ku izina rya allah nyirimpuhwe...
TRANSCRIPT
Ku izina rya Allah Nyirimpuhwe Nyirimbabazi
﴿ :قال هللا عزوجل
﴾
“Mu by’ukuri Allah arashaka kweza umwanda “w’ibyaha” kubo murugo
rw’intumwa akanabatagasa nyabyo” Sura Al-Ahzab/ aya: 33 Mu bitabo bya Hadithi bya mazihebu ya Ahal-suna-wal-jama, handitsemo uruhuri rwa
Hadithi zivuga ko iyi aya yahishuwe ivuga by'umwihariko abantu batanu bazwi ku izina
ry'abantu bo mu ishuka. Izo Hadithi zivuga ko izina Ahalul-bayiti rivugwa muri iriya aya,
rireba gusa abo bantu batanu batwikiriwe ishuka n'Intumwa y'Imana (s.a.w.w), nabo
akaba ari aba bakurikira: Muhammadi, Ali, Fatima, Hasani na Huseni. Urugero soma
ibitabo bya mazihebu ya Suni bikurikira:
(a)Ahmad ibn Hanbal witabye Imana mu mwaka wa (241 A.H), mu gitabo cye al-
Musnad, umuzingo wa 1, urup rwa 331, umuzingo wa 4, urup rw'i 107, umuzingo wa 6,
urup rwa 292 na 304. (b).Muslim witabye Imana mu mwaka wa ( 261 A.H), mu gitabo
cye Sahihi, umuzingo wa 7, urup rw'i 130. (c) Al-Tirmidh witabye Imana mu mwaka wa (
279 A.H), mu gitabo cye Sunan, umuz 5, urp 361. (d) Nasai witabye Imana mu mwaka
wa (303 A.H), mu gitabo cye Sunan al-Kubra, umuz 5, urp 108, n'I 113. (e) Dawlabi
witabye Imana mu mwaka wa (310 A.H), mu gitabo cye al-Dhurriyyah al-Twahirah al-
Nabawiyyah, p. 108. al-Hakim al-Naysabur, witabye Imana mu mwaka wa (405 A.H),
mu gitabo cye al-Mustadrak, umuzingo wa 2, urp 416, umz wa 3, urp 113, 146, 147. (f) al-
Zarkashi witabye Imana mu mwaka wa (794 A.H), mu gitabo cye al-Burhan, urp 197. (g)
Ibn Hajar al-`Asqalan witabye Imana mu mwaka wa (852 A.H), mu gitabo cye Fathul-Bar
Sharh S ahih al-Bukhari, umuz 7, urp rw'i 104. (h) Al-Kulayn witabye Imana mu mwaka
wa (328 A.H), mu gitabo cye Usul al-Kafi, umz 1, urp 287. (i) Ibn Babawayh witabye
Imana mu mwaka (329 A.H), mu gitabo cye al-Imamah wa’l-Tabsirah, urp 47, Had ya 29.
(j) Al-Maghrib witabye Imana mu mwaka wa (363 AH) mu gitabo cye Da`¡'im al-Isl¡m,
pp. 35, 37. (k) Swaduqu witabye Imana mu mwaka wa (381 A.H) mu gitabo cye al-
Khisal, urp. 403, 550. (l) Al-Tusi witabye Imana mu mwaka wa (460 A.H) mu gitabo cye
al-Amaal Hadi ya 438, 482, 783. (m) Ibyo ni ibitabo bya Hadithi iriya aya izwi ku izina
rya Aya ya Tatihiri ibonekamo. Naho ibitabo bya Tafsiri soma ibi bikurikira:
(1) Al-Tabar witabye Imana mu mwaka wa (310 A.H), mu gitabo cye cya Tafsiri aho
asobanura iriya aya. (2) Al-Jasas, witabye Imana mu mwaka wa (370 A.H), Al-Ahk¡m al-
Qur'an. (3) Al-Wahidi witabye Imana mu mwaka wa (468 A.H), Asbab an-Nuzul. (4) Ibn
al-Jawzi, witabye Imana mu mwaka wa (597 A.H), Zad al-Masir. (5) Al-Qurtubi, witabye
Imana mu mwaka wa (671 A.H), al-Jamia` li-Ahkam al-Qur’an. (6) Ibn Kathir, witabye
Imana mu mwaka wa (774 A.H), mu gitabo cye cya Tafsiri. (7) Al-Thaalabi, witabye
Imana mu mwaka wa (825 A.H), mu gitabo cye cya Tafsiri. (8) Al-Suyuti, witabye Imana
mu mwaka wa (911 A.H), al-Durr al-Manthur. (9) Al-Shawkani, witabye Imana mu
mwaka wa (1250 AH), Fathual-Qadir.(10) Al-`Ayyahi, witabye Imana mu mwaka wa
(320 A.H), mu gitabo cye cya Tafsiri. (11) Al-Qummi, witabye Imana mu mwaka wa
(329 A.H), mu gitabo cye cya Tafsiri. (12) Furat al-Kufi, waitabye Imana mu mwaka wa
(352 A.H), mu bitabo cye cya Tafsiri. (13) Zayil-ayat-ulul-amri.Tabrasi, witabye Imana
mu mwaka wa (560 A.H), Majmaa al-Bayaani.
N'ibindi bitabo byinshi bya Tafsiri tutavuze.
Iduwa ya
Kumayili
رسول هللا )صلی هللا عليه و قال
آله(:
اني تارك فيكم الثقلين:
كتاب هللا، و عترتي اهل بيتي،
سكتم بهما لن ما ان تم
تضلوا ابدا، وانهما لن
يفترقا حتی يردا علي
الحوض.، سنن ۲۱۱، ص۷)صحيح مسلم، ج
، مسند احمد، ۲۳۱، ص۱الدارمي، ج
، ۳۲۲، ص۲، ج۹۵، ۱۲، ۲۷، ۲۲، ص۳ج
، مستدرك الحاكم، ۲۸۱، ص ۹، ج۳۷۲
، و....(۹۳۳، ۲۲۸، ۲۰۵، ص۳ج
Intumwa y’Imana (s.a.w.w) yaravuze iti:
“Mbasigiye ibiremereye bibiri, “nabyo”
n’igitabo cya Allah n’abo murugo rwanjye,
nimubigenderaho ntimuzayoba nyuma
yanjye na rimwe)”.
Ibitabo byinshi bya mazihebu ya Ahal-suna-
wal-Jama byanditsemo iyi Hadithi ziri mu
rwego rwa Hadithi Mutawatiru, muri byo
hari ibi bikurikira:
1. AlHakim alNaysaburi, mu gitabo cye
AlMustadrak `alhakim, icapiro rya capiwe i
(Beirut), umz 3, urp rw'i 109-110, 148, 533.
2. Muslim, mu gitabo cye Sahihi umz wa 7,
urp 122.
3. AlTirmidhi, mu gitabo cye Sunani umz
wa 5, urp rwa 621-2.
4. Ahmad ibn Hanbal, umuz wa. 3, urp 14,
17, 26, umz wa 3, urp 26, 59; umz wa 4, urp
371, umuz wa 5, urp 181-182, 189-190.
Iduwa ya Kumayili
Umwanditsi: ikomoka kwa Imamu Ali (a.s)
Gukosora no kunonosora:
Mumporeze Asuma
Uwagisobanuye:
Hussein Shahidi Hitimana
Ahl al-Bayt (a.s) World Assembly
: دعای کميلانم كتاب امام علي )ع( به روايت: أتليف
مرتجم: حسني شهيد ندايیارو زابن ترمجه:
IDUWA YA KUMAYILI
Umwanditsi: ikomoka kwa Imamu Ali (a.s)
Gutegurwa: ibiro bishinzwe gusobanura
ibitabo mu ndimi z`amahanga muri Ahl al-
Bayt (a.s) World Assembly Gusobanura: Husseni Shahidi Hitimana
Gukosora no kunonosora: Mumporeze Asuma
Uwagicapishije: Ahl al-Bayt (a.s) World Assembly
Icapiro rya mbere: 1433 A.H/ 2011 A.D
Umubare w'ibitabo: 5000
Uburenganzira kuri iki gitabo bwihariwe
na Ahl al-Bayt (a.s) World Assembly
www.ahl-ul-bayt.org
ISBN: 978-964-529-759-4
IJAMBO RYA AHL Al-BAYT (A.S) WORLD
ASSEMBLY
Umurage w’ubumenyi wasizwe n’ishuri rya Ahalul-
bayiti, abanyeshuri babigagaho barawurinda
ntiwasibangatana, ni ubumenyi kaminuza
bw’Ubuyisilamu bwinshi kandi bunyuranye. Iryo shuri
ryabashije guha abaryigagamo uburere n’ubumenyi byaje
gutuma habaho abamenyi bakomeye bagendera ku
inyigisho za Ahalul-bayiti, bihaye Imana, banafite
ibitekerezo bijimije n’ubumenyi bw’ingeri zose.
Abanyeshuri baje kuba intiti zikomeye mu bihugu
by’Abayisilamu, bamamazamo ubumenyi bw’ingeri zose
bakuye mu ishuri rya Ahalul-bayiti banasubiza ibibazo
byose babaga bafite ku idini, baza no kuba isoko
y’amajyambere y’Ubuyislamu mu binyejana byinshi
bikurikirana.
Umuryango Ahl al-Bayt (a.s) World Assembly ushingiye
ku inshingano wiyemeje gusohoza zirimo kurwanira
ishyaka ubusugire bw’Ubutumwa bw’Imana
bwahindaguwe n’abayoboke ba mazihebu zinyuranye
n’abari bafite amatwara yo kurwanya Ubuyisilamu. Ibyo
ukabikora wifashishije ubumenyi bwasizwe na Ahalul-
bayiti bunigishwa n’abayoboke b’ishuri ryabo rihire
ryabayeho rihanganye n’ibibazo by’ingutu binyuranye,
ribasha gusugira risohoza inshingano zaryo z’ubugorozi
ku buryo bukenewe.
Umurage w’ubumenyi uri mu bitabo by’abamenyi bize
8 IDUWA YA KUMAYILI
mu ishuri rya Ahalul-bayiti muri urwo rwego, ni
umwihariko kuko ufite inganzo y’ubumenyi bw’ingeri
zose, n’ubuhamya bidashingiye ku marangamutima
n’ubufana. Ubwo bumenyi bufite umwihariko wo kuba
bukabura ibitekerezo, ibyo buvuga bikemerwa
n’ubwenge bw’abamenyi nta kujya umunanu,
bikananyura kamere nzima y’umuntu.
Umuryango Ahl al-Bayt (a.s) World Assembly iyi nshuro
wiyemeje gutera indi ntambwe, nayo ni ukugeza ku
basomyi ubushakashatsi bukorwa mu bitabo byandikwa
n’abayoboke b’ishuri ryigishijwe na Ahalul-bayiti
cyangwa ibyandikwa bikanashakashakwa n’abagize
amahirwe yo kuyoboka iryo shuri bari mu izindi
mazihebu. Ibyo bikaza byiyongera ku ibyandikwa
tubagezaho byanditswe n’abamenyi b’Abashiya
b’ibyamamare bakera. Ibyo tukabikora tugamije kugira
ngo ibyo byandikwa by’ingeri zinyuranye bifasha
abamenyi kumenya ukuri bagejejweho n’ishuri rya
Ahalul-bayiti rifite inshingano yo kwamamaza no kugeza
ubutumwa bw’Intumwa y’Imana ku b’isi. Ibi turabikora
mu gihe cy’urumuri, igihe ubwenge bw’abantu buri
gutera imbere vuba kandi byihuse bikabije.
Twizeye ko abasomyi batazazuyaza kutugezaho
ibitekerezo byabo ku ibyandikwa tubagezaho, byaba
ibitekerezo bigaya ibyo babona bigayitse cyangwa bishima
ibyo babona bikwiye gushimwa. Nkuko duhamagarira
abize, abanditsi n’abahindura ibitabo mu izindi ndimi
kwitabira gufatanya natwe mu gusohoza uyu mugambi
wo kwamamaza ubumenyi n’inyigisho z’umwimerere
IJAMBO RYA AHL Al-BAYT (A.S) WORLD ASSEMBLY 9
z’Ubuyisilamu byigishijwe n’Intumwa y’Imana
Muhammadi (s.a.w.w).
Turasaba Imana inkunga yayo kuri ibi bike tubasha
kugeza kubasomyi, inaduhe kubona inkunga
y’umuyobozi muhire w’ibihe byacu Imamu Mahadi (a.s).
By’umwihariko tukaba dusabira ibyiza uwo ino duwa
ikomokaho ariwe Imamu Ali (a.s)
. Tukanashimira shekhe Hussein Shahidi Hitimana
kutwemerera guhindura iki gitabo mu rurimi
rw’Ikinyarwanda. Nk’uko dushimira abandi
bavandimwe bagize uruhare kugira ngo iki gitabo
kibashe kugera ku bavandimwe bavuga ururimi
rw’Ikinyarwanda, cyane cyane muri bo abakozi bakora
mu ishami rishinzwe guhindura ibitabo mu indimi
z’amahanga mu muryango wa Ahl al-Bayt (a.s) World
Assembly.
Ishami rishinzwe ubumenyi mu muryango wa
Ahl al-Bayt (a.s) World Assembly
Qumu ntagatifu
Repebulika y'Ubuyisilamu ya Irani
GUSHIMIRA
Mugusobanura no gutegura iki gitabo
cyari gikenewe cyane n’Abashiya bo m’u
Rwanda, hari abantu banyuranye
babigizemo uruhare rukomeye, tukaba
tubashimiye bose.
IRIBURIRO
Iki gitabo, n'igitabo cy'iduwa yitiriiwe Kumayili
cyahinduwe mu Kinyarwanda. Allamah Majilisi
(Igihanganjye mu bumenyi, agire amahoro n’imigisha
by’Imana) yaravuze ati: Iduwa nziza kurusha izindi ni
iduwa y’intumwa y’Imana Khidiri (AS). Imamu Ali (AS)
yayigishije Kumayili ubwe, amugira inama yo kujya
ayisoma mu kwezi kwa Shaban kugeze hagati yako, no
kujya ayisoma buri joro rishyira umunsi w’Ijumaa
(kuwagatanu) kugirango Imana (s.w.t) imurinde inabi
y’abanzi, imufungurire imiryango y’amaronko,
inamubabarire ibyaha.
Iyi Duwa izwi ku izina ry’iduwa ya Kumayili, yigishijwe
na Amir’ul m’uminina Ali (a.s), ayigisha
umusangirangendo n’umunyeshuri we Kumayili mwene
Ziyad Al-Nakha’iy (r.a).
Imamu Ali (a.s) yahaye Kumayili inshingano yo kwigisha
abayoboke be iyi Duwa. Guhera ubwo, iyi Duwa
imenyekana ku izina ry’ “Iduwa ya Kumayili”. Iyi
n’Iduwa izwi cyane mu Bayisilamu, banashyiraho
gahunda yo kujya bayisoma buri joro rishyira umunsi
w’Ijuma.
Nubwo Imamu Ali (a.s) avuga ko ari iduwa yasabwaga ni
intuma y`Imana Khidhr (a.s), bishoboke ko umwimerere
wayo ukomoka kuri imwe muri izi nzira ebyiri:
12 IDUWA YA KUMAYILI
Iyambere: Kuba ibisobanuro by’amagambo agize iyi duwa
aribyo byakoreshwaga na Khidhr (a.s), ariko amagambo
yayo ari aya Imamu Ali (a.s).
Iyakabiri: Kuba ibisobanuro n’amagambo yayo ari ibya Ali
(a.s), ayigisha Kumayili mwene Zayadi, yitirirwa Khidhiri
kubera impamvu runaka. Aho kuba iyi duwa ari Imamu
Ali (a.s) wayigishije Kumayili, n’inkuru kimomo izwi
nabose, ikanihamirizwa na Kumayili ubwe.
Kumayil ibn Ziyad Al-Nakha’iy (r.a), ni umwe mu
basangirangendo bihariye ba Amirul Mu`miniin Ali bin
Abi Twalib (a.s).
Iyi duwa yitwa “Duwa Kumayiil” ni iduwa nziza cyane,
yumvikanye bwa mbere kujwi ryiza rya nyiru ubwite
Imamu Ali (a.s). Kumayili yari yaje mu kicaro cyo mu
musigiti wa Basra, aho Imamu Ali (a.s) yari arimo gutanga
inyigisho, mu nyigisho ze yavuzemo agaciro ki ijoro rya 15
mu kwezi kwa Shaabani. Imamu Ali (a.s) yaragize ati:
”uwari we wese uzarara ijoro ( akarara inkera)
akanasoma iduwa yi intumwa yi Imana khidhr (a.s)
byanze bikunze ubusabe bwe (iduwa) buzakirwa”.
Nyuma yuko abari mu musigiti wa Basra batandukana,
Kumayili yagiye mu rugo kwa Imamu Ali (a.s), amusaba
ko yamumenyesha iyo duwa yi intumwa yi Imana khidhr,
Imamu Ali (a.s) yasabye kumayili kwicara atuze
kugirango amwigishe iyo duwa.
Nyuma Imamu Ali (a.s) yasabye Kumayili ko azajya
asoma iyi duwa ijoro rishyira kuwa gatanu, cyangwa
rimwe mu kwezi, cyangwa byibuze inshuro imwe mu
IRIBURIRO 13
mwaka,
Imamu Ali (a.s) yongeyeho agira ati: “ALLAH s.w.t
akurinde ibibi byinshi biva ku babi, cyangwa ibihano
bipangwa na abanafiki”. Ewe kumayili kubera yuko uri
umwe bankurikira ukaba uri umwizerwa kuri njye no
kubera yuko njye nawe twumvikana, nkusigiye uyu
murage wiyi duwa”
Ukundi bavuga ko iyi duwa yaba yageze kuri Kumayili:
Nkuko bivugwa muri hadithi z’ukuri ( sahihu ), zivuga ko
igihe kimwe Kumayili yari mu musigiti wa Basra hamwe
na Imamu Ali (a.s) nkuko barikumwe n’abandi
basangirangendo be, bamwe muri bo babaza Imamu Ali
(a.s) igisobanuro cy’imvugo y’Imana ( s.w.t ) ivuga iti:
(Nimwo hagenwa buri k’intu ) Arabasubiza ati: (Aho ni
mu ijoro ryo mu kwezi kwa Shabani, ndahiye uwo roho
yanjye iri mu maboko ye ko ibibaho byose mu gihe
cy’umwaka wose, bigenwa muri iryo joro ryo mu gice
cy’ukwezi kwa Shabani, nta mugaragu urira asenga asoma
iduwa ya Khidhri (a.s) usibye ko ahabwa ibyo asaba).
Kumayili mwene Ziyad avuga ko: Imamu (a.s) amaze
kugenda, nagiye iwe mu ijoro ndakomanga, arambaza ati:
Uzanywe n’iki yewe Kumayili ? ndamusubiza nti:
Nzanywe no kugirango unyigishe iduwa ya Khidhiri.
Arambwira ati: Icara yewe Kumayili, nuramuka ufashe iyo
duwa mu mutwe ujye uyisoma buri joro rishyira Ijuma,
cyangwa mu kwezi inshuro imwe, bitihi se rimwe mu
mwaka, byanze nibura yisome rimwe mu buzima bwawe,
izaba imwe mu impamvu zizajya zituma Imana
14 IDUWA YA KUMAYILI
ikugoboka.
Muri iki gitabo cyi iduwa ya Kumayili , twabanje
kuyandika mu cyarabu, dukurikizaho uko isomwa mu
nyuguti zi ikiratini, kugirango tworohereze abatazi
gusoma icyarabu, ariko bifuza gusoma duwa Kumayil mu
cyarabu bakoresheje inyuguti zi ikiratini, duherutsa
ibisobanuro mu rurimi rwi ikinyarwanda.
بسم هللا الرحمن الرحيم
اسئلك اللهم اني
AL-LAHUMMA INNI AS’ALUKA
1. Yewe nyagasani, mu byukuri njye ndagusaba
ء برحمتك التي وسعت كل شي
BI-RAHMATIKA-L-LATI WASI’AT KULLA SHAY' IN.
2. ku migisha yawe yo yuzuye buri kintu,
ء التي قهرت بها كل شي قوتك وب WA BI-QUWWATIKA-L-ATI QAHARTA BIHA KULLA
SHAY'IN.
3. no kumbaraga zawe, arizo mbaraga ziruta buri kintu
ء وخضع لها كل شيWA KHADHA’A LAHA KULLU SHAY’IN.
4. no kumbaraga zawe, buri kintu gica bugufi,
ء ذل لها كل شيو
WADHALLA LAHA KULLU SHAY’IN.
5. no kumbaraga zawe, zisuzuguza buri kintu
ء وبجبروتك التي غلبت بها كل شي
WABI-JABARUTIKA-L-LATI GHALABTA BIHA KULLASHY
IN.
6. no kumbaraga zawe, arizo watsindishije buri kintu
16 IDUWA YA KUMAYILI
ال يقوم لها شىء عزتك التيوب
WABI’IZATIKA ALLATI LA YAQUMU LAHA SHAY'UN.
7. no gutsinda kwawe, ariko ntagihagarara mu gutsinda ko
aricyo cyose
ء يش ت اركان كل ل وبعظمتك التي م
WA BI-AZAMATIKA ALLATI MALA’AT ARKANA
KULLASHAY IN.
8. no kubutagatifu bwawe, bwuzuye buri kintu
ء يكل ش عل يوبسلطانك الذ
WA BISULTANIKAL LADHI ALA KULLA SHAY-IN.
9. no kubuyobozi bwawe, bwasakaye kuri buri kintu
ء كل شيء اوبوجهك الباقي بعد فن
WA BI-WAJHIKA-L-BAQI BA’DA FANAAI KULLI SHAY'IN.
10. ni na wowe uzasigara nyuma yo gushira buri kintu
ء يت اركان كل ش مل يئك الت اوباسم
WA BI-ASMAAIKA –L-LATI MALA’AT ARKAANA KULLI
SHAY'IN.
11. nokumazina yawe ariyo yuzuza inkingi ya buri kintu
ء ياحاط بكل ش يمك الذ عل وب
WA BI-I'L-MIKAL-LADHEE AH'AATA BIKUL-LI SHAY
12. no ku bumenyi bwawe aribwo buzengurutse buri kintu
IDUWA YA KUMAYILI 17
ء .يء له كل ش ااض يوبنور وجهك الذ
WA BI-NURI WAJHAKA-LADHI ADAA’A LAHU KULLU
SHAY'IN.
13. no ku rumuri rwawe rwo rumurikira buri kintu
يا نور يا قدوس. يا اول االولين و يا
خرين.خر اآلآ
YAA NURU YAA QUDDUSU, YAA AWWALA-L AWWALIN
WA YA AKHIRA AKHIRINA.
14. yewe rumuri, ye mutagatifu yewe wa mbere wowe
ubengerana yewe wa nyuma wowe urangiza
الذنوب يل هم اغفر الل
AL-LAHUMMA-GHFIR LIIYA-DHUNUBA-L
15.yewe !nyagasani mbabarira ibyaha
تهتك العصم يالت ALLATII TAHTIKU-L-‘ ISAM.
16. ibyaha aribyo byangiza ugutinya Imana
تنزل يلي الذنوب الت اغفر اللهم
النقم
AL-LAHUMMA-GHFIR LIIYA-DHUNUBA-L-LA-TI
TUNZILU-N-NIQAMA
17. yewe nyagasani! Mbabari ibyaha aribyo bimanura ibihano
تغير النعم يلي الذنوب الت اغفر اللهم AL-LAAHUMMA-GHFIRLIYA-DHUNUUBA-L-LATI
TUGHAYYIRU-N-NI’AMA.
18. yewe nyagasani! Mbabarira ibyaha bihindura imigisha
18 IDUWA YA KUMAYILI
تحبس يلي الذنوب الت غفر إ اللهم
ء االدع
AL-LAAHUMMA-GHFIR-LIIYA-DHUNUUBA-LLATII
TAHBISU-D-DU’AA.
19. yewe nyagasani mbabarira ibyaha bihagarika ubusabe
تقطع يت لي الذنوب ال اللهم اغفر
الرجآء.
AL-LAHUMMA-GHFIR-LIYA-DH-DHUNUUBAA-LLATII
TAQTA-U-RRA-JAA’.
20. yewe nyagani mbabarira ibyaha bikuraho kwizerwa
تنزل البآلء يلي الذنوب الت اغفر اللهم AL-LAAHUMMA-GHFIR LIYA-
DH-DHUNUUBAA-LLATII TUNZILU-L-BALAA.
21. yewe nyagasani mbabarira ibyaha byo bimanura ibibazo
كل ذنب اذنبته يل اللهم اغفر AL-LAAHUMMA-GHFIRI LII KULLA DHANBIN ADH-
NABTUHU.
22. yewe nyagasani mbabarira buri byaha nakoze
تهاأوكل خطيئة اخط
WA KULLA KHATI’ATIN AKHTA’TUHAA.
23.na buri kosa nagukosereje
IDUWA YA KUMAYILI 19
اتقرب اليك بذكرك ياللهم ان AL-LAAHUMMA INNII ATAQARRABU ILAYKA BI-
DHIKRIKA.
24. yewe nyagasani! Njyewe ndakwiyegereza hafi mu
kugusingiza
فسك واستشفع بك الى ن WA-ASTASHFI’U BIKA ILAA NAFSIKA.
25. ndakwikundwakazwaho kubwawe
واسئلك بجودك WA-AS’LUKA BI-JUUDIKA.
26. ndagusaba k’ubushake bwawe
ربك من ق يان تدنين
AN TUDNIYANI MIN QURBIKA.
27 ko wanyiyegereze hafi yawe
شكرك يو ان توزعن
WA AN TUUZI’ANII SHUKRAKA.
28. no kumpa ubushobozi bwo kugushimira
ذكرك. يو ان تلهمن
WA AN TULHIMANII DHIKRAKA.
29. unampe imbaraga zo kukwibuka (kugusingiza)
20 IDUWA YA KUMAYILI
اسئلك سؤال خاضع متذلل خاشع ياللهم ان
AL-LAAHUMMA INNII AS ALUKA SU AALA KHAADHI’IN
MUTADHALLILIN KHAASHI’IN.
30.yewe nyagasani! Njyewe ndagusaba ubusabe bucishije
bugufi; bwuzuye umubabaro munini
يوترحمن يان تسامحن
AN TUSAAMIHANII WA TARHAMANII.
31.kugirango umbabarire unangirire impuhwe
بقسمك راضيا قانعا يوتجعلن
WA TAJ’ALANII BI-QISMIKA RAADIYAN QAANI’AN.
32.unashyire mubari mugatsiko kabo wishimiye
جميع االحوال متواضعا يو ف
WA FII JAMII’L AHWAALI MUTAWAADI’AN.
33. na buri gihe mbe mu bicisha bugufi
للهم واسئلك سؤال من اشتدت فاقته ا AL-LAAHUMMA WA AS - ALUKA SU'AALA
MANISHITADDAT FAAQATUHU.
34. yewe nyagasani! Ndagusaba ubusabe bw’umuntu warenzwe
ni ibibazo bye
ئد حاجته اوانزل بك عند الشد
WA ANZALA BIKA’INDA-SHADAA-IDI HAAJATAHU.
35.wazanye iwawe ibyifuzo bye igihe cy’ibibazo
IDUWA YA KUMAYILI 21
م فيما عندك رغبته وعظ
WA ‘AZUMA FIIMAA INDAKA RAGHBATUHU.
36. kwifuza ibiri iwawe, kwabaye kwinshi cyane
مكانك هم عظم سلطانك و علالل AL-LAAHUMMA ‘AZUMA SULTAANUKA WA’ALAA
MAKAANUKA.
37. yewe nyagasani! Ubutagatifu n’ubuyobozi bwawe
birahanitse
وخفي مكرك وظهر امرك WA KHAFIYA MAKRUKA WA ZAHARA AMRUKA.
38. igihano cyawe kiri hishe, n’itegeko ryawe riragaragara
تك وغلب قهرك وجرت قدر WA GHALABA QAHRUKA WA JARAT QUDRATUKA.
39. n’ugutsinda k’ubushobozi bwawe, no kwigaragaza
kwimbaraga zawe
و ال يمكن الفرار من حكومتك WALAA YUMKINUL-FIRAARU MIN HUKUUMATIKA.
40. nta n’ubwo bishoboka guhunga ubutegetsi bwawe
غافرا يآل اجد لذنوب للهم ا AL-LAAHUMMA LAA AJIDU LI-DHUNUUBII GHAAFIRAN.
41. yewe nyagasani! Nta wundi ushobora kumbabarira ibyaha
byanjye
22 IDUWA YA KUMAYILI
ساترا يو ال لقبآئح WALAA LIQABAA’IHII SAATIRAN
42.cg uwa hishira ibibi byanjye
عملي القبيح بالحسن مبدال و ال لشيء من
غيرك WALA LI-SHAY’ IN MIN’AMALIYA-L-QABIIHIBI-L-HASANI
MUBADDILAN GHAYRAKA.
43.cg uwashobora guhindura icyaricyo cyose hagati y’ibikorwa
byanjye, bibi akabihindura byiza usibye wowe
آل اله اال انت LAA ILAAHA ILLA ANTA.
44. nta yindi Mana ibaho uretse wowe
يوبحمدك ظلمت نفس سبحانك SUBHANAKA WA BI-HAMDIKA ZALAMTU NAFSII.
45. umutagatifu no kubisingizo byawe byiza, nahuguje
umutima wanjye
يوتجرات بجهل
WA TAJARRA’ATU BIJAHLII.
46. na hemutse k’ubujiji bwanjye
ومنك علي يذكرك ل وسكنت الى قديم WASAKANTU ILAA QADIIMI DHIKRIKA LII WAMANNIKA’
ALAYYA.
47. no mugihe nicaye nkwibuka,nimpuhwe zawe za manutse
hejuru yanjye kubera njye
IDUWA YA KUMAYILI 23
ي اللهم موال
AL-LAAHUMMA MAWLAAYA.
48. yewe nyagasani ni wowe muti wanjye
كم من قبيح سترته KAM MIN QABIIHIN SATARTAHU.
49. ibibi bingahe wahishe?
وكم من فادح من البآلء اقلته WA KAM MIN FAADIHIN MINA-L-BALAA’ AQALTAHU.
50. uburemere bungahe bw’ibibazo wangabanyirije?
وكم من عثار وقيته
WAKAM MIN 'ITHAARIN WAQAYTAHU
51. ni amakosa angahe wandinze?
وكم من مكروه دفعته WAKAM MIN MAKRUHUN DAFA’TAHU.
52. ibibi bingahe wabujije?
نشرته هل له وكم من ثنآء جميل لست ا WA KAM MIN THANAA IN JAMIIL IN LASTU AHLAN
LAHU NASHARTAHU
53. ibisingizo byiza bingahe kuri njye ntari nkwiye, wowe
wanyujujeho?
ياللهم عظم بآلئ
AL-LAAHUMA’ ADHUMA BALAA’II
54. yewe nyagasani, amakuba kuri njye amaze kuba menshi
24 IDUWA YA KUMAYILI
يسوء حال يوافرط ب
WA-AFRATA BII SUU’U HAALII
55. ububi bwanjye bwarenze imbibi
ياعمال يوقصرت ب
WA-QASURAT BII A’MAALII
56.ibikorwa byanjye byiza nibike
ياغلل يوقعدت ب
WA-QA’ADAT BII AGHLAALI
57. ubuhemu bwanjye [burarenze]
يبعد امل يعن نفع يوحبسن WA-HABASANII ‘AN NAF’I BU’UDU AMALII
58. ibikorwa byanjye [bibi] bimbuza amahirwe
الدنيا بغرورها يوخدعتن
WA-KHADA’ATNI-DUNYAA BI-GHURUURIHAA.
59.isi yanshukishije ibishuko byayo
يومطال ها نايت بج يونفس
WA-NAFSI-BI-JINAYATIHA WA-MITAALII.
60. yashutse umutima wanjye k’ubuhemu bwayo no gukumira
urugendo rwanjye
IDUWA YA KUMAYILI 25
ال يحجب عنك فاسئلك بعزتك ان يياسيد
يوفعال يسوء عمل يدعآئ YAA SAYYIDII FA’ AS-ALUKA BI-‘IZZATIKA AN- LAA
YAHJUBA’ANKA DU’AA’I SU’U AMALII WA FI’AALI.
61. yewe nyagasani! Ndagusaba ubutagatifu bwawe ntubuze
ubusabe bwanjye kubera ububi bw’ibikorwa byanjye n’ingeso
zanjye
ياطلعت عليه من سر بخفي ما يو ال تفضحن WA LAA TAFDAHNII BI KHAFIYYI MAA-T-
TALA’TA’ALAYHI MIN SIRRI.
62. ntuzankoze isoni ku byaha byanjye bito waretse kubera
kubihisha kwanjye
يقوبة على ما عملته ف بالع يو ال تعاجلن
يخلوات WA LAA TU’AAJILNII BI-L UQUUBATI’ ALA MAA
AMILTUHU FIIKHALAWAATII.
63.ntuzanyihutishirize ibihano no kubyo nakoze kubushake
يودوام تفريط إساءتي و يمن سوء فعل
يوجهالت MIN SUU’I FI’LII WA ISA’AATI WA DAWAAMI TAFRIITII
WA JAHAALATII.
64.kubera ibikorwa byanjye bibi no kukurakaza kwanjye,
ubugoryi bwarenze imbibi
يوغفلت يت وكثرة شهوا
WA KATHRATI SHAHAWAATII WA GHAFLATII.
65. n’ubwinshi bw’ibyifuzo byanjye no kwibagirwa kwanjye
26 IDUWA YA KUMAYILI
كل االحوال يف يكن اللهم بعزتك ل و
فاؤور WA KUN-LAAHUMA BI ‘IZZATIKA LII FII KU-LLIL-
AHWAALI RA UUFAN.
66. yewe nyagasani! K’ubutagatifu bwawe unyorohereze kuri
byose
جميع االمور عطوفا يف ي وعل WA’ALAYYA FII JAMII’IL-UMUURI ATUUFAN.
67. unangirire imbabazi nyinshi hejuru yanjye kuri byose
غيرك اسئله يل من يو رب ياله
ILAHII WA RABBI MAN LII GHAYRUKA AS’ALUHU.
68. nyagasani wanjye! murezi wanjye! Ninde nyagasani wanjye
wundi kuri njye uretse wowe, nsaba
يامر يوالنظر ف يكشف ضر KASHFA DURRI WA-A-NAZARA FII AMRII.
69. ndagusaba unkurire ibibazo byanjye ! no kundinda mu
byanjye
اتبعت فيه اجريت علي حكما يوموال ياله
يهوى نفس
ILAHII WA MAWLAAYA AJIRAYTA’ALAYYA HUKMAN
ITTABA’TU FIHI HAWAA NAFSII.
70. nyagasani wanjye! Murinzi wanjye! Wahitishije itegeko kuri
njye, rikurikira ugushaka k’umutima wanjye
IDUWA YA KUMAYILI 27
ولم احترس فيه من تزيين عدوى WA LAM AHTARIS FIIHI MIN TAZYIINI ‘ADUWWII.
71. sinirinze n’ibishuko by’abanzi banjye
على ذلك بمآ اهوى. واسعده يفغرن
القضآء FA-GHARRANII BIMA AHWAA WA AS’ADAHU’ALA
DHALIKA-L-QADAA'.
72. nuko imbeshya kubidashobotse yunguka kuri iryo tegeko
من ذلك بعض حدودك ي فتجاوزت بما جرى عل FA-TAJAAWAZTU BI-MAA JARAA ‘ALAYYA MIN DHALIKA
BA’DHA HUDUUDIKA.
73. namaze kurenga zimwe mu mbibi zawe, kubyamaze
kunyuraho kubera njye
وامرك أ وخالفت بعض WA KHAALAFTU BA’DHA AWAAMIRIKA.
74. na naretse amwe mu mategeko yawe
جميع ذلك يفلك الحمد ف FA-LAKA-KA-L-HAMDU FI JAMII’I DHALIKA.
75. ndagushimira cyane kuri byose
فيما جرى علي فيه قضآؤك يال حجة ل و WALAA HUJJATA LII FIIMAA JARAA ‘ALAYYA FIHI
QAADA UKA.
76. nta kibazo ku mategeko yawe yahise kuri njye
28 IDUWA YA KUMAYILI
حكمك وبآلئك يوالزمن WA AL ZAMANII HUKMUKA WA BALA UKA.
77. amategeko yawe n’ibizamini byawe byampaye kwitonda
يبعد تقصير يوقد اتيتك يآاله WA QAD ATAYTUKA YAA ILAAHII BA’DA TAQSIIRI.
78.yewe nyagasani wanjye! Nyuma yogukosa kwanjye
يعلى نفس يواسراف
WA ISRAAFI ‘ALAA NAFSII.
79.no kurenza cyane amakosa yanjye hejuru y’umutima wanjye
معتذرا نادما منكسرا مستقيل مستغفرا
منيبا مقرا مذعنا معترفاMU'TADHIRAN NAADIMAN, MUNKASIRAN
MUSTAQILAN MUSTAGHFIRAN, MUNIIBAN MUQIRRAN
MUDH’INAN MU’TARIFAN.
80.ndi muburyo bwo gusaba imbabazi,ndikwicuza, ndi
guhakana, ndi mugahinda, ndi gusaba imbabazi, ndi kugaruka,
ndi kwitonda, ndi kwicisha bugufi,ndi kwemera
يد مفرا مما كان من آل اج LAA AJIDU MAFARRAN MIMMAA
KAANA MINNI.
81.ntaho mfite ho kwirukira kubwa amakosa mfite
يامر يزعا اتوجه اليه ف و ال مف
WA LAA MAFZA’AN ATAWAJJAHU ILAYHI FII AMRII.
82. cg hogushakishiriza, nerekeje iwawe mu kwirega ibyanjye
IDUWA YA KUMAYILI 29
يغير قبولك عذر
GHAYRA QABUULIKA ‘UDHRII.
83. ukanyemerera imbabazi nkusabye
سعة من رحمتك يف ي اخالك اي واد WA IDKHAALIKA IYYAAYA FIISA AT IN- MIN
RAHMATIKA.
84. no kunyinjiza mu bwinshi bw’impuhwe zawe
يوارحم شدة ضر ياللهم فاقبل عذر AL-LAAHUMMA FA-QBAL’UDHRII WA-RHAM SHIDDATA
DURRI.
85. yewe nyagasani! Nyemerera ubushake bwanjye una
mbabarira amahano yanjye manini
يمن شد وثاق يوفكن WA FUKKANII MIN SHADDI WATHAAQII.
86. unamfungurire imitwaro yanjye minini
ودقة يورقة جلد ييارب ارحم ضعف بدن
يعظم YAA RABBII-RHAM DA’AFA BADANII WA RIQQATA JILDII
WA DIQQATA ‘AZMI.
87.yewe nyagasani! babarira kuvunika kw’umubiri wanjye,
n’ubworohe bw’uruhu rwanjye n’ukuvunika kw’amagufwa
yanjye
يوبر يوتربيت يوذكر يخلق أ يا من بد
يوتغذيت YAA MAN BADA’A KHALQII WA DHIKRII WA TARBIYATII
30 IDUWA YA KUMAYILI
WA BIRRII WA TAGHIDHIIYATII.
88. yewe wowe wabanje kuremwa kwanjye n’ukuvuga kwanjye
n’uburezi bwanjye n’ubwiza bwanjye nicyo kurya cyanjye
يكرمك وسالف برك ب البتدآء يهبن
HABNII LI–BTIDAA ‘ KARAMIKA WA SAALIFI BIRRIKA BII.
89.mpa kubahiriza icyubahiro cyawe n’ubwiza bwawe bwanyuze
kuri njye
يورب يوسيد ييا اله
YAA ILAAHII WA SAYYIDII WA RABBII.
90. yewe nyagasani wanjye! Na databuja wanjye n’umurezi
wanjye
بعد توحيدك وبعد ما بنارك ياتراك معذب
انطوى عليه A-TURAKA MU’ADHIBI BI-NAARIKA BA’ADA
TAWHIIDIKA WA BAADA MAA-NTAWAA ‘ALAYHI.
91. ko umpanisha umuriro wawe nyuma yo kukwiyezaho
من معرفتك يقلب QALBII MIN MA’RIFATIKA.
92. na nyuma yo kuvunika umutima wanjye kukwiga no
kugusobanukirwa
من ذكرك يولهج به لسان
WA LAHIJA BIHI LISAANII MIN DHIKRIKA.
93. no kukuvuga kururimi rwanjye mu kukwibuka
IDUWA YA KUMAYILI 31
من حبك يضمير ه واعتقد WA-‘TAQADAHU DAMIIRII MIN HUBBIKA.
94.unaremera umutima wanjye mu kugukunda
خاضعا يودعآئ يوبعد صدق اعتراف
لربوبيتك WA BA’ADA SIDQI -I‘TIRAAFII WA DU’AA-II KHAADI’AN
LI-RUBUUBIIYYATIKA.
95. na nyuma yo kwemeza, kwihana kwanjye n’ubusabe bwanjye
n’uburyo bwo gucisha bugufi kubera ubumana bwawe
بيته م من ان تضيع من رهيهات انت اكر HAYHAATA ANTA AKRAMU MIN AN TUDAYYI’A MAN
RABBAYTAHU.
96. ntibishoboka! Wowe mutagatifu cyane kurusha kubura uwo
wareze
او تبعد من ادنيته
AWU TUBA’IDA MAN ADNAYTAHU.
97. cg kureka kure uwo watetesheje
أو تشرد من أويته
AWU TUSHARRIDA MAN AAWAYTAHU.
98. cg kureka uwo wahishe
ورحمته او تسلم الى البآلء من كفيته AW TUSALLIMA ILA-L- BALAA MAN KAFAYTAHU WA
RAHIMTAHU.
99.cg gusubiza mu bibazo uwo wari wakijije wanamubabariye
32 IDUWA YA KUMAYILI
وموالي يواله يياسيد يوليت شعر
WA LAYTA SHI’RII YAA SAYYIDII WA ILAAHII WA
MAWLAAYA.
100.ntabwo ari amagambo gusa! yewe nyagasani! na Mana
yanjye muyobozi wanjye
ت لعظمتك سلط النار على وجوه خر ات
ساجدة.ATUSALLITU-N-NAARA ALAA WUJUUHIN KHARRAT LI –
AZAMATIKA SAAJIDATAN.
101. ese ushobora gutwika mu muriro n,uburanga bwa kobotse
kubera ubutagatifu bwawe bukubamira
وعلى السن نطقت بتوحيدك صادقة WA ALAA ALSUNIN NATAQAT BI-TAWHIIDIKA
SAADIQATAN.
102. n’indimi zavuze mu kuri ko Imana ar’imwe
وبشكرك مادحة
WA BI-SHUKRIKA MAADIHATAN.
103. no kukuvuga kubisingizo
اعترفت بالهيتك وعلى قلوب WA ‘ALAA QULUUBIN I’TARAFAT BI-ILAAHIY-YATIKA
104. n’imitima yemeye ubumana bwawe
IDUWA YA KUMAYILI 33
ر حوت من العلم بك حتى ائ محققة وعلى ضم
صارت خاشعة MUHAQQIQATAN WA ‘ALAA DAMAA IR HAWAT MINA-
L’ILMI BIKA HATTA SAARAT KHAASHI ‘ATAN.
105. mu kwemeza rwose ko ,imitima yarundanyije ubumenyi
bwawe kugeza ugize ubwoba bukomeye cyane
وعلى جوارح سعت الى اوطان تعبدك طآئعة
WA 'ALAA JAWAARIHA SA 'AT ILAA AWTANI
TA’ABBUDIKA TA I’ATAN.
106. n’ibice by’umubiri byagiye hagati mu mijyi kubera
kugusenga no gucisha bugufi by’ukuri
ارت باستغفارك مذعنة واش
WA ASHAARAT BI-STIGHIFAARIKA MUDH'INATAN.
107. bikerekana kugusaba imbabazi ko guca bugufi
بك وآل اخبرنا بفضلك عنك ما هاكذا الظن
يا كريم MAA HAAKADHAA-Z-ZANNU BIKA WA LAA
UKHBIRNAA BI-FADLIKA ‘ ANKA YAA KARIIM
108.ibi nibyo, ndizera ko,tutabeshweku mpuhwe zawe ziri hejuru
yawe, yewe mutagatifu
عن قليل من بآلء يرب وانت تعلم ضعف يا
الدنيا وعقوباتهاYAA RABBI WA ANTA TA’LAMU DA’FI ‘AN QALIILI MIN
BALAA I-D-DUNYA WA ‘UQUUBATIHA.
109. yewe nyagasani,nawe uzi ubunebwe bwanjye buterwa
n’ubwinshi bw’ibibazo by’isi n’ibibazo byayo
34 IDUWA YA KUMAYILI
فيها من المكاره على اهلها يو ما يجر WA MAA YAJRII FIIHAA MINA-L-MAKAARIHI ‘ALAA
AHLIHAA.
110. n’ibihitamo mu isi by’ibibazo mu bantu bawe
على ان ذلك بآلء ومكروه قليل مكثه ALAA ANNA DHALIKA BALAA UN WA MAKRUUHUN
QALIILUN MAKTHUHU.
111.hejuru yo kuba ari ibibazo bifite igihe gito cyane
يسير بقآئه قصير مدته YASIIRUN BAQAA UHU QASIRUN MUDDATUHU.
112.gusigara kwabyo biroroshye n’igihe ni kigufi
خرة وجليل وقوع لبآلء اآل يفكيف احتمال
المكاره فيها
FA-KAYIFA-HTIMAALII LI-BALA’I -AAKHIRATI WA JALIILI
WUQUU’I-L-MAKAARIHI FIIHA.
113.bizagenda bite kwihanganira kwange ibihano by`umunsi
w`imperuka no kwinjira mu bibazo byawo
وهو بآلء تطول مدته ويدوم مقامه WA HUWA BALAA'UN TATULU MUDDATUHU WA
YADUUMU MAQAAMUHU.
114.nibyo bibazo bizatwara igihe kirekire n’ibihe byabyo
bizasigara cyane
فف عن اهله وال يخ WALAA YUKHAFFAFU 'AN AHLIHI.
115.nta nubwo bazagabanyirizwa bo
IDUWA YA KUMAYILI 35
ال يكون اال عن غضبك وانتقامك وسخطك نه ل LI ANNAHU LAA YAKUUNU ILLAA 'AN GHADABIKA WA-
NTIQAAMIKA WA SAKHATIKA.
116.kubera ko(ibyo bihano) bitazaba uretse kubera uburakari
bwawe no kubabazwa kwawe no kwihorera kwawe
وت واالرض اال تقوم له السمما وهذا WA HADHAA MAALAA TAQUUMU LAHU-S-
SAMAAWAATU WA-L-ARDU.
117.nta nubwo ariyo (mpamvu) yahagaritse isi ni ijuru
، وانا عبدك الضعيف ي، فكيف ب يياسيد
الذليل الحقير المسكين المستكين YAA SAYYIDII FA-KAYFA BII WA ANA 'ABDUKADDA’IIFU-
DHALIILU-HAQIIRU-L-MISKIINUL-MUSTAKIINU.
118.yewe mana yanjye bizagenda bite njye umuja wawe
w’umunebwe ubabaye, muto cyane, udafite ikintu, uhagaritse
umutima
وموالي يوسيد يورب ييآ اله YAA ILAAHII WA RABII WA SAYYIDII WA MAWLAAYA.
119.yewe nyagasani murezi wanjye, Mana yanjye muyobozi
wanjye
شكوأ ي االمور اليك ل LI-AYYI-L-UMUURI ILAYKA ASHKUU.
120.ndaregera iki iwawe
36 IDUWA YA KUMAYILI
؟يلما منها اضج وابك و WA LIMAA MINHAA ADIJJU WA ABKII.
121. no ku kintu ki ndirira no gusakuza?
الليم العذاب وشدته LI- ALIIMI-L-‘ADHAABI WA-SHIDDATIHI.
122.ni ukubera ububabare bw’ibihano no kuruha bitera
ام لطول البآلء ومدته AM LI-TUULI-BALAA I WA MUDDATIHI.
123.cyangwa nukubera ibihano binini by’igihe kirekire
للعقو بات مع اعدآئك يفلئن صيرتن FA-LA'IN SAYYARTANI LI-L-UQUUBAATI MA'AA'DAA'IKA.
124.niba uzanshyira mu bihano hamwe n’abanzi bawe
وبين اهل بآلئك يوجمعت بين
WA JAMA'TA BAYNII WA BAYNA AHLI BALAA'IKA.
125. wanvanze hagati yanjye n’abafite ibihano
وبين احبآئك واوليآئك يوفرقت بين
WA FARRAQTA BAYINII WA BAYINA AHIBAA'IKA WA
AWULIYAA’IKA.
126.wantandukanyije hagati yanjye n’abakunzi bawe n’inshuti
zawe
IDUWA YA KUMAYILI 37
يوموالي ورب يوسيد ييااله يفهبن FA-HABNII YAA ILAAHII WA SAYYIDII WA MAWLAAYA
WA RABBI.
127.none mpa, yewe Nyagasani Mana yanjye muyobozi wanjye
murezi wanjye
صبرت على عذابك
SABARTU 'ALAA 'ADHAABIKA.
128.nihanganiye ibihano byawe
فكيف اصبر على فراقك؟
FA-KAYFA ASBIRU 'ALAA FIRAAQIKA.
129.bizaba bite kwihanganira kukureka
صبرت على حر نارك يوهبن WA-HABNII SABARTU 'ALAA HARRI NAARIKA.
130. mukunzi wanjye, nihanganiye ubukana (ubushyuhe)
bukabije bw’umuriro wawe
فكيف اصبر عن النظر الى كرامتك
FA-KAYFA ASBIRU ‘ANI-NAZARI ILAA KARAAMATIKA.
131.bizagenda bite, sinshoborq kureba ubutagatifu bwawe
عفوك يسكن فى النار ورجآئ يف ا ام ك AM KAYFA ASKUNU FI-N-NARI WA RAJAA’ I'AFWUKA.
132.cyangwa ni gute nzicara mu muriro no kwizera kwanjye
kubona imbabazi zawe
وموالي اقسم صادقا يعزتك ياسيد ب ف
FA-BI’-ZZATIKA YAA SAYYIDII WA MAWLAAYA UQSIMU
38 IDUWA YA KUMAYILI
SAADIQAN.
133. yewe muyobozi wanjye k’ubutagatifu bwawe ndahiye mu
kuri
ن اليك بين اهلها ناطقا الضج يلئن تركتن
ملين ضجيج اآلLA IN TARAKTANII NAATIQAN LA 'ADIJJANNA ILAYKA
BAYNA AHLIHA DAJIIJA-A-L-AAMILIINNA.
134. nuramuka uandetse nkavuga, kw’izina ry’Imana
nzakuvugiriza induru hagati y’abantu bawe, induru y’ubushake
والصرخن اليك صراخ المستصرخين WA-LA'ASRUKHANNA ILAYKA SUURAAKHA-L-
MUSTASRIKHIINA.
135.kwizina ry’Imana, nzakuririra amarira y’abasuzuguritse
والبكين عليك بكآء الفاقدين WA-LA-ABKIIYANNA 'ALAYKA BUKAA' ALFAAQIDIINA.
136.kwizina ry’Imana nzakuririra amarira y’ikiriyo cy’ababuze
ikintu
والنادينك اين كنت ياولي المؤمنين WALA UNAADIYANNAKA AYNA KUNTA YAA WALIIYA-
L-MU'MINIINA.
137.kw’izina ry’Imana nzaguhamagara urihe?yewe muyobozi
w’abemera
مال العارفين آيا غاية YAA GHAAYATA AAMAALI-L-‘AARIFIINA.
138.yewe wanyuma w’abashaka gutinya Imana
IDUWA YA KUMAYILI 39
ين يا غياث المستغيث YA GHIYAATHA-L-MUSTAGHIITHIINA.
139. yewe urokora abasaba kurokoka
يا حبيب قلوب الصادقين
YAA HABIIBA QULUUBI-S-SADIQIINA.
140.yewe mukunzi w’imitima y’abanyakuri
و يآ اله العالمين
WA-YAA-ILAAHA-L-'AALAMINA.
141.yewe nyagasani w’isi
وبحمدك يله إ افتراك سبحانك يآA-FA-TURAAKA SUBHAANAKA YAA ILAAHII WA-
BIHAMDIKA.
142.mukuri urasingizwa, yewe nyagasani wanjye no kubisingizo
byawe byiza
تسمع فيها صوت عبد مسلم سجن فيها
بمخالفته
TASMAU FIIHAA SAWTA' ABDIN MUSLIMIN SUJINA FIIHA
BI-MUKHALAFATIHI.
143.mo urumva ijwi ry’umuja w’umwemera, ufunzwe mo
kubera kwigomeka kwe
وذاق طعم عذابها بمعصيته
WA-DHAAQA TA’MA ‘ADHAABIHA BI-MA’SIYATIHI.
144.yasogongeye uburyohe bw’ibihano kubera ubukozi bw’ibibi
bwe
40 IDUWA YA KUMAYILI
وحبس بين اطباقها بجرمه وجريرته
WA-HUBISA BAYNA ATBAAQIHAA BI-JURMIHI WA
JARIIRATIHI.
145. yafunzwe hagati yawo kubera ibyaha bye no gukosa kwe
وهو يضج اليك ضجيج مؤمل لرحمتك
WA-HUWA YADIJJU ILAYKA DAJIJA MU AMMILIN LI-
RAHMATIKA.
146. nawe aravuza induru, induru y’utegereje ku mpuhwe zawe
ك ويناديك بلسان اهل توحيد WA YUNAADIIKA BI-LISAANI AHLI TAWHIIDIKA.
147.araguhamagara n’ururimi
بوبيتك ويتوسل اليك بر
WA-YATAWASSALU ILAYKA BI-RUBUUBIIYYATIKA.
148.arihana kuri wowe k’ubumana bwawe
العذاب يموالي فكيف يبقى ف ياYAA MAWLAAYA FA-KAYIFA YABQAA FI-L-ADHABI.
149. ewe muyobozi wanjye bizaba bite agume mu bihano
سلف من حلمك وهو يرجو ما
WA HUWA YARJUU MAA SALAFA MIN HILMIKA.
150. nawe ategereje kubabarirwa, ibyaha bye kubera impuhwe
zawe
IDUWA YA KUMAYILI 41
ام كيف تؤلمه النار
AM KAYFA TU'LIMUHU-N-NAARU.
151.cyangwa nigute azababazwa n’umuriro
متك وهو يامل فضلك ورح
WA-HUWA YA'MULU FADLAKA WA-RAHMATAKA.
152.nawe ategereje imbabazi zawe n’impuhwe zawe
وانت تسمع صوته لهيبها ام كيف يحرقه
وترى مكانه
AM KAYFA YUHRIQUHU LAHIIBUHAA WA-ANTA
TASMA’U SAWTAHU WA-TARAA MAKAANAHU.
153. cyangwa ni gute uzatwikwa n`ibishashara by’umuriro,
kandi wowe wumva ijwi rye unareba ahantu he
ام كيف يشتمل عليه زفيرها وانت تعلم
ضعفه AM KAYFA YASHTAMILU ‘ALAYHI ZAFIIRUHAA WA-
ANTA TA’ALAMU DA’AFAHU.
154.cyangwa nigute ibishashara byawo byamwirundikaho
kandi wowe uzi ubworohe bwe
ام كيف يتقلقل بين اطباقها وانت تعلم
صدقه AM KAYFA YATAQALQALU BAYINA ATBAAQIHAA WA
ANTA TA’LAMU SIDQAHU.
155.cyangwa ni gute agaragurika hagati y`umuriro kandi uzi
ukuri kwe
ام كيف تزجره زبانيتها وهو يناديك
42 IDUWA YA KUMAYILI
ياربه AM KAYFA TAZJURUHU ZABAANIYATUHAA WA HUWA
YUNAADIIKA YA RABBAHU.
156.cyangwa ni gute abuzwa n’umurinzi we (umurinzi
w’umuriro)kandi we aguhamagara yewe Mana
عتقه منها فتتركه يضلك ف م كيف يرجو ف ا
فيهاAM KAYIFA YARIJUU FADILAKA FII ‘ITIQIHI MINIHAA FA-
TATIRUKUHU FIHAA.
157.cyangwa ni gute atekereza (kubona)impuhwe zawe mu gihe
cyo kumurekera uburenganzira bwo kuva mu muriro,
wamurekeramo gusa?
بك وال المعروف من ما ذلك الظن هيهات
فضلك
HAYHAATA MAA DHAALIKA-Z-ANNU BIKA WALA-L-
MA'RUFU MIN FADLIKA.
158.ntibishoboka, kuko siko nkukeka, nta nubwo ariko umeze
kuko ufite impuhwe nyinshi.
ين من برك ما عاملت به الموحد وال مشبه ل
واحسانك WA LAA MUSHBIHUN LIMAA 'AAMALTA BIHI-L-
MUWAHIDIINA MIN BIRRIKA WA IHISAANIKA.
159.nta nubwo ari kimwe nibyo wakoreye abandi bagusingiza
bituruka n’inema zawe n’impuhwe zawe
IDUWA YA KUMAYILI 43
فباليقين اقطع FA-BIL-YAQIINI AQTA'U
160. ndemera k’ukuri
لوال ما حكمت به من تعذيب جاحديك LAW LAA MAA HAKAMTA BIHI MIN TA'DHIIBI
JAHIDIIKA.
161.iyo utaza kuba waremeje guhana abakwigomekaho
من اخلد معانديك وقضيت به WA QADAYTA BIHI MIN IKHLAADI MU’ANIDIIKA.
162.wanategetse guhanwa iteka, abazagusuzugura
لجعلت النار كلها بردا وسلماLA-JA'ALTA-N-NAARA KULUHAA BARDAN WA
SALAMAN.
163.wari kugira(gutegeka)umuriro wose kuba imbeho n’amahoro
ماقاحد فيها مقرا وال م وما كان ال WA MAA KAANA LI-AHADIN FIIHA MAQARRAN WALA
MUQAAMAA.
164. ntawari kuzagira(umuriro)aho kuba cyangwa indaro ye
سمآؤك أ لكنك تقدست LAAKINNAKA TAQADDASAT ASMAA-UKA.
165. mu kuri wowe amazina yawe ni amatagatifu
الجنة ن الكافرين من ها م اقسمت ان تمل
والناس اجمعين AQSAMTA AN TAMLA'AHA MINA-L-KAAFIRIINA MINA-L-
44 IDUWA YA KUMAYILI
JINNATI WA-N-NAASI AJMA’IINA.
166.warahiye ko uzabuzuza mo (mu muriro) abahakanyi mu
majini n’abantu bose
وان تخلد فيها المعاندين WA-AN TUKHALLIDA FIIHAAL-MU’AANIDINA.
167.no kugumishamo ubuzira herezo abaguhakana
قلت مبتدئا كاؤ وانت جل ثن WA ANTA JALLA THANAA UKA QULTA MUBTADI AN.
168.nawe ibisingizo byawe ni bitagatifu mu ntangiriro wari
waravuze
نعام متكرماوتطولت باال
WA TATAWWALTA BI-L-IN'AAMI MUTAKARRIMAN.
169.unanatanga byinshi byiza buri gihe
كان فاسقا ال افمن كان مؤمنا كمن
ن يستووA-FA-MAN KAANA –MU'-UMINAN KA-MAN KAANA
FAASIQAN LAA YASTAWUUNA.
170.ni gute umwemera w’ukuri ashobora kuba kumwe ninkozi
y’ibibi? ntibareshya
يسئلك بالقدرة الت أ ف يوسيد ياله
قدرتهاILAAHII WA-SAYYIDII FA-AS ALUKA BIL-QUDRATILLATII
QADDARTAHA.
171.Mana yange nyagasani wanjye ndagusaba kurugero
wangeneye
IDUWA YA KUMAYILI 45
وحكمتها حتمتها ية الت وبالقضي WA-BI-L-QADIIYYATI-LATII HATAMTAHAA.
172.ku itegeko ariryo wahitishije no kuritegeka
وغلبت من عليه اجريتهاWA GHALABTA MAN ‘ALAYHI AJRAYTAHAA.
173. Wanatsinze uwo utegeka
هذه يلليلة و ف هذه ا يف يان تهب ل
الساعة AN TAHABA LII FII HADHIHI-L-LAYLATI WA FIHADHIHI-
S-SA’ATI.
174. ko umpa muri iri joro niki gihe
ه ت نب ذ أ ب ن كل جرم اجرمته وكل ذ KULLA JURMIN AJRAMTUHU WA- KULLA DHANBIN
ADHNABTUHU.
175. Buri kosa nakosheje,na buri cyaha nakoze
وكل قبيح اسررته و كل جهل عملته
WA-KULLA QABIIHIN ASRARTUHU WA-KULLA JAHLIN
'AMILTUHU.
176.na buri kibi nahishe,na buri bugoryi nakoze
كتمته او اعلنته اخفيته او اظهرته KATAMTUHU AW A’LANTUHU AKHFAYTUHU AW
AZHARTUHU.
177.ubwo nahishe cyangwa neruye, ubwo nacecetse cyangwa
navuze
46 IDUWA YA KUMAYILI
وكل سيئة امرت باثباتها الكرام
الكاتبين
WA-KULLA SAYYI ATIN AMARTA BI-ITHBAATIHAA-L-
KIRAMA-L-KAATIBIINA.
178.na buri mabi wategetse kuyandika ba malayika batagatifu
يم بحفظ ما يكون من الذين وكلته
AL-LADHINA WAKKALTAHUM BI-HIFZI MAA YAKUUNU
MINNI.
179.aribo washyizeho kumenya ibyanjye byose
يهودا علي مع جوارح وجعلتهم ش WA JA’ALTAHUM SHUHUDAN ‘ALAYYA
MA’AJAWAARIHII.
180.wanabagize kuba abahamya banjye n’ingingo (z’umubiri
wange)
وكنت انت الرقيب علي من ورآئهم WA-KUNTA ANTA-R-RAQIIBA ‘ALAYYA MIN WARAA
IHIM.
181. Na we( mana)warabagenzuraga kuri nge
لما خفي عنهم والشاهد WA-SH-SHAAHIDA LIMAA KHAFIYA ‘ANHUM.
182.no kuba umuhamya kubyabihishe kuri njye
، وبفضلك سترته وبرحمتك اخفيته WA-BI-RAHMATIKA AKHFAYTAHU WA-BI-FADLIKA
SATARTAHU.
183. No kumpuhwe zawe wara bihishe no kuneza zawe
IDUWA YA KUMAYILI 47
waracecetse
من كل خير انزلته يوان توفر حظ WA-AN-TUWAFFIRA HAZZII MIN KULLI KHAIRIN
ANZALTAHU.
184. Nta nubwo wanyibagirwaga mu migisha
wamanuraga[umanura]
ر نشرته او احسان فضلته او ب AW IHSAANIN FADDALTAHU AW BIRRIN NASHARTAHU.
185. Cg inema wangeneye, cg ibyiza wa nkwije
أ و ذنب تغفره او خط ه ا ط س ب ت او رزق
تستره AW RIZQIN TABSITTUHU AW DHANBIN TAGHFIRUHU
AW KHATA’IN TASTURUHU.
186. cyangwa amafunguro utanga cg ibyaha ubabarira cg
kunyerera uhishira
يوسيد يب يارب يارب يااله يار
YAA RABBI YAA RABBI YAA RABBI YAA ILAAHII WA-
SAYYIDII.
187. Yewe Mana ,yewe Mana ,yewe Mana ,yewe Nyagasani
wanjye na mutware wanjye
يت ناصي يا من بيده يوموالي ومالك رق
WA MAULAYA WA MALIKA RIQQI YA MAN BIYADIHI
NASYATI.
188. Yewe databuja, na muyobozi w`ubugingo bwanjye, uzi
ibingirira akamaro
48 IDUWA YA KUMAYILI
يومسكنت يياعليما بضر
YAA ‘ALIMAN BI-DURRI WA-MASKANATII.
189. Yewe wowe uzi ibingirira nabi n,ibingirira neza
يوفاقت يياخبيرا بفقر
YAA KHABIIRAN BI-FAQRII WA-FAAQATII
190.yewe wowe uzi ubukene bwange n’ibibazo byanjye binini
سئلك بحقك وقدسك أ يارب يارب يارب
YAARABBI YAA RABBI YAA RABBI AS ALUKA BIHAQQIKA
WA QUDSIKA.
191. Yewe Mana, yewe Mana, yewe Mana ndagusaba mukuri
kwawe n’ubutagatifu bwawe
واعظم صفاتك واسمآئك
WA-AZAMI SIFAATIKA WA-ASMAA IKA.
192. n’ubutagatifu bw’ibisingizo byawe n’amazina yawe
من الليل والنهار يجعل اوقات ن ت أ
ك معمورة بذكر
AN TAJ’ALA AWQAATII MINA-L-LAYLI WA-N-NAHAARI
BI-DHIKRIKA MA’MUURAA
193. ugire igihe cyanjye cyose ijoro n’amanywa ku kwibuka
bizira iherezo
وبخدمتك موصولة
WA-BI-KHIDMATIKA MAWSULATAN.
194. No kugukorera bizira iherezo
IDUWA YA KUMAYILI 49
ةعندك مقبول يمال واع
WA-A’MAALII ‘INDAKA MAQBUULATAN.
195. n’ibikorwa byanjye imbere yawe muburyo bwo kwemerwa
كلها وردا يواوراد يحتى تكون اعمال
واحدا
HATAA TAKUUNA A'MAALII WA-AWRAADII KULLUHAA
WIRDAN WAAHIDAN.
196. Kugeza ibikorwa byange n’imigirire yange byose bibe ikintu
kimwe
خدمتك سرمدا يف يوحال
WAA-HAALII FII KHIDMATIKA SARMADAN.
197.ni igihe cyanjye kibe icyo kugukorera iminsi yose
ييا من عليه معول يد ياسي
YAA SAYYIDII YAA MAN 'ALYHII MU'AWWALII.
198.ewe mana yanjye wowe ugushaka kwanjye kuri hejuru yawe
ين اليه شكوت احوال يا م YAA MAN ILAYHI SHAKAWTU AHWAALII.
199.ewe wowe ibibazo byange mbiregera
يو على خدمتك جوارح يارب يارب يارب ق YAA RABBI YAA RABBI YAA RABBI QAWWI ‘ALAA
KHIDMATIKA JAWAARIHI.
200.ewe Mana, ewe Mana, ewe Mana, shyira imbaraga mu bice
by’umubiri wanjye kugirango ngukorere
50 IDUWA YA KUMAYILI
يح ن واشدد على العزيمة جواWA-SHDUD 'ALAA-AZIIMATI JAWAANIHI.
201.roho yanjye yihe ubushake bwinshi
خشيتك يو هب لي الجد ف
WA-HAB LIYAL-JIDDA FII KHASHIYATIKA.
202. Umpe imbaraga mu kugutinya
االتصال بخدمتك يوالدوام ف WA-D-DAWAAMA FI-L-ITTISAALI BI-KHIDMATIKA.
203. mbe iteka ugukorera
دين السابقين ميا يحتى اسرح اليك ف HATTAA ASRAHA ILAYKA FII MAYAADIINI-S-
SAABIQIINA.
204.kugeza ngeze iwawe ndushanwa hamwe n`abarushanwa
المبادرين يواسرع اليك ف
WA-USRI'A ILAYKA FI-L-MUBAADIRIINA.
205. nirukire iwawe imbere imbere
المشتاقين يربك ف شتاق الى ق أ و WA-SHTAAQA ILAA QURBIKA FI-L-MUSHTAAQINA.
206.ndashaka kukwikundwishwaho cyane hamwe n`abagukunda
وادنو منك دنو المخلصين WA-ADNUWA MINKA DUNUWWAL MUKHLISIINA.
207. No kukwegera hafi hamwe n’abafite ukwihangana
IDUWA YA KUMAYILI 51
واخافك مخافة الموقنين
WA-AKHAAFAKA MAKHAAFATA-L MUUQINIINA.
208.no kugutinya ku bwoba bw’abafite ukuri
جوارك مع المؤمنين يواجتمع ف WA-AJITAMI’A FI JAWAARIKA MA’A-L-MU’MINIINA.
209. No kwiyegereza hafi yawe hamwe n’abemera
بسوء فارده ياللهم ومن ارادن AL-LAAHUMMA WA-MAN ARAADANI BI-SU'IN
FA'ARIDHU.
210. ewe Mana, uwo ariwe wese untekerereza ikibi musubize
ububi bwe
فكده يومن كادن WA-MAN KAADANII FAKID HU.
211.nungirira ishyari umundinde
من احسن عبيدك نصيبا عندك يواجعلن WA-J'ALNII MIN AHSANI ABIIDIKA NASIIBAN INDAKA.
212. ungire mu baja bawe bafite umugisha mwiza kuri wowe
واقربهم منزلة منك WA-AQRABIHIM MANZILATAN MINKA.
213.kandi bari hafi cyane n’urwego rwawe
واخصهم زلفة لديك WA-AKHASSIHIM ZULFATAN LADAYKA.
214.bashyizwe cyane imbere yawe
52 IDUWA YA KUMAYILI
فانه ال ينال ذلك اال بفضلك FA-INNAHU LAA YUNAALU DHAALIKA ILLAA BI-
FADLIKA.
215. Nta wagera kuribyo uretse ku mpuhwe zawe
بجودك يوجدل WA-JUD LII BI-JUUDIKA.
216. unangirire byiza ku mpuhwe zawe
واعطف علي بمجدك WA-A'TIF 'ALAYYA BI-MAJDIKA.
217. unangirire impuhwe kubutagatifu bwawe
بذكرك يبرحمتك واجعل لسان يواحفظن
لهجاWA-HFAZNII BI-RAHMATIKA WA-J’AL LISAANII BI-
DHIKRIKA LAHIJAA.
218.unampishire ku mpuhwe zawe, unangirire ururimi rwanjye
kukwibuka mu kukuvuga no kugusingiza
بحبك متيما يوقلب WA-QALBII BI-HUBBIKA MUTAYYAMAA.
219. n’umutima wanjye ugukunde kubushake
ومن علي بحسن اجابتك WA-MUNNA 'ALAYYA BI-HUSNI IJAABATIKA.
220.umpe inema yo kukwitaba kwiza
IDUWA YA KUMAYILI 53
يعثرت يواقلن
WA-AQLINII 'ATHRATII.
221.umbabarire ibyaha byanjye
يواغفر زلت WA-GHFIRLII ZALLATII.
222. unambabarire ibibi byanjye
فانك قضيت على عبادك بعبادتك FA-INNAKA QADAYTA ‘ALAA ‘IBAADIKA BI-
‘IBAADATIKA.
223.mukuri wowe wategetse abaja bawe ko bagusenga
وامرتهم بدعآئك وضمنت لهم االجابة WA-AMARTAHUM BI-DU'AA IKA WA-DAMINTA
LAHUMU-L-IJAABATA.
224.wanabategetse kugusaba, ubasezeranya ibisubizo
يت وجه ب فاليك يارب نص FA-ILAYKA YAA RABBI NASABTU WAJHII.
225. Kuri wowe ewe Mana mpashyize uburanga bwanjye
ييارب مددت يد واليك WA-ILAYKA YAA RABBI MADADTU YADII.
226. Kuri wowe ewe Mana ndambuye amaboko yanjye
يدعآئ يفبعزتك استجب ل FA-BI'IZZATIKA-STAJIB LII DU'AII.
227. k’ubutagatifu bwawe nyemerera ubusabe bwanjye
54 IDUWA YA KUMAYILI
و ال تقطع من فضلك رجآئى ي منا يوبلغن WA-BALLGHINII MUNAAYA WA-LAA TAQTA'MIN
FADLIKA RAJAA I.
228. Unangereze ibyifuzo byange kandi ntungabanyirize
amizero yanjye ku nema zawe
ين واالنس من اعدآئ شر الج يواكفن
WA-KFINII SHARRA-L-JINNI WA-L-INSI MIN A'DAA I.
229.unankinge ububi bw’amajini n’abantu mu banzi banjye
يا سريع الرضا اغفر لمن ال يملك اال
الدعآء YAA SARII'A –R-RIDAA IGHFIR LIMAN LA YAMLIKU ILLA-
DU'AA A.
230. ewe wihutira kubabarira, mubabarire udafite icyo ashoboye
uretse(iduwa)ubusabe
شآء فانك فعال لما ت
FA-INNAKA FA'AALUN LIMAA TASHAAU.
231.mukuri wowe kucyo ushaka ugikora mu mwanya muto
شفآء وطاعته دوآء وذكره يا من اسمه
ى غنYAA MANI-SMUHU DAWAA UN WA DHIKRUHU SHIFAA
‘UN WA-TA’ATUHU GHINAN.
232. ewe wowe izina ryawe ari umuti no kukuvuga n’igihozo no
kugutinya n’ubukire
IDUWA YA KUMAYILI 55
ارحم من راس ماله الرجآء وسلحه البكآء
IRHAM MAN RA'SU MAALIHI-R-RAJAAU WASILAAHUHU-
L-BUKAA’U.
233. Mubabarire udafite igishoro na gito uretse kukwizera,
n’intwaro ye n’ukurira
ابغ النعم يا دافع النقم يا س
YAA SAABIGHA-N-NI'AMI YAA DAAFI AN-NIQAMI.
234. Ewe mukwiza inema, wowe ubuza ibibi
الظلم ينور المستوحشين ف يا
YA NUURA-L-MUSTAWHISHIINA FIIZ-ZULAMI.
235. Ewe rumuri, ruhumuriza abanyabwoba mu mwijima
يا عالما ال يعلم
YAA 'ALIMAN LAA YU'ALLAMU.
236. Ewe mumenyi wa byose, utigishwa
صل على محمد وال محمد SALLI 'ALAA MUHAMMADIN WA-AALI MUHAMMADIN.
237. sakaza amahoro n’imugisha kuri Muhammad n’abo kwa
Muhammad (abiwe)
مآ انت اهله يب وافعل WA-F'AL BII MAA ANTA AHLUH.
238.unangirire yayandi wowe ubona ko ari meza
وصلى هللا على رسوله له آالئمة الميامين من وا
56 IDUWA YA KUMAYILI
.تسليما كثيرا وسلم
WA-SAL LAA-LAAHU ‘ALAA RASUULIHI
WA-L-A ‘IMMATLI-L-MAYAAMIINA MIN AALIHI
WA-SALLAMA TASLIIMAN KATHIIRAA.
239. Amahoro n’imigisha, bisakare
ku ntumwa yayo n'aba imamu
b'ukuri bo m'urugo rw'intumwa
`( ahalul-bayit ), banagire amahoro meza menshi.