kuriero internaciona - idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · kuriero...

32
Nº 4 Oktobro - Decembro 2006 KURIERO INTERNACIONA Redaktero: Jean Martignon Imprimita en Europa 1

Upload: others

Post on 07-Mar-2021

5 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Nº 4 Oktobro - Decembro 2006

KURIEROINTERNACIONA

Redaktero: Jean Martignon

Imprimita en Europa

1

Page 2: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006

REDAKTERO: Jean Martignon12,rue Maurice Utrillo, F-91600 Savigny sur Orge, Francia - Francee-adresi : [email protected]

[email protected]

KURIERO INTERNACIONA publikigesas ye singla trimestro e la yarala abono esas po 10 euri. Publikigita kun la afabla helpo da : Editerio Krayono - Fernando Tejón, Ponferrada (Hispania), [email protected]

L'Ido respondas la advoko di mondo qua perdis sua centro, la koncio di lua spiritalakonekteso, e l'etikala valoraji di personala diciplino e sociala responsiveso.

Karl Schlotterbeck

VORTO DAL REDAKTERO

Nia preferata linguo esas artificala idiomo alternativa. Nome, ol esas alternativa a la granda kultur-lingui e, precipue, alternativa a la Angla parol-maniero. Ico povas indikar ke alternativa feldi a la establisita savo-domeni povas bone konformesar ad ol o fitar kun ol. Ni pensez unesme pri ekologio qua ne ja tre grande egardesas da la oficala ciencisti e dal autoritatozi. Ma esas anke savo-domeni alternativa qui povas esar facinanta. On ja pensas pri la Exter-terani e lia NIFO-i (Ne-Identigita Fluganta Objekti), ma se ica temaro esas extreme interesanta, ni havas tro poka informaji e dokumenti pri oli por traktar detaloze e relative sekure ica aludita temo. La situeso esas diferanta koncerne la alternativa arkeologio, nam hike parolesas pri teorii qui apogesas sur konkreta fakti trovebla e kontrolebla en misterioza ruinaji. Exemple la restaji di Mohenjo Daro en la Indus-valo, nome on deskovris ruini di astonanta urbo, existinta cirkum 5000 yari ante nun , neta, bone organizita kun ortangula stradi, komfortoza domi provizita per quaze moderna kloaki e balno-kuvi di, evidente, tre prosperoza habiteyaro. Maxim interesiva esis la fakto ke onu ne trovis diferi inter povri e richi, nam omna domi semblis havar la sama sociala nivelo. Anke onu ne trovis palaci nek templi. Do, la socialista utopio lore ed ibe realigesis, kad ? Dum ke niatempe

2

Page 3: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

on probis dessucesoze establisar ico ; 5000 yari ante nun, segun semblo, en la Indiala subkontinento homi realigis ulo tre similesanta la komunista revo. Segun semblo, kompreneble, nam onu indijas moyeni por verifikar ita supozo. La lora homi havis skribo-arto, quan ,on til nun, ne sucesis dechifrar. Ma, to quo esas vere astonanta e tre pensigiva esas la fakto ke on trovis kadavri ,en nekustumala pozeso, qui pensigas pri subita atako mortiganta per nur un frapo multega homi. To quo esas mem plu stranja esas la konstato ke on remarkis tre forta radioaktiveso en la regiono, l'urbo e che la dicita kadavri, quaze atomala explozo eventabus italoke. La ortodoxa ciencisti e ciencala exploranti preferas tacar opoze ad ita nekomprenebla fakti. La specalisti adepti di alternativa koncepti ed arkeologio aceptas la ideo ke povis eventar atomala explozo, mem plura yarmili ante nun, e probas komprenar lo trovita sen prejudiki.On povas ya lektar en la Santa Skriburi dil Hinduismo texti en la Sanskrita titulizita le " Veda " qui aludas pri misterioza fluganta objekti, nomizita " vimana "-i, pilotita da deatra enti e qui esas apta kombatar per lansar projektili o radii, di qui la efekto tre surprizante similesas exakte olta di atomala bombardo. Kad Mohenjo Daro destruktesis plura mili de yari ante nun per atomala armi ? Omno povas supozigar lo. Ma ico nule konformesas a nia ciencala teorio di lineatra progreso qua ignoras la existo di posibla cikli de destrukti e rikomenci, dum ke la Indiana kosmogonio kontenas ica doktrino quaze kom dogmato. Ed esas multa simila stranja loki en la mondo : en la dezerto di Gobi, en Arizona e mem en Skotia.

Me opinionas ke en nia alternativa linguo, on povus bone aludar tala alternativa temi, do en ica numero me publikigas artikli carelate. Me esperas ke oli plezos a la lekteri ed instigos li, forsan, pensar altramaniere.

Sincere via. JM :::- :::

IDO-VIVO

TRAURO

Ni saveskis recente la transmondesko di Clara Kreis-Schneeberger eventinta ye la 29ma di marto 2007 en Suisia. El evis 99 yari e naskabis ye la 20ma di novembro 1907.

Elu anke esis la filiino di pioniro di nia movado. Nia tota movado trauras pro la perdo di olim aktiva ed entuziasmoza Idistino. Ni prezentas nia kondolo a lua familio.

3

Page 4: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

VORTI DI LEKTERO PRI «KURIERO INTERNACIONA»

NUMERO 2 / 2006

Me joyis pri la itere tre bona ed interesiva numero di KI, qua atingis me recente (regretinde tardigita, ma la redaktero explikis la kauzi e quale il volas atingar iter la samtempeso dil aparo e dil dato).

La konteno, quale che omna numeri dil revuo, esas diversspeca e de alta kulturala nivelo e la revuo anke kontenas artikli koncernante la vivo e la problemi dil Idomovemento e dil Uniono por la Linguo Internaciona (IDO), la ULI.

Por Germani certe tre interesiva esas l'artiklo «Ka Nacionalismo ?», en qua l'autoro JM komparas historiale la Franca e la Germana nacionalismo en maniero interesiva. Fakte la Franca nacionalismo generale esas sana patriotismo, quankam certe anke en Francia existas nacionalisti en la mala senco dil vorto. Ma vere la Germana nacionalismo, qua esas konektita kun du mondomiliti e trovis su en extrema formo en la Hitlerista fashismo en amas-ocido ed asasino de milioni e plusa milioni de judi, Poloni, homi sovietala e plusa milioni de homi di diversa nacioni Europana, inter li Franci ed anke Germani qui esis kontre la fashismo od esis judi o korpale e mentale maladi. La konsequo di lo esas ke depos la duesma mondomilito la vorto nacionalismo en Germania esas vortacho, vorto quan l'amaso dil Germani evitas. Tamen en la Germana historio anke esis patrioti e prezente la vorto patriotismo itere esas aktuala ed uzesas quale forsan en Francia en sana senco la vorto nacionalismo. Omnakaze ca artiklo da Jean Martignon esas extraordinare interesiva.

Sur la pagini quin Jean Martignon konsakras a problemi dil Ido-movemento, il parte okupas su pri James Chandler, qua ya livis nia movemento. Il facas co en sua konocata kritika maniero. Interesiva esas la letro da J. Chandler a la prezidanto dil ULI, qua kritikale ed objektale deskriptas la nuna situeso dil ULI. Chandler expresas sua decepteso pro la pasiveso dil nuna prezidanto. Advere la konstato di Chandler, ke «inter la Dkani on ne trovas aktiva idisti ecepte Frank Kasper» surprizis me. Posible ca judiko esas influigita da personala relati inter Chandler e Kasper. Ka ne un di la «meriti» di F.K. esas la nuna situeso dil ULI ? Ka ne il facis omno por sekurigar la faligo dil lora aktive aganta prezidanto e la elekto dil nuna prezidanto ? E quon Kasper facas nun por chanjar la situeso dil ULI , por aktivigar la DK e por finigar la Krizo ? Recente me skribis e-letro a la membri dil DK per «uli-ido» kun propozi por la aktivigo dil DK. Til nun nur un olda komitatano respondis. Ka l'altra komitatani anke skribos, quon li opinionas o ka on duras dormar ? Omnakaze la kritiki di Chandler esas justa, ma sua propra rolo en la movemento esas ne tote klara. Certe lu havas meriti por ganar la interreto por ni (e kun lu anke F. Kasper), ma quon il facis por fortigar la movemento e por difuzar la linguo ? Kad il ne plu multe volis «plubonigar» to quo funcionas nun preske dum cent yari.

Me dezirus a me ankore plu multa artikli koncerne nia linguo e nia movemento en nia revui. En KI esas bona komenco ed anke en «ADAVANE».

Günter Anton

4

Page 5: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

PRI KOSHMAROLektinte la supra artiklo qua aludas Frank Kasper, me rimemoris koshmaro

(mala sonjo) quan me havis recente. En ita koshmaro me vidis Frank Kasper kom infernala militisto e qua nominesas da Satano kom generalo di la legiono dil «Tizoni dil Inferno». Pose, me vidis olda sorcistini nigre vestizita e surhavante pintizita chapeli, qui admiris sur la muro di kaverno granda portreti di Frank Kasper di qua eli esis la admirantini. Eli aprobis joyoze ica nomino e kisis lua portreti. Lore, aparis la nova generalo dil Tizoni dil Inferno. Il cirkondesis per belega diverskolora flami qui esis terorigiva. Il regardis me kun pavoriganta okuli e lore, por salvesar de lua iraco me pregis ardoroze Santa Mikhael qua esas la arkianjelo patrono dil cielala legioni. Santa Mikhael brandisis espado e sinkis ol aden la korpo dil generalo. Lore, ica falis e desaparis poslasante multa griza ed odorachanta fumuro. Me vekis. Quale ja skribite ico esis nur koshmaro e, quale omna sonji, ol esis tote neracionoza. Me ne audacas pensar ke ol relatas irgamaniere a la realeso, nam me ne kredas ke en la vera vivo la aludita sioro esus apta divenor generalo en irga armeo.

Pos skribir mesajo pri Frank Kasper e Satano, me memoris ke, kelka yari ante nun, me redaktabis artikleto pri la inferno publikigita che idostab ed idolisto. Yen ol :

Til nun me kredis ke la tradicionala transmiso pri la inferno esis nur rakonto kreata dal Eklezio por timigar la homi e guvernar li plu facile. Or recente me kompris libro di qua la titulo esas en la Angla : Riborn in the West (Le Rinaskinta en Ocidento). Ica libro traktas pri la temo dil "tulku"-i, nome la homi Tibetana qui atingis preske la nivelo di Buddho e renuncas la «nirvana» por durigar helpar la vivanta enti. Kelka "tulku"-i nun rinaskis en Ocidento por preparar la difuzo dil "Dharma" (Buddhista religio) en Ocidento.

La autoro di ca libro ne volis kredar la realeso dil inferno til ke el renkontris D-ro Margot Grey granda psikoterapiisto (*) en famoza Londonana hospitalo. Ica famozino naracis ad el NDE (Near Death Experience) di sua kuracati. Kelka homi inter li parolis pri cielala vizioni, ma altri havis infernala experienci. Precipue li vidis flami, iracoza demoni,flaris sulfuroza odori ed audis senespera klami e krii. Una ek ica personi qua salvesis ye lasta instanto ne povis komprenar la motivo di tala severa judicio kontre el. La psikoterapiistino helpis el ed eli deskovris ke ica muliero abandonata da sua spozulo por plu yuna homino havis granda celita iraco kontre sua trahizinta spozulo. Danke la psikoterapistiino el sucesis extirpar ica sentimento. La "lama"-i asertas ke nia sentimenti kreas la medio en qua ni rinaskas. La iraco kreas infernala mentala universo. Timigante !!! Tamen, segun la Buddhismo la inferno ne esas eterna e pose sequas nova altra vivo. Espereble la "lama"-i esas justa, nam la Kristana inferno por eterneso esas hororiganta e senesperiganta. Preferinde, talakaze, esus ya plu bona ke esus la nihilo pos morto.

5

Page 6: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Ka la anciena religii havis psikala savo quan ni perdis pose? Ka la transmisi pri cielo ed inferno esas justa o nur rakonti por pavorigar la homi ed obediigar li ? Ni omni savos lo, kande esos tro tarda. Espereble la Idisti ne iros ad inferno, quankam la disputi en olima tempi kreis atmosfero infernala en nia movadeto. La libro esas tante bone informita e serioza ke ol impresas profunde la lekteri.

Por la homi qui prizas lektar kelkete pri pavoriganta hororaji e qui savas la Angla, me konsilas komprar la libro : Riborn in the West redaktita da Vicki Mackenzie.

[Esperinde Frank Kasper ne esas Espista diablo ekirinta la inferno por tormentar la Idisti, ma me havas dubi carelate.]

LA MISTERIOZA PETRI DI ICA EN PERU

(Ka traci di desaparinta civilizo ?)

D-ro Javier Cabrera posedis privata muzeo en la vilajo Ica, jacanta norde di la famoza planajo di Nazca. La unesma stranjajo dil petri di Ica esas konstatebla ja en la loko ube ita petri trovesis. Nome per venar de la maro , od alongirar la Peruana litoro, kande onu vidas la " Andi-Kandeliero ", onu sequez la direciono quan lu indikas vers la famoza linei di Nazca e pose onu superflugos Ica, urbeto jacanta ye 360 kilometri sude de Lima. Ita regiono esas dezertatra ed ol esas inter le maxim anciena di nia globo. En ol videblesas grandanombra petrigita restaji de animali emersanta ye la sulo-surfaco.

La subterajo kontenas multa " Inka "-ala e " pre-Inka "-ala tombi. Olim esis ibe importanta kolektaji de anciena petri graburizita quan onu nomizas " gliptoliti* ".

D-ro Cabrera opinionis ke ica petri reprezentas la grabita historio di tre evolucioninta civilizuro habitinta nia planeto tre longatempe ante nun. En lua kolekturo esas graburi di organi-transplantaco, sango-transvarsi, di homi amansanta dinosaurii, e di tre evolucioninta teknologio, quale exemple teleskopi. Multanombra graburi montras la Tero quale ol povis videsar de la supra spaco, plu kam dek-e-tri milion yari ante nun !

6

Page 7: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

La dicita petri esus ulaspeca biblioteko tre des-simpla quan konjekteble desaparinta civilizuro poslasis. Lu pasis la triadek lasta yari di sua vivo per probar dechifrar ica graburi. Esas mencioninda ke doktoro Cabrera posedeskis la unesma petro kande amiko donis a lu una de oli kom moblo-ornamento okazione di lua aniversario. Lore, il memoris ke lua patro havis mikra petro stranje grabita, quan lua familiani trovabis en sua agro, dum la yari 1930, ma ica objekto esis desaparinta depos ja longa tempo. Anciena Hispana kroniki mencionis simila petri qui esabis deskovrata en antiqua tombi e, qui, pose sendesabis ad Hispania. Ico posibligas datizar oli quik de la tempo dil Hispana konquesto. Segun semblo graburizita petri nigra duktesabus ad Hispania dal unesma " conquistador "-i di Peru en la XVIma yarcento, plu tarde altra petri emersabus en 1908, ed itere, kelka petri konjekteble esabus vendita quik de 1961. Ma pro ke ni savas nulo pri oli, ni preferas ne egardar ica fakto. La unesma petri kolektesis ye la komenco dil yari 1960 da Carlos e Pablo Soldi. Dum yari, li demandos oficale, plurafoye, ke lia petri examinesez da profesionani asertita kom kompetenta. Tote vane. Pose, en 1966, arkitekto, Santiago Agurto Calvo, qua anke kolektabis multanombra petri depos plura yari, exkavis tombi en Ocucaje. Il trovis lore kelka specimeni de petri en " pre-Inka "-ala tombi. Unesmafoye la origino di ca petri povis autentikigesar, per interkonsento kun la oficala arkeologiistaro. Ma ico ne esis suficanta por interesar la arkeologiisti. Do, la oficala historio dil Ica-petri komencas en 1966. Okazione di lua aniversario, D-ro Javier Cabrera Darquea, mediko e profesoro pri biologio recevis kom donaco da rurano di Ocucaje, mikra petro, kom moblo-ornamento, sur qua grabesis fisho. Ica senimporta donaceto esis modifikonta la sucedo di lua vivo. Nome, la biologiisto kredas rikonocar sur desegnuro animalala speco desaparinta depos milioni de yari. Kuriozigita, lu lore divenos la unesma kliento dil konjektata falsigero e lu komencos krear sua kolekturo por amasigar til plu kam 15 000 petri, komencante de la dimensiono di tomato til kelka de li qui pezas plu kam 500 kilogrami ye plu kam un metro e triadek centimetri de diametro. Quik de ta tempo, il ne cesos kolektar ica nekomparebla heredajo dil pasinto ed esforcos dechifrar ol.

(En la sequanta parto del texto, on raportas quale la Peruana autoritatozi senkreditigas la petri ed akuzas lia trovanti esar falsigeri en la skopo evitar a lia nacionala patrimonio fato simila ad olta dil antiquaji di Egiptia qui spoliesis grandaquante per furtado).

La biblioteko ek petri di D-ro Cabrera organizesas segun temi. Ici inkluzas la rasi di nia planeto, la anciena animali e la desaparinta kontinenti, same kam la konoco di violentoza kataklismo. Ita civilizuro supere evolucioninta,

7

Page 8: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

quan s-ro Cabrera atribuis a la Homo dil gliptolitala* tempo, posedis des-simpla teknologio posibligante preparar medikala operaci, tale la transplantaco dil cerebro, e metodi por evitar la organ-repulso quin la moderna medicino apene uzeskas. Ibe on vidas la apartigo e la extrakto de celulala materiaro venanta de la placento di gravida muliero e lua introdukto en transplantacita kuracato en la skopo eliminar organ-repulso. Esas deskripto di akusho per cezarala operaco qua agesas sub akupunturo olqua uzesas kom ulaspeca anestezio.

Quar petri montras la mi-sferi di la Tero, vidigante desaparinta kontinenti, quale Atlantida, Mu e Lemuria, olqui nun esas parto di nia kolektiva miti. Platon parolis pri la desaparinta kontinento Atlantida, same kam Tibetana texto ed altra Orientala raporti. Erste recente ciencisti admisis la teorio di la kontinenti-driftado, segun qua le Amerika, Azia ed Afrika aspektis tre diferante de lia nuna figuro. Ita petri, enterigita dum nekalkulebla yarcenti, deskriptas exakte la formo di nia mondo milioni de yari ante nun. La autoro e ciencala explorero James Churchward

trovis Tibetana sakra tabeleto qua montras " du nekonocata kontinenti " ambalatere di nuna Amerika, to quo konfirmas la teorio pri la anciena kontinenti. Graburizita petro deskovresis plu tarde en Mexikana Yukatan da William Niven. Lu deskriptas neexplikata figuro de ter-amasi, en la du oceani, Atlantika e Pacifika. Danke la helpo da geologiisti, s-ro Cabrera probis interpretar la mapi. Per apogar su sur projektaji che komputili, il konfirmis ke la silueti dil ter-amasi quin onu vidis esis juste olti quin on povis rikonstruktar geologiale por la planeto Tero, ye dek-e-tri milion yari ante nun. S-ro Cabrera kredis savar ke la vivo existis sur fora planeti e galaxii, e ke ica homi havis teknikala instrumenti e mashini tre evolucionita qui posibligis a li voyajar en la kosmala spaco sen konsumar karburajo quale ni agas nun.

Grandanombra petri montras desegnuri quin onu vidas sur la planaji di Nazca. Dro Cabrera interpretis ico kom anciena " kosmospacala aerportuo " di qua la existo-sustenilo esis la explotado dil elektromagnetala energio necesa a la propulso dil kosmospacala vehili.

(...) Pro ke ica anciena civilizurani preparis lia departo de la Tero, li selektis kom destino-loko planeto dil sistemo apartenanta a la stelala amaso di la Pleyadi, quin li bone konocis. Nome, ol esis lia originala planeto.

(...) La departo de la Tero eventabus en la portuo di Nazca - anciena kretoza planajo qua konocesas kom la "pampa". Ita regiono plenigesas per centi de linei qui similesas treki e quin on povas vere vidar nur de la cielo. Segun Cabrera, ita linei esas reprezentanta matrico energiala ed elektrala

8

Page 9: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

feldo qui, amba, reprezentesas simbolatre en la peizajo, quale la cerealala cirkli (crop circles) moderna.

(...) Per plu kam 15 000 konocata petri e la teorii pri la exterterana inteligenteso, pluduras la kontroverso koncernanta la Ica-petri. Ica enigmato tante komplete deskonkordas kun la aceptata historio oficala ke D-ro Cabrera havis, til lua morto, granda desfacilaji por egardesar serioze. Segun la Peruana guvernerio ico esas afero qua, oficale, cesis exploresar. Ma la lokala farmisti pluduras prosperigar lia komerco pri graburizita petri trovata en la Peruana dezerto. Ed ica komerco ne esas balde finonta e divenonta sen importo.

Segun artiklo publikigita en la revuo LES ARCHIVES DU SAVOIR PERDU (LA ARKIVI DIL SAVO PERDITA)

Noto : Advere la supozi da D-ro Cabrera esis tote extravaganta e ne plus havis traiti ciencala. Ma, on darfas revar. Ed, omnakaze, esas vera misterio quan la oficale aceptita cienco refuzas egardar. Pro ica ignoro dal agnoskata ciencozi, lore omna supozi divenas posibla. La homala mento bezonas miti e legendi quin la nuna tro racionoza mondo ne permisas tolerar. Lore, per omna moyeni, la homala mento serchas expresar ica bezono. Ed ico produktas ofte tote extravaganta teorii kom reakto a la tro streta ortodoxeso racionoza. Ma, tamen, on povas dicar, koncerne la Ica-petri, ke esas misterio quan esus plu bona explorar serioze (mem se ico devus subversar la til nun valida teorii) kam abandonar ol a la revaji di sharlatani.

MISTERIO DIL ANCIENA KRONIKI INDIANA

Ne existas evidentaji de anciena teknologii Indiana pri fluganta mashini. Tamen la referi ad anciena fluganta mashini esas tre grandanombra en la anciena texti Indiana. Plura raporti deskriptas lia utiligo kom milit-armo.

La plu granda nombro de ta skriburi venas de texti evanta de la 4ma, 5ma e 6ma yarcenti a. K. ed ica texti konservesis sorgoze dal monarki qui dominacis India lor ita tempi. La skribisti laboranta ita-epoke kontrolis oli tre atencoze por esar certa ke lia skriburi fundamentizesis sur autentika informo-fonti. Regretinde la tradukita dokumenti, quin ni nunadie konocas, ne savigas la origino di lia raporti. Plu kam 95% de ca anciena skriburi ne ja esas tradukita.

La maxim famoza Indiana skriburi tradukita de la anciena Sanskrita texti esas la «Mahabharata» e la «Ramayana». Ica amba texti deskriptas milito di qua la feroceso devastis la mondo. La protagonisti di ca milito utiligis potenta aerala mashini e le maxim famoza de oli nomizesis le «Vimana». La «Mahabharata» same kam la «Ramayana» deskriptis la «Vimana» kom esante aerala vehilo ye cirklatra formo, ed anke ye altra formo pensigante pri sigaro. Amba mashini posedis kupolo. La specifika detali por la konstrukto di ta mashini raportesas en la duacent stanci kontenata en la «Vaimanika

9

Page 10: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Sastra» redaktita ye 400 a.K. ,cirkume, da Bharadvajy la Saja e tradukesis en 1875.

Un de la aspekti maxim astoniva di ca Indiana skriburi esas la simileso dil raportita lukti a la moderna kombato-tekniki. Ica skriburi deskriptas anke metodi por sparar karburajo per flugar ye diversa altitudi, koaktata terveni efektigata dal enemikaro, e la domaji produktita per la koliziono kun uceli. Plusa stanci avertas pri la importo evitar la tempesti ye supera altitudo same kam pri la

neceseso absorbar sunala energii por ristartigar motoro. La «Vaimanika Sastra» konsakras ok chapitri inkluzante diagrami por deskriptar plura tipi de mashini. Lu mencionas anke 31 precipua parti di ta vehili e 16 tipi de materiaro povante utiligesar por lia konstrukto. Kande oli ne utiligesis, le «Vimana» halte-restadis en loko nomata «Vimana Griha», t.e. ulaspeca fortifikata hangaro.

Le «Vimana» propulsesis per karburajo ye flava-blanka koloro, same kam per centrala parto nutrata per mixuro fundamentizita ye merkuro. Le «Veda», anciena Indiana poemi qui konsideresas kom le maxim anciena de la Indiana texti, deskriptas le «Vimana» kom esante de formi e dimensioni diversa e lia aspekti variis segun lia utileso. La Indiana imperiestro Ashoka esis tante konvikita pri la autentikeso di ca antiqua raportaji ke il kreis la «Sekreta Societo dil Non Nekonocata Viri» olqua kompozesis ek non eminenta Indiana ciencozi di qui la tasko esis establisar listo dil diversa cienci mencionita en la anciena skriburi same kam celigar omna anciena informi a la habitantaro dil imperio. Ica suvereno pavoris kande il pensis ke la alte evolucionita cienci deskriptata en la anciena texti povus efektigar la devasto di lua domeno, t.e. simila destino ad olta per qua fulminesis la antiqua Imperio Rama.

La Imperio Rama deskriptesas en la «Mahabharata» e la «Ramayana». Li deskriptas la Imperio Rama kom esante civilizuro teknologiale ye tre alta nivelo di qua la nobela kasto povis flugar ad omna loki sur nia planeto, til la luno ed eventuale tra nia sunala sistemo. Atinginte lua maxim alta evoluciono, 12 000 yari ante nun, la Imperio Rama extensesis de nord-India til Pakistan. Ica Imperio posedis sep granda civiti nomata «La Sep "Rishi"-a Urbi». La nobeli voyajis de urbo ad altra urbo per la aerala voyo. Existas mem anciena texto di qua la nomo esas Jain, olqua deskriptas mashino nomata "Pushpaka" povanta transportar plura personi de urbo ad altra urbo. Lor la maxim bona tempo di ca Imperio, esis tanta grandanombra fluganta mashini en la cielo, ke on povis facile vidar la flava radiado di lia motoro dum-nokte.

10

Page 11: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

La Imperio Rama minacesis da enemiko mem plu potenta kam lu. Ita Imperioenemiko posedis teknologio superiora ad olta di Rama e lua propra fluganta milito-mashini nomesis «Vailixi». Ita invaderi havis kom nomo la Ashvini, t.e. nomo quan plura teoriisti dil Novepoko (New Age) asociis ad Atlantida. Le «Vailixi» kustumale esis sigaro-forma ; min ronda kam le «Vimana». Kompare a le «Vimana» , le «Vailixi» povis voyajar same bone sub l'aquo kam en l'aero.

La Rama-ani defensis lia imperio per potenta armi teroriganta ye amasala destrukto. La «Mahabharata» deskriptas la konflikto tale :

« Fera fulmino, giganta morto-anuncanto, cindrigis omna membri di la genti di le Vrishni e di le Andhaka. La kombustita kadavri mem ne esis rikonocebla. Lia hari e lia ungli falis ; la terakotaji ruptesis sen videbla kauzo e pose la koloro dil uceli divenis blanka. Kelka hori plu tarde, omna nutrivi esis nesalubra. La fulmino divenis tenua pulvero. Por eskapar ica fairo, la soldati jetis su aden la aquo-flui e tale lavis su same kam lia equipuri».

Mem se ne esas trovebla materiala traci di le «Vimana» o di le «Vailixi», evidentaji cirkonstancala di konflikti simila ad olti di nukleala konflikti existas. Misterioza explozo ye atomala proporcioni rezigis la urbo Mohenjo Daro, qua, segun rumoro, esabus una de la «Sep «Rishi»-a Urbi». Ultre lo, Sumeriana ed Egiptiana mitologii raportas amba pri nukleala konflikti simila kande la Dei promenis en fluganta mashini majestoza. La Biblala raportajo di la Genezo deskriptas la devasto di Sodoma e Gomorrha segun identa maniero ad olta uzata en la Babilonana redakturo pri la Dei cindriganta la urbi e la planaji di lia opozantaro.

En 1990, la Chiniana exkavadi dil ruini di Lhasa en la montaro di Tibet posibligis deskovrar mikra librerio de dokumenti redaktita en la Sanskrita idiomo. La Chiniana autoritatozi qui examenigis ica dokumentaro opinionis ke olu esis tante importanta ke li sendigis lu a la Universitato di Chandrigarh por tradukesar ibe maxim bone kam ico esas posibla. D-ro Ruth Reyna pasis plura semani dum tradukar la prizentita texti a la Chiniana ed a la Angla e pose lu anuncis a la astonegata ciencisti ke parolesas pri indiki por konstruktar interstela navo. Ica informo produktis tre forta reakto dal Westala ciencisti qui ritraduktis la texti e refuzis la tezo pri deskripto di interplaneta mashino. Li tamen interkonsentis pri la fakto ke parolesas pri deskripto dil preparado di expediciono a la luno.

Alexandro la Granda iris tam fore kam India por lua konquesto di la lore konocata mondo. Lua historiisti konservis registri sat preciza di lua invadi di la landi quin li atingis. Malgre la fakto ke lia redakturi uzesis nur por gloriizar ica imperiestro, la kronikisti di ta tempo mencionis ke lua trupi atakesabis

11

Page 12: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

per fluganta shildi qui pavorigis la kavalrio e ico koaktis Alexandro grupigar lua armeani. En la sequanta tempo il konquestos India sen renkontrar irga aerala rezisto. Adolfus Hitler esis tante impresita per la lekto dil anciena texti Indiana koncernanta le «Vimana» ke il sendis plura expedicioni ad India dum la yari 1930 por saveskar tam multe kam lo esis posibla pri la eventuala sekreta teknologii qui povabus trovesar ibe e qui posibligus a la Germana milit-avionaro devastar omna nacioni qui luktabus kontre la nazista partiso. Fortunoze, ita expedicioni faliis. Se Hitler havabus la moyeni sucesar konstruktar «Vimana», lore nula lando povabus impedar lua dominaco.

Tradukuro de texto da Gilles Milot, Prezidanto dil A. Q. U.

LA MAPO DIL "KREERO" En la supra artikli me aludis min o plu mitologiala raporti qui esas forsan

nur rakonti, quankam, quale sempre, la legendi kontenas parto de vereso, ma hike, me tradukas artiklo trovata che la interreto e qua esas extrakturo de la tre serioza jurnalo Rusa PRAVDA ye la 30ma di aprilo 2002 laborante

kun autentika ciencisto, P-ro Alexandro Shuvirov.

Tabeleto petra reprezentas " reliefa mapo " dil Urala regiono, olqua evaluesas kom evanta 120 million yari !!!

La doktoro pri fizikala cienco e pri matematiko, qua anke esas profesoro en la Statala Universitato di Bashkiria, Alexandro Shuvirov, same kam lua Chiniana dicipulo Huan Hun, rezolvis, en 1995, studiar la hipotezo di posibla anciena migrado dal Chiniani a Siberia ed ad Ural. Lor lia expedicioni en Bashkiria, li trovis plura surroka graburi en la anciena Chiniana linguo (traktante precipue pri komerco, mariajo e morto), tale konfirmante lia hipotezo.

Dum lia ciencala explori, li deskovris, en la arkivi dil generala Guberniestro di Ufa, noti dil 18ma yarcento qui raportis la existo di cirkum 200 nekustumala petra tabeleti graburizita proxim la vilajo Shandar, en la regiono di Nurimanov. Altra noti indikis ke dum la 17ma e 18ma yarcenti, expedicioni da Rusa ciencisti en Ural studiabis 200 blanka tabeleti vidiganta signi e temi. Ultre lo, plusa noti savigis ke ye la komenco dil 20ma yarcento, l'arkeologiisto A. Schmidt anke vidabis ica blanka tabeleti en Bashkiria. En 1998, P-ro Shuvirov e lua akompananta esquado komencis entraprezar explorado tateme ma sensucese ; talgrade ke li opinioneskis ke ica omno esas nur legendo.

Ma, neexpektite, ye la 21ma di julio 1999, Vladimir Krainov, ex-prezidanto di la lokala konsilantaro pri agrokultivo, revelis a P-ro Shuvirov la existo di

12

Page 13: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

tabeleto enterigata en lua korto. Un semano pose, la laboro komencis en la skopo extraktar la «petro di Dashka» olqua forduktesis a la Universitato di Ufa por analizesar. Pos netigar ol, la ciencisti ne povis kredar to quon li deskovris, nome ica petro esis tridimensiona mapo !

Ita petro pezante preske un tuno, havas :

– 1 m 48 ye alteso

– 1 m 06 ye larjeso

– 16 cm ye dikeso

Ol kompozesas per tri strati :

– La bazo, dika ye 14 cm esas ek dolomito

– La duesma strato, (la maxim interesiva), sur qua «l'imajo» grabesas , esas ek diopsido* , ma la teknologio di lua «traktado» esas ankore nekonocata da ni.

– La triesma strato, dika ye 2 mm, esas ek kalcio-porcelano e konseque protektas la mapo kontre omna shoki venanta de-extere.

Lua exameno per X-radii revelis ke ol esas de artificala origino. Ita petro laboresis per teknologiale tre preciza utensili, lua reliefo ne povis exekutesar da petro-grabisto.

Ol esus elemento di «enigmato-ludilo» ye 340 m x 340 m, e P-ro Shuvirov pensas ke il povos trovar la loko ube esas quar altra elementi de la totajo...ni vartez.

Pro ke la generala reliefo di Bashkiria ne tro multe chanjis depos kelka milioni de yari, li sucesis sat rapide rikonocar la monto di Ufa e, precipue, lua kanyono*, ica omno konstatesis dum egardar la lokala geologio same kam posibla eventinta sismi.

Danke la helpo da specalisti pri kartografio, fiziko, geologio ec., la diversa riveri di Ural e la fenduro di Ufa en Sterlitimak, etp . rikonocesis. Ica omno konfirmas la granda ancieneso di la mapo ye la skalo 1 :1,1 km.

Mem plu astoniva esas la fakto, ke ultre omna diversa riveri dil regiono, ica mapo montras giganta sistemo de irigacado kun, precipue, du kanalal sistemi ye 500 m de larjeso, 12 digi havanta inter 300 e 500 m ye larjeso opoze a 10 km ye longeso e 3 km ye profundeso koncerne singla de li. Ita digi uzesis por entratenar la diversa reti ed igis necesa la extrakto de adminime 10(24) m3 de tero. Kompare ad ico, la kanalo de la Volga til la Don semblus esar nur negrava skrachuro. La nuna Belaya semblas esir, ye la komenco, artificala rivero.

La ciencisti opinionis unesme ke ica mapo povus esar la laboruro dal anciena Chiniani pro la vertikala enskriburi qui esas videbla sur la tabeleto.

13

Page 14: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Ma ita enskriburi ne povis dechifresar mem se P-ro Shuvirov opinionas ke un de la simboli reprezentas la latitudo di Ufa.

P-ro Shuvirov e lua esquado pensis anke ke la mapo evis 3000 yari, ma quante plu ol analizesis tante plu kreskis lua evo. La datizi per radiokarbono* furnisis konfundigiva e poke preciza rezulti.

Plu delikata analizo di la petro revelis la prezenteso en lua internajo di du karakteriziva konketi, la una evanta de 50 milion yari, la altra evanta de 120 milion yari. Ma nulo posibligas dicar ke ita konketi ne ja esis en la stando di fosilo lor la kreado di la mapo. P-ro Shuvirov e lua esquado opinionas ke ita mapo fabrikesis dum ke la magnetala polo jasis en Lando Franz Josef, t.e. 120 milion yari ante nun !

GRANDANOMBRA QUESTIONI koncernanta la dicita petro ne ja havas respondo, ne nur koncerne lua DATIZO ma anke pri LUA FACERI e LUA FUNCIONO ???

Segun la Centro di Historiala Kartografio di Wisconsin, Usa, qua analizis la elementi dil petro di Dashka, ita navigado-mapo povis facesar nur danke aerala relevi. Ica tipo di laboro facesas nun en Usa. Ol igas necesa tre forta laboro ed analizo informatikala e, ultre lo, bezonesas utiligar satelitala donataji. La Usani previdas ke ica laboro parfinesos maxim tarde en 2010.

Semblas ke ti qui vivis ita-epoke e qui konstruktis ica mapo uzis nur la marala ed aerala voyi nam ne esas traco di irga choseo.

La autori di ca mapo (kad desaparinta antea civilizo ?) ne habitis forsan ica loko ma kad li predecidis entraprezar koloniigo ?

P-ro Shuvirov esas, kompreneble, tre cirkonspekta pri la faceri di ca mapo : «Me ne prizas parolar pri NIFO-i od Exterterani. Ni, do, nomizez la autoro di ca mapo tote simple – la kreero». «Quante plu me lernas, tante plu me koncieskas ke me savas nulo».- P-RO ALEXANDRO SHUVIROV.

Informo-fonti : PRAVDA dil 30/04/02 e THE RUSSIAN ISSUES (02/04/02) kanyono* : Profunda fauco kavigata per aquo-fluo en kalkoza tereno.

Deklaro dal Indiana filozofo e pensero Shri Aurobindo (1872-1950):

«La Europana ciencozi opinionas ke la homala civilizo esas recenta progreso startinta hiere per la Fiji-insulani e qua atingas cadie lua zenito danke Rockefeller, nam li ferme kredas ke la anciena kulturi esas neeviteble mi-sovaja kulturi». Lo esas superstico di la moderna mento pensar ke la marchado dil progreso esis sempre lineatra.

«Nia vidpunto pri la «prehistorio» esas til-extreme ne-adequata. Nome, ni ne ja liberigis nia mento de la dominaco di nur una-ed-unika Deo o di nur una-ed-unika (santa) Libro, e, nunepoke, di nur una-ed-unika Cienco».

14

Page 15: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

RIDO-ANGULETODom-mastrino a sua nova servistino :

– Zenobia, ka vu donis fresh aquo a mea red fishi ?

– No, Siorino, pro ke li ne ja pardrinkis l'aquo quan me varsabis en la bokalo tri dii ante nun.

..............................................................................................

– Depos du yari me ne parolis a mea spozino.

– Pro quo ?

– Por ne interruptar lua parolado.

..............................................................................................

– He amiko, tu semblas a me kelke ecitita.

– Yes, ecitita da mea spozino.

– Tua spozino ? Tamen el esas jentila.

– Me ne kontredicas lo. Ma el kontinue demandas de me pekunio.

– Por qua skopo ? - Me ne savas : nultempe me donas ad el irga sumo.

(Extrakturo de la libreto Ido-Peceti da J. Houillon)

LA DEI DIL OLIMPO RETROVENAS AD ATHINA GREKIADefiante la iraco dil ortodoxista Eklezio Greka, lia adoranti celebris, opoze a la

templo di Artémis, antiqua rituaro.

«HO ZEVS OMNOPOVANTA E TU HO GAIA, NI IMPLORAS VIA PROTEKTO. HO HERA, TU QUA ESAS REJINO DI OMNA KOZI, TU QUA ESAS LA FELICA SPOZINO DI ZEVS, LU QUA PROKURAS A LA HOMI LA KONTENTESO DIL ANMO... ACEPTEZ NIA

PREGI KUN JOYO ! »

Ye dimezo, ye la 21ma di januaro 2007, stranja ceremonio komencis en la mezo di Athina, sub la koloni dil Zevs-templo. Drapirata en klamidi ed himacioni*, t.e. blanka tuniki e jileti qui uzesis kom vesti en Grekia di Antiqua Epoko, pedvestizata per sandali, armizita per espadi qui memorigas pri altra tempi, kun kapo kronizita per lauri, viri e mulieri procesionis, segun la ritmo dil dansi di Dionysos, dum kantar himni orfeala (di Orfeos Greka shamano) en la anciena Greka idiomo. Kande singlu instalesis en sua plaso, muliero portante incensizilo komencis rituo ye la honoro di la deino Héra, protektantino di la hemo.

15

Page 16: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Onu ne asistas filmifo por reklamo o por folkloratra filmo pri la Antiqua Epoko. Onu asistas unesma reprezento : la celebro di adoro-rituaro por la dei dil Olimpo, malgre la interdikto dal ministro pri Kulturo agar tala manifesto sur arkeologiala peizajo. La pagana ceremonio interruptesos dal ordino-trupi. Ma olua inicianti ferme intencas recidivar, ye la sequonta sundio, sur la peizajo, cafoye, dil Artémistemplo.

«ME NE INTELEKTAS PRO QUO LA GUVERNERIO E L'EKLEZIO NIN PERSEKUTAS, tale protestas Doreta Peppa, prezidantino dil asociuro Ellinais. SUR LA AKROPOLO, LA PARTHENONO, QUA ESAS LA TEMPLO DIL DEINO ATHENA, VIZITESAS DA TURISTI, VESTIZITA NUR PER «BIKINI», QUI PIKNIKAS SIDANTA SUR LA RUINI SEN KE LA AUTORITOTAZI DESQUIETESKEZ PRO ICO. MA, KONCERNE NI, ON INTERDIKTAS A NI KOMBUSTIGAR INCENSO E VESTIZESAR PER TUNIKI ! NI NE SAKRIFIKAS BESTII OD HOMALA ENTI. NIA OFRAJI ESAS SIMBOLATRA : AQUO ED MIELO !»

La membri dil asociuro Ellinais luktas por rehabilitar la religiala praktiki di antiqua Grekia. Li esas injeniori, matematikisti, profesori pri literaturo, historiisti, mediki od advokati e segun li, Zevs, Héra, Apollon, Hermès, Athéna e la altra dei dil Olimpo esas la guidanti di la homaro «SAME KAM LI ESIS TALE POR LA FILOZOFI GREKA, QUI ESAS FIERESO-MOTIVO POR NIA LANDO. LI SAVIS KE EXISTAS DEK-E-UN PLANETI DI NIA SUNALA SISTEMO E LI KONOCIS LA SISTEMO LUNALA SEN IRGATEMPE LIVIR ATHINA. PRO QUO ON PAROLAS PRI MITOLOGIO DUM KE LA TEXTI ESAS EVIDENTA ?»

Doretta Peppa ne fatigesas argumentar : «NIA SAMRELIGIANI SENCESE SERCHAS LA SAVO. ICO JENAS LA EKLEZIO DI GREKIA QUA PRESAS LA GUVERNERIO POR IMPEDAR NI EXISTAR.»

Ica nov-paganismo ne interdiktesas judiciale. Segun lua titulo di «agnoskata religio», ol povas libere praktikesar dal civitani Greka. Tale rezolvis la tribunalo di unesma instanco di Athina dum admisar la legaleso dil adoranti dil Olimpo-dei. La nacionala Konsilantaro pri arkeologio di Athina tote ne konsentas. «DEMANDAR TALA UZADO DI CA PEIZAJI POS DUAMIL YARI DE AKTIVESO-CESO, LO ESAS KELKE TARDA ! » dicas ironioze un de lua membri. La ortodoxista Eklezio Greka ne esas min deskontentega. Lua reprezentanti demandas a la guvernerio esar plu severa. Ma en la Greka nacionala jurnalaro la polemiko kreskas.

500 000 ADEPTI EN LA TOTA MONDO

Nikolaos Markoulakis venis de London en la skopo celebrar, kun lua samreligiani, la deino Héra. «SE ICA POLEMIKO DIVENAS IMPORTANTA EN GREKIA, LO ESAS PRO KE ALTRA TEMI ASOCIESAS KUN OL», lu explikas. Nome, en la debato riaparas la delikata temo di la religiala libereso e dil influo dil Eklezio en lando ube 97% de la habitanti asertas esar ortodoxisti. «LA EKLEZIO DI GREKIA ESAS TRE POVOZA ED IMPEDAS OMNA ALTRA RELIGIO DIFUZESAR, adjuntas Nikolaos. EN LA SKOLI, LA KURSI PRI ORTODOXISTA EDUKO RELIGIALA ESAS OBLIGALA. NI NUR DEMANDAS LA YURO PRAKTIKAR LA ANTIQUA RITUI EN KOMPLETA LIBERESO, NULO PLUSE ! »

16

Page 17: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

La retroveno a la antiqua kredi ne esas recenta fenomeno. Lu ja eventis ye la fino dil XVIIIma yarcento kun la arivo da arkeologiala skoli qui venabis por exkavar en Grekia. Sub la Germana influo, ica kulto divenas modo sur la tota Europana kontinento en 1825. Lu havas apogeo en 1896 danke la rinovigo dil Olimpiala Ludi, olqui esabis abolisata da imperiestro Theodosos en 394. Nunadie, on kontas preske 500 000 adepti di ca movado tra la mondo. Quankam li konstruktis templo en Usa, li duras esar tre dividita inter su. Camotive la asociuro Ellinais rezolvis efektigar la inicio unionigar oli ed apelar a la Europana instanci por defensar lia penso-libereso sur omna arkeologiala peizaji en Grekia.

Segun artiklo da ALEXIA KEFALAS publikigita en LE FIGARO

SKELETI EN AMORANTA EMBRACO

Dum la Romana epoko, Mantua (Mantova), en nord-Italia esis importanta urbo e la poeto Vergil (Publius Vergilius Maro) naskis apude. Nuntempe Mantua esas moderna urbego kun fabrikerii e lor la exkavado dil industriala areo, arkeologiisti deskovris anciena skeleti. Evidente ta skeleti esas dil Neolitika Epoko (cirkum 5 000 yari ante nun) e la exkavanti astonesis trovar du skeleti kun membri plektita quaze amoranti.

La urbo Verona, 40 km norde de Mantua, esis la loko ube la du amoranti, Romeo e Julieta perisis ye la fino di la famoza dramato da William Shakespeare. Konseque la du embracanta skeleti, anke yuni, esas potenciala memorigajo di ta desfortunoza duo.

Ni indijas mult informi pri la kustumi di ta epoko, ma teorio sugestas ke la viro (la sinistra skeleti) ocidesis por nekonocata kauzo nam flecho restas en lua spino. L'altra skeleto, muliero, sakrifikesis per flecho-pinto en la flanko, e, posible, el destinesis akompanar l'anmo di la viro a la «pos-vivo».

Semblas ke 5 000 yari ante nun, la cirkondanta tereno di Mantua esis tre marshoza e tala cirkumajo prezervis la skeleti. La habitanti voyajis per bateleti tra l'aquo e chasis animali e kaptis fishi. Ma ja ta vivo-moyeni chanjeskis, nam pro l'analizo di diversa Neolitikala restaji, ni saveskas ke plu civilizita taski lente arivis, quale la entratenado di brutaro, texado e la produkto di terakotajo.

RICHARD STEVENSON

LA DESKOVRO DI AMERIKAEn skolo on donis a la dicipuli la sequanta tasko : «Quale Kolumbus deskovris

Amerika ?» La laboro di un del dicipuli esis : «Kolumbus esis viro, qua savis pozar ovi per la pinto sur la tablo. Uldie la rejo di Hispania questionis lu :

– Ka tu povos deskovrar Amerika ?

– Yes, respondis Kolumbus, ton me povos facar tre bone, ma nur se tu donos a me granda navo e la necesa viraro.

17

Page 18: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Il recevis la navo ed omno necesa. Nun il veheskis en la direciono, en qua il pensis trovor Amerika. La navo vehis dum multa tempo, jorne e nokte. Ma la homi sur la navo lamenteskis e dicis, ke li ne kredas ye la existo di la lando Amerika. Kolumbus ridis pri li, ed il povis quietigar la navani. Uldie la navestro dicis ad il : Me vidas tero.

- To esas Amerika klameskis Kolumbus.

Kande on proximeskis la tero, lore la navani vidis multa reda homi an la bordo. Kolumbus klamis a li :

– To esas Amerika, kad ne ?

– Yes, respondis la reda homi. Semblas a me ke vi esas Indiani, dicis Kolumbus.

– Tu esas justa, li replikis.

– Lore la chefo parolis ad il : - Ka tu forsan esas Kolumbus ? - Yes, tu divinis lo.

Pos la respondo la chefo turnis su vers sua populo e dicis :

– Mea kar amiki, ni esas deskovrita, nia feliceso nun esos balde desaparinta.»

Texto extraktita de la Idala lernolibro por Greke-parolanti redaktita da EVANGELOS ATHANASOPOULOS]

L'ILIADO DA HOMEROSRezumo di lo preirinta : [Pro insulto facita da rejo Agamemnôn a lua

sakrifikisto la deo Apollôn punisas per mortigera epidemio la Akhaiani. Pos granda disputo kun rejo Agamemnôn, la heroulo Akhillevs mustas cedar. Il imploras lua deala matro Thétis por pledar favore a lu koram Zevs, la rejo dil Dei. Zevs konsentas grantar sua helpo ad Akhillevs.]

RAPSODIO II

La Dei e la kavalriani armizita per kaski dormis, li omna, dum la nokto ; ma la profunda dormo ne kaptis Zevs, e lu serchis en lua mento qualamaniere il povus favorizar Akhillevs e mortigus turbo de homi proxim la navi dil Akhaiani. E, yen ke projeto semblis a lu esar maxim bona, nome sendar mentiera Sonjo a l'Atreido Agamemnôn. Ed, advokinte ica Sonjo, il dicis a lu ica alizita paroli :

– Irez, ho mentiera Sonjo, a la rapida navi dil Akhaiani. Enirez la tendo dil Atreido Agamemnôn e adportez tre exakte a lu mea impero. Lu armizez la turbo dil haroza Akhaiani, nam yen ke il kaptos la urbo kun larja stradi dil Troiani. La Nemortivi qui habitas la Olimpala domi ne plus dividesas, nam Hèrè flexis li omna per elua supliki, e la kalamitati minacas la Troiani.

Tale lu parolis, e, audinte il, la Sonjo departis. Ed il arivis senfriste a la rapida navi dil Akhaiani, ed il proximeskis a la Atreido Agamemnôn qua dormis sub sua tendo e quan ambroziala dormo envelopis. Ed il stacis apud la kapo dil Rejo. Lore, lu esis simila a la Nèlèiôn Nestôr , qua inter omna olduli, esis la maxim egardata da Agamemnôn. E, sub ita formo, la Sonjo deala parolis a lu tale :

18

Page 19: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

– Ka tu dormas, ho filiulo dil brava kaval-domtero Atreys ? Ne oportas ke saja viro a qua la populi konfidesis, e qua havas tanta sucii en la mento, dormez dum la tota nokto. E nun, askoltez me quik, nam me sendesas a tu da Zevs qua, defore, desquietesas pri tu e kompatas tu. Il imperas a tu armizar la turbo dil haroza Akhaiani, nam balde tu kaptos la urbo kun larja stradi dil Troiani. La Nemortivi qui habitas la Olimpala domi ne plus dividesas, nam Hèrè flexis li omna per elua supliki, e la kalamitati minacas la Troiani. Konservez ica paroli en tua mento ed obliviez nulo kande la dolca dormo livabos tu.

Parolinte tale, lu desaparis e lasis lu reflektar pri ca paroli qui ne devis efektigesar. E la deliranto kredas ke il kaptos, itadie, la urbo di Priamos, nam il nule savas to quo Zevs projetas. Nome, la Kronido intencas produktar unfoye pluse, per teroriganta batalii, dolori e jemado afliktanta la Troiani same intense kam la Danaani.

L'Atreido vekis, la dealo voco ankore audigesis cirkum lu. Lu levis su e vestizis su per lua mola tuniko, qua anke esis bela e nova. Ed il kovris su per larja mantelo, ultre lo il nodigis bela sandali a lua robusta pedi, il suspendigis la espado kun arjenta klovi a lua shultri. Fine, il prenis la nemortiva ceptro di lua ancestri e tale marchis vers la navi dil Akhaiani qui vestizesas per bronzo.

E la deala Eôs klimis sur la alta Olimpo, dum anuncar la lumo a Zevs ed a la Nemortivi. Tainstante l'Atreido imperis a la heraldi qui havas sonora voco kunvokar la haroza Akhaiani a l'«agora». Lore li kunvokis ili, ed omni adkuris turbatre ; pose l'Atreido asemblis konsilantaro de grandanma chefi apud la navo di Nestôr, rejo di Pylos. E, kande li asistis, il konsultis lia sajeso :

– Ho amiki, askoltez me. Deala sonjo sendesis a me dum mea dormo, meze dil la ambroziala nokto. Lu esis simila a la deala Nestôr per la vizajo e la staturo, ed il haltis super mea kapo, il parolis a me tale :

– Ka tu dormas, ho filiulo dil brava kaval-domtero Atreys ? Ne oportas ke saja viro a qua la populi konfidesis, e qua havas tanta sucii en la mento, dormez dum la tota nokto. E nun, askoltez me quik, nam me sendesas a tu da Zevs, qua, defore, desquietesas pri tu e kompatas tu. Il imperas a tu armizar la turbo dil haroza Akhaiani, nam balde tu kaptos la urbo kun larja stradi dil Troiani. La Nemortivi qui habitas la Olimpala domi ne plus dividesas, nam Hèrè flexis li omna per elua supliki, e la kalamitati minacas la Troiani. Konservez ica paroli en tua mento.

Parolinte tale lu departis, e la dolca dormo livis me. Nun, ni pensez pri armizar la filiuli dil Akhaiani. Unesme me tentos ili per mea parolo, quale permisesas, e me instigos li fugar sur lia navi kargita per remisti. Vi, per via paroli, koaktez li restar. Tale parolinte, il sideskis. E Nestôr staceskis, lu esis rejo dil sabloza lando Pylos, e, adparolante li kun sajeso, il dicis a li :

– Ho amiki ! Reji e princi dil Argiani, se ul altra Akhaiano dicabus a ni ica sonjo, ni povabus kredar ke lu mentias, e ni refuzabus askoltar lua paroli ; ma ita qua audis ol gloriizesas kom esante la maxim potenta homo en nia armeo. Ni do prerezolvez armizar la filiuli dil Akhaiani.

19

Page 20: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Pos tale parolir, kom la unesma il ekiris l'«agora». La altra reji ceptro-portanta staceskis ed obediis la princo dil populi. E la populi adkuris. Li similesis esamo de sennombra abeli qui sempre e sencese ekiras kava roko e flugas legionatre adsur la printempala flori, dum ke le una vorticifas unlatere e le altra vorticifas altralatere. Tale la amaso dil populi, exter la navi e la tendi, avancis a la «agora», sur la nemezurebla rivo. Inter li, Ossa anuncantino di Zevs, ecitis e plurapidigis lia kurado, fine li asemblis su.

La «agora» esis plena de tumulto, e la tero jemis sub la pezo dil populi. Pro ke la klami augmentis, la heraldi havanta sonora voco koaktis li tacar ed askoltar la deala Reji. Lore, la turbo sideskis e restis senparola ; la deala Agamemnôn staceskis, dum tenar lua ceptro. Hefaistos, qua facabis ol, donacabis ol a la Rejo Zevs Kroniôn. Zevs donis ol a la Anuncanto, qua esis la mortigero di Argos ; e rejo Hermeias donis ol a la kaval-domtero Pélops, e Pélops donis ol a la princo dil populi Atreys. Atreys, mortanta, poslasis ol a Thyestès, qua esis richa ye besti-trupi, e Thyestès poslasis ol ad Agamemnôn, por ke ica laste nomita portez ol e imperez sur grandanombra insuli e sur tota Argos. Apogita sur ica ceptro, il parolis tale a la Argiani :

– Ho amiki ! Ho Danaana heroi ! Vi qui esas di Arès servisti, Zevs Kronido opresas me per teroriganta malaji. Lu esas tote senkompata ! Olim il promisis a me, ke me retrovenos pos konquestir Ilios qua havas forta muraro ; ma lu trompis me, e yen me mustas retrovenar sen glorio en Argos, perdinte multanombra viri. Ed ico plezas a l'omnopovanta Zevs qua abatis e qua abatos tanta alta citadeli, nam lua forteso esas tre granda. Ya, ico esos shamo en la futuro,ke la kurajoza e sennombra gento dil Akhaiani kombatis dum tanta yari, tote vane, homi min nombroza, sen ke on povez previdar la fino di ca lukto. Nome, se, konfirminte solene per juro neviolacebla kontrati, ni, Akhaiani e Troiani, ni efektigus kontado di nia amba genti ; e ke, pos asemblo dil habitanti di Troiè, ni rangizus ni per deki opoze a li, dum kontar nur un Troiano por prizentar la kupo a singla de oli (la deki), certe, multa deki indijus varsisti, segun quante la filiuli dil Argiani esas multe plu grandanombra kam la Troiani qui habitas ica urbo. Ma yen ke multanombra federiti, tre apta lansar piquo, opozas su vinkoze a mea deziro abatar la populizita citadelo Troiè. Non yari di la granda Zevs ja pasis, e la ligno di nia navi korupteskas , e lia kordegi polveskas ; dum ke nia spozini e nia mikra filii restas e vartas ni en nia domi, e nefinita esas la tasko por qua ni venis. Ni irez ! ni omna fugez sur nia navi vers nia kara naskala lando. La granda Troièn nulatempe kaptos ni !

(Duro sequos)

FAMOZI ED ARISTOKRATI

SINIORINO IMPERIESTRINO PRINCINO VINH-THUYHike raportesas exkluziva ed eceptala renkontro kun Imperiestrino por la

interretala buletino " PeopleandGotha " (Famozi ed aristokrati) en la palaca hotelo Plaza Athénée, Paris.

20

Page 21: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Questionanto : Bona jorno Siniorino, kad vu bone volus precizigar vua titulo?

Interviuvito : Me esas imperiestrala princino per mea spozulo, Imperiestro Bao Dai. Ita nomo signifikas «Protektero dil Grandeso». La Imperiestrala familio di Annam olim establisabis reguli instalata da Imperiestro Ja-Long. Olti impregnesas per la tradicionala religio Konfucianismo.

Q : Quala esas la situeso carelate nunepoke ?

I : Segun la ancestrala regulo, pos divenir la spozino dil imperiestro, imperiestrala princino divenas Imperiestrino erste pos la morto dil Imperiestro. Konseque, lo esas kom imperiestrala princino, ke me akompanis la «longa marchado» de sufri e de kurajo en desfelica cirkonstanci da mea spozulo. La Imperiestro esis homo qua profunde respektis la altri, lu esis homo qua havis digneso ed equitato admirinda.

Q : Imperiestro Bao-Dai naskis ye la 23ma di oktobro 1913 e transmondeskis ye la 31ma di julio 1997. Segun la regulo di prerogativo debata a vua vidveso, ico yurizas vu havar la titulo di Imperiestrino, kad ?

I : Ico esas justa, quankam me esas de Franca origino, nome de la provinco Lotringia.

Q : Me supozas ke vua interrenkontro esis extraordinara evento, kad ?

I : Ol havis loko, dum la yaro 1969. Lore, me laboris ye la Informil-Servo dil Ambasaderio di ex-Zairia en Paris.

Q : Pro vua sociala rango qua impozas a vu devo di rezervemeso pri temi quale olti dil politiko o di vua personala vivo, nihilominus* me esas persuadita ke vua komuna vivo kun ica granda Statala viro esis plena de neprevidita eventi, de forta ed emociganta vivo-instanti. Kad ico povus divenor granda libro de travivita historii, por vua samlandani e por la Historio di Vietnam.

I : Ico ne esas neposibla. Forsan, uladie...

Q : Kad vu praktikis vua Imperiestrino-funcioni ?

I : Yes, me praktikis oli akompanante la Imperiestro, quale exemple de 1972 til 1974 en Hong Kong. Plu tarde ni retrovenis a Paris, e ni celebris la aniversarioceremonii dil Imperiestro same kam chefe la festi di Têt (1) kun nia samlandani. En 1981, ni iris ad Usa, renkontre a nia transatlantika Vietnamana komunajo.

Q : Kad vu konstatis la situeso e la remarkinda prospero di la Vietnamana «diaspora» (2) ?

I : La Vietnamani havas tre remarkinda kapablesi por kulturala e profesionala adaptado. Lia kompetentesi agnoskesas ed esas tre prizata. Q : Kad vu entraprezis altra memorinda voyaji ?

I : Yes, me havas bona memorajo pri la regiono Languedoc-Roussillon, en 1999 kande me invitesis dal Vietnamana komunajo e dal regionala autoritatozi. Same, en la Princio Andorra en 2002 o pluse en Lotringia segun invito dal komunajo Muong (montani di nord-Vietnam) e dal Franca civila e militistala autoritatozi. Anke lor

21

Page 22: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

sejorno durinta dum dek dii en Libano en 2003, ube me renkontris la religiala e politikala autoritatozi. En la nuna tempo, me entraprezas konferi pri la vivo e la verko di Imperiestro Bao Dai.

Q : Quon vu opinionas pri Francia ?

I : Me esas tre gratitudoza nam Franca kombatanti sakrifikis lia vivi por la libereso di mea lando.

Q : Quon vu prizus transmisar a la Vietnamana yunaro di cadie ?

I : Ke esez plu multa kontenteso laborar ye la servo di sua kunhomi kam por su ipsa ; e ke la yuni partigez lia konocaji e lia kompetentesi kun lia samgentani. La yunaro, a qua la futuro apartenas, devas atencoze esforcar konstruktar lua lando, per apogar su sur la sajeso di lua ancestri e di lua tradicioni. Ico posibligos a lu exaltar lua propra richeso ye kapablesi e disdonar ol a lua samlandani, irgube li esez.

Q : Certe, ico validesas pri la temi di sociemeso e di ekonomio, ma kad ultre ico ?

I : Me inklinus sugestar anke pri la religiala e politikala plureso, ma avan omno la respekto di singlu, kun jenerozeso.

Q : Siniorino Imperiestrino kad vu povus dicar a ni sentenco di vua mortinta spozulo ?

I : Volunte. «La Imperiestro guvernas, kun la zoni di lua robo qui desnodigesas».

Q : Altravorte, segun mea intelekto kom Ocidentano, sen desfidemeso nek prejudiki, ma en kompleta libereso suverenal, kad ?

I : Ulamaniere, yes. Me esis tre felica pro la konverso kun reprezentanto di PeopleandGotha. Permisez a me, konkluzar segun la Vietnamana tradiciono por vua revuo e lua lekteri per «mea bondeziri por feliceso, prospero e longa vivo».

Interviuvo efektigata da Françoise CELIER por PeopleandGotha.com

nihilominus* : malgre ico, malgre omno.

(1) festi di Têt : La Têt esas la Vietnamana Nova Yaro.

(2) " diaspora " : Komunajo de populani ekmigrinta e habitanta en extera lando.

IDO-VIVO

Mesajo sendita da Kjell Rehnström a la forumo OCCIDENTAL dil idiomo Interlingue, me tradukis ol ad Ido ed ol transmisesis a plura Idala forumi.

Cadie esas la lasta dio di aprilo, nome remarkinda dio, ne nur pro la fakto ke nia rejo (di Suedia NDLT) celebras lua aniversario cadie, ma anke pro la fakto ke to esas la vespero di Valpurgis, kande on salutas la printempo per granda fairi e pirotekni.

Precipue ico esas la dio dil studenti qui festinas energioze. Por multa de li ico signifikas regretinde tro multe drinkar, ed on komencas ja matine. Tradicionale esas anke dejuneto kun champania-vino quan on prefereble savuras en la gazon-

22

Page 23: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

herbo en ula parko. Cadie la temperaturo (en Suedia) esas + 3 gradi, tale ke me dubas pri la posibleso agar tale.

Pose on flotacigas bateli konstruktita heme sur torenti dil fluvio Fyris. La batelo qua sucesas flotacar til la fino, a la skopo, recevas premio.

Ye 15 kloki la studenti kambias lia chapeli a la tipala blanka studentala mantelo.

Vespere esas la tempo dil fairi, qua tradicionale facesas por protektar kontre la mala spiriti. Nun li facesas por salutar la printempo. Cayare la printempo arivis tre frue, fakte ni pasis kelka somerala dii ed ico esas tre nekustumala casezone.

Sur la pento avan la kastelo on recitas prego a la printempo. La parolanto esas generale konocata, famoza persono. La studenti dil universitato organizas specala bali por su. Ma nun, kande me skribas, ni erste komencas la festala ceremonii. Me, qua vidis ica festi depos multa yari, pasos agreabla vespero heme.

Kjell R

SEN BUSOLO VERS LA SUDO ! Voyajo-memori da E. Bengisson (1948). Extraktita de la tomo II dil Antologio

dil Idolinguo kompilita da Andreas Juste.

Duadek yari ante nun me vizitis mea unesma Ido-kongreso. Pro ke me esis nov-examenita instruktisto, me ne havis suficanta pekunio por pagar la voyajo ad Zürich. Me decidis voyajar per biciklo. Me do startis de Göteborg quar semani ante la kongreso.

La unesma halteyo Köpenham, esas ed esis belega urbo. Ibe me habitis che mea anciena amiko Hante, olim membro en Idoklubo en Göteborg. Pos kelka tre agreabla dii en la Dana chefurbo me voyajis bicikle tra la Dana insuli til ke me atingis la Germana frontiero. Ibe me meditis pri la famoza muelilo en Dybböl.

Nun me pasis la frontiero. Nun venis la tempo por kontrolar kad mea skolsavi en la Germana linguo esas utila. Yes me sucesis plu bone kam me presupozis. Me vizitis Kiel e la Sueda Kirko ibe. Pose me turnis mea voyajo ad Berlin. La Germani quin me renkontris esis omnaloke tre afabla ed helpema. Me habitis en gasteyi ed yunaralbergi. Nun me arivis ad Berlin.

To esas quaze marvelo ke me vehis direte ad Soorstrasse, sen havar mapo od altra guidilo, kande me bicikiklagis tra la grandeg urbo. Subite me trovis la nomo Soorstrasse sur la muro di un ek la stradi. Ma hike ya habitas la familio Jakob, me klameskis. Pos kelka minuti me trovis la justa numero di la strado. Me sonigis la pordo-klosho. En la proxima instanto la pordo apertesis. Siorino Jakob klameskis :

Kad ico esas sioro Bengtsson ? Me esis kordiale aceptata.

23

Page 24: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Dum un semano me habitis la aminda familio. On montris a me omna vidindaji di Berlin. Me konoceskis multa de la Berlinana samideani. Ma ta tempo hastis, me mustis itere startar mea voyajo adsude.

En Leipzig me restis kelka dii, ibe me renkontris samideano, qua montris ad me la famoza Thomas kirko, ube Johann Sebastian Bach pleis la orgeno. Nun ni audis orgen-muziko da yuna orgenisto. Qua savas ? Forsan anke il divenos maestro di la maxim nobla muzikinstrumento.

Kelka kilometri sude de Leipzig me vidis la nomo : Lützen. Stranja impreso por Suedo subite vidar la loko en qua la Sueda rejo Gustav Adolf mortis. Me fakte restis hike dum multa hori por meditar ed en mea mento travivar la anciena historiala eventi.

Dum mea vizito en Lützen me memoreskis la poemo da la Finlandana poeto Ruenberg : «Björneborgarnas marsch», la planaji di Leipzig, la kolini di Lützen. Me vane serchis la kolini di Lützen. Omno esas grandplanajo. La poeti havas sua libereso kande li deskriptas la naturo, quan ni realista ed prozala homi ne havas.

Ma la voyajo iras ad-sude. Me havas nek busolo nek mapo, me fakte vehis hazarde, konciante ke sudo esas la direciono en qua la sudo esas ye 12 kloki.

Me arivis ad Weimar, la urbo di Goethe ed Schiller. Dum kelka hori me promenis en la urbo, vidis la teatro ed la statui di la du granda poeti. Me pasis Erfurt ed nun la tereno divenas plu montoza. La voyo acensis. Me mustis duktar la biciklo per mea manui.

Kilometro pos kilometro me iris adsupre. Me havis nula mapo, ma me savis qua monton me pasis. Kande me atingis la somito di la monto me trovis albergo, ma «alles besetzt» omno okupita. Me envolvis me en mea kovrilo e dormis en la foresto. Esis Saturdia vespero.

Me experiencis ke esis neposibla recevar lojeyi en saturdia vesperi pro ke multa Germani juas la semanofino en albergi anticipe komendita.

La sequanta dio esis sundio. Me biciklagis adsube e nun subite la voyo komencis duktar decense. Nun la biciklovoyajo esas facila. La freno di mea biciklo funcionis bone. Arbori, bushi, legati flugis preter me. La decenso di la monto esis dek foyi plu rapida kam la acenso.

Subite me vidas antiqua kastelo, tala quala me antee nur vidis sur pikturi, vera autentika kavaliero-kastelo. (...)

La texto raportita da Andreas Juste finas hike.

OLIMA INQUESTOLetri publikigita en Mikra Buletino di novembro 1930

QUON VU PRIZAS LEKTAR ?

[Respondi qui atingis ni : ] 3ma serio

24

Page 25: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Me prizas lektar precipue la afirmi, ke en la parolo 'homo' esas expresita plu granda valoro kam en la paroli : Maestro e Deo. - M. Balkashin (Belgia)

Me prizas lektar aforismi e sentenci, pro ke on ofte divenas plu saja per oli en kelka instanti kam per studiar longa diserturi. Plurfoye me anke trovis tala sentenci en MB e me esperas, ke MB anke future donos a la lekteri ta mentala pano. Arthur Cantery (Suedia)

Me esas kontenta pri preske omno insertita en MB. La pensi o deziri dil signatinti en ca rubriko omna esas justa ; tamen me deziras, se esas posibla, ulo kelkete nova en MB, nome laboristal anguleto. Certe tala raporti esus interesiva. - Joaquin Ferreres (Hispania)

(Ni raportas pri la laboristala Ido-movado en la kadro di nia revuo, ma por konservar la neutreso politikala e religiala ni ne volas krear specala rubriko por ta skopo. Red. di Mikra Buletino)

Me prizas lektar omno, quo vizas servar a la kulturala progreso dil homaro, konseque pri la maxim serioza temi. En tempo, dum qua la homaro travivas krizo, semble portante en su la jermo di maxim serioza konsequi por la futura developo sociala e kulturala, dum qua la mondo esas inundata da nacional-lingua libri, revui e jurnali kontenanta amuzaji en tote nauzeiganta quanto, en tala tempo la mondolinguo devus plear plu digna rolo en la dramato dil vivo kam augmentar la quanto di tala impedili di vera progreso. Segun mea opiniono do esus regretinda disipo di nia skarsa moyeni uzurpar spaco por pureala temi, qui vizas nul altro kam amuzigar la lektanto.Tasko dil mondolinguo esas atraktar adheranti ad alta-nivela kulturala kozo, quala esas nia movado. Do, nun lo maxim bona, segun me, equivalante lo maxim serioza, esas digna temi por traktesar en nia revui – Algot Holmgren (Suedia)

(Me grandaparte asentas kun la signatinto di ca mesajo. Me nur opinionas ke il esas kelkete tro severa e kelkete exajeras. Red. di KURIERO INTERNACIONA)

Me deziras lektar texti en Ido korekta (nam me prizas komprenar mea lektajo), prefere tradukuri ek la lingui minim difuzita, ed pri irga temo. Me ne prizas texti di literaturo, nam tre skarsa esas la tradukeri qui savas ed povas interpretar aden Ido (linguo alta-grade preciza) pensi, qui ulakaze esas tre ne-preciza. - Marcel Pesch (Suisia)

(Me komprenas tre bone Marcel Pesch pri la texti di literaturo, ma me opinionas ke il exajeras e mem eroras. Nome, on devas unesme bone reflektar pri to quo expresesas en onua matrala linguo ed ico posibligas efektigar preciza traduko ad Ido. Ma on havas surprizi, nome la granda texti di altanivela literaturo esas ofte sat facile tradukebla dum ke plu simpla literaturo povas esar tre desfacile tradukebla pro la frequa idiotismi (nacionala linguala apartaji) di qui la senco povas apene transmisesar ad altra idiomo dum perdar multo de la originala saporo (ma ca problemo ne

25

Page 26: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

existas nur por Ido, ma por omna cetera traduki e lingui). Red. di KURIERO INTERNACIONA)

Me volunte lektus artikli pri omno, quo povas developar la interna homo, supozite ke li esas skribita sat interesante. Precipue me ne volus indijar la humoroza parto, nam ol esas plu apta joyigar la homo kam omna filozofio. - Jan Smolarek (Germania)

Me respondizas ica questiono per mencionar, ke me sempre tralektas dum un sidfoyo, maxim balde posible en la recevo-dio, singla nov numero di MB. Yen mea atesto pri la interesiveso di olua kontenajo. Me prizus ke tempope aparus, sub nova rubriko, serio tala kam (exemple) la nuna serio «Tra urbi vidinda e mondo-famoza». Permisez a me sugestar nova serio, titulizenda «MOND-ANTOLOGIO». Me explikez. Sendubite existas en multa lingui poemi kurta, diversa-tema, tre expresoza e bela, tradukinda aden Ido por joyigar la samideani altranaciona. On forsan objecionos per dicar ke ne omnu povas tradukar poemo de sua matrolinguo aden kontentigiva Ido-poemo. Esas vera, ke por tala traduko, kelkakaze tote neposibla pro teknikal desfacilaji, irgakaze bezonesas homo qua ulgrade posedas ta stranja fakultato quan uli nomizas «donacajo dal dei», ma quan altri nomizas «regretinda aflikteso». Tamen, omna kompetent Idisto povas facar de matrolingua poemo, lineopa proz-tradukuro qua plene expresos la idei del originala verko. Kom exemplo, me adjuntas specimena proz-tradukuro lineopa dil unesma stanco di Angla-Irlandana poemo. (Interesati povos komparar kun la metrikala ed rimizita versiono en mea «Probo-Flugi sur Pegazo».)

LA LAGO FEAL

(Lineopa proz-tradukuro)

(1)Loughareema ! Loughareema

Jacas tre alte inter la erikaro;

Mikra lago, obskura lago,

La aquo es nigra e profund.

Olda heroni kustumeskas ibe peskar,

E muevi omni kune

Flotacas cirkum la verd insulo sola

Dil dormanta lago feal.

Nula ritmo, nula rimo ; ma qua falios vidar ment-okule la pikturo dil bela lago kun olua cirkondajo ed ucela frequenteri ? Do, frati omnalanda, donez a ni floreti de via poem-gardeni nacionala !

(1) Pronuncez Loharima – T. Sweetlove (Anglia)

26

Page 27: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

INTERNACIONA RENKONTRO PROXIM PARIS

Me intencas organizor internaciona renkontro dum la semano de la 15ma til la 22ma di septembro en Epinay sur Orge, ye 30 km de Paris, cirkume. La kondicioni esas :

Dulitizita chambro : Kusto dum la semanofino (venerdio til sundio) 56 euri po nokto e dumsemane 72 euri po nokto (sen dejuneto). Por, eventuale, triesma lito en la chambro, on mustas pagar 12,50 euri po nokto. La dejuneto kustas 8 euri po persono e po dio ma ne esas obligala efektigar ica repasto en la restorerio dil hotelo.

On povas rezervar til la fino dil monato julio.

La adreso dil hoteleto (tre proxima de mea hemo) esas :

Hôtel Gril Campanile

Rue du Grand Vaux

F-91360 Epinay sur Orge

Francia

Certe la preco esas plu alta kam olta anuncita da F.K. en Paris. Ma ol jacas proxim fervoyala staciono qua posibligas irar facile a la precipua fervoyala stacioni di Paris, e posibligas direte irar a Versailles, dum ke la loko propozata en Paris esas en quartero sat fora de la mezo dil urbo e ne grantas facila aceso a la turismala preurbi. Ultre lo, la dicita periodo anuncita da me esas plu favoroza pro ke la jorni duras plu longe e la vetero havas plu multa chanci esar sunoza. E, se la preco esas plu chera, me konocas restorerio en Epinay sur Orge, ube on povas manjar po sat chipa preco, dum ke se onu ne savas la loki adube irar en Paris, on povas trovar nur desfacile lo dezirata, nam omna repasteyi ibe esas tre chera ed ico kompensas kelke la preco-difero dil gasteyi. Ita renkontro esos nur turismala renkontro sen labor-sesioni. Propozesas vizitar Paris, la Latina quartero en ol, la katedralo Nia Damo, la turmo Eiffel, la Champs Elysées, la Triumfarko, la Invalides, la palaco di Luxembourg, la strado Mouffetard, e la agreabla verdeyo-areo di Les Buttes-Chaumont. Anke posiblesas vizitar Paris sur la rivero Seine per bateli nomizita " bateaux-mouches " (musha bateli). En la cirkumajo di Paris, on povos vizitar Versailles e lua mondo-famoza kastelo, la urbo Rambouillet e lua kastelo (okazionala rezideyo dil Franca statestro), la urbo Chartres e lua mondo-famoza katedralo. Me esas lokano e, kompreneble, konocas plu bone la vidindaji dil koncernata regiono kam la organizero di Germania. Cetere, esus bona ke un de la adheranti di la Jubileala konfero venez a la renkontro organizita da me, nam me ne havas la posibleso vakancar dum la periodo di oktobro-fino por guidar la konferani. Se vu interesesas per mea ofro, voluntez savigar lo da me til la limitodato di julio-fino.

27

Page 28: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

FORMULARIO (QUAN ON POVAS FOTOKOPIAR)

NOMO............................................PRENOMO.......................................

ADRESO.............................................................................................

ME DEZIRAS RECEVAR DULUTIZITA CHAMBRO................................................

TRILITIZITA CHAMBRO...........................................................................

ME ARIVOS (DATO)...............................................................................

PER TRENO.................AVIONO......................AUTOMOBILO........................

ADVOKO-NUMERO DI MEA POSHTELEFONILO.................................................

…...................................................................................................

ME DEPARTOS (DATO)...........................................................................

SIGNATURO........................................................................................

LA MISTERIO DIL OBLIVIATA VILAJETORezumo di lo preirinta : En 1943, viro e lua spozino iras a la hemo di olda

mortanta onklulo. Li arivas a stranja vilajeto ube li informesas pri astoniva kozi.

Patro Andreas regardis me kun desprizo e dicis poke afable :

– Ni nultempe uzis la Latina hike, ho siorulo ! Ni sempre nur parolis la Franca... o la Kelta linguo. Ed ica altaro opoze a qua genupozis Karolus la Granda, Philippe Auguste, Santa Louis, Jeanne d'Arc e Louis XIV esas sempre la sama depos la tempo, kande, plura yarmili ante nun, Hû Gadarn venis sub la querki ibe varsante lua sango por sancionar la federuro dal Galli e dal Kelti.

Kun respektoza emoco, mea spozino e me intertenante nia manui, ni kontemplis la antiqua altaro ek kruda petro, nevariebla depos tre fora tempi, sub orea radio qua aureolizis ol per dolca lumo.

Per ideo-asocio, ni levis kune nia kapi por vidar la aperturo tra qua falis ica unika klareso lumizanta la veneracinda templo.

Ye nia astonego , ni perceptis nula fenestro, nula pafaperturo, per qua la radio sunala povabus enirar. Ica laste dicita semblis emanar ek la vulto ipsa, prefere de la kupolo advere, olqua rondeskis super la megalito*.

– Kad ico kuriozigas vi ? Lore dicis patro Andreas. -Me ja vidis moderna kirki kun kupoli ek translucida betono, dicis me ; ma hike, me konfesas ke me ne komprenas. La lumo semblas emanar de la petri ipsa, sen ke ni povez perceptar caloke translucida elementi.

– Kad vu esas apta por matematiko o por fiziko ?

– Nur kun grandega desfacilaji me lerneskis kelka rudimenti di ta cienci por subisar la exameno dil bachelereso.

– E vu siorino kad ? - Me havas nul apteso tafelde.

28

Page 29: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

– Bonege, konseque vi komprenos plu rapide. Ma unesme me pozos kelka questioni a vi : Segun vua opiniono, siorino, quanta dimensioni existas ?

– Quar ! respondis mea spozino sen hezitar.

– Ho, ico esas perfekta, dicis joyoze la oldulo, quar, kad vu dicas ? Yes, adminime, e, qua esas la quaresma dimensiono ? - Icon me ne savas quale nomizar, ol esas lo Nevidebla, lo nemateriala, la Etero ube movesas la astri.

– Regardez, me pregas, la simbolo dil Kelta kruco. Quar egala branchi, nochizita per quar cirkli, ed insertita per tri cirkli-kurvi geometriale eskartita horizontale, du branchi : longeso e larjeso, vertikale supre, la alteso, do, sube !

La PROFUNDESO, t.e. omno qua movesas interne di la volumini same kam di la surfaco en lo Finita quale en lo Senfina e qua kontenas la QUAR elementi repartisita en la tri mondi. Or, ica quar dimensioni esas, quale on povas vidar per la skemala desegnuro dil kruco, interdependanta per la PUNTO, nome unika kontakto-PUNTO. Ol esas komuna punto a la longeso same kam a la alteso, a la larjeso same kam a la profundeso ed a lia rezultanti : Surfaco, Volumino, Etero. Ita punto, co esas la neponderebla atomo di qua la sennombra posiblesi pri kombinuri expresas la Senfina Potenteso di lo Nekreita.

Pro ke li esas min o plu aglomerata e repetas per irga od altra aranjo di la texuro di lia maso omna nuanci di la lumo, la materiaro, qua esas statikala aglomerajo de molekuli, ne povas, irgequo esez lua denseso, haltigar omna asalti da omna dinamikala atomi. Uli de li mortos pro la shoko e restos sur la obstaklo qua haltigis li ; altri transiros, dum periodo de min o plu longa tempo, e mem multopleskos ibe.

Quanta tempo duros ica irado tra ica quaresma dimensiono ? - por la lumo, ol esas ye 300 000 km dum un sekundo en la Etero - e fine ol falos ye zero opoze ad ula solidaji qui havas ne trairebla denseso ; ma plu lente, ol trairos altra solidaji.

Ni homi dil Querki, observis ico tre sorgoze depos longa tempo, nome, nule en laboratorii ube la kondicioni dil naturala evoluciono esas falsigata per experimentado tro rapida, ma per yarcenti de konstati e ni superiris via asertita exakta cienci por arivar a la Fizignoso.

– La Fizignoso, kad ?

– Ita vorto venas de Physis (naturo) e di Gnoso (konoco, savo).

– Me konstatas, , dicis me, por revanchar pri la recenta desagreabla paroli qui dicesis a me pro mea Latina citajo, ke vu ne havas a la Greka idiomo la odio quan vu havas a la Latina, kad ne ?

– Certe no, nam la Greka, qua esas altanivela literaturala linguo, uzesis da ni de 4000 yari ante nun kom helpanta linguo inter la Ocidentala penseri quin, plu tarde, la tirani di Roma sklavigis.

– To esez. Quon do docas a ni la fizignoso carelate, ho Patro mea ?

– Ico : Kombinuro de hidrogeno e de oxigeno sucesas dum min o plu longa tempo trairar, e.g. petro, ye un latero di qua exudos guti de rikonstitucata aquo dum ke la altra latero esos sika. Lo esas to quo eventas sub nia arbori qui retenas dum permeado guti de aquo por lasar falar nur parto de oli adsur la sulo.

29

Page 30: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

Observadi agita dum plura yarmili savigis da ni ke una solidajo quala petro, ligno o metalo esas permeebla o nepermeebla ye unaspeca qualeso de bruiso, ye la varmeso, ye la humideso, ye la lumo e koncernante ico, kun diversa koeficienti de rapideso. De ca fakto rezultas ke la terala tempo esas - ye la homala skalo subsuna, nome ol esas la expresuro di la durado quan atomo, o irga atomala kombinuro, bezonas por trairar altra atomala maso sive kondensita sive subtila.

Oportis obtenar ke la altaro dil Sakrifiko konstante expozesez a la sunala o stelala radii en la skopo recevar la influxi di oli segun la preskripti di nia antiqua religio, e samatempe konciliar ita postulo kun la obligo inkluzar la altaro sub la vulti di templo. La kompanuli di Sinioro Perfekta Sereneso Patro Benediktus do kombinis, nonacent yari ante nun, kompozuro de minerala elementi de denseso preske equivalanta : quarco, marmoro, ardezo, kristalo e kalko, tale konstitucita ke ol povez lasar filtrar la non qualesi de radii dil prismato qua, de lo infra-reda til lo transa-violea, reprezentas la sunala lumo, por ke ica laste dicita, diversamaniere plutardigita en lua irado tra la vulto, povez rikonstitucesar en la internajo, ed, ecepte dum kelka hori lor la periodo dil maxim longa vintrala nokti, konstante lumizez la sakra Petro.

Astonegata, ni regardis alternante ita opaka vulto tra qua serena klareso filtresis, e la masiva altaro qua graburizesis per misterioza signi.

Patro Andreas, senreakte, regardis ni, il semblis, segun lua kustumo, expektar questiono. Me audacis pozar ol :

– Kad ne esis irgatempe reparuri facita ye ica kupolo, ho mea Patro ? La konkaveso semblas a me esar kelke deformita, sub-flexita...

– Kad onu ne bezonas, por obtenar la sama lumo kam extere, ke la kurveso di la kupolo esez parabolatra e riproduktez ye la sama skalo, e ye la sama angulo de 23° la Terala kaloto ye nia latitudo ?

– Nekredeble ! klameskis mea spozino, kad via fonderi savis ica omno ?

– Galileo nur ritrovis kelka legi quin omna magi dil iniciala centri di la Antiqua Epoko konocis.

– Lore pro quo on gardis kom sekretajo savaji quin la ciencala exploranti e la ciencisti ridiskovris nur lente e desfacile, vice avancigar la Progreso ?

– Pro ke, mea filiulo, la homi nulatempe savis avancigar samatempe la materiala progreso e lia etikala evoluciono ; e vu konstatas lo en ica desfortunoza epoko : li esis kapabla furtachar la sekretaji di kelka misterii dil naturo nur por plu bone interkombatar ed interexterminar.

– Carelate, me povas nur asentar vua dicajo, tale aprobis Lucienne, ma ante livar vu, mea Patro, por ne tardesar ye la dejuno di mea onklulo, permisez a me questionar vu : quale on povis konstruktar tala vulto per tante diversa elementi, qui konseque esas fragmentala, sen tro domajar li per la mortero o per la kalko qui esis aglomeronta oli ?

Ja la oldulo, pasante inter mea spozino e me, sizis ni singlu per un brakio e nin forduktis :

– Ico esas tre simpla, mortero e kalko ne uzesis !

30

Page 31: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

– Quale ico povas esar, depos mil yari , kad ?...

– Vi ne audis parolar pri la magnetala atrakto, evidente vi nesavas ol. Saveskez do ke Perrière jacas en loko ube trovesas la nodo di plura granda linei de terala ondi ed ico igas lu esar la centro de radiadi qua esas la maxim intensa en Francia. Ma ni povus parolar pri ca kozi dum dejunar, se vu konsentas.

Pro ke la olda viro esis forduktanta ni vers punto qua nule semblis a ni esar olta dil eniro-pordo, Lucienne exkuzis su :

– Ico esus kun maxim granda plezuro, mea Patro, elu dicis, ma nia onklulo vartas ni por ke ni asistez la repasto ye dek-e-un kloki, e ni ne povas...

– Ne esas problemo, kara siorino, respondis patro Andreas dum apertar nevidebla pordo opoze a la foresto, pro ke me akompanas vi... Ma yes, nam me iras a la dejuneyo kun vi !

(Duro sequos)

Tradukita de libro redaktita da Paul Bouchet – Inter-Kelta Arkidruido.

TABLO DI KONTENAJO

Vorto dal redaktero........................................................... 2

Vorti di lektero pri «KURIERO INTERNACIONA» n° 2/2006.............. 4

Pri koshmaro................................................................... 5

La misterioza petri di Ica en Peru.......................................... 6

Misterio dil anciena kroniki Indiana....................................... 9

La Mapo dil «Kreero»......................................................... 12

Rido-anguleto................................................................... 14

La Dei dil Olimpo retrovenas ad Athina.................................... 15

Skeleti en amoranta embraco................................................ 17

La deskovro di Amerika....................................................... 17

L'Iliado da Homeros............................................................ 18

Siniorino Imperiestrino Princino Vinh-Tuy................................. 20

IDO-VIVO........................................................................ 22

Sen busolo vers la Sudo !..................................................... 23

Olima inquesto................................................................. 24

Internaciona renkontro proxim Paris....................................... 27

La misterio dil obliviata vilajeto............................................ 28

31

Page 32: KURIERO INTERNACIONA - Idokanaria1973.ido.li/publikaji/kuriero42006.pdf · 2009. 10. 3. · KURIERO INTERNACIONA N° 4, Oktobro - Decembro 2006 REDAKTERO: Jean Martignon 12,rue Maurice

KELKA IDO-FORUMI

Tre populara esas la forumo : [email protected] . La jeranto di ca forumo skribas kelkafoye interesanta mesaji pri la singladia vivo, pri sporto e pri diversa temi. Ol ne esas nur en Ido, nam quale lua nomo indikas lo, on povas anke sendar mesaji en la Kataluna ibe. En ica forumo senteblesas ulo de la mediteraneala kordiala varmeso.

Por la novici qui volas ameliorar lia savo di nia Idolinguo, esas konsilinda adherar: [email protected] . Politikumado ne esas rekomendata che ica forumo.

La politikumado anke ne esas rekomendata che la forumo guidata da me: [email protected] . Me esforcas havar bona kulturala nivelo kun traduki

dil Odiseo da Homeros e di guidlibro pri Kretia qui aparas tempope folietone. Me publikigas ibe preske singladie KELKA NOVAJETI.

Se on esas kurioza, on povas trovar tote diferanta forumo, qua ne esas guidata da movadala Idisto e di qua la tituli di la rubriki esas en mala Ido, ma la mesaji ibe esas en korekta linguo. Yen la adreso di ca forumo : [email protected] .

Fine, me havas inklineso por la forumo [email protected] pro ke me chefe provizas lu per mesaji, quankam me nule savas la Italiana.

REVUI E LIBRI

La precipua revuo di nia movado esas PROGRESO, qua esas l'organo dil ULI. Ol havas nun nova redaktero s-ro Pontnau e lu esforcas vivigar ol tre bone danke propra kreiveso e nova idei. Editerio Krayono qua publikigis ne longatempe ante nun la prestijoza interretala revuo ADAVANE! kontenas anke komenco di Biblioteko virtuala kun kelka Idala libri enretigita ye la sequanta adreso:http://es.geocities.com/krayono/publikaji.html .

Ultre lo, samaloke on povas lektar interretala edituro di KURIERO INTERNACIONA qua havas un trimestro tardeso kompare a la surpapera edituro.

Esas mencioninda ke la forumo <idoespanyol> kontenas fako pri arkivi ube on povas trovar altra libri di nia literaturo en nia linguo. La ULI havas simile reto-pagino kun virtuala biblioteko. Ol povas trovesar ye la suba adreso :http://www.literaturo.ido.li/

32