De Kunst van het Verzet

Global Wave of Action for Education begins to flow

Help XminY solidarite-itsfonds de winter door

Kritische pedagogiek op de Universiteit?

KSU Agenda

Short News

Discours van het universiteitsbestuur - Deel 1

Vakbonden universit-eitspersoneel en VSNU bereiken onderhande-laarsakkoord

2

3

5

6

7

8

46

4

Gratis

krant

Neem hem mee

Als ze het toch vragen...Onderwijs bedreigd door Kabinet Rutte

Dutch tuition scheme discriminatory

Oh, wat klinkt het mooi! Het nieuwe regeerakkoord is een feest om te lezen. Woorden als ‘kwaliteitsimpulsen’ e n ‘ N e d e r l a n d s e toppers’ dansen over de

Universities in the Netherlands currently charge €1672 tuition to master’s students who are Dutch, EU, or Surinamese. Other persons pay over seven times as much (about €11.500), and the Universities assert complete discretion to set whatever tuition fee they like for these groups. This tuition scheme is illegal. It has been challenged in the courts several times recently, with judges ruling both ways.

Robert Weaver

The discriminatory tuition rates are illegal under Dutch law as

well as multiple binding trea-ties. Under the Dutch Anti-

bladzijden. Goed, soms staan er dingen in die niet bepaald duidelijk maken wat er gaat gebeuren (‘op kwaliteit gerichte bekostiging’?), maar dat wordt goed gemaakt

doordat er ook dingen worden genoemd die we al wisten, zoals dat er een basisbeurs bestaat voor de bache lor f ase . De ze beurs v e r d w i j n t dan wel in de

Discrimination Law, which explicitly covers educational services, direct distinctions on the basis of nationality are illegal unless a specific textual deroga-tion is provided for.

The same approach is taken by multiple binding internation-al treaties. For example, Article 14 of the European Convention on Human Rights in conjunc-tion Protocol 1, Article 2 bans discrimination on the basis of nationality in educational ser-vices, as does Protocol 12 of the same convention, as does Articles 1(1) on discrimina-tion and 5(e)(5) on educational services of the Convention on the Elimination of Racial Dis-crimination, as well as Article 24 of the International Covenant on Civil and Political Rights. As if it could not be clearer, the International Covenant on

Masterfase, maar dat wordt wel heel lief aan ons ‘gevraagd’. We mogen een ‘investering doen in onze eigen toekomst’.

Jilles Mast

Ondanks de mooie taal is zo’n beetje elke organisatie die iets

te maken heeft met onderwijs tegen de plannen van het Kabi-net Rutte. De studentenvak-bond LSVB, de FNV en CNV, de HBO-raad en de Verenig-

Social, Economic and Cultural Rights goes on to specifically address educational fees and bans distinctions on the basis of nationality. The only exception given is for developing countries so that they can protect their limited resources. The Nether-lands is a rich country and its leaders continue to act miserly, immorally, and illegally.

The best argument presented in the court cases was based on treaties between the Nether-lands and specific countries. Recently, Turkish nationals have used non-discrimination clauses in a treaty between the EU and Turkey to strike down discriminatory aspects of Dutch immigration law and tuition rates. The Netherlands also has many such bilateral treaties

Krantje boordgratis krant voor studenten van de UU, HU en HKU Nr. 3 I oktober 2010 I offline

NL: In deze twee-maan-delijkse krant wordt er met een kritische blik gekeken naar thema’s die voor stu-denten aan de universiteit en de hogeschool van belang zijn. Deze krant probeert de leegte te vullen die de verd-wijning van het U-Blad heeft achtergelaten. Het doel van deze krant is om te informe-ren, maar vooral dialoog en

actie te bevorderen. - KSU

EN: In this bi-monthly news-paper issues relevant to stu-dents and workers of the uni-versity and hogeschool will be reviewed critically. This newspaper will try to fill the void that has been left by the disappearance of the U-Blad. The goal of the newspaper is to inform, and especially to stimulate dialog and action. -

KSU

Krantje Boord?

Lees verder op pagina 2

Read on on page 3

2

“It was way too friendly, too nice, too obedient, this is not how we are going to win this war.”

“We kunnen dus met een gerust hart zeggen dat het kabinetsbeleid asociaal is en gericht

op korte termijn winsten”

De kunst van het verzet

Jeremy Crowlesmith & Poujesh Vafaie

Getipt door een mailtje over de demonstratie tegen de bezuinig-

ingen op kunst en cultuur in Den Haag liepen we zonder enige verwachting richting Malieveld. Tot onze ver-bazing waren er spontaan duizenden mensen tegen dit kabinet de straat op gegaan! Dit via Facebook georgani-seerde protest richtte zich op “het afschuwelijke feit dat het aankomende kabinet de groot-ste fout van deze eeuw gaat maken; extreem bezuinigen op de kunst/cultuursector.”

Een paar duizend mensen, voornamelijk jonge kunste-naars, kunststudenten, en docenten, verzamelden zich op het Malieveld. Er waren verschillende optredens: van een fantastische sambaband tot prachtige klassieke muziek. Maar al snel begon de de-radi-calisering toen de hoofdsprek-er ons eraan moest herinneren hoe dit evenement samen met de hulp van de politie was georganiseerd en hoe dank-baar we daar niet voor moes-ten zijn. Men was vergeten dat dezelfde politiemacht eenzijdig de afgesproken plek, het Plein tegenover het parlement, strat-egisch had verplaatst naar het veel grotere Malieveld, waar de menigte niet alleen onzich-tbaar wordt in verhouding tot de achtergrond, maar ook amper wordt gehoord. Ook de andere sprekers konden het

publiek marginaal inspireren, door ons er wel op te wijzen hoe erg de bezuinigingen in de kunst zijn, maar desalniette-min begrip tonen voor het feit dat er massaal bezuinigd moet worden. Deze relativering kan enkel als effect hebben dat men de logica van dit bezuinigings-systeem uiteindelijk accept-eert.

Kortom, waar bleven de kunstenaars die opriepen om de ‘barricades’ op te gaan? Uit alle hoeken van het publiek waren leuzen te horen als: “Actie, actie, actie” en “Naar het Plein, naar het plein!”, maar de organisatie wilde het liever “beschaafd” houden. Ze hadden immers een goede relatie opgebouwd met de politie die ze niet wilden schaden. De actievoerders vóór het podium hadden het een stuk beter door. Zoals een boze componist de manifestatie omschreef: “it was way too friendly, too nice, too obedient, this is not how we are going to win this war.” Het verbazingwekkende was dat buitenlandse studenten meer

energie leken te hebben voor verzet dan Nederlandse stu-denten, voor wie hun toekomst op het spel staat. Ze hebben dan ook uiteindelijk meer dan honderd man spontaan meegekregen naar een actie op het Plein voor het parlement. Wie gemarginaliseerd wordt moet van zich afbijten, terug vechten. Nederland heeft een rijke cultuur van kunst en verzet, van de Provo’s in de jaren zestig tot de culturele

centra van de kraakbeweging en alles daar tussen in. Laten we dat niet vergeten als we

“linkse hobbies” als kunst en cultuur willen redden.

ing van Samenwerkende Ned-erlandse universiteiten om er maar een paar te noemen. Zelfs bestuursvoorzitter Yvonne van Rooy schijnt te hebben getwi-jfeld hoe zij moest stemmen op het CDA-congres.

De meest zichtbare en directe bezuiniging op onder-wijs is het afschaffen van de studiefinanciering voor de Master. Studenten moeten deze in de toekomst zelf betalen, maar ze kunnen wel geld lenen om dat te doen. Het geld dat hierdoor vrij komt zal ‘geleidelijk’ weer in onderwijs worden geïnvesteerd.

Studiefinanciering is voor het nieuwe kabinet iets aso-ciaals. De 11.000 euro die de overheid per jaar voor één student betaalt, komt nameli-jk van belastinginkomsten en dus, zoals Bas Jacobs ons weet te vertellen, ‘draait de niet-gestudeerde belastingbetaler op voor subsidies aan zuipende korpsballen’ -het imagoprob-leem van studenten in een notendop. Opvallend genoeg is het een rapport van het min-isterie van Onderwijs dat deze redenering weerlegt. Volgens dit rapport levert een afgestu-deerde student de samenleving namelijk naar verloop van tijd meer op dan ze heeft gekost. Hoger opgeleiden vinden namelijk makkelijker een baan en betalen meer belasting.

Studiefinanciering is dus niet zo asociaal als het lijkt, en heeft veel gedaan om de toegankeli-jkheid van het hoger onderwijs te verbeteren. De plannen voor het hoger onderwijs zoals ze nu zijn werken juist mensen met een laag inkomen tegen, zoals zo ongeveer alles wat dit kabinet doet, en beperken de toegang tot de academie. We kunnen dus met een gerust hart zeggen dat het kabinets-beleid asociaal is en gericht op korte termijn winsten.

Er wordt gezegd dat de bezuinigingen noodzakelijk zijn en dat iedereen, sommige wat meer dan anderen, hier-door geraakt wordt. Hier moeten we ons niet door laten misleiden. De richting waarin de bezuinigingen het onderwi-js sturen zijn namelijk al lang voor de crisis ingezet. Deze bezuinigingsronde is niet meer dan een excuus, waardoor het beleid versneld doorgevoerd kan worden.

Neo-liberale onderwijsher-vormingen, die in gang zijn gezet tijdens het Bologna-proces, bedreigen de toegan-kelijkheid, de kwaliteit en onafhankelijkheid van het hoger onderwijs al jaren. Wat begon met een invoering van het Bachelor-Master systeem, zogenaamd om de mobiliteit van studenten te verbeteren, is nu de ideale manier gebleken om te kunnen beginnen met het uitfaseren van de studiefi-nanciering. Het stimuleren van investeringen uit het bedrijfs-leven in het hoger onderwijs, dat meerdere keren expliciet wordt vermeld in het nieuwe regeerakkoord, zijn een reëel

gevaar voor de onafhankeli-jkheid van het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek (zie ook onze website).

Het onderwijs in Nederland is gelukkig nog niet zo slecht dat we hier niet langer kritisch over na kunnen denken, maar we beginnen wel verdacht veel op de kikker te lijken die in een pan met water langzaam dood wordt gekookt.

Als ze het toch vragen...Vervolg van pagina 1:

Krantje boord

I can’t believe we still have to

protest this crap.

3

Global Wave of Action for Education begins to flowKritische Studenten Utrecht calls for Dutch participation on 23d of October

Hundreds of thou-sands of protesters around the world

started protesting education issues this month. These groups have declared their protest to be linked to the Global Wave of Action for Education. It’s a wave of actions resulting from inter-national networking, chatting and brainstorming among various activists from differ-ent countries and continents. After years of organizing and previous international action weeks, this time, a pretty long and elaborative joint state-ment was produced to declare

that in October and Novem-ber 2010, people are going to protest globally against a lot, and for many other things in education.

Among the objections of this global network: any form of exclusion (including mon-etary mechanisms) of people from accessing and equally participating in education; Public education aligned to serve the (labour) market; (increasing) influence of busi-ness interests; (increasing) budget cuts on public educa-tion worldwide; exploitation of labor within educational institutions; the prioritization

of research towards commer-cially valuable patents rather than open knowledge freely available to all; and last but not least; activities for the army within educational institutions.

Besides this, this global net-work recognized the need for alternatives and proposed: free and emancipatory education as a human right; education as a public good serving public interests; academic freedom and choice: all educational entities/institutions should be democratically structured.

It’s not too late to join this wave; on the 23d of October actions are planned in The

Hague under the name of Rekening Retour to protest the austerity measures planned by the new Rutte-government. Since this will affect Dutch education significantly, Kri-tische Studenten Utrecht calls on Dutch students to join them in this action as part of the Global Wave of Action for Education.

More background and reports about the Global Wave at: eman-

cipating-education-for-all.org

More about the actions on the 23rd on: rekeningretour.wordpress.com

& griekenlandisoveral.wordpress.com

Krantje boord

with other countries as well. For example, the Dutch American Friendship Treaty with the US provides for what is known as ‘most favored national status’ in the assessment of all govern-ment fees, which means that the Netherlands is not allowed to charge US nationals or compa-nies higher fees than domestic persons. This agreement spe-cifically covers educational fees. Article XI(1) states: “Nationals of either Party residing within the territories of the other Party…engaged in… educa-tional… activities… shall not be subject… to fees or charges… more burdensome than those borne by nationals.”

After learning how easy it is to bully foreign students, the Dutch educational leaders enjoyed it quite a lot, and so they decided to start treating Dutch citizens the same way. University leaders and Euro-pean banks dream of a world where all Dutch students are enslaved by ten, or even hun-dreds, of thousands of Euros in college debt like the Ameri-cans. Thus, the higher fee for a second masters now applies,

and there are new master’s pro-grams at universities like Utre-cht that charge the higher tuition rates (about €12.000 per year) to all students. This is in viola-tion of Article 7.43a(1) of the Dutch Higher Education Law (WHW) which allows for such specialty master’s programs, but

caps the tuition rate at five times the domestic rate.

There are basically two ways to look at educational services. Knowledge is either the posses-sion of all of humanity, or it is merely a commercial product. The KSU opposes the commer-cialization of education, and we desire to be more than simulta-neous consumers and products of a knowledge factory. From this first approach, which is supported by the relevant bind-ing international treaties, it is absurd for one country to assert that they own knowledge and can sell it at whatever rate they

want when the majority of the knowledge disseminated came from researchers outside of the Netherlands, subsidized by for-eign tax dollars.

However, if one views edu-cation as a normal commercial service, then the market rules apply. Nobody would tolerate

a frituur that charged €1,72 for friet to persons of some nation-alities, and then €12 for others! The best argument the frituur could make, and Dutch univer-sities have made, to defend such a situation would be that some nationalities incur higher costs. For example, some may tend to dine-in instead of eat to-go as compared to Dutch people, and thus allegedly there are higher costs involved for the frituur. To comply with market rules on non-discrimination and fair competition, the frituur would have to implement this higher fee in a way that is not directly

based on nationality, such as charging a small extra amount on dine-in orders. Further, if that rate was indirectly discrimi-natory on the basis of a prohib-ited classification by burdening one group more frequently than others, they would have to show that their fee is reasonable by showing their fee is proportion-al to the actual costs incurred by people who dine-in versus take their friet to-go. There is no way that certain nationali-ties are over seven times more expensive to educate. Further, arguments about greater costs for educating some nationalities because of subsidies on the basis of nationality from the central government only worsens the discrimination by showing how widespread and systematic it is.

Robert M. Weaver. Robert Weaver (RobertMWeaver@gmail.com) is a lawyer working for Weaver & Henderson On Point Legal in Utrecht. He spe-cializes in human rights, immi-gration and anti-discrimination law.

Dutch tuition scheme discriminatoryContinuing from page 1:

“Nobody would tolerate a frituur that charged €1,72 for friet to persons of some nationalities, and then €12 for others!”

4

Vakbonden universiteitspersoneel en VSNU bereiken onderhandelaarsakkoordAlexander Beunder

Werkdruk- en medezeggenschapsproblemen blijven bestaan.

Krantje boord

Ma a n d e n l a n g onderhandelden ver sch i l l ende

vakbonden namens universit-eitspersoneel met de Vereni-ging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU) over de verlenging van hun CAO. Het verliep moeizaam; de VSNU brak de onderhandelingen twee keer af en personeel voerde bes-cheiden actie bij de opening van het academisch jaar. Sinds begin oktober ligt er toch een onderhandelaarsakkoord op tafel, waarin “naar een balans is gezocht tussen inkom-ensverbetering, werkzekerhe-id en werkgelegenheid”, meldt vakbond CNV Publieke Zaak als een van de betrokken par-tijen. Hoewel in het onderhan-delaarsakkoord deze balans wellicht gevonden is, blijken er ergernissen te bestaan onder Utrechts universiteit-spersoneel die weinig werden meegewogen bij de onderhan-delingen. Er wordt gesproken van een gestaag stijgende werkdruk en een gebrekkige medezeggenschap.

Hoogleraar Privaatrecht Ivo Giesen kaartte het prob-leem vorig jaar al aan in het Ublad: “Het college kan wel allemaal fraaie ambities in het Strategisch Plan zetten, maar als onze docenten zich ook maar enigszins aan hun werktijden zouden houden, dan lag de zaak hier al lang op

zijn gat.” Ook dit jaar krijgt dit probleem weer nieuwe d i m e n s i e s : het maxi-mum aantal s t u d e n t e n binnen werk-groepen werd v e r h o o g d naar 27, waar dat vorig jaar 25 was en

een paar jaar geleden zelfs 23. Omdat het aantal vergo-ede arbeidsuren per werk-groep gelijk bleef, worden docenten voor een moeilijke keuze gesteld; óf minder tijd per student besteden, óf meer onbetaalde overuren maken. Gezien sommige docenten ertoe neigen hun onderwijsk-waliteit te beschermen, lijkt een stijging in werkdruk en onbetaalde overuren ook dit jaar onvermijdelijk. Dit voor-beeld is slechts een topje van de ijsberg; meerdere voorschrift-en blijken vaak moe-ilijk uitvo-erbaar, zoals de uren-norm voor de scrip-tiebegelei-ding van studenten, of het naki-jken van tentamenvragen (één minuut per open tentamenvraag).

Het werkdrukprobleem lijkt nauw verbonden met de medezeggenschapskwestie. Onuitvoerbare normen en zelfs grootschalige hervormin-gen worden soms zonder oor voor weerwoord “top-down” opgelegd, wat wel eens tot inef-ficienties en een hogere werk-druk leidt. Zo geschiedde het volgens Giesen dat het college van bestuur tegen de wens in van het personeel de fusie van

de faculteiten recht, bestuur en economie decreteerde tot één overkoepelende Rebo-faculteit; “Met als resultaat dat ieder-een gewoon zijn gang gaat. Er wordt wel goed samengewerkt, maar [...] inhoudelijk is er dus niets veranderd, maar intus-sen moeten we wel een extra apparaat optuigen voor de bestuursondersteuning op Rebo-niveau. Tel uit je winst.” De huidige medezeggensc-hapspositie van het personeel is volgens Giesen te zwak is om dit soort ontwikkelingen te voorkomen: “in feite is de medezeggenschap [..] al sinds de komst van de MUB [Modernisering Universit-eits Bestuur] in 1995 dood en begraven”. Ook de Fac-ulteitsraad Bètawetenschap-pen gaf afgelopen februari in een steunbetuiging aan de bezetters van het bestuursge-bouw aan dat “medezeggen-schap in Nederland te vaak te weinig serieus genomen wordt. Zo komt het met grote regel-

maat voor dat alleen voorgekook-te besluiten ter tafel komen en dat infor-matie over randvoor-w a a r d e n van beleid en de moti-

vatie van strategische keuzes ondoorzichtig blijven”

Het CAO-onderhandelaar-sakkoord, waar momenteel door de vakbondsleden over gestemd wordt, zal hier voor-lopig weinig concreets aan veranderen. Hoezeer ook de actievoerende Utrechtse stu-denten in februari én de Fac-ulteitsraad Bètawetenschap-pen publiekelijk aangaven een voorstander te zijn van “een hernieuwde democratisering van de besluitvormingspro-

cessen aan de universiteiten” - stelt het onderhandelaarsak-koord dat we de laatste jaren zien dat “de landelijke CAO steeds meer de standaard wordt en dat de behoefte om op lokaal niveau aanvu-lende afspraken te maken is afgenomen”. Meer dan een afspraak om een “discussiet-raject op te starten” is volgens het onderhandelaarsakkoord momenteel niet nodig.

Hoewel via discussietra-jecten en onderhandelingen tussen personeelsraden en -bonden enerzijds en de VSNU anderzijds wellicht nog meer te winnen valt, is het onwaarschi-jnlijk dat al deze kwesties via deze wegen te verhelpen zijn. De landelijke politiek en econo-mie speelt geen bescheiden rol, zei ook VSNU-onderhandelaar Hugo Levie: “Onze ruimte is beperkt”, duidend op de voor-jaarsnota van het kabinet waa-ruit bleek dat de universiteiten geen geld zouden krijgen om de salarissen te corrigeren voor inflatie. De overheid geeft op haar beurt aan dat dit besluit nodig is om de “finan-ciële tegenspoed het hoofd te bieden”. In de medezeggen-schapskwestie kunnen bestu-urscolleges zich beroepen op het feit dat de MUB-wet door de overheid is ingevoerd. De verhoogde werkdruk kunnen bestuurscolleges wijten aan achterblijvende overheidsin-vesteringen in de groeiende toestroom van studenten.

Over oplossingen wordt al actief gebrainstormd door verschillende partijen: selectie aan de poort wordt voorgesteld door onder andere Yvonne van Rooy, collegevoorzitster van Universiteit Utrecht en inv-loedrijk VSNU-bestuurster. Collegegeldverhogingen en een verdere versobering van de studiefinanciering is mees-tal het antwoord van de over-heid. De ivloedrijke Europese

“Het college kan wel alle-maal fraaie ambities

in het Strategisch Plan zetten, maar als onze

docenten zich ook maar enigszins aan hun werk-tijden zouden houden,

dan lag de zaak hier al lang op zijn gat.”

5Krantje boord

Vakbonden universiteitspersoneel en VSNU bereiken onderhandelaarsakkoordAlexander Beunder

Werkdruk- en medezeggenschapsproblemen blijven bestaan.technocraat Jo Ritzen (bekend van het pleidooi “Op onderwijs kan best nog flink bezuinigd worden”) noemt de crisis een kans voor universiteiten om begrotingstekorten op te vullen met particuliere geld-

stromen, oftewel, privatiseren die scholen. Een recent mani-festo van Europese onder-wijstechnocraten pleit voor minder medezeggenschap. Stu-dentenbonden en organisaties in Nederland en Europa pro-

testeren dit al jaren én pleiten vaak voor meer medezeggen-schap. De kans op verregaande onderwijshervormingen, die bepalend kunnen zijn voor arbeidsomstandigheden, is groot. De koers die meestal

gekozen wordt door politici en technocraten is duidelijk. De vraag of andere partijen hier weerstand tegen kunnen bieden blijft vooralsnog onbeantwoord.

Wat biedt het onderhandelaarsakkoord wél?

De werkzekerheid lijkt enigszins gegarandeerd, want volgens het akkoord is “voor CAO-partijen uitgangspunt dat onvrijwilige werkloosheid wordt voorkomen”. De inkomensverbetering lijkt in ruil hiervoor enigszins te zijn versoberd. Waar er op 1,25% werd ingezet om de koopkracht te behouden is het resultaat slechts een half procent salarisverhoging vanaf 2011. Voetnoot: de partijen roepen in het akkoord de Raden van Toezicht op om in de remuneratie van de Bestuurscolleges de “komende periode een soberheid te betrachten die vergelijkbaar is met de loonparagraaf van dit akkoord”. Het salaris van ca. €234.000 van Universiteit Utrechts Collegevoorzitster Yvonne van Rooy zou door deze soberheid geraakt kunnen worden.

Help XminY solidariteitsfonds de winter doorXminY solidariteitsfonds heeft 600 nieuwe donateurs nodig om te overleven

Wat is XminY? XminY is een a c t i e f o n d s

en zorgt voor financiële o n d e r s t e u n i n g vo o r actiegroepen en sociale bewegingen wereldwijd. Dit zijn groepen en bewegingen die zich inzetten voor structurele economische, politieke en maatschappelijke veranderingen, vanuit de gedachte dat een andere wereld mogel i jk en noodzakelijk is. XminY heeft in haar meer dan 40-jarig bestaan altijd een kritisch en eigenwijs karakter behouden.

XminY krijgt haar inkomsten uit donaties van particulieren en kan daardoor een kritische en onafhankelijke koers varen. Door de onafhankelijkheid van zowel overheid als bedrijfsleven is XminY in de positie om volledig zelf

te bepalen welke groepen gesteund worden, een vrijheid die veel andere fondsen missen. Het geld dat XminY van haar donateurs ontvangt, wordt direct ter beschikking gesteld aan groepen en organisaties die op verschillende plaatsen in de wereld opkomen voor structurele maatschappelijke veranderingen. Per jaar steunt XminY tussen de 150 en 200 groepen. Het gaat om groepen en organisaties die zich inzetten voor bijvoorbeeld de positie van migranten, rechten van seksuele minderheden, antiracisme, landrechten, betere arbeidsomstandigheden, demilitarisering, milieu, klimaat en een eerlijke verdeling van de welvaart. Kenmerkend voor de door XminY gesteunde projecten is de kritiek op het huidige systeem en het plaatsen van mens, dier en natuur boven economische belangen.

Word donateur vanaf 5,- per maand!

Draag ook je (financiële) steentje en word donateur! XminY kan alleen overleven als er voldoende mensen de

daad bij het woord voegen en ook daadwerkelijk donateur worden.

Je kunt al donateur worden vanaf 5,- per maand. Als je het kan missen wordt een grotere bijdrage natuurlijk zeer op prijs gesteld en vergroot dat de kans dat XminY het gaat redden. Mocht 5,- per maand net iets te veel voor je zijn, dan kun je ook bijvoorbeeld 10,- per kwartaal betalen.

Hoe je nog meer kan helpen

Er zijn nog verschillende andere manieren waarop je XminY kan helpen met het werven van donateurs. Nodig een spreker van XminY uit voor een informatie-avond, organiseer een benefiet, nodig XminY met een informa-tiekraampje uit, vraag mensen in je omgeving om donateur te worden. Wees creatief !

De visie van XminY In de visie van XminY

kunnen problemen het beste ‘van onderop’ worden aange-pakt. juist lokale groepen en organisaties weten het beste op welke manier en met welke

methoden maatschappelijke veranderingen nagestreefd dienen te worden en hoe de beste resultaten bereikt kunnen worden.

XminY gelooft in de kracht van basisorganisaties en ‘grass root bewegingen’. In mensen die creatieve manieren beden-ken om hun samenleving wakker te schudden. Mensen die zich niet neerleggen bij de situatie waarin ze verkeren en in verzet komen ondanks de risico’s die dat met zich mee kan brengen. Mensen die bovendien in staat zijn anderen te mobiliseren en enthousiast te maken. Mensen kortom die geloven dat een andere wereld mogelijk is en bereid zijn zich hier vol voor in te zetten!

Veel groepen en organisaties die XminY in het verleden ges-teund heeft, zijn uitgegroeid tot bekende organisaties of grote sociale bewegingen. Van het ANC in Zuid-Afrika tot de inheemse beweging in Bolivia of de ontkiemende globali-seringsbeweging over de hele wereld; het zijn allen groepen die begonnen met steun van XminY.

6 Krantje boord

nieuwe kennis. Volgens Freire echter, brengen kinderen, en dit geldt des te meer voor stu-denten, hun eigen kennis mee naar het klaslokaal. De kennis kan zoiets zijn als hoe je muziek moet downloaden of gaan over belangrijke dingen zoals hoe het is om te leven en op te groeien in een arme wijk. Deze kennis blijft nu onbenut omdat leerlingen gedwongen worden te reproduceren wat de docent hen vertelt. In plaats van de simpele overdracht van kennis pleit Freire voor het creëren van een omgeving waarin kennis geproduceerd kan worden. Kennis gaat dan niet langer één kant op maar er ontstaat een dialoog tussen docent en student waardoor zij op een gelijkwaardige manier kunnen samenwerken in de productie van nieuwe kennis. Samengevat: ‘there can be no teaching without learn-ing’.

Kritische pedagogiek op de Universiteit?Dit is het eerste artikel in een drieluik over de ideeën van de Braziliaanse pedagoog Paolo Freire, een van de grondleggers van de kritische pedagogiek. De KSU wil graag de discussie openen over alternatieve manieren van onderwijs geven en krijgen, maar dat gaat niet zonder dat studenten en docenten iets weten van hoe onderwijs óók kan zijn. Vandaar deze reeks. In dit eerste artikel zal worden ingegaan op twee van de pijlers van Freire’s onderwijsfilosofie. Het tweede en derde artikel zullen gaan over de mate waarin deze ideeën terug te zien zijn in het Nederlandse hoger onderwijs en waarom dat wel of niet zo is.

Jilles Mast

Het woord ‘pedago-giek’ komt uit het Grieks en betekent

letterlijk ‘het leiden van het kind’. De leider is in dit geval de ouder, of leraar, en deze heeft als taak het kind volwas-sen te maken door te onder-wijzen. Dit gebeurt door middel van het stimuleren of afremmen van bepaalde gedragingen en wanneer het kind heeft geleerd zich op de juiste manier te gedragen kan het als volwassen worden beschouwd. De impliciete aan-name in deze definitie is dat de oudere al heeft geleerd wat ‘goed’ of ‘normaal’ gedrag is

Nima M.

Uit traditie wordt het academisch jaar geopend met een

toespraak van de rector mag-nificus in aanwezigheid van

en het haar taak is het kind hierover te onderwijzen.

Paolo Freire, hoewel niet de eerste (of de laatste), is een van de bekendste critici van deze benadering van opvoed-kunde die ook wel ‘normatieve pedagogiek’ wordt genoemd. Zo zette hij vraagtekens bij de neutraliteit van de kennis die wordt overgebracht op het kind. Volgens hem bestaat er niet zoiets als een neu-traal onderwijsproces, omdat normen en waar(he)den per definitie niet neutraal kúnnen zijn. Ze zijn namelijk afhan-kelijk van tijd, plaats en cul-tuur en dit zorgt ervoor dat ze steeds veranderen. Daarnaast zijn er verschillen binnen één groep en de mate waarin ver-schillende personen de macht hebben of juist ontberen om bepaalde normen en waarden op te leggen. Volgens Freire is onderwijs dan ook óf een instrument dat wordt gebruikt om kinderen te conformeren naar de samenleving door ze de logica en de ‘regels van het spel’ van het huidige systeem aan te leren, óf een meth-ode om mannen en vrouwen te leren om kritisch naar de werkelijkheid te kijken en zo te ontdekken hoe ze kunnen meedoen aan de verandering van hun wereld. Gezien de staat van de wereld is het van-

zelfsprekend dat Freire voor de laatste optie koos.

Deze benadering van peda-gogiek en onderwijs legt bloot hoe Freire dacht over de func-tie van pedagogiek en de taak van de opvoeder. Pedagogiek is volgens hem niet beperkt tot het klaslokaal en kan niet gescheiden worden van de samenleving waarin wordt onderwezen. Sterker nog, het ging Freire er juist om de ‘slachtoffers van het systeem’ in staat te stellen zelf veran-deringen aan te brengen in het systeem. Volgens Freire is onderwijs een politieke daad. Oftewel, dat de manier waarop studenten onderwezen worden en wat ze onderwezen wordt een bepaalde politieke agenda dient. Dit kan zijn in de vorm van legitimering van het koloniale verleden zoals in Freire’s geboorteland Brazilië, het reproduceren van racist-ische vooroordelen zoals onder andere in Zuid-Afrika tijdens de apartheid gebeurde, of het (zowel impliciet als expliciet) in de klas onderwijzen van politiek-economische syste-men zoals kapitalisme of com-munisme.

Freire verving deze (soms) subtiele, maar diepgaande indoctrinatie niet door zijn eigen visie op de wereld. In plaats hiervan pleitte hij voor een democratisering van het klaslokaal. In de normatieve pedagogiek is de machtsver-houding tussen de onderwijzer en de student zeer ongelijk. Kinderen worden gezien als een leeg vel papier dat de docent beschrijft door middel van het onderwijzen van

Wie was Paulo Freire

Paolo Freire (1921-1997) werd geboren in Brazilië en was één van de grondleg-gers van de kritische pedagogiek.

Freire bleef vier keer zitten tijdens de lagere en middelbare school. Hij begon met werken in alfabetiseringsprogram-ma’s voor de arme rurale bevolking van Brazilië, waar kunnen lezen en schrijven tot 1988 een voorwaarde was om te mogen stemmen. In 1964 werd Freire verbannen uit Brazilië, eerst naar Chili en Bolivia, later heeft hij zich in de VS gevestigd.

Hij schreef meerdere boeken over pedagogiek en filosofie. De bekendste hiervan is Pedadogy of the Oppressed (1970).

Discours van het universiteitsbestuur - Deel 1hoogleraren en het studen-tenlichaam (oorspronkelijke corps). De toespraak dient twee doelen: het bekendmaken van speerpunten van het aca-demische beleid en het vere-

nigen van alle universitaire deelnemers door een gedeelde zin en richting aan te geven. Het tweede doel wordt niet gehaald, omdat de toespraak lang niet alle medewerkers en

studenten bereikt. Desondanks verwezenlijkt het bestuur haar beleid via de bureaucratische kanalen, wat de universitaire gemeenschap onvermijdelijk beïnvloedt. De toespraak gaat

“Pedagogiek is volgens Freire niet beperkt tot het klaslokaal en kan

niet gescheiden worden van de samenleving waarin wordt onder-

wezen”

7

“Als de voorzitter zegt dat de kwaliteit van onderwijs en onderzoek moet verbeteren, houdt dat in dat we in de

Keuzegids hogere cijfers en in de Shanghai-lijst hogere ranks

moeten halen.”

dus de hele universitaire gemeenschap aan en verdient daarom een nadere anal-yse.

Als je dacht dat de toespraak louter om academische en maatschappelijke zingev-ing gaat, dan moet je het volgende weten: het is tegenwoordig niet de rector die de universitaire gemeenschap toespre-ekt, maar de bestuursvoorzitter. Deze functioneert als de zakelijke leid(st)er en het gezicht van de universiteit, zoals door de wet is bepaald. Als een criticus zegt dat de universiteit op een bedrijf is gaan lijken doelt hij dan ook onder meer op de toevoeging van de voorzitter en het verdwijnen van de rector naar de achtergrond. In werkelijkheid regelt de voorzitter van de UU ook de zakelijke en politieke afspraken terwijl de rector met hoogleraren afspreekt (en de krant leest met studenten). Politiek betekent hier simpel-weg dat de voorzitter in contact staat met de ministeries van onder andere onder-wijs, wetenschap en economische zaken, maar vaak ook komt de voorzitter zelf uit de politiek - zoals onze eigen voorzitter - wat de ‘netwerkpositie’ van de universiteit ten goede komt. Een toespraak van de voorzitter heeft dan ook een zakelijke toon en noodzakelijk politieke connotaties.

Het bestuur probeert te handelen vanuit het motief de universiteit te ‘verbeteren’. Altijd krijgen zulke pogin-

gen een concrete vorm die met bepaalde overtuigingen en waarden samenhangt. Men heeft immers een gevoel van richting nodig om te bepalen wat een verbetering is en wat niet. Het feit dat de voorzitter zakelijke contacten heeft betekent dat de beoogde verbeteringen deels een zakelijk karakter krijgen, naast en soms conflicterend met het karakter van de academie: de universiteit moet aan bepaalde cijfers voldoen, hoger staan in bekende rankings en dingen doen die geld binnenhalen. Als de voorzitter zegt dat de kwaliteit van onderwijs en onder-

zoek moet verbeteren, houdt dat in dat we in de Keuzegids hogere cijfers en in de Shanghai-lijst hogere ranks moeten halen.

De blik van het bestuur is dus naar buiten toe gericht, op vergelijkingen van instanties die aanzien hebben en indi-rect studenten, onderzoekers en mid-delen kunnen kosten of opleveren. Het gevoel van richting van het bestuur is sterk bepaald door deze externe spelers. Het bestuur is net als een mens enigszins onzeker en volgt sociale normen, af en toe tegen haar innerlijke wensen in.

Deze zakelijke houding heeft specifieke gevolgen voor academische activiteiten. In het zakelijke denken is het streven naar een hogere institutionele becijfering een vast doel en de universitaire gemeen-

schap moet zodanig veran-deren dat de cijfers gehaald k u n n e n worden. Hierin wordt rekening gehouden met de visie van een groep verteg-enwoordigers

van de universita-ire gemeenschap.

Er wordt door het bestuur een commis-sie van academici en andere medewerkers gekozen. Deze dient de middelen voor het vooropgestelde doel uit te zoeken. De commissie kan doelen niet bijstel-len, maar alleen de verandering zó plan-nen dat er zo weinig mogelijk nadelen zijn voor medewerkers, studenten en de financiering. De invloed van het commis-sielid is dus hoe dan ook secundair aan het vooropgestelde kwantitatieve doel. Ongetwijfeld verbetert het academische lichaam zichzelf tegelijkertijd, maar de verbeteringen van het bestuur staan hier voortdurend naast en penetreren het academische leven. Een commissie die buiten het initiatief en toezegging van het bestuur wordt opgericht om te reor-ganiseren komt zo goed als nooit voor.

De visie van het bestuur, uitgesproken aan het begin van het academisch jaar is dus van groot belang voor universitaire medewerkers en studenten. In de vol-gende Krantje Boord onderzoeken we in een vervolg op dit artikel de inhoud van de toespraken van de voorzitter van het universiteitsbestuur, in hun acade-mische en zakelijke context, om te zien welke specifieke richting het bestuur wil volgen met betrekking tot de kwaliteit van onderwijs en financiering van bach-elor en masteropleidingen.

Agenda19 oktober KSU Open Borrel 20:30,

Café de Bastaard, Jansveld 17

23 oktober Rekening Retour, mani-

festatie tegen bezuinigingen 13:00,

het Plein, Den Haag

26 oktober KSU Open Bijeenkomst

19:30, boekhandel de Rooie Rat, Oude-

gracht 65

28 oktober Basta! Filmavond: Lezing

van Noam Chomsky - De rol van de

radicale intellectueel 19:30, de Kar-

gadoor, Oudegracht 36, (toegang gratis)

www.bastadebat.nl

1 november KSU Filmavond 19:30,

boekhandel de Rooie Rat, Oudegracht 65

(toegang gratis)

4 november Basta! Debat: Links, bijt

terug! strategieën in tijden van nood

19:30, de Kargadoor, www.bastadebat.nl

13 november Symposium: “Europa,

het onderwijs en de markt.” van 9:00

tot 16:30, Brussel (toegang voor studenten

bij vooraf inschrijven gratis, aan de deur 2

euro). www.democratischeschool.org

Yvonne van Rooy bij de opening van het academisch jaar

Krantje boord

8Krantje boord

compared to the increase of more than hundred thousand at HBO-schools. Source: dub.uu.nl

Facebook-organized protest mobilizes thou-sands against culture cuts in The Hague

On Friday morning the 8th of October thousands of protest-ers – mainly artists, art students and professors – protested the expected cuts in culture spending by the new Rutte-gov-ernment. The protest was organized through Facebook and planned to take place on the square near parliament, but relo-cated on orders of the police to the Malieveld. Some protesters who decided to march towards the parliament anyway, were confronted by a large police force. New protests against culture cuts are being planned for the 25th of October in Rotterdam. Sources: Facebook, Kritische Studenten Utrecht

Uithof sells ground to Danone company for R&D center

On the 8th of October the Danone company, internationally known for it’s dairy products and desserts, bought a piece of land at the Uithof of University Utrecht. Here, a new interna-tional Research and Development center will arise which will bundle the R&D-activities of Danone currently taking place in Dutch, German and British centers. Danone’s new innovation centre, expected to be opened in 2012, will mainly focus on baby food and medicinal nutrition. Source: dub.uu.nl

Kritische Studenten Utrecht plans new critical workshops about University

As a sequal to workshops about “knowledge production” organized last January, Kritische Studenten Utrecht has planned a new series of workshops to take place coming February at Utrecht University. The theme will be the University, and the goal will be to critically analyze the University system in all its aspects, including recent developments and reforms. Another goal is to bring into practice a different kind of education which is more “free, democratic, emancipating and therefore, more productive”. Subscriptions will soon be open for anyone interested. Source: Kritische Studenten Utrecht

Banksy van de maand

KrantjeBoord ShortUithof building squattedOn the 26th of September, a few days before the implementa-

tion of the Dutch squatting-ban, a former veterinary science building of Utrecht University at the Uithof has been squatted. According to spokeswoman Judith the spaces might be used for housing over 15 people, but could also be used for cultural activities like movie nights, give-away-shops or as an eatery. The threat of asbestos and fire hazard mentioned by the University Board seemed to be minimal and has mostly been resolved, according to the squatters. Sources: dub.uu.nl, the squatters.

Dutch action against austerity measures on the 23d of October in The Hague

On the 23d of October at 13:00, a coalition of trade unions, leftist organisations and a student action committee plans a manifestation in The Hague against the expected austerity measures of the new Rutte-government. Under the slogan “Rekening Retour” (to return the bill) they are protesting the fact that negative consequences of the the economic crisis are being pushed on the “weakest shoulders of society” through various austerity measures, instead of charging the banks and stock markets which they claim caused the crisis, but instead have been saved by billions of state subsidies. Besides the manifestation, a group called “Greece is Everyware” (Griekenland is Overal) announced a march towards the manifestation from the Central Station of The Hague to het Plein. Sources: rekeningretour.wordpress.com & griekenlandisoveral.wordpress.com

Private higher education growingEstimations of the Dutch Central Bureau of Statistics (CBS)

suggest an increase in the participation in commercial, private, non-subsidized higher education. Of all people who claimed they followed any form of private education, 44% did this at the level of higher education; HBO (polytechnic) or higher. Seven years ago this number amounted to 33%. The numbers of subscriptions at higher education institutions suggest that the main increase of private education took place at HBO-level; in universities participants in commercial education increased by approximately 20.000, which is a relatively small number

Voor meer kritische bronnen, artikels, achtergrond, video’s, ideeën, plannen

en acties. Check onze website: www.kritischestudenten.nl

of stuur een mailtje naar: kritischestudentenutrecht@gmail.com