ʻikai ai te ke hakeakiʻi ʻakinautolu.5 Ko ia ʻoku ne lea lapu ki hono kāinga,

    ʻe vaivai ʻae mata ʻo ʻene fānau ʻaʻana.6 “Kuo ne tuku au ko e taukaeʻanga ʻoe kakai;

    ka naʻaku tatau muʻa mo e meʻa faiva.7 Kuo nenefu hoku mata ko e meʻa ʻi he mamahi,

    pea ko e ata pe ʻa hoku kupuʻi sino kotoa pē.8 ̒E ofo ʻae kakai angatonu ʻi he meʻa ni,

    pea ko e taʻeangahala te ne ueʻi ia ki he mālualoi.9 ̒E fakakukafi foki ʻae māʻoniʻoni ʻi hono hala,

    pea ko ia ʻoku nima maʻa ʻe fakahoko ʻe ia ʻae mālohiki he mālohi.

    10 Ka ko kimoutolu kotoa pē, mou foki ʻo ʻalu:he ʻoku ʻikai te u faʻa ʻilo ha taha ʻoku poto ʻiate

    kimoutolu.11 Kuo ʻosi hoku ngaahi ʻaho, kuo motuhi ʻeku ngaahi

    tuʻutuʻuni,ʻio, ʻaia naʻaku loto ki ai.

    12 ̒Oku nau liliu ʻae pō ko e ʻaho:ʻoku fuonounou ʻae maama ko e meʻa ʻi he fakapoʻuli.

    13 Kapau te u tatali, ko hoku fale ʻae faʻitoka pē:kuo ngaohi hoku mohenga ʻi he fakapoʻuli.

    14 Kuo u pehē ki he popo, ‘Ko ʻeku tamai koe:’pea ki he kelemutu, ‘Ko ʻeku faʻē,’ mo ‘hoku tuofe-

    fine.’15 Pea kofaʻā eni ʻa ʻeku ʻamanaki lelei?

    ʻIo, ko ʻeku ʻamanaki lelei, ko hai te ne mamata ki ai?16 ̒E ʻalu hifo ia ki he ngaahi tāpuni ʻoe luo,

    ʻoka tau ka mālōlō fakataha ʻi he efu.

  • Siope 18:1 34 Siope 18:1418

    1 ʻOku valoki ʻa Siope ʻe Pilitati koeʻuhi ko ʻene fai noa moʻene taʻefaʻakātaki. 5 Ko e ngaahi meʻa fakamamahi ʻoe kauangahala.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Pilitati mei Suaa, ʻo ne pehē,2 “ʻE fēfē hono fuoloa pea ke fakangata ʻae lea?

    Tokanga, pea te mau toki lea.3 Ko e hā kuo lau ai ʻakimautolu ko e fanga manu,

    pea lau ko e ʻuli ʻi ho ʻao?4 ̒Oku ne haehae ia ʻe ia pe ʻi heʻene ʻita:

    ʻe liʻaki ʻa māmani koeʻuhi ko koe?Pea ʻe hiki ʻae fuʻu makatuʻu mei hono potu?

    5 “Ko e moʻoni, ʻe tāmateʻi ʻae maama ʻoe angahala,pea ʻe ʻikai ulo ʻae kalofiama ʻo ʻene afi.

    6 ̒E fakapoʻuli ʻae maama ʻi hono fale,pea ʻe tāmateʻi ʻa ʻene maama fakataha mo ia.

    7 ̒E fakaʻapiʻapi ʻae lakaʻanga ʻo hono mālohi,pea ʻe lī ki lalo ia ʻe heʻene fakakaukau ʻaʻana.

    8 He ko hono kauvaʻe ʻoʻona kuo ne lī ia ki he kupenga,pea ʻoku ne ʻeveʻeva ʻi he funga tauhele.

    9 ̒E moʻua ia ʻe he hele ʻi hono muivaʻe,pea ʻe ikuna ia ʻe he kaihaʻa.

    10 Kuo ʻai ʻae tauhele kiate ia ʻi he kelekele,mo e sokitanu kiate ia ʻi he hala.

    11 ̒E fakamanavahēʻi ia ʻe he ngaahi meʻa fakailifia mei hepotu kotoa pē,

    pea ʻe fakaveʻevave ia.12 ̒E kai ʻe he fiekaia ʻa hono mālohi,

    pea ʻe tali ofi ʻae fakaʻauha ki hono vakavaka.13 ̒E fakaʻauha ʻe ia ʻae mālohi ʻo hono sino:

    ʻio, ko e ʻuluaki fānau ʻoe mate te ne fakaʻauha ʻenemālohi.

    14 ̒E lī kituʻa mei hono fale ʻa hono falalaʻanga,

  • Siope 18:15 35 Siope 19:6pea ko ia ʻe ʻomi ia ki he tuʻi ʻoe fakailifia.

    15 ̒E nofo ia ʻi hono fale, he ʻoku ʻikai ʻoʻona ia:ʻe tūtuuʻi ki hono ʻapi ʻae sulifa.

    16 ̒E mōmoa mei lalo hono ngaahi aka,pea ʻe motuhi mei ʻolunga ʻa hono vaʻa.

    17 Ko hono manatuʻi ʻe ʻauha mei he fonua,pea ʻe ʻikai hano hingoa ʻi he hala.

    18 ̒E kapusi ia mei he maama ki he poʻuli,pea ʻe tulia ia mei he māmani.

    19 ̒E ʻikai maʻu ʻe ia ha foha pe mokopuna ʻi hono kakai,ʻe ʻikai toe ha niʻihi ʻi hono ngaahi fale.

    20 Ko kinautolu ʻe muimui ʻiate ia te nau ofo ki hono ʻaho,ʻo hangē ko e ilifia ʻanautolu naʻa nau feangai.

    21 Ko e moʻoni ʻoku pehē pe ʻae ngaahi nofoʻanga ʻoeangahala,

    pea ko eni ʻae potu ʻo ia ʻoku taʻeʻiloʻi ʻae ʻOtua.”19

    1 ʻOku lāunga ʻa Siope ki he angakovi ʻa hono kāinga, peafakahā ʻoku lahi ʻae meʻa mamahi ʻiate ia ke fakatupu ai ʻenauangakovi. 21 ʻOku ne kole ʻae ʻaloʻofa. 25 ʻOku ne tui ki hetoetuʻu.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Siope, ʻo ne pehē,2 ̒E fēfē hono fuoloa mo hoʻomou fakafiuʻi hoku laumālie,

    mo lailaiki ʻaki au ʻae ngaahi lea.3 Ko hono liunga hongofulu eni mo hoʻomou manukiʻi au:

    pea ʻoku ʻikai te mou mā ʻi hoʻomou fai ʻo hangē ko ekau muli kiate au.

    4 Pea kapau moʻoni kuo u hē,ʻoku ʻiate au pe ʻeku hē.

    5 Pea kapau moʻoni te mou fai fielahi kiate au,pea talatalaakiʻi au ʻaki hoku manukiaʻanga:

    6 Mou ʻilo eni, kuo fulihi au ʻe he ʻOtua,pea ne kāpui au ʻaki hono kupenga.

  • Siope 19:7 36 Siope 19:197 “Vakai, ʻoku ou tangi koeʻuhi ko e fakamālohi, ka ʻoku

    ʻikai ongoʻi au:ʻoku ou tangi kalanga ka ʻoku ʻikai ha fakamaau.

    8 Kuo ne feleʻi hoku hala ke ʻoua naʻaku ʻalu,pea kuo ne ʻai ʻae fakapoʻuli ʻi hoku ngaahi hala.

    9 Kuo ne fakamasivaʻi au ʻi hoku nāunau,pea kuo ne toʻo ʻae tatā mei hoku ʻulu.

    10 Kuo ne fakaʻauhaʻi au mei he potu kotoa pē, pea kuo umole:

    pea kuo ne taʻaki ʻeku ʻamanaki ʻo hangē ha ʻakau.11 Kuo ne tutu foki ʻa hono houhau kiate au,

    pea ʻoku ne lauʻi au ko e taha ʻo hono ngaahi fili.12 ̒Oku fakataha ʻene ngaahi kautau,

    ʻonau keli takatakai ʻiate au,pea nofo fakatakamilo ʻi hoku fale.

    13 “Kuo ne fakamamaʻo atu hoku kāinga ʻiate au,pea ko ʻeku ngaahi kaumeʻa ʻoku mahuʻi ʻaupito

    meiate au.14 Kuo mahuʻi hoku ngaahi kāinga ʻiate au,

    pea kuo fakangalongaloʻi au ʻe hoku ngaahi kāingafeʻofoʻofani.

    15 Ko kinautolu ʻoku nofo ʻi hoku fale, mo ʻeku kaukaunanga, ʻoku nau lau au ko e muli,

    ko e taha kehe au ʻi honau ʻao.16 Naʻaku ui ki heʻeku tamaioʻeiki, ka naʻe ʻikai te ne tali;

    ne u fakakolekole ʻaki hoku ngutu ki ai.17 Kuo fakalielia ʻa ʻeku mānava ki hoku uaifi,

    neongo ʻa ʻeku fakakolekole koeʻuhi ko e fānau ʻahoku sino ʻoʻoku.

    18 ̒Io, naʻe manukiʻi au ʻe he fānau iiki,ʻoku ou tuʻu hake pea nau lauʻikoviʻi au.

    19 Kuo fehiʻa kiate au ʻa hoku ngaahi kāinga feʻofoʻofanikotoa pē,

  • Siope 19:20 37 Siope 20:2pea ko kinautolu ne u ʻofa ki ai kuo liliu ʻo angatuʻu

    kiate au.20 ̒Oku piki hoku ngaahi hui ki hoku kili ʻo hangē ko hoku

    kakano,pea kuo u hao mo e kili ʻo hoku kau nifo.

    21 “ʻOfa mai kiate au, ʻofa mai kiate au, ʻakimoutolu kohoku kāinga;

    he kuo ala kiate au ʻae nima ʻoe ʻOtua.22 Ko e hā ʻoku mou fakatanga ai au ʻo hangē ko e ʻOtua,

    pea mou taʻefiu ʻi hoku kakano?23 “Taumaiā kuo tohi ʻa ʻeku ngaahi lea!

    Taumaiā kuo tohi ia ʻi ha tohi!24 Koeʻuhi ke tohi tongi ia ʻaki ʻae peni ukamea mo e pulu,

    ʻi he maka ke taʻengata!25 He ʻoku ou ʻilo ʻoku moʻui ʻa hoku Huhuʻi,

    pea ʻe tuʻu ia ʻi māmani ʻi he ʻaho fakamui.26 Pea ka ʻosi hoku kili pea maumau hoku sino,

    ka te u mamata ʻi hoku kakano ki he ʻOtua:27 ̒Aia te u mamata ki ai maʻaku,

    pea ʻe vakai ki ai ʻa hoku mata, pea ʻikai ha taha kehe;“Neongo ʻae ʻauha ʻa hoku ngaahi kupuʻi sino ʻiate au.28 Ka ʻe lelei hoʻomou pehē, ‘Ko e hā ʻoku tau fakatanga ai

    ia?’He ʻoku ʻiate au ʻae tefito ʻoe meʻa lelei.

    29 Ke manavahē ʻakimoutolu ki he heletā:he ʻoku ʻomi ʻe he ʻita ʻae ngaahi tautea ʻoe heletā,koeʻuhi ke mou ʻilo ʻoku ai ʻae fakamaau.”

    201 ʻOku fakahā ʻe Sofaa ʻae anga ʻoe angahala, mo honau tofiʻa.1 Pea naʻe toki pehēange ʻe Sofaa mei Neama, ʻo ne pehē,

    2 “Ko e moʻoni ʻoku langaʻi au ʻe heʻeku ngaahi mahalo keu tali,

    ko ia ʻoku ou fakatoʻotoʻo ai.

  • Siope 20:3 38 Siope 20:173 Kuo u fanongo ki he tautea ʻo ʻeku manuki,

    pea ko e laumālie ʻo ʻeku ʻilo ʻoku langaʻi au ke u tali.4 ̒Ikai te ke ʻilo eni mei muʻa,

    talu hono tuku ʻoe tangata ʻi māmani,5 Koeʻuhi ʻoku fuonounou ʻae nekeneka ʻoe angahala,

    pea ko e fiefia ʻae mālualoi ʻoku ʻi he kemo pe taha?6 Neongo ʻae aʻu hake ki he langi ʻa hono ongolelei,

    pea ʻasi hake hono ʻulu ki he ngaahi ʻao;7 Ka ʻe ʻauha ia ʻo taʻengata ʻo hangē pe ko ʻene meʻa kovi

    ʻaʻana:ko kinautolu naʻe mamata ki ai te nau pehē, ‘Kofaʻā

    ia?’8 ̒E puna atu ia ʻo hangē ha misi, pea ʻe ʻikai ʻilo ia:

    ʻio, ʻe tuli atu ia ʻo hangē ko ha meʻa ʻoku hā mai ʻi hepō.

    9 Ko e mata foki naʻe mamata ki ai ʻe ʻikai toe mamata ai;pea ʻe ʻikai toe ʻilo ia ʻe hono potu.

    10 ̒E kumi ʻe heʻene fānau ke fakafiemālieʻi ʻae masiva,pea ʻe toe ʻatu ʻe hono nima ʻenau ngaahi meʻa.

    11 ̒Oku fonu hono ngaahi hui ʻi he angahala ʻo ʻene kei siʻi,pea ʻe takoto mo ia ʻi he efu.

    12 “Neongo ʻoku melie ʻi hono ngutu ʻae fai kovi,pea ne fufū ia ʻi hono lalo ʻelelo:

    13 Neongo ʻene mamae ki ai, ʻo ʻikai liʻaki;kae maʻu pe ʻi hono loto ngutu:

    14 ̒E liliu ʻene meʻakai ʻi hono kete,ʻe hoko ia ko e ʻahu ʻoe fanga ngata fekai ʻi loto ʻiate

    ia.15 Kuo ne folo hifo ʻae koloa, ka te ne toe lua ʻaki hake ia:

    ʻe lī ia ʻe he ʻOtua mei hono kete.16 ̒E mimisi ʻe ia ʻae kona ʻoe fanga ngata fekai:

    ʻe teʻia ia ʻe he ʻelelo ʻoe ngata fekai.17 ̒E ʻikai mamata ia ki he ngaahi vai,

  • Siope 20:18 39 Siope 20:29ko e ngaahi vai lahi, mo e ngaahi vaitafe ʻoe meʻa

    huʻamelie mo e pota.18 ̒E toe ʻatu ʻe ia ʻae fua ʻo ʻene ngāue, pea ʻe ʻikai folo hifo:

    pea ʻe ʻikai fiefia ia ʻi he lahi fau ʻo ʻene koloa.19 Koeʻuhi kuo ne taʻomia mo liʻaki ʻae masiva;

    kuo ne toʻo fakamālohi ʻae fale naʻe ʻikai ke ne langa;20 “Ko e moʻoni ʻe ʻikai te ne ongoʻi ʻae fiemālie ʻi hono loto,

    ʻe ʻikai te ne faʻa maʻu ʻaia kuo ne holi ki ai.21 ̒E ʻikai toe ʻene meʻa kai;

    ko ia ʻe ʻikai ʻamanaki ʻe ha taha ki haʻane meʻa.22 ̒I he lahi ʻo ʻene maʻumeʻa ʻe masiva ai ia;

    ʻe hoko kiate ia ʻae nima ʻoe angakovi kotoa pē.23 ̒I heʻene teu ke fakapito hono kete, ʻe lī kiate ia ʻe he

    ʻOtua ʻae mālohi ʻo hono houhau,pea fakaʻauha ia kiate ia lolotonga ʻene kai.

    24 ̒E puna ia mei he meʻa tau ukamea,ka ʻe fanaʻi ia ke ʻasi ʻe he kaufana ukamea.

    25 ̒E unuhi ia, pea ʻasi ʻi hono sino;ʻio, ʻoku haʻu mei hono ʻahu ʻae heletā ngingila,ʻoku ʻiate ia ʻae ngaahi ilifia.

    26 Ko e ngaahi fakapoʻuli kotoa pē kuo fufū ʻi hono ngaahipotu fakalilolilo:

    ʻe fakaʻauha ia ʻe he afi taʻetapili;ʻe hoko ʻae kovi kiate ia ʻoku toe ʻi hono ʻapi.

    27 ̒E fakahā ʻe he langi ʻa ʻene fai kovi,pea ʻe tuʻu hake ki ai ʻae fonua.

    28 Ko e koloa ʻo hono fale ʻe mole,pea tafe atu ʻi he ʻaho ʻo hono houhau.

    29 Ko e ʻinasi eni ʻoe tangata angahala mei he ʻOtua,mo e tufakanga kuo tuʻutuʻuni maʻana ʻe he ʻOtua.”

    211 ʻOku fakahā ʻe Siope ʻoku totonu ʻene mamahi ʻi he faka-

    maau ki ai ʻae kakai. 7 ʻOku monūʻia ʻae angahala ʻi he ʻaho

  • Siope 21:1 40 Siope 21:15niʻihi, ka ʻoku nau manuki ki he ʻOtua. 16 Ka ʻoku ʻilongofuaʻenau malaʻia ʻi he ʻaho niʻihi. 22 ʻOku tatau ʻi he mate ʻae kakaifiemālie mo e taʻefiemālie. 27 ʻE fakamaau ʻae angahala ʻi hemaama ʻe haʻu.

    1 Ka naʻe tali ʻe Siope, ʻo ne pehē,2 “Fakafanongo lelei ki heʻeku lea,

    pea ko hoʻomou fakafiemālie eni.3 Mou kātaki, kau lea atu;

    pea hili ʻeku lea, fai pe hoʻomou manuki.4 ̒Oiauē, he ʻoku ou liunga ki he tangata?

    Pea ka ne ko ia, ko e hā nai ʻe ʻikai mamahi ai hokulaumālie?

    5 Tokanga mai, pea mou ofo,pea ʻai homou nima ki homou ngutu.

    6 ̒Io, ʻi heʻeku fakamanatu ʻoku ou manavahē ʻaupito,pea ʻoku puke ʻa hoku kakano ʻe he tetetete.

    7 “Ko e hā ʻoku moʻui ai ʻae angakovi,ʻo hoko ʻo motuʻa, ʻio, pea lahi ʻi he mālohi?

    8 Kuo fakatuʻumaʻu honau hako fakataha mo kinautolu,pea mo ʻenau fānau ʻi honau ʻao.

    9 ̒Oku malu honau fale mei he manavahē,pea ʻoku ʻikai ʻiate kinautolu ʻae meʻa tā ʻae ʻOtua.

    10 ̒Oku fakatauʻi ʻe heʻenau pulu tangata ʻo touʻia taʻehala;ʻoku fānau ʻenau pulu fefine ʻo taʻetōhonoʻuhiki.

    11 ̒Oku nau tuku atu ʻenau fānau ʻo hangē ko e fanga sipi,pea ʻoku meʻe hopohopo ʻenau fānau.

    12 ̒Oku nau toʻo hake ʻae kihiʻi lali mo e haʻape,pea nau fiefia ʻi he leʻo ʻoe meʻa ifi.

    13 ̒Oku nau fakaʻosi honau ngaahi ʻaho ʻi he fakafiemālie,pea fakafokifā pe ʻoku nau ʻalu hifo ki he faʻitoka.

    14 Ko ia ʻoku nau pehē ai ki he ʻOtua, ‘ʻAlu ʻiate kimautolu,he ʻoku ʻikai te mau holi ke ʻilo ho ngaahi hala.

    15 Ko hai ʻae Māfimafi, ke pehē ke mau tauhi ia?

  • Siope 21:16 41 Siope 21:28Pea ko e hā ʻae totongi te mau maʻu, ʻo kapau te mau

    lotu ki ai?’16 Vakai, ʻoku ʻikai ʻi honau nima ʻenau monūʻia:

    ʻoku mamaʻo ʻiate au ʻae fakakaukau ʻoe angahala.17 “ʻOku liunga fiha ʻae tāmateʻi ʻoe maama ʻae angahala?

    Mo e hoko ʻenau fakaʻauha kiate kinautolu?ʻoku tufaki ʻe he ʻOtua ʻae ngaahi mamahi ʻi hono

    houhau.18 ̒Oku nau tatau mo e tefitoʻi kaho ʻi he mata ʻoe matangi,

    pea hangē ko e kafukafu ʻoku ʻave ʻe he afi.19 ‘ʻOku hili ʻe he ʻOtua ʻa ʻene angahala ki heʻene fānau:’

    ʻoku ne totongi kiate ia, pea te ne ʻilo ia.20 ̒E mamata ʻe hono mata ki hono fakaʻauha,

    pea ʻe inu ia ʻi he houhau ʻoe Māfimafi.21 He ko e hā ʻene fiemālie ʻi hono fale ʻamui ʻiate ia,

    ʻoka tuʻu ua mālie ʻae lau ʻo hono ngaahi māhina?22 “ʻE akonakiʻi ʻe ha taha ʻae ʻOtua ke ʻilo?

    He ʻoku ne fakamaau ʻe ia ʻakinautolu ʻoku māʻol-unga.

    23 ̒Oku mate ha tokotaha lolotonga ʻene mālohi lahi,mo ʻene nofo tofu pe mo fiemālie.

    24 ̒Oku fonu hono sino ʻi he ngako,pea lolololo hono ngaahi hui ʻi he uho.

    25 Pea ʻoku mate ha tokotaha ʻi he mamahi lahi ʻo honolaumālie,

    pea ʻikai ʻaupito haʻane kai ʻe fiemālie ai.26 Te na tokoto tatau pe ʻi he efu,

    pea ʻe ʻuʻufi ʻakinaua ʻe he fanga kelemutu.27 “Vakai, ʻoku ou ʻilo hoʻomou ngaahi mahalo,

    mo e ngaahi filioʻi kovi ʻoku mou mahalo ʻaki kiateau.

    28 He ʻoku mou pehē, ‘Kofaʻā ʻae fale ʻoe ʻeiki?

  • Siope 21:29 42 Siope 22:7Pea kofaʻā ʻae ngaahi nofoʻanga ʻoe kakai angahala?’

    29 ̒Ikai kuo mou ʻeke kiate kinautolu ʻoku feʻaluʻaki ʻi hehala?

    Pea ʻikai ʻoku mou ʻilo ʻenau ngaahi tala,30 ̒Aia kuo tuku tolonga ʻae angahala ki he ʻaho ʻoe

    fakaʻauha?ʻE taki atu ʻakinautolu ki he ʻaho ʻoe houhau.

    31 Ko hai te ne fakahā hono hala ki hono mata?Pea ʻe totongi ʻe hai kiate ia ʻae meʻa kuo ne fai?

    32 Ka ʻe ʻomi ia ki he faʻitoka,ʻe nofomaʻu ia ʻi he fonualoto.

    33 ̒E melie kiate ia ʻae ngaahi tutuʻanga kelekele ʻoe luo,pea ʻe fusi kiate ia ʻae kakai kotoa pē,ʻo hangē ko e taʻefaʻalaua ʻae kakai naʻe muʻa ʻiate ia.

    34 Pea ka kuo pehē, pea ko e hā ʻoku mou fakafiemālietaʻeʻaonga kiate au,

    kae vakai ʻoku ai ʻae loi ʻi hoʻomou ngaahi lea?”22

    1 ʻOku fakahā ʻe Elifasi ʻoku ʻikai ʻaonga ki he ʻOtua ʻaeangalelei ʻae tangata. 5 ʻOku ne talakoviʻi ʻa Siope kuo hala ia.21 ʻOku ne enginaki ia ke fakatomala kae ʻilo ʻae ʻaloʻofa.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Elifasi mei Timani, ʻo ne pehē, 2 ‘ʻEfaʻa ʻaonga ʻae tangata ki he ʻOtua,’

    ʻo hangē ʻoku ʻaonga ʻaia ʻoku poto kiate ia pe?3 He ʻoku ʻaonga ki he Māfimafi ʻa hoʻo māʻoniʻoni?

    Pe ʻaonga ki ai ʻa hoʻo fakahaohaoa ho ngaahiʻaluʻanga?

    4 He te ne tautea koe ko ʻene manavahē kiate koe?Te ne fai koā mo koe ʻae fakamaau?

    5 ̒Ikai ʻoku lahi ʻaupito hoʻo angahala?Pea taʻengata mo hoʻo ngaahi hia?

    6 He kuo ke maʻu taʻetotonu ʻae totongi mei ho kāinga,pea kuo ke faʻao mei he telefua honau kofu.

    7 Naʻe ʻikai te ke fakainua ʻae vaivai ʻaki ʻae vai,

  • Siope 22:8 43 Siope 22:20pea kuo ke taʻofi ʻae mā mei he fiekaia.

    8 Ka naʻe ʻoe tangata mālohi ʻae fonua;pea nofo ai ʻae tangata ongoongolelei.

    9 Kuo ke fekau atu taʻehameʻa ʻae kau fefine kuo matehonau husepāniti,

    pea kuo fesiʻi ʻae nima ʻoe kau tamai mate.10 Ko ia kuo kāpui ai koe ʻe he ngaahi tauhele,

    pea ke puputuʻu ʻi he manavahē kuo fakafokifā;11 Pea ko e fakapoʻuli ke ʻoua naʻa ke mamata,

    pea ʻufiʻufi koe ʻe he ngaahi vai lahi.12 “ʻIkai ʻoku ʻi he langi ʻi ʻolunga ʻae ʻOtua?

    Pea ke vakai ki hono māʻolunga faufau ʻoe ngaahifetuʻu lahi!

    13 Ka ke pehē ʻe koe, ‘ʻOku ʻilo fēfē ʻe he ʻOtua?Pea ʻe faʻa fakamaau ʻe ia ʻi he loto ʻao fakapoʻuli?

    14 Ko e ʻufiʻufi kiate ia ʻae ngaahi ʻao matolu, ʻaia ʻoku ʻikaite ne mamata ai;

    pea ʻoku hāʻele pe ia ʻi he hāʻeleʻanga ʻi he langi.’15 He kuo ke fakaʻilongaʻi ʻe koe ʻae hala motuʻa,

    naʻe fou ai ʻae kakai angahala?16 ̒Akinautolu naʻe tuʻusi hifo ʻi he teʻeki hoko honau

    kuonga,ʻakinautolu naʻe lōmaki honau tuʻunga ʻaki ʻae vai:

    17 ̒Akinautolu naʻe pehē ki he ʻOtua, ‘ʻAlu ʻiate kimautolu:’pea, ‘Ko e hā ʻe faʻa fai ʻe he Māfimafi maʻanautolu?’

    18 Ka naʻa ne fakapito ʻaki ʻae ngaahi meʻa lelei honaungaahi fale:

    ka ʻoku mamaʻo ʻiate au ʻae fakakaukau ʻoe angahala.19 ̒Oku mamata ki ai ʻae māʻoniʻoni, pea fiefia:

    pea ʻoku kata manuki kiate kinautolu ʻe he taʻeanga-hala.

    20 ‘Koeʻuhi naʻe ʻikai tuʻusi ʻetau koloa,ka ko honau toe ʻoku fakaʻauha ʻe he afi.’

  • Siope 22:21 44 Siope 23:221 “Fai ke ke ʻiloʻi ia, pea ke melino:

    pea ko ia ʻe hoko ai ʻae lelei kiate koe.22 ̒Oku ou kole kiate koe, ke ke maʻu ʻae fono mei hono

    ngutu,pea ke faʻo ki ho loto ʻa ʻene ngaahi folofola.

    23 Kapau te ke tafoki ki he Māfimafi, ʻe langa hake koe,pea te ke tukuange ke mamaʻo ʻae hia mei ho ngaahi

    fale.24 Pea te ke toki fokotuʻu ʻae koloa ʻo hangē ko e efu,

    mo e koula ʻo Ofeli ʻo hangē ko e ngaahi maka tekaʻoe tafeʻanga vai.

    25 ̒Io, ʻe hoko ʻae Māfimafi ko ho fakaū,pea te ke maʻu ʻo lahi ʻae siliva.

    26 He te ke toki fiefia ʻi he Māfimafi,pea hanga hake ho mata ki he ʻOtua.

    27 Te ke fai haʻo lotu kiate ia, pea te ne ongoʻi koe,pea te ke fai hoʻo ngaahi fuakava.

    28 Te ke tuʻutuʻuni foki ha meʻa, pea ʻe fakamoʻoni ia kiatekoe:

    pea ʻe ulo ʻae maama ki ho ngaahi hala.29 ̒Oka ai ha tōkilalo, te ke toki pehē, ‘ʻOku ai ʻae hakeakiʻi;’

    pea ʻe fakamoʻui ʻe ia ʻae angavaivai.30 ̒E fakahaofi ʻe ia ʻae fonua motu ʻoe taʻeangahala:

    pea ʻoku hao ia ʻi he māʻoniʻoni ʻo ho nima.”23

    1 ʻOku holi ʻa Siope ke haʻu ki he ʻao ʻoe ʻOtua, 6 ʻI he loto falalaki heʻene ʻaloʻofa. 8 ʻOku taʻehāmai ʻae ʻOtua, ka ʻoku ne ʻafioʻiʻa ʻetau faianga. 11 Ko e māʻoniʻoni ʻa Siope. 13 ʻOku tuʻumaʻuʻae tuʻutuʻuni ʻae ʻOtua.

    1 Pea naʻe toki tali ʻe Siope, ʻo ne pehē,2 “ʻOku kona ʻaupito ʻa ʻeku mamahi,

    ʻio, ʻi he ʻaho ni: pea mamafa lahi hoku tā ʻi heʻekufaʻa toʻe.

  • Siope 23:3 45 Siope 23:173 Taumaiā ke u ʻilo ʻae potu te u maʻu ai ia! Ke u aʻu atu ki

    hono nofoʻanga!4 Te u fakamatala ʻeku meʻa ʻi hono ʻao,

    ʻo fakafonu hoku ngutu ʻaki ʻae ngaahi lea fakama-mafa.

    5 Te u ʻilo ai ʻae ngaahi lea te ne tali ʻaki au,pea u faʻa ʻilo ʻaia te ne lea ʻaki mai kiate au.

    6 He te ne fai mo au ʻaki hono mālohi lahi?ʻIkai: ka te ne ʻai ʻae mālohi kiate au.

    7 ̒E faʻa alea ai mo ia ʻae māʻoniʻoni;pea ʻe fakamoʻui taʻengata ai au mei hoku fakamaau.

    8 “Vakai, ʻoku ou ʻalu atu, ka ʻoku ʻikai ʻi ai ia;pea ʻoku ou foki mai, kae ʻikai te u ʻiloʻi ia:

    9 Ki he toʻohema, ʻoku ne ngāue ai, kae ʻikai te u sio ki ai:pea ʻoku ne fufū ia ʻi he toʻomataʻu, ke ʻoua naʻaku ʻilo

    ia:10 Ka ʻoku ne ʻilo ʻae hala ʻoku ou ʻalu ai:

    pea ka ʻosi ʻene ʻahiʻahiʻi au, te u hao mai ʻo hangē koe koula.

    11 Kuo puke maʻu ʻe hoku vaʻe ki hono lakaʻanga,pea kuo u ʻalu ʻi hono hala, ʻo ʻikai afe.

    12 Pea naʻe ʻikai te u foki mai mei he fekau ʻa hono fofonga:kuo u fufū ʻi hoku loto ʻae ngaahi lea ʻa hono fofonga.

    13 Ka ʻoku pehē ai pe ia pea ko hai te ne liliu ia?Pea ko ia ʻoku tokanga ki ai hono finangalo, ʻe fai pē

    ʻe ia.14 He te ne fakakakato hoku ʻinasi kuo tuʻutuʻuni:

    pea ʻoku lahi ʻae meʻa pehē ʻiate ia.15 Ko ia ʻoku ou manavahē ai ʻi hono ʻao:

    pea kau ka fakakaukau, ʻoku ou ilifia kiate ia.16 He ʻoku fakamolū hoku loto ʻe he ʻOtua,

    pea ʻoku fakamamahiʻi au ʻe he Māfimafi:17 Koeʻuhi naʻe ʻikai tuʻusi au ʻi he teʻeki hoko ʻae

    fakapoʻuli,

  • Siope 24:1 46 Siope 24:11ʻo ʻikai ʻufiʻufi ʻe ia ʻae poʻuli mei hoku mata.

    241 ʻOku taʻetautea ʻae angahala ʻi he ʻaho niʻihi. 17 Pea ʻoku ai

    ʻae fakamaau fufū ki he angahala.1 “Ko e meʻa ʻi he ʻikai lilo ʻae ngaahi kuonga mei he

    Māfimafi,ko e hā ʻoku ʻikai mamata ai ki hono ngaahi ʻaho

    ʻekinautolu ʻoku nau ʻiloʻi ia?2 ̒Oku hiki ʻe he niʻihi ʻae ngaahi fakangatangata ʻoe fonua;

    ʻoku nau ʻave fakamālohi ʻae ngaahi fanga manu,ʻonau fafanga ʻaki ʻakinautolu.

    3 ̒Oku nau fakahēʻi ʻae ʻasi ʻae tamai mate,ʻoku nau maʻu ko e totongi ʻae pulu tangata ʻae fefine

    kuo mate hono husepāniti.4 ̒Oku nau fakaafeʻi ʻae masiva mei he hala:

    ʻoku toitoi fakataha ʻae kakai masiva ʻoe fonua.5 Vakai, ʻoku nau ʻalu atu ki heʻenau ngāue ʻo hangē ko e

    fanga ʻasi kaivao ʻoe toafa;ʻo tuʻu hengihengi ki he kaihaʻa:

    ʻoku maʻu ʻae meʻakai maʻanautolu mo ʻenau fānau mei hetoafa.

    6 ̒Oku nau taki taha tuʻusi ʻene koane ʻi he ngoue:pea utu ʻe he angahala ʻae fua ʻoe vaine.

    7 ̒Oku nau fai ke mohe taʻekafu ʻae telefua,pea ʻikai ha kafu ʻi he momoko.

    8 ̒Oku nau viviku ʻi he ngaahi ʻuha mei he moʻunga,mo nau fāufuaʻi ʻae maka ko e taʻehamaluʻanga.

    9 ̒Oku hamusi ʻe he niʻihi ʻae tamai mate mei he huhu,pea maʻu ʻae kofu ʻoe masiva ko e totongi.

    10 ̒Oku nau fai ke ʻalu telefua ia ʻo taʻehakofu,ʻonau ʻave ʻae ū uite mei he fiekaia;

    11 ̒Oku nau fai lolo ʻi honau ngaahi loto ʻā,

  • Siope 24:12 47 Siope 24:21ʻo molomoloki ʻae ngaahi tataʻoʻanga uaine, mo nau

    fieinu.12 ̒Oku toʻe ʻae kakai mei he loto kolo,

    pea tangi kalanga ʻae laumālie ʻoe mamahiʻia:kae ʻikai ke tokangaʻi ʻe he ʻOtua.

    13 “Ko kinautolu ni ʻoku nau angatuʻu ki he maama;ʻoku ʻikai ke nau ʻilo hono ngaahi hala ʻoʻona,pe nofomaʻu ʻi hono ngaahi ʻaluʻanga.

    14 ̒Oku tuʻu fakataha ʻae fakapō mo e maama ʻo ne tāmateʻiʻae masiva mo e vaivai,

    pea tatau ia ʻi he poʻuli mo ha kaihaʻa.15 ̒Oku tatali ʻae mata ʻoe tono fefine ki he efiafi poʻuli,

    ʻo ne pehē, ‘ʻE ʻikai sio ha mata kiate au,’pea ne fakapuli hono mata.

    16 ̒Oka poʻuli ʻoku nau keli ki he ngaahi fale,ʻaia naʻa nau fakaʻilongaʻi moʻonautolu ʻi he kei ʻaho,ʻoku ʻikai ke nau ʻilo ʻae maama.

    17 He ʻoku tatau kiate kinautolu ʻae pongipongi mo emalumalu ʻoe mate:

    pea ka ʻiloa, ʻoku nau ʻi he lilika ʻoe malumalu ʻoemate.

    18 “ʻOku ʻalu vave ia ʻo hangē ko e vaitafe;kuo fakamalaʻia honau tofiʻa ʻi he fonua:ʻoku ʻikai mamata ia ki he hala ʻoe ngaahi ngoue

    vaine.19 Ko e laʻā mo e pupuha ʻoku faʻao ai ʻae ngaahi vai ʻuha

    hinehina:ʻoku pehē ʻae faʻitoka kiate kinautolu kuo fai anga-

    hala.20 ̒E fakangaloʻi ia ʻe he manāva;

    ʻe kai melie ia ʻe he kelemutu;ʻe ʻikai toe manatuʻi ia;pea ʻe fesiʻi ʻae angahala ʻo hangē ko e ʻakau.

    21 ̒Oku ne fai kovi ki he paʻa naʻe ʻikai fānau:

  • Siope 24:22 48 Siope 26:1pea ʻoku ʻikai fai lelei ki he fefine kuo mate hono

    husepāniti.22 ̒Oku ne toho ʻaki ʻe hono mālohi ʻae kakai mālohi:

    ʻoku ne tuʻuhake, pea ʻikai ʻilo ʻe ha taha pe te nemoʻui.

    23 Neongo ʻene foaki kiate ia ʻae nofo fiemālie, ʻaia ʻoku nefalala ki ai;

    ka ʻoku ne ʻafioʻi honau ngaahi hala.24 ̒Oku hakeakiʻi ʻakinautolu ʻo fuoloa siʻi pe, ka ʻe mole

    leva, pea fakahifo ki lalo;ʻoku toʻo atu ʻakinautolu ʻo hangē ko e kakai fulipē,pea tutuʻu ʻo hangē ko e ngaahi fua ʻoe uite.

    25 Pea kapau ʻoku ʻikai pehē, ko hai te ne fakaʻilo ʻeku loi,mo fakataʻeʻaonga ʻeku lea?”

    251 ʻOku fakahā ʻe Pilitati ʻoku ʻikai faʻa fakatonuhia ʻae tangata

    ʻi he ʻao ʻoe ʻOtua.1 Pea naʻe toki tali ʻe Pilitati mei Suaa, ʻo ne pehē,

    2 “ʻOku ʻiate ia ʻae pule mo e manavahēʻia,ʻoku ne fakamelino ʻi hono ngaahi potu māʻolunga.

    3 He ʻoku faʻa lauʻi ʻa ʻene ngaahi matatau?Pea ko hai ia ʻoku ʻikai hopo ki ai ʻa ʻene maama?

    4 Pea ka kuo pehē, ʻe faʻa fakatonuhia fēfē ʻae tangata moe ʻOtua?

    Pea ʻe maʻa fēfē ʻaia kuo fanauʻi ʻe he fefine?5 Vakai pē ki he māhina, pea ʻoku ʻikai huhulu ia;

    ʻio, ko e ngaahi fetuʻu ʻoku ʻikai maʻa ʻi hono ʻao.6 Ka ʻe huanoa ʻae tangata ʻaia ko e kelemutu?

    Mo e foha ʻoe tangata, ʻaia ko e kelemutu?”26

    1 ʻOku valokiʻi ʻe Siope ki he anga taʻeʻofa ʻa Pilitati, 5 ʻO nefakahā ʻoku taʻengata mo taʻefaʻaʻilo ʻae mālohi ʻae ʻOtua.

    1 Ka naʻe tali ʻe Siope, ʻo ne pehē,

  • Siope 26:2 49 Siope 26:142 “ʻOku fēfē ʻa hoʻo tokoni ki he taʻemālohi?

    ʻOku fakamoʻui fēfē ʻe koe ʻae nima vaivai?3 ̒Oku fēfē ʻa hoʻo fakapotoʻi ʻae taʻepoto?

    Pea fēfē ʻa hoʻo fakahā lahi ʻae meʻa ʻoku totonu?4 Ko hoʻo lea mai kia hai?

    Pea ko e laumālie ʻo hai kuo haʻu meiate koe?5 “Ko e kakai mālohi kuo mate,

    mo kinautolu ʻoku nau nonofo, ʻoku nau feinga ki laloʻi he ngaahi vai.

    6 ̒Oku vavanga ʻae maama fufū ʻi hono ʻao,pea ʻoku ʻikai ha ʻufiʻufi ʻoe potu fakaʻauha.

    7 ̒Oku ne folahi atu ʻe ia ʻae potu fakatokelau ʻi he atāloa,pea ne tautau ʻa māmani ki he ʻatā noa pe.

    8 ̒Oku ne haʻihaʻi ʻae ngaahi vai ʻi hono ngaahi ʻao matolu;pea ʻoku ʻikai mahaehae ai ʻae ʻao.

    9 ̒Oku ne taʻofi atu ʻa hono muʻa ʻafioʻanga,ʻo ne folahi ʻene ʻao ki ai.

    10 ̒Oku ne takatakai ʻae moana ʻo ʻai hono ngataʻanga,kaeʻoua ke ʻosi ʻae ʻaho mo e pō.

    11 ̒Oku ngalulu ʻae ngaahi pou ʻoe langi,pea ofo ʻi heʻene valoki.

    12 ̒Oku ne fakalaolao ʻae tahi ʻaki hono mālohi,pea ʻi heʻene poto ʻoku ne tā hifo ʻae laukau.

    13 Ko hono laumālie kuo ne teuteu ʻaki ʻae ngaahi langi;pea kuo ngaohi ʻe hono nima ʻae ngata pikopiko.

    14 Vakai, ko e meʻa niʻihi pe eni ʻi hono ngaahi hala:ka ʻikai ko e meʻa siʻi ʻaupito ʻiate ia ʻoku tau fanongo

    ai?Pea ko e mana ʻo hono mālohi ko hai te ne faʻa ʻiloʻi?”

    271 ʻOku fakamoʻoni ʻa Siope ki heʻene māʻoniʻoni. 8 ʻOku ʻikai

    ha ʻamanaki lelei ʻi he mālualoi. 8 ʻOku liliu ʻae monūʻia ʻoeangahala ko e malaʻia.

  • Siope 27:1 50 Siope 27:151 Ka naʻe fai pe ʻe Siope ʻene lea mamafa, ʻo ne pehē,

    2 “ʻI he moʻui ʻae ʻOtua, ʻaia ʻoku ne taʻefiefakamaauʻi au;mo e Māfimafi, kuo ne fakamamahiʻi hoku laumālie;

    3 Lolotonga ʻoku ʻiate au ʻeku mānava,pea ʻi hoku avaʻi ihu ʻae mānava ʻae ʻOtua;

    4 ̒E ʻikai lea ʻaki ʻae angahala ʻe hoku loungutu,pe lea ʻaki ʻae kākā ʻe hoku ʻelelo.

    5 ̒E ʻikai ʻaupito te u fakatonuhiaʻi ʻakimoutolu:te u mate pē ka ʻe ʻikai te u tukuange ʻeku angatonu

    meiate au.6 ̒Oku ou kuku maʻu ʻeku māʻoniʻoni, ʻe ʻikai te u tukuange

    ia:ʻe ʻikai valokiʻi au ʻe hoku loto ʻi heʻeku moʻui ni.

    7 “Tuku ke tatau hoku fili mo e angahala,mo ia ʻoku angatuʻu kiate au ke tatau mo e

    taʻemāʻoniʻoni.8 He neongo ʻene maʻumeʻa, ko e hā ʻae ʻamanaki ʻoe

    mālualoi, ʻoka toʻo atu ʻe he ʻOtua hono laumālie?9 ̒E ongoʻi ʻe he ʻOtua ʻa ʻene tangi ʻoka hoko ʻae mamahi

    kiate ia?10 He te ne fakafiefiaʻi ia ʻi he Māfimafi?

    ʻE ui maʻuaipē ʻe ia ki he ʻOtua?11 Te u akonekina ʻakimoutolu ʻaki ʻae nima ʻoe ʻOtua:

    ʻe ʻikai te u fufū ʻaia ʻoku ʻi he Māfimafi.12 “Vakai, kuo mamata ki ai ʻakimoutolu kotoa pē;

    pea ko e hā ʻoku mou launoa pehē ai fau?13 Ko eni ʻae ʻinasi ʻoe tangata fai kovi mei he ʻOtua,

    mo e tofiʻa ʻe maʻu ʻe he kau fakamālohi mei heMāfimafi.

    14 Kapau ʻe fakatokolahiʻi ʻene fānau, ko e meʻa ia ki heheletā:

    pea ʻe ʻikai mākona ʻi he mā ʻa hono hako.15 Ko kinautolu ʻoku toe ʻiate ia, ʻe tanu ʻi he mate:

    pea ʻe ʻikai tangi ʻa hono ngaahi uaifi.

  • Siope 27:16 51 Siope 28:616 Neongo ʻene fokotuʻu siliva ʻo hangē ko e efu,

    pea teuteu ʻae ngaahi kofu ʻo hangē ko e ʻumea;17 ̒E teuteu pe ʻe ia, ka ʻe ʻai ia ʻe he angatonu,

    pea ʻe vahevahe ʻae siliva ʻe he taʻeangahala.18 ̒Oku langa ʻe ia hono fale ʻo hangē ko e ʻunufe,

    pea hangē ko e fale leʻo ʻoku langa hake ʻe he leʻo.19 ̒E tokoto hifo ʻae tangata koloaʻia, ka ʻe ʻikai tānaki ia:

    ʻoku ne fakaʻā hono mata, pea ne ʻikai leva.20 ̒Oku lōmekina ia ʻi he ilifia ʻo hangē ha vai,

    ʻoku kaihaʻasi ia ʻe he afā ʻi he pō.21 ̒Oku ʻave ia ʻe he matangi hahake, pea ʻoku mole atu ia:

    pea hangē ko e afā ʻoku fakapuna ia mei hono potu.22 ̒E haʻaki ia kiate ia ʻo ʻikai taʻofi,

    ʻoku holi ia ke hao atu mei hono mālohi.23 Ka ʻe pasipasi ʻe ia hono nima kiate ia,

    ʻo seseʻe ia mei hono potu.

    281 ʻOku ai ʻae ʻilo ki he ngaahimeʻa ʻomāmani. 12 Ka ko e poto,

    ko e meʻa foaki lelei ʻae ʻOtua.1 “Ko e moʻoni ʻoku ai ʻae halanga ki he siliva,

    mo e potu ki he koula ʻoku fakamaʻa ʻe he kakai.2 ̒Oku toʻo ʻae ʻaione mei he kelekele,

    pea ʻoku haka ʻae palasa mei he maka.3 ̒Oku ne fakangata ʻae fakapoʻuli,

    pea ne kumi ki hono ngataʻanga:ko e ngaahi maka ʻoe poʻuli mo e ʻata ʻoe mate.

    4 ̒Oku ʻoho mai ʻae vai mei he potu ʻoku ʻi ai ʻae kakai;ne ngalo ia ʻi he kau vaʻe:kuo matuʻu hake ia, ʻo mole atu mei he kakai.

    5 ̒Oku tupu ʻae mā mei he kelekele:pea ʻoku fulihi ʻi lalo ia ʻo hangē ko e afi.

    6 Ko hono ngaahi maka ko e potu ia ʻoe ngaahi safaia:

  • Siope 28:7 52 Siope 28:20pea ʻoku ʻi ai ʻae efu koula.

    7 Ko e hala eni ʻoku ʻikai ʻiloʻi ʻe he manupuna,pea kuo ʻikai mamata ki ai ʻae mata ʻoe vulita.

    8 Naʻe ʻikai moloki ia ʻe he fānganga ʻoe laione,pe ʻalu ʻi ai ʻae laione fekai.

    9 ̒Oku ne ʻai hono nima ki he maka;ʻoku taʻaki fuʻu hake ʻe ia ʻae ngaahi moʻunga.

    10 ̒Oku ne matofa ʻae ngaahi tafeʻanga vai ʻi he ngaahimaka;

    pea ʻoku mamata ʻa hono mata ki he meʻa mahuʻingakotoa pē.

    11 ̒Oku ne nonoʻo ʻae ngaahi vai ke ʻoua naʻa mafola ia;pea ko ia naʻe fufū ʻoku ne ʻomi ki he maama.

    12 “Ka ʻe ʻilo ki fē ʻae poto?Pea komaʻa ia ʻae potu ʻoe ʻilo?

    13 Ko hono mahuʻinga ʻo ia ʻoku ʻikai ʻilo ʻe he tangata;pea ʻoku ʻikai ʻilo ia ʻi he fonua ʻoe moʻui.

    14 ̒Oku pehē ʻe he loloto, ‘ʻOku ʻikai ʻiate au ia:’ʻoku pehē mo e tahi, ‘ʻOku ʻikai ʻiate au.’

    15 ̒E ʻikai faʻa maʻu ia ʻaki ʻae koula,pea ʻe ʻikai fakamamafa ʻae siliva mo hono totongi

    ʻoʻona.16 ̒E ʻikai fakatauʻaki ia ʻae koula ʻo Ofeli,

    pe ko e oniki mahuʻinga, pe ko e safaia.17 ̒Oku ʻikai tatau mo ia ʻae koula mo e kalisitala:

    pea ʻe ʻikai fetongi ʻaki ia ʻae ngaahi teunga koulalelei.

    18 ̒E ʻikai lau ki ai ʻae feo kulokula, mo e mataʻitofe:he ko e mahuʻinga ʻoe poto ʻoku lahi hake ia ʻi he

    ngaahi maka mahuʻinga.19 ̒Oku ʻikai tatau mo ia ʻae topasi ʻo ʻItiopea,

    pea ʻe ʻikai totongi ʻaki ia ʻae koula haohaoa.20 Ko ia, ʻoku haʻu mei fē ʻae poto?

    pea ko maʻā ia ʻae potu ʻoe ʻilo?

  • Siope 28:21 53 Siope 29:621 He kuo fufū ia mei he mata ʻoe moʻui kotoa pē,

    pea fakalilolilo mei he fanga manu ʻoe ʻatā.22 ̒Oku pehē ʻe he fakaʻauha mo e mate,

    ‘Kuo ma fanongo ki hono ongoongo ʻo ia ʻaki homatelinga.’

    23 “ʻOku ʻiloʻi ʻe he ʻOtua ʻa hono hala,pea ʻoku ne ʻiloʻi mo hono potu.

    24 He ʻoku ne sio ki he ngaahi ngataʻanga ʻo māmani,pea ʻoku ne ʻafioʻi ʻaia kotoa pē ʻoku ʻi lalo langi;

    25 Ke ne ngaohi ʻae mamafa ʻoe matangi;pea ʻoku ne tuʻutuʻuni ʻae ngaahi vai ʻi he fuofua.

    26 ̒I heʻene fokotuʻu ʻae fono ki he ʻuha,pea mo e hala ki he ʻuhila ʻoe mana:

    27 Ko ia naʻa ne mamata ki ai, pea fakahā ia;naʻa ne fokotuʻumaʻu ia, ʻio, pea naʻa ne hakule ki ai.

    28 Pea naʻe pehē ʻe ia ki he tangata,‘Vakai, ko e manavahē kia Sihova, ko e poto ia;pea ko e afe mei he kovi ko e ʻilo ia.’ ”

    29ʻOku fakamamahiʻi ʻa Siope ʻe ia koeʻuhi ko ʻene monūʻia mo

    ʻene ongoongolelei ʻi muʻa.1 Ka naʻe fai ai pe ʻe Siope ʻene lea mamafa, ʻo ne pehē,

    2 “Taumaiā kuo u tatau eni mo e ngaahi māhina kuo hiliange,

    ʻo hangē ko e ngaahi ʻaho naʻe maluʻi ai au ʻe he ʻOtua;3 ̒I he kei ulo ʻa ʻene maama ki hoku ʻulu,

    pea u ʻalu mo ʻene maama ʻi he fakapoʻuli;4 ̒O hangē ko ʻeku nofo ʻi he ngaahi ʻaho ʻo ʻeku monūʻia,

    ʻi he fakataha ʻae kakai ʻoe ʻOtua ʻi hoku fale;5 ̒I he kei ʻiate au ʻae Māfimafi,

    pea ʻiate au mo ʻeku fānau;6 ̒I he tafe ʻae pota ʻi hoku hala,

    pea lilingi mai ʻe he maka ʻae lolo lahi ʻaupito;

  • Siope 29:7 54 Siope 29:217 ̒I heʻeku ʻalu atu ʻi he loto kolo ki he matapā,

    pea teuʻi hoku nofoʻanga ʻi he hala lahi!8 Naʻe sio kiate au ʻae kau talavou, ʻonau toitoi:

    pea tutuʻu ki ʻolunga ʻae kau mātuʻa.9 Naʻe taʻofi ʻe he ngaahi ʻeiki ʻenau alea,

    ʻo ʻai honau nima ki honau ngutu.10 Naʻe longo pe ʻae houʻeiki,

    pea piki honau ʻelelo ki honau ʻoʻaoʻingutu.11 ̒I he ongoʻi au ʻe he telinga, ne ne tāpuakiʻi au;

    pea ʻi he mamata ʻae mata kiate au, naʻa nefakamoʻoniʻi au:

    12 He naʻaku fakahaofia ʻae masiva naʻe tangi,ʻae tamai mate, mo ia naʻe ʻikai hano tokoni.

    13 Ko e tāpuaki ʻo ia naʻe meimei mate ne hoko kiate au:pea naʻaku fakafiefiaʻi ke hiva ʻae loto ʻoe fefine kuo

    mate hono husepāniti.14 Ne u ai ʻae māʻoniʻoni, pea ne ʻufiʻufi ʻaki au:

    naʻe tatau ʻeku fakamaau mo e pulupulu mo e pale.15 Ko e mata au ki he kui,

    mo e vaʻe ki he ketu.16 Ko e tamai au ki he masiva:

    pea ko e meʻa naʻe ʻikai te u ʻiloʻi ne u kumi lahi ki ai.17 Naʻaku fesiʻi ʻae kouʻahe ʻoe fai kovi,

    ʻo toʻo ʻae meʻa faʻao mei hono nifo.18 Pea u toki pehē, ‘Te u mate ʻi hoku pununga,

    pea te u fakalahi hoku ngaahi ʻaho ke hangē ko eʻoneʻone.

    19 Naʻe mafola hoku aka ʻi he ngaahi veʻe vai,pea toka ʻae hahau ki hoku vaʻa ʻi he pō kotoa.

    20 Ko hoku ongoongolelei naʻe maʻuiʻui pe,pea naʻe fakafoʻou ʻeku kaufana ʻi hoku nima.’

    21 “Naʻe fakafanongo ʻae kakai kiate au, ʻo tatali,pea fakalongo pē ʻi heʻeku akonaki.

  • Siope 29:22 55 Siope 30:722 Hili ʻeku lea naʻe ʻikai te nau tali;

    pea naʻe tō ʻeku lea kiate kinautolu.23 Pea naʻa nau tatali kiate au ʻo hangē ki he ʻuha:

    pea nau fakamanga lahi honau ngutu ʻo hangē ki heʻuha mui.

    24 Ne u kata kiate kinautolu, pea ʻikai te nau faʻa tui;pea ko e maama ʻo hoku mata naʻe ʻikai ke na