lahu magazine

Annual Magazine

1

Yan Gon La Hu Youth Fellowship

2

YLHYF ve daw: tcuh{ 1

aw; lawn te: hpa/ 2

li[ k'o{ meh{ hpfuh: ve daw: law kui; 4

taw: tcuh{ hkaw: 5

YLHYF Mui hk’aw: mui pa/ ve taw: 6Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/ ve taw: 7

Taw: Ve{ Hkaw:Taw: Ve{ Hkaw:Taw: Ve{ Hkaw:Taw: Ve{ Hkaw:Taw: Ve{ Hkaw:Daw: keu ta[ 8 La{ So: (KLBA)

O? ho-e; 9 La{ So: (KLBA)Peh; da[ ma: haw/ ve aw; bon 10 Ya: Pa/

Fan/ cheh{ 11 Bobby (Ho-e; Hka:)

Ka/ Tu? (Cartoon)Ka/ Tu? (Cartoon)Ka/ Tu? (Cartoon)Ka/ Tu? (Cartoon)Ka/ Tu? (Cartoon)12-14

Sha tan:Sha tan:Sha tan:Sha tan:Sha tan:15

LHYF ve Daw: G’eu{ 16 Kyaw Oo

Ra/ Za/ Van; aw; lawnRa/ Za/ Van; aw; lawnRa/ Za/ Van; aw; lawnRa/ Za/ Van; aw; lawnRa/ Za/ Van; aw; lawnYan/ Gon/ Insein La: Hu/ Hkri[ Ya: Aw; Mo/

Tan/ Hpeh[ La Ve Aw; Lawn 17 Rev. Jacob Perng

Yan/ Gon/ La: Hu/ Hkri[ Ya: Aw; Mo/Hpeh[ Taw{ La Ve Aw; Lawn 20 Rev. Ca; Mvuh:

Sa/ la[ lon? Rev. Yaw: Tha[ Chang:hta[ yaw{ yan ve hk’aw 24 Kyaw Oo

Ma/ ve she{ veMa/ ve she{ veMa/ ve she{ veMa/ ve she{ veMa/ ve she{ veShi/ La, Da[ La, Ui/ La,

Bi: La Ve Ya: Neh; 30 Rev. Prof. Angela Pun (MIT)

Aw; Yan: Hta[ Vui; Hk'aw[ Leh Yeh:-o{ 36 Rev. Nathan Perng

Annual Magazine

3

Hpeh[ cheh: ve aw; tcuh? aw; yan: hta[La: Hu/ ya: ve meh{ shi/ te leh nyi ve 40 Pa/ Neh?

A/ Bran/ Han/ g'a ve ka ti[ sha? ca{leh Mvuh: meh: mi; meh: daw: ti 46 Shadrach

Daw: nyi leh aw; g'a: yu tu; li[ te: hpa/Daw: nyi leh aw; g'a: yu tu; li[ te: hpa/Daw: nyi leh aw; g'a: yu tu; li[ te: hpa/Daw: nyi leh aw; g'a: yu tu; li[ te: hpa/Daw: nyi leh aw; g'a: yu tu; li[ te: hpa/Aw; Ho? 53 Ya: Pa/

Ui/ la mvuh la pi{ 58 Ca; Shaw? (TCC)

Hpe{ daw: cheh: ve Ye/ Su{ Hkri[leh ya[ nyi La: Hu/ ya: 62 Shadrach

Ha[ ve te: ceu; 68 Ca; Shaw? (TCC)

Mvuh: taw/ mvuh: hteh{ hkaw:ka: aw; la:, aw; chaw:-o; 69 Rev. Ca; Mvuh:

Hkri[ ya: aw; mo/ aw; pon ya: neh; 71 La{ So:

To, Aw; vi? aw; nyi hui geh ... 75 Ya: Pa/

Nyi hk'a: suh leh ba da[ ve aw; g'eu{ 79 Na Meu-e? Tan/

Shu? daw; ve hta[ pa taw g'a ve a na; 85 Bobby (Ho-e; Hka:)

Ya: eh? hta[ shaw/ ba; ve 88 Peh

na[ u? te da[ vena[ u? te da[ vena[ u? te da[ vena[ u? te da[ vena[ u? te da[ veSa/ la[ Hpi? Li? Mon/ Perng 92

G'a: ye; kui; 97 Peh

Yan GonYan GonYan GonYan GonYan GonLa Hu Youth FellowshipLa Hu Youth FellowshipLa Hu Youth FellowshipLa Hu Youth FellowshipLa Hu Youth Fellowship

957, Workshop (1) Street,East Gyogone, Insein

YangonMarch, 2008

Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/YLHYF

ComputerComputerComputerComputerComputerNa PehPa/ Neh?

Cover & Layout DesignCover & Layout DesignCover & Layout DesignCover & Layout DesignCover & Layout DesignThein Tun Oo


4

- "Mvuh: meh: mi; meh:"teh[ aw; lawn pi: ta/ vedaw: law kui; leh; La: hu/ya: hui ve, cheh: kui; aw;hkui? peu;, cheh: ve caw;ve, chaw li: va: li: hk’apeu-e; hta[ La: hu/ ya: te:g’a: le le ve nyi ma shi/ aw; hk’aw ma: g’a leu: k’ai leh ma:g’a meh? k’ai tu; pon daw: law leh pi: ta/ ve yo;.

- Aw; ha hk’a peu-e; hta[ nyi ve te: yan:, hk’aw law;,suh{ tsuh va: tsuh, i? ka{ law; k’a? te: hpa/ leh; La: hu/ ya:hui ve cheh: kui;, mui/ ca: va: ca: kui; hta[ hpeu[ ma; la:ve yo;.

- A? hpo[ k’o; shi/ leh; La: hu/ ya: hui veu[ ve veu[ k’a: aw;mai? te: hpa/ hta[ aw; sheun? lai? ceu; keu ta/ ve hta[ nyi vete: yan: La: hu/ ya: aw; pon te taw{ ta/ ve li[ k’o{ hpeh[ vehta[ te: g’a: le le shi/ leh na g’a tu; yo;.

Li[ k’o{ meh{ hpfuh:Li[ k’o{ meh{ hpfuh:Li[ k’o{ meh{ hpfuh:Li[ k’o{ meh{ hpfuh:Li[ k’o{ meh{ hpfuh:veveveveve

daw: law kui;daw: law kui;daw: law kui;daw: law kui;daw: law kui;

Annual Magazine

5

Taw: Tcuh{ Hkaw:Taw: Tcuh{ Hkaw:Taw: Tcuh{ Hkaw:Taw: Tcuh{ Hkaw:Taw: Tcuh{ Hkaw:

“CO HA CA: TU;” teh[ meh ve li[ k’o{ eh? leh;, cohpaw: ha hpaw: hta[ ca? da[ ve aw; g’a: pi: hkaw: bvuh[ ta/ veli[ yo;. Te: nyi le le li[ hpu g’aw leh bon law; hta: g’aw leh aw;g’a: g’a tu; daw: law leh bvuh[ ta/ ve yo;. Aw; teh; aw; nag’aw leh daw: nyi ve chaw te: g’a: le le pon aw; bon caw; ja:leh aw; g’a: ka[ g’a ja: ve yo;.

Chi te: paw{ ya: neh; te: hpa/ yu; taw{ ta/ ve li[ k’o{"Mvuh: Meh: Mi/ Meh:""Mvuh: Meh: Mi/ Meh:""Mvuh: Meh: Mi/ Meh:""Mvuh: Meh: Mi/ Meh:""Mvuh: Meh: Mi/ Meh:" leh; “U? Naw[ neh{ aw; pon ca:tu;” hpeh[ ve yo;. Cu: yi/ caw; pa/ te: g’a: k’o{ ve “U? naw[neh{ aw; pon ca: tu; leh; li[ k’o{ te: hpa/ yo;” ce:. Naw; ve u?na[ neh{ a sha[ te[ tu;, aw; g’a: caw; leh da[ ve kan? lai? ceu;te pui? tu;, aw; g’a: caw; tu; lo/ ja: ve yo;. Chi hk’e hpeh[ latu;, yaw: aw; pon aw; g’a: bi: ve ca: tu; leh; li[ k’o{ te: hpa/yo;. Li[ ma: ma: g’aw ve chaw leh;, da[ ve daw: hk’a: hk’a bi:do{ keu ta/ ve “shi ta k’o/” caw; sheh/ hpa: hk’e hpeh[ ve yo;.Yaw: a sha[ te[ kui; hk’aw te[ chi? ka[ ma: g’a daw: ha/.

Ya[ nyi neh; ma? La: Hu/ ya: te: hpa/ li[ g’aw tu; baw;pui? ve pa taw, shu shi/ ve hk’e ma: shi/, shu maw; kui; ma:maw;, shu ca: ve hk’e ka[ ma: g’a ca: pui?. Chi hk’e g’a hpeh[cheh: ve leh; cu: yi/ ma/ yi/ ca kui; hk’aw aw; g’a: nu: ve pataw, da[ ve leh ma: da[ ve hta[ ka[ fui/ da[ peh; da[ pui? tu; ha/la ve yo;. Chi hk’e ve te: hpa/ hta[ sha/ ti[ ta/ pui? la tu; li[ ma:ma: g’aw leh da[ ve daw: hk’a:, da[ ve a sha[ te[ hk’a: caw; latu; co: ca: a veu;. Naw; ve u? naw[ neh{ hta[ ka[ da[ ve, aw;hkui caw; ve ca: tu; ca/ pi: a veu; teh[ ha[ pehn: ve hk’awnaw/ tu la: ve yo;.

Li[ k’o{ chi hta[ g’aw ve chaw te: g’a: le le aw; hk’o{G’ui; Sha bon na[ pi: o{.

RevRevRevRevRev. Prof. . Prof. . Prof. . Prof. . Prof. Angela PunAngela PunAngela PunAngela PunAngela Pun


6

Ha[ ve aw; vi? aw; nyi te hpa/-o,

Ya[ nyi naw; hui ve la[ sheh aw; hk’aw lo, mvuh:meh:mi; meh: daw: g’eu{ teh[ k’o{ ve Yan/ Gon/ La: Hu/ Ya:Neh; Aw; Chaw: Aw; Pa{ Mui/ Da[ Ve Aw; Mo/ (YangonLahu Youth Fellowship) ve hk’aw[ zuh: Megazine te: k’o{ ga;la peu;. Li[ chi te: k’o{ te hpeh[ tu; aw; pon nga; hui te: hpa/daw: law ja: ve a keh? leu? Leh G’ui; Sha leh; daw: law ja: tu;yo;. G’ui; Sha bon chi: mvuh ve yo;.

Aw; lawn k’o, (IT) aw; co-e teh[ ya[ nyi mi; gui;hk’o{ chaw ya: te: hpa/ k’o{ ve hk’e, ca? da[ k’aw da[ ve(communication or media) hta[ cu: leh ui/ la mvuh la tu;, g’a:hte[ te cheh: ve yo;. Li[ chi te: k’o{ ve aw lon? ma daw: lawkui;leh; ya[ nyi Ma mvuh: mi;, Htai mvuh: mi;, Heh{ pa/mvuh: mi; leh aw; ka; aw; nu lo cheh: ve La: Hu/ ya: te: g’a:le le ca? da[ k’aw da[ leh ui/ ve kan? te: hpa/ hta[ te g’a tu;,aw; chaw: mui/ da[ g’a tu; leh La: Hu/ ya: aw; pon G’ui; Shave daw: law kui; bi: la tu; aw; pon hpeh[ ve yo;.

Li[ chi te: k’o{ hpeh[ taw{ la tu; aw; pon daw: hk’a:g’a ga pi: la: ve, hpu tan: tan: la: ve, bon g’a ga law; la: ve,aw; veu; yu; leh te k’ai la: ve aw; chaw: aw; pa{ te: g’a: le lehta[ ya: neh; aw; mo/ aw; tan bon ui/ hkaw: yaw leh la[ shehca? la: ve yo;. A keh? leu? leh li[ k’o{ chi hta[ veu; leh aw;g’a: pi: la: tu; ve La: hu/ ya: te: g’a: le le hta[ aw; bon ui/ ja:.Bon ui/ pi: o{.

La: Hu/ ya: hta[ ha[ ve aw; hk’aw,

Kyaw Oo @ Ca; Ui/Mui hk’aw: mui pa/YLHYF

YLHYF Mui hk’aw: mui pa/ ve taw:YLHYF Mui hk’aw: mui pa/ ve taw:YLHYF Mui hk’aw: mui pa/ ve taw:YLHYF Mui hk’aw: mui pa/ ve taw:YLHYF Mui hk’aw: mui pa/ ve taw:

Annual Magazine

7

Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/ ve taw:Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/ ve taw:Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/ ve taw:Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/ ve taw:Li[ gu shaw/ pa/ aw; mo/ ve taw:

Aw law? peu: Magazine chi te: hk’o te taw{ g’a veaw; pon G’ui; Sha ve bon hta[ chi: mvuh ve yo;.

Li[ g’a ga bvuh[ la: ve, aw; veu; yu; leh li[ g’a gahtaw{ la: ve Sm. Na Peh, S. Pa/ Neh?, S. Thein Tun Oo lehcomputer yeh: tcuh la: ve S. Pa/ Neh?, aw; ha htaw/ la: veaw; chaw: aw; pa{ te:g’a: le le hta[ aw; bon ui/ ja: ve yo;.

La: hu/ ya: te: hpa/ htaw: ka[ a shu yaw: ve La: hu/li[ hta[ ta/ ui/ pui? tu;, li[ bvuh[ pui? la tu;, li[ g’aw ve hta[ha[ leh aw; hpfuh: teh pui? tu; hta[ daw: law ve yo;.

Yan/ Gon/ ga; la ve La: hu/ ya: neh; aw; mo/ aw;vui; yu; leh aw? law? te: paw{ te taw{ ta/ ve hta[ pa taw li[chi hta[ g’aw nyi peu; ve te: yan:, daw: hk’a: pi: ga: ve ma:k’o{, li[ bvuh[ ga: ve ma: k’o{, hpu tan: tan: la: ga: ve ma:k’o{ te: g’a le le hta[ ha[ yu; la: cheh: ve yo;. Li[ g’a ga veu;g’aw la: ve aw; vi? aw; nyi te: g’a: le le hta[ nyi ma co hadaw:sha gaw/ leh; caw; pi: o{.

Naw; hui aw; pon aw; bon te: ceu; ceu; g’a tu; yo;heh? teh[ daw: leh te taw{ ta/ ve yo;. Aw; bon ui/ ja:.

Ca? da[ g'a kui/ aw; ti te: hpa;,

No. 957, Workshop (1) StreetEast Gyogone, Insein, Yangon

Kyaw Oo - [email protected] Peh - [email protected] Neh - [email protected] Soe - [email protected] Tun Oo - [email protected]


8

Aw; g’a: ta: i

Nyi ma ta: lu;

Ma: da[ ve hpaw: ta: caw nyi

Lu; k’ai sho: k’ai tu; ta: daw:

Ma: hpeh[ g’a heh? ta: daw:

Naw; daw: k’o daw: g’a ve

Ui/ la mvuh la tu; hta[ daw:

Ui/ la mvuh la tu; hta[ yon/

Ui/ la mvuh la tu; aw; g’a: yu; taw{

Daw: hk’a: hk’aw aw; g’a: caw;..

La{ So: La{ So: La{ So: La{ So: La{ So: (KLBA)

Annual Magazine

9

Neh law ya: da[

Ga: da[ hkaw: sha:

Hkaw: sha: a? hta: a? naw;

Ya[ nyi a: maw; a: ka:

Hk’a{ go: law; cho{

Vi: suh tu; suh

Hk’aw[ ca: ha ca:

Hk’aw[ law a: shu/

La{ So: La{ So: La{ So: La{ So: La{ So: (KLBA)


10

Hu hpu hu maw: g’a ve sha/

Ma: shu/ tsuh leh fa{ pfuh sha/

Ma: haw/ peh; leh[ a: cheun; teh/

Ma: he/ A? beh: u: nyi hk’e

Te: g’a: te: hk’a: ji{ hpaw-e she-o;.

La: li: la: ca{ yo;.

La: li: La:hu/ yo;.

Aw; vi? nyi bon law; shin? ca

Te hk’a{ bon te: sha? la{ haw?

Te: g’ui; te: sha te: to hta[

Yon/ leh peun cheh: tan: cheh: ve

Caw[ htin da[ la ngeh/ hk’aw[ da[

Hkri[ lai? hko:, bon yeh; lai: hko:

Chaw hpa{ bon pa{ yo;.

Daw: teu[ ga: ha/ hta[

Peh; da[ ma: haw/ ve aw; bon.

YYYYYa: Pa/a: Pa/a: Pa/a: Pa/a: Pa/

Annual Magazine

11

Bobby Bobby Bobby Bobby Bobby (Ho-e/ hka:)(Ho-e/ hka:)(Ho-e/ hka:)(Ho-e/ hka:)(Ho-e/ hka:)

A mi; ceh leh;, suh{ peu; ve ti?, a: leh; la

A? bo{ nga: hk’o{ hto{ kaw, mi; shi?, leh; a-na;

Naw; shi; nga; pui?, daw; keu ju{ keu, a: hkeh: la:

Gu kui; a: caw;, aw; leh shi? yon/, hk’aw[ naw? leh o;

Kaw{ tu; ui/ ve a na; lon? chi, a hto[ a na; le

Ka{ ja: ve{ ja:, na; ja: o? k’o/, aw; sha; mi; shi hk’e

G’o: pe/ pe ui/, k’eh/ pfuh chu la, na; hpeu{ a na; law

Da[ ve na{ tsuh:, a; ti; mi; ta; ma: he{

Da[ ve na{ yaweh, na{ tsuh: hk’a: la:, ta: daw:

Ya; ve te: ceu;, a? leh[ g’ui; heh?, ma: caw:

Da[ ve na{ tsuh:, ma: zuh[ she[ hta:, hpa; ka[ keu

Cheun; ve na{ yaweh, pui? ca? k’aw: hta[ ta: che[ tcuh

Ya; ve te: ceu;, ma: na; she[ hta: daw; fan; ta[


12

ma: paw la she[ ka[ ci? k'o{ tu: g'aw? ga: ve La: Hu/ ya:

Cartoon - Ca; Mvuh: Shaw?Daw: Hk'a: - Hla Soe

Annual Magazine

13

Cartoon - Ca; Mvuh: Shaw?Daw: Hk'a: - Hla Soe


14

Annual Magazine

15

LBC sha tan:LBC sha tan:LBC sha tan:LBC sha tan:LBC sha tan:LBC ka[ pe; la pa la o; law meh;!

Nga; hui La: Hu/ ya: aw; pon, bon hpaw: lo sheh k’ai la: tu; ve aw; ho?te: hpa; ka[ aw; suh? hk’aw[ leu{ yu; ta/ ve teh[ g’a shi/ ve yo;. Yaw: hui leh;,

Kan? vaw{ pa/ (1) - S. Robert PunKan? vaw{ pa/ (2) - Rev. LazarusYa: neh/ ta/ g’on/ hkan/ - S. Kaw? Ne/ Li{AIDS hta/ na{ ta/ g’on/ hkan/ - S. Hla Win

Bon Paweh: Sha Bon Paweh: Sha Bon Paweh: Sha Bon Paweh: Sha Bon Paweh: Sha TTTTTan:an:an:an:an:

Keng Keng Keng Keng Keng TTTTTung Neh/ung Neh/ung Neh/ung Neh/ung Neh/- (3) hk’aw[ te: paw{ te cheh: ve Keng Keng Keng Keng Keng TTTTTung neh/ bon paweh:ung neh/ bon paweh:ung neh/ bon paweh:ung neh/ bon paweh:ung neh/ bon paweh: leh

Meu: Ce: hk’a{ lon? (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:Meu: Ce: hk’a{ lon? (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:Meu: Ce: hk’a{ lon? (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:Meu: Ce: hk’a{ lon? (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:Meu: Ce: hk’a{ lon? (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:hta[ April (4) nyi ta/ leh (7) nyiApril (4) nyi ta/ leh (7) nyiApril (4) nyi ta/ leh (7) nyiApril (4) nyi ta/ leh (7) nyiApril (4) nyi ta/ leh (7) nyi hk’a ga;, Keng Tung neh/, Meu:Ce: Hk’a{ lo te tu; teh[ g’a shi/ ve yo;. Te: g’a: le le la; leh bon chi:mvuh la tu; ku; la: ve yo;.

TTTTTa Chi/ Le{ Neh/a Chi/ Le{ Neh/a Chi/ Le{ Neh/a Chi/ Le{ Neh/a Chi/ Le{ Neh/- (3) hk’aw[ te: paw{ te cheh: ve TTTTTa Chi/ Le{ Neh/ ve bon paweh:a Chi/ Le{ Neh/ ve bon paweh:a Chi/ Le{ Neh/ ve bon paweh:a Chi/ Le{ Neh/ ve bon paweh:a Chi/ Le{ Neh/ ve bon paweh:

leh Na: Na: Na: Na: Na: AAAAAwn/ hk’a{ (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:wn/ hk’a{ (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:wn/ hk’a{ (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:wn/ hk’a{ (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:wn/ hk’a{ (50) hk’aw[ bi: ve bon chi: mvuh paweh:hta[ March (19) nyi ta/ leh (25) nyiMarch (19) nyi ta/ leh (25) nyiMarch (19) nyi ta/ leh (25) nyiMarch (19) nyi ta/ leh (25) nyiMarch (19) nyi ta/ leh (25) nyi hk’a ga;, Ta Chi/ Le{ Neh/,Na: Awn/ Hk’a{ lo te tu; teh[ g’a shi/ ve yo;.

- YYYYYa: neh/ aw; ho? aw; g’a: suh? k’ui ve ten/ dan:a: neh/ aw; ho? aw; g’a: suh? k’ui ve ten/ dan:a: neh/ aw; ho? aw; g’a: suh? k’ui ve ten/ dan:a: neh/ aw; ho? aw; g’a: suh? k’ui ve ten/ dan:a: neh/ aw; ho? aw; g’a: suh? k’ui ve ten/ dan: hta[ MarchMarchMarchMarchMarch(19) te leh (25)(19) te leh (25)(19) te leh (25)(19) te leh (25)(19) te leh (25) nyi hk’a ga; Pa Neh hk’a{Pa Neh hk’a{Pa Neh hk’a{Pa Neh hk’a{Pa Neh hk’a{ lo te k’ai tu; teh[ g’ashi/ ve yo;.

Meun: Sha[ Neh/Meun: Sha[ Neh/Meun: Sha[ Neh/Meun: Sha[ Neh/Meun: Sha[ Neh/- Hpa? Hpeh: hk’a{Hpa? Hpeh: hk’a{Hpa? Hpeh: hk’a{Hpa? Hpeh: hk’a{Hpa? Hpeh: hk’a{ lo ya: neh; ten/ dan:ya: neh; ten/ dan:ya: neh; ten/ dan:ya: neh; ten/ dan:ya: neh; ten/ dan: leh bon ma; pa/ hta/bon ma; pa/ hta/bon ma; pa/ hta/bon ma; pa/ hta/bon ma; pa/ hta/

na{ ten/ dan:, na{ ten/ dan:, na{ ten/ dan:, na{ ten/ dan:, na{ ten/ dan:, April 7 – 1April 7 – 1April 7 – 1April 7 – 1April 7 – 11 hk’a1 hk’a1 hk’a1 hk’a1 hk’a ga; te k’ai tu; yo;. Ka: la: hpu li[hpu cawn: yeh; (MIT) lo ve Sa/ la[ ma lon? Angela Pun leh li[ hen:ya: te: hpa/ sheh k’ai tu; yo;.

Sha Tan:


16

LHYF ve Daw: G’eu{LHYF ve Daw: G’eu{LHYF ve Daw: G’eu{LHYF ve Daw: G’eu{LHYF ve Daw: G’eu{

Pon; k’ai cheh: ve aw; yan: leh; ya[ k’ai cheh: ve i? ka{ law; hta[ shu/ ve yo;ce:. Ya[ nyi co-e ve aw; yan: leh; ya[ k’ai vai: ja: ve i? ka{ law; ma lon? hk’e hpeh[ veyo;. I? ka{ law; ma lon? vai: chaweh ya[ k’ai g’a tu; aw; pon, aw; lon? ma aw; g’a: leh;ca? da[ k’aw da[ ve aw; lawn sha tan: leh cu: yi; ma/ yi; (Information and Technology)hpeh[ ve yo;. Aw; ceu; chi te: hpa/ te: ka; peu; te: ka; la[ tcuh la[ ha? ga; hpeh[ tu;internet leh li[ te: hpa/ hta[ g’a cu: ve yo;.

Nga; hui La: Hu/ ya: neh; ka[ i? ka{ law; ma lon? chi aw; hk’aw lo g’a: hte[ g’aya{ k’ai cheh: ve yo;. Aw; yan: chi aw; hk’aw, haw law[ k’o/ hta[ shu/ ve aw; mo/ eh?te: mo/ hta[ ui/ la mvuh la tu; co: ca: leh te la; cheh: ve yo;. Aw; mo/ chi ve leh; aw; ka[aw; nu ve ceu: cao; te: hpa/ hta[ ma: ca? da[. Hpa/ sha/ hta[ ka[ ma: ca? da[. Chaw ceu;hta[ ceh ca? da[ ve yo;.

Aw; mo/ chi ve hta[ Yan/ Gon/ lo ga; leh cu: yi/ ca cheh: ve, kan? te cheh: veLa: Hu/ ya: neh; te: hpa/ sheh k’ai leh June 28th, 2003 hk’aw[ hta:, Yan/ Gon/ La: Hu/ya: neh; aw; chaw: mui/ da[ ve aw; mo/ teh[ tan/ te ta? ve yo;. Aw: law? peu: hta: MaySi Ta? (Mui hk’aw: mui pa/), Walter (Kan? vaw{ pa/), Kyaw Oo (Kan: vaw{ pa/ nyi: g’a:te: g’a:), leh Aye Aye Win (Hpu ha[ sha? pa/) hui aw; veu; yu; ta? ve yo;.

Aw; mo/ ve daw: g’eu{ leh; aw; g’a: caw; ve aw; mo/ aw; tsuh[ hpeh[ la lehaw; ka; aw; nu ve chaw ya: hta[ ga ve aw; mo/ te: hpa/ hta[ ca? da[ g’a tu;, yaw: hui gehte:geh la[ sheh ca? leh chaw ya: aw; pon ui/ la mvuh la ve kan? hta[ te g’a tu; aw; ponhpeh[ ve yo;. Chi hk’o{ ka[, mvuh: mi/ te: ka; le le lo cheh: ve La: Hu/ ya: neh; te: hpa/hta[ ca? da[ leh aw; chaw: aw; pa{ mui/ da[ g’a tu; ka[ daw: law ta/ ve yo;. Aw; mo/ chive ui/ la mvuh la tu;, nga; hui ve aw; g’a: a ci? ceh ti? ve hta[ cu: leh te bi: ma: g’a. La:Hu/ ya: aw; vi? aw; nyi hui ve aw; g’a: hta[ lo/ ja: ve yo;.

Nga; hui ve chaw ceu; ui/ la mvuh la tu; ya:neh; te: hpa/ ui/ la mvuh la tu; lo;ve yo;. Ui/ la mvuh la tu; aw; pon ca? da[ k’aw da[ leh ga da[ aw; g’a: pi: da[tu; lo; veyo;. Chi hta[ pa taw nga; hui ve aw; mo/ chi ui/ la tu; te: g’a: le le aw; pon yeh; mi?hpaw ta/ ve yo;. Ca? da[ leh aw; g’a: pi: la: she[. Aw; lawn k’o, aw; mo/ chi ve ui/ lak’o, ya: neh; ve aw; g’u: suh/ hpaw: ya[ hk’aw k’eh/ la tu; yo;. Aw; mo/ chi aw: g’a:caw; la k’o, ya: neh; ve aw; g’a: caw; la tu; ve yo;.

Bon ui/ ve hk’aw

Kyaw OoMui hk’aw: mui pa/LHYF

Annual Magazine

17

lo li[ hen: cheh: ve La: hu/ ya:, A?

va; ya: te: hpa/, Judson church,

Yangon University lo ku; hpawn; leh

aw: law? peu: te: paw{ maw; da[ hpu:

da[ ve yo;. O: te: paw{ jeh; da[ kui;

aw; hk'aw lo Stanley (Burma Divinity

cawn: yeh; ya:) Chairman te leh, Po

Thein Shin (Rangoon University)

Kan? vaw{ pa/ te leh jeh; da[ ve yo;.

A shu yaw: ve cheh: kui; hta[ teh ta?

leh, shu mvuh: mi; lo cu: yi/ ca la ve

aw; yan: aw; hk’aw lo La: hu/ hkaw:

ma: g’a leun: tu;, aw; chaw: te da[

leh lo/ kui; hk'aw ga da[ tu;, bon kan?

aw; hk'aw nyi ma pfuh: leh li[ hpu

cawn: yeh; lo ca hen: ga: ve nyi ma

caw; la tu; daw: law kui; teh leh, La:

hu/, A? va; li[ hen: ya: bon law; ve

aw; mo/ (Prayer Band) hta[ tan;

hpaw ve yo;. Te: shin? le hkaw[ nyi

ga; ve te: yan:, a shu yaw: cawn: yeh;

lo tu la leh bon ca law; la ve 1962

hk’aw[ hk’a ga; yo;.

1956 hk’aw[ hk’e hta: ka[ tan;

leh, Cen: Tun/, Pan Vai?, Man: Leun:,

Meun: Mao[, Pan; Lon? hpaw: cheh:

ve La: hu/ ya:, A? va; ya: te: hpa/,

aw; haw? mvuh: mi/, Yan/ gon;,

Insein, May; Myo{, Bassen? Myaung

Mya, Ye; Dwin: Ye; Gan/, Moulmei

cheh: kui; te: hpa/

lo ya[-e leh li[

ca hen: k’ai

ve yo;.

1957

h k ’ a w [

June ha

pa hta:,

Yangon,

Insein

RevRevRevRevRev. Jacob Perng. Jacob Perng. Jacob Perng. Jacob Perng. Jacob Perng

YYYYYan/ Gon/ Insein La: Hu/ Hkri[ an/ Gon/ Insein La: Hu/ Hkri[ an/ Gon/ Insein La: Hu/ Hkri[ an/ Gon/ Insein La: Hu/ Hkri[ an/ Gon/ Insein La: Hu/ Hkri[ YYYYYa: a: a: a: a: AAAAAw; Mo/w; Mo/w; Mo/w; Mo/w; Mo/TTTTTan/ Hpeh[ La an/ Hpeh[ La an/ Hpeh[ La an/ Hpeh[ La an/ Hpeh[ La VVVVVe e e e e AAAAAw; Lawnw; Lawnw; Lawnw; Lawnw; Lawn


18

Chi hk’e bon law; ve aw; mo/

hpawn/ leh hen: cheh: jaw; cheh:

hta:, La: hu/ A? va; li[ hen: ya: aw;

mo/ (Lahu and Wa Student

Associasion) te tu;, aw; mo/ te ve aw;

li: u? pa/ de/ (Constitution) bvuh[

taw{ leh ta; hpawn/ k’ai ve yo;. Aw;

yan: chi aw; hk’aw lo li[ hen: ya:li[ hen: ya:li[ hen: ya:li[ hen: ya:li[ hen: ya:

ku; hkaw: (the students call)ku; hkaw: (the students call)ku; hkaw: (the students call)ku; hkaw: (the students call)ku; hkaw: (the students call) k’o{

ve li[ sha tan: ka[ te taw{ ta? ve yo;.

Peu; leh Staff notation keu ta/ ve aw;

mo/ k’a tu; hkaw? yeh; li[ k’o{ te:

k’o{ ka[ te taw{ ta? ve yo;.

1962 hk’aw[ ga; hta:, Taw/ la;

ye: kao; si/ ta{ la ve yo;. O: ve hk’aw[

naw? li[ hen: ya: aw; mo/ chi hta[ ma:

k’aw[ te-o. Ya[ hk’a: bon law; ve aw;

mo/ hta[ Insein ka: la: hpu li[ hpu

cawn: yeh; (Burma Divinity School)

lo k’aw[ ji{ k’ai leh BDS ve bon law;

kui; aw; baweh: hk’aw lo te: shin? le

hkaw[ nyi hta: bon law; ve te ve yo;.

1957 hk’aw[ June ha pa hta:, Yangon, Insein lo li[hen: cheh: ve La: hu/ ya:, A? va; ya: te: hpa/, Judsonchurch, Yangon University lo ku; hpawn; leh aw? law:peu: te: paw{ maw; da[ hpu: da[ ve yo;.

K’a mui; li[ ka[ 1948 hk’aw[ hta: Ma

Ma lon? Ruth (Rev. Herold Young mi:

ma) yu; taw{ ta/ ve hta[ li[ k’o{ eh?

k’aw[ bvuh[ yan/ leh yeh: ta? ve yo;.

1963 hk’aw[ hta:, nga; hui li[

hen: ya: te: mo/ (Jacob Perng, Enoch

Pun, E? li? Ya[ pun:, Ma/ Ku{, Victor)

hui ha leh; bon hkaw: aw; mo/

(Gospel Team) te leh Pan/ Lon?,

Shehn: Vi? hpaw: lo bon ca ma; to:

ta? ve yo;. O: ve hk’aw[ naw?, no:

hpaw: cheh: ve La: hu/ ya: eh? te:

hpa; Yan/ Gon/ Insein lo ya[ la leh,

shu ve yeh; hk’aw shu ve yeh; hk'aw

cheh: leh tu[ ve hkan/ ve aw; hk'aw

lo li[ ca hen: la ve yo;.

1964 hk’aw[ ga; leh nga; ka[

BDS hen: aw/ ta? leh Cen: Tun/ lo

k’aw[ k’o[-e leh kan? te k’ai ve yo;.

Nga; hui hk’aw[ naw? ca k’aw[ hen:

la ve li[ hen: ya: te: ca? peu; te: ca?

bon law; ve hta[ ha[ sha? leh sheh k’ai

Annual Magazine

19

la; cheh: ve yo;. Aw; hk’aw[ naw? ga;

hta:, La: hu/ bon law; ve hta[, MICT

bon yeh; lo k’aw[ ji{ k’ai ve yo;. O:

hta: sa/ la[ U: Aung Tin Ceu: ca-o;

sa/ la[ te leh La: hu/ bon law; ve hta[

sheh k’ai ve yo;.

O: te: co-e hta: Pan Vai?, Cen:

Tun/ k’a mui; li[ nyi: ceu; yeh: ve

yo;. K’a mui; li[ te: ceu; ceh ti? yeh:

tu;, La: Hu/ ya: te: hpa/ lai? paw{ co:

1962 hk’aw[ 1962 hk’aw[ 1962 hk’aw[ 1962 hk’aw[ 1962 hk’aw[ YYYYYan/ Gon/ Insein li[ hen: ya: te: hpa;an/ Gon/ Insein li[ hen: ya: te: hpa;an/ Gon/ Insein li[ hen: ya: te: hpa;an/ Gon/ Insein li[ hen: ya: te: hpa;an/ Gon/ Insein li[ hen: ya: te: hpa;

Hu? (L|R)Hu? (L|R)Hu? (L|R)Hu? (L|R)Hu? (L|R) Ca; Leh, John Sein Gyaw, Ya/ Ko{ Shaung, Ca: Yaw;, Elijah Pun:,

Eliseh Pun:, Enoch Pun:, Ca; Htaw:

Mui (L|R)Mui (L|R)Mui (L|R)Mui (L|R)Mui (L|R) Jacob Perng, Victor, Ma/ Ku{. Daniel Aung, Benjamin Samuel, Sa/ la[

Aung Tin (BSS Lahu announcer), Yaw? Na: Chan:

Mui (L|R)Mui (L|R)Mui (L|R)Mui (L|R)Mui (L|R) En? La Hahn, Jilly Chang, Lu? May Chan, Esther La:

ca: leh te nyi ta? ve yo;. Aw; leh meu:

aw; na lo ve k’a mui; li[ nyi: ma; hta[

ma: cu: leh, aw; suh? te: ma; k’aw[

te yeh: ta? ve yo;. Aw; hk’aw[ naw?

ga; hta:, ma ma lon? Paul Lewis k’aw[

gu ta; ve La: Hu/ k’a mui; li[ hta[

k’aw[ ca? yeh: la; ve ya[ nyi hk’a ga;

yo;. Chi beu[ leh; La: Hu/ ya: ceu:

ca-o; hpeh[ la peu;. G’ui; sha ve kan?

hta[ ui/ chaweh, k’eh; chaweh te g’a

tu; daw: law ve yo;


20

hpeh[ taw{ la ve aw; lawnYan/ Gon/ La: hu/ i? ka{ tu/ ve hkri[ ya: aw; mo/

(Yangon Lahu Baptist Church, YLBC) hta[ 1960 hk’aw[hta:, Rangon Arts & Science University lo li[ hen: cheh:ve La: hu/ ya: leh A? va; ya: hui pawn: da[ leh bon lawve hta[ tan/ te yo. 1970-1980 hk’aw[, aw; ka; aw; yan:aw; hk’aw lo, Sa/ la[ U Aung Tin bon ma/ pa/ te leh shehk’ai ta? ve yo;. 1980-1990 aw; yan: hta: Sa/ la[ ma AngelaPun leh Sa/ la[ Phillip aw; vui; yu; leh sheh k'ai ve yo;.1993 hk’aw[ hta: tan/ leh, Sa/ la[ ma Angela Pun, Sa/ la[U Samuel(TCL), Rev. Ca; Mvuh: hui aw; vui yu; leh shehk’ai ve yo;. 1993 hk’aw[ February (12) nyi hta:, Insein,East Gyoke Gone, Dr. Chit Maung hko aw; hk’aw lo, La:hu/ hk’aw[ suh? ca: hta:, Insein lo La: hu/ ya: aw; ponmi; gui/ te: pe{ g’a tu; hta[ jeh; da[ ve yo;. Hpu (20)shehn: ca k’ai tu; aw; pon Receipts (100) k’o{ te tu jeh;che{ ve yo;. National Convention (Nyi lan/ hkan/) ta{ lave La: hu/ chaw ui/ (8) g’a: htaw: aw; g’a: pi: la: ve yo;.1994 hk’aw[ June (12) nyi hta: M.I.T lo shin? Nyi bonlaw; peu; hta: jeh; da[ ve yo;.

Yan/ Gon/ La: Hu/ Hkri[ Ya: Aw; Mo/Yan/ Gon/ La: Hu/ Hkri[ Ya: Aw; Mo/Yan/ Gon/ La: Hu/ Hkri[ Ya: Aw; Mo/Yan/ Gon/ La: Hu/ Hkri[ Ya: Aw; Mo/Yan/ Gon/ La: Hu/ Hkri[ Ya: Aw; Mo/

Annual Magazine

21

Daw: law kui;Daw: law kui;Daw: law kui;Daw: law kui;Daw: law kui;1. La: Hu/ hkri ya: aw; mo/ bon

yeh; (Lahu Baptist ChristianCentre) caw; la tu;

2. Li[ hpu hen: pa/ hui lehUniversity li[ hen: ya: huicheh: hpeh[ tu;

3. Lai? ceu; hpeh[ baw; daw: ha/ve hta[ ga da[ leh daw: hk’a:pi: da[ tu;

4. Bon kan? aw; pon jeh; da[ kui/, International La: Hu/ hta[ ca?da[ kui; aw; ti hpeh[ tu;

5. A.D 2000 hta: La: hu/ bonyeh; te:ma/ te g’a tu;

1996 hk’aw[ September (8) nyi,M.I.T lo bon law; peu; hta:, mi; gui;te: pe{ vui; g’a tu;, hpu tan: ca; k’aitu; aw; pon, Sa/ la[ U Samuel (TCL),Sa/ la[ ma Law: Law: leh Rev. Ca;Mvuh: hta[ aw; vui; pi: ve yo;. Hputan: (1,225,966.00) hteh[ ca g’a ve pataw, Myanma Economic Bank, SavingPass Book, Bank Account(SM332387) Saving Bank Branch (1)aw; hk’aw lo, 2002 hk’aw[ February(2) hta[ tan/ kui ve yo;.

1997 hk’aw[ hta: tan/ leh te shin?le le ma k’o{, hk’a ca g’a ve hpu tante: hpa/, bank aw; hk’aw ti? keu k’aive yo;., 1998 hk’aw, November (21)

nyi hta:, Rev. Kim Dong Ho teh[ mehve Korea Sa; la[ lon? te: g’a:, Insein,Gyoke Gone lo caw; ve No. (957)yeh; hta[ hpu (38) shehn? pi: leh La:hu/ ya: aw; pon tan: la: ve yo;. Aw;ti chi ve hta[, Rev. Ca; Mvuh: camaw; leh vui; ta/ ve yo;. Yeh; chi veaw; baweh: te: hpa/ hta[ hpa{ ba; leh,bon law; kui; aw; ti gu ve yo;. U Le/Vi{(Meun Tun?) te: ca hta[ cheh: tcuhve yo;. 1998 hk’aw, December (25)nyi bon chi: mvuh leh, Christmashta[ yeh; chi ve aw; hk’aw lo te ta?ve yo;.

1999 hk’aw[, April (11) nyi hta:,yeh; chi hta[, G’ui; Sha la[ shehhk’aw chi: a[ leh bon tan/ law; veyo;. Pi? htaw{ ma: caw; she; leh gu?yi{ hk’aw: mui leh bon law; ta? veyo;. Ca? leh te: shin? le le, mvuh: go:aw; yan: cawn: yeh; hpeh: htaw:, bonlaw; hpeh[ ve yo;. Mvuh: go ve aw;yan: hta: bon law; la ve chaw (20)hpa{ caw; ve yo;.

2000 hk’aw[, November (25) hta:,M.B.C lo, bon lon? te: ma/ te ve aw;yan: hta:, Panda Hotel lo Man Mvuh:Mi/ aw; hk’aw lo cheh: ve La: hu/bon ho? bon na; Sa/ la[|ma lon?,Mvuh: mi/ kan? te pa;(Na{ Ta{ Pa/)hui (60) g’a: te: geh aw; chaw: aw;pa{ mui/ da[ ve, hpawn; da[ leh, bon


22

Chi beu[ te cheh: ve Yan/ Gon/ La: Hu/ Bon Yeh;

kan: aw; lawn, chaw ceu; aw; lawnhta[ ca? da[ ve, aw; g’a: pi: da[ veyo;. Jeh: da[ ve aw; lawn lon? ma leh;(1) La: hu/ bon yeh; caw; tu;. (2) Hputan: ca tu; aw; pon hpeh[ ve yo;.

2000-2007 hk’aw lo, hpu tan: cave yo;. Shin? nyi bon law; hta:, hputan: (2) paw{ shaw ve yo;. Te: hk’aw[le le, La: Hu/ hk’aw[ suh? ca: hta:,aw; g’a: pi: ve, bon yeh; aw; suh? tetu; aw; pon jeh; da[ve yo;. Ca g’a ve hputan: hta[, Bank aw;hk’aw lo ti? keu k’aive yo;.

2007 hk’aw[,February (25) nyi,12+00 na/ ri[, shin? nyihta: Billy Graham, noshortcuts to heaven,decision, Beth Moore,“The journey of faith”Ps. 84+5 hta[ g’awmaw; leh aw; ha hpunga; hta[ be{ ma/ la: ve yo;. Maw:lai? ceu; aw; hpfuh: hk’a{ ta{ la cheh:ve hta[ pa taw, Bank aw; hk’awcaw;ta; ve hpu hta[ yu; taw{ leh bonyeh; te k’ai tu daw: taw{ la leh, Kaw/Mi[ Ti/ aw; mo/ hta[ jeh; da[ ve yo;.Hk’a peu-e; daw: caw: ve aw; hk’aw

lo, te k’ai tu; jeh; che{ ve yo;. Jeh;che{ ve aw; lawn te: hpa/ leh,1. Bank aw; hk’aw caw; ta/ ve hpuKs. 14,300,000.00 hta[ yu; taw{ tu;2. Bon yeh; te tu;, Rev. Ca; Mvuh:hta[ kan? aw; vui; pi: ve yo;.3. Bon yeh; aw; pi/ hta[, aw; hpfuh:da[ ve hk’e, haw: tu; yo;4. 2007 hk’aw[ March ha pa aw;hk’aw lo, Contractor ca leh te k’ai tu;.

2007 hk’aw[ February (25)nyi hta:, jeh; da[ kui; aw; hk’aw lo,aw; haw? lo bvuh[ ta/ ve chaw te:hpa/ ga; la ve yo;. 1. Rev. Prof. Angela Pun 2. Rev. Ca; Mvuh: & Mrs 3. Rev. Saw Shu Nay Moo & Mrs 4. Sa/ la[ George Shay & Mrs

Annual Magazine

23

5. Sa/ la[ ma Nwe Nwe (Law Law) 6. Sa/ la[ ma Zipporah Aung (Na Peh) 7. Sa/ la[ U Aron Shwe 8. U Ca; Hpui: (Ti mi te pa/) 9. Sa/ la[ ma Mu: Ra; Leh 10. Sa/ la[ ma Na Haw? Moe-e? 11. Sa/ la[ Kyaw Oo 12. Sa/ la[ Shadrach

Jeh; che{ ve aw; lawnJeh; che{ ve aw; lawnJeh; che{ ve aw; lawnJeh; che{ ve aw; lawnJeh; che{ ve aw; lawn

1. Contractor U Myo Lin Oo hta[aw; vui; pi: leh te tcuh tu;.

2. Hpu Ks (610) shehn? pi: leh tetcuh tu;

3. Sa/ la[ Ta/ Ka; Paw hta[ cu?Leh li[ bvuh[ cheh{ tcuh tu;

4. 2007 hk’aw[, April ha pa aw;hk’aw te k’ai tu;

5. Yeh; aw; pi/ hta[ Ks. (18)shehn shawn leh, haw: tu;.

Kan? ta/ te veKan? ta/ te veKan? ta/ te veKan? ta/ te veKan? ta/ te ve

2007 hk’aw[ April (11) nyi ,mvuh: shaw? (7) na/ ri[ hta: bon law;chi: a[ leh, kan: tan; te ve yo;. Daw:ta/ ve leh;, 2008 hk’aw[, June (1) nyik’o, bon yeh; chi: a[ tu; gu hehn:cheh: ve yo;.

2007 hk’aw[ March (27) nyimvuh: shaw? hta:, yeh; aw; pi/ hta[

hpa{ ba; ve yo;. Ga; la ta? ve chawte: hpa/ leh;,

1. Rev. Ca; Mvuh:2. Sa/ la[ ma Na Haw? Moe-e:3. Raymond Htoo4. Kennedy Moo aw; to ga; la leh

Ka: (6) paw{ te leh maw: te: hpa/ ta{peu ta? ve yo;.

2007 hk’aw[ April (8) nyi,mvuh: shaw? (7)na/ ri[ hta: bon law;ve yo;.

2007 hk’aw[ April (22) nyi,mvuh: shaw? (7)na/ ri[ hta:Foundation tan/ kaw; ve yo;.Ga; la ve chaw te: hpa/ leh;,

1. Rev. Ca; Mvuh:2. U Saw Dino3. Daw Nwe Nwe (Law Law)

Mi; k’o/ aw; hk’aw lo, li: ki?shi/ (3) shi/ yu; keu leh, Rev. Ca;Mvuh: bon law; chi: a[ ve yo;. U Ya:Suh? te: ca leh Rev. Kim Dong Ho huika[ ga; la ve yo;. U Myo Lin Oo nga;hui hta[ Mon{ Hin: Ga: ca: tu; ca; la:ve yo;.

Chi te: hkui hpu Ks.36,000,000.00 pi: peu; ve yo;.

Rev. Ca; Mvuh:Rev. Ca; Mvuh:Rev. Ca; Mvuh:Rev. Ca; Mvuh:Rev. Ca; Mvuh:


24

Sa/ la[ lon? Rev. Yaw: Tha[ Chang: hta[ yaw{ yan ve hk’aw(IN HONOR OF REV. YAW THA CHANG)

AAAAAw; hkui? pui/ taw:w; hkui? pui/ taw:w; hkui? pui/ taw:w; hkui? pui/ taw:w; hkui? pui/ taw:

Sa/ la[ lon? Rev. Yaw: Tha[ Chang:leh; La: Hu/ Sa/ sa/ na/ aw; hk’aw,aw; lawn ui/ ja: ve bon kan: te pa/te: g’a: hpeh[ ve yo;. Aw; li: aw;hk’a: hehn: ja: ve chaw te: g’a: teh[shu k’o{ ve yo;. Bon kan? te kui; aw;hk’aw lo li[ hpu ma; pa/, mui hk’aw:mui pa/ , kan? vaw{ pa/ ve cheh:kui; te: hpa; aw; hk’aw lo chi: a[ta? ve yo;. Yaw: leh; La: Hu/ sa/ sa/na/ ui/ la mvuh la tu; aw; pon aw;hpfuh: hk’a{ ve sheh? te: shi/ hk’ehpeh[ ta? ve yo;. Aw; lawn k’o, ka:

la: hpu mvuh: mi; ve bon kan? te pa/ hui hpeh[ ve William Mercus Youngleh Vincent Young hui geh te: geh La: Hu/ ya: aw; pon bon kan? te ta? vehta[ pa taw yo;.

Li[ bvuh[ pa/ aw; to ka[ Sa/ la[ lon? ve bon hk’aw: hta[ na; paw lehg’a k’a: jaw ta? ve pa taw Sa/ la[ lon? leh; taw: yaw pui? ja: ve, bon ma; pi:ja: ve chaw hpeh[ ve hta[ g’a shi/ ta? ve yo;. 1995-1996 hk’aw[, KLBA li[hpu cawn: yeh; hpeh: hta: yaw: ma ta? ve bon hkaw: ya[ nyi hk’a ga; na pawhk’aw ma: taw{-e she;. Sa/ la[ lon? leh cheun; ja: ve chaw te: g’a: hpeh[ veceh ti? ma: heh{ leh La: Hu/ sa/ sa/ na/ aw; hk’aw aw; hkui? pui ta/ kaw; pa/te: g’a: ka[ hpeh[ ve yo;.

Annual Magazine

25

Sa/ la[ lon? ve aw; lawn bvuh[ve te: yan: yaw: aw; lawn bvuh[ taw{ta/ ve li[ te: hpa;, ma: ma: caw; vema: he{. Nga; hui li[ yu; taw{ ve aw;g’a: nu: ve pa taw hpeh[ ve yo;. Yaw:ve aw; lawn bvuh[ taw{ g’a tu; aw;pon, Sa/ la[ lon? ve ya: mi: aw; lehma hpeh[ ve Sa/ la[ ma Juno Changhta[ 2007, September hta: taw: na nyita? ve yo;. Peu; leh, Sa/ la[ lon? Rev.Jacob Perng bvuh[ ta; ve “ La; hu/Ya: daw: naw: tu; aw; ceu; te: hpa/”(23.4.99) hta: ve li[ daw eh? hta[ ka[cu: ta/ ve yo;. Sa/ la[ lon? ve aw; lawng’a bvuh[ ve daw: law kui; leh La:hu/ ya: aw; pon chi: a[ ta? ve Sa/ la[lon? hta[ ta/ ui/ ta/ mvuh ga: ve pataw yo;. Chi hk’o{ ka[, pon ta? ve aw;yan: aw; hk’aw bon kan? te ta? ve aw;ceu; te: hpa/ hta[ hen: yu; tu; te: hpa/hen: yu; leh pa caw: ve aw; ceu; te:hpa/ hta[ pa ba; g’a tu; aw; pon ka[hpeh[ ve yo;. Sa/ la[ lon? ve aw; lawnbvuh[ taw{ kui; aw; hk’aw lo ma: bi:ma: law[ kui;, pon leu? kui; caw; vek’o, ma: shi/ ga; she[ ve nga; ve g’a:nu: kui; hpeh[ ve yo;. Aw; bon te:ceu; ceu;caw; pui? k’o ka[, Sa/ la[lon? Rev. Yaw: Tha[ Chang: ve aw;bon ceh ti? hpeh[ ve yo meh;.

I .I .I .I .I . YYYYYa: eh? aw; yan: leh cu: yi;a: eh? aw; yan: leh cu: yi;a: eh? aw; yan: leh cu: yi;a: eh? aw; yan: leh cu: yi;a: eh? aw; yan: leh cu: yi;ca veca veca veca veca ve

Yaw: Tha[ Chang: leh;October 7th, 1920 hk’aw[ hta: Rev.Ca; Bo Chang: leh Daw Sha Meu-e:geh, Ba; na: bon tcuh? pui; lo, paw lata? ve yo;. Rev. Ca; Bo Chang: leh;Ba; Na: cawn: yeh; lon? ve Sa/ la[lon? (cawn: o{) hpeh[ ve yo;. Cawn:yeh; chi aw; hk’aw, ka: la: hpu li[,Man li[, Music, Geography,Mathematics leh La: hu/ li[ te: hpa/ma/ ve yo;. Cawn: yeh; ya: nga: hag’a: caw; ta? ve yo;.

Yaw: Tha[ Chang: leh; aw; vi?aw; nyi suh/ g’a: aw; hk’aw ya: pa/ui/ hpeh[ ve yo;. Ba; Na: lo cheh: lehheh{ pa/ li[ te: chi tan: awn/ ta? veyo;. Ka: la hpu Sa/ la[ lon? hui gehka: la: hkaw:, Ma hkaw: leh La: hu/li[ te: hpa/ hen: g’a ta? ve yo;. HongKong li[ hpu cawn: yeh; lo Degreete: ma; g’a ta? ve yo;.

1993 hk’aw[ hta: Ah? Deu teh[meh ve A/ Hka; ma eh? hta[ heu{ lehya: pa/ (2) g’a: leh ya: mi (5) g’a:caw; ta? ve yo;. Hpu shi hpaw: g’a:nu: ve hta[ pa taw ya: pa/ ui/ te: g’a:na{ tsuh: cawn: yeh; lo ta{ g’a tu;awn/ ma[ te: hpa/ g’a ta? ve htaw: ka[ma: ta{ g’a ta?. Ya[ hk’a: G’ui; Shabon pa taw, ya[ nyi ya: pa/ ya:mi:


26

hk’a peu-e; li[ shi/ leh a shu yaw: vekan? hta[ te g’a cheh: ve yo;. Aw; pave hkui hai: hta[ g’a leh ya: mi nyi:g’a: bon kan? te cheh: ve yo;.

II. Bon kan? te ve aw; lawnII. Bon kan? te ve aw; lawnII. Bon kan? te ve aw; lawnII. Bon kan? te ve aw; lawnII. Bon kan? te ve aw; lawnRev. Yaw: Tha[ Chang: leh;

heh{ pa/ mvuh: mi; lo cheh: hta: Ba;na: cawn: yeh; hk’aw Sa/ la[ te ta?ve yo;. Ka: la: hpu Sa/ la[ lon? Rev.Mercus Vincent Young geh hk’a hen:jaw; g’a ta? ve yo;. Cawn: yeh; chiaw; hk’aw, heh{ pa/ li[ leh ka: la: hpuli[ hta[ ma/ pi: ta? ve yo;.

Rev. Vincent Yong hui Mamvuh: mi; lo bon kan? te tu; pa la;ve te: yan: Rev. Yaw: Tha[ Chang: ka[yaw: hui geh te: geh pa la leh Pi:chaw: mvuh: mi aw; g’u: suh/ hpaw:Cen: Ton/ ven: lo ca cheh: la ve yo;.Ga; la peu; hk’aw[ naw?, Sa/ la[ lon?Rev. Vincent Young geh te: geh bonkan? te ve yo;. Mvuh: mi/ aw; tcuh?aw; yan: pa ve pa taw, 1960 hk’aw[hta: shu mvuh: mi; ve bon kan? te pa/te: hpa/ (Missionaries) a shu yaw: vemvuh: mi; lo g’a k’o[-e ve yo;. O: vepeu; hk’aw[ naw? Rev. Yaw: Tha[Chang: leh; bon kan? aw; veu; hk’apeu-e; hta[ g’aw{ tu; aw; pon aw;veu; pi: ve hta[ g’a hkan/ ta? ve yo;.O: ve aw; hk’aw[ naw?, te: hk’aw[

hta[ tan/ leh ceu: ca-o; tan/ kaw; ve,bon kan? te pa/ te: hpa/ aw; pon cheh:kui; te: hpa/ hta[ tan/ te ta? ve yo;.

( a )( a )( a )( a )( a ) Cen: Cen: Cen: Cen: Cen: TTTTTun/ La: Hu/ Neh; Si:un/ La: Hu/ Neh; Si:un/ La: Hu/ Neh; Si:un/ La: Hu/ Neh; Si:un/ La: Hu/ Neh; Si:G’oe: Lon? Hpeh[ La G’oe: Lon? Hpeh[ La G’oe: Lon? Hpeh[ La G’oe: Lon? Hpeh[ La G’oe: Lon? Hpeh[ La VVVVVeeeee

Ba; Na: bon tcuh{ peu/ hta[hpa{ ta? leh Cen: Tun/ mvuh: mi; lohpaw ya[ la ve Hkri[ ya: aw; mo/te:hpa/ hpa/ Pan Vai? Bon tcuh{ pui/hta[ ca: da[ k’ai ve yo;. Te: hpa/ hpa/Pan Vai? Bon tcuh{ pui/ hta[ ma: ca?da[. Hk’e te leh, chaw hpaw hk’o:hpeh[ cheh: ve Hkri[ ya: chi te: hpa/hta[ ha[ sha? tu;, 1958 hk’aw[ hta:,Cen: Tun/ La: Hu/ ya: neh/ si: g’oe:lon? hta[, Rev. Yaw: Tha[ Chang: lehaw; chaw: te: hpa/ aw; ho? Te leh tan;hpaw ve yo;. Neh/ si: g’oe: vedaw:law kui; Motto leh; “Meh? k’aive chaw hta[ ca (Seeking the lost)k’o{ ve li[ hpu taw: hkaw: hta[yu; veyo;. Peu; hk’aw[ naw? Ma mvuh: mi;Hkri[ ya: aw; mo/ lon? hta[ ca? da[leh sa/ sa/ na/ kan? te ve yo;. MCC(Myanmar Council of Churches) hta[ca? da[ leh, Eden/, Nawn? Nu: hk’a{suh? te: hpa/ hta[ tan/ pi: ve yo;.Meun: yan: , Meun: paw[, Ho? Tao:hpaw: ha leh; bon hkaw: kan? te ta?ve yo;.

Annual Magazine

27

( b )( b )( b )( b )( b ) Cen: Cen: Cen: Cen: Cen: TTTTTun/ La: Hu/ Ha Lehun/ La: Hu/ Ha Lehun/ La: Hu/ Ha Lehun/ La: Hu/ Ha Lehun/ La: Hu/ Ha LehBon Hkaw: Cawn: Bon Hkaw: Cawn: Bon Hkaw: Cawn: Bon Hkaw: Cawn: Bon Hkaw: Cawn: YYYYYeh;eh;eh;eh;eh;

Cen: Tun/ La: hu/ ha leh bonhkaw: cawn: yeh; hta[ 1961 hk’aw[hta:, Sa/ la[ lon? Rev. Yaw: Tha[Chang: tan/ kaw; ta? ve yo;. Cawn:yeh; te tu; aw; pon daw: g’eu{ g’apeu; hk’aw[ naw?, Sa/ la[ lon? leh;ceu: ca-o; te: hpa/, aw; vi? aw; nyihui leh na? le[ ve chaw te: hpa/ gehk’ai leh hpu tan: ca ta? ve yo;. Cawn:yeh; chi aw; hk’aw bon kan? te pa/te: hpa/ ya[ nyi hk’a ga; hu taw{ lacheh: ve yo;. Aw: law? hta:, cawn:yeh;; chi leh daw: law kui; meh? lehk’ai kui; ma: caw; ve ya: neh; te:hpa/ hta[ ca: hpfuh: ma: yu; yu; eh;te leh ma/ pi: ta? ve yo;. Cawn: yeh;chi ve daw: law kui; leh;, La: Hu/ ya:neh; te: hpa/ hta[ aw; bon caw; vechaw te: g’a: hpeh[ la tu; aw; ponyo;. Sa/ la[ lon? Yaw: Tha[ Chang:u? peun/ sheh k’ai ve aw; haw? lo,cawn: yeh; chi ve leh bon kan? te pa/ma: chaweh hu taw{ g’a ta? ve yo;.Cawn: yeh; chi ve ya[ nyi La: Hu/ya: ve bon kan? ui/ la tu; aw; ponyeh; te pa/ yeh: ve ha? pui te: shi/hk’a shu/ hpeh[ ve yo;.

( c )( c )( c )( c )( c ) Ceu: cao; nyi: mo/ hpeh[Ceu: cao; nyi: mo/ hpeh[Ceu: cao; nyi: mo/ hpeh[Ceu: cao; nyi: mo/ hpeh[Ceu: cao; nyi: mo/ hpeh[k’ai vek’ai vek’ai vek’ai vek’ai ve

1965 hk’aw[ hta:, Nawn? Hpa:La: hu/ ceu: cao; nyi: mo/ peh; k’aive yo;. Chaw: ma: ve te: mo/ hta[Rev. Jacob Perng sheh k’ai ve yo;.Chaw i ve te: mo/ hta[ Rev. Yaw:Tha[ Chang: sheh k’ai leh heh{ pa/hkaw: yaw leh bon law; ve ceu: cao;hpeh[ ta? ve yo;. Chi hk’o{ ka[, yon/ve ma: haw/ da[ kui; caw; ve pa tawCen: Tun/ La: Hu/ neh/ si: g’oe: ka[nyi: mo/ hpeh[ k’ai ta? ve yo;. Aw;mo/ chi ve nyi: mo/ hta[ ca? da[ lehhaw/ da[ ma: g’a ve ceu: cao; te li:te hk’a: te: hpa/ leh ca? da[ k’aw da[ve ha/ kui; ka[ caw; ta? ve yo;.K’aw[ haw/ da[ g’a tu; co: ca: ta? vehtaw: ka[ haw/ da[ ma: g’a hpeh[ ta?ve yo;. Aw; ceu; chi ve te: hpa/ leh;ceu: cao; ra/za/va/ aw; hk’aw kan:pa{ veh da[ ve shu/ ve teh[ meh{ shig’a maw; pa/ te: hpa/ k’o{ ve yo;.

Ya[ hk’a:, 1981 hk’aw[ ga;leh, Cen: Tun/ neh/ nyi: neh/ leh Cen:Tun/ Hk’ri[ ya: aw; mo/ lon? te: hpa/pawn: da[ leh LBC (La: hu/ i? ka[ tu/ve hk’ri[ ya: aw; mo/ lon?) hta[ tan/te la g’a ta? ve yo;.

Sa/ la[ lon? Rev. Yaw: Tha[Chang: ve bon kan? te kui; hta[ nyive k’o, ha/ kui;, g’aw: kui;, taw; tu;


28

tsuh: tu;, aw; ceu; ma:chaweh g’ahpu: ta? ve hta[ g’a maw; ve yo;. Ya[hk’a: yaw: g’a hpu: ta? ve ha/ kui;g’aw: kui; chi ve te: hpa/ leh;yaw:nyi ma hk’aw to[ cheh: ve co haa/ mi/ hta[ suh-e pi: law; ma: g’a law.Aw; lawn k’o, Sa/ la[ lon? chi, G’ui;Sha hta[ yon; ve, chi: a[ ve te: ceu;,aw; g’a: ui/ ja: ve pa taw yo;.

Yaw: ve yeh; ya: k’a ya: te:hpa/ ca: tu; ma: caw; ve aw; yan: hta[g’a hpu: ta? ve yo;. Lai? paw{, aw;neh{ g’a ca? ca: ta? ve yo; ce:. Ya[hk’a:, aw; tcuh? aw; yan: hk’a; maha; ve htaw: ka[, G’ui; Sha geh lo/ve aw; g’a: hta[ cu: leh bon kan? teta? ve yo;. 1998 hk’aw[, August (16)nyi hta: Sa/ la[ lon? leh; mi; gui; velu/ pui? she{ pui? ve aw; ceu; hta[ ba;ta? leh co co ye; ve cheh: kui;, G’ui;Sha ve la[ sheh hk’aw g’a: jeh: k’aita? ve yo;.

YYYYYa[ nyi aw; pon daw: nyi tu;a[ nyi aw; pon daw: nyi tu;a[ nyi aw; pon daw: nyi tu;a[ nyi aw; pon daw: nyi tu;a[ nyi aw; pon daw: nyi tu;Sa/ la[ lon? Rev. Yaw: Tha[

Chang: ve bon kan? te kui; hta[ k’aw[hpfuh{ nyi ve te: yan:, G’ui; Sha aw;hk’aw chi: a[ ve te: ceu; hta[ hk’ataw; leh{ g’a maw; hpeh[ ve yo;.Yaw: a sha[ te[ ve aw; yan: hk’a peu-e; G’ui; Sha hk’aw chi: a[ ta? ve yo;.Chi hta[ pa taw, ya[ nyi nga; hui La:

hu/ ya: bon kan? chi hk’e taw ui/ lave aw; hkui? pui/ leh pon/ k’ai ta?peu; ve Sa/ la[ lon? te: hpa/ ve kui;,meh{ g’ui; leh a sha[ te: hpa/ aw;hk’aw aw; g’eu tcuh? naw[ ta; ve hta[g’a maw; ve yo;. Ya[ nyi La: hu/ ya:te: g’a: le le htai/ hk’aw[ ve bon g’atu;, naw; nga; hui ve kui;, meh{ g’ui;leh a sha[ te: hpa/ hta[ aw; peu: g’ate pi: tu; yo;.

Te: hpaw: lo k’aw[ nyi ve te:yan:, pon; la; ta? ve aw; yan: bonkan? te kui; aw; hk’aw lo, ya[ hk’a:,te li: te hk’a: ma: haw/ da[ ve aw;ceu; caw; ta? ve hta[ g’a maw; ve yo;.chi hk’e hpeh[ ve aw; lawn leh, yaw:hui ve yon/ hk’a:, te li:te hk’a: te:hpa/ hta[ ceh nyi maw; leh vaw{ ta/ve aw; ceu; hta[ ceh caw: ve teh[shaw/ leh aw; nu ve chaw hui ve daw:hk’a; hta[ tcuh{ tcuh/ na g’a tu; ma:te ga: law. Chi hta[ pa taw te: geh kan?te ma: hpeh[ ve aw; ceu; taw{ la veyo;.

Chi hta[ pa taw, ya[ nyi nga;hui ve aw; co-e hk’aw aw; mo/ fui/peh; da[ ve, te: g’a: hk’o{ te: g’a: ta{na{ da[ ve aw; ceu; te: hpa/ caw; ma:caw: ve k’aw[ daw: nyi yan: ga;peu;. Nga; hui leh; bon kan? te kui;aw; hk’aw lo taw; tu; tsuh: tu; aw;ceu; hta[ te ta{ cheh: ve ma: he{ leh

Annual Magazine

29

ma: tcuh? naw[ da[ g’a ve aw; mo/ te: hpa/ aw; ka; lo caw: da[ haw; da[ veco; tcuh? g’a tu; lo/ ja: ve yo;. Peu; leh G’ui; Sha aw; lawn, ceu: cao; aw;lawn hta[ ka[ pon/ la; hta: a keh? leu? leh k’eh; chaweh na g’a tu;, ha[ yu;g’a tu; lo/ ja: ve yo;. La: hu/ ya: te: g’a: le le la[ sheh ca? da[ g’a hta{ eh[,G’ui; Sha ve a lo nga; hui aw; hk’aw lo bi: la tu; yo;.

Yaw{ yan ve hk’aw

Kyaw Oo@ Ca; Ui/MIT.

Caw: yeh; ta{ ve aw; leh meu: te: nyi hta: li[ hen: ya: te: hpa/ sa/

la[ ma aw; pon la[ shawn/ lai? ceu; yu; la; ve yo;.

Suh? ve{ hawn: pa/ ya:, suh? ve{ yu; la; ve yo;. Veu[ k’a: haw:

pa/ ya:, veu[ k’a: te: hpa/ sa/ la[ ma pon yu; la; ve yo;. Tzuh; haw: pa/

ve ya: te: g’a:, aw; g’ui/ sho:-eh; she{-a/ ve ta k’o/ te: shi/ yu; la; ve

yo;.

Sa/ la[ ma chi, she{ taw{ la cheh: ve aw; g’ui; hta[ shaw leh[ nyi

leh, “wine” la: teh[ na nyi hta: ma: he{ k’aw[ k’o{ pi: ve yo;. Sa/ la[ ma

te: paw{ k’aw[ shaw leh[ nyi she; leh tzuh; la: teh[ na nyi ka[ ma: he{

teh[ k’aw[ k’o{ pi: ve yo;.

Aw; leh meu:, a; hto[ ma le teh[ na nyi hta: ya: eh? k’o{ pi: ve

“Hpui: yeh: eh? aw”“Hpui: yeh: eh? aw”“Hpui: yeh: eh? aw”“Hpui: yeh: eh? aw”“Hpui: yeh: eh? aw” ce:.


Da[ ja: ve la[ shawn/Da[ ja: ve la[ shawn/Da[ ja: ve la[ shawn/Da[ ja: ve la[ shawn/Da[ ja: ve la[ shawn/


30

I .I .I .I .I . YYYYYa: neh; k’o{ ve a shu le\a: neh; k’o{ ve a shu le\a: neh; k’o{ ve a shu le\a: neh; k’o{ ve a shu le\a: neh; k’o{ ve a shu le\(Who are youth\)(Who are youth\)(Who are youth\)(Who are youth\)(Who are youth\)

- A sha[ hta[ shaw/ k’o (13-24) hk’aw[aw; ka/ ve chaw.

- Yeh; k’a ma: caw; she/ ve chaw te:hpa/

- Aw; to aw; g’a: aw; sha? ui/ ja: ve,ca: meh; zuh[ meh; pui? ja: ve aw;yan:

- Te: ceu; le le shi/ ga: pui? ve aw; yan:Nyi ma daw: ga; ve hk’e te g’a ve aw;yan:

- Aw; to aw; suh/ aw/ sha/, aw; hki:aw; na; da[ ja: ve aw; yan:Te: ceu; le le hta[ hen: yu; pui? ja: veaw; yan:

RevRevRevRevRev. Prof. . Prof. . Prof. . Prof. . Prof. Angela Pun (MIT)Angela Pun (MIT)Angela Pun (MIT)Angela Pun (MIT)Angela Pun (MIT)

(1)(1)(1)(1)(1) Nyi ma ta/ hk’a:Nyi ma ta/ hk’a:Nyi ma ta/ hk’a:Nyi ma ta/ hk’a:Nyi ma ta/ hk’a:- A shu yaw: nyi ma shi/ hta[ o[ yu;

ma: g’a she/- Te: nyi ha leh;, te: nyi daw: ha/ leh jo

ba; ta/ pui? ve- Nyi ma sho[ sha[ ja: pui? ve- Daw: taw{ ve aw; ceu; hta[ hk’a; ma

taw/ ta/ htaw: ma: g’a- A shu yaw: a shu hpeh[ ve hta[ shi/

pi: law; ga: ve- G’a shi/ ta/ ve aw; ceu; hta[ yu; ti/

ta/ pui? ve- Shu hta[ ha[ pui? ja: ve, ha[ tu; co:

ca: ve- Nyi ma aw; g’a: hehn: ja: ve

Annual Magazine

31

(2)(2)(2)(2)(2) AAAAAw;li: aw; hk’a:w;li: aw; hk’a:w;li: aw; hk’a:w;li: aw; hk’a:w;li: aw; hk’a:- Aw; mo/ aw; cu: hta[ ka/ ti[ ye; pui?

ve- Da[ ve sa/ la[, aw; ho? aw; na/ hta[

nyi leh hen: yu; pui? ve- Aw; li: u? pa/ti/ (Laws) te: hpa/ hta[

yu; hpfuh{ ga: pui? ve- Te ga: ve aw; ceu; hta[ ma: te, ma: te

g’a ve aw; ceu; hta[ ka[ te pui? ve- Be; ve law: ve aw; hka: suh g’a[ k’ai

pui? ve- Da[ ve leh ma: da[ ve hta[ hk’a deh[

peh; ma: g’a ve- Shu a keh? yaw: aw; to da[ ve cheu;

ve teh[ daw: leh te ma/ pui? ve

(3)(3)(3)(3)(3) Shi/ ve pui? veShi/ ve pui? veShi/ ve pui? veShi/ ve pui? veShi/ ve pui? ve- Cu: yi; hen: kui; hk’aw hk’a deh[

sheh k’ai pi: k’o nyi ma pfuh: pui? ve- Daw: caw: ve Sa/ la[, aw; ho? hkaw:

na pui? ve, ma: ha[ ve Sa/ la[, aw;ho? hk’aw ma: na yu; ga:

- Da[ ve ma: da[ ve hta[ hk’a deh[ htoma; k’o na g’a pui? ve

- Aw; pa: aw; kui cheh: ve chawhui(Shu) hta[ nyi leh hen: yu pui? ve

- Aw; pa aw; e, aw; vi? aw; nyi, aw;chaw: aw; pa{, caw: yeh; kan? te kui;,hkri[ ya: aw; mo/, chi te: hpa/ aw;hk’aw lo hk’a; hk’e a sha[ te[ caw:ve hta[ hen: yu; pui? ve

- Daw: che{ ve aw; ceu; aw; pon suhsuh te[ te[ te k’ai pui? ve

II.II.II.II.II. YYYYYa: Neh; lo; ve aw; ceu; te: hpa/a: Neh; lo; ve aw; ceu; te: hpa/a: Neh; lo; ve aw; ceu; te: hpa/a: Neh; lo; ve aw; ceu; te: hpa/a: Neh; lo; ve aw; ceu; te: hpa/(Basic needs of youths)(Basic needs of youths)(Basic needs of youths)(Basic needs of youths)(Basic needs of youths)

(1)(1)(1)(1)(1) Nga; a shu le teh[ k’o{ ve na nyiNga; a shu le teh[ k’o{ ve na nyiNga; a shu le teh[ k’o{ ve na nyiNga; a shu le teh[ k’o{ ve na nyiNga; a shu le teh[ k’o{ ve na nyihkaw: hta[ yaw hk’aw[ g’a tu;hkaw: hta[ yaw hk’aw[ g’a tu;hkaw: hta[ yaw hk’aw[ g’a tu;hkaw: hta[ yaw hk’aw[ g’a tu;hkaw: hta[ yaw hk’aw[ g’a tu;lo; velo; velo; velo; velo; ve

- Nga; ve aw; pa aw; e, aw; ceu; aw;hka:, cheh: kui, kan?

- Nga; leh, Gui; Sha ve aw; ho[ aw;han hta[ hk’a shu/eh; te hpan/ ta; la:ve chaw te: g’a: yo;. G’ui; Sha ve aw;ho[ aw; han——ha[ pehn:, daw: zuh;ga: zuh; ve, ven: ba{ hpeh: pui? ve,da[ keh; ve, ka/ ti[ te ye; ve, hte: caw:ve, ha[ k’a? ve.

- Nga; hta[ G’ui; Sha hpan/ ta; la: ve,daw: law kui/ caw; ve yo;.(Aw; hkui? Pui/ 1.27)

(2)(2)(2)(2)(2) Shu k’o{ ve a shu le teh[ k’o{ veShu k’o{ ve a shu le teh[ k’o{ veShu k’o{ ve a shu le teh[ k’o{ veShu k’o{ ve a shu le teh[ k’o{ veShu k’o{ ve a shu le teh[ k’o{ vehta[ na g’a tu; lo; vehta[ na g’a tu; lo; vehta[ na g’a tu; lo; vehta[ na g’a tu; lo; vehta[ na g’a tu; lo; ve

- Shu ka[ G’ui; Sha te hpan/ ta/ ve,G’ui; Sha ha[ ve aw; ya: aw; du; de:de: yo;.

- Shu ve co ha leh nga;ve co ha hk’apeu-e; G’ui; Sha meh{ g’u: suh/ hk’ashu/-eh; aw; hpfuh: hk’a{ ve yo;.

- Shu ka[ ca: tu;, veu[ tu;, g’a: jeh: tu;,cheh: kui; lo; ve yo;.

- Shu hta[ G’ui; Sha bon na[ pi: ve hk’e,nga; hta[ ka[ G’ui; Sha bon na[ la:cheh: ve teh[ shi/ tu; lo; ve yo;.

- Shu ka[ nga; ui/ la muvh la, da[ la jala tu;, ga la: sheh/ hpa: hpeh[ ve hta[shi/ tu; lo; ve yo;.


32

- Nga; hui hk’a peu;-e nyi ma te: shi/ti?, yon; ve te: ceu; ti?, G’ui; Sha te:g’a: ti: ve mvuh: mi; lo hk’a geh k’aicheh: ta/ ve hta[ sha/ ti[ ta; tu; lo/ veyo;.

- “Shu naw; hta[ te la: pi: law; ga: vehk’e, naw; hui shu hta[ o: hk’e te pi:-o{,” (Ma[ hteh/ 7.12)

(3)(3)(3)(3)(3) Hkri[ ya: aw; mo/ k’o{ ve tcuh?Hkri[ ya: aw; mo/ k’o{ ve tcuh?Hkri[ ya: aw; mo/ k’o{ ve tcuh?Hkri[ ya: aw; mo/ k’o{ ve tcuh?Hkri[ ya: aw; mo/ k’o{ ve tcuh?kui; na g’a tu; lo/ vekui; na g’a tu; lo/ vekui; na g’a tu; lo/ vekui; na g’a tu; lo/ vekui; na g’a tu; lo/ ve

- Yon/ peu; ve chaw aw; mo/ aw; cu:- G’ui; Sha ve chaw, G’ui; Sha leu{ yu;

ta/ ve- Paw hku:, da[ keh; ve chaw- I? sa/ re/ la{ chaw aw; suh? aw; mo/

aw; cu:- G’ui; Sha ve yaw; aw; mo/- Aw; g’eu{ ya:

- Ha leh; ve bon hkaw: hto pa/ aw; mo/- Ha[ da[ pehn: da[, caw: da[ haw; da[

pui? tu;, co: ca: leh a sha[ te[ cheh:ve aw; mo/ lon? “ Naw; hui ca: vema: k’o, daw; ve ma: k’o, a hto[ mate: ceu; hta[ te ve ma: k’o, G’ui; Shave aw; me[ aw; hpon: taw{ la tu; te-o{" (I Kaw: 10.31)

(4)(4)(4)(4)(4) G’ui; Sha ve aw; lawn hk’a deh[G’ui; Sha ve aw; lawn hk’a deh[G’ui; Sha ve aw; lawn hk’a deh[G’ui; Sha ve aw; lawn hk’a deh[G’ui; Sha ve aw; lawn hk’a deh[shi/ tu; lo; veshi/ tu; lo; veshi/ tu; lo; veshi/ tu; lo; veshi/ tu; lo; ve

- “Theology” k’o{ ve taw: hkaw:“Greek” taw: hkaw: hpeh[ leh"Theos - G’ui; Sha, Logy - aw; lawn"teh[ k’o{ ve yo;.

- Theology hen: ve leh;, G’ui; Sha aw;lawn chaw ya: hui hk’a hk’e na g’ata/ ve aw; lawn bvuh[ taw{ ta/ ve li[te; hpa/ hta[ g’aw leh hen: ve te: ceu;yo;.

- G’ui; Sha aw; lawn, hk’a peu;-e hta[nga; hui chaw ya: ca na ma: g’a, ma:shi/ peu; ta;. (Beyond our humanunderstanding)

- G’ui; Sha leh;, te hpan/ sheh/ hpa:,u: peun/ sheh/ hpa:, aw; g’a: pe[ la:sheh/ hpa:, htai; hk’aw[ sheh/ hpa:leh, suh? jeh; sheh/ hpa: hpeh[ ve yo;.

- “Nga; leh; naw; ve G’ui; Sha hpeh[ve yo;. Nga; da[ keh; ve hk’e, naw;hui htaw: a shu yaw: aw; to hta[ da[keh; pi:-o{. (O? k’o/ pui ve 11.44)

Annual Magazine

33

- Shu da[ la ja la ve hta[ nyi hk’a: suhcheh: ve

- Aw; ce; te ve , ga pi: da[ ve leh jaw:maw: Ye/ su{ ma/ ta? la: ve ya[ k’awhpeh[ ve hta[ na g’a tu; lo/ ve

- Ha[ pehn: ve te: ceu; caw; kui; lo,aw; chaw: te da[ ve, aw; ce; te da[ve, hk’a bi: caw; cheh: ve, “ Chawya: ve ya: hpu leh; shu yaw: aw; ponkan? te tu; la; ve ma: he{, Yaw: shuaw; pon kan? te tu; la; ve leh, chawma: ma: hta[htai; hk’aw[ tu;, yaw: vea sha[ pi: tu; aw; pon la; ve yo; teh[k’o{ ve yo;.” (Ma; ku{ 10.45)Ya: neh; te: g’a: le le leh; htan; tu;,ga pi: tu; leh ui/ la tu;, kan? te: ceu;le le hk’aw lo yeh: g’a ve chaw g’ahpeh[ pi: law; ve, (Defense, Support,and Propagation)

YYYYYa: neh; te: hpa/ aw; hk’aw lo bi:a: neh; te: hpa/ aw; hk’aw lo bi:a: neh; te: hpa/ aw; hk’aw lo bi:a: neh; te: hpa/ aw; hk’aw lo bi:a: neh; te: hpa/ aw; hk’aw lo bi:pi: caw: ve aw; ceu; te: hpa/pi: caw: ve aw; ceu; te: hpa/pi: caw: ve aw; ceu; te: hpa/pi: caw: ve aw; ceu; te: hpa/pi: caw: ve aw; ceu; te: hpa/

(1)(1)(1)(1)(1) Cu: yi/ ma; yi/ hta[ ca veCu: yi/ ma; yi/ hta[ ca veCu: yi/ ma; yi/ hta[ ca veCu: yi/ ma; yi/ hta[ ca veCu: yi/ ma; yi/ hta[ ca veTaw: na? ve li[ (4.8)Cu: yi/ hta[ ca ve te: ceu; leh; ui/ ja:

ve kan? te: hpa/ aw; hk’aw lo leun? lehshi/ pui? ve cu: yi/ hta[ ca lo;.

(2)(2)(2)(2)(2) Ha leh daw: sha ve aw; ceu;Ha leh daw: sha ve aw; ceu;Ha leh daw: sha ve aw; ceu;Ha leh daw: sha ve aw; ceu;Ha leh daw: sha ve aw; ceu;I? sa/ ya{ (29.19)Ha/ g’aw: leh nyi ma nu: nu: neh; neh;

caw; ve chaw te: hpa/ leh; i? sa/ re; la{Jaw: maw: G’ui; Sha, yaw: hui hta[ pi:

(5)(5)(5)(5)(5) Nga; a sha[ te[ cheh: hta: da[Nga; a sha[ te[ cheh: hta: da[Nga; a sha[ te[ cheh: hta: da[Nga; a sha[ te[ cheh: hta: da[Nga; a sha[ te[ cheh: hta: da[ja: ve aw; chaw: (aw; hpaw:, aw;ja: ve aw; chaw: (aw; hpaw:, aw;ja: ve aw; chaw: (aw; hpaw:, aw;ja: ve aw; chaw: (aw; hpaw:, aw;ja: ve aw; chaw: (aw; hpaw:, aw;mi:) a shu hpeh[ la tu; ve hta[mi:) a shu hpeh[ la tu; ve hta[mi:) a shu hpeh[ la tu; ve hta[mi:) a shu hpeh[ la tu; ve hta[mi:) a shu hpeh[ la tu; ve hta[shi/ ga: ja: veshi/ ga: ja: veshi/ ga: ja: veshi/ ga: ja: veshi/ ga: ja: ve

- Ya: neh; ve aw; yan:, aw; to aw; hki:aw; na; da[ ja: ve, nyi sha ja: ve aw;yan: yo;. (The spring of life)

- Da[ ja: cheh: ve aw; yan: hta[ te lu;te she{ la: pui? ve aw; ceu; te: hpa/hta[ g’a jaw k’ai tu; lo/ ve yo;.

- Aw; hpfuh: hk’a{ ve ya: neh;, aw; to,nyi ma, shi/ pui? ve cu: yi/ caw; vechaw hui hta[ nyi maw; tu; lo; ve yo;.

- O? k’o/ pui ve aw; li:, cu: yi/ ma; yi/,aw; htai/, chaw li: va: li:, shi/ da[ veaw; chaw: hpeh[ pi: tu; lo/ ve

- Yeh; k’a ui/ la da[ la hta: hkri[ ya:aw; mo/ ka[ aw; g’a: ui/ la tu; hta[g’a daw: maw; ve

- Bon li:, chaw li: va: li: aw; hk’aw loyeh; k’a ta/ tu; hk’a; hk’e te caw: vehta[ shi/ tu; lo/ ve, “Kai; ve ya: mi:hta[ hk’a ma ca ha; ja: ve le, Chi hk’eve ya: mi: leh; shehn? shi/ a keh? aw;hpfuh: hk’a{ ja: ve yo;. (Taw: 31.10)

(6)(6)(6)(6)(6) Mi; gui; hk’o{ lo hkri[ ya: huiMi; gui; hk’o{ lo hkri[ ya: huiMi; gui; hk’o{ lo hkri[ ya: huiMi; gui; hk’o{ lo hkri[ ya: huiMi; gui; hk’o{ lo hkri[ ya: huihk’a; hk’e ga pi:, aw; ce; te pi:hk’a; hk’e ga pi:, aw; ce; te pi:hk’a; hk’e ga pi:, aw; ce; te pi:hk’a; hk’e ga pi:, aw; ce; te pi:hk’a; hk’e ga pi:, aw; ce; te pi:g’a ve aw; lawn shi/ ga: veg’a ve aw; lawn shi/ ga: veg’a ve aw; lawn shi/ ga: veg’a ve aw; lawn shi/ ga: veg’a ve aw; lawn shi/ ga: ve

- Da[ ve aw; bon caw; ve kan? k’o{ vea hto[ ma hpeh[ ve hta[ shi/ ga: ve

- Shu aw; pon aw; bon caw; ve kan?hta[ te pi: tu; nyi ma phfuh: ve


34

ta; ve ha leh; daw: sha ve aw; ceu; hta[te: paw{ g’a k’aw[ maw; tu; yo;.

(3)Y(3)Y(3)Y(3)Y(3)Yon/ veon/ veon/ veon/ veon/ veLu? ka[ (17.5)Nga; hui yon/ ve te: ceu; a ci? te la:-o{.

(4) Hte: ve caw: ve(4) Hte: ve caw: ve(4) Hte: ve caw: ve(4) Hte: ve caw: ve(4) Hte: ve caw: ve2 kaw? (9.10)

Naw; hui ve hte: ve caw: ve aw; shi/ te:hpa/ hta[ htaw: yaw: ma: la pi: tu; yo;.

(5) Ha[ pehn: ve(5) Ha[ pehn: ve(5) Ha[ pehn: ve(5) Ha[ pehn: ve(5) Ha[ pehn: ve1 The: sa; (3.12)

Nga; hui naw; hui hta[ ha[ ve hk’e naw;hui htaw: te: g’a: leh te: g’a: hta[ ha[ da[vema: k’o{, naw; hui aw; hk’aw lo ui/ lama: la tu; jaw: maw: Ye/ Su{ te la: pi:-o{.

(6) (6) (6) (6) (6) AAAAAw; g’a: aw; sha?w; g’a: aw; sha?w; g’a: aw; sha?w; g’a: aw; sha?w; g’a: aw; sha?Taw: na? (24.5)

Cu: yi/ caw; ve te: ceu; leh; aw; g’a: aw;sha? caw; ve a keh? da[ leun? ve yo;.

Taw: na? (40.31)G’ui; Sha hta[ g’a: va cheh: ve chaw te:hpa/ leh; aw; g’a: aw; sha? aw; suh? k’awg’a tu; yo;.

III.III.III.III.III. YYYYYa: neh; te: hpa/ ve haw; hkaw:a: neh; te: hpa/ ve haw; hkaw:a: neh; te: hpa/ ve haw; hkaw:a: neh; te: hpa/ ve haw; hkaw:a: neh; te: hpa/ ve haw; hkaw:te: hpa/ (The cries of te: hpa/ (The cries of te: hpa/ (The cries of te: hpa/ (The cries of te: hpa/ (The cries of YYYYYouth)outh)outh)outh)outh)

- Da[ ja:, cheun; ja: ve aw; ho? heu{ga:-a;

- Aw; li: aw; hk’a: da[ ve aw; ho? ashu le\

- Hen: yu; ga: ja:, ma/ pa/ ma: caw;- Hkri[ ya: yeh; k’a aw; lawn ma/ la{- Da[ ve hkri[ ya: k’o{ ve hk’a; hk’e ve le\- Bon kan? te leh paw sha la tu; la:- Cu: yi/ hen: leh ma: g’a law- Cu: yi/ caw; ka[ daw: law kui/ ma:

caw;- Nga; hui hta[ a shu kan? pi: la: tu; le\- A sha[ te[ ve te: co-e pon lo/ ve hpu

shi a shu pe[ la: tu; le\- Cu: yi/ caw; tu; a ye: ui/-a; la:, hpu

shi caw; tu;a ye: ui/-a; la:- Chaw ya: ve aw; hpfuh: k’o{ ve a hto[

ma le\

IVIVIVIVIV..... Da[ la bi: la tu; aw; hk’a: te:Da[ la bi: la tu; aw; hk’a: te:Da[ la bi: la tu; aw; hk’a: te:Da[ la bi: la tu; aw; hk’a: te:Da[ la bi: la tu; aw; hk’a: te:hpa/ hpa/ hpa/ hpa/ hpa/ (Ways to develop our-selves)Chi: mvuh (139)“Naw; te ta/ ve kan? te: hpa/ leh; an:

tu; ui/ ja: teh/ yo;” (Wonderfully made)

Chi: mvuh...,Chaw te: g’a: yaw: ya: neh; hpeh[

cheh: hta: g’a ta/ ve ya: te: hpa/ leh; ma[ya: te: g’a: ve la[ sheh hk’aw caw; ta/ vehka{ ce te: hpa/ hpeh[ ve yo;.

Ya: neh; te: g’a le le leh, htan; tu;, gapi: tu;, leh ui/ la da[ la tu; ve kan? te: ceu;le le hk’aw lo yeh: g’a ve chaw g’a hpeh[pi: law; ve.

Annual Magazine

35

VVVVV..... Daw: hk’a: pi: la: veDaw: hk’a: pi: la: veDaw: hk’a: pi: la: veDaw: hk’a: pi: la: veDaw: hk’a: pi: la: ve

Shi/ la da[ la ui/ la bi: la ga: ve k’o(1) shi/ la da[ la ui/ la bi: la ga: ve nyi ma

caw; ve yo;.(2) Co: ca: ve hk’aw, tu[ hkan/ ha/ g’aw:

ve te: hpa/ hta[ ma: g’a kaw{(3) A shu yaw: aw; to hta[ g’a shi/ ve(4) Ma; he{ he{ ve ma/ hk’a: daw: hk’a:

te: hpa/ hta[ g’a shi/ g’a jaw k’ai ve(5) Aw; hk’a: gu leh g’a te k’ai pui? ve(6) Co: ca: ga: pui? ve, ma: g’a ma: cu:

nyi ma g’a caw; ve(7) A shu yaw: te ta? ve kan? hta[ k’aw[

pfuh{ daw: nyi k’aw[ shaw/ nyi teh{nyi pui? ve

(8) I ja: ve aw; ceu; hta[ ka[ sha/ ti[ ta,ta: ta/ neh;

(9) Shon: ve aw; ceu; hta[ g’a maw; hta:nyi ma ta: lu;, k’aw[ ta; te

(10)Naw; te cheh: ve kan? aw; hk’aw lonyi ma pfuh: leh ha leh ve hk’aw kan? te.

Chaw li: chaw hk’a: aw; htai/ mvuhChaw li: chaw hk’a: aw; htai/ mvuhChaw li: chaw hk’a: aw; htai/ mvuhChaw li: chaw hk’a: aw; htai/ mvuhChaw li: chaw hk’a: aw; htai/ mvuhga: k’oga: k’oga: k’oga: k’oga: k’o(1) tu hu? ve(2) Mui ve(3) Ya[ k’aw ju: ve(4) Taw: yaw ve(5) Veu[ ka: leu{ veu[ ve(6) O? k’o/ teh ve(7) Maw[ k’aw(8) Aw; hki: shaw/ ve(9) Yaw{ ya pui? ve(10) Aw; yan: hta[ shaw/ nyi pui? ve(11) Da[ keh; ve(12) A shu yaw: aw; to aw; li: aw;hk’a:

teh pui? ve

TTTTTaw: tu;+aw: tu;+aw: tu;+aw: tu;+aw: tu;+18.8.2007 hta: MBC Memorial baweh:lo te ta? ve Ya: neh; aw; g'a: suh? keuve ten/ dan: hta: ma/ la: ve hta[ k'aw[hpeu[ ma; la: ve te: ceu; hpeh[ ve yo;

Li[ gu shaw/ ve aw; mo/Li[ gu shaw/ ve aw; mo/Li[ gu shaw/ ve aw; mo/Li[ gu shaw/ ve aw; mo/Li[ gu shaw/ ve aw; mo/

Tzuh; bvuh{ pa/ te: g’a: “Taxi” hta[ taw; leh “ tan:-aw la:” teh[ na nyi hta:,

"tan:-aw" teh[ "Taxi" g'a[ pa/ k’aw[ k’o{ pi: hta:

Tzuh; bvuh{ pa/ k’aw[ k’o{ ve

“tan: k’o paweh: te: geh te-a”“tan: k’o paweh: te: geh te-a”“tan: k’o paweh: te: geh te-a”“tan: k’o paweh: te: geh te-a”“tan: k’o paweh: te: geh te-a” ce:.



36

Annual Magazine

37

Chi hta[ pa taw, nga hui g’a

vui; hk’aw[ caw: ve aw; yan: leh; te:

nyi peu; te: nyi peu; k’ai cheh: ve

ma: he{ leh aw; tcuh? aw; yan: hpeh[

ve yo;. Da[ ve aw; tcuh? aw; yan: leh;

hk’a; lo la; tu; ve le? Mvuh: naw ma

lo ce la tu; ve ma: he{. Hpeh[ la cheh:

ve aw; yan: aw; hk’aw lo a hto[ ma

aw; hk’a: caw; law le teh[ nyi maw;

leh ca yu; pui? hta: leh; g’a ve yo;. A

hk’e le: cheh: ta; leh ma: ga; ta/.

Naw; aw; to te hta:, ca hta:-eh[ g’a

hpeh[ ve yo. Chi hta[ vui; yu; ve teh[

k’o{ ve yo;.

1.1.1.1.1. Sha; g’a[ ve hk’e te leh cu:Sha; g’a[ ve hk’e te leh cu:Sha; g’a[ ve hk’e te leh cu:Sha; g’a[ ve hk’e te leh cu:Sha; g’a[ ve hk’e te leh cu:yi; ma/ yi; hta[ g’a[ she[yi; ma/ yi; hta[ g’a[ she[yi; ma/ yi; hta[ g’a[ she[yi; ma/ yi; hta[ g’a[ she[yi; ma/ yi; hta[ g’a[ she[

Ya[ nyi ve aw; co-e leh; I. T

(Information Technology) teh[ k’o{

ve ka: vai: maw; vai: ga; vai: ja: ve

aw; co-e hk’aw lo cheh: ta/ ve yo;.

Internet k’o{ ve caw; la ve pa taw mi;

gui; hk’o{ hk’a; te: k’aw-eh[ lo cheh:

ta; ve htaw: ka: g’a, maw; g’a, shi;

g’a ve aw; yan: ga; peu;. Chi hk’e ve

aw; yan: hk’aw lo, hk’aw ta{ law; ya[

sha; ti? g’a[ hpfuh{ cheh: k’o La: hu/

ya: maw[, La: hu/ ya: fa{ aw; htai/

hta[ pon k’ai ma: g’a ta;. Maw; vai:

k’o{ ga: ve yo;. Nga; hui hta[ ma: ca?

da[ leh yaw: hk’a: yaw: pon; k’ai

cheh: ve aw; yan: ma: he{. Nga; hui

te: ceu; ceu; g’a te tu; ve aw; yan;

hta[ k’o{ ga: ve yo;. Sa/ la[ lon? Yu:

Da{ Tan/ leh; li[yu; taw{ hta: “ aw;“ aw;“ aw;“ aw;“ aw;

yan: hta[ vui; hk’aw[lo;”yan: hta[ vui; hk’aw[lo;”yan: hta[ vui; hk’aw[lo;”yan: hta[ vui; hk’aw[lo;”yan: hta[ vui; hk’aw[lo;” teh[ yu;

taw{ ta? ve yo;. Ya[nyi hkaw: hta[ cu:

leh bvuh[ ta/ ve li[ hpu hta[ k’aw[

nyi hta: “ aw; yan: hta[ vui;“ aw; yan: hta[ vui;“ aw; yan: hta[ vui;“ aw; yan: hta[ vui;“ aw; yan: hta[ vui;

hk’aw[ lo;”hk’aw[ lo;”hk’aw[ lo;”hk’aw[ lo;”hk’aw[ lo;” teh[ k’o{ ta/ ve yo;.

Nyi: hkaw: te: hkaw: leh; leu? leh li[

hpu ve tcuh? kui; hta[ haw/ da[ ja:

ve yo;. Aw; yan: hta[ vui; yu;-o[ teh[

k’o{ hta: “daw: che{ leh te: ceu;“daw: che{ leh te: ceu;“daw: che{ leh te: ceu;“daw: che{ leh te: ceu;“daw: che{ leh te: ceu;

ceu; hta[ te”ceu; hta[ te”ceu; hta[ te”ceu; hta[ te”ceu; hta[ te” teh[ k’o{ cheh: ve yo;.

Aw; yan: bi: la peu;. G’ui; sha ve

mvuh: mi; ga; la pa: ne: ve yo;. Ven:

ba{ daw: hpfuh{ leh ha leh; ve bon

hkaw: hta[ ha[ yu; o{(Ma/ ku{ 1:15).

Aw; yan: ga; la ve pa taw te: ceu; ceu;

hta[ g’a te ve yo;. Ven: ba{ daw:

hpfuh{ leh yon/ lo; teh[ k’o{ cheh:

ve yo;.

k’ai cheh: ve aw; yan: hpeh[ ve yo;.

Na/ri[ caw k’ai cheh: ve hk’e ga; la

cheh: ve aw; yan: hpeh[ ve yo;. Nyi:

meh{ te: meh{ leh; “kairos (Kai?kairos (Kai?kairos (Kai?kairos (Kai?kairos (Kai?

Raw{)”Raw{)”Raw{)”Raw{)”Raw{)” teh[ k’o{ leh a sha[ te[ kui;

hk’aw a ye: ui/ ja: ve aw; yan: hta[


38

shi; vai: ga; vai: ja: ve La: hu/ hpeh[

hta: eh[ shu hta[ g’a[ mi tu; yo;. Chi

hta[ pa taw sha; g’a[ ve hta[ teh ta?

leh cu: yi; hta[ g’a[ she[. Chi leh ya[

nyi aw; co-e aw; yan: hk’aw lo aw;

yan: hta[ vui; yu; cheh: ve te: ceu;

yo;.

2.2.2.2.2. Ca; heh: Na heh: hta[ teh ta?,Ca; heh: Na heh: hta[ teh ta?,Ca; heh: Na heh: hta[ teh ta?,Ca; heh: Na heh: hta[ teh ta?,Ca; heh: Na heh: hta[ teh ta?,Ca; bon Na bon hpeh[ pi{Ca; bon Na bon hpeh[ pi{Ca; bon Na bon hpeh[ pi{Ca; bon Na bon hpeh[ pi{Ca; bon Na bon hpeh[ pi{

La: hu/ ya: te: hpa/ cu: yi; ma:

mvuh la hk’o{ o? k’o/ heh nyi ma heh

ja: ve shu hkaw: ma: shi; ma: na g’a

pui? ve chaw heh va: heh hpeh[ cheh:

tu; yo;. A sho-e/ hta: leh; ca; tu; heh:

tu; lo; ve yo;. A hto[ ma pa taw le\

Sha; g’a[ ca: ve, nga: taw/ ca: ve pa

taw ma: ca; ma: heh: k’o ma: g’a ca:.

Ya[ hk’a: ya[ nyi co-e hk’a; ma heh:,

hk’a; ma ca; ka[ shu hta[ g’a[ ma:

me-o law. Heh: ja: k’o hteh hpo{ she;

la ve yo;. Ya[ nyi ve aw; co-e leh;

cu: yi; caw; leh nu: neh; ve hk’aw lo

shu hta[ bon te cheh: ve La: hu/ hpeh[

tu; lo; ve yo;. Chi hk’e hpeh[ la tu;

bon chi te: ma; nga; hui hta[ sheh k’ai

la: cheh: ve yo;. Te mui; te jaw ve

hta[ ti? veh te cheh: k’o hai/ ve aw;

tcuh? aw; yan: ve aw; ce; ceh nga;

hui hpeh[ k’ai tu; yo;. La: hu/ ya: ui/

la mvuh la tu; aw; pon teh[ k’o{ ve

daw: hk’a: te: ma; hta[ g’a vui;

hk’aw[ tu; ve aw; yan: ga; peu;. Te

la; jaw ve aw; htai/ hta[ teh ta? leh

ma: te jaw ve hta[ te nyi-a vui;. Ma:

k’ai jaw kui; mvuh: mi lo k’ai nyi-a

vui;.

3.3.3.3.3.Vui; hk’aw[ ve leh; chi: a[ veVui; hk’aw[ ve leh; chi: a[ veVui; hk’aw[ ve leh; chi: a[ veVui; hk’aw[ ve leh; chi: a[ veVui; hk’aw[ ve leh; chi: a[ vete: ceu; hpeh[ ve yo;te: ceu; hpeh[ ve yo;te: ceu; hpeh[ ve yo;te: ceu; hpeh[ ve yo;te: ceu; hpeh[ ve yo;

“Aw; hpfuh: hk’a{ ja:” k’o{ ve

tcuh? kui; leh; “g’a pi: ma: ja:” teh[

k’o{ ve yo;. La[ sheh hk’aw g’a ta;

ve aw; yan: hta[ vui; hk’aw[ tu;

htaw: aw; yan: g’a pi: ma: ja: ve yo;.

Leun? leh hk’a{ ja: ve aw; hpfuh: leh;

hpu peu; ve te: ceu; ma: he{ leh nga;

te ga: ve, ca: ga: ve, a shu yaw: ve a

lo; hta[ g’a ba; ta? ve te: ceu; hpeh[

ve yo;. Chi hta[ pa taw “a shu yaw:a shu yaw:a shu yaw:a shu yaw:a shu yaw:

ve aw; pa aw; e, aw; vi? aw; nyi,ve aw; pa aw; e, aw; vi? aw; nyi,ve aw; pa aw; e, aw; vi? aw; nyi,ve aw; pa aw; e, aw; vi? aw; nyi,ve aw; pa aw; e, aw; vi? aw; nyi,

aw; mi: aw; yan: a keh? nga; hta[aw; mi: aw; yan: a keh? nga; hta[aw; mi: aw; yan: a keh? nga; hta[aw; mi: aw; yan: a keh? nga; hta[aw; mi: aw; yan: a keh? nga; hta[

ma: he{ k’o nga; ve aw; la[ g’aw:ma: he{ k’o nga; ve aw; la[ g’aw:ma: he{ k’o nga; ve aw; la[ g’aw:ma: he{ k’o nga; ve aw; la[ g’aw:ma: he{ k’o nga; ve aw; la[ g’aw:

te ma: keun/”te ma: keun/”te ma: keun/”te ma: keun/”te ma: keun/” teh[ Ye/ su{ k’o{ ta?

ve yo;. Ye/ su{ hk’a: suh k’ai tu; aw;

hpfuh: hk’a{ ja:. Chi hk’a shu; chaw

ceu; ui/ la tu; te tu; htaw: aw; hpfuh:

hk’a{ ja: ve yo;. Ya[ hk’a: chi: a[ chi:

Annual Magazine

39

tan: ve aw; g’a: ui/ k’o aw; bon aw; shin? g’a maw; tu; yo;. “G’a ca: hk’a:“G’a ca: hk’a:“G’a ca: hk’a:“G’a ca: hk’a:“G’a ca: hk’a:

caw; hta:-eh[ te-a” caw; hta:-eh[ te-a” caw; hta:-eh[ te-a” caw; hta:-eh[ te-a” caw; hta:-eh[ te-a” k’o{ ve kan? ma: hpeh[. “Maw; hta:-eh[ yon/ tu;“Maw; hta:-eh[ yon/ tu;“Maw; hta:-eh[ yon/ tu;“Maw; hta:-eh[ yon/ tu;“Maw; hta:-eh[ yon/ tu;

yo;”yo;”yo;”yo;”yo;” teh[ k’o ve ka[ ma: hpeh[. “Y“Y“Y“Y“Yon/ ta/ ve aw; ceu; hta[ chi: a[ lehon/ ta/ ve aw; ceu; hta[ chi: a[ lehon/ ta/ ve aw; ceu; hta[ chi: a[ lehon/ ta/ ve aw; ceu; hta[ chi: a[ lehon/ ta/ ve aw; ceu; hta[ chi: a[ leh

hk’a maw; eh/ nyi-a”hk’a maw; eh/ nyi-a”hk’a maw; eh/ nyi-a”hk’a maw; eh/ nyi-a”hk’a maw; eh/ nyi-a” k’o{ ve chaw ti? g’a: sheh; hpa: hpeh[ ve yo;.

“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, naw; ve yeh; k’a,“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, naw; ve yeh; k’a,“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, naw; ve yeh; k’a,“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, naw; ve yeh; k’a,“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, naw; ve yeh; k’a,

naw; ve mvuh: mi; ta: lu; k’ai pi:”naw; ve mvuh: mi; ta: lu; k’ai pi:”naw; ve mvuh: mi; ta: lu; k’ai pi:”naw; ve mvuh: mi; ta: lu; k’ai pi:”naw; ve mvuh: mi; ta: lu; k’ai pi:”

“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, yeh; k’a mvuh: mi;“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, yeh; k’a mvuh: mi;“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, yeh; k’a mvuh: mi;“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, yeh; k’a mvuh: mi;“Naw; hta[ pa taw naw; ve aw; chaw:, yeh; k’a mvuh: mi;

ui/ la leh bon g’a pi{.”ui/ la leh bon g’a pi{.”ui/ la leh bon g’a pi{.”ui/ la leh bon g’a pi{.”ui/ la leh bon g’a pi{.”

Ca; Da[ pa/ hui te: hk’o: ya:, yaw: hui ceu: cao; Sa/ la[ hta[ aw/ ku;

ca; pi: ve yo;. Ha leh; ha k’a aw/ ca: peu; hk’aw[ naw?, Ca; Da[ pa hui

ve hpui: pa/ shi chi, te: ha? ma Sa/ la[ hta[ ti? mui nyi-a/ ve hta[ maw;

leh a hto[ ma pa taw leh na/ teh[ Sa/ la[ chi shi/ ga: ja: la ve yo;.

Sa/ la[ "A: lo:, naw; hui hpui: chi da[ ka[ da[ ja:, shi/ ka[ shi/

pui? ja: law, ya[ hk’a: a hto[ ma te te: ha? ma nga; hta[ ti?

meu nyi-a/ ve na/, ca daw: nyi ma: g’a k’o{ ma"

Ca; da[ pa ve ya: pa/

"Mui nyi ve ti? yo;. Sa/ la[-o;, naw;-aw[ yaw: (hpui: ) ve

hk’eh:-a[ ka[ naw; ti? hk'a peu-e; ca: ve aw["

teh[ k’o{ pi: ve yo;.


A hto[ ma pa taw leh na/\A hto[ ma pa taw leh na/\A hto[ ma pa taw leh na/\A hto[ ma pa taw leh na/\A hto[ ma pa taw leh na/\


40

Hpeh[ cheh: ve aw; tcuh? aw; yan: hta[

(Looking the current situation from Lahu eyes)

La: hu/ ya: ve meh{ shi; te lehLa: hu/ ya: ve meh{ shi; te lehLa: hu/ ya: ve meh{ shi; te lehLa: hu/ ya: ve meh{ shi; te lehLa: hu/ ya: ve meh{ shi; te leh

Ya[ nyi aw; yan:

mi; gui; chi g’a: hte[ pe/ k’ai

pa k’ai cheh: ve yo;. Chi hk’e

hpeh[ cheh: ve hta[ nga; hui

La: hu/ ya: te: hpa/ nyi

maw; cheh: ve cu: yi; ma/

yi; te leh daw: shi/ daw:

maw; g’a tu; ha/ ja: ve

yo;. “Mi; gui; chi“Mi; gui; chi“Mi; gui; chi“Mi; gui; chi“Mi; gui; chi

aw; hk’o{ lo ma: paaw; hk’o{ lo ma: paaw; hk’o{ lo ma: paaw; hk’o{ lo ma: paaw; hk’o{ lo ma: pa

k’ai pui? ve aw;k’ai pui? ve aw;k’ai pui? ve aw;k’ai pui? ve aw;k’ai pui? ve aw;

ceu; leh; pa k’aiceu; leh; pa k’aiceu; leh; pa k’aiceu; leh; pa k’aiceu; leh; pa k’ai

cheh: ve te: ceu;cheh: ve te: ceu;cheh: ve te: ceu;cheh: ve te: ceu;cheh: ve te: ceu;

ceh ti? caw; veceh ti? caw; veceh ti? caw; veceh ti? caw; veceh ti? caw; ve

yo;”yo;”yo;”yo;”yo;” teh[ cu: yi;

caw; pa/ te: hpa/

k’o{ ve yo;. Hk’a

peu-e;

Annual Magazine

41

ca? da[ ve, cheh: ve caw; ve, taw: yaw

sha? yaw ve, ca: ve daw; ve, veu[ ve k’a:

ve aw; ceu; chi te: hpa/ caw; ve yo;.

Naw; leh; La: hu/ ya: te: g’a: hpeh[ ve

hta[ shu g’a shi; tu; aw; pon a shu yaw:

ve chaw li: va: li: hta[ g’a ha[ ve yo;.

Maw[ k’aw aw; hk’o{ meu: ceh ti? ha[ ve

ma: he{ leh nyi ma aw; taw/ hk’a ga; ma:

k’o{, naw; a sha[ te[ leh kan? te kui; te:

ka; le le aw; hk’aw lo chaw ceu; hta[ ha[

ve aw; ho[ aw; ha g’a taw{ la pi: law; ve

yo;. La: hu/ chaw li: va: li: paweh: te ve

te: paw{ le le aw; hk’aw ma: te leh ma:

hpeh[ ve aw; ceu; te: hpa/ hta[ aw; nu

chaw te: hpa/ ka[ na g’a leh shi/ hpeh[

tu; aw; pon aw; tcuh? aw; yan: hta[ haw/

da[ ve yeh: hk'eun te: hpa/, ca: tu; daw;

te: hpa/ hta[ g’a: hte[ te taw{ tu; lo/ ve

yo;. Chi hk’e te ve aw; hk’aw lo nga; hui

La: hu/ ya: te: hpa/ ve aw; li: aw; hk’a:

te: hpa/ hta[ shu shi; la tu; yo;.

(b)(b)(b)(b)(b) AAAAAw; chaw: aw; pa{ te vew; chaw: aw; pa{ te vew; chaw: aw; pa{ te vew; chaw: aw; pa{ te vew; chaw: aw; pa{ te ve

(Fellowship)(Fellowship)(Fellowship)(Fellowship)(Fellowship)

Cheu; ja:, da[ ja:, pui? ja:, paw sha

ja: leh; lo; kui; cu{ kui; ma: caw; ve chaw

te: hpa/ htaw: ka[ mi; gui; chi aw; hk’o{

lo “naw;” te: g’a: ti? cheh: ma: g’a ve pa

taw shu hta[ haw; da[ caw: da[ ve aw;

hk’aw lo a sha[ te leh aw; chaw: aw; pa{

te pui? tu; lo; ve yo;. Chi hk’e aw; chaw:

aw; pon hte: caw: ja: ve aw; ceu;

(Absolute truth) meh? k’ai leh a shu yaw:

cheh: kui; aw; ti hta[ haw/ da[ hte: caw:

ve (Relative truth) hpeh[ la ve yo;. Nga;

hui La: hu/ ya: te: hpa/ htaw: ya[ nyi aw;

co-e aw; hk’aw lo nyi maw; caw: ve aw;

htai/ sheh{ ma; hta[ shi; tcuh ga: ve yo;.

(1) Chaw li: va: li: aw; htai/

(Cultural level)

(2) Cu: yi; ma/ yi; aw; htai/

(Educational level)

(3) G’ui; lawn sha lawn aw; htai/

(Theological level)

Aw; na lo bvuh[ ta/ ve aw; lawn

sheh{ ma; hta[ cu: ve aw; hk’aw lo daw:daw:daw:daw:daw:

nyi shaw/ nyi hpaw:nyi shaw/ nyi hpaw:nyi shaw/ nyi hpaw:nyi shaw/ nyi hpaw:nyi shaw/ nyi hpaw: (Philosophical

perspective) te leh daw: nyi ga: ve yo;.

(1)(1)(1)(1)(1) Chaw li: va: li: aw: htai/Chaw li: va: li: aw: htai/Chaw li: va: li: aw: htai/Chaw li: va: li: aw: htai/Chaw li: va: li: aw: htai/(Cultural level)(Cultural level)(Cultural level)(Cultural level)(Cultural level)

Aw; htai/ chi te: ma; aw; hk’aw

lo (a) cheh: ve caw; ve aw; htai/ (Life

style), leh (b) aw; chaw: aw; pa{ te da[ ve

aw; htai/ (Fellowship) k’o{ leh fui/ peh;

da[ g’a ve yo;.

(a)(a)(a)(a)(a) Cheh: ve caw; ve aw; htai/Cheh: ve caw; ve aw; htai/Cheh: ve caw; ve aw; htai/Cheh: ve caw; ve aw; htai/Cheh: ve caw; ve aw; htai/

(Life style)(Life style)(Life style)(Life style)(Life style)

Chaw li: va: li: leh; chaw ceu; te:

ceu; aw; pon a ye: ui/ ja: ve aw; ceu;

hpeh[ ve hk’a shu; chaw li: va: li: hta[


42

te da[ g’a tu; aw; pon nga; hui aw; pa:

aw; kui lo cheh: ve chaw ceu; te: hpa/ ve

taw: hkaw: te: hpa/ hta[ hk’a caw: caw:

na g’a leh shi; tu; lo; ve yo;.

Aw; chaw: aw; pa{ te da[ ve aw;

hk’aw lo htaw: (1) ya: eh? ve aw; htai/,

(2) aw; chaw: ve aw; htai/, (3) sa/ la[|ma

hui ve aw; htai/, (4) chaw maw: chaw keh?

ve aw; htai/ chi te: hpa/ hta[ hk’a deh[ na

g’a ve hk’aw, fui/ da[ peh/ da; leh aw;

chaw: te pui? tu; lo; ve yo;. Chi aw; hk’aw

lo a ye: ui/ ja: ve aw; ceu; leh “ shu leh;“ shu leh;“ shu leh;“ shu leh;“ shu leh;

naw; ma: he{ “naw; ma: he{ “naw; ma: he{ “naw; ma: he{ “naw; ma: he{ “ k’o{ ve hta[ na g’a leh

naw: hpeh[ ga:, te ga:, k’o{ ga:, heu{ ga:

ve aw; ceu; te: hpa/ shu hta[ ka[ “nga;“nga;“nga;“nga;“nga;

hk’a shu; shu; g’a hpeh[ ve yo;”hk’a shu; shu; g’a hpeh[ ve yo;”hk’a shu; shu; g’a hpeh[ ve yo;”hk’a shu; shu; g’a hpeh[ ve yo;”hk’a shu; shu; g’a hpeh[ ve yo;”

k’o{ ve nyi ma ta/ hk’a: te: hpa/ jaw k’ai

g’a tu; a ye: ui/ ja: ve yo;.

Mi; gui; hk’o{ chaw ceu; te: ceu;

le le hta[ nyi ve te: yan: a shu yaw: ve

chaw ceu; leh chaw li: va: li: te: hpa/ ui/

la tu;, shu shi; la tu; g’a: hte[ te cheh: ve

yo;. Naw;, La: hu/ te: g’a: hpeh[ ve k’o

cheh: ve caw; ve leh aw; chaw: aw; pa{

te da[ kui; te: ka; le le aw; hk’aw lo naw;

La: hu/ hpeh[ ve hta[ shu shi; la tu; co:

ca: lo;.

(2)(2)(2)(2)(2) Cu: yi; ma/ yi; aw; htai/Cu: yi; ma/ yi; aw; htai/Cu: yi; ma/ yi; aw; htai/Cu: yi; ma/ yi; aw; htai/Cu: yi; ma/ yi; aw; htai/

(Educational level)(Educational level)(Educational level)(Educational level)(Educational level)

Mi; gui; hk’o{ lo shu a keh? cu:

yi; caw; ja: ve chaw leh; “ nga; ma:“ nga; ma:“ nga; ma:“ nga; ma:“ nga; ma:

shi; law k’o{ ve hta[ shi; ve chaw”shi; law k’o{ ve hta[ shi; ve chaw”shi; law k’o{ ve hta[ shi; ve chaw”shi; law k’o{ ve hta[ shi; ve chaw”shi; law k’o{ ve hta[ shi; ve chaw”

teh[ cu: yi; caw; pa/ te: hpa/ k’o{ ve yo;.

Chaw sheh{ ceu; caw; ve aw; hk’aw lo

(1) Te[ chi? ma: shi/ ve chaw hta[ shi/ la

pui? la tu; ma/ pi: sha ja: ve yo;. (2) Cu:

yi; caw; ve chaw te: hpa/ hta[ taw: yaw

pi: k’o na g’a pui? ja: ve yo;. (3) Shi/ ga;

ma: shi/ ga; ve chaw te: hpa/ leh; ma/

ha; ja: leh taw: g’a g’aw; da[ ja: ve chaw

te: hpa/ hpeh[ ve yo;.

La: hu/ ya: te: hpa/ aw; pon ya[

nyi aw; co-e hk’aw hpeh[ caw: ve cu: yi;

aw; htai/ nyi: ma; hta[ k’o{ ma; la: ga:

ve yo;.

Chaw te: g’a: ve meh{shi;, taw: yaw ve aw;ho[ aw; ha, cheh: vecaw; ve aw; htai/,veu[ ve a? po[ veu[ k’a:te: hpa/ hta[ nyi ve te:yan: yaw: ve nyi mata/ hk’a: hta[ shi/ g’ave yo;.

Annual Magazine

43

Cu: yi; chi te: ceu; leh nyi ma ta/

hk’a: (Inner motive) hta[ ca? da[ ve yo;.

Chaw te: g’a: ve meh{ shi;, taw: yaw ve

aw; ho[ aw; ha, cheh: ve caw; ve aw;

htai/, veu[ ve a? po[ veu[ k’a: te: hpa/

hta[ nyi ve te: yan: yaw: ve nyi ma ta/

hk’a: shi; g’a ve yo;. Chaw te: g’a: le le

hta[ aw; chaw: te pui? tu; aw; pon chaw

te: g’a: le le ve nyi ma aw; hk’aw lo[-e

ga; leh na g’a tu; a ye: ui/ ja: ve yo;. “Ma:“Ma:“Ma:“Ma:“Ma:

caw; ve a keh? ma: shi; ve leh; ha;caw; ve a keh? ma: shi; ve leh; ha;caw; ve a keh? ma: shi; ve leh; ha;caw; ve a keh? ma: shi; ve leh; ha;caw; ve a keh? ma: shi; ve leh; ha;

ja: ve yo;” ja: ve yo;” ja: ve yo;” ja: ve yo;” ja: ve yo;” k’o{ ve taw: hkaw: hta[ nga;

hui g’a ka: jaw tu; yo;. Ya[ hk’a: shi; leh

ma: g’a[ te ve chaw leh; leun? leh ha; ja:

ve yo;. Shi; pui? ve cu: yi; g’a ta/ ve chaw

aw; hk’aw lo “cheun; ja: ve leh da[“cheun; ja: ve leh da[“cheun; ja: ve leh da[“cheun; ja: ve leh da[“cheun; ja: ve leh da[

ja: ve”ja: ve”ja: ve”ja: ve”ja: ve” chaw nyi: ceu; g’a maw; ve yo;.

Chaw te: hpa/ hpa/ cheun; ja: ve

htaw: ka[ ma: da[. Te: hpa/ hpa/ da[ ja:

htaw: ka[ ma: cheun;. Cheun; ja: ve chaw

te: hpa/ ma: da[ ve k’o kaw{ tu; caw; ve

hk’a shu; da[ ja: ve chaw te: hpa/ ma:

cheun; ve k’o[ yeh: ca: ma: g’a. Chi hta[

pa taw cheun; ja: ve leh da[ ja: ve nyi ma

aw; htai/ shu; da[ tu; g’a co: ca: ve yo;.

Cu: yi; chi te: ma; hta[ nga; hui La: hu/

ya: te: hpa/ shi; g’a tu; aw; pon li[ k’o{

ma: ma: g’aw ve, bon hkaw: shin? hkaw:

na ve, aw; li: aw; hk’a: aw; haw? lo hk’a

deh[ cheh: pui? ve leh aw; chaw: aw; pa{

(a)(a)(a)(a)(a) TTTTTe pui? ve cu: yi;e pui? ve cu: yi;e pui? ve cu: yi;e pui? ve cu: yi;e pui? ve cu: yi;

(Skill knowledge)(Skill knowledge)(Skill knowledge)(Skill knowledge)(Skill knowledge)

Te pui? ve cu: yi; aw; htai/ chi te:

ma; hta[ nyi ve te: yan: ya[ nyi aw; co-e

mi; gui; chi aw; hk’o{ lo an: law[ law[ te

taw{ la cheh: ve, chaw ya: te: hpa/ yeh:

cheh: ve maw: yeh: hk’eu (Materials) te:

hpa/ hta[ ca? da[ ve yo;. Chi hk’e ve cu:

yi; hta[ nga; hui La: hu/ ya: te: hpa/ g’a[

yu; me tu; aw; pon hpu shi yu; taw{ leh

ma: k’o{ aw; yan: hta[ hi? yu; lu yu; ve

aw; hk’aw ven: lon? te: hpa/ aw; hk’aw

lo[ la; leh hen: jaw; la tu; lo; ja: ve yo;.

“Cu: yi; caw; hta:-eh[ aw; g’a ca:“Cu: yi; caw; hta:-eh[ aw; g’a ca:“Cu: yi; caw; hta:-eh[ aw; g’a ca:“Cu: yi; caw; hta:-eh[ aw; g’a ca:“Cu: yi; caw; hta:-eh[ aw; g’a ca:

tu; la:\”tu; la:\”tu; la:\”tu; la:\”tu; la:\” k’o ve taw: hkaw: hta[ La: hu/

ya: te hpa/ na la: jaw; ve yo;. Chi ve hta[

nga; daw: shi; ve hk’e g’a k’o{ ve k’o,

“Cu: yi; leh; mi; gui; hta[ u? peun/“Cu: yi; leh; mi; gui; hta[ u? peun/“Cu: yi; leh; mi; gui; hta[ u? peun/“Cu: yi; leh; mi; gui; hta[ u? peun/“Cu: yi; leh; mi; gui; hta[ u? peun/

g’a leh ui/ ve i ve kan? lai? ceu;g’a leh ui/ ve i ve kan? lai? ceu;g’a leh ui/ ve i ve kan? lai? ceu;g’a leh ui/ ve i ve kan? lai? ceu;g’a leh ui/ ve i ve kan? lai? ceu;

aw; hk’aw lo htaw: yaw: lo[-e lehaw; hk’aw lo htaw: yaw: lo[-e lehaw; hk’aw lo htaw: yaw: lo[-e lehaw; hk’aw lo htaw: yaw: lo[-e lehaw; hk’aw lo htaw: yaw: lo[-e leh

te g’a ve yo;” te g’a ve yo;” te g’a ve yo;” te g’a ve yo;” te g’a ve yo;” teh[ daw: nyi tu; pi: la:

ga: ve yo;. Nga; hui cheh: kui; aw; pa:

aw; kui lo meh{ shi; g’a maw; cheh: ve

aw; ceu; te: hpa/ hta[ nyi ve te: yan: tetetetete

pui? ve cu: yi;pui? ve cu: yi;pui? ve cu: yi;pui? ve cu: yi;pui? ve cu: yi; aw; bon hta[ hk’a bi:

g’a hkan/ ca: cheh: ve hta[ te: g’a: le le

g’a maw; tu; yo;.

(b)(b)(b)(b)(b) Shi; pui? ve cu: yi;Shi; pui? ve cu: yi;Shi; pui? ve cu: yi;Shi; pui? ve cu: yi;Shi; pui? ve cu: yi;

(Intuitional knowledge)(Intuitional knowledge)(Intuitional knowledge)(Intuitional knowledge)(Intuitional knowledge)


44

te kui; te: ka; le aw; hk’aw lo hen: yu;

jaw; yu; hpeh[ ve yo;.

(3)(3)(3)(3)(3) G’ui; lawn sha lawn aw; htai/G’ui; lawn sha lawn aw; htai/G’ui; lawn sha lawn aw; htai/G’ui; lawn sha lawn aw; htai/G’ui; lawn sha lawn aw; htai/

(Theological level)(Theological level)(Theological level)(Theological level)(Theological level)

(a) O? k’o/ na; ja: ve te: yan: na{ tsuh:

hk’a: daw; leh nai ve la:\ Bon law; leh

nai ve la:\

(b) Naw; yon/ ve chi aw; teh; aw; na hpeh[

la g’a tu; la:\ Aw; teh; aw; na ve hta[ naw;

yon/ tu; la:\

Ya [

nyi pe/ pa

cheh: ve

aw; tcuh?

aw; yan:

aw; hk’aw

lo aw; na lo

ve aw; lawn hta[ ca? da;

leh daw: nyi tu; pi: la: ga:

ve yo;.

Chaw ya: te: g’a: le

le aw; hk’aw lo (1) kaw{ ve, (2) daw: ha/

ve, (3) ha leh; ve, (4) ha[ pehn: ve, (5)

nyi baw; ve, (6) aw; chaw: aw; pa{ mui;

da[ ve, (7) ya[ da[ ji{ da[ ve leh aw; ka;

aw; nu ve aw; ceu; te: hpa/ hk’a bi: caw;

ve yo;. Chaw ya: hta[ g’a: peun g’a: va

kui; aw; hk’aw lo nyi hk’a: suh bi: law[

ma: g’a ve pa taw g’a: va g’a: peun kui;

g’a[ ca ve yo;. Chaw ya: aw; hk’aw lo

nyi ma chi te: hpa/ caw; ve pa taw o? k’o/

pui ve hpa/ sha/ aw; li: (G’ui; sha) caw;

la ve yo;.

A sho-e/ hta: ka[ ta/ leh chaw ya:

te: hpa/ G’ui; sha hta[ g’a[ ca cheh: ve

ya[ nyi aw; co-e hk’a ga; yo;. Nga; hui

La: hu/ ya: te: hpa/ g’a[ ca cheh: ve aw;

ceu; hta[ nyi ve te: yan: “maw; g’a ve“maw; g’a ve“maw; g’a ve“maw; g’a ve“maw; g’a ve

G’ui; sha (Seeing God) leh ma:G’ui; sha (Seeing God) leh ma:G’ui; sha (Seeing God) leh ma:G’ui; sha (Seeing God) leh ma:G’ui; sha (Seeing God) leh ma:

maw; g’a ve G’ui; sha (Unseeingmaw; g’a ve G’ui; sha (Unseeingmaw; g’a ve G’ui; sha (Unseeingmaw; g’a ve G’ui; sha (Unseeingmaw; g’a ve G’ui; sha (Unseeing

God)”God)”God)”God)”God)” k’o{ ve taw: hkaw: hta[ hk’a deh[

deh[ fui/ da[ peh; da[ leh na g’a tu;

ha; ve hta[ g’a maw; ve yo;. Aw;

teh; aw; na ve

G’ui; sha hta[

g’a[ ca cheh:

ve htaw: cu:

yi; ma/ yi; aw;

htai/ ui/ la

mvuh la ja: ve

pa taw G’ui;

sha ve cheh:

kui; meh? k’ai la pa: ne: ve yo;. “G’ui;“G’ui;“G’ui;“G’ui;“G’ui;

sha leh; ma: maw; g’a ve G’ui shasha leh; ma: maw; g’a ve G’ui shasha leh; ma: maw; g’a ve G’ui shasha leh; ma: maw; g’a ve G’ui shasha leh; ma: maw; g’a ve G’ui sha

hpeh[ leh nga; hui chaw ya: g’a[hpeh[ leh nga; hui chaw ya: g’a[hpeh[ leh nga; hui chaw ya: g’a[hpeh[ leh nga; hui chaw ya: g’a[hpeh[ leh nga; hui chaw ya: g’a[

me ve u? naw[ neh{ cu: yi; te lehme ve u? naw[ neh{ cu: yi; te lehme ve u? naw[ neh{ cu: yi; te lehme ve u? naw[ neh{ cu: yi; te lehme ve u? naw[ neh{ cu: yi; te leh

daw: nyi ma: g’a”daw: nyi ma: g’a”daw: nyi ma: g’a”daw: nyi ma: g’a”daw: nyi ma: g’a” teh[ naw; daw: leh

G’ui; sha ve a lo; hta[ ti? naw; chi: pfuh/

cheh: ve k’o aw; teh; aw; na a sha[ te[

leh nyi ma hk’aw lo daw: shi; nyi maw;

g’a cheh: ve G’ui; sha leh; meh? k’ai tu;

Annual Magazine

45

yo;. Chaw ya: aw; hk’aw lo “da[ ve aw; ceu; leh ma: da[ ve aw; ceu;”“da[ ve aw; ceu; leh ma: da[ ve aw; ceu;”“da[ ve aw; ceu; leh ma: da[ ve aw; ceu;”“da[ ve aw; ceu; leh ma: da[ ve aw; ceu;”“da[ ve aw; ceu; leh ma: da[ ve aw; ceu;” hta[ fui/

peh; da[ g’a ve nyi ma nyi: ma; caw; ve yo;. Ha[ pehn: ve, nu: neh; ve, hte: ve caw:

ve, ha[ k’a? ve, aw; chaw: aw; pa{ mui; da[ pui? ve nyi ma te: hpa/ caw; ve chaw leh;

aw; teh; aw; na; ve G’ui; sha geh te: geh cheh: ta/ ve yo;. Ma: bi: law[ ve aw; ceu;

te: hpa/ aw; meu-e: aw; meu-e: bi: law[ la tu; yo;. Chi hk’e ve chaw te: hpa/ leh; aw;

teh; aw; na ve G’ui; sha hta[ ca maw; leh yon/ cheh: ve chaw hui hpeh[ ve yo;.

“Nga; hui nyi maw; g’a ve cheh: kui; te: ka; le aw; “Nga; hui nyi maw; g’a ve cheh: kui; te: ka; le aw; “Nga; hui nyi maw; g’a ve cheh: kui; te: ka; le aw; “Nga; hui nyi maw; g’a ve cheh: kui; te: ka; le aw; “Nga; hui nyi maw; g’a ve cheh: kui; te: ka; le aw;

hk’aw lo G’ui sha hta[ nyi maw; leh shi/ g’a hpeh[ ve yo;.hk’aw lo G’ui sha hta[ nyi maw; leh shi/ g’a hpeh[ ve yo;.hk’aw lo G’ui sha hta[ nyi maw; leh shi/ g’a hpeh[ ve yo;.hk’aw lo G’ui sha hta[ nyi maw; leh shi/ g’a hpeh[ ve yo;.hk’aw lo G’ui sha hta[ nyi maw; leh shi/ g’a hpeh[ ve yo;.

Naw: G’ui; sha hta[ ca cheh: ve ma: he{, G’ui; sha naw;Naw: G’ui; sha hta[ ca cheh: ve ma: he{, G’ui; sha naw;Naw: G’ui; sha hta[ ca cheh: ve ma: he{, G’ui; sha naw;Naw: G’ui; sha hta[ ca cheh: ve ma: he{, G’ui; sha naw;Naw: G’ui; sha hta[ ca cheh: ve ma: he{, G’ui; sha naw;

hta[ ca cheh: ve yo;. Naw; aw; to hk’a deh[ deh[ nyi maw;hta[ ca cheh: ve yo;. Naw; aw; to hk’a deh[ deh[ nyi maw;hta[ ca cheh: ve yo;. Naw; aw; to hk’a deh[ deh[ nyi maw;hta[ ca cheh: ve yo;. Naw; aw; to hk’a deh[ deh[ nyi maw;hta[ ca cheh: ve yo;. Naw; aw; to hk’a deh[ deh[ nyi maw;

leh shi/ g’a yon/ g’a tu; lo; ja: peu;.”leh shi/ g’a yon/ g’a tu; lo; ja: peu;.”leh shi/ g’a yon/ g’a tu; lo; ja: peu;.”leh shi/ g’a yon/ g’a tu; lo; ja: peu;.”leh shi/ g’a yon/ g’a tu; lo; ja: peu;.”

G’ui; sha hta[ g’a[ ca cheh: ve chaw te: g’a: le le aw; pon aw; leh meu: sha; la:

ga: ve taw; hkaw: leh;.....

“Daw: nyi ve hta[ kaw{ ve chaw hui leh kaw{ law[ law[ ve aw; ceu;“Daw: nyi ve hta[ kaw{ ve chaw hui leh kaw{ law[ law[ ve aw; ceu;“Daw: nyi ve hta[ kaw{ ve chaw hui leh kaw{ law[ law[ ve aw; ceu;“Daw: nyi ve hta[ kaw{ ve chaw hui leh kaw{ law[ law[ ve aw; ceu;“Daw: nyi ve hta[ kaw{ ve chaw hui leh kaw{ law[ law[ ve aw; ceu;

hta[ g’a daw: nyi tu; yo;.”hta[ g’a daw: nyi tu; yo;.”hta[ g’a daw: nyi tu; yo;.”hta[ g’a daw: nyi tu; yo;.”hta[ g’a daw: nyi tu; yo;.”

Pa/ Neh?Pa/ Neh?Pa/ Neh?Pa/ Neh?Pa/ Neh?

Ta/ ui/ la: ve yo;Ta/ ui/ la: ve yo;Ta/ ui/ la: ve yo;Ta/ ui/ la: ve yo;Ta/ ui/ la: ve yo;

Nga; hui LHYF tan/ te hta: ka[ta; leh chi beu[ hk’a ga; aw; g’a: pi:, daw:hk’a: pi: leh ga la: pui? ja: ve Sa/ la[Walter (Pa/ Neh?) leh Sa/ la[ ma Mai?La; hui te: ca ka[ (22.2.08) hta: ya: mi:eh? te: g’a: hta[ g’a peu; ve pa taw ta/ ui/hkaw: yaw la: ga: ve yo;. Naw; hui hk’ashu/ ha leh; ja: ve yo;. Naw; hui nyi:g’a: aw; hk’o{ G’ui; Sha aw; bon aw; shin? na[ la: ma: ja: ve hk’a shu ya: mi: eh? te:g’a: hta[ htaw: G’ui; Sha ha[ sha? pi: ve aw; hk’aw lo ui/ la da[ la leh aw; pa aw; e g’a:va g’a ve ya: mi: hpeh[ pi: teh[ nga; hui LHYF aw; mo/ bon law; la: ve yo;.


46

Taw: hpaw hkaw: (Introduction)Taw: hpaw hkaw: (Introduction)Taw: hpaw hkaw: (Introduction)Taw: hpaw hkaw: (Introduction)Taw: hpaw hkaw: (Introduction)G’ui; sha leh; chaw te: g’a: le, te: ceu; le hta[ ha[

ja; ve pa taw, yaw: hta[ ca? da[ k’aw da[ tu; ve aw; hk’a:

chaw ceu; te: ceu; le le hta[ pi: ve hk’a shu/ shu/, chaw

g’a hpeh[ ve aw; bon aw; shin? leh aw; hkui hta[ htaw:

hk’a bi: bi: hkan/ ca: tu; bon na[ pi: ta/ ve yo;.Nga; hui

La: hu/ ya: te: yeh; hta[ htaw: chaw ceu; te: ceu; hpeh[

tu; G’ui; sha a hkaw-an; pi: la: ve hk’e[, chaw te: ceu; ve

aw; hkui ( identity ) hpeh[ ve mvuh: mi; , chaw li: va: li:

leh bon li: shin? li: hta[ htaw: yaw: pi: ta? la: ve aw; lawn

ca? hta[ ca? ma k’ao/ la; lao la; ve Ra/za/van/ aw; hk’aw

Annual Magazine

47

g’a maw; g’a shi/ hpeh[ ve yo;. G’ui

sha nga; hui La: hu/ ya: hta[ pi: la:

ta/ ve mvuh: mi; leh; Mvuh: meh?

mi; meh? hpeh[ leh o: ka[ lo cheh:

hta: La: hu/ ya: te: hpa/ haw/ da[

caw: da[ ve hk’aw mvuh: naw ma

hk’o{ cheh: ve G’ui; sha hta[ hte:

leh[ ca? da[ ve yo; teh[ k’o{ ve

htaw:, ya[ nyi k’o aw; hkui o: ve

te: hpa/ nga; hui La: hu/ ya: geh meh?

k’ai-o; law. G’ui; sha sha? ca{ po/

meu: sheu: hta[ k’aw[ tcuh leh La:

hu/ ya: hta[ mvuh: mi; k’aw[ pi: la:

tu; ve aw; lawn hpeu[ ma/ la: ta? ve

htaw:, ya[ nyi hk’a ga; aw ho[ aw;

han ceh ka[ ma: g’a maw; she/. G’ui;

sha ve ka ti[ chi meh? k’ai-o; ve la:\

ma: he{ k’o, G’ui; sha ve ka ti[ chi

nga; hui aw; pon ma: he{-o ve la:\

G’ui; sha ve ka ti[ chi bi: la tu; nga;

hui hk’a hk’e te caw: leh hk’a;

hta{ bi: la tu; ve le k’o{ ve hta[ A/

bra/ ham/ hta[ G’ui sha pi: ve ka ti[

sha? ca{ hta[ cu: leh g’a[ ca nyi-a

veu;.

( i )( i )( i )( i )( i ) A/bra/ han/ ve ka ti[ sha? ca{A/bra/ han/ ve ka ti[ sha? ca{A/bra/ han/ ve ka ti[ sha? ca{A/bra/ han/ ve ka ti[ sha? ca{A/bra/ han/ ve ka ti[ sha? ca{

aw; ho[ aw; han aw; ho[ aw; han aw; ho[ aw; han aw; ho[ aw; han aw; ho[ aw; han (The Nature of

Abraham Covenant)

A/bra/han/ hta[ G’ui; sha ka

ti[ sha? ca{ pi: ve aw lawn hta[ Aw;

hkui? pui/ li[ 12+ 2-7, 15+18-21, 17+1-

14 aw; hk’aw lo g’a maw; hpeh[ ve

yo;. A/bra/ han/ leh; No? ah/ ve ya:

pa/ sheh{ g’a: aw; hk’aw te: g’a:

hpeh[ ve, She; ma{ ve aw; ceu; aw;

hk’a: hpeh[ leh, yaw: ve aw; pa leh

Te; ra{ hpeh[ ve aw; lawn g’a maw;

ve yo;. Aw; hkui? pui/ li[ 12+1 hta[

nyi hta: G’ui sha leh A/bra/ han/ hta[

aw; pa ve yeh; hk’aw taw{ k’ai tu;

ku; pi: ve aw; lawn g’a maw; ve yo;.

G’ui sha nga; hui La: hu/ ya:hta[ pi: la: ta/ ve mvuh: mi;leh; Mvuh: meh? mi; meh?hpeh[ leh o: ka[ lo cheh: hta:La: hu/ ya: te: hpa/ haw/da[ caw: da[ ve hk’aw mvuh:naw ma hk’o{ cheh: ve G’ui;sha hta[ hte: leh[ ca? da[ veyo; teh[ k’o{ ve htaw:, ya[nyi k’o aw; hkui o: ve te:hpa/ nga; hui La: hu/ ya: gehmeh? k’ai-o; law.


48

A/bra/ han/ leh; G’ui sha ve ku;

hkaw: hta[ ka: leh na yu; ve hk’aw

Hkan/ nan/ mvuh: mi; hk’aw hk’o{

law; hk’o{, She; hken; ven:, He;

bron; ven: leh E: ji? tu{ mvuh: mi; lo

te to: cheh: to: ta? ve aw; lawn g’a

maw; ve yo;. Chi hk’e te to: cheh: ve

aw; yan: aw; hk’aw lo G’ui; sha leh;

A/ bra/ han/ geh la; leh chaw ceu;

lon? ve aw; pa hpeh[ tcuh pi: tu; ve

aw; lawn, mvuh: mi; pi: tu; ve aw;

lawn ka ti[ sha? ca{ te pi: ve hta[ g’a

maw; ve yo;. Ka ti[ sha? ca{ chi ve

leh; A/bra/ han/ yaw: aw; to hta[ ta/

leh yaw: ve aw; ya: aw; du;, aw;

haweh/ aw; ha{, aw; po; aw; va: ca?

hta[ ca? ma hk’a peu-e; aw; pon

hpeh[ ve aw; lawn g’a maw; ve yo;.

Chi hta; pa taw, G’ui; sha A/bra/ ha/

hta[ te pi: ve ka ti[ sha? ca{ chi ve

hta[ aw; leh meu: ma: caw; leh co co

ye; cheh: ve ka ti[ sha? ca{

(everlasting covenant) teh[ na g’a

hpeh[ ve yo;.

( i i )( i i )( i i )( i i )( i i ) Ka ti[ sha? ca{ leh aw; veu;Ka ti[ sha? ca{ leh aw; veu;Ka ti[ sha? ca{ leh aw; veu;Ka ti[ sha? ca{ leh aw; veu;Ka ti[ sha? ca{ leh aw; veu;

(Promisory Covenant and

Responsibility)

Abrahan/ hta[ G’ui; sha te pi:

ve ka ti[ sha? ca{ hta[ nyi hta: G’ui;

sha yaw: aw; to ka ti; pi: pa/ hpeh[

ve hk’e, ka ti[ ye; ve aw; sheh; hpa:

hpeh[ ve aw; lawn g’a maw; ve yo;.

G’ui; sha ve ka ti[ sha? ca{ leh; G’ui;

sha ve ha[ pehn: ve te: ceu; hta[ aw;

geu tcuh{ leh te ta; ve ka ti[ sha? ca{

hpeh[ ve yo; teh[ k’o{ ve htaw: ka ti[

chi ve bi: la tu; chaw ya: hpaw: lo

ka[ aw; vui; caw; ve aw; lawn hta[

g’a maw; ve yo;. Aw; kui? pui;li[

17+1-2 aw; hk’aw lo nyi hta: ka ti[

sha?ca{ bi: la tu;, A/ bra/ han/ leh;

“G’ui; sha meh{ g’u: suh/ ven:“G’ui; sha meh{ g’u: suh/ ven:“G’ui; sha meh{ g’u: suh/ ven:“G’ui; sha meh{ g’u: suh/ ven:“G’ui; sha meh{ g’u: suh/ ven:

ba{ ta/ tu; ma: caw; ve chaw g’aba{ ta/ tu; ma: caw; ve chaw g’aba{ ta/ tu; ma: caw; ve chaw g’aba{ ta/ tu; ma: caw; ve chaw g’aba{ ta/ tu; ma: caw; ve chaw g’a

hpeh[ tu; (Blameless Life)”hpeh[ tu; (Blameless Life)”hpeh[ tu; (Blameless Life)”hpeh[ tu; (Blameless Life)”hpeh[ tu; (Blameless Life)” lo;

ve aw; lawn g’a maw; ve yo;. Ven:

ba{ ta/ tu; ma: caw; ve a sha[ teh[

k’o{ ve te: yan: “ G’ui; sha hta[ hk’a

bi: yon/ leh yaw: ve taw: hkaw: hta[

hk’a bi: bi: na yu; ve te: ceu;” hpeh[

ve aw; lawn Abrahan/ ve ka ti[ sha?

ca{ aw; hk’aw g’a maw; hpeh[ ve yo;.

A/ bra/ han/ G’ui; sha ve taw: hkaw:

hta[ hk’a; hk’e taw taw hk’a ga; na

yu; ve aw; lawn sha? hki{ hpeh[ tu; “““““

te: g’a: ti? ve ya: pa/ hta[ ka[te: g’a: ti? ve ya: pa/ hta[ ka[te: g’a: ti? ve ya: pa/ hta[ ka[te: g’a: ti? ve ya: pa/ hta[ ka[te: g’a: ti? ve ya: pa/ hta[ ka[

G’ui; sha hta[ tu?ta: la: tu; G’ui;G’ui; sha hta[ tu?ta: la: tu; G’ui;G’ui; sha hta[ tu?ta: la: tu; G’ui;G’ui; sha hta[ tu?ta: la: tu; G’ui;G’ui; sha hta[ tu?ta: la: tu; G’ui;

sha law; hta: ma: g’aw; hk’a{ vesha law; hta: ma: g’aw; hk’a{ vesha law; hta: ma: g’aw; hk’a{ vesha law; hta: ma: g’aw; hk’a{ vesha law; hta: ma: g’aw; hk’a{ ve

aw; hk’aw na yu; ve”aw; hk’aw na yu; ve”aw; hk’aw na yu; ve”aw; hk’aw na yu; ve”aw; hk’aw na yu; ve” hta[ g’a

maw; ve yo;. G’ui; sha leh; A/ bra/

Annual Magazine

49

han/ ve “ yon/ leh na yu; ve”“ yon/ leh na yu; ve”“ yon/ leh na yu; ve”“ yon/ leh na yu; ve”“ yon/ leh na yu; ve” hta[

nyi hk’a: suh ja: ve pa taw, yaw: ve

ya: pa/ aw; tan yaw; eh? te: hkeh hta[

k’aw[ yu; pi: leh tu? ta: tcuh ve hk’aw,

yaw: te ve sha? ca{ hta[ bi: la tu;hkan/

pi: ve hta[ g’a maw; ve yo; (Aw;. 22

+16-18). chi ve hta[ nyi hta: G’ui; sha

leh; chaw ya: ve a sha[ hta[ aw;

hpfuh: teh ja: ve G’ui; sha hpeh[ ve

hk’a shu/ shu/, yaw: ve taw: hkaw:

hta[ yon/ leh na yu; ve chaw aw; pon

hk’a; hta{ ka[ ka ti[ ye; cheh: ve aw;

sheh/ hpa: hpeh[ ve aw; lawn g’a

maw; ve yo;.

( i i i )( i i i )( i i i )( i i i )( i i i ) Daw: law tu; caw; ve sha?Daw: law tu; caw; ve sha?Daw: law tu; caw; ve sha?Daw: law tu; caw; ve sha?Daw: law tu; caw; ve sha?

ca{ ca{ ca{ ca{ ca{ (Hopeful Covenant)

A/ bra/ han/ hta[ G’ui; sha te

pi: ve ka ti[ sha? ca{ leh; aw; g’u:

suh/ hpaw: aw; pon daw:law kui;

hk’a bi: caw; ve ka ti[ sha? ca{ hpeh[

ve aw; lawn g’a maw; ve yo;. A/ bra/

han/ leh; G’ui; sha ve taw: hkaw:

hta[ hk’a bi: bi: yon/ leh na yu; ve

htaw: ka[ G’ui; sha yaw: hta[ pi: ta/

ve ka ti[ taw: hkaw: hk’a peu-e/ bi:

la ve hta[ yaw: ma: g’a maw;ta?.

Chaw ceu; lon? ve aw; pa hpeh[ tcuh

tu; k’o{ ve htaw: ya: pa nyi: g’a: (I?

ca{ leh I? sha/ me; la{) hta[ ceh g’a

maw; ta? ve, mvuh: mi; g’a tu; k’o{

pi: ve htaw: aw; mi:ma hta[ tu/ pi:

tu; mi; gui; eh? te: pe{ ceh ka[ shu

geh g’a law; vui; ta: ve hta[ g’a maw;

ve yo;. Chi hk’o{ ka[ yaw: ve aw; ya:

aw; du;, aw; haweh/ aw; ha{ te: hpa/

400 hk’aw[ hpa{ hk’e shu ce; g’a te

leh shu faw? meh/ ve hta[ g’a hkan/

ve aw; lawn g’a maw; ve yo;. Ya[

hk’a:, G’ui; sha leh; yaw: te ta? ve

ka ti{ hta[ ma: leu: leh aw; yan: caw:

ve te yan: ga; hta: A/ bra/ han/ ve

aw; suh/ aw; sha/ hpeh[ ve I? sa; re;

la{ te: yeh; hta[ shu ce; te kui; hk’aw

lo pon; pi: leh mvuh: mi; jaw:maw:

caw; la tu; ta; kawn; pi: ve pa taw

ya[ nyi hk’a ga; I? sa; re; la{ te: yeh;

leh; chaw ceu; te: ceu: hpeh[ cheh:

ve hk’e mvuh: mi; jaw: maw: caw;

leh hu? ye; cheh: hpeh[ ve hta[ g’a

maw; ve yo;. Chi hk’e g’a hpeh[

cheh: ve leh; yaw: hui ve aw; pa lon?

hpeh[ ve A/ bra/ han/ te: g’a:

G’ui;sha hta[ yon/ leh na yu; ve aw;

hpfuh: hta[ ya:ca? du; ca? g’a hkan/

ca: ve te: ceu; hpeh[ ve yo;.

( iv)( iv)( iv)( iv)( iv) YYYYYa[ nyi La: hu/ ya: aw; pona[ nyi La: hu/ ya: aw; pona[ nyi La: hu/ ya: aw; pona[ nyi La: hu/ ya: aw; pona[ nyi La: hu/ ya: aw; pon

daw: law kui; daw: law kui; daw: law kui; daw: law kui; daw: law kui; (Expectation for

Current Lahu People)


50

Ya[ nyi nga; hui La: hu/ ya:

te: yeh; ve aw; ho[ aw; han hta[ nyi

ve te: yan: chaw te: ceu; hpeh[ cheh:

ve htaw: ka[ chaw ceu; ve aw; hkui

hpeh[ ve mvuh: mi; leh jaw: maw:

caw; la tu;daw: law kui; ma: caw; ve

hk’e hpeh[ cheh: ve yo;. Ma: chaweh

ve nga; hui La: hu/ ya: te: hpa/ leh;

ca: ma: law[, daw; ma: law[ leh tu[

hkan/ ha/ g’aw: cheh: ve yo;. Cu:

yi;ma/ yi; ma: caw; law[ leh shu ce;

shu hpfuh{ g’a te cheh: ve pa taw,

chaw te: ceu; hpeh[ cheh: ve htaw:

ka[ chaw ve bon hta[ hk’a bi: bi: ma:

g’a hkan/ ca: ve chaw hpeh[ cheh:

ve yo;. Chi pa taw a; sho-e/ mvuh:

meh: mi;

meh: cheh: hta: La: hu/ ya: te: yeh;

g’a hkan/ ca: ta? ve aw; bon aw; shin?

leh; nga; hui aw; pon nyi ma ha; gui:

tu; zuh[ ma{ eh? hk’e hpeh[ la ve yo;.

Daw: law kui; ma: caw; leh ku; hk’a:

ve hk’aw lo G’ui; sha ve aw; bon aw;

shin? leh; ya[ nyi nga; hui hta[ ma:

keun/ da[-o law teh[ k’o{ cheh: ve

La: hu/ ya: hk’a bi: taw{ la ve yo;.

G’ui; sha pi: ta; ve ka ti[ sha? ca{ leh;

nga; hui aw; pon ma: bi: la ta;-o law

teh[ k’o{ cheh: ve La: hu/ ya: ma:

chaweh caw; cheh: ve yo;.

Abra/ han/ hta[ G’ui; sha pi:

ve ka ti[ sha? ca{ hta[ nyi ve te: yan:

nga; hui daw: ta/ ve hk’e ma: he{ ve

aw; hk’o{

Annual Magazine

51

A sha[ te[ hk’a: o: veleh; G’ui; sha hta[ hk’abi: yon/ leh yaw: ve a

lo/ hta[ hk’a bi: na yu;ve te: ceu; yo;. O: hk’ete ve k’o ma: maw mawve aw; yan: hta: muvh:meh: mi; meh: ve daw:law kui; leh; nga; huiaw; pon bi: la tu; yo;.

nga; hui ma: daw: ga; ve daw: law

kui; hk’a bi: caw; ta; ve hta[ aw;

haw? lo ma; la: ta/ ve aw; hk’a: aw;

hk’aw lo g’a maw; hpeh[ ve yo;.

(1) G’ui; sha pi: la: ve ka ti[ sha? ca{

leh aw; bon aw; shin? leh; nga;

hui g’a keun/ ja: leh g’a ve ma:

he{. Ma: keun/ ve htaw: ka[

G’ui; sha yaw: ha[ pehn: ui/ ja:

ve pa taw pi: la: ta; ve te: ceu;

hpeh[ ve yo;.

(2) Aw; pu/ aw; pi, aw; pa aw; e hui

te ta? ve “da[ ve ma: da[ ve”“da[ ve ma: da[ ve”“da[ ve ma: da[ ve”“da[ ve ma: da[ ve”“da[ ve ma: da[ ve”

hk’a peu-e; leh; aw; ya: aw; du;,

aw; haweh/ aw; ha{ co-e hk’a ga;

aw; hk’eu ca{ lon? hk’e ca? hta[

ca? ma: ya[-e leh aw; bon g’a

hkan/ ca: ve hta[ g’a maw; ve

yo;.

(3) G’ui; sha te ta/ ve ka ti[ sha? ca{

leh; hk’a; hta{ ka[ ma: meh? k’ai

leh aw; yan: caw: caw: bi: la

cheh: ve yo;. Chaw ya: ve meh{

shi; te leh nyi k’o daw: law kui;

ma: caw;-o law teh[ daw: ve

htaw:, G’ui; sha leh; yaw: te ta;

ve ka ti[ hta[ ha[ sha? leh bi: la

tu; te cheh: ve pa taw, G’ui; sha

hta[ hk’a bi: daw: law hpeh[ ve

hta[ g’a maw; ve yo;.

(4) G’ui; sha pi: la: ta/ ve ka ti[ sha?

ca{ bi: la tu; “G’ui; sha hta[G’ui; sha hta[G’ui; sha hta[G’ui; sha hta[G’ui; sha hta[

hk’a bi: bi: yon/ leh yaw: vehk’a bi: bi: yon/ leh yaw: vehk’a bi: bi: yon/ leh yaw: vehk’a bi: bi: yon/ leh yaw: vehk’a bi: bi: yon/ leh yaw: ve

a lo/ hta[ hk’a bi: bi: na yu;a lo/ hta[ hk’a bi: bi: na yu;a lo/ hta[ hk’a bi: bi: na yu;a lo/ hta[ hk’a bi: bi: na yu;a lo/ hta[ hk’a bi: bi: na yu;

leh g’a[ te tu; lo/ ve”leh g’a[ te tu; lo/ ve”leh g’a[ te tu; lo/ ve”leh g’a[ te tu; lo/ ve”leh g’a[ te tu; lo/ ve” aw;

lawn g’a maw; ve yo;.

(5) Abra/ han/ hta[ te: ca? te leh

G’ui; sha pi: ta/ ve ka ti[ sha? ca{

leh; I? sa/ re/ la{ te: yeh; aw; pon

ceh ti? ma: he{ leh chaw ceu; hk’a

peu-e; aw; pon hpeh[ ve hta[ g’a

maw; ve yo;.

(6) G’ui; sha leh; co co tai/ tai; ve

G’ui; sha hpeh[ ve hk’e yaw: ve

ka ti[ htaw: co co tai/ tai/ ye; ve

ka ti[ hpeh[ ve hta[ g’a maw; ve

yo;.


52

(7) G’ui; sha pi: ve aw; bon aw;

shin? (htai/ hk’aw[ ve) leh; co

hpaw: ha hpaw: hta[ ceh ti? ca?

da[ ve ma: he{ leh chaw te: to

hk’a peu-e; ui/ la da[ la, bi: la ve

hta[ ca? da[ ve aw; lawn g’a

maw; ve yo;.

Taw: ho{ hkaw:Taw: ho{ hkaw:Taw: ho{ hkaw:Taw: ho{ hkaw:Taw: ho{ hkaw:Abra/ han/ hta[ te: ca? te leh

li[ hpu aw; hk’aw lo G’ui; sha hpeu[

maw la: ve chi leh; ya[ nyi nga; hui

aw; pon htaw: tcuh? kui; hk’a bi:

caw; cheh: ve yo;. G’ui; sha nga; hui

ve aw; pu/ aw; pi hui hta[ pi: ta? ve

mvuh: meh: mi; meh: ka ti[ leh; ya[

nyi nga; hui ve aw; co-e aw; hk’aw

ma: bi: la she[ ka[, te: nyi k’o bi: la

tu;ve hta[ daw: law hpeh[ ve yo;.

Aw; lawn k’o G’ui; sha leh; yaw: te

ta/ ve ka ti[ hta[ hk’a; hta{ ka[ daw:

naw: cheh: leh bi: la tu; kan? te cheh:

ve pa taw yo;. Ya[ hk’a: G’ui; sha ve

ka ti[ sha? ca{ chi bi: la tu; nga; hui

leh; G’ui; sha ve meh{ g’u: suh/ ven:

ba{ ta/ tu; ma: caw; ve a sha[ te[ kui;

aw; hk’a: aw; hk’aw lo a sha[ te[ tu;

lo; ve yo;. A sha[ te[ hk’a: o: ve leh;

G’ui; sha hta[ hk’a bi: yon/ leh yaw:

ve a lo/ hta[ hk’a bi: na yu; ve te:

ceu; yo;. O: hk’e te ve k’o ma: maw

maw ve aw; yan: hta: muvh: meh: mi;

meh: ve daw: law kui; leh; nga; hui

aw; pon bi: la tu; yo;. G’ui; sha hta[

ma: yon/ leh yaw: ve a lo/ hta[ ma:

ca ve k’o mvuh: meh: mi; meh: leh;

nga; hui aw; pon vui: da[ ja: she[ ve

yo;. Mvuh: meh: mi; meh: daw: ti lo

g’a k’aw[ hpu: da[ tu; G’ui; sha ve a

lo/ leh yaw: ve hte: ve caw: ve te:

ceu; hta[ te: geh ca-a vui;.

AAAAAw; tcuh{ yu; yeh: ve li[ te: hpa;w; tcuh{ yu; yeh: ve li[ te: hpa;w; tcuh{ yu; yeh: ve li[ te: hpa;w; tcuh{ yu; yeh: ve li[ te: hpa;w; tcuh{ yu; yeh: ve li[ te: hpa;

1. Bernhard W. Anderson, Contours of

Old Testament Theology

2. Lawrence Boadt, Reading the Old

Testament an Introduction

3. Walter Brueggeman, Theology of the

Old Testament

4. Ronald Clements, Abraham and David+

Genesis 15 and its meaning for Israelite

Tradition

5. R.S. Hess, He Swore an Oath

6. Walter C. Kaiser Jr., Toward an Old

Testament Theology

7. Yaw? Su{, La: hu/ ra/ za/ van; li[

ShadrachShadrachShadrachShadrachShadrachM. Div IIIM. Div IIIM. Div IIIM. Div IIIM. Div III

M.I.TM.I.TM.I.TM.I.TM.I.T

Annual Magazine

53

Nga;hui La: Hu/ ya: te: ceu; leh; chaw ceu;eh? hpeh[ ve htaw: ka[ “aw; mo/ aw; tsuh[ te leh cheh: vechaw ceu; hpeh[ ve yo;. Aw; mo/ aw;tsuh[ k’o{ kui; aw;hk’aw lo bon hpaw: shin? hpaw:, chaw li: chaw hk’a: hpaw:,mvuh: mi; hpaw: chi hk’e lai? ceu; caw; ve yo;. Chi hk’eu? peun/ kui; aw; hk’aw lo bon hpaw: u? peun/ pa/ lehmvuh: mi; u? peun/ pa/ te: hpa/ aw; ka/ lo ma: shu/ da[ veu? peun/ hk’a: te: hpa/ caw; ve yo;. Te: paw{ te: yan: nga;hui aw; mo/ aw; tsuh[ hta[ u? peun/ kui; aw; hk’aw lo bonhpaw: leh mvuh: mi; (hk’a{ hpaw: law; hpaw: ka[) hk’ashu/ shu/ ti? daw: pui? ve yo;. Te: paw{ te: yan: aw; ho? te:hpa/, aw; mo/ aw; tsuh[ hta[ u? peun/ kui; hk’aw lo “nga;k’o{ hkaw: na, nga; tcuh ve hk’e te, tu[ kui; caw; k’o naw;hui tu[, ca: tu; caw; k’o nga; ca:-a, naw; hui aw;ho? ma:he{, nga;aw; ho?” chi hk’e ve nyi ma te leh u? peun/ pui?

ve yo;. “Nga;hui aw

ho?


54

k’o{ ve-aw[ te tu; ma: lo/, ma/ tu; cehti? lo/ ve, pi: tu; ka[ ma: lo/,” teh[daw: pui? ve yo;. Sa/ la[ lon? te: g’a:k’o{ ve “ Aw; ho? te: g’a: ve kan?leh; aw; ce; te ve te: ceu; yo;” ce:.Taw: hkaw: chi leh; nga; hui te:g’a:le le hta[ sha ti[ pi: la: cheh: ve, daw:nyi tcuh la: cheh:ve yo;. Leun? leh,bon ho? bon na/ te: hpa/ hta[ Jaw:Maw: Ye; Su{ ma/ la: cheh: ve taw:hkaw: hpeh[ ve yo; teh[ nga;hkan/yu; ve yo;. Chi hta[ pa taw aw; ho? tekui; lo caw; caw: ve, pi: caw: veaw;ceu; te: hpa/ hpa/ hta[ Sa/ la[lon? te: g’a: k’o{ ta? ve hk’e k’aw[hpeu[ ma/ la: ve yo;.

A.A.A.A.A. Aw; ho? geh ma: caw;Aw; ho? geh ma: caw;Aw; ho? geh ma: caw;Aw; ho? geh ma: caw;Aw; ho? geh ma: caw;ma: hpeh[ ve te: hpa/ma: hpeh[ ve te: hpa/ma: hpeh[ ve te: hpa/ma: hpeh[ ve te: hpa/ma: hpeh[ ve te: hpa/(Qualities Essential toLeadership)

(1) (1) (1) (1) (1) AAAAAw; li: aw; hk’a: w; li: aw; hk’a: w; li: aw; hk’a: w; li: aw; hk’a: w; li: aw; hk’a: (Discipline)Aw; li: aw; hk’a: g’a da[ ve

yo;. Aw; teh; leh aw; ho? te: g’a: aw;li: aw; hk’a: ma: da[ ve k’o yaw:hkaw: hta[ shu ma: na ga: ta;.

(2) (2) (2) (2) (2) Nyi maw; pui? veNyi maw; pui? veNyi maw; pui? veNyi maw; pui? veNyi maw; pui? ve (Vision)Nyi maw; pui? ve g’a caw; ve

yo;. Aw; ho? te: g’a: leh; la[ tcuh la[

ha?, a; hto[ ma hpeh[ cheh: ve hta[shi/ leh, la; tu; ve aw; nyi aw; yan:hk’aw, hk’a hk’e hpeh[ la tu; hta[ ma:hpeh[ she/ ka[ nyi maw; pui? ve(forsight), hk’a deh[ deh[ shi/ pui? ve(insight), daw: law pui? ve (Hope), lehg’a hpu: g’a maw; la tu; kan? hk’apeu-e; hta[ taw/ da[ te ga: pui? ve(venturesome) nyi ma te: hpa/ g’acaw; ve yo;.

(3) (3) (3) (3) (3) Shi/ pui? ve cu: yi/Shi/ pui? ve cu: yi/Shi/ pui? ve cu: yi/Shi/ pui? ve cu: yi/Shi/ pui? ve cu: yi/ (Wisdom)Shi/ pui? ve cu: yi/ g’a caw;

ve yo;. Shi/ pui? ve cu: yi/ k’o{ vete: yan: li[ shi/ ve hta[ ceh k’o{ vema: he{, hai; ve hta[ ma: te, shu na;tu; ma: te, daw:nyi pui? ve, hk’a k’eh;k’eh; nyi maw; pui? ve hta[ k’o{ veyo;.

(4) (4) (4) (4) (4) Daw: che{ ve Daw: che{ ve Daw: che{ ve Daw: che{ ve Daw: che{ ve (Decision)Daw: che{ pui? ve chaw g’a

hpeh[ ve yo;. Daw: che{ pui? ve k’o{ve te: yan: caw: ve hk’aw lo vai:chaw-eh (Swiftly and clearly) ve hta[k’o{ ve yo;. Aw; ho? te: g’a: leh; chite caw: na/, o: ve te caw: na/, k’o{leh cho; daw: o: daw: ma: g’a hpeh[.

(5) (5) (5) (5) (5) Han[ han? ve Han[ han? ve Han[ han? ve Han[ han? ve Han[ han? ve (Courage) Bon ho? te: g’a: leh; g’a ha[

ha? ve yo;. kaw{ kui; ga; k’o ka[ shu

Annual Magazine

55

g’u: suh/ g’a k’ai ve yo;. Hte: caw:ve hk’aw lo suh keun/ suh caw: k’oka[ g’a suh ha{ ve yo;.

(6) (6) (6) (6) (6) Nu: neh; ve Nu: neh; ve Nu: neh; ve Nu: neh; ve Nu: neh; ve (Humility)Aw; ho? te: g’a: nu: neh; ve

nyi ma g’a caw; pi: ve yo;. Nu: neh;ve leh; daw: i ve , ta/ i ve, shaw/ i vete: ceu; ma: he{, nyi ma neh; leh; ta/ve te: ceu; yo;. Chi hk’e nyi ma ta/ve leh; Gui; sha heu{ ga: ja: ve, G’ui;sha kan? te kui; lo aw;law ui/ ja: venyi ma ta/ hk’a: hpeh[ ve yo;.

( 7 )( 7 )( 7 )( 7 )( 7 ) Da[ keh; hte: caw: veDa[ keh; hte: caw: veDa[ keh; hte: caw: veDa[ keh; hte: caw: veDa[ keh; hte: caw: ve(Intergrity and sincerity)

Aw; ho? te: g’a: geh lo da[keh; hte: caw: ve nyi ma caw; tu; aw;law ui/ ja: ve yo;. Aw; ho? te: g’a:leh; ma: g’a he/, shu nyi baw; tu; ma:g’a te, hpeh[ cheh: ve hta[ ka[ g’ahkan/ yu; pui? ve yo;.

(8) (8) (8) (8) (8) Ha leh; tu; te ve Ha leh; tu; te ve Ha leh; tu; te ve Ha leh; tu; te ve Ha leh; tu; te ve (Humour)Aw; ho? te: g’a: leh; ha

leh;tu;, gui; yaw; tu; ka[ g’a te pui?caw:ve yo;. Nyi ma lu; cheh: ve chawhta[ g’a be;, aw; g’a: g’a pi: ve yo;.Chi hk’e ma: he{ leh te: g’a: ti? k’a/bui;-eh;, gaw; leh; cheh: k’o chaw

mo/ chaw cu: hta[ u? peun/ tu; ma:sha.

(9) (9) (9) (9) (9) Beu[ pui? ve Beu[ pui? ve Beu[ pui? ve Beu[ pui? ve Beu[ pui? ve (Anger)Aw; ho? te: g’a: leh; beu[

keun/ beu[ caw: k’o g’a beu[ pui? veyo;. Ya[ hk’o beu[ ve chi leh; nyi mahk’aw taw: kui cha{ kui ta/ leh k’aw[te hk’aw[ ve te: ceu; ma: he{ leh ya[ve chaw hta[ ha[ k’a? leh beu[ ve te:ceu; g’a hpeh[ pi: ve yo;.

(10) (10) (10) (10) (10) Nyi ma zuh; ve Nyi ma zuh; ve Nyi ma zuh; ve Nyi ma zuh; ve Nyi ma zuh; ve (Patience)Aw; ho? te: g’a: leh; te: ceu;

le, te: ka; le, te: yan: le le lo nyi mazuh; chaw-eh g’a ta/ ve yo;. Chawmeh{ hpfuh: nyi leh kan? te ve (bias)ka[ ma: hpeh[ caw:.

(1(1(1(1(11)1)1)1)1) AAAAAw; chaw: aw; pa{ meu; da[w; chaw: aw; pa{ meu; da[w; chaw: aw; pa{ meu; da[w; chaw: aw; pa{ meu; da[w; chaw: aw; pa{ meu; da[ve ve ve ve ve (Friendship)

Aw; ho? te: g’a: leh; aw;chaw: aw; pa{ g’a te pui? ve yo;.Hkui; ve, ca{ mui; ve ,feu/ peh; ve,shaw/ ba; ve nyi ma te: hpa/ ma: g’acaw;. Hk’a peu-e/ hta[ hk’a shu-eh/aw; chaw: g’a te ve yo;.

(12)(12)(12)(12)(12) La[ leh? La[ leh? La[ leh? La[ leh? La[ leh? VVVVVe e e e e (Tact andDiplomacy)Aw; ho? te: g’a: leh; la[ leh?

ve te: ceu; caw; tu; lo/ ve yo;. Chaw


56

aw; mo/ lon? geh ma: k’o, chaw te:g’a: g’a: geh ma: k’o{ aw; chaw tehta: la[ leh? ve te: ceu; ma: caw; k’oshu aw; lawn ma: shi/ g’a. Shu aw;lawn ma: shi/ k’o shu hta[ u? peun/ma: g’a.

(13) (13) (13) (13) (13) Daw: g’a pui? ve leh te g’aDaw: g’a pui? ve leh te g’aDaw: g’a pui? ve leh te g’aDaw: g’a pui? ve leh te g’aDaw: g’a pui? ve leh te g’apui? ve pui? ve pui? ve pui? ve pui? ve (Inspirational powerand executive ability)

Aw; ho? te: g’a: geh lo daw:g’a pui? ve u? naw[ neh{ leh te g’apui? ve aw; g’a: aw; sha? g’a caw; veyo;. Daw: g’a pui? ve u?naw[ neh{ leh;shu nyi ma tu la tu; te pi: g’a leh teg’a pui? ve cu: yi/ leh; nga; hui hta[daw: ta/ ve hk’e te peu; tcuh la: veyo;. Chi hk’o{ ka[ shu taw: yaw vehta[ na g’a pui? tu; leh li[ bvuh[ pui?tu; ka[ lo/ ve yo;.B.B.B.B.B.Aw; ho? ve aw; veu; te:Aw; ho? ve aw; veu; te:Aw; ho? ve aw; veu; te:Aw; ho? ve aw; veu; te:Aw; ho? ve aw; veu; te:

hpa/hpa/hpa/hpa/hpa/(Responsibilities of Leadership)

( 1 )( 1 )( 1 )( 1 )( 1 )Shu pon daw: nyi pi: veShu pon daw: nyi pi: veShu pon daw: nyi pi: veShu pon daw: nyi pi: veShu pon daw: nyi pi: ve(Primary concern for others’welfare)

Chi leh; aw; ho? te: hpa/ tecaw: ja: ve aw; law ui/ ja: ve aw; veu;hpeh[ ve yo;. A shu yaw: ve hk’a{ ya:,a shu yaw: ve ceu: cao; ui/ la tu/ pon

a shu yaw: g’o: pe; pon co: ca: te vehk’e te pi: tu; lo/ ve yo;.

(2) (2) (2) (2) (2) AAAAAw;li: aw; hk’a: g’a teh ta/w;li: aw; hk’a: g’a teh ta/w;li: aw; hk’a: g’a teh ta/w;li: aw; hk’a: g’a teh ta/w;li: aw; hk’a: g’a teh ta/pi: ve pi: ve pi: ve pi: ve pi: ve (to discipline others)

Aw; ho? te: g’a: leh; aw; mo/ya: hk’o{ aw; li: aw; hk’a: g’a teh ta/pi: ve yo;. Chi hk’e aw; li: g’a teh veleh, aw; mo/ ya: te: g’a: g’a: ma:g’aya[ tu; hpeh[ leh aw; ho? aw; to aw;vui yu;, u? peun/ leh g’a sheh k’ai veyo;. Aw;mo/ ya: htaw: teh ta/ veaw;li: aw; hk’a: hta[ hk’a deh[ g’avaw{ ta/ caw: ve yo;.

( 3 )( 3 )( 3 )( 3 )( 3 ) G’a sheh ma/ pi: ve G’a sheh ma/ pi: ve G’a sheh ma/ pi: ve G’a sheh ma/ pi: ve G’a sheh ma/ pi: ve (to guideothers)

Aw; ho? te; g’a: leh; aw; mo/aw; tsuh[ hta[ hk’a deh[ g’a sheh ma/pi: ve yo;. Hk’a{ hpaw: law; hpaw:,bon hpaw: shin? hpaw:, chaw li: chawhk’a hpaw:, g’a ca: g’a daw; hpaw:,cheh: sha caw; sha hpaw: hta[ tan;leh te: ceu; le le hk’aw ya[ k’aw g’asheh ma/ pi: ve yo;. Aw; ho? te pa/te: hpa/, ma: ma:u? peun/ sheh ma/pui? k’o, ceu: cao; ya: te: hpa/ ma:ma: ui/ la mvuh la tu; yo;.

( 4 )( 4 )( 4 )( 4 )( 4 ) AAAAAw; hkui? peu; g’a ta; pi: vew; hkui? peu; g’a ta; pi: vew; hkui? peu; g’a ta; pi: vew; hkui? peu; g’a ta; pi: vew; hkui? peu; g’a ta; pi: ve(to initiate)

Annual Magazine

57

Aw; ho? te: g’a: leh; ceu: cao;ya: te: hpa/ hta[ ya[ k’aw sheh ma/ve te: yan:, chi te, o: te, k’o{ ve a keh?aw; ho? aw; to aw? law? g’a te ma/ veyo;. Aw; ho? aw? law? g’a k’ai ma/ veyo;.

( 5 )( 5 )( 5 )( 5 )( 5 ) AAAAAw; veu; hk’a bi: g’a yu; vew; veu; hk’a bi: g’a yu; vew; veu; hk’a bi: g’a yu; vew; veu; hk’a bi: g’a yu; vew; veu; hk’a bi: g’a yu; ve(To undertake responsibility)

Aw; ho? te pa/ leh; a shu yaw:la[ sheh hk’aw caw;ve kan? te: hpa/hta[ aw; veu; hk’a bi: g’a yu; ve yo;.Te leh ma: g’a: law[ law[ ve kan? aw;veu; hta[ ma: g’a yu;. Chi hk’e vekan? te: hpa/ k’o aw; veu; peh; pi:leh g’a te tcuh ve yo;. Kan?aw;veu;,cho; chi: pfuh/, o: chi:pfuh/ ma: g’a te. Aw; na lo k’o{ ta/ve hk’e aw; ho? te: hpa/ leh; aw; ce;hk’e nyi ma ta/ leh g’a sheh k’ai veyo;.

Chi hk’e aw; mo/ ya: hta[ u?peun/ ve k’o da[ ve, cheun/ ve aw;ho? te: g’a: hpeh[ la tu; yo;. Ma: he{leh “nga; aw; ho?, nga; hk’aw: ti? na”k’o{ ve u? peun/ hk’aw: hta[ ti? yeh:k’o ma: ui/ ma: mvuh la g’a ta;. Peu;leh u? peun/ kui; lo cu: yi/ hta[ ma:yeh: ve k’o, cu: yi/ ma: caw; ve u?peun/ pa/ hpeh[ k’o, naw; ve ceu:cao; ya:, naw; ve aw; mo/ ya: leh;

te:nyi a keh? te: nyi lu; k’ai tu; yo;.Chi hta[ pa taw aw; ho? te: g’a:leh;ceu: cao; ya:, aw; mo/ ya: aw; ponte[ cheh: ve chaw g’a hpeh[ pi: veyo;. Ceu: cao; ya: pon yeh: hk’eun,ceu: cao; ya: pon la[ ca? hk’e g’ahpeh[ pi: caw: ve yo;. Aw; ho? te pa/leh; a shu yaw: aw; to g’a chi: a[ veyo;. Shu shaw/ ba; ve ka[ ga’ hkan/tu; yo;. Shu g’ui; gui:, k’o{ gui: la:tu; yo;. G’a hpeh[ baw; tu; yo;. Chihk’e, o: hk’e k’o{ gui: la: tu; yo;. Ashu yaw: te ga:, hpeh[ ga:, heu{ ga:ve hta[ ka[ g’a ba; ta? pui? ve yo;.Ya[ hk’a naw; te ve kan? hta[ pa tawshu bon g’a ve naw; g’a maw; hta:ha leh; nyi hk’a suh ve te: ceu; leh; ahto[ ma te: ceu; ca yu; teh{ ka[ ma;g’a ve, G’ui; Sha nyi ma caw: ja: veaw;bon aw; shin? te ceu; hpeh[ veyo;.

Reference+Spiritual Leadership by

J.Oswald Sanders


58

Nga;Nga;Nga;Nga;Nga; hui

La: hu/ ya: te: hpa; a sho-e/

hta: ta; leh ya[ nyi hk’a ga; te: g’a: daw:

hk’a: te: g’a: ma: shu/ da[ ve pa taw hpa{ hpa{

nga{ nga{ hpeh[ k’ai cheh: ve yo;. Nga; hui bon ya: shin? ya:

leh Hkri[ ya: ma: hpeh[ she[ g’u: suh/ hta: ka[ ta; leh ya[ nyi

aw; co-e aw; yan: hk’a ga; chi hk’e ti? hpeh[ cheh: ve yo;. Chi

hk’e ti? te cheh: k’o ma: hpeh[-o. Mi; gui; chi hk’o{ lo hpeh[

cheh: ve aw; ceu; te: hpa; hta[ chi: nyi ve te: yan: a sho-e/ hta:

ve aw; tcuh? aw; yan: hta[ peun da[ ja: ve yo;. Cu: yi; ma/ yi;

ka[ te: htai/ a keh? te: htai/ pa k’ai cheh: ve pa taw nga; hui

daw: nyi ve aw; hk’aw kan? hk’a: aw; suh? gu ve aw; hk’aw lo

La: hu/ ya: te: hpa; caw: da[ hui da[ ve Mvuh: meh: mi; meh:

k’aw[ hpeh[ la tu; aw; pon, ya: pa/ ya: mi: hui hta[ cu: yi; ma/

yi; aw; htai/ mvuh la tu; aw; pon, aw; pa aw; e te: hpa; ma:

k’o{ sa/ la[ sa/ la[ ma te: hpa; ma: k’o{ hk’a deh[ aw; g’a: pi:

caw: ve yo;.

Annual Magazine

59

A sho-e/ aw; pu/ aw; pi aw;

co-e hta: ca[ po;, ka:, ti/, hta: po te:

hpa; ka: jaw ve ceh ti? yo;. Yaw: hui

ma: maw; jaw ta?. Ya[ nyi aw; co-e

aw; yan: aw; hk’aw lo aw; ceu; chi

hk’e ve te: hpa; nga; hui te: g’a: le le

ka: jaw maw; jaw ve aw; hk’o{ ka[

hk’a deh[ g’a yeh: cheh: peu;. Te: nyi

te: yan: ga; la ve te: yan: chi a keh?

shi; la maw; la tu; aw; pon te: geh

la[ sheh ca? da[ ve aw; hk’aw lo te

k’ai g’a tu; aw; pon ya[ nyi aw; co-e

leh cu: yi; ma/ yi; te: hpa; g’a: hte[

ca tu; lo; ve yo;.

Nga; hui La: hu/ ya: geh lo lo/

ja: ve te: ceu; leh; a hto[ ma le\ Cu:

yi; ma/ yi; hpeh[ ve yo;. Ma mvuh:

mi; hk’aw cheh: ve te: yan: nga; hui

shu hta[ aw; chaw: te pui? tu; lo; ja:

ve yo;. Mi; gui; ve cu: yi; ma/ yi;

te: hpa; ma: ma: lo/ ve hk’e bon

hpaw: shin? hpaw: ve cu: yi; ma/ yi;

te: hpa; htaw: ma: ma: shi; tu; lo/ ve

yo;. Te: hpa; k’o cu: yi; caw; ve

mvuh: mi; jaw: maw: hpeh[ pi{. Te:

hpa; hpa; k’o hte: ve caw: ve suh?

jeh; pa/ hpeh[ pi{. Te: hpa; hpa; cheu;

ja: ve sa/ la[ g’on/ lon? hpeh[ pi{. Te:

hpa; k’o Kaw? le{ cawn: yeh; ve sa/

la[ lon? (Pa/ maw? hka{) hpeh[ pi{.

Aw; ceu; chi te: hpa; nga; hui La: hu/

ya: geh lo caw; la peu; ve te: yan: te:

nyi k’o La: hu/ ve Mvuh: meh: mi;

meh: hpeh[ la tu; yo;. Daw: law ja:

ve leh; La: hu/ mvuh: meh: mi; meh:

tcuh? kui; hk’a deh[ k’aw[ bi: la g’a

tu; aw; pon hpeh[ ve yo;.

Aw; pa aw; e te: hpa; hk’a

deh[ daw: nyi caw: ve yo; meh;. Ya:

pa/ ya: mi: te: hpa; paw teh ta; leh

ui/ la ve k’o, aw; hpaw: aw; mi: ma

ti? ca ka pi:, heh: ca: tu; ceh ti? daw:

nyi cheh: ve law. Hk’a; hk’e te leh

ui/ la mvuh la g’a tu; le. Naw; hui

hpeh[ tcuh ga: ve te tcuh ga: ve aw;

ceu; hta[ ti? ta: daw: nyi. Ya: pa/ ya:

mi: te: hpa; hpeh[ ga: te ga: ve aw;

ceu; hta[ htaw: hk’a deh[ g’a na g’a

pi: ve yo;. Naw; hui hpeh[ ga: ve leh

ya: pa/ ya: mi: te: hpa; hpeh[ ga: ve

ma: haw/ da[ k’o ma: he{-o. Nga; hui

La: hu/ ya: te: hpa; cu: yi; ma; yi;

ma: caw; ve k’o shu nyi? ti/ ba{ ti/ ve

aw; haw? lo g’a cheh: tu; yo;.

Li[ hpu pi/ aw; hk’aw lo I? sa/

re/ la{ chaw; hta[ I? ji? tu{ chaw te:

hpa; nyi? ti/ ve hta[ g’a hkan/ ve leh

a hto[ ma pa taw le\ Cu: yi; ma; yi;

ma: caw; ve aw; hk’o{ ka[ aw; ho?

aw; na; te: hpa; ma: caw: ma: haw/


60

da[ ve hta[ pa taw yo;. G’ui;

sha leh; I? sa/ re/ la{ chaw hui hta[

ha[ ja: ve pa taw aw; yan: maw chaw-

eh/ a sha[ te[ cheh: tcuh ve aw; hk’aw

lo jaw: maw: aw; suh? k’aw[ taw{ la

pi: ve yo;. G’ui; Sha leh Maw? se/

hta[ leu{ yu; leh I? ji? tu{ jaw: maw:

haw? yeh; aw; hk’aw lo g’a keun/ g’a

caw: ve cu: yi; te: hpa; hta[ hk’a bi:

g’a ve pa taw I? sa/ re/ la{ chaw hui

nyi? ti/ ba{ ti/ ve aw; haw? lo g’a pon;

ve yo;.

Ya[ nyi nga; hui La: hu/ ya:

te: hpa; g’a hkan/ cheh: ve nyi? ti/

ba{ ti/ ve chi hta[ a shu pon; la: g’a

tu; le\ G’ui; sha nga; hui hta[ a sha[

te[ cheh: tcuh la: ve chi leh; a hk’e

le: ma: he{ aw. G’a keun/ g’a caw: ve

cu: yi; ma/ yi; leh aw; ho? aw; na;

ma: ma: caw; la tu; lo/ ve pa taw nga;

hui hta[ yaw: a sha[ te[ tcuh la: cheh:

ve yo;. Aw; ceu; chi te: hpa; caw; la

ve te: yan: nyi? ti/ ba{ ti/ ve hta[ g’a

pon; tu; yo;.

Aw; vi? aw; nyi La: hu/ ya: te:

hpa; cu: yi; leh ma/ yi; chi nyi: ceu;

hk’a shu-eh; g’a hpeh[ pi: ve yo;.

Taw: pa ha? g’a k’o{ k’o i? ka{ hk’aw

cheh: ve nga: te: hpa; hta[ nyi she.

Nga; te: hpa; leh; pfuh: ti/ hta[ ceh

ti? yaw: hui nyi maw; ve yo;. Ya[

hk’a: bi? k’aw-eh[ hta[ yaw: ma:

maw;. Bi? k’aw-eh[ caw; heh? teh[ ka[

yaw: ma: daw: ve pa taw aw; leh meu-

e: k’o g’a suh-e ve yo;. Chi ve hk’a

shu; a shu yaw: ve daw: hk’a: ti? caw:

ja: teh[ daw: cheh: ve k’o lu; k’ai she{

k’ai pui? ve yo;. Chi hta[ pa taw cu:

yi; ka[ ma/ yi; ka[ lo; ve yo;. Nga;

hui La: hu/ ya: te: hpa; a hto[ ma hta[

shu cheh: ve le teh[ k’o{ ve k’o Pa/

teh? neh{ te: hkeh nu: hkui hai: aw;

Annual Magazine

61

hk’aw lo cheh: leh piaw/ ja:

ve aw; hk’aw lo ku; cheh: ve hta[

shu; ve yo;. Mi; gui; chi hk’o{ cu:

yi; ma/ yi; aw; htai/ hk’a; ma ui/ la

mvuh la cheh: ve hta[ ma: daw: nyi,

ma: nyi maw;. A shu yaw: ve hk’a{

law; aw; hk’aw lo li[ 10 tan: awn/

peu; k’o ya/ ja:-o; teh[ daw: cheh:

ve yo;. Chi hk’e ceh ti? daw: cheh: te

cheh: k’o nga; hui La: hu/ ya: te:

hpa; hk’a; hk’e te ui/ la mvuh la tu;

le\ Daw: nyi tu; lo/ ja: peu; meh;.

J a w :

maw: Ye/ su{

hkri[ leh; aw; to

ui/ la ve hk’e cu:

yi; ma/ yi; caw;

la ve aw; hk’o{

G’ui; sha ka[,

chaw ya: ka[

yaw: hta[ nyi ma caw: ve yo;. Ya[ nyi

naw; nga; hui aw; to ceh ti? ui/ la leh

cu: yi; ma/ yi; hpaw: ma: ui/ la ve

k’o na; cheh: ve chaw te: g’a: hta[

shu/ tu; yo;. Nga; hui La: hu/ ya: leh;

cu: yi; ma/ yi; hpaw: lo na; cheh:

gaw; cheh: ve hta[ g’a maw; ve yo;.

Chi ve hta[ gu nai g’a tu; aw; pon

naw; nga; hui co: ca: tu; lo/ ve yo;.

Nga; hui te: g’a: leh te: g’a:

ven: ba{ ma: g’a ta; tu; aw; pon lo/

ja: cheh: ve leh; cu: yi; ma/ yi; hpeh[

ve pa taw u? hkui[ tcuh? leh g’a: hte[

g’a[ ca tu; lo; ve yo;. Chi te: hkui

nga; hui La: hu/ ya: te: hpa; hpa{

hpa{ nga{ nga{ hpeh[ k’ai cheh: peu;.

Chaw ka[ cho[ ka[ te: cu neh{, o: ka[

te: cu neh{ cheh: ta/ ve yo;. Caw: da[

haw; da[ pawn: da[ g’a tu; ha/ ve yo;.

A sho-e/ hta: ve mvuh: meh: mi;mvuh: meh: mi;mvuh: meh: mi;mvuh: meh: mi;mvuh: meh: mi;

meh: meh: meh: meh: meh: hta[ nga; hui daw: law ja: ve

yo;. Nga; hui aw;

co-e ma: hpeh[

g’a ka[ nga; hui

ve ya: te: co-e

ga; k’o hk’a;

hpaw: chi hpaw:

ve La: hu/ ya: te:

hpa; ka[ te: mo/

te: tsuh[ ti? hpeh[ la tu; aw; pon nga;

hui te: g’a: le le aw; hkui? pui; ta;

leh te k’ai ya: ga; peu;.

Li[ chi hta[ g’aw ve te: g’a: le

le daw: sha gaw; leh; ve caw; pi:-

o{....

Nga; hui La: hu/ ya:leh; cu: yi; ma/ yi;hpaw: lo na; cheh:

gaw; cheh: ve hta[ g’amaw; ve yo;.

Ca; Shaw?Ca; Shaw?Ca; Shaw?Ca; Shaw?Ca; Shaw? (TCC)


62

TTTTTaw: Hpaw Hkaw:aw: Hpaw Hkaw:aw: Hpaw Hkaw:aw: Hpaw Hkaw:aw: Hpaw Hkaw:

Ye; Su{ Hkri[ mi; gui; hk’o lo ya[ la ve leh; mi; gui; ya: hk’a peu-e;

htai/ hk’aw[ ve hta[ g’a tu; aw pon yo; teh[ nga; hui yon/ ve hkri[ ya: te: g’a: le

le shi/ ta/ ve yo;. Yaw: pi: la: ve htai/ hk’aw[ ve te: ceu; htaw: co pon ha pon ceh

ma: he{ leh chaw ya: te: to ma ve htai[ hk’aw[ ve te: ceu; aw; pon hpeh[ ve hta[

(Yo: han/ li[ 10+ 10) aw; hk’aw lo g’a maw; hpeh[ ve yo;. Ya[ hk’a:, ya[ nyi nga;

hui La: hu/ ya: aw; pon na nyi hkaw: te: ma; taw{ la

ve leh;, Ye[ Su{ hkri[ hta[

t e :

Annual Magazine

63

ca? te leh G’ui; sha pi: la: ve htai/ hk’aw[ ve chi ya[ nyi nga; hui aw; teh; aw; na g’a peu;

la:\ Ye; su{ Hkri[ pi: la: ve htai/ hk’aw[ ve chi ya[ nyi nga; hui La: Hu/ ya: aw; pon hk’a;

hk’e tcuh? Kui; caw; cheh: le\ Ya[ nyi nga; hui aw; pon lo/ ja: cheh: ve htai/ hk’aw[ ve chi

hk’a; hk’e ve aw; ceu; le\ Ya[ nyi nga; hui aw; pon lo/ ja: cheh: ve Ye; Su{ hkri[ ve aw; ho[

aw; ha leh; hk’a; hk’e ve le k’o{ ve hta[ te: geh g’a[ ca nyi ga: ve yo;.

(i) Li[ Hpu hk’aw g’a maw; ve (i) Li[ Hpu hk’aw g’a maw; ve (i) Li[ Hpu hk’aw g’a maw; ve (i) Li[ Hpu hk’aw g’a maw; ve (i) Li[ Hpu hk’aw g’a maw; ve YYYYYe; Su{ Hkri[ ve aw; ho[ aw; han (The Naturee; Su{ Hkri[ ve aw; ho[ aw; han (The Naturee; Su{ Hkri[ ve aw; ho[ aw; han (The Naturee; Su{ Hkri[ ve aw; ho[ aw; han (The Naturee; Su{ Hkri[ ve aw; ho[ aw; han (The Nature

of Christ in the Bible)of Christ in the Bible)of Christ in the Bible)of Christ in the Bible)of Christ in the Bible)

Li[ Hpu aw; suh? aw; hk’aw lo hpeu[ maw la: ve Ye; Su{ hkri[ ve aw; ho[ aw; han

hta[ nyi hta: nyi ceu; hk’e g’a maw; hpeh[ ve yo;. Ye; Su{ hkri[ leh; jaw: maw: hpeh[ leh

G’ui; sha hpeh[ ve aw; lawn hpeu[ maw la: ve leh Ye; Su{ hkri[ leh; chaw ya: hpeh[ leh shu

shaw/ ba; ve hta[ g’a hkan/ ve chaw aw; pon a sha[ te[ leh kan? te ta? ve hk’e ya[ nyi hk’a ga;

kan? te cheh: ve aw; lawn hpeu[ maw la: ve aw; ho[ aw; han yo;.

(a) Jaw: maw: aw; ho[ aw; ha pfuh: ta/ ve (a) Jaw: maw: aw; ho[ aw; ha pfuh: ta/ ve (a) Jaw: maw: aw; ho[ aw; ha pfuh: ta/ ve (a) Jaw: maw: aw; ho[ aw; ha pfuh: ta/ ve (a) Jaw: maw: aw; ho[ aw; ha pfuh: ta/ ve YYYYYe; Su{ hkri[ (Kingly nature ofe; Su{ hkri[ (Kingly nature ofe; Su{ hkri[ (Kingly nature ofe; Su{ hkri[ (Kingly nature ofe; Su{ hkri[ (Kingly nature of

Jesus Christ)Jesus Christ)Jesus Christ)Jesus Christ)Jesus Christ)

Li[ hpu aw; suh? aw; hk’aw hpeu[ maw la: ve Ye; Su{ hkri[ ve aw; ho[ aw; han hta[

nyi hta[ ma: chaw-eh ve leh; Ye; Su{ hkri[ hta[ shu hk’a peu-e; a keh? ui; ja: leh g’a: sheh/

hpa: hpeh[ ve aw; lawn hpeu[ maw la: ta/ ve hta[ g’a maw; hpeh[ ve yo;. Chi ve hk’a shu/

shu/ ma:-aw; ve li[ hpu tcuh? kui; hpeu[ sheh/ hpa: te: hpa/ tcuh? kui; hpeu[ ve te: ya: hta:

Ye; Su{ hkri[ hta[ ui/ sheh/ hpa:, mvuh sheh/ hpa: teh[ tcuh? kui; hpeu[ ve yo;. Chi ceh ti?

ma: he{ she;. Ye; Su{ hkri[ leh; hk’a peu-e; a keh? ui; ja: mvuh ja: ve pa taw yaw: hta[ hk’a

ca? da[ ve chaw te: hpa/ htaw: ui; ja: mvuh ja: ve chaw hpeh[ ve yo; teh[ tcuh? kui; hpeu[

k’ai ve yo;. Ma[ Hteh/ bvuh[ ve ha leh; bon hkaw: li[ hta[ Ye; Su{ hkri[ hta[ jaw: maw: ve

aw; ceu; aw; hk’a: aw; hk’aw shaw/ keu leh ui/ ja: mvuh ja: ve aw; sheh/ hpa: ve aw; htai[

aw; ma: caw; ve hk’e hpeh[ la ve yo;. (exclusiveness of the marginalized and oppressed

people). Chi hta[ pa taw feu/ da[ ve te: ceu; taw{ la leh shaw/ ba; da[ ve te: hpa/ htaw: hkri[

ya: aw; chaw: chaw: aw; ka/ lo ma: k’o, hkri[ ya: leh aw; ka; aw; nu ve bon li: shin? li: hta[

O: k’o/ peun ve chaw aw; ka/ lo ma: k’o{ caw; la ve yo;. Nga; hui aw; pon daw: nyi tu;

caw; ve leh; ui; ga: mvuh ga: ve te: ceu; hta[ pa taw Ye; Su{ hkri[ mi; gui; hk’o{ lo ya[ la


64

ve la:\ Ye; Su{ hkri[ hk’a: suh k’ai ve daw: law kui;

leh; ui; ga: mvuh ga: ve pa taw la:\ teh{ te: geh

k’aw[ ca? daw: nyi sha;.

(b) Hpe{ daw: cheh: ve (b) Hpe{ daw: cheh: ve (b) Hpe{ daw: cheh: ve (b) Hpe{ daw: cheh: ve (b) Hpe{ daw: cheh: ve YYYYYe; Su{ hkri[ ve aw;e; Su{ hkri[ ve aw;e; Su{ hkri[ ve aw;e; Su{ hkri[ ve aw;e; Su{ hkri[ ve aw;

ho[ aw; han (The nature of Struggling Christ)ho[ aw; han (The nature of Struggling Christ)ho[ aw; han (The nature of Struggling Christ)ho[ aw; han (The nature of Struggling Christ)ho[ aw; han (The nature of Struggling Christ)

Aw; teh; aw; na Ye: Su{ hkri[ ve aw; ho[

aw; han hpeh[ ve Yaw: kan? te ve, ma/ ve she{ ve

leh a sha[ te[ ve hta[ g’a[ nyi hta: hpe{ daw: ve

chaw te: hpa/ geh te: geh g’a ga hpe{ daw: la: cheh:

ve hta[g’a maw; ve yo;.Lu? ka[ li[ aw; hk’aw lo

hpeu[ maw la: ve ye; su{ hkri[ ve aw; ho[ aw; han

leh; hpe{ daw: cheh: ve ye; su{ hkri[ hpeh[ ve hta[

g’a maw; ve yo;. Ye; su{ hkri[ mi; gui; hk’o{ lo la;

ve leh; ui/ ga: mvuh ga: leh la; ve ma: he{. Shu aw;

hk’o{ aw; ho? aw; na; te leh g’a: ca: tu; aw; pon la;

ve ka[ ma: he{. Yaw: hk’a; ma ui/ ja: mvuh ja: leh

da[ ja: keh; ja: ve chaw ya: te: hpa/ hta[ hpeu[ maw

pi: leh chaw ya: te: hpa/ yaw: hta[ ta/ ui/ yaw{ tan

la: tu; aw; pon te tu la; ve ka[ ma: he{. Ya[ hk’a:,

shu shaw/ ba; ve hta[ g’a hkan/ ve chaw te: hpa/ ve

aw; me[ aw; hpon: hta[ yu; mvuh pi: tu;, shu nyi?

ti/ ba{ ti/ ve hta[ g’a hkan/ ve chaw te: hpa/ hta[

pon pi: hpeh: pi: tu;, aw; chaw: ma: caw; ve chaw

hta[ aw; chaw: te pi: tu;, chaw hpeh[ ve bon hk’a

bi: ma: g’a ve chaw te: hpa/hta[ pon pi: hpeh: pi:

tu;,leh lai? ceu; aw; hk’aw le hpe{ daw: cheh: ve

chaw te: hpa/ geh te: geh hpe{ daw: tu; yaw: la; ve

aw; lawn g'a maw; ve yo;. Yaw: leh, hte: ve caw: ve

chaw te: g’a: hk’e te leh shu aw; hk’o{ ven: ba{ ta/

Annual Magazine

65

, shu? ta{ ve hta[ ma: te ve aw; hk’o{, ven: ba{ ya: teh[ bon ho? bon na; te: hpa/ shaw/ leh chi:

ba; ta/ ve chaw hui hta[ G’ui; sha ve aw; ya: aw; du; aw; teh; aw; na hpeh[ ve a hkaw-a;

hta[ g’a tu; te pi: ve yo;. Lai? Ceu; hpaw: lo shaw/ ba; ve hta[ g’a hkan/ ve chaw hui aw; pon

yaw: hu? ye; leh kan? te hta:, g’a: hte[ g’a hpe{ daw: ta? ve hk’e, ya[ nyi hk’a ga; htaw: hpe{

daw: cheh: ve chaw te: hpa/ geh te: geh, ye; su{ hkri[ leh; hpe{ daw: leh kan? te cheh: ve yo;

teh[ k’o{ ve hta[ yon/ ya[ tu; ma: caw;.

(ii) Hpe{ daw: cheh: ve ye; su{ leh ya[ nyi La: Hu/ ya:(Struggling Christ in(ii) Hpe{ daw: cheh: ve ye; su{ leh ya[ nyi La: Hu/ ya:(Struggling Christ in(ii) Hpe{ daw: cheh: ve ye; su{ leh ya[ nyi La: Hu/ ya:(Struggling Christ in(ii) Hpe{ daw: cheh: ve ye; su{ leh ya[ nyi La: Hu/ ya:(Struggling Christ in(ii) Hpe{ daw: cheh: ve ye; su{ leh ya[ nyi La: Hu/ ya:(Struggling Christ in

Lahu Context)Lahu Context)Lahu Context)Lahu Context)Lahu Context)

Ya[ nyi nga; hui La: hu/ ya: aw; pon aw; teh; aw; na lo/ ja: cheh: ve ye; su{ hkri[ htaw: nga;

hui geh te: geh g’a ga hpe{ daw: la: ve ye; su{ hkri[ yo;. Aw; lawn k’o, ya[ nyi nga; hui La:

hu/ ya: te: hpa/ htaw: lai? ceu; hpaw: lo g’a hpe{ daw: cheh: ve pa taw yo;. Nga; hui La: hu/

ya: te: hpa/ leh; chaw ceu; te: ceu; hpeh[ cheh: ve htaw: ka[ shu chaw ceu; hk’a shu/ mvuh:

mi; leh jaw: maw: ma: caw; ve pa taw hpa{ hpa{ nga{ nga{ te leh htaw: peh? naw; peh? peh?

k’ai cheh: vey o;. La: hu/ ya: cheh: ve aw; ti te: hpa/ hta[ nyi hta:, Heh{ Pa/ mvuh: mi;, Man

mvuh: mi;, Htai: mvuh: mi;, Lao: mvuh: mi; hk’aw ma:-aw; ve cheh: ta/ leh, Vi; eh{ na; leh

A me; ri{ ka[ mvuh: mi; lo htaw: a ci? ci? cheh: ta; ve hta[ g’a shi/ve yo;. Chi pa taw, nga;

hui La: Hu/ ya: te: hpa/ leh; te: g’a: hta[ te: g’a: leu? leh veu: ka[ k’ai cheh: peu; ve yo;. Bon

lawn shin? lawn hta[ ca? da[ leh nyi ve te: yan: hta:, pehn: tu? shan tu? ve aw; li: hta[ yeh: leh

G’ui; sha hta[ ca ve hk’e, hkri[ ya: ve aw; li: hta[ cu: leh G’ui; sha hta[ ca ve hk’a shu/ shu/

, Bu{ da{ ve aw; li: hta[ yeh: leh G’ui; li: sha li: ca cheh: ve La: hu/ ya: teh[ k’o{ leh feu/ da[

peh; da[ cheh: ve yo;. Ye; su{ hkri[ hta[ yon/ ve chaw aw; hk’aw lo cheh: htaw:, i? ka{ tu/ ve

aw; mo/, ca; bu? ya: g’ui; hui leh, aw; ka; aw; nu aw; mo/ teh[ shaw/ ba; da[ cheh: ve hk’a

bi: caw; ve yo;. Chi hk’o{ ka[, hkri[ya: aw; mo/ te: mo/ ti? aw; hk’aw lo cheh: ta/ ve htaw:

paw sha ve chaw leh ha/ g’aw: ya:, cu: yi/ caw; ve chaw leh ma: caw; ve chaw, a? ya: caw;

ve chaw leh ma: caw; ve chaw teh[ feu/ leh shaw/ ba; da[ cheh: ve hk’a bi: caw; ve yo;. Chi

a keh? leu? leh g’a k’o{ ve k’o, a shu yaw: aw; to te ve hte: ja: caw: ja: o; teh[ daw: leh shu

te ve hta[ ya[ ve hk’e te nyi maw; ve pa taw te: g’a leh te: g’a: suh? ta{ da[ ve, aw; ceu; aw;

hk’an: shaw/ che{ da[ ve te: hpa/, nga; hui La: hu/ ya: geh hk’a bi: caw; cheh: ve yo;.


66

Tu[ hkan/ tu; hta[ ma: taw/da[ leh jaw k’ai hkan: cehti? Cave k’o g’a: sheh/ hpa: hpeh veaw; bon hta[ g’a: ma: hpeh[(nopain no victory).

Aw; na lo g’a maw; ve ha/ kui; g’aw: kui; leh sho[ sha[ tu; te: hpa/ leh;, ya[ nyi nga; hui

La: Hu/ ya: shu chaw ceu; hk’e ui/ la mvuh la ma: g’a tu; nyi? ti/ ta/ la: cheh: ve aw; ceu;

te: hpa/ aw; hk’aw lo a ci? cheh ti? she; ve aw; lawn te: hpa/ yo;. Chi a keh? ma: ve ui/ ve

aw; lawn te: hpa/ htaw: hk’a bi: caw; tu; she[ vey o;. Aw; lawn chi hk’e vet e: hpa; leh; ya[

nyi nga; hui La: hu/ ya: hta[ ha/ g’aw: tu; te la: cheh: leh chi te: hpa; hta[ hpfuh{ ba; ta? g’a

tu; aw; pon nga; hui leh; g’a: hte[ g’a hpe{ daw: cheh: ve yo;. Chi pa taw ya[ nyi nga; hui

La: hu/ ya: aw; pon ye; su{ hkri[ ve htai/ hk’aw[ ve aw; lawn hta[ k’o{ ve te: yan: co hpaw:

ha hpaw: hta[ ca? da[ ve htai/ hk’aw[ ve ceh ti? k’o tcuh? kui; ma: bi: law[-o. La: Hu/ ya: hui

g’a hkan/ cheh: ve leh; co hpaw: ha

hpaw: nyi? ti/ la: ve ven: ba{ ceh ti?

ma: he{ leh, chaw lawn va: lawn,

mvuh: lawn mi lawn hta[ ca? da[ leh

nyi? ti/ ta/ la: ve ven: ba{(evil forces

of socio-political oppressed) htaw:

hk’a bi: caw; ve yo;. Chi te: hpa/

hk’a peu-e; aw; hk’aw lo pon; ve

hpeh: ve hta[ g’a hta: heh;, htai/

hk’aw[ ve k’o{ ve leh; nga; hui La:

Hu/ ya: aw; pon tcuh? kui; hk’a bi: bi: caw; la ve yo;.

Ya[ nyi nga; hui g’a taw/ da[ cheh: ve tu[ hkan/ ha/ g’aw: ve leh sho[ sha[ peu/ ta{

ve aw; ceu; te: hpa/(problematic causes), nyi? ti/ ba{ ti/ la: cheh: ve aw; lawn te: hpa/

(oppressive forces) leh; nga; hui hta[ sho: sheh/ hpa: hpeh[ tu; aw; pon te la: cheh: ve aw;

ceu; ma: he{. Aw; ceu; chi te: hpa/ hta[ jaw k’ai veh k’ai leh hk’a sha sha-eh; a sha[ te[ tu;

aw; pon ka[ ma: he{. Ya[ hk’a: aw; ceu; chi te: hpa/ hta[ taw/ da[ beu{ da[ leh ui/ la heh la

ve a sha[ te[ hk’a: aw; hk’aw lo[-e tu; G’ui; sha feu/ teh ta/ la: ve aw; bon aw; shi? te: hpa/

hpeh[ ve yo;. Ye; su{ hkri[ ve a sha[ te[ hk’a: hta[ g’a[ nyi ve te: yan: hta: htaw: tu[ hkan/

ha/ g’aw: ve aw; ceu; hta[ jaw hpaw-e leh co co tai/ tai/ a sha[ te[ hk’a: aw; hk’aw lo[-e ve

hta[ ma: hpeu[ maw la: maw;. Tu[ hkan/ ha/ g’aw: ve aw; ceu; hta[ hkan/ pfuh: leh g’a:

sheh/ hpa: hpeh[ ve a sha[ te[ hk’a: aw; hk’aw lo lo[- e ve hta[ g’a maw; ve yo;. Haw: ja: ve

Annual Magazine

67

la[ ka hta[ ta{ ve pa taw ui/ ja: ve g’a: sheh/ hpa: hpeh[ ve la[ shaw/ hta[ hk’a g’a-eh; g’a[

yu; ta? ve hta[ g’a maw; ve yo;(towards the crown through fthe cross).

Chi hta[ pa taw, ya[ nyi hga; hui aw; pon la[ ka hk’a shu/ shu/ hpeh[ cheh: ve tu[ ve

hkan/ ve, feu/ da[ peh; da[ ve, shaw/ ba; da[ ve ma: shaw/ ma: ca{ te da[ ve nyi? leh[ da[ ve,

hk’ai? da[ beun da[ ve, leh ca{ mui; da[ ve hk’aw ya[ da[ ji{ da[ ve chi te: hpa/ hta[ taw/ da[

ve aw; hk’aw lo g’a: sheh/ hpa: ve a sha[ te[ hk’an: hpeh ve , te: g’a: hta[ te: g’a: yaw{ ya da[

ve, ga da[ ve, aw; g’a: pi: da[ ve, ha[ da[ peh: da[ ve leh aw; chaw: aw; pa{ mui; da[ ve a

sha[ te[ kui; hk’aw lo[-e tu; G’ui sha nga; hui hta[daw: law ja: ve yo;. G’a: sheh; hpa: hpeh[

ve a sha[ te[ kui; hk’aw lo lo[ e tu; aw; pon, ha/ g’aw: tu[ hkan/ ve leh go hk’eh[ te: hpa;

hpeh[ leh G’ui; sha nga; hui aw; pon teh ta/ la: ve aw; bon aw; shin? htaw: hpeh[ ve yo;. Tu[

hkan/ ha/ g’aw: ve ma: caw; k’o, g’a: sheh/ hpa: hpeh[ ve la[ shaw/ ka[ ma: caw;.Tu[ hkan/

tu; hta[ ma: taw/ da[ leh jaw k’ai hka: ceh ti? ca ve k’o g’a: sheh/ hpa: hpeh[ ve aw; bon hta[

g’a: ma: hpeh[(no pain no victory). Aw; lawn k’o,g’a: ve aw; bon hta[ ha[yu; g’a tu;, ha/

g’aw: tu[ hkan/ ve te: hpa/ leh G’ui; sha feu/ teh ta/ ve, g’a: sheh/ hpa: hpeh[ ga: ve chaw te:

g’a: le le ma: taw/ da[ k’o ma: hpeh[ ve, aw; bon aw; shin? te: hpa/ hpeh[ ve yo;. Chi hk’e

taw/ da[ cheh: ve te: yan: hta:, G’ui; sha htaw: ka[ ye; su{ hkri[ aw; hk’aw lo nga; hui geh

te: geh hpe{ daw: la: cheh: ve hta[ na g’a hpeh[ ve yo;(God has struggled with us, in encountering

the cross of all of harkships and difficulties through Jesus Christ).Chi pa taw, hpe{ daw: cheh:

ve Ye; su{ hkri[ k’o{ ve leh; nga; hui La: Hu/ ya: aw; pon htai/ hk’aw[ ve ya[ k’aw hk’aw

nga; hui geh te: geh ju: k’ai la: cheh: ve aw;sheh/ hpa: hpeh[ ve aw; lawn na g’a hpeh[ ve

yo;.

ShadrachReferences:

Michael Amaladoss, Life in Feedom (Maryknoll, Orbic Boods, 1997)James H.Cone, God of the Opressed (New York: The Seabury Press, 1975)Raymod E.Brown, An Introduction to New Testament Christology (London:VilliersHouse,1994)George Strecker, Theology of New Testament (Louisville, Westminster John KnoxPress, 2000)


68

• Ha[ ve te: ceu; leh; te[ chi? ma: shi; ve aw; ceu; hta[ shu/ ve. Ha[ vehta[ ca? da[ leh mi; gui; chi hk’o{ sa/ la[|ma ma: caw;.. Ma/ pi: tu; ma:lo/. Aw; yan: ga; k’o yaw: hk’a: yaw: shi/ la.. Ha[ pui? ve nyi ma shi/caw; la. Ya[ hk’a: ha[ ve chi leh; a hto[ ma hta[ ha[ ve ma: shi/...

• Ha[ ve te: ceu; leh; hkeh: di/ shi/ hta[ shu/ ve..Hkeh? di/ shi/ leh; ta;ca: hta: ci ve, ca: peu; k’o chaw? leh; caw; ve..Chi hk’a shu/ ta; ha[ hta:ca: ma: meh;, zuh[ ma: meh; hpeh[ ve.. ha[ ve te: ceu; aw; meu-e: meu-e: aw; hkui caw; la ve yo;.

• Ha[ ve te: ceu; leh; g’a{ na; bui; hta[ ka[ shu/ ve….. G’a{ na; bui; chihk’a; hta{ te: hkui ga; la ve ma: shi/. Chi hk’a shu/ shu/ hk’a; hta{ te:yan: ta/ ha[ ve ka[ ma: shi/..G’a ha[-a la k’o na{ tsuh: ju{ leh ma: g’a.Taw/ leh ma: g’a. Ha[ ja: ve chaw hta[ yu; hpa{ pi: ve k’o chaw g’u: hk’ehpeh[ la pui? ve..

• Ha[ ve te: ceu; tzuh/ hta[ shu/ ve.. Tzuh/ leh; ta; daw; hta: k’o ma:bvuh{. Daw; leh maw la k’o aw; meu-e: aw; meu-e: bvuh{ ve. Ta/ ha[hta: k’o te[ chi? ma: shi/. Ha[ leh maw la k’o bvuh{ pui? ve kaw{ tu; ui/ja:.. sha ti[ ta;.

• Ha[ ve te: ceu; ti/ hta[ shu/ ve... Ti/ hte{ pa/ te: g’a: yaw: hen: chaweh/hte{ ka[ na sha ve, hte{ pui? ve pa taw ma: hte{ pui? ve chaw te: g’a: ayeh? yeh? hte{ ka[ na baw; ja:.. aw; hkui ma: caw;..Ha[ ve te: ceu; ti/hte{ pa/ hta[ shu; ve.. Nyi ma zuh/ chaweh/ te leh taw: yaw ve te: yan: nasha law[ law[ meh; ja: ve peh: g’ui/ hk’e taw: yaw pui? tu; lo; ve. Ha[ vete: ceu; aw; meu-e: meu-e: bi: la tu; yo;. Hen: chaweh/ te leh taw: yawhkaw: ka[ bvuh/ ve chaw hui leh; daw: law kui; ma: caw; meh;.

Ha[ ve te: ceu;Ha[ ve te: ceu;Ha[ ve te: ceu;Ha[ ve te: ceu;Ha[ ve te: ceu;

Ca; Shaw?Ca; Shaw?Ca; Shaw?Ca; Shaw?Ca; Shaw? (TCC)

Annual Magazine

69

Ha[ ve La: hu/ ya: aw; vi? aw;nyi o;, G’ui; Sha nga; hui La: hu/hta[ hk’a; ma ha[ leh aw; bon aw;shin? Pi: ta; la: ve, pi: la: cheh: ve,pi: la: tu; ve, chi te: hpa; hta[ daw:nyi ve te: yan: an: tu; caw; ma: ja:ve yo;.

Mvuh: taw/ ve aw; hkaw: leh;mvuh: ye; la; tu; ve, mvuh: hteh{ tu;ve, mvuh: haw lon? meu{ tu; ve aw;he{ hpeh[ ve yo;. Ya[ hk’a: chaw ya:hui leh;, sha/ ti[ ma: ta/, ma: guhehn:, ma: fa/ ma: li te cheh: ve k’o,mvuh: ye; neh{ tu; yo;. Mvuh hawlon? meu{ ba; tu yo;. Aw; hk’o{ ka[,ma: shaw/ ta/ k’o, mvuh: hteh{ peh;la meh; aw; chaw: o;.

Nga; k’o{ ga: ve aw[, mvuh:taw/ hk’aw: chi leh G’ui; Sha ve li[

hpu hta[ k’o{ ga: ve yo;. Nga; hui La:hu/ ya: hui hta[ pi: ta/ la: ve G’ui;Sha ve taw: hkaw:, li[ hpu chi ve leh;,nga; hui te: g’a: le le ve a sha[ hpeh[ve yo;. Mvuh: taw/ hkaw:- G’ui; Shave li[ hpu hta[ ma: chaw-eh; g’aw lehdaw: nyi ve te: yan:, aw; ha hpu nga;hui hta[ ma chaw-eh; aw; g’u: suh/aw lawn hpeu[ ma/ la: tu; yo;. Li[hpu hta[ ma: shaw/ ma: ca{, aw;hpfuh: ma: teh, ma: g’aw leh nga: k’o{k’ai ve k’o, mvuh: hteh{ la meh; aw;chaw:-a;.

Ya: neh; ve aw; yan: hta:,mvuh: hteh{ ka[ ya; pi:! k’o{ leh hkanpui? ve yo;. Tcuh? kui; leh;, ma: he/,hte: caw: ve hta[ hpeu[ ma/ cheh: veyo;. Ya[ hk’a: mvuh: ma: hteh{ ve aw;


70

paw{ htaw: caw; tu; yo;. Ta: te meh;aw; chaw: o;. Chaw ya: ma: maw; ,ma: shi/ ka[, YAW: maw; leh shi/cheh: aw meh;. Nga; k’o{ ga: ve aw[,ta: he/ meh;, ta: fa? ta: beh ta/. Naw;shi/ ta/ ve , naw; pui? ta/ ve, naw;maw; ta/ ve chi te: hpa/, shu hta[htaw: peh; pi: she[. K’o{ ga: ve aw[,Internet, E-mail aw; hk’aw g’a maw;ve, an: tu; caw; ve chaw ceu; aw; ponaw; bon caw; ve, cu: yi; aw; suh? catu; aw; hk’a:, naw; maw; k’o, ha{ ha{vai: chaw-eh; naw; ve aw; chaw: aw;pa{ hta[ hto pi: she[. La: hu/ ya: hta[(Bon ma/ ve li[ 28+13) aw; meh/ tuma:hpeh[ tcuh ga:. La: hu/ ya: aw;pon aw; bon caw; ve kan? hta[naw;|nga; hui aw; vui; g’a yu; caw:ve yo;. La: hu/ ya: hui da[ ve kan?hta[ ti? u? hkeu[ tcuh? leh aw; g’u:suh/ g’a: hte[ beu{ k’ai tcuh ga: veyo;. Chi ve leh; naw; nga; hui ve kan?lon? yo;.

Mvuh: hteh{ ve aw; lawn a ci?ca k’o{ a sha;. Ya[ nyi nga; hui leh;te: g’a: le le mvuh: hteh{ ve hta[ g’ahkan/ cheh: ve yo;. La[ meh/, la[ sha,aw; g’u: suh/ chi: nyi hk’a she[. Mo/fi{ ja: ve yo;. Ya[ hk’a:, aw; chaw:-a;, chi te: hpa/ hta[ G’ui; Sha shi/ veyo;. G’ui; Sha gu la: cheh: ve aw;hk’a: hta[, yeun: hkan/ ve aw; hk’awlo, ya[ nyi naw; nga; hui la[ shehhk’aw caw; ta/ ve kan? hta[, zuh-eh;vaw{ ti; ta/ leh aw; g’u: suh/ hpaw:lo chi: nyi k’ai a veu;.

Nga; hui La: Hu/ ya: cheh:kui; aw; ti te: hpa/ hta[ nyi ve te:yan:,1. Heh{ pa/ mvuh: mi/ aw; hk’aw

......... 500,0002. Man mvuh: mi/ ......... 300,0003. Htai: mvuh: mi/ ......... 100,0004. Laos mvuh: mi/ ......... 50,0005. Vietnam mvuh: mi/ ..... 5,0006. U.S.A & aw; ka; aw; nu

......... 1,000chi hk’e te bvuh[ taw: ta/ ve

hta[ (LNDO) li[ aw; hkaw g’a maw;ve yo;.

Mvuh: hk’a; ma taw/, mvuh:hk’a; ma hteh{ ka[ ya; pi:. Naw; nga;hui ve aw; to, YAW: hta[ a[ pi: tu;lo; ve yo;.

Ya[ nyi mo/ fi{ ja: htaw: ....shaw? paw[ k’aw[ ba la pui? a;.Ya[ nyi mvuh: taw/ ja: htaw:... mvuh:ye; ma: la; ve ka[ caw; aw meh;.yaw: ve a lo/ yo;.

Ya[ nyi mvuh: hteh{ ja:htaw:...suh{ ceh;, to nu: to sha{ lehchaw ya: ma: suh ma: lu; ve htaw:caw; aw meh;. chi ve ka[ yaw: ve alo/ yo;.

Ya[ nyi mvuh: ye; lon? la; veja: ja:...naw; ve la? haw{ peh{, caw/,mvuh: ye; hpa hta[ hk’aw{ leh, kan?te. Ta: baw; cheh: meh;. Chi ve leh;kan? lon? yo;.

Annual Magazine

71


72

Aw; lawn k’o Hkri[ ya: aw; mo/ ve o? k’o/

leh; hkri[ hpeh[ ve hk’e hkri[ ya: aw; mo/ ve hkui

sheh la[ sheh leh; ya: neh; te: hpa/ hpeh[ ve yo;.

Chi hta[ pa taw hkri[ ya: aw; mo/ aw; pon ya: neh;

te: hpa/ leh; G’ui; sha leu{ yu; ta; ve aw; mo/ aw;

cu: ka[ hpeh[ leh da[ ve kan? te sheh; hpa: aw; la[

g’aw: hpeh[ la tu; hen: yu; cheh: ve chaw te: hpa/

hpeh[ ve yo;. (I? sa/ ya{ 6+8, Ye/ ra/ mi{ 1+1-10)

Chi hta[ pa taw ya: neh; te: hpa/ leh; hkri[ ya:

aw; mo/ ve daw: law kui; hpeh[ cheh: ve yo;.

Hkri[ ya: ya: neh; k’o{ ve leh; hkri[ hta[ a

shu yaw: ve a sha[ te[ kui; aw; hk’aw lo veu[ k’a:

hk’e le: veu[ deh ta; tu; lo; ve hta[ k’o{ ga: ve

yo;. Hkri[ ya: aw; mo/ aw; pon aw; ce; te g’a pui?

tu; lo; ve yo;. Co hpaw: ha hpaw: hta[ ca? da[ leh

hen: yu; jaw; yu; ve aw; hk’aw lo G’ui; sha aw;

pon a sha[ te[ pui? ve ya: neh; te: hpa/ hpeh[ caw:

ve yo;.

Hkri[ ya: aw; mo/ aw; hk’aw lo ya: neh;

ma: cheh: ma: ha leh; k’o aw; g’a: i la leh hkri[

ya: aw; mo/ meh? k’ai cheh: ve hta[ shu; ve yo;.

Peu; hk’aw[ naw? ma: cheh: sha ve hkri[ ya: aw;

mo/ hk’e hpeh[ la ve yo;. Cu? yi; caw; pa/ te: g’a:

k’o{ ve “aw; g’u: suh; hpaw: lo hpeh[ la tu;“aw; g’u: suh; hpaw: lo hpeh[ la tu;“aw; g’u: suh; hpaw: lo hpeh[ la tu;“aw; g’u: suh; hpaw: lo hpeh[ la tu;“aw; g’u: suh; hpaw: lo hpeh[ la tu;

ve hkri[ ya: aw; mo/ hta[ shi; ga: k’o ya[ve hkri[ ya: aw; mo/ hta[ shi; ga: k’o ya[ve hkri[ ya: aw; mo/ hta[ shi; ga: k’o ya[ve hkri[ ya: aw; mo/ hta[ shi; ga: k’o ya[ve hkri[ ya: aw; mo/ hta[ shi; ga: k’o ya[

nyi hkri[ ya: aw; mo/ aw; hk’aw lo ya: neh;nyi hkri[ ya: aw; mo/ aw; hk’aw lo ya: neh;nyi hkri[ ya: aw; mo/ aw; hk’aw lo ya: neh;nyi hkri[ ya: aw; mo/ aw; hk’aw lo ya: neh;nyi hkri[ ya: aw; mo/ aw; hk’aw lo ya: neh;

te: hpa/ hta[ nyi lo;” te: hpa/ hta[ nyi lo;” te: hpa/ hta[ nyi lo;” te: hpa/ hta[ nyi lo;” te: hpa/ hta[ nyi lo;” teh[ k’o{ ta; ve yo;. K’o{

Hkri[ ya:

aw; mo/ ve o?

k’o/ leh;

hkri[ hpeh[

ve hk’e hkri[

ya: aw; mo/

ve hkui sheh

la[ sheh leh;

ya: neh; te:

hpa/ hpeh[

ve yo;.

Annual Magazine

73

ga: ve tcuh? kui; leh; ya: neh; te: hpa/ hkri[ ya:

aw; mo/ aw; hk’aw lo ma: cheh:, ma: ha leh;, aw;

ce; ma: te pi: k’o aw; g’u: suh; hpaw: hkri[ ya:

aw; mo/ hk’a; hk’e te leh hu? ye; g’a tu; le. (1 Ti{

mo? se/ 1+18-19, Yon? ha/ 6+15)

Aw; lawn chi hta[ ca? da[ leh chaw maw:

hkaw: caw; ta; ve yo;. “Y“Y“Y“Y“Ya[ nyi ya: neh;, shaw?a[ nyi ya: neh;, shaw?a[ nyi ya: neh;, shaw?a[ nyi ya: neh;, shaw?a[ nyi ya: neh;, shaw?

paw[ chaw maw:”paw[ chaw maw:”paw[ chaw maw:”paw[ chaw maw:”paw[ chaw maw:” teh[ k’o{ ta; ve hk’e le: ya[

nyi ya: neh; leh; aw; g’u: suh; ve hkri[ ya: aw;

mo/ hpeh[ ve hta[ shi/ ta; leh hen: yu; jaw; yu;

tcuh ga: ve yo;. A keh? leun? leh ya[ nyi hkri[ ya:

aw; mo/ aw; pon htaw: co: ca: tu; ka[ lo; ja: ve

yo;. Chi hk’a shu; ya: neh; “Naw;”“Naw;”“Naw;”“Naw;”“Naw;” leh; hkri[

ya: aw; mo/ aw; pon a ye: ui/ ve chaw te: g’a:

cheh: kui; lo cheh: ta; ve hta[ ta: leun: pi: meh;.

Leun? leh ya[ nyi 21 ha hk’aw[ ya: neh; te:

hpa/ hta[ ku; ve aw; hkaw: leh; a hto[ ma te: ceu;

te cheh: htaw: ma: k’o{, hen: cheh: jaw; cheh: hta:

ma: k’o{ hkri[ ya: aw; mo/ hta[ ma: hpa{ ma: gui:

ve aw; hk’aw lo aw; to chi: a[ leh aw; ce; te tu;

lo; ve yo;. Hkri[ ya: aw; mo/ naw; hta[ lo; leh

daw: law cheh: ve hk’e naw; htaw: ka[ daw: naw:

tu; lo; ve yo;. Naw; hkri[ ya: aw; mo/ hta[ hpa{

da[ vui: da[ k’ai k’o ha/ kui; hk’a bi: caw zuh: ta;

ve k’o{ ve hk’e chi hta[ pon/ g’a tu; ya[ k’aw ca

ma: g’a ve te: yan: naw; ve aw; hpfuh: meh? k’ai

pui? ve yo;.


74

Chi hta[ pa taw Jerry Cook Jerry Cook Jerry Cook Jerry Cook Jerry Cook k’o{ ta; ve hkri[ ya: aw; mo/ leh; hkri[

ve aw; meh aw; hk’aw lo aw; ce; te tu; hk’a; hta{ ka[ cheh: tu; aw; pon lo;

ja: ve ya: neh; hpeh[ caw: ve yo;. Chi leh; G’ui; sha ve daw: law kui; ka[

hpeh[ ve yo; meh;. Naw; ya: neh; hpeh[ cheh: ve aw; yan: leh; aw; hpfuh:

hk’a{ ja: ve hk’e aw; bon caw; ve ya: neh; hpeh[ tu; lo; ja: ve yo;.

Naw; leh; hkri[ ve hkui sheh la[ sheh..Naw; leh; hkri[ ve hkui sheh la[ sheh..Naw; leh; hkri[ ve hkui sheh la[ sheh..Naw; leh; hkri[ ve hkui sheh la[ sheh..Naw; leh; hkri[ ve hkui sheh la[ sheh..

Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ ve nyi ma shi; ...Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ ve nyi ma shi; ...Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ ve nyi ma shi; ...Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ ve nyi ma shi; ...Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ ve nyi ma shi; ...

Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ aw; pon aw; g’u: suh; ve daw:Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ aw; pon aw; g’u: suh; ve daw:Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ aw; pon aw; g’u: suh; ve daw:Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ aw; pon aw; g’u: suh; ve daw:Naw; leh; hkri[ ya: aw; mo/ aw; pon aw; g’u: suh; ve daw:

law kui; ...law kui; ...law kui; ...law kui; ...law kui; ...

hpeh[ ve hta[ ka[ ta: leun: pi: meh;. Chi leh; naw; ve daw: law kui; hpeh[

pi{ teh[ ya: neh; te: g’a: le le hta[ aw; g’a: pi: la: ve yo;.

Hla SoeHla SoeHla SoeHla SoeHla Soe (KLBA)

Ca; k’a/ eh?

Haw? hk’a{ - "Nga; naw;-a[ g’a bo{ nu tu; ve leh-a;."

Ya: mi: - (... Taw: ma: yaw ...)

Haw? hk’a{ - "Nga; naw;-a[ bo{ nu-a meh;."

Ya: mi: - (... Taw: ma: yaw ...)

Haw: hk’a{ - "He{, naw; meh na; paw paw:-a ve la:."

Ya: mi: - Naw; ka[ aw; to suh-a/ ve la:.


Annual Magazine

75


76

o;, a; hto[ ma te shu ve nu: ma k’u

naw; ca: law; haw? lo[ la k’o g’ui;

haw ngeu/ pfuh/, a? htaw g’a[ chaw

ve le. Hkaw-eh? pui? ve nyi ma hta[

a; hto[ ma te g’aw{ hu ta/ ve le\

Nga; vi? nga; nyi hui-o;,

naw; hui meh te: chi: te: hk’o: ya:

ti? hpeh[ ka[ a; hto[ ma te te: g’a:

hk’a: ci: te: g’a: ma: ta{ g’a ve le\

A; hto[ ma te te: g’a: leh te: g’a:

ya[ da[ hk’a: ti? je; cheh:, ca cheh:

ve le. Te: g’a: leh te: g’a: ya[ da[ ji{

da[, chu-i; da[ daw{ da[, tsuh[ da[

ga{ da[, ca[ da[ gu{ da[ ve a hto[ ma

aw; bon caw; leh le\

Nga; vi? nga; nyi hui-o;,

nga; hui hu-a/ ve hpui: te hpa/ hta[

nyi she, yaw: hui te: yeh; hk’aw ve

ti? k’o ma: che[ da[. Naw; nga; hui

leh; hpui: ma: he{ hpui: sheh/ hpa:

yo. A? hpo[ k’o/ shi/ ya: yo;. Aw;

vi? aw; nyi hui-o;, shu hta[ g’a: va

leh che[ da[ ve a ; hto[ ma aw; bon

caw; le\ Ma: caw;, caw; ve va[ ma

k’u-eh? hawn: leh a mo{ te, tan/ da[

ve naw; hui nyi ma hk'aw daw: sha

ja: leh la. Aw; vi? nyi-o;, nu: mo/

hpa{ k’o la: che[ la k’o{ ve, naw;

hui shi-a/ ka[ a; hto[ ma ya[ da[ ve

ti? te cheh: ve le. Naw; hui ya[ da[

va: hpi: yeh;, a? hk’a: yeh; ka[ ma:

g’a cheh:-a? ta?, o? k’o/ ca ta/ kui;

ka[ ma: caw;. Yaw: hk’a; hta{ ka[

ma: g’a ca: bvuh{, lai? nyi lai? yan:

g’a meu[ jeh: ta? ve yo;. Mi; gui;

chaw ceu; hk’a peu-e/, caw: da[

haw/ da[ leh G’ui/ Sha ve yeh; k’a

ya: hpeh[ la tu;, la[ ka[ hk’o{ yaw:

hkan/ suh ta? hta:, veu[ k’a: ka[

ma: g’a veu[ ve aw; hk’o{ shu k’o{

gui: g’ui; gui: pi: ve hta[ ka[ g’a

hkan/ ta? ve yo;.

Chi taw taw nga; hui pon la[

ka hk’o{ hkan/ suh ta? la: ve Ye/

Su{ Hkri[ ve aw; bon aw; shin?

hk’aw g'a cheh: leh g'a hkan/ ca:

cheh: peu; ve nga; hui bon ya:shin?

ya:, Hkri[ ya: te: hpa/-o;, naw; hui

a; hto[ ma ti? hpeh[ cheh: ve le\ A;

hto[ ma te shu hko hk’aw ve g’aw:

ca: aw; sheh/ hpa: ma: g’a ca: she/

ka[ ma: na ma: meu; naw; ve mu[

hk’u hk’aw hpeu{ ca? ta/ ve le. A

hto[ ma te shu ve g’a{ ma k’u naw;

ve g’a{ hpeu teh hk’aw ca u keu la

k’o, aw; sheh/ hpa: hta[ ma: hk’aw[

pi: leh naw; ve ti? shaw/ ve le. She?

lai: ve leh law: hpa[ ui/ ve nyi ma

te: hpa/ hta[ a; hto[ ma pa taw ha[

sha? ta/ ve le. Nga; vi? nga; nyi hui-

Annual Magazine

77

hta: la[ sheh hta aw; g’a: pi: la: k’o,

nga; ya/ ja:-o; law ta: ca daw:. Chi

hk’e aw; g’a: pi: la: cheh: ve chaw

te: hpa/ leh;, naw; hui hta[ che[ ca:

tu; law-a/ ta/ ve la: hk’a: pui (la:

maw: ku-e) lon? yo;.

A; sho-e/ hta: nga; hui La:

hu/ ya: te: hpa/ caw: da[ haw/ da[

caw; hta: mvuh: meh: mi; meh:

hta[ u? peun/ leh shu yaw{ yan ja:

ve shu ta/ ui/ ja: ve chaw ceu; yo;

ce:. Ya[ hk’a: ma: caw: ma: haw/

da[ la ve te: yan:, mvuh: mi; ka[

shu hi? yu; leh chaw hta[ ka[ g’a[

ti: peh/ g'a[ daw{ k’o; leh, hga; hui

La: hu/ ya: te: yeh; taw; mi: taw;

hk’a: g’a ga{ hpaw-e ta? ve yo; ce:.

Ma: haw/ da[ ve pa taw chi beu[

k’o te: ka; te: hpo{ neh{, te: ka te:

cu k’a k’ai peu-o; ya:. Chaw maw:

hkaw: “nu: mo/ hpa{ k’o la: che[

la” k’o ve hta[ nga; hui g’a hpu: g’a

hkan/ ca: cheh: peu; ve pa taw

leun? leh hpa{ da[ hk’a: ta: gu lo;

meh.

A; sho-e/ hta: nga; hui ve a;

pu/ lon? A? A? A? A? A? TTTTTe Fu/ Cu:e Fu/ Cu:e Fu/ Cu:e Fu/ Cu:e Fu/ Cu: k’o{ ta? ve,

“Nga; ya: te: g’ui;-o;, aw; teh; aw;

na ve G’ui; Sha hta[ naw; hui taw{

ca tu; ma: lo/. Te: nyi te: yan: ga;

k’o chaw hpu mvuh: hpu ci: leh, li[

hpu htan: hpu yu; leh ga; la tu; yo;.

O: vet e: nyi ga; k’o naw; hui ve

pehn: pui sha pui yu; leh, pa yu; pa

heu{ lo;.” teh[ k’o{ ta? ve taw: naw;

hui daw: naw:-a; shaw[ la:. A? mo[

k’o/ shi ya: naw; nga; hui te: hpa/

aw; teh; aw; na ve G’ui/ Sha hta[

ga’ peu; ka[, a; hto[ ma te G’ui/

Sha (bon shin?) hta[ ma: chi? ui/

ma: chi? mvuh ve le\ G’ui/ Sha hta[

ma: chi: ui/ ma: chi: mvuh ve hk’o{

ka[ a hto[ ma te hk'a mvuh: hk'a na

te gui? ve le\ Nga; hui ve aw; vi?

aw; nyi aw; teh; aw; na G’ui; Sha

hta[ ma: maw; she/ ve chaw hta[

maw; k’o ma/ pi: hto pi: caw: ve

yo;.

Suh{ k’a? ko-e/ te: ta; ti? k’o

aw? hteh sha ja? ka[ te tsuh[ te: k’a[

ti? te tsuh[-a k’o ca aw? hteh ma:

g’a ce: meh;. Nga; vi? pa/ lon?-o;,

naw; hk’a; ma aw; g’a: ui/ ja: ka[

mi; gui; hk’o[ naw; leh; suh{ k’a?

ko/ eh? te: ta; hk’e hpeh[ ve yo;.

Nga; vi? ma lon?-o;, shu meu{ ma/

la: ve a? hta: a? yeh: hkaw: na sha

ja: leh, La: hu/ pa/ meu{ cheh: ve

“Naw/” hkaw: hta[ chi: ta; leh naw

geh hk’a caw; ve hk’a peu-e/ yu;


78

leh pa heu{ tu; ta: daw: nyi lo;. La:

hu/ pa/ leh La: hu/ ma te: g’a: hta[

te: g’a: chi: nyi da[ lo;. Te: g’a: leh

te: g’a: na g’a da[ lo;, ha[ yu; da[

lo;, ven: ba{ hpeh: da[ lo;, aw;

chaw: te da[ lo;, ga da[ lo;. A? mo[

k’o/ shi/ ya: hk’a hpeh[ ve te: g'a:

le le chi hk’e te lo;. Chi leh; G’ui/

Sha heu{ ga: ja:, nyi ma caw: ja: ve

aw; ceu; hpeh[ ve yo;. Chi hk’e

G’ui/ sha nyi ma caw: ja: ve aw;

ceu; hk’aw a sha[ te[ ve k’o G’ui/

Sha bon shin? nga; hui hk’o hk’a

bi: na[ la: tu; yo;. O: hta: nga hui

daw: law ta/ ve, pyaw; ja: ve cheh:

kui; “mvuh: meh: mi; meh:”“mvuh: meh: mi; meh:”“mvuh: meh: mi; meh:”“mvuh: meh: mi; meh:”“mvuh: meh: mi; meh:”

hk’aw nga; hui g’a ga; tu; yo;. Chi

pa taw nga; hui a? hpo[ k’o/ shi/ te:

hk’o: ya: mvuh: meh: mi; meh: ga;

tu; mvuh: meh: mi; meh: daw:

tcuh{ hta[ teh leh te: geh aw; hkui?

peu/ tan; a veu.

Aw; vi? aw; nyi a? mo[ k’o/

shi/ ya: hta[ ha[ ve..


Ca; K’a/

Te:Te:Te:Te:Te: paw{ hta: ca; k’a/ te:

g’a:, ya[ k’aw ju: to: cheh:hta:, hk’eh: hpo{ te: hpo{ hta[g’a na{ heu{-e ve yo;. Hk’e teleh yaw: daw: nyi ve...

“ Chi meh hk’eh: hpo{heh? na/”...

“ A:...ma: he{ hkaw:-aw..”

Hk’e te leh yaw: nu;nyi ve yo;”

“A:..ma: he{ na/ ya:-o”daw: leh la[ sheh tu/ leh leh[-anyi ve te: yan:...

“Aw... hk’eh: yo; law”..

Sha/ Mo-e/ La{ Sheh? (Lashio)

Annual Magazine

79

Nga; naw; hta[ aw; teh; aw;

na k’o{ la: ve, naw; hui g’a ku; haw;pa{ haw; tu; yo;. Ya[ hk’a: mi/ gui;ya: hui leh;, g’a ha leh; tu; yo;. Naw;hui g’a daw: ha/ tu; ve htaw:, naw;hui daw: ha/ ve o: ve leh; ha leh; tu;k’aw[ hpeh[ la tu; yo;. Ya: mi: te: g’a:ya: paw ve te: yan:, ya: paw tu; veaw; yan: ga; la ve pa taw yaw: daw:ha/ ve yo;. Ya[ hk’a: ya: paw peu;hk’aw[ naw?chi mi/ gui; hk’o{ lochaw te: g’a: paw; la peu; ve pa tawyaw: ha leh; ja: leh aw? law? hta:yaw: g’a hkan/ ve te: hpa/ hta[ ma:k’aw[ daw: naw: ve yo;. O: ve hk’ashu/ shu/ chi beu[ naw; hui g’a daw:ha/ ve htaw: nga; naw; hui hta[ te:paw{ k’aw[ hpu: da[ tu; ve pa taw,naw; hui ve nyi ma g’a ha leh; tu;yo;. Naw; hui ve ha leh; tu; o: ve hta[chaw te:g’a: ka[ naw; hui geh hi? yu;ma: g’a. (Yo: han/ 16.20-22).


80

Chaw ya: a sha[ te[ cheh: kui;hk’aw hpeh[ baw; ve daw: ha/ sho[sha[ ve, nyi ma lu; ve, ha/ g’aw: velai? ceu; g’a hpu: hta: G’ui; Sha gehbon law; tu; yaw: hta[ chi: mvuh tu;leu: k’ai pui? ve yo;. Na nyi hk’aw:lai? ceu; caw; la ve yo;. A hto[ ma pataw; nga; chi hk’e g’a na; ve leh na;\A hto[ ma pa taw nga; g’a ha/ g’aw:leh shu hk’e ma: paw sha leh na;\Chi hk’e ve na nyi hkaw: lai? ceu;hpeh[ taw{ la pui? ve yo;. A sha[ te[kui; aw; tcuh? aw; yan: lai? ceu;hk’aw G’ui; Sha cheh: leh kan?te la:cheh: ve yo; teh[ naw; daw: nyi jaw-aw la:\ G’ui; Sha leh ka ti[ ye; veG’ui; Sha hpeh[ ve yo;.

Ka ti[ ye; ve G’ui; Sha leh;nga; hui geh hk’a; hta: ka[ cheh: lehnga; hui ve a sha[ te[ hk’a: hta[ hk’a;hk’e ve aw; tcuh? aw; yan: hta: ma:k’o{, yaw: shi/ ta; ve yo;. Nga; huileh; g’a hpu: g’a maw; cheh: ve ha/ve sha ve aw; tcuh? aw; yan: hta[ jawk’ai tu; te ma: g’a. O: ve aw; ceu; te:hpa/ hta[ ma: maw; ga: ma: hpeh[ ga:ve chaw leh; yon/ ve te: ceu; yaw:aw; hk’aw ma: caw; ve pa taw yo;.G’ui; Sha leh; nga; hui hta[ hk’a;hk’e ve aw; tcuh? aw; yan: hta: ma:k’o{ ma: jaw k’ai leh taw/ da[ hpu:da[, hkan/ g’a: leh peu; ve te: yan:

ha leh; ve, cheh: sha ve, nyi hk’a: suhve aw; g’a: caw; ve , paw sha ve asha[ te[ hk’a: hk’aw k’aw[ ga; tcuhla: ve yo;. Chi leh; nga; hui hpeh[ha/ hpeh[ caw: ve aw; tcuh? aw; yan:hta[ G’ui; Sha nga; hui geh cheh: lehkan? te la: cheh: ve aw; he{ hpeh[ veyo;.

Yo: Han/ (16.20-22) hk’aw,ya: paw tu; aw; yan: ga; hta: ya: huma te: g’a: yaw: g’u: pe/ g’a na; tu;g’a tu[ hkan/ tu; ve hta[ yaw: daw:ha/ ja: ve yo;. Ya[ hk’a: pon/ k’ai ma:g’a leh g’a hkan/ yu; ve yo;. Ya: pawpeu; hta:, chaw ya: te: g’a: paw lapeu; ve pa taw yaw: ha leh; ja: lehpon/ ta? hta: yaw: g’a hpu: g’a maw;ve tu[ hkan/ daw: ha/ hpeh[ baw; vehk’aw peu-e; hta[ ma: k’aw[ daw:naw: ve yo;. O: ve hk’a shu/ shu/ ya[nyi chaw ya: te: hpa/ g’a hpu: g’amaw; cheh: ve, g’a tu[ hkan/ cheh:ve aw; ceu; hta[ hkan/ peu; hta: haleh; tu; aw; ceu; te: paw{ k’aw[ g’atu; yo;. Ha leh; tu; o: ve leh G’ui;Sha pi: la: ve yo;. O: ve hta[ chawte: g’a: ka[ hi? yu; ma: g’a ve ha leh;tu; yo;.

(Tcuh ya: 16.25) “sheh/ k’awhkui te: yan: hta:, Paw: lu[ leh Si/la{ bon law; leh G’ui; Sha hta[ chi:mvuh cheh: ve yo;. Htawn/ hk’aw

Annual Magazine

81

cheh: ve chaw te: hpa/ leh; yaw: hui?ma; ve hkaw: hta[ na cheh: ve yo;.”Paw: Lu[ leh Si/ La{ hui chi: te: paw{bon law; leh G’ui; Sha hta[ cheh:mvuh cheh: ve leh, ha leh kui; aw; tihk’aw ma: he{. Hpeh[ ha/ hpeh[ caw:ve, chaw te: g’a: ka[ ma: cheh: ga:ve aw; ti, chaw hai/, chaw hk’aw:,ven: ba{ ui/ ve chaw te: hpa/ hta[ hawk’eu kui; htawn/ aw; hk’aw hpeh[ veyo;. Yaw: hui? ma; o: ka[ g’a ga; veleh; hai/ ve pa taw ven: ba{ caw; vepa taw ma: he{. G’ui; Sha ve ha leh;bon hkaw: hta[ ma/ ve pa taw yo;.

Htawn/ hk’aw ma: ga; she[hta: Jaw: maw: lon: te: hpa/ leh;,yaw: hui? ma; ve veu[ k’a: hta[ k’eh{

ba; she; leh, suh{ ta; yu; leh daw{ pi:ve yo;. Yaw: hui? ma; ve aw; to hk’apeu-e; hk’aw kui;, na; kui; de: de:hpeh[ leh htawn/ aw; k’aw ji ve te:baweh: lo keu leh, yaw: hui? ma; vehkui sheh hta[ ka[ suh{ htaw{ ta/ veaw; hkaw lo keu leh shaw: ho{ ta; veyo;.

Chi ve aw; yan: leh Paw: Lu[leh Si/ La{ hui aw; pon tu[ hkan/ ve,na; ja: ve, cheh: ha/ ve, daw: ha;daw: hki? ve, aw; yan: hpeh[ ve yo;.Yaw: hui? ma; aw; pon na{ ha[ ja: veaw; yan: ka[ k’o{ hpeh[ ve yo;. Yaw:hui chi hk’e g’a tu[ hkan/ ja: ve leh;yaw: hui ve ven: ba{ pa taw ma: he{.Nga; hui o: ve cheh: kui; hk’aw[daw: maw; ve hk’aw cheh: nyi hta:na nyi hkaw: lai? ceu; taw{ la tu; yo;.Nga; hui ven: ba{ ma: caw; G’ui; Shayaw: tcuh la: ve kan? hta[ te cheh: veka[ a hto[ te G’ui; Sha meh nga; huihta[ chi hk’e tu[ hkan/ kui; ga; tcuhla: ve le\” teh[ k’o{ tu; caw; ve yo;.Ya[ hk’a: yaw: hui chi hk’e ma: k’o{leh hpeh[ cheh: ve aw; tcuh? aw; yan:hk’aw hk’a deh[ hkan/ yu; leh sheh;k’aw hkui gaw; da[ ve aw; yan: hta:G’ui; Sha bon hta[ chi: mvuh leh bonlaw; ve yo;. Htawn/ ya: hk’a peu-e;hta[ nyi hk’a: suh leh ba da[ ve aw;g’ui{ hta[ pi: g’a: ve yo;. Htawn/ ya:


82

hk’a peu-e; ha leh; ja: ve yo;. (Ye;re/ mi{ li[ 29.11) “ Naw; hui aw; pon;,nga; kan? hk’a: hk’a hk’e gu cheh:ve hta[ nga; te: g’a: ti? shi/ ve yo;.Kan? hk’a: o: ve leh naw; hui ui/ lada[ la tu; ve k’ai hk’a: hpeh[ ve yo;.”Yaw: hui? ma; g’a tu[ hkan/ ve aw;tcuh? aw; yan: hk’aw G’ui; Sha lehkan? te pi: cheh: ve hta[ yaw: huiyon/ ve pa taw ma: daw: ha/. G’ui;Sha ve bon chi: mvuh ve pa taw te:caw ha? mi; hi{ ja: la: leh htawn/ aw;hkui? pui/ hi{ hi{ na: na: hpeh[ ve pataw htawn/ yeh; mi? hk’a peu-e; te:caw; ha? hpaw ba; she; leh chaw hk’apeu-e; hta[ hpeh ta/ ve sho ca{ te:hpa/ k’eh{ taw{-e ve yo;.

Aw; leh mui: hta: Jaw: maw:te: hpa/ yaw: hui meh{ g’u: suh; bo{ta/ leh htai hk’aw[ ve g’a tu; yaw:hui hk’a; hk’e g’a te caw: ve le\ teh[na nyi hta:, yaw: hui? ma; k’o{ pi: ve,Jaw: maw: Ye/ Su{ hta[ yon/ lo;,naw; leh naw; ve yeh; ya: k’a ya: huihtai/ hk’aw[ ve hta[ g’a tu; yo; teh[k’o{ pi: ve yo;. Yaw: hui? ma; leh Jaw:maw: G’ui; sha ve taw: hkaw: hta[ma; pi: vey o;. Htawn/ aw; ho? lehyaw: ve yeh; ya: k’a ya: hk’a peu-e;ha leh ja: ve hk’aw G’ui; Sha hta[yon/ leh ba{ ti{ sa; hkan/ yu; ve yo;.

Paw: lu[ leh Si/ la{ hui ve aw;to hk’aw kui; na; kui; hk’a peu-e;hta[ tsuh: ba; pi: leh hk’a deh[ k’aw[ha[ sha? pi: ve yo;. Yaw: hui? ma; lehhaw ti/ ta; ve htawn/ aw; hk’aw g’apon/ k’ai ve aw; hk’o{ ha leh; ve bonhkaw: aw; pon chi te: paw{ g’a: pa/hpeh[ la ve yo;. O: hk’e hpeh[ la tu;aw; pon kan? hk’a: gu; pi: pa/ leh nyihk’a: suh leh ba da[ ja: ve aw; g’a:sheh; hpa: Jaw: maw: G’ui; Shahpeh[ ve yo;.

Paw: lu[ leh Si/ la{ leh, hpeh[la ve aw; tcuh? aw; yan: hta[ ma: jawk’ai leh hkan/ yu; ve pa taw pon; k’aitu; aw hk’a: ya[ k’aw hta[ G’ui; Shagu pi: aw; hk’o{ ka[ G’ui; Sha gu ta;ve kan? hk’a: hta[ yaw: hui? ma; tebi: g’a ta: ve yo;.

Jaw: maw: Ye/ Su{ hkri[ aw;to htaw: g’a tu[ hkan/ ve la[ kanhk’o{ g’a hkan/ suh ve yo;. Yaw: bonlaw; ve “A/ ba{ A Pa-o;, naw; hk’apeu-e; ve hta[ te hpeh[ ve yo;. Kaw{chi ve nga; hta[ pon k’ai tcuh la: o{,ya[ hk’a: nga;a lo/ caw: ve hk’e ta:hpeh[ pi:. Naw; a lo/ caw: ve hk’ehpeh[ pi:-o{“ teh[ bon law; ve yo;.(Ma/ Ku{ li[ 14.36)

Tu[ hkan/ ve chi hta[ yaw: ma:ja: k’ai leh aw; pa G’ui; Sha ve a lo;hta[ te bi: ta? ve yo;. Yaw: g’a hkan/

Annual Magazine

83

ta? ve la[ kan leh mi; gui; chaw ya:hk’a peu-e; aw; pon htai/ hk’aw[ veaw; bon hta[ pi: la: ve yo;. Yaw: aw;to htaw: aw; me[ aw; hpon: bi: veg’a: sheh/ hpa: hpeh[ la ve yo;. G’ui;Sha leh ka ti[ ye; ve G’ui; Sha hpeh[leh yaw: pi: ta/ ve ka ti[ hta[ te bi: lapi: ve yo;. Ka ti[ o: ve hta[ bi: la tu;aw; hk’a: lai? ceu; hta[ yeh: ve yo;.

Ya[ nyi nga; hui ya: neh; te:hpa/ aw; pon htaw: G’ui; Sha leh te:g’a: te: ceu; kan? hka: gu la: cheh:ve yo;. O: ve kan? hk’ahta[ nga; hui ma: shi/hpeh[ htaw: G’ui; Shayaw: gu ta/ ve aw; yan:bi: la hta: nga; hui g’ashi/ g’a maw; k’o yaw:te la: tu; ve leh; nga;hui hk’a peu-e; ui/ lada[ la: tu; kan: hka:yo; teh[ (Ye/ re/ mi{29.11) hk’aw lo k’o{ta; ve yo;.

Ya[ nyi nga; huihen: cheh: jaw; cheh:hta:, kan? te cheh: hta:, te: ceu; le aw;hk’aw co: ca: leh te k’ai cheh: hta:hpeh[ ha/ ve, tu[ hkan/ ve, hpu shima: bi: law[ ve, cheh: kui; mui kui;aw; ti hpeh[ ha; ve, ya[ nyi nga; huig’a hpu: cheh: ve na/ gaw; ve, daw:

hki? daw: ha/ ve aw; ceu; chi te: hpa/aw; hk’aw cheh: leh, chi aw; lawnhta[ ceh daw: nyi leh, na nyi hkaw:lai? ceu; hta[ na leh nyi ma lu/ hpeh[baw; cheh: ve ti? te cheh: k’o, nga;hui leh g’a: sheh/ hpa: hpeh[ la ma:g’a ta/. chi hk’e ve aw; tcuh? aw; yan:hk’aw G’ui; Sha leh nga; hui ma: shi/hpeh[ ve kan? hk’a: da[ ve aw; ceu;gu la: cheh: ve hta[ yon/ leh ka ti[ye/ ve hk’aw , chi: a[ leh co: ca: tu;nga;hui ve kan? hpeh[ ve yo;.

Nga; hui vechaw ceu; aw; pon,ceu: cao/ aw; ponG’ui; Sha ve mvuh:mi/ aw; pon nga; huinyi hk’a: suh leh ba da[ja: ve aw; g’ui{, yaw:nga; hui hta[ pi: la: tu;yo;. Taw: pa ha?, aw;baweh: te: ma; hk’awlo[ la ve fa{ cha[ te:hkeh hta[ g’a daw{ pi:hta:, fa{ cha[ chi lehchaw ya: yaw: hta[ g’a[

daw{ la: ve leh; suh{ ta/ la:\ va: ta/la:\ mi; shi{ la:\ hk’a; hk’e ve aw;ceu; hta[ yu; leh daw{ la: tu; ve hta[yaw: ma: ni cheh: aw; teh yaw: o:hk’e nyi cheh: ve k’o yaw: leh vahtaw ta; ve, hk’aw[ geh leh g’a daw{


84

hkan/ leh suh ve ceh ti? yo;. Ya[ hk’a:fa{ cha[ chi leh yaw: pon/ g’a tu;,hpaw taw{-e g’a tu; ya[ k’aw hta[ cehg’a: teh[ g’a[ ca leh hpaw taw{ e vepa taw g’a pon k’ai ve yo;.

Chi hk’a shu/ shu/ nga; hui ya:neh; te: hpa/ htaw: nga; hui hk’o{ ga;la cheh: ve sho[ sha[ hpeh[ baw; veaw; ceu; chi te: hpa/ aw; pon na nyihkaw: lai? ceu; te na nyi cheh: ve, o:ve te: hpa/ aw; lawn ceh ti? daw: nyicheh: ve, hk’a hk’e ve aw; ceu; hpeh[ve hta[ ceh ti? nyi cheh: ve a keh?hk’a hpeh[ la ve aw; ceu; hk’a peu-e; hta[ hkan/ yu leh te k’ai hta:, Jaw:maw: ye/ su{ hkri[ hk’a shu/, Paw:la[, Si/ la{ hui hk’a shu/ , fa{ cha[hk’a shu hk’a hpeh[ la ve aw; ceu;te: hpa/ hta[ hk’a hk’e te pon k’ai g’atu; ya[ k’aw hta[ ca leh co: ca: hta:G’ui; Sha nga; hui hta[ hpeh[ tcuhga: ve gu ta/ ve aw; hka: hk’aw bi: latu; yo;.

I ve aw; ceu; hta[ ta/ leh kati[ ye/ leh k’ai hta: ma: ve, ui/ ve aw;ceu; G’ui; Sha nga; hui hta[ pi: la:

tu; yo;. O: hk’e ma: he{ leh ka ti[ ma:ye; ve chaw aw; pon G’ui; Sha nga;hui hta[ kan? a[ pi: la: tu; ma: he{. Ashu/ yaw: aw; pon ceh ma: daw: leh,ya[ nyi nga; hui ve aw; e aw; pa, nga;hui ve chaw ceu; te: hpa/ g’a hpeh[cheh: ve, g’a hkan/ cheh: ve aw;tcuh? aw; yan: hta[ daw: nyi leh, yaw:hui te: hpa/ ve ha/ kui;, g’aw: kui;,tu[ hkan/ hpeh[ baw; kui;, aw; hk’awlo pon; taw{ k’ai g’a tu; ve ya[ k’awhta[ ca pi: gu pi: tu; aw; g’eu{ ya[k’aw hpeh[ g’a tu; aw; pon ya[ nyiLa: hu/ ya: neh; te: hpa/ ve kan?hpeh[ ve yo;.

(I Ti{ mo? Se/ li[ 4.12) “Nawya: neh; hpeh[ ve hta[ chaw te: g’a:ka[ ma: shaw/ ma: ca{ ma: g’a k’o{ma: g’a te tu; sha/ ti[ te o{. Taw: yawve aw; hk’aw lo ma: k’o{, kan? te veaw hk’aw lo ma: k’o{, ha[ pehn: ve,yon/ ve leh da[ keh; ve aw; hk’aw loma: k’o{, naw; leh; yon/ ve chaw te:hpa/ aw; pon hen: kui; jaw; kui;hpeh[ pi: o{.”

Annual Magazine

85

Aw; hkui? peu;

Shu? Daw; ve

hta[ pa taw te: hk’aw[ve mi; gui; chaw ya: 4 lan/ g’a: hpa{ hk’e a sha[ sho: k’ai cheh: ve

yo;. Te: nyi ve chaw te: meun/ g’a: hk’e a sha[ sho: k’ai cheh: leh 8

she{ ka{ k’o chaw te: g’a: suh k’ai cheh: ve yo;. La; tu; ve 2020 hk’aw[

ga; k’o shu? daw; ve pa taw chaw 10 lan/ g’a: hpa{ suh k’ai tu; yo;

teh[ daw: shaw/ g’a ta; ve yo;. Suh k’ai cheh: ve chaw te: hpa/ hk’aw

lo 70% leh; ma: ui/ ma: mvuh la she[ ve mvuh: mi; te: hpa/ hk’aw yo;.HIV|AIDS a na;, TB a na; a keh? suh ma: ve hta[ g’a

maw; ve yo;.

Shu? hpa[ lon? te: ceu; hta[ A/ me/ ri/ kan/

mvuh: mi; hk’aw g’a maw; leh 16 ya; su{

hk’e hta: E/ ga/ lan/ mvuh: mi; hk’aw

lo ga; la ve yo;. 19 ya; su{ hta: shu?li[ daw; ve aw: law? ta; taw{ la

ve yo;. shu? le[ daw; ve

mvuh: hk’aw: aw; hk’aw

lo ("gwk"mwf)‘Da/ du{ da{

300 ceu; hpa{ lo[-e ta;

ve yo;. 60 ceu; lehKeh/ sa/ a na; hpeh[

tcuh g’a ve yo;.

Daw; Daw; Daw; Daw; Daw; VVVVVe Hta[ Pa e Hta[ Pa e Hta[ Pa e Hta[ Pa e Hta[ Pa TTTTTaw G’a aw G’a aw G’a aw G’a aw G’a VVVVVeeeee


86

Shu? le[ aw; hk’aw lo aw; taw[

ma (3) ceu; caw; ve hta[ g’a maw;ve yo;.

(1) Nicotine da{ (Nicotine)(1) Nicotine da{ (Nicotine)(1) Nicotine da{ (Nicotine)(1) Nicotine da{ (Nicotine)(1) Nicotine da{ (Nicotine)

Shu? le[ hta[ daw; keu ve te:

yan: Nicotine da{ leh; suh; aw;

hk’aw lo te: paw{ ti? lo[-e leh daw;ve chaw hta[ bvuh{ pui? leh aw; ye:

ca{ pui? ve yo;. Shu? le[ te: ceu; aw;

hk’aw lo Nicotine da{ (1mg) caw; ve

pa taw aw; suh; ca{ hk’aw lo te: paw{

ti? ju{ keu ve te: yan: chaw hta[ suh-

e pi: law; g’a ve yo;.

( 2 )( 2 )( 2 )( 2 )( 2 ) Ka/ bo; mo/ nao{ sai{ da{Ka/ bo; mo/ nao{ sai{ da{Ka/ bo; mo/ nao{ sai{ da{Ka/ bo; mo/ nao{ sai{ da{Ka/ bo; mo/ nao{ sai{ da{

(Carbonmonoxide)(Carbonmonoxide)(Carbonmonoxide)(Carbonmonoxide)(Carbonmonoxide)

Shu? daw; keu ve te: yan: aw;

tsuh: hpo{ te: ca? aw; suh; ca{ aw;hk’aw lo lo[-e ve pa taw nyi ma shi;

leh aw; suh/ ca{ te: hpa/ hta[ a na;

hpeh[ tcuh g’a ve yo;.

(3) Shu? li[ mvuh: hk’aw:(3) Shu? li[ mvuh: hk’aw:(3) Shu? li[ mvuh: hk’aw:(3) Shu? li[ mvuh: hk’aw:(3) Shu? li[ mvuh: hk’aw:

Shu? li[ mvuh: hk’aw: aw;hk’aw lo shu? hk’eh: caw; ve pa taw

aw; tsuh: hpo{ a na; hta[ hpeh[ tcuh

ve yo;. Aw; tsuh: hpo{ a na; leh; shu?

daw; ve pa taw hpeh[ ma: ve hta[ g’a

maw; ve yo;.

Shu? daw; ve chaw 50% leh;

shu? daw; leh g’a ve a na; hta[ pa tawa sha[ sho: k’ai ve te: ceu; yo;. A sha[

40 hk’aw[ ve chaw te: hpa/ suh ma:

ve yo;. A sha[ te[ tu; ve aw; yan: 20

hk’aw[ hk’e te: na[ a sha[ g’a sho:

k’ai ve yo;.

Shu? daw; ve pa taw g’a ve ana; te: hpa/

(1) Nyi ma shi; a na; 25%

(2) Aw; tsuh: hpo{ a na; 26%

(3) Aw; to hk’aw aw; hk’eu te: hpa/

hpeh[ ve (Maw[ k’aw, hk’aw[hk’aw, aw; fui? k’o/, aw; la:

shi;, tzuh: hpu:, ya: lon/, keh/

sa/ a na; te: hpa/) 49%

Ya: mi: ma 1 meun/ g’a: aw;

hk’aw lo 1200 g’a: leh; ya: lon/ keh/sa/ a na; hpeh[ ve, 5000 g’a: leh; ya:

shaw{ ve hta[ g’a hkan/ ve hta[ g’a

maw; ve yo;. Hpu ca g’a kui; i ve

chaw te: hpa/, cu: yi; aw; htai/ neh;

ve chaw te: hpa/ aw; hk’aw lo shu?

daw; ma: ve hta[ g’a maw; ve yo;.Ma mvuh: mi; aw; hk’aw lo

nyi hta: haw? hk’a{ 50%, ya: mi: 20%

shu? daw; cheh: ve hta[ g’a maw; ve

yo;. Ma:-aw; ve shu? daw; cheh: ve

leh; hk’aw hk’o{ law; hk’o{ cheh: ve

chaw te: hpa/ hpeh[ ve yo;. Yeh; k’a

Annual Magazine

87

te: hpa/ aw; hk’aw lo 30% leh; shu?

daw; ve hk’aw lo hpu hta[ yeh: ba;cheh: ve yo;. Ca: tu; daw; tu; pon,

cheh: sha caw; sha hpaw:, cu: yi; ma/

yi; hpaw: aw; pon yeh: caw: ve hpu

te: hpa/ hta[ yaw: yeh: ve pa taw leun?

leh ha; g’aw: k’ai ve yo;.

Chi hta[ pa taw shu? daw; veaw; hk’aw lo taw{ la ve mvuh: hk’aw:

sha? 85% leh; aw; ba; hpaw: lo taw{-

e ve pa taw aw; pa: aw; keu cheh: ve

chaw te: hpa/ aw; sha? g’a g’aw/ heu{

ve te: yan: shu? daw; ve chaw hk’a

shu; a na; hpeh[ la g’a ve yo;.

Shu? taw; ve(1) A shu yaw: ve nyi ma hta[ yu; ti;

leh te: paw{ ti? taw; ba;

(2) Shu? daw; ve chaw aw; pa: lo ta:

cheh:

(3) Shu? ma: da[ ve aw; lawn hta[

hk’a; hta{ ka[ daw: naw: ta;(4) Nyi ma yu; ti; ma: g’a leh g’a

k’aw[ daw: pui? law k’o ka[ ma:

taw; g’a law teh[ ma: daw: leh

taw; g’a tu; k’aw[ co: ca{

Te: na[ shu? daw; ve aw; li:

g’a ve k’o, te: na[ a na; g’a tu; yo;.Ya: neh; ya: nu te: hko: hpa{ shu?

daw; ve pa taw a na; g’a hkan/ cheh:

peu;. Mi; gui; hk’o{ lo ya: neh; te:

hko: hpa{ shu? daw; ve aw; li: g’a

cheh: peu;. Ui/ la mvuh la cheh: ve

mvuh: mi; te: hpa/ aw; hk’aw lo ya:neh; te: hpa/ 30% shu? daw; cheh:

ve yo;. Ya: neh; 3 pu 2 pu leh; a shu

yaw: aw; to cheh: sha caw; sha hpaw:

hta[ haw; ve aw; hk’aw ma: cheh: ve

hta[ g’a maw; ve yo;.Shu? taw; g’a ve pa taw aw; to

hk’aw lo ma: da[ ve aw; taw[ ma te:

hpa/ meh? k’ai ve, sha? g’aw; sha ve,

aw; suh; ca{ te: hpa/ da[ keh; la ve,

maw[ k’aw aw; hkui caw; la ve, maw[

k’aw nu; ve meh? k’ai ve, chaw li: va:li: leh cheh: sha caw; sha hpaw: aw;

bon hk’a bi: g’a hkan/ ca: ve aw; bon

hta[ g’a tu; yo;.

Bobby (Ho-e; Hka:)


88

Ya: eh? te: hpa; leh; la; tu; ve aw; yan: aw; ponaw; ho? aw; na; te: hpa;(Future Leaders) hpeh[ ve yo;.Aw; htai/ mvuh leh paw sha ja: ve mvuh: mi/ te: hpa;hta[ nyi ve k’o, ya: eh? te: hpa; hta[ hk’a deh[ ha[ sha?leh aw; pfuh: teh ve ma: k’o{, aw; g’a: pi:, ga pi: ja: vehta[ pa taw mvuh: mi/ ui/ la mvuh la vai: ja: ve hta[ g’amaw; ve yo;. Chaw ceu; i ja: she[ ve nga; hui la: hu/ ya:te: yeh; htaw:, chaw ceu; ui/ la mvuh la leh shu hk’e le:aw; htai/ mvuh la tu; aw; pon ya: eh? te; hpa; hta[ aw;pfuh: teh leh nyi ha[ sha? ve leh; a ye: ui/ ja: ve kan? te:ceu; hpeh[ ve yo;. Ya: eh? te: hpa; hta[ nyi ha[ sha? veaw; hk’aw lo aw; pa aw; e ceh ti? ma: he{ leh aw; vi?aw; nyi te: hpa; leh aw; pa: aw; kui lo cheh: ve chaw te:hpa; ka[ aw; veu; caw; ve yo;. Chaw ceu; hta[ ha[ veaw hk’aw aw; ho? te leh sheh k’ai g’a ve chaw te: hpa;hpeh[ la tu; lo; ve yo;.

Ya: eh? te: hpa; leh paw peu; k’o yaw: k’a: yaw:ui/ la shi/ la ve teh[ ta: daw:. Te caw: ve, ma: te caw: ve

Annual Magazine

89

aw; ceu; te: hpa/ hta[ hk’a deh[ g’ak’o{ ma; pi: ve yo;. Da[ ja: cheu;Da[ ja: cheu;Da[ ja: cheu;Da[ ja: cheu;Da[ ja: cheu;ja: leh shu hta[ aw; ho? te shehja: leh shu hta[ aw; ho? te shehja: leh shu hta[ aw; ho? te shehja: leh shu hta[ aw; ho? te shehja: leh shu hta[ aw; ho? te shehk’ai g’a ve chaw hpeh[ tcuh ga:-k’ai g’a ve chaw hpeh[ tcuh ga:-k’ai g’a ve chaw hpeh[ tcuh ga:-k’ai g’a ve chaw hpeh[ tcuh ga:-k’ai g’a ve chaw hpeh[ tcuh ga:-a la:\ Ma: he{ leh shu aw; haw?a la:\ Ma: he{ leh shu aw; haw?a la:\ Ma: he{ leh shu aw; haw?a la:\ Ma: he{ leh shu aw; haw?a la:\ Ma: he{ leh shu aw; haw?lo cheh: leh shu ce; te, g’a: galo cheh: leh shu ce; te, g’a: galo cheh: leh shu ce; te, g’a: galo cheh: leh shu ce; te, g’a: galo cheh: leh shu ce; te, g’a: galeh[ve chaw hpeh[ tcuh ga:-aleh[ve chaw hpeh[ tcuh ga:-aleh[ve chaw hpeh[ tcuh ga:-aleh[ve chaw hpeh[ tcuh ga:-aleh[ve chaw hpeh[ tcuh ga:-ala:\ Naw; hui leu{ yu; leh ma;la:\ Naw; hui leu{ yu; leh ma;la:\ Naw; hui leu{ yu; leh ma;la:\ Naw; hui leu{ yu; leh ma;la:\ Naw; hui leu{ yu; leh ma;pi: ve aw; hk’aw lo hpeh[ k’aipi: ve aw; hk’aw lo hpeh[ k’aipi: ve aw; hk’aw lo hpeh[ k’aipi: ve aw; hk’aw lo hpeh[ k’aipi: ve aw; hk’aw lo hpeh[ k’aive ceh ti; yo;.ve ceh ti; yo;.ve ceh ti; yo;.ve ceh ti; yo;.ve ceh ti; yo;.

Ya: eh? te: hpa/ leh; nyi maw;ve, na/paw ka: ve aw; ceu; te: hpa/hta[nyi leh hen: yu; pui? ja: ve yo;.Yaw: hui ma: shi/ she[ ve aw; ceu;te: hpa/ ma: k’o{, shi/ ga: ja: ve aw;ceu; te: hpa/ caw; ve k’o na nyi hkaw:yaw; pui? ja: ve yo;. Chi hta[ ma: shi/leh ma: na g’a ve chaw: te: hpa; k’o“ ya: eh? chi, taw: ma: ja:..na baw;ja:..ha{ k’ai..” k’o{ leh heu? ba;, de:ba; pi: ve yo;. A hto[ ma pa taw hpeh[ve aw; lawn te: hpa/ hta[ hk’a deh[k’o{ ma/ pi: ve chaw i ja: she[ ve yo;.

Ya: eh? te: hpa/ hta[ shaw/ ba;ve k’o{ ve leh ya: eh? te: g’a: hta[ ca:tu;, veu[ tu;, cheh: tu;, nyi ma hk’awdaw: hki? daw{ ja: ve ma: caw; tu;,na{ tcuh: gu; leh yaw: hui ui/ la mvuhla tu; aw; pon bi: law[ ve ha[ sha: pi:ve hta[ ma: te pi: ve hta[ k’o{ ga: veyo;.

Aw; pa aw; e ma: k’o{ aw; vi?aw; nyi, aw; pa: aw; kui lo cheh: vechaw: te; hpa/ ma: k’o{ ya: eh? vecheh: sha chaw; sha hpaw: leh cu: yi/ma/ yi/ hpaw: lo lu; k’ai she{ k’ai tu;shaw/ ba; pi: ve te: ceu; ka[ pa: veyo;. Ya: eh? aw; pon ma: caw; ma:hpeh[ ve, lo/ ja: ve, bi: law[ ve ca:tu;, veu[ tu;, ha[ pehn: ve leh na/gaw; la hta: ha[ sha? leh na{tcuh: gupi: tu; aw; pon chaw maw: te: hpa/ma: te pi: ve hta[ ka[ k’o{ hpeh[ veyo;.

A shu yaw: aw; to hta[ hk’adeh[ ha[ sha? g’a tu; aw; g’a: i ja:she[ ve ya: eh? te: hpa/ hta[ te: g’ati? eh; ba/ ta? ve, ma: he{ ka[ caw:ve daw: hk’a: pi: leh ma; pi: ve ma:caw;ve hta[ htaw: shaw/ ba; ve teh[k’o{ hpeh[ ve yo;. Hk’a sha sha-eh;g’a k’o{ k’o ya: eh? hta[ lo; ve aw;ceu; ma: pi: ve, ma: lo; ve hta[ pi: vete: ceu; yo;.Chi hk’e le: ya: eh? te:hpa/ hta[ a ye: ma: te shaw/ ba; pi:ve hta[ pa taw ya: eh? te: hpa/ ve aw;to, aw; suh/ aw; sha hpaw: ma: k’o{nyi ma co ha hta[ ka[ te na; pi: veyo;.

Cartwell and Rosemberg(1990) teh[ meh ve Sa/ la{ lon? nyi:g’a: bvuh[ ta? ve leh; “Ya: eh? te:hpa/ leh daw: law tu; a hkaw-an;


90

caw; leh chaw maw: te: hpa/ leh; ca:tu;, veu[ tu;, cheh: tu;, ui/ la: mvuh:la: tu; leh ma; pi: tu; aw; veu; caw;ve yo;”.

Chi hta[ pa taw ya: eh? te: hpa/hta[ ca? da[ leh aw; lawn a ci? hto ma;la: ga: ve yo;.(1) Ya: eh? te: hpa/ leh; yaw: hui

ve a sha[ peun da[ ve hk’a shu/lo; ve aw; ceu; te: hpa/ caw; vehtaw: ka[, yaw: hui hk’a peu-e;leh; bi: law[ ve ca: tu;, cheh: tu;yeh;, ha[ pehn: ve, yaw: hui hta[na g’a pi: ve, ha[ sha? pi: ve, cu:yi/ pi: ve leh na/ gaw; hta: aw;hk’a: caw: ve aw; hk’aw ha[sha? pi: tu; lo; ve yo;.

(2) Ya[ k’aw ta/ ju: pui: la hta: k’otaw: yaw: pi: tu; leh le/ gui: tu;,yaw: hui hta[ nyi ma pfuh: veaw; hk’aw lo nyi ha[ sha?pi: tu;lo; ve yo;.

(3) Cawn: yeh; ta{ pa: ne: la k’o nayu; pui? tu;, tcuh{ tcuh{ mi: mi:caw; tu;, a shu yaw: aw; to hta[ha[ la pui? tu; lo; ve yo;.

(4) Cawn: yeh ta{ leh li[ hen: ve aw;yan: ga; hk’o shu hta[ aw;chaw: aw; pa{ te: pui? tu;, ma:shi/ she[ ve chaw te: hpa/ hta[ka[ aw; chaw: te da[ pui: la veyo;. Leun: leh a sha[ shu/ da[

ve aw; mo/ (peer groups) hk’awlo cheh: ga: ve nyi ma caw; ma:la ve yo;.

(5) A sha[ te:chi hk’aw[ hpa{(Teenage) ga; la ve te: yan:, aw;chaw: te: hpa/ leh aw; pa: locheh: ta; ve chaw te: hpa/ hto[lo; ve aw; ceu; ga pi: pui? tu;,ha[ ve leh nyi ma hk’aw lo daw:caw: ve te: hpa/ hta[ hpeu[ ma;pui? tu; ka[ lo; ve yo;. Te: paw{paw{ k’o pon/ leun? ja: ve daw:hk’a: leh te taw{ la ve kan? te:hpa/ te taw{ la pui? leh yaw: huihta[ na g’a leh da[ ve daw: hk’api: g’a ve chaw maw: te: hpa/lo; ve yo;.

Na; ve gaw; ve hta[ gu pi; tu;Na; ve gaw; ve hta[ gu pi; tu;Na; ve gaw; ve hta[ gu pi; tu;Na; ve gaw; ve hta[ gu pi; tu;Na; ve gaw; ve hta[ gu pi; tu;shaw/ ba; veshaw/ ba; veshaw/ ba; veshaw/ ba; veshaw/ ba; ve

Ya: eh? te: hpa/ hta[ na; gaw;la ve te: yan: lo; ve nyi ha[ sha? vema: te pi: ve hta[ k’o{ ga: ve yo;.

- Ma: paw she[ hta: ka[ ya: eh?aw; pon daw: nyi leh aw; e te:hpa/ lo; ve na{ tsuh: g’a daw,g’a ju{ ve yo;.

- Paw la peu; k’o ka[ (umuG,f

aq;) teh[ k’o{ ve a na; ma:hpeh[ tu; aw; pon ju: ve na{tsuh: te: hpa/ g’a ju{ pi: veyo;.

Annual Magazine

91

- Ya: eh? te: hpa/ na; ve te: yan:a shu yaw: hk’a: yaw: shi/-a;daw: leh gu pi: ve a keh{ shi/ve na{ tsuh: Sa/ la[ gon/ te:hpa/ geh k’ai caw: ve yo;.

Cu: yi/ hen: ve hpaw: lo shaw/Cu: yi/ hen: ve hpaw: lo shaw/Cu: yi/ hen: ve hpaw: lo shaw/Cu: yi/ hen: ve hpaw: lo shaw/Cu: yi/ hen: ve hpaw: lo shaw/ba; pi: ve.ba; pi: ve.ba; pi: ve.ba; pi: ve.ba; pi: ve.

Li[ hen: caw: ve a sha[ ga;peu; ve ka[ li[ ma: hen: tcuh ve, caw:yeh; ta{ ga: ve ya: eh? hta[ ma: ta{tcuh ve hta[ k’o{ hpeh[ ve yo;.

- Caw: yeh; k’ai yan: ga;-o; veka[ kan: ma: peu; leh ma: k’aitcuh ve.

- Li[ k’aw[ ca? hen: ga: ka[ g’awpui?, bvuh[ pui? k’o peh: o;k’o{ leh caw: yeh; yu; taw{ pi: ve.

- Te: hkui te: hkui li[ ma: awn;ve hta[ a ye: ma: teh ve, li[awn/ ve hta[ ma: ha leh pi: lehma: chi: mvuh pi: ve.Chi te: hpa/ leh ya:eh? ve cu:

yi/ hpaw: lo shaw/ ba; pi: ve teh[ k’o{g’a ve yo;.

AAAAAw; hk’a: ma: caw: ve hk’aw low; hk’a: ma: caw: ve hk’aw low; hk’a: ma: caw: ve hk’aw low; hk’a: ma: caw: ve hk’aw low; hk’a: ma: caw: ve hk’aw longa; hui te pui? ve shaw/ ba;nga; hui te pui? ve shaw/ ba;nga; hui te pui? ve shaw/ ba;nga; hui te pui? ve shaw/ ba;nga; hui te pui? ve shaw/ ba;pi: ve te: ceu;pi: ve te: ceu;pi: ve te: ceu;pi: ve te: ceu;pi: ve te: ceu;

Aw; na lo k’o{ k’ai peu; ve hk’ele: ya: eh? te: hpa/ hta[ ga pi:, ma/pi: caw: ve hk’e ma: te pi: ve te: hpa/

hta[ shaw/ ba; ve teh[ k’o{ ta? ve yo;.Te: paw{ paw{ k’o nga; hui aw; hk’ama: caw: ve aw; hk’aw lo, yaw: huihta[ shaw/ ba; pi: ve ka[ ga’ maw;ve yo;. Taw: pa ha? k’o{ k’o, ya: eh?te: g’a hta[ te: ceu; ceu;te ya[hta:shi/ la pi: k’o{ leh hk’aw[ naw?te: paw{ ma: te ya[ tu; aw; pon k’o{leh, aw/ ma: ca; pi: ve, ma: kaw{ pui?tu; aw; pon na{ ho[ ja: ve aw; baweh:aw; hk’aw keu haw ta/ pi: ve, a shuyaw: hk’a yaw: k’ai pui? pi daw: lehvui: kui; lo te: g’a: ti? k’ai tcuh ve,chi te: hpa/ leh aw; hk’a: ma: caw:ve aw; hk’aw lo yaw: hui hta[ shaw/ba; pi: ve aw; ceu; te: hpa/ hpeh[ veyo;.

Aw; leh meu: g’a aw; g’a: pi:ga: ve leh, nga; hui La: hu/ chaw ceu;hta[ aw; ho? te leh sheh k’ai g’a vechaw te: hpa/ ma: ma: caw; la tu;daw: law ve yo;. YYYYYa: eh? te: hpa/a: eh? te: hpa/a: eh? te: hpa/a: eh? te: hpa/a: eh? te: hpa/hta[ ha[ sha? ve leh aw; pa aw; ehta[ ha[ sha? ve leh aw; pa aw; ehta[ ha[ sha? ve leh aw; pa aw; ehta[ ha[ sha? ve leh aw; pa aw; ehta[ ha[ sha? ve leh aw; pa aw; eve aw; veu; ceh ti? ma: daw: lehve aw; veu; ceh ti? ma: daw: lehve aw; veu; ceh ti? ma: daw: lehve aw; veu; ceh ti? ma: daw: lehve aw; veu; ceh ti? ma: daw: lehnaw; nga; te: g’a le ve aw; veu;naw; nga; te: g’a le ve aw; veu;naw; nga; te: g’a le ve aw; veu;naw; nga; te: g’a le ve aw; veu;naw; nga; te: g’a le ve aw; veu;teh[ nyi ma hk’aw daw: keu ta; lehya: eh? te: hpa/ hta[ ha[ sha? sheh ma;pi: ve aw; hk’aw lo La: hu/ chaw ceu;hta[ ha[ sha? a veu;.Ref= Unicef Trainer hand book

PehPehPehPehPeh


92

Ya[ nyi ve aw; co-e leh IT (Ca? da[ k’aw da[ ve leh cu: yi/) aw;

co-e hpeh[ ve yo;. Chi ve geh te: geh ta{ la ve leh; “Music” teh[ k’o{ ve li[

hkaw: ka[ te: ceu; hpeh[ ve yo;. Mi; gui; hk’o{ lo chaw ceu; hk’a peu-e; li[

hkaw: hta[ cu: leh chaw ceu; aw; li: aw; hk’a: te: hpa/ ui/ la mvuh la g’a tu;

co: ca: te cheh: ve yo;. Chi hk’e ve aw; yan: aw; hk’aw, nga; hui La: Hu/

ya: htaw: ka[, hpeh[ g’a ve aw; htai/ aw; hk’aw co: ca: leh te cheh: ve hta[

shi/ hpeh[ tu;, li[ hkaw: hpaw: lo aw; meh caw; ve Sa/ la[ Phi? Le: Mon/

Perng hta[ Li[ gu shaw/ pa; (Editors) aw; mo/ na nyi ta? ve hta[ nyi ma shi

na; paw leh na la: she[.

Q.1Q.1Q.1Q.1Q.1 Sa/ la[-o naw; ve a sha[ te[ hk’a: ngeh-chaweh leh chi te: hkuiSa/ la[-o naw; ve a sha[ te[ hk’a: ngeh-chaweh leh chi te: hkuiSa/ la[-o naw; ve a sha[ te[ hk’a: ngeh-chaweh leh chi te: hkuiSa/ la[-o naw; ve a sha[ te[ hk’a: ngeh-chaweh leh chi te: hkuiSa/ la[-o naw; ve a sha[ te[ hk’a: ngeh-chaweh leh chi te: hkui

te cheh: ve kan? aw; lawn a ci? hto ma/ la: she[\te cheh: ve kan? aw; lawn a ci? hto ma/ la: she[\te cheh: ve kan? aw; lawn a ci? hto ma/ la: she[\te cheh: ve kan? aw; lawn a ci? hto ma/ la: she[\te cheh: ve kan? aw; lawn a ci? hto ma/ la: she[\

Nga; aw; meh Hpi? le? Mon/ meh ve yo;. Rev. Ya/ Ko{ Pan: leh Rev.

Ru? Hta{ Pan: hui ve yeh; k’a hk’aw paw la ta/ ve yo;. Aw; vi? aw; nyi

(5) g’a: caw; ve hk’aw lo ya: pa/ sheh{ g’a te: g’a: hpeh[ ve yo;.

1971, June, (6) nyi paw ta? leh 1995 May ha pa hta:, Ven: bo/ lo cheh:

ve Sm. No? Ra/ hta[ yeh; k’a tan/ ve hk’aw lo chi beu[ ya: pa/ (3) g’a

Annual Magazine

93

caw; peu; ve yo;. Cen: Tun/ Ven:, Nawn? Hpa? Ceu: cao; Sa/ La[ te

ve (14) hk’aw[ g’a peu;.

Q.2 Li[ hkaw: ba: hta[ (Ca[ ba?) hta[ hk’a; hta: tan/ te ta? ve le\Q.2 Li[ hkaw: ba: hta[ (Ca[ ba?) hta[ hk’a; hta: tan/ te ta? ve le\Q.2 Li[ hkaw: ba: hta[ (Ca[ ba?) hta[ hk’a; hta: tan/ te ta? ve le\Q.2 Li[ hkaw: ba: hta[ (Ca[ ba?) hta[ hk’a; hta: tan/ te ta? ve le\Q.2 Li[ hkaw: ba: hta[ (Ca[ ba?) hta[ hk’a; hta: tan/ te ta? ve le\

1991 hk’aw[ hta: “Yeh; mi? hpe[“ k’o{ ve Tape ba: hta[ Hollow Guitar

(Ti/) ceh hte{ leh aw: law? peu: ta; te ta? ve yo;. O: ve hta[ aw; hkui:

pui teh leh te la; ve hk’aw chi beu[ hk’a ga; Tape (25) ma; hk’e aw;

vui; yu; leh te taw{ ta? peu; ve yo;.

Q.3Q.3Q.3Q.3Q.3 YYYYYa[ nyi hk’a ga; ca[ ba? leh a[ nyi hk’a ga; ca[ ba? leh a[ nyi hk’a ga; ca[ ba? leh a[ nyi hk’a ga; ca[ ba? leh a[ nyi hk’a ga; ca[ ba? leh VCD te kui; aw; hk’aw lo aw; lon?VCD te kui; aw; hk’aw lo aw; lon?VCD te kui; aw; hk’aw lo aw; lon?VCD te kui; aw; hk’aw lo aw; lon?VCD te kui; aw; hk’aw lo aw; lon?

ma ha; kui; hk’a hk’e caw; le\ma ha; kui; hk’a hk’e caw; le\ma ha; kui; hk’a hk’e caw; le\ma ha; kui; hk’a hk’e caw; le\ma ha; kui; hk’a hk’e caw; le\

Li[ hkaw: ba? hta[ nyi ma pfuh: ja: leh te ve pa taw, ha/ kui; caw;

htaw: ha/ ve teh[ ma: daw:. Ya: eh? meh{ hpfuh: hta[ g’a maw; k’o

aw; e g’o: pe/ na; ve hta[ leun:-e ve hk’e yo;.

Q.4 Ca[ ba? te tu li[ hkaw: leu{ ve te: yan: hk’a; hk’e ve aw; ceu;Q.4 Ca[ ba? te tu li[ hkaw: leu{ ve te: yan: hk’a; hk’e ve aw; ceu;Q.4 Ca[ ba? te tu li[ hkaw: leu{ ve te: yan: hk’a; hk’e ve aw; ceu;Q.4 Ca[ ba? te tu li[ hkaw: leu{ ve te: yan: hk’a; hk’e ve aw; ceu;Q.4 Ca[ ba? te tu li[ hkaw: leu{ ve te: yan: hk’a; hk’e ve aw; ceu;

hta[ aw; hkui? pui; te leh leu{ yu; ve le\hta[ aw; hkui? pui; te leh leu{ yu; ve le\hta[ aw; hkui? pui; te leh leu{ yu; ve le\hta[ aw; hkui? pui; te leh leu{ yu; ve le\hta[ aw; hkui? pui; te leh leu{ yu; ve le\

Li[ hkaw: leu{ hta:,

(1) nga; daw: caw: ve

(2) hk’aw ya: law; ya: hta[ haw/ ve

(3) taw: hkaw:, li[ meh{ shu law ma: shu/ ve

(4) La: hu/ ya: na/ paw hk’aw la[ ha? na g’a, ha[ yu; g’a ve

Chi te: hpa/ hpeh[ ve yo;.

Q.5Q.5Q.5Q.5Q.5 La: hu/ ve Pop li[ hkaw: hta[ tan/ leh te taw{ ta? ve chaw te:La: hu/ ve Pop li[ hkaw: hta[ tan/ leh te taw{ ta? ve chaw te:La: hu/ ve Pop li[ hkaw: hta[ tan/ leh te taw{ ta? ve chaw te:La: hu/ ve Pop li[ hkaw: hta[ tan/ leh te taw{ ta? ve chaw te:La: hu/ ve Pop li[ hkaw: hta[ tan/ leh te taw{ ta? ve chaw te:

hpa; aw; hk’aw lo Sa/ la[ hta[ g’a maw; ve yo;. Hk’a; hk’e vehpa; aw; hk’aw lo Sa/ la[ hta[ g’a maw; ve yo;. Hk’a; hk’e vehpa; aw; hk’aw lo Sa/ la[ hta[ g’a maw; ve yo;. Hk’a; hk’e vehpa; aw; hk’aw lo Sa/ la[ hta[ g’a maw; ve yo;. Hk’a; hk’e vehpa; aw; hk’aw lo Sa/ la[ hta[ g’a maw; ve yo;. Hk’a; hk’e ve

daw: law kui hta[ aw; hkui? pui; teh leh te ta? ve le\daw: law kui hta[ aw; hkui? pui; teh leh te ta? ve le\daw: law kui hta[ aw; hkui? pui; teh leh te ta? ve le\daw: law kui hta[ aw; hkui? pui; teh leh te ta? ve le\daw: law kui hta[ aw; hkui? pui; teh leh te ta? ve le\

Daw: law kui;,

(1) La: hu/ ya: La: hu/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui? la tu;

(2) Chaw ceu taw: hkaw: ma: meh?, ma: meh/ tu; pon ha[ sha? tu;


94

(3) Cu: yi/ pi: ve, ha leh; tcuh ve

(4) La: hu/ te: hu/, te: nyi ma ti? caw; la tu;

(5) Aw; nu chaw ceu; a keh{ La: hu/ hkaw: hta[ ta/ ui/ ha[ sha? pui: la tu;.

Daw: law ta; ve hk’e aw; meu-e: meu-e: hpeh[ la cheh: ve yo;.

Q.6Q.6Q.6Q.6Q.6 YYYYYa[ nyi co-e La: hu/ ya:, ya: neh; te: hpa/ li[ hk’aw: (Music)a[ nyi co-e La: hu/ ya:, ya: neh; te: hpa/ li[ hk’aw: (Music)a[ nyi co-e La: hu/ ya:, ya: neh; te: hpa/ li[ hk’aw: (Music)a[ nyi co-e La: hu/ ya:, ya: neh; te: hpa/ li[ hk’aw: (Music)a[ nyi co-e La: hu/ ya:, ya: neh; te: hpa/ li[ hk’aw: (Music)

aw; hk’o{ hk’a; hk’e te nyi maw; cheh: law le\aw; hk’o{ hk’a; hk’e te nyi maw; cheh: law le\aw; hk’o{ hk’a; hk’e te nyi maw; cheh: law le\aw; hk’o{ hk’a; hk’e te nyi maw; cheh: law le\aw; hk’o{ hk’a; hk’e te nyi maw; cheh: law le\

Ya: neh; te: hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ ja: law. Leun? leh nga;hui La: Hu/

ya: neh/ te: hpa/ hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ leu? ja: (ja: ja:) la ve hta[ g’a

maw; ve yo;. K’a gui:, k’o{ gui:, na gui: tu; ceh ma: he{ leh li[ hkaw:

hk’aw lo k’o{ la: ve aw; lawn hta[ hen: yu; tcuh ga: ve yo;.

Q.7Q.7Q.7Q.7Q.7 YYYYYa: neh; te:hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui? tu; lo/ aw heh? la:\a: neh; te:hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui? tu; lo/ aw heh? la:\a: neh; te:hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui? tu; lo/ aw heh? la:\a: neh; te:hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui? tu; lo/ aw heh? la:\a: neh; te:hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui? tu; lo/ aw heh? la:\

Hto[ ma pa taw le\Hto[ ma pa taw le\Hto[ ma pa taw le\Hto[ ma pa taw le\Hto[ ma pa taw le\

Ya: neh; te: g’a: le le li[ hkaw: hta[ ha[ caw: ve yo;. Aw;lawn k’o,

pon; ve ya[ k’aw leh nyi ma hta[ aw; g’a: aw; sha? pi: la: g’a ve pa taw yo;.

Q.8Q.8Q.8Q.8Q.8 YYYYYa[ nyi ceu: cao; aw; hk’aw lo li[ hkaw: hta[ cu: leh ya: neha[ nyi ceu: cao; aw; hk’aw lo li[ hkaw: hta[ cu: leh ya: neha[ nyi ceu: cao; aw; hk’aw lo li[ hkaw: hta[ cu: leh ya: neha[ nyi ceu: cao; aw; hk’aw lo li[ hkaw: hta[ cu: leh ya: neha[ nyi ceu: cao; aw; hk’aw lo li[ hkaw: hta[ cu: leh ya: neh

te: hpa/ hta[ ma/ pi:, sheh k’ai pi: g’a ve aw; hk’a: hta[ a ci?te: hpa/ hta[ ma/ pi:, sheh k’ai pi: g’a ve aw; hk’a: hta[ a ci?te: hpa/ hta[ ma/ pi:, sheh k’ai pi: g’a ve aw; hk’a: hta[ a ci?te: hpa/ hta[ ma/ pi:, sheh k’ai pi: g’a ve aw; hk’a: hta[ a ci?te: hpa/ hta[ ma/ pi:, sheh k’ai pi: g’a ve aw; hk’a: hta[ a ci?

hto ma/ la: she[.hto ma/ la: she[.hto ma/ la: she[.hto ma/ la: she[.hto ma/ la: she[.

Ya[ nyi ceu: cao; hk’aw li[ hkaw: hta[ ma: k’a k’o, ya: neh; te: hpa/

aw; ba; hpaw: lo taw{ k’ai peu; tu; yo;. Aw; lawn k’o li[ hkaw: leh; ya:

neh; ve nyi ma shi/ hpeh[ ve yo;. Li[ hkaw: hta[ cu: ve ceh ti? ya: neh;

hta[ sheh k’ai g’a ve yo;.

Q.9Q.9Q.9Q.9Q.9 Li[ hkaw: te: pfuh[ bvuh[ kui aw; hk’aw lo, aw; lawn ui/ ja: veLi[ hkaw: te: pfuh[ bvuh[ kui aw; hk’aw lo, aw; lawn ui/ ja: veLi[ hkaw: te: pfuh[ bvuh[ kui aw; hk’aw lo, aw; lawn ui/ ja: veLi[ hkaw: te: pfuh[ bvuh[ kui aw; hk’aw lo, aw; lawn ui/ ja: veLi[ hkaw: te: pfuh[ bvuh[ kui aw; hk’aw lo, aw; lawn ui/ ja: ve

meh a hto[ ma le\meh a hto[ ma le\meh a hto[ ma le\meh a hto[ ma le\meh a hto[ ma le\

Li[ hkaw: bvuh[ hta: nyi ma hk’aw te: ceu; ceu; caw; tu; lo; ve yo;.

Nyi ma hk’aw caw; ve hta[ hu ta/ leh g’a paw taw{ la pi: ve yo;. Naw;

k’o{ ga: ve aw;ceu; shu shi/ tu;, keu; leh; g’a hpaw ma/ pi: ve yo;.

Annual Magazine

95

Naw;nyi ma hk’aw caw; ve;aw; lawn leh shu hpeh[ cheh: ve shu/ la

hta: da[ ve li[ hkaw: hpeh[ la ve yo;.

Q.10Q.10Q.10Q.10Q.10 Shu aw; pon na sha law[ law[ li[ hkaw: k’a pui?, bvuh[ pui?Shu aw; pon na sha law[ law[ li[ hkaw: k’a pui?, bvuh[ pui?Shu aw; pon na sha law[ law[ li[ hkaw: k’a pui?, bvuh[ pui?Shu aw; pon na sha law[ law[ li[ hkaw: k’a pui?, bvuh[ pui?Shu aw; pon na sha law[ law[ li[ hkaw: k’a pui?, bvuh[ pui?

tu; aw; pon, nyi ma pfuh: ve te: ceu; hk’a; hk’e taw taw aw;tu; aw; pon, nyi ma pfuh: ve te: ceu; hk’a; hk’e taw taw aw;tu; aw; pon, nyi ma pfuh: ve te: ceu; hk’a; hk’e taw taw aw;tu; aw; pon, nyi ma pfuh: ve te: ceu; hk’a; hk’e taw taw aw;tu; aw; pon, nyi ma pfuh: ve te: ceu; hk’a; hk’e taw taw aw;

lawn ui/ ve law le\lawn ui/ ve law le\lawn ui/ ve law le\lawn ui/ ve law le\lawn ui/ ve law le\

Nyi ma hk’aw caw; ve hk’e bvuh[, ma: ma: bvuh[, da[ ma: da[ ve aw[

shu leu{ yu; pi:. Naw; bvuh[ ve li[ hkaw: hta[ shu daw: caw: la ve te:

paw{ leh; aw; hkui? pui; aw; g’a: lon? yo;. Ma: g’a ya[ taw, a shu yaw:

bvuh[ ve li[ hkaw: hta[ shu ma: ceu[ k’o ka[ a shu yaw: k’a cheh: tu;

lo/ ve yo;. A shu yaw: ya: yaw: g’a da[ ve yo;.

Q.1Q.1Q.1Q.1Q.111111 YYYYYa[ nyi ve ya: neh; te: hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui?, yeh: pui?a[ nyi ve ya: neh; te: hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui?, yeh: pui?a[ nyi ve ya: neh; te: hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui?, yeh: pui?a[ nyi ve ya: neh; te: hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui?, yeh: pui?a[ nyi ve ya: neh; te: hpa/ li[ hkaw: hta[ ha[ pui?, yeh: pui?

la tu; ceu: cao; aw; vui/ yu; leh hk’a; hk’e te pi: g’a tu; le\la tu; ceu: cao; aw; vui/ yu; leh hk’a; hk’e te pi: g’a tu; le\la tu; ceu: cao; aw; vui/ yu; leh hk’a; hk’e te pi: g’a tu; le\la tu; ceu: cao; aw; vui/ yu; leh hk’a; hk’e te pi: g’a tu; le\la tu; ceu: cao; aw; vui/ yu; leh hk’a; hk’e te pi: g’a tu; le\

Hkri[ ya: aw; mo/ hk’aw ya: neh/ nyi ma pfuh: tu;, tin/, hta: po,

drum, amplifier, Sound Box te:hpa/ veu; keu pi: she[. Ya[ k’aw ja: lo

ku; ve a keh? bon yeh; hk’aw ku; ve da[ leu? ve yo;.

Q.12Q.12Q.12Q.12Q.12 YYYYYa[ nyi ve ya: neh; te; hpa/, li[ hk’aw: k’a ga: ve, bvuh[ ga:a[ nyi ve ya: neh; te; hpa/, li[ hk’aw: k’a ga: ve, bvuh[ ga:a[ nyi ve ya: neh; te; hpa/, li[ hk’aw: k’a ga: ve, bvuh[ ga:a[ nyi ve ya: neh; te; hpa/, li[ hk’aw: k’a ga: ve, bvuh[ ga:a[ nyi ve ya: neh; te; hpa/, li[ hk’aw: k’a ga: ve, bvuh[ ga:

ve, ca[ ba? te ga: ve aw; pon daw: hka: pe[ la: she[\ve, ca[ ba? te ga: ve aw; pon daw: hka: pe[ la: she[\ve, ca[ ba? te ga: ve aw; pon daw: hka: pe[ la: she[\ve, ca[ ba? te ga: ve aw; pon daw: hka: pe[ la: she[\ve, ca[ ba? te ga: ve aw; pon daw: hka: pe[ la: she[\

Nga; hui ka[ hen: leh shi/ la ve ma: he{. Te jaw ve lai? paw{ hpeh[ ve

pa taw shi/ la ve yo;. Maw; ve, ka: ve, jaw; ve, hen: ve te: hpa/ leh nyi

ma: pfuh: ve pawn: da[ k’o, a hto[ ma ka[ hpeh[ la g’a ve yo;.

Q.13Q.13Q.13Q.13Q.13 Li[ hkaw: hta[ ca: da[ leh naw; k’o{ la: ga: ve te: hpa/ htoLi[ hkaw: hta[ ca: da[ leh naw; k’o{ la: ga: ve te: hpa/ htoLi[ hkaw: hta[ ca: da[ leh naw; k’o{ la: ga: ve te: hpa/ htoLi[ hkaw: hta[ ca: da[ leh naw; k’o{ la: ga: ve te: hpa/ htoLi[ hkaw: hta[ ca: da[ leh naw; k’o{ la: ga: ve te: hpa/ hto

ma la: she[\ma la: she[\ma la: she[\ma la: she[\ma la: she[\

Li[ hkaw: te ga: ve nyi ma caw; k’o, a shu yaw: ya: hu leh paw ve

hk’e nyi ma ta; leh te. Shu te ve hta[ ka[ nyi, te ga: ve hta[ hk’a hpeh[

eh; te. Leu? le naw; ve (Idea) daw: hk’a: shu maw; tu; te. Hpu shi peu;

ve ta: kaw{. Hk’a peu-e; a la: yo;.


96

Q.14Q.14Q.14Q.14Q.14 Naw; bvuh[ ta? ve li[ hkaw: aw; hk’aw La: hu/ ya: hk’a peu-e;Naw; bvuh[ ta? ve li[ hkaw: aw; hk’aw La: hu/ ya: hk’a peu-e;Naw; bvuh[ ta? ve li[ hkaw: aw; hk’aw La: hu/ ya: hk’a peu-e;Naw; bvuh[ ta? ve li[ hkaw: aw; hk’aw La: hu/ ya: hk’a peu-e;Naw; bvuh[ ta? ve li[ hkaw: aw; hk’aw La: hu/ ya: hk’a peu-e;

aw; pon hpeh[ ve (National song) li[ hkaw: teh[ k’o{ hpeh[aw; pon hpeh[ ve (National song) li[ hkaw: teh[ k’o{ hpeh[aw; pon hpeh[ ve (National song) li[ hkaw: teh[ k’o{ hpeh[aw; pon hpeh[ ve (National song) li[ hkaw: teh[ k’o{ hpeh[aw; pon hpeh[ ve (National song) li[ hkaw: teh[ k’o{ hpeh[

ve li[ hkaw: caw; aw la:\ Ma: caw; she[ k’o bvuh[ tu; aw;ve li[ hkaw: caw; aw la:\ Ma: caw; she[ k’o bvuh[ tu; aw;ve li[ hkaw: caw; aw la:\ Ma: caw; she[ k’o bvuh[ tu; aw;ve li[ hkaw: caw; aw la:\ Ma: caw; she[ k’o bvuh[ tu; aw;ve li[ hkaw: caw; aw la:\ Ma: caw; she[ k’o bvuh[ tu; aw;

hk’a: caw; aw la:\hk’a: caw; aw la:\hk’a: caw; aw la:\hk’a: caw; aw la:\hk’a: caw; aw la:\

Chaw ceu; hta[ ca: da[ ve li[ hkaw: bvuh[ jaw ve yo;. Ya[ hka:

(National Song) teh[ k’o{ g’a law[ law[ ve ma: caw; she[. Aw; lawn k’o

La: Hu/ nyi ma hta[ g’aweh{ heu{ g’a ve hpeh[ peu: (orkdif;) hk’a deh[

ma: caw; ve pa taw yo;. La: hu/ leh; zuh: mvuh[ naw? da[ kui; hta[

(a&Munf&mjrufEk&m) g’a[ ca cheh: ve pa taw yo;.

Q.15Q.15Q.15Q.15Q.15 Naw; ve li[ hkaw: hta[ aw; g’a: pi: la: cheh: ve La: hu/ ya:Naw; ve li[ hkaw: hta[ aw; g’a: pi: la: cheh: ve La: hu/ ya:Naw; ve li[ hkaw: hta[ aw; g’a: pi: la: cheh: ve La: hu/ ya:Naw; ve li[ hkaw: hta[ aw; g’a: pi: la: cheh: ve La: hu/ ya:Naw; ve li[ hkaw: hta[ aw; g’a: pi: la: cheh: ve La: hu/ ya:

hui hta[ naw; hk’a; hk’e taw: sha; ga: le\hui hta[ naw; hk’a; hk’e taw: sha; ga: le\hui hta[ naw; hk’a; hk’e taw: sha; ga: le\hui hta[ naw; hk’a; hk’e taw: sha; ga: le\hui hta[ naw; hk’a; hk’e taw: sha; ga: le\

Ya[ nyi hk’a ga aw; g’a: pi: la: cheh: ve bon ui/ ja:. Co: ca: k’ai cheh:

she[ ve yo;. Ta: cheh{ la:, ta: jaw[ ba; la:, ta: na{ ceh[ la:, i? ka{ pfuh/ la:

leh cheh{ cho{ la: she[. Bon ui/ ja:.

Na nyi pa/ te: hpa/

Li[ gu shaw/ pa; aw; mo/

Ta/ ui/ la: ve yo;

Peu; ta? ve aw; hk’aw[ aw; yan: hta:LHYF aw; mo/ aw; hk’aw HLBK hpaw: ma:k’o{, aw; chaw: aw; pa{ mui/ da[ hpaw: ma: k’o{sheh k’ai ta? ve Sa/ la[ I? Ca{ leh Sa/ la[ ma Ah?Nyi/ hui (12.1.08) hta: hkeh? ca: paweh: te ta? vehta[ ta/ ui/ la: ve yo;. K’aw[ ca? leh naw; hui veyeh; k’a aw; hk’o{ G’ui; Sha aw; bon na[ la: vehk’a shu/ Yaw: ve kan? hta[ leun? leh chi: a[ k’aig’a ve yeh; k’a hpeh[ pi: she[ teh[ nga; hui LHYFaw; mo/ bon law; la: ve yo;.

Annual Magazine

97

( 1 )( 1 )( 1 )( 1 )( 1 )

Shin? Nyi, Mvuh: shaw? hpaw: (11) na; ri[Aw; ti leh; Yan/ Gon/, En? Sein/ lo caw; ve La: Hu/ BonYeh; hk’aw lo yo;.“Aw law? peu:, G’ui; Sha ve bon hta[ chi: mvuh ve yo;... Chite shin? htaw: ka[ vui: kui; ne: kui; lo cheh: leh aw; ti chite: ka; lo ga; la leh bon ca la ve aw; vi? aw; nyi te: hpa; hta[g’a k’aw[ maw; da[ ve G’ui; Sha bon hta[ chi: mvuh ve hk’ele..te: g’a: le le hta[ ha leh; ha k’a ha[ yu; la: ve yo;.”

Chi leh Yan/ Gon/ La: hu/ bon yeh; lo te: shin? le le techeh: ve aw; hk’a: yo;. Ceu: cao; a twin: ye: mu: Na Pehaw; veu; yu; leh te k’ai cheh: ve yo;.


98

Yaw: k’aw[ ca? leh k’o{ ve.."Aw law? peu:..shi/ da[ meu: da[ ve

aw; yan: yu; ga: ve yo;..Chi hta[ pa tawcho[ ka[ lo caw; ve La: hu/ ya: hui bonlaw kui; lo aw law? peu: te: paw{ ga; lajaw ve ma: k’o{...aw; yan: maw chawehhta: eh[ te: paw{ k’aw[ ga; la ve..aw; vi?aw; nyi te: hpa/ caw ve k’o..a shu yaw:cheh: kui; lo tu hu? ta; leh, aw; meh, cheh:kui; leh Yan/ gon/ lo a hto[ ma kan? hta;ca?da[ leh ga; la ve te: hpa/ hta[ a ci? shi/tcuh la: she[".

La: hu/ hkaw: ma: na g’a ve aw; ka;aw; nu chaw ceu; te: hpa/ ka[ ga; la pui?ve hta[ pa taw Man hkaw: te leh ka[ g’ayaw pi: ve yo;.

“<ua&mufvmMuwJhrdwfaqGrsm;tm;vkH;ukd

vIdufvSJpGmBudKqkdygw,f..t&ifqkH;uRefrwkdYrdo[m,zJGYwJh

taeeJYrdwfqufay;wJhtpDtpOfukdoGm;csifygw,f..

'gaMumifh... uRefrwkd Y&efukefvm;[lvlrsK d;rsm;

0wfjyKukd;uG,fwJhae&mukd yxrOD;qkH;tBudrf? 'grS

r[kwftcsdeftMumBuD;aeawmhrS jyefa&mufvmwJh

rdwfaqGrsm;&Sdr,fqkd&if rdrd&SdwJhae&mrSm rwfwyf&yfNyD;

emrnf? ae&yfvdyfpmeJYb,fvkdtaMumif;udpöeJY &efukef

ukda&mufvmcJhovJqkdwmukd rdwfqufay;apcsif

ygw,f...”Yaw: k’o{ peu; leh ka[ ya: mi: ma eh?

te: g’a: tu leh k’o{ ve..“Nga; aw; meh Ru: Hta{ meh ve yo;.

Meu: Cen: Tun/ lo cheh: ve yo;. Chi te:hkui cho[ ka[ lo la; leh ka: la: hpu li[ hpucawn: yeh; (MIT) lo... BARS ta{ tu; aw;pon gu cheh: ve yo;.”

“Aw; bon ui/ ja:”Peu; leh haw? hk’a{ pa/ te: g’a ka[ tu

leh k’o{ ve...

“Nga;... Yo: Han/ meh ve yo;. La;Sho/ hpaw: lo la; ve yo;. Chi beu[ Manli[ hpu cawn? yeh; (MICT) lo aw: law?te: hk’aw[ hen: cheh: ve yo;”

“Bon ui/ ja:...nga; hui aw; ka; aw;nu ma: caw; ve k’o, ga; la ve aw; vi? aw;nyi te: hpa/ hta[ ha[ yu; pi: ve aw; hk’awlo la[ sheh hta pi: a veu;...aw; bon ui/ ja:”

Bon/ yeh; hpeh: leh te: g’a: leh te:g’a la[ k’aw; ca: da[ leh La: hu/ hkaw: teleh na[ u? te da[ ve La: hu/ hk’a{ lo k’aw[ga; ve hk’e le: yo;. Te: shin? te: paw{ , te:paw{ ve te: na; ri[ hk’e ceh maw; da[ lehLa: hu/ hkaw: yeh: leh bon g’a law; vehta[ Yan/ Gon; ga; la ve La: hu/ te: g’a:le le aw; pfuh: teh ja: ve yo;. Peu; k’oleh; ya: neh; te: mo/ ya[ k’aw ta{ lon?pa: lo caw; ve, nu: cu? g’ui; sai/ lo muita; leh mvuh: hpeu[ hpaw: hk’a ga; taw:yaw da[, aw; chaw: te: da[ ve yo;.

Chi te: hkui ka[ nyi she[. Hla Soe te:g’a k’ai ga: ja:-o; leh shu hta[ ka[ ma:law..yaw: te:g’a: ti? k’ai cheh: o; law...

“Na Peh..ha{ te k’o{ ma..k’ai yo;..shuka[ k’ai peu; o;”

“La; o;..Sa/ Da; La{ o;..te: hkui eh;law she[...peu; la ve yo;”

“Naw; te: g’a:, shu kan? peu; ka[ ma:peu; maw;”

“Ma: he{ aw..A Lin: Ein/ Magazinehaw: tu; ga; la leh..haw: pi: cheh: ve aw..ha{ la; o[..k’ai yo;... Sein Win k’ai- o; la:..”

“k’ai o;.. yaw: leh Ya: Ya: nyi: g’a: te:geh k’ai maw[....sai/ hk’aw law ta; la:-ace:”

Annual Magazine

99

Nu: cu? g’ui; sai/ hk’aw lo..La: hu/ya: te: hpa/ te: mo/, te: mo/ te mui ta/ venyi sha ja: teh; ve yo;.

“La; o[ Na peh o;..cho[ ka[ mui la”Ca; Ui/ mui hk’aw: gu la: kui; lo Na

peh ca mui-e ve yo;.“a; ma ca: a le..naw; hui sha; pi: o;

ve leh-a;”“sha; pi: peu; o;..naw; aw; pon ceh

ti? yo;”“nDra&.. xrif;okyf pyfpyfav;wpfyJ G..

c&rf;csOfoD;rxnfhbl;aemf..”“............”“Na peh-a;..naw; k’o{ leh jeh; da[ tu;

te: ma; caw; ve k’o{ ve a hto[ ma le\”Ca; Ui/ na nyi ve yo;.

"Aw.....chi te: hkui cawn: yeh; hpawve ka[ maw o;..li[ hen: ya: aw; suh? te:

hpa/ hta[ ha[ yu; ve ma: g’a te pi: she[ve-aw["

“yo;..yo;..nga; hui Yan/ Gon/ Ya:Neh; Aw; Chaw: Aw; Pa{ Mui; Da[ VeAw; Mo/ aw; veu; yu; leh ha[ yu; ve tepi: caw: ve yo;.” teh[ Hla Soe ka[ k’o{ veyo;.

Hk’e te leh Ca; Ui/ k’o{ ve.."Hk’aw[ naw? te: shin? te k’o..hk’a;

hk’e k’ai heh? le\"“da[ ve yo;..hk’aw[ naw? te: shin? k’o,

paweh: cao; aw; shin? leh chaw ka[ la;ma: tu; yo;..bon law; hpeh: k’o te: paw{ti? te k’ai lo;”

Journal g’aw leh, ca: ka[ ca: cheh: veSa/ Da/ La{ te: g’a: ka[ aw; g’a: hk’a g’a

g’a- eh; htaw{ kan/ ve yo;.“hk’e k’o Hla Soe.....naw; aw;vui; yu; leh te meh;”“g’a ve yo; ne;..chi ve-aw[... nga;kan? yo; law”“ga; la ve ya: neh/ aw; suh? te:hpa/ geh te: hk’aw[ te: paw{ g’aw{ve hpu (ESpfpOfaMu;) g’aw{ peu;-ola:”“te: hpa/ ti? k’o keu la: ve yo;..ya[hk’a: te: hpa/ hpa/ aw; mo/ aw;lawn hk’a deh[ ma: na g’a leh ma:keu la: ve ka[ caw; aw”“yo; le:....chi ti? k’o a ye: ui/ ja:ve yo;..aw; mo/ aw; lawn yaw:hui na g’a tu; hk’a deh[ hto ma/pi: caw: ve yo;”..Nga; hui te: mo/ cho[ pa? lo kan?

jeh da[ ve hk’e.. o: pa? te: ka; lo mui ta/ve Le/ vi{, Ma[ Hteh/ hui BARS li[ hen:


100

ya:te: mo/ ka[ aw; suh? ga; la ve ya: miha? eh? hta[ hk’a deh[ na[ u? geh{ da[cheh: ve yo;.

Stanley hui MICT li[ hpu hen: ya: te:mo/ ka[ hto[ ma aw; lawn k’o{ da[ ve na/ti? k’o ma: shi[.. aw; g’a: hk’a g’a g’a eh;g’ui; da[ cheh: maw[..

Aw...aw; pa aw; e hta[ g’a hpa{ ta?leh ga; la ve chaw de: de: leh te: g’a: lehte: g’a:.... g’a: va da[, ga da[, aw; g’a: pi:da[ ve aw; hk’aw lo ceh aw; g’a: g’a yu;cheh: ve nga; hui La: hu/ ya: te: mo/ yo;.

(2)(2)(2)(2)(2)(3) hk’aw[ hk’aw[ naw?.....shin? nyi te: nyi hta: ....Sm. Lon? Rev. Angela Pun k’o{ ve ...“Na peh..o;..chi hk’aw[, ya: neh/ aw

pon hpu tan: shaw; teh ta; ve caw; aw..naw; hui ya: neh; te: hpa; te: nyi co[ da[leh ha leh; ha k’a te hpeh[ ve yo;”

“Nga; hui ya: neh aw; mo/ jeh; da[leh aw; nyi k’aw[ hto la:-a meh”.

Ya[ nyi leh ceu: cao; aw; veu;leh ya:neh te:hpa/ aw pon aw; yan: yu; leh haleh; ha k’a te ve aw; nyi yo;.. k’ai sha la;sha leh aw; ti da[ ve MBC aw; baweh: te:ma; hk’aw ceh te ve yo;. Sa/ la[ lon? Ca;Mvuh: leh Sa/ la[ ma lon? Angela Pun,yaw: hui aw; yan: yu; leh ya: neh; te:hpa/ hta[ aw; g’a pi: ve yo;. Hla Soe aw;ho? te leh ha leh; ha k’a le; g’ui: ve yo;.Thein Tun Oo te: g’a ka[ aw; ha htaw/ tu;te: ma; yu; ta; leh cho[ g’ui: o: g’ui: teleh kan: sho[ sha[ cheh: ve hta[ g’a maw;

ve yo;. La: hu/ ya: neh; ceh ti? ma: he{leh aw; ka; aw; nu chaw ceu; ya: neh/ te:hpa/ ka[ ga; la ve hta[ g’a maw; ve yo;.

Shu hk’a peu-e ha leh ha k’a te cheh:ve htaw: ka[ yaw: leh te[ chi? ma: ca? da[ve hk’e hk’aw[ naw? hpaw: lo caw; vemui hk’aw: te ma/ hk’o{ jo cheh: ve Yo:han/ geh Le; vi{ k’ai leh na nyi ve

“Yo: han/, naw; jo ja: k’o: ma..a; mahpeh[ leh le..hpa: o;.. k’o{ la: eh[ ne;..gada[ tu; caw; k’o g’a ga da[ ve ti? yo;.”

“..............”“a; ma hpeh[ ve le..”“aw;...shi/ o;..Ru? hta[ leh beu[ da[

ve leh-a;”“...............”“hpa: o..ya: mi: ma k’o{ ve aw[ te:

paw{ paw{ chi hk’e ceh ti? yo;.. yaw: huia lo/ ma: te pi: k’o ma: ha[ ve ti? daw:ve..”

“ma: he{ aw..chi te: hkui ve Ru? Hta{leh o: hta: ve peu da[ ja: o;.”

“a: lo:... naw; k’o{ ve ka[..Yan/ Gon/ga; la k’o leh; a shu ka[ a ci? ci? leh; pave yo;. yaw: hta[ nyi she[..ta/ la; hta: lehci? eh; ka[ ma: shu/ o..da[ la ja: o;..”

“chi ceh nga; k’o{ ve yo;-eh[... ya:mi: ma te: ceu; da[ la ja:- a la: k’o.. nyima ka[ pa pui? ja: ve law ma...”

“o: hta: nga; hui? ma; ta; ha[ da[ hta:k’o..yaw: chi hk’e ma: he{..nga; hta[ aye: te la: ja: leh..ha[ ka[ ha[ la: ja: ve ..chibeu[ k’o ma he{ o law..”

“ma: he{ heh? ne;...yaw: ka[ li[ hen:ve (3)hk’aw ga; peu; o leh..li[ te tu; ma:

Annual Magazine

101

ja: leh naw; hta[ a ye: ma: ta/ ve hk’e k’aive heh? ne;.....”

“ma: he{..ma: he{...yaw: aw; lawnnga; shi/ a;...li[ ma: ma: ja: ka[ ma: vehk’e le: te cheh: ve... yaw: aw; lawn k’o{ve nga; ma: ka: ga: leh ma: ka: paw-eh;te cheh: ka[ ma: g’a..hk’a peu;-e na; pawhk’aw lo[ la ve.....hu?......hpeh[ baw; ja:teh; yo;...”

“chi taw taw nyi ma ta: lu; cheh:lo;...nga; yaw: hta[ hk’a deh[ na nyi-asha;”...

Yaw: hui taw: yaw cheh: hta: Na htaw:la; te: g’a Le/ vi{ hta[ ca ku; la ve yo;.

“Le/ vi{ o;...ha{ la; she[... tin/ hte{ lak’o{ ma..nga; aw; chaw: te: g’a: li[ hkaw:g’a k’a tu; leh”..

“aw... la; ve yo;”“hpa: o;... te hkui k’ai sha meh..naw;

ka[ ta: jo mui cheh:..te: g’a: ti? cheh: k’o cho[ daw: o: daw:

te leh nyi ma lu; sha ja:.. ha{ la;-o[..te:geh k’ai..”

“ma: k’ai ga:..naw k’ai lo;”“ha;...ma: hpeh[..ha{ la; o[..k’ai yo;”

K’ai ga: , ma: k’ai ga: te cheh: ve Yo: Han/hta[ Le/ vi{, yaw: la[ sheh hta[ g’aw; tu;pi: leh shi/ k’ai ve yo;.

(3)(3)(3)(3)(3)“ te: chi hk’aw[ ga; la o;.....ma: g’a maw;da[ ta/ she[.....nga; pa nga; e hui o;nyi ma ha; ve suh-e la yo;.....cu: yi/ cak’ai cheh: leh..ya: mi k’aw[ la ma: g’a..

naw; hui pon li[ hkaw: k’a leh..X’mas la[shawn/ te la:-a meh;..”

Hpaw ta; ve keh{ seh{(Cassette) aw;hk’aw lo taw{ la ve Na Peh k’a ve li[ hkaw:hta[ na leh a? hk’aw k’o[-e ga: pa/ ka[peh ja: ve yo;.. December cawn: yeh; ho{yan: leh a shu ka[ k’o[-e peu;-o law.

“Na Htaw: la; o..cheh:-a ve leh-a;”“Ho-e..cheh: aw..ha{ la[.. Na Daw:

Sha-o..”Na Daw: sha baweh: hk’aw lo[ la leh

Na htaw: la;, Na Yeh: leh Ju? Na; hui te:mo/ mui ta/ ve hta[ g’a maw; ve yo;. Hk’ete leh Na Daw: sha na nyi ve..

“naw; hui te: mo/ hto[ ma aw; lawnjeh; da[ cheh: ve le\”

“a? hk’aw k’o[-e ga: ja: leh...o: hta:hk’a{ hk’aw lo cheh: hta: X’mas li[ hk’aw:k’a to: ve te: hpa/ k’o{ da[ cheh: ve”

“yo; le:..hk’a{ hk’aw cheh: k’o..te:hk’a{ leh te: hk’a{ vui: ja: ka[ ya[ k’awti? ju: to: ve...hk’e ka[ heu/ hk’aw: ka[ma: naw:...pyaw/ ja: le:..”

“cho[ ka[ k’o La: hu/ ya: hui ma:cheh: ma: ve ka[ te: yeh; te: yeh; vui:ja:leh ka: ci: leh g’a k’ai ve”

“pyaw/ ti? k’o pyaw/ ve yo;..ya[ hk’a:o: hta: hk’e le: ve aw; hkui ma: caw;law”...

te[ chi? ka[ ma: k’o{, shu k’o{ vehkaw: ceh na cheh: ve Na yeh: k’o{ ve..

“Nga; k’o, li[ hk’aw: k’a to: k’o..a?po[ leh/ lon? veu[ leh k’ai ga: ve...ya[hk’a: cho[ ka[ k’o haw ja: leh hpui: tu;ka[ g’a yu; to:-a; ve le:”


102

“k’a cheh: ve li[ hkaw: aw[.."Ka{ja:..Ka{ ja: ve December" k’o{ ve ka[g’a te cheh: ve k’o, hpui: tu; yu; ta/ lehg’a hpui: cheh: ve..”

“ha:..ha:..ha:..ha:..yo;.yo;..chi ti? k’onga; ka[ htao{ hkan/ ve yo;” teh[ Daw:sha k’o{ ve yo;”

Yaw: k’aw[ ca? leh k’o{ ve..“Ru? Hta{ ka[ ma: maw; ve maw-o;

ne;..k’o[-e o; ve leh- a;”“cheh:-a; maw[..yaw: aw; chaw: leh

k’ai tu; ve k’o{ maw[““yaw: bon yeh; ma: la; ve ka[ maw-

o; le:.. ya: neh; aw; mo/ aw; yan: yu;hta: ka[ ma: la; maw;..hto[ ma te leh na/\”

“yaw: La: hu/ ma: te-o ve na; ma: shi/... La: hu/ ya: geh ka[ ma: la;..aw; chaw:ka[ ma: te maw;..shu chaw leh ti? aw;chaw: te cheh: maw[..” teh[ Ju? Na; k’o{ve yo;.

Na yeh: ka[ k’aw[ k’o{ ve....."yo;..yo;..yaw: Yan: chaw pa/ te: g’a

hta[ aw; chaw: te cheh: ve ka[ shu k’o{maw[.."

“Yo: han/ hta[ ha[ k’a? ja: ne;..yaw:Ru? Hta{-a[ ha[ ja: ve k’o{ ma..yaw: k’o{ma; la: ve li[ hen: hpeh: k’o Ru? Hta{-a[ca law; heu{-a te ve ce:..”

K’o{ leh ka[ ma: peu; she[.. yeh; mi?hpe[ lo hu? ta; ve Ru? Hta{ hta[ maw; leh..yaw: hui te: mo/.....a/ mi/ hta[ i? ka{ nyi?pvuh; pi: ve hk’e “gaw/” ka[ k’ai ve yo;.Daw: sha la[ ha? tu leh yaw: hta[ ku; pi:ve yo;.

“Ha{ la;-o Ru? Hta{-o;..mui la..nga;hui o: hta: ve aw; lawn k’o{ leh nyi maha/ da[ cheh: ve”..

“yo; la:..nga; ka[ ya[ nyi aw; chaw:te: g’a: ca ku; la tu; k’o{ leh law cheh:ve.. ma: la; maw; she[.... naw; hui leh na[u? te da[ ve ti? yo;-eh[“

“Aw; chaw: eh? la:\”“...............”“Naw; meh La: hu/ bon yeh; ka[ ma:

la; maw;...hk’aw[ ti? k’ai cheh: ve le\”“Aw...aw; ka; aw; nu ve bon yeh; te:

hpa; ca ta{- a nyi ve ne;..La: hu/ bon yeh;k’o, te: shin? te: shin? chaw ka[ chi cehyo;..te k’ai ve aw; hk’a: ka[ chi ceh eh;yo;.. baw; ja:..nga; k’o chaw aw; suh?, tek’ai ve aw; hk’a:(program) aw; suh? teve maw; ga: ve”

“Ya[ hk’a: ne;..Yan/ gon/ lo La: Hu/hkaw: yaw leh bon law; ve aw; ti chi te:ka; ceh ti? caw; ve-aw[..te k’ai ve aw;hk’a: ma: da[ ka[ La: hu/ ya: leh te: gehaw; chaw: te, bon g’a law; ve hta[ naw;ha leh; caw: ve yo;- eh[.”

“La: hu/ k’o{ ve-aw[, hk’a; hta: ka[chi hk’e ceh yo;..ui/ la mvuh la hk’a: ma:maw;”

“nga; hui chaw ceu; ui/ la mvuh la tuaw; pon nga; hui ma: te k’o a shu te tu;le\”

“te pa/ te pi:..nga; ti? k’o ma: tega:...chaw ceu; aw; pon ta: k’o{she[...nga; aw; to ui/ la mvuh la tu; aw;pon ka[ te[ chi? ma: g’a: te she[... shuchaw k’o nyi... ui/ la mvuh la vai: ja:..aw;ho? ka[ peh ja:.....o:....nga; daw: ve

Annual Magazine

103

nga;hui La: hu/ chi... shu ve hkui hai: ka[g’a[ ma: mi ta/ heh?”

Yaw: k’o{ ve hkaw: ka: leh Daw: Shahui te: mo/ meh{ hpfuh: naw; ti{-eh; k’aipeu; ve yo;.

Na Htaw: la; k’o{ ve....."hk’e k’o, bon yeh; ma: la; ga:

ka[..nga; hui ya: neh; aw;chaw: aw; pa{mui/ da[ ve aw; mo/ te ve a si/ a sin/ te:hpa/ te k’o, la; eh[ ne;"

“chi ve ka[ nga; k’o{ ga: ja: ve te:ceu; yo;..shu chaw ceu; ve “youthfellowship” k’o{ k’o chaw ka[ ma: ja:... asi/ a sin/ ka[ peh ja:...hpu tan: ka[ g’a ma:ja: leh te ga: ve te: hpa/ hk’a peu-e; tehpeh[ ve...nga; hui La: hu/ k’o, nyi... hpupeun: ka[ ma: caw;..te: ceu; ceu; te k’o,shu geh ca chi: to: ve..a mya[ g’a ve hpu,te: hko: k’o je; g’a k’aw[ sai/ pi: ve...hpeh[ baw; law[ law[ yo;.. aw; ho? techeh:ve chaw te: hpa/ ka[ te: hk’aw[ te:hk’aw[ chi te: hpa/ ti? yo;..te: hkui te: hkuimaw; da[ leh jeh; da[ ve..ha leh; ha k’ate ve ka[ ma: caw;... shu chaw ceu; lehteh{ nyi k’o naw; hui te cheh: ve-aw[ ya:eh? le; gui: cheh: ve hk’e le: yo;...nga; aci? ka[ nyi ma ma: pfuh: teh; yo;”...

Yaw: ma: jeh: jeh: te leh k’o{ peu; vete: paw{ ti? Daw: Sha hk’aw[ k’o{ ve...

“naw; k’o{ ve hk’e caw: ve ka[ caw;ve yo;..ya[ hk’a: hk’a peu-e; ma: caw:..nga; hui ya: neh; aw; mo/ ka[ chaw i ja:,hpu tan: ma: caw; k’o{ ka[..nga; hui cata; ve hpu te hpa/ hta[ yu; leh shu hta[ gapi: g’a cheh: ve va;.”

“naw; hui-aw[ hk’a; hk’e te ga pi:cheh: leh le\”

“cawn: yeh awn/ k’ai ve chaw te: hpa/hta[ la[ shawn/ te pi: ve. Na/ gaw; ve chawte: hpa/ hta[ hpu tan: ga pi: ve, li[ ca nala ve chaw te: hpa/ hta[ li[ na peu; te: nyik’o, ca: tu; daw; tu; ca; pi: leh aw; g’a:pi: ve, shu chaw ceu; leh aw; chaw: aw;pa{ te da[ ve (baw? shi/ hte{ ve, te: gehbon law; ve), bon yeh; hk’aw, lo; kui; te:hpa/ ga pi: ve... chi te: hpa/ naw; shi/ ta;ve ka[ a hto[ ma te leh ma: shi/ paw-eh;te cheh: ve le\”

“chi hk’e ve aw[..shu chaw ceu; ka[te pi: ve ne;”

“ya[ hk’a: La: hu/ ya: hta[ k’o La:hu/ ya: ma: ga k’o a shu ga pi: tu; heh?le\”

“hk’e te leh, naw; hui hta[ nga; k’o{ve ma: he{ la:..shu chaw hta[ ka[ aw;chaw: te... k’o{ ve..naw; hui La: hu/ chaw:chaw: ti? aw; chaw: te cheh: k’o..hk’a;hk’e te leh aw; chaw: aw; suh? g’a tu;le..nga; ti? k’o daw: hki? tu; ma: lo;..aw;chaw: peh ja: leh te: ceu; ceu; hpeh[ k’oka[ ga la: pa/ leh; ma: ha/”

Yaw: hui taw:yaw da[ cheh:hta: yeh;g’u: suh/ lo ku; hkaw: ka: ve yo;.

“ ½kxa&..½kx...igvmNyDa[h..oGm;&atmif..”“Nga; aw; chaw: la;-o; law..k’ai sha;

meh;..La: hu/ ma te: mo/ o;”Maw[ k’aw ka[ k’o{ leh chaw ka[ ha{

te g’ui: k’ai ve Ru? Hta{ hta[ Daw: Shahui te: mo/ maw[ k’aw k’o?-eh; te leh g’a[nyi ve yo;.

Peu; leh Ju? Na/ k’o{ ve..


104

“ha:...ma: sha teh; yo; le\..hk’a; hk’eg’a k’o{ ma/ pi: tu; na; ka[ ma: shi/ o”

“ma: shi/ ve ka[ ma: he{, shi/ ta; veleh k’o{ ka[ na g’a tu; ve ma: he{“

Na Yeh: te: g’a:, ha[ k’a? law[ law[ve meh{ hpfuh: teh ta; leh k’o{ ve..

“da[ pui? ja: ve La: hu/ ma te: g’a:,shu chaw leh g’a k’ai tu; na; ma: shi/ le:\”

(4)(4)(4)(4)(4)Mvuh: hpeu[ (8) na; ri[ te: yan: hk’e

hta:..BARS li[ hen: ya: te: hpa/ cawn: yeh;

hpeh: ve aw; yan: hta: yo;.Ru? Hta{ leh yaw: aw; chaw: te: mo/

taw: yaw leh ya[ k’aw ju: la;cheh: ve yo;.

MICT cawn:yeh; g’u: suh/ga; leh..suh{ceh; haw? loYo: han/ hu?ta; ve g’amaw; leh Ru?Hta[ meh{hpfuh: te:paw{ ti? naw;ti{-eh; k’ai ve yo;.

Yaw: na nyi ve..... “a; ma te cheh: ve le\”“ma: shi/ leh na ve la:..naw; leh taw:

yaw tu; caw; leh law; cheh: ve yo; eh[...”Peu; leh yaw: aw; chaw: te: hpa/ hta[

k’o{ pi: ve..“a[Y..oGm;ESifhaemf.. aemufrSvkdufcJhawmhr,f..”

“........................”“a; ma k’o{-a te ve le\ ha{ te k’o{ nga;

aw; yan: ma: caw;”“chi[ beu[ k’o, nga; aw; pon ka[ aw;

yan: ma: caw; o ve la:”“..........................”“Ru? Hta{, naw; meh... nga; leh aw;

teh[ hpa{ da[-a yo; teh[ daw: ta; ve leh-a;\”

“Naw; leh hpa{ da[ tu; teh[ nga; te:paw: ka[ ma: k’o{ jaw”

“ya[ hk’a:.. naw; te cheh: ve aw[...hpa{ da[-a veu; teh[ maw[ k’aw leh k’o{la: ve a keh? leu? ja:-o;...naw; Yan: chaw;pa/ te: g’a: leh na[ u? te da[ ve teh[.. nga;shi/ a; ve yo;...ya[ hk’a: nga; shu k’o{ ve

hkaw: ma: na ga: ..yon/ ka[ ma: yon/ga:..naw; ve maw[ k’aw te leh “yo;” teh[ma: yaw la: ceh ceh...nga; ma: yon/ga:...nga; naw; hta[ ti? yon/ ta/ ve..nga;hk’a: nga; yon/ ve a keh? naw; hta[ nga;yon/ ve........ a; ma te leh le\ nga; naw;

Annual Magazine

105

hta[ a; ma te ya[ leh.....naw; nga; hta[hpa{ da[ tu; daw: ve le\..

..... nga; shu chaw ha? hk’e, aw; ki:ma: da[ leh la:..cu: yi; ma: cheun; lehla:.... ma: he{ leh.......”

“peh:-o;..ta: k’o{ lo;..nga; te[ chi? ka[ma: ka: ga:...naw; daw: ga: ve hk’e le:daw: keu k’ai lo;..”

“ma: he{..naw; hk’e ta: k’o..naw; lehnga; ka ti[ te da[ ta? ve..li[ hen: peu; k’oheu{ da[ leh La: hu/ ya: geh kan? te tuaw; pon daw: che{ ta; ve te: hpa/...naw;daw:-a nyi she[..o: hk’e ve ka ti[ te: hpa/, naw; leun: k’ai-o; la:...ma: he{ leh ma:naw: paweh; te cheh: ve la:..nga; na g’ahta: hk’a ga; k’o{ ma; la{ ne;”....

“..................”"naw; hk’e ti? ta: te la: k’o{ ma... nga;

nyi ma hk’aw hk’a; ma g’a hkan ca: ve,naw; ma: shi/ ve ka[ ma: he{. nga; naw;hta[ hk’a; ma ha[ ve ka[ naw; shi/ a; veka[... nga; hta[ ba; ta? la: tu; naw; daw:nyi ve law le:\"

“nga; ka[ naw; hta[ ma: ha[ ve ma:he{ ve-aw[“

“hk’e k’o, a; ma te leh hpa{ da[ ga:ve le\”

“naw; leh nga; heu{ da[ k’o, hk’e cehti? a sha[ g’a leh tu; yo;..nga; daw: lawve... chi a keh? aw; htai/ mvuh ve a sha[te[ hk’a: g’a tu; aw; pon ti? yo;”

“a; ma te leh..La: hu/ ya: aw; pon ma:te ga: ve le.. a; ma te leh “vui/” ve o?k’o/ ma: te ga: leh, “Leh:” ve aw; meh/tu te ga: ve le”

“ ......................”

“naw; aw; teh; daw: che{ peu;-o; la:”Yaw: o? k’o/ hi{ ma/ pi: ve yo;.Yo: han/ yaw: ve la[ sheh hta[ vaw{

ta; leh k’o{ pi: ve.....“meh{ g’eu? hk’aw lo naw; nyi leh,

naw; hk’a: naw; La: hu/ ma yo; teh[ daw:g’a ve te: nyi caw; la pi: tu; nga; daw:law ve yo;..nga; aw; pon naw; ma: hpeh[ta? ka[ La: hu/ aw; pon hu? ye; g’a vechaw hpeh[ la k’o, nga; naw; hta[ g’a hpa{ta? ve hta[ nyi hk’a: suh tu; yo;”

Peu; leh yaw: taw{ k’ai ve yo;.Suh{ ceh; aw; haw?, mui hk’aw: hk’o{

lo Ru: Hta[ te: g’a: ti? mui ta? ve yo;.Yaw: ve meh{ hpfuh: she; leh; teh ta/ vehtaw: yaw: ve meh{ shi/ hk’aw, ya[ la vemeh{ g’ui; hta[ yaw: taw; ma: g’a.

(5)(5)(5)(5)(5)(1) hk’aw[ hk’aw[ naw?......“emy,fa&..zkef;vmw,f...”“vmNyD..vmNyD...”“Hello!”“Na peh la:”“yo;..yo;..a shu leh na;”“aw...Ya: Ya:-a; .....a; ma te leh le\”"Ru? Hta{ ci: la; ve ka: hti/ da[ leh,

chi te: hk’ui En: Sein/ na{ tsuh: yeh; locheh:- a; k’o{ maw["

“yo; la:..ja:-a ce: leh-a;\”“chi te: hk’ui hk’a ga; ma: naw: la she[

k’o{ maw;..... aw; suh/ g’a keu tu; ve ce:”“yaw: ve suh/ aw[, hk’a; hk’e te: ceu;

na; le:\”“AB , hk’o{ maw[“


106

“ha:.....ca ha/ ja: ve te ceu; law ne;.....ya; pi:.... hk’e k’o, naw; Ca; Ui/ geh taw:yaw; pi: leh ha{ te la;-o; k’o{ pi{..... nga;ka[ chi te: hkui taw{ la ve yo;.

“............................”Ya: Ya: leh taw: yaw peu; leh te: paw{

ti? ka: nga/ leh k’ai ve yo;.Na{ tsuh: yeh; lo ga; leh ta/ lo[-e kui;

yeh; mi? hpe[ lo Hla Soe leh Sa/ da/ la{law ta; ve hta[ g’a maw; ve yo;.

Yaw: na nyi ve...“hk’a; hk’e k’ai le..naw: la-o; la:\”"naw: la-o; ce:..aw; suh (2) kaweh lo/

she[ hk’o{ maw["“AB, ca ma: g’a leh la:\”“g’a aw..(3) g’a caw;-aw; ce:..chi te:

hk’ui yaw: hui ma: ga; la she[ leh law-a;ve”..

Taw: yaw; leh ka[ ma: peu; she[ hta:,ka: te: hkeh lo[ la ve yo;.

Ka: hk’o{ lo ya[ la ve, a shu na/ daw:leh nyi hta: Le/ Vi{, Ca; Shaw? hui te:mo/ ya[ la ve yo;.

Hla Soe na nyi ve.....“hk’aw[ le AB aw; suh/ tan: g’a ve

k’o{ ve\”“Ca; Shaw? leh Ya: Pa; leh Shaw: Lu[

yaw: hui sheh{ g’a: ve aw; suh/ AB aw;ceu; ce:” teh[ Le/ vi{ k’aw[ hto pi: ve yo;.

“hk’e k’o ha{ la;-o;..aw; hk’o{ ta{-eyo;..shu law-a; ve”

Peu; leh te: mo/ lon? lon?, aw; na lota{-e ve yo;.

Aw; na lo ga; ve te: yan:..

Ku;-i/ hk’o{ lo zuh[ ta; ve Ru? Hta{ hta[Na Daw: Sha leh Na Htaw: la; hui nyi:g’a: shaw cheh: ve hta[ g’a maw; ve yo;.

“aw...ga; la peu;-o; la:..chi te: hkuiceh zuh[ mui? k’aw[ k’a-e ve..te[ chi? daw:hki? tu; ma: lo/ hk’o{ maw[“ teh[ Na Daw:Sha k’o{ ve yo;.

(2)(2)(2)(2)(2) nyi hk’aw[ naw?...nyi hk’aw[ naw?...nyi hk’aw[ naw?...nyi hk’aw[ naw?...nyi hk’aw[ naw?...Mvuh: hpeu[ hpaw: ga; la hta: Ru?

Hta{ te: g’a:, hk’a deh[ hkeh:la ja:-o veyo;. Yaw: na{ tsuh: yeh; lo g’a cheh: veaw;yan: aw; hk’aw lo,

Na Daw: Sha hui te: mo/, te: g’a te:nyi aw; yan: yu; leh nyi ha[ sha?, shawzuh[ pi: ve yo;.

Ru? Hta{, Na Daw: Sha hta[ k’o{ pi:ve..

“Na Daw: Sha o;..aw; bon ui/ ja:meh;.. nga; hta[ ha[ sha? la: ve pa taw”

“Nga; ti? ma: he{ aw;..nga; huiya:neh; ya: te: mo/ hk’a peu-e; yo;..”

“Hk’a peu-e; hta[ aw; bon ui/ ja: teh;ve yo;..o: hta: La: hu/ geh aw; chaw: ma:te leh te[ chi? ka[ ma: ga pi: ve ka[, nga;hta[ nyi ha[ sha? la ve nga;ya[ taw ja: teh;yo;” teh[ k’o{ leh meh{ g’ui; ya[ cheh:ve yaw: hta[ Na Daw: Sha meh{ g’ui/ shi{pi: leh k’o{ ve..

“a; ma te leh ya[ taw tu; caw; vele..chaw k’o{ ve a shu ka[, te ya[ pui? veyo;... ta: haw/ lo;..o? k’o; na; la”

“La: hu/ chaw ceu; hta[ ma: ha[ veceh ka[ ma: he{ she[.....nga; hta[ ha[ ja:ve Yo: han/ hta[ ka[, nga; ba; ta? ve..shuchaw hta[ ti? g’a: va ga: ve..daw nyi

Annual Magazine

107

k’o..La: hu/ ya: hta[ meh{ hpfuh: ka[ ma:taw/ da[ ha{ o... La: hu/ hta[ La: hu/ ma:ha[ k’o shu ha[ la: tu; ma: he{ ve hta[, chite: hkui nga; shi/ la o;.”

"yo;..Yan/ Gon/ ga; la ve La: hu/ ya:te: g’a: le le, te[ chi? daw: hki? tu; ma:lo;... hk’a bi: hk’a law[ ma: he{ ka[, pui?ve hpeh[ ve hk’e ga da[ tu; nga; hui ya:neh; aw;chaw: aw;pa{ mui/ da[ ve aw;mo/, co: ca: leh te cheh: ve yo;."

(6)(6)(6)(6)(6)MICT li[ hpu cawn: yeh hk’aw ve,

suh{ ceh; aw; haw?, mui hk’aw: hk’o{ loRu: hta{ te: g’a ti? mui ta/ ve yo;.

Yo: han/-o;, naw; hk’a; te: ka; cheh:leh a; ma te: cheh: na;..nga; shi/ ga: ja:..

hpeh[ g’a k’o, peu; ta? ve aw; yan:hta[, k’aw[ vui; hk’aw[ ga: ja: ne;...

O: te: ha? hta: naw; k’o{ ta? ve hk’e,meh{ g’eu? hk’aw nyi leh..nga; leh; La:hu/ ma te: g’a: yo; teh[, shi/ la o;.. ya[hk’a: nga; pa: lo cheh: ta? ve, La: hu/ pa/eh? te: g’a: ma: maw;-o...nga; hta[ nyima na; ja: leh..nga; hta[ma: maw; kui;te: ka; lo cheh: ta; ve heh? teh[ daw: veyo;.

Hk’a; te: ka; lo cheh: ve htaw: ka[,La: hu/ ya: hta[ ha[ ja: ve naw; leh; La:hu/ ya: aw; pon kan? te cheh: tu; yo; teh[yon/ ve yo;. Nga; hui Yan/ Gon/ ga; lave ya; neh; aw; mo/ htaw: ka[ chi beu[k’o ui/ la da[ la ja: o;.. o: hta: a keh?...

Shu hta[ ka[, ga pi: g’a o;.. ya: neh;ya: te: g’a le le ma: k’o{, La: hu/ ya: te:

hpa/ g’a: va g’a ja: ve aw; mo/ hpeh[ lapeu-o;...

La; tu; ve mvuh: go: yan: k’o, Htai:mvuh: mi; lo k’ai leh, o: pa? lo cheh: veya: neh; hui leh aw; chaw: aw; pa{ te da[tu; gu ta/ ve yo;... Neh? hk’aw[ hpaw:k’o A/ Me/ Ri{ Ka{ (America) lo cheh: veLa: hu/ ya: te: hpa/ geh k’ai tu; ka[ gu ta;peu;...

Chi ve aw; mo/ hta[ aw; ho? te: cheh:ve leh;, a shu le teh[ naw; daw: tu; yo;heh?..shu ma: he{ aw..o: hta: La: hu/ ya:hta[ ma: ha[ leh, ba; ta? tu; co: ca: jaw ve“ Ru: hta{“ k’o{ ve La: hu/ ma eh? yo;.Cheh: kui; ma: shu; htaw: ka[ naw; lehnga; nyi: g’a leh; La: hu/ ya: aw; pon,kan? te cheh: ve yo; le:. Naw; nyi hk’a:suh tu; yo; teh[ nga; yon/ ve yo;.

Yan/ Gon/ ga; la ve ya: neh/ te: mo/ga la: ve pa taw, nga; a sha[ g’a te[ ta? vehk’e, nga; ka[ chi te: hkui yaw: hui aw;pon a sha[ te[ leh co: ca: cheh: vehta[..naw; maw; k’o{ ..nga; hta[ hk’a;hk’e k’o{ la: tu; na;.....

(Yan/ gon/ Ya: neh; aw; chaw: aw; pa{mui/ da[ ve aw; mo/ hta[ ta/ ui/ ve aw;hk’aw lo bvuh[ ta/ ve yo;.)

Peh


108

Magazine aw; lawn hta[ ca? da[ ve aw; lawn

Nga; hui YYYYYan/ Gon/ La: Hu/ an/ Gon/ La: Hu/ an/ Gon/ La: Hu/ an/ Gon/ La: Hu/ an/ Gon/ La: Hu/ YYYYYa: Neh; a: Neh; a: Neh; a: Neh; a: Neh; AAAAAw; Chaw: w; Chaw: w; Chaw: w; Chaw: w; Chaw: AAAAAw; Pa{w; Pa{w; Pa{w; Pa{w; Pa{Mui/ Da[ Mui/ Da[ Mui/ Da[ Mui/ Da[ Mui/ Da[ VVVVVe e e e e AAAAAw; Mo/w; Mo/w; Mo/w; Mo/w; Mo/ hta[ aw; g'a: pi: la: cheh: ve aw; vi? aw; nyi, aw;chaw: aw; pa{ te: g'a: le le hta[ yaw{ yan ve aw; hk'aw lo aw; lawn ka: la: veyo;.

Nga; hui MagazineMagazineMagazineMagazineMagazine chi te: ma; hta[ aw law? te taw{ ta? ve hk'a shu;,la; tu; aw; g'u: suh/ hpaw: lo htaw: chi hk'e ve li[ te: hpa/ hta[ nga; hui tek'ai tu; co: ca: cheh: ve yo;.

Chi hk'e te k'ai cheh: ve te: yan: hta:, naw; hui te: hpa/ pi: la: ve(1) daw: hk'a:(2) bvuh[ la: ve li[ te: hpa/ (pmrl)(3) La: Hu/ ya: shi/ kui; shi/ caw: ve(4) chaw li: va: li: hta[ ca? da[ ve(5) cu: yi/ ma/ yi/ hta[ ca? da[ ve(6) bon hpaw: shin? hpaw: hta[ ca? da[ ve(7) cheh: sha caw; sha hpaw: hta[ ca? da[ ve(8) sha? hki{ hkan/ ga: ve(9) a pon/ leh ka: peu: ka: lao(10) La: Hu/ k'a mui; hkaw: eh?

Aw; lawn chi hk'e ve te: hpa/, naw; hui te: g'a: le le geh lo nga; huiYYYYYa: Neh; a: Neh; a: Neh; a: Neh; a: Neh; AAAAAw; Chaw: w; Chaw: w; Chaw: w; Chaw: w; Chaw: AAAAAw; Pa{ Mui/ Da[ w; Pa{ Mui/ Da[ w; Pa{ Mui/ Da[ w; Pa{ Mui/ Da[ w; Pa{ Mui/ Da[ VVVVVe e e e e AAAAAw; Mo/w; Mo/w; Mo/w; Mo/w; Mo/ ha[ yu; ve aw;hk'aw lo daw: law cheh: ve yo;.

Ca? da[ la: kui; -

No. 957, Workshop (1) StreetEast Gyogone, InseinYangonc|o 01-644877, 641416

lahu magazine

Documents