komuna e prizrenit egjiptiane në komunën e prizrenit - attaatta-ks.org/publikimet/plani i...

Komuna e Prizrenit

Plani i Veprimit

për integrimin e komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptiane në komunën e Prizrenit

Prizren, gusht 2010

3

Falënderimet

Hartimi i këtij Plani të Veprimit ishte përpjekje e përbashkët e institucioneve të ndryshme të Komunës së Prizrenit, Fondacionit të Kosovës për Shoqëri të Hapur (KFOS), Akademisë për Trajnime dhe Asistencë Teknike (ATTA), organizatave të shoqërisë civile që vijnë nga komunitetet RAE dhe organizatave të tjera të shoqërisë civile, përfaqësuesve të tri komuniteteve, të Programit për zhvillim të Kombeve të Bashkuara (UNDP), organizatës ndërkombëtare Caritass Swiss dhe të Misionit të OSBE-së në Kosovë, të cilat së bashku kanë qenë të përfshirë në procesin e hartimit të këtij Plani të Veprimit. Për këtë arsye Komuna e Prizrenit shpreh mirënjohjen e thellë ndaj palëve të përfshira në procesin e hartimit të Planit të Veprimit, në veçanti ndaj KFOS-it dhe ATTA-s për bashkëpunimin e ngushtë dhe ndihmën shumë cilësore të ofruar të cilat dhanë kontribut të çmueshëm dhe mundësuan edhe realizimin e hartimit të këtij dokumenti. Posaçërisht i falënderojmë përfaqësuesit e komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptiane që morën pjesë në grupet punuese për përpilimin e Planit të Veprimit, të cilët pa ekspertizën dhe përkushtimin e tyre hartimi i dokumentit do të kishte qenë i pamundur.

4

Shkurtesat

KK Kuvendi i KomunësOJQ Organizata Jo-QeveritareOShC Organizatat e Shoqërisë CivileZKK Zyra Komunale për KomuniteteDKA Drejtoria Komunale e ArsimitRAE Rom, Ashkali, EgjiptianëATTA Academy for training and Technical Assistance, Akademia për Trajnime dhe

Asistencë TeknikeUNDP United Nation Development Program, Programi Zhvillimor i Kombeve të

BashkuaraOSBE Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në EvropëIRC International Rescue Committee, Komiteti Ndërkombëtar i ShpëtimitKFOR Kosova Forces, Forcat e KosovësKFOS Kosova Foundation for Open Society, Fondacioni Kosovar për Shoqëri të HapurASB Arbeiter Samariter Bund, Federata e Punëtorëve SamaritanëPVPE Plani i Veprimit për Partneritet EvropianKASh Korniza Afatmesme e ShpenzimeveSPZhK Strategjia e Përgjithshme për Zhvillimin e KosovësGTPPV Grupi Teknik për Planin e VeprimitQPS Qendra për Punë SocialeCRPK Civil Rights Program for Kosovo, Programi Kosovar për të Drejtat QytetarePREBK Partia Rome e Bashkuar e KosovësIRDK Iniciativa e Re Demokratike e KosovësPDAK Partia Demokratike e Ashkalinjve të KosovësLDK Lidhja Demokratike e KosovësRTK Radio Televizioni i Kosovës

5

Hyrje - Përmbledhje ekzekutive

Dokumenti i Planit Komunal të Veprimit për komunën e Prizrenit ka për qëllim promovimindhe ushtrimin e të drejtave të komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane dhe integrimin etyre të plotë në shoqërinë kosovare. Dokumenti poashtu siguron se legjislacioni është në pajtim me standardet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut. Synimi është që ky plan tëpromovojë në mënyrë aktive forcimin e institucioneve demokratike dhe sundimin e ligjit, në veçanti përmes dialogut dhe ndërtimit të institucioneve për zbatimin e të drejtave tëkomuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Po ashtu përmes këtij dokumenti synohet që të arrihet përkrahja dhe inkurajimi i punës së OJQ-ve që përfaqësojnë interesat e komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane dhe thellimi i bashkëpunimit me to, duke përfshirë të gjitha palët e interesit.Përkushtimi i qeverisë së Republikës së Kosovës është shprehur përmes vizionit për integrimin e komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptian në shoqërinë kosovare, ku deklaron: Republika e Kosovës shtet i pavarur dhe sovran, i lirë dhe demokratik ku do të vihen në jetë dhe respektohen standardet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut si dhe të gjitha komunitetet do të mund të jetojnë pa frikë, të gëzojnë mundësi të barabarta dhe ta ndjekin vizionin e ndërtimit të së ardhmes së përbashkët.Komuna e Prizrenit, duke ndjekur politikën qeveritare konform përmirësimit të pozitës së etnive pakicë, gjithashtu ka shprehur përkushtimin e vet përmes deklarimit të vizionit: Prizreni komunë e të gjithë qytetarëve, me respekt për diversitetin, e integruar në rrjedha evropiane, me mundësi të barabarta për zhvillim personal të të gjithë individëve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, të cilit i kontribuojnë zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik dhe shoqëror.Në 17 shkurt 2008, Kuvendi i Kosovës miratoi shpalljen e pavarësisë duke e deklaruar Kosovën shtet të pavarur sovran si dhe duke paraqitur aspiratat për të ndërtuar një shtet të lirë e demokratik ku do të vihen në jetë e respektohen standardet më të larta ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut si dhe ku të gjitha komunitetet do të mund të jetojnë pa frikë, të gëzojnë mundësi të barabarta dhe ta ndjekin vizionin e ndërtimit të së ardhmes së përbashkët. Këto aspirata u reflektuan në Kushtetutën e Republikës së Kosovës e cila u miratua në 9 prill 2008 dhe hyri në fuqi në 15 qershor 2008. Kjo kushtetutë ka integruar standardet më të larta të të drejtave të njeriut dhe i kushton një vëmendje të veçantë komuniteteve minoritare të Kosovës. Në kapitullin e tretë të Kushtetutës të dedikuar posaçërisht për të drejtat e komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre thuhet shprehimisht se krahas të drejtave dhe lirive themelore të njeriut ata gëzojnë të drejta të veçanta, të përcaktuara me këtë Kushtetutë. Kapitujt e veçantë për të drejtat e minoriteteve të përcaktuara në Kushtetutën e Republikës së Kosovës dëshmojnë qartë për vullnetin e mirë të Republikës së Kosovës për të bërë të mundur që çdo qytetar i Kosovës pa dallim përkatësie, të jetojë i lirë dhe me dinjitet të plotë në territorin e Republikës së Kosovës.Në kuadër të përkushtimit të marrë për të garantuar një jetë sa më të mirë të të gjitha komuniteteve, Komuna e Prizrenit i kushton vëmendje të veçantë komunitetit romë ashkali dhe egjiptas të cilat njihen zyrtarisht si komunitete të veçanta nga shteti i Republikës së Kosovës.Plani i Veprimit për Integrimin e komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane përbën një kontribut të rëndësishëm në përpjekjet e Komunës së Prizrenit për të ndërtuar një klimë tolerance, pajtimi dhe respekti të ndërsjellë mes komuniteteve të ndryshme.

6

Plani i Veprimit tregon që aktivitetet për të përmirësuar pozitën e etnive janë më tepër një pasuri se sa një detyrim kur kuptohet dhe aplikohet siç duhet. Është më tepër rezultat që është në përputhje me respektimin e vlerave për diversitet dhe tolerancë të dallimeve, të cilat dhe janë gurthemel i shumicës së shoqërive demokratike.

Parimet

Komuna e Prizrenit e ndjek principin e integrimit në baza të barabarta dhe përkushtohet që të garantojë respektimin e identitetit dhe përkatësisë kombëtare së pjesëtarëve këtyre tri komuniteteve duke luftuar çdo formë diskriminimi. Komuna e Prizrenit duke dashur që të vërë në jetë sa më shpejtë parimet dhe zotimet eparaqitura në Kushtetutën e Republikës së Kosovës angazhohet që të përdorë masa afirmative për ta përmirësuar me shpejtësi gjendjen e këtyre tri komuniteteve.Komuna e Prizrenit në përputhje të plotë me Kushtetutën e Republikës së Kosovës do ta ndjek në mënyrë strikte politikën e mundësive të barabarta, të përfshirjes sociale dhe antidiskriminimit. Komuna e Prizrenit do ta ndjek një qasje pjesëmarrëse dhe do t’i përfshijë përfaqësuesit dhe shoqërinë civile të këtyre komuniteteve në zbatimin dhe monitorimin e Planit të Veprimit –njëlloj siç kanë qenë të përfshirë në procesin e hartimit të Strategjisë.

Procesi i hartimit të planit të veprimit, metodologjia

Hartimi i Planit të Veprimit për Integrimin e komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptiane në Komunën e Prizrenit ka filluar në qershor të vitit 2009 me përkrahjen e KFOS-it. Fillimisht, është organizuar një punëtori me pjesëmarrje të gjerë të të gjitha palëve me interes, përfshirë edhe përfaqësuesit e të tri komuniteteve. Në këtë punëtori janë identifikuar fushat problemore që duhet adresuar me strategji. Gjithashtu, është bërë një analizë gjithëpërfshirëse e problemeve sipas fushave. Plani i veprimit bazohet në Strategjinë për integrimin e komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptiane në Republikën e Kosovës 2009-2015, dokument ky i aprovuar nga Qeveria e Republikës së Kosovës, e aprovuar më datë 24 dhjetor 2008. Po ashtu udhërrëfyes për hartimin e planit të veprimit për komunën e Prizrenit ka shërbyer edhe Plani i Veprimit për Zbatimin e Strategjisë për integrimin e komuniteteve RAE të cilin e ka aprovuar Qeveria e Republikës së Kosovës më 23 dhjetor 2009.Në këto dokumente strategjike janë identifikuar 11 fusha të cilat duhen trajtuar nga institucionet qeveritare dhe lokale. Plani i veprimit për komunën e Prizrenit bazohet në këto 11 fusha, të cilat veç e veç janë trajtuar në detaje ku për secilën fushë janë identifikuar aktivitetet konkrete, treguesit, përgjegjësit për ndërmarrjen e atyre aktiviteteve, përkrahësit si dhe është reflektuar buxheti që është i paraparë nga përgjegjësit dhe përkrahësit, gjegjësisht nga organet lokale të qeverisjes, nga donatorët dhe organizatat e shoqërisë civile.Për hartimin e planit të veprimit për komunën e Prizrenit është formuar një grup i punës, i përbërë nga përfaqësues të komuniteteve, nga organizatat e shoqërisë civile që i përkasin komuniteteve RAE, organizatave të tjera të shoqërisë civile, organizatave jo-qeveritare dhe

7

qeveritare ndërkombëtare si UNDP dhe Caritas Swiss, dhe organeve gjegjëse komunale siç është ZKK dhe DKA. Përveç kësaj, janë konsultuar edhe përfaqësues të këtyre komuniteteve nga komunat tjera si dhe organet komunale të komunave të tjera të Republikës së Kosovës për të marrë praktikat e mira ashtu që ky plan i veprimit të jetë i përdorshëm, i zbatueshëm dhe funksional.Tryezat dhe punëtoritë gjatë fazës përgatitore me sukses i kanë shërbyer synimit për përfshirjen e një game të gjerë të aktorëve nga qeveria dhe komunitetet. Kjo qasje ofron garanci që strategjia do të zbatohet me sukses dhe do të ketë përkrahjen e shoqërisë së gjerë.Metodologjia e përdorur është përmes planifikimit me pjesëmarrje, gjegjësisht përmes kornizës logjike dhe veglave të tij të planifikimit. Ky grup i punës ka rishikuar rezultatet e të gjitha punëtorive paraprake duke i definuar në mënyrë eksplicite sukseset, dobësitë, mundësitë dhe rreziqet që lidhen me integrimin e komuniteteve rom, ashkali, egjiptian në komunln e Prizrenit në fushat e dala nga strategjia qeveritare.Qëllimi i planit të veprimit është të kontribuojë në përmirësimin e pozitës që komunitetet rome, ashkali dhe egjiptiane i kanë në komunën e Prizrenit, të respektohen si qytetarë të barabartë, t’i gëzojnë të gjitha të drejtat dhe liritë themelore dhe të mos janë subjekt i asnjë diskriminimi. Prandaj plani i veprimit përcakton të drejtën e komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptiane për pjesëmarrje të barabartë në të gjitha strukturat e shoqërisë përfshirë këtu edhe politikën dhe ekonominë prizrenase.Procesi i hartimit të planit të veprimit ka ndjekur qasjen pjesëmarrëse dhe qasjen e bazuar në të drejta. Procesi i hartimit të planit të veprimit i ka ndjekur direktivat vijuese:

1. Strategjia është hartuar me një qasje pjesëmarrëse, duke përfshirë përfaqësues të organeve komunale relevante dhe të tri komuniteteve. 2. Komunitetet do të përfshihen në zbatimin dhe monitorimin e planit të veprimit. 3. Hartimi dhe zbatimi i planit të veprimit duhet të shihen në kontekst më të gjerë; iniciativat e tjera të komunës dhe të institucioneve ndërkombëtare janë pika të referimit.4. Plani i veprimit nuk synon të zëvendësojë por të plotësojë iniciativat e përgjithshme. Rrjedhimisht, plani i veprimit ndjek një qasje kryesore sa herë që kjo është e mundur, e plotësuar me veprime afirmative sa herë që kjo është e nevojshme. 5. Rekomandimet e Këshillit të Evropës, Plani i Veprimit i OSBE-së për Roma dhe Sinti në Rajonin e OSBE-së si dhe rekomandimet e Kombeve të Bashkuara dhe të Bashkimit Evropian janë direktive të rëndësishme për hartimin dhe zbatimin e këtij plani të veprimit. 6. Zbatimi i sinqertë dhe realist i strategjisë i bazuar në burimet e identifikuara financiare është kyç për përmirësimin e gjendjes së romëve, ashkalijve dhe egjiptianëve. Përfshirja e zbatimit të Strategjisë si njërin ndër prioritetet e Planit të Veprimit të Partneritetit Evropian (PVPE), apo në Strategjinë e Planit Zhvillimor të Kosovës (SPZHK) dhe në Kornizën Afatmesme të Shpenzimeve (KASH) si dhe dispozitat relevante në buxhetin e Kosovës dhe të komunës së Prizrenit janë garanci për zbatimin e sinqertë dhe realist.7. Komuna e Prizrenit do të themelojë një mekanizëm përgjegjës për zbatimin e planit të veprimit.

8

Organizimi institucional për zbatimin e Planit të VeprimitMbikëqyrja dhe koordinimi institucional i Planit të Veprimit të komunës së Prizrenit për zbatimin e Strategjisë për Integrimin e Komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane do të ndodhë në tri nivele. Zbatimi i përditshëm do të kryhet nga drejtoritë gjegjëse, zyra për të drejtat e njeriut, organet tjera komunale në bashkëpunim me partnerë lokalë dhe ndërkombëtarë nga shoqëria civile.Për ndjekjen e zbatimit të Planit të Veprimit, ekzaminimit të çështjeve në nivelin e politikave, të monitorimit të vazhdueshëm dhe nga afër si dhe për të harmonizuar dhe koordinuar investimet e palëve komunës me ato të donatorëve, një grup pune teknik do të ngrihet dhe do të funksionojë si Grupi Teknik i Punës për Planin e Veprimit (GTPPV). Grupi Teknik i Punës do të mbulojë të gjitha fushat me synim zbatimin efikas të aktiviteteve të planit të veprimit dhe përmbushjen e objektivave të parapara në të:Koordinimi. Koordinimi është një nga funksionet kryesore të GTPPV-së si rezultat i natyrës ndërsektoriale të planit të veprimit. GTPPV do të koordinojë punën ndërmjet organeve të ndryshme komunale. Gjithashtu, do të koordinojë punën midis institucioneve komunale dhe donatorëve, me theks të veçantë në nivelin teknik për të mos lejuar duplifikimet e programeve/projekteve. Njëkohësisht, do të sigurojë që burimet financuese dhe ato vendim-marrëse njohin përmirësime të dukshme, të cilat reflektohen në zbatimin e suksesshëm të planit të veprimit. Përmirësimi i koordinimit, i cili do të nxisë identifikimin e lidhjeve dhe burimeve shtesë e plotësuese midis qeverisë dhe donatorëve, e po ashtu dhe sektorëve, ndihmon në koordinimin e ndarjes dhe përdorimit me eficiencë të burimeve të pamjaftueshme. Koordinimi do të mundësojë të drejtuarin e burimeve drejt fushave prioritare dhe ndërmarrjen e iniciativave të përbashkëta, rishikimeve dhe studimeve tematike, vlerësimeve të projekteve të veçanta dhe sektorëve në përgjithësi. Së fundi, GTPPV do të koordinojë dhe do të realizojë lidhjen midis organeve komunale, donatorëve, organizatave jo-qeveritare përmes: dorëzimit të raporteve periodike, komunikimit mbi çështje që kërkojnë ndërmarrjen e vendimeve politike pa vonesa gjatë përballjes me probleme që kërkojnë zgjidhje të shpejta si dhe komunikimin e ndryshimeve të nevojshme në dokumentin e aprovuar të planit të veprimit. Shkëmbimi i informacionit. GTPPV do të shërbejë si një platformë për ndarjen e informacionit midis vetë organeve komunale, donatorëve dhe organizatave joqeveritare. Do të sigurojë një dialog midis zbatimit të përditshëm të aktiviteteve të planit të veprimit dhe nivelit të monitorimit të zbatimit të politikave publike në përgjithësi. GTPPV do të shërbejë si një forum i mbledhjes dhe shpërndarjes së informacionit duke përdorur dhe gjetur forma krijuese si organizimi i takimeve tematike, paraqitja e projekteve dhe programeve të ndërmarra në faza të ndryshme të zhvillimit të tyre si dhe prezantimeve të arritjeve dhe sukseseve të aktorëve të ndryshëm. Monitorimi dhe Vlerësimi. GTPPV do të identifikojë, monitorojë dhe vlerësojë progresin kundrejt objektivave dhe treguesve të vendosur në planin e veprimit. Në këtë kuadër do të mbledhë dhe do të analizojë të dhëna të sjella nga palët e përfshira dhe projektet e mbajtura nga donatorët. Të dhënat dhe analizat e mbledhura do të bëhen publike çdo katër muaj. Gjithashtu, grupi teknik do të hartojë raporte gjashtë mujore progresi dhe raportin vjetor të cilët do të prezantohen dhe aprovohen nga kryesuesi i komunës. Raportet do të bëhen publike në faqen elektronike të komunës së Prizrenit përmes një linku të veçantë. Informimi i publikut. Komuna e Prizrenit në vazhdim të përpjekjeve të saj për të rritur

9

transparencën dhe llogaridhënien para taksapaguesve dhe partnerëve ndërkombëtarë, vlerëson se është e domosdoshme mbajtja e informuar e publikut mbi progresin gjatë zbatimit të planit të veprimit. Për të përmbushur këtë detyrë, komuna e Prizrenit do të sigurojë krijimin e një sub-faqeje në faqen elektronike të komunës, i cila do të përmbajë dokumentin e planit të veprimit, strategjive referuese, si dhe të gjitha raportet e progresit dhe vendimet përkatëse që do të merren nga komuna lidhur me zbatimin e planit të veprimit. Hapësirë e nevojshme do t’u jepet informacioneve mbi projektet dhe programet e ndërmarra nga komuna, donatorët dhe organizatat jo-qeveritare të cilat kontribuojnë në përmbushjen e objektivave të planit të veprimit. Vend të veçantë do të zënë dhe raportet e vlerësimit periodik, studimet dhe hulumtimet që do të ndërmerren në kuadrin e planit të veprimit, kalendari i ngjarjeve ne nivel kombëtar dhe ndërkombëtar.

10

Romët, ashkalinjtë dhe egjiptianët në Komunën e Prizrenit

Ashtu siç dihet në mbarë Evropën, romët, ashkalijtë dhe egjiptianët kanë qenë subjekt diskriminimi shekuj me radhë. Ata edhe sot ballafaqohen me diskriminim dhe paragjykime racore dhe gjenden në rrethin e ngushtë të diskriminimit, varfërisë dhe përjashtimit duke ngelur ndër komunitetet më të nëpërkëmbura në Evropë. Të gjithë treguesit social dhe ekonomik dëshmojnë qartë për këtë fakt të mjerueshëm, dhe nxjerrin në pah vështirësitë kushteteve jetësore të komuniteteve më të varfra të pazhvilluara.As Kosova nuk bën përjashtim në këtë gjendje të mjerueshme për këto komunitete dhe sikundër në gjithë Evropën, fatkeqësisht romët, ashkalijtë dhe egjiptasit janë të të diskriminuar dhe janë ndër komunitetet më të varfra dhe më të pafavorizuara në Kosovë si dhe ndër komunitetet me më pak perspektivë për jetë më të mirë.Shkatërrimet që la pas lufta në Kosovë dhe më pas procesi i zgjatur i përcaktimit të statusit final të Kosovës ka përkeqësuar në përgjithësi gjendjen ekonomike dhe sociale të popullsisë kosovare dhe ka prekur në mënyrë të veçantë edhe segmentet më të margjinalizuara të kësaj shoqërie, ku edhe përfshihen këto tre komunitete.Në komunën e Prizrenit jetojnë dikund prej 5.000 deri 5.500 banorë që i përkasin komunitetit Rom, Ashkali dhe Egjiptian. Pjesa dërmuese, rreth 80 %, e këtyre komuniteteve jetojnë në pjesën urbane të qytetit, e të cilët deklarohen si romë. Ky komunitet në qytetin e Prizrenit jeton në pesë lagje etnikisht të pastra dhe në shtatë lagje të tjera të përziera me komunitetin shqiptar, tur dhe boshnjak. Komunitetin Rom, Ashkali dhe Egjiptia e gjejmë të shpërndarë edhe në 12 fshatra të komunës së Prizrenit, nga të cilët rreth 10 % janë deklaruar si Ashkalinj dhe rreth 10 % si egjiptianë.Përfaqësimi politik. Komunitetet RAE në komunën e Prizrenit i kanë edhe përfaqësuesit e vet politikë si dhe lidershipin e tyre politik. Romët, si shumicë, në kuadër të komuniteteve RAE, udhëhiqen nga partia politike PREBK e cila vepron në nivel kosovar dhe e cila selinë e saj e ka në Prizren. Komuniteti Ashkalinj përfaqësohet nga PDAK ,ndërsa Egjiptianët përfaqësohen nga IRDK. Romët më parë e kishin përfaqësuesin e tyre të emëruar në asamblenë komunale, por në zgjedhjet e fundit lokale i njëjti nuk e morri numrin e mjaftueshëm të votave, kështu që mbeti rreziku që këto komunitete të mos kenë mundësi përfaqësimi në Asamblenë Komunale të Prizrenit. Fatmirësisht në zgjedhjet e fundit lokale një anëtare e komunitetit rom ka kandiduar për këshilltare në Asamblenë Komunale nga partia politike LDK e që tashmë ky hyrë si këshilltare që përfaqëson subjektin politik që tashmë gjendet në opozitë. Nga ajo tashmë pritet që të përfaqësojë edhe interesat e komunitetit të vet. Gjithashtu përfaqësimin e komunitetit rom e gjejmë në mekanizmat tjerë komunalë si Komitetin për Komunitete, Komitetin për Ndërmjetësim, në Zyrën Komunale për Komunitete dhe në Komitetin për Siguri në Bashkësi.Organizatat e shoqërisë civile. Organizatat e shoqërisë civile të komuniteteve RAE në komunën e Prizrenit janë mjaft aktive karshi përfaqësimit të denjë të interesave dhe nevojave të komuniteteve të tyre në të gjitha segmentet e jetës. Në komunën e Prizrenit veprojnë pesë OShC që funksionojnë si OJQ. Të gjitha këto merren kryesisht me aktivitete të ndryshme që përkrahin fushën e arsimit dhe edukimit të komuniteteve RAE, fushën e të drejtave të fëmijëve, merren me çështjet gjinore, kulturë përmes promovimit të folklorit dhe skenës teatrale, me çështjet e kthimit dhe riintegrimit e në fusha të tjera të ndieshme për këto komunitete. Të gjitha organizatat e shoqërisë civile që vijnë nga këto komunitete në një formë apo tjetër bashkëpunojnë me organet komunale si dhe me ministritë gjegjëse, me OJQ-të të

11

komuniteteve të tjera vendore dhe ndërkombëtare.Integrimi i Komuniteteve RAE. Kuvendi Komunal i Prizrenit që nga ditët e para të qeverisjes ka ndërtuar një klimë të volitshme bashkëpunimi të ngushtë me të gjitha institucionet relevante dhe mekanizmat në Kosovë me qëllim për të përmirësuar kushtet e jetesës për të gjithë qytetarët e saj, pa dallime etnie, feje, race, përkatësie politika dhe sociale. Edhe pse komunitetet RAE mbesin një hap mbrapa rrjedhave të integrimeve të përgjithshme në Kosovë, kjo nuk mund të thuhet për komunën e Prizrenit. Në të vërtetë komunitetet RAE janë të akomoduara mjaft mirë në të gjitha sferat e jetës komunale dhe trajtohen si qytetarë të barabartë me të gjitha komunitetet tjera.Arsimimi. Në mungesë të arsimimit në gjuhën amëtare, mbi 90% të fëmijëve nga këto komunitete shkollohen në gjuhën mësimore shqipe, 5% në gjuhën turke dhe 5 % në gjuhën boshnjake. Intelektualët nga këto komunitete i kushtojnë rëndësi të madhe arsimimit dhe këtë fushë e konsiderojnë si prioritet i parë kundrejt fushave të tjera. Motoja e këtyre komuniteteve në çdo manifestim dhe takim është “Pa shkollim nuk ka përparim”.Në periudhën e pasluftës shumë fëmijë mbetën pa e vijuar mësimin e rregullt, kështu që përmes fushatave të organizuara nga ana e intelektualëve romë, ashkali dhe egjiptianë dhe me përkrahjen e DKA-së dhe organizatave ndërkombëtare si IRC e të tjera është arritur që një numër i konsiderueshëm i fëmijëve t’i kthehen bankave të shkollës, ku përmes mësimit intenziv të quajtur “Catch Up Classes” fëmijët vazhduan shkollimin. Projektet e këtilla janë mbështetur nga ZKK dhe DKA për tri vjet radhazi, dhe janë përkrahur me asistencë teknike nga OShC-të e komuniteteve RAE.Mediat. Në periudhën e pasluftës këto komunitete nuk kanë pasur asnjë media eletronike apo të shkruar. Ashkalinjtë dhe egjiptianët, për dallim prej romëve, janë shqipfolës dhe ishin në gjendje të përcjellnin rrjedhat e ngjarjeve në Prizrenin e pasluftës. E identifikuar si çështje serioze, intelektualët romë filluan të ndërmarrin hapa të trajtojnë këtë çështje duke hasur në mirëkuptim dhe përkrahje nga të gjitha palët e interesit dhe sot kemi fushën e medias që kundrejt vendeve në rajon është tejet e zhvilluar. Hapja e redaksisë në gjuhën rome në RTK ishte hapi i parë. Më pas u fillua me dhëninen e informacionit në radion dhe televizionin lokalkomercial “Yeni Dynem” tash “Ballkan TV”. U vazhdua me hapjen e redaksisë në gjuhën rome në “Radio Prizren” dhe tashmë ekziston radioja e parë 24-orëshe në Ballkan në gjuhën rome “Romano Avazo”. Po ashtu ekziston një interesim nga mediat lokale komerciale për të formuar redaksi në gjuhën rome. Po ashtu në kuadër të mediave të shkruara është filluar me botimin e revistës “Yekhipe” dhe revistave periodike për fëmijë. Në anën tjetër intelektualët romë kanë filluar të përkthejnë dhe të botojnë vepra letrare nga letërsia e huaj dhe ajo shqiptare.Infrastruktura. Lokacionet në të cilat kryesisht jetojnë banorët e komuniteteve RAE në vitet e pasluftës janë karakterizuar si vende ku këto komunitete kanë pasur qasje të vështirësuar në infrastrukturë. Komuna e Prizrenit, për të përfilluar parimin e barazisë etnike, lidhur me infrastrukturën ka kryer disa projekte si psh ndërtimi i kanalizimit në lagjen Rome "Jeta e Re",për të cilin projekt komuna ka hequr politikën komunale të pjesëmarrjes me fonde në lartësi prej 50 % për shkak të gjendjes së vështirë sociale dhe ekonomike. Është vazhduar me projekte të ndryshme aq sa ka lejuar buxheti i komunës në fushën e arsimit, kulturës, shëndetësisë etj. Organizatat ndërkombëtare gjithashtu u janë përgjigjur nevojave të këtyre komuniteteve dhe janë kryer shumë projekte të tjera në bashkë-financim me komunën, të cilat zhvillohen edhe sot e kësaj dite. Janë realizuar mbi dhjetë projekte të infrastrukturës, përfshirë ndërtimin e rrjetit të ujësjellësve dhe kanalizimeve, shtruarjen e rrugëvë me kubëza të betonit qetj. Në

12

mungesë të kapaciteteve njerëzore për të identifikuar nevojat për infrastrukturë, në partneritet me Caritasin zviceran dhe OShC-të e komuniteteve kanë formuar nëngrupin për infrastrukturë. Në bashkëveprim me ZKK dhe Drejtorinë për Komunikacion dhe Lidhje përmes bashkëfinancimit janë kryer edhe projekte të tjera.ZKK gjegjësisht zyrtari për komunitetet RAE ka në dispozicion projekte të ndryshme infrastrulturore si rrjedhojë e komunikimit me banorët dhe përfaqësuesit e lagjeve të ndryshme. Projektet e tilla priten të realizohen varësisht prej fondeve që janë në dispozicion nga komuna, donatorët dhe organizatat e ndryshme ndërkombëtare.Gjendja sociale. Situata sociale e komuniteteve RAE nuk është e favorshme dhe është brengosëse si për shoqërinë ashtu edhe për vet komunën. Ekziston një numër i familjarëve që janë të përfshirë në skemën sociale me kritere të plotësuara, por sipas ZKK-së gjithashtu ekziston një numër i konsiderueshëm që nuk i plotësojnë kriteret por që në realitet konsiderohen si raste të vështira sociale. Situatën e këtillë e përcjellë ZKK, e cila e bën edhe shpërndarjen e ndihmave që vijnë nga organizatat e ndryshme ndërkombëtare dhe vendore në formë të mallrave si ushqimet, veshmbathjet etj. Për të zbutur gjendjen e vështirë sociale të këtyre komuniteteve ZKK për këtë kategori sociale çdo vjet ndan nga buxheti i vet mjete për të furnizuar familjarët me lëndë për ngrohje.Strehimi. Në ndërtim dhe rindërtim të shtëpive janë përkrahur dhe aprovuar nga Komuna projektet e Caritasit zviceran ku si përfitues ishin 55 familje të komuniteteve RAE në Komunën e Prizrenit. Gjithashtu shtëpitë janë ndërtuar edhe nga buxheti komunal, gjegjësisht nga Drejtoria për Zhvillim shtatë shtëpi. Organizata ndërkombëtare ASB po ashtu në bashkëpunim me ZKK ka ndërtuar 25 shtëpi për familarët e komuniteteve RAE, ku tashmë familjet skamnore janë vendosur nëpër shtëpitë e tyre dhe kanë zgjidhur problemin e strehimit. Me ndihmën e organizatave të ndryshme janë ndërtuar 111 shtëpi ku përfitues janë 723 familjarë.Kthimi. Numri i familjeve të kthyera në komunën e Prizrenit nuk është i madh. Tetë familjet e kthyera spontanisht vite më parë janë sfiduar me mungesë vendbanimi. Komuna e Prizrenit ka ndarë prona komunale për ndërtim të objekteve banuese për të kthyerit dhe ka ofruar asistencën përmes kompletimit të dokumentacionit pronësor dhe lejeve për ndërtim, por sfidë mbeten mjetet financiare të nevojshme për ndërtimin e objekte të banimit. Përveç kësaj në qytet janë kthyer edhe pesë familje të tjera, dy nga të cilat kanë pasur kthim të detyrueshëm. Për këto familje shtëpitë u ka ndërtuar UNDP dhe ASB.Siguria. Në komunën e Prizrenit komunitetet RAE nuk ndjehen të kërcënuar apo të rrezikuar, andaj nuk ka familje që mbrohen nga policia ose KFOR-i. Komunitetet RAE në komunën e Prizrenit kanë lëvizje të lirë si dhe qasje në të gjitha institucionet lokale qeveritare dhe publike.Zbatimi i këtij dokumenti do të mobilizojë të gjitha strukturat relevante për t’i hapur rrugë këtyre komuniteteve për integrim të plotë, integrim ky i cili do t’i mundësojë këtyre komuniteteve gjithëpërfshirjen, ruajtjen, promovimin, zhvillimin dhe përparimin e identitetit të tyre, traditës, kulturës.

Konteksti politik dhe dokumentet e referimit

Strategjia duhet të shikohet në kontekst të dokumenteve tjera të rëndësishme politike në Republikën e Kosovës dhe në nivelin ndërkombëtar. Rekomandimet e strategjisë nuk synojnë të zëvendësojnë dokumentet e përgjithshme politike, por të ofrojnë rekomandime shtesë të

13

dobishme dhe realiste për përmirësimin e gjendjes së tri komuniteteve në të gjithë sektorët relevantë. Të gjitha strategjitë e tjera relevante apo dokumentet e përgjithshme politike të Qeverisë sëRepublikës së Kosovës, që janë në përfundim e sipër si: hartimi strategjisë 2009-2013 dhe doracaku për kthim të qendrueshëm i Ministrisë për Kthim dhe Komunitete dhe që adresojnë gjendjen e këtyre tri komuniteteve do të marrin parasysh Strategjinë për Integrimin e komuniteteve, Romë, Ashkali dhe Egjiptas në Kosovë.Për më tej, Kushtetuta e Republikës së Kosovës, dhe Ligji mbi Mbrojtjen dhe Promovimin e të Drejtave të Komuniteteve dhe Pjesëtarëve të Tyre në Kosovë (nr. 03/L-047, 13 mars 2008); përfshijnë dispozita për zbatimin e masave afirmative që janë të domosdoshme për përmirësimin e gjendjes së romëve, ashkalijve dhe egjiptianëve.Deri në janar të. v. 2007 Bashkësia Evropiane ka prodhuar një numër të konsiderueshëm të rezolutave për komunitetin rom (shtatë nga Parlamenti Evropian1 dhe tre nga Këshilli i Bashkësisë Evropiane2), raporte të shkëlqyera Evropiane3, dhe që nga viti 1984 Këshilli i Evropës në Strasburg ka prodhuar më tepër se 500 dokumente që lidhen me komunitetin rom, gjegjësisht në përfshirjen e tyre në fusha të ndryshme shoqërore.Kushtetuta e Republikës së Kosovës i ka vendosur të drejtat e njeriut dhe të drejtat e komuniteteve në qendër të vëmendjes madje të drejtave të komuniteteve iu ka dedikuar posaçërisht kapitullin e tretë ku zbërthehen me hollësi të drejtat e veçanta që gëzojnë qytetarët e Republikës së Kosovës që iu përkasin minoriteteve. Përveç kësaj, Konventat ndërkombëtare që aplikohen edhe në Kosovë përfshijnë dispozita specifike kundër diskriminimit, dhe më të rëndësishmet prej tyre janë (a) Deklarata Universale mbi të Drejtat e Njeriut; (b) Konventa Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore dhe Protokollet e saj; (c) Konventa Ndërkombëtare mbi të Drejtat Civile dhe Politike dhe Protokollet e saj; (d) Konventa për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit Racor; (e) Konventa për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit të Gruas; (f) Konventa për të Drejtat e Fëmijëve, dhe (h) Konventa e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare.Përveç këtyre, Konventa Ndërkombëtare mbi të Drejtat Ekonomike, Sociale dhe Kulturore është e aplikueshme në Kosovë.Këto standarde ndërkombëtare ofrojnë një kornizë të gjerë mbrojtëse për individët dhe komunitetet kundër diskriminimit.

1 Rezoluta e Parlamentit Evropian për Situatën e Romëve në Komunitet (1984); Rezoluta e Parlamentit Evropian Mbi Edukimin e Fëmijëve prindërit e të cilëve nuk kanë vendbanim të përhershëm (1984); Rezoluta e Parlamentit Evropian mbi Analfabetizmin dhe Edukimin e fëmijëve prindërit e të cilëve nuk kanë vendbanim të përhershëm (1989); Rezoluta e Parlamentit Evropian për Romët në Komunitet (1994) ; Rezoluta e Parlamentit Evropian mbi Diskriminimin kundër Romëve dhe Sintëve (1995); Rezoluta e Situatës së Romëve dhe Sintëve në Bashkësinë Evropiane (2005); Rezoluta mbi Situatën e femrave Rome dhe Sinti në Bashkësinë Evropiane (2006). 2 Rezoluta Nr. 89/C 153/02 e Këshillit të Bashkësisë Evropiane mbi dispozitat shkollore për fëmijët romë dhe ata udhëtarë (1989); Rezoluta e Këshillit dhe Ministrave të Edukimit përbrenda Këshillit për dispozitat shkollore për fëmijët udhëtarë të zënë me punë (1989) ; Rezoluta e Këshillit dhe përfaqësuesve ë vendeve anëtare; Takimeve Qeveritare përbrenda Këshillit mbi Gatishmërinë e Sistemeve të Edukimit për trajtimin e problemeve të Racizmit dhe Ksenofobisë (1995)3 Përkrahja e BE-së për Komunitetin Rom (2002), Situata e romëve në një Evropë të zmadhuar (2004) Punësimi dhe Çështjet Shoqërore; Rishikimi i asistencës PHARE të Bashkësisë Evropiane për minoritetet romë (2004) “Mbrojtja e minoriteteve në BE” nga Rrjeti i BE-së I ekspertëve të pavarur për të drejtatfundamentale (2004); Barazia dhe jo-diskriminimi – Raporti vjetor (kaptina e veçantë për “Përmirësimin e situatës së romëve në BE); Punësimi dhe Çështjet Shoqërore - Opinionet Kyçe 2005: Qasja në Drejtësi

14

Për më tepër, në pajtim me standardet ndërkombëtare dhe evropiane, Qeveria e Kosovës më 30 korrik të vitit 2004 miratoi Ligjin kundër Diskriminimit (Ligji nr. 2004/3) dhe Udhëzimin Administrativ për implementimin e tij Nr-4/2006. Ky Ligj ka për qëllim të pengojë dhe luftojë diskriminimin, të promovojë barazinë efikase dhe të zbatoj principet e trajtimit të barabartë për të gjithë qytetarët e Kosovës (Neni 1). Ligji bazohet mbi tri principe kryesore: trajtimi i barabartë, përfaqësimi i drejtë, mirëkuptimi dhe toleranca ndëretnike.

15

Përshkrimi i fushave të planit lokal të veprimit

1. Anti-diskriminimiKjo fushë prek çështjen e diskriminimit dhe ka për synim të identifikojë mekanizmat legjislative dhe ekzekutive për luftimin e saj. Qeveria komunale është e përkushtuar që me të gjitha mënyrat dhe në përputhje me ligjet në fuqi të punojë në parandalimin e kësaj dukurie. Kjo çështje do të shtjellojë në detaje dhe do të merr parasysh mendimet dhe vërejtjet e parashtruara nga qytetarët dhe përfaqësuesit e shoqërisë civile. Theksim i veçantë do t’i jepet harmonizimit të veprimeve të kësaj fushe me objektivat gjegjëse të Strategjisë Nacionale për Integrimin e Komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Çështja e anti-diskriminimit ka qenëpjesë e shumë debateve publike në të cilat kanë marr pjesë aktive zyrtarët gjegjës komunalë,të cilët kanë dhënë mendimin tyre se cilat aktivitete janë të realizueshme për parandalimin e saj me qëllim të promovimit dhe mbrojtjes së të drejtave elementare të te gjithë qytetareve me fokus të veçantë në komunitetet Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Andaj nëpërmjet realizimit të objektivave të lartpërmendura theksohet përkushtimi i qeverisë lokale për parandalimin e diskriminimit në të gjitha strukturat komunale.Sipas ligjeve në fuqi në Kosovë, të gjitha institucionet lokale dhe qendrore janë të obliguara tëformojnë dhe përkrahin politikat e anti-diskriminimit. Për këtë arsye edhe Kuvendi Komunal i Prizrenit e përkrah këtë fushë si njëra ndër mënyrat për mbrojtjen e qytetarëve dhe me fokus të veçantë në komunitetet Rome, Ashkali dhe Egjiptase nga trajtimi i mundshëm diskriminues nga zyrtarët komunalë. Njëkohësisht edhe theksohet që është e domosdoshme që të bëhet një ndërlidhje e të gjithë përfaqësuesve të shoqërisë civile dhe palëve komunale për luftimin e kësaj dukurie.

2. ArsimiKomuna e Prizrenit, gjegjësisht Drejtoria e Arsimit dhe e Shkencës, është tejet e interesuar dhe e përkushtuar që asnjë fëmijë të mos mbetet jashtë procesit mësimor. Në kuadër të këtij plani të veprimit qeveria lokale është e interesuar të trajtojë katër sfidat kryesore me të cilat ballafaqohen komunitetet RAE: vijueshmëria e parregullt e nxënësve të këtyre komuniteteve, cilësia e të nxënit, siguria dhe edukimi joformal. Për të përmirësuar vijueshmërinë DKA është përkushtuar që të ndërmerr një sërë aktivitetesh si organizimi i fushatave ndërgjegjësuese, organizimi i orëve plotësuese, ofrimi i pakove me materiale didaktike, angazhimi i mësimdhënësve mentorë, të bëjë rregullimine këndeve të lojërave ashtu që shkollat të jenë mjedise tërheqëse për fëmijë, organizojë kurse të ndryshme për semimaturën dhe maturën shtetërore, të rregullojë terrene sportive, të japë bursa për këto komunitete, të sigurojë mentorë dhe tutorë, të organizojë takime të rregullta me policinë dhe me Komitetin Komunal për Siguri në Bashkësi, dhe shumë e shumë aktivitete të tjera me qëllim që nxënësve të këtyre komuniteteve t’u ofrojë një qasje të barabartë në arsim përmes ndërmarrjes së veprimeve afirmative.

3. Punësimi dhe Fuqizimi EkonomikNëpërmjet kësaj fushe Kuvendi Komunal dëshiron që të trajtojë çështjet me rëndësi për punësimin e përfaqësuesve të komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Sikurse edhe komunitetet e tjera edhe komunitetet Rome, Ashkali dhe Egjiptiane janë të ndikuar nga një shkallë e lartë e papunësisë. Shumë nga përfaqësuesit e komuniteteve Rome, Ashkali dhe

16

Egjiptiane janë te varur nga asistenca sociale dhe jetojnë në kushte të vështira jetësore. Ata tëcilët punojnë, zakonisht janë të punësuar në bujqësi, dyqane zejtare dhe merren me aktivitete vet-punësimi (bartës të mallrave, punë krahu, etj). Disa nga anëtarët e këtyre komuniteteve janë të punësuar në sektorin publik dhe atë zakonisht në poste të ulëta për arsye të mungesës së përgatitjes profesionale. Sfida më e madhe për komunitetet në procesin e kërkimit të punësimit qëndron në mungesën e resurseve të arsimuara të cilat në të kaluarën kanë qenë të ndikuar nga shkalla e lartë e braktisjes së shkollimit. Edhepse Zyra Rajonale për Aftësim organizon kurse trajnuese tre dhe gjashtë mujore (dhe pas punësimit të rinjtë janë në mundësi të kenë gjasa më të mëdha për punësim në fushat sikurse që janë administrata, teknologjiainformative, mekanik të makinave etj), nuk ka edhe shumë përfaqësues të këtyre komuniteteve që regjistrohen për një aftësim të tillë. Një numër i konsideruar i fëmijëve te këtyre komuniteteve janë duke u shfrytëzuar si forcëpunuese jo formale dhe që si shkak ka braktisjen e shkollimit nga ana e tyre. Andaj edhe Kuvendi Komunal nëpërmjet organeve të saja gjegjëse dëshiron që të trajtojë çështjet të cilat kanë të bëjnë me vetëdijesimin e bizneseve lokale për mos përdorimin e fëmijëve si fuqi punëtore dhe njëkohësisht edhe përkrahjen e atyre bizneseve që ofrojnë vende të reja tëpunës për përfaqësuesit madhorë të këtyre komuniteteve. Njëkohësisht Kuvendi Komunal dëshiron të gjejë mënyra që gjatë punësimit të ardhshëm brenda strukturave t’i jepet përparësi aplikuesve të cilët vijnë nga këto komunitete. Kjo për arsye se sipas ligjeve në fuqi strukturat komunale duhet të reflektojnë strukturën etnike të popullsisë që jetojnë brenda komunave.

4. Shëndeti dhe Çështjet SocialeFusha përfshin kontekstin shëndetësor dhe social dhe njëkohësisht ndërgjegjëson për pozitënme të cilën ballafaqohen përfaqësuesit e komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Duhet tëceket se Kuvendi Komunal i kushton një rëndësi shumë të madhe shëndetit dhe çështjeve sociale për arsye se kjo është njëra ndër mënyrat më të qëndrueshme për reduktimin e varfërisë në nivel komunal. Shëndeti i dobët i qytetarëve ka ndikimin e saj edhe në rrjedhat e tjera shoqërore për arsye që ndikon tek familjet që për shkaqe të tilla shesin të mirat e tyre dhe orientohen vetëm në blerjen e gjërave elementare sikurse qe janë ushqimi dhe veshmbathja dhe njëkohësisht pamundëson zhvillimin e sferave të tjera ekonomike. Andaj edhe të gjitha ligjet në fuqi udhëzojnë për një qasje më të ndjeshme të strukturave komunale ndaj këtyre komuniteteve dhe atë në vartësi nga karakteristikat dhe kontekstit lokal. Kuvendi Komunal dëshiron që në bashkëpunim me organizatat tjera të cilat merren me çështjet shëndetësore dhe sociale të kenë veprime koherente dhe të janë në përputhje me veprimet në nivel lokal dhe qendror. Një veprim më i suksesshëm në këtë fushë kërkon një angazhim afatgjatë të të gjitha strukturave qeveritare dhe joqeveritare dhe njëkohësisht tëshikohen mundësitë që përveç financimeve nga buxheti i konsoliduar të shikohen fonde shtesë nëpërmjet organizatave donatore që janë prezente në Kosovë.

5. Strehimi dhe Vendbanimet JoformaleQëllim i kësaj fushe janë përcaktimi i rregullave dhe i procedurave administrative për mënyrat e shpërndarjes, administrimit dhe planifikimit të programeve sociale për strehim dhe të vendbanimeve joformale, me qëllim të krijimit të kushteve të mirëfillta për jetesë për përfaqësuesit e komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Njëkohësisht nëpërmjet kësaj

17

fushe Kuvendi Komunal brenda përgjegjësive të saja dëshiron që të lehtësojë integrimin e këtyre komuniteteve në nivelin komunal. Sigurimi dhe përkrahja e strehimoreve të qytetit është njëri ndër prioritetet komunale duke pasur parasysh që duhet të krijohet një vend për trajtimin dhe mbrojtjen e fëmijëve dhe grave të cilat janë viktima të dhunës në familje. Për shkak të kushteve të vështira ekonomike me të cilat ballafaqohen komunitetet Rome, Ashkali dhe Egjiptiane, është vërtetuar se fëmijët dhe gratë e këtyre komuniteteve janë më shumë tëprekura nga dhuna në familje, andaj edhe kërkohet një trajtim më i madh në mbrojtjen e tëdrejtave të tyre. Në komunën e Prizrenit janë disa regjione të cilat mund të cilësohen si joformale dhe ku edhe për nga struktura etnike kemi një përfaqësim më të madh të anëtarëve të komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Gjatë vizitave që i kanë bërë zyrtarët komunalë këtyre zonave, janë vërtetuar se këto komunitete jetojnë në kushte të vështira dhe se kanë infrastrukturë tëdobët urbanistike. Të shumtën e rasteve shtëpitë e ndërtuara në këto zona janë pa leje dhe tëndërtuara në tokën komunale. Urbanizimi i shpejtë i këtyre zonave është bërë në mënyrë jo adekuate dhe jo profesionale. Jetesa në këto zona shpesh herë vështirësohet nga kushtet e dobëta të cilat rrezikojnë shëndetin e banorëve të tyre. Për këtë arsye edhe Kuvendi Komunal ka intervenuar në disa prej rasteve me qëllim të përmirësimit të infrastrukturës përcjellëse sikurse që është mirëmbajtja e rrugëve dhe e rrjetit të kanalizimit dhe ujit. Njëkohësisht nëdisa raste zyrtarët e Zyrës Komunale për Komunitete kanë kërkuar nga përfaqësuesit e Hidroregjionit Jugor që të mbajnë nën monitorim të vazhdueshëm cilësinë e ujit në këto zona (dhe të cilat shërbime ofrohen në mënyrë profesionale nga Hidroregjionit Jugor). Sidoqoftë zyrtarët komunalë janë të vetëdijshëm që legalizimi i këtyre zonave joformale duhet të behet në një plan më të gjerë dhe mund të behet vetëm me miratimin paraprak nga ana e Asamblesë Komunale. Shpresohet që me miratimin e këtij plani mund të fillohet me realizimin e objektivave të përcaktuar më lartë.

6. Kthimi dhe RiintegrimiQë nga hyrja ne fuqi e Kushtetutës së Republikës së Kosovës dhe miratimit të Planit të Ahtisar-it është theksuar përkushtimi i institucioneve Kosovare në nivelin qendror dhe lokal për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të pakicave etnike që jetojnë në Kosovë. Të gjitha nivelet politike dhe ekzekutive kanë marrë mbi vete obligimin që të punojnë për kthimin e refugjateve dhe personave te zhvendosur nga vendet perëndimore dhe ballanike.Sipas Strategjisë Komunale për Kthim, Kuvendi Komunal i Prizrenit ka për obligim që tëndihmojë, organizojë dhe koordinojë procesin e kthimit të qëndrueshëm në nivelin komunal. Njëkohësisht Komuna e Prizrenit është e përkushtuar që të punojë në krijimin e kushteve tëmirëfillta për jetesë për të gjithë personat e kthyer në mënyrë vullnetare apo të detyruar. Me qëllim që procesi i kthimit të bëhet në mënyrë të mirëfilltë dhe transparente, Kuvendi Komunal i Prizrenit ka krijuar Grupin Punues Komunal për Kthim dhe Riintegrim i cili ka për obligim tëtrajtojë edhe çështjen e kthimit të përfaqësuesve të komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Gjatë takimeve të zyrtarëve komunalë me përfaqësuesit e shoqërisë civile të këtyre komuniteteve është theksuar domosdoshmëria për përfaqësimin e tyre në grupet komunale për kthim; njëkohësisht është theksuar që duhet përgatitur strukturat komunale për një rast tënjë kthimi të detyrueshëm nga vendet e Evropës perëndimore ashtu sikurse është e paraparëme Procedurat Standarde të Veprimit në rastet e kthimit të dhunshëm nga këto vende. Në disa takime që zyrtarët komunalë kishin me përfaqësuesit e të kthyerve është identifikuar nevoja për integrimin kulturor të të kthyerve (të shumtën e rasteve të rinjtë) pasi që duke jetuar një kohë të gjatë në vendet perëndimore kanë harruar gjuhën e tyre dhe e kanë të

18

vështirë që të integrohen në shoqëri. Për këtë qëllim edhe kërkohet që të bëhet një koordinim i veprimeve të organizatave të shoqërisë civile dhe zyrtarëve komunalë me qëllim tëorganizimit të aktiviteteve për integrimin e tyre në shoqëri. Për këtë arsye me miratimin e këtij dokumenti, do t’i dërgohej kërkesa Grupit Punues Komunal për Kthim dhe Riintegrim që tëinkorporojë në strategjinë komunale sugjerimet të cilat dalin nga kjo fushë.7. Regjistrimi dhe DokumentacioniNëpërmjet miratimit të Kushtetutës se Republikës se Kosovës është ratifikuar edhe Konventa e Kombeve te Bashkuara për të Drejtat e Fëmijës e cila për regjistrimin civil thekson në nenin nr.7 që është e drejtë e çdo fëmije të ketë emrin, përkatësinë e tij/saj etnike, dhe të ketë tëdrejtën e përkujdesjes nga prindërit e tij; njëkohësisht i njëjti dokument i obligon shtetet tëkrijojnë kushte të mirëfillta për regjistrimin e fëmijës. Në bazë të hulumtimeve të shumta tëorganizatave vendore dhe të huaja regjistrimi civil i komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptianenë komunën e Prizrenit shihet si një sfidë e cila reflektohet në të gjitha sferat e jetës shoqërore të këtyre komuniteteve. Regjistrimi civil është procedura për mbledhjen dhe regjistrimin e tëdhënave më të rëndësishme të një individi, sikurse që janë lindja, martesa dhe vdekja. Personat të cilët nuk kanë regjistrim civil janë të kufizuar që të kenë qasje në të drejtat e tyre dhe të marrin pjesë në jetën publike. Në të kaluarën Kuvendi Komunal në bashkëpunim me organizatat e ndryshme të huaja ka përkrahur regjistrimin civil të përfaqësuesve tëkomuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane. Në disa raste zyrtarët e Zyrës Komunale për Komunitete janë takuar me familjarë me qëllim që t’i ndërgjegjësojnë për rëndësinë e regjistrimit dhe t’i udhëzojnë për mënyrat dhe procesin e regjistrimit. Gjatë hulumtimeve që ka bërë Zyra Komunale për Komunitete ka identifikuar se disa ndër arsyet për mosregjistrimin e fëmijëve të komuniteteve Rome. Ashkali dhe Egjiptiane janë: a) mungesa e vetëdijes së qytetarëve me obligimin ligjor për regjistrimin e fëmijëve të tyre; b) mosnjohja me procedurat për regjistrimin e fëmijëve dhe mungesa e dokumenteve përkrahëse që të bëhet identifikimi i identitetit të fëmijës së tyre; c) ekzistenca e kostos për regjistrimin e vonshëm; d) pamundësia e nënave që t’i mbulojnë shpenzimet e lindjes rezulton me lindje tek shtëpia; e) zhvendosja nga një vend në vendin tjetër si rezultat i luftës së fundit dhe mos pajisja me dokumente përkatëse në zyra të regjistrimit civil.Duhet te ceket se një pjesë e përfaqësuesve të komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptianejetojnë në vendbanime joformale dhe të njëjtit nuk posedojnë edhe dokumentacionin pronësor, andaj tek ta është vërejtur edhe një doze e pasigurisë dhe njëkohësisht edhe bëhet pengesë për integrimin e tyre brenda atyre bashkësive ku jetojnë. Kjo çështje ka ndërlidhje me fushat tjera të këtij dokumenti, andaj Kuvendi Komunal i Prizrenit është duke shikuar mundësitë për pajisjen me dokumente pronësore pasi të merren udhëzime paraprake nga qeveria qendrore.

8. Çështjet GjinoreKjo fushë është e përkrahur edhe nga Strategjia Nacionale për Barazi Gjinore, e cila synon qëpozita e femrës, në nivelet lokale, të përmirësohet dhe përfaqësimi i saj të bëhet në përputhje me Ligjin Kosovar për Barazi Gjinore. Barazia në mes mashkullit dhe femrës është një ndër prioritetet e Kuvendit Komunal gjë që është edhe e reflektuar me hapjen e pozitës së Zyrtarit Komunal për Barazi Gjinore. Kjo strategji është në harmoni me strategjinë për integrimin e komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane dhe si e tillë vetëm e plotëson atë dhe u jep një theks të veçantë këtyre komuniteteve duke marr parasysh pozitën e rëndë që e ka gruaja nga

19

këto komunitete. Kjo fushë është po ashtu një udhërrëfyes që ka për qëllim të bëhet një mjet i dobishëm dhe efektiv për implementimin sipas principeve që dalin nga ligjet dhe dokumentet e lartpërmendura dhe që synojnë promovimin e pozitës së gruas dhe përfaqësimin e saj tëmirëfilltë në jetën shoqërore dhe politike. Në përgjithësi ajo në vete i gërsheton synimet gjinore në nivelin komunal dhe po ashtu edhe jep disa udhëzime se si të arrihet ajo. Fatkeqësisht pozita e gruas nga komunitetet Rome, Ashkali dhe Egjiptiane është shumë e rënduar nga konteksti historik nëpër të cilën kanë kaluar si bashkësi, dhe si e tillë është reflektuar edhe me mos përfaqësimin e saj në jetën shoqërore dhe politike. Me krijimin kushteve të mirëfillta të pasluftës ka filluar edhe organizimi i aktiviteteve të shoqatave dhe grupeve joformale të grave nga këto komunitete dhe sot ne i kemi disa që veprojnë dhe i shërbejnë qytetarët e të gjitha përkatësive etnike në komunën e Prizrenit. Vlen të theksohet që grupi i grave ka një koordinim dhe bashkëpunim me organizatat tjera simotra nga komunitetet tjera dhe si të tilla i trajtojnë çështjet me rëndësi për promovimin gjinor në nivelin lokal. Me qëllim që të bëhet një promovim gjinor në nivelin lokal është me rëndësi që tëarrihen objektivat e lartpërmendura e që kanë për qëllim ndërlidhjen e palëve kryesoreqeveritare dhe joqeveritare në nivelin komunal dhe krijimin e sinergjisë së veprimeve të tyre. Njëkohësisht nga ky bashkëveprim do të rritet pjesëmarrja e gruas në jetën ekonomike, politike dhe shoqërore. Po ashtu rritet transparenca në punën e mekanizmave që merren me promovimin dhe mbrojtjen e të drejtave të gruas.

9. Kultura, Mediat dhe InformimiNë komunën e Prizrenit funksionojnë disa shtëpi të mediave të cilat merren me informimin e pjesëtarëve të komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane për rrjedhat më të reja shoqërore. Në radhë të parë këtu vlen të përmendet Radio “Romano Avazo” e cila është e para e këtij lloji në tërë Ballkanin dhe si e tillë e mbulon jo vetëm komunën e Prizrenit por edhe tërë regjionin e Dukagjinit. Përveç saj bëhet edhe publikimi i gazetës lokale në gjuhët e komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane të quajtur “Yekhipe” dhe e cila merret me çështjet të cilat kanë të bëjnë me mungesën e teksteve shkollore në gjuhët amtare të këtyre komuniteteve. Në fund si pjesë e skemës programore të Radio Televizionit të Kosovës është edhe programi 30 minutësh me po të njëjtin emër “Yekhipe”. Fatkeqësisht për shkak të mungesës së fondeve shumë nga këto shtëpi të mediave janë duke u ballafaquar me funksionimin e tyre normal.Sa i përket promovimit kulturor të komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane ndjehet një mungesë e aktiviteteve për promovimin e trashëgimisë kulturore të tyre. Në shume raste organizimet kulturore janë të financuara me vetëkontribut apo përkrahje minimale nga donatorët lokalë. Për këtë arsye edhe Kuvendi Komunal i Prizrenit në disa raste ka financuar edhe festimin e Ditës Botërore të Romëve me qëllim të organizimit të aktiviteteve të ndryshme teatrale dhe muzikore për këto komunitete. Është theksuar që është e domosdoshme qëpërfaqësuesit e organizatave kulturore të komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane tëbashkëpunojnë me zyrtarët komunalë në procesin e bërjes së buxhetit komunal për identifikimin e prioriteteve programore në fushën e promovimit të kulturës dhe mediave.

10. Pjesëmarrja dhe Përfaqësimi PolitikPjesëmarrja dhe përfaqësimi i komuniteteve Rome, Ashkali dhe Egjiptiane në komunën e Prizrenit është në nivel jo shumë të kënaqshëm, kjo për arsye se partitë politike të këtyre komuniteteve nuk kanë arritur të sigurojnë votat e nevojshme për të fituar një vend në

20

asamblenë komunale te Prizrenit. Ne këtë kontekst vetëm një përfaqësuese e komunitetit Rome e cila ishte në listën e kandidatëve të Lidhjes Demokratike të Kosovës arriti që për herëtë parë në historinë e re të Komunës së Prizrenit të përfaqësojë komunitetin e saj. Duhet theksuar se përfaqësuesit e shoqërisë civile të komuniteteve Rome Ashkali dhe Egjiptiane kanë shprehur gatishmërinë për bashkëpunim me autoritetet komunale dhe mirëpresin çdo iniciativë të përbashkët për zgjidhjen e çështjeve me interes për këto komunitete.Në të kaluarën Komiteti i Komuniteteve, i cili duhet të përfaqësojë të gjitha komunitetet etnike të komunës së Prizrenit, nuk ka arritur ta përmbush këtë obligim ligjor; dhe se komunitetet Ashkali dhe Egjiptiane nuk janë përfaqësuar në këtë organ komunal. Duhet theksuar se përbërja e deritashme e Komitetit të Komuniteteve në Prizren ka qenë në kundërshtim me Ligjin Kosovar për Vetëqeverisje Lokale i cili shume qartë e thekson në nenin 53.1 se “Çdo komunitet që jeton në komunë përfaqësohet nga së paku një përfaqësues në komitetin për komunitete”; dhe e cila gjendje nuk është reflektuar në mandatet e kaluara. Kjo për arsye se në mandatin e kaluar përveç Partisë së Bashkuar Rome të Kosovës (PREBK), përfaqësuesit e partive politike dhe shoqërisë civile të komuniteteve Ashkali dhe Egjiptiane nuk kanë dërguar emrat e personave që duhet t’i përfaqësojnë ato në këtë organ komunal. Vlen të theksohet qëme përfundimin e zgjedhjeve të fundit është bërë një vetëdijesim i përfaqësuesve politikë dhe shoqërorë të komuniteteve Ashkali dhe Egjiptian dhe se tani ata kanë dërguar propozimet e tyre pranë Asamblesë Komunale për përfaqësim të tyre në këtë trup komunal. Me qëllim të përmirësimit të pjesëmarrjes së qytetarëve në vendimmarrje, Kuvendi Komunal ka emëruar zëdhënësin e saj si person përgjegjës dhe pikë kontakti për shoqërinë civile, dhe se i njëjti mund t’i orientojë të gjitha kërkesat dhe vërejtjet që vijnë nga organizatat e shoqërisë civile tek mekanizmat gjegjës komunalë.

11. SiguriaSiguria për komunitetet rome, ashkali dhe egjiptiane është përmirësuar dukshëm nëse krahasohet me periudhën e para dhe pasluftës, dhe komunitetet si të tilla nuk ballafaqohen me asnjë rast i cili mund të cilësohet si incident ndëretnik. Komunitetet Rome, Ashkali dhe Egjiptiane janë të integruar në të gjitha sferat shoqërore në nivelin lokal dhe asnjë prej tyre nuk ballafaqohet me probleme të sigurisë sikurse që janë liria e lëvizjes dhe dhuna ndëretnike. Që nga mbarimi i luftës shumica e përfaqësuesve të këtyre komuniteteve nuk janë zhvendosur dhe kanë mbetur në qytet dhe liria e lëvizjes që ata kanë gëzuar i ka mundësuar këtyre komuniteteve që të kryejnë funksionet e tyre të përditshme. Ndër problemet të cilat janë identifikuar gjatë takimeve me përfaqësuesit e këtyre komuniteteve është se ata nuk kanë përfaqësuesin e tyre në Këshillin Komunal për Siguri në bashkësi dhe se vendimet që merren në këto takime të shumtën e rasteve nuk përcjellen tek përfaqësuesit e shoqërisë civile të këtyre komuniteteve. Edhe pse Kuvendi Komunal çdoherë ishte i hapur për nominimin e përfaqësuesve të shoqërisë civile në këtë trup komunal, ajo nuk mund të bëjë emërtimet e njëanshme nëse ato nuk rrjedhin nga vet komuniteti që i përfaqëson. Andaj mbetet që nëpërmjet aktiviteteve të përbashkëta dhe të rregullta tëshoqërisë civile të këtyre komuniteteve dhe zyrtarëve gjegjës të ngriten këto brenga tek autoritetet lokale.

21

Plani i zbatimit të strategjisë

Në vijim, sipas sektorëve përkatës, po paraqesim Planin e Veprimit të Komunës së Prizrenit për Zbatimin e Strategjisë për Integrimin e Komuniteteve Roma, Ashkali dhe Egjiptiane, 2009 –2013.

22

1. Antidiskriminimi

Masa Aktivitetet Treguesit BurimetInstitucioni përgjegjës

PërkrahësitAfati kohor

Burimet financiare

Komunitetet RAE janë të përfshira në statutin e komunës

1. Formohet grupi nga ShC prej të paktën 5-6 anëtarëve, angazhohet këshilluesi ligjor2. Hartohet drafti propozimi3. Drafti qarkullohet dhe diskutohet mes palëve të interesit, finalizohet4. Drafti i dorëzohet KK5. Prezantimi publik i draftit

1.1. Grupi i formuar1.2. Kriteret dhe rregullat e punës së grupit2. Drafti i hartuar3. Organizimi i takimeve mes palëve të interesit për hartim të draftit4. Protokollimi5. Organizohet fushata prezantuese mediave

1.1.1. Lista1.1.2. Termat e Referencës së grupit2.1. Dokumenti i draftit3.1. Lista e pjesëmarrësve4.1. Fletë-konfirmimi i pranimit të draftit nga KK5.1. Materialet nga fushata

Institucionet e qeverisjes lokale

OShC

Partitë politike të përfaqësuara dhe të pa-përfaqësuarat në KK

2010 –2011

/

Aktivitetet e komunës lidhur me Anti-Diskriminimin janë të mjaftueshme

1. Zyra për informim ndërmerr fushata të vazhdueshme kundër anti-diskriminimit2. Komiteti për komunitete dy herë në vit shqyrton analizat lidhur me diskriminimin3. Njësia për të drejtat e njeriut, zyrtari për barazi gjinore organizojnë 2 herë në vit takime të rregullta me palët e interesit

1. Të paktën 1 fushatë e organizua në vit2. Organizohen takimet e rregullta dy herë në vit3. Prezantohen raportet 6 mujore punës dhe marrin informacionin kthyes nga palët e interesit

1.1. Xhirimet mediale dhe materialet e shtypura2.1. Procesverbali i takimit3.1. Raportet

Zyra për informim pranë KKKomiteti për komuniteteNjësia për të drejtat e njeriut pranë KKZyrtari për barazi gjinore

OShC2010 –2013

3.000

Institucionet komunale përkrahin iniciativat përtë shënuar ditët e festave të komuniteteve RAE

1. Kryesia e KK (kryetari) takohet me përfaqësuesit e komuniteteve2. DKA organizon aktivitete shkollore për shënimin e festave të komuniteteve3. Zyrtarët komunalë marrin pjesë në aktivitetet e organizuara nga OShC dhe komuniteti RAE

1. Takimi i organizuar2. DKA lëshon qarkoren informative për shkollat e komunës për shënimin e ditës së komuniteteve3. Numri i shtuar i zyrtarëve në aktivitete

1.1. Xhirimet mediale dhe shtypi ditor2.1. Dokumenti i qarkores3.1. Xhirimet mediale dhe shtypi ditor

Kryesia e KKDKAZyrtarët komunalë

OShCKomuniteti RAE

2010 –2013

/

23

Ndarja adekuate e buxhetit të komunës

Komuna merr vendim (në formë të veprimit afirmativ) që, nga fondi i përgjithshëm i buxhetit komunal për komunitete, të ndahet buxheti i mjaftueshëm për komunitetet RAE

Marrja e vendimit (konkluzioni) nga KK

Dokumenti i vendimit dhe procesverbalet

Drejtoria për Ekonomi dhe FinancaKomiteti për politikë dhe financaKK

Këshilltarët komunalë

2010 –2013

/

Komunitetet RAE të ndërgjegjësuara për të dalluar diskriminimin

1. Organizohen fushata ndërgjegjësuese për dallim të diskriminimit2. Organizohen vizita në terren

1. Janë organizuar të paktën 3 fushata ndërgjegjësuese në vit2. Janë organizuar të paktën 3 vizita të zyrtarëve komunalë në vit në lagjet me shumicë të komuniteteve RAE

1. Materialet nga fushata dhe xhirimet mediale 2. Raportet e zyrtarëve

Njësia për të drejtat e njeriutZyra komunale për komunitete

OShCDonatorët

2010 –2013 9.000

Raportet vjetore të ZKK janë në të gjitha gjuhët e komuniteteve RAE

1. Zyra për informim, në mungesë të kuadrit në shërbimin profesional të përkthyesve, angazhon përkthyes për gjuhën rome2. Raportet publikohen në ueb faqen e komunës

1. Angazhimi për shërbime të përkthimit2. Ueb faqja e përditësuar me informacione në gjuhën e komuniteteve

1.1. Kontrata2.1. Raportet e përkthyera

Shërbimi profesional i komunës për përkthime

OShC2010 –2013 9.000

Ekzistojnë mekanizmat funksionalë për adresimin dhe trajtimin e rasteve të diskriminimit

1. ZKK harton raportin përmbledhës të rasteve të diskriminimit2. Raportimi i rregullt mujor në Komitet për Komunitete dhe KK për aktivitetet e ndërmarra

1. Të paktën dy raporte të hartuara në vit2. Të paktën dy raportime në Bord të Këshilltarëve

1.1. Raporti2.1. Procesverbalet

ZKKZyrtari për barazi gjinoreZyrtari për kthim

OShC2010 –2013

/

Komunitetet RAE kanë edukim të mjaftueshëm që t'i ushtrojnë të drejtat dhe obligimet/përgjegjësitë qytetare në rast të diskriminimit

ZKK, në bashkëpunim me Zyrën për dhënien e shërbimeve juridike, organizon fushata informuese për ekzistencën e shërbimeve falas të konsulencës ligjore

Të paktën dy fushata ndërgjegjësuese brenda një viti

Materialet nga fushatat

ZKKOJQ-të e komunitetit

2010 –2013

3.000

24

2. Arsimi



Burimet financiare

Është përmirësuar vijueshmëria e nxënësve

1. Organizohen fushata ndërgjegjësuese për fëmijë 2. Organizohen aktivitete/lojëra të vazhdueshme me fëmijë të moshës së hershme3. Organizohen vizita të fëmijëve në institucionet parashkollore dhe shkollore4. Organizohen orët plotësuese për fëmijë5. Ofrohen çanta me materiale didaktike dhe lojëra për fëmijët nevojtarë6. Angazhohen asistentë ndihmës/mësues7. Organizohen kurse për përgatitjen për semi-maturën dhe maturën shtetërore8. Rregullohet këndi i lojërave për fëmijë në qendrat ekzistuese për aktivitete me fëmijë9. Organizohen takime të rregullta grupore dhe individuale me familjarë10. Ofrohen bursa për nxënësit në shkollat e mesme të larta11. Rregullimi i terreneve sportive për kryerjen e aktiviteteve sportive

1. Janë organizuar të paktën 2 fushata në vit2. Numri i aktiviteteve nëpër shkolla3. Janë organizuar të paktën 2 vizita në vit4. Janë mbajtur orët plotësuese për të paktën dy grupe fëmijësh në vit5. Të paktën 300 nxënës në vit janë përfitues të çantave dhe materialeve didaktike6. Janë angazhuar 4 asistentë7. Janë organizuar të paktën 2 kurse në vit për përgatitje të semi-maturës dhe maturës8. Janë rregulluar të paktën 2 kënde të lojërave në vit9. Janë organizuar të paktën 4 takime në vit10. Janë ofruar të paktën 10 bursa11. Janë rregulluar të paktën 2 terrene sportive

1. Materialet nga fushata2. Raportet nga shkollat3. Raportet nga vizitat4. Raportet nga mësimdhënësit5. Lista e nxënësve përfitues të pakos shkollore6. Vendimi për angazhimin e asistentëve7. Listat e pjesëmarrësve në kurs8. Dokumenti i pranimit teknik9. Procesverbalet nga takimet10. Lista e përfituesve të bursave11. Dokumenti i pranimit teknik

DKAShkollatZKK

Donatorët OShC

2010-2013

1. 1.5004. 3.0005. 4.5006. 6.0007. 3.0008. 36.00010. 1.50011. 30.000

Cilësia e të nxënit është rritur

Sigurohen mentorët dhe tutorët të cilët do të punojnë me nxënës dhe studentë potencialë dhe studentë

Janë siguruar mentorët dhe tutorët

Vendimet dhe kontratat për angazhimin e mentorëve

DKAShkollatZKK

DonatorëtOShC

2010-2013

6.000

25

Siguria në shkollaështë rritur

1. Identifikohen dhe adresohen nevojat për sigurinë e nxënësve2. Organizohen takime të rregullta me policinë 3. Organizohen takime njoftuese me administratat shkollore (drejtorë, zv. drejtorë, sekretarë etj)4. Organizohen ligjërata për nxënës të shkollave lidhur me sigurinë (me tema sipas fushave me të cilat ballafaqohet komuniteti gravitues i shkollës, si psh siguria në trafik, etj)

1. Janë identifikuar nevojat 2. Numri i takimeve të organizuara me policinë 3. Janë organizuar të paktën 10 takime në vit4. Numri i ligjeratave të mbajtura

Dokumenti i analizës së nevojaveProcesverbaletnga takimetRaportet nga ligjëruesit

ZKKDKAShkollat

Policia OShC

2010-2013

1. 1.0004. 1.000

Është i organizuar edukimi joformal për familjarët

1. Identifikohen nevojat për edukimin jormal2. Angazhohen këshilltaret sociale (rekrutohen nga komuniteti gjegjës)3. Organizohen seanca joshëse për rritjen e interesimit të familjareve për pjesëmarrje në seanca të rregullta (kurse të rrobaqepësisë, përgatitjet nga kuzhina, etj)4. Organizohen seanca të rregullta pas seancës joshëse (këshillimet për edukimin shëndetësor, këshillimet psiko-sociale, anti-trafikimi, angazhimi i fëmijëve në punë, ruajtja dhe promovimi i shëndetit mental, etj)

1. Janë identifikuar nevojat për edukimin joformal2. Janë angazhuar të paktën dy këshilltarë socialë3. Janë organizuar të paktën 3 seanca në vit4. Janë organizuar të paktën 4 seanca në vit

1. Dokumenti i analizës2. Kontratat për angazhim të këshilltarëve socialë3 & 4. Raportet nga ligjëruesit

DKAShkollatZKK

OShC2010-2013

1. 3.0002. 3.0003. 3.0004. 3.000

Qendra burimore për arsimim është themeluar

1. Komuna ofron hapësirën për hapjen e qendrës2. Komuna ofron personelin menaxhues të qendrës3. Komuna mbulon shpenzimet administrative të qendrës4. Komuna mbështet dhe monitoron mbarëvajtjen e aktiviteteve të qendrës

1. Është hapur qendra burimore për arsim2. Është angazhuar koordinatori dhe mirëmbajtësi i qendrës3. Shpenzimet administrative janë të planifikuara dhe të mbuluara4. projektet e qendrës janë të financuara

1. Lista e përfituesve të qendrës2. Lista e pagave dhe kontratat3. Buxheti 4. Raportet periodike

DKA Donatorët 2010-2013 18.000

26

3. Punësimi dhe Fuqizimi Ekonomik



Burimet financiare

Ofrohen mundësit të barabarta për punësim të komuniteteve RAE

1. Komuna ofron lehtësime për nisje të bizneseve të reja nga pjesëtarët e komuniteteve duke ofruar hapësirat e veta me qira simbolike2. Komuna zbret taksën komunale për bizneset e reja që hapen nga pjesëtarët e komuniteteve3. Shpalljet për vende të lira të punës përkthehen dhe publikohen edhe në gjuhën rome

Marrja e konkluzionit në Bordin e Këshilltarëve

KonkluzioniKryetari i komunës

/ 2010 /

Bizneset stimulohen për të angazhuar punëtorë ngakomunitetet RAE

Në shprehje të interesit/tenderë komuna rekomandon përfshirje më të madhe të punëtorëve nga komunitetet RAE

Marrja e konkluzionit në Bordin e Këshilltarëve

KonkluzioniKryetari i komunës

/ 2010 /

QPS dhe institucionet tjera ndërmarrin veprim në parandalimin e punës së fëmijëve

1. QPS përmes inspektoratit identifikon fëmijët e angazhuar në punë në rrugë 2. Bashkë me QPS-në angazhohet policia në aksione parandaluese

1. Numri i fëmijëve të identifikuar2. Numri i aksioneve parandaluese

1. Lista e fëmijëve të identifikuar2. Raportet / procesverbalet

QPSDrejtoria për inspekcione

Policia 2010 /

Ekziston analiza e nevojave të tregut adekuat dhe të fuqisë punëtore

1. Angazhohet konsulencë për hulumtim të tregut dhe të fuqisë punëtore dhe Hartohet oferta e fuqisë punëtore2. Hulumtimi prezantohet në publik

1.1. Konsulenca e kontraktuar 1.2. Takimi publik i organizuar

1.1. Kontrata dhe produkti1.2. Lista e pjesëmarrësve

Zyra e kryetarit ose e nënkryetarëve

/ 2010 /

Pjesa dërrmuese e të punësuarve nga komunitetet RAE fillojnë të pajisen me dokumentacion të rregullt të punës

Organizohen fushata ndërgjegjësuese për komunitetin e biznesit

Të paktën dy fushata në vit

Materialet nga fushata

Zyra për barazi gjinore

OShC2010-2013

3.000

27

Fuqia punëtore nga komunitetet RAE është e kualifikuar

1. Hartohen programe të aftësimit profesional2. Përkrahet zbatimi i programeve për aftësim profesional përmes alokimit të fondeve3. Komuna përmes uljes së taksave komunale përkrah bizneset që angazhojnë pjesëtarë nga komunitetet në formë të mentorimit

1. Është hartuar planprogrami për aftësim profesional2. Të paktën 30 pjesëtarë të komuniteteve RAE përfundojnë programet për aftësim profesional3. Numri i bizneseve që angazhojnë pjesëtarë të komuniteteve RAE

1. Planprogrami2. Lista e pjesëmarrësve dhe certifikatat3. Lista e bizneseve

QPS

OShCKomuniteti i biznesitDonatorët

2010 –2013

1.0003.000

Komuna përkrah fushata ndërgjegjësuese për vetë-punësim

1. Vendosja e paneleve publike informuese për punësim në vendet më të dukshme të qytetit2. Identifikohen të gjitha shërbimet profesionale që i kryejnë pjesëtarët e komuniteteve dhe postohen në panele publike

1. Janë vendosur panelet informuese për punësim2. Është hartuar lista e e shërbimeve profesionale

1. Vendimet gjegjëse2. Lista e shërbimeve

Drejtoria për zhvillimZyra për komunitete

Komuniteti i biznesitOShC

2010 –2013

/

Përkrahen asociacionet e bizneseve, zanatlinjve, muzicientëve nga radhët e komuniteteve RAE

Komuna ofron hapësirën për ushtrimin e veprimtarisë së asociacionit

Numri i asosiacioneve që shfrytëzojnë hapësirat që janë në pronësi të komunës

Lista e asociacioneve

Drejtoria për administratë

Komuniteti i biznesitOShC

2010 -2013 /

Në projektet infrastruktorore komunale punësohen komunitetet RAE

Në projektet infrastrukturore në vendet ku banojnë edhe komunitetet RAE në dokumentacionin ofertues / tenderë jepet kriteri për punësimin e të paktën 3 % të stafit punonjës nga komunitetet RAE

Numri i individëve nga komuniteti RAE i angazhuar në punë në projektet komunale infrastrukturore

Lista e punëtorëve të angazhuar

Drjetoria për shërbime publikeZyra për prokurim

ZKK2010-2013

/

28

4. Shëndeti dhe Çështjet Sociale



Burimet financiare

Mjekësia familjare organizon vizita sistematike nëpër qendrat komunitare

1. Caktohen ndërmjetësit shëndetësorë nga mjekësia familjare2. Trajnohen ndërmjetësit shëndetësorë për qasje pedagogjike3. Identifikohen lagjet dhe familjarët për vizita4. Hartohet kalendari i vizitave5. Organizohen vizita sistematike6. Fëmijët vaksinohen periodikisht dhe institucionet i posedojnë librezat e imunizimit

1. Janë identifikuar të paktën 20 ndërmjetës shëndetësorë2. Janë trajnuar dhe certifikuar të paktën 15 ndërmjetës shëndetësorë3 & 4. Janë organizuar të paktën 3 takime koordinatave dhe informuese në vit nga DSh, ZKK dhe OJQ-të e komunitetit5. Të paktën 3 vizita sistematike në vit në lagjet e identifikuara6. Të paktën 3 aktivitete të vaksinimit të fëmijëve

1. lista e punëtorëve shëndetësorë2. Certifikatat3 & 4. Procesverbalet dhe lista e vendbanimeve për vizita5. Raportet nga vizitat6. Raportet nga aktivitetet e vaksinimit

Drejtoria e shëndetësisë/Mjekësia familjare

Zyra për komunitete

OJQ-të e komunitetit

2010 –2013 15.000

Ofohet kujdesi parësor për nënën dhe fëmijën para, gjatë dhe pas lindjes

1. Mbahen takime të rregullta me gratë shtatzëna 2. Krijohet pakoja e shërbimit themelor për gratë shtatzëna dhe u shpërndahet grave shtatzëna3. Vaksinimi i menjëhershëm i të posalindurve4. Trajnimi dhe aftësimi i nënave në dallimin dhe trajtimin e sëmundjeve në kushtet e shtëpisë

1. Numri i takimeve2. Numri i grave shtatzëna përfituese të pakove të shërbimit themelor3. Numri i foshnjave të vaksionuara4. Nënat demonstrojnë aftësi në trajtimin e fëmijëve të sëmurë

Raportet nga takimetLista e përfitueseveLista e foshnjave të vaksionuaraRaportet nga punëtoret e mjekësisë familjare


ZKKOJQ-të e komunitetit

2010-2013

30.000

29

Krijohen kushte cilësore higjieno-sanitare dhe mjedis i shëndetshëm në vendbanimet e komuniteteve RAE

1. Sigurimi i ujit të pijes, kanalizimeve dhe vendeve të caktuara për hedhjen e mbeturinave2. Përmes vizitave sistematike, trajnimi dhe përgatitja e familjarëvenë çështjet e higjienës personale dhe shtëpiake, jetës kolektive, organizimit, përgatitjen dhe ruajtjen e ushqimeve, pastrimin, depozitimin e mbeturinave dhe ruajtjen e mjedisit

1. Numri i familjeve përfituese2. Numri i trajnimeve të mbajtura

Listat e familjarëve përfituesRaportet nga vizitat

Drejtoria për shërbime publikeDrejtoria e shëndetësisë/Mjekësia familjare

DonatorëtZKKOShC

2010-2011

60.000

Është përmirësuar sistemi i informimit të vazhdueshëm për shëndetësinë dhe është rritur niveli i edukimit shëndetësor për sëmundjet infektive

1. Ndërmerren fushata të vazhdueshme për promovimin dhe ndërgjegjësimin për çështjet shëndetësore në gjuhët e komuniteteve2. Ndërmerren fushata për vaksinimin e fëmijëve3. Ndërmerren fushata informative për kujdesin preventiv shëndetësor dhe edukimin shëndetësor

1. Janë ndërmarrë të paktën 3 fushata ndërgjegjësuese të ndërgjegjësimit2. Janë ndërmarrë të paktën dy fushata për vaksionimin e fëmijëve3. Janë ndërmarrë të paktën 3 fushata për edukimin dhe preventivën shëndetësore

1, 2, 3. Materialet nga fushata



OJQ-të e komunitetit dhe të tjerat

2010 –2013

12.000

Është lehtësuar qasja në shërbimet shëndetësore

1. Hulumtohen / analizohen nevojat për qasje të lehtësuar në shërbimet shëndetësore2. Hartohet doracaku për punëtorët shëndetësorë të MF dhe për përfituesit 2. Ndërtohet sistemi i dosjeve shëndetësore, i azhurimit të mirëfilltë dhe i shkëmbimit të të dhënave me qendrat tjera shëndetësore

1. Hulumtimi i publikuar2. Doracaku i hartuar3. Sistemi i ndërtuar i bazës së të dhënave dhe i arkivës

1. Publikimi2. Doracaku3. Raportet



2011 8.000

30

Komunitetet janë të ndërgjegjësuara për shfrytëzimin e skemës sociale dhe kanë informacione të mjaftueshme për shërbimet që i ofron qendra sociale

Ndërmerren fushata të vazhdueshme informuese për shfrytëzimin e skemës sociale

Janë ndërmarrë të paktën 2 fushata në vit


Drejtoria për mirëqenie sociale


2010 –2013

3.000

Kriteret e përfitimit të asistencës sociale janë të favorshme për pjesëtarët e komuniteteve

1. Hartohet skema ndihmëse për rastet ku skema e zakonshme sociale nuk përmbush nevojat e familjarëve2. Aprovohet skema ndihmëse nga komuna

1. MF ka hartuar skemën ndihmëse sociale2. Këshilltarët komunalë aprovojnë skemën ndihmëse

1. Udhëzuesi për zbatimin e skemës2. Konkluzioni

Drejtoria për mirëqenie sociale


2010 –2013

15.000

5. Strehimi dhe Vendbanimet Joformale



Burimet financiare

Femrat dhe fëmijët e komuniteteve kanë qasje të lehtësuar në "shtëpi të sigurta" dhe strehimore

Njësia e veçantë e policisë merr përsipër strehimin në bashkëpunim me drejtorinë për mirëqenie sociale

Numri i femrave dhe i fëmijëve të strehuar

Raportet nga policia dhe zyrat gjegjëse të drejtorisë për mirëqenie sociale

Drejtoria për mirëqenie socialePolicia


2010-2013

/

Komunitetet kanë qasje adekuate në shërbimet e infrastrukturës (rrugët, rryma, kanalizimi etj)

1. Identifikohen nevojat për përmirësim dhe ndërtim të infrastrukturës2. ZKK paraqet në bord projektet për miratim3. Implementohen projektet infrastrukturore

1. Projektet et e identifikuara nga ZKK dhe përfaqësuesit e lagjeve2. Dhënia e konkluzionit3. Numri i projekteve infrastruktutore të kryera

ProjektetKonkluzioniRaportet

ZKKZyra për prokurim

Donatorët Përfaqësuesit e lagjeveOShC

2010-2013

150.000

Ofrohen strehimet me karakter qëndrimi të përkohshëm

Identifikohen familjarët e kthyer që nuk i kanë pronat e gatshme për banim

Numri i familjarëve të kthyer

Listat e familjarëve të kthyer

Zyra për kthim të qëndrueshëmZKK

DonatorëtOShC

2010-2013

/

31

Vendbanimet jo-formale janë të integruara në planet hapësinore dhe zhvillimore

1. Identifikohen vendbanimet joformale2. Vendbanimet joformale integrohen në planet hapësinore dhe zhvillimore

1. Janë identifikuar vendbanimet joformale2. Janë integruar vendbanime joformale

Raportet e identifikimitPlani hapësinor

Drejtoria për urbanizëm dhe planifikim hapësinor

ZKK2010-2011 /

Skemat për strehim social dhe financim ofrojnë mundësi që t’i mbulojnë nevojat aktuale

1. Hartohet analiza dhe arsyeshmëria në formë të deklaratës së kërkesës dhe paraqitja si çështje në bord2. Identifikohen familjarët që janë shfrytëzues të skemës sociale por që ende nuk përmbushin nevojat jetësore3. Familjarët e identifikuar përkrahen me fonde shtesë për 50 % të lartësisë së skemës

1.1. Është hartuar dhe protokolluar deklarata e kërkesës1.2. Marrja e konkluzionit 2. Janë identifikuar familjarët përfitues të skemës sociale3. Numri i familjarëve që marrin fonde shtesë

Dokumenti i deklaratësKonkluzioniLista e familjarëveListat e nënshkrimeve përfitues të skemës plus

ZKKDrejtoria për mirëqenie sociale

Kryetari ose nënkryetari i komunës

2011 50.000

6. Kthimi dhe Riintegrimi



Burimet financiare

Komuna ka informacion për procedurat standarde të veprimit për personat e ri-atdhesuar detyrueshëm

Shpërndahet qarkorja informuese për të gjitha drejtoritë komunale

Të gjitha drejtoritë kanë nënshkruar pranimin e qarkores

QarkorjaZyra e kryetarit / nënkryetarëve

/ 2010 /

Ofrohen mundësi për fëmijët e familjeve të ri-atdhesuara që të mësojnë gjuhët lokale

1. Identifikohen fëmijët e familjeve të riatdhesuara2. Ofrohen kurse të mësimit të gjuhës lokale

1. Numri i fëmijëve të identifikuar2. Numri i kurseve të organizuara

1. Listat e fëmijëve2. Listat e pjesëmarrësve

Drejtoria e arsimit

OJQ-të e komunitetitDonatorët

2010-2013

3.000

Të ri-atdhesuarit janë të njoftuar për të drejtat e veta dhe procedurat e ri-atdhesimit

1. Hartohet pakoja informuese për ushtrimin e së drejtës dhe për procedurat2. Distribuohet pakoja informuese tek personat e ri-atdhesuar

1. Deri në fund të v. 2010 hartohet pakoja informuese2. Numri i personave që kanë pranuar pakon informuese

1. Materiali nga pakoja informuese2. Lista e nënshkrimeve të pranuesve të pakos informuese

Avokatura publike

OJQ-të e komunitetitDonatorët

2010-2013 3.000

32

Pronat e të ri-atdhesuarve janë në dispozicion të tyre dhe i ushtrojnë të drejtat pronësore

1. Identifikohen çështjet pronësore të të ri-atdhesuarve2. Lajmërohen organet e rendit që të lirohen pronat e uzurpuara dhe njoftohen të ri-atdhesuarit

1. Numri i dosjeve dokumentuese të krijuara2. Numri i pronave të liruara

1. materialet nga dosjet e krijuara2. Procesverbalet nga organet e rendit


Policia


2010-2013 /

Ekzistojnë fonde emergjente (infrastrukturore dhe sociale) për rehabilitimin e të ri-atdhesuarve

1. Hartohet skema rehabilituese për të ri-atdhesuarit2. Analizohet kostoja dhe buxhetohet zbatimi i skemës3. Organizohen takime me donatorët potencialë4. Hapet kontoja e veçantë dhe derdhen mjetet

1. Është hartuar skema rehabilituese2. Është hartuar buxheti i skemës rehabilituese3. Të paktën dy takime të organizuara publike me donatorë4. Shuma e mjeteve të derdhura

1. Dokumenti i skemës rehabilituese2. Dokumenti i buxhetit të hartuar3. Listat e pjesëmarrësve dhe procesverbalet4. Raporti nga zyra e thesarit


Donatorët 2010 –2013 150.000

Integrimi i lehtësuar kulturor i rinisë së të ri-atdhesuarve

Organizohen aktivitete kulturore dhe sportive me përfshirje të të ri-atdhesuarve

Të paktën dy aktivitete të organizuara Xhirimet mediale

Drejtoria për kulturë, rini dhe sport

OJQ-të 2010 –2013 3.000

7. Regjistrimi dhe Dokumentacioni

Masa Aktivitetet Treguesit Burimet Institucioni përgjegjës

Përkrahësit Afati kohor

Burimet financiare

Përkrahet rregullimi i dokumentacionit civil i pjesëtarëve të komuniteteve

Organizohet zyra mobile e ofiqarisë

Numri i individëve që kanë kryer shërbimin e zyrës mobile të ofiqarisë

Raportet nga ekipet mobile

Drejtoria për administratë

OJQ-të e komunitetitDonatorëtCRPK

2010-2013

3.000

Përkrahet rregullimi i dokumentacionit pronësor i pjesëtarëve të komuniteteve

1. Organizohen fushata informative për rregullim të dokumentacionit pronësor2. Organizohen fushata ndërgjegjësuese “Shtëpi për shtëpi” bashkë me OShC

1. Të paktën tri fushata të organizuara në vit 2. Numri i individëve që rregullojnë dokumentacioni pronësor

1. Materialet e fushatës 2. Raportet nga zyrtarët e administratës

Drejtoria e administratës


2010 –2013

8.000

33

Përmirësohet shërbimi i regjistrimit për foshnjat e lindura jashtë sistemit shëndetësor

Organizohen takime me bazë komunitare me OShC-të për të minimizuar numrin e foshnjave të paregjistruara që lindin jashtë sistemit shëndetësor

Numri i takimeve dhe i fëmijëve i regjistruar Procesverbalet

Zyra për barazi gjinore OShC

2010-2013 /

Komuna ofron lehtësime për rregullimin e dokumentacionit civil dhe pronësor

Komuna merr vendim për lirim të përkohshëm nga pagesa e taksave komunale për dokumentet e ofiqarisë dhe zbritjen e taksave të bartjes së pronës për komunitetet RAE

Numri i individëve që kanë marrë shërbimet nga zyrat e ofiqarisë

Raporti nga zyra gjegjëse

Zyrat për regjistrimin civil

/2010 –2013

/

8. Çështjet Gjinore

Masa Aktivitetet Treguesit BurimetInstitucioni përgjegjës Përkrahësit

Afati kohor

Burimet financiare

Ekziston lista e verifikimit për promovimin gjinor në nivel komune

Hartohet lista e verifikimit për promovim gjinor

Janë organizuar të paktën dy takime mes stafit të zyrës për barazi gjinore dhe organizatave të komuniteteve të ShC

Procesverbalet dhe lista e verifikimit



P4, 2010 /

Ekziston përkrahja e mjaftueshme financiare për aktivitetet ndërgjegjësuese komunale për çështjet gjinore

1. Identifikohen çështjet/fushat që kanë nevojë për ndërgjegjësim2. Përkrahen aktivitetet ndërgjegjësuese për çështjet gjinore

1. Të paktën dy takime në vit mes zyrës për barazi gjinore dhe organizatave të ShC të komunitetit2. Të paktën dy aktivitete ndërgjegjësuese të përkrahura financiarisht nga zyra për barazi gjinore

1.1. Procesverbalet dhe lista e çështjeve të identifikuara2.1. Raportet nga aktivitetet



2010 –2013

5.000

Bashkëpunimi i shtuar dhe shkëmbimi i informacionit mes organizatave të ShC të komunitetit dhe organeve gjegjëse

Mbahen takime të rregullta koordinuese/informuese mes zyrës për barazi gjinore dhe organizatave të ShC të komunitetit

Të paktën tri takime informative në vit mes zyrës për barazi gjinore dhe organizatave të ShC të komunitetit

1.1. ProcesverbaliZyra për barazi gjinore


2010 –2013

/

34

Pjesëmarrja e grave të komuniteteve RAE në nivel të dëshiruar në jetën publike

Organizohen fushata ndërgjegjësuese për të ftuar gjininë femërore të komuniteteve RAE në jetën publike

Janë organizuar të paktën 2 fushata ndërgjegjësuese në vit


Zyra komunale për informim

OShC2010 –2013

1.000

Ekziston ndarja e barabartë e vendeve të punës në bazë të pasqyrës gjinore sikurse që është paraparë me Ligjin Kosovar për Barazi gjinore

Komuna merr vendim (në formë të veprimit afirmativ) që gjatë proceseve të punësimit të merret parasysh barazia gjinore e komuniteteve RAE





2010 –2013

/

9. Kultura, Mediat dhe Informimi

Masa Aktivitetet Treguesit Burimet Institucioni përgjegjës

Përkrahësit Afati kohor

Burimetfinanciare

Përkrahet botimi i revistave periodike për fëmijë në gjuhën rome

Ndërmerren takime të rregullta me donatorë

Të paktën dy takime në vit

Procesverbalet Zyra për komunitete

DonatorëtOShC

2010 –2013

9.000

Njoftimet publike për shërbimet komunale emetohen edhe në radion e vetme në gjuhën rome

Të gjitha shpalljet (tenderë, takime, njoftime për punësime, për shërbime etj) postohen edhe në gjuhën rome

Numri i shpalljeve Shpalljet Zyra për informim


2010 –2013

/

Ekzistojnë politika të zvogëlimit të participimit për shfrytëzimin e hapësirave të kulturës (ulja e pagesës për shfrytëzimin e shtëpisë së kulturës, teatrit etj)

Komuna merr vendim (në formë të veprimit afirmativ) që të zvogëlohet participimi për shfrytëzimin e hapësirave të kulturës nga ana e komuniteteve RAE





P4 2010 /

Komuna ndërmerr veprime për promovimin e trashëgimisë kulturore të komuniteteve RAE

Organizohen fushata për promovim të trashëgimisë kulturore të komuniteteve RAE

Të paktën 2 fushata në vit

Materialet e fushatave

Zyra për informimZyra për komunitete

OShC2010 –2013

1.000

35

Komuniteti artistik dhe i zejtarëve RAE ndërgjegjësohet për të shfrytëzuar stimulimet komunale për promovim dhe ruajtje të trashëgimisë kulturore

Organizohen fushata ndërgjegjësueseTë paktën 2 fushata në vit

Materialet e fushatave

Zyra për informimZyra për komunitete

OShCKomuniteti i biznesit

2010 –2013 1.000

Ndahen fonde komunale për mbështetjen e iniciativave kulturore të komuniteteve

Komuna merr vendim (në formë të veprimit afirmativ) që të alokojë shumën prej 5.000 Eur në vit për mbështetjen e iniciativave kulturore të komuniteteve RAE



Drejtoria për Rini, Kulturë dhe SportDrejtoria për Ekonomi dhe FinancaZyra për komuniteteKK

Donatorët 2010 –2013

25.000

Komuna ndan hapësirë për ushtrimin e veprimtarive të shoqërive kulturo-artistike të komuniteteve RAE

Komuna merr vendim (në formë të veprimit afirmativ) për ndarje të hapësirave që i ka në dispozicion për ushtrimin e veprimtarive kulturore dhe artistike të komuniteteve RAE



KKZyra për komunitete


2011 /

Komuna ndërmerr veprim afirmativ në postimin e informatave në gjuhën rome

Kryetari merr vendim që të gjitha lajmërimet nga komuna të postohen edhe në gjuhën rome

Marrja e vendimit Vendimi KKKëshilltarët komunalë P4 2010 /

Në Bibliotekën e Qytetit librat në gjuhën rome janë me numër tejet të mjaftueshëm dhe i përmbushin nevojat e komunitetit

1. Zyra për komunitete identifikon literaturën në vend dhe vendet e rajonit2. ZKK shpall shprehjen e interesimit për përkrahje të furnizimit të bibliotekës me tituj në gjuhën rome3. Biblioteka e Qytetit furnizohet me tituj në gjuhën rome

1. Janë identifikuar të paktën 100 tituj në gjuhën rome2. Vendoset shpallja publike3. Përzgjedhet dhe kontraktohet furnizuesi dhe kryhet furnizimi

1. Lista e titujve2. Shpallja publike3. Forma e vlerësimit dhe listat e furnizimeve

Zyra për komuniteteZyra e prokurimit

Donatorët 2011 5.000

36

Përkrahen iniciativat për botime të krijuesve romë dhe krijuesve të tjerë për romë

1. ZKK shpall shprehjen e interesimit për përkrahje të botimeve të krijuesve për romët2. Botohen tituj të ri në gjuhën rome

1. Vendoset shpallja publike2. Përzgjedhen dhe kontraktohen krijuesit,botohen librat – të paktën 2 libra në vit

1. Shpallja publike2. Format e vlerësimit dhe librat


Donatorët 2011 -2013

5.000

Prizreni si qendër e komunitetit rom ka përkrahje të iniciativës për mbajtjen e Festivalit tradicional të krijimtarisë

Komuna merr vendim (në formë të veprimit afirmativ) për ndarje të shumës prej së paku 500 EUR në vit për të përkrahur Festivalin tradicional të krijimtarisë së komuniteteve RAE



KKZyra për komunitete


2011 2.500

Asociacionet muzikore kanë instrumente të mjaftueshme muzikore që karakterizojnë kulturën rome

1. Zyra për komunitete harton listën e inventarit për furnizim2. ZKK shpall shprehjen e interesimit për furnizimit me instrumente muzikore3. Asociacionet furnizohet me instrumente

1. Janë identifikuar të paktën 10 instrumente2. Vendoset shpallja publike3. Përzgjedhet dhe kontraktohet furnizuesi dhe kryhet furnizimi

1. Lista e instrumenteve2. Shpallja publike3. Forma e vlerësimit, kontrata dhe listat e furnizimeve


Donatorët 2011 5.000

Themelohet Qendra Komunitare për Kulturë

Komuna merr vendim (në formë të veprimit afirmativ) për ndarje të hapësirës / lokacionit për Qendrën Komunitare për Kulturë, e cila do të shërbejë edhe si zyrë për promovim të trashëgimisë kulturore dhe të identitetit rom



KKDrejtoria për Kulturë, Rini dhe sportZyra për komuniteteKëshilltarët komunalë

Organizatat kulturore të komuniteteve RAEOrganizatat e ShC nga komunitetet RAEDonatorët

P2 2011 /

Debatet mediale (TV & radio) për prezantimin e çështjeve me interes për komunitetet RAE janë të mjaftueshme

Zyrtarët komunalë marrin pjesë në debatet mediale të organizuara nga yzra për informim dhe organizatat e shoqërisë civile

Janë organizuar të paktën 3 debate në vit

Xhirimet medialeZyra për informim

OShC2010 –2013

1.500

37

Identiteti dhe trashëgimia kulturorejanë të mbrojtura dhe të promovuara

1. Organizohet shkolla verore për gjuhën, kulturën dhe historinë rome2. Organizohen kurse për edukimin muzikor profesional (shkathtësimi i instrumentalistëve amatorë)3. Themelimi i këndit muzeor të zanateve dhe të traditës rome4. Përkrahet ansambli folklorik me veshje tradicionale dhe me instrumente muzikore5. Përkrahen aktivitetet e ansamblit folklorik

1. Është organizuar shkolla verore2. Janë organizuar kurset për edukim muzikor3. Është themeluar dhe adaptuar këndi muzeor4. Është përkrahur ansambli folklorik5. Të paktën një aktivitet në vit i përkrahur i asamblit folklorik

1. Raportet nga ligjëruesit2. Listat e pjesëmarrësve3. Vendimi për themelimin e këndit muzeor4. Lista e veshjeve dhe e pajisjeve të furnizuara5. Konkluzionet

Drejtoria për Kulturë, Rini dhe SportDKA

ZKKOShCDonatorët

2010-2013

1. 6.0002. 3.0003. 5.0004. 12.0005. 6.000

10. Pjesëmarrja dhe Përfaqësimi Politik


Afati kohor

Burimet financiare

Përfaqësimi i komuniteteve Ashkalinj dhe Egjiptian në Zyrën për Komunitete

Në takimet që kanë të bëjnë me komunitetet ashkalinje dhe egjiptiane ftohen dhe pjesëtarët e këtyre komuniteteve

Numri i takimeve të mbajtura Procesverbalet

Zyra për të drejtat e njeriutZyra për komunitete

/2010 –2013 /

Komuna i prioritizon aktivitetet e zyrtarëve komunalë për barazi gjinore, rini, DNj, DF, etj duke paraparë buxhet për aktivitetet e tyre programore

Zyra për të drejtat e njeriut, me asistencë të organizatave të ShC planifikon buxhetin për aktivitetet programore

Hartimi i buxhetitDokumenti i buxhetit

Zyra për të drejtat e njeriut

OShC2010 –2013 /

38

Grupet e këshilltarëve të asamblesë komunale ikonsultojnë liderët e komuniteteve dhe organizatat e shoqërisë civile nga komunitetet RAE

Grupet parlamentare organizojnë takime të rregullta me liderët e komuniteteve në hapësira të komunës dhe në vendbanime të komuniteteve RAE

Numri i takimeve të mbajtura Procesverbale

Këshilltarët e asamblesë komunale

OShC2010 –2013 /

Ekziston komiteti konsultativ për problemet me të cilat ballafaqohen komunitetet RAE

Themelohet komiteti konsultativ për komunitetet RAE

Zyra për komunitete mban takime të rregullta dhe ad hoc me konsulentët për komunitetet RAE

Procesverbalet Zyra për komunitete

/ 2010 –2013

/

Bashkëpunim i shtuar i kreut komunal me përfaqësuesit partiakë të komuniteteve RAE

Organizohen takime dhe tryezat debatuese me partitë nga komunitetet RAE me kryetarin e komunës

Të paktën dy takime të mbajtura gjatë një viti kalendarik

Procesverbalet Kreu komunal

/ 2010 –2013

/

Komuna i prioritizon rezultatet nga aktivitetet avokuese të OShC RAE

Zyra për komunitete paraqet prioritetet në takimet e rregullta të këshilltarëve të kryetarit të komunës

Pjesëmarrja e zyrtarit për komunitete në takimet e këshilltarëve të kryeetarit të komunës

Lista e prioriteteveProcesverbalet


Këshilltarët e komunës

2010 –2013

/

Këshillat e lagjeve të komuniteteve RAE janë në funksion

Mbahen takime të rregullta me përfaqësues të lagjeve

Të paktën dy takime të mbajtura në vit

ProcesverbaletZyra për komunitete

OShC2010 –2013

/

39

Pjesëmarrje e shtuar e qytetarëve nga komunitetet RAE në vendim-marrje

1. Organizohen fushata për pjesëmarrje të qytetarëve të komuniteteve RAE në takimet e asamblesë dhe debatet publike 2. Organizohen debate publike në lagjet dhe vendbanimet ku jetojnë komunitetet RAE3. Organizohen fushata ndërgjegjësuese për rritje të pjesëmarrjes në zgjedhje

1. Të paktën dy fushata të organizuara në vit2. Të paktën një debat në vit3. Të paktën nga një fushata para zgjedhjeve komunale dhe të përgjithshme

1. Materialet e fushatës2. Procesverbalet3. materialet nga fushatat

Zyra për komuniteteZyra për të drejtat e njeriutZyra për informim

OShC 2010 –2013

3.000

11. Siguria


Afati kohor

Burimet financiare

Në komitet për sigurinë e bashkësive janë të përfaqësuara komunitetet RAE

Angazhohet përfaqësues i komuniteteve RAE në komitetin për sigurinë në bashkësi

Është angazhuar të paktën një person në komitetin për siguri në bashkësi

Lista e anëtarëve të komitetit

Asambleja komunale

ZKK 2010 /

Lagjet ku jetojnë komunitetet RAE kanë ndriçim të mjaftueshëm

Identifikohen lagjet që nuk kanë ndriçim publik

Është hartuar plani i vendosjes së ndriçimit publik në lagjet e identifikuaraËshtë vendosur ndriçimi në lagjet e komuniteteve RAE

Raportet nga organet gjegjëse

Drejtoria për shërbime publike

ZKK2010-2011 9.000

Patrullimet e policisë janë të mjaftueshme në vendbanimet ku jetojnë komunitetet RAE

Shpeshtohen patrollimet e policisë për të shtuar sigurinë e komunitetit

Frekuentimi i shtuar i patrullimeve

Raportet

Komiteti për siguri në bashkësiPolicia

Përfaqësuesit e lagjeve

2010-2013

/

Komunitetet RAE kanë informacion për mbrojtje dhe siguri kundër veprave kriminale

Ndërmerren fushata ndërgjegjësuese për mbrojtje dhe siguri

Të paktën dy fushata ndërgjegjësuese në vit


Komiteti për siguri në bashkësiZKK

OShC2010-2013

6.000

40

Ekzistojnë këshillat lokale të sigurisë nëpër lagje

Inicohet formimi i këshillave lokale të sigurisë

Të paktën 3 këshilla të formuara të sigurisë në tre lagje

Vendimet për formimin e këshillave të sigurisë

Komiteti për siguri në bashkësi

ZKK2010-2011

/

E Prizrenoski komuna

E Bukyako Planivash integripe e komunitetyengo roma, ashkalie thay

ejiptasya ani Prizrenoski komuna

Prizren, Avgusto 2010

42

Naysipya

E Prizrenoski Komuna phirla palo pricipya e integripeko ani baza e bereberipesko thay dela obligipe peske kay te garantinel respekti e identitetsko thay nacionaluno identiteto e som jenengo akale trin komunitetyengo maripea vash sakoya forma e diskriminipesko . E Prizrenoski Komuna mangipea te thovel yekh may siguno jivdipe e anglipyancar thay sikavde thagaripyencar ani Konstitucia e Kosovaka Republikaka agashingyola kay te vastinel afirmativune mase kay te laqarel sig e situacioa akale trine komunitetyengo.E Prizirenoski Komuna ano pherdo qhalavipe e Kostituciyaha e Kosovaka Republikaka si te phirel ani strikyuni forma pali politika e shaipyengo vash bereberipe astaripe odova socionaluno thay antidiskrimipe.E Prizrenoski Komuna si te phirel palo yekh theripe e reprezentipesko kote si te len kotor ini o reprezentya e civilyune malipesko akale komunitetyengo ani inplementipe thay monitoripe e Bukyake Planesko- yekhuna riga sakana kay sine kotor ano procesko kana hramisali i Strategiya.

43

Inicialya

KK Komunako Kher NRO Na Raipni Organizacia OCM Organizacie e Civilyune Malipe KOK Komunaluno Ofiso vash Komunitetya DKA-KDS Drejtoria Komunale e Arsimit- Komunaluni Direktoria vash SiklipeRAE Rom, Ashkali, Egjiptianë, Roma Ashklie thay EgipqanyaATTA Academy for training and Technical Assistance, Akademia vash Siklipe thay

Tehnikuni Asistencia UNDP United Nation Development Program, Evolviripesko Programi e Nacionaluna

Uniako OSBE Organizacia vash Siguripe thay Ledeipe ani EvropaIRC Internacionaulo Komiteti vash o ResursoKFOR Kosova Forces, Forcat e Kosovës, O Kosovake ForceKFOS Kosova Foundation for Open Society, E Kosovaki Fondacia vash Putardo Malipe ASB Arbeiter Samariter Bund , Federata e Bukyarnengi Samaritan PVPE E Bukyako Plani vash Evropyuno PartneritetoKASh Korniza Afatmesme e Shpenzimeve, Rokyuni Korniza e Harjipyengi SPZhK Saastardi Strategia vash Kosovako Evolviripe GTPPV Tehnikuni Grupa vash o Bukyako Plano QPS Qendra për Punë Sociale, Centro vash Socialuni Buti CRPK Civil Rights Program for Kosovo, Kosovaryuno Programi vash o Dizutnenge

Hakya PREBK Partia Rome e Bashkuar e Kosovës, Romani Kosovaki Partiya IRDK Iniciativa e Re Demokratike e Kosovës, Kosovaki Nevi Demokrativuni Iniciativa PDAK Partia Demokratike e Ashkalinjve të Kosovës, E Kosvaki Demokrativuni Partiya

e Ashkaliengi LDK Lidhja Demokratike e Kosovës, Kosovako Demokrativuno phanglipe RTK Radio Televizioni i Kosovës, E Kosovaki Radio Televizia

44

Anglovakeripe

O dokumento e Komunaluno Planesko odova e Bukyako vash e Prizrenoski komuna sile resipe promovipe thay zoralipe e garavipesko e hakyengo e komunitetyengo Rom, Ashkaliye thay Ejiptanya thay olengo pherdo integripe ano kosovaryuno malipe.O dokumento ani yaver rig sigurinla kay e legislacia sitoy ano dakordipe e internacionalune standardyencar vash manushikano hako. Resipe sitov kay akava plano te promovinel ani aktivuni forma e zoralipesi e demokrativune instituciengo thay e krisesko inplementipe , ulavipea upral o dialogo thay vazdipe-keripe e instituciengo vash inplementipe e hakyengo e komunitetyengo Rom, Ashkaliye thay Ejiptanya. Pale upral akava dokumento si resipe kay te reslol phikhodeipe thay inkuaripe e bukyako e NRO-engo kola reprezentinena o interesya e komunitetyengo Rom, Ashkaliye thay Ejiptasya thay thovipe e ledeipyengo olencar, astaripea akate sa o intereseske riga. Dendo obligipe kotar o raipe e Kosovaka Republikaka sikavdilo upral e vizia vash integripe e komunitetyengo Rom, Ashkaliye thay Ejiptasya ano kosovako malipe , kote deklarinla: E Kosovaki Republika biumlavdi thay sovranyuni rashtra, tromali thay demokrativuni kote si te thovgyon ano jivdipe thay respektingyon o internacionalune standardya e manushikane hakyengo sar ini kay o savore komunitetya si te ovelen shaipe te jivdinen bizo dar, te ovelen bereberune shaipya kay te phiren pali yekh vizioni e kreiripeski e bereberune avutnipesko.E Prizrenoski Komuna, phirla pali raipyuni politika karshi e laqaripeski e pozitako e minoritarune komunitetyengo, ani yaver rig sikavdi ini o dendo poro obligipe upral e deklaripesko e vizionesko. O Prizreno komuna e savore dizutnengo, e respekteya vash o diverziteto , integrime ano evropyune trualya, e bereberune shaipyencar vash personaluno evolviripe e savore individuenge kotar o komuniteti rom, ashkaliye thay ejiptasya, kola kontribuninena lugoperiodikuno evolviripe odova ekonomikuno thay malipyuno. Pe 17 februaro 2008, e Kosovaki Kupatna miratinla janglaripe e biumlavipesko deklaripea e Kosova sar biumlavdi sovranyuni rashtra kote ini sikavna o aspiratya vash te vazdinen-keren yekh tromali rashtra thay demokrativuni kote si te thovgyon ano jivdipe vay repektingyon may uqe internacionalune standardya vash Manushikano Hako sar ini kote saren e komunitetya si te jivdinen bizo dar, thay te ovelen bereberune shaipya te phiren palo yekh vizioni e kreiripesi vash bereberuno avutnipe.Akala aspiratya reflektisale eni Kostitucia e Kosovaka Republikaka koya miratisali pe 9 aprilo 2008 thay khuvla ano zori 15 yuno 2008. Akaya konstitucia integringya may uqe standardya e manushikane hakyengo thay dela yekh ulavdo respekto vash Kosovake minoritarune komunitatya. Ani trinto kapitula e Konstituciaki dedekodimi ulavipea vash o hakya e komunitetyengo thay olenge reprezentynege phangyola kay karshi e hakesko e themelyune tromalipesko vash o manusha ola silen ini ulavde hakya , decisime ani Konstitucia. Ulavde kapitulya vash o minoritarune hakya thovde ani Konstitucia e Kosovaka Republikaka ispatinena klaro vash shkar khefi mangipe e Kosovaka Republikaka kay te keren shaipe vash sakova Kosovako dizutno bizo dikipe vash etnikuno yaveripe, te jivdinen tromale thay e pherde dinyiteteya ani Kosovaki Republikaki teritoria. Ano kuadro e shukar dendo obligipe vash te garantinel yekh shukar jivdipe e savore komunitetyengo, e Prizrenoski Komuna dela ulavdo obligipe vash peske vash o komunitetya rom, ashkalie thay ejiptasya kola penjargyona ofisiyalipea sar ulavde komunitetya kotar e rashtra e Kosovaka Republikaka.

45

E Bukyako Plano vash integripe e komunitetyengo Rom, Ashkaliye thay Ejiptasya astarla yekh mahatno kontributo ano qhalavipya e Prizrenoska Komunako vash te kreirinen yekh klima e toleransaki, dakordipe thay yekhrigyuno respekto mashkar o yaver yaver komunitatya. E Bukyako Plano mothavla kay o aktivitetya vash laqaripe e etnikune poziciyengo sitov buderi se yekh barvalipe se kobar yekh obligipe kote lelape kan thay aplikingyola sar phenlape. Sitov may buderi se yekh rezultato kova sitov ano phanglipe e respektesko e kustikipesko vash diverziteto thay tolerancia e yaveripyengo, kola si temeli e baresko e buderi demokrativune malipyengo.

Proceso e hramipesko e bukyake planesko, metodologia

Hramipe e Bukyake Planesko vash integripe e komunitetyengo, rom, ashkaliye thay ejiptasyaani Prizrenoski Komuna startingya ano masek yulo e 2009 bersheste phikoipea kotar o KFOS-i. Startea, organizisalo yekh work shopi e savore rigyencar kola silen intereso, astaripesa akate ini e reprezentyen o sah trin komunitetya. Pe akava work shopi identifikisale o umalya e problemyengi kola mangnape te adresingyon ani strategiya.O Bukyako Plani baziringyola ani Strategiya vash integripe e komunitetyengo rom, ashkaliye thay ejiptasya ani Kosovaki Republika 2009-2015, dokumento kova aprovisalo kotar o Raipe e Kosovaka Republikaka, pe data 24 decembro 2008. Ani yaver rig sar dromipe e hramipesko e bukyarne planesko vash e Prizrenoski komuna resuringyola ini e Bukyake Planea vash Inplementipe e Strategiako vash integripe e komunitetyengo RAE kova aprovisalo kotar o Raipen e Kosovaka Repulikaka pe 23 decembro 2008. Pe akava stratejikuno dokumento intentifikisale 11 umalya kola manglape te tretringyon kotar o raipne institucie sar centralune ayekha ini lokalune. E bukyako Plano vash e Prizrenoski komuna baziringyola ano akala 11 umalya, kola ji akana ini tretirisale ano detalya kote ini vash sakova umal ini identifikisale o kokretyune aktivitetya,sikavno e suksesesko , jevayune vash leipe odole aktivitetyengo, jene kola ka den finaciyuno ashutipe , respektivitetya kotar o lokalune raipne organya, donatorya thay organizacie kotar o civilyuno malipe. Vash hramipe e bukyake planesko ani Prizrenoski komuna formirisali yekh bukyarni grupa , ani kola si astarde o reprezentya kotar o komunitetya , kotar o organya e civiyune malipesko kotarkomunitetya RAE, yaver organizacie e civilyune malipesko, na raipne thay raipne organizacie internacionalune sar o UNDP thay Swis Caritas, thay komunalune jevapyune jene sar si ofiso e ZKK thay DKA. Numay akalestar konsultisale ini reprezentya akale komunitetyengo kotar o yavera komune sar ini o komunalune organya odola yavera e Kosovaka Republikaka vash te lelon shukar praktike ayeka kay akava bukyako plani te ovel may loko e vastipesko te inpelemntigyol thay te ovel fukcionaluno. Truyale mase thay work shopya pe buhlipe e gatisraipaska fazako sukeseya resursinde o resipya kay te astara yekh baro gendo e aktoryengo kotar o raipen thay komunitetya. Akava pashipe pasharla ini garancia kay e strategia te ipmlementingyol sukseseya thay te ovelola phikoipe kotar o malipe may buhlipea. Metodologia koya vastisali kerdili upral planifikipe e somjenencar, upral lojikuni korniza thay planifikime droma. Akaya bukyarni grupa ridikhlargya ini o rezultatya e savore angle kerde work shopya definipeaani forma e eksplicyuni e suksesko, zaiflukya,shaipya thay rezikya kola phanglona e integripea e

46

komunitetyango rom, ashkaliye thay ejiptasya ani Prizrenoski komuna ano umalya ikle kotar raipni strategia. Resipe e bukyake planesko si kay te kontribuninel ano shukaripe e pozitako kay o komunitetya rom, ashkaliye thay ejiptasya silen ani Prizrenoski komuna, te respektingyola sar bereberuno dizutno kay te ovele savore hakya thay themelyuno tromalipe thay te na ovel subyekto e niykh diskriminipesko. Odolestar o bukyako plani thovla o hako e komunitetyango rom, ashkalie thay ejiptasya vash bereberuno leipe kotor ano savore malipaske strukture astaripea akate e ekonomikuni politika e prizrenoska dizaki. Procesko e hraipesko e bukyake planesko phirgya pali akscepto e reprezentipesko sar ini akscepto bazirimo ano hako . O proceso e hramipasko e bukyake planesko phirgya palo direktive kola si tele dende:

1.E stgrategiya hramisali kote e reprezentipeske akscetoa, astaripea e reprezentyen kotar o relevantune komunalune organya thay e trine komunitetyengo.2. O komunitetya si te len kotor ani inplementipe thay monitoripe e bukyake planesko. 3. Hramipe thay inpementipe e palensko manglape te dikhalrgyon ano konteksto e may buhlipesko: i yavera iniciative e komunako thay internacionalune instituciyengo siton thavdya e referipyengo. 4. O bukyarno plano na sile resipe e yaveripyengo numay te pheren o saastarde iniciative. Seraha o bukyako plani phirla palo centralune sheya kobar ver akava si shaipno, pherde e afirmativune bukyencar kobar ver si vash akava manglo. 5. Rekomandipya e Evropake Koncilesko, Bukyako Palno e OSBE-esko vash o Roma thay Sinti ano Regioni e OSBE-esko sar ini rekomandipya e Nacionaluna Uniako thay e Evropaka Uniako siton mahatne direktive vash hramipe thay inplementipe akale bukyako planesko. 6. Qhaqhuno thay realuno inplentipe e strategia bazirimo pe identifikime informipya odola financiyune sitov signalo vash laqaripe e romana, ashkalyune thay ejiptasyuna situaciako. Astaripe e inplementipesko e Strategiako sar yekh e prioritetyandar e Bukyake Planesko e Evropyune Partneriteteya, vay ani Kosovaki Strategiya Evolviripesko Palnesko thay ani Yekhperiodikuni Korniza vash o Harjipya, sar ini relevantyune dizpozite ano Kosovako bujeto thay e Prizrenoska komunako siton garancia vash o qhaquno thay realuno inplementipe. 7. E Prizrenoski Komuna si te formirinel yekh jevapyuno mehanizmo vash inplementipe e bukyake planesko.

Institucionaluno organizipe vash inplementipe e Bukyake Palnesko Pedero dikhipe thay institucionaluno koordinipe e Bukyake Planesko e Prizrenoska komunako vash inplementipe e strategiako vash integripe e komunitetyengo Rom,Ashkalie thay Ejiptasya si te ovel ano trin nivelya. Sakodivuno inplementipe si te agoringyol kotar o jevapyune dreytorie, ofiso vash manushikano hako, yavera komunalune organya ledeipeya e lokalune partneryencar thay internacionalunenacar kotar o civilyuno malipe.Vash te dikhen sar jala o inplementipe e Bukyake Palensko, ekzaminipe e puqipyango ano politikune nivelya, sakodivuno monitoripe pashal sar ini kay te harmozine thay kordinine o investipya kotar o komunake riga kotar odola e donatoryencar, yekh tehnikuni grupe si te ushtel thay si te fukcioninel sar yekh Tehnikuni Grupa vash o Bukyako Plano.

47

E Bukayaki Tehnikuni Grupa si te uqarel sa o umalya e resipea vash efikasuno inplementipe e aktivitetyango e bukyake planesko thay pederopheripe e obyektivynego dikhalrde andar olate.Koordinipe: O koordinipe si kotar yekh sherune funkcie e tehnikuna bukyarna grupako sar yekh rezultati e talosektorialuna naturako e bukyake planesko. TBP si te koordininel e buti mashkar o yaver yaver komunalune organya. Ayeka si te koordininel e buti mashkar o komunalune institucie thay donatorya, ulavda bukyaha ano tehnikuno nivelo kay te na mekel duplikifikipe e programyango/proyektyengo. Ani yevr rig si te sigurinel o financie kola si te reflektinen suksesuno realizipe e bukyake planesko. Shukaripe e koordinipesko kova thakyarla o identifikipe e may buhle informaciengo mashkar o raipen thay donatorya , numay ini o sektorya, kola ashutinena ano koordinipe e ulavipyengo thay vastipyengo e informaciengo na abokar kobar mangle. O Koordinipe si te kerol shaipen te dirtektina o informacie direkno ano prioritarune umalya thay leipe e bereberune iniciativyengi, ridikhlaripe thay tematikuno studipe , variabulime e ulavde proyektyengo thay e jevapyune sektoryengo. Pe agor o TBG si te koordininel thay realizinel o phanglipya mashkar o komunalune organya , donatorya, na raipne organizacie upral: deipe vastea o periodikune raportya, komunikipya vash o puqipya kola rodna te lenpe politikune decispya bizo aqhipe pale pe buhlipe kana ovla o problemo kola rodla siguno alosraipe thay ini yaver yaver komunikipya ano yaveripya e dokumentyengo aprovimo e bukyake planea.

Ulavipe e informaciako: TBG si te resursinel sar yekh plaforma vash ulavipe e informaciengo mashkaro korore e komunalune organya, donatorya thay na raipne organizacie. Si te sigurinel yekh dialogi mashkar o sakodivuno inplementipe e aktivitetynego e bukayake planesko thay nivelo e monitoripesko e inplementipesko e saastarde publikune politikyenge. TBG si te resursinel sar yekh forumi e khedipyengo thay ulavipeyango e informaciengo vastipea thay arakhipea kreirune forme e organizipyengo e temetikune khedipyango, sikavipya e proyektynego thay programya ano yaver yaver faze olenge evolviripeske sar ini prezentipe e resipyango thay suksesi e yaver yaver akteryengo . Monitoripe thay Variabulipe: TBG si te identifikinel, monitorinel thay variabluninel o progreso kote direkno o obyektivya thay i sikavipya decisipe ano bukyako plani. Ano akava kuadro si te khedel thay te analizinel o statistike ande kotar o astarde riga thay adikerde proyekte kotar o donatorya. O statistike thay analize kola ka kedingyon si te publikingyon sakova shtar maseka. Ayekha ini e tekhnikuni grupa si te hraminol shov masekune raportya e progreseske thay bershuno raporti kova si te prezentingyol thay raportingyol kotar o komunako sherunipe. O raportya si te oven publikune ani Prizrenoski komunaki elektrikuni web rig upral yekh ulavdo linki . Informipe e publikake. E Prizrenoski Komuna ano lugipe pere qhalavipyango vash te bayarel e transapernca thay deipe e logariake angledo taksepokipyenge thay internacionalune parterya, variablunena kay si sasavipe adikeripe e publikune informipyengo pedero progreso pe buhlipe e inplementipesko e bukyake planesko. Vash te phergyol akava obligipe, e Prizrenoski komuna si te sigurinel kreiripe e yekha sub-rigake ani elektrikuni komunaki rig, koya si te astarel o dokumento e bukayke planesko, referyune stratejie, sar ini sah o raportya e progreseske thay dende decisipya kola si te lenpe kotar e komuna phanglo e inplementipea e bukyake planea. Manglo buhlipe si te dengyol e informacienge upral o proyektya thay programya lele kotar e komuna, donatorya thay na raipne organizacie kola si te kontribuinen ano pheripe e obyektivyengo e bukyake planesko. Ulavdo than si te astaren o raportya vash periodikune

48

variabulipya, studipya thay rodlaripya kola si te lelon ano kuadro e bukyake planesko, kalendari e ovipyango ano nacionaluno thay internacionaluno nivelo.NaysipyaHramipe akale Bukyake Planesko si yekh bereberuno qhalavipe e yaver yaver instituciengo e Prizrenoska Komunako, E Kosovaki Fondacia vash Putardo Malipe(KFOS), Akademia vash Siklipe thay Tehnikuni Asistencia ( ATTA), organizacie kotar o civilyuno malipe kola avna kotar o RAE komuniteto thay yavera organizacie kotar o civilyuno malipe, reprezentya kotar o trin komunitetya , kotar o Programo vash evolviripe e Nacionaluna Uniako (UNDP), internacionalune organizavcie Swviss Caritasi misia e OSBE-eski ani Kosova, kola bereber si astarde ano proceso e hramiesko akale Bukaye Palensko. Vash akava sebepo e Prizrenoski Komuna dela naysipen pedero sah o riga kola si astarde ano proceso e hramipesko e Bukyake Palensko , ulavipea kotar o KFOS-i thay ATTA vash khedimo beraberipe thay but kualitetyuno ashutipe pasharde kola ini dende kontributi thay shaipe vay realizipe e hramipesko akale dokumentesko . Ulavipea naysipe keraha e reprezentyenge kotar o komunitetya rom, ashkalie thay ejiptasya kay lela kotor ano bukyarne grupe vash gatisaripe e Bukyake Planesko, kola bizo olengi ekspertiza thay kontributi o gatisaripe e dokumentesko nashti ovla sine suksesuno.

49

Roma, ashkalie thay ejiptasya ani Prizrenoski Komuna

Ayekha sar jangyola ani sah Evropa, roma ,ashkalie thay ejiptasya sine subyekto e diskriminpesko deshe bereshecar. Ola ini akana arakhlona e diskriminipea racyune anglokrisuipea thay e situacia khedimi truyalipea e diskriminipea. Qhorolipea thay avriyalipea aqipea kotar may pale aqhile komunitetya ani Evropa. Sa o sikavipya odola socionalune thay ekonomikune ispatinena klaro vash akava na shukarno fakto, thay ikalna ano dudo pharipya e jivdipaske kondiciengo e may qhorole komunitetyengo. Ini e Kosova na avriyalingyola akala bilaqa situaciyaha vash akala komunitetya sar ini e Evropa, vash qelalo fakti o roma, ashkalie thay ejiptasya siton diskriminime thay siton kotar o may qhorole may na favorizime komunitetya ani Kosova thay kotar o komunitetya kola silen may hari prespektiva vash o shukar jivdipe.O rumipya kova angya o palo mareba ani Kosova thay palo na alosardo finaluno Kosovako statuso, may qhelalo kergya e ekonomikuni thay socionaluni situacia e kosovaryuna populaciako kote may ulavipea qhalavla ini o marginalizime segmentya akale malipesko, kote astargyona ini akala trin komunitetya . Ani Prizrenoski komuna qhivdinena pashe 5.000 ji 5.500 beshavne kotar o komunitetya Rom,Ashkalie thay Ejiptasya. Olendar truyal 80% jivdinena ani urbanyuni rig e dizaki, thay deklaringyona sar roma. Akava komuniteti jivdinena ano ponj mahale etnikipea shushe, thay ano efta yavera kareshtime e albanyencar,turkya thay boshnyakya. Komuniteti Rom, Ashkalie thay Ejiptasya arakhaha ni ano 12 gava e Prizrenoske, kotar kola 10% deklaringyona sar ashkalie thay 10% sar ejiptasya.

Politikuno reprezentipe: O komunitetya RAE ani Prizrenoski komuna silen ini pere politikune reprezentya sar ini pere politikune lidershipya. Roma, sar buderune ano kuadro e RAE komunitetyango, phiravgyona kotar e partia PREBK koya kerla buti ano kosovaryuno nivelo kolaki selia si ano Prizren. O Ashkalyuno komuniteto reprezentingyola kotar o PDAK, numay o Ejiptasya kotar o IRDK. O roma palo mareba sinelen politikuno reprezenti ano asamble e Prizrenoska komunako, numay ano agorutne alosaripe na lele kotor vash kay na lele kobar mangle vote kote ini aqhola riziko so kay te na ovelolen shaipe olenge reprezentipesko ano Prizrenoski asamblea.Vash i baht ano agorutno lokaluno alosaripe kotar o romano komuniteti kova kandidisalo tali politikuni partia LDK, koya akana khuvgya sar deipni godi, kola akana arakhnona sar opozita ano Prizrenosko ansamblea. Ani yaver rig kotar o reprezenti ajukergyola te reprezentinel ini o interesya e romane komunitetsko. Reprezentipe e romane komunitetsko shay te arakha ini ano yavera komunalune mehanizmya sar si Komiteto vash Komunitetya, Komiteti vash mashkaripe, Ofiso vash Komuniteto thay Komiteto vash Siguripe thay Khetanipe. Organizacie kotar o civilyuno malipe. O organizacie e civlyune malipesko kotar o RAE komuniteto ani Prizrenoski komuna siton shukar aktivune karshi e reprezentipesko e interesyengo thay mangipya pere komunitetyengo ano savore jivdipaske segmetya. Ani Prizrenoski komuna funkcioninena ponj NRO-cie. Sa akala lenape centralipea e yaver yaver aktivitetyancar kola dena ashutipe e siklipaske umaleske thay edukipe e komunitetyengo RAE, umal vash qhavorikane hakya, lenape juvlane puqipyencar, kultura upral promovipe e fokloresko thay teatraluni skena, e iranipaske puqipea thay reintegripe thay yavera mangle umalya vash akava komuniteto. Sah akala organizacie e civilyune malipesko kola avna kotar akala komunitetya ani yekh forma lsilen bereberipe ano ledeipe e komunalune organyencar, e

50

yavera NRO-e kotar yaver komunitetya sar theneske ayekha ini internacionalune.Integripe e RAE Komunitetyengo. E Prizrenosko Komunako Kher sar anglune divendar pere raipesko kergya yekh shukar klima e khedime ledeipyengo e savore relevantyune instituciengo thay mehanizmya ani Kosova e resipea kay te laqarel o kondicie e jivdipaske e savore pere dizutnenge, bizo etnikuno ulavipe,religia,raca, politikuno theripe thay socionaluno. Ini kay o RAE klomuniteto qhaole hari pale kotar o saastarde integripaske truyalya ani Kosova, akava nashti vakergyola e Prizrenoska komunake. Qhaqipe e komuniteti RAE si akomodime shukar ano sakola komunalune jivdipaske sfere thay tretiringyona sar bereberune dizutne e savore yaver komunitetyencar. Edukipe. Ano na theripe e siklipesko pe dayaki qhib, pedero 90% o qhavore akale komunitetyengo skoluingyona pe albanyuni qhib, 5% pe turkyuni qhib thay 5% pe boshnyakyuni qhib. O intelektualya akale komunitetyengo dena baro mahatnipe e edukipeske thay akava umal konsiderinena sar prioriteto anglo akala yavera umalya. Moto akale komunitetyengo ano sakova manifestipe thay khedipe si “ Bizo shkoluipe na si anglipe”. Ano palomarebasko periodi but qhavore aqile bizo phiravipe e regularune siklipesko, ayakhe kay upral o organizime kampanye kotar o intelektualya RAE thay qhalavipya e DKA-asko thay internacionalune organizacie sar si o IRS thay yavera reslola kay yekh konsideuno gendo e qhavorengo te irangon ano skolake banke, kote upral o intezivuno siklipe khardo “Catch Up Classes” o qhavore lugyarde o skoluipe. Ayekha formake proyektya financirisale kotar o ZKK thay DKA trin bersh rendoa, thay ashutisale e tehnikuna asistencia kotar o Civilyuno sektori e komunitetyengo RAE. O medie. Palo marebasko periodi akala komunitetya na sinelen nisavo medie elektrikuno vay hramimo. O ashkalie thay ejiptasya si kola vakerna albanyuni qhib thay ola shay lele kan o ovipya ano Prizren kola ule polo mareba. Identifikimo sar yekh seriozuno puqipe e romane intelektualya startinde te len konkretune hademya kote ini arakhna shukar phikoipe kotar o savore riga e intereseske, ayekha kay ano akava umalya adive simen evidenyune anglipya. May angle startingya informacie ano radio thay televizia odola lokaluni komercionaluni “Yeni Dynem” akana “Balkan TV”. Lkugyardilo phravipea e redaksiako pe romani qhib ano “ Radio Prizreno” numay akana ekzistinla angluna radio kova emitinla 24 orya programo pe romani qhib ani Balkani khardo “Romano Avazo”. Ayekha ini egzistinla yekh interesi kotar o lokalunekomercionalune medie vash te formiringyol redakcia pe romani qhib. Ini ano kuadro e hramime mediengo startingya o iklipe e revistako ”Yekhipe” thay periodikuni revista vash o qhavore. Ani aver rig o romane intelektualya startinde te iranen thay te stanpinen may penjarde pustika-literature kotar o avrune thay albanyune hramutne. Infrastruktura. Lokacie kote centralipea jivdinena o beshavne kotar o RAE komuniteto ano palomarebaske bersha karakterizisale sar thana kote o komunitetya sinele pahere infrastrukturyune kondicie. E Prizrenoski komuna vash te vakergyol o aglipe ano etnikuno bereberipe, phanglo e infrastrukturaha agorinde nesave proyektya sar si keripe e kanalizaciako ani Romani mahala “Jeta e RE”, koleske e komuna patripicinla e financipea 50% vash o sebepi e phara socio ekonomikuna situaciako. Phiravdile ini yavera proyektya kolenge meklilo bujeti kotar e komuna ano umal e edukipesko, kulturako thay sastipe. O internacionalune organizacie ini ola jevapinde ano mangipya akale komunitetsko kote agorisale but proyektya kote bereber financirime e komuna, kola adikergyona ini adive akale divende. Realizisale pedero se desh proyektya e infrastrukturake, astaripeya e truyal e anipe paynesko thay kanalizipe, buhlaripe e dromengo e barencar thay betoneya. Ano na theripe e manushenge kapacitetyengo vash te identifikingyon o mangipya vash e infrastruktura, ano

51

partneriteti e Shaycaryune Caritaseya thay Civilyuno Malipe kotar o komunitetya formirisale talogrupe vash infrastruktura. Ano ledeipe e ZKK thay Dreytoria vash komunikacia prekal bereber financipe agorisale ini yavera proyektya. ZKK ulavdo o reprezenti kotar o RAE komunitatya silen ani dispozicia yaver yaver proyektya e infrastrukturake kola si vash o komunitetya ano yaver yaver mahale kote jivdinena o komunitetya. Ayekha formake proyektya pandar ajukergyona te realizingyon umlavipea kotar o fondya kola si ani dispozicia kotar e komuna, donatorya thay yaver internacionalune donatorya. E Socionaluni situacia. E socialunu situacia e komunitetyengo RAE sitoy favorizyuni thay si dar vash o malipe ayekha ini vash i komuna. Egzistinla yekh gendo e familiengo kola si astarde ani socialuni skema e pherde kriteryencar, numay sar si pe ZKK, ayekha ini egzistinla yekh konsideruno gendo kola na pherna o kriterya kola ano realiteto ini si phare socionalune surya. Situacia akale familiengi dikhlarla o ZKK, koya kerla ulavipe e ashutipyengi kola avna kotar yaver yaver internacionalune organizacie thay thanutne sar habaske sheya, idya thay yavera. Vash te kovlarel phari socinaluni situacia akale komunitetyengo sakova bersh o ZKK vash akaya kategoria ulavla o love kotar poro bujeti vash te del akale familienga kashta vash tharipe ano yevend. Arakhipe kher. Ano keripe thay laqaripe e kherengo phikodendile thay aprovisale kotare e Komuna o proyektya e Shvaycaryune Caritase kotar sar triunfinde sine 55 familie e komunitetyengo RAE ano Prizren. Ani yaver rig o khera kerdile ini kotar o komunaluno bujeto, kotar e Dreytoria vash Evolviripe sa o sa efta khera. E internacionaluno organizacia ASB ledeipea e ZKK kergya vazdingya 25 khera vash o familie e RAE komunitetyengo, kote akana o qhorole familea si ano pere khera thay alosarde o problemi kulmi talo shero. E ashutipea e yaver yaver organizaciengo kerdile 111 khera kote triunfinde 723 personya. Iranipe. Gendo e familengo kola irandile ani Prizrenoski komuna na si baro. Si ohto famile kola spontanipea irandile angle nesave bersha kola may angle ini sfidisale e na theripea e beshipaske thanea. E Prizrenoski komuna ulavgya than kova si e komunako vash vazdipe-keripe e obyektyengo vash o irande personya thay pasharde asistenca upral o dokumentya vash o mangin tromalipesko dokumento vash vazdipe e obyektyengo, numay may baro problemo e buderunengo si mangle financiarune sheya vash vazdipe e obyekteynego. Numay akalestar ani diz irandile pandar ponj familie duy olendar irandile zorea. Vash akala familie o khera vazdinde-kerde o UNDP thay ASB. Siguria. Ani Prizrenoski komuna o RAE komunitetya na arakhlona atakime vay rezikune, odolestar na si familea kay garavgyona kotar e policia vay kotar o KFOR-i. Komunitetya RAE ano Prizren silen tromale phiripya thay akscepto ano savore lokalune institucie odola raipne thay publikune. Alosaripe akale dokumentesko si te mobilisine savore relevantyune strukture vash te putargyol o drom akale komunitetyengo vash pherdo integripe, integripe kova si te kerol shaipe akale komunitetyengo reprezentipe, garavipe, promovipe, evolviripe thay anglipe olenge identitetesko,tradiciako,kultura.Politikuno konteksto e dokumentyengo thay referipeStartegia manglape te dikhlol ano konteksto yevere dokumentyengo odola mahatne politikune ani Kosovaki Republika thay ano internacionaluno nivelo. O rekomandipya e strategiake na silen resipe te yaverinen o dokumentya odola politikune, numay te pasharen may buhle rekomandipya shukar lele thay realistyune ano laqaripe e situaciako akale trine komunitetyengo ano savore relevantyune sektorya .

52

Savore yavera strategie relevantyune vay saastarde politikune dokumentya e Kosovaka Republikaka Raipeska, kola si ano agoripe sar si: hramipe e strategiako 2009-2013 thay broshura vash lugoperiodikuno iranipe, kotar e Ministriako vash Iranipe thay Komunitetya, kola adresinena e situacia akale komuniteyengo si te len pe konsideripe e Strategia vash Integripe e RAE komunitetyengi ani Kosova. Vash may buderi, e Konstitucia e Kosovaka Republikaka, thay o Krisi vash Garavipe thay Promovipe e Komunitetyengo Hako thay olenge Reprezentyengo ani Kosova (nr. 03/L-047, 13 mars 2008); astarna ini e dispozita vash alosaripe e afirmativune masyengo kola si sasavipea vash laqaripe e romenga , ashkalienga thay ejiptasyenga situaciako. Ji ko Janaruari e 2007 bersheste e Evropaki Unia ikalgya yekh konsideruno gendo e rezulutyengo vash o komunitetya (efta kotar o Evropyuno Parlameto thay trin kotar o Koncilo e Evropaka Uniako), shukar Evropyune raportya, thay sar e bershestar 1984 o Evropako Koncilo ano Starzburgo ikalgya buderi e 500 dokumentya kola phanglona e romane komunitetya, respektiviteteya ano olengo reprezentipe ano yaver yaver malipaske umalya. Konstitucia e Kosovaka Republikaka thovgya o manushikane hakya thay e komunitetyengo ani centro para bukyake, odoleske vash o hako e komunitetyengo thovgya ulavdo ano trinto kapitulo kote klaripea dikhlargyola o ulavde hakya kola silen sar dizutne e Kosovaka Republika kola silen o minoritetya. Numay akalestar, e Internacionaluni Koventa koya aplikingyola ini ani Kosova astarla specifikuni dispozita kontra e diskriminipeski, thay may mahatne olendar si a)Univerzaluni Deklarata upral o Manushikane Hakya; b)Evropaki Koventa vash Garavipe e Manushikane Hakyengo thay Themelyune Tromalipya thay olake Protokolya; c)Internacionaluni Koventa upral o Civilyuno Hako thay Politike thay olake Protokolya; d)Koventa vash Eliminipe e Savore Romengo vash Racyuno Diskriminipe; f)Koventa vash Qhavorikane Hakya thay h)Koventa e Evropake Koncilesko vash Garavipe e Nacionalune Minoritetyengo. Numay akale, Internacionalune Koventyengo upral o Ekonomikune Hakya, Socionalune thay Kulturune siton aplikime ini ani Kosova.______________________1 Rezuluta e Evropyune Parlamemtesko vash Situacia e Romengi ano Komuniteto (1984);Rezulluta e Evropyune Parlementesko pedero Edukipe e Qhavorengo daya/dadengo kola na silen lugoperiodikuno beshipesko than (1984); Rezulluta e Evropyune Parlementesko pedero Anafalbetizmo e Qhavorengo daya/dadengo kola na silen lugoperiodikuno beshipesko than (1989); Rezulluta e Evropyune Parlementesko vash o Roma ano Komuniteto ( 1994); Rezulluta e Evropyune Parlementeskoupral o Diskriminipe kontra e Romengo thay Sintyengo (1995); Rezulluta upral e Situaciua Roma thay Sinti ani Evropaki Unia (2005);Rezulluta upral e Situaciua e juvlengo Roma thay Sinti ani Evropaki Unia (2006).1 Rezoluta Nr. 89/C 153/02 e Koncilesko e Evropaka Uniako upral dispozite e skolake vash o romane qhavore thay phirutne (1989); Rezuluta e Koncilesko thay Ministryengo vash Edukipe andar o Koncilo vash skolake dispozite e qhavorengo roma thay phirutne kola si asterde ani buti (1989); Rezuluta e Koncilesko thay reprezentyengo e thanenego kola si som jene ; Raipyne Khedipeyengo andrala o Koncilo vash Gatisaripe e Edukipeske Sistemyengo vash te tretirinen o problemya e Racismyengo thay Ksenofobia (1995).1 Ahutipe e EU-ako vash o Komuniteto Rom(2002), Situacie e Romegi ani yekhe buhlardiEvropa(2004), Laqaripe e Malipyene puqipesko ; Ridiklaripe e asistenciako PHARE e Evropaka Uniako mano o minoriteti rome (2004)”Garavipe e Minoritetyengo ano EU” kotar o Ryeti e EU-ko thay biumlavde ekspertya vash o fundamentalune hakya (2004); Beraberipe thay na-diskriminipe –Bershuno raporti( ulavdo kapitulovash “Shukaripe e romenga situaciako ano EU”); Leipe pe buti thay Malipyuno Puqipe-Centralune Opinyonya 2005:Akscepto ano Hakayipe

53

Akala internacionalune standardya pasharna yekh buhli korniza e garavipeski vash individya thay komunitetya kontra e diskriminipesko. Vash may buderi, ano dakordipe e internacionalune thay evropyune standardyencar , o Kosovako Raipen me data 30 yulo e 2004 bersheste miratingya o Krisi kontra e Diskriminipesko (Krisi nr.2004.3) thay Administrativuni regulativa vash olesko inpelementipe nr-4/2006. Akava krisi sile pe resipe te na mekol thay te marolpe o diskriminipe, te promovinel efikasyuno bereberipe thay te inplementine o principya e bereberuno tretiripesko vash o savore Kosovake dizutne (Neni1.). O Krisi baziringyola upral trin sherune principya: bereberuno tretiripe, yurisipyuno reprezentipe, shukarhalovipe thay mashkathemutni tolerancia. Dikhlaripe e umalyengo thay lokaluno bukyako plano

1. Anti-diskriminipeAkava umal qhalavla o puqipe e diskriminipesko thay sile resipe te identifikinel o lejislaciyune mehanizmya thay ekzekutivune vash olengo maripe. O komunaluno Raipen dela peske obligipe kay e savore formyencar kola si qhalavde e kriseya ano zori te kerol buti ano angoaqhavipe akale ovipesko. Akava puqipe si te dikhlargyol ano detalya thay si te lelon pe dikhipe o godinipya thay sugestie buhlarde kotar o dizutne thay reprezentya e civilyune malipesko. Ulavdo theksi si te dengyol e sugestyune harmonizipesko akale umalesko e jevapyune obyektivyengo e Nacionaluna Startegiako vash Integripe e Komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya .Puqipe e anti-diskriminipesko sine kotor e buderi publikune debatyengo pe kolende lele kotor aktivipea o komunalune releventyune ofisiyalune jene, kola ini dende pere godinipya se kola si odola realizyune aktivitetya vash olako angloaqhavipe e resipea e promovipesko thay garavipe e elementarune hakyengo e savore dizutegnego e ulavde fokuseya vash komunitetya Rom, Ashkalie thay Ejiptasya. Odoleske mashkar o realizipya e upral leparde obyektivyengo potenciringyola vash dendo obligipe e lokalune raipesko ano angloaqhavipe e diskriminipesko ano savore komunalune strukture. Sar si pe Kosovake krisya kola si ano zori, savore lokalune thay centralune institucie siton obligime te forminen thay te den phikodeipe vash politike e anti-diskriminipesko. Vash akava sedbepi ini o Prizrenosko Komunalune Kher dela phikodeipe akale umalesko sar yekh e formyendar vash garavipe e dizutnengo e ulavde fokuseya ano komunitetya Rom, Ashkalie thay Ejiptasya kotar o shaipno tretiripe e diskrinipesko kotar o komunake ofisya. Yekhipea ini potenciringyola kay si sasavipea kay te ovel yekh phanglipe e savore reprezentyencar e civilyune malipea thay komunalune reprezentyencar ano mareba akale ovipesko.

2. Siklipe-EdukipeE Prizrenoski Komuna, ulavdo o Direktoriati vash Siklipe thay Skencia, sitoy but interesimi thay dendi peske obligipe kay niyekh qhavoro te na aqhol avri e siklipaske procesesko. Ano kuadro akale bukyake planesko o loklauno guvernipe sito interesimo kay te tretirinel shtar sherune sfide kolencar qhalavgyola o RAE komunitetya: naregularipe ano nakhipe ani skola e siklovenengo, kualiteti e siklovenengo, siguripe thay naformaluno edukipe. Vash te laqargyol regularuno nakhipe ani skola o DKA dela peske obligipe kay te lel yekh gendo e aktivitetyengo sar kambapnje vash janglaripe, organizipe e pherune oryengo, pasharipe e pako e didaktikyune materialengo, angashipe e siklarnengo mentorya, te kerol regulipe e sheyengo ano skolake buhlaripya vash kelipoe e qhavorengo, te organizinen yaver yaver kursya avsh i semimatura thay rashtyuni matura, te

54

regulinen o spotryune terenya, te dengyon burse vash akala komunitetya, te sigurinen mentorya thay tutorya, te organizenen regularune khedipya e policiyaha vash o komunitetya thay e Komunalune Komiteteya vash Siguripe ani Familia, thay but yavera aktivitetya e resipea kay o sikavne akale komuniteteyengo te ovelolen bereberuno akscepto ano siklipe prekal o leipe e afirmativune bukyengo.

3. Leipe pe buti thay Ekonomikuno Zoralipe Mashkar akava umal e Komunaluni Kupatna mangla te tretirinel o may mahatne puqipya vash khuvipe pe buti e reprezentyengo kotar o komunitetya Rom, Ashkaliye thay Ejiptasya . Sar ini yaver komunitetya ayekha ini o komunitetya Rom, Ashkaliye thay Ejiptasya siton ano yekh uqo basamako e bi bukhyako. Buderi kotar o reprezentya e komunitetya Rom, Ashkaliye thay Ejiptasya siton umlavde kotar socionaluni asistencia thay jivdinena ano phare jivdipaske kondicie. Odola kola kerna buti , buderi kerna e phuvyake bukyencar agroekonomiyaha, privatynune dugayna thay lena e aktivitetyancar korkoro-butikeripe( akaharipe e malyengo, hamaluko thay yavera). Nesave som jene kotar akava komuniteto siton pe buti ano publikuno sektoro Thay buderi ano telune thana vash e na theripesko e profesionalune gatiseripesko. May bari sfida vash o komunitetya ano proceso e rodlaripesko vash e buti si ano na theripe e siklipaske resursyengo kola mano nakhipe phanglona e uqa skala mekipe e skolako. Ini kay o Rayonaluno Ofisi vash Siklipe organizinena siklipaske kursya trin thay shovmasekune ( thay palo leipe pe buti e ternengo ano umalya sar si administrata, informativuni tehnologia, makinengi mehanika), na si pandar ayekha yekh baro gendo kotar akava komuniteti te registringyon ani ayekha formako siklipe. Yekh konsideruno gendo e qhavorengo akale komunitetyngo vastingyona sar forca e bukyaki odoya na formaluni thay sar sebepo e mekipesko e skoluipesko kotar olengi rig. Odoleske ini e Komunaluni Kupatna upral pere organya mangna te vtretirinen akava puqipe kova vazdla o janglaripe e lokalune biznismenyengo kay ma te vastionen e qhavore sar zoralipe e bukyako thay ani yekhuni rig ini olengo ashutipe kay ano pere biznisya te pasharen neve bukyake thana e bareenge kotar akava komuniteti. Ani yekhuni rig e Komunaluni Kupatna mangla te arakhel forma kay pe buhlipe e leipesko pe buti andar o strukture te dengyol anglipe e aplikantyune jenenge kola avna kotar akava komuniteto. Akava vash o sebepi ano zori e komunalune strukturyengo manglape te reflektingyol e etnikuni struktura e popuilaciaki kola jivdinena andar o komune.

4. Sastipe thay Socionaluno PuqipeO umal kova astarla sastipesko konteksto socionaluno thay yekhipea ani janglarla vash i pozita kolencar arakhnape o reprezentya kotar o komunitetya Rom, Ashkaliye thay Ejiptasya. Mangalape te potenciringyol kay e Komunaluni Kupatna dela pestar yekh obligipe thay yekh baro mahatnipe e sastipesko thay puqipe e socialak vash o sebepi kay si yekh e formandar may relevantyuni vash reduktipe ano qhorolipe ano komunaluno nivelo. Na shukar sastipe e dizutnengo kola anena mol ano yavera truyalya e malipesko kola anena ini mol pe qhavore kay vash ayekha formako sebepo kinena numay lementarune malrya odola habaske thay uravipeske thay anena olenge na sheipe vash ekonomikuno evelviripe ano yavera sfere. Odolestar ini savore krisya ano zori remokandinena vash yekh bereberuno theripe ano komunalune strukture pedero komuniteteya thay odola ano qhaqhipen kotar o karakteristike

55

thay lokaluno konteksto. E Komunaluni Kupatna sila khefi te ovelola ledeipe e yavere organizaciencar kola lena kotor ano puqipe e sastipesko thay sociala te ovelolen vahtyune iniciative thay koherentyune kla manglape te oven qhalavipea ano iniciativeano lokaluno thay centraluno nivelo. Yakh may suksesuni iniciativa rodela yekha lugoperiodikuno angashipe e savore raipne strukturengo thay odola na raipne te dikhlargyol shaipen kay numay e financipeynadar kotar o konsolidimo bujeto te dikhlargyon ini fondya upral donatoryenge organizacie kola si prezentyune ani Kosova.

5. Khera thay Na formalune beshipeske thanaResipe akale umalesko si te decisingyon o regulative thay administraytivune procedure vash o forme e ulavipyengo, administrimi thay planifikipe e socionalune programyengo vash kulmi talo shero thay na formalune beshipeske thana , e resipea e kreiripesko e shukar kondiciengo vash o jivdipe e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya. Ani yekhuni rig upral akava umal e Komunaluni Kupatna andar pere aobligipyengo si te lokyarel akale komunitetyengo ano komunaluno nivelo. Siguripe thay ashutipe e kherengo e dizako si yekh e komunalune prioritetyendar leipea pe konsideripe kay manglape te kreiringyol yekh than vash tretiripe thay garavipe e qhavorengo thay juvlengo kola si viktime e zoresko ani familia. Vash o sebepo e pare ekonomikune kondiciengo kolencar arakhlola o komuniteti Rom, Ashkalie thay Ejiptasya, sitov qhaquno kay o qhavore thay o juvla akale komunitetyengo siton but qhalavde kotar o familiyaruno zori, odoleske ini rodlargyola yekh baro tretiripe ano garavipe olenge hakyengo. Ani Prizrenoski komuna si nesave regionaya kola diklargyona sar na formalune thay kote ini kotar etnikuni struktura simen may baro reprezentipe kotar o som jene e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya. Pe buhlipe e vizityengo kola kerde o komunalune ofisiyalune jene akale zonengo, janglardilo kay akala komunitetya jivdinena ano phare jivdipaske kondicie thay silen na shukarni urbanistikyuni infrastruktura. E buderi suryendar o kerde khera ano akal zone si bizo tromalipesko dokumento vazdime ani komunaluni phuv. O jivdipe ano akala zone but ver ovna may phare kotar o na shukarne kondicie kola ini rizikinena olenge beshavnen. Vash akava sebepo ini e Komunaluni Kupatna interveningya ano nesave surya e resipea laqaripe e infrastrukturako sar si ini shukaradikeripe e dromengo thay o truyal e kanalizaciako thay paynesko. Yekhipea ano nesave surya o ofisiyalune jene o Komunalune Ofisesko vash Komunitetya rodinde kotar o reprezentya e “Hidroregjionit Jugor” kay te adikaren talo sakodivuno monitoripe e paynesko shushipesko ano akala zone (thay kola resusya ini pashargyona ani profesionaluni forma kotar “Hidroregjionit Jugor”). Ani yaver rig o komunalune ofisiyalune jene siton janipea kay legalizipe akale na formalune zonengo manglape te kergyol yekh buhlo plano kova shay ovla numay e dakordipea kotar e Komunaluni Asamblea. Phakyavgyola kay e miratipea akale planea shay ini te startingyon e realizipea e obyektivgyengo kola si thovde upre ano dokumento.

6. Iranipe thay Reintegripe Sar e khuvipestar ano zori e Konstituciako e Kosovaka Republikaka thay miratipe e Ahtisareske planesko vakerdilo vash dendo obligipe e Kosovaryengo instituciengo ano centarluno thay lokaluno nivelo vash garavipe thay promovipe e minoritarune hakyengo kola jivdinena ani Kosova. Sah o politikune nivelya thay ekzekutivune lele pa peste obligipe kay te keren buti ano iranipe e interno nashle manushengo thay personengo kla si ano barvale evropake rashtre thay balkani.

56

Sar si pe Komunaluni Strategia vash Iranipe, e Prizrenoski Komunaluni Kupatna sila vash obligipe te ashutinel, organizinel thay te koordininel o iranipesko lugoperiodikuno proceso anokomunaluno nivelo. Ani yekhuni rig e Prizrenoski komuna dela peske obligipe kay te kerol buti ano kreiripe e shukar kondiciengo vash o jivdipe vash o savore personya irande pere khefeya vay zorea. E resipea kay o proceso e iranipesko te ovel suksesuno thay transapretyno, e Prizrenoski Komunaluni Kupatna kreiringya yekh Komunaluni Bukyarni Grupa vash Iranipe thay Reintegripe kola sila obligipe kay te tretirinel o iranipesko puqipe e reprezentyengo e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya. Pe buhlipe e ofisiyalune komunalune jenengo e reprezentyengo kotar o civilyuno malipe akale komunitetyengo potencirisalo sasavipya vash olengo reprezentipe e komunalune grupyencar vash iranipe; yekhipea ini potencirisalo kay manglape te gatisargyon komunalune strukture vash suro e yekhe iranipeske zorea kotar o barvale Evropake rashtre ayekha sar ini diklarde e Proceduraha e Bukyake Standardyencar ano suro e iranipesko zorea kotar akala thana. Ano nesave khedipya kola o komunalune ofisiyalune jene sinelen e reprezentyencar kola irandile identifikisalo mol vash olengo kulturuno integripe ( ano buderi surya e ternengo) feri so jivdipea yekh lugo pefriodi ano nurdune than bistarde piri qhib thay silen pharipe te integringyon ano malipe. Vash akava sebepo rodingyola te kergyol yekh koordinipe ani buti e organizaciengo kotar o civilyuno malipe thay ofisiyalune komunalune jenenego e resipea te organizingyon o aktivitetya vash olengo integripe ano malipe. Vash akava sebepo e miratipea akale dokumentesko si te buqalgyol rodlaripe e Komunalune Bukyarna Grupako vash Iranipe thay Reintegripe kay te inkoporinen ani komunaluni strategia o sugestiye kola si te iklona kotar akava umal. 7. Registripe thay dokumentyaMashkar o miratipe e Kosovaka Republikaka Konstituciaka ratifikisali ini e Koventa e Nacionaluna Uniako vash Qhavorikane Hakya koya vash o civilyuno registripe theksingyola e qandeya nr.7 kova si o hako vash sakova qhavoro kay te therel nav, poro identikuno theripe/etnikuno, thay te ovelole hako vash te dikhlargyol kotar o daya.dada;yekuno dokumento obliginla ne rashtra te kreirinen shukar kondicie vash registripe e foshnengo. Ani baza e buderi rodlaripyengi e thanutne organizaciengi thay odola e avrunengi civilyuno registripe e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya ani Prizrenoski komuna dikhlargyola sar yekh sfida kola reflektingyona ano savore sfere e malipaske jivdipaske akale komunitetyengo. Civilyuno registripe si procedura vash khedipe thay registripe e maymahatne informaciengo yekhe individueske, sar si biyanipe, prandipe thay meripe. O personya kola na silen civilyuno registripe siton limitime kay te ovelolen ascepto ano pere hakya thay te len kotor ano publikuno jivdipe. Ano nakhlo periodi e Komunaluni Kupatna ano ledeipe e yaver yaver organizaciencar dengya phiko o civilyuno registripe e reprezentyengo e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya. Ano nesave surya o ofisiyalune jene e Ofisesko vash Komunitetya arakhlile e familiencar e resipea te janglaren olengi godi vash mahatnipe e regestipeski thay te direktinenolen vash o forme thay procesko e registripesko.Pe buhlipe e rodlaripeyengo koya kergya o Ofiso vash Komunitetya identifikisale nesave kotar o sebepya vash na registripe e qhavorengo e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya kola si: a) ne therume e janglaripesko e dizutnengo e krisyune obligipea vash registripe pere qhavorengo; b)na penjaripe eprocedurencar vash registripe e qhavorengo thay ne theripe e yavere dokumentyengo kay te kergyol identifikipe o identiteto olenge nqhavorengo; c) ekzistencar e kostosko vash may pale aqhlo registripesko;d) na shaipe e dayengo te uqaren o

57

biyanipaske harjipya rezultinla biyanipe ano khera;e) phiravipe kotar yekh than ano yaver sar rezultati e agorutne marebasko thay na theripe e personalune dokumentyengo ano ofiso vash civilyuno registripe. Manglape te sikavgyol kay yekh kotor e reprezentyengo e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya jivdinena ano na formalune beshipeske thana thay ani yekhuni rig na silen ini phuvyake dokumentya sar saybie, odoleske pe lende dikhlardilo ini yekh doza na siguripaski kote yekhipea ovela pengipe ano olengo integripe andar o komunitetya kote ola jivdinena.Akava puqipe phanglola ini e yavere umalyencar akale dokumentesko, odoleske e Prizrenoski Komunaluni Kupatna sitoy dikhlaripea shaipya vash te kergyon o phuvyake mangineske dokumentyencar palo leipe identikune regulative kotar o centrauno raipen .

8. Juvlane puqipya Akava umal pherla ini kotar e Nacionaluni Strategia Polyuno Beraberipe, koya sile resipe kay e juvlani pozicia, ano lokluno nivelo, te laqargyon olako reprezentipe kay te ovel ani harmonia e Kosovake Krisea vash Seksesko Beraberipe. Beraberipe mashkar o mursh thay juvli sitoy yekh e prioritetyendar e Komunaluna Kupatnako sheya koya si reflektimi e phravipea e poziciako e Komunalune Ofisiyalune Jenosko vash Polyuno Beraberipe. Akaya strategia si ani harmonia e startegiyaha vash integripe komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya thay ayaka oy numay pherla ola thay dela yekh ulavdo akscepto akale komuniteyengo leipea pe konsideripe e phari situacia kola sila e juvli akale komunitetyengi. Akava umal si ini purt kay sile pe resipe kay te keren yekh sheya may efikasuno vash inplementipe sar si o principya kola iklona kotar o krisi thay upre leparde dokumentya kola silen ini resipe promovipe e juvlako thay olako shukar reprezentipe ano politikuno thal malipasko jivdipe. Sasvipea ola andar peste buhlarla o resipe e juvlano ano komunaluno nivelo thay ayekha dela ini nesave regulative sar te reslol o sukseso. Vash bi baht e juvlani pozicia kotar o komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya sitoy but phari kotar o historikuno kontekso upral kola girijingya o komuniteto, thay ayekha ini reflektisalo olengo na reprezentipe ano politikuno thay malipyuno jivdipe. E kreiripea e shukar kondiciengo palo mareba startinde organizipya e aktivitetyango e malipyengo e na formalune grupengo odola e juvlengo kotar akala komunitetya thay akana adive amen simen nesave kola kerna buti thay resurinena e dizutnenge kotar o sah etnikune grupe ano Prizren . Shukar si ini te potenciringyon kay grupa e juvlengo sile yekh koordinipe thay ledeipe e yavere organizaciencar kotar o yavera komunitetya thay ayakha ini tretirinena o may mahatne puqipya vash polyuno promovipe ano lokaluno nivelo. E resipea kay te kergyol yekh plyuno promovipe ano lokaluno nivelo si but mahatno te reslon o upre leparne obyektivya kola silen pe resipe phanglipe e sherune rigyencar odola raipne thay na raipne ano komunaluno nivelo thay kreiripe e situaciako olenga inplemenipesko. Yekhipea kotar akava bereber inplementipe si te bayrol o juvlako reprezentipe ano ekonomikuno jivdipe, odova politikuno thay malipyuno. Ayekha ini bayrola e transparenca e mekanizmyengo kola lelona e promovipea thay garavipe e juvlane hakyengo.

9. Kultura, Medie thay informipeAni Prizrenoski komuna fukcioninena nesave mediyune khera kola lenape e informipea e reprezentyengo e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya vash o may neve malipaske ovipya. Ano angluno thay shukar si te lepargyol o Radio” Romano Avazo” kova si angluno ano sah o Balkano thay ayekha shungyola ano Prizrenoski komuna vay ini Dugajinesko rejioni. Numay akalestar ini publikipe e gazetako lokaluna an

58

qhib e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya khardi “ Yekhipe” koya lelape e puqipyancar e na theripe e skolake tekstyengo ani daki qhib akale komunitetyengo. Pe ago sar kotor e programyuna skemako ani Kosovaki Radio Televizia si ini 60 mityuno programi yekhune navea “Yekhipe”. Vash bi baht vash o sebepi e na theripe e fondyengo akale mediyune khera arakhlona e problemyencar vash olengo normaluno fukcionipe. Kana si o lafi vash kulturuno promovipe e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya shungyola yekh na theripe e aktivitetyengo vash promovipe thay kustikyuno barvalipe akale komunitetyengo. Ano but surya o kulturune aktivitetya financiringyona e korkore kontributeya vay minimalune qhalavipyancar kotar o lokalune donatorya. Vash akala sebepya ini e Prizrenoski Komunaluni Kupatna ano nesave surya finansipya e Romane Lumiake Divesko e resipea e organizipea e buderune aktivitetya sar si teatralune thay muzikyune akale komuniteteske. Si potenceripya kay si sasavipe vash reprezentipe e kulturune organizaciengo e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya te ovelolen ledeipe e komunalune ofisencar ano proceso e keripesko e komunalune bujetesko vash identifikipe e programyune prioritetyengo ano umal e kulturake promovipesko thay medie.

10. Leipe kotor thay Politikuno reperezentipe Leipe kotor thay reprezentipe e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya ani Prizrenoski komuna na si ano qhalarno nivelo,vash o sebepo e politikune partiengo akale komunitetyngo kola na resle te sigurinen mangle vote vash te triunfinen than ano Prizrenosko komunaluno asamble. Ano akava konteksti numay yekh reprezenti kotar o romano reprezenti sine ani lista e kandidatesko e LDK-aki koya ini resla kay angluni ver ani historia e Prizrenoska komunaki te reprezentinel akava komuniteto. Manglape te sikavgyol kay o reprezentya kotar o civilyuno malipe e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya sikavde gatisaripe vash bereberipe e komunalune autoritetyancar thay shukar ajukeren o bereberune iniciative vash alosaripe e puqipyengo ano interesi vash akala komunitetya.Ano nakhlo periodi o Komiteti vash Komunitetya , kova manglape te reprezentinel savore etnikune komunitetya ano Prizren, na resla te pherel akava krisyuno obligipe; thay ayekha o komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya na si reprezentyune ano akava komunaluno organi. Manglape te potenciringyol vash ji adivuno ekipyune jene e Komitetesko e Komunitetyengo ano Prizren kola sine kontra e Kosovaryune Krisea vash Lokaluno Korkororaipen kova klaro potencirinla o neni 53.1 kay “ Sakova komuniteti kova jivdinla ani komuna reprezentingyola may hari kotar o komiteti vash komunitetya”; thay koya situacia na reflektisali ano nakhlo mandati. Akava ulo vash o sebepi kay numay e Romana Partiatar PREBK reprezenti e politikune partiengo thay civilyune malipesko kotar o komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya na biqalde o nava e personyengo kova mangalpe si te oven reprezentime ano komunaluno organi. Shukar si te potenciringyol kay ano agoripe e nakhle alosaripyango ulo yekh janglaripe e godyako e politikune reprezentyengo thay malipyune e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya thay akana ola biqalde pere propozipya pashe e Komunaluna Asamleako vash olengo reprezentipe ano akava komunaluno trupo. E resipea e laqaripesko e leipe kotor e dizutnengo ano anipe e decisipyengo, e Komunaluni Kupatna anavingya pere yaverune jevapyune persone thay kontakt pukto vash civilyuno malipe , kay yekhuno shay te orentinel sakola rodlaripya thay sujeripya kola avna kotar o civilyuno malipe ko jevapyune komunake mehanizmya.

59

11. SiguriaSiguria vash o komunitetya Rom, Ashkalie thay Ejiptasya sitov ano shukarno nivelo laqardo te sine kay dikhaha e anglo marebaske periodeya, thay o komuniteti sar ayekha na qhalavlape e niyekh suroa kova dikhlardilo sar taloetnikuno incidento. O komunitetya Rom, Ashkalie thay Ejiptasya si intergrime ano savore sfere e malipesko ano lokaluno nivelo thay niyekh olendar na qalavlape e problemyancar vash siguripe sar si ini kay si tromale ano phiripe thay taloetnikuno zori. Sar e agoripesko e marebasko buderi akale komunitetyendar na mekhle e diz thay aqhile ano pere khera ani diz tromale phiripea kay ola pederojivdinde thay kerde shaipe akale komunitetenge te agorinen pere sakodivune funkcionipya. Yekh e problemyendar kola identifikisale pe buhlipe e beshipyango e reprezentyencar akale komuniteteyengo si kay ola na silen pere reperezente ano Komunaluno Koncili vash Siguripe thay o decisipya kola lenape ano akala kedipya ano buderi surya na dengyona ko reprezentya e civilyune malipesko akale komunitetesko. Ini kay e Komunaluni Kupatna sakoya ver si putardi ano nominipe e reprezentyengo e civilyune maipesko ano akava klomunaluno trupo, oy nashti te kerel anavipe e yekhriguna te sine kay ola na avla kotar o komuniteti kova reprezentinolele. Odolestar aqhola kay andar o aktivitatya bereberune te regularune e civilyune malipesko akale komuniteteyengo thay relevatyune ofisyengo te vazdingyon o problemya pe lokalune autoritetya.

E strategiako Ipmplemientiesko plani Pe avipe sar si pe dende sektorya, amen sikavaha o Bukyako Plano e Prizrenoska Komunako vash Inplementipe e Strategiako vash intergripe e komunitetyengo Rom, Ashkalie thay Ejiptasya, 2009-20013

60

1. Antidiskriminipe

O Mase O aktivitetya Mothavdo sukseso Informipya vash o statistike

Jevepyune institucie

Ashutantya Vahtesko periodi

Financiyne informipya

O RAE komuniteto si astarde-leparde ano komunako statuto

1. Formiringyola grupa kotar o CM may hari 5-6 som jene, organizingyola krisyuno koncilo2.Hramingyola draft propozipe 3.O drafti phiravgyola thay diskutingyola mashkar o riga e intereseske,finalizingyola 4. O drafti dengyola KK5. E draftesko publikuno prezentipe

1.1. Formirimi grupa1.2. Kriterya thay e bukyake regule e grupake2. Hartirimo drafto3. Organizipya e beshipyengo mashkaro riga e interesesko vash hramipe e draftesko4. Protokolipe5. Organizingyona prezentyne mediyune kampanye

1.1.1. Lista1.1.2. O termya e Referencako e grupako 2.1. Dokumenti e draftesko3.1. Lista e reprezentyengi4.1. Komunikipe e Lileya, leipe e draftesko kotar e KK 5.1. O meteriyalya kotar e kampanya

O institucie e lokalune raipesko

OShC

Politikune Partie kola si reprezentyune thay na reprezentyune ano KK

2010 –2011

/

O komunake aktivitetya phangloe e Anti-Diskriminipea si kobar mangle

1. O ofisi vash informipe lela kampanye sakodivune kontra e anti-dikriminipesko

2. Komiteti vash komunitetya duy ver ano bersh dikhlarla o analize phanglo e diskrinipea3. Reprezentya vash manushikane hakya, ofisiyalune jene vash o polyuno beraberipe organizinena duy ver ano bersh regularune khedipya e rigyencar vash intereso.

1. May hari 1 kampanya organizimi ano bersh

2.Organizingyola regularune khedipya ano bersh 3.Prezentingyola o 6 maskuno raporti e bukyako thay leipe e irande informaciengo kotar o riga e intereseske

1.1. Mediune rekordipya thay stanpime materiyalya2.1.Verbalunoproceso e khedipesko3.1. Raportya

Ofiso vash informipe talo KK Komiteti vash komunitetya Reprezentya vash manushikane hakya talo KK Ofisiyaluno jeno vash polyuno beraberipe

OCM2010 –2013 3.000

61

O komunake instityucie dena phiko e iniciativyenge vash te hramingyon e feste kotar o RAE komunitetya

1.Sherunipe e KK ( sheruno) arakhlola e som jenencar kotar o komunitetya 2. DKA organizinena sklake aktrivitetya vash hramipe o feste e komunitetyengo3. O ofisiyalune jene lene kotor ano aktivitetya organizime kotar o OCM thay RAE komunitetya

1.Organizimo khedipe2.DKA mekla informativuni broshura vash o skole ano komune vash hramipe e divesko vash komunitetya 3.May buderi gendo e ofisiyalune jenengo ano aktivitetya

1.1. Mediyune rekordipya thay divune stampipya2.1.Dokumenti ano phiripe3.1. Mediyune rekordipya thay divune stampipya

Sherunipe eKKDKAKomunalune ofisiyalune jene

OSMRAEKomuniteti

2010 –2013

/

Adekvautuno ulavipe e komuneke bujetesko

E komuna lela decisipya (ani afirmativuni forma) kay, ano saastardo komunaluno bujeti vash komunitetya, te ulavgyol kobar manglo bujeti vash o RAE komunitetya

Leipe e decisipyengo (konluzionya) kotar o KK

Decisipesko dokumento thay verbalunoproceso

Dreytoria vash i Ekonomi thay FinancieKomiteti vash politika thay financie KK

Komunalune Konsultatya

2010 –2013

/

O RAE Komunitetya silen janglardi godi vash te ulavel o yeveripe phannglo e diskriminipea

1. Organizingyona kamanye vash godyako janglaripe vash yaveripe e diskriminipesko2. Organizingyona vizite ano tereni

1. Organizisale may hari 3 kampanye vash janglaripe e godyako ano bersh2. Organizisale may hari 3 vizite e komunalune ofisiyalune jenengo ano mahale kote jivdinena o RAE komunitetya

1. Materiyalya kotar o kampanye thay medialune rekordipya2. Raportya kotar o ofisialune

Reprezentya vash manushikane hakya Komunaluno ofiso vash komunitetya

OCMDonatorya

2010 –2013

9.000

Bershune raportya e ZKK siton ano savore qhibya e RAE komunitetyengo

1.O ofiso vash informipe, ano na theripe e kuadresko ano profesionaluno resurso, organizinla iranipe pe romani qhib 2. O raportya publikingyona ani komunaki ueb rig

1. Angashipe vash resursi e iranipesko 2. Ueb rig sakodive sila informacie ani qhib e komunitetyengi

1.1. Kontrata2.1. O irande raportya

Komunako profesionaluno resurso vash iranipe

OCM2010 –2013

9.000

62

Ekzistirinena fukcionalune mekanizmya vash adrsipe thay tretiripe o surya vash diskriminipe

1. ZKK hraminla o khedimo raporti e suryengo vash diskriminipe 2.Regularune masekune raportya ano Komiteto vash komunitetya thay KK vash o lele aktivitetya

1. May hari duy bersh hramime raportya ano bersh2. May hari duy raportya ano Bordi ekonsultatyengo

1.1. Raporti2.1.Verbalunoproceso

ZKKOfisiyaluno vash polyuno beraberipe Ofisiyaluno vash iranipe

OCM 2010 –2013

/

O RAE Komunitetya silen kobar manglo edukipe kay te sikavel o hakya thay obligipya/ dizuno jevapipe ano suro e diskriminipesko

ZKK, ano ledeipe e Ofisea vash deipe e yuridikune resursyengo ornaizinena informyune kampanye vash ekzistipe e bizo pokipyenge resursya thay bizo pokipe e konsulenako

May hari duy kampanye vash janglaripe e godyako ano bersh

O metriyalya kotar o kampanye

ZKK

NRO- ekotar o komunitetya

2010 –2013

3.000

63

2. Edukipe-Siklipe

O Mase O aktivitetya Mothavdo suksesoInformipya vash o

statistikeJevepyune institucie Ashutantya

Vahtesko periodi


Laqardilo nakhipe/phiripe e sikavnengo ani skola

1. Organizingyona kampanye vash janglaripe e godi vash o qhavore 2. Organizingyona aktivitetya/khelipya e qhavorencar e tikne bershencar3. Organizingyona vizite e qhavorengo ano angloskoluipeske institucie thay skolake 4. Organizingyona pherune orya vash o qhavore 5. Pashargyona qante, didaktikune materiyalya thay kelarne vash o qhavore kola na silen6. Angashingyola ashutandi/siklarno 7. Organizingyola kursi vash gatisaripe e semi-maturako thay rashtyuni matura 8. Regulingyona o khelipaske thana vash o qhavore ano ekzestyune centrya vash qhavorikane aktivitetya 9. Organizingyona regularune khedipya odola grupyune thay individialune e familiake jenencar 10. Pashargyona burse vash o sikavne ano mashkarutne thay uqe skole 11. Rregulipe e sportyune terenengo vash sportyune aktivitetya

1.Organizisale may hari se 2 bersh kampanye ano bersh 2. Gendo e aktivitetyengo ano skole 3.Organizingyona may hari se 2 vizite ano bersh4.Organizingyona o pherune orya may hari e duye grupencar e qhavorengo ano bersh 5. May hari se 300 sikavne ano bersh triunfinena o qante thay didaktikune materiyalya 6. Aganshisale 4 asistentya 7. Organiziasle may hari se 2 kursya ano bersh vash gatisaripe e sami-maturako thay maturako 8. Realisale may hari se 2 khelipaske thana ano bersh 9. Organizisale may hari se 4 khedipya ano bersh 10. Pashardile may hari se 10 bursya 11. Regulisale may hari se 2 sportyune terenya

1. O materiyalya kotar o kampanye 2. Raportya kotar o skole 3. Raportya kotar o vizite 4. Raportya kotar o siklarne 5. Lista e qhavorengo kola triunfinde e skolako pako6. Decsisipe vash angashipe e asistentyengo 7. O liste e som jenengo ano kursi 8. O dokumento vash tehnikuno leipe 9.Verbalune procesya kotar o khedipya10. Lista e jenengo kola triunfinde o burse11. Dokumenti vash teknikuno leipe

DKASkole ZKK

DonatoryaOCM

2010-2013

1. 1.5004. 3.0005. 4.5006. 6.0007. 3.0008. 36.00010. 1.50011. 30.000

64

Baryarilo e sikavnengo kualiteto

Siguringyona o mentorya thay tutorya kola si te keren buti e potencionalune sikavnencar thay studentyencar

Sigurisale o mentorya thay tutorya

Decisipya thay kontrate vah aganshipe e mentoryengo

DKASkole ZKK

DonatoryaOCM

2010-2013

6.000

Baryarilo e siguriako ano skole

1. Identifikingyona thay adresingyona o mol vash siguripe e sikavnengo 2. Organizingyona regularune khedipya e Policiyaha vash komunitetya3. Organizingyona penjaripaske khedipya e skolaka administrata ( dreytori, yav.e direktoresko, sekretai thay yaver)4. Organizingyona teme e siklipyengo vash o siklovne ano skole phanglo e siguripe sar si ; siguripe, trafikipe thay yaver.

1. Identifikisale o mangipya 2. Gendo e khedipyengi organizime e policiyaha vash komuniteto 3. Organiziasle may hari se 10 khedipya ano bersh 4. Gendo e adikerde siklipyengo

Dokumento e analizako e mangipyengo O verbaluno proces kotar o khedipya Raportya kotar o trenerya

ZKKDKASkole

Policia e komunitetyengi OCM

2010-2013

1. 1.0004. 1.000

Organizisalo na formaluno edukipe vash o familarya

1. Identifikingyola o mol vash na formaluno edukipe 2. Anashingyola socionaluno konsulentya ( regurtingyola kotar o komuniteto )3. Organizingyola seansa vash sociala vash baryaripe e interesengo e familiyarengo vash leipe kotor ano regularune seanse ( kursya vash sivipya, gatisaripya kotar e kushina thyv) 4. Organizingyona regularune seanse palo seanse e socialake ( deipe godi vash edukipe sastipesko ,antitrafikipe, angashipe e qhavorengo ani buti, garavipe thay promovipe vash mentaluno sastipe thyv)

1. Identifikisale o molya vash na formaluno siklipe 2. Organizisale may hari se duy socionalune konsulentya3. Organizisale may hari 3 seanse ano bersh 4. Organizisale may hari 4 seanse ano bersh

1. Dokumenti e nalizako 2. Kontrate vash angashipe e socionalune konsulentya3 & 4 O raportya kotar o trenerya

DKASkole ZKK

OCM2010-2013

1. 3.0002. 3.0003. 3.0004. 3.000

65

Informativuno centro vash siklipe formiringyola

1.E komuna pasharla than vash phravipe e centrosko2.E komuna pasharla e personeli kova ka menajinel e centroa 3. E komuna uqarla o administrativune harjipya vash o centro 4. E komuna dela phiko thay monitorinla o adikeripya e aktiovitetyengo ano centro

1. Putargyola informativuno centro vash siklipe 2. Angashisalo koordinatori e centrosko 3. O administrativune harjipya planifikisale thay uqardile 4. o proyektya e centroske financisale

1.Lista e triunfyune jenengo ano centro 2. Lista e pokipyango thay kontratyengo 3. Bujeti 4. Periodikune raportya

DKA Donatorya2010-2013

18.000

3. Leipe pe buti thay Ekonomikuno Zoralipe


statistikeJevepyune institucie

AshutantyaVahtesko periodi


Pashargyola shaipe vash bereberuno leipe pe butithay reprezentipe e RAE komunitetyengo

1. E komuna pasharla lokipe vash startipe e neve biznismenyengo kotar o reprezentya e komunitetyengo pasharipea pere lokalya e sibolikuna kirayaha 2.E komuna tiknarla e komunaluni taksa vash o neve biznisya kola putargyona kotar o reprezentya e komunitetyengo3. Janglaripe vash o bukyake tromale thana irangyona thay publikingyona ini pe romani qhib

Leipe e konluzionako ano Bordi e Konsultatyengo

KonkluzioniE Komunako sheruno

/ 2010 /

Bizneseya(komercialuni) stimulingyona vash te angashingyon o bukyarne kotar o RAE komuniteto

Ano sikavipe e interesesko/tenderi e komuna rekomandinla may baro thay may baro leipe e bukyarnengo kotar o RAE komuniteto

Leipe e konluzionako ano Bordi e Konsultatyengo

KonkluzioniE Komunako sheruno

/ 2010 /

66

O SCB thay yaver institucie lela pa peste e buti ano angloaqhavipe e qhavenga bukyako

1. O SCB upral o ispektoriati indetifikinla e qhavoren kola si organizime vash e buti ano drom2. Beraber e SCB-a aganshingyola e policia vash o komunitetya ano angloaqhavipeske aksiye

1. Gendo e identifikime qhavorengo 2. Gendo e anloaqhavipaske aksionyenge

1. Lista e identifikime qhavoronenge 2. Raportya / verbalune procesya

SCB Dreytoria vash ispektoriati

Policia e komunitetyengi

2010 /

Ekzistinla o mangipya e adekuatune tregoske thay bukyake zoreske

1. Angashingyola konsulenca vash rodlaripe e tregoske thay bukyake zoresko thay hramingyola oferta vash zoreska bukyake 2. Rodlargyola thay prezentingyola ani publika

1.1. Kontraktipe konsulensa 1.2. Organizimio publikuno khedipe

1.1. Kontrata thay produkto 1.2. Lista e som jenengo

Ofisi e sherunesko thay talosherunesko

/ 2010 /

May baro gendo e bukyarnengo kotar o RAE komuniteti startinene te ovelolen regularune bukyake dokumentya

Organizingyona kampanye vash janglaripe godi vash komuniteti e biznisesko

May hari duy kampanye ano bersh

Materiyalya kotar o kampanye

Ofiso vash polyuno bereberipe

OCM 2010-2013

3.000

Si zoralipe e bukyarnengo kotar o RAE komuniteti

1.Hramingyola o programi vash profesionaluno siklipe 2. Delape ashutipe e programyenge vash profesionaluno siklipe upral alokipe e fondyengo 3. E komuna upral e tiknaripyengo e taksyengo ashutinla o bizminismenya kola organizingyona kotar o komunitetya ani forma e monitoripeski

1. Hramisalo o planprogramivash profesionaluno siklipe 2. may hari se 30 som jene e RAE komuitetyengo agorinena o programi vash siklipe 3. Gendo e biznismenyengo angashinena o som jene kotar o RAE komuniteti

1.Planprogrami2. Lista e som jenengi thay o certifikate 3. Lista e biznesyengi

CSB

OCMKomuniteti e biznisesko biznesitDonatorya

2010 –2013

1.0003.000

E komuna dela ashutipe e kampanyenge vash janglaripe e godyako vash korkoro leipe pe buti

1. Thovipe e publikune panelyengo vash e buti ano dikhlarne thana e dizake 2. Identifikingyona savore resursya profesionalune akale komunitetyengo

1. Thovdile o informativune panelya vash e buti 2. Hramisali e lista e prefosinalune resursyengo

1. Decesie e relevantyune jenengo 2. Lista e resursyengo

Dreytoria vash evolviripe Ofisi vashkomunitetya

Komuniteti e bizneseskoOCM

2010 –2013

/

67

Dengyona ashutipe e asociaciengo vash o biznisi e zanatliengo, muzicientya kotar o RAE komunitetya

E komuna pasharla obyetyuno than vash siklipe e asociaciaka bukyako

Gendo e asosiacyengo kola vastinena o obyektyune tyhana kola si e komunako mangin

Lista e asociaciengo

Dreytoria vash administrata

Komuniteti e biznisesko OCM

2010 -2013 /

Ano proyektya vash infrastruktura khuvna pe buti o RAE komuniteti

Ano infrastrukturyune proyektya ano thana kote jivdinena ini o RAE komuniteti ani ofertyuni dokumentacia / tenderi delape kriteri vesh leipe pe buti 3% kotar o RAE komuniteti

Gendo e individuenego kotar o RAE komuniteto angashime ani buti e komunake proyektyengo vash i infrastruktura

Lista e bukyarnengo kola si angashime

Dreytoria vash publikuno resursoOfiso vash i prokuroria

ZKK2010-2013

/

4. Sastipe thay Socialuno Puqipe





O familiyarune sastipaske centrya organizinena sistematikune vizite ano komunitetyune cantrya

1. Decisingyola o mashkarutne kotra o familiyarune sastipaske centrya 2. Treningyola o mashkarutno vash sastipe vash pedagojikuno akscepto3.Identifikingyona o mahale thay o familarya vash o vizite 4.Hramingyola o kalendari e vizityengo 5.Organizngyona sistematikune vizite6. O qhavore vaksiningyona periodikipe a thay o institucie silen o libreze e imunizipesko

1. Identifikisale may hari se 20 sastipeske mashkarutne 2. Trenirisale thay certifikisale may hari se 15 sastipeske mashkarutne 3 & 4. Organizisisale may hari se 3 khedipya te kordinatoryengo thya e informinyengo ano bersh kotar o Dsh, ZKK thay NRO-o e komunitetyengo5. May hari se 3 sistematikune viziteano identifikune mahale6. May hari se 3 aktivitetya vash vaksinipe

1. Lista e sastipaske bukyarnengo2. Certifikatya3 & 4. Verbaluno proceso thay lista e beshipaske thanengo vash e vizita 5. Raportya kotar o vizite6. Raportya kotar o aktivitetya vash vaksinipe

Dreytoria vash sastipe /Familiyaruno sastipesko centro Ofiso vashkomunitetya

NRO- e kotar o komunitetya

2010 –2013 15.000

68

Pashargyola financiyuno dikhipe vash e day thay o qhavoro angledo thay palo biyanipe

1. Adikergyona regularune beshipya pe buhlipe e khamnipesko 2. Kreiringyola o phako e resursyengo pe buhlipe e khamnipesko thay ulavgyona e khamne juvlenge 3. Yekhatar vaksinipe e kobar biyeme juvlelngo 4.Treniripe thay zorakalipe e dayengo ano yaveripe thay tretiripe o nasvalipe ano kherune kondicie

1. Gendo e khedipyango 2. Gendo e khamne juvlengo kola triunfinde o pako vash themelyuno resurso 3. Gendo e vaksinime foshnengo 4. O daya demonstrinena e eksperiencar ano tretiripe e nasvele qhavorengo

Rapoprtya kotar o khedipya Lista e triunfyune jenengo Lista e vaksinime foshnengo Raportuya kotar o saslaripeske personya

Dreytosria vash sastipe/Familiyaruno sastipesko centro

ZKKNRO-e kotar o komuniteto

2010-2013

30.000

Kreiringyona kualitetyune kondicie higiyune-sanitarune thay mashkar sastipesko ano thana kote jivdinena o RAE komuniteti

1. Siguripe e piipesko pani, kanalizipe thay decisimo than vash ferdipe e bunishtyengo 2. Upral o sistematikune vizite treniripya thay gatisaripya e familiyarengo vash o puqipe e personalune higiyenako ano kher, kolektivuuno jivdipe ,organizipe gatisaripesko e habasko shusharipe, depozipe e bunishtyengo thay garavipe e truyalesko kote jivdinena

1. Gendo e familiyengo kola triunfinde 2. Gendo e adikerde siklipyengo

Lista kotar triunfine familieaRaportya kotar o vizite

Dreytoria vash publikuno resurso Dretoria vash sastipe /Familiyaruno centro

DonatoryaZKKOCM

2010-2011

60.000

Laqardilo o sistemi vash nonstopyuno vash sastipe thay bayrilo o nivelo e edukipesko

1. Lenape kampanye vash promovipe thay janglaripe e godyako vash o seminipe e sastipesko ano qhibya e komuniteteyngo 2. Lelona o kampanye vash vaksinipe e qhavorengo 3. Lelona kampanye informativune vash preventyuno dikhipe thay sastipesko edukipe

1. Lelile may hari se 3 kampanye vash janglaripe e godyako 2. Lelile may hari se duy kampanye vash vaksinipe e qhavorengo 3. Lelile may hari se 3 kampanye vash edukipe e sastipesko thay preventivako

1, 2, 3. Materialya kotar e kampanya

Dreytoria vash publikuno resurso Dretoria vash sastipe /Familiyaruno centro Ofiso vash komunitetya

NRO-e kotar o komuniteto thay yavera

2010 –2013

12.000

69

Lokyardilo may shukarno pashipe ano sastipeske resursya

1.Rodlargyola/ analizingyona o mangipya vash pashipya may lokyune ano sastipeske resursya 2. Hramingyola e broshura vash o sastipaske bukyarne e MF vash thay o triunfyune 2. kergyola o sistemi vash o sastipesko dosye, shukar ashuripe deipe leipe e statistikyengo e yavere sastipaske centrencar

1. Publikimo rodralipe 2. Hramimi broshura 3. Kerdo sistemi vash o baza statistike e arhivake

1. Publikipe2. Broshura 3. Raportya

Dreytoria vash publikuno resurso Dreytoria vash sastipe /Familiyaruno centro


2011 8.000

O komunitetya silen janglardi godi vash vastipe e socionalune skemako thay silen kobar mangle informacie koya pasharalo kotar o socinaluno centro

Vazdipe e nonstopyune informacie vash vastipe e socionaluna skemako

Lelile may hari se 2 kampanye ano bersh

Materialya kotar e kampanya

Dreytoria vahs socionaluno shukarhalovipe


2010 –2013 3.000

Kriterya upral o triunfipe e socialuna asistenciako si may favorizune vash o som jene akala komunitetya

1. Hramingyola ashutipeski skema vash o jene kote e skema krisipeapherla o mangipe e familiyarenge 2. Aprovingyola ashutipeski skema kotar e komuna

1. MF hramingya e ashutipeski socialuni skema 2. Konsulentya odolakomunalune aporivinena e skema vash ashutipe

1. Regulativa vash inplementipe e skemako 2. Konkluzionya

Dreytoria vahs socionaluno shukarhalovipe


2010 –2013

15.000

5. Khera thay Na formalune beshipeske thana





O juvla thay o qhavore e komunitetyengo silenmay loko akceso ano “sigurune khera “thay beshipaske thana

Ulavde policiake reprezentya vash komunitetya lela pa peste o kheripen thay ledeipe e dreytoria vash socionaluno shukar halovipe

Geno e familengo thay qhavorengo kola arakhle kher

Raportya kotar e policia vash komunitetya javapyune ofisya dreytoria vash socionaluno shukarhaloviipe

Dreytoria vash socionaluno shukarhalovipe Policia

Ofiso vash komunitetya

2010-2013

/

70

O komunitetya silen adekvatuno akscepto ano resurso e infrastrukturako (droma, elektrikaki energiya thyv)

1. Identifikingyona o mangipya vash laqaripen e vazdipesko e infrastrukturako 2. ZKK sikavla ano bordi o proyekto vash miratipe3.Implementingyola o proyektya vash infrastruktura

1. Proyektya identifikime kotar o ZK thay reprezentya e mahalengo 2. Deipe e konluzionyengo 3. Gendo e agoripe proyektyengo

Proyektya KonkluzionyaRaportya

ZKKOfiso vash prokuroria

Donatorya Reprezentya e mahalenge OCM

2010-2013 150.000

Pashargyona keripe e kherengo e karakteriea e yekheperiodikune beshipea

Identifikingyona o familie kola irandile thay silen poro mangin

Gendo e irame familiengo

Liste i irande familiengo Listat e

Ofiso vash lugoperiodikuno iranipe ZKK

Donatorya OCM

2010-2013 /

Na formalune beshipeske thana siton integrime ano planya e evolviripaske thanengo

1.Identifikingyona o na formalune beshipeske thana2. O na formalune thana integringyona ano evolviripeske thana

1. Identifikisale o na formalune jivdipaske than a 2. Integrisale o na formalune jivdipaske thana

Raportya e identifikipesko Thanesko raporti

Dreytoria vash urbanizmo thay thanesko planifikipe

ZKK 2010-2011

/

Skema vash socionalune khera thay financipya pasharna shaipya kay te phanglon o aktualune mangipya

1. Hrmingyona sebepyuni analiza ani forma e deklaratako e rodlaripako thay sikavipe o puqipe ano bordi 2. Identifikingyona o familiye kola vastinena e socionaluni skema numay, kova na pherla pandar o kondicie vash o jivdipe 3. O indentifikime familie ashutingyona e fondyencar 50% may uqe se kobar si e skema

1.1.Hramisalo o protokoli e deklaratako rodlaripea1.2. Leipe e konkluzionyengo2. Identifikisale o famile kola triunfinena socionaluni skema 3. Gengo e familengo kola lena pandar yekh fondi

Dokumento e deklaratako KonkluzionyaLista e familjaryengo Lista hramyengo pe lil triunfime faliniengo vash skema plus

ZKKDreytoria vash socionaluno shukarhalovipe

Sheruno vay talo sheruno e komunako

2011 50.000

6. Iranipe thay Riintegripe

O Mase O aktivitetya Mothavdo sukseso Informipya vash o statistike

Jevepyune institucie

Ashutantya Vahtesko periodi


E komuna sila informacia vash o standardyune procedure e bukyake vash o personya riirande zorea

Ulavgyola informativuni dokumentovash savore komunalune dreytorie

Savore dreytorie thovde o hrami pe lil pe lelo dokumento

Phiravdo dokumento

Ofiso e sherunesko/talosheruno

/ 2010 /

71

Pashargyola shaipe vash o qhavore e familiengo kola irandile kay te siklon lokaluni qhib

1.Identifikingyona o qhavore e familiengo kola riirandile 2. Pashargyola kursi vash siklipe e lokaluna qhibyako

1. Gendo e identifikime qhavorengo 2. Gendo e organizime kursyengo

1. Gendo e qhavorengo 2. Lista e reprezentyengo

E edukipeski dreytoria

NRO-e kotar o komunitetoDonatorya

2010-2013 3.000

O riirande penjardile vash pere hakya thay avutne procedure

1. Hramingyolo informativuno pako vash inplementipe e hakosko thay procedure 2. Distribuingyola o informatuivuno pako pe riirande personya

1. Ji ano agor e b. 2010 hramingyola o informativuno pako 2. Gendo e personyengo kola lele o informativuno pako

1. Materiayalya kotar o informativuno pako 2. Lista e jenengo kola lele o informativuno pako

Publikuni avokatura

NRO-e kotar o komunitetoDonatorya

2010-2013

3.000

Mangin e riirande siton ani olengi dispozicia thay inplementinla o personalune hakya

1.Identifikingyola o puqipe e manginesko e riirande personyengo2.Informingyona o rendoske organya kay te tromalingyon o uzurpime mangina thay te penjargyon o riirande

1. Gedno e dosyengo e kreirimedokumentyengo 2. Gendo e tromalime dokumentyengo

1. matreiyalya kotar o kreirime dosye2. Verbaluno procesi kotar o rendosko organya


Policia e komuniteteski

NRO-e kotar o komuniteto

2010-2013

/

Egzistirinena o emerjentyne fondya (infrastrukturune thay socionalune vash rehabilipe e riirandengo)

1. Hramingyola e rehabilityune skema vash e riirandengi 2. Analizingyola o kosto thay bujetingyola inplementipe e skemako3.Organizingyola khedipe e potencionalune donatoryencar 4. Putargyola ulavdo konto kote qhivgyona o love

1. Hramisale rehabilityuni 2. Hramisalo o bujeto e rehabilityuna skemako 3. May hari duy kedipya organizingyona e donatoryencar4. But dende love

1. Dokumento e rehabilityuna skemako 2. Kokumenti e hramimo bujetesko 3. Lista e reprezentyengo thay verbalunoproceso 4. Raporti kotar e thesaresko ofiso


Donatorya 2010 –2013

150.000

May loko integripe odova kulturuno e riirandengo

Organizingyona kulturune thay sportyune aktivitetya kote lena kotor o riirande

May hari duy organizime aktivitetya

Mediyune rekordipya

Dreytoria vash kultura, terne thay sport

NRO-e2010 –2013 3.000

72

7. Regjistripe thay Dokumentacioni



Vahtesko periodi


Dengyola ashutipe ano regulipe e civilyune dokumentyengo e komunitetyune som jenengo

Organizingyola ofiqaryuni mobilyuno ofiso

Gendo e individuengo kola agorinde resurso e ofiqaryuna mobilune ofisesko

Raportya kotar e mobiluni ekipa


NRO-e kotar o komunitatya Donatorya CRPK

2010-2013 3.000

Ashtutingyola regulipe e manginyengo dokumentyengo e kotar o RAE komunitetya

1. Organizingyona informativune kampanye vash regulipe e mangineske dokumentya 2. Organizingyona kampanye vash janglaripe e godi “ kher po kher” beraber e OCM

1. May hari trin organizime kampanye ano bersh 2. Gedno e individuengo kola regulinde o mangineske dokumentya

1. Materialya e kampanyake 2. Raportya kotar o ofiso vash administrata


NRO-e kotar o komunitatya

2010 –2013

8.000

Laqargyola o resurso e registripesko vash o foshne biyame avri sastipeske sistemeske

Organizingyona khedipya ani komunitaruni baza e OCM vash te minimizingyol e foshnengo kola na si registrime kola si biyame avri e sastipaske sistemesko

Gedno e khedipyengo thay registrime qhavorengo

Vrerbaluneprocesya


OCM2010-2013

/

E komuna pasharla lokyaripe ano regulipe e personalune thay manginenske dokumentyengo

E komuna lela decisipe yekhperiodikuno vash tiknaripe e pokipeske taksyengo thay iranipe e manginesko vash o RAE komuniteto

Gendo e individuengo kola lele resurso kotar o ofiqaryuno ofiso

Raporti kotar e jevapyuno ofiso

Ofiso vash civilyuno registripe

/2010 –2013

/

8. Polyuno puqipe





Ekzistirinela o verifikipe vash polyuno promovipe ano komunaluno nivelo

Hramingyola e lista vash polyuno promovipe

Organizisale may hari duy khedipya mashkar o stafi e ofisesko bash polyno bereberipe thay organizipe e komunitetyngo e CM

Verbaluno proceso thay lista e verifikipeski



P4, 2010 /

73

Ekzistorinla kobar manglo financiaruno phikodeipe vash aktivitetya e janglaripesko godi talokomunaluno vash o polyuno puqipen

1.Identifikingyona o puqipay/umalya kola silen mol vash janglaripe godi2. Ashutingyona o aktivitetya vash janglaripe godi vash o polyune puqipya

1. May hari duy khedipya ano bersh e ofiseya vash o polyuno bereberipe thay organizacie e CM kotar o komunitetya 2. May hari duy aktivitetya vash janglaripe godi financipea phikodende kotar o ofiso vash polyuno bereberipe

1.1.Verbalune procesya thay e lista kotar o identifikime puqipaya 2.1. Raportya kotar o aktivitetya



2010 –2013 5.000

May buhlo ledeipe thay ulavipe e informaciengo mashkar o organizacie e CM e komunitetyengo thay o jevapyune komunalune organya

Adikergyona regularune kordinyune khedipya /informativune mashkar o ofiso vash polyuno bereberipe thay organizacie e CM e komunitetyengo

May hari trin khedipya informativune ano bersh mashkar o ofiso vash polyuno bereberipe thay organizacie e CM e komunitetyengo

Verbaluno proceso



2010 –2013

/

Leipe kotor e juvlengo e RAE komunitetyengo ano manglo nivelo e publikune jivdipesko

Organizingyona kampanye vash janglaripe godi vash te khergyon o juvla e RAE komunitetyengo ano publikuno jivdipe

Organizisale may hari se duy kampanye vash janglaripe godi ano bersh

Materiyalya kotar e kampanya

Komunalono aofiso vash informipe

OCM2010 –2013

1.000

Ekzistirinela bereberuno ulavipe e thenseke bukyengo ano baza e polyuna statistikako sar si ini dikhlardo Kosovaryune krisiesko vash polyuno bereberipe

E komuna lela decisipya ( ano forma e afiramativuna bukyako) kay pe buhlipe e leipe pe buti lelola pe dikhipe o polyune bereberipe e RAE komunitetyengo

Leipe e decisiyengo ( konkluzioni) kotar KK

Dokumentya e decisipyengo thay verbeluneprocesya

Dreytoria vash Ekonomia thay Financie Komiteti vash politika thay financia KK

Komunalune konsuletyne jene

2010 –2013

/

74

9. Kultura, Medie thay informipe



Vahtesko periodi


Ashutingyona o stampipe e periodikune revistyengo vash o qhavore pe romani qhib

Adikergyona regularune khedipya e donatoryencar

May hari duy kedipya ano bersh

Verbalune procesya


Donatorya OCM

2010 –2013

9.000

Publikune penjaripya vash komunalune resursya emitingyona ini ano radio kova si yekhuno pe romani qhib

Sa o janglaripya ( tenderya , khedipya, penjaripya vash e buti, vash o resursya thyav) postiringyona ini pe romani qhib

Gendo e janglaripyango

Janglaripya Ofiso vash informipe


2010 –2013

/

Ekzistinena politike e tikaripe e pokipeyango vash leipe e kulturune obyektyenego ( tiknaripe e pokipesko leipe e kulturake kheresko, teatrosko thayv)

E komuna lela decisipya ( ani afirmativuni bukyaki forma) kay te tiknarel o partipicipe e leipe e buhlarde thanengo vash e kultura kotar e rig e RAE

Leipe e decisipyengi (konluzionya) kotar o KK

Dokumenti e decisisipesko thay verbalunoproceso

Dreytoria vash Ekonomia thay Financie Komiteti vash politika thay financia KK

Komunaluno konsulento

P4 2010 /

E komuna lela buti vash promovipe thay kustikipe e kulturune barvalipesko e RAE komunitetyengo

Organizinla kampanye vashkampanye promovipe thay kustikipe e kulturune barvalipesko e RAE komunitetyengo

May hari duy kampanye ano bersh

Materiyalya kotar o kampanye

Ofiso vash informipe Ofiso vash komunitetya

OCM 2010 –2013 1.000

Artistikuno komunitetithay zanatlie kotar o RAE janglargyona vash te vastinen o komunalune stimulipya thay iniciative vash promovipe thay garavipe e kulturune baravalipesko

Organizingyona kampanye vash janglaripe godi

May hari 2 kampanye ano bersh

Materialya e kampanyengo

Ofiso vash informipe Ofiso vash komunitetya

OCMKomuniteto e biznisesko ko

2010 –2013

1.000

75

Ulavgyona komunalune fondya vash ashutipe e kulturune iniciativyengo vash komunitetya

E komuna lela decisipe ( ani forma e afirmativuna bukyako) kay te alukinol e suma kotar 5.000 Eur ano bershvashashutipe e kulturune iniciativyengo vash RAE komunitetya

Leipe e decisipyengo (konkluzionya) kotar o KK

Dokumento e decesipesko verbelunoprocesya

Dreytoria vashKultura, Terna thay Sporti Dreytoria vash i Ekonomia thay Financa Ofiso vash komunitetyaKK

Donatorya 2010 –2013

25.000

E komuna ulavla thay vash siklipe e malipyune bukyengo kulturo-artistikune vash o RAE komuniteto

E komuna lela decisipe ( ani forma e afirmativuna bukyako) vash te ulavel than kola silen ani dispozicia vash keripe buti ano kulturune umalya thay artistikune e RAE komunitetyengo

Leipe e decisipyengo (konkluzionya) kotar o KK


KKOfiso vash komunitetya

Komunaluno konsulenti

2011 /

E komuna lela afirmativuno decisipe vash postipe e informaciengo pe romani qhib

O sheruno lela decisipe kay sah o informacie te postingyon ini pe romani qhib

Leipe e decisipyengo Decisipe KKKomunaluno konsulenti

P4 2010 /

Ani Dizaki Biblioteka o pustika pe romani qhib si ano yekh konsideruno gendo kola ini pherna o mangipe e RAE

1. O ofiso vash komuniteti identifikinla e literatura kotar o than thay regioneske thana 2. ZK janglarla vash interesipe e phikodeipesko e furnizipea e biblioteka e titulyencar pe romani qhib3. Biblioteka e Dizaki ini pe avipe furnizingyola e titulyencar pe romani qhib

1. Identifikisale may hari se 100 titule pe romani qhib 2. Decisingyola vash publikuno janglaripe3. Alosargyola thay kontraktingyona o jenen kola ka furnizinen o pustika thay ovla furnizipe

1. Lista e titulyengo2. Publikuno janglaripe 3. Forma e variabuliesko e listako vash furnizipe

Ofisi vash komunitetya Ofis vash prokuroria

Donatorya 2011 5.000

Dengyola phiko vash iniciative e stampipesko e romane kreatoryengo thay yaver kreatorya vash o roma

1. ZK janglarla o sikavipe e interesesko vash te del phiko e pustikyengo kotar o romane kreatorya 2.Stampingyona pustika pe romani qhib

1. Decisingyona publikune janglaripya 2.Angloalosargyona kontarktingyona o kreatorya , iklona may hari 2 pustika ano bersh

1. Publikuno janglaripe 2. Forme variabulipesko thay pustika

Ofiso vash komunitetya Ofiso vash prokuroria

Donatorya 2011 -2013 5.000

76

Prizreni centro vash romano komuniteti dela phiko vash tradicionaluno festivali e romane kreatoryengo vash o arti

E komuna lela decisipe ( ani afirmativuni bukyaki forma ) vash ulavipe e e sumako may hari se 500 EUR ano bersh vash te del ashutipe e tradicionalune festivalesko vash RAEkreatorya

Leipe e decisiyengo (konkluzionya) kotar KK


KKOfiso vash komunitetya

Komunaluno Konsulenti

2011 2.500

Muzikyune asociacie silen kobar mangle muzikake instrumentya kola karakterizienenae romani kultura

1. O ofiso vash komunitetya hraminla e lista e inventareski vash furnizipe 2. ZK janglarla o interesipe vash furnizipe e muzikake instrumentyencar 3. O asociacie furnizingyona e muzikake instrumentyencar

1. Identifikisale may hari se 10 instrumentya 2. Decisingyola publikuno janglaripe 3. Alosargyola thay kontraktingyola o jeno kova ka furnizingyola thay agoringyola o furnizipe

1. Lista e instrumentyengi 2. Publiukuno janglaripe 3.Forma e variabulipeski , kontarta lista e furnizipeski

Ofiso vash komunitetya Ofiso vash prokuroripe

Donatorya 2011 5.000

Formiringyola Komunitetyuno Centro vash e Kultura

E komuna lela decisipe ( ani afirmativuni forma ) vash ulavipe e lokalesko vash o Komunitetyuno Centro e Kulturako , koya si te resursinel sar ofiso vash garavipe thay promovipe e kulturune barvalipesko thay identitesko e romane komunitesko

Leipe e decisiyengo (konkluzionya) kotar KK


Dreytoria vashKultura, Terna thay Sporti Ofiso vash komunitetyaKomunaluno Konsulenti

Kulturune Organizacie kotar o RAE komuniteiti OSC kotar o RAE Donatorya

P2 2011 /

Mediyune Debate (TV & radio) vash prezentipe e puqipyango vash o interesi e RAE komunitetyengo te ovel kobar manglo

O komunalune ofisiyalune jene lena kotor ano debate odola mediyune organizime kotar o ofiso vash informipe thay organizacie e civilyune malipesko

Organizisale may hari se 3 debate ano bersh

Mediyalune rekordipya

Ofiso vashinformipe

OCM 2010 –2013

1.500

77

Identiteti thay garavipe e kulturune barvalipesko siton garavde thay promovime

1. Organizingyola nilayuni skola vash e qhib, kultura thay romani historia 2. Organizingyola kursya vash profesionaluno muzikako ( skala ejanipesko e amaterryune instrumentalistyengo) 3. Formiripe e muzeyune kotoresko e romane zanatliengo thay tradiciako 4. Ashutingyona foklorune asambleistya e tradicionalune uravipyencar thay muzikake instrumentyencar 5. Ashutingyona o aktivitetya e Foklorikane asambleesko

1. Organizisali nilayune skola 2. Oraganizisalo kursdi vash muzikako edukipe 3. Formirisalo thay adaptisalo o muzeyuno kher 4. Ashutisalo o foklorikiano asamble 5. May hari yekh aktiviteti ashutingyola ano bersh e foklorikane asambleesko

1. Raportya kotar o trenerya-sikavne 2.Lista e som jenengi3.Decisipe vash formiripe e muzeyune kheresko4. Lista e uravipyengi thay sheyengi kola furnizisale 5. Konkluzie

Dreytoria vashKultura, Terne thay Sporti DKA

ZKKOCMDonatorya

2010-2013

1. 6.0002. 3.0003. 5.0004. 12.0005. 6.000

10. Leipe kotor thay Politikuno Reprezentipe





Reprezentipe e ashkalyuno thay ejiptasyuno komunitetyengo ano Ofiso vash Komunitetya

Ano khedipya kola silen keripea e komunitetyencar ashlkalie thay ejiptasya khargyona ini akala komunitetya

Gendo e adikarde khedipyengo

Verbalune procesya

Ofiso vash manushikano hako Ofiso vash komunitetya

/2010 –2013

/

E komuna prioritizinela o aktivitetya e ZK vash polyuno bereberipe , terne DNj, DF, thyv, diklaripea o bujeti vash olenge programyune aktivitetya

Ofiso vash manushikane hakya, e asistencaha e organizipeski CM planifikinla o bujeti vash o programyune aktivitetya

Hramipe e bujetesko Dokumenti ie bujetesko

Ofiso vash manushukane hakya

OCM2010 –2013 /

Grupe e konsultatyngo e komunaluna asambleako konsultinena e lideryen kotar o komunitetya thay civilyuno malipe kotar o RAE komuniteti

O parlamentarune grupe organizinena regularune khedipya e liderynecar kotar o komuniteti ano obyekti e komunako thay ano mahale kote beshna o RAE komunitetya

Gendo e adikerde khedipyengo

Verbaluno procesi Konsultantya e komunaluna asmbleako

OCM2010 –2013

/

78

Ekzistirinla konsultativuno komiteti vash o problemya kolencar arakhlona o RAE komuniteti

Formiringyola konsultativunokomiteti vash o RAE komuniteti

Ofisi vash komunitetya adikerna ad/ hoc khedipya e konsultatyencar vash o RAE komunitetya

Verbaluno procesiOfiso vash komunitetya /

2010 –2013 /

May buderuno ledeipe e komunalune sherunencar thay politikune reprezentyencar kotar o RAE komuniteti

Organizingyona khedipya thay truyale mase e partiyencar kotar o RAE komuniteti e komunakesherunea

May hari duy khedipya ano bersh

Verbaluno procesiKomunaluno sheruno

/2010 –2013

/

E komuna prioritizinelao rezultatya ikle kotar o avokyune aktivitteya e OCM RAE

Ofiso vash komunitetya sikavna o proioritetya ano regularune khedipya e konsultatyencar e komunake sherunea

Leipe kotor e ofisiyalunesko vash komunitetya ano khedipya e konsultatyencar e komunake sherunea

Lista e prioritetyengi Verbaluno procesi


E komunako konsulenti

2010 –2013

/

Konsulentya e mahalengo kotar o RAE komuniteti siton funkcionalune

Adikergyona regularune khedipya e mahalake reporezentynecar

May hari duy khedipya ano kurko

Verbaluno procesi Ofiso vash komunitetya

OCM 2010 –2013

/

Buderuno leipe kotor e dizutnengo kotar o RAE ano anipe e decesipyengo

1.Organizingyona kampanye vash leipe kotor e dizutnengo e RAE komunitetyngo ano publikune debate thay asambleake khedipya 3.Organizingyona kampanye e janglaripesko godi vash baryaripe e leipesko kotor ano alosaripe

1. May hari duy organizime kampanye organizime ano bersh 2. May hari duy debate ano bersh3. May hari po yekh kampanya angledo sasatardo komunaluno alosaripe

1. Materialya kotar e kampanya 2. Verbaluneprocesya 3. Matereiyalya kotar e kampanya

Ofiso vash komunitetya Ofiso vash o manushikane hakya Ofiso vash informipe

OCM2010 –2013

3.000

79

11. Siguria



Vahtesko periodi


Ano komitetya vash siguripe e unia e grupengo na si reprezentime o RAE komuniteto

Angashingyola o reprezenti kotar o RAE komuniteti vash siguripe ani unia

Agashimo si may hari yekh personi ano komiteti vash siguripe e uniako

Lista e som jenengo ano komiteti

Komunaluni asamblea

ZKK 2010 /

O mahale kote jivdinena o RAE komuniteti silen kobar manglo shevki

Identifikingyona o mahale kola silen publikuno shevki

Hramisalo o plani e thovipyengo e publikune shevkyengo ano mahale e RAE komunitetyengo

Raportya kotar o jevapyune organya

Dreytoria vash publikuno resursi

ZKK2010-2011 9.000

Patrulipya e policiako kote na si kobar manglo kote jivdinena o RAE komuniteti

Buderingyona o patrolipya e policiako vash te ovel may buderi siguripe vash o komunitetya

May baro frekuntipe e policiako

Raportya

Komiteti asvh uniako siguripe Policia e komunitetski

Sherune e mahalengo

2010-2013

/

Ano mashkar e komunitetyengo silen informacie vash garavipe thay siguripe e penalune atakyengo

Lenape kampanye e janglaripesko godi vash garavipe thay siguripe

Mayu hari duy kampanye vash Janglaripesko e godi

ano bersh

Materialya kotar e kampanya

Komiteti vash siguripe ani unia ZKK

OCM2010-2013

6.000

Egzistinena o lokalune konsultipya e siguripesko upral o mahale

Inicingyona formiripe e konsultipyengo lakalune vash siguripe

May hari 3 konsulencyune trupe formirime ano trin mahale

Decisipe vash formiripe e koncilengo vash siguripe

Komiteti vash siguripe ani unia

ZKK2010-2011

/

Municipality of Prizren

Action Plan

For integration of the Roma, Ashkali and Egyptian communities in Prizren municipality

Prizren, August 2010

81

Acronimes

MA Municipal AssemblyNGO Non-Governmental OrganizationCSO Civil Society OrganizationMCO Municipal Communities OfficeMDE Municipal Directorate of EducationRAE Roma, Ashkali, EgyptianATTA Academy for training and Technical AssistanceUNDP United Nation Development ProgramOSCE Organization for Security and Cooperation in EuropeIRC International Rescue CommitteeKFOR Kosova ForcesKFOS Kosova Foundation for Open SocietyASB Arbeiter Samariter BundAPEP Action Plan for Europian PartnershipMFE Mid-term Framework of ExpendituresSPZhK Overall Strategy for Development of Kosova, Strategjia e Përgjithshme për

Zhvillimin e KosovësTGAP Technical Group for Action PlanCSW Center for Social WelfareCRPK Civil Rights Program for KosovoPREBK United Roma Party of Kosova - Partia Rome e Bashkuar e KosovësIRDK New Democratic Initiative of Kosova - Iniciativa e Re Demokratike e KosovësPDAK Democratic Ashkali Party of Kosova LDK Democratic League of Kosova RTK Radio Televisioni of Kosova

82

Acknowledgements

The development of this Strategy was a common effort of the various institutions of the Municipality of Prizren, Kosovo Foundation for Open Society (KFOS), Academy for Training and Technical Assistance (ATTA), civic society organisations from RAE communities and other NGOs, representatives of the three Communities, UNDP, Swiss Caritas and the OSCE Mission in Kosovo, who jointly coordinated the development process of the strategy.Therefore, the Municipality of Prizren deeply thanks parties involved in action plan’s drafting, specifically the KFOS and ATTA for their close cooperation, generous and highly qualitative assistance that helped develop this strategy.Our thanks are extended in particular to the representatives of Roma, Ashkali and Egyptian communities who participated in drafting of this Action Plan, without their expertise and commitment it would have been impossible writing the strategy.

83

Introduction – Executive summary

The intention of the Municipal Action Plan for Prizren Municipality is to promote and strengthen the protection of rights of Roma, Ashkali and Egyptian communities and their full integration into the Kosovo’s society. This document also ensures that the legislation is consistent with the international human rights standards. The aim of this plan is to actively promote the strengthening of the democratic institutions and the rule of law, specifically through dialogue and establishment of the institutions for implementation of Roma, Ashkali and Egyptian communities’ rights. Additionally, this document aims at gaining support, increasing the co-operation of all interested groups and encouraging the NGOs work representing interests of Roma, Ashkali and Egyptian communities.The commitment of the Republic of Kosovo’s Government has been expressed through the vision for Roma, Ashkali and Egyptian communities integration into the Kosovo’s society by declaring: “The Republic of Kosovo, an independent, sovereign, free and democratic state that will implement and respect all international standards of Human Rights and where all communities will be able to live without fear, will enjoy equal opportunities and will uphold the vision of building a joint future”.The municipality of Prizren, following the government’s policy for improvement of ethnic minorities’ position has also expressed its commitment through declared vision: “Prizren the municipality of all its citizens, a knowledge and inclusive society, respecting diversity, fully integrated into European trends, offering equal opportunities for personal development of all individuals of Roma, Ashkali and Egyptian communities, who in return contribute to the sustainable economic and social development”.On February 17th, 2008, the Assembly of Kosovo endorsed the declaration of independence declaring Kosovo an independent and sovereign state and representing the aspirations to build a free and democratic country that would implement and respect the highest international standards of human rights and where all communities can live without fear, enjoy equal opportunities and embark on the vision of building a joint future. These aspirations were reflected and embodied in the Constitution of Kosovo that was endorsed on April 9th, 2008, and entered force on June 15th, 2008.This Constitution embodies the highest standards of human rights and pays special attention to minority communities in Kosovo. Chapter III of the Constitution, dedicated completely to the rights of communities and their members, notes that in addition to basic human rights and freedoms the minority communities also enjoy special rights as specified in the Constitution. The specific articles on minority rights specified in the Constitution of Kosovo is evident proof of the good will of the Republic of Kosovo to enable every citizen of Kosovo regardless of their ethnicity to live in freedom and full dignity in the territory of the Republic of Kosovo.As part of the commitment to guarantee a good life for all communities, the Municipality of Prizren pays special attention to Roma, Ashkali and Egyptian communities which are officially recognized as specific communities by the state of KosovoThe Action Plan for Integration of Roma, Ashkali and Egyptian Communities consist an important contribution in efforts of the Prizren Municipality to build a tolerant and reconciliation climate and mutual respect of different communities. The Action Plan explains activities for improving ethnicities’ position more as wealth rather than an obligation, when correctly understood and implemented. It is rather a result for respecting values of diversity and tolerance, which are basis of most democratic societies.

Principles

The Municipality of Prizren is led by the principle of integration at equal footing and pledges to guarantee the respect for the identity and national background of members of these three communities,

84

at the same time fighting all forms of discrimination.With the aim of implementing as quickly as possible the principles and oaths of the Constitution of the Republic of Kosovo, the Municipality of Prizren pledges to use affirmative measures in order to quickly improve the situation of the three communities.In full accordance with the Constitution of the Republic, the Municipality of Prizren will strictly abide to a policy of equal opportunities, social inclusion and antidiscrimination.Prizren Municipality will follow a participatory approach and will include these communities’ representatives and civil society in Strategy’s implementation and monitoring phases – as they were included in Strategy’s development process.

The Action Plan Drafting Process, Methodology

The Action Plan drafting process for Roma, Ashkali and Egyptian Communities’ Integration in Prizren commenced in June 2009 with the support of KFOS. At the beginning, a workshop has been organised with the wide participation of all stakeholders, including representatives of the three communities. The main problematic issues that should be addressed by the strategy have been identified and widely analysed divided in fields.The Action Plan is referred to the Strategy for Integration of Roma, Ashkali and Egyptian Communities in the Republic of Kosovo 2009-2015, approved by the Government of the Republic of Kosovo on 24 December 2008. The Action Plan for Implementation of the Strategy for Integration of RAE Communities was used as a guideline for drafting the Action Plan for Prizren Municipality, which was approved by the Government of the Republic of Kosovo on 23 December 2009.Eleven fields to be tackled by the central and local level authorities have been identified in these strategic documents. The Prizen Action Plan is referred to these 11 fields. Each field has been addressed separately in details and concrete activities, indicators, responsible actors, supporters and the anticipated budget from local government, donors and civil society organisations have been identified.A working group for drafting of the Action Plan for Municipality of Prizren has been established, comprising from the representatives of Communities, Civic Society, NGOs, International Governmental Organisations, UNDP, Swiss Caritas and respective municipal institutions (MRO). Additionally, the representatives of these communities from other municipalities have been consulted, as well as other municipalities of the Republic of Kosovo, where the best practises examples have been incorporated in order to create a sustainable, useful and functional Action PlanRoundtables and workshops served already in the preparatory phase successfully the purpose of involving a broad range of actors from the government and the communities. This approach established safeguards that the strategy will be successfully implemented and will find the support of the society-at-large.The used methodology was through the planning and participation, respectively through the logical framework and its planning tools. This working group has reviewed the results of all initial workshops by defining explicitly the successes, weaknesses, opportunities and threats related to the integration of Roma, Ashkali and Egyptian Communities and risks connected with the integration of these communities in Prizren municipality derived from the Government’s strategy. The goal of this Action Plan is to contribute in strengthening the position of Roma, Ashkali and Egyptian Communities in Prizren Municipality, to be respected as equal citizens, to enjoy all basic rights and not to be a subject of any kind of discrimination. Therefore, the Action Plan determines the rights of Roma, Ashkali and Egyptian Communities for equal participation in all structures of society including in politics and economy of Prizren.The development process of the strategy has followed the participatory approach based on rights and adhered to the following guidelines:

85

1. The strategy has been developed in a participatory approach, involving both representatives of the relevant municipal authorities and of the three communities.2. The communities shall be involved in the implementation and monitoring of the strategy.3. Both the development of the strategy and its implementation has to be seen in a wider context. Other Municipalities initiatives or relevant international initiatives constitute points of reference.4. The Strategy does not intend to replace general “mainstream initiatives”, but to complement them. Consequently, the strategy follows a mainstreaming approach whenever possible, complemented with affirmative actions whenever necessary.5. The recommendations of the Council of Europe, the OSCE Action Plan for Roma and Sinti in the OSCE Region as well as recommendations of the United Nations and of the European Union constitute important guidelines for the development and implementation of the strategy.6. A sincere and realistic implementation of the strategy based on identified financial resources is a key to the improvement of the situation of Roma, Ashkali and Egyptians.The inclusion of the implementation of the Strategy as one of the priorities into the European Partnership Action Plan (EPAP), or into the Kosovo Development Strategy Paper (KDSP) and Medium-Term Expenditure Framework (MTEF) as well as relevant provisions in the Kosovo budget and Prizren Municipal Budget constitute guarantees for a sincere and realistic implementation.7. The Municipality of Prizren shall establish an appropriate mechanism for implementation of this Action Plan.

Institutional Arrangements for the Implementation of the Action Plan

Institutional overseeing and co-ordination of the Action Plan on Implementation of the Integration Strategy of Roma, Ashkali and Egyptian communities in Prizren municipality will take place at three levels. The daily implementation will be conducted by the respective directorates, the Human Rights Office, other municipal bodies in co-operation with local and international partners from the civic society. A technical working group will be established and will function as the Action Plan Technical Working Group (APTWG), which will be responsible for the implementation of the Action Plan, examination of policies, continuous monitoring, harmonising and co-ordinating investments of stakeholders, municipality’s and donors.The technical working group shall cover all fields aiming at efficient implementation of action plan’s activities and the fulfilment of the anticipated objectives.Co-ordination. The co-ordination is one of the main functions of the APTWG as the result of the cross-sectoral nature of the action plan. The APTWG shall coordinate the work between different municipal bodies. It shall also co-ordinate the work between municipal institutions and donors, specifically the technical level in order to prevent potential duplications of programs or projects. At the same time, shall ensure that financial and decision making resources accept obvious improvements, which are reflected in successful action plan implementation. The co-ordination improvement shall stimulate the identification of connections and additional resources between government and donors, as well as sectors, helps efficient co-ordination and division of insufficient recourses. The co-ordination shall enable the direction of recourses towards priority fields and undertaking of joint initiatives, reviews and thematic studies, evaluation of specific projects and sectors in general. At the end, the APTWG shall co-ordinate and realise connections between municipal structures, donors and NGOs through: submission of periodical reports, communication over issues requiring political decision without delays when facing challenges

86

that require prompt action as well as communication of necessary changes of approved action plan document.Information Sharing. The APTWG shall serve as an information sharing platform between municipal organs, donors and NGOs. Shall ensure a dialogue between daily implementation of action plans activities and monitoring of public policies implementation levels in general. The APTWG shall serve as a forum for information collection and distribution in creative forms through thematic meetings, presentation of projects and programs implemented in different phases as well as presentation of achievements and successes of different actors. Monitoring and Evaluation. The APTWG shall monitor and assess progress against goals, objectives and indicators outlined in the Action Plan document. It will also collect and analyze the data delivered by the involved stakeholders and projects implemented by donors. The data and analysis will be published on quarterly basis. The technical group will also draft six-month progress reports and the annual report, which will be presented to and approved by the Municipal Mayor. Reports will be published on the electronic webpage of the Prizren municipality with specific link.Public Information. The municipality of Prizren in order to continuously increase the transparency and accountability in front of its taxpayers and international partners stipulates that it is necessary to keep the public informed regarding the progress of the action plan implementation. In order to respect this obligation the municipality of Prizren shall create a sub-webpage with uploaded action plan, referring strategies, as well as all progress reports and adequate decisions, which will be taken by the municipality in regards to the action plan implementation. A required space will be given to the information over initiated projects and programs from the municipality, donors and NGOs that are contributing in fulfilling action plan’s objectives. Special space will also be given to the action plan’s periodic evaluation reports, studies, researches and calendar of activities.

87

Roma, Ashkali and Egyptians in the Municipality of Prizren

It is well known that throughout Europe, Roma Ashkali and Egyptians have been subject to discrimination for centuries. Even today they face discrimination and racial stereotypes and are in the narrow cycle of discrimination, poverty and exclusion, and remain one of the most vulnerable minorities in Europe. All social and economic indicators clearly highlight this miserable fact and we underline the difficulties of living conditions of poorest and undeveloped communities.Kosovo is no exclusion in this regard and as all over Europe, Roma, Ashkali and Egyptian communities are unfortunately discriminated and among the poorest and most vulnerable communities in Kosovo with the least perspective for a better life and future. The destructions of the war in Kosovo and the prolonged process of resolving the country’s final status has further aggravated the economic and social situation of Kosovars and has especially touched the most vulnerable groups of society, including these three communities. In the Municipality of Prizren are living approximately 5.000 – 5.500 residents belonging to Roma, Ashkali and Egyptian communities. 80 % of the community resides in urban area of the city, declared as Roma. This community in Prizren is located in five ethnically clean quarters and seven other mixed quarters with Albanian, Turkish and Bosniak Communities. Roma, Ashkali and Egyptian Communities are dispersed also in 12 villages of Prizren Municipality, with 10 % declared Ashkali and 10 % declared Egyptians. Political Representation. The RAE Communities in Prizren Municipality have their representatives and political leadership. Roma as majority of the RAE Communities are represented with PREBK political party, operating at the central level with its headquarters in Prizren. The Ashkali Community is being represented with PDAK, while Egyptians with IRDK. Earlier, Romas were represented at the Municipal Assembly of Prizren but during the last municipal elections lost their representation due to the insufficient number of required votes. Fortunately, in last municipal elections a female Roma Community candidate gained a seat at the municipal assembly as the member of the LDK party, which is currently in opposition. She is expected to represent also the rights of her community. Roma are represented also in other municipal structures like Municipal Community Committee, Mediation Committee, Municipal Community Office and in the Committee for Security and Communities.Civic Society Organisations. The organisations of the Civic Society among RAE Communities are very active in representing community interests and needs in all spheres of life. There are five organisations functioning as the NGOs in Prizren Municipality. These organisations are mainly implementing education activities for RAE communities, as well as children rights, gender balance, culture, folkdance, theatre, returns, reintegration and other fields relevant to the communities. All these civic society organisations deriving from communities in one way or another are co-operating with municipal institutions, as well as with respective ministries and with local and international NGOs. Integration of RAE Communities. The Municipal Assembly of Prizren since the beginning has developed a suitable climate for sincere cooperation with all relevant institutions and mechanisms in Kosovo aiming at improving living conditions of citizens, regardless their ethnic background, religion, race, social or political affiliation. Although the RAE Communities are remaining behind the general trend of integration in Kosovo, no one can say such a thing for Prizren Municipality. Indeed, the RAE Communities are accommodated adequately in all spheres of municipal life and are treated as equal citizens with all other communities. Education. Due to the lack of education in native language over 90 % of children from this community are attending classes in Albanian language, 5 % in Bosniac and 5 % in Turkish. Intellectuals from these communities pay special attention to education and compared to other fields education is considered as a top priority. In the post war period many children remained without regular education. Therefore, through organised campaigns from Roma, Ashkali and Egyptian intellectuals supported by the different organisations

88

like DKA and IRC, a considerable number of pupils have returned to schools. These pupils continued their education through intensive “Catch Up Classes”. Similar projects have been supported by the Municipal Return Office and the DKA for three years in a row and technically assisted by the organisations of the RAE communities.Media. In post-war period these communities did not have any media outlets, print or electronic. Ashkali and Egyptians, compared to Roma, are Albanian speakers and were able to follow at that time the developments in post-war Prizren. Identified as a serious issue, Roma intellectuals supported by all sides took initial steps to tackle this matter and as a result today we have very developed media outlets compared in the region. The establishment of Roma language editorial in RTK was a first step. Afterwards, the broadcast of informative programs continued at commercial Radio TV “Yeni Donem”, now “Balkan TV”. It was continued with the establishment of Roma language editorial in “Radio Prizren”. Currently, there is a 24 hours Roma language radio station “Romano Avazo”. There is also an interest of local commercial media outlets to form editorials in Roma language. There is also a local magazine “Yekhipe” and several periodicals for children in Roma language. On the other side, Roma Intellectuals started to translate different publications from Albanian and International literature. Infrastructure. The locations where the RAE communities’ members are residing in the post-war period have been characterised as places with difficult access to the infrastructure. The municipality of Prizren in order to respect the principle of ethnic equity has implemented several projects, like for example the construction of the sewage system in Roma Mahalla “Jeta e Re”. The municipality in this case used a waiver to its policy for 50% community’s participation in projects due to the bad social and economic situation of beneficiaries. It has been continued with other projects, as allowed by the municipal budget, in the fields of education, culture and health. International organizations have also supported the needs of the communities and have jointly implemented various projects with the municipality, which are being implemented even today. Over 10 infrastructural projects have been implemented, including the construction of the water supply and sewage systems and paving of roads with concrete cubes etc. Due to the lack of human resources for identifying infrastructural needs, a subgroup for infrastructure has been established in partnership with Swiss Caritas and RAE NGOs. In cooperation with the Municipal Return Office and Municipal Directorate for Communications several projects have been implemented with joint financing.The Municipal Return Office, respectively the Officer for RAE Communities has in disposition various infrastructural projects as a result of interaction with residents and representatives of different quarters. Similar projects will be implemented based on municipality’s available funds, donors and other international organisations. Social situation. The social situation of RAE communities is unfavourable and it’s for society’s and municipality’s concern. There is number of families included into the social assistance scheme, but according to the MRO there are also a number of families who do not meet the criteria for receiving social assistance but who are in difficult social situation. The MRO is monitoring the situation and conducts the distribution of aids coming from different local and international organisations in form of nutrition materials, or clothes. In order to ease difficult social situation of these communities the MRO every year allocates financial means from the office’s budget for supplying families with firewood. Housing. In order to construct and reconstruct houses the municipality of Prizren has approved the projects of Swiss Caritas targeting 55 beneficiary families from RAE communities in Prizren municipality. Seven houses were also constructed from the municipal budget respectively from the Directorate for Development. The international organisation ASB in cooperation with the MRO has constructed 25 houses for beneficiary families from RAE communities where the indigent families have already occupied houses and solved their sheltering problems. With the help of different organisations 111 houses have been constructed with 723 beneficiary families.Return. Number of returned families in Prizren municipality it’s not big. 8 spontaneously returned

89

families during the past period have been challenged with the lack of sheltering. The municipality of Prizren has allocated municipal properties for the construction of dwelling buildings for returnees and offered its assistance in providing ownership documents and construction permits. The main challenge remains the lack of necessary finances for buildings’ construction. Besides, 5 additional families have returned to the city, out of which two families were forcibly repatriated. The UNDP and ASB have constructed houses for these families.Security. RAE communities in Prizren do not feel threatened or endangered, therefore there are no families being protected by the police or KFOR. The RAE communities in Prizren Municipality enjoy freedom of movement and access to all local governmental or public institutions. The implementation of this document shall mobilise all relevant structures and open the road for full integration of these communities, an integration that will enable protection, promotion and development of their identity, traditions and culture.

90

Political Context and reference documents

The strategy has to be seen in context of other important policy documents both in the Republic of Kosovo and at international level. The strategy recommendations do not intend to replace general policy documents, but to provide for additional useful and realistic recommendations on how the situation of the three communities can be improved in all relevant sectors.All other relevant general strategies or general policy documents of the Government of the Republic of Kosovo, which are being finalized, such as: the development of the 2009-2013 strategy and the manual for sustainable returns by the Ministry for Returns and Communities and which address the position of these three communities, will take into account the Strategy for the Integration of Roma, Ashkali and Egyptian Communities in Kosovo.Furthermore, The Constitution of the Republic of Kosovo and the Law on the protection and promotion of the rights of communities and their members in Kosovo (NO 03/L-047, 13 March 2008) include provisions on the introduction of affirmative measures which are indispensable to improve the situation of Roma, Ashkali and Egyptians.Until January 2007, the European Union produced a considerable amount of resolutions for Roma Community (seven from European Parliament4 and three from Council of European Union5), excellent European Reports6, and since 1984 the Council of Europe in Strasbourg has produced over 500 documents related to Roma Community, respectively their involvement in various social fields The Constitution of the Republic of Kosovo has placed human rights and community rights at the centre of attention; in fact it has dedicated all of chapter three to community rights which in detail unfolds the special rights enjoyed by members of minority communities in the Republic of Kosovo. In addition, specific anti-discrimination provisions are provided in international Conventions applicable in Kosovo, most relevant of these are (a) The Universal Declaration on Human Rights, (b) The European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and its Protocols, (c) The International Covenant on Civil and Political Rights and the Protocols thereto, (d) The Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination, (e) The Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, (f) The Convention on the Rights of the Child, and (h) The Council of Europe’s Framework Convention for the Protection of National Minorities. Moreover, the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights is applicable in Kosovo. These international standards provide a broad protection framework for individuals and community against discrimination.Moreover, in line with international and European standards the Kosovo Government adopted the Anti-Discrimination Law on 30 July 2004 (Law No. 2004/3) and the Administrative

4European Parliament Resolution on Roma Situation in Community (1984); European Parliament Resolution on Children Education, parents who do not have permanent residence (1984); European Parliament Resolution against illiteracy and Children education, parents who do not have permanent residence (1989); European Parliament Resolution on Roma in Community (1994); European Parliament Resolution on discrimination against Roma and Sinti (1995); Resolution on Roma and Sinti situation in European Union (2005); Resolution on situation of Roma and Sinti women in European Union (2006).5Resolution no.89/C 153/02 of Council of European Union on education dispositions for Roma children (1989); Resolution of the Council and Ministries of Education inside of the Council for dispositions of education for working children (1989); Resolution of the Council and representatives of the member states; Governmental meetings inside of the Council for education systems for treating the problem of racism and xenophobia (1995). 6Support of EU for Roma Community (2002); The situation of Roma in enlarged Europe (2004); Employment and Social Issues; The review of the PHARE assistance of European Union for Roma minorities (2004); Protection of minorities in EU from the EU network of independent experts for fundamental rights (2004); Equity and non-discrimination annual report; Employment and social issues –main opinions 2005: Access to Justice.

91

Instruction for its implementation (No.4/2006). The purpose of the Law is to prevent and combat discrimination, promote effective equality and to enforce the principle of equal treatment of all citizens of Kosovo under the rule of Law (Art. 1). The law is based on the three following principles: equal treatment, fair representation, good understanding and interethnic tolerance.

Description of the fields of the local action plan

1. Anti-discriminationThis field touches the issue of discrimination and intends to identify legislative and executive mechanisms for its fighting. The municipal government is committed to prevent this phenomenon in all ways consisting with the applicable laws. This issue will be analysed in details and citizens’ and civic society’s opinions and objections will be taken into consideration. Special emphasis will be given to the harmonising of activities with objectives of National Strategy for Roma, Ashkali and Egyptian communities’ integration. The anti-discrimination issue was part of many public debates with active participation of relevant municipal officials, who gave their opinion on implemented activities, which can prevent discrimination and promote the protection of elementary rights of all citizens with special focus on Roma, Ashkali and Egyptian communities. Therefore, through implementation of above mentioned objectives the commitment of local institutions in preventing discrimination at municipal structures is emphasised.According to the applicable laws in Kosovo, all local and central institutions are obliged to establish and support anti-discrimination policies. For this reason, the Municipal Assembly of Prizren supports this field as one of the ways to protect citizens, especially Roma, Ashkali and Egyptian communities from potential municipal officials’ discriminatory behaviour. At the same time we highlight the necessity of interaction of civic society’s representatives with municipality against this phenomenon.

2. EducationThe municipality of Prizren, respectively the Directorate of Education and Science is interested and committed that none of the children remains outside of education process. As part of this action plan, local government is interested to tackle four main challenges of RAE communities: pupils’ irregular school attendance; learning quality, security and informal education. In order to increase the attendance, the Education Department will undertake several activities like the organisation of awareness campaigns, supplementary classes, distribution of packages with didactic materials, engagement of mentors, refurbishment of playgrounds in order to make schools attractive to pupils, organise various courses for maturity and national tests, refurbishment of sport fields, offer scholarships for these communities, securing mentors and tutors, organising regular meetings with the police and with the Municipal Community Safety Council and other activities with the purpose to affirmatively offer equal access to education to the pupils of these communities.

3. Employment and economic empowerment The Municipality of Prizren wants to tackle issues important for the employment of Roma, Ashkali and Egyptians communities’ members. Roma, Ashkali and Egyptian communities same as other communities are affected with a high rate of unemployment. Many members of the communities are relying on social assistance and live in very difficult conditions. The workers have been mainly employed in agricultural sector, craftsmanship and physical workers. Several members have been employed in public sector mainly in low positions due to the lack of qualifications. The main employment challenge for these communities is the lack of educated human recourses that were affected with high interruption rate of education in the past. Although, the Regional Employment Office is organising six-month training courses (the

92

youngsters have higher chances for employment in the fields of administration, information technology and mechanics) there are few members from these communities interested to participate.A considerable number of children from these communities are used as informal labour force leading to their premature interruption of education. Therefore, the municipal assembly through its respective organs wants to increase the awareness of local businesses against children employment, as well as to support those business that offer jobs to eligible workers from these communities. Based on the applicable laws, the municipal structure must reflect the ethnical structure of people living in the municipality. Therefore, the Municipal Assembly during hiring wants to find ways to priorities applicants from these communities.

4. Health and Social Issues. This field includes social and health context and raises the awareness for the position of Roma, Ashkali and Egyptian communities’ members. It is worth mentioning that the Municipal Assembly gives a big importance to social and health issues, since this is one of the sustainable ways of decreasing poverty at the municipal level. Weak health of citizens influences other social flows, because it affects children to sell their belongings and orientate towards buying only elementary goods like food and clothes, and at the same time prevents development of other economic spheres. Also applicable laws instruct municipal structures to have more sensitive approach towards these communities depending on local characteristics and circumstances.The Municipal Assembly in co-operation with other organisations that are dealing with health and social issues wants to have coherent actions consistent with local and central level activities of. Successful actions require long-term engagements of governmental and non-governmental structures as well as to explore financing possibilities besides from municipal consolidated budget also additional funds from donors present in Kosovo.

5. Housing and Informal Settlements The aim of this field is to determine administrative rules and procedures for informal settlements and social housing programs’ distribution, administration and planning in order to create adequate living conditions for Roma, Ashkali and Egyptians communities. At the same time, the municipal assembly within its responsibilities wants to alleviate the integration of these communities at municipal level. One of the municipal priorities is to secure and support city shelters in order to offer lodging and protection to children and women who are victims of the domestic violence. It has been proven that the women and children of Roma, Ashkali and Egyptian communities are mostly affected from domestic violence due to the difficult economical situation. Therefore, higher commitment for protection of their rights is required. In Prizren municipality there are several areas that can be considered as informal settlements with higher representation of Roma, Ashkali and Egyptian communities. The municipal officials during visits have witnessed these communities live in difficult infrastructural conditions. In most of the cases houses are constructed in municipal land and without construction permits. Urbanisation of these houses has been conducted very quickly, improperly and unprofessionally. Living environment is deteriorating from inadequate conditions that are endangering the health of residents. Therefore, the municipality has intervened several times in order to improve the infrastructure, sewage, water supply system and roads. At several cases, the officials of the Municipal Community Office requested from representatives of the water supply company “Hidroregjioni Jugor” to keep under constant surveillance the quality of drinking water. However, the municipal officials are aware that the legalisation of these informal settlements must be made in wider plan and can be legalised only with initial approval of the Municipal Assembly. Hopefully, the determined objectives can be achieved with the approval of this plan.

93

6. Return and Reintegration.Since the Republic of Kosovo Constitution’s endorsement and Ahtisaari Plan approval, the commitment of local and central level institutions for protection and promotion of ethnic minorities’ rights living in Kosovo was emphasised. All political and executive levels have been obliged to work for the return of refugees and displaced persons from western countries and Balkans. According to the Municipal Return Strategy, Prizren Municipal Assembly is obliged to facilitate, organise and co-ordinate a sustainable return process at municipal level. At the same time, Prizren municipality is committed to create adequate living conditions for voluntarily or forced returnees. In order to have a transparent and sustainable return process, Prizren Municipal Assembly has established a Municipal Working Group on Returns and Reintegration. Its task is also to deal with return process of Roma, Ashkali and Egyptian communities’ members. During meetings between municipal officials and civic society’ representatives deriving from these communities was emphasised the importance of their inclusion into the municipal working groups on return. The necessity of preparing municipal structures for potential forced repatriation from European countries was also emphasised as anticipated by the Standard Action Procedures of forced repatriation. The municipal officials at several meetings with the representatives of the returnees have identified needs for youngsters’ cultural integration who have forgotten their native language due to a long stay abroad. A co-ordination of activities between civic society organisations and municipal officials is required for their easier integration into the society. Upon the approval of this document a request to the Municipal Working Group on Returns and Reintegration will be sent for incorporating suggestions in the municipal strategy.

7. Registration and DocumentsThrough the endorsement of the Republic of Kosovo’s Constitution also the United Nations Convention on the Rights of the Child has been ratified, stipulating civil registration on Article 7: that every child shall be registered immediately after birth and shall have the right from birth to a name, the right to acquire a nationality and as far as possible, the right to know and be cared for by his or her parents. Same document obliges states to create adequate conditions for child registration.Based on the observations of various local and international organisations the civil registration of Roma, Ashkali and Egyptian communities in Prizren municipalities is perceived as a challenge, which reflects to all spheres of social life. Civil registration is a procedure of collecting and registering the most important data of an individual from birth, marriage and decease. Persons without civil registration have limited access to their rights and public life. Prizren Municipal Assembly in co-operation with various foreign organisations in the past has supported civil registration of Roma, Ashkali and Egyptian communities’ members. On several occasions, Municipal Community Committee officials have met with family members in order to raise their awareness for registration’s importance and instructed about registration procedures. Municipal Community Committee’s survey identified main reasons for non-registration of Roma, Ashkali and Egyptian communities’ children. The reasons are: a) the lack of citizens’ awareness on legal obligations for children registration; b) Unawareness with registration procedures and the lack of supporting identification documents; c) costs for late registration of birth; d) birth delivering at home in order to avoid birth costs; e) movement to another location as consequence of the latest war and lack of relevant documents.It is worth mentioning that one part of Roma, Ashkali and Egyptians communities’ members live in informal settlements and do not posses ownership papers. Therefore, a dose of uncertainty among them has been noticed, which prevents their integration into the community. This issue is interrelated with other parts of this document and the Prizren Municipal Assembly is reviewing options for issuing ownership papers upon receiving central government’s instructions.

94

8. Gender IssuesThis field is also supported by the National Strategy for Gender Equality aiming at improving women position at local level and increasing women participation consistent with the Law on Gender Equality. The equality between male and female is one of the Municipal Assembly’s priorities and the Municipal Gender Equality Officer’s post was established. This strategy is in harmony with Roma, Ashkali and Egyptian Communities’ integration strategy and as a supplement gives special emphasis to difficult women’s position of these communities. This field is also a guideline that aims to become a useful and effective implementation tool attaining from above mentioned laws and documents aiming at empowering woman’s position and adequate participation in social and political life. In general it interlaces gender aspirations at municipal level and gives several guidelines on how to achieve them.Unfortunately, the position of Roma, Ashkali and Egyptian communities’ woman has aggravated from historical context crossed as a community in general and as such has reflected in females’ exclusion from social and political life. With creation of adequate conditions after the war, the women assemblies’ and informal associations’ activities from these communities commenced. Today we have several similar organisations operating and serving citizens of all ethnical background in Prizren.Women group co-ordinates and co-operates with similar organisations from other communities and as such are tackling important issues related to the gender equality promotion at local level. In order to promote gender equality at local level it is important to achieve above mentioned objectives aiming at interconnecting governmental and nongovernmental parties at local level and their actions’ co-ordination. Based on this coordination the women participation in social and politic life will increase as well as the transparency of mechanisms dealing with protection and promotion of woman’s rights

9. Culture, Media and InformationSeveral media outlets dealing with information of Roma, Ashkali and Egyptian Communities are operating in Prizren municipality. Radio “Romano Avazo” is a first radio station of its kind in Balkans covering not only Prizren municipality but also entire Dukagjini region. There is also “Yekhipe” local newspaper in Roma language dealing with the lack of literature and school texts in native languages. Radio Television of Kosovo also broadcasts 30 minutes programme with the same name “Yekhipe”. Unfortunately, most of these media outlets are challenged with the lack of funds affecting their normal broadcasting.There is a lack of activities regarding the promotion of Roma, Ashkali and Egyptian communities’ cultural heritage. Cultural assemblies are mainly self-financed with small support of local donors. Therefore, Prizren Municipal Assembly several times financed and supported the International Day of Roma celebrations including music and theatrical activities. It is necessary for cultural assemblies’ representatives from these communities to co-operate with municipal officials in municipal budget planning process in order to identify priorities and programs that can promote their media and culture.

10. Participation and Political Representation.Participation and representation of Roma, Ashkali and Egyptian communities in Prizren municipality is not at the satisfactory level, because political parties from these communities could not succeed to secure necessary votes for gaining a seat at the municipal assembly of Prizren. In this context, only one representative of Roma, Ashkali and Egyptian communities as part of the Democratic League of Kosovo succeeded for the first time in their history to represent her community in Prizren municipality. Roma, Ashkali and Egyptian civic society representatives expressed their readiness to cooperate with municipal authorities and welcome any joint initiative that can contribute in addressing important issues for these communities.In the past, the communities committee, which must represent all communities in Prizren municipality,

95

was unable to fulfil this legal obligation due to the lack of Roma, Ashkali and Egyptian communities’ members’ participation at this municipal body. It should be mentioned that current composition of the Communities Committee is in contradiction with the Law on Local Government, article 53.1, which clearly stipulates that “every community living in the municipality is represented at least with one representative at the communities committee”. That was not the situation in previous mandates, because beside the United Roma Party of Kosovo (PREBK) other representatives of the political parties and civic society from Roma, Ashkali and Egyptian communities did not delegate names of people that would be included at this municipal organ. It is worth mentioning that after the last elections better awareness of the political and civic society representatives has been achieved. Therefore, they have sent their proposals with names to the municipal assembly for their participation at the communities committee. In order to improve citizens’ participation in decision making processes, the Municipal Assembly has authorised its spokesperson as responsible and contact person for civic society and at the time shall direct all requests and remarks to the relevant municipal mechanisms addressed from the representatives of the civic society.

11. SafetySince the pre-war and after after the war period the safety for Roma, Ashkali and Egyptian communities has improved, and communities did not face any case that could be evaluated as inter-ethnic incident. Roma, Ashkali dhe Egyptian communities are integrated in all social spheres at the local level and of them is facing safety problems such as freedom of movement or interethnic violence. Most of the communities’ representatives were not displaced since the end of the war and they’ve stayed in the town; freedom of movement these communities had enabled them to perfom daily functions.Amongst the problems identified during the meetings with representatives of these communities was that they don’t have their representatives in Municipal Communities Safety Council, and decisions endorsed during these meetings often times were not conveyed to the civil society representatives of these communities. Eventhough municipality was always open to proposals for nomination of the communities’ civil society representatives in this body; nevertheless it can not unilaterally nominate members of this body without the consent of the communities they represent. Therefore it will be up to the joint and regular activities of the communities’ civil society and municipal representatives to raise their issues in front of the local authorities.

Action Plan of the Strategy In the follow up we are presenting the 2009- 2013 Action Plan for Implementation of the Roma, Ashkali and Egyptian Integration Strategy in Municipality of Prizren.

96

1. Antidiscrimination

Measures Activities Indicators SourcesResponsible institution

Support Time frame

Financial sources

RAE communities are included in the municipal statute

1. The 5-6 member civil society working group is established with inclusion of the legal advisor2. Draft proposal is prepared3. Draft proposal is circulated amonst the all interest groups, finalisation 4. Draft is sent to the MA5. Public presentation of the draft

1.1. the group is established1.2. Criteria and rules of procedure of the group2. prepared draft3. Organisation of the meetings amongst the interest parties for compilation of the draft4. Protocoling5. Media campaign is organized

1.1.1. List1.1.2. Terms of Reference of the group 2.1. Draft document3.1. List of participants4.1. confirmation paper on receipt of the draft by the MA5.1. Campaign material

Institutions of local governance

CSO

Political parties represented in the MA

2010 –2011

/

Municipal activities on anti-discrimination are sufficient

1. Municipal Information office undertakes continuose campaigns on anti-discrimination2. Communities Committee twice a year reviews analysis on discrimination3. Human Rights Unit and Municipal Gender Officer organise twice a year reguar meetings with stakeholders

1. At least 1 campaign is organized per year2. Regular meetings are organized twice a year3. Sixth months working reports are presented and feedback is received form stakeholders

1.1. Media recordings and printed materials 2.1. minutes of the meeting3.1. Raports

Municipal Information Office, Municipal Communities Office, Human Rights Unit and Municipal Office for Gender Affairs of the MA

CSO 2010 –2013

3.000

97

Municipal Institutions supports initiatives for marking the celebrations of the RAE communities

1. Presidency of the MA (mayor) meets with representatives of the communities2. MDE organises school activities for marking of the communities celebrations3. Municipal officias take part in activities organized by the CSO and RAE communities

1. Organized meeting2. MDE releases information circular for schools to mark communities national festivities 3. increased participation of officials in activities

1.1. media broadcast and daily press 2.1. Circular document3.1. media broadcast and daily press

Presidency of the MA MDE Municipal officials

CSO RAE Communities

2010 –2013

/

Sufficient municipal budget allocation

Municipality takes the decision (affirmative action), to allocate sufficient budget for RAE communities from the municipal budget

Decision is taken (conclusion) from the MA

Document of the decision and minutes

Directorate for Economy and FinancesPolicy and Finance Committee of the MA

Municipal Assembly members

2010 –2013

/

RAE communities aware on identification of the discrimination

1. Organization of awareness campaigns for identification of discrimination2. Organization of field visits

1. At least 3 campaigns are organized per year2. at least 3 visits of the municipal officials are organized in RAE communities naighborhoods per year

1. Campaign materials and media recordings 2. Raports of the officials

Human Rights Unit Municipal Communities Office

CSODonors

2010 –2013

9.000

MCO annual reports are in the RAE communities languages

1. Municipal Information office due to lack of interpreter, hires interpreter for Roma language2. Raports are published in municipal web page

1. Engagement for interpreting services 2. Web page updated with information on the language of communities

1.1. Contract 2.1. Translated reports

Municipal professional service for translation

CSO2010 –2013

9.000

98

Functional mechanism for addressing the cases of discrimination exsists

1. MCO prepares the report on discrimination cases 2. Regular reporting in front of the Communities Committee and MA on undertaken activities

1. At least two reports prepared per year2. At least two reporting in front of MA per year

1.1. Raport2.1. Minutes

MCOMunicipal Gender Officer and Municipal Returns Officer

CSO 2010 –2013

/

RAE communities have sufficient education to exercise their civic rights and obligations in cases of discrimination

MCO in cooperation with Office of legal services organises campaigns that informs on provision of the free of charge legal consultations.

At least 2 awareness campaigns held per year

Campaign materials

MCOCommunities NGO-se

2010 –2013

3.000

99

2. Education

Measures Activities Indicators Sources Responsible institution SupportTime frame

Financial sources

Pupils attendance in schools is enhanced

1. Organization of awareness campaigns for children 2. Organization of continuouse activities/games are with preschool children 3. Organization of childrens visits to preschool and school institutions4. Organization of supplementary lessons with children5. Provision of the school bags and didactic material and toys for children in need6. Hiring the assistant / teacher 7. Organization of the courses for preparation for semi-mature and state mature8. Playground for children is set in exsisting center for children activities9. Organization of regular face to face and group meetings with parents10. Provision of the scholarship for pupils of the secondary and high schools11. Renovation of the sport fields for organization of sport activities

1. At least 2 campaigns organized per year2. Number of activities in the schools3. At least 2 visits per year organized4.Supplementary lessons held for at least two group of children per year5. At least 300 pupils per year are benefitiaries of the schoolbags and didactic materials6. 4 asisstants are hired 7. At least 2 courses per year are organized for preparation of the semimature and mature8. At least 2 playgrounds are set per year9. At least 4 meetings were held per year10. At least 10 schoolarships were provided 11. At least 2 sportfields are renovated

1.Campaign materials 2. School reports3. Raports from visits 4. Reports from the teachers5. List of pupils that benefited the school packs 6. Decisions for hiring the assistants7. List of participants in the course8. Technical receipt document9. Minutes from the meeting10. list of the schoolaship beneficiaries11. Technical receipt document

MDESchoolsMCO

Donors CSO 2010-

2013

1. 1.5004. 3.0005. 4.5006. 6.0007. 3.0008. 36.00010. 1.50011. 30.000

100

Quality of teaching has increased

Mentors and tutors provided to work with pupils and potencial students

Mentors and tutors hired

Decision and contract for hiring the mentors

MDESchoolsMCO

DonorsCSO

2010-2013

6.000

Safety in schools has increased

1. The needs for safety of the pupils are identified and addresed2. Organization of the regular meetings with police 3. Organization of the introductory meetings with school administration (directors, deputy, secretary, etc)4. Organization of the safety lecturing for children (with topics of concern facing the community living in its proximity i.e. trafick safety, etc)

1. The needs were identified 2. Number of the organized meetings with police 3. At least 10 meetings were organized per year4. Number of the lecturing held

Needs assessment document Minutes from the meetingRaports from lecturers

MCOMDESchools

Police CSO

2010-2013

1. 1.0004. 1.000

Informal education for parents organized

1. Identification of the needs for informal education 2. Special consultants hired (they are recruited from respective communities)3. Organization of attractive sessions for increasing the interest of the parents for regular attendance in the sessions (sewing courses, gastronomy, etc)4. Organization of the regular briefings after atractive sessions (consultations on health

1. The needs for informal education are identified2. At least two social consultants are hired3. At least 3 sessions organized per year4. At least 4 sessions organized per year

1. Needs assessment document2. Contract for hiring the social consultants3 & 4. Raports from lecturers

MDESchoolsMCO

CSO 2010-2013

1. 3.0002. 3.0003. 3.0004. 3.000

101

education, psycosocial consultations, anti-traficking, child laboring, maintaining and preservation of the mental health, etc)

Education resource center has being established

1. municipality provides space for establishment of the center2. Municipality provides managing personel for the center3. Municipality covers administrative costs of the center4. Municipality supports and monitors activities of the center

1. education resource center opened2. koordinator and maintanance staff hired3. Administrative costs are planed and covered4. center projects are financed

1. lsit of the benefitiaries of the center2. payrole and contracts of the staff3. Budget 4. Periodical reports

MDE Donors 2010-2013

18.000

3. Employment and economic opportunities

Measures Activities Indicators Sources Responsible institution

Support Time frame

Financial sources

Employment opportunities for inclusion of the RAE communities provided

1. Municipality offers benefitions for initiation of the new bussineses from members of the communities by providing their premises with symbolic rent2. Municipality decreases its tax for new bussineses that are established by the communities representatives3.Announcments for job vacancies are translated and published in Roma language

Decision taken by the Municipal Assembly

Conclusion Mayor / 2010 /

102

Bussineses are stimulated to engage workers from RAE communities

During the expression of interest/ tender, municipality recommends bigger inclusion of the workers from RAE communities

Decision taken in the board of advisors

Conclusion Mayor / 2010 /

Center for Social Work (CSW) and other institutions undertakes action for prevention of the child labor

1. CSW through inspectorate identifies children engaged in street labor 2. Together with CSW police is engaged ne prevention activities

1. Number of identified childer2. Number of preventive actions

1. List of identified children2. Reports / minutes

CSWDirectorate of inspections

police 2010 /

Market and labour needs assessment analyse exist

1. Hiring the consultant on needs assessment of market and labour is hired and drafting of the work labour offer 2. Presentation of the assement in public

1.1. contracted consultant 1.2. organized public meeting

1.1. Contract and the product1.2. List of participants

Office of the mayor or deputy mayor

/ 2010 /

Biggest number of the employees from RAE communities are equipped with regular working documents

Organization of the awareness campaigns with business community

At least two campaigns per year

Campaign material

Office for gender equality CSO

2010-2013 3.000

Work labour from RAE communities is qualified

1. Drafting the programs for professional enhancment 2. supporting the implementation of the programs for professional enhancment through fund allocation3. Municipality supports the bussineses that hires communities members through decrease of the taxes in form of the mentoring

1. Curricula for professional enhancment is drafted 2. At least 30 members of RAE communities finishprofessional these programs3. Number of bussineses that hires members of the RAE communities

1. curricula2. List of participants and certificates3. List of bussineses

CSW

CSOBussines community Donors

2010 –2013

1.0003.000

103

Municipality supports awareness campaigns on self-employment

1. posting the public information boards on employment in visible parts of the town2. Identification of the professional services that are performed by the communities members and their posting in public boards

1. public information boards on employment are posted 2. The list with professional services is drafted

1. respective decisions 2. List of services

Directorate for development MCO

Bussines communityCSO

2010 –2013

/

Supporting business associations, craftsmeships, musicians of the RAE communities

Municipality provides premises for performance of activities of the associations

Number of the associations that uses premises which are property of the municipality

List of associations

Directorate of administration

Bussiness communityCSO

2010 -2013

/

In infrastructural projects municipality hires members of the RAE communities

In the infrastructural projects for places where RAE community lives, the criteria in tendering documentation should envisage at least 3% of the employed to be from RAE communities

Number of the persons from RAE communities hired in infrastructural projects of municiaplity

List of hired workers

Directorate of public servicesProcurment office

MCO 2010-2013

/

104

4. Health and Social welfare


SupportTime frame

Financial sources

Family Medicine organizes systematic visits in community centers

1. Hiring the health advisors from family medicine 2. Training the health advisors on pedagogical approach3. identification of the neighborhoods and families for visits4. drafting the visits schedule 5. Organization of the systematic visits6. Periodical vactination of the children and institutions posseses the imunisation booklets

1. At least 20 health advisors are identified 2. t least 15 health advisors are trained and certified3 & 4. at least 3 coordinative and informative meetings are organized per year by the health directorate, MCO and NGOs5. At least 3 systematic visits organized in identified neighborhoods6. At leats 3 vactination activities for children

1. list of the health personel 2. Certificates3 & 4. minutes and list of the settlements for visits5. Raports from visits 6. Raports from vactination activities

Directorate of Health / Family medicine

MCO

Communities NGO-se

2010 –2013

15.000

Provision of the primar care for mother and child, before after the birth

1. Organization of regular meetings with pregnant woman 2. Preparation and distribution of the elementary packs form pregnant women 3. immediate vactination of the born children 4. training of mothers in identification and treatment of the illnesses in house conditions

1. Number of meetings2. Number of pregnant women that benefited form elementary packs 3. Number of vactinated babies4. Mothers demonstrate the skills for treatment of the ill children

Raports from meetings List of beneficiariesList of vactinated babies Raports from workers of family medicine

Directorate of health / Family Medicine

MCOCommunities NGO-se

2010-2013 30.000

105

Creation of qualitative hygieno and sanitary conditions are created insettlements of the RAE communities

1. Securing the potale water, sewage and allocation of placed for dumping the trash2. Through systematic visits, training and preparation of the families in personal and family health, collective living, preparation and protection of food, cleaning and depositing of the trash and environmental protection

1. Number of benefiting families2. Number of trainigs held

List of benefiting families Raports from visits

Directorate of public services Directorate of health /Family medicine

DonorsMCOCSO

2010-2011

60.000

Improvement of the continuouse information system for health and increasingthe level of health education for infective illnesses

1. Organization of continuouse campaigns for promotion and awareness on health issues in the languages of communities2. Organization of the campaigns for vactination of the children3. Organization of the informative campaigns for preventive health care and health education

1. At least 3 awareness campaigns were organized2. at least 2 children vactination campaigns organized3. At least 3 comapigns for education and health prevention organized

1, 2, 3. Campaign materials

Directorate of Health/ Family medicine

MCO

Communities NGO’se and others

2010 –2013

12.000

Ease of access to health services

1. Assesing/ analysing the needs for easy access to health services2. Manual for health workers of Family medicine and benefitiaries is drafted 2. The built up of the health filing system, regular maintanance, and exchange of information with other health centers

1. Publicised assessment 2. Drafted manual3. Database and data storage system is built

1. Publication2. manual3. Raports

Directorate of Health/ Family medicine


20118.000

106

Communities are aware on the use of social scheme and they have sufficient information for services provided by the center for social welfare

Organization of continuouse informative campaigns on usage of social assistance scheme

At least 2 campaigns organized per year

Campaing materials

Directorate for social welfare


2010 –2013

3.000

Criteria for benefiting the social assistance scheme are favourable for communities representatives

1. Supplementary schemes is drafted when usual scheme does not fulfil the needs of the families2. The supplementary scheme is approved by the municiapality

1. Family medicine has drafted social assistance scheme 2. Municipal assembly members endorse social assistance scheme

1. guideline for implementation of the scheme2. Conclusion

Directorate for social welfare


2010 –2013

15.000

5. Shelter and informal settlements

Measures Activities Indicators Sources Responsible institution Support Time

frameFinancial sources

women and children of the RAE communities have easy access to the “safe houses” and shelters

Special unit of the police takes the responsibility for sheltering in cooperation with directorate for social welfare

Number of women and children that are sheltered

Reports of the police and respective office of the directorate for social welfare

Directorate for social welfarePolice

MCO2010-2013

/

Communities have adequate access in infrastructural services (roads, electricity, sewage, etc)

1. The needs for improving and construction of infrastructure are identified 2. MCO expresses in board projects for approval3. Infrastructural projects are implemented

1. Identified projects from MCO and settlements leaders 2. Endorsement of the conclusion3. Number of the accomplished infrastructural projects

ProjectsConclusionsReports

MCOProcurment office

Donors Settlements leadersCSO

2010-2013 150.000

Provision of the shelter with short term dwelling character

The return families are identified whose property is not suitable for dwelling

The number of the return families

List of the returned families

Municipal Return OfficeMCO

DonorsCSO

2010-2013 /

107

Informal settlements are integrated in spatial and development plans

1. Identification of informal settlements 2. Integration of informal settlements in spatial and development plans

1. Informal settlements are identified2. Informal settlements are integrated

Identification reports Spatial planing

Directorate for urbanism and spatial planing

MCO 2010-2011

/

Schemes for social sheltering and financing provide opportunity to cover the actual needs

1. the analyse and justification in form of the request declaration is drafted and presented as issue in board2. Identification of the families benefitiary of the social assistance scheme who can not cover basic needs3. supporting the identified families with additional funds of 50 % of the amount of the scheme

1.1. The declaration of the request is drafted and protocoled 1.2. Endorsment of the decision 2. The benefiting families of the social scheme are identified3. Number of the family recipient of the additional funds

Document of the declarationConclusionList of familiesList with signatures with signatures of the benefitiaries of the scheme plus

MCODirectorate for social welfare

Mayor or deputy mayor

2011 50.000

6. Return and Reintegration

Measures Activities Indicators Sources Responsible institution

Support Time frame

Financial sources

Municipality has information on standard operating procedures for forcibly repatriated persons

Circular distributed for all municipal directorates

All directorates sign receipt of the circular

CircularOffice of mayor / deputy mayor

/ 2010 /

The children of the returned families have the opportunity to learn local languages

1. Identification of the children of the returned families2. Provision of the local languages courses

1. Number of identified children2. Number of organized courses

1. List of children2. List of participants

Directorate of educationCommunities NGO-se Donors

2010-2013 3.000

108

The repatriated are acknowledged on their rights and procedures for repatriation

1. Drafting the information pack for exercising the rights and procedures2. Distribution of the information pack to the repatriated persons

1. The information pack is drafted till the end of 2010 2. Number of persons ri i personave që kanë prahat received the information pack

1. Material from the information pack2. List with signatures of the recipients of the information pack

Public avocatureCommunities NGO-se Donors

2010-2013 3.000

Property of the repatriated are in their disposal and they exercise their property rights

1. Identification of the property issues of the repatriated persons2. Notification of the law and order institutions to free the occupied property and information of the repatriated persons

1. Number of created and registered files2. Number of released properties

1. material from created files2. minutes from law and order institutions

Office of mayor or deputy mayor

Police

Communities NGO-se

2010-2013

/

Emergjency funds (for infrastructure and social) exist for rehabilitation of the repatriated persons

1. rehabilitating scheme for repatriated persons is drafted2. The costs are evaluated and implementation of the scheme is budgeted3. Organization of the meetings with potential donors4. Specific bank account is opened for release of funds

1. Rehabilitating scheme is drafted 2. The budget ine of the rehabilitation scheme is drafted3. At least 2 public meetings with donors organized4. The amount of released funds

1. Document of the rehabilitating scheme 2. Document of the drafted budget3. List of participants and minutes4. Report for treasurers office

Office of mayor or deputy mayor Donors

2010 –2013 150.000

Cultural integration of the repatriated youth

Organization of the sport and cultural activities with inclusion of repatriated youth

At least 2 organized activities

Media recordings

Directorate for culture, youth and sport

NGOs 2010 –2013

3.000

109

7. Registration and documentation


Support Time frame

Financial sources

Community members provision with the civil registry documentation is being provided

Organization of the mobile registration office

Number of the persons that were served from the mobile registration office

Reports from mobile registration office


Communities NGOsDonorsCRPK

2010-2013 3.000

Support of the community members with provision of the property documentation

1. Organization of campaigns for obtaining the property documentation2. Organization of awareness campaigns “door to door” with support of the CSO

1. At least 3 campaigns organized per year 2. Number of persons obtaining the property documentation

1. Campaign materials 2. Reports from the administration officials


Communities NGOs

2010 –2013

8.000

Registration service for the children born out of health system has enhanced

Organization of the community based meetings with CSO for minimization the number of the unregistered children borned our of the health system shëndetësor

Number of meetings and registered children

MinutesOffice for gender equality

CSO2010-2013

/

Municipality provides easiness for obtaining the civil and property documentation

Municipality takes decision for temporary tax payment release for obtaining the documentation and deduction of taxes for property transfer for RAE communities

Number of persons that used the services from registry office

Report of respective office

Office for civil registration /

2010 –2013 /

110

8. Gender issues


SupportTime frame

Financial sources

Existance of the list for verification of the gender promotion at municipal level

Drafting the list for gender promotion

At least 2 meetings of the staff with gender equality officer and CSO organized per year

Minutes and verification list

Office for Gender Equality

Communities NGOs P4, 2010 /

Existance of sufficient financial support for municipal awareness activities on gender issues

1. Identification of the issues / topics that requires awareness 2. Supporting awareness activities on gender issues

1. At least two meetings of the Municipal gender officer with communities CSO organized per year2. At least two awareness activities financially supported by the office for gender equlity

1.1. minutes and list of identified issues 2.1. reports from activities

Office for gender equality

Communities NGOs 2010 –

20135.000

Increased cooperation and exchange of information amongst the communities CSO and respective local authorities

Organization of the regular coordination / information meetings between the office for gender equality and communities CSO

At least three informative meetings between the office for gender equality and communities CSO organized per year

1.1. Minutes Office for gender equality

Communities NGOs

2010 –2013

/

Participation of the RAE communities women in public life at desired level

Organization of the awareness campaigns for inviting RAE community women to participate in public life

At least 2 awareness campaigns organized per year

Campaign materials

Municipal Information Office

CSO 2010 –2013

1.000

Exists the equal division of the working places as stipulated by the Kosova Law on Gender Equality

Municipality takes decisions (in form of affirmative action) that during the hiring process to mainstream gender equality of the RAE communities

Endorsment of the decision (conclusion) from MA


Directrate for economy and finances MA Policy and Finance Committee

MA members2010 –2013

/

111

9. Culture, Media and Information


SupportTime frame

Financial sources

Supporting the publication of children magazine in Roma language

Organization of the regular meetings with donors

At least two meetings per year

Minutes MCO DonorsCSO

2010 –2013

9.000

Public announcements for municipal services are broadcasted also in the Roma language

All the announcements (tenders, meetings, job vacancies, services, etc) are posted also in the Roma language

Number of announcments

Announcments Municipal Information Office

MCO2010 –2013

/

Existance of the policies for decreasing the fees for usage of the cultural premises (decrease of rent for cultural house, theatre, etc)

Municipality takes decision (in form of affirmative action) for decreasing the fees for usage of the cultural premises for RAE communities



Directorate for economy and finances MA Policy and Finance committee

MA members P4 2010 /

Municipality undertakes actions for promotion of the cultural heritage of the RAE communities

Organization of the campaigns for promotion of the cultural heritage of the RAE communities

At least 2 campaigns per year

Campaign materials

Municipal Information Office MCO

CSO2010 –2013

1.000

Artistic and craftsmanship community of the RAE is aware on use of the incentives for promotion and protection of their cultural heritage

Organization of awareness campaigns

At least 2 campaigns per year

Campaign materials

Municipal Information Office MCO

CSOBussiness community

2010 –2013

1.000

Alocation of the municipal funds for support of the communities cultural iniciatives

Municipality takes decision (in form of affirmative action) to allocate 5.000 Eur per year for supporting the RAE communities cultural iniciatives



Directorate for youth, culture and sportDirectorate for Economy and FinancesMCOMA

Donors 2010 –2013 25.000

112

Municipality allocates premises for exercising the activities of the RAE communities cultural associations

Municipality takes decision (in form of affirmative action) for allocation of the premises for exercising the activities of cultural associations of the RAE communities



MAMCO

MA members 2011 /

Municipality undertakes affirmative action to post information in Roma language

Mayor takes decision that all municipal announcements to be posted in Roma language

Endorsment of the decision

Decision MA MA members P4 2010 /

City library possess sufficient number of the books covering the needs of the community in Roma language

1. MCO identifies the literature in Kosova and abroad 2. MCO expresses the interest for support of supplying the library with books in Roma language3. City library equipped with books in Roma language

1. At least 100 books identified inRoma language2. Posting of the public announcment3. Selection and contracting of the supplier and provision of supply

1. List of book titles2. Public announcement3. Evaluation form and list of supply

MCO Procurement office

Donors 2011 5.000

Supporting the iniciatives of the Roma publicists and other works on Roma

1. MCO expresses the interest for support of publications of the Roma writers 2. Publication of new books in Roma language

1. posting the public announcment2. Selection and contraction of the publicist,publication of books – at least 2 per year

1. Public announcment2. Evaluation forms and books

MCOProcurment office

Donors 2011 -2013

5.000

Prizren as the center of the Roma community supports the iniciative for organization of the traditional festival of creations

Municipality takes decision (in form of affirmative action) for allocation of at least 500 EUR per year to support the traditional festival of creations of the RAE communities



MAMCO

MA members 2011 2.500

113

Musical associations have sufficiat musical instruments that characterises Roma culture

1. MCO compiles the list with inventory for supply2. MCO expresses the willingness for supply with musical instruments3. Musical associations are supplied with instruments

1. At least 100 instruments are identified2. Posting the public announcment 3. Selection and contracting the supplier and finalisation of supply

1. List of instruments2. Public annuncment3. Evaluation form, contract and list of supply

MCOProcurement office Donors 2011 5.000

Establishment of the Community Cultural Center

Municipality takes decision (in form of affirmative action) for allocation of premises for Community Cultural Center that would serve as office for promotion of the cultural heritage and identity of the Roma



MADirectorate for culture, youth and sportMCOMA members

Cultural organizations of the RAE communities CSODonors

P2 2011 /

Media debates (TV & radio) for presentation of the issues of interest for RAE communities are sufficient

Municipal officials takes place in media debates organized by the Municipal Information Office and CSO

At least 3 debates organized per year

Media recordings

Information office CSO 2010 –2013

1.500

114

Identity and cultural heritage are protected and promoted

1. Organization of the summer schools for Roma language, culture and history2. Organization of the courses for professional musical education (training of the amateur instrumentalists)3. Establishement of the craftsmas corner and Roma tradition museum4. supporting the folkloric ensemble with traditional clothing and musical instruments 5. Supporting the folkloric activities of the ensemble

1. Summer school is organized2. Courses for musical education are organized3. It is established and adapted the museum4. The folclloric ensemble is supported5. At least 1 activity of the folkloric ensemble is supported per year

1. Reports from lecturers 2. List of participants3. Decision for establishment of the museum 4. List with clothing and supplied equipment5. Conclusions

Directorate for Culture Youth and SportMDE

MCOCSODonors

2010-2013

1. 6.0002. 3.0003. 5.0004. 12.0005. 6.000

10. Participation and Political representation

Measures Activities Indicators SourcesResponsible institution Support

Time frame

Financial sources

Representation of the Ashkali and Egyptian communities in MCO

In the meetings that concerns Ashkali and Egyptian communities their representatives are invited

Number of held meetings

MinutesHuman Rights UnitMCO

/2010 –2013

/

Municipality prioritise activities of the municipal officials for gender equality, youth, human rights, etc while allocating budget for their programmatic activities

Human rights unit with assistance of the CSO plans tactivities

Drafting of the budget

Budget document Human rights unit CSO

2010 –2013 /

115

Caucus groups consults communities leaders and CSO of RAE communities

Parliamentary groups organizes regular meetings with communities leaders in municipal premises and RAE settlements

Number of held meetings Minutes MA members CSO

2010 –2013 /

Exists consultative committee for problems facing RAE communities

Consultative committee for RAE communities is established

MCO organizes regular and ad hoc meetings with consultants on RAE communities

Minutes MCO2010 –2013

Increased cooperation of the municipal leadership with political representatives of the RAE communities

Organization of the meetings and roundtable debates of RAE communities political parties of the with mayor

Të paktën dy takime të mbajtura gjatë një viti kalendarik

Minutes Municipal leadership /2010 –2013

/

Municipality priritises results of advocacy activities of RAE CSO

MCO expresses the priorities in the meetings of the advisors with the mayor

Participation of the MCO in the meetings of the advisors with mayor

List of proritiesminutes

MCO MA members 2010 –2013

/

Këshillat e lagjeve të komuniteteve RAE janë në funksion

Mbahen takime të rregullta me përfaqësues të lagjeve

Të paktën dy takime të mbajtura në vit

Minutes MCO CSO2010 –2013

/

Increased participation of the RAE communities citizenry in decision making

1. Organization of the campaigns for participation of the RAE communities members in the public debates and assembly meetings 2. Organization of the public debates in the settlements were RAE communities lives3. Organization of awareness campaigns for increasing the participation in elections

1. At least two campaigns organized per year2. At least one debate per year3. at least one campaign before the municipal and general elections

1. campaign materials2. minutes3. campaign materials

MCOHuman Rights UnitMunicipal Information Office

CSO2010 –2013

3.000

116

11. Safety


SupportTime frame

Financial sources

RAE communities are represented in the Municipal Community Safety Council

The representatives of the communities for Municipal Community Safety Council are nominated

It is nominated at least one person in the Municipal Community Safety Council

List of the committee members

MA MCO 2010 /

Street lights in RAE communities has sufficient lightenings

Identification of the settlements that does not have street lights

The plan for instalment of the street lights in identified settlements is drafted Street lights are installed in settlemtns of the RAE communities

Raports of respective institutions

Directorate for public services

MCO2010-2011

9.000

Police patrolling are sufficient in settlements of the RAE communities

Police patrolling are increased in order to enhance the safety of the communities

Increased police patrolling

Reports Municipal Community Safety Council Community Police

Settlements leaders

2010-2013

/

RAE communities have information for protection and safety from criminal acts

Organization of the awareness campaigns for protection and safety

At least two awareness campaigns per year

Campaign material

Municipal Community Safety Council MCO

CSO2010-2013

6.000

There are local safety councils in the neighborhoods

Initiation for establishment of the local safety councils

At least 3 councils established in three neighborhoods

Decision for establishment of the Local safety councils

Municipal Community Safety Council

MCO2010-2011

/