landsnet sverrir jan norðfjörð

Uppbygging flutningskerfis raforku Flutningsþörf og valkostir

Vorráðstefna FÍF

27. mars

Sverrir Jan Norðfjörð

Yfirlit

Hvernig er staðan núna?

Hvað er að gerast?

Hver eru áhrifin?

Landsnet gegnir lykilhlutverki á raforkumarkaðnum

• Landsnet tekur við raforku frá framleiðendum

• Landsnet flytur raforku um flutningskerfið

• Landsnet afhendir raforku til dreifiveitna og stórnotenda

220 kV 132 kV

Flutningslínur

Stórnotendur Tengivirki

66 kV 33 kV

Flutningskerfið 2014

220 kV 132 kV

Flutningslínur

Stórnotendur Tengivirki

66 kV 33 kV

Hvaðan kemur orkan inn á kerfið

34%

6%

7%

1% 2%

4%

1%

16%

29%

Jarðgufa

Vatnsafl

„Núll kostur“ í náinni framtíð

Flutningstakmarkanir og/eða skert afhendingaröryggiá skyggðu svæði

Staðan 1970 • Einangruð kerfi

• Engar samtengingar

• Rekstraröryggi óviðunandi

• Þjóðhagslegur kostnaður mikill

Grímsá

Sog 90 MW

Laxá 14 MW

Staðan 2014

• Sterkt kerfi á SV-landi

• Veikt kerfi utan SV-lands

• Kerfin skildust að 23 sinnum á síðasta ári

• Tjón hafa aukist í svæðiskerfunum

• Kerfið getur illa tekist á við áföll

• Samkeyrsla vatnsmiðlana erfið

• Þjóðhagslegur kostnaður fer vaxandi

Byggðalínan á þanmörkum

Yfirlit

8



Hver eru áhrifin?

Fjárfestingar í raforkuflutningskerfinu

Raunkostnaður 2008-2013 skv. ársreikningum

Áætlun 2014

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Milljón ISK

AKR : Endurnýjun 66 kV tengivirkis

SN2 : Ný 220 kV loftlína

SE3 : Nýr 66 kV jarðstrengur

SI3 : Styrking og aukin flutningsgeta

BOL : Varaaflstöð og nýtt 66 kV tengivirki

ISA : Nýtt 66 kV tengivirki

BUD : Tenging Búðarhálsvirkjunar

KLA: Nýtt SVC-launaflsvirki

VM3 : Nýr 66 kV sæstrengur og jarðstrengir

HOF : Nýr afhendingarstaður

STU : Stækkun, nýtt 132 kV virki

FLJ : Nýr 220/132 kV spennir

TR2 : Nýr 66 kV jarðstrengur og tengivirki

VAT : Stækkun 132 kV tengivirkis

Fjárfestingarverkefni 2014

Verkefni í framkvæmd 2013

Fer í framkvæmd 2014

35

28 535

230

230

100

Aukning orkuvinnslugetu vegna nýtingarflokks rammaáætlunar

220 kV flutningslínur


Tengivirki

Tölur í MW



Tengivirki

Orkuvinnslugeta í virkjunum með nýtingarflokki rammaáætlunar

44,4

8

1025

625 178

650

718

405

Tölur í MW

Kostir til styrkingar



Flutningsþörf og kostir

Nýtingarflokkur Rammaáætlunar

N ↔ NA

S ↔ NA

NA ↔ A

V ↔ N

A ↔ S

N ↔ VF

S ↔ V

S ↔ HB

HB ↔ V

HB ↔ SN

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

N ↔ NA

S ↔ NA

NA ↔ A

V ↔ N

A ↔ S

N ↔ VF

S ↔ V

S ↔ HB

HB ↔ V

HB ↔ SN

Landsbyggðin

150 MVA

600 MVA

Nýtingarflokkur Rammaáætlunar

150

Hvað stöðvar framkvæmdir?

Skipulagsvald er hjá sveitarfélögum.

Raforkulög skylda Landsnet til byggja fluningkerfið upp á hagkvæmasta máta.

Væntingar í samfélaginu um að raflínur fari í auknum mæli í jörðu.

Lausnir og leiðir

Óhefðbundnar lausnir í kerfishönnun

Hagkvæmir valkostir

Ekki aðeins línur eða strengir (Varaafl, SVC, …)

Snjall-lausnir

Aukin nýting núverandi fjárfestinga

Sveigjanleiki í afhendingu

Styðja við markað með skerðanlegan flutning

Tæknilega miðaðar lausnir

Markaðs miðaðar lausnir

Yfirlit



Hver eru áhrifin?

Lykilþættir - Jafnvægi í þróun

Umhverfismál Verndun umhverfis

og bætur Loftslagsmál

Öryggi afhendingar Daglegur rekstur Orkujöfnuður

Verðmætasköpun Kostnaður kerfis/gjaldskrá Framleiðendur Neytendur Þjóðhagslegur ávinningur

Umhverfismat áætlana

Megin áhrif felast í að fara um hálendið og áhrif á ásýnd

Megin áhrif felast í stærð lands sem fer undir mannvirki, þ.m.t. verndarsvæði

Viðbrögð óháð kostum

• Hönnun og legu raflína

• Tegund mastra

• Samspil loftlínu og jarðstrengs

• Einkenni umhverfisþátta

Mögulegt útlit mastra á Sprengisandsleið Sýnidæmi óháð línuleið

Ný mastursgerð Hornsteinar arkitektar

Hugmynd af spennujöfnunarstöð

Áhrif aukins kostnaðar vegna jarðstrengja á gjaldskrá Kerfisáætlun-Sprengisandsleið

Fjárfesting Skandinavíska

leiðin

Blönduð leið 10%

Hollenska leiðin

Blönduð leið 20%

Danska leiðin

Kostnaður umfram framkvæmdaáætlun

0% 24% 30% 32% 194%

Dreifiveitur

Hækkun á gjaldskrá á tímabili umfram áætlun

0% 8% 11% 11% 74%

Stórnotendur

Hækkun á gjaldskrá á tímabili umfram áætlun

0% 12% 15% 16% 94%

Sterkt flutningkerfi

Samfélag og umhverfi Forsenda þess að græn orka verði notuð til raforkuframleiðslu

Þjóðbraut orkunnar sem er undirstaða góðra lífsgæða um allt land

Öryggi og gæði þessarar mikilvægu þjónustu verði tryggt

Minni orkusóun þar sem orkan sem tapast við flutninginn minnkar

Atvinnulíf Nýting virkjana batnar þar sem takmörkuð flutningsgeta truflar ekki

framleiðslu þeirra

Takmarkanir í flutingskerfinu trufla ekki orkuviðskiptin á markaði

Gerir uppbyggingu atvinnustarfsemi sem nýtir rafmagn mögulega

Mannvirkin falli vel að umhverfinu og takmarki sem minnst möguleika annara. Færri línur en öflugri

Þjóðhagslegar athuganir staðfesta að uppbygging slíks kerfis sé hagfelld og mikilvæg fyrir þróun byggðar í landinu

Ef ekkert er gert

Hvað ef flutningstakamarkanir eru viðvarandi?

Áhrif á verð?

Ólík gjaldskrásvæði, uppboð á flutningi, kvótar?

Áhrif á orkugjafa?

Olía sem valkostur ef rafmagn skortir?

Aukið straumleysi?

Vegna skerðinga, stöðugleika og bilana?

Virkjana áform?

Staðbundin orkuvinnsla fremur en hagkvæm eða umhverfisvæn?

Flutningur notenda?

Starfsemi byggist upp þar sem tækifærin eru?

Takk fyrir

landsnet sverrir jan norðfjörð

Business