konstruksioni i kulmit (construction of roof)

KONSTRUKSIONET ARKITEKTONIKE 4

Prof.Asoc.Dr. Violeta NUSHI

_leksione_v.a. 2013-2014

KONSTRUKSIONE ARKITEKTONIKE 4 – leksione v.a. 2013-2014


LLOJET E DRURIT:

- gjethembajtës

- gjetherënës

o të fortë

o të butë

PËRDORIMI:

- për djegie

- për tekologjinë e letrës

- për teknologjinë e ndërtimit



VETIT TEKNIKE TË DRURIT

Vetit estetike:

Ngjyra, tekstura, shkëqimi, aroma, etj.

Vetit fizike:

Lagështia, hidroskopia, absorbimi i ujit, pesha, përqimi i nxehtësisë

dhe i ftohëtësis, etj.

Vetit mekanike:

Fortësia në shtypje, fortësia në tërheqje, fortësia në përkulje, moduli

i elasticiteti, etj.



Fortësia e elemementit në tërheqje në drejtim të fibrave

]cm

kN[

2|| A

Ft

][cm 2hbA

F F

b

h



]cm

kN[

2|| A

Fc

][cm 2hbA

F

F

]cm

kN[

2 A

Fc

][cm 2

0bbA

F

b

h

b h

b0

Fortësia e elemementit në shtypje në drejtim të fibrave

Fortësia e elemementit në shtypje normal

në drejtim të fibrave



]cm

kN[ sin

2|| || cccc

][cm 2

stbA

h

F

u ts

φ

b

A

]cm

kN[

2A

Fc

Fortësia e elemementit në shtypje këndore

në drejtim të fibrave



]cm

kN[

2

max

x

mW

M

F

x h

b

y

-

+

σS

σS

-

+

σ2

σ1

Përkulja e elemementit në shtypje normal me drejtin e fibrave



Klasa I druri me kapacitet të lartë mbajtës. Përdorët për krijimin

e drurit të lameluar, për elementët konstruktivë në të

cilët shfaqen nevojat e rezitencës së forcave tërheqëse.

Klasa II druri me kapacitet më të ulët mbajtës. Përdorët për të

gjitha konstruksionet klasike të drurit, e deri dikund edhe

për pjesët / elementët sekondar konstruktivë tek

konstruksionet me dru të lameluar.

Klasa III druri me kapacitet të ulët mbajtës. Përdorët për mbajtës

tericar të konstruksionit apo edhe për konstruksionet e

përkohëshme nga druri.

KUALITETI I DRURIT:



PËRPARËSITË:

• Pesha e vogël specifike;

• Fortësi relativisht e lart në shtypje paralelisht me fibrat;

• Latimi i lehtë – mundësitë e latimit të llojllojshëm në prerjen

tërthore të mbahtësit dhe krijimin e silutetave të ndryshme në

prerjet gjatësore të tyre;

• Përqimi i vogël i temperaturave - të ulëta apo të larta;

• Mundësit e montazhës dhe dislocimit të elemetëve të drurit.

• Estetika dhe aroma; etj.



DOBËSITË:

• Fortësia e ndryshueshme në raport me drejtimin e fibrave;

• Varëshmëria e kualiteitit dhe izotropisë së drurit nga faktorët

biologjik (rritja e drurit).

• Mundëria e ndikimit negativ të insekteve dhe parazitëve;

• Varshmëria e rrethanave mekanike nga përqindja e lagështisë;

• Djegëshmëria e lartë; etj.



Dushku Gjendet në vendet të ndryshme të Evropës.

Dru gjetherënës, rritet deri në 40m.

Ka trup të drejt dhe elegant.

(dendësia 300 – 860 kg/m3)

Thahet pa vështirësi.

Latohet dhe përpunohet lehtë, lehtë çahet,

nuk poliratet mire.

Jetëgjatësi të madhe në kushte të

ndryshme, si në lagështi e edhe në thatësi.



Bredhi - Abies alba

Gjendet në vendet të ndryshme të Evropës.

Dru gjethembajtës, rritet deri në 60m.



Gjatë procesit të tharjes tkurret.


nuk poliratet mire.

Qëndrueshmëri të madhe në kushte ujore.



Pisha - Pinaceae

Gjendet në vendet qendrore, perendimore

dhe jugore të Evropës.




Gjatë procesit të tharjes tkurret dhe çahet.


nuk poliratet mire.

Qëndrueshmëri të madhe në kushte ujore.



Ahu - Fagaceae

Pema e përhapur më së shumti në vendin tonë

(në vendet qendrore dhe jugore të Evropës)




Thahet vështirë dhe ngadal. Gjatë procesit të

tharjes tkurret dhe çahet.

Latohet dhe përpunohet lehtë, poliratet mire.

Qëndrueshmëri të shkurtër.



Bungu

I përhapur në pyjet e ulta.

Dru gjetherënës, rritet deri në 40m.



Thahet vështirë dhe ngadal. Gjatë

procesit të tharjes tkurret dhe çahet.

Latohet dhe përpunohet lehtë, poliratet

mire.

Qëndrueshmëri e madhe.



PRODUKET ME BAZË DRURI

Ndarjet elementare:

• elementët me prerje tërthore rrethore

• elementët e prerë / drejtkëndorë

• elementët e ngjitur / lameluar

• mbajtës të furniruar

• produkte të pllakave



Elementi rrethor

dimensionet: gjatësia deri 20 m

diametri deri në 30 cm.



Druri/elementi i prerë

dimensionet: trashësia standarde: 24 cm trashësia jostadarde:16-44 cm gjatësia: e lirë

Dërrasa

Fosne dimensionet: trashësia standarde : 48 cm trashësia jostadarde: 20-44 cm gjatësia: e lirë



Dimensione standarde: 6х6/8/12 cm 8х10/12/16 cm 10х10/12/20/22 cm 12х12/14/16/20/24 cm 14х14/16 cm 16х16/18/20 cm 18х22 cm 20х20/24 cm

Trarët, trarëza

Dimensione jo standare:

max 36х36cm

Gjatësia me vazhdime deri 16m

Gjatësia standarde 4 m (<4.5m)



Mbajtës të lameluar – të ngjitur



Mbajtës të lameluar

Dimensionet standarde:

gjërësia 5 cm

lartësia 10-356 cm

gjatësia deri 48 m



Prodhime të pllakave – kompensata


trashësia 16-75 cm

forma 1-3 х 5-6 m

Shperpllakë trishtresore

Dimensionet standare:

trashësia 33-8 cm

formati 1-3 х 5-6 m

Shperpllakë pesështresore



Тip S: trashësia 21-75 cm formati 182 x 23 m 25 х 20 m

Pllaka të furnirit

Lloje të pafundëme të furnirit

Тip Q: trashësia 21-69 cm formati 182 x 23 m 25 х 20 m

Тip T:

trashësia 39-75 cm

formati 2x23 m




trashësia 2-38 cm

formati 125 х 25/5 m

41 х 185 m

271 х 208 m

275/53х205 m

Iverica

Dimensionet jostandarde: trashësia 2-38 cm formati me dim. të lirë х max14 m




trashësia 6-4 cm

formati 244-5х122-262 m

OSB pllaka - kompensata

Pllaka me përbërje të

copëzave të mëdha të

shperllakës.



Dimesnionet standarde:

trashësia 05-16 cm

formati max 21 х max 55 m

Pllaka të lesonitit



Konstruksine nga druri – banim



Konstruksine nga druri – enterier banimi



Konstruksine nga druri – enterier biblioteke



Konstruksine nga druri



Konstruksine nga druri – hapësinore



Konstruksine nga druri – hapësinore (shtylla dhe traje)



Konstruksine nga druri – hapësinore (tra dhe shtyllë)



Konstruksine nga druri – hapësinore (tra dhe shtullë



Konstruksine nga druri – hapësinore (ram)



Konstruksine nga druri – hapësinore (kapriata lineare)



Konstruksine nga druri – hapësinore (kapriata hapësinore)



Konstruksine nga druri – hapësinore

(rame me çernjerë në mes)



Konstruksine nga druri – hapësinore (kapriata lineare)



Konstruksine nga druri – ura (ram)



Konstruksine nga druri – ura (kapriat lineare)



Konstruksine nga druri – ura (ram)



Konstruksine nga druri – strehë (konzolë nga kapriat lineare)



Konstruksine nga druri – muze (tra e shtyllë me pajandra)



KONSTRUKSIONET E KULMIT TË PJERRËT NGA DRURI

Kulmet paraqesin pjesën përfundimtare të secilës

ndërtesë arkitektonike.

Kulmi, me konstruksionin e tij dhe mbështjellësin, ka

ka funksion të mbrojë ndërtesën nga ndikimet

atmosferike; të izolon hapësirën e nënkulmit nga uji

dhe ndyshimet e temepraturës dhe në disa raste ta

ndriçon dhe ventiolon ate.



Kulmet dyujore Kulmet njëujore

STREHËT / UJORËT E KULMIT



Kumet katërujore Kulmet e përbëra




Ka shumë lloje të

kulmeve të pjerrëta, të

cilat mund të

kombinohen mes veti për

të krijuar lloje të

kulmeve të përbëra, të

cilat përveç formës,

numrit të rrafsheve të

pjerrëta, mund të kenë

kombinime të tipit të

konstruksionit mbajtës

nga druri, llojit të

materialit të

mbështjellësit, etj.




Kategorizimi i pjerrtësisë së kulmit sipas

këndit të tij:

- të rrafështa, deri në 5º, të

mbuluar/mbështjellur me shtesat

bitumene, të gjelbër, etj.

- me ramje të butë, prej 5º deri 30º, të

mbuluar me materiale minerale apo

artificiale;

- me ramje të theksuar, më të mëdha se

30º, të mbuluar me materiale minerale

PJERRËSITË E KULMIT



Grupacioni i kulmeve të titulluara të pjerrëta, nuk mund të jetë

plotësisht përfundimtar pasi të gjitha kulmet janë të pjerrëta, por

në vijim do t’i shtjellojmë kryesisht kulmet që kanë pjerrtësi prej

12% deri në 100%.

SHËNJIMI I

PJERRTËSISË SË

RRAFSHEVE TË

KULMIT

dhe disa raporte

karakterisitke për

kulme të pjerrëta nga

druri.

1

raport

1

:1

këndi α

4

5º

përqin

dje (t

g45º * 1

00) 1

00%

raporti % 0º

_______________________________

1:20 5 3

1:12,5 (=2:2,5) 8 ~4,5

1:10 10 ~6

1:8 12,5 ~7

1:6 16,7 ~10

1:4 25 ~14

1:3 33,3 ~18

1:2,5 (=2:5) 40 ~22

1:2 50 ~27

1:1,67 (=3:5) 60 ~31

1:1,5 6 ~33

1:1,33 (=3:4) 75 ~37

1:1 100 ~45

1

α=45º

1

raport

1

:1

këndi α

4

5º

përqin

dje (t

g45º * 1

00) 1

00%

1

RAPORTI % 0º

1:20 5 3

1:12,5 (=2:2,5) 8 ~4,5

1:10 10 ~6

1:8 12,5 ~7

1:6 16,7 ~10

1:4 25 ~14

1:3 33,3 ~18

1:2,5 (=2:5) 40 ~22

1:2 50 ~27

1:1,67 (=3:5) 60 ~31

1:1,5 6 ~33

1:1,33 (=3:4) 75 ~37

1:1 0 ~45

PJERRËSITË E KULMIT



DIMENSIONET ORJENTUESE për pjesët / elementët e konstruksionit të kulmit nga kualiteti i drurit, forcat dhe

ngarkesat e kulmit, hapit konstruktivë, lidhjeve, ramjes dhe madhësisë së kulmit. Masat më të volitshme

përcaktohen sipas llogarive statike.

Është me rendësi të theksohen dimensionet e prerjeve tërthore të elementëve të cilat përcaktohen në varësi të

pozicionit apo forcave që ato pranojnë.

ELEMENTET PËRBËRËSE TË KONSTRUKSONIT TË KULMIT



KULMET DHE ELEMENTET E KONSTRUKSIONIT TË TIJ

Kulmet përbëhen nga disa element konstuktivë, kryesoret janë:

mbështjellësi i kulmit dhe konstruksioni i kulmit.

Konstruksioni i kulmit – pranon të gjitha ngarkesat që përcillen nga

mbështjellësi i kulmit në te dhe sipas sistemeve të konstuksionit të kulmit

të pjerrët nga druri, të gjitha ato ngarkesa i përcjell në strukturën e

ndërtesës.

Mbështjellësi i kulmit – duhet t’i përmbush kërkesat e mbrojtjes së

ndërtesës nga uji, bora, erërat dhe të gjithë ndikuesit tjerë ambiental.



ELEMENTET E KONSTRUKSIONIT TË KULMIT

Mbështjellësi i kulmit përbëhet prej:

- Pullazi/mbulesa

- Dërrasimi dhe letvat

- Mahitë

- Largimi i ujit - ulluqet, ventilimi, ndriqimi, etj.

Konstruksioni i kulmit përbëhet prej:

- Mahive

- Mbajtësve fillestar: gërmuqit, lugut, traut të kurorës,

kulmarit, nënmahisë

- Mbajtësit kryesor: shtyllat, trajet horizonale, trajet e

pjerrëta, lidhëset-qepratat

- Shtanguesit: danat, elementet metalike, bulonat, gozhdat, etj.



Parimet themelore

të punës së përbashkët të konstruksionit të kulmit dhe mbëshjellësit

në mes veti janë:

RAMJA e cila është e përcaktuar nga lloji i mbështjellësit (shih në

sqarimet e më vonëshme), madhësisë së objektit dhe efekteve

arkitekturale të cilat dëshirohen të arrihen;

MBULESA E KULMIT e cila në vete të caktuara merr ngarkesat

(borën, erën, etj.) dhe përmes mahive i përcjell në trajet e lidhëse,

të pjerrëta, shtylla, e ato në konstruksionin e më poshtëm të

objektit ndërtimor;



KONSTRUKSIONI MESKATOR i katit të fundit i cili mund të jetë nga

mbajtësit e drurit apo pllaka e betonit të armuar me ç'rast merr

drejtpërdrejt të gjitha peshat dhe i përcjellë tutje në konstruksionin e

ndërtesës;

Shtyllat, trajet e pjerrëta, tiranët, danat dhe mbajtësit rreth oxhaqeve,

NUK MUND TË NDËRPRITEN përpos gjatë rekonstruimeve;

LIDHJET E ELEMENTEVE të konstruksionit të drurit prej të cilave

formohet kulmi bëhet me përpunimin special të konstruksionit –

lidhjeve dhe me mjete lidhëse nga druri dhe çeliku;

Zgjidhjen e kulmeve të komplikuara duhet bërë me kombinimin e

tipeve më të thjeshta të kulmeve të cilat mes veti mund të ndërlidhen

lehtësisht.



Mbajtësit primar të konstruksionit të drurit, TRAJET LIDHËSE,

vendosen nën këndin 90 me muret bartëse (lp = 350-450cm) dhe në

to mbështeten mbajtësit sekondar, TRAJET mbajtëse: kurora,

nënmahia, kulmari (ls = 450cm), mbi të cilat mbështetën brinjët,

MAHITË (lm = 60-100cm). Mbi to vendoset MBULESA E KULMIT në

bazën prej letfave, dërrasave, etj. Tek kumet e vogla, të thjeshta

nuk ka bartës primar dhe sekondar;

Konstruksionin e kulmit nga druri duhet LARGUAR NGA OXHAKU

min. 8cm, ose duhet ndërprerë dhe mbështetja të bëhet më anë të

mbajtëse;

Tërësitë e konstruksioneve të kulmeve duhet të projektohen &

realizohen ashtu që të jenë të rezistueshme ndaj ndikimit të erës

(shtypja dhe tërheqja), në drejtimin tërthor dhe gjatësor;



ZGJEDHJA E TIPIT TË KONSTRUKSIONIT

Zgjedhja e tipit të kulmit të pjerrët nga druri varet kryesisht nga:

gjerësia dhe gjatësia e objektit ndërtimor, hapi konstruktiv

struktura ekzistuese, muret, trajet, meskatet

funksioni dhe efektet arkitekturale për hapësirën e nënkulmit

llojet e mbështjellësit – mbulesës së kulmit

jetëgjatësia e ndërtesës, karakteri kohor



TIPI I KONSTRUKSIONIT TË KULMIT TË PJERRËT NGA DRURI

1. Kulmet e thjeshta

2. Kulmet me tirant

3. Kulmet me karrige (njëfishta, dyfishta, trifishta)

4. Kulmet me varëse (njëfishta, dyfishta, trifishta)

5. Kulmet mansarde

7. Kulmet me kapriata



Elemente të konstruksionit të kulmit



-слеменица

-венчаница trau i kurorës

mahia

Kulmari




-слеменица

-венчаница trau i kurorës

mahia




kulmari

kurora




1. Konstruksioni i kulmit të thjeshtë



Baza Prerja gjatësore




Tirant

2. Kulmet me tirant



2. Kulmet me tirant – drejtimi i forcave



TIRANTI

2. Kulmet me tirant – prerja gjatësore



3. Kulmet me karrigë të thjeshtë – prerja tërthore

Muri i mesëm



3. Kulmet me karrigë të njëfishtë – shpërndarja e ngarkesave



POZICIONI I MAHISË

3. Kulmet me karrigë të thjeshtë – karrigë e njëfishtë - baza



Подолжен пресек

3. Kulmet me karrigë të njëfishtë – prerja gjatësore



3. Kulmet me karrigë të dyfishtë – prerja tërthore



3. Kulmet me karrigë të dyfishtë – baza

Vija e kulmarit

Muri mbajtës



3. Kulmet me karrigë të dyfishtë – prerja gjatësore

Tavani



3. Kulmet me karrigë të trefishtë – prerja tërthore



3. Kulmet me karrigë të trefishtë – baza



pajandra

4. Kulmet me varse të njëfisht – prerja tërthore



4. Kulmet me varse të njëfisht – shpërndarja e forcave



4. Kulmet me varse të njëfisht – baza



4. Kulmet me varse të njëfisht – prerja gjatësore



4. Kulmet me varse të dyfisht – shpërndarja e ngarkesës



4. Kulmet me varse të njëfisht – prerja gjatësore



4. Kulmet me varse të dyfisht – shpërndarja e ngarkesës



4. Kulmet me varse të dyfisht – baza

Vija e kulmarit

Boshti i mahisë



4. Kulmet me varse të dyfisht – prerja gjatësore

PAJANDRA

TRAJET E TAVANIT

TRAJET E QEPRATAVE



4. Kulmet me varse të trefisht – prerja gjatësore



Janë të përbërë vetëm nga mahitë, të mbështetura në trajet e tavanit nëse konstruksioni i meskatit është

nga druri , apo në pragjet, jastëk apo traje të kurorës në rastet e konstruksionit të meskatit nga BA.

Duhen të kenë shtangues kundër erës. Mund të jenë një-ujor apo dymujor e me shumë. Kulmet e

thjeshta ju përgjigjen objekteve ndërtimore të vogla, si p.sh. objektet e banimit individual, barakave, etj.

KONSTRUKSIONI I KULMIT TË THJESHTË – përshkrim i shkurtër



Secili qift i mahive, në mesin e tyre, është i lidhur me traun shtangues - tiranin.

Ai mund të mbështetet në 1 ose 2 shtylla, pas mbështetjes në traun e nëntirantit.

KONSTRUKSIONI I KULMIT TË THJESHTË – përshkrim i shkurtër



KONSTRUKSIONI I KULMIT ME TIRANTË – përshkrim i shkurtër



Karakteristikë kanë traun e kulmarit, në majën e kulmit, në të cilën mbështeten mahitë. Kulmari

mbështetet në shtylla, në çdo 3-3.5m, duke krijuar trajet lidhëse, me apo pa traje të pjerrëta.

KONSTRUKSIONI I KULMIT ME KULMAR – NJËFISH (KARRIGË) – përshkrim i shkurtër



KONSTRUKSIONI I KULMIT ME KULMAR / NJËFISH (KARRIGË) – përshkrim i shkurtër



Karakteristikë e këtyre kulmeve janë dy trajet e nënmahisë

në të cilat mbështetën mahitë. Nënmahitë mbështetën në

dy karrige/shtylla të cilat mund të përforcohen me dy traje të

pjerrëta. Kjo tërësi lidhet në traun lidhës -çepratën e cila

mbështetet në muret e ndërtesës.

KONSTRUKSIONI I KULMIT ME NËNMAHI / DYFISH (KARRIGË) – përshkrim i shkurtër



KONSTRUKSIONI I KULMIT ME NËNMAHI / DYFISH (KARRIGË) – përshkrim i shkurtër



Ky lloj konstruksioni i kulmit rrallë përdoret, vetëm në rastet e objekteve të gjëra. Është kombinim i

karrigeve të njëfishta dhe dyfishta. Mund të jetë 2 apo 4 ujor.

KONSTRUKSIONI I KULMIT ME KULMAR / TREFISH (KARRIGË) – përshkrim i shkurtër



12. KULMET E PJERRËTA NGA DRURI

KULMET ME NËMMAHI DHE KULMAR (karrigë e thjesht trefishe)

KONSTRUKSIONI I KULMIT ME KULMAR / TREFISH (KARRIGË) – përshkrim i shkurtër



Ky zgjidhje përdoret në rastet e mungesës së mbështetësve drejt nën shtylla të kulmit, apo ata

mbështetës nuk janë të mjaftueshëm. Karriga e pjerrët përcjell ngarkesat në muret e jashtme me ç'rast

krijohet hapësire e lirë për shfrytëzuesin e nënkulmit, veçanërisht në rastet e nënkulmit me mure të

ngritura - parapeteve.

KONSTRUKSIONI I KULMIT ME KUMAR / DYFISH (KARRIGË E PJERRËT) – përshkrim i shkurtër



KONSTRUKSIONI I KULMIT ME KULMAR DHE NËNMAHI / DYFISH (KARRIGË) – përshkrim i shkurtër



Ky është një tip i veçantë i konstruksioneve të kulmeve pasi tërë ngarkesën e përcjellë në muret

e jashtme, periferike të ndërtesës, e cila arrihet me sistemin e mbyllur të përcjelljes së forcave

(sforcimeve).

Varësja mund të jetë e njëfishtë, dyfishtë, trefishtë, katërfishtë apo e kombinuar me tipe tjera të

konstruksioneve, tashme të përmendura.

Ngarkesat e traut të kulmarit apo nënmahisë, përmes trajeve të pjerrëta përcjellin mbajtësit e

jashtëm R, komponentët horizontale të forcës së pjerrët humbin/neutralizohen në traun lidhes.

Për shkak të hapjes së madhe konstruktive të traut lidhës, në gjysmën e tij (apo ne 1/3 e tij)

varet për shtyllën, i lidhur, siq edhe emërtohet ky tip i konstruksionit. Shtylla kthen forcën në

pikën e ngarkesës, kulmar apo nënmahi, e cila prapë përcjellë ngarkesat në mbështetësit

anësor.

Përcjellja e sigurt e forcave bëhet vetëm nëse varësja është tërësisht simetrike dhe nyjet e saj

janë të punuara me shumë saktësi.

Tek konstruksionet e meskateve me beton të armuar, trau lidhës nuk është i domosdoshëm, po

qe se konstruksionin meskatorë pranon forcat nga shtyllat, atëherë pjesa dërmuese e shtyllës,

varëses, humb funksionin e saj me të ashtuquajtura forca=0, dhe mbetet vetëm pjesa e saj e

epërme si montazh.

KONSTRUKSIONI I KULMIT ME VARËSE – përshkrim i shkurtër



KULMET ME VARËSE



(sipas arkitektit Francois Mansard)

Karakteristika kryesore e këtyre tipave të konstruksionit të kulmit është ne atë se janë të përbërë me dy rrafshe

të pjerrësive të ndryshme përgjatë rrafshit tërthor të kulmit, rrafshi i lart me pjerrtësi më të vogël, përderisa

rrafshi poshtë ka pjerrtësi më të madhe.

Përkundër qe janë jo ekonomik, për shkak të përdorimit të madh të materialit, mund të jenë aktual, pasi që ata

përdorën në rastin e shfrytëzimit si hapësirë e plot e nënkulmit kryesisht në objektet e banimit (nuk llogaritet

jashtë si kat por si kulm).

Mund të jenë një-ujor, dy-ujor, tre-ujor apo katër-ujor, dhe të tjerë. Hapësira e pastër e nënkulmit duhet të jetë

min. 240cm.

KULMET MANSARD



KULMET MANSARD



Këto tipe të konstruksioneve të kulmeve përdorën në rastet kur planimetrit e bazës së

ndërtesës kanë formë shumë-këndore, përkatësisht kulmet janë shumë ujor, p.sh. në

shembullin e treguar më poshtë, nëntë ujor.

Fillimisht bëhet zgjidhja gjeometrike e kulmit, përcaktimi i strehëve. Më pas, në varshmëri të

gjerësive të ndërtesës, përcaktohen pozicionet e mbajtësve kryesor - trajeve (nënmahia,

kulmari), të cilat duhet të jenë të lidhura mes veti. Pastaj përcaktojmë pozicionet e trajeve

lidhës, cepratat, te cilët kanë detyrë të mbajnë trajet e nënmahisë apo kulmarit, dhe

njëkohësisht lidhen me trajet tjera lidhëse te drejtimit kënddrejtë.

Për shkak të qartësisë së zgjidhjes së përvetësuar, projekti duhet të përbëje më sa paku dy

prerje, tërthore dhe gjatësore. Është e preferuar që të prezantohen prerjet tërthore për të

gjitha pjesët e kulmit të zgjidhura sipas tipeve të ndryshme.

Detalet e lidhjeve të konstruksionit me pjesët tjera përcjellëse, mahit, mbështjellësin, hidro-

izolimet, termo-izolimet, etj., duhet të tregohen me përshkrimet përcjellëse dhe dimensionet e

përvetësuara.

Në tabelën në vijim janë të treguara masat orientuese të prerjeve tërthore të elementëve të

drurit në varshmëri me gjatësinë dhe distancat - hapjet konstruktive.

KULMET E PËRBËRA



Janë tipe të konstruksionit të kulmit nga druri të cilat kanë

karakteristikë formën e lidhjes së elementëve të drurit sipas

parimit të kapriatave-rrjetës, duke formuar nyjet në të cilat

mbështetën mahit dhe mbështjellësi /mbulesa.

Kjo mënyrë e konstruksionit lehtëson peshën e kulmit pasi

elementët e drurit kanë prerje tërthore me dimensione të vogla

në raport me hapin konstruktivë të konstruksionit mbështetës,

murit apo traut.

Karakteristikë e këtyre kulmeve është forma gjeometrike dhe

mënyrat e lidhjeve, nyjave, të cilat duhen të jenë sipas llogarisë

statike.

l

60–200cm

min

. l/6

min

. l/6

min

. l/6

l

l

l

min

. l/6

-+

++

--

tërheqje brezi i

poshtëm

brezi i

sipërm

vertikale

l

Ndikimi i forcave në elementët e

kapriatës trekëndore.

KULMET KAPRIATË – RRJETË



Konstruksine nga druri



Lidhjet më të shpeshta bëhen me bashkimin e elementëve dhe përforcimin e tyre bulona, kunjë, gozhda, ngjitës

apo kombinimin e tyre. Përjashtimisht, me rastin e përdorimit të prerjeve tërthore më të mëdha të drurit, përdoren

edhe lidhjet e mjeshtëritë e marangozëve tradicional.

LIDHJET DHE LLOJET E MATERIALEVE LIDHESE

TË KAPRIATAVE NGA DRURI

b

a

b

kunjë

bulona

elementët

bazë

elementët

lidhës

a

a

Rregullat e gjatësive të gozhdëve

një-prerëse dhe dy- prerëse

Radhitja e gozhdave në lidhjet

/nyjet e konstruksionit



- kulm një-ujor, hapja konstruktive 6m, nyjet @ 1m

- kulm dy-ujor, hapja konstruktive 8m, nyjet @ 2m

SHEMBUJ TË KAPRIATAVE / RRJETAVE NGA DRURI ME DETALET PËRKATËSE



- kulm dy -ujor, hapja konstruktive 8m, nyjet @ 1m, të vendosura ne çdo 400cm në drejtimin gjatësorë.

- kulm dy-ujor, hapja konstruktive 10m, nyjet @ 1m dhe 2m, të vendosura në çdo 400cm në drejtimin

gjatësorë.

SHEMBUJ TË KAPRIATAVE / RRJETAVE NGA DRURI ME DETALET PËRKATËSE



Tri fazat kryesore të projektimit të kulmit të përbërë - kulm shumë ujo:

si të orientohen strehët,

ku të përcaktohemi për nënmahit, kulmarët, gërmuqet dhe lugjet

si të krijohen sistemet e mbështjes së konstruksionit të kulmit – qepratat.

KULMET E PËRBËRA



MBËSHTJELLËSI I KULMIT

Kulmi përfundon objektin dhe në këtë mënyrë ka funksion që ta mbroj nga

ndikmet jo të favorshme klimatike, nga të gjitha ndikimet termike (ngohja dhe

ftohja) dhe ato metorologjike (shiu, bora dhe era).

Mbrojtjen nga ndikimet e temperaturës e arrijmë me vendosjen e materialeve

termoizoluese në (1) meskatin e fundit apo në (2) konstruksionin e kulmit.




Sipas llojit të mbulesës së kulmit vendoset edhe pjerrtësia e tij, përkatësisht

karakterisitikave të materialit që përdorët për mbulesë, si:

• mospërqueshmërisë e ujit

• Dimensioni i pjesëve-copave të mbulesës

• numri i lidhjeve të pjesëve të mbulesës

• niveli i lëmimit të sipërfaqes përfundimtare

• Jetëgjatësisë së materialit të mbulesës

• Nëse është nga druri – afati kohër i kalbjes

• Rezistenca ndaj acideve

• Rezistencës ndaj ngarkesës, erës, borës, peshës së punëtorëve

• Lehtësisë së mirëmbajtjes dhe riparimeve




Materialet e mbulesës së kulmit mund t’i ndajmë në dy grupe:

• natyror:

dheu, buri, druri dhe kashta

• artificial:

dheu i pjekur, llamarinat metalike, azbest cimenta, prodhimet e

bitumenizuara, betoni e qelqi, plastmasa, pëlhurat, etj.



Materialet natyrore të mbulesës së kulmit

• dheu, në shtesë d=60cm, me bimësi të rritur, ka aftësi të mira termike

• pllakat e gurit, në dimensione të ndryshme, në ramje prej 25º - 60º

• kashta, në ramje prej 45º - 60º e më tepër

• druri, në dimensione të dërrasave 30 – 100 cm në gjërësi, në ramje 45º




• dheu, në shtesë d=60cm, me bimësi të rritur, ka aftësi të mira termike




• pllakat e gurit, në dimensione të ndryshme, në ramje prej 25º - 60º




• kashta, në ramje prej 45º - 60º e më tepër




• druri, në dimensione të dërrasave 30 – 100 cm në gjërësi, në ramje 45º



Materialet arificiale të mbulesës së kulmit

• Dheu i pjekur, tjegullat e formave dhe dimenzioneve të ndryshme. Ka

periadhjen që nga kultura Egjiptiane, pastaj Romake e me vonë në tërë Evopën

• Llamarina metalike, llamarina e zingëtuar, llamarina e bakrit, llamarina e celikut,

llamarina e aluminit, titanit, etj.

• Materialet e bituminizuara, pëlhura të ndryshme të bituminizuara, etj.

• Pllakat e cimentos së azbestit, eterniti, saloniti, etj.

• Tjegulla të betonit (nga betonet e fisnikruara).

• Tjegulla të qelqit, nga qelqi i sforcuar me bfibra po i lidhur me fijet e cekujyt.




• Dheu i pjekur, tjegullat e formave dhe dimenzioneve të ndryshme. Ka

periadhjen që nga kultura Egjiptiane, pastaj Romake e me vonë në tërë Evopën



Tjegullat e argjillës me forma dhe dimenzioneve të ndryshme




• Llamarina metalike, llamarina e zingëtuar, llamarina e bakrit, llamarina e celikut,

llamarina e aluminit, titanit, etj.



Pllakat e llamarina metalike



Pllaka të azbestit



STREHA

Në konstruksionet e kulmit nga

druri mund të jetë e ndryshme

dhe varet nga:

• tipi i konstruksionit,

• materiali i përdorur për

mbulese,

• tipi i ulluqeve dhe

• efekteve arkitekturale të

dëshiruara.

Kryesisht dimensioni i daljes nga

perimetri i ndërtesës është 40-

100cm.



KONSTRUKSINET BONDRUK

Sisteme

konstruktive

nga druri



Materialet kryesore: Guri dhe Druri

Konstruksion i kombinuar masiv dhe skeletor

Elementet e trajtuara:

• Muret e jashtme

• Muret e brendshme

• Meskati

• Shkallët

Historik i shkurtër




Sisteme konstruktive nga druri



KONSTRUKSINET BONDRUK Sisteme konstruktive nga druri



ELEMENTET KONSTRUKTIVE



SISTEMI

BONDRUK I

NDËRTIMIT



KONSTRUKSIONI I SHKALLËVE



Punimi i hapjeve, dyer e dritare në sistemin bondruk




Elemente konstruktive



PUNIMI I KULMIT TEK SISTEMET BONDRUK



PUNIMI I THEMELEVE NË RAST

TË NDËRTIMIT ME SB



SISTEMI BONDRUK SI DHE PJESËT LIDHËSE METALIKE



DETALET



EVOLUIMI I SISTEMIT BONDRUK – SHTËPIA 1



EVOLUIMI I SISTEMIT BONDRUK – ENTERIER 1,2



EVOLUIMI I SISTEMIT BONDRUK – ENTERIER 3,4



EVOLUIMI I SISTEMIT BONDRUK – ENTERIER 5



EVOLUIMI I SISTEMIT BONDRUK

- ENTERIER 6

- EXTERIER 7



FAZ Pavilion Frankfurt

http://www.achimmenges.net/?p=4967



ARKITEKTURA PARAMETRIKE NGA DRURI

2011 Stuttgart University

ICD (A. Menges) & ITKE (J. Knippers) Stuttgart University

ICD/ITKE Research Pavilion 2011



konstruksioni i kulmit (construction of roof)

Documents