konkurs z jĘzyka polskiego dla uczniÓw szkÓŁ … · reuel tolkien, autor trylogii władca...
TRANSCRIPT
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 1 z 21
KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO
DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
ETAP WOJEWÓDZKI
MOTYW PRZEWODNI:
Jeżeli nie wiesz, dokąd chcesz iść, nie ma znaczenia, którą drogą pójdziesz...
[L. Carroll, Alicja w Krainie Czarów]
Drogi Uczniu,
witaj w III etapie Konkursu z Języka Polskiego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się
prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Arkusz liczy 21 stron i zawiera 11 zadań.
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny.
Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś ten fakt Komisji Konkursowej.
Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem (bądź pió-
rem).
Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie cytuj, jeśli nie
jesteś o to proszony.
W zadaniach zamkniętych zaznacz tylko jedną prawidłową odpo-
wiedź, stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej od-
powiedzi. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem
i zaznacz znakiem X inną odpowiedź.
Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz, przekreśl błędną odpowiedź
i wpisz poprawną.
Oceniane będą tylko te odpowiedzi, które zostały umieszczone
w miejscu do tego przeznaczonym.
Obok każdego numeru zadania masz podaną maksymalną liczbę
punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.
Brudnopis nie będzie oceniany.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Czas pracy:
90 minut
Liczba punktów
możliwych
do uzyskania:
100
…………………………………
Kod ucznia
- -
Dzień Miesiąc Rok
pieczątka WKK DATA URODZENIA UCZNIA
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 2 z 21
Zadanie 1. (0-4)
Poniżej znajduje się „literowy wąż”, który „połknął” 4 bohaterów z utworów konkurso-
wych. Przeskakując o stałą ilość liter (którą musisz odgadnąć), odczytaj imiona postaci,
a następnie podaj tytuły tekstów kultury, z których pochodzą. Swoje odpowiedzi wpisz
do tabeli zamieszczonej na następnej stronie.
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 3 z 21
IMIĘ BOHATERA TYTUŁ TEKSTU KULTURY
Zadanie 2. (0-16)
Poniżej zamieszczone zostały informacje (pochodzące z trzech różnych źródeł) na temat
literatury fantasy. Przeczytaj teksty i wykonaj zamieszczone pod nimi polecenia.
TEKST 1.
Fantasy jest czytana. Czy to się komuś podoba, czy nie, popularność tego rodzaju fan-
tastyki w wątpliwość podawana być nie może. (…) Mając to właśnie na uwadze, ośmieliłem
się napisać i ośmielam się zaprezentować światu niniejszą książkę. Pomyślaną i wykoncypo-
waną jako przewodnik, baedeker. Jako nić Ariadny, pięknej córy króla Minosa, dzięki której
Tezeusz, syn Egeusza, nie zbłądził w czeluściach labiryntu Krety. Albowiem fantasy jest La-
biryntem. Labiryntem mrocznym, zawiłym i groźnym. (…)
Definiowanie fantasy, jak dowodzi praktyka, jest niezwykle trudne. Definicji jest
i owszem, wiele, imię ich, można powiedzieć, jest legion, a wszystkie mają ze sobą coś
wspólnego. (…) Wobec niemożności ukucia jednej definicji, zdolnej objąć całość gatunku
o nazwie fantasy, rozbito gatunek na wiele nazw, czy też, jak kto chce, subhaseł. Cudownie
rozmnożone w ten sposób nazwy zaczęły – trochę chociaż – pasować do cudownie rozmno-
żonych definicji. Zaczęły też, jasna sprawa, nareszcie pasować do poszczególnych dzieł, które
wcześniej, choć za gatunek fantasy uważane, mało miały ze sobą wspólnego, ba, wręcz wy-
dawało się, że różni je wszystko, co tylko możliwe. Teraz, w warunkach cudownej multypli-
fikacji nomenklatury, problem przestał istnieć. Co z tego, że Władca pierścieni Tolkiena
krańcowo się różni od Conana Roberta E. Howarda? I to jest fantasy, i to jest fantasy, tyle
że jedno to epicfantasy, a drugie heroicfantasy.
A. Sapkowski, Rękopis znaleziony w Smoczej Jaskini.
Kompendium wiedzy o literaturze fantasy, Warszawa 2001.
TEKST 2.
Fantasy na tle innych gatunków literatury fantastycznej
Fantasy jest jednym z trzech głównych, obok horroru i science fiction (SF), gatunków
należących do nurtu fantastyki. Różnice między nimi dotyczą odniesienia do świata realnego
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 4 z 21
i konstrukcji czasu, choć potocznie formy te bywają sobie przeciwstawiane na podstawie kry-
terium tematycznego.
Horror jest na ogół definiowany jako forma dążąca do wywołania u czytelnika strachu.
Jest to możliwe, ponieważ akcja rozgrywa się w czasoprzestrzeni odwołującej się do potocz-
nej wiedzy o świecie, co sprawia, że opisywane niebezpieczeństwo wydaje się, potencjalnie
przynajmniej, zagrażać odbiorcy. (…)
Literatura science fiction opisuje zwykle rzeczywistość przyszłą, bardziej lub mniej
odległą w czasie. Są w niej obecne technologie i wynalazki nieznane współcześnie, jednak,
według autora, możliwe z punktu widzenia naukowego. Akcja toczy się zazwyczaj w prze-
strzeni kosmicznej.
Cechy konstytutywne fantasy i jej najważniejszy twórca
Cechą konstytutywną fantasy jest obecność magii, nie zaś, jak się często enigmatycz-
nie definiuje, cudowność. Cud to zjawisko nadprzyrodzone, jaskrawo kontrastujące z prawa-
mi rządzącymi rzeczywistością. Magia w fantasy jest natomiast zasadą świata i siłą sprawczą
większości zjawisk. W opisywanym uniwersum, zbliżonym realiami do średniowiecza, sta-
nowiącego przeciwieństwo współczesności, nie funkcjonują nowoczesna nauka i technika.
Pisarzem, który ukształtował fantasy w jego dojrzałej formie, był Anglik, John Ronald
Reuel Tolkien, autor trylogii Władca Pierścieni (The Lord of the Rings 1954-1955). Nie tylko
doprowadził on do końca proces egzomimetyzacji fantasy, lecz także odniósł się w konstruk-
cji swojego dzieła do pierwotnych wobec fantasy gatunków baśniowo-fantastycznych. Z tych
powodów ogromna większość badaczy (z wyjątkiem Todorova) uznaje go za twórcę gatunku
lub jego najważniejszego autora.
Tolkien w listach, które stanowią, obok eseju O baśniach albo Drzewo i liść (On Fai-
ry-Stories – zaprezentowany 1939, wydany 1947), jego manifest programowy, wskazał mit,
baśń, legendę i sagę jako źródła inspiracji pisarskiej. Wszystkie te formy wprowadzają czy-
telnika w stan oczarowania (enchantment), Wtórnej Wiary (Secondary Belief), charaktery-
styczny dla literatury, którą chciał tworzyć Tolkien. Na pokrewieństwo tych gatunków wska-
zują także naukowcy (Leyen 1973, Markiewicz 1987).
K. Jaworska, Fantasy w polu gatunków baśniowo-fantastycznych,
https://poetyka.wordpress.com/about/52-2/
TEKST 3.
Fantasy – gatunek literacki lub filmowy używający magicznych i innych nadprzyro-
dzonych form, motywów, jako pierwszorzędnego składnika fabuły, myśli przewodniej, czasu,
miejsca akcji, postaci i okoliczności zdarzeń. Fantasy jest na ogół odróżniane od science fic-
tion oraz od horroru, przy założeniu, że względnie nie wchodzi w tematykę naukową (w sen-
sie SF) lub tematykę grozy (ang. macabre). Jednak gatunki te w znacznym stopniu przenikają
się. Wszystkie trzy mieszczą się w pojęciu fantastyki (ang. speculative fiction). (…)
W kulturze popularnej gatunek fantasy zdominowany jest przez odmianę mediewi-
styczną, zwłaszcza od czasu ogólnoświatowego sukcesu Władcy Pierścieni i innych dzieł
J.R.R. Tolkiena wchodzących w skład mitologii Śródziemia. W szerszym znaczeniu, fantasy
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 5 z 21
obejmuje prace wielu pisarzy, artystów, filmowców, muzyków, począwszy od starożytnych
mitów i legend, aż po wiele ostatnich tytułów, znanych obecnie szerokiej publiczności.
Najbardziej charakterystyczne cechy gatunku to motywy fantastyczne (przede wszyst-
kim obecność magii) występujące w wewnętrznie spójnym miejscu akcji, oraz typowe
przedmioty i postacie. Akcja utworów rozgrywa się zazwyczaj w świecie odrębnym od świata
realnego (w świecie fantastycznym lub w odległej, mitologicznej przeszłości), najczęściej,
choć nie zawsze, wykreowanym na wzór feudalnego średniowiecza i wykorzystującym le-
gendy, podania bohaterskie i mity. Ten wtórny świat może być całkiem odseparowany
od świata realnego lub w jakiś sposób być z nim połączony, pozwalając postaciom na wę-
drówkę między różnymi rzeczywistościami. (…)
Utwory tego nurtu są najczęściej umiejscowione w fikcyjnym świecie, w którym poza
zwykłymi prawami fizyki i biologii działa też magia oraz inne nadnaturalne moce. Do świata
przedstawionego należy przeważnie rozległy zestaw rekwizytów swobodnie zaczerpniętych
ze średniowiecza i starożytności, rzadziej z okresu renesansu lub epoki wczesnego przemysłu.
(…) Charakterystyczne jest także występowanie obok gatunku ludzkiego gatunków istot mi-
tycznych lub baśniowych, takich jak: elfy, krasnoludy, trolle, gobliny, smoki, wiedźmy, fau-
ny, koboldy, gargulce, centaury, jednorożce, driady. (…)
Fantasy to opowieści, które czerpią z mitologii różnych ludów. Imiona starożytnych
bóstw i bohaterów przewijają się w wielu utworach. Najczęściej autorzy inspirują się mitami:
skandynawskimi, celtyckimi, greckimi, rzymskimi, egipskimi, prekolumbijskimi, anglosa-
skimi, słowiańskimi, jak również judeochrześcijańskimi czy bliskowschodnimi. Również le-
genda arturiańska jest jedną z najważniejszych podstaw i źródeł tego gatunku.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Fantasy
A. Na podstawie tekstu 1. wyjaśnij, dlaczego definiowanie fantasy nie jest zadaniem
łatwym dla badaczy literatury.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
B. Andrzej Sapkowski swoją książkę Rękopis znaleziony w Smoczej Jaskini nazywa „ni-
cią Ariadny”. Objaśnij znaczenie użytego przez autora związku frazeologicznego
oraz sens tego porównania.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 6 z 21
C. Uzasadnij, dlaczego J.R.R. Tolkien uważany jest przez wielu badaczy literatury
za jednego z najważniejszych prekursorów i popularyzatorów fantasy.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
D. Uzupełnij tabelę, wskazując podobieństwa i różnice pomiędzy fantasy a science fic-
tion i horrorem.
FANTASY – SCIENCE FICTION FANTASY – HORROR
PODOBIEŃSTWA
RÓŻNICE
E. Na podstawie załączonych tekstów zredaguj instrukcję do napisania utworu fantasy.
Twoja instrukcja powinna zawierać 5 zasad zapisanych w formie zdań pojedynczych
rozkazujących.
1) ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2) ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3) ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
4) ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
5) ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 7 z 21
F. Wskaż jedną z lektur konkursowych, którą bezsprzecznie zaliczyć można do odmia-
ny fantasy. Następnie uzasadnij swoją decyzję, podając 3 argumenty przemawiające
za takim wyborem.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadanie 3. (0-8)
Jesteś detektywem, który tropi bohaterów utworów konkursowych. Na podstawie poniż-
szych tropów ustal, z jakimi postaciami masz do czynienia. Opowiedz o nich, wykorzy-
stując wszystkie podane wskazówki.
TROP 1.
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 8 z 21
BOHATER _________________________________________________________________
UZASADNIENIE ___________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
TROP 2.
BOHATER _________________________________________________________________
UZASADNIENIE ___________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 9 z 21
Zadanie 4. (0-8)
Wyobraź sobie, że stworzono nowy portal społecznościowy FictionBook, przeznaczony
dla bohaterów literackich. Wciel się w jedną wybraną postać z lektur konkursowych
i stwórz jej profil na tym portalu, biorąc pod uwagę wskazane poniżej elementy.
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 10 z 21
Zadanie 5. (0-7)
W 2003 roku członkowie i członkinie angielskiego Towarzystwa Tolkienowskiego zain-
augurowali pierwszy Światowy Dzień Czytania Tolkiena, który od tego czasu obchodzo-
ny jest 25 marca (również w Polsce). Zaplanuj obchody tego Dnia w Twojej szkole i zre-
daguj notatkę prasową, w której poinformujesz społeczność szkolną o imprezie i jej
przebiegu, a także zachęcisz nauczycieli, rodziców i uczniów do udziału w niej.
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 11 z 21
Zadanie 6. (0-8)
Uzupełnij tabelę, wpisując w poszczególne rubryki kluczowe informacje pozwalające
zidentyfikować bohaterów powieści J.R.R. Tolkiena Hobbit, czyli tam i z powrotem. Na-
stępnie przyporządkuj zamieszczone poniżej rysunki do bohaterów, zapisując w ostat-
nim wierszu tabeli odpowiednie numery ilustracji.
HOBBICI KRASNOLUDY GOBLINY
Przedstawiciel
Miejsce życia
Wygląd
postaci
Typowe cechy
charakteru
(trzy)
Umiejętności
Nr rysunku
1 2 3
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 12 z 21
Zadanie 7. (0-8)
Uporządkuj chronologicznie kolejne etapy wędrówki Odyseusza (numery wpisz
w pierwszej kolumnie tabeli). Następnie, rysując strzałki, do każdego wydarzenia dopa-
suj odpowiedni opis.
Kraina cyklopów. Przestrogi Tyrezjasza.
Kraj Lotofagów. Uwolnienie Odysa po 7 latach.
Pobyt na Sycylii. Rozprawienie się z zalotnikami Penelopy.
Odyseusz u Kalipso. Zamiana towarzyszy Odysa w wieprze.
Pobyt u Kirke. Uprowadzenie wołów Heliosa.
Powrót do Itaki. Zalepienie uszu woskiem.
Kraina podziemi. Spożycie owoców lotosu.
Wyspa syren. Okaleczenie Polifema.
Zadanie 8. (0-7)
Przyjrzyj się plakatowi1 promującemu film Opowieści z Narnii: Książę Kaspian. Dokonaj
jego analizy, biorąc pod uwagę następujące elementy: kompozycję, kolorystykę, światło
oraz nastrój. Zwróć uwagę na ukazane na nim postacie i sposób ich przedstawienia,
a także na jego warstwę werbalną (językową). Na podstawie analizy plakatu uzasadnij,
że pełni on funkcję perswazyjną. Swoje odpowiedzi zapisz w tabeli.
Kompozycja
Kolorystyka
Światło
Nastrój
1 Źródło: http://fdb.pl/film/2652-opowiesci-z-narnii-ksiaze-kaspian
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 13 z 21
Postacie i sposób
ich przedstawienia
Warstwa werbalna
plakatu
Perswazyjność
plakatu
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 14 z 21
Zadanie 9. (0-7)
Napisz krótki e-mail do koleżanki / kolegi, w którym opowiesz o swoich przeżyciach
w związku z lekturą C.S. Lewisa Lew, Czarownica i stara szafa. Przekonaj odbiorcę,
że jest to książka atrakcyjna dla Twoich rówieśników, którą warto przeczytać. Użyj
trzech argumentów. Nie zapomnij o wskazaniu adresu nadawcy (w pierwszym pustym
polu oznaczonym „Do:”), a także wpisaniu tematu wiadomości.
Zadanie 10. (0-10)
Przeczytaj uważnie zamieszczony poniżej tekst, a następnie wykonaj polecenia.
Michał Błażejewski, Tolkien „po polsku” i nie tylko2
Z całą świadomością niedoskonałości prezentowanego tutaj tekstu zacznijmy
od przedstawienia sylwetki pisarza.
Urodził się 5 stycznia 1892 roku w Bloemfontein w Południowej Afryce, w historycz-
nej Oranii. Ojciec Tolkiena kierował tam oddziałem banku. Można powiedzieć, iż rodzice
2 Źródło: http://www.fabryka.com/mb/inni/tolkien/blazejewski.html
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 15 z 21
pisarza przenieśli się z Anglii do Afryki „za chlebem” po prostu. W 1895 roku Mabel Tolkien
odpłynęła z synami – Johnem Ronaldem Reuelem i Hilarym Arthurem Reuelem – do rodzi-
ców w Birmingham. Jej mąż pozostał w Afryce w celu uporządkowania spraw i zmarł tam
na początku 1896 roku.
Wdowa wychowywała synów w warunkach raczej trudnych. Starała się im zapewnić
możliwie najlepsze szkoły i solidne wychowanie. Ciężkie przejścia skłoniły ją do szukania
pociechy w kościele katolickim, co nie zostało dobrze przyjęte przez jej własną rodzinę i ro-
dzinę jej męża. (…) Mabel Tolkien zmarła na cukrzycę w 1904 roku, wyznaczając na opieku-
na swych synów Ojca Morgana. Opiekował się on nimi aż do uzyskania przez nich pełnolet-
ności. Dzięki dość rygorystycznej opiece duchownego Tolkienowi udało się ukończyć szkołę
i uzyskać prawo studiowania w Oxfordzie. (…)
Studia – początkowo filologia klasyczna, później angielska – wydawały się spełniać
jego marzenia i dobrze przygotowały go do pracy na uczelni. Przed ukończeniem nauk prze-
żył jeszcze dramatyczny i istotny dla uformowania poglądu na życie okres służby wojskowej
w czasie I wojny światowej. Był na froncie we Francji, tam też zginęło jego dwóch serdecz-
nych przyjaciół ze szkolnego Klubu Herbacianego – R.Q. Gilson i G. B. Smith. (…)
Po zakończeniu wojny Tolkien pracuje początkowo w Oxfordzie w redakcji „New
English Dictionary”, następnie – jest niezależnym wykładowcą jednego z żeńskich kolegiów.
W 1920 roku przenosi się na uniwersytet w Leeds i pracuje tu do 1925 roku. Tutaj rozpoczyna
się jego kariera naukowa – zostaje w 1924 roku profesorem, jednym z najmłodszych w bry-
tyjskim szkolnictwie. Rok później wraca do Oxfordu i właściwie tu już będzie przybywał
do końca swego zawodowego życia.
Tolkien miał trzech synów i córkę – Johna Francisa Reuela, Michaela Hilary'ego Reu-
ela, Christophera Reuela i Priscillę. Wymienienie zaś wszystkich jego bliższych i dalszych
znajomych zajęłoby już więcej miejsca. Najważniejszym z nich – poza przyjaciółmi z okresu
szkoły w Birmingham – był bez wątpienia Clive Staples Lewis, z którym łączyło go wyko-
nywanie zawodu (obaj pracowali na uczelni), podobny stosunek do świata, wyrażający się
m.in. poprzez ich twórczość literacką i zamiłowanie do pełnego intelektualnych dyskusji ży-
cia klubowego. (…)
Miejscem takich „uczonych zabaw” był jeden z pubów, w którym spotykała się grupa
„The Inklings” (pub nie był jedynym miejscem spotkań tej grupy, ale może wymienienie
go na pierwszym miejscu podziała i na innych inspirująco). Tutaj odbywały się pierwsze-
czytania fragmentów Hobbita. Opowieść została stworzona na użytek synów Tolkiena, szyb-
ko jednak wywędrowała z dziecięcego pokoju i z domowej „dobranocki” stała się opowieścią
rozbawiającą poważnych naukowców. O tej historii dowiedzieli się również wydawcy
i po jakimś czasie – 21 września 1937 roku – książka ukazała się drukiem. Przysporzyła ona
autorowi sławy – ale głównie poza środowiskami naukowymi. Zaczęła być czytana, wzna-
wiana i wiele osób uważało, że powinna też otrzymać swój ciąg dalszy. (…)
Prace nad książką trwały bardzo długo – po drodze Tolkien przygotował wykład-esej
o Beowulfie i drugi – o baśniach (przynajmniej tak potocznie i bez większych nieporozumień
można określić przedmiot tego ostatniego opracowania). W obu tych tekstach wyraził swój
pogląd na temat mitu i baśni – a wypowiadał się nie tylko jako badacz i czytelnik. Mówił tak-
że jako pisarz, twórca zdumiewającej mitologii, która dopiero po wojnie mogła częściowo
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 16 z 21
odsłonić swoje oblicze w trzech tomach Władcy Pierścieni. Władca zaczął ukazywać się
w połowie 1954 roku. Czytelnicy otrzymali ostatni tom jesienią 1955 roku. (…)
Książki zmieniły życie Tolkiena, z poważnego naukowca stał się obiektem prawdzi-
wego kultu. Przyjmował to z humorem, chociaż wiek i uciążliwość dowodów sympatii mogły
mu się dawać we znaki. Sława i pieniądze przyszły na tyle wcześnie, iż mógł się nimi jeszcze
cieszyć, i na tyle późno, że mógł się temu wszystkiemu przyglądać z pobłażliwością charakte-
rystyczną dla wieku dojrzałego. Nie oznacza to wcale, iż nie zaznał trosk – w 1963 roku
zmarł C. S, Lewis, ubywało także jego rówieśników na uczelni. Znosił tego typu pożegnania
bardzo źle – wydany w 1967 roku Kowal z Podlesia Większego jest poetyckim zapisem re-
fleksji człowieka przeczuwającego nadchodzące osamotnienie.
W 1966 roku Tolkienowie obchodzili swoje złote gody. W 1968 przenieśli się do Bo-
urnemouth, jakby wymyślonej dla zamożnych emerytów miejscowości udającej kontynental-
ny kurort. Przemieszkali tu do śmierci Edith – zmarła 29 listopada 1971 roku, Tolkien wrócił
do Oxfordu i tutaj – korzystając z gościnności uczelni – mieszkał już do końca swego życia.
Porządkował notatki, spotykał się ze znajomymi i rodziną, cieszył dowodami uznania –
otrzymał kilka doktoratów honorowych, w tym macierzystego uniwersytetu, a także Order
Imperium Brytyjskiego. Ceniono w nim wielkiego badacza, odważnego reformatora szkolnic-
twa, ale być może przede wszystkim – twórcę świata, do którego nie tylko Brytyjczycy czują
sympatię. Zmarł 2 września 1973 roku. Pochowano go obok żony na cmentarzu katolickim
w Oxfordzie.
A. Na podstawie tekstu zredaguj notatkę encyklopedyczną dotycząca J.R.R. Tolkiena.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
B. W pierwszym zdaniu tekstu autor użył czasownika w 1. osobie liczby mnogiej. Na-
pisz, czemu służy taki zabieg.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 17 z 21
C. W drugim akapicie tekstu pojawia się wyrażenie przyimkowe „za chlebem”. W kon-
tekście całego akapitu objaśnij jego znaczenie.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
D. W rzeczowniku książka wskaż podstawę słowotwórczą i format. Nazwij typ forman-
tu.
Podstawa słowotwórcza: ___________________________ Formant: _________________
Typ formantu: ____________________________
E. Wypowiedzenie: „Wydany w 1967 roku Kowal z Podlesia Większego jest poetyckim
zapisem refleksji człowieka przeczuwającego nadchodzące osamotnienie” zamień
na zdanie złożone z podrzędnym przydawkowym.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
F. W ostatnim akapicie tekstu autor nazywa Tolkiena „twórcą świata, do którego nie
tylko Brytyjczycy czują sympatię”. Napisz, jak rozumiesz te słowa.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadanie 11. (0-17)
Weszłam / Wszedłem na drogę, która powiodła mnie do czarodziejskich miejsc. Napisz
opowiadanie twórcze z dialogiem. W swojej pracy odwołaj się do dwóch przeczytanych
lub obejrzanych lektur konkursowych obowiązujących na III etapie konkursu.
Twoja praca nie powinna być krótsza niż strona A4.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 18 z 21
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 19 z 21
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2016/2017
Strona 20 z 21
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………