krzywdzenie dzieci w rodzinie
DESCRIPTION
KRZYWDZENIE DZIECI W RODZINIE. O czym będzie mowa?. Współczesne przemiany rodziny. Nowa matka, nowy ojciec . Społeczne aspekty zjawiska przemocy w rodzinie. Wyniki badań malborskich. Rekomendacje. Współczesne przemiany . rodziny w Polsce. Kryzys czy transformacja?. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
KRZYWDZENIE DZIECI
W RODZINIE
1
2
O czym będzie mowa? Współczesne przemiany rodziny.
Nowa matka, nowy ojciec. Społeczne aspekty zjawiska przemocy w rodzinie.
Wyniki badań malborskich.
Rekomendacje.
3
Współczesne przemiany
Kryzys czy transformacja? rodziny w Polsce.
4
Patriarchalny podział ról w rodzinie.
Rodzina w ujęciu tradycyjnym
Rodzina wielopokoleniowa. Rodzina wielodzietna (rodzina pełni przede wszystkim
funkcję ekonomiczną).
Silny wpływ norm obyczajowych i religijnych na zachowania członków rodziny.
Naturalne planowanie (?) rodziny.
Silne więzi rodzinne.
5
Egalitarny podział ról w rodzinie.
Rodzina w ujęciu nowoczesnym
Rodzina dwupokoleniowa. Rodzina nuklearna - małodzietna.
Coraz słabszy wpływ norm obyczajowych i religijnych na zachowania członków rodziny.
Nowoczesne planowanie rodziny. Rozpowszechnienia procesu świadomego planowania rodziny.
Rodzina nie jest ośrodkiem produkcyjnym. Osłabienie więzi rodzinnych.
6
Podstawowe funkcje dawnego związku rodzinnego (np. zawodowe przygotowanie potomstwa, socjalne zabez pieczenie na starość) przeszły całkowicie lub w znacznej części na inne in stytucje socjalne.
Rodzina w ujęciu nowoczesnym
Nowe możliwości wyboru: małżeństwo i rodzicielstwo traktowane nie jako „naturalna” fazy życia człowieka, lecz jako jedna spośród kilku opcji życiowych, które w zindywidualizowanym społeczeństwie można po prostu wybierać.
7
Nietrwałość instytucji małżeństwa – wzrost liczby rozwodów.
Zmienia się rodzina zmieniają się jej główne problemy
Emigracja zarobkowa – problem eurosieroctwa.
Stres w rodzinie.
Problemy ekonomiczne.
Problemy alkoholowe.
Przemoc w rodzinie.
8
Lata Małżeństwazawarte
Małżeństwa rozwiązane
ogółem
Małżeństwa Rozwiązane
przez rozwód1970 280311 164235 345741975 330848 185539 412981980 307373 209856 398331985 266816 229533 490951990 255369 226363 424361995 207081 214551 381151996 203641 214232 394491997 204850 214952 425491998 209430 216709 452301999 219398 215191 420202000 211150 209774 427702001 195122 208848 453082002 191935 207510 454142003 195446 211486 486322004 191824 217938 563322005 206916 228923 675782006 226181 232559 71912
9
Nowe cechy nowych rodzin
Równość członków,
współczesna rodzina ulega procesom demokratyzacji. Demokratyzacja rodziny przebiega w zakresie oficjalnej równości, praw jednostki, publicznej dyskusji nad różnymi sprawami bez uciekania się do przemocy
dziecko jest istotą autonomiczną i ma swoje prawa,
demokratyzacja rodziny zakłada równość, wzajemny szacunek, autonomię, podejmowanie decyzji poprzez komunikowanie się, wolność od przemocy (Giddens, 1999)
10
Gdyby przyjąć dwa proste założenia, że:
u źródeł przemocy w rodzinie leży brak równości między członkami rodziny,
istotą przemocy jest wykorzystywanie przez sprawcę przemocy swojej przewagi fizycznej bądź psychicznej nad ofiarą
to można stwierdzić, że
DALSZE PRZECHODZENIE RODZINY Z PATRIARCHALNEGO UKŁADU RÓŁ W UKŁAD EGALITARNY JEST SZANSĄ NA
ZMNIEJSZENIE SKALI ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE
11
Nowe cechy nowych rodzin
Rodzina złożona z indywidualności,
jeszcze na początku XX wieku idealny związek zmieniał „dwie osoby w jedną”, podczas gdy na końcu wieku stał się relacją dwóch, zupełnie odrębnych osobowości,
zmiana w stopniu decydowania o swoim losie jest o wiele większa w przypadku kobiet niż mężczyzn.
członkowie nowej rodziny są przede wszystkim i na pierwszym miejscu jednostkami, oddzielnymi osobami, które mają swoje plany i aspiracje, dążą do własnego szczęścia, a dopiero potem są członkami większej całości – rodziny.
12
Nowe cechy nowych rodzin
Wolność członków,
wolność w aspekcie pozytywnym: wolność do wyboru spośród wielu, niemalże na równi akceptowanych społecznie ról, które można realizować w ramach życia rodzinnego,
wolność w aspekcie negatywnym: wolność od instytucji społecznych. Do założenia rodziny coraz mniej jest potrzebna legitymizacja instytucjonalna – państwowa lub kościelna.
13
Rodzina? Jestem na „tak”!
Pomimo tego, że instytucja rodziny jest coraz mniej trwała oraz pomimo tego, że współcześni małżonkowie są w większym stopniu samowystarczalni ekonomicznie, indywidualistyczni
można powiedzieć, że
wciąż wiele par decyduje się na zawarcie małżeństwa!!!
14
Rodzina? Jestem na „tak”!
Bezzasadne jest zatem mówienie, że instytucja małżeństwa i rodziny przeżywa kryzys. Mówić raczej należy o tym, iż małżeństwo i rodzina przechodzi transformację.
Jeśli można mówić o kryzysie rodziny i małżeństwa to tylko i wyłącznie w kontekście tradycyjności owych instytucji.
W Polsce na 1000 osób zawieranych jest 6,52 małżeństwa i jest to najwyższy wynik na przestrzeni ostatnich 10 lat. (punkt zwrotny w 2005 roku!)
15
Rodzina? Jestem na „tak”!
Zjawisko swobody seksualnej, epidemii rozwodów (w latach 70-tych) i tak zwany kryzys wartości rodzinnych
warto traktować jako jeden z etapów w procesie transformacji życia
rodzinnego a nie jako nieodwołalną zapowiedź katastrofy rodziny.
16
Wzrost aktywności zawodowej kobiet.
Ponowoczesna kobieta – ponowoczesna seksualność.
Wieloetatowość pracy kobiet (etat „domowy” i zawodowy”.
Osłabienie rygorystycznego wzorca czystości seksualnej kobiet.
Postęp w zakresie antykoncepcji i technologii reprodukcyjnych.
Posiadanie dziecka nie jako wartość ekonomiczna ale jako wartość autoteliczna.
Dobrowolna bezdzietność.
17
JEJ miłość do dziecka nie jest czymś naturalnym tzn. instynkt macierzyński nie jest czymś wrodzonym.
Nowa MATKA.
Ma ONA wiele wzorów macierzyństwa do wyboru.
Jest ONA niepewna w swoim macierzyństwie.
Ma ONA prawo do niedoskonałości i coraz mniej poczucia winy.
18
Coraz częściej zajmuje się ON dziećmi, ma z nimi bezpośredni kontakt.
Nowy OJCIEC.
Powinien ON robić to, co matka, a nawet więcej.
Jest ON zagubiony i niepewny.
19
Przemoc w rodzinie. Wybrane aspekty
o charakterze społecznym.
20
Stosunek Polaków do bicia dzieci.
Od 1994 roku do 2005 wzrasta liczba Polaków, którzy deklarują, że w ogóle nie biją swoich dzieci (z 46% do 62%) (CBOS, 2005).
Bicie jako metoda wychowania postrzegana jest przez Polaków jako coraz mniej właściwa.
Przyzwolenie na bicie dzieci z powodów „wychowawczych” jest wciąż wysokie (51%) - CBOS 2008.
O zmianie podejścia do bicia dzieci świadczyć może fakt, iż rodzice wymierzający karę fizyczną coraz częściej mają wysokie poczucie dyskomfortu.
21
Przemoc w rodzinie.Stereotyp zjawiska
„Pierzmy własne brudy we własnym domu”. Przemoc zdarza się tylko w rodzinach z marginesu
społecznego. Przyczyną przemocy w rodzinie jest alkohol.
Przemoc domowa to przede wszystkim przemoc fizyczna.
Przemoc domowa dotyczy jedynie kobiet. „Nieś swój krzyż, cokolwiek by się nie działo”
„To był jednorazowy incydent, który się nie powtórzy”
Ofiary przemocy w rodzinie akceptują przemoc
22
KRZYWDZENIE DZIECI
W RODZINIE WYNIKI BADAŃ
Badaną populację stanowiła młodzież klas gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych.
Założenia metodologiczne
23
Ogółem przebadano 301 uczniów. Metoda badawcza: kwestionariusz ankiety
audytoryjnej. Czas realizacji badania: styczeń – luty 2010.
Do badań wykorzystano w pełni doświadczenia gdyńskie.
24
Bardzo często Często Czasami Rzadko Bardzo rzadko Nigdy0
10
20
30
40
50
60
70
2.3 3.3
8.39.7
40.3
36.0
Wykres nr 1. Czy zdarzyło się, że dostawałeś(aś) "w skórę" od któregoś z rodziców (lub członków rodziny, opiekunów) za karę lub bez powodu?
w %)
25
tak nie trudno powiedzieć0
10
20
30
40
50
60
70
42.6
35.2
21.2
44.5
26.128.4
37.0
46.8
16.3
Wykres nr 2. Czy uważasz, że danie Tobie "w skórę" przyniosło zamierzony efekt wychowawczy? - a płeć ucznia(w %)
ogółem kobieta mężczyzna
26
Uważam, ze klaps to dobry i skuteczny srodek
wychowawczy
Choc uważam, ze klaps to coś złego dopuszczam mozliwosc
jego stosowania
Jestem zdecydowanym przeciwnikiem dawania
dzieciom klapsów
Trudno powiedzieć0
10
20
30
40
50
60
70
16.3
35.230.2
18.3
14.2
36.5
29.7
19.616.8
37.4
28.2
17.6
Wykres nr 3. Jakie jest Twoje zdanie na temat dawania dzieciom klapsa przez rodziców?- a płeć ucznia(w %)
ogółem kobieta mężczyzna
27
Pociąganie za ucho
Szarpanie
Uderzanie w twarz
Klapsy
Bicie pasem lub innym przedmiotem na "goły tyłek"
Bicie pasem lub innym przedmiotem przez ubranie
Bicie pięściami lub kopanie
Szczególne brutalne bicie z uszkodzeniem ciała
Zamykanie w pomieszczeniu
Stawianie w kącie
Klęczenie "za karę"
0 10 20 30 40 50 60
15.2
27.8
21.7
54.3
12.2
23.9
5.2
2.8
13.0
20.9
9.4
9.1
26.5
12.7
46.6
13.5
27.2
5.8
3.5
9.4
13.0
7.9
Wykres nr 6. Poniżej znajdują się różne zachowania, które czasem rodzice przejawiają wobec swoich dzieci. Prosimy, abyś zastanowił(a) się jakie zachowania przejawiali Twoi
rodzice wobec Ciebie (w %) - ODPOWIEDZI "ZDARZYŁO SIĘ CHOĆ 1 W ŻYCIU"
ze strony ojca ze strony matki
28
tak, czesto tak, ale sporadycznie Nie, nigdy 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
3.010.2
86.8
1.8 4.4
93.9
2.8
15.1
82.1
Wykres nr 7. Stosowanie przemocy przez rodziców a bycie pod wpływem alkoholu - a płeć ucznia (w %)
ogółem kobieta mężczyzna
29
tak, często tak, ale sporadycznie nie, nigdy0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
5.2
15.2
79.6
5.4
13.4
81.3
4.9
15.5
79.6
Wykres nr 8. Bycie świadkiem stosowania przemocy fizycznej rodziców wobec drugiego rodzica- a płeć ucznia (w %)
ogółem kobieta mężczyzna
30
tak, często tak, ale sporadycznie nie, nigdy nie dotyczy, nie mam rodzeństwa
0
10
20
30
40
50
60
70
6.5
40.5
52.2
0.97.1
43.4
48.7
0.94.8
38.1
56.2
1.0
Wykres nr 9. Bycie świadkiem stosowania przemocy fizycznej rodziców wobec rodzeństwa - a płeć ucznia(w %)
ogółem kobieta mężczyzna
31
Bardzo często Często Czasami Rzadko Bardzo rzadko Nigdy nie wiem0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
5.7 6.7
24.9
9.6
17.7
26.8
8.6
3.9
8.8
22.5
10.8
17.6
26.5
9.8
6.4
3.2
23.4
8.5
20.2
30.9
7.4
Wykres nr 10. Jak często słyszałeś(aś) od swojego kolegi (koleżanki), że jego rodzic(rodzice) stosuje (stosują) wobec niego jakiekolwiek z zachowań zawartych w pytaniu nr 14? - a płeć ucznia(w %)
ogółem kobieta mężczyzna
32
Używanie wyzwisk lub slów, których celem jest poniżenie
Nadmierna kontrola (np. przeszukiwanie rzeczy osobistych, kontrola telefonu
komórkowego itp.)
Pozostawienie na dłuższy czas bez opieki
Nadmierna krytyka
Zabronienie spotykania się ze znajomymi
Zabieranie pieniedzy, które otrzymałeś(aś) od kogoś lub sam
zarobiłeś(aś)
0 10 20 30 40 50 60 70
31.3
44.3
25.7
44.8
25.5
6.9
33.0
64.3
33.8
49.5
11.3
28.4
38.2
17.2
39.3
25.3
9.3
34.7
61.1
25.4
41.1
8.4
Wykres nr 11. Poniżej znajdują się różne zachowania, które czasem rodzice przejawiają wobec swoich dzieci. Prosimy, abyś zastanowił(a) się jakie zachowania przejawiali Twoi
rodzice wobec Ciebie (w %) - ODPOWIEDZI "ZDARZYŁO SIĘ CHOĆ 1 W ŻYCIU"
ze strony ojca ze strony matki
33
tak, czesto tak, ale sporadycznie Nie, nigdy nie zwracałem(am) się o pomoc
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
5.0811.33
83.59
2.4
14.3
83.3
6.3 7.1
86.6
Wykres nr 12. Zwracanie się o pomoc w przypadku stosowania przemocy psychicznej przez rodziców? - a płeć ucznia (w %)
ogółem kobieta mężczyzna
34
tak, czesto tak, ale sporadycznie Nie, nigdy 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
3.56.7
89.8
0.86.3
92.9
5.4 7.1
87.5
Wykres nr 13. Stosowanie przemocy psychicznej przez rodziców a bycie pod wpływem alkoholu - a płeć ucznia (w %)
ogółem kobieta mężczyzna
35
tak, często tak, ale sporadycznie nie, nigdy0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
4.8
18.8
76.4
3.9
16.5
79.5
5.3
19.3
75.4
Wykres nr 13. Bycie świadkiem stosowania przemocy psychicznej przez rodziców wobec drugiego rodzica- a płeć ucznia (w %)
ogółem kobieta mężczyzna
36
tak, często tak, ale sporadycznie nie, nigdy nie dotyczy, nie mam rodzeństwa
0
10
20
30
40
50
60
70
5.3
42.4
32.7
19.6
6.4
48.0
33.6
12.0
3.6
38.4
31.326.8
Wykres nr 14. Bycie świadkiem stosowania przemocy psychicznej przez rodziców wobec rodzeństwa? - a płeć ucznia(w %)
ogółem kobieta mężczyzna
37
Bardzo często Często Czasami Rzadko Bardzo rzadko Nigdy nie wiem0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
6.8
11.9
28.8
12.3 14.0
21.6
4.7
8.3
12.5
32.5
9.2
14.2
18.3
5.05.5
10.1
24.8
16.514.7
23.9
4.6
Wykres nr 15. Jak często słyszałeś(aś) od swojego kolegi (koleżanki), że jego rodzic(rodzice) stosuje (stosują) wobec niego jakiekolwiek kary psychiczne? - a płeć ucznia(w %)
ogółem kobieta mężczyzna
REKOMENDACJEPRZEŁAMYWANIE STEREOTYPU
38
Zmiana charakteru kontaktu z osobami uwikłanymi w przemoc – hipoteza kontaktu.
Ukazanie różnorodnych oblicz przemocy domowej – hipoteza rekategoryzacji. Zwrócenie uwagi nie tylko na ofiarę przemocy ale również na sprawcę przemocy.
Wzrost podstawowej wiedzy o zjawisku przemocy w rodzinie – hipoteza wiedzy.
Wzbudzenie wartości prospołecznych wśród obywateli – hipoteza socjalizacji.
Nagłośnienie problematyki przemocy domowej w środowisku lokalnym – hipoteza medialnego wpływu.
39
Profesjonalizacja pomocy niesionej osobom uwikłanym w przemoc poprzez instytucje i osoby prywatne w oparciu o rzetelną diagnozę.
REKOMENDACJE SYSTEMOWE
Pojmowanie problemu przemocy w rodzinie jako problemu interdyscyplinarnego w wymiarze praktycznym(koalicja instytucji na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie).
Bezpieczne odizolowanie osoby uwikłanej w przemoc od sprawcy przemocy: hostel dla ofiar przemocy i sprawców.
Powstawanie ośrodków nie tylko dla ofiar przemocy (CIK, OIK, SOW) ale również dla sprawców przemocy. stworzenie miejsca do ich edukacji i pracy psychologicznej.
Szkolenia dla specjalistów w zakresie przemocy w rodzinie celem ciągłego podnoszenia ich kwalifikacji merytorycznych.
40
Praca szkoleniowa z rodzicami w aspekcie problemu „bezsilności wychowawczej”.
REKOMENDACJE „SZKOLNE”
Szkolenia dla pedagogów, psychologów oraz nauczycieli w kwestii rozpoznawania pierwszych objawów stosowania przemocy (nie tylko fizycznej).
Znajomość instytucji, osób odpowiedzialnych oraz procedur wykorzystywanych w przypadku podejrzenia bądź zdiagnozowania przemocy w rodzinie.
Zajęcia edukacyjne skierowane do dzieci przedszkolnych, uczniów klas podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimanzjalnych w zakresie problematyki przemocy w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki asertywności, umiejętności rozmowy z rodzicami, budowania relacji między dzieckiem a środowiskiem szkolnym.
41
REKOMENDACJE „SPOŁECZNE” Uświadomienie społeczności lokalnej faktu, iż przemoc w rodzinie jest
przestępstwem i jako taka przestaje być sprawą prywatną samej rodziny.
Zwiększenie wiedzy w zakresie istnienia i funkcjonowania instytucji pomocowych w przypadku stosowania przemocy w rodzinie.