„ Kre

aty

wność

to…”

Beneficjenci programu„Młodzież w działaniu”

o kreatywności

i innowacyjności

SPIS

TREŚ

CI Bardzo krótkie wprowadzenie .........1

Get involved for children in need .........2AdDiversity .........5Re’Cycling – uzdrawiające koła dla świata .........8WORLD MUSIC NOTES .........11Happy Sad .........14Młodzi Kreatywni .........17Peers…Action! .........20Pozycja Młodzieżowych Rad w Polsce .........22

Projekt graficzny: Justyna Marciniak

Opracowanie i redakcja tekstu:Karolina Rutkowska

Nakład: 1000 egz.

Druk: ARGRAF Sp. z o.o.

ISBN 978-83-60058-67-1

Autorami zamieszczonych tekstówi zdjęć są beneficjenci i uczestnicyprogramu „Młodzież w działaniu”.

Ta publikacja została zrealizowana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za zamieszczoną w niej zawartość merytoryczną.

PUBLIKACJA BEZPŁATNA

„Młodzież w działaniu” to program Unii Europejskiej, dzięki któremu młodzi ludzie w wieku 13-30 lat mogą realizować swoje pasje, rozwijać umiejętności i zdobywać nowe doświadczenia w czasie wolnym od na-uki. Program adresowany jest również do osób pracujących z młodzie-żą oraz organizacji działających na rzecz młodzieży. Program wspiera finansowo i merytorycznie działania podejmowane poza szkołą i poza uczelnią, czyli edukację pozaformalną. Projekty zgłaszane do programu są przygotowane i realizowane przez młodzież lub też planowane z my-ślą o niej. Angażują młodych ludzi od pierwszego pomysłu do zamknięcia wszystkich związanych z nimi formalności. „Młodzież w działaniu” za-chęca do podejmowania przeróżnych wyzwań, począwszy od międzyna-rodowej wymiany młodzieży, wyjazdu na wolontariat europejski poprzez organizację inicjatyw na rzecz lokalnej społeczności, szkoleń, seminariów aż po spotkania i debaty z osobami odpowiedzialnymi za politykę mło-dzieżową. Za realizację programu w Polsce odpowiada Narodowa Agen-cja Programu „Młodzież w działaniu” funkcjonująca w ramach Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.

www.mlodziez.org.pl

Rok 2009 został ogłoszony Europejskim Rokiem Kre-atywności i Innowacji. Celem jego obchodów było wspieranie działań zmierzających do promowania kre-atywnych i innowacyjnych postaw jako tych, które po-magają w rozwijaniu kompetencji osobistych, zawodo-wych i społecznych. Z tej okazji zapytaliśmy beneficjentów programu „Mło-dzież w działaniu” – młodych, aktywnych ludzi – czym są dla nich te dwa pojęcia, jak je definiują i w jaki sposób są widoczne w ich działaniach. Okazuje się, że mimo pierw-szych narzucających się skojarzeń, wcale nie tak łatwo zdefiniować kreatywność i innowacyjność, a staje się to jeszcze trudniejsze, kiedy próbujemy zastosować je do opisu własnych działań. Co może ubiegać się o miano naj-bardziej kreatywnego i innowacyjnego przedsięwzięcia? Wymiar tych dwóch określeń zmienia się w zależności od konkretnej sytuacji. Dla jednych kreatywne będzie dzia-łanie dotyczące rzadko podejmowanej tematyki, reali-zowane za pomocą niekonwencjonalnych metod, w wie-lokulturowej grupie, prowadzące do nieoczekiwanych, twórczych rezultatów. Dla innych samo podjęcie działa-nia i skorzystanie ze środków europejskiego programu w miejscu, w którym do tej pory nic się nie działo, będzie wyjątkowym i innowacyjnym posunięciem. W niniejszej publikacji zamieszczamy osiem odpowiedzi naszych beneficjentów na zadane im pytania wraz z opi-sanymi przez nich w tym kontekście projektami, reali-zowanymi w ramach programu „Młodzież w działaniu”w 2009 r. Pozwalają one nie tylko zorientować się w jaki sposób młodzież odnosi się do tematu kreatywnościi innowacji, ale również prezentują na tych zaledwie kilku przykładach różnorodność i bogactwo podejmowanych przez młodych ludzi inicjatyw. Mamy nadzieję, że zain-spirują one innych do działania i samodzielnego zmierze-nia się z tematem kreatywności i innowacyjności.

Bardzo krótkie wprowadzenie…

1

Nasze hasło to ZAAN-GAŻUJ SIĘ DLA DZIECI POTRZEBUJĄCYCH!

Get

invo

lved

for

chi

ldre

n in

nee

d Z czym kojarzy nam się kre-

atywność i innowacyjność?

Uważamy, że na pewno jest

to tworzenie czegoś nowego.

Czegoś, co może zaintereso-

wać wielu ludzi. Do naszych

inicjatyw chcemy zaanga-

żować jak najwięcej osób, by

wspólnie działać w celu two-

rzenia dobra. Mamy nadzieję,

że będą one pomnażane, że

nastąpi kontynuacja czegoś

dobrego. Wierzymy, że nasza

kreatywność sprawi, że dzieci

choć przez chwilę będą szczę-

śliwsze. Liczymy na to, by było

coraz więcej takich przedsię-

wzięć, bo warto sprawiać in-

nym radość. To jest bardzo

ważne – dbać o radość dzieci!

2

Wymiany młodzieży są wspaniałą okazją,

aby spotkać nowych ludzi z zagranicy,

poznać ich kulturę i współpracować na

warsztatach... Krótko mówiąc są czymś

wyjątkowym, ale dla nas to za mało,

chcieliśmy czegoś więcej! Nasze hasło to

ZAANGAŻUJ SIĘ DLA DZIECI POTRZEBU-

JĄCYCH! Naszym celem był uśmiech tych

dzieci, które są na co dzień w trudnych

sytuacjach. Ale po kolei...

Koordynatorów z organizacji partner-

skich (Bułgaria, Estonia, Turcja i Włochy)

znaliśmy z różnych innych projektów. Ak-

tywni ludzie, każdy z nich ma mnóstwo

wspaniałych pomysłów; szybko znaleźli

się chętni do prowadzenia warsztatów,

których celem było wspólne opracowa-

nie przedstawienia dla dzieci. Wybrali-

śmy dwa miejsca w Bydgoszczy, gdzie

zaprezentowaliśmy nasze dzieło: w Wo-

jewódzkim Szpitalu Dziecięcym oraz

w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wycho-

wawczym nr 3.

Podczas naszego projektu odbywa-

ły się dwa warsztaty stałe, które trwały

przez kilka dni aż do próby general-

nej; warsztat teatralny uczył, jak wejść

w zwierzęcą rolę, natomiast uczestnicy

warsztatu medialnego dokumentowa-

li wszystkie działania wymiany i zrobili

krótki fi lm o niej. Jedna grupa uczestni-

ków miała różne, kilkugodzinne warsz-

taty z teatru kreatywnego, rękodzieła,

tańca i śpiewu. Dodatkowo w szkole

specjalnej zaplanowaliśmy prowadze-

nie warsztatów dla uczniów. Na próbie

generalnej wszyscy się spotkali, aby po-

łączyć te „kreatywne puzzle” w jedno

wspólne dzieło.

Nasze pierwsze przedstawienie

w Szpitalu odbyło się w kaplicy. Do sali

przyszły dzieci z oddziałów, ich opieku-

nowie i personel szpitala. Uczestnicy wy-

miany tańczyli, śpiewali tureckie piosen-

ki i byli aktorami. Odgrywali przeróżne

historię rozśmieszając dzieci. Chcieliśmy,

by mogły choć na chwilę zapomnieć

o swych troskach, problemach i choro-

bach. Niestety nie wszyscy mali pacjen-

ci mogli pojawić się na przedstawieniu,

wobec tego grupa delegatów zaczęła

wędrować po oddziałach bawiąc się,

żartując, rozmawiając i spędzając czas

z maluchami. Na twarzach najmłodszych

mogliśmy zobaczyć uśmiech i radość.

Sprawiło nam to ogromną przyjemność.

Drugim miejscem był Specjalny Ośrodek

Get involved for children in need

Fundacja „Wiatrak”

Bydgoszcz

28 marca – 5 kwietnia 2009 r.28

h

3

Wymiany młodzieży są wspaniałą oka-

zją, aby spotkać nowych ludzi z zagrani-

cy, poznać ich kulturę i współpracować

na warsztatach... Krótko mówiąc są

czymś wyjątkowym, ale dla nas to

za mało, chcieliśmy czegoś więcej!

3

4

Szkolno-Wychowawczy. Niektórzy z pod -

opiecznych tego ośrodka mieszkają

tam, gdyż nie mają rodzin, inni są nie-

pełnosprawni... Na początku uczniowie

i wychowankowie przedstawili nam swój

program artystyczny: zagrali na instru-

mentach i zatańczyli. Niesamowite było

to, jak byli szczęśliwi, że ich odwiedzili-

śmy. Następnie podzieliliśmy się na gru-

py i poprowadziliśmy dla nich warsztaty.

Była to m.in. nauka żonglowania, warsz-

taty taneczne i muzyczne, gry i zabawy.

Później zaprezentowaliśmy nasze przed-

stawienie, a dzieci śmiały się i uśmiechały.

Pracownicy ośrodka i dzieci żegnały nas

z wdzięcznością i płaczem. Staramy się

nadal utrzymywać kontakt z tym ośrod-

kiem. Dzieci to najbardziej wdzięczni od-

biorcy takich przedsięwzięć. Cieszymy

się, że mogliśmy sprawić im tyle radości

i że na ich twarzach pojawił się uśmiech.

Dla nas to największa nagroda.

Yıldız z Turcji (warsztaty „Creative dra-

ma”): Staraliśmy się pokazać, jak możemy

wykorzystać kreatywną grę, gdy pracu-

jemy z dziećmi. Pozwoliłam im użyć wła-

snych pomysłów do stworzenia swoich ról.

Próbowałam skłonić ich do obserwowania

tego, jak inni rozumieją to zadanie. W ten

sposób mogli się na sobie wzorować.

Pınar z Turcji (oprócz tanecznych warsz-

tatów dla uczestników wymiany Pınar po-

prowadziła również warsztaty dla dzieci

ze szkoły specjalnej): To było niesamowite,

nie znaliśmy żadnego wspólnego języka,

ale rozumieliśmy się dzięki tańcu. Używa-

liśmy naszych ciał i mimiki w rozmowie

i zabawie. Dzieci odprężyły się i pokazały

swoje uczucia tańcem.

Güvenç: Jestem nauczycielem muzyki

w przedszkolu. Dzieci zwykle są w stanie

skupić się przez ok. 20 minut. Aby utrzy-

mać ich koncentrację, bawimy się, używa-

jąc części piosenki, której chcę ich nauczyć.

W moim warsztacie nauczyliśmy się kon-

centracji oraz śpiewania tureckiej piosenki

farmerskiej. Świetnie się bawiliśmy! Dzię-

kuję wszystkim!

Gosia Gorecka

i Sophie Teske

Choć pytanie: czym jest kreatywność i inno-

wacyjność? narzuca w pewien sposób koniecz-

ność odpowiedzi kreatywnej (lub przynajmniej

kreatywnej w formie), okazuje się, że pojęcia te

rozumiane są dosyć podobnie. Kreatywność to

przedstawianie w ciekawy i oryginalny sposób

zwykłych zagadnień oraz wykorzystywanie cze-

goś we wcześniej nieznany sposób. To także za-

bawa z konwencjami, świadome do nich nawią-

zywanie, łączenie itp. Wszystkie działania osoby

kreatywnej cechuje intensywność odkrywania

nowych przestrzeni i środków. Innowacyjność

zaś to tworzenie czegoś całkowicie nowego,

co tylko w subtelny sposób nawiązuje do tego,

co znane. Podejmowanie innowacyjnych dzia-

łań jest nie lada przygodą, wędrówką, która nie

wiadomo dokąd może nas zaprowadzić, lecz to

właśnie ona skłania do podejmowania wysiłku

i próbowania czegoś nowego. Efekt może bo-

wiem przejść nasze najśmielsze oczekiwania.

Niektórym z nas innowacyjność kojarzy się

z czymś pozornie abstrakcyjnym, z początku

niewyglądającym na coś, co może przynieść ja-

kieś korzyści, lecz w dalszych fazach zmieniają-

cym postać i niespodziewanie prowadzącym do

oczekiwanych efektów.

Sporo informacji

uzyskaliśmy też

na migi i używając

mieszanki wszyst-

kich znanych nam

języków.5

Kreatywność bądź jakby to powiedzieli

nasi partnerzy z Węgier: kreativitását,

Litwy: kūryba, Łotwy: jaunrade, Bułga-

rii: креативност, Włoch: creativitá, czy

z Portugalii: criatividade, była bardzo

ważnym elementem projektu „AdDiver-

sity”. Sam cel naszej wymiany – reklama

społeczna, wymuszał nowatorskie spoj-

rzenie na rzeczywistość. Co więcej, jej

tematyka – i ważna i poważna – również

wymagała kreatywnego podejścia.

Realizacja projektu i osiągnięcie zało-

żonych celów stanowiło dla nas nie lada

wyzwanie, dlatego metody pracy w gru-

pie, wyszukane w książkach i na stronach

internetowych, zostały twórczo wymie-

szane, zmiksowane i doprawione. Oto

opisy kilku z nich.

Naszą przebieżkę warsztatową zaczy-

namy od wstępu do reklamy. Przebieżkę,

i to w sensie dosłownym, mieli bowiem

uczestnicy wymiany, którzy by dowie-

dzieć się, czym jest reklama, poznać jej

krótką historię, ustalić, jakie są jej pod-

stawy, a przy okazji przekonać się, jak

bardzo reklama społeczna może zaskaki-

wać, musieli biegać od jednego punktu

z zadaniami, ukrytego na rozległym te-

renie ośrodka, do drugiego. Każde zada-

nie pozwalało pochwalić się zdolnościa-

mi plastycznymi, fantazją, umiejętnością

zabawy ze słowem. Była to także dosko-

nała okazja do integracji międzynarodo-

wej grupy.

W innym zadaniu uczestnicy podzie-

leni na grupy mieli zaadaptować wy-

brany teren ośrodka i stworzyć tam

„wioskę”. To, jak wioska wyglądała, za-

leżało od dwóch elementów: „danych

statystycznych” na temat problemów

„społeczności” wybranej wioski oraz

niczym nieskrępowanej wyobraź ni

AdDiversityCentrum Współpracy Młodzieży

Garczyn, Gdańsk

5-13 września 2009 r.

6

uczestników. Były więc miejsca, gdzie

brakowało przedszkoli i takie, w których

najbardziej doskwierało zanieczyszcze-

nie środowiska. Uczestnicy odwiedzali

się nawzajem, by obserwować, co trapi

mieszkańców danego miejsca, a następ-

nie tworzyli kampanie, które odpowia-

dały na ich potrzeby. Po tym zadaniu –

swoistej próbie generalnej – wybraliśmy

się do Kościerzyny, by poznać problemy

jej społeczności. Zadanie wymagało po-

działu na grupy zbierające informacje

w mieście, wśród nich były też tzw. „gru-

py wyzwania”, bez wsparcia językowe-

go, które podeszły do sprawy w bardzo

ciekawy sposób. Byliśmy dość sprytni, by

zdobyć informacje w lokalnych szkołach

językowych – stwierdziła uczestniczka

jednej ze wspomnianych grup, pocho-

dząca z Węgier Vanda Kovacs. Sporo

informacji uzyskaliśmy też na migi i uży-

wając mieszanki wszystkich znanych nam

języków – dodała.

Po tych zadaniach wiedzieliśmy już,

po co jest reklama społeczna i jakie

są jej funkcje, mieliśmy kompetencje,

które pozwalały poznać potrzeby lo-

kalnych społeczności. Do stworzenia

własnych kampanii brakowało tylko

narzędzi. Brak milionów na koncie

sprawił, że po raz kolejny musieliśmy

postawić na kreatywność. Zostały więc

zaprezentowane i przećwiczone meto-

dy właściwe dla guerrilla marketing, np.

żywa biblioteka i Loesje, a cały dzień

wypełniły organizowane w najbardziej

zaskakujących momentach flash moby.

Prezentacja tych metod była ostat-

nim elementem układanki potrzebnym

do świadomego planowania własnych

kampanii. Pomysłowość wykraczała

daleko poza plakaty i fi lmiki. W przygo-

towanych przez uczestników kampa-

niach nie zabrakło bowiem takich ele-

mentów jak performance, kampanie

szeptane, logotypy pojawiające się

w najwymyślniejszych miejscach itp.

Równie zróżnicowana była także tema-

tyka kampanii: od ochrony środowiska

począwszy, na promocji nauki języków

obcych skończywszy.

Tak naprawdę jednak kreatywnością

musieliśmy wykazywać się od samego

początku, zanim jeszcze została wypeł-

niona pierwsza rubryka w formularzu

wniosku, ponieważ musieliśmy zdecy-

dować jak połączyć siły aż siedmiu part-

nerów z różnych krajów, aby praca była

efektywna i w jak największym stopniu

odpowiadała zainteresowaniom osób,

które miały wziąć w niej udział.

7

Sam cel naszej wymiany – reklama

społeczna, wymuszał nowatorskie

spojrzenie na rzeczywistość. Co

więcej, jej tematyka – i ważna

i poważna – również wymagała

kreatywnego podejścia.

S

Agnieszka Mróz

8

Kreatywność to nadawanie starym rzeczom

nowych funkcji. To wiara w możliwości, że z ni-

czego można zrobić coś. To przekonanie, że nie

trzeba kupować nowych rzeczy, by móc żyć

„na poziomie”. Kreatywność to radość z tego,

co się ma i posiada. Kreatywność to oryginal-

ność. Śmieć nie jest śmieciem, dopóki się go nie

wyrzuci, a to zależy od kreatywnego i zabaw-

nego wykorzystywania zużytych rzeczy.

Re’Cycling i kreatywne podejście do niego to

alternatywa dla epoki konsumpcjonizmu i in-

dywidualizmu, w której żyjemy. Aby nadążyć

za modą, kupujemy nowe rzeczy, gdy te sta-

re jeszcze dobrze funkcjonują. Dzięki bardzo

ciekawej i przemyślanej reklamie wybieramy

„lepsze” marki ze sklepowych półek, wpadamy

w wir szaleństwa zakupów, nie wiedząc, że po-

łowa rzeczy jest nam zupełnie niepotrzebna.

Takie postawy niosą niebezpieczeństwo coraz

większej góry śmieci. Projekt sprowokował

mnie do przeszukania Internetu pod wzglę-

dem sposobu w jaki inni ludzie rozumieją sło-

wo recycling. Nie mogłam uwierzyć, jakie cuda

można stworzyć z kapsli, pustych butelek czy

części rowerowych. Po takich inspirujących

chwilach nie sądzę, bym mogła nudzić się

wieczorami!

Hasło, które było

mottem spotkań to

3xU – unikaj, używaj

i utylizuj!

Wszystko zaczęło się rok wcześniej na

spotkaniu byłych wolontariuszy EVS we

Francji. W ramach warsztatów o progra-

mie „Młodzież w działaniu” wyłonił się

nasz rowerowo-recyclingowy pomysł

i zgodnie stwierdziliśmy, że musimy go

zrealizować. Słowo „Re’Cycling”, które

zostało hasłem projektu miało podwój-

ne, bogatsze znaczenie: recycling od

słowa utylizuj, oraz cycling – jazda na

rowerze.

Projekt zakładał, że przed spotkaniem

w Polsce każdy z nas przygotuje z grupą

młodzieży rower, który będzie posiadał

jakieś niezwykłe funkcje. Chcieliśmy

wykorzystać energię, którą się wytwa-

rza pedałując do czegoś więcej, np. by

posłuchać muzyki (Francja), zrobić koło-

wrotek do tkania dywanów (Finlandia),

naładować komórkę lub MP3 (Polska),

ładować baterie na zamontowanej na

bagażniku ładowarce słonecznej czy

wykorzystać ogrodowe oświetlenie ła-

dowane energią słoneczną, by być wi-

docznym po zmroku. Nie wszystko uda-

ło się zrealizować, ale może kolejnym

razem się uda!

W ramach projektu w Polsce zreali-

zowaliśmy 4 festyny o re’cyclingu dla

społeczności lokalnych z Żarnowa, No-

wogardu, Drawska Pomorskiego i Szcze-

cina. Hasło, które było mottem spotkań

to 3xU – unikaj, używaj i utylizuj! Unikaj

kupowania nowych rowerów i nowych

części, jeśli masz możliwość wymiany ze

znajomymi czy w organizacji zajmują-

cej się recyclingiem. Używaj, nawet jeśli

coś się zepsuje. Nie wyrzucaj, nie spisuj

na straty swojego jednośladu – próbuj

go naprawić! Utylizuj – z części które

rzeczywiście do niczego się nie nadają,

można zrobić coś kreatywnego: pasek

z opony, bransoletkę z dętki, kolczyki

z wentyli czy breloczek z łańcucha.

Rowerzyści, którzy nas odwiedzali na

festynach, mogli podziwiać nietypowe

Re’Cycling – uzdrawiające

koła dla świata.

Rowerowy Szczecin

Żarnowo, Nowogard, Drawsko

Pomorskie, Szczecin

17-28 lipca 2009 r.

9

Chcieliśmy wykorzystać energię, którą

się wytwarza pedałując do czegoś wię-

cej, np. by posłuchać muzyki (Francja),

zrobić kołowrotek do tkania dywanów

(Finlandia), naładować komórkę lub MP3

(Polska), ładować baterie na zamonto-

wanej na bagażniku ładowarce słonecz-

nej czy wykorzystać ogrodowe oświe-

tlenie ładowane energią słoneczną, by

być widocznym po zmroku.

C

pomysły, pojeździć na piętrowym ro-

werze, złożonym z dwóch, nauczyć się

łatać dętkę, rozwiązywać quizy, za które

dostawali rowerowe gadżety. Powstała

silna grupa muzyczna – z puszek, niepo-

trzebnych wiaderek, sznurków, plandek

i folii stworzyli kontrabas i perkusję. Oka-

zuje się, że tak naprawdę nie ma śmieci,

a to, co zalega w szafach czy piwnicy,

można kreatywnie wykorzystać.

Efekty i idee projektu utrwaliliśmy na

krótkim fi lmiku o naszej wymianie oraz w

publikacji polsko-angielskiej. Tłumaczy-

my w niej w jaki sposób kupić używany

rower i na co szczególnie zwrócić uwa-

gę. Tych, którzy nigdy nie naprawiali ro-

weru przekonujemy, że można to zrobić

samemu – naprawianie nie jest trudne

i może sprawić niezłą frajdę.

10

Portugalczycy uwierzyli, że 50 km

to nie jest dużo jak na przejażdżkę

rowerową...

Projekt był niesamowity dla każde-

go z nas: Portugalczycy uwierzyli, że 50

km to nie jest dużo jak na przejażdżkę

rowerową. Grupa francuska podczas

przygotowań do projektu zaangażowała

społeczność ze swojego miasteczka do

recyclingu rowerów, na których później

przyjechali do Polski. Dla grupy polskiej

inspirująca w tym projekcie była idea

swappingu części rowerowych, którą

przywieźli ze sobą Finowie. Swapping re-

alizujemy do dzisiaj. Polega on na tym, że

w siedzibie stowarzyszenia są składowane

stare części rowerowe i jeśli ktoś nie po-

trzebuje jakiejś części to może się wymie-

nić na taką, która akurat jest potrzebna.

Joanna Bylińska (koordynatorka projektu)

Dość długo zastanawialiśmy się co mogą ozna-czać dla nas innowacyjność i kreatywność. Po kilku spotkaniach i licznych burzach mózgów doszliśmy do wniosku, że są to terminy o bar-dzo szerokim spektrum zastosowania. Odnosząc się do naszego projektu kreatywność oznacza otwarcie umysłu na nowości, zmiany, nowe roz-wiązania starych problemów. To aktywność, chęć zrobienia czegoś dla innych bez tkwienia w stereotypach i znanych schematach. Aby być kreatywnym, należy szukać różnych rozwiązań, nie zawsze prostych, chociaż czasem nawet po-przez banał możemy stworzyć coś kreatywne-go. Innowacyjność to nowatorskie podejście do problemu i wdrażanie nowego sposobu działania. Oba pojęcia przenikają się i często są nierozłącz-ne. Kiedy wymyślimy coś kreatywnego, a później to zastosujemy, to wprowadzamy innowacyjne rozwiązanie. By móc poruszać się w „sferze kre-atywności i innowacji” należy porzucić schematy, zapomnieć o szarej rzeczywistości i poczuć się jak we śnie. Dzisiaj jest to niezmiernie trudne, bo przecież wszędzie uczą nas logicznego, racjonal-nego myślenia. A tu trzeba czasem się powygłu-piać, zrobić coś na pierwszy rzut oka śmiesz-nego, dziecinnego, beznadziejnego bądź totalnie nierealnego. Jednak bez pozytywnie zakręconych ludzi świat byłby strasznie nieciekawy.

11

Każdy angażował się

bezpośrednio w to,

co lubił najbardziej.

Mało jest takich elementów kultury,

które można odczytać w każdym krę-

gu cywilizacyjnym. Jednym z nich jest

z pewnością muzyka. Jednocześnie

jest ona materiałem tak bardzo pla-

stycznym, że stanowi bardzo wdzięcz-

ny obiekt działań. W naszym projekcie

„World Music Notes” źródłem inspiracji

była właśnie muzyka. Proces wspólne-

go tworzenia motywował wszystkich

do pracy, a jednocześnie dostarczał

dużo satysfakcji.

Celem projektu było przygotowa-

nie międzynarodowego koncertu dla

dzieci przebywających na koloniach.

W programie wykorzystaliśmy własne

interpretacje popularnych hitów, autor-

skie utwory uczestników wymiany oraz

pochodzące z różnych krajów proste

rytmiczne piosenki i zabawy dla dzieci.

Zaprezentowaliśmy także kilka tańców.

Przez pierwsze dni pracowaliśmy

w zespołach podzielonych według wy-

branych aktywności. Stworzyliśmy gru-

pę instrumentalną, śpiewającą, taneczną

i multimedialną. Taki podział zagwaran-

tował silną integrację młodzieży. Każdy

angażował się bezpośrednio w to, co lu-

bił najbardziej. Współpracę i całościowe

spojrzenie na podejmowane działania

wymuszał zbliżający się wielkimi kro-

kami koncert dla dzieci, a dobrą zaba-

wę zapewniła przyjemność obcowania

ze śpiewem, tańcem i muzyką. Kolejny

etap to ścisła współpraca między grupa-

mi. Pracowaliśmy nad wspólnym uatrak-

cyjnieniem naszych występów: tancerze

WORLD MUSIC NOTESVolontà–riusze, nieformalna grupa

młodzieży przy Stowarzyszeniu Parafiada

Dźwirzyno koło Kołobrzegu

15-23 lipca 2009 r.

W

12

proponowali wokalistom choreografi ę,

instrumentaliści szukali wspólnie ze

śpiewającymi ciekawych interpretacji

muzycznych.

Owocna praca, która pozwoliła nam

nawiązać kontakt na płaszczyźnie mu-

zycznych zainteresowań, zachęcała

także do integracji w nieformalnych

okolicznościach. Nikogo nie trzeba było

przekonywać do wieczornych spotkań

przy ognisku czy karaoke. Wręcz prze-

ciwnie – nie mogliśmy się rozstać aż do

późna, a wspólny czas mogliśmy spę-

dzać także w międzynarodowym gro-

nie na plaży.

Podczas naszej wymiany organizo-

waliśmy różnego typu zajęcia, gry, za-

bawy i energizery dla dzieci wykorzy-

stując mniej lub bardziej innowacyjne

metody. Oczywiście nie było to proste,

jednak po 2 dniach udało nam się za-

razić wszystkich totalnie niestandar-

dowym spojrzeniem na świat, dzięki

czemu mogliśmy stworzyć tak wspania-

łą i na swój sposób bardzo kreatywną

wymianę wraz z fi nałowym koncertem

dla dzieci i młodzieży.

Projekt „World Music Notes” trwał

podobno 7 dni – w naszym odczuciu

znacznie krócej. Projekt minął w takim

tempie, że nawet się nie zorientowali-

śmy, kiedy zaskoczył nas dzień rozsta-

nia. Dzięki Internetowi i portalom spo-

łecznościowym, nadal mamy kontakt

i przy okazji oglądania relacji fi lmowych

czy wymiany zdjęć możemy nieustan-

nie wracać do wspólnych chwil i plano-

wać realizację przyszłych projektów.

Projekt „World Music Notes” trwał

podobno 7 dni - w naszym odczuciu

znacznie krócej. Projekt minął

w takim tempie, że nawet się nie

zorientowaliśmy, kiedy zaskoczył

nas dzień rozstania.

P

13

Marcin Sierpiński

Kreatywność to przede wszystkim forma eks-

presji, wyrażania siebie. Każdy czuje potrze-

bę bycia wyjątkowym, a kreatywność może

w tym pomóc. Jest sposobem życia, niejako

sztuką twórczej egzystencji - dzięki niej każdy

człowiek jest inny. Źródłem kreatywności jest

przede wszystkim przyjemność poznawania

samego siebie, własnej wyobraźni i przenosze-

nie wyobrażeń w rzeczywistość. Kreatywność

jest także ucieczką przed nudą i przed mo-

notonią świata, wykraczaniem poza to, co już

wiemy, chęcią odkrywania czegoś nowego, two-

rzenia czegoś nowego. Innowacyjność ma z nią

ścisły związek. Istnieje wąska granica między

tymi dwoma zagadnieniami. Właściwie dzięki

innowacyjności jesteśmy kreatywni. Innowacja

wiąże się z nowością, świeżością - czymś czego

jeszcze nie było. Najważniejszy w kreatywności

i innowacyjności jest fakt, że są one źródłem

satysfakcji. Człowiek kreatywny jest czło-

wiekiem bogatszym duchowo. Wykorzystując

swój potencjał może wiele osiągnąć. Każdy czło-

wiek jest kreatywny, każdy jest także rządny

poznania czegoś nowego, odkrycia tego, co nie-

odkryte.

14

Jestem dumny z tego, co zrobiliśmy i z tego, że mogłem uczestni-czyć w tym projekcie!

Dlaczego akurat projekt „Happy Sad”

miałby zasłużyć na miano oryginalne-

go, kreatywnego i niepowtarzalnego?

Odpowiedź tkwi w samym jego tema-

cie, którym było ukazanie podobieństw

i różnic w pojmowaniu radości i smutku

w różnych kulturowo państwach.

Zaczęliśmy od poznawania siebie.

W pro gramie były przewidziane warszta -

ty dotyczące radosnych oraz smutnych

momentów w historii krajów uczestników

wymiany. Jak się szybko okazało każdy

miał do zaoferowania dużą dawkę humoru,

optymizmu i radości, ale nie zabrakło też

chwil refl eksji i poważnych dyskusji. Wśród

nas znalazło się liczne grono historycz -

nych entuzjastów, dzięki czemu warszta-

ty były bogate merytorycznie i oczywi-

ście niesamowicie ciekawe. Jak można się

domyślać, samą wymianę przepełniała

entuzjastyczna, radosna atmosfera.

Celem projektu było stworzenie

kabaretu. Nie było to proste zada-

nie. Gościliśmy przecież młodzież

z przeróżnych kręgów kulturowych, co

oznaczało odmienne poczucie humo-

ru. Na dodatek, jak zrobić kabaret po

angielsku z osobami, którym przyszło

po raz pierwszy posługiwać się obcym

językiem? Mozaika pomysłów na scena-

riusz i my liderzy w środku tej burzy mó-

zgów. Na szczęście wystarczyło dobre

nastawienie i wszystkie problemy zo-

stały zażegnane. Po warsztatach kaba-

retowych, prowadzonych przez lubelski

kabaret, każdy miał jasny obraz tego,

czym charakteryzuje się ta forma sztuki

i na czym warto się skupić. Jednak naj-

ważniejszym czynnikiem, który pomógł

nam skrystalizować pomysł, była inten-

sywna integracja uczestników. Dzięki

szalonym grom integracyjnym, wplata-

jącym motywy teatralne, przełamaliśmy

między sobą wiele barier. To pomogło

wszystkim na tyle się otworzyć, by nie-

możliwe stało się możliwe – powstało

przedstawienie kabaretowe, które po-

godziło różnorodne poczucie humoru

całej grupy. Co najważniejsze – okazało

się, że śmiech rzeczywiście łączy ludzi.

15

Happy SadEuropejski Dom Spotkań

Fundacja Nowy Staw

Nasutów koło Lublina

27 marca - 4 kwietnia 2009 r.

Nasz kabaret był źródłem nowych żar-

tów, anegdot, zalążkiem nowego „hap-

py-sadowego” rodzaju humoru.

Pomysł na wymianę był nie tylko in-

nowacyjny, ale także ryzykowny. Roz-

śmieszanie publiczności jest jedną z naj-

trudniejszych sztuk. My podjęliśmy się

zadania wystawienia naszego kabaretu

przed większą widownią. Na szczęście

udało nam się zarazić humorem gości,

którzy licznie przybyli do Centrum Kul-

tury LSM. Satysfakcja z aprobaty naszej

pracy była ogromną radością, ale to, co

najważniejsze odbyło się przed wystę-

pem. Dzięki wymianie zostały pokona-

ne wszelkie przeszkody – nauczyliśmy

się rozmawiać o ciężkich momentach,

potrafi liśmy dyskutować, wymieniać

opinie. Co więcej, wspólne tworzenie

kabaretu sprawiło, że poznaliśmy siebie

na tyle, że udało nam się połączyć różne

„humory” w jedną całość. Jak powiedział

jeden z uczestników grupy węgierskiej,

Zoltan: Nasze kabaretowe piosenki, nasze

anegdoty, nigdy nie przestaną być zabaw-

ne! Stworzyliśmy nieśmiertelne żarty, to

się nie zdarza nawet najlepszym kabare-

ciarzom! Rzeczywiście, nasze żarty są do

tej pory „na czasie”. Śmiech stał się spo-

iwem na długo łączącym ludzi, świad-

czy o tym fakt, że uczestnicy projektu

mają wciąż ze sobą kontakt i planują

kontynuować wymianę „Happy Sad”.

Stano z grupy słowackiej powiedział na

zakończenie projektu: Jestem dumny

z tego, co zrobiliśmy i z tego, że mogłem

uczestniczyć w tym projekcie! Po takich

słowach, mimo fi zycznego wyczerpania,

poczuliśmy, że jesteśmy w stanie prze-

nosić góry. Warto czasami zaryzykować

– postawić na kreatywność i innowacyj-

ność, by poczuć na koniec smak satys-

fakcji, z tego, że udało się ludziom dać

tyle radości.

16

Nasze kabaretowe piosenki, nasze anegdoty, nigdy nie przestaną być zabawne! Stworzyliśmy nieśmiertel-ne żarty, to się nie zdarza nawet najlepszym kabare-ciarzom!

Aleksandra Franczak

Kreatywność według mnie jest wyrażaniem swojej inności w podejmowanych działa-niach, zaskakiwaniem ludzi oryginalnością, świeżym podejściem do sprawy. Jest dą-żeniem do zrealizowania własnych, niety-powych pomysłów, ukazaniem światu cze-goś niepowtarzalnego. Może się przejawiaćw myśleniu, działaniu, reakcjach, gestach, w życiowym planie. Tłumacząc na prostym przykładzie: przychodzę do domu, otwie-ram lodówkę, a tam pustka, pomijając kilka produktów. Biorę te produkty i robię z nich obiad - to jest kreatywność.Innowacyjność jest wyobrażeniem o czymś nowym, pomysłem na wprowadzenie ulep-szeń. Jest to pomysł grupy lub jednostki mający na celu stworzenie prekursorskich rozwiązań, patentów, wynalazków, czegoś, co mogłoby przynosić korzyści. Wracając do mojego przykładu: innowacyjna będzie powstała w ten sposób potrawa, ponieważ zrobiłam ją po raz pierwszy.

123 młodych ludzi

wzięło udział w dwu-

dniowych warszta-

tach tematycznych,

a następnie w debacie

„Młodzi Kreatywni”.

17

Mło

dzi

Kre

atyw

ni

Nasz projekt nie tylko został stworzo-

ny dla młodych kreatywnych, nie tylko

traktował o kreatywności, ale także był

przedsięwzięciem, jakiego wcześniej

w takiej formie nie było. Było to działa-

nie od początku do końca zainicjowane

i zrealizowane przez nas – młodych lu-

dzi z Akademii „Złota 9”. Ponadto uwa-

żamy, że był naprawdę bardzo udany

i świetnie zorganizowany, a wyglądał

on następująco…

123 młodych ludzi wzięło udział

w dwudniowych warsztatach tema-

tycznych, a następnie w debacie „Mło-

dzi Kreatywni”. Innowacyjne było to, że

moderatorami grup warsztatowych byli

autorzy projektu, nie zaś dorośli. Dzięki

temu moderatorzy rozumieli problemy

uczestników, uczestnicy „nie bali się”

moderatorów i współpraca była bardzo

udana. Młodzi moderatorzy wiedzieli

też jak nie zanudzić młodzieży, stosowali

interaktywne formy pracy, zachęcające

uczestników do dyskusji.

W pierwszym warsztacie temat kre-

atywności pojawiał się bardzo często.

Rozmawiano o tym, czy w szkole jest miej-

sce na kreatywność, czy uczniowie mają

szansę ją pokazać, czy nauczyciele zachę-

cają ich do tego, czy raczej demotywują?

Czy rzeczywiście nie szuka się w nas in-

dywidualizmu, tylko masowo uczy posłu-

szeństwa? Dyskutowano również o tym,

czy we współczesnej szkole nauczyciele

stosują innowacyjne metody nauczania.

Poruszane były także kwestie aktywno-

ści młodzieży w społeczeństwie, jej chęci

do zmian i tworzenia nowych rozwiązań.

Grupa druga zastanawiała się jak na nas

wpływają i czym są dla nas media, jak

możemy siebie w nich kreować. Czy rze-

czywiście zabijają w nas świeże spojrze-

nie? Jednym z ważniejszych tematów był

Internet – czy jest on błogosławieństwem

Młodzi KreatywniAkademia „Złota 9”, Europejski

Dom Spotkań - Fundacja Nowy Staw

Lublin19-21 listopada 2009 r.

18

19

Rozmawiano o tym, czy w szko-le jest miejsce na kreatywność, czy uczniowie mają szansę ją pokazać, czy nauczyciele za-chęcają ich do tego, czy raczej demotywują?

czy przekleństwem świata młodych, jak

możemy go kreatywnie wykorzystać?

W grupie trzeciej młodzież zastanawiała

się dlaczego ich rówieśnicy nie chcą an-

gażować się w sprawy wspólne, wykazują

zupełną bierność społeczną. Uczestnicy

projektu mieli już okazję przekonać się,

jak wiele korzyści może przynieść taka

aktywność. Ponadto próbowali także zna-

leźć swoje miejsce w programie „Młodzież

w działaniu”, by dalej kreatywnie działać

i się rozwijać. Grupa czwarta zajmowała

się zagadnieniem wyrażania własnego

zdania oraz ogólnie pojętej tolerancji. Mło-

dzież uczyła się przeforsowywać własne

opinie i skutecznie wyrażać własne poglą-

dy, a na końcu ustaliła wspólną defi nicję

tolerancji. Warsztat piąty poświęcony był

tematowi Polski jako kraju członkowskie-

go UE i poczuciu własnej wartości wśród

Polaków. Czy młodzi Polacy wierzą w zna-

czenie Polski, czy uważają, że młodzież

z naszego kraju może przebić się ze swo-

imi nowatorskimi pomysłami?

Szczególny nacisk położyliśmy na roz-

wijanie i udoskonalanie pracy w zespole,

na umiejętności komunikacyjne, rozwią-

zywanie problemów, umiejętności ana-

lityczne i organizacyjne. Chcieliśmy, by

projekt był motywujący, zwiększał wiarę

we własne możliwości, przełamywał po-

czucie bezradności, uczył odwagi w wy-

powiadaniu się na forum i przedstawianiu

własnych poglądów, a także rozwijał oso-

biste predyspozycje członków debaty.

I tak też się stało! Żeby moje słowa nie zo-

stały uznane za wyssane z palca, chciała-

bym przytoczyć kilka opinii uczestników

o naszym projekcie:

Robert: Warsztaty były bardzo intere-

sującym doświadczeniem. Moderatorzy

byli bardzo dobrze przygotowani, wiedzie-

li jak się nami zająć, co robić. Same zajęcia

prowadzone nie całkiem poważnie, było

dużo zabaw integracyjnych, co uważam

za świetny pomysł. Debata może nie była

tak ciekawa, ale podobało mi się to, że

młodzież mogła wyrazić swoje zdanie na

temat edukacji i powytykać politykom błę-

dy jakie popełniają.

Ania: Ciekawe doświadczenie, mogłam

spróbować czegoś nowego. Warsztaty po-

szerzyły moją wiedzę o UE. Prowadzący

zapewnili nam dużo zabaw i miłą atmos-

ferę, więc przyjmowanie nowych informa-

cji było łatwiejsze. W sobotę od ekspertów

dostaliśmy wiele cennych rad. Powinno być

organizowanych więcej takich akcji.

Robert: Wrażenia niezapomniane,

świetna atmosfera zarówno na warszta-

tach jak i ogólnie. Zajęcia w grupie intere-

sujące i oczywiście ciekawie prowadzone.

Nawet gdy pracowaliśmy od rana do wie-

czora z krótkimi, kilkuminutowymi prze-

rwami, nie czuło się tak mocno zmęczenia

(przynajmniej z mojej strony). Świetnie,

że można było posłuchać opinii innych,

przedstawić swoje. Ogólnie bardzo, bar-

dzo pozytywnie.

Magda

Kreatywność to dla nas poszukiwanie no-

wych niekonwencjonalnych rozwiązań, podejść,

praktyk i spojrzeń. To umiejętność postrzega-

nia świata codziennego z nowej, zaskakującej,

a jednocześnie nieskomplikowanej perspek-

tywy. To wychodzenie poza schemat i utarte

ramy myślenia.Poprzez nasze działania chcemy pobudzać kre-

atywność u innych. Staramy się tworzyć prze-

strzeń, w której żaden pomysł nie jest zły, a każ-

dy jest wart wypróbowania. Stosujemy różne

techniki i łączymy dziedziny, bo czasem dobre

narzędzia już istnieją, trzeba je tylko odpowied-

nio zaadaptować do nowej sytuacji. Przykładem

takich działań są nasze próby wykorzystywania

metod badań naukowych w projektach szko-

leniowych. Łączymy edukację formalną z nie-

formalną. Tworzymy narzędzia, które budują

przestrzeń pozwalającą na wyrażenie siebie.

Naszym zdaniem kreatywne podejście pozwala

na realizację stawianych sobie celów niezależnie

od warunków zewnętrznych.

„The Peer Lab was the

most useful for me,

because it helped me to

learn organizing project

and cooperating with

others”.

20

Film i fotografi a są stale obecne w życiu

współczesnych ludzi. Do amatorskiego

dokumentowania codzienności używa-

my aparatów fotografi cznych, kamer,

a także telefonów komórkowych. Wiele

organizacji pozarządowych używa tego

rodzaju narzędzi w projektach skiero-

wanych do młodych ludzi, my także pra-

cowaliśmy z grupami młodzieżowymi

w ten sposób. W projekcie „Peers…Ac-

tion” postanowiliśmy połączyć narzę-

dzia audiowizualne z metodami edukacji

rówieśniczej. Naszym celem było zwięk-

szenie poczucia odpowiedzialności i za-

angażowania u uczestników projektów

społecznych i kulturalnych.

Zaprosiliśmy do współpracy organiza-

cje z Grecji, Belgii, Hiszpanii i Węgier, aby

wspólnie zastanowić się nad sposobami

łączenia metod edukacji rówieśniczej ze

światem sztuki multimedialnej oraz nad

tym, jak docierać z naszymi działaniami

do społeczności lokalnych.

Zorganizowaliśmy tygodniowe szkole-

nie, w którym wzięło udział 20 osób pra-

cujących z młodzieżą i zainteresowanych

fi lmem i fotografi ą. Zastanawiali się nad

tym, jak w pracy projektowej uwzględniać

naturalne procesy zachodzące w grupie

oraz jak motywować innych do większe-

go zaangażowania. Ważny wniosek z tych

dyskusji jest taki, by bardziej starać się

stymulować ludzi i pobudzać ich do dzia-

łań, niż je dla nich organizować.

Kulminacyjnym momentem spotkania

było „Peer Lab” – półtora dnia warszta-

tów i projektów fi lmowo-fotografi cznych

samodzielnie wymyślonych i przeprowa-

dzonych przez uczestników szkolenia.

Wspólnie uczyliśmy się montażu, obrób-

ki zdjęć cyfrowych, animacji poklatko-

wej. Dyskutowaliśmy o metodach mo-

tywowania młodych ludzi do działania.

Powstały fi lmy dokumentalne, wideore-

lacje i zestawy zdjęć. Rezultaty do obej-

rzenia na stronie www.myspace.com.

peers_action. Stworzenie uczestnikom

przestrzeni, w której samodzielnie mogli

zaplanować i zrealizować swoje działania

okazało się bardzo efektywne.

Peers…Action!Spotkania – Stowarzyszenie

dla Edukacji i Kultury

Warszawa

29 marca – 5 kwietnia 2009 r.

21

Agnieszka Salomończyk

Jedną z kluczowych cech młodego społeczeństwa opartego na wiedzy jest kreatywność i innowacyjność. Definiujemy je jako:- wykazywanie się pomysłowością

i oryginalnymi pomysłamiw pracy,

- rozwijanie i wprowadzanie nowych pomysłów w życiei dzielenie się nimi z innymi,

- bycie otwartym i tolerancyjnymna inne sposoby myślenia,

- zaangażowanie w innowacyjne działania, które mogą przynieść trwały i wymierny efekt.

22

Jak nam udowodniono

na szkoleniu, do tego,

aby zdobyć prawdziwie

cenną wiedzę wystar-

czy grupa odmiennych

charakterów.

Pozycja

Mło

dzie

żow

ych R

ad

w P

ols

ce

Projekt „Pozycja Młodzieżowych Rad

w Polsce” jest efektem uczestnictwa

w Pozaformalnej Akademii Jakości Pro-

jektu. Było to pierwsze niekonwencjo-

nalne szkolenie, które dało nam wiele

do myślenia, m.in. o tym jak wiele do

przekazania ma każdy z nas. Jak nam

udowodniono na szkoleniu, do tego, aby

zdobyć prawdziwie cenną wiedzę wy-

starczy grupa odmiennych charakterów.

To stwierdzenie doskonale sprawdzi-

ło się w czasie realizacji naszego pro-

jektu. Pracując w małej 5-cio osobowej

grupie, często długo nie mogliśmy zgo-

dzić się co do ostatecznego wykonania

jakiejś kwestii w projekcie, ale dzięki

konstruktywnym dyskusjom mieliśmy

pewność, że w końcu wybieramy naj-

lepszą opcję.

Dzięki rozmowom i pracy w takich ma-

łych grupach młodzi ludzie wypracowu-

ją naprawdę cenne wnioski, wynikające

z ich prawdziwych potrzeb, a nie narzu-

cane przez specjalistów i wykładowców,

często będących tylko świetnymi teore-

tykami. Teoria wartości pracy grupowej,

bo tak my postanowiliśmy ją nazywać,

najlepiej sprawdziła się podczas czte-

rech zorganizowanych przez nas spotkań

w Szczecinie, Łodzi, Gliwicach i Białym-

stoku, na które zaprosiliśmy młodzieżo-

we rady z 12 województw.

Metody jakie poznaliśmy uczestnicząc

w szkoleniach przygotowanych przez

inne organizacje, dały nam szeroki po-

gląd na to, jaką wiedzę chcielibyśmy prze-

kazać naszym koleżankom i kolegom. Jak

się okazało w czasie debat, wiele osób

po raz pierwszy uczestniczyło w tego

typu projekcie, w którym tak naprawdę

sami mogli stać się ekspertami w danej

dziedzinie. Przekonywanie innych w cza-

sie dyskusji do swoich racji oraz wspólne

zebranie wniosków uświadomiło uczest-

j

23

Pozycja Młodzieżowych Rad

w PolsceMłodzieżowa Rada Miasta Szczecin

Szczecin, Łódź, Gliwice, Białystrok

wrzesień – grudzień 2009 r.

nikom, że jest to idealna metoda co-

dziennej pracy we własnych młodzieżo-

wych radach. W czasie naszych spotkań

niezależnie od wieku, każdy stawał się

specjalistą, gdyż na skuteczne działania

nie ma jednej doskonałej recepty. Dzięki

zastosowaniu zasady „wszyscy jesteśmy

równi wobec siebie” rozmowy prowa-

dzone były bardzo swobodnie. Dosko-

nale pamiętamy chwilę, kiedy 14-letnia

Basia z Tarnowa przekonywała grono ko-

legów (starszych!) do swojego zdania do-

tyczącego członkostwa gimnazjalistów

w młodzieżowych radach.

Sam fakt równości pomiędzy uczest-

nikami to dla nas standard. Najważniej-

szym innowacyjnym elementem spotka-

nia, była metoda prowadzenia debaty

z zaproszonymi gośćmi. Ku zaskoczeniu

wszystkich debaty nie rozpoczynało tra-

dycyjne wprowadzenie z wyczytaniem

„listy wspaniałych gości”. Podtrzymując

przyjętą zasadę równości uczestników,

na wstępie, bez wcześniejszego wpro-

wadzenia, koordynator projektu oraz

coach zaprezentowali inscenizację, którą

jeden z uczestników opisał następująco:

„Kiedy weszliśmy do Kina Amok w Gliwi-

cach, odczuwalna była atmosfera niemałe-

go napięcia. Wiadomo już było, że zaszczyci

nas swoją obecnością poseł na sejm, jed-

nak widok drabiny na samym środku sceny

wręcz mnie rozbawił. Byłem pewny, że to

tylko na chwile, dlatego że jeszcze trzeba

coś przywiesić w ostatnim momencie. Moje

zaskoczenie widokiem typowo remontowej

drabiny, która nosiła widoczne ślady róż-

nych farb, jakby dosłownie ktoś chwilę temu

zabrał ją z trwającego remontu, podzielało

większość obecnych. Mina jednego z ofi cjal-

nych gości, nie pamiętam dokładnie funk-

cji i imienia, była powalająca i wyglądała

jakby myślał: „O co tu chodzi?! Młodzież

w garniturach, a tu taka drabina w samym

centrum…”. Fakt, moje rozbawienie w tym

samym momencie zaczęło przeradzać się

w pewnego rodzaju poirytowanie. Ta dra-

bina faktycznie była w samym centrum

i pewne już było, że nie przypadkowo. Na

potwierdzenie tego nie musiałem czekać

długo. Światła przygasły, doskonale oświe-

tlona została tylko ta nieszczęsna drabina…

„Wstyd na maksa!” Ale chwila, chwila… Na

scenie pojawił się Sylwek (koordynator pro-

jektu) i Przemek (coach projektu), wchodząc

na drabinę przedstawili „Drabinę uczest-

nictwa wg. Harta”. Teraz już wszystko było

jasne! Prowokacja jaką przygotowali wy-

wołała u wszystkich uśmiech na twarzy. Ale

to chyba nie wszystko. Osobiście dało mi to

wiele do myślenia o tym, że tylko ode mnie

zależy, na którym jej stopniu się znajdę.”

Dzięki rozmowom i pracy w takich

małych grupach młodzi ludzie wy-

pracowują naprawdę cenne wnioski,

wynikające z ich prawdziwych po-

trzeb, a nie narzucane przez specja-

listów i wykładowców, często będą-

cych tylko świetnymi teoretykami.

D

24

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Narodowa Agencja Programu

„Młodzież w działaniu”ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa

Tel. 22 46 31 323/000Faks 22 46 31 025/026mlodziez@mlodziez.org.pl

www.mlodziez.org.plwww.frse.org.pl