lam de trac nghiem

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO GIA LAI TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HÙNG VƯƠNG

TỔ VẬT LÍ --- ---

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:

“KINH NGHIỆM DÙNG PHẦN MỀM PCTEX TRỘN ĐỀ KIỂM TRA

TRẮC NGHIỆM MÔN VẬT LÍ”

Giáo viên thực hiện: PHAN HỒ NGHĨA

Pleiku, tháng 03 năm 2007

PHAN HO NGHIA

Pic.PHN

Trường THPT Hùng Vương ........ “Kinh nghiệm dùng phần mềm PcTex trộn đề kiểm tra trắc nghiệm”

Phan Hồ Nghĩa .................................................................................................................. Trang 1

LỜI NÓI ĐẦU

TeX là một hệ xử lí văn bản rất thuận tiện cho những người làm việc trong các lĩnh vực khoa học kỹ thuật nói chung và trong lĩnh vực Vật lí nói riêng. Sự phong phú của những kí hiệu toán học với hàng trăm loại khác nhau đủ các kích cỡ đã tạo nên sự hấp dẫn của hệ xử lí văn bản này. Một văn bản khoa học được xử lí bằng TeX sẽ rất sáng và đẹp, có thể nói đẹp hơn hẳn việc xử lí bằng các hệ văn bản khác. Chính vì vậy, rất nhiều nhà xuất bản và các trường Đại học trên thế giới từ lâu đã chính thức sử dụng TeX để soạn thảo sách, báo khoa học kĩ thuật.

Với hệ soạn thảo PcTeX, các thao tác xử lí văn bản rất gần giống như trong MS Word, vì thế thuận tiện cho người sử dụng Windows.

Có thể dùng PcTeX để soạn thảo, trộn và in đề thi trắc nghiệm một cách thuận tiện, các ngân hàng đề được quản lí một cách dễ dàng. Bằng cách tự đặt các Macro hoặc các định nghĩa viết tắt, PcTeX cho phép ta soạn thảo ngân hàng đề rất nhanh.

Sử dụng PcTeX để chế bản các phiên bản đề kiểm tra, khắc phục được những hạn chế của các phần mềm trắc nghiệm hiện nay có trên thị trường, đó là 5 nhất:

- Khoa học nhất. - Chuyên nghiệp nhất. - Hiển thị công thức toán học đẹp nhất. - “Nhúng” được hình vẽ vào đề kiểm tra “dễ nhất”. - “Trộn” được cả hình vẽ của nội dung từng câu trong đề kiểm tra

nhanh nhất. (chỉ cần biên dịch là xong). Với kinh nghiệm của một người dùng LaTeX để ứng dụng chế bản các phiên

bản đề kiểm tra môn Vật Lí cùng với việc nghiên cứu tham khảo thêm trên các trang Web thông qua các diễn đàn của người sử dụng LaTeX, tôi đã tập hợp lại và viết nên đề tài “Kinh nghiệm dùng phần mềm PcTeX trộn đề kiểm tra trắc nghiệm môn Vật Lí”. Tuy chưa phải là một nghiên cứu hoàn chỉnh về PcTeX, song, hy vọng rằng tài liệu này sẽ giúp ích được cộng đồng Giáo viên-những ai có ý định đến với TeX để phục vụ cho việc giảng dạy của mình đặc biệt là biên soạn và trộn đề kiểm tra trắc nghiệm.

Xin chân thành cảm ơn Quý đồng nghiệp đã có những ý kiến quý báu trong quá trình viết tài liệu này, đặc biệt là những thủ thuật trong quá trình nghiên cứu thực tế.

Mặc dù có nhiều cố gắng, song đề tài không tránh khỏi những điểm thiếu sót, rất mong Quý đồng nghiệp tiếp tục góp ý để đề tài ngày càng hoàn thiện và có tính thực tiễn cao./. Giáo viên thực hiện

Phan Hồ Nghĩa

PHAN HO NGHIA

Confidential



KINH NGHIỆM DÙNG PCTEX TRỘN ĐỀ KIỂM TRA TRẮC NGHIỆM

(Minh họa bằng hình ảnh)

BƯỚC THỨ NHẤT CÀI ĐẶT PHẦN MỀM PCTEXV5

1. Copy phần mềm PcTexv5:

Cho đĩa CD có chứa phần mềm PcTexv5 vào máy tính, copy toàn bộ thư mục

PcTex5 vào ổ đĩa C (đĩa cứng) trên máy tính.

2. Cài đặt:

Trước tiên, lấy số đăng kí bằng cách nhấn đôi trỏ chuột vào thư mục

PcTexv5 vừa copy sang ổ đĩa C, nhấn đôi trỏ chuột vào file “seri” ngay

sau đó xuất hiện cửa sổ chứa số đăng kí. Copy dãy số đó (bôi đen, nhấn

Ctrl+C).

Nhấn đôi trỏ chuột vào file “PcTexv5” (file cài đặt dạng .exe)

Nhấp vào đây để lấy

số sê ri

Nhấp vào đây để cài đặt

Dán số sê ri vào đây

PHAN HO NGHIA

Note

Marked set by PHAN HO NGHIA



Trong quá trình cài đặt, xuất hiện họp thoại yêu cầu nhập mã đăng kí, ta

đặt trỏ chuột vào đó, nhấn Ctrl+V để dán mã đăng kí rồi nhấn nút

“Register” bên phải họp thoại, PcTex thông báo bản như, nhấn OK để

hoàn tất.

Giao diện PcTexv5 khi cài đặt xong:

3. Một vài khai báo cần thiết.

Để gõ được tiếng việt trong PcTex, ta phải khai báo như sau:

Nhấn vào Settings trên thanh công cụ, chọn Default Settings, ngay sau đó

hiển thị họp thoại Settings, chọn phiếu Editor từ họp thoại này, chọn tiếp

Change Font & Colors, họp thoại Font xuất hiện, chọn .VnTime với cỡ chữ

14, xong nhấn OK.

Để PcTex tự động lưu, ta phải khai báo:

trong họp thoại Settings nhấp vào phiếu

Typesetting, đánh dấu chọn vào trước mục

Auto-Save Editor on Typeset, nhấp OK.

Giao diện của PcTex



Khai báo khổ giấy A4: trong họp

thoại Settings nhấp vào phiếu Pape

size and Orientation, chọn A4,

nhấp OK.

Ngoài ra, để PcTex không tự động

mở các files trong các phiên làm việc

trước, trong họp thoại Settings nhấp

vào phiếu Project Option, đánh dáu

chọn vào trước No, nhấp OK.



BƯỚC THỨ HAI

SOẠN THẢO ĐỀ KIỂM TRA VỚI PCTEXV5

1. Các file cần thiết để tạo ngân hàng đề.

Chép gói bổ sung (cả thư mục hnghia) đã được soạn thảo mẫu rồi dán vào

bất kì ổ đĩa cứng nào trên máy tính, tốt nhất là ổ đĩa không chứa hệ điều

hành, thường là ổ đĩa D – để đề phòng Windows có sự cố không vào được,

nếu cài lại thì dữ liệu ngân hàng đề vẫn còn để dùng.

Trong gói bổ sung này, gồm 05 files (bắt buộc phải có trong một thư mục...

để dễ quản lí và truy xuất), cụ thể:

o File hệ thống: hnghia

o File hệ thống: hnghia1

o File tạo ngân hàng đề: nganhangde

o File đáp án ngân hàng đề: gnganhangde

o File chế bản đề: biendich

THỦ THUẬT:

+ Ta có thể tạo ngân hàng đề thi tương tự, có thể đổi tên của 3 files sao cho chúng

thể hiện nội dung của đề kiểm tra, chẳng hạn: tên ngân hàng là de1tiet thì tên file

đáp án phải là gde1tiet còn file biên dịch thì biendichde1tiet ...

+ Điều cần thiết là tất cả các files dữ liệu của ngân hàng (bao gồm cả 05 files trên

và các files hình ảnh chèn vào đề thi) phải nhất thiết nằm chung trong một thư

mục.

2. Soạn thảo

2.1. File giúp tạo ngân hàng đề

* Cấu trúc:

\def\tencauhoi{Nội dung câu hỏi \mb{nội dung của phương án 1}{nội dung của

phương án 2}{nội dung của phương án 3}{nội dung của phương án 4}}

* Ví dụ: Để nhập câu 1, có nội dung: Một vật chuyển động với phương trình

≥2x = 10- 2t +0, 5t (m; s, t 0) độ dời sau 4s của vật là:

A) 0 B) 2m C) 4m D) 10m



\def\nghiamot{Một vật chuyển động với phương trình $x=10-2t+0,5t^2$

$(m;s, t\lhb 0)$ độ dời sau $4s$ của vật là: \mb{$0$}{$2m$}{$4m$}{$10m$}}

* Nhận xét và chú thích:

+ Ta thấy, 04 phương án trả lời đều nằm trên một dòng, để có được điều đó, ta

dùng lệnh \mb

+ Tương tự:

- nếu muốn 04 phương án trả lời nằm trên hai dòng, ta thay m bởi h, nghĩa là \hb

- nếu muốn 04 phương án trả lời nằm trên hai dòng, ta thay m bởi b, nghĩa là \bb

(chữ m-nghĩa là một hàng, h-nghĩa là hai hàng, b-nghĩa là bốn hàng)

* Lưu ý khi soạn thảo công thức toán học:

+ Bắt đầu và kết thúc một công thức phải có “$”, nghĩa là dưới dạng $nội dung$

+ Chỉ số trên, đánh dấu “^” – mũ, chỉ số dưới, đánh “_” (gạch dưới) – “Shift+-“

+ Bảng cách gõ công thức toán học dùng trong Vật Lí.

(đã được định nghĩa bằng tiếng Việt cho dễ nhớ, riêng đối với các kí hiệu toán học

thì vẫn giữ nguyên bản)



* Chú thích: Muốn PcTex hiển thị kí hiệu α thì ta phải gõ: $\alpha$

* Cách thực hiện:

Mở file nganhangde từ thư mục trên máy tính, ngay sau đó, giao diện như hình:

Chúng ta chỉ việc thay nội dung câu hỏi và các phương án trả lời cho từng câu

vào các vị trí tương ứng là được một đề hoàn chỉnh.

Vị trí “thay nội dung câu hỏi và các phương án trả lời” cho câu 1



THỦ THUẬT:

+ Ví dụ: Thay nội dung câu 2 trong file nganhangde

\def\nghiahai{Một ca nô chạy xuôi dòng từ A đến B cách nhau $18km$. Biết vận

tốc của ca nô đối với nước là $16,2km/h$ và vận tốc của nước đối với bờ sông là

$5,4km/h$. Hỏi khoảng thời gian ca nô chạy từ A đến B bằng bao

nhiêu?\mb{$1h$}{$50min$}{$1h15min$}{$40min$}}

Đánh nội dung câu hỏi mới thay cho nội dung có hai gạch như trên.

Làm tương tự cho đến câu cuối cùng của đề.

+ Về nguyên tắc, phải theo đúng cấu trúc:

\def\nghiahai{Nội dung câu hỏi \mb{nội dung của phương án 1}{nội dung của

phương án 2}{nội dung của phương án 3}{nội dung của phương án 4}}

2.2. File đáp án ngân hàng đề

Mở file gnganhangde, nhập vào đáp án theo thứ cho đến hết.

* Cấu trúc: \def\têncâuhỏi{đáp án}

* Ví dụ: câu 1, phương án trả lời là C thì nhập \def\nghiamot{\dsc}

THỦ THUẬT:

+ Ta có thể mở đồng thời 02 files, nganhangde và gnganhangde, rồi bằng cách

chi đôi màn hình, ta nhập liền kề theo thứ tự: nội dung câu hỏi rồi nhấp trỏ chuột

vào file gnganhangde nhập đáp án. (để tránh nhầm lẫn và “quên” nhập đáp án)

+ Cách thực hiện chi đôi màn hình: Nhấp vào Window trên thanh công cụ, một

menu đổ xuống chọn Tile chọn Horizontally (hình vẽ)



2.3. File biên dịch (xuất ra bộ đề)

Mở file biendich

Sau khi đã khai báo xong (nếu có file mẫu thì chỉ khai báo mục , và ) nhấp

vào Typeset, (nhớ chọn LaTeX trong khung bên trái) đợi trong giây lát PcTex

biên dịch xong thì xuất hiện màn hình:

Phần này khai báo các gói hỗ trợ cho PcTex

Phần này khai báo canh chỉnh lề

Khai báo tên trường, Sở Giáo dục, kiểm tra, Môn, Lớp, Thời gian làm bài

Khai báo tên file ngân hàng đề

Khai báo số câu hỏi Nam, muoi, muoilam...

Nhấn vào

đây để xem tiếp

các đề sau

Nhấn vào

đây để in,

hoặc Ctrl+P

Phải chọn LaTeX


Phan Hồ Nghĩa ................................................................................................................ Trang 10

Đây là bảng kết quả các đề sau khi biên dịch:

Đây là phiếu trả lời của học sinh



THỦ THUẬT:

+ Chúng ta nên đánh xong 1 đến 2 câu rồi biên dịch thử, nếu PcTex báo lỗi, ta kịp

thời sửa ngay, nếu đánh hết rồi mới biên dịch thì rất “tốn công” dò tìm lỗi.

+ Chúng ta có thể xuất ... bao nhiều đề cũng được (1HS/đề), chỉ có điều hơi tốn

giấy!

+ Khi chúng ta khai báo số câu hỏi, PcTex tự động sẽ thay đổi (tăng, giảm) số

lượng đề, số lượng đáp án và cập nhật ngay sau khi biên dịch hoàn tất (File dạng

.DVI)

+ Tất cả các phương án trộn đề, đã được lập trình trong 02 files hnghia và

hnghia1, vì thế, đối với người dùng chưa biết gì về Tex thì không nên chỉnh sửa

rất có thể bị lỗi.

+ Trong quá trình gõ kí hiệu toán học, hoặc bất kì kí hiệu gì liên qua đến toán học,

nếu chúng ta không nhớ rõ lệnh gì thì có thể vào Help, trong menu đổ xuống nhấp

chọn PCTeX Helper..., ngay sau đó một họp thoại xuất hiện bo gồm: Math, Text,

Templates, Graphics. Chúng ta nhấp vào đó sẽ thấy menu đổ xuống, chọn một

dạng kí hiệu mà ta muốn biết lệnh của nó, ngay lập tức, sẽ hiển thị ở dòng dưới

cùng.

+ 2 Files hnghia và hnghia1 chứa tất cả phương án trộn đề, dòng tiêu đề đầu hoặc

cuối trang, chúng ta có thể mở lên và chỉnh sửa các tiêu đề cho phù hợp với

môn học, nơi tổ chức kiểm tra... (nhớ là phải copy lưu lại một bản, đề phòng sự cố)

Lệnh xuất hiện ở đây

Một phần

của “file hệ

thống” dạng .STY

hnghia1

Thực tế, “file hệ

thống” là một gói lệnh mà người

dùng tự định

nghĩa để dễ dàng thaotác

hơn.



+ Chúng ta có thể xuất ra file dạng .PDF bằng cách, từ thanh công cụ, chọn File,

bấm chọn Export, chọn PDF, ngay sau đó hiện họp thoại yêu cầu nhập số trang

muốn xuất sang PDF, tiếp theo họp thoại yêu cầu đặt tên (thông thường giữ

nguyên) nhấn OK 2 lần.

BƯỚC THỨ BA

IN Ngay sau khi biên dịch xong, ta nhấn Ctrl+P, khai báo trang in, nhấp OK để in.



PHỤ LỤC

1. Chèn ảnh đồ họa vào đề kiểm tra

Các gói lệnh graphics và graphicx của PcTeXv5 hỗ trợ 04 loại định dạng ảnh có thể

chèn vào môi trường soạn thảo đề trắc nghiệm:

1.1. BMP (gồm các ảnh dạng .bmp và .jpg)

1.2. EPS (gồm các ảnh dạng .bmp và .eps)

1.3. WMF (gồm các ảnh dạng .wmf và .emf)

1.4. PS (gồm các ảnh dạng .ps)

* Để chèn một ảnh vào đề kiểm tra, ta dùng lệnh:

\special{bmp:<filename>x=<width> y=<heigth>}

\special{eps:<filename>x=<width> y=<heigth>}

\special{wmp:<filename>x=<width> y=<heigth>}

\special{ps:<filename>x=<width> y=<heigth>}

Trong đó, filename là thông số chỉ tên file ảnh (và đường dẫn vào file ảnh đó);

width chỉ độ rộng của ảnh; heigth chỉ độ cao của ảnh.

Ví dụ: để hiển thị ảnh JPG có tên là hinhloxo.jpg nằm trong thư mục D:/anhvatli/

có chiều rộng là 5inch, chiều cao là 3inch, ta dùng lệnh

\special{jpg:D:/anhvatli/ hinhloxo.jpg x=5in y=3in}

* Lưu ý:

1. Khi xác định đường dẫn của tập tin, sử dụng / thay vì \. Các ảnh BMP, EPS,

WMF, PS sẽ co giãn theo giá trị của x và y.

2. Nếu tập tin ảnh được đặt cùng thư mục với 05 tập tin đã nêu trên thì không cần

phải đặt đường dẫn cho nó.

3. Phải chừa đủ khoảng cách theo chiều cao và chiều rộng để đặt ảnh. Nếu không,

ảnh sẽ đè lên văn bản.

4. Ta cũng có thể quay ảnh một góc 30o (hoặc khác) theo chiều (hoặc ngược thì

thêm dấu “–“) kim đồng hồ.

2. Tạo nhiều phiên bản đề từ 01 nội dung đề gốc

Ta có thể tạo nhiều phiên bản từ 01 nội dung đề gốc, làm như sau:

Mở file biendich, copy dòng:



“\trangmoi\demot\dehai\deba\debon\denam\desau” xong enter rồi dán bởi lệnh

Ctrl+V ta được 12 đề, làm tiếp tục ta được 18, 24, 30, 36, 42, 48 ...thì ta được số

phiên bản tương ứng.

* Lưu ý: ở đây đề số 7 sẽ có nội dung trùng với đề số 1, 8-2, 9-3, 10-4, 11-5, 12-6,

...), vì thế đáp án ta cũng chỉ cần có 6 mà thôi (nếu muốn đáp án xuất hiện theo số

đề tương ứng ta cũng copy dòng:

“\trangmoi\gdemot\gdehai\gdeba\gdebon\gdenam\gdesau” xong dán xuóng dưới là

xong.

3. Chuyển nội dung đề trong Word sang LaTeX

3.1. Dùng chương trình tiện ích Word, chuyển mã sang font .VnTime

3.2. Dùng chương trình MathType (phiên bản 5.x) để chuyển sang LaTeX.

3.3. Copy và dán vào ngân hàng đề.

4. Địa chỉ tải chương trình PcTex: Có thể tải một trong các cách dưới đây,

4.1. Vào diễn đàn của đoàn trường THPT Hùng Vương:

http://doantruonghungvuong.freeforums.org/ (Admin: Phan Hồ Nghĩa)

Topic WEB Vật lí

4.2. Vào Blog: http://my.opera.com/phanhonghia

4.3. Liên hệ qua email: [email protected] hoặc [email protected]

4.4. Liên hệ trực tiếp: Phan Hồ Nghĩa, Mobile: 0914 171 299



TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] http://www.viettug.org (trang web của cộng đồng người Việt sử dụng Tex)

[2] T. Oetiker, H. Partl, I. Hyna, E. Schlegl, The Not So Short Introduction to

LaTEX2ε , http://www.ctan.org/tex-archive/info/lshort/english/lshort.pdf

[3] Frank Mittelbach and Michel Goossens with Johannes Braams, David Carlisle, and Chris Rowley, The LATEХ Companion Second Edition



MỤC LỤC

trang Lời nói đầu ...............................................................................................................1

Kinh nghiệm dùng pctex trộn đề kiểm tra trắc nghiệm ..........................................2

Bước thứ nhất: cài đặt phần mềm PcTeXv5.......................................................2

Bước thứ hai: soạn thảo đề kiểm tra với pctexv5 ...............................................5

Các file cần thiết để tạo ngân hàng đề.............................................................5

Soạn thảo ngân hàng đề...................................................................................5

File ngân hàng đề .........................................................................................5

Lưu ý khi soạn thảo công thức toán học ...................................6

File đáp án ngân hàng đề .............................................................................8

File biên dịch................................................................................................9

Bước thứ ba: In .................................................................................................12

Phụ lục....................................................................................................................14

Chèn ảnh đồ họa vào đề kiểm tra......................................................................14

Tạo nhiều phiên bản đề từ 01 nội dung đề gốc.................................................14

Chuyển nội dung đề trong MS Word sang LaTeX...........................................14

Địa chỉ tải chương trình PcTex.........................................................................14

Tài liệu tham khảo..................................................................................................15

Mục lục...................................................................................................................16

lam de trac nghiem

Documents