koolstofchemie organische chemie. koolwaterstoffen koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten...
TRANSCRIPT
![Page 1: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/1.jpg)
KOOLSTOFCHEMIEorganische chemie
![Page 2: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/2.jpg)
KOOLWATERSTOFFEN
Koolwaterstoffen bevatten de
atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H)
Koolstof (C)
Waterstof (H)
![Page 3: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/3.jpg)
VERBRANDING VAN KOOLWATERSTOFFEN
• Bij volledige verbranding van koolwaterstoffen ontstaan water en koolstofdioxide.
• Bij onvolledige verbranding kan ook koolstofmonoxide (zeer giftig) en zelfs koolstof ontstaan.
Volledige verbranding van methaan:CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O
Nodig:
![Page 4: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/4.jpg)
AARDOLIE
• Aardolie is een van de belangrijktste brandstoffen.
• Ruwe aardolie is een dikke bruine vloeistof die niet direct bruikbaar is.
• Het is een mengsel van zeer veel koolwaterstoffen.
• Om de aardolie geschikt te maken wordt deze gedestilleerd.
• Dit wordt gedaan in olieraffinaderijen.
![Page 5: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/5.jpg)
KRAKEN• Er is meer
behoefte aan benzine dan via aardoliedestillatie kan worden gemaakt.
• We kunnen, door energie toe te voegen, koolwaterstoffen met lange ketens opbreken in kleinere producten.
• Dit proces heet kraken.
![Page 6: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/6.jpg)
EXOTHERM VS ENDOTHERM
• Bij verbranding komt energie vrij: het is een exotherme reactie
• Kraken kost energie en is een endotherme reactie.
KRAAKTOREN
![Page 7: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/7.jpg)
KATALYSATOROm schadelijke stofuitstoot door bijvoorbeeld auto’s tegen te gaan. Wordt een katalysator gebruikt. Deze zorgt ervoor dat alle gassen volledig verbranden!
![Page 8: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/8.jpg)
ALKANENAlkanen voldoen aan de formule CnH2n+2.
Tussen de C-atomen komen alleen enkele bindingen voor.
![Page 9: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/9.jpg)
Alkanen hebben een ruimtelijke structuur.
De koolstofketen kan ‘recht’ of ‘krom’ zijn.
(zie bron 2)
![Page 10: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/10.jpg)
Naamgeving Alkanen(nomenclatuur; IUPAC)
Onderscheid tussen onvertakte en vertakte alkanen. (zie bron 4, blz. 59).BASIS: naamgeving eerste zes onvertakte alkanen LEREN ! (zie bron 1, blz. 58)
Mijn Ezel Poept Bovenop Peters Hoofd
Ma En Pa Blowen Perfecte HasjLET OP: Naam slaat op het aantal C-atomen.Zie tabel 66D
![Page 11: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/11.jpg)
ISOMEREN: verbindingen met dezelfde molecuulformule, maar verschillende structuurformule.
CH3 C CH3
CH3
Cl
CH3 CH CH2
Cl
CH3
Voorbeeld 1: zie bron 6, blz. 60
Voorbeeld 2: C4H9Cl
Zijn er van C4H9Cl nog meer isomeren?
![Page 12: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/12.jpg)
Naamgeving vertakte alkanenStamnaam: langste onvertakte C-keten (de hoofdketen).Zijgroep: methyl (1 C) of ethyl ( 2 C) etc.Nummering: hoofdketen nummeren en plaats van zijgroep met nummer aangeven.(hoeft alleen als verwarring mogelijk is)
CH3
|
CH2 – CH2 – CH
| |
CH3 CH3
Stamnaam: pentaan
Zijgroep: methyl (CH3)Nummering: 2 (dus niet: 4)
Naam: 2-methylpentaan
![Page 13: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/13.jpg)
Dezelfde regels gelden ook voor andere zij-groepen zoals F, Cl, Br en I.
CH3 Br
| |
CH2 – CH –
CH2
|
CH3 – CH2
Stamnaam: hexaan
Zijgroep: broomNummering: 3 (dus niet: 4)
Naam: 3-broomhexaan
Gecombineerd:CH3 Cl
| |
CH – CH – CH2
| |
CH3 F
1-fluor-2-chloor-3-methylbutaan
![Page 14: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/14.jpg)
Meerdere groepen van dezelfde soort
Aantal aangeven met di (2), tri (3), tetra (4), penta (5) en hexa (6). Ook bij nummering!
CH2
CHCH2
CH3Cl
Cl
Bijvoorbeeld: 1,2-dichloorbutaan
CH3
C CH2 CHCH3
CH3
CH3
CH3
2,2,4-trimethylpentaan
![Page 15: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/15.jpg)
Naamgeving van alkenenC123456
Stam
met
hethpropbutpenthex
alkaan
aanaanaanaanaanaan
C123456
Stam
met
hethpropbutpenthex
Alleen enkele C-C
CnH2n+2
Eén C=C, de rest C-CCnH2n
alkeen
--eeneeneeneeneen
Waar zit de dubbele binding?
![Page 16: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/16.jpg)
C C C
H
Br H H
H
H
C C C
H
H
H
H
H H
Br
H
C C C
Br
H
H
H
H H
H
H
1-broompropaan
C CC
Br
H
H
HH
H
C CC
H
H
Br
HH
H
1-broompropaan
“broompropeen”
Dubbele binding krijgt laagste nummer
3-broom(-1-)propeen
CH2=CH―CH2―CH3 en CH3―CH=CH―CH3
1-buteen en 2-buteen
2-broompropeen
1-broompropeen
![Page 17: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/17.jpg)
CC C
H
H
C
CH3 H
HH
H
H
CC C
H
H
C
CH3 H
HH
H
H
H
H
CC
C
C
H
HH
H H
HH
HC C C C
H
H
H H H H
F
H
methylbutaan
1-fluor-2-buteen
methylpropeen
3-methyl-1-buteen
![Page 18: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/18.jpg)
OVERZICHTKoolstofverbinding Kenmerk
Alkaan Alleen enkele C-C bindingAlkeen 1x een C=C binding
Alkanol Alleen enkele C-C binding(alcoholen) èn O-H groep (of: OH)
Alkaanzuur Alleen enkele C-C binding(carbonzuren) èn C-O-H groep (of: COOH) ║
O
![Page 19: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/19.jpg)
Extra regels naamgeving alkanolen (alcoholen):
Alcoholen: Naam eindigt met ‘ol’ (geeft OH-groep aan) OH-groep krijgt zo laag mogelijk nummer
CH3
CHCH
CH3
OH
Cl
3-chloor-2-butanol of 3-chloorbutaan-2-ol
![Page 20: KOOLSTOFCHEMIE organische chemie. KOOLWATERSTOFFEN Koolwaterstoffen bevatten de atoomsoorten koolstof (C) en waterstof (H) Koolstof (C) Waterstof (H)](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042504/5551a0f04979591f3c8bb087/html5/thumbnails/20.jpg)
Extra regels naamgeving alkaanzuren (carbonzuren) :
Carbonzuren: Naam eindigt met ‘zuur’ (geeft COOH-groep aan)
C-atoom van COOH-groep krijgt altijd nr 1
C-atoom van COOH behoort tot hoofdketen
CH3
CHCH2
CO
OH CH3
3-methylbutaanzuur