küresel isınma acilleri yakacak mı -...
TRANSCRIPT
KKüüresel Isresel Isıınma Acilleri nma Acilleri Yakacak mYakacak mıı??
Dr.Ömer Faruk KARAAĞAÇAntalya 2008
Küresel ısınmaya karşı ’Atılım’Küresel ısınmaya karşı "elektrik sarfiyatsız" 1 saat
29.03.2008 | Referans | Haber
TTüürkiye haritasrkiye haritasıı dedeğğiişşecekecek
Arıların ölüm nedeni küresel ısınmaKar altında küresel ısınma tartışması
KKüüresel resel ııssıınma Avustralya'ynma Avustralya'yıı yakyakııyor yor
01 01 ŞŞubat 2008ubat 2008 05:5305:53,,Avustralya, son yAvustralya, son yııllarllarıın en n en ssııcak Ocak aycak Ocak ayıınnıı geride geride bbııraktraktıı. . Mevsim normallerinin Mevsim normallerinin üüzerinde seyreden hava zerinde seyreden hava ssııcaklcaklııklarklarıı ttüüm km kııtada tada ortalamanortalamanıın 1.3 derece n 1.3 derece üüzerinde zerinde ööllçüçümlendi. mlendi.
KKüüresel Isresel Isıınma yine sinyal verdi, deniz nma yine sinyal verdi, deniz seviyesi yseviyesi yüükselecekkselecek
Bilim adamlarBilim adamlarıı, bu y, bu yüüzyzyııl l sonuna dek deniz sonuna dek deniz seviyesinin bir buseviyesinin bir buççuk uk metre ymetre yüükselebilecekselebileceğğini ini bildirdi.bildirdi.16 Nisan 2008/09:22 16 Nisan 2008/09:22 BBCBBC
Myanmar'daMyanmar'da kaskasıırga dehrga dehşşeti eti
Felakette onbinlerce kişi kaybolurken, yüzbinlerce kişi ise evsiz ve susuz kaldı.
KKÜÜRESELRESELISINMAISINMA
İnsan tarafından atmosfere
verilen gazların sera etkisi yaratması
sonucunda,dünya yüzeyinde sıcaklığın
artması
Ozon 19 -23 kmSera gazları
Sera Sera gazlargazlarıı
IsIsııyyıı atmosfere atmosfere hapseden gazlara hapseden gazlara verilen genel isimverilen genel isim
Fosil yakFosil yakııt ( kt ( köömmüür,petrol r,petrol vb.) kullanvb.) kullanıımmıı sonucu sonucu atmosfere salatmosfere salıınan sera nan sera gazlargazlarıı ggüüneneşş kaynaklkaynaklııradyasyonun yeryradyasyonun yeryüüzzüünde nde tutulmastutulmasıınnıı sasağğlayarak layarak atmosferin atmosferin ııssıınmasnmasıına na neden olmaktadneden olmaktadıır.r.((SwartSwart et al., 2003:23; et al., 2003:23; CuervoCuervo ve ve GandhiGandhi, , 1998:7 )1998:7 )
Sera gazlarSera gazlarıı
Sera gazlarSera gazlarıı
Karbondioksit (CO2)Karbondioksit (CO2)Metan (CH4)Metan (CH4)NitroOksitNitroOksit (N2O)(N2O)HidroflorokarbonHidroflorokarbon((HFCsHFCs))PerflorokarbonPerflorokarbon((PFCsPFCs))SSüülflfüür r hekzafloridhekzaflorid(SF6)(SF6)
( KYOTO Protokolü-ek A )
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
SONUÇ:
KatrinaKatrina KasKasıırgasrgasıı23 A23 Ağğustos 2005ustos 2005’’te te Bahamalar'Bahamalar'ıınnüüzerinde oluzerinde oluşşmaya maya babaşşlayan layan KatrinaKatrinaKasKasıırgasrgasıı, Meksika , Meksika KKöörfezi'nde rfezi'nde şşiddetini iddetini artartıırrıırarakrarakFlorida'nFlorida'nıın n ggüüneyini geneyini geççmimişş ve ve burada sellere ve burada sellere ve ööllüümlere sebep mlere sebep olmuolmuşştur.. tur..
29 A29 Ağğustos'un ustos'un sabahsabahıında nda Louisiana ve Louisiana ve Mississippi'yiMississippi'yivurmuvurmuşştur. Ktur. Kııyyııboyunca boyunca Mississippi'ninMississippi'ninççooğğu u şşehirlerini ehirlerini harap etmiharap etmişştir. tir. Louisiana'da ve Louisiana'da ve New New Orleans'Orleans'ıınn 53 53 farklfarklıı yerindeki sel yerindeki sel koruma sistemi koruma sistemi babaşşararııssıız olmuz olmuşş ve ve setin ysetin yııkkıılmaslmasıı New New Orleans'Orleans'ıınn %80'ini %80'ini sular altsular altıında nda bbıırakmrakmışışttıırr
1999
2004
ULUSLARARASI FAALULUSLARARASI FAALİİYETLERYETLER
1987 1987 Montreal ProtokolMontreal Protokolüü ozon ozon
1.rapor 1991 1.rapor 1991 IPCC IPCC ( H( Hüükküümetler arasmetler arasıı iklim iklim dedeğğiişşikliikliğği paneli )i paneli )
2.rapor 1996 2.rapor 1996 IPCCIPCC1997 1997 KyotoKyoto ProtokolProtokolüü ŞŞubat 2005ubat 2005
1998 1998 IPCC IPCC KuruluKuruluşş
3.rapor 2001 3.rapor 2001 IPCCIPCC4.rapor 2007 4.rapor 2007 IPCC*IPCC*AralAralıık 2007 k 2007 BALBALİİ Eylem PlanEylem Planıı
ULUSLARARASI FAALULUSLARARASI FAALİİYETLERYETLER
2007 y2007 yııllıında tamamlanan nda tamamlanan IPCCIPCC’’ninnin 4.D4.DöördrdüüncncüüDeDeğğerlendirme erlendirme Raporunda:Raporunda:
KKüüresel iklim deresel iklim değğiişşikliikliğğininininsadece sadece sosyososyo--ekonomik ekonomik sonusonuççlarlarıı olan bir olan bir ççevre evre sorunu olmaysorunu olmayııp p kküüresel resel ggüüvenlivenliğğe, insan neslinin e, insan neslinin ssüürdrdüürrüülebilirlilebilirliğğine bir ine bir tehdittehdit oluoluşşturduturduğğu u vurgulanmvurgulanmışışttıır.r.
ULUSLARARASI FAALULUSLARARASI FAALİİYETLERYETLER
IPCCIPCC’’ninnin 4.De4.Değğerlendirme erlendirme Raporunda: Raporunda:
20202020Avrupa genelinde sellerAvrupa genelinde sellerortaya ortaya ççııkacak,kacak,
20502050Avustralya Avustralya ııssıınnıırken, kuzey rken, kuzey Avrupa Avrupa üülkeleri de lkeleri de sosoğğuyacakuyacak ve ve İİskandinavyaskandinavya’’da soda soğğuuğğa a babağğllıı ööllüümlerde artmlerde artışışyayaşşanacak.anacak.
ULUSLARARASI FAALULUSLARARASI FAALİİYETLERYETLER
IPCCIPCC’’ninnin 4.De4.Değğerlendirme erlendirme Raporunda: Raporunda:
20702070Buzullar yok olacakBuzullar yok olacak,, Artan Artan ssııcaklcaklııklar kuraklklar kuraklığıığı kalkalııccıı hale hale getirirken, getirirken, orman yangorman yangıınlarnlarııartacak.artacak.
21002100Referans yReferans yııl olarak kabul edilen l olarak kabul edilen
20072007’’ye oranla ye oranla 21002100’’de bitki ve de bitki ve hayvan thayvan tüürlerinin yrlerinin yüüzde 20 ila zde 20 ila 3030’’unun soyu tunun soyu tüükenecek.kenecek.
ÜÜLKEMLKEMİİZZ
AAççıık Toplum k Toplum EnstitEnstitüüssüü'n'nüün hazn hazıırladrladığıığı''Karbondioksit ''Karbondioksit SalSalıımlarmlarııAraAraşşttıırmasrmasıı'''' raporunda, raporunda, TTüürkiye'nin, krkiye'nin, küüresel resel ııssıınmaya sebep olan sera nmaya sebep olan sera gazgazıı salsalıımmıındanda 19901990--2004 2004 yyııllarllarıı arasarasıında ynda yüüzde 74,4 zde 74,4 artartışışla dla düünya nya rekortmenlerinden biri rekortmenlerinden biri olarak kabul edildiolarak kabul edildiğği i bildirilmibildirilmişştir.tir.
KKÜÜRESEL ISINMANIN RESEL ISINMANIN SASAĞĞLIK LIK ÜÜZERZERİİNE ETKNE ETKİİLERLERİİ
KKÜÜRESEL ISINMANIN RESEL ISINMANIN SASAĞĞLIK LIK ÜÜZERZERİİNE ETKNE ETKİİLERLERİİ
UV IUV IşışınlarnlarııHortum, kasHortum, kasıırga ve sel gibi rga ve sel gibi dodoğğal afet olaylaral afet olaylarııSu ya da gSu ya da gııda kaynaklda kaynaklııhastalhastalııklarklarHava KirliliHava Kirliliğği ve i ve allerjenlerallerjenlerKemirgenler, bKemirgenler, bööcek, sinek, cek, sinek, kene gibi hayvanlarla kene gibi hayvanlarla gegeççen vekten vektöör kaynaklr kaynaklııhastalhastalııklarklarAAşışırrıı hava shava sııcaklcaklııklarklarıından ndan kaynaklanan hastalkaynaklanan hastalııklarklar( Termal Stres )( Termal Stres )
UV IUV IŞŞINLARIINLARIBaBağışığışıklklıık ve Enfeksiyon k ve Enfeksiyon ÜÜzerine Etkilerizerine Etkileri
HHüücresel Bacresel Bağışığışıklklığıığın Baskn BaskıılanmaslanmasııEnfeksiyonlara DuyarlEnfeksiyonlara Duyarlııllığıığın Artmasn Artmasıı
Cilt Cilt ÜÜzerine Etkilerizerine EtkileriMalignMalign MelanomMelanomMelanotikMelanotik Olmayan Cilt KanserleriOlmayan Cilt KanserleriGGüüneneşş YanYanığıığıKronik GKronik Güüneneşş HasarHasarııFotodermatozFotodermatoz
GGööz z ÜÜzerine Etkilerizerine EtkileriAkut Akut fotokeratitfotokeratit ve foto ve foto konjonktivitkonjonktivitKataraktKatarakt
DoDoğğal afet olaylaral afet olaylarıı( sel,f( sel,fıırtrtıına,hortum vb. )na,hortum vb. )
FFıırtrtıına , sellere bana , sellere bağğllıı en en öönemli nemli ööllüüm nedenlerim nedenleri; ; boboğğulma, travmalar ve ulma, travmalar ve hipotermihipotermi,, Ancak selden Ancak selden kurtulanlarkurtulanlarıın %0.2n %0.2--22’’si acil si acil ttııbbi bakbbi bakııma gereksinim ma gereksinim duymaktadduymaktadıır. r. En sEn sıık travmalar ise k travmalar ise laserasyonlarlaserasyonlar,,Elektrik Elektrik ççarpmasarpmasıı, , Stres ve psikolojik travma,Stres ve psikolojik travma,cilt dcilt döökküüntntüülerileri ve ve üülser lser didiğğer nedenlerdir.er nedenlerdir.İİnfeksiyonnfeksiyon hastalhastalııklarklarıı
Su ya da gSu ya da gııda kaynaklda kaynaklıı hastalhastalııklarklar((FekalFekal--Oral BulaOral Bulaşşma)ma)
KiKişşisel hijyen iisel hijyen iççin in kullankullanıılan suyun lan suyun yetersiz olmasyetersiz olmasıı(tifo , kolera, E.(tifo , kolera, E.colicolienfeksiyonu)enfeksiyonu)
GGııda kaynaklda kaynaklıı(Besin zehirlenmeleri)(Besin zehirlenmeleri)
Hava KirliliHava Kirliliğğii
AstAstıımmıı tetikleditetiklediğği,i,Alerjileri daha da Alerjileri daha da kkööttüüleleşştirditirdiğği, i, AkciAkciğğer kanserine er kanserine katkkatkııda bulunduda bulunduğğu,u,DiDiğğer akcier akciğğer ve er ve solunum problemlerine solunum problemlerine neden olduneden olduğğunu unu bilinmektedir.bilinmektedir.
Hava KirliliHava Kirliliğğii
SMOG SMOG (HAVAYO(HAVAYOĞĞUNLUUNLUĞĞU) :U) :Havaya salHavaya salıınan fazla nan fazla miktardaki gazlar,yomiktardaki gazlar,yoğğun un yapyapıılalaşşma,asfalt yol gibi ma,asfalt yol gibi nedenlerle nedenlerle öözellikle bzellikle büüyyüük k şşehirlerde meydana geliyor. ehirlerde meydana geliyor.
Etkileri:Etkileri:AkciAkciğğer dokusuna zarar er dokusuna zarar vererek, solunum vererek, solunum problemlerini artproblemlerini artıırabilir, kalp rabilir, kalp hastalhastalııklarklarıına ve hatta na ve hatta ööllüüme me neden olabilir.neden olabilir.
Hava KirliliHava Kirliliğğii
Columbia ve Johns Columbia ve Johns Hopkins Hopkins ÜÜniversitelerinin niversitelerinin 2004 y2004 yııllıında yaptnda yaptığıığıççalalışışmalara gmalara gööre iklim re iklim dedeğğiişşikliikliğğinden dolayinden dolayıısmogsmog nedeniyle nedeniyle ööllüümlerinmlerin 19901990’’lardan lardan 2050li y2050li yııllara kadar % 4.5 llara kadar % 4.5 artacaartacağığı hesaplanhesaplanııyor.yor.
Hava KirliliHava Kirliliğğii-- AlerjenlerAlerjenlerAlerjenler:Alerjenler:
Polen Polen Ev eklem bacaklEv eklem bacaklıılarlarıı
Hamam bHamam bööceceğğii( g( gııda kaynaklda kaynaklıı patojenlerin patojenlerin
mekanik tamekanik taşışıyyııccıılarlarııddıır.)r.)Akar Akar
YapYapıılan bir aralan bir araşşttıırma, rma, atmosferik karbondioksit atmosferik karbondioksit seviyesinin 2 katseviyesinin 2 katıına na ççııkmaskmasıı, , ambrosiaambrosia poleninin (saman poleninin (saman nezlesine neden olan bir ot) nezlesine neden olan bir ot) %50%50’’den daha fazla den daha fazla üüremesini remesini teteşşvik ettivik ettiğğini gini göösteriyor. steriyor. Buda Buda ççok ok şşiddetli iddetli allerjikallerjikreaksiyonlara neden oluyor.reaksiyonlara neden oluyor.
VEKTVEKTÖÖRR TEMEL HASTALIKLARTEMEL HASTALIKLARSivrisineklerSivrisinekler SSııtma, tma, filaryazisfilaryazis, humma ate, humma ateşşi, i,
sarsarıı humma, Nil Bathumma, Nil Batııssıı ateateşşii
Kum sinekleriKum sinekleri LaLaşşmanyazismanyazis
TriatominlerTriatominler ChagasChagas hastalhastalığıığı
IxodIxod kenelerikeneleri LymeLyme hastalhastalığıığı, kene , kene ensefalitiensefaliti
ÇÇeeççe sineklerie sinekleri Afrika Afrika tripanazoimazisitripanazoimazisi
Kara sinekleriKara sinekleri OnkoserkiyazisOnkoserkiyazis
Salyangoz (ara konak)Salyangoz (ara konak) ŞŞistosomiyazisistosomiyazis
VektVektöör kaynaklr kaynaklıı hastalhastalııklarklar
SSııtmatmaBirleBirleşşmimişş MilletlerMilletler’’ininsponsorlusponsorluğğunda unda ddüüzenlenen, 2500zenlenen, 2500’ü’ün n üüzerinde bilim adamzerinde bilim adamıınnıın n katkatııldldığıığı IPCC panelinde, IPCC panelinde, hava akhava akıımlarmlarıınnıın n dedeğğiişşmesi sonucu mesi sonucu ddüünya nya nnüüfusunun %65fusunun %65’’inin inin ssııtma riskiyletma riskiyle karkarşışıkarkarşışıya kalacaya kalacağığıggöörrüüşşüünde birlende birleşştiler.tiler.
Yeniden Ortaya Yeniden Ortaya ÇÇııkan/Uyanan kan/Uyanan (Re(Re--EmergingEmerging) Hastal) Hastalııklarklar
HIV HIV pandemisipandemisi, , TbcTbc, , Frengi,Frengi,Ebola Ebola virusvirus, , HantaHanta virusvirus (HPS ), (HPS ), BoreliaBorelia burgdorferiburgdorferi( ( LymeLyme hastalhastalığıığı),),LegionellaLegionella pneumophilapneumophila(Lejyoner hastal(Lejyoner hastalığıığı) ) Dank (Dank (DenqueDenque) ate) ateşşi i
BBÖÖLGESEL VE ULUSAL BLGESEL VE ULUSAL BİİR R ÖÖRNEKRNEK
KIRIMKIRIM--KONGO KONGO KANANAMALI KANANAMALI
ATEATEŞİŞİ( KKKA )( KKKA )
VirVirüüssüün Tarihn Tarihççesiesi19441944--45 K45 Kıırrıımm
KKıırrıım Kanamalm Kanamalıı AteAteşşii1956 Kongo1956 Kongo
Kongo HastalKongo Hastalığıığı19681968
İİki etkenin biyolojik olarak aynki etkenin biyolojik olarak aynıı olduolduğğu bulunmuu bulunmuşş19791979
İİki coki coğğrafik brafik böölgenin adlgenin adıına uygun olarakna uygun olarakKKıırrıımm--Kongo KanamalKongo Kanamalıı AteAteşş VirVirüüssüü
((CrimeanCrimean--CongoCongo HemorrhagicHemorrhagic FeverFever VirusVirus; CCHFV); CCHFV)
VirVirüüssüün Vektn VektöörrüüKenelerKeneler
IxodidaeIxodidae(sert veya barınak kenesi)
ArgasidaeArgasidae(yumuşak veya arazi kenesi)
Hyalomma, Dermacentor, Rhipicephalus cinsleri
?
Kenenin YaKenenin Yaşşam am SiklusuSiklusu ve Virve Virüüss
Keneler bir defa virKeneler bir defa virüüssüüalalıınca hayat boyu nca hayat boyu infektifinfektifkalkalıır ve virr ve virüüssüü yayar.yayar.OmurgalOmurgalıılar kene lar kene taraftarafıından ndan infekteinfekte edilir.edilir.OmurgalOmurgalıılarda klarda kıısa bir sa bir viremiviremi geligelişşir ir (1 hafta) ve (1 hafta) ve infeksiyonuinfeksiyonuasemptomatikasemptomatik gegeççirirler.irirler.OmurgalOmurgalıılar bu esnada lar bu esnada infekteinfekte olmayan keneler olmayan keneler iiççin virin virüüs kaynas kaynağığıddıır.r.
Risk altındaki ülkelerCCHF virus izolasyonu
KKKAKKKA
AteAteşş,k,kıırrııklklıık,bak,başşaağğrrııssıı,halsizlik,kol,bacak ve ,halsizlik,kol,bacak ve ssıırtta rtta şşiddetli aiddetli ağğrrıı ve belirgin ve belirgin iişştahstahsıızlzlıık bulgulark bulgularıı ile baile başşlar.lar.Bazen kusma,karBazen kusma,karıın an ağğrrııssıı ve ve ishal olabilir.ishal olabilir.İİlk glk güünlerde ynlerde yüüz ve gz ve gööğğüüste ste kküçüüçük cilt altk cilt altııkanamalarkanamalarıı,g,göözlerde kzlerde kıızarzarııklklıık,k,Burun kanamasBurun kanamasıı,kanl,kanlııkusma,dkusma,dışışkkıı ve idrar,ve idrar,VaginalVaginal kanamada olabilir.kanamada olabilir.AAğığır olgularda hepatit,KC,r olgularda hepatit,KC,bbööbrek,solunum yetmezlikleri brek,solunum yetmezlikleri nedeniyle nedeniyle ööllüüm olum oluşşabilir.abilir.
Termal StresTermal StresSSııcak dalgalarcak dalgalarıınnıın artn artışıışıile ile daha sdaha sııcak yazlar, cak yazlar, daha daha ııllıık kk kışışlarlarbeklenmektedir.beklenmektedir.ÖÖrnerneğğin 1976 da in 1976 da İİngilteredengilterede ggöörrüülen slen sııcak cak hava dalgashava dalgasıı kküüresel resel ııssıınma ile ilgilidir.nma ile ilgilidir.Eskiden 310 yEskiden 310 yıılda bir lda bir ggöörrüülen slen sııcak hava cak hava dalgalardalgalarıı artartıık 5k 5--6 y6 yıılda lda bir gbir göörrüülmektedir.lmektedir.
SSııcak dalgalarcak dalgalarıı yayaşşllıılarda larda termoregtermoregüülasyonlasyonkapasitelerinin azalmaskapasitelerinin azalmasıınedeniyle nedeniyle kardiovaskkardiovasküülerler,,serebrovasserebrovaskküülerler ve solunum sistemi ve solunum sistemi hastalhastalııklarklarıı olanlarolanlarıı daha daha ççok etkileyecektir. ok etkileyecektir. ÖÖllüümlerin mlerin ççooğğu bu u bu nedenlere banedenlere bağğllııddıır.r.ŞŞehir merkezlerinde ehir merkezlerinde ssııcak hava etkisi daha cak hava etkisi daha ççok hissedilir (ok hissedilir (smogsmog).).
Termal StresTermal Stres
2003 Y2003 Yııllıındaki sndaki sııcak hava dalgascak hava dalgasıı
YerYer ArtmArtmışış mortalitemortalite (% art(% artışış)) TarihTarih
İİngiltere ve ngiltere ve gallergaller 2091 2091 ööllüüm (%17)m (%17) 44--13 a13 ağğustosustos
İİtalyatalya 3134 (%15)3134 (%15) 1 haziran1 haziran--15 a15 ağğustosustos
FransaFransa 14802 (%60)14802 (%60) 11--20 a20 ağğustosustos
PortekizPortekiz 1854(%40)1854(%40) AAğğustosustos
İİspanyaspanya 4151 (%11)4151 (%11) HaziranHaziran--aağğustosustos
İşİşviviççrere 975 (%9)975 (%9) TemmuzTemmuz--eyleylüüll
HollandaHollanda 14001400--2200 ?2200 ? TemmuzTemmuz--eyleylüüll
AlmanyaAlmanya 1410 ?1410 ? 11--24 a24 ağğustosustos
İİzmir ilinde zmir ilinde 2020--26 haziran 2007 26 haziran 2007
tarihlerinde yatarihlerinde yaşşananananAAŞŞIRI SICAKLARINIRI SICAKLARIN
112 ve Acil Servislerdeki112 ve Acil Servislerdekietkilerietkileri
20-26 Haziran 2007 Tarihleri Arasında İzmir İli 4 Noktadan Ölçülen Isı Değerleri Tablosu
35,3 36
,7
35,6 37
,8
37,9
37,3 39
,5
36 36,9 38
,3
41,6 43
40,6 42
,5
33,9 35
,1 35,8
40,8
41,2
39,7 41
,6
34,5 35
,8
36,2
39,4 40
,7
38,8 41
,6
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
20.06.2007 21.06.2007 22.06.2007 23.06.2007 24.06.2007 25.06.2007 26.06.2007
MERKEZ ÖDEMİŞ BERGAMA A. MENDERES
259
266
307
241
241
294
282
280
255
297 308
360 372
333
0
50
100
150
200
250
300
350
400Ç
ARŞ
AM
BA
PE
RŞ
EM
BE
CU
MA
CU
MA
RTE
Sİ
PA
ZAR
PA
ZAR
TESİ
SA
LI
İZMİR 112 AMBULANS SERVİSİGELEN ÇAĞRILARIN GÜNLERE GÖRE DAĞILIMININ KARŞILAŞTIRMA GRAFİĞİ
13.06.2007-19.06.2007 -/- 20.06.2007 - 26.06.2007
45
95
27 4
721
3 0
142
3 1834
89
26 9
965
9 2
195
6 38
0
200
400
600
800
1000
1200
DİĞ
ER
DİĞ
ER
KA
ZALA
R
İNTİ
HA
R
İŞK
AZA
SI
ME
DİK
AL
PR
OTO
KO
L
SAĞ
LIK
TED
BİRİ
TRA
FİK
KA
ZAS
I
YA
NG
IN
YA
RA
LAM
A
İZMİR 112 AMBULANS SERVİSİGELEN ÇAĞRILARIN NEDENLERİNE GÖRE DAĞILIM GRAFİĞİ
16–19.06.2007 – 23-26.06.2007
420
209
138 22
2
685
1372
1744
1742
1632
1547
1319
1253
698
278
175 32
6
896
1569
1976
1990
2026
1833
1478
1301
0
500
1000
1500
2000
250000
:00
- 02:
00
02:0
0 - 0
4:00
04:0
0 - 0
6:00
06:0
0 - 0
8:00
08:0
0 - 1
0:00
10:0
0 - 1
2:00
12:0
0 - 1
4:00
14:0
0 - 1
6:00
16:0
0 - 1
8:00
18:0
0 - 2
0:00
20:0
0 - 2
2:00
22:0
0 - 2
4:00
İZMİR 112 AMBULANS SERVİSİGELEN ÇAĞRILARIN SAATLERE GÖRE DAĞILIMININ KARŞILAŞTIRILMASI GRAFİĞİ
16–19.06.2007 – 23-26.06.2007
66,2
33,0
26,8
46,8
30,8
14,4 13,3 14,2
24,118,5
12,1
3,8
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,000
:00
- 02:
00
02:0
0 - 0
4:00
04:0
0 - 0
6:00
06:0
0 - 0
8:00
08:0
0 - 1
0:00
10:0
0 - 1
2:00
12:0
0 - 1
4:00
14:0
0 - 1
6:00
16:0
0 - 1
8:00
18:0
0 - 2
0:00
20:0
0 - 2
2:00
22:0
0 - 2
4:00
İZMİR 112 AMBULANS SERVİSİGELEN ÇAĞRILARIN SAATLERE GÖRE DAĞILIMININ ARTIŞ YÜZDESİ GRAFİĞİ
16–19.06.2007 – 23-26.06.2007
29
19
46 51 57 56 52
107
31
15
56
65
72
59
65
154
0
20
40
60
80
100
120
140
160
1800
- 5 Y
AŞ
6 - 1
5 Y
AŞ
16 -
25 Y
AŞ
26 -
35 Y
AŞ
36 -
45 Y
AŞ
46 -
55 Y
AŞ
56 -
65 Y
AŞ
65 Ü
STÜ
16-19.06.2007 E23-26.06.2007 E
İZMİR 112 AMBULANS SERVİSİGELEN ÇAĞRILARIN ERKEK CİNSİYETE GÖRE DAĞILIM GRAFİĞİ
16–19.06.2007 – 23-26.06.2007
24
7
47
32 34 41
26
136
25
10
42
59
44
61
47
207
0
50
100
150
200
2500
- 5 Y
AŞ
6 - 1
5 Y
AŞ
16 -
25 Y
AŞ
26 -
35 Y
AŞ
36 -
45 Y
AŞ
46 -
55 Y
AŞ
56 -
65 Y
AŞ
65 Ü
STÜ
16-19.06.2007 K23-26.06.2007 K
İZMİR 112 AMBULANS SERVİSİGELEN ÇAĞRILARIN KADIN CİNSİYETE GÖRE DAĞILIM GRAFİĞİ
16–19.06.2007 – 23-26.06.2007
6,9
-21,
1
21,7 27
,5
26,3
5,4
25,0
43,9
4,2
42,9
-10,
6
84,4
29,4
48,8
80,8
52,2
-40,0
-20,0
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
0 - 5 YAŞ 6 - 15YAŞ
16 - 25YAŞ
26 - 35YAŞ
36 - 45YAŞ
46 - 55YAŞ
56 - 65YAŞ
65 ÜSTÜ
EK
İZMİR 112 AMBULANS SERVİSİGELEN ÇAĞRILARIN CİNSİYETE GÖRE ARTIŞ YÜZDELERİNİN DAĞILIM GRAFİĞİ
16–19.06.2007 – 23-26.06.2007
15
8
45
24
17
9
16
6
3
11
22
12
6
3
34
17
10
18
11
1
20
0
5
10
15
20
25
30
35
40
16 - 1823 - 25
16 - 18 15 8 4 5 24 17 9 16 6 3 11
23 - 25 22 12 6 3 34 17 10 18 11 1 20
Angina Aritmi Arrest Diğer HipertansiyoHipotansiyo Kalp YetmezMyokard İskDispne Astım Koah
Kardio Vasküler Sistem Solunum Sistemi
%50
%48
%50
% 45
%45
%45
16,17,18,23,24,25,26 Haziran 2007 Acil Servis Verileri Tablosu
526 523
587
473520
572 568
1000 1002
944 947985
950 965
531 517553
516 495
555504
641683 701
607 609 592 601
378
290 269
342286
252 268
0
200
400
600
800
1000
1200
16.Haz.Cts 17.Haz.Pzr 18.Haz.Pztesi 23.Haz.Cts 24.Haz.Pzr 25.Haz.Pzrtesi 26.Haz.Salı
Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tepecik Eğitim ve Araştıma Hastanesi İzmir Eğitim ve Araştıma HastanesiKarşıyaka Devlet Hastanesi Ödemiş Devlet Hastanesi
Hastane Acil Servislerine baHastane Acil Servislerine başşvuru vuru saysayııssıında bir artnda bir artışış olmamakla birlikte aolmamakla birlikte aşışırrııssııcaklarcaklarıın etkisine ban etkisine bağğllıı şşikayetlerle ikayetlerle babaşşvuran hasta sayvuran hasta sayııssıı gelen hastalargelen hastalarıın n %20%20--2222’’ sini olusini oluşşturmaktadturmaktadıır.r.
TEŞEKKÜRLER…
YararlanYararlanıılan Kaynaklarlan KaynaklarWHO,WMO,UNEP.: WHO,WMO,UNEP.: ClimateClimate ChangeChangeandand HumanHuman HealthHealth--Risk Risk andResponsesandResponses. . WHO WHO PublicationsPublications, 2003. , 2003. LastLast J. J. PublicPublic HealthHealth andand HumanHumanEcologyEcology, , PrenticePrentice HallInternationalHallInternational, , SecondSecond Ed. (7Ed. (7--9), New Jersey, 1998.3. 9), New Jersey, 1998.3. LastLast J.M. J.M. HumanHuman HealthHealth andand ChangingChangingWorldWorld , (, (MaxcyMaxcy--RosenauRosenau--LastLast, , PublicPublic HealthHealth andand PreventivePreventiveMedicineMedicine, Robert, B. , Robert, B. WallaceWallace, 14 , 14 ththEd.AppletonEd.Appleton--LangeLange, , StamfordStamford, , ConnectcutConnectcut, 1998; 781, 1998; 781--92 92 TheThe MinistrealMinistreal ConferanceConferance on on EnvironmentEnvironment andand HealthHealth, , WHORegionalWHORegional Office Office forfor EuropeEurope: : EarlyEarlyHumanHuman HealthHealth EffectsEffects on on ClimateChangeClimateChange andand StratosphericStratosphericOzoneOzone DepletionDepletion in in EuropeEurope. . LondonLondon, , 1616--1 9 1 9 JuneJune,1999,1999http : // www. meteor.gov.tr/ 2003/ http : // www. meteor.gov.tr/ 2003/ argearge/ ozon/ / ozon/ ozonsorularozonsorular htmhtm. .
LastLast J. New J. New PathwaysPathways in in ageage of of ethicalethicalandand ecologycalecologycal concernconcern..IntInt.J..J.EpidemiolEpidemiol1994; 23:1:11994; 23:1:1--44IPCC.IPCC.SynthesisSynthesis ReportReport, , ThirdThirdAssessmentAssessment ReportReport. . Cambridge,Cambridge Cambridge,Cambridge UnvUnv. . PressPress, 2001., 2001.Watson, R.T. et al (Watson, R.T. et al (edseds) ) TheThe regionalregionalImpactsImpacts of of ClimateClimate ChangeChange.An .An assessmentassessment v v ulnerabilityulnerability: A : A specialspecialreportreport of IPCC of IPCC WorkingWorking groupgroup II.II.PpPp 517 517 Cambridge, UK: Cambridge Cambridge, UK: Cambridge UnvUnv. . PressPress, , 1998.1998.GublerGubler DJ. DJ. DengueDengue haemorrhagichaemorrhagic feverfever. . ClinicalClinical MicrobiologyReviewMicrobiologyReview. 11: 480. 11: 480--96 96 (1998)(1998)GGüüler ler ÇÇ. . IkimIkim DeDeğğiişşikliikliğği ve Sai ve Sağğllıık. k. Hacettepe THacettepe Tııp Dergisi. 2002;33 (1) :34p Dergisi. 2002;33 (1) :34--3939
FamianFamian JC, JC, GardinerGardiner BG, BG, SharkilinSharkilin JD. JD. LargeLargelosseslosses of total of total ozoneinozonein AntarcticaAntarctica revealrevealseasonalseasonal ClOxClOx/NO.; /NO.; InteractionInteraction, , NatureNature 1 1 985; 31 5:207985; 31 5:207--10.10.RowlandRowland FS, FS, MolinaMolina MJ. MJ. EstimatedEstimated futurefutureatmosphericconcentrationsatmosphericconcentrations of CCI3F of CCI3F ((florocarbonflorocarbon--11) 11) forfor variousvarioushypotheticaltropospherichypotheticaltropospheric removalremoval ratesrates. J . J PhysPhysChemChem 1976; 80: 20491976; 80: 2049--56.56.KerrKerr JB, JB, McElroyMcElroy CT. CT. EvidenceEvidence forfor largelargeupwardupward trendstrends ofultraviyoletofultraviyolet--B B radiationradiationlinkedlinked toto ozoneozone depletiondepletion. . ScienceScience 1993; 1993; 262:523262:523--4. 4. TTüürkerkeşş M. Hava, M. Hava, IklimIklim, , ŞŞiddetli Hava iddetli Hava OlaylarOlaylarıı ve Kve Küüresel Isresel Isıınma(www. meteor. gov. nma(www. meteor. gov. tr / 2003 / tr / 2003 / argearge / / iklimdegisiklimdegis / iklimdegis3 . / iklimdegis3 . htmhtm) ) DevletMeteorolojiDevletMeteoroloji IIşşlerileri Genel Genel MMüüddüürlrlüüğğüü, PK 401, Ankara., PK 401, Ankara.
TTüürkerkeşş, M. 2000a. , M. 2000a. ‘‘KKüüresel resel ııssıınma, nma, IklimIklimDeDeğğiişşikliikliğği i ÇÇererççeveSeveSöözlezleşşmesimesi ve ve KyotoKyotoProtokolProtokolü’ü’, 6. Uluslararas, 6. Uluslararasıı KojenerasyonKojenerasyon ve ve ÇÇevreKonferansevreKonferansıı ve Sergisi (25ve Sergisi (25--26 May26 Mayııs 2000 s 2000 IstanbulIstanbul) Bildiriler Kitab) Bildiriler Kitabıı, 147, 147--162, 162, CogenCogenEuropeEurope ve ve CogenCogen AssociationAssociation, , IstanbulIstanbul..IntergovermentalIntergovermental Panel on Panel on ClimateClimate ChangeChange(IPCC). (IPCC). ClimateChangeClimateChange 2001: 2001: ThirdThirdAsssesmentAsssesment ReportReport ((VolumeVolume I). I). Cambridge:Cambridge Cambridge:Cambridge UniversityUniversity PressPress, 2001), 2001)AmstrongAmstrong BK. BK. StratosphericStratospheric ozoneozone andand HealthHealthInternationalInternational JournalandJournaland EpidemiologyEpidemiology23:87323:873--885.,1994885.,1994KalksteinKalkstein LS, LS, GreeneGreene JS. An JS. An EvaluationEvaluation of of ClimateClimate//MortalityRelationshipsMortalityRelationships in in LargeLarge US US CitiesCities andand PossiblePossible ImpactsImpacts of of ClimateClimateChangeChange..EnvEnv. . HealthHealth PerspectPerspect. 105 (1): 84. 105 (1): 84--93 93 (1997).(1997).BoumaBouma MJ, et al. Global MJ, et al. Global AssessmentAssessment of El of El NinoNino’’ss DisasterDisaster BurdenBurden..LancetLancet 350:1435350:1435--38 38 (1997).(1997).
YararlanYararlanıılan Kaynaklarlan Kaynaklar
BoumaBouma M. H.M. H.vandervander KaayKaay. . TheThe El El NinoNinoSouthernSouthern OscilationOscilation andtheandthe historichistoric malariamalariaepidemicsepidemics on on thethe indianindian subcontinentsubcontinent andandSrilankaSrilanka: : anearlyanearly warningwarning systemsystem forfor futurefutureepidemicsepidemics? ? TropicalTropical MedicineMedicine anInternationalanInternationalHealthHealth, 1 (1):p.86, 1 (1):p.86--96 (1996). 96 (1996). HalesHales S et al. S et al. PotentialPotential effecteffect of of populationpopulation an an climateclimate changeschanges onglobalonglobal distributiondistribution of of denguedengue feverfever: an : an empricalemprical model. model. LancetLancet, , 360:p.830360:p.830--834 (2002).834 (2002).BenensonBenenson A.S. A.S. EdsEds. . ControlControl of of CommunicableCommunicableDiseaseDisease in in ManMan. . TheAmericanTheAmerican PublicPublic HealthHealthAssociationAssociation. 13 . 13 thth Ed. Ed. WashintonWashinton. 1981.. 1981.RoizmanRoizman B (ed). B (ed). InfectiousInfectious DiseaseDisease in an in an AgeAgeof of ChangeChange; ; TheInpactTheInpact of of HumanHuman EcologyEcology andandBejhaviourBejhaviour on on DiseaseDisease TransmissionTransmission..WashingtoWashingto n, DC: n, DC: NationalNational AcademyAcademy PressPress, 1 , 1 995 995
2020--26 haziran 2007 26 haziran 2007 İİzmirdezmirde meydana gelen smeydana gelen sııcak hava dalgascak hava dalgasıınnıın n 112 ve acil servislerdeki g112 ve acil servislerdeki göörrüünnüümmüü, , Dr.TurhanDr.TurhanSOFUOSOFUOĞĞLU LU
GarreytttGarreyttt L. L. TheThe ComingComing PlaguePlague; ; NewlyNewlyEmergingEmerging DiseasesDiseases in in aWorldaWorld OutOut of of BalanceBalance. New York: . New York: FarrarFarrar StrausStrausGirouxGiroux, 1995., 1995.ReillyReilly A. A. AgricultureAgriculture in a in a ChangingChangingClimateClimate : : ImpactImpact andAdaptaitionsandAdaptaitions . . InInClimateClimate ChangeChange 1995. 1995. SecondSecondAsssesmentAsssesment ReportReport ofIntergovermentalofIntergovermentalPanel on Panel on ClimateClimate ChangeChange. Cambridge, . Cambridge, CambridgeUniversityCambridgeUniversity PressPress. . PpPp.427.427--511.511.KovatKovat S. S. HainesHaines A. A. ClimateClimate changechange andandhumanhuman healthhealth in in EuropeEurope.BMJ. 1999 .BMJ. 1999 JunJun19; 318 (7199): 168219; 318 (7199): 1682--5 5
KKüüresel resel ııssıınma,iklim denma,iklim değğiişşikliikliğği ve i ve sasağğllıık etkilerik etkileriDoDoçç. Dr. . Dr. ÖÖ. Faruk TEKBA. Faruk TEKBAŞŞ, Do, Doçç. Dr. . Dr. SongSongüül. A. VAIZOl. A. VAIZOĞĞLU, Uz.Dr. Recai LU, Uz.Dr. Recai OOĞĞUR ,UR ,Prof.DrProf.Dr. . ÇÇaağğatay Gatay GÜÜLER LER Ankara 2005 ISBN: 1307Ankara 2005 ISBN: 1307--9649.9649.
YararlanYararlanıılan Kaynaklarlan Kaynaklar