Kościoły Pokoju

Wiadomości ogólne

Kościoły Pokoju w Świdnicy i w Jaworze są największymi drewnianymi budowlami o funkcjach religijnych w Europie. W roku 2001 zostały one wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia

Kościoły powstały w 2 połowie XVII wieku, w następstwie pokoju westfalskiego kończącego wojnę trzydziestoletnią (1618-1648), gdy naciskany przez protestancką Szwecję katolicki cesarz Ferdynand III Habsburg przyznał śląskim luterantom prawo do wybudowania trzech świątyń na obszarach bezpośrednio podległych do jego władzy.

Budowa KościołówCesarska zgoda na budowę Kościołów Pokoju obwarowana była dodatkowymi

ograniczeniami:

● Budowle miały być wzniesione jedynie z materiałów nietrwałych (np. drewno, słoma, glina, piasek).

● Kościoły mogły być wybudowane jedynie poza granicami miasta, ale nie dalej niż na odległość strzału armatniego od murów miejskich.

● Nie mogły mieć wież, dzwonów, ani tradycyjnego kształtu świątyni.

● Musiały być ukończone w ciągu jednego roku.

● Musiały zostać wzniesione na koszt protestantów.

● Nie mogły przy nich powstać szkoły parafialne.

Historia

Wybudowano trzy takie kościoły w Głogowie, Świdnicy i w Jaworze.

Kościół w Głogowie

Wybudowany został w 1652 roku (najwcześniej). Pierwsze nabożeństwo odprawione zostało 10 grudnia 1652r. W 1654 roku kościół runął, ale później został odbudowany. Ostatecznie kościół spłonął w 1758 roku w wyniku uderzenia pioruna.

Kościół w Jaworze

. Został wybudowany w latach 1654-1655 według projektu Albrechta von Säbischa z zastosowaniem konstrukcji ryglowej.

Drewniany kościół ewangelicki o konstrukcji szachulcowej, usytuowany w mieście Jawor, jest zabytkowym budynkiem sakralnym

Na uwagę zasługuje barokowe wyposażenie wnętrza: ołtarz, ambona i chrzcielnica. Po stronie północnej i południowej wzniesiono po cztery kondygnacje empor, których parapety zdobią obrazy ilustrujące Stary i Nowy Testament oraz pejzaże z zamkami i tarcze heraldyczne. Wszystkie elementy konstrukcyjne pokrywają polichromie o motywach fantazyjnie zwiniętych wici roślinnych. Ten obiekt wyróżnia się na tle historii sztuki europejskiej II połowy XVII w. ze względu na swą unikatowość i wysokie walory artystyczne.

Każdego roku od maja do września w Jaworze organizowane są Koncerty Pokoju. Odbywają się one w zabytkowych wnętrzach Kościoła Pokoju. Kameralna muzyka w wykonaniu artystów z Polski, Czech i Niemiec, oraz miejsce, gdzie koncerty się odbywają, stwarzają szczególny klimat oraz dostarczają niezapomnianych wrażeń. Łącznie w jaworskim zborze odbyło się już 67 koncertów, w tym 29 koncertów wykonanych przez artystów z zagranicy.

Kościół ma 43,5 m długości, 14 m szerokości, 15,7 m wysokości, powierzchnia budowli 1180 m², mieści 6000 osób.

Kościół w Jaworze - Wygląd

Kościół w ŚwidnicyŚwiątynia budowana była w latach 1656-1657 (najpóźniej), a pierwsze

nabożeństwo odprawione zostało 24 czerwca 1657r. Kościół Pokoju w Świdnicy został wzniesiony w systemie szachulcowym jako budowla centralna, wybudowana na planie krzyża greckiego, mierząca 44m. długości i 30,5m. szerokości. Na parterze i czterech piętrach empor mogło się zmieścić nawet 7,5tys. osób (3tys. miejsc siedzących). Kościół był budowany z myślą o pomieszczeniu jak największej liczby osób, co było ważne zwłaszcza w czasach ograniczania wolności wyznania dla protestantów, ponieważ była to jedna z dwóch świątyń protestanckich na obszarze księstwa świdnicko-jaworskiego. Dlatego też świątynia posiada ogromną powierzchnię wewnętrzną (1090m2) i kubaturę. Do wyjątkowo cennych elementów wyposażenia kościoła należą między innymi ołtarz ambona i organy. Od 7 marca 2015r. Kościół jest siedzibą biskupa.

Kościół w Świdnicy - Wyposażenie

Ambona

Barokowa ambona to dzieło Hoffmanna, pochodzi z roku 1729. Schody są zdobione scenami biblijnymi, a na balustradzie znajdują się rzeźbione alegorie Wiary, Nadziei i Miłości. Nad drzwiami umieszczona jest rzeźba Jezusa Dobrego Pasterza.

Ołtarz Główny

Ołtarz, również dzieło Hoffmanna został ukończony w 1753 roku. Nad mensą ołtarzową umieszczona jest niewielka płaskorzeźba (Ostania Wieczerza). W centrum znajduje się „Chrzest Chrystusa” oraz postaci Mojżesza, Aarona, Piotra i Pawła. Powyżej na sześciu kolumnach widnieje napis „Dies ist mein geliebter Sohn, an dem ich Wohlgefallen habe” („to jest syn mój upodobany, którego sobie upodobałem”). Powyżej pod baldachimem, złoty trójkąt otoczony promieniami z napisem JHWH. Na szczycie ołtarza, na księdze z siedmioma pieczęciami stoi baranek z chorągwią.

Kościół w Świdnicy - Wyposażenie

Organy Zachowały się też zabytkowe organy z barokowym prospektem z lat 1666-1669, zbudowane przez firmę Gottfrieda Klose z Brzegu i wielokrotnie przerabiane. Na najwyższej emporze nad ołtarzem znajdują się mniejsze organy ufundowane w 1695 roku przez Sigismunda Ebersbacha.

Loża Hochbergów

Na wprost ambony, nad głównym wejściem do kościoła, znajduje się bogato zdobiona loża rodziny Hochbergów, dobroczyńców kościoła, zbudowana w 1698 r.

Empory Empory na całej długości pokryte są 78 tekstami wersetów biblijnych i 47 scenami alegorycznymi. Obrazy malowane na deskach ilustrują sens znajdujących się obok cytatów biblijnych. Balustrady empor są bogato zdobione rzeźbami i malowidłami.

Kościół w Świdnicy - Wygląd

Dziękuję

● Aleksander Maciątek, klasa 6a, SP 9 Dzierżoniów

Źródło: www.wikipedia.org Google Grafika