konstrukcija poprečnog profila

KONSTRUKCIJA POPREČNOG PROFILA PO TOPOGRAFSKIM

KARTAMA

Priredio: mr. sc. Edin Hadžimustafić, novembar 2013. godine


Ako na topografskoj karti povučemo jednu pravu i kroz nju provučemo vertikalnu (okomitu) ravninu, mi ćemo zapravo presjeći teren po datoj pravoj;

Na taj način ćemo dobiti profil terena, tj. njegov vertikalni presjek;

Profili se mogu konstruisati između bilo koje dvije tačke na karti (najčešće dva vrha);


• Profili se dijele na: uzdužne i poprečne;• Mi ćemo konstruisati poprečni profil;• Poprečni profili se konstruišu: između

dva vrha (kote ili trigonometarske tačke), prilikom određivanja daljine dogleda, uspona ili nagiba terena, dolinskih strana itd.;

• Danas se profili pojednostavljeno konstruišu u softverskim paketima (Geografskim informacionim sistemima).


Reljef na topografskim kartama je prikazan zatvorenim krivim linijama koje povezuju tačke sa istom nadmorskom visinom – izohipsama;

Profili se konstruišu pomoću izohipsi; Za konstrukciju nam je potrebna topografska

karta istraživanog prostora u određenoj razmjeri, osnovna kartografska predznanja i dobra volja.

Profili predstavljaju obične pravougle koordinatne sisteme tako da ih se ne treba plašiti;

Pomažu višestruko u stručnom i naučno-istraživačkom pogledu pa ih stoga treba poštovati.

Topografska karta, kako je već navedeno predstavlja osnovu za izradu profila;

Mi ćemo koristiti isječak karte razmjere 1: 25 ooo sa osnovnom ekvidistancom od 10 m;

Profil ćemo izraditi pomoću presječnih tačaka profilne linije sa glavnim izohipsama (može i sa svim što povećava tačnost).


Konstruisat ćemo poprečni profil između tačaka A Grabovik (686 m n/v) i B Grič (645 m n/v), istaknutih na karti;

Kada odredimo dvije tačke, spajamo ih profilnom linijom.


Spajanjem tačaka dobivamo profilnu liniju;

Prije nego što pristupimo izradi profila sagledat ćemo reljef prostora;

Vodotoci predstavljaju najnižu tačku u relativnom smislu u odnosu na okolni reljef;

Očitavanjem vrijednosti izohipsi vidimo da teren pada prema jugu;

Očitavanjem visina tačaka zaključujemo da su ujednačene ali pomoću intervala izohipsi vidimo da je strmija desna dolinska (manji interval) strana u odnosu na lijevu (veći interval);Priredio: mr. sc. Edin Hadžimustafić, novembar 2013.

godine

Za konstrukciju poprečnog profila trebamo odrediti nadmorske visine presječnih tačaka profilne linije sa izohipsama;

Položaj presječnih tačaka označen je kružićima.


Nakon toga ćemo očitat nadmorske visine tačaka;

Dužinu profilne linije prenijeti ćemo na papir sa označenim presječnim tačkama i očitanim nadmorskim visinama.


Za konstrukciju poprečnog profila potreban nam je milimetarski papir.

Milimetarski papir, kao što se da naslutiti ima ucrtanu osnovnu podjelu po 1 mm i debljim linijama po 5 i 10 mm, što nam olakšava konstrukciju poprečnog profila.


Na milimetarskom papiru ćemo nacrtati koordinatni sistem sa koordinatnim osama;

Na vertikalnu osu ćemo nanijeti ekvidistancu izohipsi sa profila a na horizontalnu dužinu profilne linije sa presječnim tačkama izohipsi sa profilnom linijom prenesenu papirom.


Prilikom izrade, razmjera profila po dužini (prenesena papirom) će ostati nepromijenjena, u našem slučaju 1:25 000;

Razmjeru za visine (ekvidistancu) je uvijek krupnija;

U razmjeri 1:25 000 osnovnoj ekvidistanci od 10 m odgovara visina od 0,4 mm;

Za prikazivnje plastičnosti terena, njegovog nagiba to je vrlo mala vrijednost;

Iz tog razloga se vertikalni razmjer povećava npr. 5 puta pa ćemo dobiti da je osnovna ekvidistanca od 10 m uvećana 5 puta = 2 mm (1 m = 0,04 mm, 10 m = 0,4 mm; 0,4 mm x 5 = 2 mm 10 m = 2 mm).Priredio: mr. sc. Edin Hadžimustafić, novembar 2013. godine

Na y koordinatnu osu smo nanijeli vrijednosti visina tj. ekvidistance po 50 m (jer smo i očitavali vrijednosti visina sa glavnih izohipsi);

50 m uvećano 5 puta iznosi 10 mm jer je 10 m = 2 mm; Najniža vrijednost ekvidistance mora biti niža od najniže očitane

vrijednosti, presjek profilne linije sa vodotokom (488 m n/v) a također i najviša mora biti viša od najviše visine;

Na vrhu ose se upisuju jedinice mjere u našem slučaju metri.


Na x osu prenosimo sa papirića položaj i vrijednosti nadmorskih visina presječnih tačaka profilne linije sa izohipsama.


Podignemo pomoćne linije (tanko) radi lakšeg nanošenja tačaka na koordinatni sistem preko milimetarskog papira;


Označimo položaj nadmorskih visina presječnih tačaka profilne linije i glavnih izohipsi očitavajući već nanesene vrijednosti na y osi.


Preostaje nam da spojimo nanesene tačke i dobili smo poprečni profil;

Pomoću njega uočavamo nagib terena dolinskih strana; Profil nije završen jer nemamo dužinsku predstavu o

njemu.


Na x osu (horizontalna) nanosimo podjelu po dužini ne mijenjajući razmjer;

U našem slučaju u razmjeri 1:25 000 1 cm = 250 m, 4 cm = 1000 m.


Konstruisali smo poprečni profil između vrhova Grabovik (686 m n/v) i Grič (645 m n/v);

Na konačnom profilu se ne nalaze nikakve pomoćne linije, on se imenuje (Poprečni profil Grabovik (686 m n/v) i Grič (645 m n/v) i upisuju se na njega vrijednosti vertikalne i horizontalne razmjere;

U konačnoj verziji, ne prikazuje se milimetarski papir.


konstrukcija poprečnog profila

Documents